Een nieuw jaar vol verwachtingen dankzij een unieke kraamzorg
Bijstand wordt een stuk strenger 6 Re-integratie gaat op de schop 7 Boekmachine print en bindt waar je bij staat 15 Adressen en tips voor werk en inkomen 22-25
Gratis Rechtshulp voor Minima
Uitkeringen, Arbeidsrecht en Strafrecht
Willering Advocaten 020 - 627 37 95 Singel 190 Amsterdam - www.willering-advocaten.nl
GRATIS EERSTE HUURADVIES Huurrecht Woonruimte Advocatuur - Voor alle problemen over het huren van woonruimte - Gematigde vaste tarieven - Ook pro-deo zaken Mr. Patrick Worp www.prworp.nl
[email protected]
020 - 320 70 22
De Maand MUG MUG begint de nieuwe maand met een overzicht van de vorige. Welke gebeurtenissen, wetswijzigingen of politieke ideetjes raakten uw portemonnee? Wie kwam voor uw belangen op? Waar werd u wijzer van? Wat hielp u aan werk of zorgde ervoor dat u het straks wat beter hebt? MUG maakt de balans op.
Inhoud
5
De wtcg keert uit aan wie het niet nodig heeft en niet aan patiënten die wel op de toelage zijn aangewezen
8/9
Ossel gelooft niet in sprookjes / Raad bezuinigt minder
11
De Nederlandse kraamzorg is uniek in de wereld maar signaleert ook problemen
13
Ubuntu helpt internationaal kinderen van de straat te houden
15 19
Je eigen boek maken bij het American Book Centre In het Jeanette Noëlhuis wonen Nederlanders en asielzoekers samen
20 27
Vakbonden maken zich op voor strenge winter André Stuyfersant: Luis Veen is een marathonschaatser met een kleurtje 6 SBS 6 start realityserie jobcoach 10 Voedselbox is niet de voedselbank & Rondkomen 12 Ombudsman & Een verhaal uit de hongerwinter 14 Ramsj & Conservatoriumbands in Pakhus Wilhelmina & Voorleesweek 16 Culturele agenda 17 Islamitische kunst in Nieuwe Kerk 28/29 Wet en Wijzer & Peeters & Bertrams & Mizee & Betoog 31 Klerenzooi & Koopwijzer Foto voorpagina: Sandra Hoogeboom
2 Ac t u e e l
januar i
2011
Uitkeringsgerechtigde moet tegenprestatie leveren Er komt een wettelijke plicht voor uitkeringsgerechtigden om als tegenprestatie voor het ontvangen van een uitkering werk te verrichten. Dit regeringsvoorstel werd door een kamermeerderheid van VVD, PVV en CDA aangenomen. Geïnspireerd door het weer van december sprak Mariëtte Hamer (PvdA) sarcastisch van 'verplicht sneeuwruimen'. Staatssecretaris Paul de Krom (VVD) hield het echter op 'klusjes': ,,Als gemeenten een klusje hebben, waarvoor op dat moment geen mensen beschikbaar zijn, dan kunnen zij een beroep doen op uitkeringsgerechtigden.” Hamer hield bezwaren maar echte overtuiging ontbrak. In Rotterdam loopt immers een PvdA-wethouder rond die het niet
bezwaarlijk vindt om werkzoekenden bij AH boodschappentassen te laten inpakken. SP-afgevaardigde Sadet Karabulut liet zich in sterkere bewoordingen uit en sprak van 'asociaal beleid' en 'slavernij'. Overigens is het in meer gemeenten al praktijk om werklozen in te zetten bij allerhande klussen in zogeheten WorkFirst-trajecten. Het regeringsvoorstel gaat een stap verder. De Amsterdamse VVD stelde vlak voor de Kerst enthousiast voor om bijstandsgerechtigden gedwongen sneeuw te laten ruimen. Kamer stemt in met samenvoegen uitkeringen Een even krappe meerderheid van de Tweede Kamer als die waarmee het 'verplicht sneeuwruimen' werd aangenomen is akkoord met het samenvoegen van regelingen voor
Peter van StraAten
de onderkant van de arbeidsmarkt. De wajong voor jonggehandicapten en de Wet Sociale Werkvoorziening (wsw) worden samengevoegd met de Wet Werk en Bijstand. De regering ziet overlap en wenst een eenvoudiger regeling, die werkgevers over de streep kan trekken om mensen met een 'vlekje' aan te nemen. Details worden deze maand bekend gemaakt. Ook hier stonden de rechtse regeringspartijen met de PVV tegenover de oppositie. SPKamerlid Karabulut tegen staatssecretaris De Krom: ,,Het glas is niet half maar helemaal leeg. Het enige wat ik hoor, is dat u het inkomen van mensen achteruit laat gaan, dat u hun cao afpakt en hen onder het minimumloon laat werken. Dat vind ik echt triest.” De Krom wierp tegen dat de bereidwilligheid van werkgevers groter wordt. ,,Zestien
grote bedrijven hebben al arbeidsgehandicapten in dienst. Steeds meer bedrijven sluiten zich aan.” In de nieuwe regeling, die in 2012 van kracht gaat, gaan werknemers met een arbeidsbeperking bij een gewone werkgever aan de slag. Zij krijgen een inkomen dat voor een deel bestaat uit loon en voor een
deel uit een uitkering. Korting partnertoeslag AOW uitgesteld Het plan van de regering om acht procent te korten op de toeslag voor AOW-partners die jonger zijn dan 65 jaar gaat niet in op 1 januari aanstaande. Het kabinetsvoorstel stuitte op verzet in de Eerste Kamer. De Senaat vond unaniem dat betroffen huishoudens te weinig tijd krijgen om zich op de korting voor te bereiden. Minister Kamp van Sociale Zaken gaat nu na of het mogelijk is dat de korting op zijn vroegst pas op 1 juli 2011 ingaat. Verder wil de Senaat dat personen met een inkomen tot ongeveer €30.000 worden ontzien. In het regeringsvoorstel zouden mensen tot een grens van 110 procent van het wettelijk minimumloon (ongeveer €20.000) hun toeslag houden. Kamp verkeek zich lelijk op de opstelling van de Senaat. De bewindsman verwachte een meerderheid, mede omdat het nog is voorbereid door het vorige kabinet. De fracties van PvdA en ChristenUnie in de Eerste Kamer lieten echter weten zich niet aan het voorstel gebonden te voelen. Persoonsgebonden budget nu weer mogelijk Vanaf 1 januari is het weer mogelijk om een Persoonsgebonden Budget voor zorg (pgb) aan te vragen. Daarmee kunnen 10.000 mensen die op een wachtlijst staan vanaf 1 januari worden geholpen. In 2011 stelt het kabinet daartoe €350 ,miljoen extra beschikbaar. Het ministerie gaat wel voorzichtiger uitkeren. Mensen zonder een vaste verblijfplaats en/ of schulden krijgen geen pgb meer, net als cliënten die behandeling in een beschermde omgeving nodig hebben. Dat gaat bijvoorbeeld om licht verstandelijk gehandicapten met gedragsproblemen. Ook de bedragen worden minder. Per Saldo, de pgb-belangenvereniging, heeft scherpe kritiek. De oude regeling was goed afgestemd op de individuele hulpvraag. Het nieuwe m u g m ag a z i n e
veel kritiek op het voornemen van de regering om rollators en andere loophulpmiddelen uit het basispakket te halen. De regering heeft besloten dit niet door te laten gaan.
Studenten demonstreren op 10 december in Amsterdam, als opmaat naar studentenmanifestaties in het nieuwe jaar. Het kabinet Rutte heeft aangekondigd dat studenten die meer dan één jaar studievertraging oplopen €3.000 meer collegegeld moeten gaan betalen en hun ov-kaart kwijtraken. Ook krijgt de hogeschool of universiteit een boete van €3.000 per student, dé garantie op nog meer kwaliteitsverlies in het onderwijs. In Amsterdam werd ook tegen plannen van de UvA geprotesteerd, die de universiteit nog schoolser moeten maken. Foto: John Melskens
systeem, in 'zorgzwaartepakketten', is dit totaal niet, aldus Per Saldo. Mensen met een pgb gaan er de komende jaren op achteruit. Vaak moet men het met ruim €7.000 minder gaan doen per jaar. Mensen met een bovengemiddelde zorgvraag, die zeer intensieve hulp nodig hebben, krijgen nog hardere klappen, vreest Per Saldo. Uitzendbureau's zien verdubbeling arbeidsmigratie De arbeidsmigratie vanuit OostEuropa verdubbelt de komende jaren, verwacht de Algemene Bond voor Uitzendondernemingen (abu). Nu komen jaarlijks 100.000, voornamelijk Poolse werkers naar Nederland. In 2015 worden dat er ruim 180.000. Dit blijkt uit een enquête. Ruim 90 procent van de uitzendbureaus verwacht fors meer arbeidsmigranten te bemiddelen. Om deze mensen te huisvesten hoopt de abu dat gemeenten dezelfde regels gaan hanteren. Adjunctdirecteur Jurriën Koops: ,,Wij
hebben strikte afspraken voor de kwaliteit van de huisvesting in onze cao maar elke gemeente hanteert andere regels voor toewijzing, kwaliteit en handhaving.” Oost-Europeanen gedragen zich vooralsnog als gastarbeiders. Slechts eenvijfde blijft langer dan een halfjaar. Het actualiteitenprogramma EénVandaag bracht voor de Kerst een item waarin de Rotterdamse wethouder Hamit Karakus (PvdA) de noodklok luidde over de schrijnende huisvesting van gastarbeiders in zijn stad. Huisjesmelkers profiteren: mensen worden in slechte, gehorige, veel te kleine woningen gestapeld. Soms met z'n negenen op een kamer voor €80,- per persoon per week. De brandgevaarlijke pensions waar de eerste generatie Turken en Marokkanen ooit werden ondergebracht zijn terug. Ook worden de Oosteuropese gastarbeiders door malafide uitzendbureaus uitgebuit, stelt Karakus. De Oosteuropeanen werken vaak niet in
loondienst maar als zzp-er, tegen een uurtarief van soms €3,50. Zo ontlopen de uitzendbureaus elke cao. Karakus: 'Dit kun je als gemeente niet alleen oplossen.' Uitkeringen stijgen in 2011 minder dan de inflatie Sociale voorzieningen als Bijstand en wwik gaan deze maand met 0,59 procent omhoog. Dat komt door de stijging van het minimumloon, waaraan deze uitkeringen zijn gekoppeld. Het gaat om kleine bedragen. De hoogte van de bijstand zegt weinig over de koopkracht. Het inkomen van een bijstandsgerechtigde wordt ook bepaald door bijvoorbeeld toeslagen, zorgpremies, belastingteruggave, tegemoetkoming voor ziekte of handicap, energie- en ov-tarieven. De verhoging van de uitkeringen is amper genoeg om de inflatie op te vangen. Vanaf 2012 wordt de situatie van Jan Splinter nog onzekerder. Weliswaar handhaaft de regering de koppelingen tussen minimumloon en uitkeringen maar
die worden vanaf 2012 anders berekend. Dit zal volgens het Centraal Planbureau een negatief effect hebben op de hoogte. Bij werknemers is de rekensom nog lastiger. Dan komen zaken als de fiscale arbeidskorting en werknemerspremies om de hoek kijken. De vakbonden verwachten een lichte stijging van het netto inkomen, onder meer door een hogere arbeidskorting. Of dit ook tot een hogere koopkracht leidt, is de vraag. Gemeentelijke lasten stijgen, de kinderopvang wordt veel duurder. Wijzigingen in ziektekostenstelsel In het nieuwe jaar worden elf wijzigingen doorgevoerd in het ziektekostenstelsel. De pil en andere anticonceptiemiddelen voor vrouwen boven de 21 jaar verdwijnen uit het basispakket. Ook het trekken van tanden wordt niet langer vergoed evenmin als tandheelkundige zorg voor personen tussen de 18 en 21 jaar. Hulp bij stoppen met roken komt in de basisverzekering. Er was
ID-kaart is nog niet gratis maar bezwaar maken kan wel Het hof van s'Hertogenbosch heeft bepaald dat gemeenten identiteitskaarten gratis moeten verstrekken. De gemeentes doen dat echter niet totdat de Hoge Raad zich over deze zaak heeft gebogen. Wel kunnen burgers bij het aanschaffen van een id-kaart bezwaar aantekenen. De vereniging van gemeenten heeft hiervoor een modelbezwaarschrift opgesteld. Zie mugweb.nl. Het invullen van zo`n bezwaarschrift is een fluitje van een cent en kan gelijktijdig met de betaling (€43,89) worden afgegeven. Als de Hoge Raad het eens is met het Gerechtshof, wat volgens juristen naar alle waarschijnlijkheid het geval zal zijn, dan moet de gemeente de leges terugbetalen. Wie geen paspoort heeft en niet van plan is binnen vijf werkdagen een uitkering aan te vragen, van baan te wisselen of binnen de EU te gaan reizen, kan nog best even wachten met het aanschaffen van een id-kaart. Bij verdenking van een strafbaar feit of een bezoekje aan de bank volstaat een rijbewijs ter identificatie. Bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten/Eerste Kamer op 2 maart mag de id-kaart vijf jaar verlopen zijn. Een gratis idkaart klinkt leuk, de kosten, zo`n tachtig miljoen, moeten hoe dan ook worden opgehoest.
Redactioneel
Joop Lahaise m u g m ag a z i n e
De MUG-redactie wenst alle lezers een voorspoedig 2011, met als het even kan een leuke baan of studie en nog belangrijker een goede gezondheid en een rijk sociaal leven. Meedoen is ook ons motto. Voor onze lezers met een smalle beurs - en dat zijn er nogal wat in Amsterdam - hopen we dat u niet teveel wordt gepakt door het no nonsense-kabinet Rutte. Maar helaas weten we wel beter. De meeste van u worden wel degelijk gepakt, met gedoogsteun van ene heer Wilders. De kloof tussen rijk en arm wordt almaar groter. Want dat is de filosofie van dit kabinet: wie wil, kan best! Wie een goede job heeft, zal niet klagen. Maar aan de onderkant van de arbeidsmarkt, in sectoren als het onderwijs, cultuur, politie en zorg en onder mensen die - doorgaans buiten hun eigen schuld om - aan een uitkering zijn overgeleverd, wordt het nog meer sappelen. Daarbij krijgt ook nog eens iedereen te maken met bezuinigingen van gemeentewege: minder voorzieningen, hogere lokale lasten. Los van de vraag hoe onvermijdelijk al deze ellende is - economische noodzaak of vooral politieke keuzes wordt 2011 voor velen geen gemakkelijk jaar. Verslaggevers Martin Brand-
wagt en Marcel Schor keken alvast in de keuken van re-integratiebedrijf Pantar, dat het straks met zo'n 7,5 miljoen minder moet doen. En de reactie van armoedewethouder Freek Ossel op het volgens zijn critici niet zo effectieve armoedebeleid stemt ook al niet echt vrolijk. Aan de inzet van onze bestuurders ligt het vast niet maar de economie én Den Haag bepalen nu eenmaal de koers. Voor één persoon begint 2011 wel met een opsteker. Peter van Straaten wordt op 8 februari eredoctor van de Universiteit van Leiden. Deze eer valt hem ten deel vanwege 'de uiterst scherpzinnige wijze waarop hij mensen en maatschappelijke verschijnselen observeert en analyseert, en gedrags- en denkprocessen blootlegt'. Zijn tekeningen zijn voer voor psychologen, meldt de RUL. Wij zijn er dan ook enorm trots op dat Peter van Straaten nu alweer een jaar elke maand speciaal voor MUG Magazine een tekening maakt, die links van dit redactioneel zijn vaste plaats heeft. Peter, vanaf deze plek van harte gefeliciteerd met deze erkenning. januar i
2011 Ac t u e e l 3
4 Advertentie
januar i
2011
mug m ag a z i n e
regeling
Ook met de wtcg zien chronisch zieken en gehandicapten door de bomen het bos niet meer. Foto: Job Janssen
Nieuwe
Martin Brandwagt De tegemoetkomingsregeling voor chronisch zieken en gehandicapten, de wtcg, ingevoerd in januari 2009, is al weer aan revisie toe. Het geld komt niet bij de mensen terecht die er recht op hebben.
T
wee jaar na invoering van de nieuwe regeling voor chronisch zieken en gehandicapten is één ding duidelijk: de wtcg pakt voor veel mensen niet goed uit. Dat geeft minister Edith Schippers van Volksgezondheid inmiddels volmondig toe: tegemoetkomingen over 2009 komen niet terecht bij de mensen die tot de doelgroep behoren. Op papier leek het zo'n mooie regeling. Als je door een aandoening of handicap kosten maakt die niet door de zorgverzekeraar worden vergoed – de zogenaamde meerkosten – zou je automatisch een tegemoetkoming krijgen. Deze meerkosten werden vóór 2009 via de tbu-regeling (Tegemoetkoming Buitengewone Uitgaven) vergoed. Daar moest je dan wel een aangiftebiljet Inkomstenbelasting voor invullen. Chronisch zieken en gehandicapten met for-
5 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
voor chronisch zieken werkt niet
mulierenvrees maakten er dan ook geen gebruik van. Patiënten liepen daarom inkomsten mis. Mensen met een arbeidsongeschiktheidsuitkering van het UWV (WAO, WIA, wajong etc.) kregen hun eerste wtcgtegemoetkoming (€350,-) al in de zomer van 2009. Anderen kregen een algemene Wtcg-tegemoetkoming in november 2010. Daarvoor hoefde je niets te doen. Het Centraal Administratiekantoor (CAK) selecteert de ontvangers op basis van gebruikte medicijnen en eigen bijdragen. In theorie dus een goed stelsel, zeker voor deze kwetsbare doelgroep die wel wat anders aan z'n hoofd heeft dan het invullen van aangiftebiljetten. Maar theorie en praktijk willen nog wel eens botsen. Zoals vaker met nieuwe regelingen, blijkt de Wtcg weeffouten te vertonen: de toelagen die twee maanden geleden werden uitbetaald, betroffen de meerkosten over 2009. Je moet als arbeidsongeschikte dus wel erg lang op je geld wachten. En de toeslag over de meerkosten van 2010 wordt pas eind 2011 uitgekeerd. Intussen moeten die kosten wel worden betaald. Dat is misschien nog tot daar aan toe, het wordt pas echt vervelend als je helemaal geen toeslag krijgt maar wel kosten hebt gemaakt. Volgens de belangenbehartiger voor chronisch zieken en gehandicapten, de CG-raad in Utrecht zijn er groepen patiënten die helemaal buiten de boot vallen. Dat geldt bijvoorbeeld voor blinden en
slechtzienden, die hulpmiddelen gebruiken. Verder blijken de medicijnlijsten om chronisch zieken op te sporen veel te beperkt. Na een meldactie van de CGraad in samenwerking met TNO blijken zowat alle melders (91 procent) die op doktersvoorschrift langdurig medicijnen slikken toch niet voor een toeslag in aanmerking te komen. Oorzaak: ze slikken een net iets te lage dosis. Dat gaat onder meer om mensen met hartkwalen, reuma, spierziekten en zeldzame aandoeningen. En om het nog bonter te maken blijken Wtcg-vergoedingen terecht te komen bij mensen die hun kosten al van de verzekeraar vergoed hebben gekregen. Fatima Ouariachi van Cliëntenbelang Amsterdam kent de verhalen van mensen
'Het wordt patiënten niet makkelijker gemaakt met al die regelingen'
die zonder meerkosten toch een Wtcgtegemoetkoming kregen uit de media. Zij vermoedt dat deze mensen ten onrechte hebben gedacht dat ze niet voor de Wtcg in aanmerking kwamen. ,,Het gaat niet alleen om medicijngebruik en zorggebruik, maar om allerlei meerkosten die een gevolg zijn van ziekte of handicap. Dus dan heb je ook recht op die tegemoetkoming.” Op de vraag wat patiënten moeten doen die ondanks meerkosten geen tegemoetkoming hebben gekregen, vindt Ouariachi dat ze in elk geval in actie moeten komen. ,,Je kunt bezwaar maken tegen het niet ontvangen van een toelage van het CAK. Hoe het CAK bezwaarschriften gaat aanpakken, daar heb ik nog geen zicht op. In Amsterdam bestaat de mogelijkheid voor mensen met een laag inkomen om een beroep te doen op de gemeentelijke regeling voor chronisch zieken en gehandicapten, de atcg. Maar de toelagen hieruit zijn verlaagd vanwege de introductie van de Wtcg. Het wordt er niet makkelijker op met al die regelingen. Het is een enorm bureaucratische toestand. Wie lid is van een patiëntenvereniging of een vakbond wordt wel geïnformeerd, maar ik denk dat heel veel chronisch zieken en gehandicapten niet weten waar ze aan toe zijn.” Minister Schippers verwacht de gaten in de Wtcg dit jaar te zullen dichten. In februari 2011 zal ze de Tweede Kamer opnieuw inlichten.
Tegemoetkoming
Strengere regels voor mensen in de bijstand Martin Brandwagt De Dienst Werk en Inkomen (DWI) gaat de bijstand strikter uitvoeren. De drempel naar een uitkering wordt hoger, de dienst gaat eerder over tot het korten op de uitkering als een klant onvoldoende meewerkt.
Goedenmiddag, spreek ik met Lambiek van Suske en Wiske?
D
e gemeenteraad nam eind 2010 de Meerjarenbeleidsplannen Inkomen & Armoedebestrijding aan. Die geven aan waar DWI-klanten in Amsterdam in de jaren 2011-2014 mee te maken krijgen. Dat is om te beginnen de financiële situatie van de gemeente. Amsterdam moet fors bezuinigen, elke bijstandsgerechtigde minder is dus winst. De maatregelen waar DWI-klanten mee te maken krijgen zijn door de dienst samengevat in een zogenaamde routekaart. Kort samengevat komt de Routekaart 2011-2014 neer op 'meer uit, minder in, beter en goedkoper'. Minder mensen in de bijstand betekent onder meer dat klanten die kansrijk zijn op de arbeidsmarkt eerst naar een betaalde baan moeten zoeken. DWI-woordvoerder Jiska Bours: ,,Iemand die zich bij ons meldt, krijgt een gesprek. Tijdens dat gesprek inventariseren we of hij kansrijk is. Als dat zo is, krijgt hij twee weken om werk te vinden, dus niet meteen een uitkering. Hij krijgt ook een aantal vacatures mee. Lukt het niet, dan geldt recht op bijstand vanaf
Ik.....heu, ik....heu heu heu, IEKS! Ik.... heu heu heu heu, MILJAAR! heu heu...
Heu heu, ik....heu heu heu, IEKS! Ik.... heu heu heu heu, MILJAAR! heu heu...
Het bankverkeer van bijstandsgerechtigden wordt strenger gecontroleerd. Fotocollage: Eddo Gorter
het moment van aanvraag.” DWI gaat strenger toezien op de regels van de wwb (Wet Werk en Bijstand). Een bijstandsgerechtigde heeft heel wat verplichtingen, zoals het verschaffen van de juiste inlichtingen over verdiensten en vermogen, deelnemen aan re-integratietrajecten en het accepteren van alle aangeboden arbeid met uitzondering van prostitutie en het leger. Bij het niet voldoen aan een van deze verplichtingen kan een zogeheten 'afstemming' volgen, ofwel verlaging van de uitkering. DWI kondigt aan het beleid voor deze afstemmingen aan te scherpen. Verder zal DWI nog alerter worden op fraude. Dat begint al bij de aanvraag. Handhaving aan de poort, zo luidt het devies. Nieuwe
bijstandsaanvragen worden vanaf 2011 ingedeeld in groen – standaardprocedure zonder huisbezoek – en rood – fraudeverleden, strengere procedure en altijd huisbezoek. Het is niet alleen 'kommer en kwel' voor de klanten van de voormalige 'soos'. De ambities zijn groot bij de hoofdstedelijke Dienst voor Werk en Inkomen. In drie jaar tijd wil DWI uitgroeien tot een van de vijf beste sociale diensten van Nederland. De dienstverlening aan de klant moet beter worden. Daartoe zullen procedures en besluiten vaker mondeling worden toegelicht. Woordvoerder Bours: ,,We gaan meer focussen op persoonlijk contact met de klant. Mondelinge toelichting kan nu ook al, maar we willen dat gaan intensiveren.”
Niet iedereen is overtuigd van de goede bedoelingen van de DWI. De Amsterdamse Bijstandsbond uitte vorige maand scherpe kritiek op het project 'extra rechtmatigheid'. Bijstandsklanten met een deeltijdbaan zouden worden opgescheept met onmogelijke eisen betreffende de inlichtingenplicht. Medewerker Piet van der Lende van de Bijstandsbond: ,,Mensen worden doorgezaagd over van alles en nog wat. Welke sociale contacten ze hebben, hoe laat ze naar hun werk gaan en weer naar huis. De giroafschriften van de laatste drie maanden worden post voor post gecontroleerd.” De routekaart 2011-2014 plus toelichting is te vinden op www.mugweb.nl.
Re-integreren als TV-amusement met effect Helena Karsten In de reeks realityshows voegt SBS6 iets nieuws toe: de jobcoach. In zes afleveringen worden zes gezinnen aan een betaalde baan geholpen.
F
Ja, laat maar weer Lambiek!!!!
gorter
airy Jobmother wordt ze genoemd in het gelijknamige Engelse televisieprogramma. In Nederland wordt de serie vanaf 16 februari door SBS6 uitgezonden onder de naam Je leven op de rit en de sprookjes-baanmoeder heet hier gewoon jobcoach. In zeven weken zal zij een gezin, waarvan één of meer leden werkloos zijn, begeleiden bij het vinden van werk. Hierbij wordt de confrontatie niet uit de weg gegaan. De coach komt de hele periode bij het gezin inwonen en ID-TV filmt al hun activiteiten, in opdracht van
6 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
SBS6. Redacteur Marije Verwijnen van ID-TV: ,,We houden mensen een spiegel voor, confronteren ze met hun eigen, soms zelfdestructieve gedrag.'' Verwijnen vindt de aanwezigheid van een camera bij dit persoonlijke proces geen probleem. ,,Natuurlijk maken wij een programma voor de kijkcijfers. Maar wij kijken ook hoe we deze mensen het beste kunnen helpen. De macht van de camera is nu eenmaal dat we bij werkgevers binnenkomen. Doel is wel dat het ook echt een baan oplevert.'' Een GGZ-psychiater, die niet met haar naam in de krant wil, heeft bedenkingen: ,,Mijn eerste gedachte is toch, ze willen smeuïge televisie maken. Dat is hun doelstelling. Mensen helpen komt op de tweede plaats. Ik ben bang dat mensen straks dingen voor de camera bekennen waar ze spijt van krijgen. De gevolgen kunnen wij hier bij de GGZ straks weer opruimen. Exploitatie van menselijk leed, noem ik het.'' Freek Ossel, PvdA-wethouder Armoedebeleid, ziet in de confron-
Jobcoach Hayley Taylor (links), de Engelse Fairy Jobmother
terende aanpak van het programma toch ook een positief punt: ,,Het is goed om onorthodoxe manieren uit te proberen. Elke stimulans om aan werk te komen kan mensen sterker maken.'' Cor Giesbers werkt bij re-integratiebedrijf Pantar. Hij is ervaringsdeskundige: ,,Eigenlijk was ik afgekeurd maar na een jaar thuiszitten had ik een gesprek met een arbeidsdeskundige. Die vroeg hoe
graag ik wilde werken. Heel graag, maar niet bij mijn oude werkgever. Daar kreeg ik al die klachten, zoals rugpijn, waardoor ik thuis kwam te zitten.'' Giesbers benadrukt dat zo'n proces van re-integratie langdurig kan zijn. Verwijnen stelt dat zij niet op zoek is naar 'zware gevallen'. ID-TV zoekt nog deelnemers (géén alleenstaanden) 020-31433156 of
[email protected]
m u g m ag a z i n e mug
sociale
Werken bij Pantar. De re-integratiereus levert 7,5 miljoen in, onder meer op begeleiding. Foto: Bettina Neumann/DWI
Van participatieplaats naar Marcel Schor Van de zestig miljoen bezuiniging op re-integratie moet Pantar 1,5 miljoen opbrengen, plus 6 miljoen rijksbezuiniging. Wie weinig kans op werk maakt, krijgt geen scholing of werkplek meer aangeboden maar Pantar belooft dat wie echt hulp nodig heeft, daar nog steeds op kan rekenen.
D
e re-integratie gaat op de schop. Pantar, het grootste re-integratiebedrijf in Amsterdam, onder meer belast met de uitvoering van de sociale werkvoorziening en het begeleiden van gesubsidieerde werkers (zoals wiw en id) en bijstandsgerechtigden in een participatietraject, mag daarvan een flink deel voor zijn rekening nemen. De kersverse Pantar-directeur Greet Ritskes schetst de verandering: ,,Cliënten die bij de Dienst Werk en Inkomen (DWI) aankloppen, kunnen op drie manieren worden geholpen. Iemand die op eigen kracht binnen een half jaar zicht op een baan heeft, wordt aangesproken op eigen kracht en verantwoordelijkheid. Mensen met een te grote afstand tot de arbeidsmarkt gaan vrijwilligerswerk doen. Zij krijgen een 'activeringsaanbod'. Anders dan voorheen, dienen de stadsdelen dat te verzorgen. De overigen komen in een reintegratietraject. We kijken wat zij nodig hebben om binnen een jaar een reguliere baan te vinden.”
7 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
Voor die laatste groep gaat Pantar aan het werk? ,,Samen met DWI hebben we daarvoor het re-integratiebedrijf RBA, dat de begeleiding op zich neemt. Klanten gaan via DWI of Pantar op traject. Ons accent verschuift van sociale en maatschappelijke activering naar participatie en het verkrijgen van een baan. We gaan de cliënten snel in contact brengen met ons netwerk van 1.500 werkgevers in de regio Amsterdam. Wij weten welke mensen zij zoeken.” Pantar is ook verantwoordelijk voor de uitvoering van de wsw, de regeling voor mensen met een handicap. Wat gaat daar gebeuren? ,,Door bezuinigingen van het Rijk en de gemeente krijgen we in totaal rond de 7,5 miljoen euro minder geld. Zes miljoen daarvan is een korting van het Rijk.'' Is zo'n bezuinigingsopdracht realistisch? ,,Wij zijn dat aan het uitwerken, zonder dat sw-ers de dupe worden. Dat doen we door in het eigen vlees te snijden, door bijvoorbeeld een groep sw-ers door twee in plaats van drie mensen te laten begeleiden. En we kijken hoe activiteiten kunnen worden samengevoegd. Zo willen we de afdelingen handel & industrie en dienstverlening laten fuseren omdat daar onderdelen in zitten waar we op toe leggen. Die leveren geen winst op. Pantar heeft die opbrengst, net als elk ander bedrijf, nodig. Hopelijk leidt dat ook tot minder locaties. Al die gebouwen zijn een flinke kostenpost. Een deel van de sw-ers komt op een andere plaats te werken. We doen ons uiterste best om de reorganisatie zonder gedwongen ontslagen te doen. We hopen dat sw-ers geen gevaar lopen.” Betekent de landelijke bezuiniging van in totaal 120 miljoen euro op de wsw niet een aanslag op
werkplaats
de rechtszekerheid van gehandicapten? ,,De wsw is goed geregeld, compleet met een eigen cao. Alle partijen hebben die te respecteren.” De gemeenteraad is akkoord met loondispensatie: werkgevers worden straks financieel gecompenseerd voor een lagere arbeidsprestatie door de werknemer. Dat betreft ook mensen zonder een lichamelijke of geestelijke beperking maar wel met een afstand tot de arbeidsmarkt. Doet Pantar nog iets voor deze mensen?
wsw mag niet
lijden onder bezuiniging van 7,5 miljoen op Pantar
,,Jazeker, als ze niet bij een gewone baas terecht kunnen, willen we ze bij onze eigen werkbedrijven (sociale werkplaatsen, red.) plaatsen. Dat gebeurt overigens op vrijwillige basis. Hier leren ze structuur en een vak. We verwachten dat ze samen met sw-ers tot betere bedrijfsresulaten komen. Onze werkbedrijven kunnen daardoor nog beter worden, waardoor we meer opdrachten van ondernemers en de gemeente binnen halen. Dan moet je dus zeker niet alleen aan een plantsoenen- of klussendienst denken.”
Over klussen gesproken. Het kabinet Rutte wil dat mensen in de bijstand verplicht vrijwilligerwerk gaan doen, zoals sneeuwruimen en koffie rondbrengen in een verzorgingshuis. Zijn er meer klussen te bedenken? ,,Dat is wat mij betreft vrijwilligerswerk. Ik heb het over werk dat geld oplevert. Cliënten zijn hier om een toegevoegde waarde te leveren.” Moet gesubsidieerde arbeid wat u betreft behouden blijven? ,,Persoonlijk vind ik het heel belangrijk dat mensen werk hebben. Levensgeluk hangt er voor een belangrijk deel vanaf. Een ondernemer zal van nature niet voor de underdog kiezen, dus zul je hem financieel tegemoet moeten komen. Hou het laagdrempelig voor de werkgever. Er zijn nu teveel regelingen. Laten we naar één regeling voor gesubsidieerde arbeid gaan.”
Pantar heeft ruim 9.000 cliënten onder zijn hoede. Pantar begeleidt circa 3.600 mensen naar een indicatie voor sociale werkvoorziening (sw-ers) en ruim 6.000 ex-gedetineerden, wiw-ers, wwb-ers en id-ers. Zij werken bij zo'n 800 werkgevers in en rond Amsterdam en in de eigen (productie-)bedrijven van Pantar. De wwb-ers werken met behoud van hun DWI-uitkering, waarbij Pantar de plaatsing en begeleiding verzorgt. Doel was altijd om deze mensen een nuttige besteding te geven, met zo mogelijk uitzicht op betaald werk.
Pantar
Ambitieus zonder toverstokje
Armoedewethouder Freek Ossel in gesprek met een medewerkster van de Voedselbank. Foto: Michel Hobbij
Marcel Schor Jos Verdonk
Europa heeft Freek Ossel niets te leren als het om armoedebestrijding gaat. En wie denkt dat de Amsterdamse wethouder in vijf jaar de armoede kan halveren, gelooft in sprookjes.
H
et Europees Jaar tegen Armoede en Sociale Uitsluiting is afgesloten. In Amsterdam was er weinig van dat Europese themajaar te merken. Freek Ossel: ,,Ik zeg wel eens, bij ons is het elk jaar het jaar van de armoede. Ieder jaar weer doen we ons best om armoede te voorkomen, te verzachten en mensen verder te helpen. Prima dat Europa een extra aansporing geeft maar ik heb die eerlijk gezegd niet nodig.” Freek Ossel (PvdA) is sinds april 2010 wethouder Wonen, Wijken en Armoede. Daarvoor deed hij ook Werk en Inkomen, de portefeuille die nu door Andrée van Es (GroenLinks) wordt vervuld. Met het Europees Jaar van de Armoede hebben de wethouders weinig gedaan; wel werd in februari het Pact van Amsterdam gesloten: een platform voor maatschappelijke organisaties, bedrijfsleven en overheid. Ossel: ,,Het idee daarachter is dat de overheid veel kan doen maar dat armoede pas goed bestreden kan worden met
8 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
de inzet van de hele stad. Het is geen prinitiatief voor een half jaar en dan zien we wel verder, het is echt bouwen! Wij helpen met organiseren en faciliteren maar de inzet komt van organisaties, bedrijven en gewone mensen in de buurten. Dat is het Pact, niet meer en niet minder.” Het project staat nog in de kinderschoenen. ,,Het begin is niet sexy", geeft Ossel toe. ,,Je gaat bij elkaar zitten en vraagt: ‘Wat doe jij? Wat kunnen we delen en wat kunnen we nog meer doen?’ Het Pact is geen snel dingetje maar iets wat je zorgvuldig opbouwt.” Armoede is niet altijd zichtbaar en er is een groep die moeilijk te bereiken is. ,,Er zijn mensen die zich schamen voor hun armoede, vooral ouderen. Anderen hebben vrees voor de overheid omdat ze dat vanuit hun cultuur hebben meegekregen. Wij zijn bezig ook deze groepen te bereiken, via maatschappelijke organisaties zoals de voedselbank. Er zou geen voedselbank moeten zijn maar er zijn mensen die
'Bij ons is het elk jaar het jaar van de armoede'
even wat extra steun nodig hebben om op adem te komen. Daarom vind ik de voedselbanken een goed initiatief. Wij subsidiëren ze niet maar bieden ze wel steun.” In Amsterdam leven 70.000 huishoudens onder de armoedegrens, die niet over één kam zijn te scheren. Ossel: ,,Zo’n 40.000 van die mensen is om lichamelijke, geestelijke of psychische redenen niet in staat om te werken of is te oud. Moeten we die verplicht naar computerles sturen om in de maatschappij terug te kunnen keren? Dat werkt natuurlijk niet. Maar kijk eens naar die andere 30.000. Daarvan is de helft inmiddels gewoon aan het werk. Denk aan moeders, die hun kinderen opvoeden en de kost verdienen met een baan in de zorg, maar ook zzp’ers (zelfstandigen zonder personeel, red.) die het door de crisis nu even moeilijk hebben. Die andere helft van 15.000 zit op dit moment in de kaartenbakken van collega Andrée van Es. Dat zijn de mensen die binnenkort of in de nabije toekomst aan de slag gaan.” Freek Ossel kreeg vorig jaar harde kritiek van partijgenoot Rutger Koopmans, voorzitter van de commissie die op verzoek van de gemeente het armoedebeleid in Amsterdam onderzocht. Koopmans verwijt de wethouder ‘pappen en nathouden’. Ossel vindt op zijn beurt dat Koopmans’ ambitie om de armoede in Amsterdam in vijf jaar te halveren onrealistisch is. ,,Het is prima om idealen te hebben. Maar als je reëel bent, zie je de crisis en weet je dat er meer mensen werkloos worden. Koopmans' ideaal om de armoede in Amsterdam in vijf jaar te halveren kun je
alleen tot beleid maken als dat realistisch is en je daar de instrumenten voor hebt. Ik ga niet over de wereldeconomie en voer niet op landelijk niveau inkomenspolitiek. Als wethouder ga ik voor realistische doelstellingen, waar mensen wat aan hebben. Echte resultaten! En dat doe ik niet door te beloven dat 50 procent over vijf jaar niet meer in armoede leeft. ‘Waar is uw toverstokje?’, vraag ik dan.”
Steun voor ZZP-er Op het armoedebeleid wordt niet bezuinigd, althans niet door Amsterdam. De stad trekt er 66 miljoen euro voor uit. Binnen het beschikbare budget is wel hier en daar geschoven. Een half miljoen extra gaat naar financiële hulp voor werkende armen en kleine zelfstandige ondernemers (zzp-ers). De scholierenvergoeding gaat omhoog, naar ruim zeven miljoen, ten bate van school-, sport- en cultuurdeelname van leerlingen op basisscholen en het voortgezet onderwijs. De gemeente ziet een groter gebruik van deze voorzieningen als speerpunt binnen het armoedebeleid. Dat geldt ook voor het verstrekken van computers en gratis internetaansluitingen voor drie jaar aan kinderen uit minimagezinnen in het voortgezet onderwijs. Ook is extra inspanning toegezegd om meer volwassenen, onder en boven de 65, die
m u g m ag a z i n e mug
De gemeenteraad stemt over herverdeling van het armoedebudget. Foto: John Melskens
Raad bezuinigt Martin Brandwagt Marcel Schor Gratis naar de OBA met Stadspas, het meidenwerk, AT5, het Gespuis, de Rechtswinkel én het Zeemanshuis zijn gered. De raad neemt en de raad geeft.
D
e Amsterdamse gemeenteraad stemde in december over de begroting voor 2011. De zware bezuinigingsopgave voorspelde een loodzware
13 miljoen minder op de stad
,vergadering en menig hoofdstedelijke organisatie hield zijn hart vast. Na het optrekken van de kruitdampen viel de schade alleszins mee, al was dat te danken aan een Houdini-achtige begrotingstruc. ,,Het slaat helemaal nergens op! Zo'n uitgebreid amendement, met zoveel elementen er in. Ik ben het met sommige heel erg eens, met andere weer niet. Moet ik nu vóór of tegen stemmen? En dan de financiële dekking. Je grabbelt bij elkaar wat je wilt behouden, rekent uit wat het kost en dat trek je gewoon van een belangrijke dekkingspost af. Ja, dan heb ik ook nog wel een paar wensen'', mopperde een verbolgen D66-fractievoorzitter Gerolf Bouwmeester vanaf de oppositiebank. De begroting wordt wel gezien als de belang-
ten koste van bijzondere bijstand langer dan drie jaar onder de armoedegrens leven, te bereiken. Wie in een schuldhulptraject belandt, wordt verplicht zijn inkomen te laten beheren. Er is geld vrijgemaakt voor het digitaliseren van de Stadspas, waardoor een groter aanbod mogelijk wordt. Bovendien gaat er meer geld naar het ‘Pact van Amsterdam’. Dit is een samenwerkingsverband tegen armoede van de gemeente, het bedrijfsleven en het maatschappelijk middenveld (niet overheidsorganisaties die actief zijn in het bestrijden van armoede). De andere kant van de medaille is dat op de Regelingen Bijzondere Bijstand (rbb) flink wordt bezuinigd (van bijna zes miljoen naar een kleine vier miljoen). Hieronder vallen toeslagen aan éénoudergezinnen, extra bijdrage voor buitengewone ziektekosten, de vangnet-
m u g m ag a z i n e mug
regeling voor het onderhoud van jongeren en de tegemoetkoming in verhuiskosten of de eerste inrichting van een woning. Met dat laatste lijkt armoedewethouder Freek Ossel tegemoet te komen aan de kritiek van oud-bankier Rutger Koopman, die vindt dat het armoedebeleid teveel stoelde op 'pappen en nathouden'. Toch blijft de kern van het Amsterdamse armoedebeleid het verlichten van armoede via vooral inkomensondersteuning. De voorzieningen en financiële regelingen uit het armoedebeleid zijn bedoeld voor alle Amsterdammers met een inkomen tot 110 procent van het wettelijk sociaal minimum. Dat zijn naast mensen in de bijstand of een andere uitkering ook Amsterdammers in loondienst en zzp-ers, de groeiende groep van werkende armen.
rijkste gemeenteraadsvergadering van het jaar. Hét moment om aan de stad te geven en te nemen. Ook wethouder Financiën Lodewijk Asscher was niet blij met het amendement van PvdA, VVD en GroenLinks. Hier en daar werd zelfs gesproken van een tegenbegroting, hoogst ongebruikelijk voor collegepartijen. Het amendement, een wijzigingsvoorstel op een besluit van het bestuur, haalde 13 miljoen euro af van de zogeheten frictiekosten. Dat is een pot van 40 miljoen die de gemeente nodig heeft om reorganisaties door te voeren. Met hun amendement deelden de collegepartijen cadeautjes uit aan favoriete instellingen, een kerstcadeau van 13 miljoen. De kritiek van de oppositie was dan ook stevig maar omdat de collegepartijen nu eenmaal een meerderheid in de raad hebben werd het amendement aangenomen. Goed nieuws voor jongerencentrum Het Gespuis, dat zijn subsidie van €43.000 behoudt. Ook tevreden gezichten bij de stadszender AT5. Zij krijgen de komende jaren 4,25 miljoen subsidie. Een greep uit andere organisaties die gered zijn: Rechtswinkel, Mozeshuis, Streetcornerwork, afhaalpunt auto's, Steenen Hoofd, City Marketing, Nowhere en Chebba (het mei-
Armer ASW moet nu ook huiseigenaren ondersteunen
denwerk, waar MUG Magazine van vorige maand over schreef). De belangrijkste besluiten op een rijtje: Gratis lidmaatschap van de Openbare Bibliotheek blijft voor Stadspas-houders behouden, dankzij een SP-motie. Wat niet is uitgegeven aan Blijf aan de bal-banen gaat naar Pantar, met dank aan PvdA en GroenLinks. De raad wil dat cliënten van DWI, die dat kunnen, zelf de regie over hun re-integratietraject houden. Er moet meer rekening worden gehouden met hun wensen. De Opstapper wordt in zijn huidige vorm stopgezet. Wel wordt nog bekeken of het project door vrijwilligers kan worden voortgezet. Niet geïmponeerd door de afgang van het Holland-bid stemde de raad tegen een amendement om af te zien van pogingen de Olympische Spelen naar Amsterdam te halen. Naast huurders krijgen huiseigenaren, op verzoek van de VVD, ondersteuning van de Wijksteunpunten Wonen (ASW) bij conflicten met huurders. Meer werk voor het Amsterdams Steunpunt Wonen, dat evengoed wordt opgezadeld met een bezuiniging van €200.000. De bezuiniging op het schoolzwemmen voor speciaal onderwijs gaat niet door. De raad nam unaniem een motie van de PvdA, GroenLinks en SP aan, die stelt dat topambtenaren van de gemeente niet meer mogen verdienen dan een wethouder. Tot slot een hardverwarmend amendement over een prachtige Amsterdamse traditie: het welzijn van zeelieden. Ruwe zeebonken blijken wel degelijk behoefte te hebben aan maatschappelijk werk. Dankzij de raadsleden Van der Pligt (SP), Shahsavari (CDA) en Frijda (Red Amsterdam) behoudt de stichting Zeemanswelvaren haar subsidie.
januar i
2011 ac h t e r g r o n d 9
Voedselbox voegt daad bij het woord
Martin Brandwagt Ze zijn erg gesteld op hun zelfstandigheid, de vrijwilligers van de Voedselbox in GeuzenveldSlotermeer. Met de Amsterdamse Voedselbank willen ze niet geassocieerd worden. En van slap geouwehoer houden ze al helemaal niet. Ze steken liever de handen uit de mouwen.
A
ns Schagen en Ellie Salamone, twee kloeke dames van gevorderde leeftijd, zitten in een bescheiden bedrijfspand in Amsterdam-Geuzenveld. Na een leven van hard werken hebben ze een nieuwe missie gevonden. Ans Schagen voert het woord: ,,Het begon allemaal acht jaar geleden. We kregen een folder in de bus over de afbraak van onze woningen in de Burgemeester Roëllstraat. Meteen hebben we een bewonerscomité opgericht en veel acties gevoerd. We hoorden toen ook dat er kinderen met een lege maag naar school gingen. Dat vonden we zo’n schande dat we een stichting hebben opgericht. Van woningcorporatie Far West en het stadsdeel kregen we wat subsidie en zijn aan de slag gegaan. Overigens, onze woningen staan er nog steeds.” De naam Voedselbox roept associaties op met de Amsterdamse Voedselbank maar daar hebben Schagen en Salamone niets mee te maken. Schagen: ,,Zij delen eens per week levensmiddelen uit
Ans Schagen laat de inhoud van een voedselbox zien: Foto: Ingrid de Groot
en doen ook vers voedsel en fruit in hun pakket. Dat doen wij nooit. Wij delen eens per maand uit, in de derde week van de maand als bij veel klanten het einde van het budget in zicht is. In ons pakket zit alleen voedsel dat langer houdbaar is zoals rijst, pasta, olie, suiker en dergelijke. We nemen ook geen voedsel van mensen aan. Dat kopen we zelf.” De Voedselbox is bedoeld als een tijdelijke oplossing, benadrukken de dames, al zijn er veel klanten die over een langere periode een beroep op hen moeten doen. Schagen: ,,We werken nauw sa-
'We vinden het heel belangrijk dat klanten leren budgetteren'
men met Impuls (welzijnsorganisatie in Nieuw-West, red.). Zij sturen klanten naar ons toe, dat kunnen zij beter dan wij. De voedselpakketten zijn hoogstens bedoeld voor één of twee maanden. Binnen die periode moet er een oplossing worden gevonden, bijvoorbeeld door de schuldhulpverlening. Klanten moeten leren budgetteren zodat ze niet na een paar maanden weer terugvallen. Maar je kunt mensen moeilijk wekenlang zonder voedsel en geld op een bijstandsuitkering laten wachten. We hebben hier gezinnen met kinderen die elke maand geld tekort komen. Die helpen we ook wat langer. Daarnaast delen we noodpakketten uit.” Merken de dames dat de armoede in Nederland toeneemt, zoals de statistieken aangeven? Schagen en Salamone knikken. Schagen: ,,Vroeger gingen veel klanten minstens één keer per jaar op vakantie. Nu gaan ze helemaal niet meer. Schulden zijn het grootste probleem. Postorderbedrijven zoals Otto en Wehkamp zien we vaak voorbijkomen in de
papieren. Na een goede financiële periode gaat er iets mis, ze raken werkloos of komen in een echtscheiding terecht, en dan gaat het snel. Als je negen weken op een uitkering moet wachten, is intussen je gas en licht afgesloten. Sluiten ze je weer aan, moet je een boete betalen.” Salamone: ,,We zien veel schaamte bij de klanten. Mensen geven niet snel toe dat ze in de problemen zitten.” Doorzettingsvermogen heb je zeker nodig als je een organisatie als de Voedselbox wilt opzetten, zo wordt uit het verhaal van de dames wel duidelijk. In het algemeen zijn ze niet zo enthousiast over het ambtelijke apparaat. Schagen: ,,De bureaucratie vind ik heel vervelend. Ik ben nogal recht voor z'n raap, dat bevalt ze niet altijd zo. Er wordt ontzettend veel gepraat, je hebt de ene bijeenkomst na de andere. Daar heb ik meer dan genoeg van. Ik ga ook niet meer naar die armoedeconferenties. Praten, praten, maar intussen gebeurt er niets. ik wil wat doen!”
RONDKOMEN Lezers vertellen hoe zij de maand doorkomen met weinig geld
Een jaar later Tamara Smit (29) leeft met haar zoontje Sebastiaan (3). MUGMagazine sprak haar een jaar geleden. Tamara: ,,Ik voel me nu geweldig en het is een tijd geleden dat ik dat kon zeggen. Door het gesprek dat ik in januari met jullie had, is het balletje gaan rollen. Voor het eerst ben ik na gaan denken hoe ik met mijn inkomen omga. Met behoud van mijn wia-uitkering (Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen), ben ik twee dagen in de week gaan
10 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
werken. Ook ben ik gezonder en bewuster gaan leven. Sinds Koninginnedag heb ik geen sigaret meer gerookt. Dat scheelt me €140,- per maand en daardoor kon ik voor €35,- per maand lid worden van een sportschool. Verder heb ik via stichting Doras mijn financiën beter op orde gekregen. Ik heb een cursus budgettering gevolgd en een aanvraag voor de wsnp (Wet Schuldsane-
'Ik heb veel gehuild en snakte vaak naar een sigaret'
ring Natuurlijke Personen) gedaan. Op 24 september jl. moest ik in verband met deze aanvraag bij de rechter voorkomen. Dat was best heftig. Ik heb er de hele nacht niet van kunnen slapen. Na een pittig gesprek met de rechter werd ik tot de schuldhulpverlening toegelaten. Die
wordt uitgevoerd door de Plangroep Solutions. Zij begeleiden me bij het beheren van mijn budget en zorgen ervoor dat ik mijn huishouden weer onder controle krijg. Ze beheren je inkomen, betalen de vaste lasten en storten één keer per week je leefgeld. Wat er aan geld overblijft, wordt voor je gespaard. Het klinkt nu alsof het heel gemakkelijk ging maar dat was het niet. Ik heb veel gehuild en snakte vaak naar een sigaret. Het helpt als ik naar mijn zoontje kijk en hem hoor lachen en zie spelen. Hoe clichématig het ook mag klinken: ik zou het fijn vinden, als hij later trots is op zijn moeder.” Lea Nortan
m u g m ag a z i n e
kraamzorg
Moeder Elife Fatma, vader Mahmut en baby Ayse. Inzet: kraamverzorgster Corinne instrueert. Foto's: Sandra Hoogeboom
De
Marcel Schor De kraamverzorgster is er om de ouders na de geboorte van een baby met raad en daad bij te staan. Een mannenberoep is het niet. Vrouwen die net zijn bevallen willen niet dat een man hun lichaam controleert.
G
een beschuit met muisjes om de geboorte van Ayse te vieren. De gasten worden ontvangen met zelfgemaakte cake en wijnbladeren gevuld met rijst en gehakt. Het mannelijk deel van de kraamvisite wordt als eerste bediend, zoals de gewoonte in dit traditioneel Turks-Nederlands gezin voorschrijft. Bij binnenkomst in de etagewoning in Nieuwendam wordt kraamverzorgster Corinne van Montfoort (48) hartelijk ontvangen door moeder Elife Fatma (26), vader Mahmut (31) en de grootouders van Ayse. Oma leest aan de salontafel zachtjes in de Koran, terwijl de flat screen op een Turkse zender staat. Corrine van ACK-Zorgmaat Kraamzorg komt bij iedereen over de vloer: van rijke Amsterdammers in Oud-Zuid tot mensen met een smalle beurs. Corinne wil vader Mahmut actief bij de verzorging van zijn kind betrekken: ,,Ik probeer hem zo ver te krijgen dat hij de baby in bad doet.”
m u g m ag a z i n e
is uniek in de wereld
Mahmut twijfelt: ,,Ik heb nog nooit een van mijn kinderen in bad gestopt. Niet omdat ik een man ben maar ik ben bang om een verkeerde beweging te maken. Vrouwen zijn daar handiger in. Ik geloof dat moeders sneller dan vaders leren met een baby om te gaan.” Corinne is het daar niet mee eens: ,,Ik denk dat mannen net zo goed een kind kunnen verzorgen.” Voor Mahmut, werkzaam als pompbediende, is de taakverdeling zonneklaar. ,,Vrouwen doen het huishouden en zorgen voor het kind. Een man hoort te werken. Hij is beter in zwaar werk.” Mannen komen er in de kraamzorg in ieder geval niet aan te pas. Alle negentig collega’s van Corinne zijn vrouw. ,,Kraamvrouwen willen liever niet dat een man aan hun lichaam zit, want we controleren op inscheuren van de vagina en kijken mee hoe het met de borstvoeding gaat.” Intimiteit tussen kraamverzorgster en baby is niet toegestaan. Corinne: ,,Het is beroepsmatig verboden om een baby te knuffelen.” Mahmut vindt dat vreemd. ,,Ik vind het juist prettig als de kraamverzorgster met mijn kind knuffelt. Hoe warmer zij zich opstelt, hoe meer vertrouwen ik in haar heb. Het is toch heel moeilijk om een baby niet te knuffelen?” De kraamzorg begeleidt de ouders acht tot tien dagen, waarna ze de baby zelfstandig gaan verzorgen. Tijdens het temperaturen en wegen van Ayse informeert Corinne de ouders: ,,Houd de baby altijd in zicht en laat haar het eerste half jaar bij jullie in de kamer slapen, wel in een eigen bedje. Baby’s vallen makkelijker in slaap in de buurt van mensen, omdat ze geluid lekker vinden. Ze
zijn dat gewend in de buik van de moeder. Het is daarom beter om jonge kinderen het eerste half jaar niet in een kinderkamer te leggen.” Overigens slaapt Mahmut sinds de geboorte van zijn dochtertje in een aparte kamer. ,,Ik doe dat om moeder en kind rust te geven. Mijn vrouw geneest dan sneller.” Als kraamverzorgster let Corrine goed op: ,,Ik kijk naar de urine en de ontlasting. Ook houd ik de baby vast om te voelen of met het lichaampje alles in orde is.” Haar zorg gaat verder dan de lichamelijke gezondheid van moeder en kind. Als er in een gezin iets niet pluis is, moet ze dit bij de verloskundige melden. ,,We zijn alert op kindermishandeling. Ik heb meegemaakt dat een kind van de moeder een tik met een pollepel kreeg. Ik heb haar de lepel afgepakt en uitgelegd dat zoiets niet kan. Mishandelde kinderen klampen zich aan je vast, ze zijn op zoek naar veiligheid. Je ziet de angst in hun ogen. Kindermishandeling komt in alle milieus voor. Iedere kraamverzorgster in Nederland maakt dit helaas wel één of twee keer per jaar mee.”
'We zijn ook alert op kindermishandeling'
Over Ayse hoeft ze zich geen zorgen te maken. Die is in een warm nest terecht gekomen. Mahmut knuffelt zijn kind zo vaak hij kan en opa en oma praten met trots over hun jongste kleinkind. Van de 1.400 bevallingen waar Corinne bij betrokken was, is er één die haar helder is bij gebleven. ,,In een internetcafé in Caïro keek een aankomende vader mee bij de geboorte van zijn kind in Amsterdam. Achter hem waren mensen gewoon aan het kaarten.”
Nederlandse kraamzorg is uniek in de wereld. De kraamverzorgster verleent na een bevalling zorg aan huis en geeft informatie over de baby. Bij een thuisbevalling helpt ze de verloskundige. Na de bevalling is de kraamverzorgster minimaal 24 werkuren, verdeeld over acht aaneengesloten dagen, aanwezig om moeder en baby te verzorgen. Ze geeft voorlichting over bijvoorbeeld borstvoeding en beantwoordt vragen van de ouders. Ook doet ze licht huishoudelijk werk. En ze is alert op kindermishandeling. Kraamzorg zit in het basispakket van alle zorgverzekeraars. Er wordt wel een eigen bijdrage van €3,90 per uur gevraagd. Dat wordt soms door een aanvullende verzekering gedekt.
januar i
2010 ac h t e r g r o n d 11
ombudsman ombudsman
Gemeentelijk ombudsman Ulco van de Pol behandelt klachten van burgers.
Wachten, wachten, wachten … Een 79-jarige gehandicapte man vroeg in augustus 2007 een Canta, een speciale auto voor mensen met een lichamelijke beperking, bij de dienst Wonen, Zorg en Samenleven aan. De dienst wees de aanvraag af, de man maakte bezwaar en dat mondde uit in een rollercoaster aan juridische procedures. In augustus 2009, kende de dienst uiteindelijk de Canta toe. Er was echter nog één ‘probleempje’: de man bezat nog een – achttien jaar oude en versleten – auto. Die moest hij van de gemeente eerst van de hand doen. Want, zei de gemeente, zo lang u zelf nog een auto heeft, hebt u geen andere auto nodig. Doe de auto weg en u
Omslachtige procedure werd gekozen kunt een aanvraag indienen. De levertijd van de Canta is zo'n acht weken, in die tussentijd zou de man dus geen geschikt vervoermiddel hebben. De man startte, ten einde raad, weer een juridische procedure. Tijdens de zitting zei de dienst dat de man als overbrugging maandelijks een taxikostenvergoeding zou krijgen tot de Canta was geleverd . Dat was eind oktober 2009. De man deed zijn auto weg en daarmee kon de aanvraagprocedure van start gaan. Het duurde overigens nog bijna vier maanden, tot februari 2010, voordat de man de eerste taxikostenvergoeding kreeg. Op 1 april – nee, geen grap – werd de auto uiteindelijk geleverd. De inmiddels 82-jarige man heeft de auto niet meer kunnen gebruiken: een maand later overleed hij. Ik vind de houding van de dienst onbegrijpelijk. De dienst stelde zich niet oplossingsgericht op, heeft te weinig rekening gehouden met de situatie van de man en voor een wel heel omslachtige procedure gekozen. www.gemeentelijkeombudsman.nl
12 ac h t e r g r o n d
januar i
Henk Griese (links boven): 'Hongertochten waren zwaar. Het fietsen zonder luchtbanden ging moeizaam.' Foto: Marinochka
Barre hongertochten in de polder Marcel Schor In de barre winter van 1944/1945 maakten meer dan 50.000 Amsterdammers dagelijks hongertochten naar de boeren op het platteland. De zestienjarige Henk Griese was een van die hongertrekkers.
I
n Zuidoost geniet de alleenstaande Henk Griese (82) al jaren van zijn oude dag. Laconiek vertelt hij zijn verhaal over de hongerwinter van zesenzestig jaar geleden. Griese : ,,Ik zorgde ervoor dat ze thuis tijdens de hongerwinter te vreten hadden. Op de fiets reed ik tientallen kilometers door weer en wind naar de boeren in de Wieringermeer voor tarwe en groene erwten. Zonder dat voedsel waren we misschien allemaal kassie wijlen geweest. Het waren lange tochten van wel zeven, acht uur. Ik woonde met mijn ouders, broertje en twee zusjes op de Heimansweg in Noord. Mijn vader was al jaren werkloos en mijn moeder had een baantje in de gaarkeuken. De watersoep die zij meenam had geen enkele voedingswaarde. Ook de voedselbonnen van de moffen
2011
waren niet voldoende om van te leven. We hoorden dat bij de boeren in de Wieringermeer genoeg tarwe te krijgen was. Mijn vader kon daar niet naartoe. Hij was ongelooflijk bang om onderweg door de Duitsers te worden aangehouden. Mijn broertje van vijftien had niet de kracht om zo'n lange fietstocht te maken. Ik vond dat ík het moest doen. Mijn ouders hebben mij er nooit op uitgestuurd. Ik was een doordouwer en niet bang. Het avontuur lonkte. Die hongertochten waren zwaar. Fietsen zonder luchtbanden wasbijna niet te doen. In de Beemster lag een laag ijs en de weg was spiegelglad. De moffen hadden die polder gedeeltelijk onder water gezet om luchtlandingen te voorkomen. Ik liep kilometers lang door de berm over sneeuw en ijs. Tegelijkertijd moest ik mijn fiets voortduwen met soms wel 25 kilo tarwe voorop en 25 kilo achterop de bagagedrager. Onderweg liep ik voortdurend het risico dat landverraders in dienst van de Duitsers mijn voedsel afpikten. Gelukkig ben ik zelf nooit aangehouden maar zag wel hoe anderen hun handel moesten afgeven. Misschien kwam het door mijn zwarte uniform met pet. Ik was telegrambesteller bij de PTT, draaide nachtdiensten en was iedere week drie dagen vrij voor de hongertochten. In het begin sliep ik ’s nachts in hooischuren. Ik heb daar leren neuken. In de schuren sliepen meiden
uit een sigarettenfabriek die net als ik op zoek waren naar vreten. Alleen ging het handelen ze minder succesvol af . Voor een beetje tarwe lieten ze zich naaien. Ik heb daar geleerd wat ik moest leren. Na een tijdje vond ik bij een boer in Wieringerwerf een vast adres waar ik kon slapen en warm eten kreeg. Daar vandaan ging ik de
'Met mijn eigen ogen heb ik gezien dat mensen hun handel moesten afgeven' boerderijen langs om te handelen. Uit Amsterdam nam ik mee wat maar voor handen was om te ruilen, van theepotten en carbidlampen tot closet-papier. De boeren werden steenrijk van al die hongertrekkers: ze werden overladen met lakens, juwelen en antiek. In die handel deed ik niet. Tien theepotten leverden me 80 pond tarwe op. Mijn moeder kon daar heel wat broden van maken. Thuis wisten ze dat Henkie wel haalde maar niet maalde. Soms kwam ik met lege handen bij die boeren. Ik heb wat toneel
gespeeld om toch aan vreten te komen. Ik vertelde ze dat mijn ouders door de moffen waren opgepakt en dat ik de zorg voor mijn zusjes en broertje had. Meestal kreeg ik dan wel iets. Altijd ging ik er alleen op uit, want dan boek je de meeste winst. Als je met z’n tweeën bent zegt de een tijdens het onderhandelen dit, de ander dat. Dan heb je nooit hetzelfde verhaal en dan kreeg je nijd. Ik was zo goed in dat handelen dat ik meer thuis bracht dan we op konden eten. Ik weet nog dat ik in de Jordaan toen voor 40 pond tarwe een paar goede schoenen voor mijn vader heb gekocht. Ik kon het niet langer aanzien dat hij niets behoorlijks aan zijn voeten had.”
Hongerwinter Amsterdam leed honger in de laatste maanden van de Tweede Wereldoorlog. De stad werd afgeknepen van voedselleveranties en brandstof. De winter van 1944/1945 was bovendien streng. Ondervoeding, kou en gebrek aan medicijnen kostte meer dan duizend Amsterdammers het leven. Vooral vrouwen (mannen konden worden opgepakt) ondernamen hongertochten naar boeren in de provincie.
m u g m ag a z i n e
Theaterdocente Marieke de Lange tussen straatkinderen in Honduras. Eigen foto
Ubuntu straatkinderen uit de goot halen Marieke de Lange. Foto: Michel Hobbij
Met
Charles Braam Kunst is vaak idealistisch maar Marieke de Lange stelt kunst volledig in dienst van haar idealen: straatkinderen in arme landen een identiteit geven.
M
arieke de Lange (32) studeerde in 2005 af als theaterdocente. ,,Bij het maken van theater begin je met niets, je gaat met elkaar een proces aan en uiteindelijk heb je een resultaat dat je met anderen kunt delen. Het gevoel dat je daarvan krijgt, is voor mij het ultieme gevoel van ik leef, ik besta.'' Maar na haar studie stond ze niet te juichen bij het idee op scholen toneellessen te gaan geven voor een groep onwillige pubers. ,,Ik wilde iets toevoegen, het verschil maken, speciaal voor kinderen.'' Daarom liet ze een langgekoesterde droom in vervulling gaan: een reis naar Afrika. ,,Daar heb ik mijn ambities en idealen kunnen combineren. In Namibië mocht ik met veertig schoolkinderen uit een sloppenwijk een theaterstuk maken.'' Voor Marieke de Lange én de kinderen, die nooit eerder iets met toneel te maken hadden gehad, was dat een enorme belevenis. Ze kwam er voor het eerst in aanraking met straatkinderen.
m ukg zu i nlt e uur 13 u nmsag t &a c
januar i
2011
,,Daar wist ik wel vaag wat van. Op televisie had ik dingen gezien maar dat was het.'' Tijdens haar tweede reis, nu naar Kenia, kwam ze opnieuw in contact met de bedelende, stelende, lijmsnuivende, ongewassen lastposten. Want zo worden ze meestal gezien. Een triest leger van wereldwijd honderd miljoen kanslozen, die de sloppenwijken van zo veel grote steden bevolken, weggeworpen nog voordat hun leven goed en wel is begonnen. ,,Het zijn er echt gigantisch veel. Je kunt je daar lam door laten slaan maar mij motiveert het juist. Wij willen dat die kinderen weer een menselijk gezicht krijgen en zich weer een kind kunnen voelen.'' Ze noemt Simson, een van de jongens in het Zula II survive-project. Op de vraag wat hij later wilde worden, was zijn ontroerend eerlijke antwoord: 'Een persoon.' Dat zegt veel over hoe die kinderen over zichzelf denken. Marieke: ,,Die kinderen willen wij een stem geven, hoorbaar en zichtbaar maken en ondersteunen in hun weg terug naar school. Je kunt een kind niet zomaar van de straat plukken en in de schoolbanken zetten. Daar gaat een heel proces aan vooraf. Die kinderen zijn ontzettend beschadigd, getraumatiseerd. Over het algemeen zijn het ook de meest sensitieve, gevoelige en intelligente kinderen die er zijn, heel ondernemend.'' Kinderen willen vanzelfsprekend graag ergens bij horen. Dat is volgens De Lange een van de redenen waarom er in Honduras en andere Latijns Amerikaanse landen
zoveel jeugdbendes zijn. Hun manier om te ontsnappen aan de uitzichtloze situatie. Om structuur te geven aan haar plannen voor theatermaken met straatkinderen richtte De Lange in 2006 met vriendin Renske Hofman 'Ubuntu' op. ,,Ubuntu is een begrip dat ik in Namibië heb geleerd. Een van de meisjes van mijn eerste project zei tegen mij: 'Now you have the true spirit of Ubuntu’.'' Ubuntu betekent gemeen-
Met toneelspel geeft Ubuntu kinderen het gevoel 'iemand' te zijn schapszin en staat voor wat de organisatie wil bereiken: dat mensen samen ervoor zorgen dat er geen kinderen meer op straat zijn. ,,Want kinderen horen niet op straat, kinderen horen zich te kunnen ontwikkelen tot sterke individuen, die een bijdrage kunnen leveren aan hun land.'' Dat klinkt allemaal erg idealistisch. Op de vraag of dat nog wel van deze tijd is, antwoordt De Lange: ,,Ik denk dat idealisme deel uitmaakt van mensen. En heel
veel mensen die dat niet hebben, voelen zich over het algemeen niet erg gelukkig. Ik denk dat iedereen het nodig heeft zich ergens voor in te kunnen zetten, dat je iets voor de wereld kunt betekenen. Op wat voor manier dan ook.'' Ubuntu heeft inmiddels projecten uitgevoerd in Namibië, Kenia en Honduras. Op dit moment loopt er een project in Bandung, op Java, dat speciaal gericht is op meisjes. Een groot probleem in Indonesië is dat veel meisjes al vroeg in de prostitutie belanden. ,,We proberen ze te ondersteunen in hun weg uit de prostitutie en te stimuleren om in de schoolbanken te blijven. We willen die kinderen de mogelijkheid bieden zich te ontwikkelen om zich beter over zichzelf te kunnen voelen." Sinds een paar maanden beschikt Ubuntu over twee ambassadeurs, sportjournalist Jack van Gelder en actrice Anna Drijver. Jack van Gelder gaat zich inzetten voor een project met straatkinderen in Oekraïne, waar in 2012 de Europese kampioenschappen voetballen worden gehouden. Drijver werkt mee aan het project in Indonesië en aan een benefietfeest in februari 2011. Anna Drijver: ,,Het is zonde als kinderen alleen bezig zijn met overleven. Ubuntu geeft straatkinderen een stem en een gezicht, een identiteit. Het meest waardevolle dat een mens bezit.'' Benefietfeest Ubuntu: zondag 13 februari Westergasfabriek, 15.00 - 22.00 uur www.ubuntutheatre.org
ok tober
Idealen
2010 ac h t e r g r o n d 13
in de Ramsj
Jongens waren het Gerard en Wim zijn twee jonge schrijvers, die vlak na de oorlog aan het begin van hun carrière staan. Volksjongen Gerard kijkt erg tegen Wim op, die gestudeerd heeft. Wim blijkt heel wat zachtaardiger dan de schrijver die we kennen als Willem Frederik Hermans. Zowel Wim als Gerard (Reve) zijn het beroerde literaire klimaat van het naoorlogse Nederland meer dan zat en hebben met iedereen ruzie. Vooral Wim kan zijn uitgever Van Oorschot wel schieten. Hij ontvlucht Nederland door een goed betaald, maar redelijk onzinnig baantje als ‘toezichthouder’ te accepteren in Canada ('Van hout heb ik, zeker in vergelijking met de Canadezen, die erin zijn opgegroeid, geen zier verstand.') Gerard zit veel in Londen en weigert nog een woord Nederlands te schrijven. Hij wil voortaan in het
De band Octopussy met zangeres Lisa tijdens het optreden. Foto: Michel Hobbij
Muziekstudenten pakken uit Martin Ottens In Café Pakhuis Wilhelmina aan het IJ in het Oostelijk Havengebied staat een goed uitgerust poppodium, waar studenten van het Conservatorium van Amsterdam regelmatig gratis presentaties geven. Het café ademt de sfeer van een kleine, gezellige, beetje ouderwetse undergroundclub, niet in de laatste plaats dankzij de goudgeschilderde pilaren. Achter de grote bar staat
geen tap, maar worden flesjes bier verkocht, wat de herinnering aan het voormalige kraakpand versterkt. In een kleine ruimte aan de zijkant zitten verstokte rokers opgeborgen achter plexiglas als vissen in een aquarium. Begin december waren hier onder de naam You’ve got style zogenaamde free style optredens van zes bands van de opleiding popmuziek van het Conservatorium van Amsterdam. Free style betekent dat de studenten opdracht hebben eigen
composities te spelen, ‘vrij’ te zijn. Dit in tegenstelling tot uitvoeringen die gevorderde studenten laten horen. Zij leren om met het materiaal en de stijl van bekende bands vertrouwd te raken en krijgen dan de opdracht om in die stijl eigen composities te maken. Deze avond laten zes bands van tweedejaarsstudenten in sets van een half uur horen wat ze tot nu toe geleerd hebben. Twee van de bands hebben een eigen naam, zij hebben een 'echt' bandje opgericht: ,,Voor
Gerard en Wim hebben ruzie met iedereen Engels publiceren, ondanks zijn krukkige beheersing van die taal. De twee mannen worden vrienden en schrijven elkaar brieven en ansichtkaarten, die nu zijn verzameld in het boek Verscheur deze brief! Ik vertel veel te veel. Ze roddelen over collega’s, spreken liefdevol over hun katten en klagen dat alles zo duur is. Aandoenlijk is het prachtige fotokatern met de voorkanten van de verstuurde ansichtkaarten en veel foto’s: de strengogende Wim en de dandy-achtige Gerard. Inmiddels is Gerard keurig getrouwd met dichteres Hanny (Michaelis). Over de ‘tegennatuurlijke geaardheid’ van Gerard geen woord. Ook Wim geraakt aan de vrouw en die kan het weer uitstekend vinden met Hanny. Maar irritatie bestaat er ook tussen de twee heren. Uiteindelijk is het Hermans die de vriendschap per omgaande post verbreekt. Liefhebbers van het werk van twee van de Grote Drie mogen deze fijne briefwisseling beslist niet missen. (W.F. Hermans en Gerard Reve: Verscheur deze brief! Ik vertel veel te veel €12,50) Jos Verdonk
14 k u n s t & c u lt u u r
januar i
De voorleesactie staat in het teken van dit Prentenboek van het Jaar, bekroond met Gouden Griffel
Kinderen leren van voorlezen Peter van Lieshout Boekenweken, of het nu gaat om volwassenen, kinderen of liefhebbers van het spannende boek duren in dit land altijd een dag of tien. Dat geldt ook voor de jaarlijkse Voorleesdagen, van 19 tot en met 29 januari. Overal in het land gaat de actie van start met het traditionele
2011
Voorleesontbijt. Bekende Nederlanders, een prinses, burgemeesters, ministers dan wel mediapersoonlijkheden gaan gewapend met een voorleesboek op bezoek bij peuterspeelzalen, kinderopvangcentra en de groepen 1 en 2 van de basisschool. Een aandachtig gehoor van twee- tot zes-jarigen wordt dan getrakteerd op een smakelijk ontbijtje en op een mooi verhaal met fraaie plaatjes. Dit in het bijzijn van
hun trotse ouders of verzorgers, die vervolgens vriendelijk worden verzocht om, als vaste gewoonte, samen met zoon- of dochterlief het prentenboek ter hand te nemen. Voorlezen is immers van groot belang bij de prille kennismaking met de wereld. En bij het leren omgaan met taal, woorden, begrippen en het beeld dat erbij hoort. Daarvoor komt meer kijken dan alleen maar het voorlezen van een verhaaltje
feesten en partijen", legt zangers Lisa van de groep Octopussy uit. Veel docenten zijn aanwezig als bandcoaches. Gewapend met pen en blocnote maken ze hun beoordelingen. ,,Sinds een paar jaar hebben we een erg leuke opleiding popmuziek op het conservatorium. Als die er was geweest toen ik achttien was, had ik een moord gepleegd om erop te komen”, zegt Nico, docent toetsen en een van de bandcoaches. Het niveau van de uitvoeringen ligt erg hoog, de muzikanten zijn allemaal goed op dreef op hun instrument en het geluid in de zaal, door technicus Martin, is kristalhelder. Geen britpop-achtige gitaarbandjes of drummachines, maar het betere handwerk, culminerend in soms prachtige, originele nummers. Onderling sterk verschillend maar wel werkend in een soort experimenteel klinkend rock/popidioom, vallen vooral de sterke vocale partijen op. Zoals zangeres Lisa van Octopussy, de spooky zangeres van Sugarcube en vooral de zeer gevoelige ballades van de zesde band, die een absoluut professioneel peil bereikte. Vrijwel alle bands gebruikten het multifunctionele keyboard, wat gecombineerd met de vele gitaareffecten voor spacy intermezzo’s zorgde. 3e en 4e jaars bands treden op 17 en 19 januari in Pakhuis Wilhelmina op.
en samen plaatjes kijken. Als voorlezer doe je je best om samen met je kind over het verhaal te praten. Vragen stellen en woordjes en begrippen uitleggen is daarbij het belangrijkst. Rare stemmetjes opzetten juist weer niet. Dat is meer iets voor gladde tekenfilmseries. De voorleesactie van 2011 staat in het teken van het Prentenboek van het Jaar: 'Fiet wil rennen' van Bibi Dumon Tak en Noëlle Smit, tijdens de Kinderboekenweek bekroond met de Gouden Griffel. Voor deze gelegenheid verschijnt een goedkope editie op klein formaat, voor slechts vijf euro en te koop in iedere boekhandel. Als bonus is een dvd met bewegend beeld en geluid toegevoegd. Voorlezer van dienst is in dit geval de acteur Frank Groothof. Eigenlijk neemt dit prentenboek, door een combinatie van beeld, tekst en geluid een voorschotje op de toekomst. Met de komst van de iPad in vele huiskamers en niet te vergeten het digitale schoolbord, zijn veel uitgeverijen van kinderboeken druk doende om hun papieren en kartonnen producten op te sieren met bewegend beeld en geluidseffecten. Daarbij horen ook leuke en leerzame spelletjes en lesjes voor trotse zesjarigen die aan hun eerste lees- en schrijfoefeningen beginnen. Ook de verzamelde bibliotheken roeren de trom en voorzien kindercentra en basisscholen van materiaal. En alle ouders moeten weten dat het lidmaatschap van de bieb voor jongeren tot achttien nog altijd gratis is. En, althans voorlopig, blijft.
m u g m ag a z i n e
Literair podium
Een boek tot 200 bladzijden, gemaakt door de Espresso Book Machine kost €12,50, bij meerdere exemplaren geldt korting. Foto: The American Bookcentre
Espresso
Book Machine drukt waar je bij staat
Peter van Lieshout Eind november hield de Amerikaanse boekenveteraan Jason Epstein, inmiddels in de 80, trots het Amsterdamse exemplaar van zijn jongste geesteskind ten doop.
D
e Espresso Book Machine, een wonderlijk ogend apparaat, een combinatie van ICT-technologie en houtje-touwtje uitvindersgeknutsel, is in staat op stel en sprong een boek te drukken en te binden dat de klant graag wil hebben maar via de gewone boekhandel niet of niet meer te krijgen is. Epstein was in zijn jonge jaren de uitvinder van de paperback, de niet gebonden maar gelijmde grotere versie van het pocketboek. Ook was hij gevierd en gezaghebbend uitgever en redacteur van beroemde schrijvers als Vladimir Nabokov, Norman Mailer en Philip Roth. En tevens oprichter en jarenlang hoofdredacteur van The New York Review of Books, op afstand het beste blad over literatuur, wetenschap en politiek. Hij schrijft zelf nog regelmatig, de ene keer over het grote genot van lekker eten (in goed en belezen gezelschap), de andere keer over de toekomst van het boekenvak. Volgens Epstein zal het gedrukte boek niet verdwijnen. Bestsellers voor liefhebbers van spanning en romantiek zullen er altijd
15 k u n s t & c u lt u u r
januar i
2011
wel zijn. Boeken die slechts voor een klein publiek interessant zijn, zoals poëzie, essays, wetenschappelijke uitgaven plus al die ontelbare uitgaven die allang niet meer geleverd kunnen worden omdat een herdruk te kostbaar is, zijn met de komst van de EBM opeens weer op afroep beschikbaar. En goedkoper dan gewoon gedrukte boeken omdat de kosten voor transport
Je eigen roman of verzen in drie minuten gedrukt en opslag totaal vervallen en er geen stapels onverkochte en dus verliesbrengende exemplaren overblijven. Volgens Epstein kan de boekhandel van de toekomst met heel wat minder kastruimte toe. Eén (inkijk)exemplaar per titel is voldoende. Bij gebleken belangstelling vervaardigt de EBM in een vloek en een zucht vers van de pers het gewenste boek, dat in geen enkel opzicht verschilt van een ouderwets vervaardigd boek. De EBM is niet goedkoop: ruim een ton
in euro's. Maar met een jaarlijkse productie van vijfduizend boeken is de eigenaar al uit de kosten. Geen wonder dat in de Verenigde Staten sommige universiteitsuitgeverijen en private presses, die zich met mooi en exclusief drukwerk op een dito publiek richten, zich al aan de aanschaf hebben gewaagd. In Europa moet het fenomeen nog op gang komen. Pionier is de eerbiedwaardige Londense boekhandel Blackwell's. Op het vasteland van Europa gaat de primeur naar het American Book Center op het Spui. En daar staat hij dan, in volle glorie op de tweede etage. Ook indien niet in gebruik een feest voor het oog. Glimmend metaalwerk, zijkanten en bovenzijde van glas, zodat je kunt zien en misschien begrijpen wat er binnenin allemaal gebeurt. Kort gezegd komt het hier op neer: via de aan de automaat gekoppelde computer pluk je een van ettelijke miljoenen beschikbare boeken van het internet. Na een druk op de knop gaat een vrij kleine, maar supersnelle laserprinter aan de slag. Binnenin de kast gaan rolletjes, wieltjes, pennen en palletjes vervolgens tekeer. De bedrukte pagina's worden tot een compleet boek gestapeld. Een tweede printer, die met kleuren overweg kan, drukt intussen op stevig karton het bijpassende omslag. De rugkant van het boek in wording wordt opgeruwd en van een lijmlaagje voorzien. Het omslag vouwt zich om het binnenwerk en het geheel wordt door een vlijmscherpe mini-guillotine op maat gesneden. De minimale afmeting van het eindproduct is
11,5 x 14 cm, de maximale 18 x 26,5 cm. Omvang? Alles tussen de 60 en 600 bladzijden. Het kant-en klare boek floept na zo'n drie minuten uit zo'n gootje dat we kennen van de pasfoto-automaat op het treinstation. Een boek tot 200 bladzijden kost €12,50, bij meerdere exemplaren geldt korting. De miljoenen beschikbare internetboeken, uiteraard in alle mogelijke talen en van alle mogelijke tijden, zijn voor het merendeel vrij van auteursrechten. Is de auteur nog in leven, of minder dan zeventig jaar geleden overleden, dan moeten de rechten natuurlijk wel worden betaald. De Espresso Boek Machine heeft nog meer in petto. Goed nieuws voor het miljoen Nederlanders dat in zijn of haar vrije tijd bezig is om schrijver te worden. De EBM slikt zonder morren zelfgemaakte pdf-bestanden. Je eigen meesterwerk, familiehistorie, verzamelde gedichten, reisverhalen of kritische beschouwingen over het reilen en zeilen van de wijde wereld in het algemeen, alles is welkom. Mits netjes opgemaakt, zodat elke pagina precies midden op een vel A4 terechtkomt en nauwkeurig gecorrigeerd. De machine van Epstein kan veel, maar niet denken. Een faud geschreven woord? Eigen schuld, dikke bult. Ga anders op zoek naar een (typo) grafisch geschoolde ZZP'er die zich over je manuscript ontfermt. Een ding is echter zeker, EBM-boeken geven geen toegang tot prettige subsidies en werkbeurzen van het Fonds voor de Letteren. Daar eisen ze nog steeds een contract met een erkende, ouderwetse uitgever.
Boekprinter
agenda cultuur
Donderdag 6 januari
Sonic Soirée Een mini en intieme versie van Sonic Connections, het pop en rockfestival van de Brakke Grond dat jaarlijks plaatsvindt in april. Belgische en Nederlandse bands voordat ze doorbreken bij de grote massa. Met Liesa van der Aa (B), solo, zij is alleen maar klinkt voor twaalf; Case Mayfield (NL) uit Amsterdam met intelligente folk; en Tommigun (B) met passie en nijd, vertaald in broeierige man-vrouw duetten. Loc atie Brakke Grond, Nes 43 info 020 6260044 www.brakkegrond.nl aanvang 20:30 toegang online €6 stadspas €4 kassa €8 stadspas €6 Vrijdag 7 en zaterdag 8 januari
De Kersentuin van Tsjechov Vanaf januari 2011 vormen Maatschappij Discordia en 't Barre Land in Frascati een repertoireonderneming. Repertoirestukken (stuk, dat tot het vaste repertoire hoort) en toneelstukken, die u al heeft gezien, u kende ze, dacht u, maar u kwam toch en het was anders dan u had gedacht. Locatie Frascati1, Nes 63 info 020 7516400 www.frascati.nl aanvang 20:30 toegang €16 stadspas €12,50 Zondag 9 januari
Jazz Juniors en Jazz Kids De Jazz Juniors (11 tot 14 jaar) stonden al eens op het grote North Sea Jazz Festival en waren op televisie te zien bij het Jeugdjournaal, het Klokhuis en De zomer draait door. Ze treden, net als de nog iets jongere, even getalenteerde Jazz Kids (9 tot 11 jaar) op met jazz, blues, swing en bebop muziek. Locatie OBA Theater van ‘t Woord, Oosterdokskade 143 info 020 5230900 www.oba.nl tijd 16:0017:30 toegang €5 stadspas €3,75
1
Maandag 10 t/m 12 januari
De Theatertroep: Ik doe alsof Maandag 10: Troepavond, ontmoetingsplek om jongeren uit verschillende kunstdisciplines te inspireren, om 20:00 open inloopavond. In de voorstelling verkijkt de Theatertroep zich op Tsjechow, huilt om Sophocles, discussieert met Brecht, rookt met Rijnders, struikelt over Gogol, vecht met Shakespeare, wacht op Beckett en knuffelt Herzberg. Locatie Ostadetheater, Van Ostadestraat 233d info 020 6712417 www.ostadetheater.nl aanvang 20:30 toegang volw. €11 stadspas €9 studenten €5
1 2
16 k u n s t & c u lt u u r
Do 13 t/m wo 26 januari
Hong Kong Film Panorama Deze zevende jaarlijkse selectie van interessante Hongkong-titels van het afgelopen jaar biedt naast een aantal onbetwiste Hongkong-klassiekers, twee premières: Ashes of Time Redux (1994/2009) van Wong Kar-wai en Reign of Assassins (2010), de epische thriller van Chao Bin-Su en John Woo. Locatie Eye Film Instituut Nederland, Vondelpark 3 info 020 5891400 www. eyefilm.nl aanvang 19:00 en 21:30 toegang €8
januar i
2011
2
Vrijdag 14 januari
Nieuw Bloed Dat het bloed kruipt waar het (niet) kan gaan, bewijst zangeres/actrice Emmelie Zipson: haar familiegeschiedenis is er een van de Europese unie avant la lettre. Zij heeft (Joods)Russisch, Pools, Oostenrijks en Engels bloed. Met dat internationale mengsel brengt zij een muzikale ontdekkingstocht door haar eigen leven. Locatie Theater De Cameleon, 3e Kostverlorenkade 35 info 020 4894656 www. decameleon.nl aanvang 20:30 toegang €15 Zaterdag 15 januari
Spin Off 2011 - Kick Off Deze avond vindt in de Melkweg de kick off van de 10e editie van Spin Off plaats. Spin Off is de nationale battle voor breakers en stand up-dancers. Naast dans zijn er showcases, workshops, lectures, dj’s en live-muziek. De middag staat in het teken van de nieuwste generatie ‘Breakkidz’. In de theaterzaal is een bijzondere presentatie te zien van het European Laboratory of Hip Hop Dance. Met 1 ticket kunnen de programma’s in beide zalen bezocht worden. Locatie Melkweg, Lijnbaansgracht 234a info 020 5318181 www.melkweg.nl aanvang Oude Zaal 14:00 Theater 16:00 en 19:00 toegang €7,50 stadspas €5 (lidmaat-
Za 22 januari t/m zo 27 februari
Expositie Daily Whisper Eerste solo-expositie van de Belgische kunstenaar Sarah Carlier. In haar foto’s en videowerken legt Carlier de ingesleten gewoonten van mensen onder het vergrootglas. Daarbij heeft zij een voorkeur voor milieus waarin een traditionele leefwijze in ere wordt gehouden. Zij neemt de realiteit als uitgangspunt, maar zet deze naar haar eigen hand. Locatie De Brakke Grond, Nes 43 info 020 6260044 www.brakkegrond.nl tijden ma 13:00-18:00 di t/m vr 10:00-20:30 za 13:00-20:30 zo 13:00-17:00 toegang gratis Zondag 30 januari
Grachtenfestival Concours De voorronde voor de 9e editie van het Grachtenfestival Conservatorium Concours. Elk conservatorium vaardigt maximaal twee deelnemers af naar de voorronde. een jury kiest vervolgens vijf kandidaten die doorgaan naar de finale. De finale wordt gehouden op zondag 13 maart 2011 in het Muziekgebouw aan 't IJ. Locatie Conservatorium van Amsterdam, Oosterdokskade 151 info 020 5277550 www.conservatoriumvanamsterdam.nl aanvang 11:00 toegang gratis
schap niet verplicht)
t/m zondag 27 februari
Ma 17 en woensdag 19 januari
Advanced Style Band Night Deze bands vormen het neusje van de zalm van de popopleiding van het Conservatorium van Amsterdam. Het derde en vierde jaar presenteren hun stijlen. In een half jaar bouwen de studenten onder begeleiding een concept uit dat bestaat uit een mix van eigen werk en bestaande nummers. Locatie Café Pakhuis Wilhelmina, Veemkade 576 info 020 4193368 www. pakhuiswilhelmina.nl aanvang 20:00 toegang gratis Dinsdag 18 januari
Reneé Sanders filmavond Het Joods Historisch Museum organiseert een filmavond waarop het werk van filmmaakster Reneé Sanders centraal staat. Naast de vertoning van drie documentaires van Sanders, chroniqueur van joods Nederland na 1945, wordt ze over haar werk geïnterviewd. Locatie Nederlandse Film en Televisie Academie, Markenplein 1 info 020 5310374 www.jhm.nl aanvang 19:00 toegang inclusief hapje en drinken €12,50 Wo19 en donderdag 20 januari
Ik durf het niet te zeggen, maar... Wat vertellen kinderen uit een kansarme buurt als je hen een podium geeft? Plus twee acteurs, een regisseur, een decor en kostuums. Tien kinderen (tussen 10 en 12 jaar) uit de Indische buurt kregen deze kans. Bij Studio 52nd leerden de kinderen hoe je een toneelstuk moet schrijven. Locatie Tropentheater, Kleine Zaal, Linneuausstraat 2 info 020 5688500 www. tropentheater.nl aanvang 19:00 toegang gratis
El Hema In de Beurs van Berlage is de tentoonstelling Reclame/Klassiekers, een ode aan 100 jaar reclame in Nederland. De Arabische El Hema campagne van Mediamatic is geselecteerd als een klassieker en opent daarom een pop-up store op locatie. Opnieuw zijn onder andere T-shirts en chocoladerepen van de Arabische El Hema te koop in de museumwinkel. Locatie Beurs van Berlage, Beursplein 1 info 020 5313350 www.beursvanberlage.nl tijd 11:00-17:00 toegang €12,50 stadspas €10 t/m maandag 28 februari
Schaatsen op Jaap Eden IJsbanen Er kan volop geschaatst worden op de 400 meter buitenbaan, maar ook in de overdekte ijshal. Met december/januaribon fikse korting op een 10-rittenkaart. Schaatsen huren voor een prijs tussen de €5,50 en €11. Locatie Jaap Eden IJsbanen, Radioweg 64 info 0900 7242287 www.jaapeden. nl open 09:20-23:00 prijs 10-rittenkaart volw. €44,50 dec/jan-bon €23 t/m 15 jaar €26 dec/jan/kids-bon €2,60 t/m woensdag 16 maart
More Real than Reality Een foto-tentoonstelling van de grondlegger van het foto-essay W. Eugene Smith. In de hoogtijdagen van de fotojournalistiek in de jaren vijftig verschenen zijn uitgebreide beeldverhalen met begeleidende teksten in tijdschriften als het Amerikaanse Life. Locatie fotografiemuseum Foam, Keizersgracht 609 info 020 5516500 www.foam.nl tijden 10:00-18:00 do/vr 10:00-21:00 toegang €8 stadspas €4
m u g m ag a z i n e
'Passie voor perfectie' in De Nieuwe Kerk
Peter van Lieshout Het betreden van de zeshonderd jaar oude Nieuwe Kerk op de Dam is altijd weer een verrassing van jewelste.
D
e vormgeving en inrichting van de huidige tentoonstelling, 'Passie voor perfectie', draagt daar veel aan bij. De bijna vijfhonderd stukken tellende keus uit de gigantische kunstverzamelingen van professor Nasser Khalili, in 1945 in Isfahan, Iran, geboren als telg van een joodse kunsthandelaarsfamilie wordt op een wel zeer bijzondere wijze geëxposeerd. De grote vitrinekasten zijn van binnen en buiten bekleed met spiegelglas. Dat maakt het mogelijk om de getoonde objecten van alle kanten te bekijken en bovendien ontstaat er een haast betoverende interactie met weerspiegelde details van de kerk zelf. Af en toe krijg je als kijker lichtjes
Kalligrafie van een leeuw, gesigneerd Ahmed Hilmî, Ottomaans Turkije, inkt en aquarel op papier.
het gevoel weg te zweven tussen schijn en weerschijn, alsof je plaats hebt genomen op een tiptop functionerend vliegend tapijt. De expositie, die eerder Dubai en Parijs aandeed, toont de fabelachtige techniek van generaties anoniem gebleven ambachtelijke kunstenaars en artistiek bevlogen vaklui. Van eenvoudig gebruiksvoorwerp tot regelrechte pracht en praal. En van meters hoge wandtapijten tot minuscule, prachtig vormgegeven, met edelstenen versierde boordenknoopjes. Het overzicht omvat veertien eeuwen geschiedenis uit de vele verschillende werelden van de Islamitische culturen. Van het huidige Spanje tot het hart van India, van
Miniatuurportret van de Qajaarse heerser Fath ‘Ali Shah, 19de eeuw.
mug m ag a z i n e
het zuiden van Rusland tot aan het puntje van het Arabisch schiereiland. De opstelling is heel bewust niet geografisch of chronologisch ingedeeld. Er is voor gekozen om de getoonde boeken, tapijten, sieraden, gewaden, huishoudelijke voorwerpen, instrumenten en wapens thematisch te ordenen. Zo ontstaat een kaleidoscopisch complex van deelexposities over schrijven, schilderen, decoreren, bewaren, kleden, pronken en toepassen. En, er komen volop verrassingen aan bod. Vaak wordt gedacht dat in de Islamitische culturen op het afbeelden van mens en dier een streng taboe rust. Dat blijkt in de werkelijkheid een tikje anders te liggen. Goed, het illus-
treren van de Koran was en is nimmer toegestaan. En in het interieur van de moskee worden figuratieve kunstuitingen ook al niet op prijs gesteld. Maar overal elders, dus buiten de strikt religieuze context, was niets mis met fraaie illustraties, ook van onderwerpen uit de Christelijke bijbel bijvoorbeeld, of uit het leven van Boeddha. De tentoonstelling wordt begeleid door een scala aan ondersteunende activiteiten. Elke zondagmiddag zijn er, voor betalende bezoekers, gratis opstaprondleidingen met uitleg. Melden bij de kassa, want op is op en vol is vol. Op de zaterdagen is het mogelijk om deel te nemen aan een thematische rondleiding, onder leiding
van een expert op een bepaald deelgebied, bijvoorbeeld calligrafie of juist sieraden en opsmuk. Op donderdagavonden vindt een reeks bijzondere evenementen plaats. Lezingen, concerten, een modeshow, een diepgravend vraaggesprek met verzamelaar/ mecenas Khalili of een prijswinnende dansvoorstelling. De complete agenda is terug te vinden op www.nieuwekerk.nl en na te lezen in het programmaboekje dat bij de tentoonstelling hoort. De toegangsprijs bedraagt €15,stadspashouders en CJP'rs €12,-, museumkaartbezitters €3,- en kinderen van 6-15 jaar €11,25
Hanger in de vorm van een adelaar, Moghul-India, 18de eeuw.
januar i
2011 k u n s t e n c u lt u u r 17
18 A d v e r t e n t i e
januar i
2011
m u g m ag a z i n e
Een huis van
gastvrijheid
, het Jeannette Noëlhuis
Toine Graus Het Jeannette Noëlhuis in de Bijlmer is een unieke leefgemeenschap waarin Nederlanders en asielzoekers samenwonen. Het is één van de vele ‘huizen van gastvrijheid’ van de Catholic Worker Movement. De warme maaltijd in het Jeannette Noëlhuis voor vaste bewoners en buitenlanders zonder papieren.
F
rits ter Kuile (48) zit spruitjes schoon te maken in de ruime keuken van het Jeannette Noëlhuis in de Bijlmer. Het huis is vernoemd naar een oud-medewerkster van de Catholic Worker Movement, een pacifistisch anarchistische beweging van radicale christenen. Wat dat betekent wordt duidelijk uit het levensverhaal van Frits. Hij heeft vandaag kookbeurt en dat is geen sinecure. Zo’n vijftien mensen krijgen straks een warme maaltijd voorgeschoteld: vijf vaste bewoners en tien buitenlanders zonder papieren die al dan niet uitzicht hebben op een verblijfsvergunning. Frits weigerde ooit dienst en deed ook geen beroep op de Wet Gewetensbezwaren, dus moest hij negen maanden de gevangenis in. Vervolgens woonde hij vijf jaar in een tent bij vliegbasis Woensdrecht om te protesteren tegen de daar te stationeren kruisraketten. Ook daar werd hij regelmatig gearresteerd bij demonstraties. Frits vindt het geen punt: ,,Van de Catholic Workers zitten er altijd wel een paar in de gevangenis. Bij hen voel ik me thuis.” Zijn motief: ,,Ik doe geen dienst voor een staat die allerlei dingen doet die God verboden heeft." Bij die verboden dingen hoort ook het opsluiten van vluchtelingen die niet beschikken over de vereiste papieren. Daarom houden de mensen van het Noëlhuis al zestien jaar lang elke maand een wake bij het grenshospitium op Schiphol uit protest tegen het opsluiten van asielzoekers. Mattias Brand (24) komt de keuken in en nodigt de bezoeker uit voor een rondleiding door het huis. Mattias studeert antieke godsdiensten in Leiden maar vindt dat niet genoeg: ,,De universiteit is een ivoren toren. Als christen wil ik iets betekenen voor mensen in de marge van de samenleving.” Hij gaat ons voor door een lange gang
19 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
met aan weerszijden kamers waar asielzoekers en vaste bewoners door elkaar wonen. Kinderen rennen door de gang. ,,Kinderen breken de sfeer”, zegt Mattias. ,,Ze huppelen vrolijk door alles heen. Moeders met kinderen krijgen wel een beetje voorrang in dit huis. Zij zijn de meest kwetsbare groep.” Hij staat even stil bij de ‘kapel’, een sober ingerichte kamer met een altaartje. Driemaal in de week wordt er gebeden door de vaste bewoners en iedereen die mee wil doen. Aan het eind van de gang is het kantoor, annex loungeruimte. Daar zitten twee vaste bewoners. Liesbeth Glas (46) woont net een maand in het huis na een negenjarig verblijf in Afrika, waar ze als lekenmissionaris werkte. ,,Door mijn ervaringen in Afrika begrijp ik heel goed dat mensen hun leven wagen om uit de armoede en uitzichtloosheid te ontsnappen.” Caroline Walter (20) uit Duitsland besloot om na de middelbare school een jaar iets heel anders te gaan doen voordat ze aan een studie begint. Ze vindt Het Noëlhuis geweldig. ,,Het mooiste vind ik het als vluchtelingen me hun hele verhaal vertellen, dan heb ik echt hun vertrouwen gewonnen.” Mattias legt de doelstelling van het huis uit: ,,We willen een gezellig en veilig
tehuis bieden aan mensen die door iedereen in de steek zijn gelaten. Asielzoekers die afgewezen zijn, hebben nergens recht op, ze mogen niet werken, niet studeren, niet wonen, niks. Wij bemoeien ons niet met de juridische procedures. De meeste vluchtelingen komen uit oorlogsgebieden en zijn, door het geweld dat ze hebben meegemaakt, getraumatiseerd. Voorwaarde om ze hier op te nemen is enig uitzicht op een legale status of terugkeer naar het eigen land. En of ze kunnen meedraaien met de leefgemeenschap; meehelpen met koken, afwassen en schoonmaken. De kinderen gaan gewoon in de buurt naar school en worden door hun ouders gehaald en gebracht. Zo komen ze ook in contact met de buurt. Elk jaar gaan we met zijn allen een week op vakantie in Zeeland. We huren een huisje en zetten tenten op. Dat is geweldig om mee te maken.” Mattias bladert door het jaarverslag van het Noëlhuis. Daarin staat iedereen die in het afgelopen jaar in het huis heeft gewoond. De verblijfsduur varieert van een paar weken tot anderhalf jaar. ,,Het Noëlhuis is een tijdelijk verblijf, geen eindstation”, legt Mattias uit. ,,Dat levert soms moeilijke situaties op. Vele asielzoekers krijgen geen verblijfsvergunning omdat ze niet de over de vereiste documenten be-
schikken. Dan mogen ze niet in een asielzoekerscentrum blijven en staan dus op straat. Bij ons zijn ze welkom en krijgen ze alsnog de tijd om de nodige papieren uit hun land van herkomst te achterhalen. Soms lukt het om een verblijfstatus te krijgen. Dan is het groot feest in huize Noël. Maar als het echt niet lukt dan houdt onze gastvrijheid op." Boven het Noëlhuis, in een aparte flat woont oprichter Gerard Moorman (50). Het idee voor een 'huis van de gastvrijheid' kreeg hij in New York waar hij een half jaar werkte in een daklozenopvang van de Catholic Workers. Terug in Nederland kwam hij samen met twee anderen in een grote Bijlmerflat terecht. Ze hadden één kamertje over en dat reserveerden ze voor een gast, een dakloze en later een asielzoeker. Zo begon het en na een aantal verhuizingen, kwamen ze uiteindelijk in de Dantestraat terecht. ,,Het was geen vantevoren goed uitgedacht project”, zegt Moorman. ,,Het was gewoon een kwestie van de deur open zetten.” Het Jeannette Noëlhuis krijgt geen subsidie en is volledig afhankelijk van giften en donaties. Telefoon: 020 6998996 of www.antenna.nl/noelhuis .
Problemen met uw uitkering? • Blijven betalingen uit? • Is uw uitkering afgewezen? • Is uw uitkering beëindigd? • Wordt uw uitkering teruggevorderd? • Wordt uw uitkering gekort? Wij bieden deskundige hulp. Cliënten met een inkomen op minimumniveau zijn geen (of zeer weinig) kosten verschuldigd. Het eerste gesprek is altijd gratis.
Walker
Wittensleger advocaten
Hunzestraat 70 1079 WE Amsterdam T (020) 6730055 F (020) 6730091 advocaten@walker wittensleger.nl www.walkerwittensleger.nl
Vertrouwen
Stakende postbodes hebben voor iets minder ontslagen gezorgd maar de strijd is nog niet gestreden. Foto: John Melskens
Gevecht
om loon en werk is begonnen Marten Dijkstra Met akkoorden bij Albert Heijn en TNT-Post lijkt de kou even uit de lucht. Maar de vakbonden maken zich op voor een strenge winter, want aan de onderkant van de arbeidsmarkt wordt het alleen maar guurder. Postbezorgers, supermarktmedewerkers en schoonmakers vrezen voor hun rechten, hun baan en hun inkomen.
R
echts regeert, sociale onrust broeit. De vakbonden lijken te zijn ontwaakt. De ergste klappen bij TNT en Albert Heijn zijn voorkomen maar de bonden bereiden zich voor op een confronterend 2011. Niet alleen met TNT, AH en soortgelijke bedrijven maar ook met het kabinet. Rob Marijnissen, bestuurder van FNV Bondgenoten, schroomt niet een stevige waarschuwing te geven, met een ferme uithaal naar de regering Rutte: ,,De gemiddelde Amsterdammer gaat dit jaar de pijn in zijn portemonnee voelen. De maatregelen van deze neo-liberale regering komen nu echt door.'' Marijnissen doelt bijvoorbeeld op hogere zorgpremies, een lagere partnertoeslag voor de AOW en inkrimping van het basispakket. ,,Veel Amsterdammers beseffen nog niet wat op hen afkomt'', denkt Marijnissen. ,,Vooral jongeren hebben het zwaar. Als ze geen baan hebben, krijgen ze tot hun 27ste geen bijstand. Ze worden laag betaald, kunnen met moeite aan een vaste baan komen en moeten flexibel werken.” Maar voor oudere werknemers is het volgens Marijnissen ook geen rozegeur en maneschijn. ,,Ook hun inkomen en werk-
20 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
perspectief staan er slecht voor.” Marijnissen denkt dat ook zij het neo-liberale beleid gaan merken. Wrang, het is net die generatie, die voorop stond bij de TNTacties eind vorig jaar, als voorbode van een grotere golf van sociale weerbaarheid. Hun banen staan op de tocht. Dat de bonden voor de TNT-ers op de bres zouden springen was niet direct duidelijk. De vakbonden steken de hand in eigen boezem en geven toe dat ze het vorig jaar hebben laten liggen. Met name tijdens de acties rond het optrekken van de pensioengerechtigde leeftijd, afgelopen zomer. ,,Toen hadden we er moeten staan'', verklaarde een lid van de grootste FNV-bond voor de dienstverlenende sector Abvakabo tijdens een bijeenkomst medio december in Amsterdam-Oost. Maar er lijkt een nieuw elan onder de bonden te ontstaan. Ze beseffen dat het tijd wordt om een harder standpunt in te nemen. TNT, voluit Thomas Nationwide Transport, bekender als de voormalige tante Pos oftewel PTT, leek de trigger. De postmarkt is een vechtmarkt. Kijk naar de beloningen die TNT-concurrenten als DHL Global Mail en Sandd hanteren. Op het forum van www.postbezorgers.
org meldt ene 'Stapper' over zijn werkgever Sandd: 'Ik ontvang een vaste wijkvergoeding van minder dan €2,-, een adresvergoeding van 4 cent en een zetvergoeding van 2 cent per poststuk. Bij een gewicht van meer dan 30 kilo krijg ik een herlaadvergoeding van €2,50. Hierbij is nog geen belasting ingehouden! Vandaag heb ik 97 stuks post gesorteerd en bezorgd op 82 adressen. Daar was ik in totaal 2 uur mee kwijt en het heeft me €7,16 opgeleverd: nog geen €4,- per uur. (Ik bezorg in een villawijk, waar de brievenbussen nogal ver
Postbezorgen voor minder dan het minimumloon. Dat heet marktwerking. Bonden lijken wakkergeschud.
van de straatkant liggen).' Stapper verdient amper de helft van het wettelijke minimumloon voor volwassenen. Postbezorgers zijn niet de enigen die voor een habbekrats hun bed uit komen. Schoonmakers zijn dat allang gewend, verklaart bestuurder Herrie Hoogenboom van FNV Schoonmaak, een uit de kluiten gewassen man met tatoeages. ,,Wij weten allang hoe moeilijk het is om met zo weinig geld rond te komen. En dan hebben we behoorlijk wat bereikt via eerder afgesloten cao's. Erger is dat onze rechten onder druk staan.” Dat er nu heibel is rond TNT verbaast hem niets. Marktwerking is voor TNT het sleutelwoord, terwijl bij de bonden vooral onrust ontstaat over het verlies van sociale rechten. Ze hebben het in 2010 nog voor elkaar gekregen om het postbedrijf te laten inbinden. Elfduizend banen minder wenste TNT, waarvan 4.500 gedwongen ontslagen. De bonden wisten dat aantal terug te dringen naar 2.300. Een wapenstilstand. Dat vakbonden hun tanden kunnen laten zien, bewijst de recente cao tussen CNV en Albert Heijn. Er gingen wel stakingen aan vooraf en er volgen waarschijnlijk meer.
m u g m ag a z i n e mug
internet stuk effectiever
Werkstudenten volgen door uitzendbureau verplicht gestelde hospitality-training in kelder Odeon . Foto: Ingrid de Groot
Uitzendbureaus door Arjan van Oorsouw Studenten zijn over het algemeen flexibel en willen graag ’s avonds en in het weekend werken.Internet speelt een grote rol bij de werving en selectie, maar je moet nog wel even langs bij het uitzendbureau.
S
tudenten hebben het vaak niet breed. Om hun karige basisbeurs aan te vullen kunnen ze een bijbaantje nemen. In Amsterdam is minstens een tiental uitzendbureaus gevestigd dat zich speciaal op deze groep heeft toegelegd. Een arbeidsmarkt met grote voordelen voor werkgevers. Studenten zijn slim, breed inzetbaar en leren snel. Het enige nadeel: je hoeft bij hen niet aan te komen met veertigurige werkweken. Nieuw: internet speelt een steeds grotere rol bij het aannemen van personeel. Pas in de eindfase hoeven kandidaten bij het uitzendbureau langs te komen voor een kennismakingsgesprek. Daniël Mozes van XL Studenten Uitzendbureau: ,,Je kunt bij ons niet meer binnenlopen als student. Studenten bezoeken onze website en reageren op vacatures. Die reacties verwerken wij. We kijken of de persoon voldoet aan de eisen van de vacature en of hij of zij het juiste diploma heeft. Dan maken we een afspraak voor een korte intake. Wij werken puur en alleen nog op uitnodiging.” De inloopfunctie van uitzendbureaus
21 ac h t e r g r o n d
januar i
2011
lijkt dus verleden tijd. Dat komt misschien minder vriendelijk en persoonlijk over maar de kans op een goede match is dankzij internet veel groter geworden. Uitzendbureaus claimen daarmee een stuk effectiever te zijn geworden. Tegenwoordig gebeurt de voorselectie en oriëntatie op banen via internet, bevestigt ook Bob Kuijper, directeur van uitzendbureau SuperStaff. ,,Google maar eens op 'bijbaan Amsterdam'. Wat je doet is het volgende: je maakt zelf een profiel aan en geeft vervolgens aan waar je interesses liggen en welke vacatures je voorkeur hebben. Daarna upload je je cv naar onze site. Zo makkelijk is dat.'' SuperStaff zet studenten niet blindelings, rechtstreeks vanaf internet bij een klant in. Kuijper: ,,We hebben vooraf een intakegesprek met de student. Het gaat bij ons uitzendbureau vaak om representatieve functies. We willen dan wel even met eigen ogen zien wat voor vlees we in de kuip hebben.” Internet is een toevoeging op de manier van werken van uitzendbureaus. ,,Je kijkt eerst of je profiel voldoet aan de vacatureeisen. In de fase daarna gaan we tijdens het kennismakingsgesprek wat dieper op het profiel in en kijken of je de juiste werkervaring hebt. Bedrijven willen nog steeds graag dat uitzendbureaus de kandidaten persoonlijk spreken. Na goedkeuring word je doorgestuurd naar de opdrachtgever”, aldus Kuijper. De internationale economische crisis heeft ook zijn weerslag gehad op het uitzendwerk. Maar deze branche is ook altijd de eerste die uit het dal opkrabbelt. Het bedrijf van Kuijper is alweer helemaal uit
de crisis. ,,We merken een flinke opleving ten opzichte van vorig jaar. De economie trekt weer aan.” Ook Randstad, een van de grootste uitzendbureaus wereldwijd, signaleert een herstel van de wereldeconomie. In een toespraak op een bijeenkomst van de Amerikaanse Kamer van Koophandel in Nederland (Amcham) meldde Randstad-ceo Ben Noteboom: ,,Al vijftig jaar merken we de opleving als eerste in de zuidelijke staten van de VS. Dat begint bij de vraag naar blue collar-werkers.'' Nederland volgt trouw, zij het langzamer. Hier zijn de economische fluctuaties minder heftig dan in de VS, zowel naar beneden als naarboven. Het is dan ook niet vreemd dat Daniel Mozes van XL meldt nog geen duidelijk herstel van de crisis te zien. SuperStaff heeft een speciale horecatak waarvoor het bedrijf zogenoemde hospitality trainingen verzorgt. Studenten leren vaardigheden die ze nodig hebben in het
In de VS neemt het aanbod aan uitzendwerk toe, Nederland volgt trouw
horecavak. Ook studenten die al langer voor SuperStaff werken volgen deze training. Het gaat om het aanleren van de juiste houding en uitstraling. Maar ook zaken als betrokkenheid, de juiste kleding en persoonlijke presentatie komen aan bod. Daarnaast leren ze de praktische kant van het vak zoals tafels indekken, etiquette, het correct openen van een wijnfles aan tafel, met drie borden lopen, enzovoorts. Deze hospitality-cursussen vinden twee keer per maand plaats in de kelder van Odeon. Werkstudent Jan Jelle is niet bijster enthousiast en klaagt: ,,De training is verplicht om in de catering te mogen blijven werken.” Studente Isabelle is wel te spreken over de training: ,,Ook al is dit een opfriscursus voor mij – ik heb hotel- en evenementenmanagement gedaan – is dit toch erg nuttig. Ik spiek ook hoe mensen evenementen organiseren. Als ik in een restaurant ga werken, moet ik minimaal twee dagen per week aan de slag, voor evenementen via SuperStaff hoeft dat niet.'' Ze is sowieso te spreken over de studentenuitzendbureaus. Isabelle: ,,Bij SuperStaff is alles goed geregeld en er werken leuke jonge mensen. Ik wil vooral geen schoonmaakwerk doen maar juist meer die hospitality-dingen aanpakken.'' Jongeren leren hoe ze met klanten om moeten gaan die hen als oud vuil behandelen. In de hospitality business gaat het vooral om baantjes als garderobe- of bardiensten, catering en hostess maar ook chauffeuren en parkeerbegeleiding horen erbij. Eigenlijk alles wat er maar komt kijken bij het organiseren van evenementen. Studenten doen er hoe dan ook een interessante werkervaring op, handig voor later.
Werkstudenten
mugwijzer
werk inkomen budget
sociale media Je werkgever kijkt mee: soms handig Kun je als professional of werkzoekende nog om sociale media als Facebook, Hyves, Linkedin en Twitter heen? Om te netwerken heb je in elk geval geen vrijdagmiddagborrel, nieuwjaarsreceptie of koffieautomaat meer nodig. Je houdt je sociale contacten online op peil, vanuit je huis of op je smartphone. Wat moet je 'waar' doen en vooral, wat niet?
goed op, want je maakt bij een nieuwsgierige (potentiële) werkgever geen beste beurt als je veel dubieuze vrienden hebt, die de meeste verwerpelijke onzin uitkramen of niet schromen foto's te taggen, waarop te zien is hoe je laatst op dat feestje lekker uit je bol ging. En hoe graag wil je iedereen altijd laten weten waar je uithangt? Ook inbrekers kunnen meekijken. Linkedin is de uitgeklede, serieuze versie van FB, bedoeld voor zakelijke contacten. Het is het podium om contact De diverse sociale media hebben overeenkomsten én te zoeken en te onderhouden met ex-collega’s en nieuwe verschillen. Hyves en Facebook lijken het meest op elkaar, werk- of opdrachtgevers. Je kunt iemand, bijvoorbeeld met als voornaamste verschil dat Hyves zich op een jong een oud-collega, vragen een 'aanbeveling' voor jou te tot zeer jong publiek richt en een beetje ‘uit’ is. Facebook schrijven. Serieuze Linkedin-gebruikers houden verandeis de volwassen, internationale versie van de Nederlandse ringen in hun loopbaan op hun profiel bij. Handig voor je Hyves (eigendom van de Telegraaf Media Groep). netwerk. Facebook (FB voor intimi) is ideaal om vriendschappeWellicht nog net iets populairder dan Facebook is Twitter. lijke contacten te onderhouden. Het aanmaken van een Op Twitter kun je in zogenaamde tweets van maximaal 140 FB-account is gratis, zoals vrijwel alle sociale media. Je tekens vertellen wat je doet bent of wat je bezighoudt. kunt een fotootje van jezelf uploaden en een biografietje Twitteren wordt ook wel microbloggen genoemd. Via zotoevoegen. Via FB kun je berichtjes, links en foto’s achter- genaamde hashtags is het mogelijk om vanaf de bank met laten, waarop je virtuele vrienden kunnen reageren. Via FB duizenden andere twitteraars te discussiëren over de polien Hyves kun je chatten. tiek, voetbal of tv. Als netwerk-platform heb je er weinig Web-gemeenschappen als Facebook en Hyves lenen aan. Net als FB kan het zelfs gevaarlijk zijn: op politieke of zich prima voor het lichtere werk: foto's van een feestje, al te persoonlijke ontboezemingen zit geen werkgever te roddels over gemeenschappelijke vrienden, een familielid wachten. Twitter is handig om interessante personen en of vage vriend feliciteren of er je eigen kunsten vertonen. organisaties te volgen. Volg bijvoorbeeld freeamsterdam Sommigen gebruiken FB als poesiealbum. Kunstenaars en voor tips en gratis evenementen in de stad. andere creatieve entrepeneurs, maar ook culturele podia Het is slim om de verschillende sociale media naast elkaar en commerciële bedrijven, ontdekken FB om er hun activi- en voor verschillende doeleinden te gebruiken. FB is teiten of nieuwe producten onder de aandacht te brengen. vooral voor de ‘leuk’ en voor sommige netwerkers handig. Facebook als moderne flyer, reclamefolder. Voor het onderhouden van je professionale netwerk is het 'Vertel mij wie uw vrienden zijn en ik zeg u wie u bent', ietwat stijve en serieuze Linkedin geschikter. Maak op FB krijgt op FB een nieuwe dimensie. Fanatieke FB-ers hebzoveel vrienden als je wilt maar houd je je Linkedin-acben soms honderden FB-vrienden, terwijl ze er in de echte count ‘schoon’ en zakelijk. Wees ook voorzichtig op FB en wereld hooguit tien hebben. Klinkt leuk maar is niet altijd Twitter: vermijd compromitterende foto’s en openhartige onschuldig, vooral niet als je al je gegevens voor iedereen mededelingen. Op internet weet je nooit wie er allemaal openbaar maakt. Bij FB kun je dat zelf instellen. Let daar meelezen. (JV)
het is niet eenvoudig de weg te vinden in het woud van loketten en instanties. mugwijzer geeft antwoord. bij wie moet ik zijn als ik werk wil? hoe kom ik aan een uitkering? waar moet ik naar toe als ik niet meer uit de schulden kom? wat als ik zorg nodig heb?
werk nodig?
kun je voor vrijwilligerswerk een vergoeding
ontslagen? zoek je werk? ben je schoolverlater? ga naar een van de werkpleinen. het uwv-werkbedrijf zit daar onder één dak met de dienst werk en inkomen (dwi). uwv-werkbedrijf is het vroegere arbeidsbureau, waar iedere werkzoekende zich kan inschrijven. zonder inschrijving geen uitkering! kies een werkplein in de buurt. voor alle werkpleinen geldt: neem je paspoort, id-kaart of verblijfsdocument mee. alle werkpleinen zijn open van 9:00 tot 17:00. www.werk.nl. alle vestigingen van werkplein zijn te bereiken via telefoonnummer 020 3463636 of 08008001
het wel eerst met je klantmanager bij dwi. voor vrijwilligerswerk in combinatie met een uitkering gelden strenge regels. www.vca.nu vca amsterdam
020-5301220 vca hoofdkantoor hartenstraat 16 bemiddelingsspreekuur: di 13:00-17:00 en wo-vr 9:00-17:00 (op afspraak) vca nieuw-west 020-4081040 en 06-34030720 jan tooropstraat 6a bemiddelingsspreekuur: ma-do 9:00-17:00; vr 9:00-13:00 (op afspraak) vca noord
werkplein noord
020-6365228 (bgg 06 39426591) hagedoornplein 1-b bemiddelingsspreekuur: ma 13:00-17:00; di 9:00-12:00; wo 9:00-13:00
buikslotermeerplein 161
vca zuidoost
jan van galenstraat 323
020-5797930 bijlmerdreef 1289
werkplein centrum en oost weesperstraat 117
werkplein nieuw-west werkplein zuid/oud-west cornelis troostplein 23/tweede hugo de groot-
bemiddelingsspreekuur: ma-do 9:00-17:00 vca zuid
straat 45b/banstraat 5
de vca is vier dagdelen per week aanwezig in het
werkplein zuidoost
loket zorg en samenleven
flierbosdreef 2-12
020-2524255, bellen voor een afspraak
werkplein amstelland laan nieuwer amstel 1, amstelveen werkplein haarlemmermeer dik tromplein 8, hoofddorp
dwi-jongerenloket jonger dan 27 jaar? dan word je geacht te werken en/of een opleiding te volgen. meld je bij het werkplein. dwi-jongerenloketten kunnen je helpen
illustratie: pejo
ontvangen, soms bovenop je uitkering. bespreek
bij het zoeken naar een baan of opleiding. www.jongerenloket.amsterdam.nl
bijzonder werk er bestaan in amsterdam speciale projecten, onder meer voor (ex-) psychiatrische patiënten, ex-gedetineerden, dak- en thuislozen.
woon/werk project terug in de maatschappij via wonen en werk voor dak-en thuislozen. vereisten: gemotiveerd en géén verslaving; wel uitkering via dwi. 020-5203035 open: ma-vr 9:00-17:00 bellen voor een afspraak www.pantaramsterdam.nl
pantar amsterdam inzake snwa
dress for success gratis nieuwe of bijna nieuwe kleding voor sollicitanten met een smalle beurs. Neem je uitnodiging voor de sollicitatie mee!
020-6157370 burgemeester de vlugtlaan 200-204 open: ma: 13:00-16:00 di, do en vr 10:00-
16:00 wo op afspraak en de eerste zaterdag van de maand van 11:00-15:00 www.dressforsuccess.nl
vrijwilligers centrale amsterdam niet direct uitzicht op betaald werk? soms kan vrijwilligerswerk je een eind op weg helpen. je doet iets nuttigs en je doet ervaring op. vaak
2 2 m u g w i jz e r
januar i
2011
(voorheen: stichting nieuwe werkvormen amsterdam) voor mensen met een psychiatrische achtergrond; werken met behoud van uitkering (administratie, fietswinkel, boekbinderij, groenbedrijf, houtwerkplaats, keramiek, kwekerij, naai-atelier, catering, drukwerk). 020-6655801 derde schinkelstraat 9 open: ma-vr 9:00-17:00 www.snwa.nl dagactiviteitencentrum (dac) vrijwilligerswerk voor mensen met een psychiatrische achtergrond. verschillende activiteiten op verschillende vestigingen. deelname alleen met ciz-indicatie.
020-4949616 open: ma-vr en zo 9:00-16:45 di,do,vr 21:15 za 11:00-18:00 www.cordaan.nl
uitkering nodig? voor een werkloosheidsuitkering (ww) na ontslag ga je naar het uwv-werkbedrijf
(zie onder ‘werk nodig?’). het uwv
m u g m ag a z i n e
sociale media regelt ook uitkeringen bij (gedeeltelijke)
arbeidsongeschiktheid. geen recht op een
bereikbaar: ma-do 8:00-20:00 en vr 8:00-
centrum indicatiestelling zorg (ciz)
uwv-uitkering? vraag dan bijstand aan bij
17:00 www.toeslagen.nl en www.belastingdienst.nl
bepaalt of je recht hebt op medische hulpmiddelen
je paspoort, id-kaart of verblijfsdocument
stichting belastingwinkel
overschiestraat 55
voor mensen met een laag inkomen. helpt met
alleen telefonische aanvragen
dwi, de vroegere sociale dienst. neem altijd mee. alle werkpleinen zijn open van 9:00 tot
17:00. www.dwi.nl. dwi heeft één algemeen klant-contactnummer voor alle werkpleinen: 020-3463636
dwi-werkplein centrum/oost weesperstraat 117
dwi-werkplein noord
buikslotermeerplein 161 (nieuwe aanvragen) klaprozenweg 91 (overige klanten) dwi-werkplein west
jan van galenstraat 323-329
dwi-werkplein zuid/oud-west
cornelis troostplein 23 (nieuwe aanvragen)
2e hugo de grootstraat 45b (klanten westerpark en oud-west) banstraat 5 (overige klanten) dwi-werkplein zuidoost flierbosdreef 2-12
het oplossen van problemen met belastingen en toeslagen. de belastingwinkel amsterdam werkt op afspraak. kijk op de website wat je moet meenemen of bel vooraf. de belastingwinkel doet geen administratieve werkzaamheden. dozen met bonnetjes gaan ongeopend mee terug.
020-6247003 bereikbaar: ma,di,do,vr 10:00-11:00 voor het maken van een afspraak op oudemanhuispoort 2-3 www.belastingwinkelamsterdam.nl. dienst uitvoering onderwijs (duo) per 1 januari is de ib-groep opgegaan in duo. deze dienst verstrekt onder meer studiefinanciering en studietegemoetkomingen.
en zorg uit de awbz.
bereikbaar: ma-vr 8:30-17:00 open: ma-vr 8:30-17:00
088-7891300 voor awbz (zorg, verpleging en begeleiding) 088-7891302 voor wmo (woonaanpassing, vervoer en hulpmiddelen) www.ciz.nl. centraal informatiepunt awbz-zorg informatie over ziektekosten die worden vergoed uit de awbz. 0900-1404 (lokaal tarief) bereikbaar: ma-vr 8:30-17:00 www.ciz.nl
050-5997755 www.duo.nl. om in te loggen op deze website is een digid-code vereist. deze is aan te vragen op www.digid.nl sociale verzekeringsbank (svb) de uitvoerder van een aantal volksverzekeringen. de svb is verantwoordelijk voor o.a. kinderbijslag, aow, aanvulling aow en nabestaandenuitkering. per regeling kunt u naar een andere vestiging worden verwezen. 075-6551000
www.digid.nl bereikbaar: ma-vr 8:00-17:00
inkomen geregeld en toch moeite rond te komen? de gemeente, de belastingdienst en andere organisaties kunnen uitkomst bieden en je vertellen waar je recht op hebt.
dienst belastingen amsterdam in sommige gevallen worden veel gemeentebelastingen kwijtgescholden. hiervoor mag het gezamenlijke inkomen van jou en je eventuele partner niet boven bijstandsniveau uitkomen en mag je geen eigen vermogen bezitten. formulier voor kwijtschelding wordt met de aanslag meegezonden.
14020 www.gemeentebelastingen.amsterdam.nl
het nibud biedt gratis informatie over geld, besparen of over financiële planning: alle hulp voor het huishoudboekje. let op: het nibud heeft verschillende websites voor diverse vragen.
0800-2212121 open: 9:00-17:00 informatie en verwijzingen naar de andere sites: www.nibud.nl
stadsbanken van lening in de volksmond ‘de lommerd’, voor het belenen van waardevolle spullen.
14020 (meer informatie) open: ma-vr 9:00-16:00 www.sbl.nl nes 57 (alleen sieraden) osdorpplein 516-518 (alleen sieraden) albert cuypstraat 181 (sieraden en gebruiksvoorwerpen) gerard doustraat 156 (sieraden en gebruiksvoorwerpen) bijlmerplein 133 (alleen sieraden) de oppepper
'Wensstichting' voor chronisch zieken van alle leeftijden. kostenloos. www.deoppepper.nl 0294-281549 bereikbaar ma-vr: 11:00-16:00
dienst rijksbelastingen afdeling toeslagen huur-, zorg- en kinderopvangtoeslag en kindgebonden budget kunnen worden aangevraagd bij de afdeling toeslagen van de belastingdienst. op de website kun je zelf berekenen waarop je recht hebt of je gegevens wijzigen. te veel ontvangen? je kunt via de site een verzoek voor een betalingsregeling indienen. houd je burgerservicenummer bij de
m u g m ag a z i n e
sommige problemen kunnen een obstakel vormen op de weg naar werk of inkomen. voor
psychisch. gratis.
020-7525100 plantage middenlaan 14-1 open: ma-vr 9:00-17:00 www.clientenbelangamsterdam.nl
steunpunt werk, handicap en voorzieningen
aan het werk te komen. gratis.
020-6722005 maassluisstraat 98
Ja
bereikbaar: di en do 10:30-13:30 open: di en do
13:00-16:00 www.ango-werk-handicap.nl
a
ga
op
ar
er
belangrijk!
am
7 s5
0,
40
BH
Am
10
tbu
leger des heils
s po
ge dra Bij vw Z
naast materiële hulp biedt het leger des heils ook advies en begeleiding bij het regelen van allerlei praktische zaken. korps amsterdam oost
020-6656616 openingstijden kledingwinkel ma wo do: 10:00-
14:00 open huis/maaltijdproject (aanmelding noodzakelijk) wo: 10:30-14:00 voedselbank: do: 19:00-21:00
mm
nu
ice
erv
ers
rg
Bu
rd ste
43
on
Lo
de or vo w € Zv 0 43
gs ffin g He rtin st ko epa g / e l. o be V t ja V on Lo mie 97 Pre 30
volgens afspraak 10:00-16:00
3e oosterparkstraat 271 www.legerdesheils.nl
af ga rop aaf. t jaa pg nie de aro net n tie er ja er foo t al ma ov .nl/ or atie wv op in Tele (loka f g V 4 , in m w.u rd nd vraa w oo er for UW 29 Me er in op w ntw naar 0 - 9 itenla een em a Me dt u het dan 090 t bu ls u ud h e vin nt u bel s via in h 1. A f, ho 0 Ku den, mer nt u 820 pgaa . e 9 o lt vin rkn Wo - 8 aro be We ief). 088 ze ja als u e tar dan er d and l be bt ov de h he n bij da
€
arwa rag ed mie . t b pre talen he n is g en et be elijk o n g lo loo stin mo die iet al l l n ing ca aa bela en ft € Fis t fisc loon ering esta itker tre e Be He r u rzek is m to u e rag bru . ov sve rag ed olk bed otale trekt v t t b lt. t s t he etaa we He de ver w is atie n) n kte Zv vw w b rm g(e aa u is Zie af info erin ing, sde e Z e Zv n a a r t d g t k g a o s g ik op staa e uit bela kerin vo oor dra bru t ar on n v bij ge e nie ja gaaf aald den erze oor Lo t loo er u ern gift uw rop bet hou orgv is d t n a int u He arov s e er Z tie or gaa Ov uw ja aan p ing age rma dien af wa in de vo g en co e is elast In r de aaro bijdr info stin opga n . e V ing t e d b o n ov de d en Deze Bela jaar mste ngif ort ij UW ze c uw s ge e k n b r en mie w). n de ft de inko gaa e De voo ng. tin ez in l la or r d rijg pre t (Zv k aa hee uw last en be aa sk ve u k o e an we V o kt. U er u e b ing tie o unt op nm v f é f e d a UW stre ann .a. té he rm ing k t of l. r o rd s t on fo .n ve dig w bij Lo er in elas dien nst e wo ie b af n d ere en no geeft Me uw sting ingd d aa ga e . op af n an dan zelf op op Bela last ga l ar e ja ekt rop of ee uur inee de w.b n t a w é r s t ja ns U rst ww orig né rt, w ve u u gdie stuu het da er Als lastin op waar n . me ie ge Be tant n be rin aan 09 ? V itke f st n 20 ins ie e in UW w u gaa u va p u ko u p t n o g f a ing g v an o jaar tvan en) n. tv e ( On kerin er d deze n on ring gav p a le uit ntro l op o, d uitke aro Co maa iet z nde rte ja e all dat n reke apa r Is ontb ee m de of n éé
al
ca
Fis
n
loo
0
€
46
De meeste Nederlanders krijgen hem deze maand binnen: de Jaaropgaaf 2010. Deze moet u goed bewaren, want hij wordt maar één keer verstrekt. Waarvoor heeft u de Jaaropgaaf nodig? Allereerst voor uw aangifte Inkomstenbelasting. Op de Jaaropgaaf staan alle gegevens betreffende uw inkomen, afgedragen sociale premies en heffingskortingen. De Jaaropgaaf heeft u ook nodig als overheidsinstanties om uw jaarinkomen vragen, zoals het CAK of het CIZ. Werknemers krijgen de Jaaropgaaf van hun werkgever; uitkeringsgerechtigden van hun uitkerende instantie. Mocht u toch uw Jaaropgaaf verliezen, dan kunt u een vervangend ib60- formulier aanvragen bij de Dienst Rijksbelastingen (tel: 0800-0543, gratis).
SE N ND
voor hulp bij verslaving.
KE
EL
E CONTRO
januar i
i)
ii
Iiii
I
V
V>
4QG-
Ig
yy9
T+
^`9
A!F
q'A
1B
A MA
€ 26
0/
L2
#M
R ES
e nd ke srre Ve rbeid g a rtin 28 ko
V UW e d co
Let op uw Jaaropgaaf 2010!
sociaal/maatschappelijk speekuur: dagelijks
jellinek
020-5904444 (aanmelden en advies) bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00 www.jellinek.nl
ge
wajong en vragen over inkomen of mogelijkheden
lichamelijke of geestelijke bijstand kun je op de volgende adressen terecht.
Helena en Nathalie zijn doorgewinterde gebruikers van sociale media. Ze zitten op Linkedin, Twitter en Facebook. Helena zit daarnaast nog op MySpace, Flickr, Yahoo, Delicious en Google-producten zoals Blogger, YouTube en Picasa. Nathalie heeft een profiel op Hyves maar daar doet ze weinig mee. Nathalie gebruikt Linkedin en Twitter voornamelijk voor haar werk bij een communicatieadviesbureau en FB vooral voor haar vriendenkring. Het communicatieadviesbureau is gespecialiseerd in sociale media, interne communicatie, project- en overheidscommunicatie. ,,Het Twitter-account heb ik echt voor mijn werk genomen. Een van mijn bazen heeft het boekje Twitteren op je werk geschreven en dan moet je natuurlijk weten waar het over gaat.” Helena is ooit uit nieuwsgierigheid begonnen zich overal voor aan te melden, maar nooit met eigen naam of foto. ,,Vooral uit angst en onwetendheid, want er is nog veel onduidelijk over de veiligheid van internet als het om je persoonlijke gegevens gaat. Wel is nu makkelijker inzicht te krijgen in je gegevens-, en privacybeheer. Zo kun je de zichtbaarheid voor elk onderdeel van je account intstellen. Op het moment gebruik ik FB het meest. Je kunt er bijna alles mee en een groot voordeel is het internationale karakter. Veel vrienden en familie wonen in het buitenland, vandaar.” Helena ziet Linkedin echt als een zakelijke site. ,,Mijn contactpersonen zijn vooral (ex-)collega’s en mensen uit dezelfde branche." Ook volgens Nathalie is Linkedin echt een netwerk-tool. ,,Hierop zet je je cv en ga je discussies aan over het werk. FB gebruik je echt voor je vrienden en daar zet je ook persoonlijke zaken op als foto’s, filmpjes en leuke links.” Beide dames besteden dagelijks zo'n anderhalf uur aan sociale media. Ze zouden zich niet verslaafd willen noemen, Helena kan ook gerust de boel een paar weken laten versloffen. Maar ze heeft zo haar bevliegingen. ,,Als ik bijvoorbeeld net een verre vriendin heb her-ontmoet op het net. Of, zoals laatst, toen ik het foto-uploaden doorhad. Dan kan ik wel een paar nachten achter elkaar veel te lang doorgaan.” Nathalie zit niet tot diep in de nacht achter de computer. Maar is vaak wel de hele dag online, ook op haar werk en natuurlijk juist ook vanwege dat werk. Op de vraag of een leven zonder FB mogelijk is, antwoordt Helena dat ze zonder de meeste materiële zaken kan. ,,Maar het is een interessant medium.” Nathalie: ,,Tuurlijk kan ik zonder Facebook. Maar ik vind het veel te leuk om te missen! Wat er zo fijn aan is, is dat je om elf uur 's avonds via FB nog met iemand zit te chatten, terwijl je nooit zo laat nog zou opbellen. Ook het delen van filmpjes of ‘belangrijk’ nieuws is grappig omdat je er vaak veel reacties op krijgt. Eigenlijk is het heel gezellig op Facebook.” FB en voor je carrière Linkedin groeien meer en meer uit tot een onderdeel van je echte sociale leven, met als kritiche noot dat – net als in het echte sociale leven – ook deze vorm van contacten onderhouden geld kost. FB en Linkedin zijn weliswaar gratis maar computers, internetabonnementen en smartphones zijn dat niet. Iets voor de overheid om rekening mee te houden 09 bij het streven om werkloosheid en sociale uitsluiting tegen te gaan. (AvO) 20 f a Dp OD 30 11 d ad 1
voor vragen over (her)beoordeling wao/wia/
G
hand. 0800-0543 (belastingtelefoon; gratis)
zorg nodig?
iedereen met een handicap, zowel fysiek als
AD
aanvulling nodig?
nationaal instituut voor budgetvoorlichting (nibud)
cliëntenbelang amsterdam het algemene amsterdamse informatiepunt voor
ERD
een digid-code vereist. deze is aan te vragen op
LE
www.svb.nl. om in te loggen op deze website is
Facebook is gezellig
2011 m u g w i jz e r 23
30
11
1_
31
52
11
11
_0
_1
5p
25
ali4
mugwijzer budget
werk inkomen budget (schuld-)hulp vinden bij de vier loketten zorg en samenleven in
Goed voornemen: financiën op orde Het nieuwe jaar is begonnen. Dat betekent goede voornemens zoals stoppen met roken en beter met geld omgaan. Het Nibud (Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting) adviseert mensen meer grip op hun financiën te krijgen. Rood staan kost bakken geld! Wanneer stond u voor het laatst 'zwart' in plaats van rood, en zag u hoeveel rente dat kost? Wanneer stond u vol schaamte bij de kassa omdat uw pinbetaling werd geweigerd vanwege een saldotekort? Meestal zijn dat de momenten waarop iemand bedenkt zijn geldzaken eens op een rij te zetten. Het is verstandiger om tenminste eens per jaar, in januari bijvoorbeeld, een begroting te maken. Ook als er geen financiële problemen zijn, is het handig om te zien waar het geld blijft. Het stelt u in staat financiële keuzes te maken en kritisch naar uw bestedingspatroon te kijken. Misschien wilt u over een tijdje een nieuwe wasmachine of heeft uw huis een onderhoudsbeurt nodig. Zijn deze wensen financieel haalbaar, gezien uw huidige uitgavenpatroon? U kunt uw geldzaken op orde brengen door een gemiddelde maandbegroting te maken. Begin met het opschrijven van al uw inkomsten: ook de belastingteruggave, de kinderbijslag, het vakantiegeld of eindejaarsuitkering. Deze laatste bedragen komen niet maandelijks binnen maar u kunt ze wel naar maandbedragen omrekenen. Hetzelfde doet u met de uitgaven. Ook hierbij geldt dat u de uitgaven die u niet iedere maand betaalt, zoals de gemeentebelastingen, omrekent naar maandbedragen. U kunt hiervoor ook het gratis Persoonlijk Budgetadvies gebruiken. Als u uw administratie goed bijhoudt, is het gemak-
kelijk al dit soort bedragen terug te vinden. Is dit niet het geval, dan kunt u daar vandaag nog een start mee maken. De Nibud Geldzaken Organiser (www.nibud.nl/ geldzakenorganiser) is een gratis tabbladensysteem dat helpt de administratie te ordenen. Bij het op een rij zetten van de uitgaven, kunt u ook proberen in te schatten hoeveel u maandelijks opzij zet voor uw buffer. Dit kan eenvoudig met de BufferBerekenaar van het Nibud (www.nibud.nl/bufferberekenaar). Als u tot slot uw uitgaven van uw inkomsten aftrekt, ziet u of u op papier uitkomt met uw inkomen. Mocht u niet uitkomen, dan heeft u nu wel inzichtelijk gemaakt waar het geld naar toegaat. Dat maakt het makkelijker om keuzes te maken en geeft financiële grip. Uit onderzoek van het Nibud blijkt dat grip op geld gelukkig maakt! Heeft u uw uitgaven grondig uitgeplozen maar komt u aan het eind van de maand nog steeds te kort? Dan is er misschien een mogelijkheid om uw inkomen te verhogen. Het Nibud biedt samen met Stimulansz een handig hulpmiddel aan om te achterhalen waar u recht op heeft. De website www.berekenuwrecht.nl brengt alle landelijke tegemoetkomingen op één site samen. Ook veel gemeentelijke regelingen zijn hierop terug te vinden. U kunt dus gewoon thuis – anoniem – bekijken of u in aanmerking komt voor landelijke en/of lokale tegemoetkomingen. Daarmee kunt u een inschatting maken op welke inkomensondersteuning u mogelijk recht heeft en om welke bedragen het gaat. Ook wordt u verwezen naar de instantie waar u de aanvraag kunt doen. Kent u of adviseert u iemand met een minimuminkomen? Attendeer hem of haar dan op deze site. Het kan vele euro's schelen! Annemarie Koop, Nibud
heeft u hulp nodig bij schuldsanering? waar vindt u de loketten zorg en samenleven? hieronder vindt u alle adressen.
amsterdam-noord. www.doras.nl
loketten zorg en samenleven tuindorp oostzaan en molenwijk
020-7510610 aldebaranplein 2-c bereikbaar: ma-vr 9:00-15:00 open: ma, di, do en vr 9:00-12:00 banne buiksloot
020-7510610 statenjachtstraat 2 bereikbaar: ma-vr 9:00-15:00
Foto's John Melskens
open: ma, di, do en vr 13:30-16:30 nieuwendam
amsterdam
020-7510610 volendammerweg 51-b bereikbaar: ma-vr 9:00-15:00
gemeentelijke kredietbank amsterdam (gka) geeft voorlichting, bemiddelt met schuldeisers en kan helpen schulden te saneren. soms verstrekt de gka leningen. 020-3463627 telefonisch spreekuur: ma-vr 9:00-11:00 www.gemeentelijkekredietbankamsterdam.nl
open: ma, di, do, vr 9:00-12:00 midden noord
020-7510610 hagedoornplein 1-b bereikbaar: ma-vr 9:00-15:00 open: ma, di, do, vr 13.30-16.30
west zuidweg & partners particulier bureau dat schuldhulpverlening biedt aan (ex)ondernemers die hoofdelijk aansprakelijk zijn. 035-5385350 bereikbaar: ma-vr 9:00-12:00 en 13:00-14:00 www.zuidweg-partners.nl
centram oud-west maatschappelijk werk, schuldhulpverlening en het melden van huiselijk geweld. 020-6071580 borgerstraat 52-b inloopspreekuur schuldhulpverlening open: ma en wo 9:30-11:00
stichting cav
inloopspreekuur maatsch. werk : ma 9:30-10:30
ondersteuning van mensen die door bijzondere
www.centram.nl
omstandigheden hun financiële zaken niet meer zelf kunnen regelen. 020-7222280 wsnp: 9:00-12:00 budgetbeheer: 9:00-12:00 en 13:00-17:00 inkomensbeheer: 9:00-12:00 en 13:00-16:00 www.stichting-cav.nl
centrum schuldhulpbureau centrum bilderdijkkade 418
020 5573338 open: 9:00-15:00 loketten zorg en samenleven centram centrum maatschappelijke dienstverlening. voor problemen op het gebied van wonen, zorg, werk, financiën en welzijn. voor hulp of informatie kunt u zich aanmelden via het telefonisch spreekuur, op werkdagen 9:00-12:00 en van 13:00-15:00 algemeen nummer: 020 5573338 dienstencentrum d’oude stadt sint antoniesbreestraat 32 informatie en adviesspreekuur: di 13:00-16:00wo 9:00-12:00
020-6187715 bereikbaar: ma-do 9:00-17:00 inloopsreekuur: ma di en do 9:00-12:00 eerste helmersstraat 106-b 020-2531306 open: ma-do 9:00-17:00 inloopspreekuur: di en do 9:00-12:30 ten katestraat 67-71 020-2531306 open: ma,di,do,vr: 8:30-17:00 www.west.amsterdam.nl
dienstencentrum laurierhof eerste laurierdwarsstraat 6
centram de baarsjes
informatie en adviesspreekuur: di-do 9:00-12:00
maatschappelijk werk, schuldhulpverlening,
dienstencentrum oosterkerk
ouderenwerk, sociaal raadslieden en taalwijzer
kleine wittenburgerstraat 1 informatie en adviesspreekuur: ma en do 9:00-
12:00 dienstencentrum straat en dijk haarlemmerstraat 132-136 informatie en adviesspreekuur: ma 13:00-16:00 wo 13:00-14:45
(ook voor bos en lommer). 020-5896900 baarsjesweg 224-5e etage open: ma-vr 9:00-17:00 www.dienstencentrum-debaarsjes.nl centram westerpark dienstencentrum de koperen knoop
noord
illustratie: pejo
MUGwijzer is mogelijk gemaakt door de Delta Lloyd Groep Foundation (www.deltalloydgroepfoundation.nl) 2 4 m u g w i jz e r
schuldhulpverlening, maatschappelijk werk, ouderenwerk, sociaal raadslieden
januar i
2011
stichting doras
020-5803430
biedt maatschappelijke dienstverlening in
van limburg stirumstraat 119
amsterdam-noord. je vindt er maatschappelijk werk, welzijn ouderen, sociaal raadslieden en schuldhulpverlening. stichting doras is te
telefonisch spreekuur: ma-vr 9:00-12:00 en
13:00-15:00 020-5573338 m u g m ag a z i n e
Voor aanvullingen en wijzigingen, svp mailen naar:
[email protected]
informatie en adviesspreekuur: ma 13:00-16:00; di 9:00- 12:00, do 13:00-19:00 sociaal medisch centrum spaarndammerhout schuldhulpverlening, maatschappelijk werk en ouderenwerk
020-5573338 Spaarndammerstraat 73hs telefonisch spreekuur: ma en vr 9:00-12:00; wo 13:00-16:00 www.centram.nl
(sociaal raadslieden) ma-vr 13:00-14:00 (maatschappelijk werk) 26-01 2011: 14:00-16:00 (juridisch inloopspreekuur)
amstelveenseweg 308
comité vrouwen en de bijstand/eva
open: di, wo 13:00-16:00
020-6246666 da costakade 162 open: vr 13:00-16:00 (inloopspreekuur)
stadhouderskade 89 open: di 9:00-12:00
oost
stichting wetwinkel amsterdam gratis juridische hulp voor huur-, arbeids-,
loketten zorg en samenleven pieter calandlaan 7
020-5754610 Oost ‘s- gravesandeplein 19 020-4620300 www.sociaalraadslieden.nl consumenten- en bestuursrecht en voor overige
020-2538666
dynamo dienstencentrum oosterpark
voor telefonisch advies of voor het maken van
biedt onder andere de volgende diensten: loket
familie- of erfrecht.
een afspraak
zorg en samenleven, maatschappelijk werk,
020-3303029
inloopspreekuur: ma-di-wo-do: 13:30-16:30
schuldhulpverlening en sociaal raadslieden.
oudemanhuispoort 2-3
www.dynamo-amsterdam.nl
open: di en do 19:00-21:00
020-4620300 ‘s- gravesandeplein 19 bereikbaar: ma-vr 9:00-12:00 telefonisch spreekuur: ma-vr 9:00-16:00 020-4620399
www.wetwinkelamsterdam.nl
plein ‘40-’45 1 (3hoog)
inloopspreekuur: ma-do-vr: 9:00-12:00 di:
13:30-16:30
van suchtelen van de haarestraat 14-16 inloopspreekuur: ma-vr: 9:00-12:00 en 13:00-
15:00
civiele zaken. geen straf-, belasting-, personen-,
vakbewegingen
wijksteunpunten wonen
federatie nederlandse vakbeweging (fnv)
gratis informatie, advies en ondersteuning
biedt hulp bij vragen over arbeidsrecht of bij
over huren en wonen. elk stadsdeel heeft een
spreekuur loket zorg en samenleven
problemen met je werkgever. fnv geeft ook
wijksteunpunt wonen met eigen spreekuren en
loopbaanadvies.
telefoonnummers.
020-5816300 bereikbaar: ma-vr 8:00-17:30 naritaweg 10 www.fnv.nl lidmaatschap vereist.
020-4283865
gezondheidscentrum staatsliedenbuurt
maatschappelijk werk, ouderenwerk, schuldhulpverlening, sociaal raadslieden, loket zorg en
020-6658001 bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00 open: ma-vr 9:00-12:00
maatschappelijk werk
samenleven en mobiel zorgloket osdorp.
inloopspreekuur schuldhulpverlening
020-6869832 van hallstraat 200 bereikbaar: ma-vr 9:00-15:00
www.sezo.nl sezo maatschappelijke dienstverlening
020-4620380 bereikbaar: ma, di, do 9:30-11:30
020-6675100
crisisspreekuur schuldhulpverlening
de christelijke broer van de fnv; helpt onder
bellen voor een afspraak
wolbrantskerkweg 84
open: ma, di en do 14:00-15:00; wo en vr
andere tegen een geringe vergoeding met het
algemene nederlandse bond voor ouderen (anbo)
inloop: di 9:30 - 10:30 (maatschappelijk werk) bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00
9:30-10:30
invullen van belastingformulieren (ook voor
ijvert voor zeggenschap en emancipatie van
loket zorg en samenleven ouderencentrum de boeg
niet-leden) en biedt juridische bijstand (alleen
senioren. ook niet-leden kunnen er voor vragen
aan leden).
terecht. 030-2330060. bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00
sezo
christelijke nederlandse vakcentrale (cnv)
nieuwezijds voorburgwal 32 bereikbaar: ma-do 9:00-17:00, vr 9:00-13:00 www.wswonen.nl
dienstencentrum osdorp
civic zeeburg zorg & dienstverlening
020-6675120
biedt onder andere de diensten: loket zorg en
nieuwe cliënten: ma, di, do, vr 9:00-10:30
samenleven, maatschappelijk werk, schuldhulp-
030-7511001 bereikbaar: ma-vr 8:00-18:00 www.cnv.nl
bestaande cliënten: ma, di, do vr 10:30-12:00
verlening, advies seniorenwerk, ouderenadviseur,
vereniging bijstandsbond amsterdam
020-6244067
schuldhulpverlening osdorp
mantelzorg, taalwijzer en sociaal raadslieden.
belangenbehartiger voor mensen met een
plantage middenlaan 14
020-6658001
uitkering en werkende minima.
telefonisch bereikbaar 9:00-17:00
schuldhulpverlening, ouderenwerk, advocaten-
020-6675115 bereikbaar: ma, di, do en vr 9:00-11:00 (informatie)
spreekuur, meldpunt zorg en overlast en sociaal
mobiel zorgloket osdorp
open: ma-vr 9:00-12:00
raadslieden.
06-51354974 of 06-51354976 of 020-6675100
stichting viia
020-6181815/6898806 da costakade 162 open: di en do 11:00-16:00 www.bijstandsbond.org
loket zorg en samenleven voor ijburg
Juridisch advies
bellen voor een afspraak
020-4952250 ijburglaan 727 b open: ma-vr 9:00-17:30
juridisch loket
jan van galenstraat 323
020-5800055 hoofdweg 495 bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00 open: di 14:30-16:30 dienstencentrum bos en lommer loket zorg en samenleven, maatschappelijk werk,
020-5800058 bos en lommerplein 156 bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00 www.dienstencentrum-bosenlommer.nl
obiplein 14
loket zorg en samenleven mercatorpost (wmo loket)
zuidoost en diemen
020-2531999 mercatorplein 49 bereikbaar: ma-vr 10:00-16:00 open: ma-vr 10:00-16:00
madi verzorgt de maatschappelijke dienstverlening in
nieuw-west impuls biedt maatschappelijk werk, sociaal raadslieden en schuldhulpverlening in slotervaart en geuzenveld-slotermeer.
puurzuid maatschappelijke dienstverlening
www.impuls.nl
biedt algemeen maatschappelijk werk, ouderen-
impuls geuzenveld-slotermeer
020-3075200 sam van houtenstraat 74 ma-di-wo-vr: 9:00-11:00
020-6661000 (schuldhulpverlening) ma, wo, vr 13:00-14:00 (sociaal raadslieden) di 10:00-11:00 en vr 14:00-15:00 (maatschappelijk werk) open: ma, di en do 9:00-11:00 (inloopspreekuur sociaal raadslieden en maatschappelijk werk) 12-01 2011: 14:00-16:00 (juridisch inloopspreekuur) impuls slotervaart
020-6661000 van de sande bakhuijzenstraat 2 bereikbaar: ma, di, wo en vr 9:00-11:00
(schuldhulpverlening) ma-vr 10:00-11:00 m u g m ag a z i n e
werk en schuldhulpverlening.
020-3141618 karspeldreef 1009 open: ma, di, do en vr 9:00-11:00; di en do 14:00-16:00 (algemeen) bereikbaar: 10:00-11:00 (schuldhulpverlening) 13:00-14:00 (sociaal raadslieden) www.madizo.nl
bereikbaar: ma-vr 9:00-12:00
www.puurzuid.nl
inloopspreekuur: ma-vr 9:00-13:00, do 17:00-
loket schuldhulpverlening
20:00 (alleen op afspraak)
loket zorg en samenleven zuidoost anton de komplein 150
020 3464266
begeleiding
loketten zorg en samenleven
020-2524255 bereikbaar: ma-vr 9:00-17:00 president kennedylaan 923 inloopspreekuur: ma-vr 9:00-12:00; wo 16:0019:00 lekstraat 13a inloopspreekuur: ma, wo, do, vr 9:00-12:00 a.j. ernststraat 112 inloopspreekuur: ma, di, do 13:00-16:00
020 3465766
voor iedereen die langskomt met een juridische
formulierenbrigade westerpark oud-west
vraag. verwijst door wanneer nodig.
en zuid
0900-8020 (10 ct p/m) vijzelgracht 21-25 open: ma-vr 9:00-17:00 bereikbaar: ma-vr 9:00-20:00 www.juridischloket.nl
020 3465752/020 3465524 bellen voor een afspraak banstraat 5
formulierenbrigade centrum/oost
020 3466010 bellen voor een afspraak
meerdere locaties
voor jongeren van 18-23 is er aparte hulp en
formulierenbrigade nieuw-west
weesperstraat 117/3
020-2525777
telefonisch spreekuur: ma-di-do 9:00-12:00
formulierenbrigade helpt bij het invullen van lastige formulieren.
werk, schuldhulpverlening, ouderenwerk en
020 5706262 bereikbaar ma-wo-vr 9:00-13:00 inloopspreekuur ma-wo-vr 9:00-12:00
Banstraat 5
anbo-gewest amsterdam
zuid00st en diemen. je vindt er maatschappelijk sociaal raadslieden.
zuid
www.anbo.nl.
raad en daad soms concrete hulp, altijd goede raad en soms juridische bijstand op het gebied van werk en inkomen vind je bij de volgende organisaties.
voedselbank amsterdam
020 6384477
[email protected] www.amsterdam.voedselbank.org
Sociaal Raadslieden
formulierenbrigade zuidoost
Centrum 1e Laurierdwarsstr. 6 St Antoniebreestraat 32-46 Kleine Wittenburgerstraat 1 Haarlemmerstraat 132/136 020-5573333 Zuidoost Hoofdvestiging Karspeldreef 1009, 020-3141618 Noord Volendammerweg 51B Hagedoornplein 1B Tuindorp Oostzaan: Aldebaranplein 2C Banne Buiksloot: Botterstraat 185B 020-4354555 De Pijp 2e van der Helststraat 66 020-5709640 Westerpark Van Limburg Stirumstraat 119 020-5573333 De Baarsjes Baarsjesweg 224/5 hoog 020-5896900 Bos en Lommer Bos en Lommerplein 156 020-5800058 Zuid Hygiëaplein 8-10
020 3464357 bellen voor een afspraak flierbosdreef 2-12 formulierenbrigade noord
020 3466390 bellen voor een afspraak klaprozenweg 91
Steunpunt ggz
Van cliëntenbelang amsterdam voor mensen met psychische klachten. Gratis informatie, advies en ondersteuning bij vragen over behandeling, begeleiding, thuiszorg, wonen, dagactiviteiten, inkomen, PGB, Crisiskaart etc. steunpunt ggz centrum
020 5777976,bellen voor een afspraak ma-vr 9:00-17:00
steunpunt ggz amsterdam zuid-oost
06 16548910, bellen voor een afspraak anton de komplein 150 steunpunt ggz amsterdam west
06 24251472 di 9:00-17:00, bellen voor een afspraak hudsonhof 1-3 steunpunt ggz amsterdam noord
020 5777976, bellen voor een afspraak vr 13:30-16:30
januar i
2011 m u g w i jz e r 25
Hebt u schulden? Vraag hulp!
Schulden bij de woningbouwvereniging, het elektriciteitsbedrijf, de verzekeringsmaatschappij… Ongemerkt stapelen de rekeningen zich op, totdat u ze niet meer kunt betalen. Als u schulden hebt en u komt er zelf niet uit, vraag dan om hulp! Amsterdam kan u helpen.
Als eerste zoekt u uw papieren bij elkaar (loonstrookjes, uitkeringsspecificaties, rekeningen, bankafschriften, etc.). Hebt u alles? Neem dan contact op met het schuldhulpbureau in uw stadsdeel. Kijk voor adressen op: www.dwi.amsterdam.nl > ik heb weinig geld > hulp bij schulden > adressen. Wat doet het schuldhulpbureau eerst? Als u zich aanmeldt voor schuldhulp, wordt eerst gekeken hoe hoog uw schulden zijn. De hulpverlener zet samen met u al uw inkomsten, uitgaven en schulden op een rij. Het kan zijn dat u kunt besparen op uw kosten, of dat u in aanmerking komt voor extra inkomsten. Als alles duidelijk is, bekijkt de hulpverlener of u uw schulden kunt aflossen of niet. Of dat kan, hangt af van uw inkomen en hoe hoog uw schulden zijn.
Hoe krijg ik hulp van het schuldhulpbureau? Het bureau bepaalt in overleg met u welke rekeningen wanneer worden betaald. Het bureau neemt ook contact op met uw schuldeisers om afspraken te maken over de betaling. Let op: u moet uw schulden zelf afbetalen. Het bureau betaalt uw rekeningen dus niet voor u, maar helpt u het zo goed mogelijk zelf te doen. Mijn inkomen is te laag Als uw inkomen te laag is om uw schulden af te lossen, dan kunt u een schuldsaneringskrediet aanvragen bij de Gemeentelijke Kredietbank Amsterdam (GKA). De GKA is een onderdeel van DWI. Sanering betekent ‘in orde maken’ of ‘gezond maken’. Schuldsanering betekent dus dat uw financiële situatie weer in orde of gezond gemaakt wordt.
‘IK MAAKTE MIJN POST NIET MEER OPEN’ Rinus Tenk (55) kwam 2 jaar geleden in de schulden. “Ik had een eigen schildersbedrijf, maar dat liep niet goed. Ik was depressief en maakte mijn post niet meer open. Zo kreeg ik steeds meer schulden, bij leveranciers, de woningbouwvereniging, de belastingdienst. Ik kreeg deurwaarders aan de deur, zat alleen nog maar met de gordijnen dicht.” Brood met pindakaas “Pas toen ik mijn huis uitgezet dreigde te worden, kwam ik in actie. Ik belde met het maatschappelijk werk hier in Noord. Zij zijn voor mij aan de slag gegaan en hebben de huisuitzetting weten te voorkomen. DWI ging mijn vaste lasten betalen van mijn uitkering. De eerste maanden had ik soms maar € 10 per week over. Ik leefde op brood met pindakaas.” Hoe gaat het nu met Rinus? Hij is zijn depressie te boven en heeft een baan als schilder bij Pantar Amsterdam. DWI betaalt nog steeds zijn vaste lasten, maar hij heeft het weer wat breder. Binnenkort start zijn schuldhulptraject. “Ik zou iedereen die in de schulden komt, aanraden om zo snel mogelijk contact op te nemen met een hulpverlener! Hoe langer je wacht, hoe erger het wordt.”
26 A d v e r t e n t i e
januar i
2011
Hoe werkt het schulsaneringskrediet? Het schuldsaneringskrediet is een lening van de GKA aan u. Met het geld van die lening, het krediet, regelt de GKA de aflossing van uw schulden bij de schuldeisers. De kredietbank maakt afspraken over de betaling en regelt de betalingen voor u. Het krediet betaalt u vervolgens binnen 3 jaar af aan de GKA. Een schuldsaneringskrediet heeft een aantal voordelen: De rente van het krediet is lager dan die van leningen bij andere banken. U heeft nog maar 1 schuldeiser: de GKA. Na 3 jaar bent u schuldenvrij. Dat
betekent dat u een nieuwe start kunt maken. De schuldeisers krijgen vaak maar een deel van de schulden terug. Daarom moeten zij het plan goedkeuren. Doen zij dat niet, dan moet u een wettelijke schuldsanering aanvragen bij de rechtbank. Ook dan bent u binnen 3 jaar van uw schulden af. Kijk op: www.dwi.amsterdam.nl > ik heb weinig geld > hulp bij schulden > wettelijke schuldsanering. Hoe vraag ik een schuldsaneringskrediet aan? Het schuldhulpbureau helpt u bij het indienen van een aanvraag bij de GKA.
m u g m ag a z i n e
Schaatser Luis Veen is door alle kwakkelwinters als kind opgegroeid zonder natuurijs. Foto: Hilco Koke
‘Schaatsen op André Stuyfersant In het peloton van het marathonschaatsen, van oudsher gedomineerd door stoere, blonde, blozende kaaskoppen, valt hij met zijn tropische verschijning op. Luis Veen is niet alleen de enige rijder met een kleurtje maar ook een talentvolle schaatser.
H
ete chocolademelk komt met liters tegelijk uit een tapkraan. Aan meterslange houten tafels wordt, schouder aan schouder, zuurkool gegeten. Het bier komt uit Gulpen. Aan het plafond honderden houten schaatsen en aan de muren schaatsparafernalia uit een ver verleden. De Skeeve Skaes, een horeca- onderneming op de Jaap Edenbaan, is een unieke combinatie van café, restaurant, bruine kroeg en schaatsmuseum, waar de geest van Hendrick Avercamp, dé zeventiende-eeuwse meester van het winterlandschap, niet ver weg is.
27 s p o r t
januar i
2011
buitenijs is het mooiste'
Als het dagelijkse trainingsuurtje voor toerrijders en recreanten is afgelopen, loopt de Skaes vol met mannen en vrouwen gekleed in strakke en kleurrijke schaatspakken. Er wordt warme chocolademelk mét slagroom gedronken. Flarden van sterke schaatsverhalen waren rond. Boven monden verschijnen ‘bruine snorren’. Het is ‘Holland’, mét koek en zopie in het kwadraat. Aan een tafel zit, gekleed in een ‘burgerkloffie’, een licht getinte jongen, door niemand opgemerkt. Hij doet zijn jack uit en er komt een professioneel schaatspak te voorschijn. Uit een sporttas diept hij een paar hightech, spacy schaatsen op. Hij legt ze achteloos op tafel. De metamorfose is compleet. Onmiddellijk wordt hij door enkele recreanten herkend. Voor insiders is Luis Veen, spreek uit Louis, een talentvolle marathonschaatser. ,,Dit seizoen gaat het heel goed. Bij de laatste twee wedstrijden stond ik twee keer op het podium. Gisteren in Biddinghuizen werd ik tweede. Momenteel sta ik achtste in het algemeen klassement. Dat is een klassement over alle koersen die ik dit jaar gereden heb", vertelt Veen, uitkomend bij de b-rijders. Voor een schaatsgek land met ongeveer duizend marathonrijders in verschillende klassen, is de b-divisie het voorportaal tot het Nirvana van de a-rijders met zijn profploegen. Veen, 25 jaar, kwam al een seizoen eerder uit in de hoogste klasse maar was nog een maatje te klein. ,,Tussen die profs kon ik alleen maar de koers uitrijden. Het ging vreselijk hard. Heb bewust een stapje terug gedaan om
lichamelijk sterker te worden. Dit seizoen eindig ik in de koersen regelmatig bij de eerste tien. Vorig jaar, bij het nationaal kampioenschap werd ik vijfde." Luis Veen is als schaatser opgegroeid zonder natuurijs. Het was de periode van kwakkelwinters waarin hele generaties jonge schaatsers zich afvroegen hoe het schaatsen op Hollands en Fries natuurijs nou eigenlijk was. ,,Die ouwe knakkers met hun verhalen in de kleedkamers hadden er geen woord van gelogen. Man, schaatsen op buitenijs is het mooiste dat ik heb meegemaakt. Het publiek, de natuur, dat hele sfeertje eromheen. Twee jaar geleden kreeg ik, tijdens het nationaal kampioenschap, op de Oostvaardersplassen mijn vuurdoop. Onvergetelijk. Ik ben een allrounder", antwoord hij op de vraag hoe hij zich zelf omschrijft. ,,Voor massasprints ben ik niet rap genoeg. Maar bij de aankomst met een klein ploegje win ik. Ik ben een aanvaller. Vorig jaar heb ik twee keer een tweehonderd kilometer race op natuurijs gereden. Voor mij mag de Elfstedentocht deze winter doorgaan. Daar hoop ik vurig op. Conditioneel ben ik er klaar voor.'' Alleen een visueel gehandicapte zou kunnen ontkennen dat Veen, in het doorgaans roomblanke peloton, niet opvalt. ,,Ik ben de enige rijder in het peloton met een kleurtje", vertelt hij grinnikend. ,,Inmiddels zijn ze het wel gewend. Toen ik pas marathonrijder was, keken ze vooral in het oosten van het land daar nog wel eens raar van op. Vorig jaar, bij een criterium op de Weissensee, zat ik in de kop-
groep. De microfonist riep meteen om dat Shani Davis, die zwarte Amerikaanse schaatser, in de kopgroep zat. Ik kan daar wel om lachen. In principe ben ik zo Hollands als wat." Luis Veen, student Sport en Bewegen aan de HogeSchool InHolland, is geboren in Colombia. Toen hij één jaar oud was, werd hij samen met zijn zusje geadopteerd door Henk en Saartje Veen. Het was vader Henk, een gedreven sportman, die zijn zoon de beginselen van het schaatsen bijbracht. ,,Mijn vader is mijn grootste fan, maar niet op een vervelende opdringerige manier. Door hem ben ik gaan schaatsen." Luis Veen dankt nog steeds het moment dat hij geadopteerd werd. ,,Een paar jaar geleden zijn we met het hele gezin naar Colombia geweest. Ook naar Cartagena waar mijn zusje en ik vandaan komen. Het was heel indrukwekkend maar ook confronterend. Ik zag jonge mensen van mijn leeftijd in grote armoede. Daar werd ik stil van." In Colombia is skeeleren, het zomerbroertje van het schaatsen, een volkssport. Speciale stadions zijn iedere week stampvol en bij wereldkampioenschappen grossieren de mannen en vrouwen uit het Zuid-Amerikaanse land in titels. Of voor Veen een nieuwe wereld opengaat? ,,Verschrikkelijk", komt het hartgrondig uit zijn mond. ,,Van skeeleren moet ik niks hebben. Bij die sport heb ik niet alleen last van mijn enkels maar ik vind het ook nog eens bloedlink. 's Zomers hou ik mijn conditie op peil met het rijden van wielerkoersen."
Wintersport
sociaal raadslieden
column peeters En mijn salaris dan! Om de zoveel tijd komt verplicht vrijwilligerswerk weer om de hoek kijken. Was het tot voor kort een nogal vrijblijvende discussie, nu wordt het toch wel menens. Gedoogpartij PVV heeft een verzoek bij de regering ingediend om te onderzoeken of werklozen verplicht aan het werk gezet kunnen worden. VVD en CDA hebben toegezegd er serieus werk van te maken. Dit schreeuwt om een reactie. Het klinkt natuurlijk heel sympathiek: werklozen in ruil voor hun uitkering iets terug laten doen voor de samenleving. Maar dat is het niet. Per slot van rekening heb je niet voor niks een uitkering. Die krijg je omdat er geen werk voor je is. Daarvoor zijn verschillende redenen te verzinnen. Maar de meest belangrijke wordt in deze discussie meestal niet genoemd. We leven in een systeem waarbij bedrij-
Een minimum aan arbeidskrachten ven met een minimum aan arbeidskrachten een maximaal resultaat proberen te bereiken. Dit geldt ondertussen niet alleen meer voor de klassieke fabrieken maar ook voor de gezondheidszorg. Want bejaardenhuizen, verpleegtehuizen en zelfs ziekenhuizen komen steeds meer in handen van investeringspartijen, die geheel volgens bovenstaand principe maximale winst proberen te maken. En wat blijkt, juist hier moeten de uitkeringsgerechtigden ingezet worden om hun uitkering zogenaamd terug te verdienen, bijvoorbeeld door koffie rond te brengen. Dat zijn nu juist de banen die in een eerder stadium zijn wegbezuinigd om een overname voor een investeringspartij aantrekkelijk te maken. Ja, ja, eerst banen wegbezuinigen waarvan je op je klompen aanvoelt dat dit tot een soort kilte leidt die we absoluut niet willen hebben in onze samenleving. Vervolgens roep je dat de vroegere werknemers maar weer de koffie moeten rondbrengen. Maar nu niet met een salaris maar met een karige uitkering. Tsja... Jacques Peeters
[email protected]
28 O p i n i e
januar i
2011
Geef wijzigingen inkomens- of gezinssituatie tijdig door Een opvallende bron van problemen bleek vorig jaar het niet tijdig doorgeven van wijzigingen in inkomens-en gezinssituatie. Vooral richting belastingdienst Toeslagen leidt deze nalatigheid vaak tot forse terugvorderingen van huurtoeslag (en kinderopvangtoeslag). Het berekenen van het toetsingsinkomen brengt, ondanks de rekenhulp bij de toelichting op het (elektronisch) aanvraagformulier, regelmatig moeilijkheden met zich mee. Eigenlijk is de berekening alleen relatief eenvoudig als de inkomenssituatie gelijk blijft: u had, heeft en behoudt een (zelfde) baan of uitkering, Maar zodra er een wijziging optreedt in het inkomen, kunnen er
problemen ontstaan. Niet alleen inkomenswijzigingen behoren te leiden tot aanpassing van de toeslag, ook veranderingen in de gezinssituatie moeten worden doorgegeven aan de belastingdienst Toeslagen. U gaat bijvoorbeeld samenwonen met iemand (met inkomen) of uw meerderjarig inwonend kind gaat verdienen. Situaties die gevolgen hebben voor het recht op (huur)toeslag. Het gaat bij de toeslagen altijd om een voorschotbeschikking. Na enige tijd (soms duurt het erg lang) komt de definitieve beschikking en als u uw wijzigingen niet tijdig hebt doorgegeven, blijkt dat u teveel aan voorschot hebt ontvangen
en wordt dit van u teruggevorderd. Het systeem: u vraagt, wij draaien, pakt dan erg nadelig uit. Ook de voorlopige aanslag van de heffingskortingen zoals bijvoorbeeld de alleenstaande ouderkorting of de algemene heffingskorting, behoort te worden aangepast als het inkomen en of de gezinssituatie wijzigt. Wijzigingen waarvan u weet of vermoedt dat ze van belang zijn voor het recht op uitkering, moeten worden doorgegeven aan de uitkeringsinstantie. Het verzuim kan ernstige gevolgen hebben. Andere narigheid wordt veroorzaakt door het volgende. Soms hebben mensen twee inkomens naast elkaar, bijvoorbeeld loon en een
uitkering. Of loon uit twee (parttime) banen. Vaak zie je dan dat op beide inkomsten de loonheffingskorting wordt toegepast. Dit leidt dan na belastingaangifte tot een te betalen aanslag. Er is immers te weinig loonheffing ingehouden op het totale inkomen. Slechts op één inkomen en wel op het hoogste inkomen, moet de loonheffingskorting worden toegepast. Geef altijd tijdig gewijzigde omstandigheden door aan de belastingdienst (toeslagen) en aan uw uitkeringsinstantie. Maria de Graauw sociaal raadsvrouw Stichting Centram
JURIDISCH LOKET
Tijdens sollicitatie geen medische informatie verstrekken Het Juridisch Loket geeft informatie op het gebied van arbeidsrecht. Als een werknemer een ziekte heeft, is het de vraag wat de werknemer daarover aan de werkgever dient te melden. Deze vraag kan zich bij sollicitatie of later als de werknemer al in dienst is getreden, voordoen. U hoeft tijdens uw sollicitatie geen medische informatie te verstrekken. Het is wel verboden om bij een aanstellingskeuring valse informatie te verstrekken, zodat de toetsing aan de voor de functie opgestelde belastbaarheideisen niet juist kon worden uitgevoerd. Een voorbeeld: als u een dienstverband aangaat waarin rugbelastend werk verwacht wordt, dan mag
u daarover geen valse informatie verstrekken. Doet u dat toch, dan hoeft de werkgever bij een ziekte in verband met rugklachten geen ziekengeld te betalen. Gebreken die voor de functie niet van belang zijn, hoeft u niet te melden. Als u zich ziek meldt, bent u niet verplicht aan de werkgever de aard of de oorzaak van de ziekte door te geven. Dat zijn aspecten van uw ziekmelding die door de arboarts worden onderzocht. U kunt volstaan met de melding dat u ziek bent. Wel dient u, voor zover dat mogelijk is, een inschatting te maken van de te verwachten duur van de ziekte en de medische beperkingen die u door de ziekte heeft. Andere informatie hoeft u op grond
van uw recht op privacy niet aan de werkgever mee te delen. De werkgever kan in het algemeen niet zelf vaststellen of u als werknemer ziek bent. Hij is immers geen arts. De rechter aanvaardt het niet als een werkgever naar eigen inzicht een werknemer hersteld acht. Ook niet als de werkgever de werknemer heeft zien klussen of heeft zien autorijden. Normaal gesproken heeft de werkgever dan ook een arbodienst die de ziekte van de werknemer beoordeelt. Bent u het niet eens met een inschatting van de arbo-dienst of bent u het niet eens met een opdracht van de werkgever, vraag dan bij de UWV een deskundigenoordeel, second opinion, aan. Dat kost
€50,-. Wanneer u dat niet doet, zou een rechter de inschatting van de arbo-arts en de opdracht van de werkgever redelijk kunnen achten. Heeft u naar aanleiding hiervan nog vragen over arbeidsrecht of een ander rechtsgebied dan kunt u contact opnemen met het Juridisch Loket. Hier zijn geen kosten aan verbonden. U kunt ons dagelijks telefonisch van 9:00 tot 20:00 uur bereiken. De balie is geopend van 9:00-17:00 uur. Wij zijn gevestigd aan de Vijzelgracht 21-25 te Amsterdam en ons telefoonnummer is 0900-8020 (10ct per minuut). Voor informatie kunt u ook terecht op www.juridischloket.nl.
ingezonden Sneeuwruimen? Schande!
Stuur uw brief naar redactie @mugweb.nl of naar MUG, antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam. De redactie behoudt zich het recht voor uw brief in te korten. Anonieme inzendingen worden niet geplaatst.
Is die VVD in Den Haag en in de gemeenteraad nou helemaal van lotje getikt? Bijstandsgerechtigden sneeuw laten ruimen. Over wie hebben ze het eigenlijk? Ik voel me persoonlijk aangevallen. Twintig jaar geleden belandde ik ziek, overspannen en kapot na een echtscheiding in de bijstand. Ik ben mijn problemen nooit echt te boven gekomen. Wel geprobeerd. Heus, vier keer een baantje gehad, op kantoor, in een bejaardenhuis. Ik trok het niet, werd alleen maar zieker. Langer dan twee maanden kon ik niet werken. Ik
kon de stress niet aan. Ondertussen verbeet ik mijn verdriet en zorgde wel voor mijn twee kinderen. De eindjes aan elkaar breien, zorgen voor fijn thuis en een goeie opleiding voor mijn kinderen. Dat is ook werk. De oudste staat alweer een paar jaar voor de klas, de jongste doet ontwikkelingswerk in Afrika. Vinden de VVD en die Wilders vast niet leuk maar ik ben er trots op. Mijn kinderen doen iets voor mensen, iets veel nuttigers dan sneeuwruimen. Mag ik dat als mijn bijdrage aan de maatschappij zien, als voormalige bijstandsmoeder? En dat is niet eens alles. Mijn be-
jaarde buurvrouw kan al jaren op mijn hulp rekenen. En voor het project van mijn jongste dochter sprokkel ik kleding en oude computerspullen bij elkaar, die zij daar goed kan gebruiken. Meneer Rutte en die sjieke VVD-meneertjes in de gemeenteraad, u krijgt mij niet aan het sneeuwruimen. Schande dat u zo over mensen in de bijstand denkt. Verdiept u zich eerst maar eens in hun achtergronden. Het is vaak niet wat het lijkt. Doen alsof wij profiteurs zijn is schandalig. Mw. A (naam bij MUG bekend) Amsterdam
mug m ag a z i n e
Joep Bertrams
betoog
Leer kinderen omgaan met geld Deskundigen geven hun mening over een actueel onderwerp Door de economische crisis is een meerderheid van de ouders meer belang gaan hechten aan de financiële opvoeding van hun kinderen. Sparen, werken voor je geld en op is op zijn de belangrijkste dingen die ouders ze bij willen brengen. Dit blijkt uit een peiling van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (nibud) en CentiQ, wijzer in geldzaken in samenwerking met J/M voor ouders. Financiële opvoeding van je kinderen is ze leren om op een verstandige manier met geld om te gaan. Een paar basisregels zijn: met een beperkt, vast bedrag een bepaalde periode leren overbruggen; wensen kunnen afstemmen op inkomsten; keuzes maken tussen wat echt nodig is en wat ze graag zouden willen.
nicolien Mizee
column
Vierduizendachthonderd euro Lang geleden werd ik, bij het verlaten van de Albert Heijn, aangesproken door een buitenlandse vrouw met een klembord in haar hand die geld inzamelde voor Iraanse vrouwen. Ze sprak zo hartstochtelijk op me in dat ik bezweek en een machtiging van vijftig gulden uitschreef, een bedrag waar ik in die tijd een week van moest leven. Tien jaar later rinkelde de telefoon. Een vrouw met een accent dankte mij alsnog voor mijn gulle gave, en vroeg of zij eens langs mocht komen om over de situatie in Iran te praten. Ik bezweek opnieuw. Drie dagen later zaten er twee knappe, middelbare vrouwen met prachtig geëpileerde wenkbrauwen tegenover mij aan de keukentafel. In zorgvuldig Nederlands begonnen ze te vertellen. Dertig jaar geleden hadden ze meegedaan aan de revolutie. ,,Tegen de Sjah", zei ik, trots op mijn kennis. De ene vrouw knikte terwijl de andere een stapel mappen op tafel
29 o p i n i e
januar i
2011
legde. Foto’s van bebloede gezichten, lijken op straat, mensen met gesloten ogen. ,,Na de Sjah kwam Ayatholla Khomeini. Het werd alleen maar erger. Mijn eigen broers zijn verdwenen. Mijn moeder wacht nog steeds. In 1986…" Het werd een lang verhaal over de recente geschiedenis van Iran. Buiten werd het donker. De vrouwen leken geen enkele haast te hebben. Wat eigenaardig om deze verschrikkelijke verhalen keer op keer te vertellen aan Hollandse keukentafels. Nu werd een soort iPad tevoorschijn gehaald. Had ik een verlengsnoer? Zenuwachtig ging ik op zoek. Ik durfde niet te zeggen dat ik eigenlijk weg moest. Wat waren mijn beslommeringen vergeleken bij de kwellingen die deze vrouwen hadden doorstaan? Terwijl ik naar een schokkerig filmpje van CNN keek, begon ik te rekenen. Als ik tien jaar geleden een vijftigje had betaald, moest ik nu toch zeker doorstoten naar de honderd. Of was dat ver onder de maat? Ze zaten al anderhalf uur in mijn keuken,
als ik nou eens uitging van een uurprijs van 25 euro… ja, dat klopte wel ongeveer. ,,Ik wil u niet haasten," zei ik zenuwachtig, ,,maar ik moet zo weg…" De linkervrouw knikte onverstoorbaar, pakte pen en papier en begon een reeks getallen op te schrijven. De stichting werd weliswaar louter door vrijwilligers beheerd, maar voor hun wereldwijde campagne hadden ze anderhalf miljoen euro nodig, ze bezochten per dag zes mensen, en dat bracht het benodigde bedrag per persoon op… ze schoof het papiertje naar me toe. ,,Vierduizend achthonderd euro." Perplex keek ik haar aan. Er zou toch zeker niemand zijn die een dergelijk bedrag... Of zou dat doodgewoon zijn? Waarom zouden ze het anders vragen? ,,Maar dat verdien ik in een jaar nog niet," zei ik verbijsterd. ,,U mag ook beginnen met de helft", zei ze kalm en keek me recht in de ogen. ,,Tweeduizendvierhonderd euro. Dat doen veel mensen." Ze legde een formulier voor me neer.
Financiële opvoeding is belangrijk, ook omdat uit nibud-onderzoek naar financieel gedrag van jongeren is gebleken dat ze veel schulden maken. Kinderen die al jong leren kiezen waaraan ze hun geld uitgeven, komen later minder vaak in de financiële problemen. Onverantwoorde keuzes gemaakt op jonge leeftijd kunnen heel leerzaam zijn; het kan voorkomen dat iemand op latere leeftijd maar lukraak geld uitgeeft. Met zakgeld en kleedgeld bereid je kinderen voor op financiële zelfstandigheid: ze krijgen een beperkt budget om een bepaalde periode te overbruggen. Zo leren ze dat niet alles kan en dat er voor grotere uitgaven gespaard moet worden. Kinderen hebben gemiddeld steeds meer te besteden. Vanaf een jaar of zes begint dat met
een paar euro, maar een vijftienjarige geeft al gauw honderd euro per maand uit. Waar ze het aan uitgeven wordt vooral bepaald door allerlei reclames. Fabrikanten weten hun reclameboodschappen dan ook feilloos op kinderen af te stemmen. Het nibud vindt het belangrijk dat kinderen leren om reclame te doorzien. Ze moeten op basis van wat ze zelf leuk of belangrijk vinden, kunnen beslissen waar ze hun geld aan willen besteden. Je kunt kinderen helpen bij het maken van keuzes, door samen
Kinderen hebben tegenwoordig steeds meer geld te besteden naar de tv-reclames te kijken en erover te praten. Of door je kinderen zelf te laten ontdekken dat reclame niet altijd de waarheid vertelt. Op die manier leren ze afstand te nemen en de trucjes te doorzien. Doe op nibud.nl de financiële opvoedtest. Hiermee kun je als ouder je eigen opvoedingskwaliteiten testen. De test is voor ouders van kinderen van zes tot achttien jaar en geeft tips over praktische zaken als: 'uw kind heeft een goed rapport, beloont u dat met geld?' en 'is het slim om de mobiel van je tiener te betalen?' De test duurt ongeveer tien minuten. Annemarie Koop (nibud) http://service.nibud.nl/opvoedtest
Opinie
december
2010 O p i n i e 29
Schouderklopje
De Amsterdamse Gesprekskring
‘ Ieder mens heeft wel eens een schouderklopje nodig.’
De Amsterdamse Gesprekskring is een open vereniging van mensen die door gedachtewisseling en discussie, en door het uitnodigen van sprekers, hun kennis en inzicht over uiteenlopende onderwerpen willen vergroten. Daartoe organiseert de Kring in principe elke vrijdagavond, behalve gedurende de maanden juli en augustus, een vrij toegankelijke bijeenkomst.
Dat is de titel van een cursus van vier avonden die op 19 januari start in Buurtcentrum De Havelaar. De cursus is bedoeld voor iedereen die gewaardeerd wil worden voor wat zij doet of wie hij is: vrijwilligers, mantelzorgers en iedereen die het fijn vindt vaker een schouderklopje te krijgen. Je leert hoe je in beeld komt en blijft bij je omgeving, hoe je jezelf beter kunt presenteren, hoe je kunt omgaan met kritiek en hoe je complimenten kunt geven en ontvangen. De cursus wordt gegeven door Else Roza (maatschappelijk werker/trainer) en Marieke Milder (theoloog/trainer). Zij werken vanuit een christelijke inspiratie. Het is hun bedoeling mensen te helpen hun eigen inspiratiebronnen te vinden, waarbij ieder in vrijheid zijn of haar eigen keuzes kan maken.
Waar : BC De Havelaar, Douwes Dekkerstraat 2, Amsterdam Wanneer : woensdagmorgen 19, 26 januari en 2, 9 februari.
Vrijdagavond 20.15 uur
Alle belangstellenden zijn welkom!
7 januari 2011 – Roverij in de Geschiedenis ; Inleider : dhr. K. Wiersma 14 januari 2011 – Hedendaagse rechtspraak ; Voldoet deze (nog) wel ? Alléén discussieavond 21 januari 2011 – (Groeps)dieren hebben een krachtige leider nodig; Geldt dit ook voor de mens ? Alléén discussieavond 28 januari 2011 – Geheime wapens in de geschiedenis ! Alléén discussieavond 4 februari 2011 – Is de sterfelijke Jezus te verzoenen met zijn christelijke voorstelling als zoon van God ? Inleider: dhr. J Roodzant 11 februari 2011 – Terreur en contraterreur; een vicieuze cirkel ? Alléén discussieavond 18 februari 2011 – Wat geloven wij eigenlijk ? Alléén discussieavond 25 februari 2011 – Criminaliteit bij (jongere) kinderen; Wat is de oorzaak / oplossing ? Alléén discussieavond
let op : geen toegang na 20.30 uur Toegang minimaal 3 euro info : 020 4700 179 www. de-amsterdamse-gesprekskring. com
Hoe laat : van 9.30 tot 11.30, inloop en koffie vanaf 9.15. Opgeven : bij Kees Buizer van Buurtcentrum De Havelaar, 020-6890711 of per e-mail:
[email protected]
let op : Nieuw zaaladres: Regiocentrum 1e verdieping zaal a Gibraltarsrtraat 55 Amsterdam Bos en Lommer
Particulieren, bedrijven en organisaties kunnen voor 10 euro een mini-advertentie plaatsen, inclusief doorplaatsing op www.mugweb.nl gedurende één maand. MUG is niet verantwoordelijk voor de inhoud van advertenties. Misleidende advertenties kunnen echter door MUG worden geweigerd, zonder opgaaf van reden. Over plaat-
Cursussen
sing kan niet worden gecorrespondeerd. Spelregels: Stuur je advertentie per e-mail naar
[email protected] en maak 10 euro over op rekening 585.5336 t.n.v. Stichting bbu, Amsterdam. Let op: miniMUG’s zijn niet langer dan 250 lettertekens, inclusief spaties. De betaling moet binnen zijn vóór de laatste week van de maand.
Oproep
Diensten
Bent u GGz-cliënt? Is uw indicatie voor dagbesteding of begeleiding veranderd? Dan wil Cliëntenbelang Amsterdam graag contact met u. Tel. 020-7525100, vragen naar Márian Vink
MUG Layout en DTP is beschikbaar voor alle grafische opdrachten van advies, en ontwerp tot en met uitvoering. We hanteren zéér concurrerende tarieven en non-profit organisaties krijgen extra korting. Mail naar:
[email protected] of bel 020 - 607 7600
Meer diensten Adverteer GROOT in MUG Magazine tegen lage tarieven : vanaf € 50,- per keer (non-profit) Informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden: 020 - 607 7600 of
[email protected]
COLOFON Hoofdredactie en directie: Joop Lahaise Redactie: Charles Braam, Martin Brandwagt, Thea Golverdingen, Toine Graus, Peter van Lieshout, Arjan van Oorsouw, Marcel Schor, Jos Verdonk Eindredactie: Marlies Scholtens, Martin Ottens, Marten Dijkstra Grafische vormgeving: Gert Meijerink, Jaap van der Sluijs, Eddo Gorter Beeldredactie: John Melskens 30 A d v e r t e n t i e
januar i
2011
Fotografie: Michel Hobbij, Ingrid de Groot, Hilco Koke, George Maas, Sandra Hoogeboom, John Melskens Illustraties: Péjo, Eddo Gorter Aan dit nummer werkten mee: Nicolien Mizee, Lea Nortan, Jacques Peeters, Hansje Verbeek, Polina Gladkova, Job Jansen, Bettina Neumann, Jesse Terpstra, Marinochka Deadline kopij: Kopij voor het februarinummer dient uiterlijk 15 januari in ons bezit te zijn Telefoon redactie: 020 607 76 00 fax: 020 60776 01 E-mail:
[email protected] Secretariaat en distributie: Petra van Bockel, Richard
Nadort, Tony Strijbosch, Fred van der Zee Telefoon secretariaat: 020 6077600 Abonnementen: €29 per jaar, met Stadspas €18 per jaar Steunabonnement voor verenigingen en instellingen: €95 (meerdere exemplaren per maand) Adres: Postbus 6259, 1005 EG Amsterdam. Antwoordnummer 10520, 1000 RA Amsterdam Redactie Mugweb.nl: Martin Brandwagt, Peter Roeffen, Irene Kosman Webmaster: Jaap van der Sluijs
Advertenties: Pauline Roffel Telefoon: 020 6077602 / 020 8854120 E-mail:
[email protected] MUG is een uitgave van stichting BBU en wordt gemaakt door een onafhankelijke redactie, bestaande uit vaste medewerkers en vrijwilligers. MUG is gratis verkrijgbaar op 550 distributiepunten: bibliotheken, buurthuizen, DWI’s, medische centra, scholen, supermarkten, ziekenhuizen en culturele instellingen. Oplage: 30.000 Druk: Dijkman Offset, Diemen m u g m ag a z i n e
klerenzooi
Michael kocht wintersportkleding op de Albert Cuyp In de rubriek 'Klerenzooi' wordt elke maand gekeken hoe je je voor weinig geld leuk kunt kleden. „De liefde bracht me naar Amsterdam”, zegt de Oostenrijker Michael Schedlbauer(23) die in sneltreinvaart Nederlands heeft geleerd. „Eigenlijk ben ik mijn ex-vriendin heel erg dankbaar, want door haar heb ik een hele nieuwe wereld leren kennen. Ja, het is uit, maar we zijn als vrienden uit elkaar gegaan.” Na een jaartje hard werken als pakjesbezorger, timmerman, barkeeper en fondsenwerver vertrekt Michael binnenkort naar het piepkleine dorpje Serfaus in Oostenrijk, waar 500 mensen wonen en wat midden in een wintersportgebied ligt. ,,In de zomer is er niets te doen, maar in de winter is het er hartstikke druk. Dan zitten de hotels vol en lopen er zo’n 2500 mensen rond." Michael gaat er snowboard-les geven. ,,Daar heb ik trouwens mijn vriendin leren kennen, ze zat in mijn
klasje. Snowboarden heb ik pas op mijn zestiende geleerd, vrij laat als je professional wilt worden. Je kunt er beter als kind mee beginnen dan kun je ver komen, maar ik heb toch een aardig niveau weten te bereiken. Ik geef niet alleen les, doe ook mee aan wedstrijden. Soms win ik wat. Deze winter wordt er een film van ons snowboardteam gemaakt. Ze gaan ons met de camera op onze bergtochten volgen en leggen ook ons persoonlijke leventje vast.” Blessurevrij is deze jonge sportheld niet: „ Ach, risico loop je altijd en overal, wat je ook doet. Ik heb mijn knie een keer gebroken en ook last van een schouderblessure, maar dat neem ik op de kop toe." Als sporter houdt Michael natuurlijk van sportkleding, dus koos hij voor een sportieve outfit. „De kleding in Nederland is veel mooier dan in Oostenrijk en er is veel meer keuze. Ik kom wel eens in Wenen, maar zelfs daar kun je lang niet al die goede spullen kopen die je hier hebt. Normaal gesproken loop ik in merkkleding. De kleren die ik op de foto's draag zou ik zelf niet zo gauw kopen. Maar nu ik ze eenmaal aan heb, bevalt het me wel. Ik heb alles op de Albert Cuyp gekocht. In een uurtje was ik klaar.” Op de Albert Cuyp zie je behalve de groente- en fruitkraampjes overwegend dameskleding. Kijk je achter de kramen dan zijn er heel wat leuke winkeltjes waar ook de
heren iets van hun gading kunnen vinden. Zo halverwege de Cuyp is zelfs een goed gesorteerde sportwinkel te vinden Michael:„Ja, daar heb ik de witte sweater gekocht en de sneakers. Het lijken All Stars, maar dat zijn het niet. En die afgezakte spijkerbroek? Dat was twee voor de prijs van één. Zo loop ik er al bij sinds mijn tiende, ik weet niet beter. Wel oppassen dattie niet écht afzakt natuurlijk…!” • Witte trui:€10,- Sportshop Peter Jan, Albert Cuyp straat • Sneakers: € 5,- Sport shop Peter Jan • Riem: €5,- M.Smit Schoenen, Albert Cuypstraat • Handschoenen: €5,- M.Smit Schoenen • Sjaal:€3,- Cici City, Albert Cuyp Spij- kerbroek: €5,- Cici City Overhemd: €5,- Albert Cuyp Tekst: Thea Golverdingen Foto's: Fotonova.nl
koopwijzer
Sla je slag in de uitverkoop maar dan wel de 'echte' Wie een beetje slim is, koopt zo weinig mogelijk kleding of andere prijzige dingen buiten de uitverkoop. Waarom zou je, het lijkt soms wel alle dagen uitverkoop. Wel opletten, niet elke uitverkoop is ook echte opruiming. Sale, uitverkoop, alles moet weg, drie voor de prijs van twee en natuurlijk gewoon opruiming! De ouderwetse opruiming van winkeldochters heeft een uitgebreide, soms verhullende vocabulaire, om shoppers te verlokken. Nederland was er als eerste in Europa bij om de uitverkoop vrij te geven en de vaste weken op te heffen. In 1984 werd de uitverkopenwet in Nederland afgeschaft. De traditionele weken in januari en juni bleven - het publiek was er nu eenmaal aan gewend - maar er kwamen tussentijdse opruimingen bij: zoals de beruchte Drie Dwaze Dagen, waar de Bijenkorf ooit mee begon, en die onder de uitverkopenwet niet mogelijk zouden zijn geweest. Wie vaak door de grootste winkel-
m usg 31 e rm v iag c eaj z a ni n u aer i 2011
staat van Nederland, de Kalverstraat, slentert, wordt verrast door de vele felgroene en rode borden. De bedoeling is simpel: jou als consument verleiden naar binnen te komen. Je voelt je speciaal als je die perfecte jas voor een klein prijsje kan bemachtigen. Maar laat je niet in de maling nemen, de winstmarge van de ondernemer zal er heus niet onder lijden. Ze zeggen niet voor niks ‘massa is kassa’.
Zo is de verleiding groot om die juwelierszaak vol glimmende spullen binnen te lopen. Waarom is deze goudverkoper zo speciaal? Een vreselijk lelijke etalage, metschreeuwende teksten als 'tweede trouwring gratis’ en '70 procent korting’. Hoe kan dat? Is er geen vaste goudprijs? Volgens de juwelier hebben de kortingen betrekking op ‘diamantjes en juweeltjes’, waarvan de winkelier zelf de prijs
kan bepalen. Hij geeft toe dat zijn kortingen inderdaad het hele jaar doorlopen. Maar verandert dan snel van onderwerp door zijn manier van uitverkopen in verband te brengen met de 'gele' prijskaartjes. Want geel trekt de klanten als een magneet de winkel in. Uitverkoop is volgens deze juwelier gewoon standaard geworden. Achter de grote winkelstraat, in de zijsteegjes van de grachten, vind je nog kleine ondernemers. Gelijk is de hoofdpijn verdwenen. Hier geen neongroen en -rood in de etalages maar wel veel bijzondere artikelen. Menig ondernemer in de Negen Straatjes meldt trots dat er wel degelijk winkels zijn die niet het hele jaar door massale schrootverkoop houden. De bewuste shopper hoeft alleen maar de grote ketens te ontwijken, waar de kortingen sowieso strategisch door het hoofdkantoor worden bepaald. Kleine ondernemers houden hun sale of gewoon uitverkoop slechts twee keer per jaar, aan het eind van elk seizoen. De echte uitverkoopprijzen gaan uit van de adviesprijs van de
leverancier. Met die kortingen heb je dan ook het gevoel dat je een koopje haalt. Blijven artikelen echt liggen - de zogenaamde winkeldochters - dan gaan ze door naar de volgende opruiming, voor een nog lager prijsje. Dat is een andere instelling dan die van de franchiser van een groteschoenenzaak: ,,Soms is het goedkoper om schoenen en kleding te vernietigen dan ze door te verkopen.'' Deze schoenketen voert daarom liefst de kortingen door tot op het bot, tot er geen spat winstmarge overblijft. Schoenen voor vijf euro, als alles maar verkocht wordt. Leeg is leeg. Wie niet op kwaliteit let, kan er zijn slag slaan. Dus, beste shopper, let er op dat je waarschijnlijk negen van de tien keer belazerd wordt. Ben je nou echt op zoek naar mooie koopjes? Dan is (twee keer in het jaar) Antwerpen een aanrader. In België zijn de koopjesweken nog steeds wettelijk bepaald. tekst: Jesse Terpstra en Polina Gladkova / fotocollage: Eddo Gorter
Service
32 Advertentie
ok tober
2010
m u g m ag a z i n e