Themagerichte informatie over ondernemerzaken in ‘Jip & Janneke’ stijl, met uitleg en voorbeelden. Gratis voor onze klanten (dienstverlening bestaat nog!).
De (kosten) Maatschap. Wat is het, wat zijn de belangrijkste verschillen ten opzichte van de VOF, voor en nadelen, fiscale en juridische aspecten, etc. Mei 2011. Bron: onderstaande is grotendeels ontleend aan de sites: ondernemerinbusiness.nl, kvk.nl, mkbservicedesk.nl en belastingdienst.nl. De informatie is bedoeld om een bondige en begrijpelijke bron van informatie te zijn voor onze klanten. Er kunnen geen rechten worden ontleend aan deze publicatie.
Een Maatschap is één van de mogelijke rechtsvormen *) waar je als ondernemer voor kunt kiezen. *) R&D: let op, net als de Eenmanszaak, VOF en CV is de Maatschap geen rechtspersoon maar een persoonlijke samenwerking, in de wetgeving is men bezig om daar een nieuwe wet voor te maken –de wet personenvennootschappen- die al deze vormen samenvat.
Wat is het? Een Maatschap is een samenwerkingsvorm tussen twee of meer personen, de zogenoemde maten. Iedere ‘maat’ heeft zijn eigen inbreng in de Maatschap. Dat kan in de vorm van geld, goederen of diensten zijn. De winst die voortkomt uit deze Maatschap wordt vervolgens verdeeld onder alle leden van de Maatschap volgens een vooraf afgesproken verdeelsleutel. Oprichtingseisen Voor deze rechtsvorm gelden geen specifieke oprichtingseisen. Je kunt dus zo samen met een paar vrienden of zakenpartners je eigen Maatschap beginnen. Aansprakelijkheid **) In tegenstelling tot een vennootschap onder firma zijn in een Maatschap alle ondernemers aansprakelijk voor een evenredig deel van het bedrijf. Bij een eventueel faillissement betekent dit dat één van de ondernemers vrijwel nooit kan opdraaien voor de hele schuld van het bedrijf. Wel is het zo dat schuldeisers aanspraak mogen maken op je privévermogen om zo jouw deel van de schuld op te eisen. **) R&D: met de nieuwe wetgeving ‘personenvennootschappen’ zal er op sommige punten nogal wat veranderen. Omdat alles nog niet definitief is valt nog niet met zekerheid te zeggen wat. In grote lijnen zijn de belangrijkste wijzigingen gelegen in de aansprakelijkheid. Deze zal bij de ‘openbare vennootschap’ net als bij de huidige VOF ‘hoofdelijk’ worden, dus alle maten zijn persoonlijk aansprakelijk voor alle verplichtingen –schulden- van het geheel! Dit is te voorkomen door het oprichten van een stille vennootschap (vergelijkbaar met de huidige kostenmaatschap, etc.). Wat is het verschil tussen een openbare of stille (niet-openbare) vennootschap? Een stille vennootschap treedt niet onder een gemeenschappelijke naam naar buiten toe. Dit is vergelijkbaar met de huidige stille Maatschap. Deze wordt bijvoorbeeld opgericht als samenwerkingsverband om bepaalde kosten te kunnen delen. Denk hierbij aan administratie- en personeelkosten. Iedere maat opereert onder zijn eigen naam, heeft zijn eigen klanten en gebruikt eigen facturen. Een openbare vennootschap handelt echter
onder een gemeenschappelijke naam naar buiten toe. Het verschil tussen de twee vennootschappen zit hem vooral in de vertegenwoordigingsbevoegdheid en de aansprakelijkheid voor schulden.
Verplichtingen De Maatschap kent – behalve inschrijving bij de KvK – geen verplichtingen. Omdat je een bedrijf start met één of meerdere zakenpartners is het wel zeer aan te raden om een Maatschapcontract op te stellen. Sociale zekerheid en verzekeringen Pensioen: Ondernemers in een Maatschap hebben – net als Nederlandse werknemers – gewoon recht op AOW, wanneer ze de pensioengerechtigde leeftijd bereiken. Het is verstandig om zelf een aanvullend pensioen te regelen, zodat je niet op je oude dag van het minimuminkomen hoeft rond te komen. Ziektewet: Als ondernemer kun je geen aanspraak maken op de reguliere ziektewet. Om toch verzekerd te zijn van een inkomen bij ziekte, sluit je een arbeidsongeschiktheidsverzekering (AOV) af. Ziektekosten: Iedere Nederlander is verplicht een basisverzekering af te sluiten. Als ondernemer betaal je premie aan de ziektekostenverzekeraar en sta je daarnaast een inkomensafhankelijke bijdrage af via de belastingaangifte. Hoe word je het? Door je samen met je maten in te schrijven in het Handelsregister van de Kamer van Koophandel, is jullie onderneming daadwerkelijk een Maatschap. Kosten bij KvK De kosten voor inschrijving bij de Kamer van Koophandel zijn afhankelijk van de regio waar je jouw onderneming bij inschrijft. Op de site van KvK vind je hiervoor een handige rekenmodule. Om je een indicatie te geven, voor de volgende regio’s zijn de jaarlijkse kosten voor een Maatschap: Amsterdam: 77, 12 euro Midden Nederland: 96,82 euro Noord Nederland: 85,78 euro Oost Nederland: 90,12 euro Limburg: 97,26 euro
Maatschapcontract U kunt een Maatschap zonder veel kosten opzetten. De rechtsverhoudingen kunt u voor een groot deel naar eigen inzicht inrichten. Een Maatschapcontract is niet verplicht, maar wel aan te raden. Als u de afspraken goed vastlegt, dan weet u precies waaraan u toe bent. Bijvoorbeeld bij de verdeling van de winst, bevoegdheden en inbreng. Inhoud Maatschapcontract Een accountant of juridisch adviseur kan u helpen bij het opstellen van een Maatschapakte. U hebt de meeste zekerheid als u de akte vastlegt bij de notaris. In het Maatschapcontract staan bijvoorbeeld afspraken over: • De duur van de Maatschap. • De inbreng van de maten. • De winstverdeling. Deze is op basis van de inbreng, tenzij er iets anders wordt vastgelegd. Het is verboden te bepalen dat één maat alle winst krijgt.
•
•
De verdeling van bevoegdheden. Elke maat kan 'beheersdaden' verrichten. Deze horen bij de dagelijkse gang van zaken. Andere handelingen moeten de maten gezamenlijk verrichten. In het Maatschapcontract kunnen de bevoegdheden op een andere manier worden geregeld. Afspraken over de voortzetting van de activiteiten bij beëindiging van de Maatschap.
Fiscaal/Juridische bijzonderheden De fiscale aspecten van een Maatschap komen aardig overeen met die van een Eenmanszaak. Voor de belastingdienst is iedere maat uit de Maatschap namelijk een zelfstandig ondernemer. Belasting betalen: Iedere ondernemer van de Maatschap betaalt afzonderlijk inkomstenbelasting over zijn deel van de winst. Deze wordt belast in box 1. Belastingvoordeel: Als ondernemer van een Maatschap kun je op dezelfde belastingvoordelen aanspraak maken als bij een Eenmanszaak, zoals: Mkb-winstvrijstelling, ondernemersaftrek (bij voldoende urencriterium), investeringsaftrek’ fiscale oudedagsvoorziening. Belastingen Voor de btw is de Maatschap ondernemer. De maten zijn voor de btw geen ondernemer. Iedere maat betaalt inkomstenbelasting over het eigen deel van de winst. De Belastingdienst ziet iedere maat in principe als zelfstandig ondernemer. De maten hebben dan ook recht op belastingfaciliteiten als ondernemersaftrek, investeringsaftrek en de fiscale oudedagsvoorziening. De Maatschap is geen rechtspersoon. Elke maat is voor een evenredig deel aansprakelijk voor alle schulden van de Maatschap. Als u namens de Maatschap personeel in dienst neemt, krijgt de Maatschap te maken met loonheffingen. Sociale zekerheid Een maat is geen werknemer en valt niet onder de werknemersverzekeringen. Voor de vrijwillige verzekeringen gelden ongeveer dezelfde regels als de Eenmanszaak: u krijgt AOW na uw 65e. Dit is een minimuminkomen. Voor een aanvullend pensioen bijvoorbeeld, moet u zelf zorgen. Het is raadzaam om daar zo vroeg mogelijk mee te beginnen. En omdat u geen werknemer bent, kunt u ook geen beroep doen op de Ziektewet, WW of de WIA. Daarvoor moet u zelf een arbeidsongeschiktheidsverzekering afsluiten. Ook dit kan het beste doen direct na de start van uw Eenmanszaak. Dat kan via het UWV, maar ook via een particuliere verzekeraar. Voor ziektekosten is de basisverzekering verplicht. Hiervoor betaalt u premie aan uw ziektekostenverzekeraar en een bijdrage via uw belastingaangifte
Model/voorbeeld: (kosten) Maatschapovereenkomst (eenvoudig) De ondergetekenden: a. * De heer/mevrouw * (naam), geboren te * op *, wonende * (straat en huisnummer) te * (postcode, plaats), burger service nummer *, * (burg. staat); hierna te noemen: vennoot sub 1 en b. * De heer/mevrouw * (naam), geboren te * op *, wonende * (straat en huisnummer) te * (postcode, plaats), burger service nummer *, * (burg. staat); hierna te noemen: vennoot sub 2 zijn overeengekomen een samenwerking aan te gaan in de vorm van een maatschap en wel onder de volgende voorwaarden Artikel 1 De maatschap wordt met ingang van * voor onbepaalde tijd aangegaan en is gevestigd te *. Artikel 2 De maatschap heeft als doel het voor gezamenlijke rekening * (voeren van een onderneming/uitoefenen van een * (soort bedrijf/soort praktijk)) alsook wat daarmee (in de ruimste zin) samenhangt. R&D: in geval van een stille kostenmaatschap kan ook worden bepaald dat mens slechts bepaalde zaken samen aanpakt. Bijvoorbeeld het huren van bedrijfsruimte, aanschaf inventaris, apparatuur, gereedschappen, etc. Ook het gezamenlijk aannemen van personeel binnen de maatschap of het afsluiten van zakelijke verzekeringen kan zo vastgelegd worden. De afzonderlijke maten blijven onder eigen naam hun bedrijf uitoefenen en treden nadrukkelijk niet als gezamenlijke onderneming naar buiten. Dit voorkomt de hoofdelijke aansprakelijkheid waarvan sprake zal zijn in de nieuwe wetgeving personenvennootschappen. Het is dan voor zover nu bekend nog steeds toegestaan om elkaar in te huren c.q. aan elkaar te factureren, of een verdeelsleutel te hanteren t.a.v. de winst/opbrengst (bijv. op basis van wie heeft welke opdracht binnengehaald). Artikel 3 Elke vennoot brengt in de maatschap zijn arbeidskracht, vlijt en kennis in evenals: door vennoot sub 1: * door vennoot sub 2: * (opsomming van activa, zoals apparatuur, geldbedragen, goodwill). Artikel 4 Iedere maat wordt voor zijn inbreng in de vorm van geld en stoffelijke zaken gecrediteerd ter grootte van het ingebrachte bedrag of de waarde van het ingebrachte goed. Artikel 5 De maatschap kan door ieder der vennoten worden opgezegd, mits deze opzegging geschiedt bij deurwaardersexploot of aangetekend schrijven. De opzegtermijn bedraagt ten minste zes maanden en vindt plaats uitsluitend tegen het einde van een boekjaar. Artikel 5 Het boekjaar van de maatschap valt samen met het kalenderjaar. De administratie van de maatschap, waaronder ook valt het beheren van de kas, zal gevoerd worden door * (vennoot sub 1/vennoot sub 2) die op zich neemt jaarlijks (in de maand */een half jaar na afronding van het boekjaar) aan de andere vennoot te zullen verstrekken een door een (register)account opgestelde jaarrekening, voorzien van een toelichting en vergezeld van een verklaring van die accountant, waarin hij mededeelt dat de jaarstukken een getrouw beeld van de werkelijkheid geven. De andere vennoot is te allen tijde gerechtigd overlegging van de boeken met de daarbij behorende bescheiden te vragen en de kas- , bank en girotegoeden van de maatschap te controleren. Artikel 7 Iedere vennoot zal elke maand voor zijn privé-uitgaven voor rekening van de maatschap uit de kas een voorschot mogen opnemen op de vermoedelijk in dat jaar te behalen winst, ter grootte van een twaalfde deel van zijn aandeel in die winst. Blijkt na vaststelling van de definitieve
jaarstukken, dat er gedurende een bepaald boekjaar teveel privé is opgenomen, dan zijn de maten gehouden het teveel genoten voor 1 juni van het daaropvolgende boekjaar aan de maatschap te restitueren. Artikel 8 De winsten en verliezen van de maatschap zullen als volgt worden verdeeld: Eerst komt aan de maten een rentevergoeding over het ingebrachte kapitaal vergoed. Het rentepercentage wordt in overleg met de accountant van de vennootschap vastgesteld. Daarna wordt de resterende winst of verlies gelijkelijk over beide maten verdeeld. Onder winst wordt verstaan de bruto jaarwinst, na aftrek van de kosten, noodzakelijke afschrijvingen, reserveringen en voorzieningen, een en ander berekend volgens goed koopmansgebruik. Artikel 9 De maten zijn allebei bevoegd daden van beheer te verrichten, waaronder begrepen het innen en in ontvangst nemen van gelden ten behoeve van de maatschap en het doen van uitgaven, met dien verstande dat beheersdaden, die in totaal financiële lasten van jaarlijks meer dan € 2000 (zegge: tweeduizend euro) met zich zullen meebrengen, de goedkeuring van beide maten behoeven. Beschikkingsdaden kunnen slechts door beide maten gezamenlijk rechtsgeldig worden verricht. Onder beschikkingsdaden worden in ieder geval ook begrepen: het beginnen van een proces, het kwijtschelden van vorderingen, het aangaan van een overeenkomst of het sluiten van een vergelijk. Uitgezonderd zijn zaken die geen uitstel kunnen hebben zoals het nemen van rechtsmaatregelen, of het leggen van bewaring en het dagvaarden of zich verweren in kort geding. Verder is ook de medewerking van beide maten vereist voor het aannemen of ontslaan van personeel, het verlenen van volmacht en het tot zekerheid onderbrengen of verpanden van vorderingen. Artikel 10 De werkzaamheden zullen in onderling overleg worden geregeld, evenals de vakantieperioden. Het staat geen van de maten vrij om zonder toestemming van de andere vennoot betaalde werkzaamheden buiten het kader van de maatschap te verrichten. Artikel 11 De maten zijn verplicht in geval van ziekte van een van hen diens werkzaamheden zoveel mogelijk over te nemen zonder hiervoor aanspraak te kunnen maken op enige extra vergoeding. De maten zijn verplicht een ziekteverzekering af te sluiten ter dekking van inkomstenverlies door ziekte. Uitkeringen op grond van deze ziekteverzekering gedaan komen ten goede aan de maatschap. Artikel 12 De maatschap eindigt van rechtswege als een van de maten overlijdt, in staat van faillissement wordt verklaard, onder curatele wordt gesteld dan wel op andere wijze zijn handelingsbevoegdheid verliest. Verder zal de maatschap eindigen door de opzegging als bedoeld in artikel 5 van deze overeenkomst. In dat geval heeft de 'voorzettende vennoot' het recht de in de maatschap uitgeoefende werkzaamheden alleen of met een of meerdere anderen voort te zetten; mits hij het voornemen daartoe binnen een maand aan de andere vennoot of aan diens erfgenamen bij aangetekende brief meedeelt. Artikel 13 Wordt van het recht tot voortzetting als bedoeld in artikel 12 geen gebruik gemaakt, dan wordt de maatschap opgeheven, waarbij zo mogelijk de maten of hun curatoren als vereffenaars zullen optreden. Is dat niet mogelijk, dan moet door de nabestaanden van de vennoot, die niet in staat is als vereffenaar op te treden, in overleg met de andere maat een vereffenaar worden benoemd. Bij het eindigen van de maatschap is iedere vennoot deelgerechtigde in het vermogen van de maatschap voor het bedrag waarvoor hij is gecrediteerd, vermeerderd of verminderd met zijn aandeel in de winst, respectievelijk het verlies, dat in het lopende en/of afgelopen boekjaar werd gemaakt. Artikel 14 Mocht een van de maten na beëindiging van de maatschap de werkzaamheden die in de maatschap werden uitgeoefend voortzetten, dan zal als volgt worden gehandeld met het maatschapvermogen: alle goederen die tot de gemeenschap behoren en als zodanig aan beide maten toekomen zullen aan de voortzettende vennoot worden toegewezen;
-
-
-
-
de overige goederen die de uittredende vennoot persoonlijk toebehoren, maar voor een soepele voortzetting onmisbaar zijn, kunnen door de voortzettende vennoot tegen de getaxeerde waarde worden overgenomen, onder gelijktijdige overname van de daarop rustende zakelijke zekerheden, zoals hypotheek, eigendom tot zekerheid of pand; had de uittredende vennoot het genotrecht van goederen ingebracht, dan heeft de overblijvende vennoot het recht ten behoeve van de voortzetting van het werk deze goederen te huren of te pachten tegen een nader overeen te komen redelijke prijs; door de uittredende vennoot op eigen naam gesloten overeenkomsten, waarvan de opbrengsten door hem in de maatschap werden ingebracht, kunnen door de overblijvende vennoot eveneens worden overgenomen (de uittredende vennoot verplicht zich daaraan mee te werken); alle overige rechten en baten die tot het maatschapvermogen hebben behoord zullen de overblijvende vennoot toekomen, die ook alle plichten uit het samenwerkingsverband voortvloeiende op zich neemt en de lasten daarvan zal dragen.
Artikel 15 Alle geschillen die uit deze overeenkomst zouden mogen voortvloeien – ook die welke maar door een van de betrokkenen als zodanig worden beschouwd - zullen worden beslecht door een drietal scheidslieden, waarvan elk van de maten een zal aanwijzen waarna de beide gekozenen zelf een jurist (als voorzitter) zullen kiezen. Aldus opgemaakt in tweevoud en ondertekend te * op *.
……………………………… ……………………………… * (handtekening vennoot sub 1) * (handtekening vennoot sub 2)
