Een Living Bridge voor Amsterdam Ontwerpstudie naar een vaste oeververbinding over het IJ
Bijlagen
Luuk Dietz
November 2006
Luuk Dietz November 2006 Bijlagenrapport bij het afstudeerverslag voor het verkrijgen van de titel van Master of Science in Gebouwen en Civieltechnische Constructies aan de Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen van de Technische Universiteit Delft Afstudeercommissie: Prof. ir. L.A.G. Wagemans Voorzitter afstudeercommissie
Technische Universiteit Delft Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Sectie Gebouwen en Civieltechnische Constructies
Prof. dipl-ing. J.N.J.A. Vamberský
Technische Universiteit Delft Faculteit Civiele Techniek en Geowetenschappen Sectie Gebouwen en Civieltechnische Constructies
Prof. ir. A.P.J.M. Verheijen
Technische Universiteit Delft Faculteit Bouwkunde Afdeling Bouwtechnologie
Contact:
[email protected]
Inhoudsopgave Bijlagen Bijlagen Hoofdstuk 1, Inleiding Bijlage 1.1 Brief Havenbedrijf
B5 B6
Bijlagen Hoofdstuk 5, Amsterdam Bijlage 5.1 Statistieken demografie Amsterdam Bijlage 5.2 Samenvatting plannen Noordelijke IJ-oevers Bijlage 5.3 Samenvatting plannen Zuidelijke IJ-oevers
B9 B 10 B 13 B 32
Bijlagen Hoofdstuk 6, Projectkader Bijlage 6.1 Sonderingen Omegam Bijlage 6.2 Havenkaart Bijlage 6.3 Afmetingen binnenvaartschepen Bijlage 6.4 Afmetingen cruiseschip MS Amsterdam Bijlage 6.5 Afmetingen schepen SAIL 2005 Bijlage 6.6 Beelden schepen SAIL 2005
B 57 B 58 B 67 B 68 B 69 B 70 B 72
Bijlagen Hoofdstuk 8, Aanvaarbeveiliging Bijlage 8.1 Excel bestand aanvaring grond Bijlage 8.2 Excel bestand aanvaring palen
B 75 B 76 B 80
Bijlagen Hoofdstuk 9, Concepten Bijlage 9.1 Visies
B 85 B 86
Bijlagen Hoofdstuk 13, Ontwerp hefbrug Bijlage 13.1 Rotor electromotoren Bijlage 13.2 Eerste ontwerp, excel bestand Bijlage 13.3 Tweede ontwerp, excel bestand Bijlage 13.4 Input GSA Bijlage 13.5 Output GSA
B 91 B 92 B 97 B 104 B 111 B 117
Bijlagen Hoofdstuk 15, Stabiliteitsberekening toren Bijlage 15.1 Excel bestand stabiliteitsberekening toren Bijlage 15.2 Uitvoer MatrixFrame berekeningen
B 121 B 122 B 138
Bijlagen Hoofdstuk 17, Ontwerp overige brugdelen Bijlage 17.1 Beelden Passerelle Solférino, Parijs
B 143 B 144
B
B
B1. Bijlagen Hoofdstuk 1 Inleiding Bijlage 1.1
Brief Havenbedrijf
B6
B
1.1 Brief Havenbedrijf
B
Bijlagen hoofdstuk 1
B
B
B5. Bijlagen Hoofdstuk 5 Amsterdam Bijlage 5.1 Bijlage 5.2 Bijlage 5.3
Statistieken demografie Amsterdam Samenvatting plannen Noordelijke IJ-oevers Samenvatting plannen Zuidelijke IJ-oevers
B
B 10 B 13 B 32
5.1 Statistieken demografie Amsterdam Bevolking naar stadsdelen, 1 januari 2004 stadsdeel 2004 centrum 79919 noord 87712 totaal 783763 Bevolking naar etnische groepen, 1 januari 2004 stadsdeel surinamers antillianen turken marokkanen
zuideuropeanen 1413 2107 1,8 2,6
nederlanders 49814 62,3
etnische minderh. 15989 20,0
totaal 79919 100,0
centrum centrum %
3056 3,8
840 1,1
732 0,9
noord noord %
7767 8,9
1128 1,3
4275 4,9
6814 7,8
1548 1,8
50945 58,1
31737 36,2
87712 100,0
totaal totaal %
71248 9,6
11998 1,6
37585 5,1
63078 8,5
17823 2,4
379131 51,3
287831 39,0
738763 100,0
Bevolking naar leeftijdsgroepen, 1 januari 2004 stadsdeel 0tot4 5tot9 10tot14
15tot19
20tot24
25tot29
30tot34
35tot39
40tot44
45tot49
50tot54
55tot59
centrum centrum %
3551 4,4
2192 2,7
2134 2,7
2324 2,9
5441 6,8
8963 11,2
9989 12,5
8933 11,2
7828 9,8
6619 8,3
6283 7,9
5652 7,1
noord noord %
5889 6,7
5552 6,3
5347 6,1
5168 5,9
4969 5,7
5424 6,2
6709 7,6
7317 8,3
7011 8,0
5958 6,8
5027 5,7
5298 6,0
totaal totaal %
46648 6,3
37146 5,0
35934 4,9
36421 4,9
49377 6,7
67860 9,2
79371 10,7
70992 9,6
62730 8,5
52661 7,1
45588 6,2
41195 5,6
Bevolking naar bewoningstypen, 1 januari 2004 (procenten) stadsdeel echtpaar eenouderechtpaar 2 alleenalleen + +kind gezin staanden 1oudergezin centrum 10,8 8,1 7,4 16,1 5,9
alleenwonende 32,3
>3 alleenstaanden 8,6
overig
n.t.b.
totaal %
totaal abs
9
1,8
100
79919
noord
27,8
13,3
14,9
7,1
7,7
17,1
2
9,9
0,2
100
87712
totaal
20,8
11,5
10,3
11,7
6,9
23,1
4,9
10,5
0,4
100
738763
Etnische groepen surinamers
antillianen
zuideuropeanen 1,8 2,6 7,8 1,8 8,5 2,4
nederlanders 62,3 58,1 51,3
etnische minderh. 20,0 36,2 39,0
25tot29 11,2 6,2 9,2
30tot34 12,5 7,6 10,7
35tot39 11,2 8,3 9,6
40tot44 9,8 8,0 8,5
45tot49 8,3 6,8 7,1
50tot54 7,9 5,7 6,2
centrum % noord % totaal % Leeftijdsgroepen centrum % noord % totaal %
turken marokkanen
3,8 8,9 9,6
1,1 1,3 1,6
0,9 4,9 5,1
0tot4 4,4 6,7 6,3
5tot9 2,7 6,3 5,0
10tot14 2,7 6,1 4,9
15tot19 2,9 5,9 4,9
20tot24 6,8 5,7 6,7
B 10
55tot59 7,1 6,0 5,6
Bijlagen hoofdstuk 5
0tot54
55tot59
60tot64
65tot69
70tot74
75tot79
80enouder
totaal
6283 7,9
5652 7,1
3402 4,3
2078 2,6
1475 1,8
1201 1,5
1854 2,3
79919 100,0
5027 5,7
5298 6,0
4112 4,7
3793 4,3
3528 4,0
2992 3,4
3573 4,1
87712 100,0
45588 6,2
41195 5,6
28612 3,9
22685 3,1
19591 2,7
17338 2,3
24614 3,3
738763 100,0
55tot59 7,1 6,0 5,6
60tot64 4,3 4,7 3,9
65tot69 2,6 4,3 3,1
70tot74 1,8 4,0 2,7
75tot79 1,5 3,4 2,3
80enouder 2,3 4,1 3,3
totaal 100,0 100,0 100,0
aal abs
79919
87712
38763
0tot54 7,9 5,7 6,2
B 11
Bron: Onstat (juli 2005) Amsterdam in cijfers, Jaarboek 2004, van: <www.onstat.amsterdam.nl>
B 12
Bijlagen hoofdstuk 5
5.2 Samenvatting plannen Noordelijke IJ-oevers
inhoud masterplan shell buiksloterham ndsm cornelis douwesterrein noorderijplas noorderpark centrum noord de banne de bongerd
B 13
03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
masterplan 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
MASTERPLAN NOORDELIJKE IJ-OEVER ALGEMEEN Het Masterplan Noord aan het IJ kijkt dertig jaar vooruit. Dat is te lang om de toekomst helemaal te kunnen vastleggen. Daarom staat in het Masterplan geen vastomlijnd eindbeeld, maar wel een stevige structuur. Het plan heeft drie hoofdstructuren, oftewel de raamwerken. Deze structuren zijn: groen en openbare ruimte, water en infrastructuur. In de toekomst kunnen de structuren worden ingevuld met woningen, voorzieningen en bedrijven. De eerste tien jaar wordt gewerkt aan het Shell-terrein en de Buiksloterham. Pas daarna komen de andere gebieden aan de beurt. Ook de structuren worden stap voor stap aangelegd of verbeterd. GROENSTRUCTUUR Amsterdam-Noord heeft twee aantrekkelijke kanten: Waterland en het IJ. In het Masterplan worden de groene gebieden die Waterland met het IJ verbinden, beschermd, verbeterd en aantrekkelijker gemaakt. Dit zijn de Noorder IJ-plas, de Kadoelerbreek en de parken langs het Noordhollands Kanaal. Deze gebieden krijgen elk een eigen karakter en worden straks beter bereikbaar. Ook komt langs het IJ een groene oever. WATERSTRUCTUUR De Noordelijke IJ-oever ligt op een kruispunt van waterwegen. Eenderde van het gebied bestaat uit water. Tot nu toe wordt het water niet optimaal gebruikt omdat verbindingen ontbreken. Er moet dus water bij voor nieuwe kanalen en havens. Er worden bedrijven aangetrokken die gebruik gaan maken van het water. Bovendien wordt het recreatief varen tussen het IJ en Waterland gestimuleerd. Zo krijgt het water in de toekomst weer een hoofdrol. Rond 2010 Doortrekken Tolhuiskanaal en verbinden met
B 14
Buiksloterkanaal. Aanleg jachthaven en nautisch centrum zuidzijde Noorder IJ-plas Na 2010 Uitbreiden en verbeteren Sixhaven Noorder IJ-plas watersportgebied voor kleine bootjes Waterverbindingen met Waterland via overtoom en sluis INFRASTRUCTUUR De Noordelijke IJ-oever is nu nog niet overal goed bereikbaar. En de huidige infrastructuur is niet berekend op nieuwe woningen en bedrijven. Daarom wordt een uitgebreider netwerk van wegen aangelegd, dat alle delen van de Noordelijke IJ-oever met elkaar verbindt. Deze wegen zijn geschikt voor zwaar transport. Voor de voetganger en de fietser wordt het ook makkelijker. Er komen nieuwe fiets- en wandelroutes langs en naar het IJ . Het openbaar vervoer groeit mee met de ontwikkelingen. Er komen nieuwe buslijnen en pontverbindingen. In de toekomst komt er misschien zelfs een metroverbinding naar Zaandam. Tot 2010 vaste veerverbinding tussen CS en NDSM-werf een centrale busroute door de Noordelijke IJ-oever een tweede busroute vanuit de Buiksloterham naar het CS aanleg middenontsluiting tussen Klaprozenweg en Distelweg. Aanpassingen Grasweg FASERING Het Masterplan Noord aan het IJ beschrijft een veranderingsproces van nu tot 2030. Elk deelgebied krijgt door deze lange planningshorizon de kans om op een eigen manier en in zijn eigen tempo mee te doen aan het veranderingsproces. Dit tempo loopt sterk uiteen. Zo zijn op het Cornelis Douwesterrein al de nodige bouwactiviteiten ondernomen: verschillende gebouwen zijn opgeleverd, en ook het Keerkringpark is klaar. Op de NDSM-werf daarentegen wordt pas na 2010 gebouwd.
Bijlagen hoofdstuk 5
B 15
shell-terrein 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
SHELLTERREIN
‘Nieuw Amsterdam’ aan het IJ
Het ‘Nieuw Amsterdam’ aan het IJ
Het Shellterrein bevindt zich op een prachtige plek: aan het water, vlakbij het centrum en de pontverbinding met het Centraal Station. Jarenlang was dit gebied ontoegankelijk. Maar er is nu ruimte voor de ontwikkeling van een nieuw stuk Amsterdam. Een nieuwe wijk met een echt stads karakter. Een plek waar wordt gewerkt, gewoond en gerecreëerd. Voorzieningen zoals scholen, kinderopvang, maar ook het Filmmuseum, diverse horecagelegenheden en het Oeverpark zullen dit gebied aantrekkelijk maken. En niet alleen voor de toekomstige bewoners. Ook de direct omwonenden en andere inwoners van Amsterdam zullen ervan profiteren. Het gebied wordt een trekker die veel Amsterdammers het IJ over lokt.
Het Shellterrein bevindt zich op een prachtige plek: aan het water, vlakbij het centrum en naast de pontverbinding met het Centraal Station. Jarenlang was dit gebied ontoegankelijk. Maar nu is er ruimte voor de ontwikkeling van een nieuw stuk Amsterdam. Een nieuwe wijk met een echt stads karakter. Een plek waar wordt gewerkt, gewoond en gerecreëerd. Voorzieningen zoals scholen, kinderopvang, maar ook het Filmmuseum, diverse horecagelegenheden en het Oeverpark zullen dit gebied aantrekkelijk maken. En niet alleen voor de toekomstige bewoners. Ook de direct omwonenden en andere inwoners van Amsterdam zullen ervan profiteren. Het gebied wordt een trekker die veel Amsterdammers het IJ over lokt. Wonen, werken en recreëren Het Shellterrein zal het komende decennium sterk veranderen. Het Stedenbouwkundig Plan Shellterrein geeft aan hoe het Shellterrein er in de toekomst uit zal zien. In het Stedenbouwkundig Plan wordt een aantal deelgebieden beschreven, die elk hun eigen uitwerking krijgen. In het midden van het Shellterrein komt de campus: een woongebied met appartementengebouwen van 6 tot 9 woonlagen die in groepjes bij elkaar staan rond rustige binnenhoven met onder de grond parkeergarages. Achter de Shell-toren Overhoeks ligt de strip, hier ligt het accent naast wonen op werken en (stedelijke) voorzieningen. Shell verhuist haar onderzoeks- en kantoorfuncties naar de westkant van het gebied, daar wordt het New Technology Centre (NTC) gebouwd. Langs het IJ komt een aantrekkelijk stadspark: het Oeverpark.
B 16
Gebied Het Shellterrein wordt een gemengde woon- en werkwijk met zo’n 2200 woningen en stedelijke voorzieningen. In totaal komt er 437.000 m2 bruto vloeroppervlak, daarvan is 70 procent wonen is en de overige 30 procent werken en voorzieningen. Het Shellterrein omvat de huidige bedrijfslocatie van de Shell op de zuidpunt van de Buiksloterham.Het totale gebied beslaat 27 hectare. Shell blijft 7 hectare daarvan gebruiken voor haar New Technology Centre (NTC). De overige 20 hectare is aangekocht door de gemeente voor de ontwikkeling van de nieuwe wijk. Kenmerken Het Shellterrein wordt een nieuwe stadswijk in Amsterdam met een menging van wonen, werken en stedelijke voorzieningen. Gelegen aan de zonzijde van het IJ, vlakbij centrum en pontverbinding met CS. Voorzieningen zoals scholen, kinderopvang, maar ook het Filmmuseum, het Oeverpark en diverse horeca gelegenheden. Het gebied kent flinke hoogbouw, drukke straten en gezellige pleinen, maar ook rustige woongebieden en stille groene binnenterreinen.
Bijlagen hoofdstuk 5 Indeling gebied In het noordelijk deel van het plangebied ligt de campus: een woonkwartier met appartementengebouwen tot een hoogte van maximaal negen lagen. Achter de toren Overhoeks ligt de strip, een strook met hoogbouw. Hier ligt het accent, naast wonen, op werken en (stedelijke) voorzieningen. Er komen vijf torens, in combinatie met de te handhaven gebouwen zoals het Groot Laboratorium. De campus en de hoogbouwstrip worden met elkaar verbonden door een groene scheg die tegelijk de Van der Pekbuurt met het IJ verbindt. Onder de scheg komt een parkeergarage in twee lagen. Op nieuwe land aan het IJ wordt een groene oever met een wandel- en fiets promenade gerealiseerd. Filmmuseum komt in overgang tussen oever en scheg. Shell bouwt NTC ten noorden van de campus. BASISPUNTEN PROGRAMMA Algemeen 20 hectare 437.000 m2 bruto vloeroppervlak (exclusief het parkeren) Verhouding woningen : werken&voorzieningen 70:30 Wonen 307.000 m2 bvo Circa 2.200 appartementen 20% sociale huur (inclusief studenteneenheden), 80 % marktsector (huur + koop). 150 woningen per hectare. Gevarieerd aanbod: appartementen in verschillende prijsklassen en van uiteenlopende grootte, van studio’s van 50 m2 tot penthouses groter dan 200 m2. Werken 70.000 m2 bvo Aantrekkelijke vestigingsplaatsen voor bedrijven en kantoren. Ook kleinschalige bedrijfsruimte voor de meer creatieve
beroepsgroepen. Voorzieningen 60.250 m2 bvo (33.750 m2 bvo commerciële voorzieningen, 26.500 m2 bvo niet commerciële voorzieningen) Detailhandel o.a. doelgerichte recreatieve winkels en kleine supermarkt Dagelijkse winkels in directe omgeving Film- en cultuurcluster Sport & Gezondheidscentrum Horeca Basisschool Kinderopvang en naschoolse opvang Peuterspeelzaal Speelplekken Mogelijk MBO of HBO Hotel Groen Groene scheg tussen de appartementengebouwen. Oeverpark met wandel- en fietspad en zonneterras Groene binnenterreinen in de campus. Water: IJ, Buiksloterkanaal en Tolhuiskanaal. Infrastructuur Dicht bij CS, per pont op 5 minuten afstand. Goede en snelle verbindingen voor de fiets en de voetganger. Busverbindingen. Auto’s kunnen gebied via twee routes bereiken vanuit het noordwesten via de Grasweg en de Asterweg en vanuit het noordoosten via de Van der Pekstraat. Hoofdontsluiting via de Asterweg met de nieuwe Middenontsluiting over het Johan van Hasseltkanaal naar de Klaprozenweg. Gehele Asterweg en Grasweg ten noorden van het Shellterrein: 50 km wegen. Deel van de Grasweg op het Shellterrein en de overige wegen: 30 km-gebied
B 17
Bruggen Nieuwe voet/fietsbrug ter hoogte van de pontaanlanding en de toren Overhoeks. Bestaande fiets/voetbrug ter hoogte van het paviljoen in de Tolhuistuin wordt gerenoveerd. Autobrug als verbinding tussen de Badhuisweg en de Tolhuistuin wordt vervangen. Asterweg rechtstreeks aansluiten op de Ranonkelkade door nieuwe autobrug in verlengde van Asterweg. Huidige autoverbinding van Grasweg naar Ranonkelkade wordt fietsverbinding. PLAN Het Shellterrein zal het komende decennium sterk veranderen. Het Stedenbouwkundig Plan Shellterrein geeft aan hoe het Shellterrein er in de toekomst uit zal zien. In het Stedenbouwkundig Plan wordt een aantal deelgebieden aangewezen, die elk hun eigen uitwerking krijgen. De campus In het midden van het gebied komt de campus: een woongebied met appartementengebouwen van 6 tot 9 woonlagen die in groepjes bij elkaar staan rond rustige binnenhoven met onder de grond parkeergarages. Deze manier van bouwen heeft iets weg van een campus zoals je soms ziet bij (Engelse) universiteiten. Strip Overhoeks Achter de Shell-toren Overhoeks ligt ‘de strip’: een langgerekte strook haaks op het IJ. In de strip ligt het accent naast wonen op werken en (stedelijke) voorzieningen. De bebouwing bestaat uit 5 torens plus de bestaande bebouwing. De toren Overhoeks wordt het boegbeeld van de strip. Ook het Groot Laboratorium is opgenomen in dit plan. NTC Om ruimte te maken voor de nieuwe wijk, verplaatst Shell haar onderzoeks- en kantoorfuncties naar het nieuw te bouwen New Technology Centre (NTC). Het NTC grenst aan de oostkant aan de Grasweg en aan de westkant aan het IJ. Het complex bestaat uit vijf vleugels van zes
bouwlagen loodrecht op het IJ. Door het gebruik van glas krijgt het een transparante uitstraling. Oeverpark en scheg Langs het IJ komt een aantrekkelijk stadspark: het Oeverpark. Het Oeverpark wordt een groot groen zonneterras aan het IJ. Je kunt er wandelen, zonnen en picknicken en er loopt een fiets- en wandelpad doorheen. Voor extra groen in het gebied zorgt de zogenaamde ‘scheg’, een extra stadspark tussen de appartementengebouwen en de diverse voorzieningen. Fasering In de planning van de ontwikkeling van het Shellterrein worden drie fasen onderscheiden. Deze fasen zijn bepaald aan de hand van het vrijkomen van grond en de verhuizing van Shell. Fase 1 loopt van 2005 tot 2007, fase twee start in 2007en fase 3 in 2009. In elke fase worden woningen gebouwd (voor aantallen zie tabel). In Fase 1, 2a en 3 worden daarnaast ook voorzieningen gerealiseerd. Werkruimtes worden in fase 2a en 3 neergezet. WONEN Het Shellterrein biedt, gezien de ligging en omvang, een unieke waarde voor Amsterdam. De voornaamste troeven van de locatie zijn de ligging nabij de binnenstad van Amsterdam, het IJ en groene routes, die je snel buiten de stad leiden. Het Shellterrein wordt een wijk met circa 2.200 appartementen en 4.000 bewoners. De woningen worden verdeeld in 20% sociale sector en 80% marktsector. Het aanbod van verschillende woningen kenmerkt zich door verscheidenheid. Er zijn appartementen in verschillende prijsklassen en van uiteenlopende grootte (van studio’s van 50m2 tot penthouses groter dan 200 m2) op afwisselende locaties. Een groot aantal woningen kijkt uit over het water, het groen en de binnenstad. In 2004 zijn 6 architecten gestart met de ontwerpen voor de woningen voor de eerste fase: Jo Coenen, Álvaro Siza, Geurst & Schulze, Tony Fretton, Guus Baneke en Francine Houben. In 2006 wordt begonnen met de woningbouw. De oplevering
B 18
van de eerste 550 woning staat gepland voor eind 2007/ begin 2008. Inschrijving koop Naar verwachting wordt rond de eind 2005 gestart met de voorinschrijving voor de verkoop van woningen. Zodra er meer bekend is over verkopende makelaars en de toewijzingsprocedure wordt u via diverse media op de hoogte gebracht. Inschrijving huur Naar verwachting zal in 2006 gestart worden met de voorinschrijving voor de huur van woningen op het Shellterrein. Zodra er meer bekend is over participerende woningbouwverenigingen of andere verhurende partijen en de toewijzingsprocedure, wordt u via diverse media op de hoogte gebracht. WERKEN Het gebied geeft ruimte om te werken. In totaal komt er zo’n 70.000 m2 bvo aan commerci-ele ruimtes, bedrijvenpanden en kantoren. De begane grond van de Asterweg, een aantal gebouwen in de campus en de gehele strip zijn aantrekkelijke vestigingsplaatsen voor bedrijven en kantoren. De diversiteit, de stedelijke uitstraling en het uitzicht over het IJ en de binnenstad zal bedrijven aanspreken. In de kleinschalige bedrijfsruimtes zullen vooral de meer creatieve bedrijfjes komen. Inschrijving huur en koop bedrijfsruimte Naar verwachting starteind 2005 de voorinschrijving voor de huur en koop van commerciële ruimtes, bedrijvenpanden en kantoren op het Shellterrein. Zodra er meer bekend is over participerende of verhurende partijen en de toewijzingsprocedure, wordt u via diverse media op de hoogte gebracht. Meer informatie Medio 2005 is informatie beschikbaar over ondernemen op het Shellterrein. Voor meer informatie kunt u contact
Bijlagen hoofdstuk 5 opnemen met projectbureau Noordwaarts, telefoon 020 630 63 00. Via de Noorder IJ-krant vindt regelmatig berichtgeving plaats over de actuele ontwikkelingen op en om het Shellterrein. Aanmelden van een idee voor in het klantenoverleg In 2003 is gestart met een klantenoverleg om te komen tot een goede invulling voor het programma van kantoren, bedrijven en voorzieningen. Daarnaast wordt in overleg met de betrokken stadsdeelsector het sociaal programma uitgewerkt en worden toekomstige gebruikers geselecteerd. VOORZIENINGEN 15% van het te bouwen vloeroppervlak is bestemd voor voorzieningen. Voorzieningen die nodig zijn voor een nieuwe wijk als een huisarts, buurtwinkels, scholen en speelplekken voor kinderen. Maar ook voorzieningen die op een breder publiek zijn gericht zoals cafés, restaurants, een museum, een hotel, congresfaciliteiten en onderwijsinstellingen.Vooral het zuidelijke deel, aan het IJ, dichtbij het centrum van Amsterdam en uitstekend bereikbaar, zal veel verschillende culturele en recreatieve activiteiten aantrekken. Filmmuseum Het Filmmuseum heeft voor het Shellterrein gekozen als toekomstige locatie. Aan de zuidoost zijde van het Shellterrein – naast de toren Overhoeks – zullen eind 2008 vier filmzalen, twee grote tentoonstellingsruimten, een café en een museumwinkel hun deuren openen. Op dit moment werkt het Filmmuseum samen met de gemeente en ING Real Estate de plannen verder uit. Aanmelden van een idee of initiatief In 2003 is gestart met een klantenoverleg om te komen tot een goede invulling van het programma voor kantoren, bedrijven en voorzieningen. Daarnaast wordt in overleg met de betrokken stadsdeelsector het sociaal programma uitgewerkt en worden toekomstige gebruikers geselecteerd. Onderdelen uit het sociaal programma zijn bijvoorbeeld een
basisschool en medische voorzieningen. GROEN Oeverpark Het Shellterrein verandert van een gesloten bedrijventerrein in een toegankelijke stadswijk met een prachtige oever. Deze oever wordt een openbaar park met een glooiende overgang naar het water. Het Oeverpark ligt aan de zonzijde van het IJ en biedt uitzicht op het stadscentrum. In 2005 worden de ontwerpen voor het Oeverpark verder uitgewerkt. Groene scheg Tussen het noordelijk en het zuidelijk deel van het Shellterrein komt ook een groen gebied. Deze zogenaamde groene scheg verbindt niet alleen de twee delen van de nieuwe stadswijk. Het is ook een groen gebied dat aansluit bij de Van der Pekbuurt. Vanuit de groene scheg zijn de schepen, die op het IJ varen, zichtbaar. Binnenterreinen De campus bestaat uit stoere gebouwen rond groene binnenterreinen en openbaar toegankelijke pleinen. Aan de straatzijde grenzen de gebouwen aan een brede grasstrook van circa 3 meter. Door de bomen in de straten, de grasstroken, de binnenterreinen en de begroeiing op de gevels van de gebouwen heeft dit deelgebied een belangrijk groen accent. Deze binnenterreinen liggen op uitgeefbaar terrein. ING Real Estate werkt de inrichting van deze binnenterreinen in maaiveldontwerpen voor het uitgeefbaar gebied verder uit. VERKEER Autoverkeer De hoofdwegen in Amsterdam-Noord liggen op ruime afstand van de IJ-oever. Het Shellterrein kent geen doorgaande wegen. Echter, door de nabijheid van de Ring, de IJ-tunnel en het Centraal Station is het Shellterrein toch goed bereikbaar. De Grasweg, Asterweg en Van der Pekstraat zijn de ontsluitingsroutes voor het Shellterrein.
B 19
De Asterweg is de hoofdontsluiting van het gebied, via de nieuwe Middenontsluiting over het Johan van Hasseltkanaal wordt het Shellterrein verbonden met de Klaprozenweg. Om sluipverkeer door de Van der Pekbuurt en de Ranonkelkade tegen te gaan, wordt de huidige autobrug GraswegRanonkelkade een fietsbrug. Parkeren Een campusachtige opzet met gebouwen in een rustige, parkachtige setting is het centrale thema voor het gebied. Daarom is voor het overgrote deel van de benodigde parkeerplaatsen in parkeersouterrains voorzien. Parkeren gebeurt straks voor 95% ondergronds. Het huidige terrein wordt opgehoogd vanaf de groene oever oplopend naar de Grasweg en de Asterweg. Onder dit opgehoogde terrein komen de parkeerbakken te liggen. Naar de kant van het Buiksloterkanaal loopt het terrein dan weer af naar de huidige waterlijn. Fietsers en voetgangers Het Shellterrein is ook goed bereikbaar voor fietsers en voetgangers. Langs de oever van het IJ, in het Oeverpark, komt een wandel- en een fietspad. In de toekomst wordt deze route mogelijk doorgetrokken naar het noorden; naar de Distelwegpont en het NDSM-terrein. Hiermee wordt een nieuwe route voor Amsterdam-Noord gecreëerd. Bij het Noord-Hollandsch Kanaal en het Zijkanaal I sluit deze route aan op belangrijke fietsroutes in Amsterdam-Noord. Openbaar vervoer Het Centraal Station is met de pont vlakbij. Er komt een busverbinding over het Shellterrein. Onderzocht wordt of een extra veerverbinding van het Shellterrein naar het Centraal Station wenselijk is. BESTEMMINGSPLAN BUIKSLOTERHAM ZUID Voor het Shellterrein wordt samen met het naastgelegen gebied, de Buiksloterham een bestemmingsplan opgesteld. Uitgangspunt is het Stedenbouwkundig Plan Shellterrein en een globale bestemming voor de Buiksloterham. Met dit
bestemmingsplan wordt woning-bouw op het Shellterrein mogelijk in relatie tot de bedrijven in de Buiksloterham. De geluidsruimte van de bestaande bedrijven is zodanig aangepast dat de geluidsnormen voor woningbouw niet worden overschreden op het Shellterrein. Bij enkele bedrijven worden extra maatregelen getroffen. Met dit bestemmingsplan wordt de huidige geluidszone ‘Johan van Hasseltkanaal’ aangepast. Ook de nieuwe bedrijfshuisvesting van Shell, het New Technology Centre, en de woon-schepen aan de Grasweg zijn onderdeel van dit bestemmingsplan. UITVOERINGSFASEN [1] Sloop en bouwrijp maken Shell bouwt een New Technology Centre maar wil in de tussentijd blijven functioneren. Daarom wordt het terrein in fases bebouwd. Shell heeft in2004 de werkzaamheden voor de eerste fase uitgevoerd. Hiervoor zijn een aantal gebouwen gesloopt en wordt de grond gesaneerd. [2] Sanering Sommige delen van het Shellterrein zijn vervuild en er is een plan gemaakt hoe deze gesaneerd moeten worden. Deze sanering bestaat als eerste stapuit het afgraven van verontreinigde grond. De zwaar verontreinigde grond wordt afgevoerd.De lichter verontreinigde grond die vrijkomt als de parkeergarages worden gebouwd, wordt zoveel mogelijk op het terrein gebruikt zodat het gebied iets hoger wordt dan nu het geval is. De parkeergarages sluiten deze grond af zodat er geen gezondheidsgevaar aanwezig is. Bovenop de grond in de openbare ruimte wordt een laag schone grond aangebracht zodat deze veilig is voor de toekomstige gebruikers. Volgens het landelijk beleid hoeft de bodem niet helemaal schoon te zijn. Zolang het maar schoon genoeg is voor het doel waarvoor het wordt gebruikt. Anders gezegd: de grond onder een parkeerterrein hoeft niet zo schoon te zijn als een tuin. Aan deze eisen voldoet het saneringsplan uiteraard. De Dienst Milieu en Bouwtoezicht heeft voorjaar 2004 toestemming verleend voor de sanering. Het saneren van de grond is begonnen in juli 2004.
B 20
[3] Groene oever De groene oever - het Oeverpark langs het IJ - wordt aangelegd op nieuwe grond. Voor het park wordt een strook langs de huidige oever van het Shellterrein gedempt. Hiervoor wordt allereerst een beschermend doek op de bodem neergelegd zodat het (deels) verontreinigde slib zich niet kan verspreiden. Daarna wordt de grond in lagen aangebracht. De werkzaamheden starten begin 2005. Eind 2005 is dan alle grond aangebracht en kan deze gaan ‘zetten’. Dit zettingsproces duurt ongeveer anderhalf jaar. Daarna kan de oever worden ingericht en aangeplant. [4] Bestemmingsplan Buiksloterham Zuid Voor het Shellterrein en het omliggende gebied moet een nieuw bestemmingsplan worden gemaakt. De functie van het gebied zal de komende jaren immers veranderen van bedrijventerrein naar een levendig woon-werk gebied. Het al gemaakte bestemmingsplan voor het New Technology Centre (en de inspraakreacties erop) zal onderdeel uitmaken van het nieuwe bestemmingsplan Buiksloterham Zuid. Voorjaar 2005 wordt het bestemmingsplan Buiksloterham Zuid vrijgegeven voor inspraak. [5] Milieu Effect Rapportage Omdat er op het Shellterrein en de Buiksloterham meer dan 4000woningen gepland zijn, is een milieueffectrapport (MER) nodig. In de MER staat wat de mogelijke gevolgen van de plannen zijn voor onder meer de bodem, het water, duurzaamheid, het woon-leefmilieu en het verkeer en vervoer. Voor het opstellen van de MER is een startnotitie opgesteld en is begonnen met het onderzoek. De concept MER is klaar, in het tweede kwartaal van 2005 volgt een inspraakperiode en bestuurlijke besluitvorming. FAQ Hieronder vindt u een overzicht van veelgestelde vragen en de daarbij behorende antwoorden. 1. Kan ik me al inschrijven voor een woning? Op dit moment kan er nog niet voor woningen worden ingeschreven. Naar verwachting wordt eind 2005 gestart
Bijlagen hoofdstuk 5 met de voorinschrijving voor de verkoop. Dit wordt breed aangekondigd in diverse media. 2. Krijgen bewoners uit Amsterdam-Noord voorrang bij de toewijzing van de woningen? Op deze vraag is moeilijk antwoord te geven, omdat de toewijzingsregels voor woningen voortdurend veranderen. Op dit moment is er nog geen afspraak of wens om specifieke bewonersgroepen voorrang te geven. Op het moment dat de inschrijving start zullen de dan geldende regels voor geheel Amsterdam worden toegepast. 3. De tegenstellingen tussen de nieuwe wijk en de huidige Van der Pekbuurt zullen groot zijn. Wordt de Van der Pekbuurt in de toekomst verbeterd? Het Shellterrein mag als nieuw stedelijk gebied geen enclave blijven, maar moet verbinding maken met de rest van Amsterdam-Noord (de aanliggende Van der Pekbuurt, Mosplein en omgeving). In dit licht wordt het aanbod van supermarkten op het Shellterrein beperkt gehouden, het aanbod van overige winkels zal uitgebreider zijn. Omdat bewoners voor hun boodschappen verder AmsterdamNoord in zullen trekken, biedt dit perspectieven voor ondernemers, middenstanders en winkeliers in Oud-Noord. Het biedt tevens impulsen voor winkelontwikkeling op het Mosplein en de Van der Pekstraat. De eigenaar van de woningen in de Van der Pekbuurt is Ymere. Ymere maakt plannen voor verbetering van de buurt. 4. Waarom hoogbouw op deze locatie? Uitgangspunt bij de herontwikkeling van het Shellterrein is de verandering van een extensief bedrijventerrein naar een intensief gemengd gebied met wonen, werken en voorzieningen. In totaal wordt circa 437.000 m2 programma (exclusief het parkeren) gerealiseerd op 20 hectare. Ter vergelijking: dit is ongeveer twee keer zo dicht als de bebouwing op het Oostelijk Havengebied! Na verschillende studies is uiteindelijk gekozen voor een model met de hoogbouw strip, de scheg, het oeverpark en de gebouwen rond binnenhoven. De hoogbouwstrip sluit aan bij de maat van toren Overhoeks en het Groot
Laboratorium. De locatie voor de hoogbouw is mede gekozen omdat het visueel aanzicht daarmee zodanig wordt dat er ruimte ‘over’ lijkt te zijn. De hoogbouw maakt het mogelijk om veel groene open ruimte tussen de bebouwing aan te leggen. Bovendien ligt deze locatie het dichtst bij de concentratie van het openbaar vervoer, het Centraal Station en de rest van de stad. De hoogbouw markeert de plek van intensief verkeer – de pont met de bussen – en de locatie aan de Noordelijke IJ-oever met de concentratie van voorzieningen. Het is bovendien goed om op het Shellterrein twee woonsferen aan te bieden, die van de lagere bouw en die van de woontorens van waaruit men kan kijken van IJmuiden tot Almere. Tevens markeert de hoogbouw de historische hoekverdraaiing in het gebied en is deze gelegen op de oude landtong. De locatie van de torens is dusdanig vorm gegeven dat zij minimaal te zien zijn vanuit de binnenstad en noord (loodrecht hierop) en maximaal vanaf het IJ. De torens staan daarom achter elkaar in de hoogbouwstrip en niet verspreid over het hele gebied. 5. Welke gebouwen blijven op het Shellterrein staan? Tenminste twee karakteristieke gebouwen behouden blijven, nl. Overhoeks en het Groot Laboratorium. 6. De Van der Pekstraat en de Klaprozenweg zullen meer autoverkeer te verwerken krijgen, wat het klassieke beeld van Tuindorp aantast. Het Shellterrein is bereikbaar via de Van der Pekstraat, de Grasweg en de Asterweg. De Asterweg is de hoofdontsluiting van het gebied. Via een nieuwe verbinding – de Middenontsluiting – wordt de Asterweg verbonden met de Klaprozenweg. Het Shellterrein ligt aan het eind van de route, er zal alleen bestemmingsverkeer komen. 7. Het verkeer zal mogelijk de Ranonkelkade als sluiproute gaan gebruiken. De bestaande autobrug van de Grasweg naar de Ranonkelkade wordt voet-fietsbrug opgenomen. Dit voorkomt eventueel sluipverkeer.
B 21
8. Gaat Shell in het NTC hetzelfde doen als op het huidige bedrijfsterrein? Shell zal zich in het NTC in grote trekken bezighouden met hetzelfde soort onderzoek, maar zal zich daarnaast gaan toeleggen op alternatieve vormen van energieopwekking (zon, wind en waterstof). Dat Shell dit onderzoek kan verrichten in een complex met een beperkte ruimte voor buitenopstellingen, hangt samen met het feit dat de aard van het onderzoek aan verandering onderhevig is. Waar vroeger moest worden getest in grote buitenopstellingen, kan het testen nu veelal plaatsvinden door middel van computersimulaties en een beperkt aantal buitenopstellingen. 9. Is wonen naast het NTC gevaarlijk? Je kunt straks zonder bezwaar wonen naast het NTC, op die plaatsen waar dit volgens het Bestemmingsplan toegestaan is. Het NTC zal vallen in milieuhindercategorie 2 en 3. Milieucategorie 3 betekent dat Shell gevaarlijke stoffen op haar terrein heeft, waarvoor een afstand van maximaal 100 meter tot woonbebouwing in acht dient te worden genomen. Dit kan in het huidige plan zonder problemen opgevangen worden. 10. Is bodemsanering noodzakelijk? Uit bodemonderzoek is gebleken dat op het Shellterrein sprake is van zowel mobiele als immobiele verontreiniging van de grond. De mobiele verontreiniging, die is afgeschermd door kleilagen maar die kan uitspoelen via het grondwater, is veroorzaakt in WO-II toen een aantal opslagtanks lek is gestoken. Nu het terrein een andere functie krijgt, moet deze verontreiniging door Shell worden verwijderd. De immobiele verontreiniging kan blijven zitten als er een leeflaag wordt opgebracht. De parkeerkelders bieden voldoende afscherming voor de woningen. 11. Komt er een metrostation bij de Sixhaven? Station Sixhaven wordt niet gerealiseerd vanwege de geringe vervoerswaarde en de nabijheid van andere metrostations en het Centraal Station en de hogere kosten dan oorspronkelijk was geraamd.
buiksloterham 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
BUIKSLOTERHAM Buiksloterham wordt ontwikkeld tot een gebied voor werken én wonen. De Buiksloterham wordt begrensd door het Shellterrein, de Grasweg, het Buiksloterkanaal, de Klaprozenweg en het Zijkanaal I. Voor de Buiksloterham is het plan om een gemengd stedelijk gebied voor wonen en werken te ontwikkelen. Deze verandering zal geleidelijk plaatsvinden. Nu zijn er in de Buiksloterham alleen maar bedrijven op enkele woonboten en dienstwoningen na. In de toekomst zal in het gebied ook wonen een belangrijke plaats innemen. Projectbesluit Voor de toekomst van de Buiksloterham is op dit moment een Projectbesluit in voorbereiding. Het Projectbesluit is in concept gereed en vrijgegeven voor inspraak. De inspraakperiode loopt van 23 december 2004 tot en met 17 februari 2005. Het Projectbesluit betreft het bedrijventerrein Buiksloterham met uitzondering van het deel van de Papaverhoek dat begrensd wordt door Distelhaven en Papaverweg en met uitzondering van het Shellterrein. Volgende stap Het Projectbesluit is geen uitvoeringsplan, dat is de volgende stap. Er ligt dus nog niet vast welk gebouw waar komt, wat daarin gebeurt en hoe dat gebouw er uitziet. Wat staat dan wel in het Projectbesluit? Binnen de ruimtelijke structuur van wegen, openbare ruimte, water en groen worden gebieden onderscheiden waarin de ontwikkeling van wonen en werken zal plaatsvinden. Uitgangspunt is dat de huidige bedrijvigheid zoveel mogelijk gehandhaafd blijft. Zwaarwegend zijn milieuaspecten als bodemsanering, geluidhinder en veiligheid. Hoeveel geluid kan en mag je bij woningen toestaan, is er geen ontploffingsgevaar en dergelijke? In overleg met de bedrijven wordt onderzocht in hoeverre de milieuoverlast kan worden teruggedrongen.
B 22
Bij al die keuzes mag de leefbaarheid niet uit het oog worden verloren. Het woon-werkklimaat in de Buiksloterham omvat een programma met veel bedrijfsruimten en woningen. Maar is dat ook prettig wonen? Er moeten voorzieningen komen, water en pleinen voor recreatie en vermaak en oplossingen voor het verkeer. Buiksloterham, kansen voor wonen en werken Het Dagelijks Bestuur van stadsdeel AmsterdamNoord heeft op 29 maart 2005 een besluit genomen over de ontwikkelingsrichting van het bedrijventerrein Buiksloterham. Dit is het Projectbesluit Buiksloterham. Het industrieel bedrijventerrein Buiksloterham verandert gaandeweg. Met de ontwikkeling van de Buiksloterham worden de mogelijkheden om bedrijven van zeer uiteenlopende aard aan te trekken vergroot. Er ontstaat een nieuw soort bedrijvigheid met filmstudio’s, architectenbureaus, grafische vormgevers, mediagebonden bedrijven en bedrijfsverzamelgebouwen met kleinschalige kantoren en werkplaatsen. In de toekomst zullen in de buurt van en tussen de bedrijven 4.000 woningen worden gebouwd. Er zullen gebieden ontstaan waarin wonen domineert, gebieden waarbij een ongeveer gelijke verdeling tussen wonen en werken ontstaat en gebieden waar werken de boventoon voert. Ongeveer de helft van het totale grondoppervlak blijft bestemd voor werken. Het totaal aantal arbeidsplaatsen in de toekomst wordt geraamd op 10.000. Dit is een intensivering van het huidige aantal met 7.000 arbeidsplaatsen. De transformatie van bedrijventerrein naar een gemengd woon-werkgebied zal zeker 20 tot 25 jaar duren. De Buiksloterham maakt deel uit van de Noordelijke IJoever. Het ligt naast het Shellterrein waar al in 2007 een begin wordt gemaakt met woningbouw. De woningbouw in de Buiksloterham start in 2010. Deze woningbouw is al voorzien in het concept Masterplan Noordelijke IJ-oever 2003. De visie die daarin is ontwikkeld, is overgenomen in het Projectbesluit Buiksloterham.
Bijlagen hoofdstuk 5 Uniek en aantrekkelijk woon-werkklimaat In de Buiksloterham wordt een uniek en aantrekkelijk woonwerkklimaat gecreëerd. Er moet niet het misverstand ontstaan dat de bestaande bedrijvigheid moet verdwijnen. Integendeel, die blijft waar mogelijk gehandhaafd. Alleen in uitzonderlijke gevallen zullen bedrijven maatregelen moeten nemen om de geluidhinder en risico’s van uitstoot van gevaarlijke stoffen en externe veiligheid te beperken. Verplaatsingen van bedrijven zijn slechts incidenteel aan de orde bij onaanvaardbare milieuoverlast. Van de toekomstige bewoners wordt verwacht, dat zij bewust kiezen voor wonen in de buurt van bedrijven en dat juist een aantrekkelijk vestigingsargument vinden. Het wonen is geheel nieuw in dit gebied en in de periode tot 2015 komen 2.200 woningen. De menging tussen wonen en werken op verschillende schaalniveaus, (op woningniveau, blokniveau en soms gebiedsniveau), leidt tot een grote verscheidenheid aan woonmilieus: wonen aan het water, wonen met zicht op een levendig bedrijf, wonen naast en boven het eigen bedrijf, woon-werkwoningen. Het gaat om verschillende woonmilieus die zijn toegesneden op mensen met uiteenlopende leefstijlen. Het stedelijk woon-werkmilieu in de Buiksloterham wordt uniek en aantrekkelijk voor een breed publiek, niet alleen afkomstig vanuit stadsdeel Amsterdam-Noord, maar ook vanuit de rest van Amsterdam. Binding met het water is één van de kenmerken van de toekomstige bewoners.
aantrekkelijk voor hieraan gerelateerde bedrijvigheid. Ook zijn er kansen voor wonen op het water. Van Projectbesluit naar Uitvoeringsbesluit Het Projectbesluit is geen uitvoeringsplan, dat is de volgende stap. Er ligt dus nog niet vast welk gebouw waar komt, wat daarin gebeurt en hoe dat gebouw er uitziet. Wat staat dan wel in het projectbesluit? Binnen de ruimtelijke structuur van wegen, openbare ruimte, water en groen worden gebieden onderscheiden waarin de ontwikkeling van wonen en werken zal plaatsvinden. Uitgangspunt is dat de huidige bedrijvigheid zoveel mogelijk gehandhaafd blijft. Zwaarwegend bij terreinen met functieverandering zijn de milieuaspecten als bodemsanering, geluidhinder en veiligheid. Hoeveel geluid kan en mag je bij woningen toestaan, is er geen ontploffingsgevaar en dergelijke? In overleg met de bedrijven worden de mogelijkheden onderzocht in hoeverre de milieuoverlast kan worden teruggedrongen. Bij al die keuzes mag de leefbaarheid niet uit het oog worden verloren. Het stedelijk woon-werkklimaat in de Buiksloterham omvat een programma met veel bedrijfsruimten en woningen. Maar is dat ook prettig wonen? Er moeten voorzieningen komen, water en pleinen voor recreatie en vermaak en oplossingen voor het verkeer.
Aan het water De ambitie is om in de toekomst het water meer te beleven. Het water wordt bereikbaar door de kades zoveel mogelijk openbaar toegankelijk te maken. Op de koppen van de woon-werkgebieden langs Zijkanaal I en het IJ komt openbare ruimte die wordt ingericht met groenvoorzieningen, parken, waterpleinen, recreatieve voorzieningen e.d. Het vele water biedt kansen voor een nautisch centrum, de aanleg van jachthavens en is ook
B 23
ndsm-werf 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
NDSM-WERF De NDSM-werf wordt ontwikkeld tot een stuk stad, met ruimte voor wonen, werken en cultuur. De NDSM-werf ligt op een markante plek aan de Noordelijke IJ-oever. Vanaf deze locatie is het uitzicht over het IJ uniek. De komende jaren zullen er nog veel plannen worden uitgewerkt en initiatieven tot uitvoering worden gebracht. De verbeterde bereikbaarheid door de rechtstreekse pontverbinding van de NDSM-werf naar het Centraal Station heeft de locatie nog aantrekkelijker gemaakt. NDSM-werf: het gebied en de toekomst De NDSM-werf heeft een oppervlakte van circa 32 hectare. Het gebied is in 3 delen opgesplitst: werf-oost, werf-zuid en werf-noord. De ontwikkeling van het gebied gebeurt gefaseerd. Dit heeft te maken met planologische beperkingen die momenteel voor het gebied gelden en marktontwikkelingen die van invloed zijn op de uitvoering van projecten. Maar er gebeurt op dit moment al veel op de NDSM-werf. Er worden steeds meer tijdelijke maar ook definitieve initiatieven tot uitvoering gebracht. Werf-oost In het oostelijk deel van de NSDM-werfzijn de karakteristieke kenmerken van de oude scheepswerf nog goed behouden gebleven. De cultuurhistorische waarde van het terrein is groot, ook naar internationale maatstaven. Het is de bedoeling dat de werf, ondanks de nieuwe plannen, ook in de toekomst de huidige uitstraling houdt. Voor de voormalige scheepswerf ligt een Rijksmonumentenstatus in het verschiet. Werf-zuid Het zuidelijke deel van de NDSM-werf ligt braak. Het terrein is gereserveerd voor ontwikkeling door consortium XXL. Hier zullen, na 2010, de eerste woon-werkgebouwen
B 24
verrijzen aan het IJ. Vooruitlopend op deze ontwikkeling is het stadsdeel in 2004 al gestart met het eerste deel van de sanering van het gebied. Er zullen damwanden worden geslagen voor een oeveruitbreiding richting het IJ en het kanaal. Begin 2005 wordt het kanaal gegraven en een leeflaag (schone grond) aangebracht. In het voorjaar van 2005 wordt het eerste deel van de sanering afgerond. Werf-noord In dit deelgebied zijn momenteel verschillende bedrijven gevestigd. Nieuwe ontwikkelingen zijn hier nog niet aan de orde. Voor de langere termijn wordt echter wel rekening gehouden dat dit gebied wordt betrokken bij de ontwikkeling van de NDSM-werf zuid. Bereikbaarheid Met ingang van 5 juli 2004 is een (gratis) pontverbinding van Amsterdam CS naar de NDSM-werf in gebruik genomen. Hiermee is de bereikbaarheid van de werf voor fietsers en voetgangers enorm toegenomen. De pont vaart twee keer per uur van s ochtends vroeg tot middernacht. NDSM-stad In 2020 zullen er in totaal 5.200 woningen, waarvan 1.500 sociale huurwoningen en 3.700 koopwoningen zijn gebouwd. Daarnaast wordt er 270.000 m2 aan kantoren, winkels en voorzieningen gerealiseerd. Om de vernieuwing van de Noordelijke IJ-oever vorm te geven, is in 2003 een plan gemaakt, het concept Masterplan Noordelijke IJ-oever. Dit plan kijkt dertig jaar vooruit en beschrijft onder andere de ontwikkeling van NDSM-stad. Met NDSM-stad wordt een gebied aangeduid van 67 hectare aan weerzijden van Zijkanaal I, de NDSM-werf en het westelijk deel van de Buiksloterham. Door de ligging in het hart van het westelijk deel van de Noordelijke IJ-oever, heeft dit gebied de potentie zich te ontwikkelen tot een centrum aan het IJ.
Bijlagen hoofdstuk 5 Het deel van NDSM-stad ten oosten van Zijkanaal I valt binnen het projectgebied Buiksloterham. De ontwikkeling van dit gebied valt onder de verantwoordelijkheid van de coalitie Noordwaarts (projectbureau grootstedelijke projecten Amsterdam-Noord) en is daarom, qua planning en aansturing, losgekoppeld van de NDSM-werf. NIEUWE INITIATIEVEN Er worden in de tussentijd verschillende initiatieven ontplooid op de NDSM-werf. Hieronder worden de initiatieven benoemd. Kinetisch Noord Op het oostelijk deel van de NDSM-werf is de grootste culturele broedplaats van Amsterdam. Stichting Kinetisch Noord ontwikkelt in een voormalige scheepsbouwhal 20.000 m2 culturele broedplaats en voorzieningen voor theater, podiumkunsten, een skatepark en andere publieksevenementen. De bouw en verhuur van betaalbare ateliers, werk- en oefenruimtes staan in de eerstvolgende jaren voorop. Gestreefd wordt naar een mix van opkomende kunstenaars en kunstondersteunende bedrijfjes, van nieuwe media en oude ambachten, van no-budget, low-budget en some-budget-initiatieven van verschillende artistieke en ambachtelijke disciplines. Het stadsdeel heeft met de stichting afspraken gemaakt over het gebruik van de grote NDSM-loods en de beschikbare buitenruimte. Om alle activiteiten van Kinetisch Noord in de NDSM-loods mogelijk te maken is het stadsdeel in 2003 gestart met de renovatie van de loods. Gelet op de omvang en complexiteit van dit project, staat de oplevering van de gerenoveerde loods in 2005 gepland. De Baanderij De Baanderij is een gebouw met een verleden in de scheepsbouwhistorie van Amsterdam-Noord. Het gebouw aan de Ondinaweg 15-17 heeft vanaf 1957 dienst gedaan
als kantoorgebouw, kantine en montagehal van de NDSM. De Belangenvereniging Baanloze Scheepsbouwers (BBS) nam het gebouw in 1985 in gebruik als verenigingsgebouw waar gekaart, gebiljart en gedronken kon worden en noemde het toen voor het eerst De Baanderij. Vanwege de plannen voor de NDSM-werf is besloten het gebouw te behouden als onderdeel van het cultuur-historisch (industrieel) erfgoed. Inmiddels heeft het stadsdeel het pand volledig gerenoveerd en zal het worden geëxploiteerd met de bestemming horeca, cultuur en kantoorruimte. Tijdelijke studentenhuisvesting Het dagelijks bestuur heeft op de NDSM-werf een locatie beschikbaar gesteld voor tijdelijkestudentenwoningen. Voor de ontwikkeling van deze woningen is het stadsdeel een samenwerking aangegaan met stichting DUWO uit Delft. DUWO werkt in dit project ook samen met de corporaties Rochdale en AWV. In totaal worden er 380 studenteneenheden gebouwd. De eerste 77 woningen zijn half 2004 opgeleverd en worden inmiddels bewoond. De studentenhuisvesting dankt zijn bijzondere karakter aan het feit dat de woningen in containers van 3 x 9 meter zijn ingebouwd en aan de unieke ligging op een steeds levendiger werf. Verwacht wordt dat de overige 303 woningen vóór de start van het volgende studiejaar (2005) bewoonbaar zijn. Maritiem Kwartier Amsterdam-Noord In 2003 hebben de initiatiefnemers van het Maritiem Kwartier Amsterdam-Noord (MKAN) zich bij het stadsdeel gemeld. De doelstelling van het Martiem Kwartier is op de NDSM-werf tegenover De Baanderij ruimte te bieden aan (voormalige) zeegaande schepen of schepen met historische waarde. Ook wordt een podium geboden voor museale en educatieve projecten en evenementen.
B 25
SS Norway Medio 2003 heeft initiatiefnemer Maritiem Resort Amsterdam (MRA) zich bij het stadsdeel aangemeld met het verzoek om het cruiseschip SS Norway (voorheen S.S. France) te exploiteren als onder meer een hotel en congrescentrum. Als ligplek is de insteekhaven tussen de NDSM-werf en de werf Shipdock gekozen. Het dagelijks bestuur heeft een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren en staat positief tegen de komst van het cruiseschip, maar stelt wel een flink aantal voorwaarden waaraan de initiatiefnemer moet voldoen. Inmiddels is door de initiatiefnemers een verzoek ingediend om een en ander juridisch-planologisch mogelijk te maken. Ook wordt onderzocht of een mlieu-effectrapportage noodzakelijk is. Naar verwachting wordt eind 2004 duidelijk of het initiatief wordt doorgezet. Mediawharf In het voorjaar van 2003 heeft initiatiefnemer Red Concepts zich bij het stadsdeel gemeld met het idee een Mediawharf te ontwikkelen op het oostelijk deel van de NDSM-werf. Het industriële karakter van de werf heeft een grote aantrekkingskracht op creatieve bedrijven. Het initiatief Mediawharf gaat uit van een clustering van verschillende mediabedrijven. TV, theater en film hebben een grote aantrekkingskracht op een groot en breed publiek. Bij een juiste mix van publiekstoegankelijke en aantrekkende studios, expositieruimten, horeca-evenementen, theaters en (film)productieruimten ontstaat er een bijzondere en bruisende plek aan de Noordelijke IJ-oever.
cornelis douwesterrein noorderijplas 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
CORNELIS DOUWESTERREIN
NOORDER IJ-PLAS
Het Cornelis Douwesterrein is bij uitstek een gebied waar bedrijven ruim baan krijgen. Op een groot deel van het gebied zijn grootschalige bedrijven gevestigd of gepland. Voor het meest oostelijke deel van het Cornelis Douwesterrein is de bedrijfsbebouwing kleinschaliger. Shipdock, een oude, nog functionerende scheepswerf, vormt hier een uitzondering op.
Werken aan het water
Op het Cornelis Douwesterrein komen geen woningen en geen publiekstrekkende functies. Wel is het Keerkringpark onderdeel van het gebied. Een stevige infrastructuur zorgt ervoor dat de ontwikkeling door kan gaan. 470.000 m2 ruimte voor kantoren en werkplaatsen
B 26
De Noorder IJ-plas is rond 1970 gegraven als diepe zandwinplas. Hij ligt op de plek van een vroegere uitloper van het IJ, het Barndegat. Het water is uitzonderlijk helder en er komen bijzondere dieren voor. Alle reden om de plas te behouden. Recreatie In de toekomst krijgt recreatie een plek rond het noordelijke deel van de plas. Het gebied wordt ingericht als park en op het water kun je watersporten. Aan de zuidzijde is er ruimte voor een jachthaven en een nautisch bedrijvencentrum. Bedrijven Misschien komen er na 2010 ook sportvelden bij de plas. Dat zou betekenen dat er op de plek waar de sportvelden nu liggen, nieuwe ruimte ontstaat voor bedrijvigheid. De aanleg van de tweede Coentunnel biedt kansen om alvast te starten met een aantal werkzaamheden.
Bijlagen hoofdstuk 5
noorderpark 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
NOORDERPARK Het Rotterdamse bureau West 8 urban design & landscape architecture heeft een ontwerp gemaakt voor het nieuwe Noorderpark. Dit eerste ontwerp heet Voorlopig Ontwerp. Het is onder meer gebaseerd op het Programma van Eisen, dat de stadsdeelraad in 2003 vaststelde. Ook de inbreng van bewoners in de Klankbordgroep is van invloed geweest. Het dagelijks bestuur, omwonenden en andere gebruikers van het park krijgen nu de kans om op het Voorlopig Ontwerp reageren. Daarna volgt het Definitief Ontwerp. Zodra dat door de stadsdeelraad is goedgekeurd, start de uitvoering (gepland in 2006). Van twee naar één Uitgangspunt voor het nieuwe park zijn de huidige kwaliteiten. Nu al vormen de parken een belangrijke schakel tussen de hectiek van de stad en de weidsheid van water, polders en droogmakerijen. Twee bruggen voor fietsers en voetgangers over het Noordhollands kanaal verbinden straks de twee parken. Een dek over de verlaagde Nieuwe Leeuwarderweg smeedt de twee delen van het Volewijkspark aaneen. Het nieuwe park wordt uitstekend bereikbaar vanaf het toekomstige metrostation van de Noord/Zuidlijn. Op die plaats wordt het park het drukst. Het Volewijkspark krijgt een meer stedelijk karakter. Het gedeelte van het huidige Florapark krijgt een rustig en weelderig karakter. Samen vormen de parkdelen een uniek stadspark voor buurtbewoners en voor bezoekers uit Noord en andere delen van Amsterdam. Het voorlopige ontwerp Het circuit speelt in het ontwerp van West 8 de hoofdrol. Dit circuit wordt gevormd door een twee km lange route, die tweemaal de Nieuwe Leeuwarderweg en het Noordhollands kanaal oversteekt, is de plaats waar bezoekers elkaar tegen komen. De vier hoofdingangen sluiten er direct op aan. Via het circuit bereikt u de verschillende ruimtes en attracties: kinderspeelplaatsen, ligweiden, het evenementenveld,
B 27
sportvelden, zones voor honden. Het centrale plein wordt de ontmoetingsplek bij uitstek. Het komt te liggen vlakbij de nieuwe metrohalte. Vanaf het balkon dat langs het dek over de Nieuwe Leeuwarderweg ligt, heeft u een geweldig uitzicht op het plein met terrassen en kiosken. Een romantische rand omzoomt het park. De bomen staan hier dichter bij elkaar, zonder dat de openheid verdwijnt. Bij de entrees zorgen bloemen voor een kleurige aanblik. Ook het kanaal is een bepalend element. De iepen aan beide zijden en een boulevard langs het water heten vissers, zwemmers en varende passanten van harte welkom. Doorgaande fiets- en wandelroutes verbinden het park zowel met het Centraal Station als met Broek in Waterland, Durgerdam en Zaanstad. Een nieuwe naam: Noorderpark Omdat het Volewijkspark en het Florapark samen één nieuw stadspark worden, ligt een nieuwe naam voor de hand. De stadsdeelraad schreef in 2004 een nieuwe prijsvraag uit om tot een nieuwe naam voor het park te komen. Uit de inzendingen koos de raad de naam: Noorderpark. PLAN WEST8 Het nieuwe park als echo van de polder, draagt de naam van Leeghwater. Een nieuw park voor Amsterdam-Noord op beide oevers van het Noordhollandsch kanaal is een aankondiging van het Noordhollandsche landschap. Het weidse land van water, polders en droogmakerijen. Het nieuwe park als echo van de polder, draagt de naam van Leeghwater. De combinatie van de strakke oevers van het Noordhollandsch kanaal, de iepen die rijen dik zijn aangeplant en de ligweide aan het water waar evenementen kunnen plaats vinden maakt van het park een unieke plek in de stad. Een nieuw museum aan de Van Hasseltzone, gewijd aan de inpoldering van Noord-Holland, kan daar nog een extra dimensie aan toevoegen.
De entrees van het park, met als meest belangrijke de hoofdentrees aan de Van Hasseltzone en aan de Noorderster, maken een duidelijk gebaar naar de omringende stad. Toegangen die kunnen wedijveren met die van het Vondelpark aan de Stadhouderskade. In het Leeghwaterpark is een circuit als doorgaande route ontworpen met een dek over de Nieuwe Leeuwarderweg en twee bruggen over het Noordhollandsch kanaal die alle parkelementen verbinden. Deze route is uitermate geschikt voor skeeleren, fietsen en joggen en als catwalk maakt het pad van flaneren een attractie. Het is de kunst van zien en gezien worden. Rondom deze route is een parkrand ontworpen die bestaat uit parkbomen met daaronder een vloer van klimop. De klimop groeit ook in de boomstammen, zodat een groene zone ontstaat met de sfeer van een Olivier B. Bommel landschap. Mysterieus verzadigd groen, maar transparant in opbouw. Schaduwrijk maar overzichtelijk. In het park zijn parallel aan elkaar drie grote open ruimten gesitueerd. Westelijk in het park in de Engelse landschapstuin ligt een glooiend grasveld voor de zondagse picknick; centraal aan het kanaal een verlaagde ligweide met cafés en terrassen waar je van de avondzon kunt genieten. Hier kunnen kleinschalige manifestaties plaatsvinden. Doordat alle routes in het park hier samen komen is deze plek aan het water dé ontmoetingsplek bij uitstek. Oostelijk in het park is op de Nieuwe Leeuwarderweg een dek gesitueerd met een skateplein. In dit plein zijn gaten gemaakt met uitsneden van de polders van Leeghwater. Het Noordhollandsch kanaal blijft het dominerende parkelement. De rechtlijnige ligging, de dijken en de kromme zwaaikom zijn zeer beeldbepalend en attractief voor het park. In het ontwerp worden aan weerszijden van het kanaal een verlaagde wandelboulevard aangelegd en extra rijen iepen toegevoegd, waarbij de oostelijke boulevard een directe toegang tot de metrohalte heeft.
B 28
Bijlagen hoofdstuk 5
centrum noord 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
CENTRUM AMSTERDAM NOORD
Samenwerking
Kloppend hart van Noord
Centrum Amsterdam Noord is een project van Noordwaarts (gemeente Amsterdam en stadsdeel Amsterdam-Noord) in samenwerking met CZAN en ING Real Estate. CZAN is een combinatie van Blauwhoed-Eurowoningen, AM Wonen, Vesteda en Woningcorporatie Het Oosten.
Tussen winkelcentrum Boven ’t Y en het Noordhollandsch Kanaal komt een aantrekkelijk en levendig centrum voor Amsterdam-Noord. Centrum Amsterdam Noord (CAN) wordt een plek om te winkelen, te sporten, uit te gaan, te wonen en te werken. Een plek met een bijzondere ligging op de grens van groen en stad, waar vele verschillende activiteiten plaatsvinden. Het centrumgebied zal de komende jaren ingrijpend veranderen. Met een nieuwe bibliotheek, een theater en bioscoop, uitbreiding van het winkelcentrum, het Noord/ Zuidlijnstation en zo’n 3.300 nieuwe woningen. Projectbesluit Op 19 mei 2004 heeft de Stadsdeelraad het Projectbesluit CAN genomen. Op 22 september 2004 heeft de gemeenteraad van Amsterdam dit besluit - enigszins aangepast - bekrachtigd. Het Projectbesluit bestaat uit de vastgestelde voordracht, de planning en het Stedenbouwkundig Plan. Inspraak, adviesrondes, moties en amendementen hebben geleid tot een aantal aanpassingen in het Stedenbouwkundig Plan zoals dat eind 2003 gepresenteerd werd. Uitwerking stedenbouwkundig plan In het Stedenbouwkundig Plan Centrum Amsterdam Noord wordt op hoofdlijnen beschreven hoe het gebied er in de toekomst uit zal zien. Dit plan wordt in 16 deelgebieden verder uitgewerkt. Daarbij zal de komende tijd de nadruk vooral liggen op woningen. Begin 2005 is gestart met het bouwrijp maken van de grond op het voormalige volkstuinencomplex Buikslotermeer, zodat hier in 2006 kan worden begonnen met het bouwen van woningen. Ondertussen worden ook de andere deelgebieden op papier verder uitgewerkt.
B 29
Het Schouw Verzorgingstehuis Het Schouw aan de Weeverweg is aan vernieuwing toe. Voor de nieuwbouw van Het Schouw is een Stedenbouwkundig Plan gemaakt, dat niet alleen ruimte biedt aan de huidige oudere bewoners, maar ook aan andere doelgroepen zoals gezinnen. In de toekomst ontstaat een gevarieerd woongebied met circa 250 woningen, twaalf groepswoningen en (welzijns-) voorzieningen. De nadruk ligt op appartementen, maar er komen ook eengezinswoningen. Het gaat hierbij zowel om huur- als koopwoningen. In het planboek voor Het Schouw kunt u het stedenbouwkundig plan voor dit project bekijken.
de banne 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
DE BANNE Stedelijke vernieuwing De Banne moet weer een aantrekkelijke wijk worden voor de huidige en toekomstige bewoners. Hiervoor willen het stadsdeelbestuur en de corporaties de sociale bindingen in de wijk versterken, de kwaliteit van de voorzieningen verhogen, het woningaanbod verbeteren en de economische positie van de bewoners versterken. Woningvoorraad De huidige woningvoorraad in Banne-Zuid is vrij eentonig, waardoor ook de bevolkingssamenstelling eenzijdig is. Om De Banne aantrekkelijker te maken voor verschillende typen huishoudens, wordt het woningaanbod veel afwisselender, met meer koop- en eengezinswoningen. Hiervoor worden ongeveer 750 woningen, waaronder veel portiek- en etageflats gesloopt en vervangen door ongeveer 1200 nieuwbouw woningen. Leefbaarheid De leefbaarheid en veiligheid worden verbeterd. De deelname aan de maatschappij door bewoners wordt gestimuleerd. Zo worden huidige zorgvoorzieningen versterkt, waardoor ouderen langer zelfstandig kunnen leven. Het stadsdeel en de corporaties willen de onderwijsvoorzieningen vernieuwen en het contact tussen de verschillende bevolkingsgroepen stimuleren.
Winkel- en buurtcentrum Ook komt er een nieuw winkelcentrum met daarin een multifunctioneel buurtcentrum. Dit wordt het kloppende hart van De Banne, gelegen aan de nieuwe verbinding tussen Banne Noord en Zuid: de Noord-Zuid-Boulevard. Buurteconomie De buurteconomie wordt gestimuleerd. Er komt aandacht en begeleiding voor jonge (etnische) ondernemers en langdurig werklozen. Ook door de zorg- en dienstensector te vergroten, wordt een bijdrage geleverd aan de werkgelegenheid onder meer voor laagopgeleiden. Opdrachtgevers De opdrachtgevers voor de herstructurering van De Banne zijn het stadsdeel Amsterdam Noord en de woningcorporaties die in het gebied werkzaam zijn: Rochdale, Eigen Haard Olympus Wonen en Ymere. Milieu en duurzaamheid Een milieuplan voor De Banne schenkt aandacht aan onder meer: ecologie en landschap bij de inrichting van de (openbare) ruimte en de overgang naar Waterland; energiebesparing in met name het centrumgebied; betrokkenheid van bewoners bij de groene (openbare) ruimte; duurzaamheid door flexibiliteit in nieuwbouw; milieuvriendelijk slopen en renoveren. Stand van zaken De corporaties en het stadsdeel hebben een Plan van Aanpak opgesteld, waarin een samenhangend pakket maatregelen voor De Banne staat beschreven. Een onderdeel is ook het Sociaal Plan voor de herhuisvesting van bewoners. Het Plan van Aanpak is op 5 november 2003 goedgekeurd in de stadsdeelraad.
B 30
Bijlagen hoofdstuk 5
de bongerd 03.05.2005 bron: noord.amsterdam.nl
DE BONGERD Een modern tuindorp met groene en intieme woonstraatjes. Dat moet de sfeer worden in de nieuwe woonwijk De Bongerd waar 1.600 woningen komen. Op slechts 15 fietsminuten afstand van de Amsterdamse binnenstad en op de grens met het groene Waterland. De nieuwe woonwijk De Bongerd komt op de plek van een voormalig volkstuinencomplex. Aan dit volkstuinencomplex dankt de wijk haar naam. De Bongerd ligt centraal in het westelijke deel van het stadsdeel. De term tuindorp wordt gebruikt vanwege de grote hoeveelheid tuinen en groen. De Bongerd krijgt een grote verscheidenheid aan woningentypes. Deze staan zoveel mogelijk door elkaar om verscheidenheid in de wijk te brengen. Geen aparte delen met één woningtype, maar per straatje een grote afwisseling. De huizen variëren gemiddeld tussen de 80 en 140 m2 oppervlakte. Voor het hele gebied geld dat er 70% koopwoningen en 30% sociale huurwoningen komen. Deze verdeling, en ook de grote afwisseling in woningtypes zullen ervoor zorgen dat De Bongerd straks een zeer gemengde wijk wordt: gezinnen en tweeverdieners, ouderen en jongeren. Stap voor stap De 1.600 woningen die in De Bongerd gebouwd gaan worden, komen er niet in één keer. De Bongerd bestaat uit 4 delen van elk ongeveer 400 woningen. Deze deelgebieden worden stap voor stap ontwikkeld. De woonstraatjes binnen deze deelgebieden worden ingericht als 15 kilometer zone. Ze zijn alleen bedoeld voor bestemmingsverkeer, waardoor auto’s, voetgangers en fietsers gezamenlijk de weg kunnen gebruiken. De straatjes krijgen de namen van fruitrassen, zoals peren en kersen. Langs de deelgebieden komen de ontsluitingswegen. Deze zogenaamde lanen krijgen namen als de Boomgaardlaan en de Moestuinlaan.De lanen zijn
B 31
breder dan de woonstraatjes en hebben ook een groen karakter. In de verschillende gebiedsdelen komen verschillende typen laagbouwwoningen in diverse prijscategorieën. Het eerste deelgebied Door het eerste deelgebied is een stedenbouwkundig plan uitgewerkt en vastgesteld. De grond is gesaneerd, er is een dikke laag schoon zand op de locatie aangebracht. In dit deelgebied worden 389 woningen gebouwd. Voor de eerste 103 woningen is in middels een bouwaanvraag ingediend. Het gaat om 67 koopwoningen en 36 huurwoningen. De bouw start als zestig procent van de koopwoningen verkocht is. Er komen in dit gebied drie beschut gelegen plantsoenen met speelplekken voor kinderen. Voor de andere deelgebieden wordt in 2004 één stedenbouwkundig plan opgesteld. Omdat de bouw in fases gebeurt duurt het tot ongeveer 2010 voordat de hele wijk klaar is. Midden in het groen Niet alleen de wijk wordt groen, ook de omgeving is groen. Zwemmen, picknicken, varen; zelfs dat kan in de nabije omgeving. Recreatiegebied Het Twiske is binnen een kwartier fietsen te bereiken. De Bongerd ligt pal aan het water van Zijkanaal I met natuur- en recreatiegebied Kadoeler Breek aan de overkant. Langs het Zijkanaal komt een fraaie wandelroute waarlangs bewoners straks kunnen flaneren. Aan de westkant van het plangebied komt een singel, mogelijk voor drijvend wonen. Ook komt er een centrale waterpartij in de wijk. Voorzieningen Een woonwijk kan niet bestaan zonder goede voorzieningen. Zo komt er een basisschool, kinderopvang,
en een supermarkt aan de zijkant van deel 1 en mogelijk ook andere buurtwinkels. Infrastructuur en bereikbaarheid Met de komst van de nieuwe pont op de NDSM-werf - kruising Ondinaweg en Van Riemsdijkweg - is de binnenstad voor fietsers en voetgangers nog dichterbij gekomen. Met de auto bent u in een paar minuten op de Ringweg A10, afslag S118. In de toekomst wordt het gebied ontsloten door een nieuwe verbindingsweg tussen de Klaprozenweg en de IJdoornlaan. Op 14 april 2004 heeft de stadsdeelraad de noodzaak tot de aanleg van deze zogenaamde Bongerdweg bevestigd. Over het tijdstip van de daadwerkelijke aanleg wordt in een later stadium een besluit genomen. Op 7 juli 2004 heeft de stadsdeelraad de voorkeur uitgesproken de Bongerdweg met een tunnel tussen de Klaprozenweg en de IJdoornlaan aan te leggen via het Kadoelerbreektracé. Wie doet wat Stadsdeel Amsterdam-Noord en Ontwikkelingscombinatie De Bongerd BV (ODB) zijn samen de opdrachtgevers voor de bouw van de nieuwe woonwijk. De ODB bestaat uit marktpartijen zoals projectontwikkelaars en woningcorporaties. De ODB bouwt de woningen. Het stadsdeel is verantwoordelijk voor de stedenbouwkundige opzet en bepaalt onder andere waar en hoeveel woningen er komen en de inrichting van de openbare ruimte. Ook verzorgt het stadsdeel de infrastructuur en de voorzieningen in de wijk. Architectenbureau Uytenhaak heeft de stedenbouwkundige visie voor woonwijk ontwikkeld en bewaakt de stedenbouwkundige kwaliteit van het plan.
B 32
Bijlagen hoofdstuk 5
5.3 Samenvatting plannen Zuidelijke IJ-oevers
inhoud Inleiding Oostelijke Handelskade Oosterdokseiland Stationseiland Westelijk Stationseiland Westerdokseiland Silodam
B 33
02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
INLEIDING STAD AAN HET IJ Amsterdam dankt zijn ontstaan aan de ligging aan het IJ. Door de aanleg van het Centraal Station werd in de negentiende eeuw de band van de stad met het IJ verbroken. Met de woningbouw op de eilanden van het Oostelijk Havengebied (KNSM, Java en Borneo/ Sporenburg) is een belangrijke stap gezet om stad en IJ te herenigen. De ontwikkeling van de Zuidelijke IJ-oever, het gebied aan weerszijden van het Centraal Station, vormt het sluitstuk van de terugkeer van de stad naar het IJ. Het doel is het ontwikkelen van een binnenstedelijk milieu door het realiseren van hoge dichtheden en veel functiemenging. ONTWIKKELING In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw verloren veel havengebieden hun functie. Zo ook in Amsterdam. Het Oostelijk Havengebied en de Zuidelijke IJ-oever lagen er verloren bij. Anno 2004 is er veel veranderd. De bouw van ruim 8.000 woningen in het Oostelijk Havengebied is voltooid. Ook aan de Zuidelijke IJ-oever is al veel bereikt. Diverse gebouwen zijn opgeleverd: NEMO, de Passengers Terminal Amsterdam, Pakhuis Amsterdam, Pakhuis Oud Wilhelmina, het Arcam-paviljoen, het Goedkoopgebouw en de Silodam. Daarnaast is een groot aantal gebouwen in aanbouw zoals de bibliotheek op het Oosterdokseiland, het Muziekgebouw op de Kop van de Oostelijke Handelskade en diverse woon- en werkgebouwen. Inmiddels is voor de Zuidelijke IJ-oever de fase van planvorming voorbij en is de uitvoering in volle gang. INVESTERINGEN Aan de IJ-oevers komen ruim 2.500 woningen, 330.000 m² kantoor- en bedrijfsruimte, 105.000 m² aan culturele en maatschappelijke voorzieningen en circa 130.000 m² aan horeca en detailhandel. Door de aanleg van nieuwe infrastructuur wordt de bereikbaarheid van het gebied sterk
verbeterd, zowel per auto en openbaar vervoer als via het water. De integrale gemeentelijke investeringen worden jaarlijks geactualiseerd in een Financieel Perspectief. De totale investeringen in het gebied door de gemeente bedragen circa 1,1 miljard euro. Hiermee wordt een omzet van ongeveer 2,5 miljard aan private investeringen gegenereerd. OPENBARE RUIMTE De gemeente stelt hoge eisen aan de kwaliteit van de openbare ruimte en de architectuur. De geur, geluiden en golfslag van het water met haar vergezichten vormen de inspiratiebron. De bestaande pakhuizen en monumentale gebouwen aan het IJ geven het gebied nu al een eigen sfeer. Nieuwe gebouwen en infrastructuur worden daarom zorgvuldig ingepast. Leidraad voor de herinrichting vormt het Plan Openbare Ruimte IJ-oever, dat in juni 2000 door de gemeenteraad is vastgesteld. KARAKTER De Zuidelijke IJ-oever bestaat uit een kralensnoer van eilanden langs het IJ. Deze eilanden worden één voor één vernieuwd. Hier zal zo’n vijftien jaar mee gemoeid zijn. De eilanden krijgen elk een eigen sfeer en karakter. Het gebied rond het Centraal Station, het Oosterdokseiland, de Kop van de Oostelijke Handelskade en Oosterdok krijgen een internationale allure. Het Westerdokseiland sluit aan bij het karakter van de aangrenzende buurten, met een menging van wonen en werken. ORGANISATIE De Zuidelijke IJ-oever is het gebied tussen de Silodam aan de westzijde en de Panamaknoop aan de Oostzijde. De gemeenteraad heeft dit gebied aangewezen als grootstedelijk project met één bestuurlijke en één ambtelijke opdrachtgever. Op het Stationseiland wordt momenteel gewerkt aan verschillende projecten (onder andere ook de Noord-Zuid lijn, de IJ-tram en de autotunnel met
B 34
busstation). Voor de coördinatie van alle activiteiten op het Stationseiland is onder verantwoordelijkheid van de wethouder verkeer een coördinator benoemd. Het informatiecentrum Stationseiland fungeert hierbij als ‘loket’. STADSDELEN Het grootstedelijk project Zuidelijke IJ-oever is gelegen in drie stadsdelen: Westerpark, Centrum en Zeeburg. De taakverdeling is zo ingevuld dat de centrale stad alle ontwikkelingstaken verricht en de stadsdelen alle beheertaken. Het Silodamproject is inmiddels formeel overgedragen aan het stadsdeel Westerpark. Het Oostelijk Havengebied is in 2001 overgedragen aan stadsdeel Zeeburg. Stadsdeel Amsterdam Noord is verantwoordelijk voor de ontwikkeling van de Noordelijke IJ-oever. SAMENWERKING De gemeente werkt nauw samen met eigenaren, gebruikers, ontwikkelaars en investeerders bij de uitwerking van de plannen voor deelgebieden. Per gebied wordt de beste vorm van samenwerking bepaald, afhankelijk van het grondeigendom en de stedenbouwkundige context. Verder vindt intensief overleg plaats met bestaande gebruikers en organisaties in het gebied. KWALITEIT Een supervisieteam bewaakt de architectuur en de openbare ruimte. Supervisor architectuur is architect Kees Rijnboutt, supervisor openbare ruimte is landschapsarchitect Michael van Gessel. Zij verzorgen het advies voor de Welstandscommissie bij de bouwvergunningaanvragen. PLANNING De Zuidelijke IJ-oever wordt stapsgewijs aangepakt. De planning is gericht op voltooiing van de Zuidelijke IJ-oever rond 2012. De planning van de ingebruikname van de IJtram is ‘winterdienst 2004’.
Bijlagen hoofdstuk 5
oostelijke handelskade 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 35
INFORMATIEKRANT De Oostelijke Handelskade krijgt vorm. Het wordt steeds beter zichtbaar hoe het gebied er uiteindelijk uit komt te zien. Minstens even belangrijk als de gebouwen waar mensen gaan wonen en werken is de omgeving waarin deze gebouwen staan: de openbare ruimte. Met de Informatiekrant krant wil de Projectgroep Zuidelijke IJ-oever u informeren over de inrichtingsplannen voor de openbare ruimte, en over de werkzaamheden die daarvoor de komende tijd worden uitgevoerd. ACHTERGROND Omringd door het Oostelijk Havengebied, het Oosterdokseiland, de Dijksgracht en het IJ, ligt de Oostelijke Handelskade. De pakhuizen langs deze kade, waarvan de kop de entree naar de IJ-haven markeert, bepalen hier sinds het eind van de negentiende eeuw het beeld. Scheepvaartkantoren en havenloodsen met gevels van soms meer dan 100 meter lengte vormden een trein van gebouwen. Met het vertrek van de havenactiviteiten naar het Westelijk Havengebied, veranderde ook de functie van de Oostelijke Handelskade. Dit heeft andere gebruikers en functies opgeleverd. Op sommige plaatsen heeft dit geleid tot zeer gemengde, innovatieve en artistieke milieus die horen bij de broedplaatsfunctie van de stad. Sinds 1992 is de Oostelijke Handelskade onderdeel van het IJoeverproject. PLAN De ontwikkeling van het Oostelijk Havengebied, IJ-burg, en de Piet Heintunnel heeft de positie van de Oostelijke Handelskade versterkt. Het westelijk deel vormt als het ware een verlengstuk van de binnenstad. Een mix van bestaande pakhuizen en nieuwe gebouwen moet het gebied een grootstedelijk karakter gaan geven, met woningen en kantoren, bedrijfsgebouwen en culturele instellingen. Niet
B 36
alleen de kade, maar ook het water neemt in het plan een belangrijke plaats in. De IJ-haven krijgt een sterk nautisch karakter door de grote cruiseschepen die er aanleggen, de binnenvaartschepen en evenementen als Sail. De Oostelijke Handelskade is zowel onderdeel van het Oostelijk Havengebied als van de Zuidelijke IJ-oever, maar straalt wel een geheel uit. De ruimtelijke samenhang wordt bevorderd door één ruimtelijke uitwerking. Vervolgens is bij de ontwikkeling van de Oostelijke Handelskade gekozen voor een opdeling in verschillende projectgebieden. Op deze manier is het mogelijk om gefaseerd te werk te gaan, waarbij ieder project een eigen tijdpad heeft en niet afhankelijk van de andere is. Door enkele robuuste pakhuizen te handhaven worden historie en toekomst in de identiteit van het gebied geïntegreerd. De panorama’s vanaf de Oostelijke Handelskade bieden bijzondere kwaliteit waar bij het opstellen van de plannen uit geput kon worden. In februari 1997 is voor de Oostelijke Handelskade een Stedenbouwkundig Programma van Eisen door de gemeenteraad vastgesteld. STAND VAN ZAKEN APRIL 2005 Eind februari is het BIMhuis feestelijk geopend. 14 december is restaurant Fifteen van de Engelse kok Jamie Oliver in pakhuis Amsterdam geopend. Ontwikkelaar Het Oosten/Kristal heeft besloten het project Argentinië te herontwikkelen. Eind 2004 is gestart met de inrichting van de openbare ruimte van delen van de Oostelijke Handelskade. Afhankelijk van de nabijheid van bouwactiviteiten wordt de definitieve inrichting of een tijdelijke inrichting uitgevoerd. 6 april is de informatiemiddag gehouden over de definitieve inrichting van de openbare ruimte Oosterlijke Handelskade. De informatiekrant over het inrichtingsplan is te downloaden vanaf de website www.ijoever.nl. 3 maart heeft de Raad van State de opschortende werking van de beroepsprocedure tegen de Monumentenvergunning voor pakhuis Afrika opgeheven. Dit betekent dat de
Bijlagen hoofdstuk 5 bouwvergunning voor de verbouw van het pakhuis kan worden afgegeven. •9 maart heeft de Raad van State besloten dat de bouwvergunning voor project Chicago in stand kan blijven. Wel moet de gemeente de bezwaarprocedure opnieuw doen. 7 april gaf wethouder Stadig het startsein voor de verbouw van Pakhuis De Zwijger. MUZIEKGEBOUW / BIMhuis Prominent op de Kop van de Oostelijke Handelskade komt het Muziekgebouw / BIMhuis, het nieuwe concertgebouw dat onderdak biedt aan de IJsbreker en het BIMhuis. Het Muziekgebouw / BIMhuis wordt het brandpunt van een eeuw moderne muziek. Zowel het BIMhuis als de IJsbreker krijgen in de nieuwbouw een eigen concertzaal. Beide zalen zweven los in de hoge glazen hal. De hal gaat functioneren als een overdekt, openbaar plein. Voor het gebouw ligt een breed kadeplein met trappen die tot aan het water reiken. Verder is er ruimte voor horeca.
publieksfuncties, zoals een lobby, horeca en vergader -en expositieruimten. Daarboven is dan het ´beddenhuis´ dat zich manifesteert als een solide ´zwevend´ volume, dwars op de lage bebouwing van de PTA. De hoogte van het complex is ongeveer 65 meter. IJ-TOREN Naast alle publieksfuncties en uitgaansgelegenheden op de Kop van de Oostelijke Handelskade is een nieuwe kantoortoren in gebruik. Hierin is onder andere de beleggersbank Dexia gehuisvest. Het hoge smalle gebouw is de markante locomotief van de trein van pakhuizen en accentueert de nieuwe Kop van de Oostelijke Handelskade. PARKEERGARAGE Onder de PTA en de kantoortoren komt een ondergrondse openbare parkeergarage voor 550 auto´s. De garage wordt in twee fasen aangelegd. Het eerste deel onder de PTA is al gereed, de rest zal halverwege 2006 klaar zal zijn.
PTA
KANTOREN NIEUW-EUROPA / TOURINGCARTERMINAL
Met de Passenger Terminal Amsterdam (PTA) heeft Amsterdam er een nieuwe toeristische trekpleister bij. De stad is nu uitgerust met een terminal waar de grootste cruiseschepen kunnen aanmeren. Het gebouw is ruim van opzet: de constructie is grotendeels van glas, zodat je als het ware vanuit de stad naar het water en vanaf het water naar de stad kan kijken. Uitgangspunt voor het ontwerp is dat de PTA een knooppunt moet zijn tussen land en water. De PTA is multifunctioneel: buiten het cruise seizoen is er plaats voor manifestaties, beurzen, exposities en conferenties. De exploitatie is in handen van NS Stations.
Naast de PTA komt het gebouw Nieuw Europa. De onderste laag is ingericht als busterminal. Deze is nodig om de cruisereizigers te laten overstappen op bussen. Zo´n 27 touringcars kunnen hier geparkeerd worden. In de hogere lagen van het gebouw komen kantoren.
HOTEL MÖVENPICK Op de kop van de Oostelijke Handelskade verrijst een nieuw Mövenpickhotel met 380 kamers. Het gebouw wordt gescheiden in twee delen. Op de begane grond komen
PAKHUIS DE ZWIJGER Pakhuis de Zwijger wordt verbouwd tot cultureel pakhuis voor “media and urban culture” dat werkruimtes voor creatieve ondernemers combineert met een publieke functie. (Hiertoe heeft de gemeenteraad op 22/9/2004 besloten.) Naast media-broedplaatsen zullen culturele functies als het mediagilde van Waag Society, Cultuurfabriek, Salto TV, IDFA (International Documentary Filmfestival Amsterdam), Submarine en een deel van de opleiding Interactieve Media van de Hogeschool van
B 37
Amsterdam er gehuisvest worden. De ontwikkeling van het pakhuis is een initiatief van Stichting de Zwijger in samenwerking met de Stadsherstel Amsterdam N.V.. Het vernieuwde gebouw wordt het adres voor een vernieuwend podium voor kunst, cultuur en mediatechnologie. De begane grond krijgt een horecafunctie. PAKHUIS AMSTERDAM Het voormalige gebouw Azië draagt tegenwoordig de naam Pakhuis Amsterdam. Het pakhuis is op initiatief van het Nederlands Interieur Collectief verbouwd tot een showroom waarin vooraanstaande Europese meubelfabrikanten en importeurs van toonaangevende designmerken hun ontwerpen aan het publiek toonden. Zij zijn inmiddels verhuisd naar het TPG gebouw op Oosterdokseiland. Het pand Pakhuis Amsterdam is nu verhuurd aan o.a. Greenpeace Nederland en restaurant Fifteen. In dit restaurant van Jamie Olivier worden kansarme jongeren opgeleid tot kok. TV zender SBS 6 volgt dit proces en zendt het op woensdagavond uit. PAKHUIS AFRIKA EN OMGEVING IBC/Heijmans ontwikkelt 4 blokken rondom de pakhuizen Amsterdam en Afrika. Het project staat in het teken van wonen en werken. Een weloverwogen mix van beide moet dit bewerkstelligen. Nieuw Europa I (blok A) is een kantoorgebouw met een vakwerk en grote overstek, met daarboven 12 woningen. Het kantoordeel is inmiddels verhuurd aan het hoofdkantoor van Ahold.In Nieuw Europa II (blok B) zal bedrijfsruimte worden gemaakt. Het gebouw Gibraltar (blok C) bestaat uit 60 woningen in de sociale huursector en 6 woon/werk woningen. De sociale huurwoningen zijn allemaal vehuur. Rond pakhuis Afrika (blok D) wordt een nieuw gebouw ontwikkeld, dat deels door en deels over het bestaande pakhuis Afrika wordt gebouwd. Vanaf Pakhuis Afrika krijgt de woonfunctie aan de Oostelijke Handelskade langzaam gestalte. Onder de gebouwen komt een 2 laagse parkeergarage voor 320 auto’s.
B 38
DE LOODSEN Het aanbod van woningtypen in DeLoodsen is divers. De woontorens van DeLoodsen bieden onder andere ruimte aan 196 koopwoningen. Sommige hebben een woonwerkfunctie en hebben een bedrijfsruimte die direct grenst aan de woning. Onder DeLoodsen komt een tweelaagse parkeergarage met plaats voor 446 auto’s. DETROIT Waar jarenlang Vrieshuis Amerika stond komt een gemengd woon- en werkmilieu voor bewoners en andere gebruikers met een stedelijke leefstijl. Architect Bob van Reeth is verantwoordelijk voor het ontwerp van Detroit, een monumentaal gebouw van robuust metselwerk. Een groot deel van de woningen bestaat uit lofts, open en ruime leefruimten geschikt voor wonen en werken. In het project is plek voor een grote differentiatie van woninggroottes en prijsklassen. BOSTON Pakhuis Australië wordt herbouwd in oude stijl. Het oude pand wordt als het ware ingepakt door de nieuwbouw. Net zoals bij Detroit komt er een gemengd woon- en werkmilieu en worden ook hier veel woningen casco opgeleverd. Bewoners kunnen hun ruimte naar eigen inzicht inrichten. Op 16 september 2002 woedde een hevige brand in Pakhuis Australië. Er was sprake van instortingsgevaar en sloop was onvermijdelijk. De ontwikkelaar heeft besloten het pakhuis in oude staat te herstellen. De bouw zal nu niet meer als inbouw in de bestaande gevels, maar vanaf de grond plaatsvinden. Dit kan de door de brand opgelopen vertraging mogelijk verkorten. CHICAGO Naast het oude Pakhuis Wilhelmina bouwt Ontwikkelingscombinatie Nieuw Amerika een spectaculair pand: Chicago. Spectaculair, omdat de nieuwbouw letterlijk
Bijlagen hoofdstuk 5 boven het oude pand hangt. Een deel van de sociale huurwoningen bestaat uit woon-werkruimtes, bedoeld voor kleine startende ondernemers. Net als bij Detroit en Boston staat de mix van wonen en werken hier hoog in het vaandel. Onder Detroit, Boston en Chigago komt een parkeergarage met circa 460 parkeerplaatsen. PAKHUIS WILHELMINA Aan de oostzijde van de Oostelijke Handelskade staat het oude Pakhuis Wilhelmina. Dit pakhuis is het onderkomen van kunstenaars die er hun atelier hebben, verenigd in de Stichting Wilhelmina. Daarnaast zit Firma de Ridder, importeur van koloniale meubelen en destijds leverancier van de stoelen voor de schepen op de Holland-Amerikalijn. ARGENTINIË Argentinië ligt op de grens van de Oostelijke Handelskade en het Oostelijk Havengebied. Het gebouw staat in het teken van wonen en werken. Er is plek voor startende ondernemers. Verder is er ruimte voor een pension voor zwerfjongeren en sociale woningbouw. Er komen ongeveer 302 parkeerplaatsen. WATERPROGRAMMA Voor de Oostelijke Handelskade is een waterprogramma opgesteld. Speerpunt is de IJ-haven. Vanaf het Scheepvaartmuseum tot aan in de IJ-haven komt een zogenaamde nautische zone. Op de kop van de IJ-haven is plek voor de Bruine Vloot en in de IJ-haven kunnen manifestaties als Sail georganiseerd worden. De kade ten westen van de Jan Schaeferbrug wordt gebruikt voor het afmeren van zee- en riviercruiseschepen, marineschepen en partyschepen. Langs de Veemkade, tussen de Jan Schaeferbrug en de Verbindingsdam worden 44 aanlegplaatsen voor binnenvaartschepen gerealiseerd. In de Zouthaven, voor de PTA, is gelegenheid voor de cruisepassagiers om over te stappen op rondvaartboten.
DIJKSGRACHT De Dijksgracht Oost/West en de kop Dijksgracht maken deel uit van de Oostelijke Handelskade en vormen samen de laatste nog te ontwikkelen gebieden op de Oostelijke Handelskade. Voor dit gebied wordt een Stedenbouwkundig Plan (SP) gemaakt. De Dijksgracht staat in het teken van wonen op het water. Dit speelt bij de ontwikkeling van de Dijksgracht een belangrijke rol. De kop van de Dijksgracht vormt een belangrijke schakel tussen het Oosterdokseiland en de Kop van de Oostelijke Handelskade. De Oosterdoksdraaibrug moet voor de verbinding tussen de eilanden gaan zorgen. De bouw van de brug is gereed en wanneer ook de aanlanding gereed is, maakt de brug onderdeel van de nieuwe fiets- en voetgangersroute tussen de binnenstad en het Muziekgebouw. Op de kop van de Dijksgracht is ruimte voor 5.000 m2 stedelijke voorzieningen. Er wordt hiervoor een locatiestudie uitgevoerd om een passende invulling te bepalen. JAN SCHAEFERBRUG Als een reptiel strekt de Jan Schaeferbrug zich uit over het water, zijn klauwen uitslaand naar beide oevers. In zijn ontwerp heeft Ton Venhoeven ervoor gezorgd dat de verschillende vervoersvormen zich in het midden van de brug bundelen. Aan beide uiteinden van de oeververbinding scheiden de wegen van voetganger, fietser, bus en auto zich weer. Vanaf 30 september 2001 zijn de bewoners van Java-eiland direct verbonden met de binnenstad.
B 39
oosterdokseiland 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 40
Bijlagen hoofdstuk 5 OOSTERDOKSEILAND ACHTERGROND Het Oosterdokseiland is wellicht het meest ambitieuze deelproject in het kader van de herontwikkeling van de Zuidelijke IJ-oever. Het eiland vormde jarenlang een doorgangsgebied tussen binnenstad en IJ met weinig uitstraling. Als het aan de gemeente ligt wordt het gebied een actief en levendig stadseiland. De plannen om deze ambitie waar te maken zijn vervat in het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) en zijn bijzonder in ontwerp en omvangrijk in nieuwe stedelijke functies. Het zuiddeel van het Oosterdokseiland is in de jaren ‘60 bebouwd met het distributiecomplex van PTT-Post. Medio jaren ‘90 gaf de PTT aan deze functies te willen verplaatsen. Dit bood de gemeente de gelegenheid om samen met de PTT aan een nieuwe bestemming te gaan werken. Hiertoe werd in 1998 een prijsvraag onder drie ontwikkelaars uitgeschreven die werd gewonnen door MAB uit Den Haag. Vervolgens heeft de gemeente samen met MAB aan het stedenbouwkundig ontwerp gewerkt. Dit stedebouwkundig ontwerp is ontwikkeld door het bureau Erick van EgeraatAssociated Architects uit Rotterdam. Kernpunten van het ontwerp zijn hoge diversiteit van functies in hoge stedelijke dichtheden. PLAN Aan de zuidzijde van het Oosterdokseiland wordt een nieuw stedelijk gebied gecreëerd in de vorm van een zestal bebouwingsvolumes, onderling gescheiden door straten, hoven en pleinen. Onder de gebouwen komt een grote parkeergarage met een toegang aan de oostzijde. Op de Oosterdokskade blijft ruimte voor autoverkeer, fietsers en voetgangers. Het plan voorziet in steigers in het Oosterdok om gemakkelijk met bootjes aan te meren en het water vanaf de kade toegankelijk te maken.Langs de kade komen twee pleinen met ieder een eigen thema. Het plein aan de westzijde vormt het zakelijk middelpunt van kantoren, het Network Facility Centre, een 5-sterren hotel
en een congrescentrum. Aan de oostkant komt een plein met als thema kennis en cultuur omgeven door de nieuwe Openbare Bibliotheek, het Conservatorium, horeca en kantoren. STAND VAN ZAKEN APRIL 2005 Sinds eind maart is de Oosterdoksdraaibrug in gebruik. Hiermee wordt de route van de parkeergarage Passengers Terminal naar het Oosterdokseiland aanzienlijk verkort. Post CS is ook bereikbaar vanaf de nieuwe brug. De routes naar het Oosterdok voor voetgang ers en fietsers zijn vanaf CS en de parkeergarages Markenhoven, Waterlooplein en Passengers Terminal (PTA) aangegeven met speciale bebording onder de naam ‘route Oosterdok’. De herinrichting van de zuidelijke ventweg van de De Ruijterkade start in september 2005. Om de overlast voor bewoners en gebruikers te beperken, worden de Oosterdokseiland benodigde werkzaamheden aan het persriool en kabels en leidingen gecombineerd met de definitieve bestrating van de ventweg. De straat hoeft daardoor maar één keer open en de bewoners en be drijven aan de De Ruyterkade kunnen eerder profiteren van een goed ingericht maaiveld. Oktober 2005 staat de eerste paal voor de bouw van het conservatorium gepland. Informatie Oosterdokseiland: www.oosterdokseiland.nl OPENBARE BIBLIOTHEEK Amsterdam bouwt Nederlands grootste bibliotheek Amsterdam krijgt een nieuwe Openbare Bibliotheek (OBA). De bouw van de bibliotheek ‘nieuwe stijl’ is gestart in 2004. Het gebouw moet in 2007 klaar zijn. De OBA gaat een centrale rol spelen in de thematiek van het eiland: kennis en cultuur. De bereikbaarheid is prima, het ligt nog geen vijf minuten lopen van het Centraal Station.
B 41
De nieuwe centrale bibliotheek wordt gebouwd omdat de huidige aan de Prinsengracht veel te klein is. Dat gebouw kan het toenemende aantal bezoekers niet aan en de faciliteiten schieten te kort. Zo heeft de huidige bibliotheek driehonderd studieplaatsen, waar de toekomstige twaalfhonderd biedt. De helft daarvan heeft internetaansluiting, waarbij bezoekers begeleiding kunnen krijgen van deskundige medewerkers.
Voor zowel nationale als internationale bedrijven is het Oosterdokseiland een attractieve plek om zich te vestigen. Er komen verschillenden typen kantoren. De bereikbaarheid per openbaar vervoer en auto is goed. Tevens heeft de combinatie met stedelijke functies, zoals openbare bibliotheek en hotel een belangrijke aantrekkingskracht.
De bibliotheek krijgt ook een auditorium voor onder meer lezingen, toneel- en muziekvoorstellingen. Verder komt er een tentoonstellingsruimte, een leescafé en worden cursussen aangeboden. De uitleen en het terugbrengen van boeken gaat helemaal automatisch.
Het Network Facility Center aan het zakelijk plein is een belangrijk onderdeel van het zakelijk programma voor het Oosterdokseiland. Dit Chinees-Europees handels- en faciliteitencentrum is opgezet om bedrijven die gericht zijn op Zuidoost Azië van kennis en informatie te voorzien. Een centrale receptie, showrooms voor hoogwaardige producten, en kleine kantoren maken deel uit van het complex. De stichting New Chinatown is de initiatiefnemer van het Network Facility Center.
Het ontwerp van Jo Coenen bestaat uit drie oplopende terraslagen die met elkaar verbonden zijn door liften, trappen en roltrappen. Onder het gebouw komt een parkeergarage. Het totale oppervlak wordt 27.500 vierkante meter, ruim twee keer zo groot als de huidige. De bibliotheek gaat zeven dagen per week open van 10.00 uur tot 22.00 uur. CONSERVATORIUM Het Conservatorium van Amsterdam verhuist van de huidige locatie aan de Van Baerlestraat naar een nieuw pand op het Oosterdokseiland. De huidige locatie aan de Van Baerlestraat sluit door de fusie met het Hilversums Conservatorium niet meer aan bij de ambities: het is te klein, het conservatorium telt 1100 studenten en 300 medewerkers. Het nieuwe gebouw wordt een combinatie van publieksgerichte ruimten (concertzalen) en plekken waar de student individueel onderwijs krijgt. Centrale ontmoetingsruimten vormen het ‘spelend hart’: de grote zaal met daaromheen de foyer. De bouw van het Conservatorium zal naar verwachting in 2005 starten. KANTOREN
B 42
NETWORK FACILITY CENTER
WINKELS Op het Oosterdokseiland komen ook winkels. Het gaat om intensieve publieksgerichte winkels, waarvoor in de binnenstad geen ruimte is. Ze vullen het winkelbestand in die binnenstad aan. De winkels geven de kade en pleinen een levendig beeld. De bibliotheek, het congrescentrum en het conservatorium krijgen thematische winkels op de begane grond van hun pand of in de directe omgeving. Overige thema’s die worden onderscheiden zijn zakelijk, kennis & cultuur en lifestyle & leisure HORECA Op het Oosterdokseiland is plek voor zo’n 7000 m2 cafés en restaurants. Het bestaande Seapalace restaurant maakt hier deel van uit. Bovendien komt er themagerichte horeca: bij het conservatorium is een jazzcafé denkbaar, bij de OBA een literair café. De zuidkant, met de gunstige ligging in de zon, biedt goede mogelijkheden voor terrassen aan het water.
Bijlagen hoofdstuk 5 HOTEL EN CONGRESCENTRUM
NOORDDEEL
Aan de stationskant komt een luxe 5-sterren hotel, gericht op de zakelijke activiteiten op het Oosterdokseiland. Het hotel telt circa 300 kamers. Onderdeel van het hotel zijn verder een restaurant, een Grand Café en een fitnessruimte. In het hotel zijn ook congresfaciliteiten aanwezig. Op dit moment is er gebrek aan een dergelijke voorziening in de binnenstad en dichtbij het Centraal Station.
De bestaande bebouwing langs de ventweg De Ruyterkade vormt een historisch geheel. De gevelrij doet herinneren aan het handelsverleden van de kade. Op de begane grond is ruimte voor publiekstrekkende instanties. Dit moet de ventweg, waarover de loop- en fietsroute van CS naar de Oostelijke Handelskade voert, verlevendigen. Voor het merendeel blijft de Ruyterkade haar kantoorfunctie behouden. In de toekomst wordt op de oostelijke hoek van de noordzijde van het Oosterdokseilandhier nog een kantoorgebouw aan toegevoegd van ca. 6.000 m2 b.v.o.. De nieuwbouw sluit in massa en hoogte aan op de bestaande bebouwing langs de ventweg
WONINGEN Op het Oosterdokseiland worden circa 343 woningen gerealiseerd. De woningen zijn vooral bedoeld voor één en tweepersoonshuishoudens in verschillende leeftijdscategoriën. Het uitgangspunt is een divers aanbod van woningen die verschillen van omvang en die inspelen op de wensen van de toekomstige bewoners. De woningen lopen uiteen van kleine appartementstudio’s tot luxe penthouses. 30% van de woningen is bestemd voor de sociale huursector. Iedere woning krijgt één parkeerplaats in de parkeergarage. PARKEERGARAGE Alle parkeerplaatsen aan de Oosterdokskade worden opgeheven. In plaats daarvan komt er een parkeergarage met twee parkeerlagen onder het gehele zuiddeel. Er is plek voor 1.500 auto’s. De toegang wordt aan de oostzijde van het eiland gerealiseerd. In de toekomst kan alleen in de garages worden geparkeerd. Er komen wel een aantal locaties voor laden en lossen. Ook aan fietsenstallingen is gedacht. Er komen overdekte bewaakte fietsenstallingen (deels ondergronds) voor 2.500 fietsen. Op straat worden fietsenrekken voor ongeveer 800 fietsen geplaatst. In 2004 is gestart met de bouw van de parkeergarage bij de Openbare Bibliotheek.
B 43
stationseiland 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 44
Bijlagen hoofdstuk 5 STATIONSEILAND ACHTERGROND De komende jaren gaat er veel gebeuren op het Stationseiland. Met de aanleg van de Noord-Zuidlijn, de IJ-tram, een nieuw busstation en een auto-onderdoorgang aan de IJ-zijde van het Centraal Station en perronuitbreiding aan de westzijde, zal het aantal overstapmogelijkheden voor de reiziger alleen maar toenemen en comfortabeler worden. In 2006 zal het aantal reizigers gestegen zijn van 240.000 tot 300.000 per dag. Voor het Stationseiland is het van belang dat ruimte wordt gegeven aan deze groei en een hoogwaardige overstap worden gerealiseerd. Een ingrijpende verbouwing van het Centraal Station en haar omgeving moet resulteren in een aantrekkelijke en efficiënte OV-knooppunt, zorgvuldig ingepast in de omgeving. Om dit te bereiken gaat het Stationseiland de komende 8 jaar dan ook grondig op de schop. PLAN Door de dienst Ruimtelijke Ordening en Benthem Crouwel Architecten is een stedenbouwkundig ontwerp voor het Stationseiland gemaakt. In de reeks van eilanden aan de Zuidelijke IJ-oever onderscheidt het Stationseiland zich als reizigerseiland. Dit is het domein van de reiziger met alle voorzieningen die hij nodig heeft. Uitgangspunt voor de inrichting van het eiland is een helder logistiek principe gebaseerd op de concentratie van alle openbaar vervoeractiviteiten langs ëën as: Damrak - IJ. Het stationscomplex integreert alle openbaar vervoerfuncties. Ook de functie van het Centraal Station als schakel tussen binnenstad en IJ wordt versterkt, waarbij de openbare ruimte een verbindende factor is. De entree tot de stad wordt het domein van de voetganger: overzichtelijk, veilig en zonder obstakels. Een nieuw busstation aan de IJ-zijde vervangt de ca. 35 bushalteplaatsen op vier locaties in de huidige situatie, rondom het Open Havenfront. Een nieuwe stationshal onder het busstation geeft het station een gezicht aan het IJ. De nieuwe hal integreert het busstation
aan de IJ-zijde op het niveau van de treinsporen zowel met het bestaande stationscomplex als met de IJ-kade. Het water vormt een uniek gegeven rond het stationscomplex: deze kwaliteit wordt waar mogelijk versterkt met het accent op toename van het openbaar vervoer te water. PERRONS De sporen 10 tot en met 15a worden aan de westzijde van het station verlengd en krijgen er ongeveer 200 meter perron bij. Zo ontstaat er ruimte voor langere treinen n en de hoge snelheidstrein. Daarvoor is een aantal panden aan de De Ruijterkade gesloopt. Inmiddels wordt er druk gewerkt aan de verbreding van het spoorviaduct in de Westertoegang. Eind 2004 is de verlenging van de sporen en perrons gereed. NOORD/ZUIDLIJN Een belangrijk project voor Amsterdam is de Noord/ Zuidlijn. Deze nieuwe metrolijn brengt de reiziger snel en comfortabel van Amsterdam-Noord naar Amsterdam-Zuid. Op het Stationseiland is de Noord/Zuidlijn het grootste bouwproject. Het traject loopt over een lengte van 130 meter dwars onder het stationsgebouw door. De aanleg van deze onderdoorgang wordt een bijzonder technisch hoogstandje, waar het treinverkeer natuurlijk zo min mogelijk hinder van mag ondervinden. Als alles volgens plan verloopt is dit deel van de Noord/ Zuidlijn rond 2007 gereed. WESTTUNNEL In juni 2000 is de verbrede Westtunnel in het Centraal Station in gebruik genomen. Deze nieuwe tunnel is drie keer zo breed als de oude en heeft aan weerskanten winkels. De verbreding was nodig om de huidige groeiende stroom reizigers op te vangen, maar ook straks, wanneer de middentunnel voor de helft dicht gaat vanwege de werkzaamheden aan de Noord/Zuid-lijn, is dit van belang. Reizigers kunnen dan uitwijken naar de Westtunnel.
B 45
METROHAL
FIETSERS
Onder het Stationsplein komt een centrale metrohal. Deze hal is bestemd voor de reizigers van de bestaande Geinlijn, Gaasperplaslijn en de nieuwe Noord/Zuidlijn. De hal krijgt drie nieuwe toegangen op het Stationsplein. De bouw van de metrohal is een grote en ingewikkelde operatie. Dit werk wordt gefaseerd uitgevoerd, om te voorkomen dat het Stationsplein voor lange tijd in een enorme bouwpunt verandert.
De fietsenrekken die nu nog over het Stationsplein verspreid staan, verdwijnen op de lange termijn. Het is de bedoeling dat ter vervanging en aanvulling van het aantal stallingsplaatsen een grote inpandige fietsenstalling aan de westzijde wordt gerealiseerd. De huidige weststalling wordt dan gesloten. De stalling aan de oostzijde blijft bestaan en wordt op termijn waarschijnlijk vergroot. Samen bieden ze straks ruimte aan 10.000 fietsen tegenover de huidige capaciteit van circa 4.000 stuks. Om het tekort aan stallingsplaatsen tijdens de bouwperiode op te vangen, is een tijdelijke fietsenstalling, ook wel de fietsflat genoemd, tegenover het IBIS-hotel gebouwd. Deze stalling biedt ruimte voor 2.500 fietsen. Een onderdeel van de plannen is de aanleg van een fietstunnel in het verlengde van de Martelaarsgracht. Deze tunnel zal dwars onder de sporen doorlopen. Zo krijgt de fietser een snelle verbinding door het station tussen het stadscentrum en het IJ. Volgens de planning moeten deze voorzieningen medio 2004 gereed zijn.
IJTRAM De IJtram gaat straks de nieuwe wijk IJburg met de binnenstad verbinden. De aanleg is inmiddels gestart en moet in het voorjaar van 2003 gereed zijn. De tramlijn voert langs de Prins Hendrikkade en de Oostertoegang naar de oostkant het Stationsplein. BUSSTATION Aan de IJ-zijde van het station komt een nieuw busstation. Het busstation ligt op dezelfde hoogte als de perrons voor de treinen, boven de De Ruijterkade. Het station krijgt er een vierde kap bij, die het busstation overdekt. Het busstation biedt plaats aan alle bussen, die nu nog her en der aan de voorzijde van het Centraal Station verspreid staan. In 2002 wordt begonnen met de bouw van de vloer van het busstation, dat in 2006 gereed moet zijn. AUTOTUNNEL Het autoverkeer dat nu nog over de De Ruijterkade rijdt, maakt in de toekomst gebruik van een tunnel onder de kade. Deze nieuwe autotunnel zorgt ervoor dat de De Ruijterkade autovrij wordt en dat fietsers en voetgangers niet gehinderd worden door auto’s. De ingangen van tot de tunnel liggen aan weerszijden van de overkapping van het nieuwe busstation. Met de bouw van de tunnel wordt begin 2004 gestart.
B 46
IJ-KADE Aan de IJ-zijde krijgt het Stationseiland een totaal ander aanzicht. De grootste verandering is de bouw van een nieuwe busstation voor alle stads- en streekbussen die het Stationseiland aandoen. Dit busstation komt op een platform op het niveau van de sporen te liggen. Aan beide kanten van de overkapping kunnen in de toekomst ook passagiers opgehaald en afgezet worden (de zogenaamde kiss&ride-gelegenheid). De ruimte onder het busstation wordt ingericht als stationshal. In deze hal is ruimte voor winkels, horeca en loketten. Aan de kade komen twee nieuwe waterpleinen met restaurants en voorzieningen voor het vervoer te water. Er is ruimte voor de pontveren, voor party- en riviercruiseschepen en voor dagtoerisme. Om voor alle deze functies voldoende ruimte te hebben, is uitbreiding van het Stationseiland noodzakelijk. In het IJ wordt daarom achter een speciale damwand een stukje land
Bijlagen hoofdstuk 5 bijgebouwd. Met de werkzaamheden aan de IJ-zijde wordt medio 2003 begonnen. STATIONSPLEIN Het Stationsplein wordt uiteindelijk het domein van de voetganger. Trams, bussen en taxi’s komt u in de toekomst vooral aan de randen van het plein tegen. De voetganger kan straks ongehinderd via het stationsgebouw doorlopen van het Damrak naar het IJ. Daarbij wordt uitgegaan van een autoluwe Prins Hendrikkade. Tussen het Damrak en de Martelaarsgracht verdwijnt het doorgaande verkeer namelijk. De weg voor het Victoria hotel mag alleen worden gebruikt voor bestemmingsverkeer. De andere kant op is tussen het Damrak en de Oostertoegang sprake van eenrichtingsverkeer de stad uit. Het Stationsplein wordt overzichtelijk en functioneel ingericht. De bebouwing op het Stationsplein wordt beperkt tot het Noord-Zuidhollandsch Koffiehuis. Het water in het zogenaamde Open havenfront wordt gebruikt voor rondvaartboten en openbaar vervoer te water. PAKKETPOSTGEBOUW Het Pakketpostgebouw (dat is het historische gebouw ten oosten van het station) wordt gerestaureerd en verbouwd. Het gebouw krijgt waarschijnlijk kantoor-, vergader- en congresruimte en mogelijk een restaurant en publieksfuncties. In 2006 moeten de plannen rond het Pakketpostgebouw gerealiseerd zijn.
IBIS-HOTEL Het IBIS hotel, een ontwerp van Benthem & Crouwel Architecten, wordt uitgebreid. Uitgangspunt op dit moment is een uitbreiding van het gebouw aan de achterzijde tot boven perron 1. Na de verbouwing zal het IBIS hotel ongeveer twee keer zo groot zijn. NOORD-ZUIDHOLLANDSCH KOFFIEHUIS In de zomer van 2001 is de uitbreiding van het NoordZuidhollandsch Koffiehuis door het GVB in gebruik genomen. Hierin heeft het Gemeentelijk Vervoerbedrijf een ‘Tickets en Info’-kantoor ondergebracht. Het oude GVBkantoor moet worden gesloopt vanwege de aanleg van de Noord/Zuidlijn. RENOVATIE CS NS Stations heeft voor het station het ‘Masterplan Amsterdam Centraal Station’ opgesteld. Dat is een integraal plan voor de revitalisering voor het gehele station. Uitgangspunt is een goed functionerend Amsterdam Centraal met een moderne en efficiënte uitstraling, waar tegelijkertijd de rijkdom van de oude architectuur kan schitteren. In 1996 is al gestart met de renovatie van de representatieve ruimtes van het stationsgebouw, zoals de Koninklijke Wachtkamer en de eerste klas restauratie. De planning van de renovatie van het gebouw is afhankelijk van de planning van de Noord/Zuid-lijn.
In dit gebouw is het informatiecentrum Stationseiland gevestigd. Bezoekers kunnen hier terecht met vragen en opmerkingen over alle werkzaamheden op het Stationseiland. Het informatiecentrum toont een tentoonstelling, maquette, film en informatiepanelen over hoe het Stationseiland in de toekomst eruit komt te zien.
B 47
westelijk stationseiland 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 48
Bijlagen hoofdstuk 5 WESTELIJK STATIONSEILAND
PROJECT 10-15
Het Westelijk Stationseiland ligt tussen het Stationseiland en het Westerdokseiland. Samen met het Stationseiland en het Oosterdokseiland maakt dit eiland deel uit van het Stationsgebied. Het karakter van het eiland wordt al jaren bepaald door de kantoorgebouwen aan de IJ-zijde en de grote hoeveelheid sporen die het eiland doorsnijden. Al vanaf de jaren zestig wordt het beeld van het eiland gedomineerd door het Havengebouw; één van de laatste ontwerpen van de architect Dudok. Eind jaren tachtig kwamen daar de nieuwbouw van de Kamer van Koophandel en van de SNS Reaalgroep bij. In 1994 is aan de westzijde van het eiland het tot op heden laatste kantoorgebouw gerealiseerd; het NS Verkeersleidings- en Technisch Centrum. Ook het monumentale Droogbakgebouw, dat in 1883 is gebouwd en aan de stadszijde is gelegen, behoort tot het plangebied van het Westelijk Stationseiland.
Het project 10-15 is de naamsaanduiding van NS RailInfraBeheer (NS RIB) voor de efficiëntere inrichting van het spoorwegarsenaal op het Westelijk Stationseiland. Ook het doortrekken van perron 15 vanaf het Centraal Station over het viaduct van de Westertoegang behoort tot dit project. De efficiëntere inrichting van het spooremplacement leidt er toe dat er een aanzienlijke hoeveelheid grond op het Westelijk Stationsgebied vrij komt voor herontwikkeling. De werkzaamheden aan het spoor worden medio 2005 afgerond.
PLAN In het verleden is een SpvE opgesteld voor het eiland waarin de uitgangspunten waren: intensivering van het grondgebruik en de aanpak van de openbare ruimte, waarmee deze stationslocatie wordt versterkt en de aansluiting met de binnenstad en de andere gebieden langs de IJ-oever wordt verbeterd. De bedoeling was het Westelijk Stationseiland om te vormen tot een hoogwaardige en representatieve stationslocatie. Naast nieuw te realiseren kantoren zouden ook andere functies een plaats vinden op het eiland. De ontwikkeling van het Westelijk Stationseiland is vanwege slechte markt voor kantoren voorlopig stilgelegd tot ca. 2008. STAND VAN ZAKEN APRIL 2004 NS Vastgoed heeft een tijdelijk kantoorgebouw aan de achterzijde van het gebouw van de Kamer van Koophandel gebouwd. Het gebouw is bestemd voor eigen gebruik. De uitstraling van de Westertoegang is als gevolg van vernieuwing en renovatie sterk verbeterd.
B 49
westerdokseiland 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 50
Bijlagen hoofdstuk 5 WESTERDOKSEILAND ACHTERGROND Het Westerdokseiland bevindt zich op het raakpunt van twee reeksen eilanden: de westelijke eilanden (Prinseneiland, Bickerseiland en Realeneiland) en de eilanden langs de Zuidelijke IJ-oever. Deze bijzondere ligging is bepalend geweest voor de toekomst van het gebied. De typische kenmerken van de Amsterdamse binnenstad, zoals een hoge bebouwingsdichtheid en een grote diversiteit aan functies en leefvormen. zijn terug te vinden in de plannen voor het Westerdokseiland. Kortom, een nieuw en modern stuk binnenstad waar circa 2000 mensen komen wonen en circa 5000 mensen komen werken. Het plangebied is opgedeeld in drie delen: de stadszijde, de IJ-kade en de Kop. De stadszijde van het eiland wordt deel van de compacte, uit bakstenen opgetrokken binnenstad en westelijke eilanden. Aan de IJ-zijde reflecteert het eiland de weidsheid van het water en de grote gebouwen aan het IJ. Zo is op de Kop - de in het IJ stekende zuidoosthoek van het eiland - een complex gedacht dat qua schaal een relatie legt met bijvoorbeeld de graansilo´s, het Havengebouw en de Kop Oostelijke Handelskade. PLAN In maart 1999 heeft de gemeenteraad het Stedenbouwkundig Programma van Eisen (SPvE) Westerdokseiland vastgesteld. Dit betekende het startsein voor de herontwikkeling van dit gebied. De gemeenteraad heeft bepaald dat er op het Westerdokseiland minimaal 900 woningen moeten worden gebouwd, plus circa 80.000 m² niet-woonfuncties en minimaal 60 ligplaatsen voor woonboten. Het overgrote deel van de woningen komt ten westen van de Westerdoksdijk (aan de zogenaamde stadszijde). Op de Kop van het Westerdokseiland (in het IJ) wordt het belangrijkste deel van de niet-woonfuncties gerealiseerd. De parkeerplaatsen worden grotendeels inpandig in garages ondergebracht. Onder het gebouw
aan de kop van het Westerdokseiland komt een openbare parkeergarage. Langs de passantenhaven en aan het nieuw aan te leggen plein komen voorzieningen als cafés, restaurants en andere kleinschalige bedrijvigheid. De bouw van de eerste woningen aan de stadszijde start op 11 november 2004, met het slaan van de damwand voor het project Westerkaap. STAND VAN ZAKEN APRIL 2005 Naar verwachting zal de Raad van State eind maart een uitspraak hebben gedaan over het bestemmingsplan Westerdokseiland voor de onderdelen Kop Wes terdokseiland (Wester IJdok) en Spoor brug (inclusief het water eromheen). Het bestemmingsplan voor de onderdelen stadszijde en het waterprogramma Westerdok en IJ is al eerder in werking getreden. De bouw van de woningen in het Noordblok (Westerkaap) en Zuidblok (La Grande Cour) is gestart. De bouw van het middenblok (VOC Cour) start medio 2005. Om het stuiven van zand tegen gaan, zijn extra maatregelen getroffen. De gemeente is gestart met de technische uitwerking van het plan voor het Westerdok. De dienst Binnenwaterbeheer is begonnen met toedeling van de ligplaatsen en het verlenen van de nieuwe ligplaatsvergunningen. De bouw van de steigers in het Westerdok staat najaar van 2005 gepland. De gemeente is bezig met de voorbereiding van een open prijsvraag voor de voormalige spoorbrug op het Westerdokseiland. De start van de prijsvraag is nog niet bekend. KOP WESTERDOKSEILAND Op de plek waar nu de De Vlugthaven en het Koloniaal Etablissement ligt verrijst mogelijk op een pier in het IJ een complex met een oppervlakte van circa 70.000 m² voor verschillende doeleinden: kantoren, een driesterren hotel, een openbare parkeergarage, 71 woningen, een haven en kantoor voor de Rijkspolitie te water en een passantenhaven met 60 ligplaatsen. Deze ´Stad in het IJ´
B 51
wordt in de lengte doorsneden door een binnenstraat. Zo ontstaan verschillende doorzichten vanuit de binnenstad door het gebouw heen, naar het IJ. De kade langs het IJ loopt door in deze centrale openbare ruimte met horeca, winkels en de entrees van woningen en kantoren. Aan het eind van de binnenstraat komt een overdekt terras op het zuiden, met uitzicht op de passantenhaven en het IJ. Onder het complex komt een openbare parkeergarage. STADSZIJDE Aan de stadszijde van het Westerdokseiland is plaats voor ruim 900 woningen. Het door architect Peter Defesche ontworpen Stedebouwkundig Programma kenmerkt zich door binnenhoven, oftewel ‘cours’. Deze cours brengen ruimte en intimiteit in de vier compacte bouwblokken met hun grote diversiteit aan woningen, werkruimtes en woon/werkwoningen. Elk bouwblok wordt uitgewerkt door verschillende architecten die zorgen voor buurten met een eigen karakter en sfeer. Vanaf het IJ oogt de woonbebouwing als een gebogen, gesloten wand met doorgangen naar de cours. De zijde van het Westerdok, met de vele woonboten, bedrijfjes, kunstenaarsateliers en speelplekken, is informeel en levendig. Het zonnige plein met cafés en eetgelegenheden vormt het hart van het gebied. Het komende jaar worden de bouwblokken verder uitgewerkt in bouwplannen, waarin ook de plattegronden van de woningen worden bepaald. GOEDKOOPGEBOUW Het voormalige havenkantoor van rederij Goedkoop aan de Westerdoksdijk heeft een nieuwe bestemming gekregen. Reclamebureau La Marque, de nieuwe bewoner van dit markante gebouw, heeft door middel van een grondige renovatie het gebouw in oude luister terug gebracht. Op de begane grond komt een horecagelegenheid. Naast horeca heeft een advocatenkantoor een deel van het gebouw in bezit genomen. Het gebouw is in mei 2002 in gebruik genomen. Het is het eerste project dat op het Westerdokseiland is gerealiseerd.
B 52
STENEN HOOFD Het Stenen Hoofd is een ‘groen’ landhoofd in het IJ. In de zomermaanden worden er door stichting Het Stenen Hoofd (culturele) activiteiten georganiseerd. De huidige romantiek van de plek is de inspirator voor de toekomst, want het Stenen Hoofd wordt een plek voor rust en ontspanning. Samen met de brede kade langs het IJ is het onderdeel van het openbaar gebied, bedoeld voor alle Amsterdammers. Wat er precies op het Stenen Hoofd gerealiseerd gaat worden is nog niet duidelijk, maar het wordt het één van de ontmoetingsplekken aan het IJ, met mogelijk een cultureel karakter. Voorlopig richt de aandacht zich op de rest van het gebied en laat de ontwikkeling van het Stenen Hoofd nog even op zich wachten. WOONBOTEN Niet alleen op het land maar ook op het water wordt gewoond. Het grootste deel van de geplande 60 ligplaatsen voor woonboten bevindt zich in het Westerdok. De woonboten uit zowel het Westerdok als de De Vlugthaven krijgen na herinrichting van het water een ligplaats met steiger en verbeterde voorzieningen. De aanleg van de steigers in het Westerdok staat gepland medio 2005.
Bijlagen hoofdstuk 5 WATERGEBRUIK Om het nautische karakter van het gebied te behouden, komen aan de kade langs het IJ naast woonboten ook binnenvaartschepen en een jachthaven. Circa 200 meter kade is bestemd voor binnenvaartschepen die hier aanleggen en na korte tijd weer verder varen. De jachthaven met ongeveer 60 ligplaatsen die aan de voet van het gebouw op de Kop Westerdokseiland komt, bedient straks pleziervaartuigen die de binnenstad aandoen. Deze passantenhaven vormt samen met de aangrenzende haven voor de bruine vloot op het Westelijk Stationseiland het recreatieve onderdeel van het waterprogramma aan de westkant van de IJ-oevers. De nieuwe kade zal in 2007 worden aangelegd. SPOORBRUG EN FIETSVOETBRUG Op het Westerdokseiland staat nog een originele draaiende Spoorbrug. Deze wordt in principe niet gesloopt. Momenteel onderzoekt de projectgroep Zuidelijke IJoever of de Spoorbrug behouden kan worden met een horecagelegenheid er op. Omdat de brug hoog ligt biedt deze plek prachtige zichten over het IJ. FIETSVOETBRUG Op 26 februari jl. is de fietsvoetbrug, die het Westerdokseiland verbindt met het Westelijk Stationseiland, officieel in gebruik genomen. Hiermee is een belangrijke verbinding naar de binnenstad van Amsterdam gecreëerd.
B 53
silodam 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl
B 54
Bijlagen hoofdstuk 5 SILODAM 3 MONUMENTEN OP RIJ Met de Stenen Silo als monument van de 19e eeuw, de Betonnen Silo als monument van de 20e eeuw en een nieuw woongebouw als monument van de 21e eeuw is aan de Silodam een indrukwekkend architectonisch ensemble verschenen: 3 monumentale bouwwerken op een rij die samen het spectaculaire decor vormen voor de nieuwe Silodam. De Betonnen Silo is inmiddels volop in bedrijf. De silo stamt uit 1952 en kan worden beschouwd als één van de laatste varianten op het universele betonnen silotype. In oorsprong afkomstig uit de Verenigde Staten, vormde deze stijl een belangrijke inspiratiebron voor veel moderne architecten. De silo, met 84 sociale huurwoningen, 11 vrije sector woningen en 1600 m2 bedrijfsruimte, is in oktober 1999 opgeleverd. Alle appartementen zijn bewoond. Het idee was dat de bedrijfsruimte een horecabestemming zou krijgen maar op dit moment is er o.a. een atelier gevestigd. De Stenen Silo van J.F. Klinkhamer en A.L. van Gendt is tot rijksmonument verklaard. De Silo biedt ruimte aan 92 vrijesectorwoningen en circa 4500m² bedrijfsruimte voor kleinschalige bedrijvigheid, waaronder 42 bedrijfsruimten en 25 ateliers. Met de oplevering van de Stenen Silo in 2001 kwam ook de eerste parkeergarage gereed. De garage is ‘verzonken’ in de Silodam en wordt bediend met een mechanisch liftsysteem. De nieuwbouw op de Kop van de Silodam is opgeleverd in de 1e helft van 2002 en is gebouwd volgens een ontwerp van MVRDV. Er zijn 15 sociale huurwoningen, 142 vrije sector woningen en 600m2 aan bedrijfs-/horecaruimte gerealiseerd. Deze bedrijfs-/horecaruimte staat nog leeg. Ook het tweede deel van de parkeergarage is gereedgekomen, waardoor er in totaal plaats wordt geboden aan 216 auto’s die met liften in en uit worden getransporteerd. Net zoals de oude graansilo’s heeft ook de Silodam een metamorfose ondergaan. De dakconstructie van de parkeergarage wordt direct gebruikt als oppervlak voor het
maaiveld, waardoor het beeld van een robuuste, betonnen havenpier ontstaat. Aan de IJ-zijde van de betonnen pier liggen de 2 silo’s en de nieuwbouw als grote oceaanstomers afgemeerd. Aan de zijde van de Houthaven komt een levendige en gevarieerde waterzone met waarschijnlijk 10 ligplaatsen voor varende woonschepen, steigers en een drijvende tuin. Ook worden er nog een aantal banken en picknicktafels in de openbare ruimte geplaatst, zodat mensen kunnen genieten van het uitzicht vanaf de Silodam. Dit zal in 2004 worden gerealiseerd. Langs de bebouwing is over de hele lengte van de dam een drie meter brede houten trottoir gelegd: de boardwalk. Aan het eind van de dam loopt de boardwalk als het ware de hoek om en gaat via een monumentale trap dwars door de nieuwbouw heen. Hier kan vanaf het ‘Balkon aan het IJ’ worden genoten van een panoramische uitzicht over het IJ.
B 55
adressen 02.05.2005 bron: www.ijoevers.nl GEMEENTELIJKE DIENSTEN EN INSTELLINGEN
AANGRENZENDE STADSDELEN
PER DEELPROJECT
Projectgroep Zuidelijke IJ-oever Postbus 1269 1000 BG Amsterdam 020-5529646
[email protected] Informatiecentrum Stationseiland www.stationseiland. amsterdam.nl Wooninformatiecentrum Zuiderkerk www.zuiderkerk. amsterdam.nl Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling www.ars-amsterdam.nl Dienst Ruimtelijke Ordening www.dro.amsterdam.nl DIVV www.ivv.amsterdam.nl Ontwikkelingsbedrijf www.oga.amsterdam.nl Dienst Milieu en Bouwtoezicht www.dmb.amsterdam.nl Dienst Binnenstad en Bestuursdienst Amsterdam www.amsterdam.nl Havenbedrijf www.amsterdamports.nl Binnenwaterbeheer Amsterdam www.binnenwaterbeheer.amsterdam.nl
Centrum www.centrum.amsterdam.nl Westerpark www.westerpark.amsterdam.nl Noord www.noord.amsterdam.nl Zeeburg www.zeeburg.nl
Oosterdokseiland Wijkcentrum d´Oude Stadt, Nieuwe Doelenstraat 55, 1012 CP Amsterdam Stichting New Chinatown, Oosterdokskade 8, 1011 AE Amsterdam Stichting De Ruyterkade, Postbus 731, 1000 AS Amsterdam, Oostelijke Handelskade Stichting Wilhelmina, Oostelijke Handelskade 29a1, 1019 BL Amsterdam Bewoners Vereniging Dijksgracht, Dijksgracht 14a, 1019 BT Amsterdam Westelijk Stationseiland Amsterdamse Raad voor de Stadsontwikkeling (ARS), Postbus 1316, Weesperplein 4, 5100 BH Amsterdam Amsterdamse Raad Monumentenzorg (ARM), Amstel 1, Postbus 202, 1000 AE Amsterdam Wijkcentrum Gouden Reaal, Korte Prinsengracht 34, 1013 GS Amsterdam Wijkcentrum d´Oude Stadt, Nieuwe Doelenstraat 55, 1012 CP Amsterdam Westerdokseiland Wijkcentrum Gouden Reaal, Korte Prinsengracht 34, 1013 GS Amsterdam Vereniging de Loods, Westerdoksdijk 17d, 1013 AD Amsterdam
BELANGENGROEPEN Ten behoeve van het totale project: Kamer van Koophandel Postbus 2852 1000 CW Amsterdam NV Zeedijk Zeedijk 47 1012 AR Amsterdam Wijkcentrum D’Oude Stadt Nieuwe Doelenstraat 55 1012 CP Amsterdam
B 56
B6. Bijlagen Hoofdstuk 6 Projectkader Bijlage 6.1 Bijlage 6.2 Bijlage 6.3 Bijlage 6.4 Bijlage 6.5 Bijlage 6.6
Sonderingen Omegam Havenkaart Afmetingen binnenvaartschepen Afmetingen cruiseschip MS Amsterdam Afmetingen schepen SAIL 2005 Beelden schepen SAIL 2005
B 58 B 67 B 68 B 69 B 70 B 72
B 57
6.1 Sonderingen Omegam Overzicht Omegam, met daarin aangegeven de locaties van sonderingen (S, A, C) en Boringen (B).
Bron: Rebel, P. (juni 2005) Bodemgegevens (Amsterdam) Ingenieursbureau Amsterdam
B 58
Bijlagen hoofdstuk 6
Sondering D6-2297 (Kop Tolhuisterrein)
B 59
Sondering 2301S (Sixhaven)
B 60
Bijlagen hoofdstuk 6
Sondering 2315S (Tweede Eiland)
B 61
Sondering 2401S (Kade Stationseiland Middentunnel)
B 62
Bijlagen hoofdstuk 6
Sondering 2613S (Kade Stationseiland westpunt)
B 63
Sondering 2615S (Kade Stationseiland westtunnel)
B 64
Bijlagen hoofdstuk 6
Sondering 2616S (Kade Stationseiland oosttunnel)
B 65
Sondering C6-941 (Kade Wig Shell-gebied)
B 66
Bijlagen hoofdstuk 6
6.2 Havenkaart
Bron: Havenbedrijf (juni 2005) Havenkaart, van: <www.amsterdamports.nl>
B 67
6.3 Afmetingen binnenvaartschepen
Bron: Groeneveld, R. (2001) Inland Waterways. Ports, Waterways and Inland Navigation (Delft) TU Delft
B 68
6.4 Afmetingen cruiseschip MS Amsterdam
Bijlagen hoofdstuk 6
Bron: VFD (1998) Gegevens Ms. Amsterdam (schetsen, tekst) pdf (Utrecht) VFD Architecten (2005)
B 69
Bijlage: Afmetingen schepen SAIL2005 2005 6.5 Afmetingen schepen SAIL schip Tall Ships Alexander von Humboldt Amerigo Vespucci Dar Mlodziezy Eendracht Europa INS Tarangini Khersones Kruzenshtern Mir Mircea Oosterschelde Sagres II Sedov Shabab Oman Stad Amsterdam Statsraad Lehmkuhl Sørlandet Tenacious
lengte
breedte 8,00 13,90 14,00 12,30 7,45 12,75 14,00 13,90 13,90 12,00 7,50 12,00 14,70 8,50 10,50 12,65 9,00 10,60
hoogte (boven water) 31,60 52,50 62,10/50,101 41,70 33,00 34,50 49,50 51,30 50,10 45,30 36,00 45,10 54,50 30,00 46,25 48,00 35,00 39,55
62,60 104,20 110,60 59,08 55,10 54,00 109,40 114,50 108,60 81,28 50,00 89,50 118,00 52,40 76,00 98,00 66,00 65,00(49,85)
Marineschepen Barbaros Hr.Ms. de Ruyter Hr.Ms. Rotterdam Hr.Ms. Zeeleeuw (duikboot)
5,20 7,30 7,00 5,00 4,50 4,50 6,50 6,90 6,30 5,20 3,00 5,50 6,50 4,60 4,20 5,20 4,50 6,60
118,00 144,00 166,00 67,20
14,80 17,00 27,00 8,50
15,50 14,80 20,00 ?
6,40 5,00 5,90 7,20
Replica’s Prins Willem
68,00
14,32
54,00
4,00
Moderne Schepen Bonduelle Windrose of Amsterdam
18,28 46,30
18,60 8,00
30,48 47,00
4,95 4,20
B 70
diepgang
Bijlagen hoofdstuk 6
1) Volgens www.wikipedia.org bedraagt de hoogte van het schip 62,1 meter. Hierbij wordt niet vermeld wat met de term hoogte wordt bedoeld. Andere bronnen melden een air draft van 50,1 meter (www.ronnieuwenhuizen.com) en een mastlengte van 49,5 meter (www.dar-mlodziezy.de). Aangezien de mast verankerd is in de romp, en de hoogte van het main deck volgens dezelfde bron 7,8 meter bedraagt, kan de hoogte boven water daarmee nooit boven de 57,3 meter uitkomen. Daarmee kan worden gesteld dat de door wikipedia gestelde hoogte onjuist is, ook vanwege de grotere betrouwbaarheid van www.dar-mlodziezy.de, de eigen website van het schip. referenties: www.dar-mlodziezy.de www.edinfor.pt www.encyclopedia.thefreedictionary.com/frigate www.gorch-fock-stralsund.de www.hollandjachtbouw.nl www.marine.nl/schepen/eskader/lpd/rotterdam www.ronnieuwenhuizen.com www.sail.nl www.users.scoutnet.nl/~hrmsderuyter www.victory-cruises.com/cape-town www.wikipedia.org
B 71
6.6 Beelden schepen SAIL 2005
Europa
Mir
Pogoria
Sedov
B 72
Bijlagen hoofdstuk 6
Dar Mlodziezy
Statsraad
Het IJ tijdens Sail
Bron: www.sail.nl B 73
B 74
B8. Bijlagen Hoofdstuk 8 Aanvaarbeveiliging Bijlage 8.1 Bijlage 8.2
Excel bestand aanvaring grond Excel bestand aanvaring palen
B 76 B 80
B 75
8.1 Excel bestand aanvaring grond Opstuwing schip door bodemverhoging Waarden schip lengte breedte waterlijn diepgang blokcoefficient
l b d Cb
295 32 10 0,74
m m m -
3,33 1,33 1 1 1 1,33 [=Ch*Ce*Cc*Cs]
waterverplaatsing V
70000 m3
Ch Ce Cc Cs
drooggewicht
70000 ton
Ctot
m
Opstuwing helling tijdstap
0,33 1 op 3 wordt 1 gedeeld door 3 0,1 v
0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00 3,33
[Ekin = 0,5*mv^2Ctot] [h = Ekin/mg]
Ekin
0 8750 35000 78750 140000 218750 315000 428750 560000 708750 875000
h
388889 h boeg
Opstuwing met meebewegend water v Ekin h 0,00 0 0,50 11646 1,00 46585 1,50 104815 2,00 186338 2,50 291154 3,00 419262 3,50 570662 4,00 745354 4,50 943339 5,00 1164616 3,33
517607 h boeg
0,00 0,35 0,71 1,06 1,41 1,77 2,12 2,47 2,83 3,18 3,54 2,36 4,71
0,00 0,41 0,82 1,22 1,63 2,04 2,45 2,86 3,26 3,67 4,08 2,72 5,44
Algemene waarden ro 1 ton/m3 g 10 m/s2
v0
Extra watermassa spoelt zelf omhoog, wordt dus buiten beschouwing gelaten. t
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 2,9 3 3,1 3,2 3,3
v
3,333333 3,329998 3,319987 3,303298 3,279946 3,249955 3,213366 3,17023 3,120612 3,064588 3,002248 2,933693 2,859034 2,778395 2,69191 2,599722 2,501984 2,398856 2,290506 2,177106 2,058833 1,935864 1,808375 1,676534 1,540494 1,400385 1,256294 1,108235 0,956092 0,799506 0,637591 0,468109 0,283739 #NUM!
vvert 1,054093 1,053038 1,049872 1,044595 1,03721 1,027726 1,016156 1,002515 0,986824 0,969108 0,949394 0,927715 0,904106 0,878606 0,851257 0,822104 0,791197 0,758585 0,724321 0,688461 0,65106 0,612174 0,571858 0,530166 0,487147 0,442841 0,397275 0,350455 0,302343 0,252826 0,201624 0,148029 0,089726 #NUM!
delta h 0,105409 0,105304 0,104987 0,104459 0,103721 0,102773 0,101616 0,100251 0,098682 0,096911 0,094939 0,092772 0,090411 0,087861 0,085126 0,08221 0,07912 0,075858 0,072432 0,068846 0,065106 0,061217 0,057186 0,053017 0,048715 0,044284 0,039728 0,035045 0,030234 0,025283 0,020162 0,014803 0,008973 #NUM!
B 76
h 0,105409 0,210713 0,3157 0,42016 0,523881 0,626653 0,728269 0,82852 0,927203 1,024114 1,119053 1,211824 1,302235 1,390096 1,475221 1,557432 1,636551 1,71241 1,784842 1,853688 1,918794 1,980012 2,037197 2,090214 2,138929 2,183213 2,22294 2,257986 2,28822 2,313503 2,333665 2,348468 2,357441 #NUM!
Epot 777,7778 3107,999 6976,665 12357,39 19211,57 27488,6 37126,29 48051,22 60179,35 73416,6 87659,57 102796,3 118707,1 135265,6 152339,5 169791,6 187481 205264,3 222996,3 240531,2 257724 274431,2 290512,1 305829,6 320251,1 333649,3 345902,5 356895 366516,6 374660,6 381219,5 386071,1 389026,8 #NUM!
Bijlagen hoofdstuk 8 Wrijving schip door bodemverhoging Waarden schip lengte breedte waterlijn diepgang blokcoefficient
l b d Cb
295 32 10 0,74
m m m -
3,33 1,33 1 1 1 1,33 [=Ch*Ce*Cc*Cs]
waterverplaatsing
V
70000 m3
Ch Ce Cc Cs
drooggewicht
m
70000 ton
Ctot
lengte boeg l boeg breedte boeg b boeg lengte verlopend deel Waarden grond wrijvingshoek wrijvingscoefficient stijging bodem helling bodem
45 m 5m 45 m
phi mu h
Wrijving tijdstap
Algemene waarden ro 1 ton/m3 g 10 m/s2
v0
20 graden 0,36397 0,45 m over 1 boeglengte 0,01 1s
sigma v sigma wr
70 25,47792
Voorkant schip wordt opgetild: Fvert is 0,5 * l * b * delta h * Cb * ro * g
Linksonder wordt wel gerekend met meebewegend water, omdat dit het met het schip mee stroomt. Het afgeremde schip wordt door deze stroom verder voortgertokken. Hieronder wordt niet gerekend met meebewegend water om de energiebalans in evenwicht te houden. v
0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00
Ekin=Ewr x 0 8750 35000 78750 140000 218750 315000 428750 560000 708750 875000
3,33 388888,9
0,00 11,72 23,44 35,16 46,88 58,60 70,32 82,04 93,77 105,49 117,21
t
78,14 m
Hieronder wordt wel gerekend met meebewegend water, omdat dit met het schip mee stroomt. Het afgeremde schip wordt door de stroom verder voortgetrokken. v
0,00 0,50 1,00 1,50 2,00 2,50 3,00 3,50 4,00 4,50 5,00
Ekin=Ewr x 0 11646,16 46584,62 104815,4 186338,5 291153,9 419261,6 570661,6 745354 943338,6 1164616
3,33 517606,9
0,00 13,52 27,04 40,57 54,09 67,61 81,13 94,65 108,18 121,70 135,22 90,15 m
Wrijving met breder wordende boeg Als de wrijvingslengte boven de 45 m uitkomt, verbreedt de boeg zich over 45 m tot max breedte. b is b boeg + [(x - l boeg) / l deel] x (b schip - b boeg)
t
De wrijvingsversnelling is echter niet afhankelijk van b bodem. Een zelfde waarde voor de afremlengte verschijnt.
Wrijving plus potentiele energie Door het omhoogkomen bij het vastlopen verliest het schip extra snelheidsenergie aan potentiele energie. h schip is weer 0,5 h boeg Hier is wel weer gerekend met massa meebewegend water.
[Ekin = 0,25*l*Cb*ro*g*alfa*(alfa+mu)x^2 x
88,93 m
h
0,89 m
t
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17
x
x
x
0,00 3,33 6,66 9,98 13,27 16,55 19,79 23,00 26,16 29,28 32,34 35,35 38,29 41,16 43,95 46,67 49,30 51,84 54,29 56,64 58,88 61,02 63,05 64,96 66,76 68,43 69,98 71,40 72,69 73,85 74,87 75,76 76,51 77,12 77,59 77,92 78,11 78,15
0,00 3,33 6,66 9,98 13,27 16,55 19,79 23,00 26,16 29,28 32,34 35,35 38,29 41,16 43,95 46,67 49,30 51,84 54,29 56,64 58,88 61,02 63,05 64,96 66,76 68,43 69,98 71,40 72,69 73,85 74,87 75,76 76,51 77,12 77,59 77,92
0,00 3,33 6,66 9,98 13,29 16,57 19,84 23,07 26,28 29,44 32,57 35,64 38,67 41,65 44,56 47,41 50,19 52,91
delta h
b bodem
delta h
b bodem
0 0,033333 0,066606 0,099757 0,132727 0,165456 0,197883 0,22995 0,261599 0,292771 0,323411 0,353462 0,38287 0,411582 0,439544 0,466706 0,493019 0,518435 0,542907 0,566391 0,588845 0,610227 0,630498 0,649622 0,667564 0,684291 0,699772 0,713981 0,726889 0,738475 0,748717 0,757597 0,765097 0,771206 0,775911 0,779204 0,781078 0,781532
0 0,033333 0,066606 0,099757 0,132727 0,165456 0,197883 0,22995 0,261599 0,292771 0,323411 0,353462 0,38287 0,411582 0,439544 0,466706 0,493019 0,518435 0,542907 0,566391 0,588845 0,610227 0,630498 0,649622 0,667564 0,684291 0,699772 0,713981 0,726889 0,738475 0,748717 0,757597 0,765097 0,771206 0,775911 0,779204
delta h
0 0,033333 0,06662 0,099814 0,132869 0,165736 0,198371 0,230726 0,262756 0,294415 0,325659 0,356442 0,386721 0,416453 0,445594 0,474102 0,501938 0,529059
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
Acontact 0,00 16,67 33,30 49,88 66,36 82,73 98,94 114,98 130,80 146,39 161,71 176,73 191,44 205,79 219,77 233,35 246,51 259,22 271,45 283,20 294,42 305,11 315,25 324,81 333,78 342,15 349,89 356,99 363,44 369,24 374,36 378,80 382,55 385,60 387,96 389,60 390,54 390,77
Fvert
sigma vert 0 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70
sigma wr
Fwr
a
v
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6,002373 7,581151 9,106095 10,57443 11,98349 13,3307 14,61361 15,8299 16,97733 18,05384 19,05745 19,98635 20,83883 21,61336 22,30851 22,92303 23,4558 23,90585 24,27235 24,55464 24,75221
Acontact 0,00 16,67 33,30 49,88 66,36 82,73 98,94 114,98 130,80 146,39 161,71 176,73 191,44 205,79 219,77 280,13 373,77 472,09 574,09 678,73 784,97 891,76 998,07 1102,89 1205,21 1304,08 1398,59 1487,85 1571,05 1647,43 1716,29 1777,00 1829,03 1871,90 1905,22 1928,70
Fvert
sigma vert 0 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 58,31027 46,16713 38,43579 33,09871 29,20686 26,25519 23,95027 22,11006 20,61572 19,38646 18,36552 17,51196 16,79557 16,19369 15,68908 15,26849 14,92168 14,64077 14,4197 14,25392 14,14015
sigma wr
Fwr
a
v
Acontact 0,00 16,67 33,31 49,91 66,43 82,87 99,19 115,36 131,38 147,21 162,83 178,22 193,36 208,23 222,80 237,05 250,97 264,53
Fvert
sigma vert 0 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70 70
sigma wr
Fwr
Ewr
Ehoogte
b bodem
5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5
B 77
0 1166,667 2331,21 3491,511 4645,458 5790,951 6925,906 8048,256 9155,959 10247 11319,39 12371,19 13400,47 14405,36 15384,04 16334,72 17255,67 18145,22 19001,75 19823,7 20609,57 21357,94 22067,44 22736,78 23364,74 23950,18 24492,04 24989,32 25441,13 25846,63 26205,1 26515,88 26778,41 26992,2 27156,87 27272,13 27337,74 27353,61
0 1166,667 2331,21 3491,511 4645,458 5790,951 6925,906 8048,256 9155,959 10247 11319,39 12371,19 13400,47 14405,36 15384,04 16334,72 17255,67 18145,22 19001,75 19823,7 20609,57 21357,94 22067,44 22736,78 23364,74 23950,18 24492,04 24989,32 25441,13 25846,63 26205,1 26515,88 26778,41 26992,2 27156,87 27272,13
0 1166,667 2331,715 3493,505 4650,399 5800,763 6942,97 8075,403 9196,455 10304,53 11398,06 12475,48 13535,24 14575,84 15595,78 16593,58 17567,81 18517,06
0 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792
0 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 21,2232 16,80346 13,98948 12,04694 10,63043 9,556107 8,717186 8,047405 7,50351 7,056094 6,684503 6,37383 6,113087 5,894021 5,710357 5,557274 5,431048 5,328805 5,248342 5,188004 5,146593
0 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792 25,47792
0 424,6319 848,4911 1270,806 1690,809 2107,734 2520,823 2929,326 3332,497 3729,603 4119,922 4502,744 4877,371 5243,122 5599,331 5945,351 6280,551 6604,321 6916,072 7215,237 7501,271 7773,655 8031,891 8275,51 8504,07 8717,153 8914,372 9095,368 9259,812 9407,405 9537,877 9650,993 9746,544 9824,359 9884,294 9926,242 9950,125 9955,901
0 424,6319 848,4911 1270,806 1690,809 2107,734 2520,823 2929,326 3332,497 3729,603 4119,922 4502,744 4877,371 5243,122 5599,331 5945,351 6280,551 6604,321 6916,072 7215,237 7501,271 7773,655 8031,891 8275,51 8504,07 8717,153 8914,372 9095,368 9259,812 9407,405 9537,877 9650,993 9746,544 9824,359 9884,294 9926,242
0 424,6319 848,6749 1271,532 1692,607 2111,305 2527,034 2939,206 3347,236 3750,544 4148,555 4540,703 4926,426 5305,172 5676,398 6039,569 6394,161 6739,66
0 0,006066 0,012121 0,018154 0,024154 0,03011 0,036012 0,041848 0,047607 0,05328 0,058856 0,064325 0,069677 0,074902 0,07999 0,084934 0,089722 0,094347 0,098801 0,103075 0,107161 0,111052 0,114741 0,118222 0,121487 0,124531 0,127348 0,129934 0,132283 0,134391 0,136255 0,137871 0,139236 0,140348 0,141204 0,141803 0,142145 0,142227
0 0,006066 0,012121 0,018154 0,024154 0,03011 0,036012 0,041848 0,047607 0,05328 0,058856 0,064325 0,069677 0,074902 0,07999 0,084934 0,089722 0,094347 0,098801 0,103075 0,107161 0,111052 0,114741 0,118222 0,121487 0,124531 0,127348 0,129934 0,132283 0,134391 0,136255 0,137871 0,139236 0,140348 0,141204 0,141803
0 1415,44 4240,432 8461,155 14055,92 20995,26 29242,1 38751,97 49473,19 61347,18 74308,78 88286,58 103203,3 118976,3 135517,9 152735,9 170534,2 188813,1
3,333333 3,327267 3,315146 3,296991 3,272837 3,242727 3,206715 3,164867 3,11726 3,06398 3,005124 2,940799 2,871123 2,796221 2,71623 2,631297 2,541575 2,447227 2,348426 2,245351 2,13819 2,027138 1,912397 1,794175 1,672688 1,548158 1,42081 1,290876 1,158593 1,024201 0,887946 0,750074 0,610838 0,47049 0,329286 0,187483 0,045338 -0,096889
3,333333 3,327267 3,315146 3,296991 3,272837 3,242727 3,206715 3,164867 3,11726 3,06398 3,005124 2,940799 2,871123 2,796221 2,71623 2,631297 2,541575 2,447227 2,348426 2,245351 2,13819 2,027138 1,912397 1,794175 1,672688 1,548158 1,42081 1,290876 1,158593 1,024201 0,887946 0,750074 0,610838 0,47049 0,329286 0,187483
0 19,44444 77,66993 174,3511 308,9459 480,6978 688,6405 931,6019 1208,211 1516,906 1855,94 2223,394 2617,183 3035,074 3474,689 3933,527 4408,972 4898,309
Ekin 388888,9 387474,7 384656,7 380455,4 374901,2 368034,7 359905,7 350573,5 340105,9 328579,1 316077 302690,5 288517,1 273659,8 258226,8 242330,3 226086 209612,2 193028,7 176456,1 160015 143825,1 128004,1 112667,3 97926,04 83887,73 70654,49 58322,61 46981,8 36714,58 27595,67 19691,41 13059,31 7747,635 3795,024 1230,239 71,94327 328,5637
Ewr
Etot 388888,9 388890,2 388895,3 388906,9 388927,3 388959 389004,4 389065,7 389145 389244,4 389365,6 389510,4 389680,4 389876,7 390100,7 390353,1 390634,9 390946,4 391288,1 391660 392061,9 392493,5 392954,3 393443,5 393960 394502,8 395070,4 395661,3 396273,8 396905,9 397555,7 398221 398899,6 399589 400286,8 400990,6 401697,8 402405,8
Ekin 388888,9 387474,7 384656,7 380455,4 374901,2 368034,7 359905,7 350573,5 340105,9 328579,1 316077 302690,5 288517,1 273659,8 258226,8 242330,3 226086 209612,2 193028,7 176456,1 160015 143825,1 128004,1 112667,3 97926,04 83887,73 70654,49 58322,61 46981,8 36714,58 27595,67 19691,41 13059,31 7747,635 3795,024 1230,239
Ewr
Etot 388888,9 388890,2 388895,3 388906,9 388927,3 388959 389004,4 389065,7 389145 389244,4 389365,6 389510,4 389680,4 389876,7 390100,7 390353,1 390634,9 390946,4 391288,1 391660 392061,9 392493,5 392954,3 393443,5 393960 394502,8 395070,4 395661,3 396273,8 396905,9 397555,7 398221 398899,6 399589 400286,8 400990,6
Ekin 517606,9 516172 513288,8 508971,4 503242,1 496131 487676,2 477923,3 466925,5 454742,8 441442,2 427097 411786,4 395595,5 378614,3 360937,5 342663,7 323895,5
v
0 1415,44 4238,596 8451,504 14026,09 20924,36 29098,7 38492,21 49039,12 60665,26 73288,62 86819,93 101163,3 116216,9 131873,9 148022,8 164548,8 181334,2 198259,4 215203,9 232046,9 248668,4 264950,2 280776,2 296034 310615,1 324415,9 337338,7 349292 360191,3 369960,1 378529,6 385840,2 391841,3 396491,8 399760,4 401625,8 402077,2
0 1415,44 4238,596 8451,504 14026,09 20924,36 29098,7 38492,21 49039,12 60665,26 73288,62 86819,93 101163,3 116216,9 131873,9 148022,8 164548,8 181334,2 198259,4 215203,9 232046,9 248668,4 264950,2 280776,2 296034 310615,1 324415,9 337338,7 349292 360191,3 369960,1 378529,6 385840,2 391841,3 396491,8 399760,4
3,33 3,32871 3,3194 3,305411 3,286754 3,263449 3,235523 3,203007 3,165939 3,124364 3,078333 3,027903 2,973136 2,9141 2,850869 2,783522 2,712144 2,636824
2,50 4,50 3,00 5,00 3,50 4,00 3,33 4,50 5,00
291153,9 943338,6 419261,6 1164616 570661,6 745354 517606,9 943338,6 1164616
67,61 121,70 81,13 135,22 94,65 108,18 90,15 m 121,70 135,22
24 28 25 29 26 30 27 31 28 32 29 33 30 34 31 35 32 36 33 37 34 35 36 x 37 0
66,76 0,726889 0,667564 333,78 25441,13 23364,74 70 25,47792 25,47792 9259,812 8504,07 0,132283 0,121487 1,158593 1,672688 97926,04 296034 396273,8 393960 72,69 55 363,44 70 46981,8 349292 68,43 0,738475 0,684291 342,15 25846,63 23950,18 70 25,47792 25,47792 9407,405 8717,153 0,134391 0,124531 1,024201 1,548158 36714,58 83887,73 360191,3 310615,1 396905,9 394502,8 73,85 55 369,24 70 69,98 0,748717 0,699772 349,89 24492,04 70 25,47792 25,47792 9537,877 8914,372 0,136255 0,127348 0,887946 1,42081 27595,67 70654,49 369960,1 324415,9 397555,7 395070,4 74,87 55 374,36 26205,1 70 71,40 0,757597 0,713981 356,99 26515,88 24989,32 70 25,47792 25,47792 9650,993 9095,368 0,137871 0,129934 0,750074 1,290876 19691,41 58322,61 378529,6 337338,7 395661,3 75,76 55 378,80 70 398221 72,69 0,765097 0,726889 363,44 26778,41 25441,13 70 25,47792 25,47792 9746,544 9259,812 0,139236 0,132283 0,610838 1,158593 13059,31 46981,8 385840,2 349292 398899,6 396273,8 76,51 55 382,55 70 73,85 0,771206 0,738475 369,24 25846,63 70 25,47792 25,47792 9824,359 9407,405 0,140348 0,134391 1,024201 36714,58 391841,3 360191,3 396905,9 77,12 55 385,60 26992,2 70 0,47049 7747,635 399589 74,87 0,775911 0,748717 374,36 27156,87 26205,1 70 25,47792 25,47792 9884,294 9537,877 0,141204 0,136255 0,329286 0,887946 3795,024 27595,67 396491,8 369960,1 400286,8 397555,7 77,59 55 387,96 70 75,76 0,779204 0,757597 378,80 27272,13 26515,88 70 25,47792 25,47792 9926,242 9650,993 0,141803 0,137871 0,187483 0,750074 1230,239 19691,41 399760,4 378529,6 400990,6 398221 77,92 55 389,60 70 76,51 0,781078 0,765097 382,55 27337,74 26778,41 70 25,47792 25,47792 9950,125 9746,544 0,142145 0,139236 0,045338 0,610838 71,94327 13059,31 401625,8 385840,2 401697,8 398899,6 78,11 55 390,54 70 77,12 0,771206 5 385,60 26992,2 70 25,47792 9824,359 0,140348 0,47049 7747,635 391841,3 399589 78,15 0,781532 5 390,77 27353,61 70 25,47792 9955,901 0,142227 -0,096889 328,5637 402077,2 402405,8 77,59 0,775911 5 387,96 27156,87 70 25,47792 9884,294 0,141204 0,329286 3795,024 396491,8 400286,8 77,92 0,779204 5 389,60 27272,13 70 25,47792 9926,242 0,141803 0,187483 1230,239 399760,4 400990,6 78,11 delta 0,781078 390,54 Fvert 27337,74 sigma vert 70 sigma 25,47792 9950,125 a 0,142145 v 0,045338 Ekin 71,94327 Ewr 401625,8 Etot 401697,8 h b bodem 5 Acontact wr Fwr 78,15 390,77 70 328,5637 402077,2 402405,8 0,00 0,781532 0 55 0,00 27353,61 0 0 25,47792 0 9955,901 0 0,142227 0 -0,096889 3,333333 388888,9 0 388888,9
Wrijving schip 3,33door bodemverhoging, bodemoppervlak 517606,9 90,15 m wordt breder onder centrale deel romp Wrijving met breder wordende boeg Als de wrijvingslengte boven de 45 m uitkomt, verbreedt de boeg zich over 45 m tot max breedte. b is b boeg + [(x - l boeg) / l deel] x (b schip - b boeg) Wrijving met breder wordende boeg Alswrijvingsversnelling de wrijvingslengte boven de niet 45 mafhankelijk uitkomt, van b bodem. De is echter verbreedt boeg voor zich over 45 m tot max breedte. Een zelfde de waarde de afremlengte verschijnt. b is b boeg + [(x - l boeg) / l deel] x (b schip - b boeg)
t
t
De wrijvingsversnelling is echter niet afhankelijk van b bodem. Een zelfde waarde voor de afremlengte verschijnt.
1 2 3 x 40 51 62 73 84 95 106 117 128 139 10 14 11 15 12 16 13 17 14 18 15 19 16 20 17 21 18 22 19 23 20 24 21 25 22 26 23 27 24 28 25 29 26 30 27 31 28 32 29 33 30 34 31 35 32 33 34 x 35 0
3,33 0,033333 5 16,67 1166,667 70 25,47792 424,6319 0,006066 3,327267 387474,7 1415,44 6,66 0,066606 5 33,30 2331,21 70 25,47792 848,4911 0,012121 3,315146 384656,7 4238,596 h b bodem5 Acontact wr Fwr 9,98 delta 0,099757 49,88 Fvert 3491,511 sigma vert 70 sigma 25,47792 1270,806 a0,018154 v3,296991 Ekin 380455,4 Ewr 8451,504 0,00 0 5 0,00 0 0 0 0 0 3,333333 388888,9 13,27 0,132727 5 66,36 4645,458 70 25,47792 1690,809 0,024154 3,272837 374901,2 14026,090 3,33 0,165456 0,033333 16,67 5790,951 1166,667 70 25,47792 25,47792 2107,734 424,6319 0,006066 3,327267 368034,7 387474,7 20924,36 1415,44 16,55 55 82,73 70 0,03011 3,242727 6,66 0,197883 0,066606 33,30 6925,906 2331,21 70 25,47792 25,47792 2520,823 848,4911 0,036012 0,012121 3,206715 3,315146 359905,7 384656,7 4238,596 19,79 55 98,94 70 29098,7 9,98 0,099757 49,88 8048,256 3491,511 70 25,47792 25,47792 2929,326 1270,806 0,041848 0,018154 3,164867 3,296991 350573,5 380455,4 38492,21 8451,504 23,00 0,22995 55 114,98 70 13,27 0,261599 0,132727 66,36 9155,959 4645,458 70 25,47792 25,47792 3332,497 1690,809 0,047607 0,024154 3,272837 374901,2 49039,12 14026,09 26,16 55 130,80 70 3,11726 340105,9 16,55 0,292771 0,165456 82,73 5790,951 70 25,47792 25,47792 3729,603 2107,734 0,05328 0,03011 3,242727 368034,7 60665,26 20924,36 29,28 55 146,39 10247 70 3,06398 328579,1 19,79 0,323411 0,197883 98,94 11319,39 6925,906 70 25,47792 25,47792 4119,922 2520,823 0,058856 0,036012 3,005124 3,206715 359905,7 29098,7 32,34 55 161,71 70 316077 73288,62 23,00 0,353462 0,22995 114,98 12371,19 8048,256 70 25,47792 25,47792 4502,744 2929,326 0,064325 0,041848 2,940799 3,164867 302690,5 350573,5 86819,93 38492,21 35,35 55 176,73 70 26,16 0,261599 5 130,80 9155,959 70 25,47792 3332,497 0,047607 3,11726 340105,9 49039,12 38,29 0,38287 5 191,44 13400,47 70 25,47792 4877,371 0,069677 2,871123 288517,1 101163,3 29,28 0,411582 0,292771 146,39 14405,36 10247 70 25,47792 25,47792 5243,122 3729,603 0,074902 0,05328 2,796221 3,06398 273659,8 328579,1 116216,9 60665,26 41,16 55 205,79 70 32,34 0,439544 0,323411 161,71 15384,04 11319,39 70 25,47792 25,47792 5599,331 4119,922 0,058856 316077 131873,9 73288,62 43,95 55 219,77 70 0,07999 3,005124 2,71623 258226,8 35,35 0,353462 5 176,73 12371,19 70 25,47792 4502,744 0,084934 0,064325 2,631297 2,940799 242330,3 302690,5 148022,8 86819,93 46,67 0,466706 6,002373 280,13 16334,72 58,31027 21,2232 5945,351 38,29 0,493019 0,38287 7,5811515 191,44 17255,67 13400,47 46,16713 70 16,80346 25,47792 6280,551 4877,371 0,089722 0,069677 2,541575 2,871123 288517,1 101163,3 49,30 373,77 226086 164548,8 41,16 0,411582 5 205,79 14405,36 70 25,47792 5243,122 0,074902 2,796221 273659,8 116216,9 51,84 0,518435 9,106095 472,09 18145,22 38,43579 13,98948 6604,321 0,094347 2,447227 209612,2 181334,2 43,95 0,542907 0,439544 10,574435 219,77 19001,75 15384,04 33,09871 70 12,04694 25,47792 6916,072 5599,331 0,098801 0,07999 2,348426 2,71623 193028,7 258226,8 198259,4 131873,9 54,29 574,09 46,67 0,566391 0,466706 11,98349 6,002373 280,13 16334,72 58,31027 10,63043 21,2232 7215,237 5945,351 0,103075 0,084934 2,245351 2,631297 176456,1 242330,3 215203,9 148022,8 56,64 678,73 19823,7 29,20686 49,30 0,588845 0,493019 7,581151 373,77 20609,57 17255,67 26,25519 46,16713 9,556107 16,80346 7501,271 6280,551 0,107161 0,089722 2,541575 226086 232046,9 164548,8 58,88 13,3307 784,97 2,13819 160015 51,84 0,610227 0,518435 14,61361 9,106095 472,09 21357,94 18145,22 23,95027 38,43579 8,717186 13,98948 7773,655 6604,321 0,111052 0,094347 2,027138 2,447227 143825,1 209612,2 248668,4 181334,2 61,02 891,76 54,29 0,542907 10,57443 574,09 19001,75 33,09871 12,04694 6916,072 0,098801 2,348426 193028,7 198259,4 63,05 0,630498 15,8299 998,07 22067,44 22,11006 8,047405 8031,891 0,114741 1,912397 128004,1 264950,2 56,64 0,649622 0,566391 16,97733 11,98349 1102,89 678,73 22736,78 19823,7 20,61572 29,20686 10,63043 0,103075 1,794175 2,245351 112667,3 176456,1 280776,2 215203,9 64,96 7,50351 7215,237 8275,51 0,118222 58,88 0,667564 0,588845 18,05384 13,3307 1205,21 784,97 23364,74 20609,57 19,38646 26,25519 7,056094 9,556107 7501,271 0,107161 1,672688 2,13819 97926,04 160015 232046,9 66,76 8504,07 0,121487 296034 61,02 0,684291 0,610227 19,05745 14,61361 1304,08 891,76 23950,18 21357,94 18,36552 23,95027 6,684503 8,717186 8717,153 7773,655 0,124531 0,111052 1,548158 2,027138 83887,73 143825,1 310615,1 248668,4 68,43 63,05 0,699772 0,630498 19,98635 15,8299 1398,59 998,07 24492,04 22067,44 17,51196 22,11006 8,047405 8031,891 0,127348 0,114741 1,912397 128004,1 324415,9 264950,2 69,98 6,37383 8914,372 1,42081 70654,49 64,96 0,713981 0,649622 20,83883 16,97733 1487,85 1102,89 24989,32 22736,78 16,79557 20,61572 6,113087 7,50351 9095,368 8275,51 0,129934 0,118222 1,290876 1,794175 58322,61 112667,3 337338,7 280776,2 71,40 66,76 0,726889 0,667564 21,61336 18,05384 1571,05 1205,21 25441,13 23364,74 16,19369 19,38646 5,894021 7,056094 9259,812 8504,07 0,132283 0,121487 1,158593 1,672688 97926,04 296034 72,69 46981,8 349292 68,43 0,738475 0,684291 22,30851 19,05745 1647,43 1304,08 25846,63 23950,18 15,68908 18,36552 5,710357 6,684503 9407,405 8717,153 0,134391 0,124531 1,024201 1,548158 36714,58 83887,73 360191,3 310615,1 73,85 69,98 0,699772 19,98635 1398,59 24492,04 17,51196 6,37383 8914,372 0,127348 1,42081 70654,49 324415,9 74,87 0,748717 22,92303 1716,29 26205,1 15,26849 5,557274 9537,877 0,136255 0,887946 27595,67 369960,1 71,40 0,757597 0,713981 20,83883 1487,85 26515,88 24989,32 14,92168 16,79557 5,431048 6,113087 9650,993 9095,368 0,137871 0,129934 0,750074 1,290876 19691,41 58322,61 378529,6 337338,7 75,76 23,4558 1777,00 72,69 0,765097 0,726889 23,90585 21,61336 1829,03 1571,05 26778,41 25441,13 14,64077 16,19369 5,328805 5,894021 9746,544 9259,812 0,139236 0,132283 0,610838 1,158593 13059,31 46981,8 385840,2 349292 76,51 73,85 0,738475 22,30851 1647,43 25846,63 15,68908 5,710357 9407,405 0,134391 1,024201 36714,58 360191,3 77,12 0,771206 24,27235 1871,90 26992,2 14,4197 5,248342 9824,359 0,140348 0,47049 7747,635 391841,3 74,87 0,775911 0,748717 24,55464 22,92303 1905,22 1716,29 27156,87 26205,1 14,25392 15,26849 5,188004 5,557274 9884,294 9537,877 0,141204 0,136255 0,329286 0,887946 3795,024 27595,67 396491,8 369960,1 77,59 75,76 0,779204 0,757597 24,75221 23,4558 1928,70 1777,00 27272,13 26515,88 14,14015 14,92168 5,146593 5,431048 9926,242 9650,993 0,141803 0,137871 0,187483 0,750074 1230,239 19691,41 399760,4 378529,6 77,92 76,51 0,765097 23,90585 1829,03 26778,41 14,64077 5,328805 9746,544 0,139236 0,610838 13059,31 385840,2 77,12 0,771206 24,27235 1871,90 26992,2 14,4197 5,248342 9824,359 0,140348 0,47049 7747,635 391841,3 77,59 delta 0,775911 1905,22 Fvert 27156,87 sigma 14,25392 5,188004 9884,294 Ewr 0,141204 Ehoogte 0,329286 Ekin 3795,024 v 396491,8 h b 24,55464 bodem Acontact vert sigma wr Fwr 77,92 1928,70 1230,239 399760,4 0,00 0,779204 0 24,75221 5 0,00 27272,13 0 14,14015 0 5,146593 0 9926,242 0 0,141803 0 0,187483 0 517606,9 3,33
Wrijving plus potentiele energie Wrijving en opstuwing schip door bodemverhoging Door het omhoogkomen bij het vastlopen verliest het schip t extra snelheidsenergie aan potentiele energie.
plus potentiele hWrijving schip is weer 0,5 h boeg energie Door het omhoogkomen bij het vastlopen verliest het schip extraissnelheidsenergie aan potentiele energie. Hier wel weer gerekend met massa meebewegend water. h schip is weer 0,5 h boeg Hier is wel weer gerekend met massa meebewegend water. [Ekin = 0,25*l*Cb*ro*g*alfa*(alfa+mu)x^2 x
88,93 m
[Ekin = 0,25*l*Cb*ro*g*alfa*(alfa+mu)x^2 h 0,89 m x
88,93 m
h
0,89 m
t
1 3,33 2 6,66 3 x 9,98 0,00 40 13,29 3,33 51 16,57 6,66 62 19,84 3 9,98 7 23,07 13,29 84 26,28 16,57 95 29,44 19,84 106 32,57 23,07 117 35,64 8 26,28 12 38,67 29,44 139 41,65 10 32,57 14 44,56 11 35,64 15 47,41 12 38,67 16 50,19 13 41,65 17 52,91 14 44,56 15 47,41 16 50,19 17 52,91 18 55,54 19 58,10 20 60,58 21 62,96 22 65,26 23 67,47 24 69,57 25 71,58 26 73,49 27 75,28 28 76,97 29 78,55 30 80,01 31 81,36 32 82,59 33 83,69 34 84,67 35 85,52 36 86,24 37 86,83 38 87,28 39 87,59 40 87,72 41 #NUM! 42 #NUM!
0,033333 5 16,67 0,06662 5 33,31 delta h b bodem5 Acontact 0,099814 49,91 0,00 0,1328690 55 66,43 0,033333 16,67 0,165736 55 82,87 0,06662 33,31 0,198371 55 99,19 0,099814 49,91 0,230726 55 115,36 0,132869 66,43 0,262756 55 131,38 0,165736 82,87 0,294415 55 147,21 0,198371 99,19 0,325659 55 162,83 0,230726 115,36 0,356442 55 178,22 0,262756 5 131,38 0,386721 5 193,36 0,294415 147,21 0,416453 55 208,23 0,325659 162,83 0,445594 55 222,80 0,356442 5 178,22 0,474102 5 237,05 0,386721 193,36 0,501938 55 250,97 0,416453 208,23 0,529059 55 264,53 0,445594 5 222,80 0,474102 5 237,05 0,501938 5 250,97 0,529059 5 264,53 0,555427 5 277,71 0,581004 5 290,50 0,605751 5 302,88 0,629633 5 314,82 0,652613 5 326,31 0,674659 5 337,33 0,695735 5 347,87 0,715811 5 357,91 0,734855 5 367,43 0,752837 5 376,42 0,769729 5 384,86 0,785503 5 392,75 0,800132 5 400,07 0,813591 5 406,80 0,825854 5 412,93 0,836896 5 418,45 0,846692 5 423,35 0,855216 5 427,61 0,86244 5 431,22 0,868329 5 434,16 0,872836 5 436,42 0,87588 5 437,94 0,877211 5 438,61 #NUM! 5 #NUM! #NUM! 5 #NUM!
B 78
1166,667 70 25,47792 424,6319 1415,44 19,44444 516172 3,32871 2331,715 70 25,47792 848,6749 4240,432 77,66993 513288,8 3,3194 Fvert wr Fwr 3493,505 sigma vert 70 sigma 25,47792 1271,532 Ewr 8461,155 Ehoogte 174,3511 Ekin 508971,4 v3,305411 517606,9 3,286754 3,33 4650,3990 700 25,477920 1692,6070 14055,920 308,94590 503242,1 1166,667 70 25,47792 424,6319 1415,44 19,44444 516172 3,32871 5800,763 70 25,47792 2111,305 20995,26 480,6978 496131 3,263449 2331,715 70 25,47792 25,47792 2527,034 848,6749 4240,432 77,66993 487676,2 513288,8 3,235523 3,3194 6942,97 70 29242,1 688,6405 3493,505 70 25,47792 25,47792 2939,206 1271,532 38751,97 8461,155 931,6019 174,3511 477923,3 508971,4 3,203007 3,305411 8075,403 70 4650,399 70 25,47792 25,47792 3347,236 1692,607 49473,19 14055,92 1208,211 308,9459 466925,5 503242,1 3,165939 3,286754 9196,455 70 5800,763 70 25,47792 25,47792 3750,544 2111,305 61347,18 20995,26 1516,906 480,6978 454742,8 496131 3,124364 3,263449 10304,53 70 6942,97 70 25,47792 25,47792 4148,555 2527,034 74308,78 29242,1 688,6405 487676,2 3,078333 3,235523 11398,06 70 1855,94 441442,2 8075,403 70 25,47792 25,47792 4540,703 2939,206 88286,58 38751,97 2223,394 931,6019 477923,3 3,203007 12475,48 70 427097 3,027903 9196,455 70 25,47792 3347,236 49473,19 1208,211 466925,5 3,165939 13535,24 70 25,47792 4926,426 103203,3 2617,183 411786,4 2,973136 10304,53 70 25,47792 25,47792 5305,172 3750,544 118976,3 61347,18 3035,074 1516,906 395595,5 454742,8 3,124364 14575,84 70 2,9141 11398,06 70 25,47792 25,47792 5676,398 4148,555 135517,9 74308,78 3474,689 1855,94 378614,3 441442,2 2,850869 3,078333 15595,78 70 12475,48 70 25,47792 4540,703 88286,58 2223,394 427097 2,783522 3,027903 16593,58 70 25,47792 6039,569 152735,9 3933,527 360937,5 13535,24 70 25,47792 25,47792 6394,161 4926,426 170534,2 103203,3 4408,972 2617,183 342663,7 411786,4 2,712144 2,973136 17567,81 70 14575,84 70 25,47792 25,47792 5305,172 118976,3 4898,309 3035,074 323895,5 395595,5 2,636824 2,9141 18517,06 70 6739,66 188813,1 15595,78 70 25,47792 5676,398 135517,9 3474,689 378614,3 2,850869 16593,58 70 25,47792 6039,569 152735,9 3933,527 360937,5 2,783522 17567,81 70 25,47792 6394,161 170534,2 4408,972 342663,7 2,712144 18517,06 70 25,47792 6739,66 188813,1 4898,309 323895,5 2,636824 19439,95 70 25,47792 7075,564 207470,2 5398,739 304738 2,557655 20335,13 70 25,47792 7401,383 226400,3 5907,394 285299,2 2,474737 21201,29 70 25,47792 7716,638 245497 6421,352 265688,6 2,38817 22037,15 70 25,47792 8020,866 264652,2 6937,656 246017,1 2,29806 22841,47 70 25,47792 8313,615 283757,4 7453,325 226396,2 2,204516 23613,05 70 25,47792 8594,447 302704 7965,373 206937,6 2,10765 24350,73 70 25,47792 8862,94 321383,9 8470,828 187752,2 2,007572 25053,38 70 25,47792 9118,684 339690,4 8966,739 168949,8 1,904397 25719,92 70 25,47792 9361,284 357518 9450,202 150638,8 1,798238 26349,3 70 25,47792 9590,361 374763,7 9918,366 132924,9 1,689203 26940,52 70 25,47792 9805,548 391327,3 10368,45 115911,2 1,577398 27492,61 70 25,47792 10006,49 407111,5 10797,77 99697,67 1,462922 28004,63 70 25,47792 10192,85 422022,8 11203,71 84380,38 1,345859 28475,68 70 25,47792 10364,3 435971,7 11583,78 70051,42 1,226273 28904,88 70 25,47792 10520,52 448872,7 11935,6 56798,57 1,104199 29291,35 70 25,47792 10661,18 460644,8 12256,9 44705,21 0,97962 29634,22 70 25,47792 10785,97 471211 12545,53 33850,43 0,852434 29932,57 70 25,47792 10894,56 480497,9 12799,41 24309,65 0,722384 30185,4 70 25,47792 10986,59 488434,4 13016,55 16155,97 0,588905 30391,52 70 25,47792 11061,61 494948,6 13194,92 9463,364 0,450714 30549,27 70 25,47792 11119,02 499960,1 13332,25 4314,524 0,30433 30655,78 70 25,47792 11157,79 503355,8 13425,39 825,7373 0,133137 30702,38 70 25,47792 11174,75 504843,6 13466,23 -702,8842 #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM! #NUM!
388890,2 388895,3 Etot 388906,9 388888,9 388927,3 388890,2 388959 388895,3 389004,4 388906,9 389065,7 388927,3 389145 388959 389244,4 389004,4 389365,6 389065,7 389510,4 389145 389680,4 389244,4 389876,7 389365,6 390100,7 389510,4 390353,1 389680,4 390634,9 389876,7 390946,4 390100,7 391288,1 390353,1 391660 390634,9 392061,9 390946,4 392493,5 391288,1 392954,3 391660 393443,5 392061,9 393960 392493,5 394502,8 392954,3 395070,4 393443,5 395661,3 393960 396273,8 394502,8 396905,9 395070,4 397555,7 395661,3 398221 396273,8 398899,6 396905,9 399589 397555,7 400286,8 398221 400990,6 398899,6 399589 400286,8 400990,6
Bijlagen hoofdstuk 8
Wrijving en opstuwing schip bij hellingconstructie Waarden schip lengte breedte waterlijn diepgang blokcoefficient
l b d Cb
waterverplaatsing
V
drooggewicht
m
Invaarhoek Oppervlak botsvlak
295 32 10 0,74
m m m -
v0
3,33
70000 m3
Ch Ce Cc Cs
1,33 1 1 1
70000 ton
Ctot
10 graden 25 m2
A
Waarden grond wrijvingscoefficient
mu
0,35
helling bodem Wrijving tijdstap
Algemene waarden ro 1 ton/m3 g 10 m/s2
1,33 [=Ch*Ce*Cc*Cs]
vy,0 vx,0
0,578827 3,282693
sigma v sigma wr
466,6667 163,3333
0,33 0,2 s
Voorkant schip wordt opgetild: Fvert is 0,5 * l * b * delta h * Cb * ro * g
Wrijving plus potentiele energie Door het omhoogkomen bij het vastlopen verliest het sc xanders extra snelheidsenergie aan potentiele energie. h schip is weer 0,5 h boeg Hier is wel weer gerekend met massa meebewegend water.
omkeerpunt
t
0 0,2 0,4 0,6 0,8 1 1,2 1,4 1,6 1,8 2 2,2 2,4 2,6 2,8 3 3,2 3,4 3,6 3,8 4 4,2 4,4 4,6 4,8 5 5,2 5,4 5,6 5,8 6 6,2 6,4 6,6 6,8 7 7,2 7,4 7,6 7,8 8 8,2 8,4 8,6 8,8 9 9,2 9,4 9,6 9,8 10 10,2 10,4 10,6 10,8 11
x
0 0,656539 1,312857 1,968719 2,62389 3,278137 3,931234 4,582956 5,233087 5,881418 6,527746 7,171879 7,813636 8,452844 9,089344 9,722989 10,35364 10,98119 11,60552 12,22654 12,84417 13,45837 14,06907 14,67625 15,2799 15,88003 16,47665 17,06988 17,65973 18,24623 18,82946 19,40949 19,98638 20,56024 21,13116 21,69924 22,26461 22,82737 23,38767 23,94562 24,50138 25,05507 25,60684 26,15685 26,70523 27,25215 27,79777 28,34222 28,88568 29,42831 29,97025 30,51167 31,05273 31,59358 32,13439 32,67532
y
0,00 0,12 0,23 0,35 0,46 0,57 0,68 0,79 0,90 1,00 1,10 1,19 1,28 1,37 1,45 1,53 1,60 1,67 1,73 1,78 1,83 1,87 1,90 1,93 1,95 1,96 1,95 1,95 1,93 1,92 1,89 1,87 1,83 1,79 1,75 1,70 1,64 1,58 1,51 1,44 1,36 1,28 1,19 1,10 1,01 0,91 0,81 0,71 0,60 0,49 0,38 0,27 0,16 0,05 -0,07 -0,18
delta h
0 0,0385885 0,077077 0,1153331 0,1532246 0,1906202 0,2273892 0,2634029 0,2985343 0,3326588 0,3656546 0,3974028 0,427788 0,4566987 0,4840271 0,5096696 0,5335269 0,5555039 0,5755096 0,5934562 0,6092585 0,6228314 0,6340859 0,642919 0,6491864 0,6525766 0,6506709 0,6484658 0,6446371 0,6390176 0,63152 0,622101 0,6107441 0,5974523 0,5822427 0,5651449 0,5461984 0,5254522 0,5029633 0,4787968 0,4530246 0,4257256 0,3969848 0,366893 0,3355464 0,3030464 0,269499 0,2350142 0,1997061 0,1636921 0,1270924 0,0900302 0,0526304 0,0150198 -0,022673 -0,060321
Acontact 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00 25,00
Fvert
0 1350,597 2697,694 4036,658 5362,863 6671,705 7958,622 9219,101 10448,7 11643,06 12797,91 13909,1 14972,58 15984,45 16940,95 17838,43 18673,44 19442,64 20142,84 20770,97 21324,05 21799,1 22193,01 22502,17 22721,52 22840,18 22773,48 22696,3 22562,3 22365,62 22103,2 21773,53 21376,04 20910,83 20378,5 19780,07 19116,95 18390,83 17603,72 16757,89 15855,86 14900,4 13894,47 12841,25 11744,12 10606,63 9432,465 8225,498 6989,714 5729,222 4448,235 3151,057 1842,064 525,6938 -793,571 -2111,22
B 79
sigma vert 0 54,02388 107,9078 161,4663 214,5145 266,8682 318,3449 368,7641 417,948 465,7224 511,9164 556,3639 598,9032 639,3782 677,6379 713,5374 746,9376 777,7055 805,7135 830,8387 852,9619 871,964 887,7203 900,0867 908,861 913,6073 910,9393 907,8521 902,4919 894,6246 884,128 870,9414 855,0418 836,4332 815,1398 791,2029 764,6778 735,633 704,1486 670,3155 634,2345 596,0159 555,7787 513,6501 469,765 424,265 377,2986 329,0199 279,5886 229,1689 177,9294 126,0423 73,68254 21,02775 -31,74284 -84,4488
sigma wr
0 18,90836 37,76772 56,51321 75,08008 93,40388 111,4207 129,0674 146,2818 163,0028 179,1707 194,7274 209,6161 223,7824 237,1733 249,7381 261,4282 272,1969 281,9997 290,7936 298,5367 305,1874 310,7021 315,0303 318,1013 319,7625 318,8287 317,7482 315,8722 313,1186 309,4448 304,8295 299,2646 292,7516 285,2989 276,921 267,6372 257,4716 246,452 234,6104 221,9821 208,6056 194,5225 179,7775 164,4177 148,4928 132,0545 115,157 97,856 80,20911 62,2753 44,11479 25,78889 7,359713 -11,10999 -29,55708
Fwr
0 472,7089 944,193 1412,83 1877,002 2335,097 2785,518 3226,685 3657,045 4075,071 4479,269 4868,184 5240,403 5594,559 5929,331 6243,452 6535,704 6804,923 7049,993 7269,839 7463,417 7629,685 7767,552 7875,758 7952,533 7994,064 7970,719 7943,706 7896,804 7827,965 7736,12 7620,737 7481,616 7318,79 7132,474 6923,025 6690,931 6436,789 6161,3 5865,26 5549,552 5215,139 4863,064 4494,439 4110,444 3712,319 3301,363 2878,924 2446,4 2005,228 1556,882 1102,87 644,7222 183,9928 -277,7499 -738,927
Ewr,y
0 54,72336 163,7451 325,8932 539,2608 801,2272 1108,49 1457,104 1842,536 2259,715 2703,106 3166,774 3644,467 4129,694 4615,811 5096,104 5563,877 6012,534 6435,653 6827,061 7180,878 7491,549 7753,808 7962,511 8112,035 8193,34 8147,771 8095,22 8004,516 7872,548 7698,543 7483,202 7228,299 6936,458 6611,014 6255,908 5875,599 5474,981 5059,299 4634,07 4204,998 3777,894 3358,589 2952,851 2566,306 2204,356 1872,099 1574,262 1315,128 1098,479 927,5353 804,9108 732,5733 711,8131 743,221 826,6764
Ehoogte
0 26,05874 103,9651 232,7801 410,8614 635,8808 904,8523 1214,169 1559,648 1936,583 2339,807 2763,757 3202,546 3650,04 4099,938 4545,853 4981,391 5400,231 5796,198 6163,33 6495,929 6788,582 7036,137 7233,536 7375,252 7452,484 7409,021 7358,888 7272,247 7146,011 6979,307 6772,668 6527,647 6246,611 5932,616 5589,304 5220,823 4831,75 4427,012 4011,811 3591,548 3171,74 2757,946 2355,683 1970,349 1607,15 1271,02 966,5545 697,9444 468,9141 282,6685 141,8451 48,47426 3,947913 8,9965 63,675
Ekin,y 15607,76 15526,98 15340,05 15049,09 14657,64 14170,65 13594,42 12936,49 12205,57 11411,46 10564,85 9677,228 8760,746 7828,025 6892,009 5965,801 5062,49 4194,994 3375,907 2617,368 1930,952 1327,627 817,8137 411,7118 120,4714 -38,06617 -50,96672 -153,65 -330,9953 -589,1997 -929,9086 -1351,888 -1851,812 -2424,689 -3064,129 -3762,547 -4511,336 -5301,028 -6121,448 -6961,878 -7811,212 -8658,124 -9491,224 -10299,22 -11071,1 -11796,25 -12464,64 -13066,94 -13594,69 -14040,37 -14397,55 -14661 -14826,71 -14892 -14855,54 -14717,41
vy
0,58 0,577327 0,573842 0,568373 0,560933 0,551536 0,540205 0,526971 0,511868 0,494936 0,476223 0,455779 0,43366 0,409925 0,384638 0,35786 0,329656 0,300085 0,269199 0,237034 0,203594 0,168817 0,132497 0,09401 0,050853 -0,028586 -0,033077 -0,057431 -0,084293 -0,112463 -0,141286 -0,170353 -0,199378 -0,228143 -0,256467 -0,284197 -0,311194 -0,337333 -0,362498 -0,386582 -0,409485 -0,431112 -0,451377 -0,470198 -0,487499 -0,503212 -0,517272 -0,529622 -0,540211 -0,548994 -0,555934 -0,560997 -0,564158 -0,565399 -0,564707 -0,562075
Ewr,x
0 310,3516 930,0429 1856,665 3086,421 4614,153 6433,364 8536,267 10913,83 13555,82 16450,9 19586,66 22949,72 26525,81 30299,83 34255,96 38377,73 42648,12 47049,64 51564,36 56174,03 60860,12 65603,77 70385,8 75186,35 79983,8 84739,35 89451,78 94109,67 98700,83 103212,8 107633 111949,1 116149 120221,1 124153,9 127936,8 131559,2 135011,3 138283,9 141368 144255,6 146938,9 149410,9 151665 153695,4 155496,6 157064,1 158393,6 159481,7 160325,4 160922,5 161271,4 161370,9 161220,7 160821
Ekin,x 501999,2 501662,8 500965,2 499909,7 498501,9 496749,1 494660,9 492248,7 489525,7 486506,8 483208,5 479648,7 475846,9 471823,3 467599,4 463197,4 458640 453950,8 449153,3 444271,5 439329,2 434350,5 429359,3 424379,8 419437,6 414562,9 409850,8 405188,5 400617,3 396152,3 391807,1 387593,5 383522,4 379603,5 375845,5 372255,9 368841,6 365608,2 362560,8 359703,5 357039,6 354571,8 352302,3 350232,6 348363,8 346696,7 345231,5 343968,5 342907,6 342048,6 341391,1 340934,8 340679,3 340624,3 340769,5 341114,5
vx 3,282693 3,281592 3,27931 3,275854 3,271238 3,265482 3,258611 3,250656 3,241652 3,231641 3,220668 3,208783 3,196041 3,1825 3,168223 3,153274 3,137724 3,121642 3,105103 3,088182 3,070957 3,053507 3,035912 3,018256 3,000629 2,983142 2,96614 2,949221 2,932537 2,91615 2,900113 2,884476 2,869288 2,854591 2,840425 2,826829 2,813835 2,801475 2,789775 2,77876 2,768451 2,758867 2,750024 2,741934 2,734609 2,728058 2,722287 2,717303 2,713109 2,709709 2,707103 2,705293 2,70428 2,704061 2,704638 2,706006
8.2 Excel bestand aanvaring palen Aanvaring schip met enkele paal plus fender SCHIP m v hoek vs Ch Ce Cs Cc Ekin PAAL Estaal li FENDER
70000 3,33 0,5 0,029059 1,33 1 1 0,98 38,52281
kg m/s graden m/s
kNm
2,1E+08 kN/m2 19 m
D
0,4 0,4 0,4
t
Ip W A 0,03 0,000601 0,003003 0,034872 0,03 0,000601 0,003003 0,034872 0,03 0,000601 0,003003 0,034872
kpaal kfender ktot Fst 55,17112 50 26,22922 44,95382 55,17112 100 35,55502 52,33888 55,17112 200 43,24245 57,72037
dx 1,713884 1,472053 1,334808
M 854,1226 994,4387 1096,687
sigma 284392,5 331112,8 365157,8
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5
0,03 0,03 0,04 0,04 0,05 0,05
0,001228 0,001228 0,001541 0,001541 0,001811 0,001811
0,004912 0,004912 0,006162 0,006162 0,007245 0,007245
0,044296 0,044296 0,057805 0,057805 0,070686 0,070686
112,8029 112,8029 141,4962 141,4962 166,3704 166,3704
100 200 100 200 100 200
53,00816 72,12395 58,59147 82,86838 62,45829 90,82087
63,90654 74,54418 67,18792 79,90397 69,36957 83,65016
1,205598 1,033556 1,146718 0,964228 1,110654 0,921046
1214,224 1416,339 1276,57 1518,176 1318,022 1589,353
247171,5 288314,7 207166,7 246375,3 181914,1 219363,4
0,6 0,6 0,6 0,6 0,6 0,6
0,03 0,03 0,04 0,04 0,05 0,05
0,002188 0,002188 0,002773 0,002773 0,003294 0,003294
0,007293 0,007293 0,009242 0,009242 0,010979 0,010979
0,053721 0,053721 0,070372 0,070372 0,086394 0,086394
200,9495 200,9495 254,6677 254,6677 302,5326 302,5326
100 200 100 200 100 200
66,77183 100,2368 71,80459 112,0237 75,15729 120,4032
71,72501 87,8795 74,37896 92,90281 76,0956 96,31478
1,074181 0,876719 1,035852 0,829314 1,012485 0,799936
1362,775 1669,71 1413,2 1765,153 1445,816 1829,981
186869,5 228957,8 152908,2 190989,5 131686,7 166676,9
0,7 0,7 0,7 0,7 0,7 0,7
0,03 0,03 0,04 0,04 0,05 0,05
0,00355 0,00355 0,004533 0,004533 0,005424 0,005424
0,010144 0,010144 0,01295 0,01295 0,015498 0,015498
0,063146 0,063146 0,082938 0,082938 0,102102 0,102102
326,1033 326,1033 416,3166 416,3166 498,2094 498,2094
100 200 100 200 100 200
76,53151 123,9693 80,63204 135,0983 83,28345 142,7106
76,78813 97,73071 78,81843 102,0232 80,10384 104,8581
1,003353 0,788346 0,977508 0,755178 0,961822 0,734761
1458,975 1856,883 1497,55 1938,441 1521,973 1992,304
143827 183053,2 115639,3 149684,4 98207,08 128555,8
0,5
0,04 0,001541 0,006162 0,057805 141,4962
B 80
150 72,81202 74,89891 1,028661 1423,079 230942,7
Bijlagen hoofdstuk 8 Aanvaring schip met paalgroep plus fender SCHIP m v hoek vs Ch Ce Cs Cc Ekin
D
hoek
70000 3,33 1 0,058117 1,33 1 1 0,98 154,0795
Berekening geldt alleen voor 3x2 palen Anders Ip anders berekenen
2,1E+08 kN/m2 19 m
FENDER
kNm
PAALGROEP n
6 aantal palen
sx sy e
4 m onderlinge afstand 4m 4m
0,03 0,03 0,03 0,03
Ip 0,000601 0,000601 0,000601 0,000601
W 0,003003 0,003003 0,003003 0,003003
A 0,034872 0,034872 0,034872 0,034872
kpaal 55,17112 55,17112 55,17112 55,17112
k6p 331,0267 331,0267 331,0267 331,0267
Ip 4855,059 4855,059 4855,059 4855,059
0,5 0,5 0,5 0,5
0,03 0,03 0,03 0,03
0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
676,8174 676,8174 676,8174 676,8174
9926,656 9926,656 9926,656 9926,656
323,6953 323,6953 323,6953 323,6953
100 200 300 400
0,6 0,6 0,6 0,6
0,03 0,03 0,03 0,03
0,002188 0,002188 0,002188 0,002188
0,007293 0,007293 0,007293 0,007293
0,053721 0,053721 0,053721 0,053721
200,9495 200,9495 200,9495 200,9495
1205,697 1205,697 1205,697 1205,697
17683,55 17683,55 17683,55 17683,55
576,6376 576,6376 576,6376 576,6376
100 85,22104 162,0544 1,901577 27,15569 0,073313 27,15579 515,9601 70750,62 200 148,4959 213,9167 1,440556 35,84633 0,096775 35,84647 681,0828 93392,96 300 197,335 246,598 1,249641 41,32278 0,11156 41,32293 785,1357 107661,1 400 236,1726 269,7753 1,14228 45,20664 0,122046 45,20681 858,9293 117780
0,7 0,7 0,7 0,7
0,03 0,03 0,03 0,03
0,00355 0,00355 0,00355 0,00355
0,010144 0,010144 0,010144 0,010144
0,063146 0,063146 0,063146 0,063146
326,1033 326,1033 326,1033 326,1033
1956,62 1956,62 1956,62 1956,62
28697,09 28697,09 28697,09 28697,09
935,7746 935,7746 935,7746 935,7746
100 200 300 400
90,34539 164,7817 227,1712 280,2193
0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 1,8 1,9 2 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5
vs 0,029059 0,034871 0,040683 0,046494 0,052305 0,058117 0,063927 0,069738 0,075549 0,081359 0,087169 0,092979 0,098789 0,104598 0,110407 0,116215 0,122024 0,127831 0,133639 0,139446 0,145253
0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03 0,03
Ip 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
W 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
A 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
kpaal 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
k6p 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174 676,8174
Ip 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656 9926,656
0,4 0,4 0,4 0,4
t
PAAL Estaal li
kg m/s graden m/s
Ekin D 38,52281 55,47223 75,50287 98,61449 124,8068 154,0795 186,4322 221,8646 260,3761 301,9664 346,6349 394,381 445,2043 499,104 556,0796 616,1303 679,2554 745,4541 814,7256 887,0691 962,4836
0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5
t
kst kfender 158,3171 100 158,3171 200 158,3171 300 158,3171 400
ktot 61,2879 88,36705 103,6294 113,4245 76,39813 123,6197 155,6988 178,9125
B 81
Fst 137,4279 165,0185 178,7018 186,9566
dx 2,242333 1,867421 1,724431 1,648291
Fy 23,35754 28,0469 30,37255 31,77556
Fx 0,226449 0,271912 0,294459 0,308061
Fp 23,35864 28,04822 30,37398 31,77706
153,4365 2,008381 25,82007 0,123656 25,82037 195,1782 1,57886 32,84429 0,157296 32,84467 219,0433 1,40684 36,86028 0,176529 36,8607 234,8052 1,312403 39,51267 0,189232 39,51312
166,8555 225,3419 264,5843 293,8573
M 443,8141 532,9162 577,1056 603,7641
490,5869 99865,49 624,0487 127033,4 700,3533 142566,2 750,7493 152825
1,846862 27,90227 0,046515 27,90231 530,1439 1,367517 37,68262 0,062819 37,68268 715,9709 1,164691 44,2449 0,073759 44,24496 840,6543 1,048669 49,14005 0,08192 49,14012 933,6623
kst kfender 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200 323,6953 200
ktot 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197 123,6197
Fst 97,59281 117,1107 136,6283 156,1454 175,6621 195,1782 214,6937 234,2086 253,7228 273,2361 292,7487 312,2604 331,7711 351,2808 370,7894 390,2969 409,8032 429,3083 448,8121 468,3145 487,8154
dx
0,78946 0,947347 1,10523 1,263111 1,420988 1,57886 1,736727 1,894589 2,052446 2,210296 2,368139 2,525976 2,683804 2,841624 2,999436 3,157239 3,315032 3,472814 3,630587 3,788348 3,946098
sigma 147774,3 177442,2 192155,7 201032
Fy 16,42277 19,70721 22,9916 26,27591 29,56015 32,84429 36,12833 39,41227 42,69608 45,97977 49,26331 52,5467 55,82994 59,113 62,39588 65,67858 68,96107 72,24335 75,52542 78,80725 82,08884
52262,05 70581,03 82872,43 92041,24
Fx 0,078651 0,094381 0,11011 0,125839 0,141568 0,157296 0,173024 0,188751 0,204478 0,220204 0,235929 0,251654 0,267378 0,283101 0,298823 0,314545 0,330265 0,345984 0,361703 0,37742 0,393136
Fp 16,42296 19,70744 22,99186 26,27621 29,56049 32,84467 36,12875 39,41272 42,69657 45,98029 49,26387 52,54731 55,83058 59,11368 62,3966 65,67933 68,96186 72,24418 75,52628 78,80815 82,08978
M 312,0362 374,4414 436,8454 499,2481 561,6492 624,0487 686,4462 748,8417 811,2349 873,6256 936,0136 998,3988 1060,781 1123,16 1185,535 1247,907 1310,275 1372,639 1434,999 1497,355 1559,706
sigma 63519,12 76222,52 88925,69 101628,6 114331,2 127033,4 139735,3 152436,7 165137,6 177838,1 190538 203237,3 215936,1 228634,1 241331,5 254028,1 266724 279419 292113,2 304806,5 317498,9
Aanvaring schip met palenrij, verbonden door langsligger
SCHIP m v hoek vs Ch Ce Cs Cc Ekin PAAL Estaal li
70000 3,33 1 0,058117 1,33 1 1 0,98 154,0795
PAAL D
kg m/s graden m/s
kNm
2,1E+08 kN/m2 19 m
Belasting halverwege ligger
PAAL D
0,5 0,5 0,5 0,5
t
0,03 0,03 0,03 0,03
Ip 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
W 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
A 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
kpaal s 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
0,5 0,5 0,5 0,5
t
0,03 0,03 0,03 0,03
Ip 0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
W 0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
A 0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
kpaal s 112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
5 5 5 5
LIGGER kpalenrij D t 22,56058 0,5 22,56058 0,5 22,56058 0,5 22,56058 0,5
0,05 0,05 0,05 0,05
Ip 0,001811 0,001811 0,001811 0,001811
W 0,007245 0,007245 0,007245 0,007245
A 0,070686 0,070686 0,070686 0,070686
kligger 166,3704 166,3704 166,3704 166,3704
EI 380378,1 380378,1 380378,1 380378,1
TOTAAL beta 0,062054 0,062054 0,062054 0,062054
ktotaal 363,5646 363,5646 363,5646 363,5646
F 334,7174 334,7174 334,7174 334,7174
wmax 0,92065 0,92065 0,92065 0,92065
0,5 0,5 0,5 0,5
0,04 0,001541 0,006162 0,057805 141,4962 0,06 0,002044 0,008178 0,082938 187,7805 0,08 0,002412 0,009648 0,105558 221,5415 0,1 0,00267 0,010681 0,125664 245,2723
5 28,29923 5 37,5561 5 44,3083 5 49,05446
1 1 1 1
0,05 0,05 0,05 0,05
0,016881 0,016881 0,016881 0,016881
0,033762 0,033762 0,033762 0,033762
0,149226 0,149226 0,149226 0,149226
1550,536 1550,536 1550,536 1550,536
3545042 3545042 3545042 3545042
0,037586 0,040341 0,042044 0,043127
752,9243 481,685 0,63975 930,9593 535,6151 0,57533 1053,863 569,8749 0,54074 1137,442 592,0414 0,52050
0,5 0,5 0,5 0,5
0,04 0,001541 0,006162 0,057805 141,4962 0,06 0,002044 0,008178 0,082938 187,7805 0,08 0,002412 0,009648 0,105558 221,5415 0,1 0,00267 0,010681 0,125664 245,2723
10 14,14962 5 37,5561 3 73,84717 2 122,6362
0,8 0,8 0,8 0,8
0,05 0,05 0,05 0,05
0,00832 0,00832 0,00832 0,00832
0,020801 0,020801 0,020801 0,020801
0,11781 0,11781 0,11781 0,11781
764,2217 764,2217 764,2217 764,2217
1747265 1747265 1747265 1747265
0,037721 0,048147 0,057014 0,064722
375,1139 780,0368 1295,254 1894,823
339,9923 490,2809 631,7787 764,1379
0,90637 0,62853 0,48776 0,40327
0,6 0,04 0,002773 0,6 0,06 0,003756 0,6 0,08 0,004522 0,6 0,1LIGGER 0,005105 kpalenrij D t 0,6 0,04 0,002773 5 22,56058 0,5 0,6 0,06 0,003756 5 22,56058 0,5 0,6 0,08 0,004522 5 22,56058 0,5 0,6 0,1 0,005105 5 22,56058 0,5
0,009242 0,070372 254,6677 5 50,93354 0,8 0,05 0,00832 0,020801 0,11781 764,2217 1747265 0,051957 980,2969 549,6247 0,01252 0,101788 344,9856 5 68,99712 0,8 0,05 0,00832 0,020801 0,11781 764,2217 1747265 0,056054 1230,915 615,8875 0,015073 0,13069 415,3355 5 83,0671 0,8 0,05 0,00832 0,020801 0,11781 764,2217 1747265 0,058715 1414,74 660,2763 0,017017 0,15708 468,903 5 93,78059 0,8TOTAAL 0,05 0,00832 0,020801 0,11781PAAL 764,2217 1747265 0,060523LIGGER 1549,492 691,0065 Ip W A kligger EI beta ktotaal F wmax F M sigma M sigma 0,009242 0,070372 0,007245 254,6677 0,070686 5 166,3704 50,93354 380378,1 0,7 0,062054 0,05 363,5646 0,005424 334,7174 0,015498 0,920654 0,102102 103,8525 498,2094 1973,197 1139073 401670,5 0,057823 2696,991 880,8577 372240,2 521,0031 0,05 0,001811 0,01252 0,101788 0,007245 344,9856 0,070686 5 166,3704 68,99712 380378,1 0,7 0,062054 0,05 363,5646 0,005424 334,7174 0,015498 0,920654 0,102102 103,8525 498,2094 1973,197 1139073 401670,5 0,062381 2696,991 1106,053 372240,2 583,8153 0,05 0,001811 0,015073 0,13069 0,007245 415,3355 0,070686 5 166,3704 83,0671 380378,1 0,7 0,062054 0,05 363,5646 0,005424 334,7174 0,015498 0,920654 0,102102 103,8525 498,2094 1973,197 1139073 401670,5 0,065344 2696,991 1271,232 372240,2 625,8925 0,05 0,001811 0,017017 0,15708 0,007245 468,903 0,070686 5 166,3704 93,78059 380378,1 0,7 0,062054 0,05 363,5646 0,005424 334,7174 0,015498 0,920654 0,102102 103,8525 498,2094 1973,197 1139073 401670,5 0,067356 2696,991 1392,315 372240,2 655,0225 0,05 0,001811
0,56067 0,50034 0,46671 0,44595
0,59147 0,52783 0,49235 0,47045
0,5 0,5 0,5 0,5
0,04 0,001541 0,006162 0,057805 141,4962 0,06 0,002044 0,008178 0,082938 187,7805 0,08 0,002412 0,009648 0,105558 221,5415 0,1 0,00267 0,010681 0,125664 245,2723
0,05 5 1 28,29923 0,05 5 1 37,5561 0,05 5 1 44,3083 0,05 5 1 49,05446
0,016881 1 0,016881 1 0,016881 1 0,016881 1
0,033762 0,149226 0,033762 1550,536 0,149226 5 1550,536 310,1072 0,05 0,016881 0,033762 0,149226 0,033762 1550,536 0,149226 5 1550,536 310,1072 0,05 0,016881 0,033762 0,149226 0,033762 1550,536 0,149226 5 1550,536 310,1072 0,05 0,016881 0,033762 0,149226 0,033762 1550,536 0,149226 5 1550,536 310,1072 0,05 0,016881
0,6 0,037586 0,05 752,9243 0,003294 481,685 0,010979 0,639752 0,086394 90,52248 302,5326 1719,927 691690,3 279116,3 0,102893 6407,812 3013,886 189791,9 963,7199 0,3197 3545042 0,8 0,040341 0,05 930,9593 0,00832 535,6151 0,020801 0,575337 0,11781 108,037 764,2217 2052,703 1747265 251012,6 0,081616 6638,547 3799,606 1082,073 0,28478 3545042 196626 0,05 1053,863 0,016881 569,8749 0,033762 0,540749 0,149226 119,7982 1550,536 2276,167 3545042 235922,1 0,068384 6777,173 4534,759 1182,128 0,26068 3545042 1 0,042044 200732 1,2 0,043127 0,05 1137,442 0,029919 592,0414 0,049865 0,520502 0,180642 127,6649 2748,042 2425,632 6282940 0,059268 5232,263 203301,6 1269,791 0,24268 3545042 227089 6863,929
0,5 0,5 0,5 0,5
0,04 0,001541 0,006162 0,057805 141,4962 0,06 0,002044 0,008178 0,082938 187,7805 0,08 0,002412 0,009648 0,105558 221,5415 0,1 0,00267 0,010681 0,125664 245,2723
0,5 14,14962 0,05 10 0,5 0,05 5 37,5561 0,5 0,05 3 73,84717 0,5 0,05 2 122,6362
0,001811 0,8 0,001811 0,8 0,001811 0,8 0,001811 0,8
0,007245 0,05 0,007245 0,05 0,007245 0,05 0,007245 0,05
0,070686 0,020801 166,3704 0,00832 0,070686 0,020801 166,3704 0,00832 0,070686 0,020801 166,3704 0,00832 0,070686 0,020801 166,3704 0,00832
33,27408 0,11781 5 764,2217 33,27408 0,11781 5 764,2217 33,27408 0,11781 5 764,2217 33,27408 0,11781 5 764,2217
1,2 0,037721 0,06 375,1139 0,035005 339,9923 0,058341 0,906371 0,214885 128,248 3215,191 2436,711 7350999 395438,7 0,032616 4506,689 1020,19 216659,6 560,6967 0,549 1747265 1,2 0,048147 0,08 780,0368 0,044362 490,2809 0,073937 0,628536 0,281487 118,0267 4074,683 2242,508 9316084 274222,6 0,03074 5091,545 1082,438 244776,6 577,549 0,53356 1747265 1,2 0,057014 0,1 1295,254 0,0527 631,7787 0,087834 0,487764 0,345575 4840,521 0,029444 5540,593 1130,062 266364,7 590,1177 0,52219 1747265 108,06 11067046 2053,14 212805,7 1,2 0,064722 0,12 1894,823 0,060095 764,1379 0,100159 0,403277 0,40715 98,91261 5519,77 12620034 0,028494 5903,259 1167,776 283799,9 599,884 0,51369 1747265 1879,34 175944,8
0,6 0,6 0,6 0,6
0,04 0,06 0,08 0,1
0,002773 0,009242 0,070372 254,6677 0,003756 0,01252 0,101788 344,9856 0,004522 0,015073 0,13069 415,3355 0,005105 0,017017 0,15708 468,903
0,5 0,03 5 50,93354 0,5 0,03 5 68,99712 0,5 0,03 5 83,0671 0,5 0,03 5 93,78059
0,001228 0,8 0,001228 0,8 0,001228 0,8 0,001228 0,8
0,004912 0,05 0,004912 0,05 0,004912 0,05 0,004912 0,05
0,044296 0,020801 112,8029 0,00832 0,044296 0,020801 112,8029 0,00832 0,044296 0,020801 112,8029 0,00832 0,044296 0,020801 112,8029 0,00832
22,56058 0,11781 5 764,2217 22,56058 0,11781 5 764,2217 22,56058 0,11781 5 764,2217 22,56058 0,11781 5 764,2217
0,05 980,2969 0,016881 549,6247 0,033762 0,560672 0,149226 142,785 1550,536 2712,914 3545042 293537,3 0,035515 5289,2 635,233 254278,9 442,4396 0,696 1747265 1 0,051957 1,2 0,056054 0,05 1230,915 0,029919 615,8875 0,049865 0,500349 0,180642 172,6134 2748,042 3279,654 6282940 261955,8 0,030781 5493,744 732,94 264112,4 475,2495 0,64841 1747265 1,4 0,058715 0,05 1414,74 0,048376 660,2763 0,069108 0,466712 0,212058 193,8422 4443,307 3683,001 10158880 244345,2 0,027297 5622,677 826,493 270310,9 504,6694 0,61061 1747265 1,6 0,060523 0,05 1549,492 0,073194 691,0065 0,091493 0,445957 0,243473 209,1104 6722,896 3973,098 15370782 233478,7 0,024612 5708,587 916,6461 531,4817 0,57981 1747265 274441
0,6 0,6 0,6 0,6
0,04 0,06 0,08 0,1
0,002773 0,009242 0,070372 254,6677 0,003756 0,01252 0,101788 344,9856 0,004522 0,015073 0,13069 415,3355 0,005105 0,017017 0,15708 468,903
0,5 0,03 5 50,93354 0,5 0,03 5 68,99712 0,5 0,03 5 83,0671 0,5 0,03 5 93,78059
0,001228 0,7 0,001228 0,7 0,001228 0,7 0,001228 0,7
0,004912 0,044296 0,015498 112,8029 0,102102 5 498,2094 22,56058 0,05 0,005424 0,004912 0,044296 0,015498 112,8029 0,102102 5 498,2094 22,56058 0,05 0,005424 0,004912 0,044296 0,015498 112,8029 0,102102 5 498,2094 22,56058 0,05 0,005424 0,004912 0,044296 0,015498 112,8029 0,102102 5 498,2094 22,56058 0,05 0,005424
0,1 880,8577 0,028981 521,0031 0,057962 0,591472 0,282743 150,6289 2661,926 2861,95 6086050 309662,9 0,031027 4505,181 727,1292 473,3618 1139073 1 0,057823 290702 1,2 0,062381 0,1 1106,053 0,0527 583,8153 0,087834 0,527836 0,345575 182,096 4840,521 3459,824 11067046 276346,5 0,026719 4679,405 844,3755 510,0999 1139073 301944 1,4 0,065344 0,1 1271,232 0,086786 625,8925 0,123981 0,492351 0,408407 204,491 7971,351 3885,329 18225164 257768,4 0,023586 4789,226 956,5233 309030,4 542,9192 1139073 1,6 0,067356 0,1 1392,315 0,133125 655,0225 0,166406 0,470456 0,471239 220,598 12227,55 4191,362 27956248 0,021194 1064,504 313752,2 572,7448 1139073 246305 4862,402
0,65100 0,60411 0,56759 0,53803
1 1 1 1
0,05 0,05 0,05 0,05
0,016881 0,016881 0,016881 0,016881
0,033762 0,033762 0,033762 0,033762
0,149226 0,149226 0,149226 0,149226
1550,536 1550,536 1550,536 1550,536
0,4 0,05 5 310,1072 0,5 0,05 5 310,1072 0,6 0,05 5 310,1072 0,7 0,05 5 310,1072
0,000859 0,6 0,001811 0,8 0,003294 1 0,005424 1,2
0,004295 0,054978 0,010979 78,90194 0,086394 5 302,5326 15,78039 691690,3 1 0,102893 0,1 3013,886 0,028981 963,7199 0,057962 0,31976 0,282743 495,7992 2661,926 9420,186 6086050 279014,9 0,028375 4683,126 556,1439 426544,8 413,9816 0,05 0,003294 0,007245 0,070686 0,020801 166,3704 0,11781 5 764,2217 33,27408 1747265 1 0,081616 0,1 3799,606 0,028981 1082,073 0,057962 0,284786 0,282743 441,5704 2661,926 8389,838 6086050 248497,2 0,034192 6629,084 973,1469 547,6166 0,05 0,00832 318694 0,010979 0,086394 0,033762 302,5326 0,149226 5 1550,536 60,50652 3545042 1 0,068384 0,1 4534,759 0,028981 1182,128 0,057962 0,260682 0,282743 404,1961 2661,926 7679,726 6086050 227464,5 0,039706 8643,247 1523,879 256002,9 685,2715 0,05 0,016881 0,015498 0,102102 0,049865 498,2094 0,180642 5 2748,042 99,64188 6282940 1 0,059268 0,1 5232,263 0,028981 1269,791 0,057962 0,242685 0,282743 376,2915 2661,926 7149,539 6086050 0,044979 2215,289 214826,4 826,2331 0,05 0,029919 211761 10712,23
0,74437 0,56272 0,44968 0,37296
0,5 0,5 0,5 0,5
0,05 0,05 0,05 0,05
0,001811 0,001811 0,001811 0,001811
0,007245 0,007245 0,007245 0,007245
0,070686 0,070686 0,070686 0,070686
166,3704 166,3704 166,3704 166,3704
5 5 5 5
33,27408 33,27408 33,27408 33,27408
1,2 1,2 1,2 1,2
0,06 0,035005 0,058341 0,214885 3215,191 7350999 0,032616 1020,19 560,6967 0,5496 91,4372 1737,307 239784 0,08 0,044362 0,073937 0,281487 4074,683 9316084 0,03074 1082,438 577,549 0,533563 88,76914 1686,614 232787,3 0,1 0,0527 0,087834 0,345575 4840,521 11067046 0,029444 1130,062 590,1177 0,522199 86,87848 1650,691 227829,3 0,12 0,060095 0,100159 0,40715 5519,77 12620034 0,028494 1167,776 599,884 0,513698 85,46408 1623,818 224120,2
8595,538 147332,1 9394,111 127055,3 10020,86 114089 10526,67 105099,6
0,5 0,5 0,5 0,5
0,03 0,03 0,03 0,03
0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
5 5 5 5
22,56058 22,56058 22,56058 22,56058
1 1,2 1,4 1,6
0,05 0,05 0,05 0,05
6228,834 7719,867 9244,127 10797,16
0,5 0,5 0,5 0,5
0,03 0,03 0,03 0,03
0,001228 0,001228 0,001228 0,001228
0,004912 0,004912 0,004912 0,004912
0,044296 0,044296 0,044296 0,044296
112,8029 112,8029 112,8029 112,8029
5 5 5 5
22,56058 22,56058 22,56058 22,56058
1 1,2 1,4 1,6
0,4 0,5 0,6 0,7
0,05 0,05 0,05 0,05
0,000859 0,001811 0,003294 0,005424
0,004295 0,007245 0,010979 0,015498
0,054978 0,070686 0,086394 0,102102
78,90194 166,3704 302,5326 498,2094
5 5 5 5
15,78039 33,27408 60,50652 99,64188
1 1 1 1
0,016881 0,029919 0,048376 0,073194
0,033762 0,049865 0,069108 0,091493
0,149226 0,180642 0,212058 0,243473
1550,536 3545042 0,035515 635,233 2748,042 6282940 0,030781 732,94 4443,307 10158880 0,027297 826,493 6722,896 15370782 0,024612 916,6461
442,4396 0,6965 78,56718 1492,777 475,2495 0,648415 73,14312 1389,719 504,6694 0,610616 68,87921 1308,705 531,4817 0,579811 65,40439 1242,683
303874,5 282895,8 266404,3 252964,7
184490,8 154816,6 133763,4 118011,1
0,1 0,028981 0,057962 0,282743 2661,926 6086050 0,031027 727,1292 0,1 0,0527 0,087834 0,345575 4840,521 11067046 0,026719 844,3755 0,1 0,086786 0,123981 0,408407 7971,351 18225164 0,023586 956,5233 0,1 0,133125 0,166406 0,471239 12227,55 27956248 0,021194 1064,504
473,3618 510,0999 542,9192 572,7448
0,651001 73,4348 1395,261 284024 7628,243 131606,8 0,604115 68,14593 1294,773 263568,2 9545,762 108680 0,567596 64,02652 1216,504 247635,6 11509,34 92831,72 0,538039 60,69236 1153,155 234740 13512,27 81200,5
0,1 0,1 0,1 0,1
413,9816 547,6166 685,2715 826,2331
0,744379 0,562728 0,449689 0,372969
0,028981 0,028981 0,028981 0,028981
0,057962 0,057962 0,057962 0,057962
0,282743 0,282743 0,282743 0,282743
B 82
2661,926 2661,926 2661,926 2661,926
6086050 6086050 6086050 6086050
0,028375 0,034192 0,039706 0,044979
556,1439 973,1469 1523,879 2215,289
58,73291 93,62121 136,0456 185,8165
1115,925 1778,803 2584,865 3530,513
259810,8 245511,4 235432,7 227810,5
7294,919 125856,1 8007,907 138157 8629,409 148879,5 9184,616 158458,2
Bijlagen hoofdstuk 8 Aanvaring schip met paalgroep, verbonden door langsligger
m v hoek vs Ch Ce Cs Cc Ekin
70000 3,33 1 0,05812 1,33 1 1 0,98 154,08
PAAL Estaal li
kg m/s graden m/s
Ekin
kNm
2,1E+08 kN/m2 19 m
ZES PALEN D t 0,5 0,03 0,5 0,03 0,5 0,03
Ip 0,001228 0,001228 0,001228
28
Belasting halverwege ligger
W 0,004912 0,004912 0,004912
A 0,044296 0,044296 0,044296
kpaal 112,8029 112,8029 112,8029
k6p 676,8174 676,8174 676,8174
Ip 9926,656 9926,656 9926,656
LIGGER kst s k D t 676,8128 12 56,40107 0,5 0,05 676,8128 12 56,40107 0,5 0,05 676,8128 12 56,40107 0,5 0,05
W 0,007245 0,007245 0,007245
A 0,070686 0,070686 0,070686
kligger 166,3704 166,3704 166,3704
EI 380378,1 380378,1 380378,1
PALEN+BUIS FENDER beta ktotaal k ktotaal 0,078028 722,827 500 295,5557 0,078028 722,827 500 295,5557 0,078028 722,827 500 295,5557
F 301,7916 301,7916 301,7916
wmax 1,021099 1,021099 1,021099
PAAL F 115,1829 115,1829 115,1829
Fp 19,19715 19,19715 19,19715
M 364,7459 364,7459 364,7459
sigma 74248,87 74248,87 74248,87
LIGGER M 1933,856 1933,856 1933,856
sigma 266911,9 266911,9 266911,9
0,4 0,4 0,4
0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607
1884,09 128,4598 1884,09 128,4598 1884,09 128,4598
12 10,70498 12 10,70498 12 10,70498
0,5 0,5 1
0,05 0,001811 0,007245 0,070686 166,3704 380378,1 0,051502 207,854 0,03 0,001228 0,004912 0,044296 112,8029 257905 0,056757 188,612 0,03 0,010762 0,021525 0,09142 988,5333 2260117 0,032987 324,5168
500 146,8198 212,706 1,448755 31,01801 5,169669 98,22371 84276,64 2065,01 285013,8 500 136,9509 205,4328 1,500048 32,11618 5,352697 101,7012 87260,38 1809,77 368402,7 500 196,7921 246,2585 1,251364 26,79184 4,465306 84,84082 72794,02 3732,609 173408,7
0,4 0,4 0,4
0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607
2943,89 128,4601 2943,89 128,4601 2943,89 128,4601
15 8,564006 15 8,564006 15 8,564006
0,5 0,5 1
0,05 0,001811 0,007245 0,070686 166,3704 380378,1 0,048708 175,8234 0,03 0,001228 0,004912 0,044296 112,8029 257905 0,053677 159,5467 0,03 0,010762 0,021525 0,09142 988,5333 2260117 0,031198 274,5083
500 130,0809 200,2139 1,539149 32,95335 5,492226 104,3523 89534,99 2055,246 283666,2 500 120,9518 193,0605 1,596178 34,17435 5,695725 108,2188 92852,46 1798,35 366078,1 500 177,2146 233,6884 1,318675 28,23297 4,705496 89,40442 76709,62 3745,291 173997,9
0,4 0,4 0,4
0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607 0,01 0,000233 0,001165 0,012252 21,41011 128,4607
2943,89 128,4601 2943,89 128,4601 2943,89 128,4601
15 8,564006 15 8,564006 15 8,564006
0,6 0,8 1
0,03 0,002188 0,007293 0,053721 200,9495 459437,4 0,046462 184,3229 0,03 0,005387 0,013466 0,072571 494,7568 1131179 0,037091 230,8902 0,03 0,010762 0,021525 0,09142 988,5333 2260117 0,031198 274,5083
500 134,6754 203,719 1,512667 32,38636 5,397727 102,5568 87994,47 2192,32 300620,1 500 157,9514 220,6222 1,396773 29,90506 4,984176 94,69934 81252,7 2974,046 220849,1 500 177,2146 233,6884 1,318675 28,23297 4,705496 89,40442 76709,62 3745,291 173997,9
0,3 0,3 0,3
0,01 0,01 0,01
9,59E-05 0,000639 0,009111 8,807441 52,84464 1211,023 52,84441 9,59E-05 0,000639 0,009111 8,807441 52,84464 1211,023 52,84441 9,59E-05 0,000639 0,009111 8,807441 52,84464 1211,023 52,84441
15 3,522961 15 3,522961 15 3,522961
0,6 0,8 1
0,03 0,002188 0,007293 0,053721 200,9495 459437,4 0,03721 94,67874 0,03 0,005387 0,013466 0,072571 494,7568 1131179 0,029705 118,5984 0,03 0,010762 0,021525 0,09142 988,5333 2260117 0,024985 141,0031
500 79,60495 156,6237 1,967512 17,32875 2,888124 54,87436 85840,21 2104,612 288593,3 500 95,86055 171,8729 1,792947 15,79127 2,631879 50,0057 78224,14 2892,999 214830,6 500 109,9863 184,1012 1,673856 14,74239 2,457065 46,68424 73028,36 3684,236 171161,4
TWEE PALEN D
Ip 0,001811 0,001811 0,001811
0,5 0,5 0,5
t
Ip W A 0,03 0,001228 0,004912 0,044296 0,03 0,001228 0,004912 0,044296 0,03 0,001228 0,004912 0,044296
kpaal 112,8029 112,8029 112,8029
k2p 676,8174 676,8174 676,8174
0,5
0,01 0,000462 0,001849 0,015394 42,45303 254,7182
1,6
0,03 0,045608
0,05701 0,147969 4189,077 25134,46
s
LIGGER k D t Ip 5 135,3635 0,5 0,05 0,001811 5 135,3635 0,5 0,03 0,001228 5 135,3635 0,7 0,03 0,00355
W 0,007245 0,004912 0,010144
A 0,070686 0,044296 0,063146
kligger EI beta 166,3704 380378,1 0,09712 112,8029 257905 0,107028 326,1033 745580,8 0,08208
5 50,94364
0,6
0,03 0,002188 0,007293 0,053721 200,9495 459437,4 0,072561
12 2094,539
1,1
0,01 0,005086 0,009247 0,034243 467,1493
B 83
FENDER ktotaal k ktotaal F 6968,913 500 466,5279 379,1633 6323,771 500 463,3634 377,8751 8245,838 500 471,415 381,144 3510,42
1068059 0,148802 168912,3
500 437,6624
wmax 0,812734 0,815505 0,808511
F Fp 91,67879 45,8394 91,99132 45,99566 91,20235 45,60118
M 870,9485 873,9176 866,4223
sigma 177293,2 177897,5 176371,8
M 1952,045 1765,318 2321,787
sigma 269422,3 359353,9 228883,8
367,246 0,839108 35,62268 17,81134 338,4154 183046,4 2530,615 347008,7
500 498,5243 167,0849 0,335159 1404,007 702,0034 13338,07 233961,4 561,4342 60713,55
B 84
B9. Bijlagen Hoofdstuk 9 Concepten Bijlage 9.1
Visies
B 86
B 85
9.1 Visies Gezicht van Amsterdam
26.05.05 visies
De brug als bijzondere publiekstrekker. Een technologisch hoogstandje. De brug die door zijn bijzondere constructie of door de manier van opengaan veel bekijks trekt. Bij het passeren van de gigantische cruise-schepen trekt de brug zich op als een rups en opent zich met groot spektakel. Wanneer minder grote schepen passeren blijft de verbinding tussen de twee oevers bestaan, en komt de brug slechts licht omhoog. Het onvermijdelijke bewegen van constructies wordt hier niet ervaren als een probleem, maar wordt uitgebuit en verheven tot een belevenis. De brug geeft een impuls aan Noord, en nodigt uit tot een wandeling naar de andere kant. De brug is een logische vervolg van de vitale route van Dam naar Centraal Station, en brengt de wandelaar of fietser als vanzelfsprekend naar de culturele en commerciële publiekstrekkers op de noordoever.
B 86
Bijlagen hoofdstuk 9
Stadsboulevard
26.05.05 visies
Het IJ hoort bij Amsterdam. Aan beide oevers wordt gewerkt aan een systeem van boulevards. Een brug tussen de beide oevers completeert het idee van stad aan het water. De brug is een logische voortzetting van de kades, in visuele en programmatische zin. Op de brug bevinden zich paviljoens met horeca, cultuur en winkels. Een uitgekiende combinatie van deze functies moet leiden tot een gebied dat zowel overdag als ‘s avonds druk bezocht is. Zo wordt de brug een podium van de stad. Het IJ wordt onderdeel van het stadsleven. De brug dient als aanlegsteiger voor pleziervaart, en een dubbele rij meerpalen beschermt de brug tegen grote schepen. Deze beschoeiing refereert bovendien aan het historische beeld van het havenfront. Het grootste deel van de brug wordt wandelgebied. Terrassen bieden uitzicht over het spektakel van het druk bevaren water. Noord en het Centrum worden in deze visie één. Verdere stadsuitbreiding wordt zo veel mogelijk geplaatst langs de IJ-oevers.
Locatie van de brug kan zowel bij het station als in de buurt van het Java-eiland, wanneer hier een nieuw eiland wordt aangelegd. Een brug op beide locaties zou het extra voordeel hebben dat wandelaars in een circuit kunnen lopen.
B 87
Verbinder
26.05.05 visies
Van Noord naar het Centrum en andersom. Een brug over het IJ verbindt. Even met de fiets naar de Kalverstraat. Een wandeling naar het Noorderpark. Amsterdam is de fietsstad bij uitstek. Fietsen is op veel plaatsen in Amsterdam de snelste manier van reizen. Het IJ is echter een barriëre. In de spits staan vaak grote hoeveelheden fietsers te wachten op de pont. De stroom wandelaars van het station naar de Dam is enorm. Maar de andere kant op is er ook voor de voetganger het IJ dat overgestoken moet worden. Deze visie legt de nadruk op het verbinden van de twee IJ-oevers. Er wordt uitgegaan van een minimale ingreep met een maximaal effect. Door de brug slank te ontwerpen blijft het vrije zicht over het IJ behouden en is de belemmering voor de scheepvaart minimaal. Met de aanleg van de Noord-Zuidlijn wordt gewerkt aan verbeterde bereikbaarheid van Noord. De brug doet daar een schepje bovenop en brengt Noord ook visueel dichterbij.
B 88
Bijlagen hoofdstuk 9
Woonbrug
26.05.05 visies
De Living Bridge in zjin meest concrete vorm. Wonen boven het water, vlak bij het centrum van Amsterdam. Deze visie combineert een betere bereikbaarheid van Noord met de realisering van een schitterende woonlocatie. Vanaf de woningen is het uitzicht fenomenaal. Kijkend over de hele stad en over het druk bevaren water. Boven in de brug is plaats voor publieke functies, om iedereen te laten meegenieten van deze toplocatie. De combinatie van wonen en publieke of commerciële functies zorgt voor bedrijvigheid op elk moment van de dag. De brug wordt een echt herkenningspunt voor de stad. Al van ver zie je vanuit de trein het punt dat de entree van de stad markeert. Van dichterbij markeert de brug bovendien de entree van Noord.
B 89
B 90
B13. Bijlagen Hoofdstuk 13 Ontwerp hefbrug Bijlage 13.1 Bijlage 13.2 Bijlage 13.3 Bijlage 13.4 Bijlage 13.5
Rotor electromotoren Eerste ontwerp, excel bestand Tweede ontwerp, excel bestand Input GSA Output GSA
B 92 B 97 B 104 B 111 B 117
B 91
13.1 Rotor electromotoren
Brochure Rotor XC Bron: www.rotor.nl
B 92
Bijlagen hoofdstuk 13
B 93
B 94
Bijlagen hoofdstuk 13
B 95
Exploded view Rotor XC draaistroommotor Bron: www.rotor.nl
B 96
Bijlagen hoofdstuk 13
13.2 Eerste ontwerp excel bestand HEFBRUG BELASTINGEN Oppervlak brugdek Gewicht staal Gewicht beton pi
3,14159
EIGENGEWICHT BRUG 1200 m2 80 kN/m3 25 kN/m3
Ptotaal (kN)
Bogen hoofdconstructie boog bovenligger (per boog) lengte 50 m paraboolvorm: h' = ax^2+bx+c l' = [sqrt(1+(2ax+b)^2)] -25..25 = l' 51,5 m D 0,5 m t 0,03 m 51,5 x pi (0,4^2 - 0,388^2) x 80 boog onderligger (per boog) lengte 50 m D 0,5 m t 0,03 m 50 x pi x (0,4^2 - 0,388^2) x 80 boog diagonalen totale lengte diagonalen per boog l = l 82,4 m D 0,3 m t 0,01 m 82,4 x pi x (0,25^2 - 0,24^2) x 80 totaal 2 bogen: Dwarsliggers (zonder verjonging gerekend) ligger b 0,1 m h 0,7 m t 0,005 m l 24 m h.o.h. 2,5 m per ligger: (0,8 x 0,1 - 0,79 x 0,09) x 24 x 80 totaal 21 liggers: Randliggers randligger (per ligger) l 50 m D 0,3 m t 0,01 m 50 x pi x (0,2^2 - 0,19^2) x 80 totaal twee liggers: Brugdek
Overig
P per m1 (kN/m1)
182,50
3,65
177,19
3,54
60,06
1,20
839,49
16,79
15,17 318,53
6,37
36,44 72,88
0,73 1,46
onderplaat (geprofileerd staal) l 50 m b 24 m t 0,003 m profileringsfactor n 2 (plaatlengte = n * strekkende lengte) 50 x 24 x 2 x 0,003 x 80 betonvulling l 50 m b 24 m d gem 0m 50 x 24 x 0,06 x 25 bovenplaat
576,00
11,52
0,00 288,00
0,00 5,76
totaal brugdek:
864,00
17,28
50,00
1,00
Leuningen P = 1,0 kN/m1 strekkende meter brugdek voor alle leuningen samen Meubilair P = 1,5 kN/m1 strekkende meter brugdek totaal:
TOTAAL EIGENGEWICHT BRUG per zijde
B 97
50,00
1,00
100,00
2,00
2194,90 1097,45
43,90
check: 43,90
1,829084 kN/m2 182,9084 kg/m2
HEFBRUG BELASTINGEN Lengte brugdek Breedte brugdek Oppervlak brugdek Windvangende hoogte langs'gevel' VERANDERLIJKE BELASTINGEN Wind
P per m2
m m m2 m P per m1
gesloten toestand p(w,rep) = C(dim) x C(t) x fi(w) x p(w) C(dim) 0,95 C(t) 1,2 horizontaal -1,2 0,4 verticaal -0,4 fi(w) 1,15 p(w) 0,38 gesloten toestand, horizontaal: p(w,rep) = 0,95 x 1,2 x 1,15 x 0,38 gesloten toestand, verticaal: p(w,rep) = 0,95 x 0,4 x 1,15 x 0,38 open toestand p(w)
0,50
1,00 (2 m hoogte)
0,17
3,99 (24 m breedte)
0,85
1,70 (2 m hoogte)
0,28
6,82 (24 m breedte)
0,65
open toestand, horizontaal: p(w,rep) = 0,95 x 1,2 x 1,15 x 0,65 open toestand, verticaal: p(w,rep) = 0,95 x 0,4 x 1,15 x 0,65 Sneeuw
50,00 24,00 1200,00 2,00
p(sn,rep) = 100 N/m2 Niet meegenomen
Verkeersbelasting gelijkmatig verdeeld q(f,k) 5 kN/m2 dienstvoertuig 4 x 12,5
5,00
120,00
(gesloten toestand) 50 kN
50 kN
Versnellingsbelasting maximum snelheid tijdens verplaatsen: v(max) 0,2 m/s minimale versnellingstijd: t(min) 12 s a(max) = v(max) / t(min) a(max) 0,017 m/s2 vergrotingsfactor gewicht: [g + a(max)] / g (9,81 + 0,017) / 9,81 = 1,0017 Verwaarloosbaar
B 98
Bijlagen hoofdstuk 13 BELASTINGGEVALLEN I
gamma(f) f(trilling)
gesloten situatie, wind neerwaarts eigengewicht 43,90 kN/m1 verkeersbelasting 120,00 kN/m1 dienstvoertuig 50 kN wind neerwaarts 3,99 kN/m1
1,2 1,5 1,5 1,5
P per m1 (kN/m1)
1,25 1 1 1
totaal: II
gesloten situatie, wind opwaarts eigengewicht 43,90 kN/m1 wind opwaarts 3,99 kN/m1
open situatie, wind neerwaarts eigengewicht 43,90 kN/m1 verkeer 120,00 kN/m1 wind neerwaarts 6,82 kN/m1
0,9 -1,5
0,75 1
open situatie, wind opwaarts eigengewicht 43,90 kN/m1 wind opwaarts 6,82 kN/m1
1,2 1,5 1,5
1,25 1 1
0,9 -1,5
6,82 kN/m1 1,0017
0,75 1
1,5
52,68
1
10,23 63,01
afremmen tijdens openen / versnellen tijdens sluiten eigengewicht 43,90 kN/m1 0,9 wind opwaarts 6,82 kN/m1 -1,5 versnellingsfactor 1,0017 totaal:
1 1
39,51 -10,23 29,23
B 99
12803,64
29,63 -10,23
1
totaal: VI
12666,26
65,85 180,00 10,23
19,41
versnellen tijdens openen / afremmen tijdens sluiten eigengewicht 43,90 kN/m1 1,2 wind neerwaarts versnellingsfactor
75,00
29,63 -5,98
256,07
totaal: V
75,00
23,65
totaal: IV
5,98 251,83
totaal: III
65,85 180,00
F (kN)
970,2682
HORIZONTALE BELASTINGEN overspanning
50 m
BELASTING LOODRECHT OP OVERSPANNING
P per m1 (kN/m)
Belastingtermen aanvaring mast zeilboot aanname F = 12,5 kN
F (kN) 12,5
wind gesloten toestand winddruk wrijving Ct = 0,02
3,99 0,008 3,994
wind open toestand winddruk wrijving
6,82 0,014 6,83
verkeersbelasting in deze richting niet significant Belastinggevallen I gesloten wind aanvaring II
open wind
3,994 kN/m1 12,5 kN
gamma(f) P per m1 F (kN/m) (kN) 1,5 5,99 1,5 18,75 totaal:
6,83 kN/m1
1,5
10,25 totaal:
Totaalkracht op alle opleggingen samen (kN) 299,53 18,75 318,28 512,36 512,36
Bij een uitgebreidere berekening zal wel rekening gehouden moeten worden met horizontale verkeersbelasting. Bovendien zou een deel van het eigengewicht meegerekend kunnen worden als horizontale trillingsbelasting.
B 100
Bijlagen hoofdstuk 13 HORIZONTALE BELASTINGEN overspanning breedte brugdek hoogte brugdek
50 m 24 m 2m
(representatieve hoogte ivm winddruk)
BELASTING EVENWIJDIG OP OVERSPANNING Belastingtermen verkeersbelasting maximum uit: a. 10 % van gelijkmatig verdeelde verkeersbelasting b. 30 % van gewicht dienstvoertuig a. 0,5 kN/m2 (= 600 kN resultante) b. 15 kN wind Door de aanwezigheid van de heftorens wijzigt het windprofiel. De aan wind blootgestelde breedte bedraagt in geopende stand 14 meter. In gesloten stand vangt de brug geen kopwind. gesloten toestand geen winddruk/zuiging wrijving Ct = 0,02
0,008 kN/m2
vloeropp
open toestand winddruk wrijving
0,85 kN/m2 0,014 kN/m2
kopgevel vloeropp
Belastinggevallen I gesloten verkeer wind
Ct = 0,02
0,5 kN/m1 0,008 kN/m2
gamma(f) P per m2 Totaalkracht op alle opleggingen samen (kN/m2) (kN) 1,5 0,75 900,00 1,5 0,012 14,95 totaal:
II
open verkeer winddruk wrijving
0,5 kN/m1 0,85 kN/m2 0,014 kN/m2
914,95 1,5 1,5 1,5
totaal:
0,75 1,28 0,021
900,00 35,79 25,56 961,35
Bij een uitgebreidere berekening zou een deel van het eigengewicht meegerekend kunnen worden als horizontale trillingsbelasting.
B 101
Dimensionering HEFBRUG BELASTINGEN overspanning staal fv E
50 m 235 N/mm2 210000 N/mm2
Boog hoofdconstructie D 500 t 30 A 44296 Izz 1228118217 z 8 belasting q(max) per boog:
pi
3,14159
fy
kan ook met 355, dan komt ook uit de vergelijkende berekening een aanvaardbare waarde.
afschuiving asymmetrische belasting
mm mm mm2 mm4 m
rechterhelft brug belast of eigenlijk: er wordt niet gerekend met extra trillingsfactor
pi x (350^2 - 340^2) pi x (700^4 - 680^4) / 64
gamma 43,90 0,90
belasting links: (eg) belasting rechts: (eg) verkeer
256 kN/m1 128 kN/m1
trek onderligger M(max) 40011 kNm F(t,d) 5001 kN A benodigd = F / fv A(ben) 21283 mm2
235 N/mm2
=
F1 F2 F3 F4
1/8 q l^2 5001422 N
knik bovenligger kniklengte boog uit het boogvlak: lk 20000 mm F(E) = pi^2 x EI / lk^2 6363536 Nd = A x fy 10409658 labda(rel) = sqrt (Nd / F(E)) 1,28 omega(buc) 0,49 controle: F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 4668336 / (0,78 x 6981116) 0,98053
ok!
N N uit diagram infomap (Wagemans 2003) ok!
4931,1 6254,1 400,7 2075,4
d0 d1=d2 t0 t1 e g fi1=fi2
500 300 30 10 100 57,7 58
43,90 120,00
1,20 1,50
39,51
4931,1
52,68 180,00 232,68
400,7
kN kN kN kN
TREK TREK TREK DRUK
mm mm mm mm mm mm graden
tabel 5 gebruiken? d1/d0 0,60 d0/2t0 8,33 d1/2t1 15,00 e/d0 0,20
beta, gamma en gr b= (d1+d2)/2d0 0,60 g= d0/2t0 8,33 gr= g/t0 1,92 trekkracht in randstaaf, dus nr >0, f(nr) = f(gamma,gr) 1,708786 vloei randstaaf: pons: 1. 2.
N1,u,d N1,u,d
Toets N1sd/N1ud= 0,7199 tabel 3.40 uit construeren B d0/t0 16,67 d1/d0 0,60 >>> efficientie verbinding: 1,450337 A1 9110,611 mm N1ud 1669975 N =
6254,1 -2075,4 (kN)
0,2<x<1 ok x<25 ok x<25 ok min 0,55<x<0,25
ok
1
2882900 N = 4563655 N =
2882,9 kN 4563,655 kN
<1? (vergelijking) aflezen:
CK =
1669,975 kN >
Trek randstaaf A0 44296,42 N0ud 10409658 N = 10409,66 kN N0sd/N0ud= 0,600798 ok
B 102
A
0,48 2075,4 ?
wel heel anders dan O43!
Bijlagen hoofdstuk 13 BELASTINGEN AANDRIJFMECHANISME fy fd
1770 N/mm2 885 N/mm2
Contragewicht:
G
per ophangpunt: Kabels:
1097,45
gamma fi 1,50
3,14159
1,45
Aantal kabels
Fvrep 2386,95 kN 1193,48 kN
548,73 Aben
Per kabel:
pi
1348,56 mm2 3,00
Aben r D
449,52 11,96 23,92
Aandrijfmechanisme Fs = Fb - Ff waarin:
Fs Fb Ff Fb,max Fb,min Ff, pos Ff, neg
som krachten op aandrijving krachten uit brug krachten uit contragewicht F
787,63 365,41 548,73 548,73
gamma fi 1,20 0,90 0,90 1,20
1,25 0,75 0,75 1,25
Frep 1181,44 246,65 370,39 823,09
geval V geval VI
Belastingen in hefmechanisme per ophangpunt: Fs,max Fs,min
811,05 -576,44
B 103
P
63,01 29,23
Ftotaal Fper ophangpunt 3150,52 787,63 1461,64 365,41
13.3 Tweede ontwerp excel bestand HEFBRUG BELASTINGEN
herzien ontwerp 9 augustus
Lengte brugdek Breedte brugdek Oppervlak brugdek Gewicht staal Gewicht beton
50 14 700 80 25
m m m2 kN/m3 kN/m3
EIGENGEWICHT BRUG Bogen hoofdconstructie boog bovenligger (per boog) lengte 50 m paraboolvorm: h' = ax^2+bx+c l' = [sqrt(1+(2ax+b)^2)] -25..25 = l' 50,36957 m b 0,3 m h 0,1 m P=l'*b*h*ro staal boog onderligger lengte 50 b 0,3 h 0,1 P=l'*b*h*ro staal
(per boog) m m m
boog diagonalen totale lengte diagonalen per boog l = l 57,95 m b 0,1 m h 0,05 m P=l'*b*h*ro staal totaal 2 bogen:
pi
Ptotaal (kN)
3,14159
P per m1 (kN/m1)
Parabool
120,89
2,42
lengte boogl breedte boob hoogte booh h//
120,00
2,40
50 (m) 0,5 (m) 2 (m) 2,061553
y = -a(x-b)^2+c a 0,0008 b 25 c 0,5 g h i
lengte halve boog lengte boog totale lengte diagonalen l
23,18
0,46
528,13
10,56
Dwarsliggers kokers! ligger b 0,1 m h 0,5 m t 0,005 m l 14 m h.o.h. 2,5 m per ligger: (b x h - (b-2t) x (h-2t)) x l x 80 totaal 21 liggers:
6,61 138,77
2,78
Secundaire langsliggers (per ligger) ligger l 50 m b 0,05 m h 0,2 m 50 x pi x (0,2^2 - 0,19^2) x 80 totaal aantal liggers: 3
40,00 120,00
0,80 2,40
B 104
0,003298 25 2,061553 25,18479 50,36957 57,95
(zie boogbrug.xls)
Bijlagen hoofdstuk 13
Secundaire diagonalen en dwarsligers totale lengte diagonalen l = l 169,3082 m b 0,05 m h 0,05 m P=l'*b*h*ro staal totaal constr. Brugdek onderplaat (geprofileerd staal) l 50 m b 14 m t 0,003 m profileringsfactor n 2 (plaatlengte = n * strekkende lengte) 50 x 24 x 2 x 0,003 x 80 betonvulling l 50 m b 14 m d gem 0m 50 x 24 x 0,06 x 25 bovenplaat totaal brugdek: Overig
33,86 786,90
0,68 15,74 6,72
Totaal staalgewicht excl dek: 336,00
0,00 3,36
0,00 168,00 504,00
10,08 per m2:
Leuningen P = 1,0 kN/m1 strekkende meter brugdek voor alle leuningen samen
50,00
1,00
Meubilair P = 1,5 kN/m1 strekkende meter brugdek
50,00
1,00
100,00
2,00
1424,76 712,38
28,50
totaal: TOTAAL EIGENGEWICHT BRUG per zijde
diagonalen ongeveer: per diagonaal x 7 y 5 lengte 2D 8,602325 z 2 lengte 3D 8,831761 aantal 16 lengte tot. 141,3082
check: 28,50
B 105
0,72
1,187303 kN/m2 118,7303 kg/m2
dwarsliggers m m m m m
l aantal lengte tot.
m
totaal:
820,76 kN
7m 4 28 m
169,3082 m
HEFBRUG BELASTINGEN Lengte brugdek Breedte brugdek Oppervlak brugdek Windvangende hoogte langs'gevel' VERANDERLIJKE BELASTINGEN Wind
50,00 14,00 700,00 2,00 P per m2
m m m2 m P per m1
gesloten toestand p(w,rep) = C(dim) x C(t) x fi(w) x p(w) C(dim) 0,95 C(t) 1,2 horizontaal -1,2 0,4 verticaal -0,4 fi(w) 1,15 p(w) 0,38 gesloten toestand, horizontaal: p(w,rep) = 0,95 x 1,2 x 1,15 x 0,38 gesloten toestand, verticaal: p(w,rep) = 0,95 x 0,4 x 1,15 x 0,38
0,50
1,00 (2 m hoogte)
0,17
2,32 (24 m breedte)
0,85
1,70 (2 m hoogte)
0,28
3,98 (24 m breedte)
open toestand p(w) 0,65 open toestand, horizontaal: p(w,rep) = 0,95 x 1,2 x 1,15 x 0,65 open toestand, verticaal: p(w,rep) = 0,95 x 0,4 x 1,15 x 0,65 Sneeuw
p(sn,rep) = 100 N/m2 Niet meegenomen
Verkeersbelasting gelijkmatig verdeeld q(f,k) 5 kN/m2 dienstvoertuig 4 x 12,5
5,00
70,00
(gesloten toestand) 50 kN
50 kN
Versnellingsbelasting maximum snelheid tijdens verplaatsen: v(max) 0,2 m/s minimale versnellingstijd: t(min) 12 s a(max) = v(max) / t(min) a(max) 0,017 m/s2 vergrotingsfactor gewicht: [g + a(max)] / g (9,81 + 0,017) / 9,81 = 1,0017 Verwaarloosbaar
B 106
Bijlagen hoofdstuk 13
BELASTINGGEVALLEN I
gamma(f) f(trilling)
gesloten situatie, wind neerwaarts eigengewicht 28,50 kN/m1 verkeersbelasting 70,00 kN/m1 dienstvoertuig 50 kN wind neerwaarts 2,32 kN/m1
1,2 1,5 1,5 1,5
P per m1 (kN/m1)
1,25 1 1 1
totaal: II
gesloten situatie, wind opwaarts eigengewicht 28,50 kN/m1 wind opwaarts 2,32 kN/m1
open situatie, wind neerwaarts eigengewicht 28,50 kN/m1 verkeer 70,00 kN/m1 wind neerwaarts 3,98 kN/m1
0,9 -1,5
0,75 1
open situatie, wind opwaarts eigengewicht 28,50 kN/m1 wind opwaarts 3,98 kN/m1
1,2 1,5 1,5
1,25 1 1
0,9 -1,5
0,75 1
3,98 kN/m1 1,0017
1,5
1
34,19
1
5,97
totaal: VI
19,23 -5,97 13,27
versnellen tijdens openen / afremmen tijdens sluiten eigengewicht 28,50 kN/m1 1,2 wind neerwaarts versnellingsfactor
42,74 105,00 5,97 153,71
totaal: V
19,23 -3,49 15,75
totaal: IV
3,49 151,23
totaal: III
42,74 105,00
40,23
afremmen tijdens openen / versnellen tijdens sluiten eigengewicht 28,50 kN/m1 0,9 wind opwaarts 3,98 kN/m1 -1,5 versnellingsfactor 1,0017 totaal:
1 1
25,65 -5,97 19,65
B 107
F (kN)
75,00 75,00
Dimensionering Staal fv E
235 N/mm2 210000 N/mm2
Gewicht staal
pi
3,14159 80 kN/m3
1 Boog bovenligger Fu 15530 kN DRUK lk z 10000 mm lk y 5000 mm kies profiel: type: rechthoekig kokerprofiel b 300 mm h 800 mm t 35 mm A 72100 mm2 Izz 5343840833 mm4 Iyy 1059840833 mm4 F(E) = pi^2 x EI / lk^2 110757162 Nd = A x fy 16943500 labda(rel) = sqrt (Nd / F(E)) 0,39 omega(buc) 0,95 controle: F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,9648165 toets doorsnede Fu/Nd<1 0,91657568 2 Boog onderligger Fu 15540 Aben 66127,6596 kies profiel: b 300 h 600 t 45 A 72900 Izz 3078607500 Iyy 956407500 W 8896500 Nt,d = A x fy controle: Fu/Nd <= 1
kN mm2 mm mm mm mm2 mm4 mm4 mm3
buiging door eigengewicht G 5,832 kN/m l 10 m Mpl 72,9 kNm sigma M 8,19 N/mm2
TREK
3 Diagonaal Fu lk z lk y kies profiel: type: b h t A Izz Iyy N N (NEN 6770, tabel 24) ok! ok! AANPASSEN NA GSA TWEEDE BEREKENING 300 600 50 (60 voor verticaal) versterkt aan uiteinden met 2x plaat 600 x 5
17131500 N 0,9071 ok!
= 1/8 q l^2
sigma N
sigma M+N
213,17
221,36 <235 ok
B 108
(buitenste) 1333 kN 6000 mm 6000 mm
DRUK
rechthoekig kokerprofiel 180 mm 180 mm 12 mm 8064 mm2 38126592 mm4 38126592 mm4
F(E) Nd labda(rel) omega(buc) controle:
2195047 1895040 0,93 0,71 F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,990726
Diagonaal Fu lk z lk y kies profiel: type: b h t A Izz Iyy
(overige) 1140 kN 6000 mm 6000 mm
F(E) Nd labda(rel) omega(buc) controle:
= pi^2 x EI / lk^2 = A x fy = sqrt (Nd / F(E))
N N (NEN 6770, tabel 24) ok!
DRUK
rechthoekig kokerprofiel 180 mm 180 mm 10 mm 6800 mm2 32866666,7 mm4 32866666,7 mm4 = pi^2 x EI / lk^2 = A x fy = sqrt (Nd / F(E))
1892219 1598000 0,92 0,72 F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,990822
N N (NEN 6770, tabel 24) ok!
Bijlagen hoofdstuk 13
4 Middenbalk Fu Niet maatgevend
128 kN
6 Dwarsliggers boven Fu
DRUK
Belasting brugdek P permanent 1 kN/m2 P verkeer 5 kN/m2 Pu = 1,2*1,25*1 + 1,5*5 meewerkende breedte: q meewerkende lengte M midden (1/8 ql^2) kies profiel: type: rechthoekig kokerprofiel b 120 mm h 300 mm t 30 mm A 21600 mm2 Izz 200880000 mm4 Iyy 38880000 mm4 W 1224000 mm3 sigma 225,183824 N/mm2 controle: sigma / fy < 1
Belasting brugdek P permanen 1 kN/m2 (dek inclusief dwarsliggers) P verkeer 5 kN/m2 Pu = 1,2*1,25*1 + 1,5*5 9 kN/m2 meewerkende breedte: 7m q 63 kN/m1 meewerkende lengte 5m F middenstramien balk 315 kN M midden (1/4 Fl) 787,5 kNm kies profiel: type: rechthoekig kokerprofiel b 300 mm h 400 mm t 30 mm A 38400 mm2 Izz 813920000 mm4 Iyy 508320000 mm4 W 3376000 mm3 sigma 233,264218 N/mm2 controle: sigma / fy < 1 0,99261369 ok! 5 Tussendiagonalen Fu 241 kN DRUK lk z 9000 mm lk y 9000 mm kies profiel: type: rechthoekig kokerprofiel b 160 mm h 160 mm t 5 mm A 3100 mm2 Izz 12425833,3 mm4 Iyy 12425833,3 mm4 W 120166,667 mm3 F(E) = pi^2 x EI / lk^2 317950 Nd = A x fy 728500 labda(rel) = sqrt (Nd / F(E)) 1,51 omega(buc) 0,36 controle: F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,91893541 buiging door eigengewicht G 0,248 kN/m l 9m Mpl 2,511 kNm = 1/8 q l^2 sigma M 20,90 N/mm2
N N (NEN 6770, tabel 24) sigma N
sigma M+N
DRUK
9 5 45 7 275,625
niet maatgevend
kN/m2 m kN/m1 m kNm
0,958229 ok!
7 Dwarsliggers onder (buitenste) Fu 289 kN DRUK lk z 14000 mm lk y 14000 mm kies profiel: type: rechthoekig kokerprofiel b 220 mm h 220 mm t 5 mm A 4300 mm2 Izz 33145833,3 mm4 Iyy 33145833,3 mm4 W 231166,667 mm3
AANGEPAST: 180 180 5
ok!
144 kN
77,74194
98,64 < 235 ok
F(E) z Nd labda(rel) omega(buc) controle:
350503 1010500 1,70 0,3 F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,953323
N N
F(E) y Nd labda(rel) omega(buc) controle:
= pi^2 x EI / lk^2 = A x fy = sqrt (Nd / F(E))
N N
G l Mpl sigma M
B 109
= pi^2 x EI / lk^2 = A x fy = sqrt (Nd / F(E))
350503 1010500 1,70 0,3 F(c,d) / (omega(buc) x Nd) <= 1 0,953323 0,344 14 8,428 36,46
kN/m m kNm N/mm2
= 1/8 q l^2
(NEN 6770, tabel 24) ok!
sigma N
67,2093
(NEN 6770, tabel 24) ok!
103,67 sigma M+N <235 ok
7 Dwarsliggers onder Fu 350 Aben 1489,3617 kies profiel: b 180 h 180 t 5 A 3500 Izz 17879166,7 Iyy 17879166,7 W 153166,667 Nt,d = A x fy controle: Fu/Nd <= 1
(overige) kN TREK mm2 mm mm mm mm2 mm4 mm4 mm3
buiging door eigengewicht G 0,28 kN/m l 10 m Mpl 3,5 kNm sigma M 22,85 N/mm2
822500 N 0,4255 ok!
= 1/8 q l^2
Maximale waarden zijn bepaald uit het maximum van belastinggevallen: incl trillingsfactor C1 volbelast open stand wind neerwaarts excl C2 links belast open stand wind neerwaarts C4 voor belast open stand wind neerwaarts excl excl C5 volbelast open stand wind neer+dwars
sigma N
sigma M+N
100,00
122,85 <235 ok
staaflengten per categorie voor lk bepaling categorie lengte (m) belasting 1 10 druk 2 10 trek 3 6 beide 4 10 druk 5 9 beide 6 7 buig/druk 7 14 trek
Staalgewicht categorie lengte [m] 1 2 3 4 5 6 7
5 10 6 5 9 7 14
maximale belastingen per categorie categorie axiale kracht 1 15530 kN 2 15540 3 1333 buitenste 4 128 5 241 6 144 7 289 druk! buitenste
350 trek overige
(excl. dek) aantal l totaal A G [m] [mm2] [kN] 20 100 72100 576,8 10 100 72900 583,2 16 96 8064 61,9 (ruime schatting lengte) 10 50 38400 153,6 20 180 3100 44,6 22 154 3100 38,2 4 56 4300 19,3 totaal: 1477,6 kN per m2:
staalgewicht eerste ronde 1 5 2 10 3 6 4 5 5 9 6 7 7 14
20 10 16 10 20 22 4
100 100 96 50 180 154 56
136900 90000 22500 2500 2500 2500 10000
2,11 kN/m2
1095,2 720,0 172,8 10,0 36,0 30,8 44,8 2109,6 3,013714
B 110
1140 overige
Bijlagen hoofdstuk 13
13.4 Input GSA File hefbrug augustus versie 2 tweede ronde.gwb Exported 1-11-2006 14:50:18 START_TABLE Number of nodes: Highest node: Number of elements: Highest element: Number of members: Highest member: Number of load cases: Highest load case: END_TABLE
33 33 86 94 0 0 8 8
Load Case Titles START_TABLE Load Case Titles Case Name Type L1 permanent Dead L2 verkeer Imposed L3 wind Wind L4 as1 Imposed L5 as2 Imposed L6 as3 Imposed L7 eg staal Dead L8 wind zij Wind END_TABLE Combination Cases START_TABLE Combination Cases Case Name Permutation Description C1 eg 1,2A1 + 1,2A7 C2 open, wind neerwaarts 1,5A1 + 1,5A2 + 1,5A3 + 1,5A7 C3 asymm1 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A4 + 1,2A7 C4 asymm2 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A5 + 1,2A7 C5 asymm3 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A6 + 1,2A7 C6 open, wind zij 1,5A1 + 1,5A2 + 1,5A3 + 1,5A7 + 1,5A8 END_TABLE
B 111
Case Permutation Factors START_TABLE Case Permutation Factors Case Name Permutation Description Case Factor Name C1 eg p1 1,2A1 + 1,2A7 A1 1,200 permanent A7 1,200 eg staal C2 open, wind neerwaarts p1 1,5A1 + 1,5A2 + 1,5A3 + 1,5A7 A1 A2 1,500 verkeer A3 1,500 wind A7 1,500 eg staal C3 asymm1 p1 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A4 + 1,2A7 A1 1,200 A2 1,500 verkeer A4 1,500 as1 A7 1,200 eg staal C4 asymm2 p1 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A5 + 1,2A7 A1 1,200 A2 1,500 verkeer A5 1,500 as2 A7 1,200 eg staal C5 asymm3 p1 1,2A1 + 1,5A2 + 1,5A6 + 1,2A7 A1 1,200 A2 1,500 verkeer A6 1,500 as3 A7 1,200 eg staal C6 open, wind zij p1 1,5A1 + 1,5A2 + 1,5A3 + 1,5A7 + 1,5A8 A2 1,500 verkeer A3 1,500 wind A7 1,500 eg staal A8 1,500 wind zij END_TABLE
B 112
1,500
permanent
permanent
permanent
permanent
A1
1,500
permanent
Bijlagen hoofdstuk 13
START_TABLE Nodes Node x [m] 1 0,0 2 5,000 3 10,00 4 15,00 5 20,00 6 25,00 7 30,00 8 35,00 9 40,00 10 45,00 11 50,00 12 0,0 13 5,000 14 10,00 15 15,00 16 20,00 17 25,00 18 30,00 19 35,00 20 40,00 21 45,00 22 50,00 23 0,0 24 5,000 25 10,00 26 15,00 27 20,00 28 25,00 29 30,00 30 35,00 31 40,00 32 45,00 33 50,00 END_TABLE
y [m] 0,0 0,1800 0,6400 0,4200 0,9600 0,5000 0,9600 0,4200 0,6400 0,1800 0,0 14,00 13,82 13,36 13,58 13,04 13,50 13,04 13,58 13,36 13,82 14,00 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000 7,000
z Constraint Axis Restr. [m] 0,0 Global Pin 0,5400 Global -0,9600 Global 1,260 Global -1,440 Global 1,500 Global -1,440 Global 1,260 Global -0,9600 Global 0,5400 Global 0,0 Global y z 0,0 Global x z 0,5400 Global -0,9600 Global 1,260 Global -1,440 Global 1,500 Global -1,440 Global 1,260 Global -0,9600 Global 0,5400 Global 0,0 Global z 0,0 Global 0,5400 Global 0,9600 Global 1,260 Global 1,440 Global 1,500 Global 1,440 Global 1,260 Global 0,9600 Global 0,5400 Global 0,0 Global
Gen. Restr. Spring Support
B 113
Elements Element types tagged with * are dummy elements and are not analysed START_TABLE Elements Elem Type Property Group Orient. Node Orient. Angle Vert- ical [°] [m] 1 Beam 1 1 0 0,0 5,032 1 2 Beam 1 1 0 0,0 10,03 2 3 Beam 1 1 0 0,0 10,00 4 4 Beam 1 1 0 0,0 10,00 6 5 Beam 1 1 0 0,0 10,03 8 6 Beam 1 1 0 0,0 5,032 10 7 Beam 8 8 0 0,0 10,07 1 8 Beam 2 2 0 0,0 10,02 3 9 Beam 2 2 0 0,0 10,00 5 10 Beam 2 2 0 0,0 10,02 7 11 Beam 8 8 0 0,0 10,07 9 12 Beam 1 1 0 0,0 5,032 12 13 Beam 1 1 0 0,0 10,03 13 14 Beam 1 1 0 0,0 10,00 15 15 Beam 1 1 0 0,0 10,00 17 16 Beam 1 1 0 0,0 10,03 19 17 Beam 1 1 0 0,0 5,032 21 18 Beam 8 8 0 0,0 10,07 12 19 Beam 2 2 0 0,0 10,02 14 20 Beam 2 2 0 0,0 10,00 16 21 Beam 2 2 0 0,0 10,02 18 22 Beam 8 8 0 0,0 10,07 20 23 Bar 3 3 0 0,0 5,240 2 24 Bar 3 3 0 0,0 5,475 3 25 Bar 3 3 0 0,0 5,708 4 26 Bar 3 3 0 0,0 5,819 5 27 Bar 3 3 0 0,0 5,819 6 28 Bar 3 3 0 0,0 5,708 7 29 Bar 3 3 0 0,0 5,475 8 30 Bar 3 3 0 0,0 5,240 9 31 Bar 3 3 0 0,0 5,240 13 32 Bar 3 3 0 0,0 5,475 14 33 Bar 3 3 0 0,0 5,708 15 34 Bar 3 3 0 0,0 5,819 16 35 Bar 3 3 0 0,0 5,819 17 36 Bar 3 3 0 0,0 5,708 18 37 Bar 3 3 0 0,0 5,475 19 38 Bar 3 3 0 0,0 5,240 20 39 Beam 4 4 0 0,0 5,029 23 40 Beam 4 4 0 0,0 5,018 24
B 114
Length /Area 2 4 6 8 10 11 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 22 14 16 18 20 22 3 4 5 6 7 8 9 10 14 15 16 17 18 19 20 21 24 25
Topology
Bijlagen hoofdstuk 13
41 Beam 42 Beam 43 Beam 44 Beam 45 Beam 46 Beam 47 Beam 48 Beam 49 Bar 50 Bar 51 Bar 52 Bar 53 Bar 54 Bar 55 Bar 56 Bar 57 Bar 58 Bar 59 Bar 60 Bar 61 Bar 62 Bar 63 Bar 64 Bar 65 Beam 66 Beam 68 Beam 70 Beam 72 Beam 74 Beam 75 Beam 76 Beam 77 Beam 79 Beam 81 Beam 83 Beam 85 Beam 86 Beam 87 Bar 88 Bar 89 Bar 90 Bar 91 Bar 92 Bar 93 Bar 94 Bar END_TABLE
4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 7 7 7 7 5 5 5 5
4 4 4 4 4 4 4 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 7 7 7 7 5 5 5 5
0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
5,009 5,003 5,000 5,000 5,003 5,009 5,018 5,029 8,228 8,389 8,293 8,374 8,374 8,293 8,389 8,228 8,228 8,389 8,293 8,374 8,374 8,293 8,389 8,228 7,000 6,820 6,580 6,500 6,580 6,820 7,000 7,000 6,820 6,580 6,500 6,580 6,820 7,000 12,72 12,08 12,08 12,72 8,619 8,619 8,619 8,619
B 115
25 26 27 28 29 30 31 32 24 3 26 5 28 7 30 9 24 14 26 16 28 18 30 20 1 2 4 6 8 10 11 23 24 26 28 30 32 33 3 5 7 9 1 24 11 32
26 27 28 29 30 31 32 33 3 26 5 28 7 30 9 32 14 26 16 28 18 30 20 32 23 24 26 28 30 32 33 12 13 15 17 19 21 22 14 16 18 20 24 12 32 22
Standard Materials START_TABLE Standard Materials Name Description Young’s Modulus Hardening Modulus Hardening Parameter [Pa] 1 Steel Steel 205,0E+9 0,3000 2 Concrete short term Concrete 28,00E+9 3 Concrete long term Concrete 14,00E+9 4 Aluminium N/A 70,00E+9 0,3400 5 Glass N/A 70,30E+9 0,2200 END_TABLE
Poisson’s Ratio
Shear Modulus
Density
Thermal Expansion Coeff.
[Pa] 78,85E+9 0,2000 0,2000 26,12E+9 28,81E+9
[/°C] 12,00E-6 2400, 2400, 23,00E-6 8,000E-6
[Pa] Infinity Infinity Infinity Infinity Infinity
[Pa] 0,0 Infinity Infinity 0,0 0,0
[kg/m³] 7850, 11,67E+9 5,833E+9 2710, 2470,
[Pa] Infinity 10,00E-6 10,00E-6 Infinity Infinity
0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Yield Stress Ultimate Stress
0,0 0,0
Beam Sections Properties listed are analysis values, modified from base values where indicated. Refer to the Beam Sections Definitions output for modification details. Iyz is reported only for non-symetrical sections. Iyz is enclosed by brackets where the section has been flagged to ‘Ignore Iyz’. START_TABLE Beam Sections Name Material Description Mod. 1 1 Steel RHS(m)0,8x0,3x3,5E-002x3,5E-002 2 2 Steel RHS(m)0,6x0,3x6,E-002x5,E-002 3 3 Steel RHS(m)0,18x0,18x1,2E-002x1,2E-002 4 4 Steel RHS(m)0,4x0,3x3,E-002x3,E-002 5 5 Steel RHS(m)0,18x0,18x5,E-003x5,E-003 6 6 Steel RHS(m)0,3x0,12x3,E-002x3,E-002 7 7 Steel RHS(m)0,22x0,22x5,E-003x5,E-003 8 8 Steel RHS(m)0,6x0,3x7,E-002x5,E-002 END_TABLE
A [m²] 0,07210 0,09000 0,008064 0,03840 0,003500 0,02160 0,004300 0,1000
B 116
Iyy [m4] 0,005344 0,003525 38,13E-6 813,9E-6 17,88E-6 200,9E-6 33,15E-6 0,003733
Izz Iyz [m4] [m4] 0,001060 0,001107 38,13E-6 508,3E-6 17,88E-6 38,88E-6 33,15E-6 0,001179
J Ky Kz [m4] 0,002793 0,1449 0,6889 0,002495 0,1768 0,6708 56,90E-6 0,4167 0,4167 935,6E-6 0,3237 0,5097 26,80E-6 0,4167 0,4167 98,41E-6 0,1380 0,6959 49,69E-6 0,4167 0,4167 0,002569 0,1562 0,7005
Type N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A N/A
Cost [EUR/kg] 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Bijlagen hoofdstuk 13
13.5 Output GSA
Uitvoer GSA, gecombineerde buig- en drukspanningen, tweede ronde, maatgevende belastingcombinatie C2
B 117
Uitvoer GSA, gecombineerde buig- en drukspanningen, tweede ronde, maatgevende belastingcombinatie C3
B 118
Bijlagen hoofdstuk 13
Uitvoer GSA, gecombineerde buig- en drukspanningen, tweede ronde, maatgevende belastingcombinatie C5
B 119
Uitvoer GSA, gecombineerde buig- en drukspanningen, tweede ronde, maatgevende belastingcombinatie C6
B 120
B15. Bijlagen Hoofdstuk 15 Stabiliteitsberekening toren Bijlage 15.1 Bijlage 15.2
Excel bestand stabiliteitsberekening toren Uitvoer MatrixFrame berekeningen
B 121
B 122 B 138
15.1 Excel bestand stabiliteitsberekening toren Configuratie toren lengte totaal breedte stramien B breedte stramien G
48,00 m 14,50 m 10,50 m
breedte balkons
1,20 m
hoh kolommen hoh stramien B hoh stramien G
6,00 m 13,00 m 9,00 m
verdiepingshoogte hoogte bg aantal verdiepingen
3,60 m 4,50 m 15
lengte vloer vloerbreedte binnen vloerbreedte 0,8 tussen gevels en 0,4 glazenwasser breedterichting werkende breedte kolommen
(boven bg)
hoogte binnengevel hoogte plint uitsteken buitengevel
58,50 m 10,00 m 1,50 m
vanaf niveau brugdek
totale hoogte toren
70,00
vanaf waterniveau
breedte kopgevel (A) breedte kopgevel (I)
15,00 m 8,50 m
B 122
Bijlagen hoofdstuk 15
Belastingen toren Permanente belasting Staalplaatbetonvloer I Comflor100 vloerdikte 200 staalplaat 1,2 massa 353 gewicht 3,53
Veranderlijke belasting
mm mm kg/m2 kN/m2
Ligger stramien B HE450M gewicht 2,63 kN/m1 dus 0,44 kN/m2
Staalplaatbetonvloer II Comflor210 vloerdikte 300 staalplaat 1 massa 379 gewicht 3,79
mm mm kg/m2 kN/m2
Ligger stramien B IFB450 hoogte massa gewicht dus
mm kg/m1 kN/m1 kN/m2
450 263 2,63 0,44
Ligger stramien G IFB395 hoogte 395 mm gewicht 1,74 kN/m1 dus 0,29 kN/m2 W
Randbalk UNP400 gewicht dus
3170000 mm3
0,72 kN/m1 0,10 kN/m2
stramien C p 9,486 kN/m2 q 56,916 kN/m1 l 13 m Mmax 1202,351 kNm sigma 235 N/mm2 Wben 5116385 mm3 HE450M Vloer bovenop ligger constr. hoogte 650 mm stramien C p 9,798 kN/m2 q 58,788 kN/m1 l 13 m Mmax 1241,897 kNm sigma 235 N/mm2 Wben 5284666 mm3 halve HE900M met vervangende onderflens bovenflens 300x40 onderflens 500x24 Izz 1,32E+09 mm4 ongeveer! Wy,el 5501000 mm3 ongeveer! stramien G p 9,798 kN/m2 q 58,788 kN/m1 l 9m Mmax 595,2285 kNm sigma 235 N/mm2 Wben 2532887 mm3
Vloerbelasting er wordt gerekend met een vloerbelasting voor kantoren andere functies als woningen/museum*/bibliotheek hebben een gelijke of lagere vloerbelasting *museum excl lokale belastingen installaties! bij plintlagen en bg wordt gerekend als winkel extreem mom. geconc. prep psi Frep kantoren 3,5 kN/m2 0,5 3 kN winkel 4 kN/m2 0,4 7 kN Vloerbelasting gevelzone De gevelzone wordt beschouwd als balkon belasting 2,5 kN/m2 0,5 Sneeuwbelasting volgens NEN 6702 prep 0,56 kN/m2 Wateraccumulatie er wordt ervan uitgegaan dat er geen wateraccumulatie plaatsvindt op het dak wateraccumulatie op het dak van de plint wordt niet bekeken Windbelasting hoogte gevel 70 stuwdruk gebied I 1,76 Cdim langsgevel 0,87 dwarsgeve 0,89 Cindex druk 0,8 zuiging 0,4 wrijving 0,01 Ceq 1 fi1 1 fi1 berekend dwars 1,005375
m kN/m2 (bebouwd) AFH VAN BREEDTE!
<==
70,00 m 48,00 m 0,595341 0,170709 0,01
uit dynamische ber. EERST UITBUIGING BEREKENEN!
Hoewel voorlopig zonder dynamische vergrotingsfactor wordt gerekend, wordt door de plaatsing van de twee gebouwen in lijn met elkaar een reductie verwacht van de windbelastingen. Stel: Dit heft elkaar op.
B 123
h b B Ih fe bm D
Kolom stramien C koker D=500, t=30 gewicht 3,54 kN/m1 per verd. 12,76 kN
hoogte
Kolom stramien B zie staalbetonkolom koker D=500, t=30, gevuld met beton en wapening gewicht 7,43 kN/m1 hoogte per verd. 26,74 kN Diagonalen stramien B koker D=500, t=20, leeg gewicht 2,41 kN/m1 lengte per verd. 12,28 kN kolom+diagonaal B per verd. 39,03 kN
3,60 m
5,09 m
Kolommen stramien G 2xkoker D=500, t=30, gevuld met beton en wapening gewicht 16,57 kN/m1 hoogte 3,6 m per verd. 59,67 kN Diagonalen stramien G 2xkoker D=500, t=20, leeg gewicht 4,83 kN/m1 lengte 5,09 m per verd. 24,57 kN kolom+diagonaal G per verd. 84,23 kN Kolommen stramien A koker D=500, t=30, leeg gewicht 3,54 kN/m1 per verd. 12,76 kN
Belastingen uit hefbrug F
3,60 m
belasting permanent belasting veranderlijk 3,6 sqrt2
horizontale belastingen uit brug dwarsrichting (loodrecht op lange gevel) 961,35 kN verdeeld over twee opleggingen langsrichting 512,36 kN 3,6 sqrt2
1 kN/m1
3,6 0,01 25 0,9
h dglas kN/m3 kN/m1
zonder kozijnen
Zonwering incl glazenwassersbalkon 1 kN/m1 comflor IFBligger
B 124
Frep 480,68 kN
0,5
pi = V ro 4,3974
3,141
Fv,max hoogte
Fv
80
(stel opl. kunnen alleen druk aan)
256,18 kN
verdeeld over twee opleggingen
Gewicht hefwiel G 350 kN r t b 7 0,2
Gewicht geleidewerk stel: 2 kN/m1
3,60 m
per ophangpunt
2004,52 kN 617,02 kN
verticale resultante stramien A hoogte
Buitengevel incl bordes en frame 2 kN/m1
bronnen www.dutchengineering.nl www.grunbauer.nl infomap construeren a construeren b
gamma fi Frep 1,5 1,45 1193,42 kN positief 811,10 kN negatief -576,40 kN
maximaal minimaal
Tussenwanden, plafond en computervloer 1 kN/m2 Binnengevel
548,7
G
351,792 kN 2356,31 kN 7,2 kN/verdieping
Bijlagen hoofdstuk 15
gewichtsberekening bovenbouw (per toren) kn/m2 kN/m1 kN vloeren 6,39 kolommen verbanden 123,26 gevel 4,80 vloerbelasting balkonbelasting sneeuw
48,00 96,00 48,00
1406 806
12,5 1,20 13,70
q
diepwanden en palen l b diepwand 19 palen 0,4
5 0,84
0,5 0,4
66785 16800
gamma
gamma psi 1,5
h
26 26
sg
aantal
15 270 15 15 15 15 1
kN
57539 4133 1849 8604 72125 47250 6480 552 54282 126407
(per toren, plus veranderlijk)
onderbouw (halve eiland!) V (m3) F vloeren 2671,4 wanden 672 A
119,50
5,25 3,75 0,84
gewicht bovenbouw
vloerbel. sneeuw
15,31
lengte breedte hoogte 48,00 12,5
1,2 1,2
1,75
15 15
F
F
80142 20160
100302
18454 677
aantal
gewicht totaal voor half eiland
samen
2 48
19131 119433 F
7410 diepwanden alleen op stramien G en B 2995,2 gewicht onder water 10405,2 256245 kN
B 125
Stramien C permanente belasting (stel breedte gelijk aan B) staalplaatbetonvloer per verd. ligger randbalk kolom diagonaal tussenwanden totaal
BGT p
binnengevel buitengevel zonwering zuidgevel totaal veranderlijke belasting verticaal vloerbelasting binnen vloerbelasting balkons vloerbelasting uitzichtplatform sneeuw
p
veranderlijke belasting horizontaal pw wind op langsgevel druk zuiging wrijving wind op dwarsgevel druk zuiging wrijving
UGT prep
gamma psi 3,79 1,20 0,44 1,20 0,10 1,20
1,00 1,00 1,00
1,00
1,20
1,00
1,20 kN/m2 6,39 kN/m2
1,00 2,00 1,00
1,20 1,20 1,20
1,00 1,00 1,00
1,20 2,40 1,20 4,80
kN/m1 kN/m1 kN/m1 kN/m1
5,25 3,75 5,25 0,84
kN/m2 kN/m2 kN/m2 kN/m2
3,50 2,50 3,50 0,56
gamma psi 1,50 1,50 1,50 1,50 cdim
0,50 0,50 1,00 1,00
cindex
prep
4,55 kN/m2 0,53 kN/m2 0,12 kN/m2
prep
gamma
1,76 1,76
0,87 0,87
0,80 0,40
1,22 0,61
1,50 1,50
1,76
0,87
0,01
0,02
1,50
1,76 1,76
0,89 0,89
0,80 0,40
1,25 0,63
1,50 1,50
1,76
0,89
0,01
0,02
1,50
F
12,76
1,20
psi
Frep
1,00
15,31 kN 15,31 kN
LET OP MET OPPERVLAKTES!
p
Voor andere belastingcombinaties dan UGT, fundamenteel zijn alle waarden voor gamma 1.
B 126
gamma
1,84 0,92 2,76 kN/m2 gevelopp 0,02 kN/m2 gevelopp dwars 1,88 0,94 2,82 kN/m2 gevelopp 0,02 kN/m2 gevelopp langs
Bijlagen hoofdstuk 15
Kolom ter plaatse van bg
stramienbreedte halve diepte diepte balkons
6,00 m 7,00 m 1,20 m
stramienbreedte halve diepte diepte balkons
6,00 m 7,25 m 1,20 m
liftgat verwaarlozen!
Kolom stramien C per verdieping permanente belasting kN/m2 kN/m1 kN kolom 15,31 vloer 6,39 268,51 gevel 4,80 28,80 P 312,62 veranderlijke belasting vloerbelasting 5,25 220,50 balkonbelasting 3,75 27,00 V 247,50 sneeuw 0,84 41,33 Vs 41,33
Kolom stramien B permanente belasting kolom+diagonaal vloer gevel
sneeuw
0,84
Aantal verdiepingen boven bg
Aantal verdiepingen boven bg
15,00
15,00
kN/m2
kN/m1
6,39 P
veranderlijke belasting vloerbelasting balkonbelasting
5,25 3,75
UGT Fundamentele combinaties Er wordt gerekend met een extreme veranderlijke vloerbelasting op een bouwlaag: Fvert = 15*P + 2V +13*psi*V + Vs 6834,41 --> toetsen aan doorsnede en knik 1 kantoorvloer psi = 1 1 uitzichtvloer psi = 1 13 overige vloeren psi = 0,5
B 127
V Vs
Fvert
4,80
kN
39,03 278,10 28,80 345,93 228,38 27,00 255,38 42,59 42,59
stramienbreedte halve diepte diepte balkons
6,00 m 4,50 m 1,20 m
Kolom stramien G permanente belasting kolom+diagonaal vloer gevel
kN/m2
veranderlijke belasting vloerbelasting balkonbelasting
P 5,25 3,75
sneeuw
0,84
Aantal verdiepingen boven bg
15,00
7402,24 >> eerst windbelasting (stijfheid2) dan toetsen aan doorsnede en knik zonder verband:
kN/m1
6,39
V Vs
4,80
kN
84,23 172,62 28,80 285,65 141,75 27,00 168,75 28,73 28,73
Fvert
5747,85
Fvert
4484,34
STAALBETONKOLOM staal ro 80 fy 235 E 210000 alfa 1 lc 3600
beton ro fc Ecm Ecd
kN/m3 N/mm2 N/mm2 mm
B35
25 kN/m3 21 N/mm2 31000 22962,96296
ronde buis
gevulde buis zonder wapening
ru t
Aa
G Npl
250 25
37306
2,98
203,2 mm 20 mm
24278 mm2 12500 mm2 (volgens infomap, t=10!)
1,94
250 ru 30 t
44296 Aa Ac As Gstaal Gbeton Gwap 3,54 Gewicht
8767006,999 5705383,586 N 2937500 N (volgens infomap)
10409667,26 Npl
I
1227184630 527170353,9 mm4 245000000 mm4 (volgens infomap)
1472621556 Ia Ic Is
FyE
196256453,2 84307268,33 N
235507743,9
labda omega
wapening FE500 ro 80 kN/m3 fs 435 E 210000
0,211 0,76
0,260 0,187 0,77
250 mm 20 mm
30159 mm2 166190 mm2 0 mm2 2,41 4,15 0,00 6,57 kN/m1
200 20
23876 101788 0
250 30 6 18
250 40 8 24
0,25 0,03
23876 101335 452
44296 150526 1527
57805 134925 3619
0,0443 0,001472622
2,41 4,14 0,04 6,59
1,91 2,53 0,04 4,48
3,54 3,76 0,12 7,43
4,62 3,37 0,29 8,29
7748424,1
10764717,5 Npl
7935713
14234883,04 17991989,09 Npl =
0,7241323
0,65839471 delta
0,707042
0,731278735 0,755016389 delta =
9,82E+08 mm4 2,2E+09 mm4 0 mm4
502654825 824479576 0
981747704 Ia 2197866074 Ic 452389342 Is
5,03E+08 8,24E+08 4,52E+08
1472621556 1963495408 Ia = 1839842322 1527450202 Ic = 1526814030 3619114737 Is =
EI
2,47E+14 Nmm2
1,207E+14
3,4154E+14 EI
2,16E+14
6,6368E+14 1,20041E+15
Ncr
1,88E+08 N
0,210 labda 0,82 omega
0,237
0,290
0,99
0,98
8535927,151 NRd
10471654
7593455,6
EA
7834346680
9302255847 EA
1,01E+10 N
7,351E+09
(controle)
200 20
0,670053
91920978
B 128
Npl
Gdubbel nieuw
250 20 4 12 500 30159 165738 452
10577428 N
delta
6662925,319 4393145,361 N
E
ru t n(s) D y Aa Ac As
1,91 2,54 0,00 4,45
NRd
5098427886 2625000000 (volgens infomap) 210000 210000
B Gdubbel
gevulde buis met wapening
260100930 Ncr
1,64E+08
505421267
914162936
0,220
0,168
0,140
1
1
0,203 labda 1 omega 10764717,5 NRd 1,0234E+10 EA
7935713
1 uit tabel!
14234883,04 17991989,09
7,44E+09 13079415966 15997408671 14655000000
hele verband:
EI: x2
stramien B
l EI
1,76557E+17 2,15947E+17 1,97826E+17 3,53115E+17 4,31894E+17 3,95652E+17 13000 3,1388E+17 1,5694E+17
Bijlagen hoofdstuk 15
Windbelasting winddruk/zuiging langsgevel per verdieping
totale windbelasting
pwrep h b
2,76 3,60 48,00
pwrep h b
2,76 57,75 48,00
stel aangrijpingspunt resultante afstand kolommen resulterende verticale kracht winddruk/zuiging dwarsgevel per verdieping
totale windbelasting
h
2,82 3,60 16,90
pwrep h b
2,82 57,75 16,90
+/-
171,54 kN
windbelasting langsgevel incl wrijving
1,94 kN
478,21 kN
31,17 kN
7671,25 kN
57,75
7640,08 kN
35,00 m 13,00 m +/20569,43 kN
pwrep h b
stel aangrijpingspunt resultante afstand kolommen resulterende verticale kracht
476,26 kN
windwrijving langsgevel wrijving pwrep 0,02 h 3,60 b (A) 15,00 b (I) 8,50
CHECK MET uitbuiging max en stijfheid ben. windwrijving langsgevel wrijving pwrep 0,02 h 3,60 b 48,00 h
windbelasting dwarsgevel incl wrijving
8,12 kN
179,66 kN 49,91 kN
130,26 kN
2882,04 kN
57,75
2751,78 kN
35,00 m 6,00 m als 1 stramien! 16052,06 kN CHECK MET uitbuiging max en stijfheid ben.
B 129
per verdieping per m1 hoogte
Stijfheid dwarsrichting Hier wordt een eenvoudige berekening gemaakt. De waarden van de berekening worden vervolgens vergeleken met een eenvoudige matrixframe-berekening, waarbij de diagonalen zowel druk- als trekkrachten kunnen opnemen. Er wordt aangenomen dat de krachten uit windbelasting op de gevel slechts op de knooppunten van de stabiliteitselementen aangrijpen. In werkelijkheid grijpen de belastingen ook op de tussenliggende vloeren aan. stramien G
b = 9750
zodat verhouding b/h gelijk is met stramien B (diagonalen)
Wanneer de vloer oneindig stijf wordt verondersteld, kan middels een williot-diagram de stijfheid van 1 kruisverband worden bepaald. Dit levert de volgende resultaten:
SHEET A
horizontale verplaatsing hoekpunten A en B delta x
2,341 F*l/(E*A)
verticale verplaatsing hoekpunten delta y
0,614 F*l/(E*A)
scheefstand volgende kruisverband tan beta
SHEET C
SHEET D
1,228*F/(E*A)
Verhouding stijfheid B en G met en volgt:
w= w= EI' =
F*l^3/(3*EI) 2,341 F*l/(EA) 0,142*l^2*'EA'
benodigd: met
Stramien B stel kolommen 500/20 gevuld met beton en wapening EA l EI' Dus:
EA =
0,56 EI(B)
10234284939 9000 1,17715E+17
0,5625
0,479289941
9750 10800 47,92498 0,836449 0,742268 0,670103 1,107692
SHEET B (check dmv test stab 3.mxe) stramienen G + H B 9750 8700 13000 10800 10800 14400 47,92498 51,14663 47,92498 0,836449 0,892677 0,836449 0,742268 0,778754 0,742268 0,670103 0,62733 0,670103 1,107692 1,241379 1,107692
mm mm graden rad
2,341231 F*l/(EA) 0,613491 F*l/(EA)
2,341231 2,981766 2,341231 0,613491 0,770511 0,613491
EI EI*l^2 EA
0,142375 l^2*(EA) 13534548 1,777778
0,142375 0,111791 0,142375 13534548 8461428 24061418 0,888889 1,42183 1 x EA stramien B
EaAa + EcAc + EsAs
10234284939 9750 1,38151E+17
G
delta x delta y
(C. hartsuijker en C. Vrijman, mechanica van constructies 2b, de op extensie en buiging belaste staaf - deel 2, TU Delft 1986)
Stramien G idem
10234284939 N 13000 mm 2,45602E+17 EI(G) =
uit williot: b h alfa alfa(rad) sin alfa cos alfa tan alfa
verhouding H:G
Dus stellen dat op stramien G twee verbanden komen te staan. Of 1 op G en 1 op H Zodanig elementen kiezen dat EI(G)=EI(H) = 0,5 EI(B)
!
overbrengingsverband in vloer om gat SHEET E+F
moeilijk doordat schoren H andere hoek hebben, en daardoor veel ongunstiger werken. conclusie:
dus beter dubbel stabiliteitselement op stramien G
B 130
1,599558
A
B
Bijlagen hoofdstuk 15
Dus aanname: dubbel verband G, samen zelfde stijfheid als verband B Aangrijpingspunt Fw ligt 3 m links van rc
b gevel b linkerveld b rechterveld e d
windbelasting langsgevel Fw 132,84 kN/m1 hoogte
48 27 21 3 15
m m m m m
SHEET G (excentriciteit aangrijppunt windbelasting) (afstand verband tot rc)
Belastingen stramien B
Belastingen stramien G
windbelasting verband B F(B) 44,83196 kN/m1 hoogte
7/16*Fw - 0,5Fw*e/d
F(G)
Verdeling windkracht over aangrijpingspunten: kruisverbanden.pdf stramien B belaste hoogte gevel resulterende kracht bovenligger kruis nr. grond* 7,2 m hoogte nvt 1 14,4 m 645,58 kN 2 14,4 m 645,58 3 14,4 m 645,58 4 8,7 m 390,04
stramien G belaste hoogte gevel resulterende kracht 5,4 m nvt 1 10,8 950,44 kN 2 10,8 950,44 3 10,8 950,44 4 10,8 950,44 5 10,5 924,04
maten verband B b 13,00 h 14,40
7402,24 kN
Fvert =
krachtenverloop verbanden B SHEET H zie voor tekens krachten! alfa 0,836449 rad eerste verband links rechts Fw 390,04 Fbrug 480,68 dit is de maatgevende plek voor aangrijpen horizontale belasting Fw 870,72 kN Fv oplegging Fh oplegging
964,48 435,36
krachtenverloop verbanden G alfa 0,836449 rad eerste verband Fw 924,04 kN Fv oplegging Fh oplegging
-964,48 435,36
tweede verband check dmv [verbanden stramien B twee bovenste kruizen.mxe] Fw 645,58 kN krachten uit eerste verband Fv 964,48 -964,48 Fh 435,36 435,36 Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
2644,07 733,23 758,15
derde verband Fw 645,58 krachten uit tweede verband Fv 2644,07 Fh 733,23 Fh 758,15 Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
-2644,07 783,07 uit matrixframe 758,15 helft van Fh totaal
-2644,07 783,07 mxf 758,15 hand
5038,77 1054,52 1080,94
-5038,77 1107,36 mxf 1080,94 hand
vierde verband Fw 645,58 krachten uit derde verband Fv 5038,77 Fh 1054,52 Fh 1080,94
-5038,77 1107,36 mxf 1080,94 hand
Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
8148,56 1377,45 1403,73
9/16*Fw + 0,5Fw*e/d
grond*
Krachten in onderste verband verticale belasting B per kolom: Fvert = totaal uit verticale belasting UGT fund. tpv bg
88,00347 kN/m1 hoogte
5747,85 kN SHEET H zie voor tekens krachten! links
rechts
1023,55 462,02
-1023,55 462,02
tweede verband Fw 950,44 kN krachten uit eerste verband Fv 1023,55 Fh 462,02
-1023,55 462,02
Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
3358,21 486,67 937,24
verschil: 49,84 derde verband Fw 950,44 krachten uit tweede verband Fv 3358,21 Fh 486,67 Fh 937,24 49,84
Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
* grond betekent hier onderconstructie in plint. maten verband G b 9,00 h 10,8
6748,11 814,37 1412,46
-3358,21 548,95 uit matrixframe 937,24 helft van Fh totaal
verschil: 62,28
-3358,21 548,95 mxf 937,24 hand
62,28
-6748,11 866,83 mxf 1412,46 hand
52,46
52,84 vierde verband check dmv [verbanden stramien G vier bovenste kruizen.mxe] Fw 950,44 krachten uit derde verband Fv 6748,11 -6748,11 Fh 814,37 866,83 mxf 52,46 Fh 1412,46 1412,46 hand 52,84
Fv oplegging Fh oplegging Fh oplegging
-8148,56 1430,01 mxf 1403,73 hand
11278,52 -11278,52 1137,09 1189,69 mxf 1887,67 1887,67 hand
52,60
52,56 vijfde verband Fw 950,44 krachten uit vierde verband Resulterende kracht in staven vierde verband tgv wind: SHEET I Fv 11278,52 -11278,52 check dmv [verbanden stramien B] mxf fout % Fh 1137,09 1189,69 mxf 52,60 Diagonalen: Fax = 2094,79 kN 1775,38 -319,41 -15,25% Fh 1887,67 1887,67 hand Verticalen: Fv = +/6593,66 kN 4700,99 1892,67 28,70% Fv oplegging 16949,47 -16949,47 Kracht op fundering (of op onderste stuk ligger zie SHEET J) Fh oplegging 2328,96 2396,84 mxf 67,88 Fv = +/8148,56 Fh oplegging 2362,89 2362,89 hand Fh = 1403,73 Resulterende kracht in staven vierde verband tgv wind: SHEET I mxf fout % Diagonalen: Fax = 3526,16 kN 3743,98 217,82 6,18% Verticalen: Fv = +/14332,11 kN 14073,31 258,80 1,84% Kracht op fundering Totale kracht ligger tpv BG Stramien B F = Fvert + Fw,vert
Fvert Fw,vert F
7402,24 6593,66 13995,91
Stramien G
B 131
Fv = +/Fh = Fvert Fw,vert F
(of op onderste stuk ligger zie SHEET J) 16949,47 2362,89 dit is dus de kolomkracht aan 1 zijde 5747,85 voor het gehele stabiliteitselement 14332,11 dus in het geval van een dubbel element 20079,96 de halve kracht rekenen.
Toets doorsnede kolommen
Stramien B Fvert 7402,24 Fw,vert 6593,66 Fv
13995,91
Toets knikstabiliteit kolom gevuld met beton D 500 t 30
staal ro fy E alfa lc
80 235 210000 1 3600
7402,24 6593,66 13995,91
500 40
NSd <= NR,d NSd NR,d NS/NR
kN/m3 N/mm2 N/mm2 mm
B35
beton ro fc Ecm Ecd
25 kN/m3 21 N/mm2 31000 22962,96
Stramien G Fvert 5747,85 Fw,vert 14332,11 Fv 20079,96 DUBBEL VERBAND dus twee kolommen Fv 10039,98 kolom gevuld met beton D 500 t 30
500 36
Per kolom NSd <= NR,d
13995,91 kN 14234,88 kN 0,98 < 1?
13995,91 17991,99 0,78
NSd NR,d NS/NR
10039,98 kN 14234,88 kN 0,71 < 1?
B 132
Stramien C Fvert 6834,41
Stramien A Fvert 3796,93 Fbrug,v 2356,31
Fv
Fv
kolom leeg D t
6834,41
500 30
NSd <= Nd 10039,98 17991,99
NSd NRd
0,558025
NS/NR
kolom leeg D t
6153,24
500 30
NSd <= Nd 6834,41 8535,93 0,80
NSd NRd NS/NR
6153,24 8535,927 0,72
Bijlagen hoofdstuk 15
Toets eerste orde uitbuiging / tweede orde uitbuiging Stramien B uitbuiging door wind
Stramien G
SHEET K
h(verb) 14400 mm l 13000,00 kolom 500x30 met beton en wapening: EA 13079415966 13079,41597 *10^6 eerste orde horizontale belastingen op verbanden (kN) F1 645,58 F2 645,58 F3 645,58 F4 870,72 M hor bel 105931 kNm uitbuiging aan top w initieel w hor bel
h verb F1 F2 F3 F4 F5 M hor bel
op hoogte (m) promille 99
eerste orde uitbuiging:
57,6 fi
2,50 1,72 4,22
eerste orde uitbuiging:
verticale belasting stel vloerbreedte gemiddeld = 12 meter b 12 m l vloer 48 m aandeel verband B: 7/16*F kolommen vloer gevels
kN/m2
vloerbel. balkonbel. sneeuw
kN/m1 6,39 P 5,25 3,75 0,84
V Vs
incidentele combinatie: Fv = 7/16*(P*1,0 + V*0,5) Fv dak = 7/16*(P*1,0 + Vs*1,0) extra funderingsmoment: Mv = Fv * fi * h M = som (Mv)
Mrespons = c*fi/n tweede orde uitbuiging
TOETS
voor een eerste orde uitbuiging tgv horizontale belasting van minder dan 2 promille: EA benodigd 146548 *10^6 bv: buis 500x45 + beton + wapening 8x D=24 275,56 3682,47 576,00 4534,03 3024,00 432 3456 484 484 2740 kN 2195 kN
1309973 *fi kNm
rotatieveerconstante verband: M uit horizontale belasting uitbuiging uit hor bel. c n=
4,72
te veel!!!
kN 4,80
950,44 950,44 950,44 950,44 924,04
uitbuiging aan top zie verbanden stramien g (twee verdiepingen boven top bovenste kruis) w (mm) op hoogte (promille w initieel 2,50 w hor bel 120 54 2,22
zie verbanden stramien b
w (mm)
9,75 m per verb. 475,22 475,22 475,22 475,22 462,02 68857 kNm
105931 kNm 1,72 promille 61632763 kNm/rad
DAN: w initieel w hor bel
97
54
eerste orde uitbuiging:
2,50 1,80 4,30
verticale belasting
Fv = 9/16*(P*1,0 + V*0,5) Fv dak = 9/16*(P*1,0 + Vs*1,0) Mv = Fv * fi * h M = som (Mv)
1684251 *fi
rotatieveerconstante verband: M uit horizontale belasting uitbuiging uit hor bel. c
47
3522 2823
n=
68857 1,80 38332883 23
0,09
0,20
uiteindelijke scheefstand = fi*n/(n-1)
4,31
4,49
elastische uitbuiging
1,81 < 2,00 promille
fi / (n-1)
4,31-2,50
1,99 <= 2 VOLDOET!
B 133
beton B35 ro 25 kN/m3 fc 21 N/mm2 Ecm 31000 Ecd 22962,96296 fck 35 BETONNEN STABILITEITSWAND h 58500 mm b 1800 mm l 8200 mm A 14760000 mm2 W 20172000000 mm3 gewicht gewicht per mm2 Fg Izz EI wmax,el wmax,el
wapening ro fs E
FE500
80 kN/m3 435 210000
h brep lrep
21586,5 kN =
58,5 m 1750 mm 8150 mm
2158650 kg
qwind Mwind qv Nd
NEE
sigmab(N) sigmab(M)
2 promille 117 mm
sigmamax sigmamin Nsd As ben bv.: n D
onderstaande berekening komt van tue sheets www.bwk.tue.nl/co/education/7p730/collegesheets7.pdf Ef Iwand EId Fvert Fwand Fv
11666,67 N/mm2 = 82,71 m4 964894000,00 kNm2 4484,34 kN 21586,50 kN 26070,84 kN
lc max
192,38 m
lc
117,00 m
qwind Mwind qv Nd
74,42 127335,63 445,66 26070,84
1,77 N/mm2 6,31 N/mm2
sigmamax sigmamin
8,08 N/mm2 -4,55 N/mm2
belasting stramien G zonder wand of verbanden
w
met oneindig stijve fundering STEL!
x
2294,47 mm
Nsd
10,00 61,77 mm
w
0,113 m
>>
3000,00 500,00 5000,00 1500000 1,875E+13 7500000000 11666,67
mm mm mm mm2 mm4 mm3 N/mm2
4484,34 kN 2193,75 kN 6678,09 kN 74,42 127335,63 114,16 6678,09
kN/m1 kNm kN/m1 kN
4,45 N/mm2 16,98 N/mm2 21,43 -12,53 18789037,28 43193,19
N/mm2 N/mm2 N mm2
30,00 42,82 mm 498,03 mm
13035418,91 N
29966,48 mm2
n D
fout!
11666666,67 kN/m2
kN/m1 kNm kN/m1 kN
sigmab(N) sigmab(M)
As
l b e A Izz W E Fvert Fwand Fv
1,4625 N/mm2
8,27052E+13 mm4 1,89916E+18 Nmm2
Dus twee wanden dwars.
117,00 mm! samenwerkend
B 134
met:
w=ql^4/8EI <117 mm
EI = q l w EI ben E I ben
ql^4/8w 74,42 58,50 0,117 9,31E+08 11666,67 7,98E+13
DWARS n e l b A I
altijd 2 7000 6000 400 2400000 5,88E+13
Izz samen 8,17E+13
kN/m1 m m kNm2 N/mm2 mm4 LANGS n l b Izz
2 7000 400 2,29E+13
Bijlagen hoofdstuk 15
DWARSSTABILITEIT verdiepingshoogte overhoogte
3,6 m 1,5 m
breedte hoogte hoek =
windbelasting dwars totaal Fwind 49,91 kN per m1 hoogte
6 7,2 50,19 0,876058
m m graden rad
tan alfa sin alfa cos alfa
1,20 0,77 0,64
belasting uit brug Fbrug 256,18 kN, tpv punt 2 (maatgevend) Externe belasting SHEET L n
en meewerkende hoogte krachten (van boven naar beneden): aantal verd. h (m) 1 1+overhoogte 2 2 3 2 4 2 5 2 6 2 7 2 8 2
F (kN) F per verband 254,52 127,26 615,50 307,75 359,32 179,66 359,32 179,66 359,32 179,66 359,32 179,66 359,32 179,66 359,32 179,66 M 50005,28 kNm SHEET M langsverband 2 15997408671 kN
Staafkrachten EA staaf
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
5,1 7,2 7,2 7,2 7,2 7,2 7,2 7,2
lengte (m) kracht kN 14,40 152,71 9,37 198,78 9,37 679,51 14,40 674,72 14,40 1412,32 9,37 960,14 9,37 1240,78 14,40 2365,52 14,40 3534,30 9,37 1521,42 9,37 1802,06 14,40 4918,68 14,40 6518,65 9,37 2082,69 9,37 2363,33 7,20 8334,21
teken trek druk trek druk trek druk trek druk trek druk trek druk trek druk trek druk
krachten op fundering hor (kN) vert (kN) A 1512,97 8334,21 opwaarts B 0,00 8334,21 neerwaarts
delta l (mm) 0,137462 0,116461 0,398098 0,607348 1,271297 0,562513 0,726928 2,129311 3,181389 0,891344 1,055759 4,427531 5,867736 1,220174 1,38459 3,751003
F w x y z
F2
307,75 198,78 0,00 679,51 674,72
0,87
179,66 679,51 152,71 960,14 1412,32
F4
179,66 960,14 674,72 1240,78 2365,52
3 679,5055 4 674,7215
eerste knooppunt getoetst met williotdiagram SHEET N
Belasting onderste staven er wordt ervan uitgegaan dat bij maximale windbelasting langs, geen wind dwars en vice versa staaf 13 staaf 16 Fvert 7402,24 3796,93 Fwindlangs 8334,21 8334,21 Fv 15736,46 12131,14 Fvmin -931,97 -4537,29 Toets knikstabiliteit kolom gevuld met beton D 500 500 t 40 40 NSd <= NR,d NSd 15736,46 12131,14 kN NR,d 17991,99 17991,99 kN NS/NR
F3
0,67 < 1?
B 135
F5
179,66 1240,78 1412,32 1521,42 3534,30
F6
179,66 1521,42 2365,52 1802,06 4918,68
F7
179,66 1802,06 3534,30 2082,69 6518,65
F8
179,66 2082,69 4918,68 2363,33 8334,21
Uitbuiging aan top langsverband enkel t40 w (mm) op hoogte (promille w initieel 2,50 w hor bel 163 57,6 2,83 eerste orde uitbuiging:
(met 500/50 w = 141 mm)
141 2,447917
5,33
fi
te veel. Wanneer de breedte van het stramien wordt vergroot tot 7,2 meter, volgt het volgende: (met kolom gevuld 500/40) (met kolom gevuld 500/50) langsverband enkel t40 breed langsverband enkel t50 breed w (mm) op hoogte (promille w (mm) op hoogte (promille w initieel 2,50 w initieel 2,50 w hor bel 114,8 57,6 1,99 w hor bel 99,8 57,6 1,73 eerste orde uitbuiging:
4,49
fi
verticale belasting stel vloerbreedte gemiddeld = 12 meter b 12 m l vloer 48 m aandeel verband B: 0,5*F kolommen vloer gevels
kN/m2
kN/m1 6,39 P
vloerbel. balkonbel.
5,25 3,75
sneeuw
0,84
4,80
V Vs
incidentele combinatie: Fv = 0,5*(P*1,0 + V*0,5) Fv dak = 0,5*(P*1,0 + Vs*1,0) extra funderingsmoment: Mv = Fv * fi * h M = som (Mv)
Mrespons = c*fi/n tweede orde uitbuiging
n= fi / (n-1)
uiteindelijke scheefstand = fi*n/(n-1) elastische uitbuiging
4,78-2,50
4,23
verticale belasting stel vloerbreedte gemiddeld = 12 meter b 12 m l vloer 48 m aandeel verband B: 0,5*F
kN
kN/m2
275,56 3682,47 576,00 4534,03
kolommen vloer gevels
3024,00 432 3456
vloerbel. balkonbel.
5,25 3,75
sneeuw
0,84
484 484 3131 kN 2509 kN
1497112 *fi kNm
rotatieveerconstante verband: M uit horizontale belasting uitbuiging uit hor bel. c
eerste orde uitbuigin fi
50005 kNm 1,99 promille 25089755 kNm/rad 17 0,29 4,78 2,28 > 2,00 promille TE VEEL!
kN/m1
6,39 P
4,80
V Vs
incidentele combinatie: Fv = 0,5*(P*1,0 + V*0,5) Fv dak = 0,5*(P*1,0 + Vs*1,0) extra funderingsmoment: Mv = Fv * fi * h M = som (Mv) rotatieveerconstante verband: M uit horizontale belasting uitbuiging uit hor bel. c Mrespons = c*fi/n
n=
kN
275,56 3682,47 576,00 4534,03
3024,00 432 3456 484 484 3131 kN 2509 kN
1497112 *fi kNm 50005 kNm 1,73 promille 28860760 kNm/rad 19
tweede orde uitbuiginfi / (n-1)
0,23
uiteindelijke scheefstand = fi*n/(
4,46
elastische uitbuiging 4,46-2,50
1,96 < 2,00 OK!
B 136
Bijlagen hoofdstuk 15
Dus pas met 500/50 en 7,2 m afstand voldoet dit verband. Met verbinding tussen twee torens voldoet het verband al heel snel langsverband 4 gekoppeld deels dun aanname wind grijpt onverminderd aan op beide gebouwen. w initieel w hor bel
w (mm)
op hoogte (promille 2,50 23 57,6 0,40
eerste orde uitbuiging:
fi
2,90 tweede-orde toets niet nodig.
hierbij blijft de stramienmaat 6,0 meter kolommen stramien B 500/40 kolommen stramien A 500/30 alle diagonalen langsrichting 500/30
gevuld leeg leeg
Nu nog dunner: hierbij blijft de stramienmaat 6,0 meter kolommen stramien B 500/40 kolommen stramien A 400/20 alle diagonalen langsrichting 400/20
gevuld leeg leeg
w initieel w hor bel
w (mm)
l 500/30 A G I z
14 m 44296 3,54 1,47 250
M sigma
86,73 kNm 14,75 N/mm2
mm2 kN/m1 *10^9 ?
fi
3,09 tweede-orde toets niet nodig.
46,79716 18,62 N/mm2
drukkracht in koppelbuis sigma Npl Ncsd z W Myud Mysd omega
op hoogte (promille 2,50 34 57,6 0,59
eerste orde uitbuiging:
mm4 mm
toets
B 137
1,1 0,229712 +
400/20 23876 1,91 5,03E+08 200
1276 kN 53,44255 N/mm2 5610884 1276000 200 2513274 5,91E+08 46797164 0,99
N N mm mm3 Nmm Nmm
1,1 0,079234 0,339841 <=1
ok
15.2 Uitvoer MatrixFrame berekeningen Controleberekening stramien B
Berekeningen zijn slechts controleberekeningen voor handberekening
B 138
Bijlagen hoofdstuk 15
Controleberekening stramien G
Berekeningen zijn slechts controleberekeningen voor handberekening,
B 139
Controleberekening één verband verplaatsingen
B 140
Bijlagen hoofdstuk 15
Controleberekening langsstabiliteit met en zonder koppelverbanden
B 141
B 142
B17. Bijlagen Hoofdstuk 17 Ontwerp overige brugdelen Bijlage 17.1
Beelden Passerelle Solférino, Parijs
B 144
B 143
17.1 Beelden Passerelle Solférino
B 144
Bijlagen hoofdstuk 17
Bron: ������������������������ Insecula (oktober 2006) Passerelle Solférino, van: <www.insecula.com> B 145