Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
2de editie - Oktober 2013
Inhoud
Inleiding 3 Nederlandse fiscus erg coulant met uitstel 4 De fiscus vult de aangifte gedeeltelijk reeds vooraf in
5
Nederlanders besteden 2 tot 5 uur aan de aangifte Ieder land heeft zijn eigen aangiftebiljet De Nederlandse belastingplichtige wenst geen assistentie bij zijn aangifte
7
Rente bij de aanslag: sparen bij de fiscus?
8 9 10
Inleiding
Internationaal onderzoek proces aangiften - Waar staat Nederland? In dit vergelijkend onderzoek naar het aangifteproces in de inkomstenbelasting is onderzocht hoe het aangifteproces in de inkomstenbelasting verloopt in Nederland en of er gelijkenissen, dan wel verschillen bestaan met andere landen. Om die reden zijn verschillende aspecten van het aangifteproces onderzocht. Er is onder meer antwoord gegeven op de vragen 'Hoe eenvoudig wordt uitstel verleend?’, ‘Hoe wordt de hedendaagse technologie aangewend?’ en ‘Wordt het doen van aangifte als een moeilijk opgave ervaren?.' De basis voor dit onderzoek is één identieke vragenlijst, bestaande uit een twintigtal vragen, ingevuld door collega belastingadviseurs uit 34 landen. Het onderzoek geeft een overzicht van de voornaamste en opmerkelijke trends en verschillen aangaande de aangifte in de personenbelasting in een internationaal kader.
Onderzochte landen 2012: België BE Brazilië BR Canada CA China CN Duitsland DE Frankrijk FR Ierland IE India IN Italië IT Japan JP Luxemburg LU Nederland NL Polen PL Portugal PT Rusland RU Spanje ES Tsjechië CZ Verenigd Koninkrijk GB Verenigde Staten US Zuid-Afrika ZA Zweden SE Zwitserland* CH
Nieuwe landen 2013: Australië AU Denemarken DK Finland FI Griekenland GR Malta MT Mexico MX Noorwegen NO Oostenrijk AT Singapore SG Slowakije SK Turkije TR Zuid-Korea KR *Kantonale verschillen mogelijk
Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
3
Nederlandse fiscus erg coulant met uitstel
Wanneer men in Nederland niet voor 1 april toekomt aan het doen van aangifte, kan men een verzoek tot uitstel indienen. Indien dit verzoek gehonoreerd wordt, krijgt men extra tijd om de aangifte in te dienen bij de Belastingdienst. Indien het verzoek om uitstel voor de uiterste aangifte datum gedaan is, zal in de regel uitstel worden verleend. Uit het onderzoek aangaande het aangifteproces voor de inkomstenbelasting blijkt dat de Nederlandse fiscus, net zoals de Belgische en Zwitserse, erg coulant is met het verlenen van uitstel ten opzichte van vele andere deelnemende landen. Uit het onderzoek onder 34 deelnemende landen is gebleken dat het verkrijgen van uitstel absoluut geen vanzelfsprekendheid is. In 15 van de 34 deelnemende landen wordt geen uitstel verleend en wordt een te laat ingediende aangifte direct bestraft. In slechts 9 van de 34 deelnemende landen kan men op eenvoudige wijze uitstel verkrijgen. Nederland behoort tot deze laatste groep. Opvallend is dat het in Luxemburg niet mogelijk is om uitstel aan te vragen. Echter, het niet tijdig indienen van de aangifte wordt niet bestraft.
Formeel uitstel mogelijk? 50% 40%
44,12%
BR, CA, ES, FR, GB, GR, IN, JP, KR, MT, MX, PL, PT, RU, TR
AT, CN, CZ, DE, DK, FI, SE, SK, ZA
29,41%
30%
AU, BE, CH, IE, IT, NL, NO, SG, US
26,47%
20%
L
LU
10%
2,94%
0% Nee, en laattijdig indienen wordt effectief gesanctioneerd (15/34)
4
Ja, indien gerechtvaardigd door bijzondere omstandigheden (9/34)
Ja, een formeel uitstel kan makkelijk worden verkregen (9/34)
Nee, maar laattijdig indienen wordt niet gesanctioneerd (1/34)
De fiscus vult de aangifte gedeeltelijk reeds vooraf in
In de meeste deelnemende landen wordt reeds een deel van de aangifte vooraf ingevuld. Het betreft dan meestal persoonlijke gegevens van de belastingplichtige, de salarisgegevens en het saldo van de lokale bankrekeningen. Uit het vergelijkend onderzoek onder de 34 deelnemende landen blijkt dat de Nederlandse fiscus erg vooruitstrevend te werk gaat wanneer het gaat om het vooraf invullen van informatie die ter beschikking staat. Wat betreft het aantal gegevens dat vooraf wordt ingevuld, hoeft de Nederlandse fiscus enkel de Spaanse fiscus voor zich te dulden. Spanje vult de aangifte – op verzoek – vrijwel volledig in.
Nederland volgt Spanje op de voet en behoort duidelijk tot de koplopers van het peloton Vooraf ingevulde gegevens 9 8 7 6 5 4 3 2 1 0 CH
GR
MT
AT
TR
FI
JP
AU
FR
ZA
SG
PT
BE
DK
NO
NL
SE
ES
Details aftrekbare uitgaven (bv. giften) Details buitenlandse bankrekeningen Details lokale bankrekeningen Gegevens diverse inkomsten Gegevens roerend inkomen Gegevens onroerend goed Salarisgegevens Persoonlijke gegevens
Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
5
Door de informatie die reeds bekend is bij de fiscus vooraf te verwerken in de aangifte, zou de belastingplichtige enkel een controle hoeven uit te voeren alvorens de aangifte ingediend kan worden. Als gevolg daarvan zou de Nederlandse belastingplichtige de aangifte als een eenvoudige exercitie kunnen ervaren. Echter, de Nederlandse belastingplichtige blijkt erg op te zien tegen het doen van aangifte. Uit het vergelijkend onderzoek blijkt namelijk dat het doen van aangifte in Nederland als zeer lastig wordt ervaren, terwijl in ruim 58% van de landen de aangifte eerder als neutraal of niet zo lastig wordt ervaren. Het lastigst wordt de aangifte in Nederland en Oostenrijk ervaren.
Nerderlander vindt invullen aangifte heel lastig Is het invullen van de aangifte overal even lastig? AT, NL
Heel lastig (2/34)
5,88%
BE, CH, CZ, DE, ES, FR, IT, IN, KR, LU, MT, RU
Lastig (12/34)
35,29%
Neutraal (13/34)
38,24%
Niet zo lastig (7/34)
20,59%
AU, CA, CN, DK, FI, GB, GR, IE, JP, PL, SK, TR, US
BR, MX, NO, PT, SE, SG, ZA
0%
6
10%
20%
30%
40%
50%
Nederlanders besteden 2 tot 5 uur aan de aangifte
De Nederlandse belastingplichtige is tussen de 2 en 5 uur bezig met het invullen en indienen van de aangifte. In sommige andere landen zijn belastingplichtigen jaarlijks nog meer tijd kwijt aan het doen van de aangifte. In Oostenrijk, Rusland en Zuid-Korea is men doorgaans meer dan vijf uur bezig met het doen van aangifte. De tijd die het kost om de aangifte in te vullen lijkt rechtsreeks verband te houden met de perceptie van de belastingplichtige of de aangifte als eenvoudig of lastig wordt ervaren. Een aangifte waarbij het 1 tot 2 uur kost om in te vullen, wordt als eenvoudig ervaren. Aangiften waarvan het invullen doorgaans meer dan 2 uur of zelfs meer dan 5 uur kost, worden lastig tot zeer lastig ervaren.
Gemiddelde tijdsduur nodig om een aangifte in te vullen (enkel salaris en onroerend goed)? Niet van toepassing
< 1 uur
1 - 2 uur
2 - 5 uur
> 5 uur
2,94% 26
,4
7%
8,82 %
9%
7%
,2
,4
35
26
(1/34)
(9/34)
(9/34)
(12/34)
(3/34)
IE
BR, CA, FI, GR, MT, NO, PT, SE, ZA
CN, DK, ES, GB, IT, LU, PL, SK, SG
AU, BE, CH, CZ, DE, FR, IN, JP, MX, NL, TR, US
AT, KR, RU
Zuid-Koreanen zijn meer dan vijf uur zoet met het invullen van hun aangifte
Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
7
Ieder land heeft zijn eigen aangiftebiljet
Uit het internationale onderzoek blijkt dat ieder land zijn eigen aangiftebiljet gebruikt. Tussen de 34 landen die hebben meegewerkt aan dit onderzoek blijkt een groot verschil te bestaan wat betreft het aantal in te vullen velden op de aangifte. In onderstaand overzicht is te zien dat Nederland in de tweede categorie valt wat betreft het aantal in te vullen velden. Spanje komt als koploper uit het onderzoek en biedt haar belastingplichtigen een (digitaal) formulier aan met ongeveer 700 in te vullen velden. De Nederlandse belastingplichtige hebben doorgaans veel minder velden in te vullen. ‘Slechts’ 100 tot 300 velden zullen moeten worden ingevuld. Het aantal in te vullen velden hangt niet direct samen met de tijd die het kost om een aangifte in te vullen. In China hoeft een belastingplichtige slechts 20 velden in te vullen, maar de Chinese belastingplichtige heeft hiervoor net zoveel tijd nodig als de Nederlandse belastingplichtige die doorgaans tussen de 100 en 300 velden dient in te vullen. In Zuid-Korea is het aantal velden ook beperkt, maar zijn de Koreaanse belastingplichtigen meer dan 5 uur bezig met het doen van aangifte.
Chinees hoeft slechts 20 velden in te vullen
Aantal in te vullen velden?
AU, BR, CN, CZ, FI, IN, JP, KR, MT, MX, NO, PT, SE, SG, TR, US, ZA
< 100 50% (17/34)
8
AT, CA, DE, DK, GB, GR, IT, PL, NL, RU, SK
FR
BE, CH, ES, IE, LU ,
101-300
301 - 500
> 500
32,35% (11/34)
2,94% (1/34)
14,71% (5/34)
De Nederlandse belastingplichtige wenst geen assistentie bij zijn aangifte
Uit het onderzoek blijkt dat in ruim 41% van de deelnemende landen de aangifte als lastig tot zeer lastig wordt ervaren. Opvallend is dat uit ditzelfde onderzoek blijkt dat in 68% van de deelnemende landen bij het doen van aangifte doorgaans geen assistentie wordt ingeschakeld. In Nederland wordt de aangifte als zeer lastig ervaren, maar wordt doorgaans geen assistentie gevraagd en wordt de aangifte door de belastingplichtige zelf opgesteld. De aangifte is dus niet dusdanig moeilijk in de beleving van de Nederlandse belastingplichtige dat het gevoel bestaat dat assistentie ook echt nodig is. Een andere conclusie zou kunnen zijn dat de Nederlandse belastingplichtige meer dan gemiddeld bereid blijkt te zijn om zich in te spannen voor het doen van de aangifte. Het omgekeerde van de Nederlandse situatie doet zich voor in Mexico. In Mexico wordt het doen van aangifte als niet zo moeilijk ervaren, maar schakelen zij toch veelal assistentie in.
Moeilijkheidsgraad - Assistentie gewenst
AT, CH, CZ, IN, IT, JP, KR, MT, MX, RU, SK
32,35% 67,65% o.a. Nederland
Niet zo moeilijk (23/34) Moeilijk, assistentie is standaard (11/34)
AU, BE, BR, CA, CN, DE, DK, ES,FI, FR, GB, IE, LU, NL, NO
Vergelijkende studie van het aangifteproces in de personenbelasting In Nederland en andere landen
9
Rente bij de aanslag: sparen bij de fiscus?
Zoals we uit het diagram kunnen afleiden, betaalt de fiscus in de meeste landen (bijna 59%) rente als het gaat om een teruggaaf aan de belastingplichtige. Als het om te betalen belasting gaat wordt in de meeste landen geen rente betaald over het bedrag van de belastingaanslag. De belastingplichtige komt dus over het algemeen een gunstige positie toe: wel rente ontvangen over het teveel betaalde, maar geen rente betalen over hetgeen te weinig is afgedragen. Het lijkt er dan ook op dat sparen bij de fiscus in de meeste landen tot de mogelijkheden behoort. Uit het diagram blijkt dat Nederland samen met Frankrijk een bijzondere positie bekleedt: de belastingplichtige is in voorkomende gevallen wel rente verschuldigd als er een te betalen bedrag is, maar ontvangt in veel gevallen waarschijnlijk geen rente als het gaat om een teruggaaf.
Te betalen of terug te krijgen: worden er interesten betaald tussen de fiscus en de belastingplichtigen? 100%
80%
AT, AU, BR, CA, CH, CZ, DE, DK, FI, IE, IN, IT, JP, MX, NO, PL, PT, SE, TR, ZA
AT, AU, BE, BR, CA, CN, CZ, ES, GB, GR, IE, IT, JP, LU, KR, MT, MX, PL, PT, RU, SE, SG, SK, TR, US, ZA
BE, CN, ES, FR, GB, GR, KR, LU, MT, NL, RU, SG, SK, US
58,82%
76,47%
60%
41,18% CH, DE, DK, FI, FR, IN, NO, NL
40%
23,53%
20%
Geen interesten verschuldigd
0%
Teruggave van belastingen aan de belastingplichtige
Te betalen belasting aan de fiscus* *ervan uitgaande dat het saldo tijdig betaald wordt
10
Wel interesten verschuldigd
Contact Jeroen Gombert Partner Global Employer Services
[email protected] +31 (0)88 288 0596
Auteurs Jeroen Gombert Partner Global Employer Services Sebastian Spauwen Global Employer Services Marc Greeve Global Employer Services
Deloitte refers to one or more of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, a UK private company limited by guarantee, and its network of member firms, each of which is a legally separate and independent entity. Please see www.deloitte.nl/about for a detailed description of the legal structure of Deloitte Touche Tohmatsu Limited and its member firms. Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and high-quality service to clients, delivering the insights they need to address their most complex business challenges. Deloitte has in the region of 200,000 professionals, all committed to becoming the standard of excellence. This communication contains general information only, and none of Deloitte Touche Tohmatsu Limited, its member firms, or their related entities (collectively, the “Deloitte Network”) is, by means of this publication, rendering professional advice or services. Before making any decision or taking any action that may affect your finances or your business, you should consult a qualified professional adviser. No entity in the Deloitte Network shall be responsible for any loss whatsoever sustained by any person who relies on this communication. © 2013 Deloitte The Netherlands
