n ov e m b e r 2 0 1 0 het houtblad
24
duurzaam, flexibel e n z o rg e l o o s integr a al ontwerpen en bouwen in hout Een hoge kwaliteit, een snelle bouwtijd en lage tot geen faalkosten - industrieel bouwen in hout heeft een aantal voordelen. En niet alleen in de nieuwbouw, maar ook in de renovatie.
n ov e m b e r 2 0 1 0 foto’s terbeschikking gesteld door genoemde bedrijven
het houtblad
25
Met het ingewikkelder worden van de bouwregelgeving
rende het bouwproces met elkaar om de tafel zitten om
Onder geconditioneerde om-
en het formuleren van steeds hogere prestatie-eisen is de
bij te sturen en ervoor te zorgen dat voor iedere fase
standigheden gemaakt, is de
bouwwereld al een aantal jaren aan het veranderen. Door
binnen de levenscyclus van een bouwwerk de beste,
pas laat in het bouwproces betrokken te raken kon voor-
integrale oplossing wordt gevonden. Een aldus gevormde
heen niet altijd de optimale oplossing ontstaan. Integraal
bouwketen biedt niet alleen een hogere kwaliteit van het
ontwerpen en bouwen is een nieuwe manier van werken,
eindproduct, maar zeker ook een efficiënter bouwproces
waarin betere samenwerking tussen bouwpartijen,
tegen lagere kosten, vermindering van faalkosten en het
belanghebbenden en opdrachtgevers vooropstaat. Door al
oppakken van marktontwikkelingen. In die ontwikkeling
vroeg met de diverse partijen om tafel te gaan zitten, kan
naar ketenoptimalisatie willen de leden van de Neder-
ieder vanuit zijn eigen kennis en discipline optimaal
landse Bond van Timmerfabrikanten een prominente rol
inspelen op de vraag van opdrachtgevers en eindgebrui-
innemen. En niet alleen in de nieuwbouw, maar juist ook
kers. Bij integraal ontwerpen en bouwen geschiedt de
in de renovatie, waar met eigentijds ontworpen en
samenwerking op basis van gelijkwaardigheid.
geproduceerde gebouwonderdelen bestaande casco’s naar de huidige tijd worden getild.
Lagere kosten In een vroeg stadium is er overleg tussen alle betrokken partijen: opdrachtgever, bouwpar-
Gevel In opdracht van woningbouwcorporatie Com-
tijen en belanghebbenden. Deze partijen blijven gedu-
Wonen voert Timmerselekt Doornenbal uit Veenendaal
kwaliteit verzekerd.
n ov e m b e r 2 0 1 0
De timmerfabriek wordt graag in een vroeg stadium betrokken...
het houtblad
26
momenteel de gevelrenovatie uit van 317 woningen in de
directe plaatsing, dan voorkom je problemen. Daarmee
wijk Schollevaar in Capelle a/d IJssel. Het is de eerste fase
beperk je bovendien het onderhoud tot regulier planma-
van een renovatie van in totaal 1.900 woningen. In de
tig onderhoud.’
begin jaren 1970 gebouwde woningen waren aluminium ramen en deuren geplaatst. Bewoners klaagden echter
Werk uit handen Teha Van der Kolk Groep is een
steeds meer over vochtoverlast. Tijdens groot onderhoud
onestopshop voor componenten in de woning-, utiliteits-
werd besloten de aluminium kozijnen te vervangen door
bouw en renovatie. In de timmerfabrieken wordt al het
het zogenoemde RoVu-kozijn en de ramen te voorzien
voorkomende machinale timmerwerk vervaardigd.
van HR++-glas en tochtwering. Op de cruciale plekken
Commercieel directeur Karel Bijsterbosch zegt: ‘Als
waar de kans op aantasting het grootst is, is robinia
onderneming willen we het liefst in een vroeg stadium
toegepast. Voor de ramen en deuren is de gemodificeerde
direct met de opdrachtgever of met de aannemer om de
houtsoort Accoya gebruikt. Het geheel werd geplaatst
tafel zitten. Na een eerste inventarisatie van de gevraagde
volgens Concept III: in de fabriek geproduceerd, afgelakt
geveleisen starten we het ontwerp en de prijsvorming.
en beglaasd. Directeur Carel Doornenbal zegt: ‘Hierdoor
We praten met de opdrachtgever hoe het nieuwe gevel-
loopt het kozijn tijdens de bouwfase nauwelijks risico op
beeld er uit moet zien, wat de verlangde isolatie-eisen zijn
beschadiging en bestaat er door de snelle plaatsing
en dergelijke. Daarna begint de demontage en afvoer van
minder overlast voor de bewoners. Het oude kozijn gaat
de oude elementen en worden de nieuwe gevelelemen-
er in de ochtend uit, het nieuwe zit er in de middag in. De
ten compleet afgewerkt door onze eigen montageploe-
montageploeg heeft een halve dag nodig voor het
gen gemonteerd. Wij zien ons GevelTotaalconcept en het
aftimmerwerk. Met dit concept heb je als opdrachtgever
renoveren van bestaande woningen als de werkwijze voor
een onderhoudsvriendelijk kozijn in hout dat zeker 50 tot
de toekomst. Zo’n systematiek werkt bij nieuwbouw én
75 jaar meekan. Als je kiest voor de juiste houtsoort op de
renovatie. Het neemt zowel opdrachtgever als aannemer
juiste plaats en een geconditioneerd productieproces en
veel werk en zorg uit handen.’ Bijsterbosch noemt Wesse-
..tegen gunstige prijs en optimaal
n ov e m b e r 2 0 1 0
resultaat.
..om mee te denken over het meest optimale resultaat..
het houtblad
27
lerbrink in Enschede als een project waar de puzzelstukjes
Eén aanspreekpunt VDM Woningen is als producent
op hun plek vielen. ‘Vanuit een direct contact ontstaan de
in samenwerking met Aramis bezig met de realisatie van
beste projecten.’
het eerste grootschalige passiefrenovatieproject in Nederland. Hier worden 133 bestaande woningen op
Bouwsysteem Dat geldt ook voor VDM Woningen.
bovengenoemde wijze gerenoveerd. Doordat houtbouw
Deze onderneming met vestigingen in Almere, Drachten,
relatief licht van gewicht is, kan de renovatie plaatsvinden
Drogeham en Zwaag, realiseert jaarlijks 200 tot 250
op de bestaande fundatie. Dit alleen is al een enorme
duurzame, hoogwaardige en energiezuinige woningen in
kostenbesparing ten opzichte van andere prefab syste-
houtbouw voor particulieren, woningbouwcorporaties,
men. Rob van der Hoek: ‘VDM behaalt het voordeel op
de eigen projectontwikkelingstak en voor andere ontwik-
verschillende punten. Om te beginnen hebben we veel
kelaars. VDM werkt zowel zelfstandig als in samenwer-
bouwprocesdisciplines in huis of maken we gebruik van
king met ontwikkelende partijen. Het VDM-bouwsy-
samenwerkingsverbanden. Daardoor betaalt de klant
steem blijkt een prima uitgangspunt te zijn voor het
geen extra kosten. VDM kan meedenken met de klanten,
realiseren van een passiefhuis, zoals blijkt in de wijk
zowel particulier als zakelijk kan ‘ontzorgd’ worden. Een
Kroeven te Roosendaal waar in opdracht van Aramis
extra voordeel is dat er één aanspreekpunt is.’
Alleewonen in totaal 92 passiefwoningen en -appartementen zullen verrijzen (zie Het Houtblad 6/2010). Rob
Procesplanning VDM Woningen werkt veel ‘prefab-
van der Hoek: ‘De wijze van bouwen is ook prima toepas-
matig’. Dit betekent dat in het voortraject alle details al
baar voor te renoveren woningen. Hoewel de eisen bij
bekend moeten zijn. Hierdoor kan VDM exacte prijsafspra-
renovatie iets minder hoog liggen dan bij nieuwbouw,
ken maken met leveranciers en opdrachtgevers. Zo is de
kunnen ook jaren 1960-woningen toekomstbestendig en
prijs van het eindproduct vooraf bekend is vrijwel nooit
zeer energiezuinig worden gemaakt.’
sprake van meerwerk tijdens de bouw- en productiefase. Het ‘prefabmatige’ karakter heeft als tweede voordeel dat
Handwerk en maatwerk.
Oude situatie.
de daadwerkelijke bouwtijd op locatie zeer kort is. Door
Vrijheid voor maatwerk De Groot Vroomshoop
een centraal gestuurde planning is de procesplanning
Houtbouw levert seriematig geproduceerde prefab
optimaal. Er zijn weinig verliesuren en zo wordt met
houten bergingen en prefab gevel- en dakelementen.
hetzelfde aantal mensen een hogere omzet behaald. Dit
Prefab betekent in de woorden van accountmanager
werkt kostprijs verlagend. Omdat alle stappen in het proces
Wilco Lubbers: ‘Het modulair maken van producten, met
gepland worden en gebruik gemaakt wordt van eigen
alle vrijheid voor maatwerk.’ Er is hierbij veel speelruimte
personeel zijn er vrijwel geen ‘faalkosten’. In de bouw ligt
voor architectuur en de wensen van de klant. Prefab
het ‘faalkostpercentage’ meestal rond de 10%, ‘bij VDM
betekent ook een goede voorbereiding, productie onder
Woningen is dit lager dan 1%,’ aldus Van der Hoek.
ideale omstandigheden, perfecte planning en levering op het juiste moment. ‘Voor onze klanten betekent dit weinig
Onderscheidend product Ook in de bestaande
opslagruimte en risico op de bouwplaats en een snelle
woningvoorraad kan VDM Woningen een onderschei-
bouwtijd. Ons doel is dan ook zorg en risico uit handen
dend product leveren. Voor grootonderhoud of renovatie
van onze klanten te nemen. Indien gewenst verzorgen wij
kan zij zelf de gevel- en dakelementen ontwikkelen en
het volledige bouwtraject van ontwerp tot en met opleve-
fabriceren en hiervoor de benodigde knowhow inzetten
ring. De keuze voor een totaalpakket van dakelementen,
om aan onderstaande aandachtsgebieden tegemoet te
dakkapellen, gevels en bergingen kan hierbij een logische
kunnen komen. Op basis van de principes van de trias
keuze zijn.’
energetica wordt als eerste een uitstekend geïsoleerde schil gemaakt waardoor een wezenlijke verlaging van het
Fabrieksmatig Prefab daken zijn in eerste instantie
energieverbruik wordt bereikt en een forse bijdrage
bekend van grootschalige nieuwbouw. Door verregaande
wordt geleverd aan het terugbrengen van de CO2-
automatisering en computergestuurde productiemachines
emissie. En dat met een hoog kwaliteitsniveau, lage
zijn kleine series in speciale vormen inmiddels geen enkel
faalkosten, weinig (bouw)afval, juiste detailleringen
probleem. Afgelopen jaren was er een stevige opkomst
(nauwkeurige maatvoering), het vermijden van koude-
van prefab daken in de renovatie, omdat ook hier de
bruggen en een goede kier- en luchtdichting.
kwaliteit, snelheid van werken en minimaliseren van
n ov e m b e r 2 0 1 0 29
Een nieuw dak kan een oud huis
het houtblad
een eind op weg helpen naar een passief huis.
En na renovatie weer in het nieuw.
faalkosten hoger op de prioriteitenlijst zijn komen te
planning, levering en montage op het juiste moment.
staan. Prefab daken bieden deze voordelen. Ze zijn in alle
Deze werkwijze vraagt dus weinig opslagruimte op
uitvoeringen en keuzes aan te leveren. Samen met de
de bouwplaats en beperkt het risico van diefstal en
opdrachtgever wordt gekeken naar de wensen en eisen.
vandalisme. Het zorgt bovendien voor een snelle
Vervolgens maakt de dakenproducent een plan, en
bouwtijd. ‘Met onze werkwijze maken we het de
worden de plannen besproken met de opdrachtgever. Alle
klant zo gemakkelijk mogelijk.’ Flexibiliteit wordt
uitvoeringen en keuzes zitten in dit plan. Dit kan het
bepaald door standaardmaten en -constructies,
fabrieksmatig plaatsen van dakramen zijn, maar ook
waardoor veranderingen mogelijk zijn zonder ingrijpende
leidingwerk voor elektra, dakkapellen of voorzieningen
verbouwingen. Dat maakt de producten duurzaam,
van de hemelwaterafvoer. Na goedkeuring wordt het dak
samen met de kwaliteit en afwerking van het materiaal.
prefab klaargemaakt om just in time te worden aangele-
En door de toepassing van duurzaam geproduceerd
verd. Daarbij worden veel onderdelen al in de fabriek
hout met FSC- of PEFC-keurmerk en milieuvriendelijke
onder optimale omstandigheden geassembleerd, waar-
verduurzamingsmiddelen en beitsen hebben we oog
door er een compleet product naar de bouwplaats gaat en
voor het milieu.
aldaar zo min mogelijk op hoogte gewerkt hoeft te worden. De gemonteerde dakelementen zijn eenvoudig
Onderhoud De bouwfase is voor een belangrijk deel
te demonteren en geschikt te maken voor hergebruik.
medebepalend voor het toekomstig onderhoud. De keuze
Door de constructieve ontwerpen zijn met prefab dakele-
het houten bouwdeel volledig afgelakt en klaar voor
menten grote overspanningen te maken, waarbij geen of
gebruik aan te leveren vlak voordat een woning wordt
minder gordingen nodig zijn, wat kosten bespaart en
opgeleverd bij nieuwbouw of de renovatie, reduceert het
ruimte creëert.
onderhoud tijdens de levensduur sterk. Onderhoud wordt op deze manier cosmetisch en veel minder een technische
Duurzaam, flexibel en zorgeloos Prefabricage
noodzaak. •
betekent voorbereiding en productie onder ideale omstandigheden in de moderne fabriek, perfecte
kees de vries
