Een totale heupprothese Direct Anterieure benadering (DA / MIAS)
mca.nl
Inhoudsopgave
Waarom is een totale heupoperatie nodig?
3
Uw voorbereiding op opname en operatie
5
Laatste controle voor de operatie
7
De dag van de operatie
8
De operatie
9
Verder herstel na ontslag
12
Complicaties 12 Controle 13 Antibiotica uit voorzorg
14
Leefregels en oefeningen voor thuis
14
Uw vragen
17
Notities 18
Colofon Redactie:
afdeling orthopedie
afdeling communicatie
Opmaak:
vormgeving MCA
Druk:
Ricoh
Artikelnummer: 149517 / 2015.05 Op alle behandelingen in MCA zijn de algemene voorwaarden van MCA van toepassing, zie www.mca.nl of vraag bij de balie van patiëntenvoorlichting. 2
In overleg met uw orthopedisch chirurg krijgt u binnenkort in Medisch Centrum Alkmaar (MCA) een totale heupprothese, oftewel een nieuwe heup. Een totale heupoperatie is geen kleinigheid. Voor een goed verloop van de ingreep én voor vlot herstel is het belangrijk dat u zich goed op de ingreep voorbereidt. In deze folder vindt u daarom uitleg over wat u voor, tijdens en na de operatie kunt verwachten.
In een fotoverhaal op onze website
gebeurt meestal bij het ouder worden,
vindt u ook uitgebreide uitleg over
ontstaat rechtstreeks contact tussen
de gang van zaken bij een totale
de botten. Dit veroorzaakt pijn en
heupoperatie. U vindt het fotoverhaal
ontstekingsverschijnselen. We spreken
op mca.nl/heupprothese. Voor een
dan van een versleten heup, oftewel
goede voorbereiding vragen we u om
artrose van de heup (coxartrose).
ook dit fotoverhaal goed door te lezen.
Waarom is een totale heupprothese nodig?
De heup Het heupgewricht is een kogelgewricht dat bestaat uit een heupkop op het bovenbeen en een heupkom in het bekken. Beide zijn bedekt met een laag kraakbeen. Dit is glad en verend weefsel dat er in combinatie met gewrichtsvocht voor zorgt dat de kop soepel beweegt in de kom. Als het kraakbeen minder
Heupgewricht met de heuphals
van kwaliteit wordt en slijt (artrose), dit
(dijbeenhals) en het bovenbeen (dijbeen) 3
Een totale heupprothese
Klachten bij een versleten heup Een versleten heup kan de volgende klachten veroorzaken: • pijn in de lies, bilstreek en zijkant van het bovenbeen: soms straalt de pijn uit naar het been • moeite met het draaien en buigen van de heup(en) • pijn: mogelijk wordt u hier ’s nachts wakker van • stijve heup(en) na lang zitten of liggen Wordt u in het dagelijks leven (ernstig)
Röntgenfoto van een geplaatste totale
door uw klachten beperkt? En heeft
heupprothese
u geen baat (meer) bij fysiotherapie en/of andere niet-operatieve
De kop en kom worden in het bot van uw
behandelingen? Dan kunt u in overleg
dijbeen en bekken vastgeklemd, of met
met uw orthopedisch chirurg een totale
cement vastgezet (zie afbeelding).
heupoperatie overwegen. De kop en kom van de heup worden dan vervangen door een totale heupprothese. Wat is een totale heupprothese? Een heupgewricht bestaat uit een heupkop en -kom die precies in elkaar passen. Een heupprothese bestaat ook uit een heupkop (op een steel) en een heupkom (zie afbeelding).
4
Wat is een DA/ MIAS-operatie?
De prothese wordt via deze snede
In overleg met uw orthopedisch
geplaatst waarbij spieren niet
chirurg krijgt u een heupprothese via
doorgesneden worden, maar opzij
de zogenoemde ‘direct anterieure
worden gehouden. Het voordeel is dat
benadering’. Deze operatie is bekend
u sneller herstelt en dat de kans op een
onder de volgende namen en afkortingen:
luxatie (uit de kom schieten) kleiner is.
• DA (Direct Anterieur: direct van voren) • MIA(S) ((Minimal Invasive Anterior Surgery: minimaal invasieve anterieure
Andere mogelijke voordelen worden in studieverband nog onderzocht.
benadering) • AMIS (Anterior Minimal Invasive Surgery) • ASI (Anterior Supine Intermuscular:
Uw voorbereiding op opname en operatie
intermusculaire minimaal invasieve anterieure benadering in rugligging)
Anesthesie Als u geopereerd wordt, brengt
Bij deze operatie maakt de orthopedisch
u meteen na uw afspraak met de
chirurg een snede aan de (zij)voorkant van
orthopedisch chirurg een bezoek aan
uw bovenbeen/heup (zie afbeelding).
het inloopspreekuur van de polikliniek anesthesiologie. U heeft daar een voorbereidend gesprek met een anesthesioloog. Dit is een medisch specialist op het gebied van verdoving en narcose (anesthesie). De anesthesioloog bespreekt met u: • uw gezondheidstoestand • welke anesthesie u krijgt: algehele anesthesie (narcose) of regionale anesthesie (plaatselijke verdoving met een ruggenprik) • eventuele aanpassing van uw medicijnen rond de operatie 5
Een totale heupprothese
• informatie over niet eten en drinken (nuchter zijn)
ziekenhuis: • legitimatiebewijs • zorgverzekeringspas
Meer informatie over anesthesie vindt u in de brochure ‘Goed voorbereid op uw
• alle medicijnen (met verpakking) die u thuis gebruikt
operatie’. U krijgt deze brochure op de
• slippers
polikliniek anesthesiologie mee.
• comfortabele stevig aansluitende schoenen waar u goed op kunt lopen
Afdeling opname Aansluitend op uw bezoek aan de anesthesioloog gaat u naar de afdeling
(geen hakken) • elleboogkrukken (of rollator als u gewend bent om die te gebruiken)
opname. U wordt op de wachtlijst geplaatst en ingepland voor de operatie.
Wij adviseren u om kostbaarheden zoals
U krijgt een indicatie van de wachttijd. Als
sieraden thuis te laten. Het ziekenhuis is
bekend is wanneer u geopereerd wordt,
bij verlies of diefstal niet aansprakelijk.
krijgt u telefonisch bericht van de afdeling opname over de definitieve datum, het
U neemt zelf elleboogkrukken of een
tijdstip van de operatie en waar u zich
rollator mee
kunt melden.
Na de operatie loopt u eerst met 2 elleboogkrukken of een rollator. U
Haal pijnstillers in huis
neemt deze bij uw opname zelf mee.
Het kan zijn dat u na de operatie thuis
De fysiotherapeut in het ziekenhuis stelt
nog pijn heeft. Wij raden u daarom
de elleboogkrukken of de rollator op
aan om voor de operatie de pijnstiller
de juiste hoogte voor u af. Ook legt de
paracetamol (500 mg) in huis te halen.
fysiotherapeut uit hoe u met de krukken of
Deze is verkrijgbaar bij uw drogist of
rollator loopt. U kunt elleboogkrukken of
apotheek. Bij ontslag uit het ziekenhuis,
een rollator lenen bij een thuiszorgwinkel
krijgt u zo nodig ook nog een recept mee
bij u in de buurt.
voor andere pijnstillers. Bekijk ook het filmpje op onze website Wat neemt u mee naar het ziekenhuis?
Op onze website www.mca.nl/operatie
U neemt het volgende mee naar het
vindt u een filmpje over de algemene
6
gang van zaken rond een operatie. U ziet
afdeling orthopedie. Ze controleert verder
geen details van de operatie zelf, maar
of uw gezondheid het nog steeds toelaat
wel wat u bewust op de operatieafdeling
dat u geopereerd wordt. Zo is het onder
meemaakt.
andere belangrijk dat u geen wondjes en/ of een infectie heeft. Bij twijfel vraagt de verpleegkundige de zaalarts om advies.
Laatste controle voor de operatie
Zo nodig wordt nog een röntgenfoto van uw heup gemaakt.
Ziekenhuisapotheek U heeft zo’n 3 tot 7 dagen voor de
Patient Reported Outcome Measures
operatie een afspraak met een
(PROM’s)
apothekersassistent van de ziekenhuis
Omdat er bij u binnenkort een
apotheek (huisnummer 042). De
heupprothese wordt geplaatst, krijgt u
apothekersassistent registreert in de
te maken met de zogenaamde PROM’s,
computer welke medicijnen u (eventueel)
Patient Reported Outcome Measures.
gebruikt. Alle artsen die bij uw
Dit is een vragenlijst waarmee het
behandeling betrokken zijn, zijn zo goed
behandelingsresultaat wordt gescoord.
op de hoogte van uw medicijngebruik. Wilt u alle medicijnen die u gebruikt in de
Wat betekent dit voor u?
originele verpakking meenemen?
Op het moment dat u op de wachtlijst bent geplaatst voor een heupprothese,
PAS-gesprek
gaat u langs het opnamebureau. Zij
Na het bezoek aan de ziekenhuisapotheek
vragen uw e-mailadres. Indien u zelf niet
heeft u op de afdeling orthopedie
over een e-mailadres beschikt, kunt u het
(249) een zogenoemd PAS-gesprek
e-mailadres van een van uw kinderen of
(poliklinisch anamnesegesprek).
van iemand in uw familie of vriendenkring
Dit is een opnamegesprek met een
opgeven. Op dit e-mailadres ontvangt
verpleegkundige. Zij bespreekt
u een link, waarmee u online de
uw medische voorgeschiedenis en
vragenlijsten kunt invullen. Weet u niet
thuissituatie met u, checkt eventuele
hoe dit werkt, vraag dan aan iemand in uw
bijzonderheden rond uw verzorging en
omgeving om u te helpen.
u krijgt uitleg over uw opname op de 7
Een totale heupprothese
Op 3 momenten wordt u gevraagd
De dag van de operatie
een vragenlijst in te vullen. U krijgt de eerste vragenlijsten voor de operatie,
Op de dag van de operatie meldt u zich
de tweede vragenlijsten 3 maanden na
bij de receptie van MCA. De portier wijst
de operatie en de laatste vragenlijsten
u de weg naar de afdeling EOK (electieve
1 jaar na de operatie. De vragenlijsten
opnamekamer), huisnummer 240. U heeft
voor de operatie vult u in het ziekenhuis
eerst een kort opnamegesprek met een
in. Dit gebeurt op de dag van het PAS-
verpleegkundige. U kunt dan eventuele
gesprek. Dit is een verpleegkundig
veranderingen in uw gezondheidssituatie
opnamegesprek dat een paar dagen voor
doorgeven en al uw vragen nog
de operatie plaatsvindt. De vragenlijsten
stellen. Ná de operatie komt u op de
die u na de operatie invult krijgt u per
verpleegafdeling orthopedie 240 of 249
e-mail. Het is van groot belang dat u de
te liggen.
vragenlijsten ook daadwerkelijk invult, aangezien we met uw informatie in staat
Een verpleegkundige bereidt u voor op
zijn de kwaliteit van de zorg te verbeteren.
de operatie
Het ziekenhuis is trouwens ook verplicht
De verpleegkundige bereidt u voor op
om deze informatie te registreren. Dit
de operatie. Ze meet uw bloeddruk en
kan alleen met uw medewerking, die we
temperatuur, u krijgt een operatiejasje aan
zeer op prijs stellen. Uw privacy wordt
en u krijgt zogenoemde premedicatie. Dit
gewaarborgd.
zijn meestal 2 tabletten paracetamol en 1 tablet Temazepam waar u wat slaperig van
Voor meer informatie over de
wordt.
PROM’s kunt u kijken op: http://www. orthopediealkmaar.nl/praktische-
Voorbereiding op de holding
informatie.
Als u aan de beurt bent, brengen een verpleegkundige en een medewerker van patiëntenvervoer u naar de holding. Dit is de voorbereidingsruimte van de operatiekamer (OK). Op de holding wordt u verder voorbereid op de operatie. Uw persoonlijke en medische gegevens
8
worden gecontroleerd en u krijgt een
• verpleegkundigen
deken. U krijgt bovendien een infuus
• de fysiotherapeut
met antibiotica. Dit is om de kans op een
• de voedingsassistente
infectie na de operatie te verkleinen. Ook
• de orthopedisch chirurg
wordt in de holding het operatiegebied
• arts assistent (orthopeed in opleiding)
eventueel onthaard.
• verpleegkundig specialisten en physician assistants: dit zijn speciaal
Time-out procedure
opgeleide verpleegkundigen of andere
Om vergissingen en fouten te voorkomen,
zorgverleners die in samenwerking met
controleren we op vaste momenten voor,
de medisch specialist medische zorg
tijdens en na de operatie uw persoonlijke en medische gegevens. De controles
verlenen • medewerkers van het laboratorium
vinden volgens vaste voorschriften plaats. Bij elk controlemoment gaan
Het zal niet meevallen om ze uit elkaar te
telkens 2 of meer zorgverleners na of uw
houden of te onthouden wat ze vertellen.
gegevens kloppen én of het hele proces
Aarzelt u niet om iemand naar zijn naam
rondom uw ingreep volgens voorschrift
en functie te vragen. En vraag het gerust
en plan verloopt. Zij controleren onder
als iets niet duidelijk is of als u zich ergens
andere voor welke operatie u komt, aan
zorgen over maakt.
welke zijde u geopereerd wordt en de manier van verdoven die afgesproken is (bijvoorbeeld ruggenprik of algehele
De operatie
narcose). Op de afdeling zet de verpleegkundige die u op de operatie
U wordt geopereerd door een
voorbereidt een pijl op uw been die wijst
orthopedisch chirurg of een orthopedisch
naar de heup die geopereerd wordt.
chirurg in opleiding onder supervisie van
Dit wordt op de holding nog een keer
een orthopedisch chirurg. De operatie
gecontroleerd.
duurt ongeveer 1 tot 1½ uur.
Vraag gerust als iets niet duidelijk is
Na de operatie
U krijgt met veel verschillende
Op de wond zit een speciale pleister die
zorgverleners te maken, onder andere:
op de dag van uw ontslag verwijderd 9
Een totale heupprothese
wordt. Het kan zijn dat u een drain heeft
Eerste dag na de operatie
gekregen. Dit is een slangetje voor de
Op de eerste dag na de operatie komt
afvoer van bloed en wondvocht. Ook
de zaalarts, verpleegkundig specialist
heeft u zo nodig een infuus en een
of physician assistant bij u langs. Verder
blaaskatheter. Dit is een dun slangetje
verwijdert de verpleegkundige het
voor de afvoer van urine.
slangetje voor het wondvocht, het infuus en de blaaskatheter. Als de pijn onder
Pijnbestrijding
controle is, wordt ook de eventuele PCA-
Voor goed herstel is het belangrijk
pomp afgekoppeld, meestal in de loop
dat de pijn draaglijk is zodat u goed
van de ochtend.
kunt doorademen en bewegen. U krijgt daarom behalve de pijnstillers
In beweging
paracetamol en Indometacine zo nodig
U gaat ‘s morgens onder begeleiding van
een PCA-pomp. Met deze pomp kunt
een verpleegkundige uit bed en in een
u zichzelf een kleine dosis morfine
stoel. Om de stand van de heupprothese
toedienen als u (meer) pijn krijgt. Heeft u
te controleren, wordt een röntgenfoto
desondanks (veel) pijn die niet draaglijk
gemaakt. Hierna start u onder begeleiding
is? Geef dit dan meteen door aan een
van de fysiotherapeut met oefeningen. U
verpleegkundige. De verpleegkundigen
leert:
vragen ook zelf elke dag een paar keer
• hoe u zelf veilig in en uit bed kunt
of en hoeveel pijn u heeft. U geeft een cijfer van 0 tot 10 aan uw pijn. Zo nodig gebruikt de verpleegkundige hiervoor een soort liniaaltje.
stappen • hoe u in de stoel gaat zitten en weer opstaat • lopen met de elleboogkrukken of rollator: als dat goed gaat, mag u al
U kunt gerust zijn: de pomp is beveiligd
zelfstandig lopen
zodat u nooit te veel morfine kunt toedienen. U kunt bovendien bij dit
Tweede dag na de operatie
kortdurende gebruik tijdens uw opname
De verpleegkundige helpt u zo nodig
absoluut niet verslaafd raken aan morfine.
met uw verzorging en legt u uit hoe u allerlei dagelijkse activiteiten (ADL) het beste kunt uitvoeren. Onder begeleiding
10
van de fysiotherapeut breidt u de
De verpleegkundige overlegt met u of
loopoefeningen verder uit:
u - of uw begeleider - de medicijnen bij
• u oefent de oefeningen die u thuis
uw eigen apotheek of de poliklinische
dagelijks moet doen (u vindt ze op de
apotheek van MCA (020) afhaalt.
achterzijde van deze folder)
Houdt u er rekening mee dat sommige
• u oefent op de hometrainer
voorgeschreven medicijnen niet geheel
• u leert traplopen met krukken
vergoed worden. U moet dan dus bijbetalen.
U krijgt van de fysiotherapeut een verwijzing voor uw eigen fysiotherapeut
Derde dag na de operatie - naar huis
mee.
Op de derde dag na de operatie controleert de zaalarts, verpleegkundige
Ontslaggesprek
specialist of physician assistant de wond.
U heeft ’s middags een ontslaggesprek
Ook de fysiotherapeut komt dan nog
met de verpleegkundige. U kunt dan
een keer bij u langs. U kunt dan al uw
al uw eventuele vragen stellen en de
vragen nog stellen. Zo nodig doet u
verpleegkundige neemt de medicatie en
onder begeleiding nog een keer (alle)
leefregels voor thuis nog een keer met u
oefeningen. Als de wond droog is en als
door.
het hele behandelteam tevreden is over
U krijgt verder het volgende mee:
uw herstel, mag u op de derde dag na de
• een belafspraak voor 2 weken na de
operatie met ontslag. Als u niet naar huis
operatie • een controleafspraak voor 6 weken na
kunt, gaat u in overleg (tijdelijk) naar een verpleeg- of verzorgingshuis.
de operatie • een aanvraagformulier voor een
Houdt u er rekening mee dat u eventueel
röntgenfoto voor 6 weken na de
langer in het ziekenhuis moet blijven. Dit
operatie
hangt af van uw herstel.
• kaartje ‘Antibiotica uit voorzorg’ • kaartje ‘Met een prothese op het vliegveld’ • recepten voor medicijnen: onder andere voor anti-trombosespuitjes en pijnstillers 11
Een totale heupprothese
Verder herstel na ontslag
Complicaties
Hechtingen
De operatie en de herstelperiode
Uw eigen huisarts verwijdert na 10 tot 14
verlopen meestal zonder problemen. De
dagen de hechtingen. U maakt hier zelf
kans is dus niet groot, maar houdt u er wel
een afspraak voor.
rekening mee dat (een van) de volgende complicaties kunnen optreden.
Verzorging van de wond Het is belangrijk dat de wond schoon
Infectie
en droog blijft. De huid rondom de
Rond en/of na de operatie kunnen
hechtingen kan er wat rood of geïrriteerd
infecties optreden. Soms nog jaren
uitzien. Als de hechtingen verwijderd zijn,
na de operatie. Bijvoorbeeld doordat
wordt de wond meestal minder rood. De
een infectie op een andere plaats in
meeste patiënten vinden het prettig om
het lichaam zich naar de heupprothese
nog een pleister op de wond te dragen,
verplaatst.
zolang de hechtingen er nog in zitten. U kunt gewone pleisters van de drogist of
Trombose
supermarkt gebruiken. U mag gewoon
Bij trombose wordt een bloedvat
douchen, ook met de hechtingen. U mag
afgesloten door een bloedprop. Dit kan
de eerste 2 weken niet in bad.
in het geopereerde been voorkomen of in de longen (longembolie). Om dit te
Wanneer waarschuwt u het ziekenhuis?
voorkomen, geeft u zichzelf thuis nog 4
Neem contact op met de polikliniek
weken lang dagelijks een injectie met het
orthopedie:
bloedverdunnende medicijn Fraxiparine.
• als het wondgebied rood en gezwollen
U start hier in het ziekenhuis al mee. U of
is • als er vocht uit de wond komt
uw partner leert dit tijdens uw opname van een verpleegkundige. U krijgt bovendien een folder met instructies mee.
Het kan zijn dat de wond na uw ontslag verzorgd moet worden door de thuiszorg.
Zenuwletsel
Dit wordt dan in het ziekenhuis voor u
Door druk op of rek van de zenuw
aangevraagd.
kunnen tijdens of vlak na de operatie
12
uitvalsverschijnselen optreden. Dit gaat
Het kan zijn dat uw heup en/of been de
bijna altijd vanzelf weer over. Wel kan het
eerste maanden na de operatie warm
zijn dat uw herstel daardoor langer duurt.
aanvoelt en dikker is. U hoeft zich hier in principe geen zorgen over te maken. U
Nabloeding
hoeft hiervoor ook geen contact op te
Direct of enkele dagen na de operatie
nemen. Dit verdwijnt na verloop van tijd
kan er een bloeding optreden in het
vanzelf. Neem bij (een van) de volgende
operatiegebied. Dit kan uw herstel wat
klachten wél contact op met de polikliniek
vertragen.
orthopedie: • als u twijfelt over uw heup en/of (meer)
Beenlengte verschil
pijn krijgt
Het komt soms voor dat het ene been na
• bij koorts hoger dan 38,5ºC
de operatie iets langer is dan het andere
• als de wond gaat lekken
been. Soms ook wordt dit tijdens de
• als uw onderbeen dik, glanzend en
operatie met opzet gedaan, als dit nodig
pijnlijk is
is voor een stabiele heup. In een enkel geval is een verhoging van de hak nodig om het verschil te compenseren.
Controle
Heup uit de kom
Belafspraak: 2 weken na de operatie
Als het gewrichtskapsel na de operatie
Ongeveer 2 weken na de operatie wordt
nog niet helemaal genezen is, kan de
u thuis gebeld om na te gaan hoe het met
heupkop uit de kom schieten (luxatie).
de wond gaat, of u eventueel (nog) pijn
Genezing van het kapsel duurt ongeveer
heeft en of het u goed lukt om te oefenen
6 weken. Ook daarna kan uw heup nog
en te bewegen.
uit de kom schieten. Maar als u zich goed aan de instructies van de fysiotherapeut
Eerste controle: 6 weken na de operatie
en verpleegkundige houdt, is deze kans
Ongeveer 6 weken na de operatie
heel klein.
heeft u een controleafspraak met uw orthopedisch chirurg (in opleiding).
Bij welke klachten waarschuwt u het
Ongeveer een ½ uur voor uw afspraak laat
ziekenhuis?
u een röntgenfoto maken op de afdeling 13
Een totale heupprothese
radiologie van MCA. U krijgt hiervoor bij
Antibiotica uit voorzorg
uw ontslag een aanvraagformulier mee. Het kan zijn dat uw heupprothese Tweede controle: 1 jaar na de operatie
geïnfecteerd raakt, ook jaren later nog.
Een jaar na de operatie komt u voor
Om dit te voorkomen, is het belangrijk dat
controle op het spreekuur van de
u bij bepaalde behandelingen van tevoren
verpleegkundig specialist of phycisian
antibiotica inneemt. Meer informatie voor
assistant. Ook voor deze controle laat
u én uw behandelaars vindt u op www.
u eerst een röntgenfoto van uw heup
mca.nl/antibioticaprofylaxe.
maken. U kunt hier uw vragen aan de
Leefregels en oefeningen voor thuis
orthopedisch chirurg noteren: Belangrijk Mag ik weer op mijn zij slapen?
Zo voorkomt u dat uw heup uit de kom schiet:
..……………..………………….………………….…………
• draai uw been niet naar buiten • strek uw been niet naar achteren
Wanneer mag ik weer fietsen? ..……………..………………….………………….…………
In en uit bed Slaap de eerste 6 weken op uw rug. Stap
Wanneer mag ik weer autorijden?
aan de niet-geopereerde kant in en uit bed.
..……………..………………….………………….…………
Uit bed Andere vragen:
• Ga eerst rechtop zitten. • Verplaats het niet-geopereerde been
..……………..………………….………………….…………
naar de zijkant van het bed. • Plaats het geopereerde been er vlak naast tot u met de benen over de rand van het bed zit.
14
In bed
geopereerde kant. Volg daarbij de
• Ga op de rand van het bed zitten:
instructies hieronder goed op.
dichtbij het hoofdeinde en bij voorkeur
• Houd uw hoofd rechtop.
aan de niet-geopereerde kant.
• Zet de elleboogkrukken gelijktijdig naar
• Schuif iets naar achteren.
voren en zet het geopereerde been
• Strek beide benen en til het
tussen de elleboogkrukken in.
geopereerde been op het bed: gebruik daarbij zo nodig uw handen. • Schuif het niet-geopereerde been er vlak naast. • Herhaal dit net zolang tot u recht in bed ligt.
• Verdeel uw gewicht over het geopereerde been en de elleboogkrukken (50% belast). Zet een stap met het niet-geopereerde been tot voorbij het geopereerde been. • Loop met de rollator tussen uw handen in. Verdeel uw gewicht over het
Gaan zitten en staan
geopereerde been en de rollator.
• Gebruik een stoel met armleuningen. • Ga met uw krukken of rollator met uw rug naar de stoel toe staan.
U mag ook met uw elleboogkrukken of rollator naar buiten. Houdt u er rekening
• Zet uw krukken in de buurt.
mee dat een stoep of straat met bladeren
• Zet eerst uw handen op de
glad kan zijn. Hoe ver u kunt en mag
armleuningen. • Ga zitten, houd uw knieën iets uit elkaar en zet uw voeten recht naar voren. • Zet als u gaat staan eerst uw handen op
lopen, hangt af van uw conditie. Hoe dan ook is een belangrijk uitgangspunt dat u beter 2 keer een klein stukje kunt lopen dan 1 keer (te) ver.
de armleuningen. • Zet de voeten iets uit elkaar en ga staan.
Trap op met 2 elleboogkrukken, waarvan 1
• Pak daarna uw krukken of rollator.
horizontaal dwars in de hand • Houd met de ene hand de leuning vast,
Lopen met elleboogkrukken of rollator U loopt na de operatie 4 weken met 2
met uw andere hand de elleboogkruk. • Houd de tweede elleboogkruk
elleboogkrukken of een rollator. Daarna
horizontaal aan de buitenkant vast in de
loopt u nog 4 weken met 1 elleboogkruk.
hand die ook de eerste elleboogkruk
U gebruikt deze kruk aan de niet-
vasthoudt (of geef deze aan degene die 15
Een totale heupprothese
met u meeloopt). • Zet eerst uw niet-geopereerde been
klein stukje naar achter. Buk voorover en raap iets met de andere hand op.
een trede omhoog. • Zet uw geopereerde been en de kruk ernaast.
Fietsen en hometrainer U mag de eerste 6 weken niet fietsen. U mag wel op een hometrainer oefenen.
Trap af met 2 elleboogkrukken, waarvan 1
Volg daarbij deze instructies voor op- en
horizontaal dwars in de hand
afstappen goed op.
• Houd met uw ene hand de leuning vast, met uw andere hand houdt u de
Opstappen
elleboogkruk vast.
• Bent u rechts geopereerd? Ga dan
• Houd de tweede kruk horizontaal aan
voor het opstappen ook aan de
de buitenkant vast in de hand die de
rechterkant van de hometrainer staan
eerste elleboogkruk vasthoudt (of geef
(en andersom).
deze aan degene die met u meeloopt). • Zet de elleboogkruk een trede lager. • Zet de voet van het geopereerde been ernaast. • Zet uw gezonde been ernaast.
• Leg uw ene hand op het zadel, de andere op het stuur. • Zet nu de voet van uw niet-geopereerde been op de trapper. • Verplaats uw hand van het zadel naar het stuur en ga zitten. Zet daarna de
Schoenen en sokken aantrekken Trek schoenen en sokken of kousen zittend aan. Houd uw knieën vooruit en ga
andere voet op de trapper. • U mag maximaal 3 keer 10 minuten per dag fietsen, zónder weerstand.
met de handen aan weerskanten van het onderbeen naar de voeten.
Afstappen • Til bij het afstappen de voet van uw
Iets van de grond oprapen Raap de eerste 14 dagen in principe nooit zelf iets op van de grond. Maar in geval van nood of na 14 dagen: steun met 1
geopereerde been van de trapper. • Ga op de voet van het nietgeopereerde been op de trapper staan. • Zet daarna de voet van uw geopereerde
hand op een tafel of stevige stoel en
been op de grond. Houd daarbij de
plaats het geopereerde been een heel
tenen van uw voet in de rijrichting.
16
• Leg uw ene hand op het zadel. • Til de voet van uw niet-geopereerde
• Ga eventueel op een plastic zak zitten. Dit glijdt en draait gemakkelijker.
been van de trapper en zet deze naast de andere voet. Steun daarbij op het
Uitstappen
stuur en het zadel.
• Vraag ook bij het uitstappen of iemand het portier voor u openhoudt.
Overleg bij uw eerste controle na 6 weken met uw orthopedisch chirurg wanneer u weer gewoon mag fietsen.
• Zet uw benen weer één voor één uit de auto. • Houdt u met uw ene hand vast aan de deur, met uw andere aan de stijl.
Autorijden
• Ga vervolgens staan en pak de
U mag de eerste 6 weken na de operatie
elleboogkrukken of rollator van uw
niet autorijden. Overleg bij uw eerste
begeleider aan.
controle na 6 weken met uw orthopedisch chirurg of u weer kunt autorijden. U mag meteen na de operatie wel meerijden
Uw vragen
met anderen. Volg daarbij de volgende instructies voor het in- en uitstappen goed
Met vragen over uw opname of de
op.
operatie kunt u contact opnemen met de afdeling orthopedie:
Instappen • Vraag of iemand het portier voor u openhoudt. • Zet de stoel naast de bestuurder zover mogelijk naar achteren.
• polikliniek orthopedie: op werkdagen van 08.30 tot 16.30 uur, telefoon 072 548 25 00 • verpleegafdeling orthopedie (ook buiten kantooruren): telefoon 072 - 548 25 60
• Ga met uw rug naar de auto staan. • Geef de elleboogkrukken of rollator over aan uw begeleider. • Pak de rand van het portier met uw ene
Met vragen over uw oefeningen, kunt u contact opnemen met de afdeling fysiotherapie. Dat kan op werkdagen van
hand vast en ga vervolgens zitten.
08.00 tot 16.30 uur, telefoon 072 - 548 36
• Zet zelf uw benen één voor één in de
00. Vraag naar uw fysiotherapeut. Hij of zij
auto.
belt u dan terug. 17
Een totale heupprothese
Notities ..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
18
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................................................................
19
Oefeningen voor thuis Driemaal per dag: - zittend op de stoel: • hakken-tenen: 15 keer • knieën buigen/strekken: 15 keer • knie heffen: 15 keer - 10 minuten fietsen op de hometrainer - zijwaarts lopen langs tafel of aanrecht, heen en terug - 10 keer knie heffen in stand, met steun aan aanrecht en 1 elleboogkruk Tweemaal per dag: - buiten lopen: bouw dit in uw eigen tempo rustig op
Medisch Centrum Alkmaar Wilhelminalaan 12 1815 JD Alkmaar T 072 - 548 44 44
mca.nl
