Jaargang 2 - Nr. 2 December 2008
Een nieuw jaar Een nieuw jaar staat voor de deur. Dat betekent vooruit kijken, maar ook een blik over de schouder werpen. 2008 was een overgangsjaar voor de Folkertsma Stichting, waarin we de tijd hebben genomen om ons huis op orde te brengen. De administratie werd gestroomlijnd, er werden subsidies aangevraagd en verkregen en alle activiteiten werden tegen het licht gehouden. Een van die beslissingen betrof ons huis in Hilversum. Dat zal verkocht worden en met de opbrengst zal onze financiële positie worden versterkt. Ook zullen gesprekken met samenwerkingspartners van christelijke en islamitische signatuur worden voortgezet. Omdat een dialoog pas echt een dialoog is als iedereen meedoet.
B. Folkertsma Stichting voor Talmudica Burgemeester Lambooylaan 18 1217 LD Hilversum T 035 621 94 06 E
[email protected] Rekeningnummer Postbank 3461119 Voor meer informatie: www.folkertsmastichting.nl De Folkertsma Stichting is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41200316 Missiestatement De Folkertsma Stichting richt zich primair op het uitdragen van de joodse traditie in de breedste zin van het woord. Zij wil door middel van educatie, publicaties en dialoog bijdragen aan een vreedzame samenleving. De Folkertsma Stichting is ervan overtuigd dat de joodse traditie vele handreikingen biedt voor het oplossen van de problemen die de huidige samenleving opwerpt. Concept en uitvoering: Harvey’s Concepts & Design
Uiteraard blijven de uitgangspunten van de Folkertsma Stichting leidend. Wij willen vanuit onze Joodse traditie het gesprek aangaan. Met onderwijs, voorlichting en publicaties bestrijden wij vooroordelen en dragen bij aan een vreedzame, open samenleving.
Nieuws van de FS Maror-subisidie voor de bibliotheek
Sjaloom
De Tien Woorden in de Mechilta
Ter nagedachtenis van Mgr. dr. A. C. Ramselaar Met o.a. medewerking van Heinz Kremers, Schmuel Safrai, David Flusser, Henri van Praag, Yehuda Aschkenasy Van € 5,00 voor € 3,50
(Uitg. Meinema 1987)
Het Gelaat van de Messias
De zaak Jezus en de Joden
Vertaald, ingeleid en voorzien van commentaar door dr. Marcus van Loopik. Van € 6,50 voor € 5,00
(3e druk, 1e druk 1992)
(Uitg. Meinema, 2001)
Messiaanse Talmoedlezingen van E. Levinas door dr. Marcel Poorthuis Van € 22,50 voor € 15,00
Wie was Jezus eigenlijk en wat is zijn betekenis? Al tijdens zijn leven woedde daar een felle strijd over. Peter Tomson overziet in zijn boek de discussie en biedt de lezer een helder overzicht van de mogelijke manieren om tegen de ‘zaak-Jezus’ aan te kijken. Van € 12,50 voor € 7,50
Tussen Oorsprong en Schisma (3e druk,1e druk 1984) Artikelen over het Jodendom, Jezus en het vroege christendom van prof. dr. David Flusser. Van € 22,50 voor € 15,00
Geloofwaardig dromen
Tora met Hart en Ziel (Uitg. Gooi en Sticht, 1e druk 1989) Artikelen aangeboden aan Yehuda Aschkenasy bij zijn 65e verjaardag. Van € 12,50 voor € 7,50
(2002) Over bijbelse en rabbijnse visies op dromen. Door Bart J. Koet. Van € 5,00 voor € 3,50
Deze boeken zijn te bestellen via,
[email protected] Deze aanbieding is geldig tot en met 15 februari en zolang de voorraad strekt.
De Folkertsma Stichting heeft een subsidie van € 24.000 gekregen van de Stichting Collectieve Maror-gelden. Daarmee is het grootste deel van de aanvraag van € 30.000 gehonoreerd en kan de digitalisering van de judaïcabibliotheek worden afgerond. De bibliotheek van de Folkertsma Stichting omvat 8000 exemplaren, waarvan een deel uniek is Nederland. Door digitalisering kunnen de boeken vanuit elke openbare en universitaire bibliotheek worden opgevraagd en beschikbaar worden gesteld. Ook kunnen boeken straks ter plekke snel worden opgezocht via auteursnaam, titel, trefwoord, etc. De Maror-gelden zijn bijeengebracht door de Nederlandse overheid, banken en verzekeraars en worden, deels, in de vorm van subsidies toegekend aan projecten die de Joodse gemeenschap in Nederland versterken.
••••••••••••••••••••• De FS verhuist De Folkertsma Stichting heeft besloten om het pand aan de Burgemeester Lambooylaan te verkopen teneinde de financiële positie te verbeteren. Een klein deel van de opbrengst van de verkoop zal worden gebruikt om schulden af te betalen. Van de rente van het resterende vermogen zal de huur van de nieuwe locatie worden betaald. Er wordt op het moment naar verschillende locaties gekeken.
••••••••••••••••••••• Schrijver in Comité van Aanbeveling Televisiemaakster Annemiek Schrijver is lid geworden van het Comité van Aanbeveling van de Folkertsma Stichting. Schrijver (1964) werkt voor de IKON en presenteert elke zondagmiddag live het levensbeschouwelijke programma Het Alziend Oog, en op zondagochtend Het Vermoeden.
Hebben we de Sjoa verwerkt? Nadenken over het werk van Elie Wiesel
Welke vragen roept het werk van Nobelprijswinnaar Elie Wiesel op? Bij ons als publiek, maar ook bij theologen, filosofen en schrijvers. Een uitverkochte zaal probeerde op 20 november in National Monument Kamp Vught antwoorden te formuleren. Ds. Sjirk van de Zee sprak zijn teleurstelling uit over het gebrek aan aandacht voor deze periode uit de Joodse geschiedenis in de theologische opleiding van nieuwe predikanten van de Protestantse Kerken Nederland. Tijdens de plenaire discussie werd gesteld dat, om recht te doen aan het onrecht van de Sjoa, de kerk zich moet ontdoen van de vervangingstheologie en de rol van Jezus als Jood centraal moet stellen. Rabbijn Marx vertelde hoe de Joden worstelen om deze tragedie in een geschikt religieus denkkader te plaatsen. Sommigen willen er helemaal geen bijzondere aandacht aan schenken en plaatsen de Sjoa in een lange rij verschrikkingen als Tisja B’av (de verwoesting van de Eerste en de Tweede Tempel), de kruistochten en de slachtingen van Chmielnitzki in de 17de eeuw. Anderen menen dat het om een nieuwe oriëntatie vraagt. Hoe kan je blijven geloven na een dergelijke ramp? De filosoof Victor Kal liet zien hoe marginaal de Sjoa is in de dominante stromingen binnen de filosofische denkwereld, omdat het niet past in het universele discours. Het is een “incident” hoe tragisch ook. Dr. Bettine Siertsema analyseerde de plek van Wiesel binnen de wereld van de literatuur. Zij merkte op dat hij de Nobelprijs voor de vrede won en niet voor literatuur en dat hem door sommige critici dan ook eenzijdigheid wordt verweten. Maar zij toonde aan hoe bijzonder zijn oeuvre is: het onder woorden brengen van deze gebeurtenis waar geen woorden voor zijn. Het is merkwaardig dat zijn eerste boek Nacht oorspronkelijk in het Jiddisch geschreven is, daarna in het Hebreeuws, toen in het Frans en vervolgens in het Engels. Er zijn belangrijke verschillen tussen die vertalingen, afhankelijk van de doelgroep (Joden of de buitenwereld). Er was zo veel belangstelling voor de Elie Wiesel-dag dat de organisatoren, het National Monument Kamp Vught, de Folkertsma Stichting en het Platform Appèl Kerk en Israel hebben besloten om een tweede Wiesel-dag te houden op 3 februari 2009. Zie het cursusprogramma voor verdere informatie.
Zin in vrijwilligerswerk? De Folkertsma Stichting zoekt vrijwilligers die: • In de tuin willen werken; • Het relatiebestand up-to-date willen houden; • Mailings willen verzorgen. Heb je zin om eens in de week in een gezellig, klein team aan de slag te gaan, neem dan contact met ons op: 035 62 194 06
•••••••••••••••••••••
Justine Aalders
Judy Gor-Zimmerman
Marcel Poorthuis
studeerde theologie in Amsterdam; met name Oude Testament en Judaica. Haar studie zette zij voort bij rabbijn Yehuda Aschkenasy. Zij was 8 jaar predikant in een protestantse kerk van Amsterdam en geeft nu Nederlands als tweede taal aan migranten. Zij is sinds 1983 verbonden aan de Folkertsma Stichting en heeft een bijdrage geleverd aan enkele publicaties. Daarnaast geeft zij cursus Bijbels Hebreeuws voor gevorderden.
studeerde moderne kunst aan de universiteit van Haifa en vervolgens aan de Academie voor beeldende kunsten Arnhem. Gor is vooral bekend als lichtkunstenaar. Haar laserconstructies en moderne lichtobjecten zijn te zien in Amsterdam, Hadera en Hartlepool. Daarnaast is Judy professioneel zangeres. Zij zingt het liefst chassidische en oriëntaalse melodieën.
studeerde theologie en promoveerde in 1992 op de Messiaanse Talmoedteksten van Emmanuel Levinas. Momenteel is hij universitair hoofddocent in joods-christelijke dialoog aan de Faculteit Katholieke theologie te Utrecht (FKT) van de Universiteit van Tilburg. Tevens doceerde hij over de verhouding tussen bijbel en Koran en over feesten en rituelen in religies en postmodernisme.
Henk Huyser
Birke Rapp
heeft als predikant in Utrecht en Barchem (Zwitserland) gestaan. In 1980 deed hij zijn doctoraalexamen Bijbelwetenschappen aan de Katholieke Theologische Hogeschool in Utrecht. Tijdens zijn studie verdiepte hij zich onder leiding van Yehuda Aschkenasy in de Talmoed. Huyser werkt mee aan de bladen Tenachon en Kerk en Israel.
studeerde theologie en Joodse studiën in Amsterdam en Jeruzalem. Zij promoveerde aan de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht op het Hooglied in de rabbijnse traditie. Nu is zij predikante in de gemeente Zeevang aan het IJsselmeer. Birke is sinds 1991 verbonden aan de Folkertsma Stichting, en geeft leerhuizen. Daarnaast werkt zij mee bij de Stichting LEV, die zich ten doel stelt de studie van bijbel en Joodse traditie te bevorderen en onder andere studiemateriaal voor het gezamenlijke ‘lernen’ ontwikkelt.
Rolf Post studeerde klassieke talen en filosofie aan de universiteit van Amsterdam. Daarna is hij zich gaan verdiepen in de praesocratici, Socrates en Plato. Momenteel werkt hij aan de eerste complete Nederlandse vertaling met inleiding en commentaar van De Kuzari, het filosofische hoofdwerk van Jehuda Halevi
Marieke den Hartog Tzvi Marx behaalde zijn rabbinale graad aan Yeshiva University in 1971. Hij promoveerde aan de Katholieke Theologische Universiteit Utrecht op het onderwerp halacha en handicap. Marx is directeur educatie geweest van het Hartman Instituut en de Folkertsma Stichting.
Marieke den Hartog studeerde theologie in Utrecht en judaica in Utrecht en Jeruzalem. Zij is gespecialiseerd in de rabbijnse literatuur en haar verbindingen met het Nieuwe Testament. Zij was veertien jaar lang beleidsmedewerker voor Kerk en Israël bij de Nederlandse Hervormde Kerk, later de Protestantse Kerk in Nederland. Marieke is sinds 1983 fellow van de Folkertsma Stichting, en bestuurslid namens de PKN van het OJEC.
Leo Mock is uitgever, publicist, docent en Talmoedist. Hij studeerde Joodse geschiedenis (MA) aan de Bar Ilan universiteit in Israël en oude geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds 1999 doceert hij Rabbinica (Misjna, Talmoed, Midrasj) aan de vakgroep Hebreeuws van de Universiteit van Amsterdam. Mock geeft op diverse plaatsen in Nederland en België lezingen en cursussen over Jodendom aan volwassenen.
Cursusprogramma voorjaar 2009 De cursussen en studiedagen van de Folkertsma Stichting zijn bedoeld voor een ieder die meer wil weten over Jodendom en Joodse tradities. Alle cursussen en studiedagen worden gegeven in Hilversum, tenzij anders vermeld. Aanmelden kan per e-mail:
[email protected] of telefonisch, 035 62 19 406. De kosten moeten vooraf voldaan worden. U ontvangt tijdig een bevestiging van uw aanmelding. ____________________________________________________________________________________________________________________________
Cursussen
Maimonides en tsedaka - Vughts leerhuis
Maimonides (Mozes ben Maimon, 12de eeuw) heeft in zijn codificatie van de Talmoed, de Misjne Tora, een bijzondere plaats ingeruimd voor het onderwerp tsedaka. In deze cursus lezen we de teksten van Maimonides met commentaar en discussie. Daarbij gaat het vooral over de betekenis van Maimonides’ denken in de hedendaagse samenleving. Datum en tijd: 15 januari, 5 februari, 19 maart en 14 mei, van 19.30 tot 21.15 Docent: rabbijn dr. Tzvi Marx Plaats: Lambertuskerk, Helvoirtseweg 5, Vught. Kosten: € 70 Meer info: 073 657 9141 (Tzvi Marx) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Talmoed en medische ethiek
Wat leert de Talmoed ons over medisch-ethische kwesties? Hoe gaan we om met ethische vraagstukken die worden opgeworpen door de voortschrijdende medische mogelijkheden. Rabbijn Tzvi Marx leest en leert met zijn leerlingen over ziekte, euthanasie, stamcellen en palliatieve zorg. Het gebruikte lesmateriaal in het Engels; de discussie in het Nederlands. Datum en tijd: 14 en 28 januari, 11 februari, 4, 11 en 25 maart, 22 april en 13 mei, van 13.30 tot 15.30 Docent: rabbijn dr. Tzvi Marx Kosten: € 140 Meer info: 073 657 9141 (Tzvi Marx) ____________________________________________________________________________________________________________________________
De aartsmoeders in de joodse en christelijke traditie – Goois van Praag leerhuis In het voorjaar gaan we in op de bijzondere positie die vrouwen in de Joodse traditie en de christelijke traditie innemen. Niet alleen garanderen zij als moeders de continuïteit van de gemeenschap, ook los daarvan is hun rol vaak opmerkelijk. Ruth neemt het op voor de rechten van de vreemdeling, terwijl Esther met haar talenten haar volk van de ondergang weet te redden. Datum en tijd: 29 januari, 12 februari en 26 februari, 12 maart en 26 maart, van 20.00 tot 22.00 Docenten: dr. Marcus van Loopik, dr. Willien C.G. van Wieringen Kosten: € 120 Meer info: 035 531 2233 (Willy Joosen-van der Swaan) Opgeven kan bij Willy Joosen-van der Swaan, 035 53 12 233, of per e-mail,
[email protected]. Het verschuldigde bedrag kan worden overgemaakt op rekeningnummer 7409269 t.n.v. Goois van Praag leerhuis, De Sparren 4, 1251 SG, Laren.
____________________________________________________________________________________________________________________________
Bijbels Hebreeuws voor beginners, deel II
Leer zelf Tora lezen! Voor cursisten die het alef-bet beheersen en de beginselen van de grammatica van het Bijbels Hebreeuws willen leren. Dit is het vervolg van de cursus die in het najaar van start is gaan, maar instappen is mogelijk! Datum en tijd: 12 en 26 januari, 9 en 23 februari, 9 en 23 maart, 6 en 20 april, van 19.00 tot 21.15 Docent: drs. Rolf Post Kosten: € 100 Meer info:
[email protected] (Rolf Post) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Hebreeuws voor gevorderden
De kennis van het Hebreeuws wordt verbeterd door gedeelten uit Tenach te lezen, per keer ongeveer 20 regels, die de cursisten thuis hebben voorbereid. Daarbij wordt de woordbetekenis besproken, de grammatica en de inhoud, vaak aan de hand van de rabbijnse traditie. Iedereen die een redelijke kennis van het Bijbels Hebreeuws heeft. Datum en tijd: 16 en 30 januari, 13 en 27 februari, 13 en 27 maart en 10 april, van 10.00 tot 12.00 Docent: Justine Aalders Kosten: € 100 Meer info: 020 632 8703 (Justine Aalders) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Shirah – zingend Hebreeuws leren
De cursisten leren de beginselen van het Hebreeuws door het zingen van eenvoudige joodse en Israelische liederen. Per les wordt een lied bestudeerd uit verschillende categorieën (liederen gebaseerd op Tenach, chassidische teksten, kinderenliedjes of liturgische liederen). De nadruk ligt op de wortels van de Hebreeuwse woorden zodat de woordenschat op een intuïtieve manier wordt opgebouwd. Datum en tijd: 25 januari, 8 en 22 februari, 8 en 22 maart en 5 april, van 10.30 tot 12.30 Docent: Judi Gor-Zimmerman Kosten: € 100 Meer info: 035 601 6305 (Judi Gor) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Jodendom, christendom en islam in Nederland – actuele vraagstukken
Vijf middagen waarin actuele thema’s verbonden worden met de drie Abrahamitische religies. Tijdens de inleidende middag vertellen de docenten vanuit hun eigen perspectief over de rol van religie in samenleving, onderwijs en opvoeding. Vervolgens komt het thema fundamentalisme in christendom en islam aan bod, de positie van de vrouw in Jodendom en islam en medisch-ethische vragen in Jodendom en christendom. De cursus wordt afgesloten met drie minilezingen over heilige teksten en eigen verantwoordelijkheid, en een forumdiscussie. Docenten: dr. Marcel Poorthuis, dr. Abdelilah Ljamai, drs. Leo Mock Datum en tijd: 9 februari, 16 februari, 2 maart, 16 maart, 30 maart, van 11.00 tot 14.30 Kosten: € 160 Meer info: 035 683 5437 (Marcel Poorthuis) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Psalmenleerhuis voor theologen
De Psalmen vormen in zekere zin het Liedboek van Israël. Ook in de christelijke eredienst hebben zij van meet af aan een grote rol gespeeld. We gaan, samen met Joodse gesprekspartners, op zoek gaan naar deze bron van spiritualiteit. Uitgebreide aandacht zal er zijn voor de plaats van de Psalmen in het individuele en gemeenschappelijke geloofsleven: eerst binnen de Joodse, maar dan ook in de christelijke tradities. Dit leerhuis op de maandagen is speciaal bedoeld voor theologen en kan ook beschouwd worden als een opfriscursus bijbels Hebreeuws. De te behandelen Psalmen zullen gelezen worden in de grondtekst met verschillende vertalingen ernaast. De afleveringen van het blad Tenachon over de Psalmen zullen daarbij gedeeltelijk maar niet uitsluitend onze leidraad vormen. Datum en tijd: 23 februari, 23 maart, 20 april en 25 mei, van 10.30 tot 16 uur Docent: drs. Marieke den Hartog, dr. Marcus van Loopik Kosten: € 120, inclusief studiemateriaal, koffie en thee (lunch zelf meebrengen) Meer info: 00 49 28 21 80 61 20 (Marieke den Hartog) ____________________________________________________________________________________________________________________________
De Psalmen tussen Jeruzalem, Rome en Genève
De Psalmen: gezongen en gebeden door de eeuwen heen in Israël, door de Levieten in de Tempel, in de synagogen, en thuis en onderweg. Dankzij de kloosters werden zij een vast bestanddeel van de christelijke eredienst en dankzij Johannes Calvijn (wiens 500e geboortedag in 2009 gevierd wordt) werden de Psalmen ook een bron van christelijke spiritualiteit in de breedte van de reformatorische kerken. Het is daarom de moeite waard om in het Calvijnjaar te onderzoeken in hoeverre de Psalmen een gezamenlijke bron van spiritualiteit bieden voor Joden en christenen. Dit willen we doen op vier studiedagen, waarin we ook Joodse docenten uitnodigen om hun favoriete Psalm en de bredere bedding daarvan met ons te delen. Kennis van het Hebreeuws is niet vereist. Datum en tijd: 25 februari, 25 maart, 22 april en 13 mei, van 10.30 tot 16 uur Docent: drs. Marieke den Hartog Kosten: € 120, inclusief studiemateriaal, koffie en thee (lunch zelf meebrengen) Meer info: 00 49 28 21 80 61 20 (Marieke den Hartog) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Studiedagen Dr. Chana Safrai-lezing
Chana Safrai is op 11 februari 2008/5 adar I 5768 overleden. Ter nagedachtenis aan haar organiseren wij ieder jaar in januari (rond de ‘Jahrzeit’) een studiedag gewijd aan wat zij het belangrijkste vond, namelijk de studie van de Tora, en dit vanuit een seksespecifieke invalshoek. Het thema dit jaar is ’Vrouw en huis’ – hoe wordt in de Joodse traditie het woord ‘beit’ als associatie voor de vrouw gebruikt? Datum en tijd: 22 januari, van 10.30 tot 16.00 Docenten: drs. Marieke de Hartog, dr. Thomas Kollatz en dr. Birke Rapp Kosten: geen, vrijwillige bijdrage Meer info: 06 22 64 75 89 (Birke Rapp) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Het jaar vernieuwd II – De vijftig dagen tussen Pesach en Sjawoe’ot De bijdrage van de kabbalisten
Datum en tijd: 7 april, van 10.30 tot 13.00 Docent: drs. Henk J. Huyser Kosten: € 20 Meer info: 00 33 46 89 16 265 (Henk Huyser) ____________________________________________________________________________________________________________________________
Henri van Praag studiedag
Pedagoog, filosoof, psycholoog en parapsycholoog. Henri van Praag is zonder twijfel een van de markantste joden die Nederland ooit heeft gekend. Een universiteit in Lugano, het blad Prana, interreligieuze dialoog, de Anne Frank Stichting, ze kwamen allemaal uit zijn koker. Maar hoe stond hij als jood ten opzichte van andere, door hem vaak uitgedragen geloofsovertuigingen? Hoe verhield zijn Joods-zijn zich tot zijn universalistische levensopvatting? Docenten: drs. Rolf Post, dr. Marcel Poorthuis Datum en tijd: 9 mei, van 10.30 tot 15.30 Kosten: € 40 Meer info: 035 621 94 06 ____________________________________________________________________________________________________________________________
Het boek Ruth: een bijzondere kijk op vreemdelingschap en vrouw-zijn
Vreemdelingen en vrouwen worden in veel Bijbelse boeken als zwakke en kwetsbare personen afgeschilderd, die vaak tot machteloze slachtoffers worden. Maar in het boek Ruth zijn juist de vreemdeling en de vrouw de hoofdrolspelers; beiden zoeken voor hun gemeenschap nieuwe wegen in de samenleving. Aan de hand van teksten uit het boek Ruth gaan wij in discussie met rabbijnse commentaren en onze eigen visie over vreemdelingschap en vrouwen en de omgang met machtsstructuren. Docent: dr. Birke Rapp Datum en tijd: 4 juni, van 10.30 tot 15.30 uur Kosten: € 25, incl. materialenmap (lunch zelf meebrengen!) Meer info: 06 22647589 (Birke Rapp) ____________________________________________________________________________________________________________________________
De Holocaust; verwerkt of verdrongen?
Ter gelegenheid van de 80ste verjaardag van Nobelprijswinnaar Elie Wiesel en in samenwerking met Nationaal Monument Kamp Vught en Het Platform Appèl Kerk en Israel, organiseert de Folkertsma stichting de tweede studiedag gewijd aan het leven en werk van Elie Wiesel. Datum en tijd: 3 februari, van 09.30 tot 16.00 Docenten: rabbijn dr. Tzvi Marx, dr. Victor Kal., ds. Sjirk van der Zee en dr. Bettine Siertsema Kosten: € 20 (inclusief koffie/thee en lunch) Opgeven kan door het overmaken van € 20 op gironummer 9553726 t.n.v. Appèl Kerk en Israël, Postbus 120, 8260 AC Kampen, zo mogelijk onder vermelding van een e-mailadres voor het zenden van een bevestiging van ontvangst.
____________________________________________________________________________________________________________________________
B. Folkertsma Stichting voor Talmudica
Burgemeester Lambooylaan 18, 1217 LD Hilversum, T 035 621 94 06, E
[email protected] Rekeningnummer Postbank 3461119, Kamer van Koophandel nr. 41200316 Voor meer informatie: www.Folkertsmastichting.nl
