Een netwerk als verbindende kracht
praktijkvoorbeeld
GGZ-netwerk SaRA Joris Housen Woensdag 8 juni 2016 Leuven
Inhoudstafel
1. Wie is SaRA? 2. Een netwerk als verbindende kracht
1. SaRA Samenwerkingsverband gemeenschapsgerichte geestelijke gezondheidszorg Regio Antwerpen
Algemene reden van bestaan netwerk-GGZ •
herstelondersteunende zorg, cliëntenparticipatie, familieparticipatie, ervaringsdeskundigheid,…
•
ambulantisering GGZ, meer outreach/minder ziekenhuisbedden (107), gemeenschapsgerichte zorg,…
•
netwerken over 5 functies (van preventie over ambulante tot residentiële zorg) in een afgebakende regio, getrapte zorg, geschakelde zorg, continuïteit van zorg, ketenzorg,… Dus het gaat over veel meer dan “afbouw van bedden” en in die zin is de naam “projecten 107” misleidend en beperkend
Regio SaRA = arrondissement Antwerpen Reallocatie bedden = zorgregio’s Antwerpen & Mortsel
Afbakening doelgroep & werkingsgebied • SaRA richt zich tot alle jongvolwassenen en volwassenen (van 16 tot 65 jaar) die in het geografisch werkingsgebied wonen en die een psychiatrische stoornis ontwikkelen of hebben • In totaal spreken we van een geografisch werkingsgebied van • +/- 920.000 inwoners • • •
De stedelijke zorgregio Antwerpen telt +/- 515.000 inwoners De kleinstedelijke zorgregio Mortsel telt +/- 96.000 inwoners De zorgregio’s Schilde en Brasschaat tellen +/- 310.000 inwoners
• Binnen dit werkingsgebied zullen we voor elk mobiel team binnen functie 2 de regio afbakenen: • •
Voor het mobiel crisisteam (MCTA) van 16 VTE en 24u psychiater hanteren we een regio bestaande uit de districten Deurne, Borgerhout, Berchem en Antwerpen (postcodes 2000, 2018 en 2060 (+/- 315.000 inwoners); Voor de twee mobiele teams langdurende zorg (MTA) van telkens 11,5 VTE en 8u beleidspsychiater hanteren we de zorgregio’s Antwerpen en Mortsel, met een afgebakende caseload van ongeveer 160 cliënten per team.
Regio mobiele teams BERENDRECHT-ZANDVLIET -LILLO
EKEREN
ANTWERPEN MERKSEM
ZWIJNDRECHT DEURNE BORGERHOUT
BERCHEM HOBOKEN
MORTSEL BOECHOUT
WILRIJK EDEGEM HOVE
KONTICH
LINT
Netwerkpartners SaRA 31 partners hebben engagementsverklaring ondertekend: • Cliënten en familie: Similes, Familieplatform GGZ en Uilenspiegel • Eerstelijnszorg: SEL Amberes (inclusief huisartsen), OCMW Antwerpen, CAW Antwerpen • Geestelijke Gezondheidszorg en verslavingszorg: • • • • • • •
CGG: VAGGA & Andante PZ: Sint-Amedeus, Stuivenberg (ZNA), Bethaniënhuis en Broeders Alexianen Boechout PAAZ: GZA Sint-Vincentius, PAAZ Stuivenberg (ZNA), Klina en AZ Monica IBW, PZT en activering: De Link, De Vliering, Min, De Sprong en ADAPT PVT: Sint-Amedeus, Hoge Beuken, Landhuizen en Min RIZIV-Conventie: Tsedek, TG ‘de evenaar’ en RC De Keerkring + arbeidscoach Partners overleggroep hulpverlening SODA (MSOC Free Clinic, psychosociaal revalidatiecentrum ADIC, dagcentrum De Sleutel, …) • OGGPA: Daarnaast nog aanvullende partners uit belendende sectoren: • Partners gericht op tewerkstelling (GTB, VDAB, De Ploeg, ANA, beschutte werkplaats De Brug, sociale werkplaats De Sleutel, Levanto…) • Sociale huisvestingsmaatschappijen (cvba De Ideale Woning, cvba ABC, cvba Woonhaven Antwerpen). • Samenlevingsopbouw Antwerpen, ontmoetingscentra en buurtwerkingen (o.a. Posthof, ‘t Pleintje) • Netwerkcoördinatie internering, vertegenwoordiger schakelteam internering
2. Een netwerk als verbindende kracht
2.1 Eenvoudige en dynamische netwerkstructuur - NAO-model (Patrick Kenis)
Lead Organization
NAO
Deels vaste deels flexibele structuur
2.2 gedeelde visie en doelen • Engagementsverklaring • Visie en fundamenten van het netwerk • Dynamisch strategisch plan
Engagementsverklaring Het is nodig dat betrokken netwerkpartners: • … vertegenwoordigers afvaardigen in de overlegorganen van de werk- en overlegstructuur van SaRA, die daarbinnen een actief engagement opnemen; • … bereid zijn hun huidige werking te herzien vanuit de vermaatschappelijking van zorg en te streven naar een getrapt zorgmodel met afstemming en continuïteit tussen zorgpartners, waarbij zorgvragen en -noden van de cliënt en zijn steunsysteem centraal staan; • … veranderingen in hun eigen zorgaanbod voorleggen en bespreken binnen het netwerkcomité SaRA
Visie in projectdossier • Cliënt stuurt mee het eigen zorgtraject: herstel & empowerment • Vermaatschappelijking van de psychiatrische zorg • Zorg is vraaggestuurd, toegankelijk, laagdrempelig, en op het gepaste niveau (stepped care) • Continuïteit van zorg en waar nodig ketenzorg in een zorgnetwerk (interdisciplinair en multiprofessioneel) • Sociale inclusie door trajectbegeleiding naar regulier aanbod • Partners in een zorgtraject: cliënt en cliëntsysteem, (gespecialiseerde) hulpverleners en casemanager • Participatie van cliënten en hun familieleden: o.a. door familiecoach en (professionele) ervaringsdeskundigen
Fundamenten SaRA herbenoemen Voorbeeld: Evenwichtige en geschakelde generalistische en specialistische zorg (piramide WHO)
Strategisch plan SaRA
2.3 cliënten-en familieparticipatie en ervaringsdeskundigheid • • • •
Dynamisch en groeiend Houden het netwerk scherp Een duidelijke plaats in de overlegstructuur Goede praktijken van betrokkenheid en ervaringsdeskundigheid delen met elkaar • Van informeren over adviseren naar mee beslissen • Financiële en organisatorische waardering
2.4 Rol van de netwerkpartners
Resultaat
2.4 Rol van de netwerkpartners • Samenwerking gaat over centrale aspecten werking van betrokken partners • Partners onderling afhankelijk t.a.v. thema • Voordelen bereiken/nadelen vermijden • Iedere partner behoudt identiteit • Partners zijn niet gelijk wel gelijkwaardig
2.4 Rol van de netwerkpartners • Partners organiseren zich & ontwikkelen vaardigheden: • • • •
Vertrek vanuit eigen sterkte en vertrouw in sterkte anderen Herschik waarin je sterk bent Motiveer leidinggevenden en medewerkers tot netwerken Creëer mogelijkheden tot netwerken • • • •
Tijdsinvestering Interne communicatie Draagvlak mandaat
2.5 Rol van de netwerkcoördinator netwerkcoördinator…een ambacht in evolutie… • specialist in communicatie-axioma’s van Paul Watzlawick • relationeel empathisch • verbindend en positief • gaat graag meerdere uitdagingen aan
2.6 Concrete realisaties benoemen • Netwerk SaRA algemeen
• • • • •
Gemeenschappelijk logo Ondertekende engagementsverklaring door alle netwerkpartners en partners uit belendende sectoren Integratie GGZ en verslavingszorg Integratie netwerkcoördinator internering en participatie projecten voor de doelgroep geïnterneerden Brede communicatie naar netwerkpartners en belendende sectoren via • • •
•
groot Partneroverleg SaRA, nieuwsbrieven, rondgangen en toelichting
Website http://oggpa.sara.be met rubrieken zoals ‘leesvoer’ gemeenschapsgerichte zorg; werk-en overlegstructuur; ‘zorgaanbod‘ per functie; handige informatie (draaiboek SaRA met VDAB/GTB, betaalbaar wonen, organisatie MDO,…)
2.6 Concrete realisaties benoemen • SaRA F1 • • • •
• • • • •
Bundeling aanbod preventie, vorming, ondersteuning inzake het omgaan met mensen met een psychiatrische problematiek Advies/wegwijzer via een digitaal zorgaanbod, een centraal telefoonnummer (0477 201 000), een mailadres (
[email protected]) en informatie van de CGG’s Centrale kalender met activiteiten voor hulpverleners en mantelzorgers op www.oggpa.be Afspraken met SEL Amberes omtrent organisatie Multi-Disciplinair Overleg psychiatrie (MDO-psy) Mogelijkheden tot snelle psychiatrische consultatie op http://sara.oggpa.be Mogelijkheid tot Vroege Detectie en Interventie bij Psychiatrische problemen (VDIP) door CGG’s voor cliënten van 16-35 jaar via nummer 03 216 02 54 en info op www.vdip.be Mogelijkheid tot cliëntenoverleg voor vastgelopen zorgsituaties (via advies/wegwijzer) Opstart Kruispunt in Kalmthout en Mortsel: laagdrempelig/intersectoraal Communicatiekanalen t.a.v. huisartsen uitbouwen
2.6 Concrete realisaties benoemen • SaRA F2 • Start mobiel crisisteam Antwerpen sinds 1 juni 2014 en geleidelijk opbouw tot 16 VTE en 24u psychiater (momenteel huisartsen Deurne-Borgerhout-Berchem- en deel Antwerpen (HAVAC))
• •
Start mobiele teams Antwerpen langdurende zorg sinds 2 mei 2013 Samenwerkingsovereenkomst SHM en SaRA • • •
•
bemoeizorg-team (SSeGA); 15 wooneenheden buiten het sociaal stelsel; 26 wooneenheden versnelde doorstroom binnen het sociaal stelsel op jaarbasis
Installatie gemeenschappelijke stuurgroep Mobiel Team Antwerpen langdurende zorg zodat beleidsbeslissingen genomen worden in onderling overleg en beide teams dus een afgestemde koers varen
2.6 Concrete realisaties benoemen • SaRA F3: • • • • • • • •
OGGPA-rapport ERVARINGSDESKUNDIGHEID en aanwerving 2 x 0,5 VTE begeleider met GGZ-ervaringsdeskundigheid OP WEGG provinciaal overleg-en advies orgaan met ervaringsdeskundigen Provinciale werkgroep Herstel Samenwerkingsovereenkomsten met buurthuis Posthof en buurtwerking ‘t Pleintje voor sociale inclusie Vrijetijdstrajectbegeleiders voor cliënten uit de regio Participatie aan Buurtlink Draaiboek partners SaRA met partners werk VDAB/GTB zie http://sara.oggpa.be Uitwerken van het aanvraagdossier nieuw ambulant psychosociaal revalidatiecentrum en de functie van arbeidscoach • •
Start RC De Keerkring sinds 1 januari 2015 Start arbeidscoach sinds 1 januari 2015
2.6 Concrete realisaties benoemen • SaRA F4: • • • •
Afspraken bed-op-recept voor mobiele teams langdurende zorg Afspraken rond verderzetten Puente-project (hervalpreventie) Afstemming PZ’en en zorgcircuit voor geïnterneerden Reallocatie van bedden • • •
PC Sint-Amedeus: 20 T-bedden PC Broeders Alexianen: 8 T-bedden ZNA: 41 C/D-bedden 30 A-bedden
• SaRA F5: • • •
Ontwikkeling gezamenlijk aanmeldpunt wonen (BW en PVT) in 3 subregio’s (zorgregio Antwerpen, zorgregio Mortsel en zorgregio’s Schilde/Brasschaat) Opstart veerkrachtwonen voor adolescenten Participatie aan KADANS – ketenaanpak dak-en thuislozen met multiproblematiek en overlast
2.7 Netwerkcultuur • Communicatie - open en transparant • Ingaan op “zwarte zwanen” • “Beren op de weg” als uitdaging zien
Communicatie – open en transparant • • • • • •
Website Nieuwsbrief Rondgangen Mailen en bellen Groot partneroverleg Niet-hiërarchisch & streven naar consensus
Ingaan op “zwarte zwanen” • Flexibel en wendbaar • Voorbeelden: • • • • • •
Buurtlink KADANS Decreet versnelde doorstroom SHM Maatwerkdecreet Middelen voor internering Middelen voor dubbeldiagnose verstandelijke beperking en psychische problemen • …
“beren op de weg” zijn uitdagingen Er zijn vele beren in het bos van de vermaatschappelijking van zorg… Onduidelijke regeling en financiering medische functie – ligdagfinanciering ziekenhuizen – bijdrage cliënten voor diverse zorgvormen –beperkt gefinancierde functie 3 – wet beroepsgeheim verouderd – geïnformatiseerd gedeeld cliëntendossier – doorstroming communicatie in voorzieningen – aansprakelijkheid – vele netwerken waar partners deel van uitmaken – spanning tussen voorzieningsbelang en netwerkbelang – afbouw werkingsmiddelen netwerken – grenzen van de bevoegdheidsverdeling/staatsstructuur - …
…maar het is goed dat ze zichtbaar worden en zo worden het uitdagingen om samen aan te gaan!
Voor wie graag op de hoogte wil blijven… • U kan zich inschrijven op de nieuwsbrief van SaRA via een seintje aan Joris (
[email protected]) of Karolien (
[email protected]) • Website: http://sara.oggpa.be
