Een Goede Lezing Hans L. Bodlaender
Dit verhaal • “Waar moet ik op letten als ik een lezing geef”? • Voldoet deze lezing aan wat hij zelf zegt?
2
Overzicht •
Voorbereiding van een lezing – – – –
• • 3
Algemene voorbereiding Vormgeving Opbouw Voorbereiding tot slot
Geven van lezing Conclusies
Algemene voorbereiding
Voorbereiding •
Wat voor lezing ga je geven: – – – –
5
Waarover? Voor wie? Waarom? Hoe lang?
De stof • Boven de stof staan! • Niet te veel detail in de lezing – Hangt af van publiek
• Foutvrije lezing (oefenen en controleren)
6
Hoe ga je de presentatie geven? • Met beamer – Powerpoint – LaTeX en pdf-file (bijv. beamer-class)
• • • • 7
Op bord Met overhead slides Anders… Combinatie
Multimedia • Animaties • Demonstratie(s) – Aan het eind van de lezing?
• Geluidseffecten • Niet overdrijven!
8
Maken van slides • Begin op tijd • Zorg voor goede inhoud • Zorg voor goed uiterlijk
9
Inhoud van slides • • • • •
10
Wat wil je vertellen met deze slide? Waarom? Op dit moment gedurende de lezing? Geschikt voor dit publiek? Duidelijk
Vormgeving
Vormgeving van slides • Zorg voor goede hoeveelheid tekst per slide – Leesbaar! – Probeer altijd te streven naar compacte formuleren en vermijd dus te lange zinnen; probeer daar eens wat woorden weg te halen, zodat je – nog steeds de boodschap overbrengend – dezelfde informatie in minder woorden overbrengt
• Rustig, maar interessant
12
Goede informatiedichtheid • Slides dienen ter houvast • Geef: – Belangrijke definities, stellingen, technieken – Puntsgewijze opsomming van ideeen – Voorbeelden en visualisatie
• Nummer je slides • Geen volledige zinnen! • Voor jezelf: aantekeningen op papier 13
Uiterlijk • Goed leesbare letter (bijv. 28 punts), maar ook weer niet te groot
• Te groot staat vreemd! • Niet te veel zinnen (max 10 regels) • Kleurgebruik: ondersteunend aan lezing; maakt slides boeiender • Inspringen helpt om structuur aan te geven 14
Opbouw
Opbouw lezing • Eerst: titelslide: Titel lezing en naam spreker (en eventuele andere auteurs) • Begin met overzicht van lezing – Alleen misschien overslaan bij korte lezingen (< 30 min)
• Inleiding • Kern • Conclusies 16
Inleiding 1. Beschrijving van probleemstelling • •
Motivatie Wat en hoe
2. Terminologie 3. Overzicht van wat al bekend is van de probleemstelling 4. Beschrijving van de eigen/nieuwe bijdrage 17
Probleemstelling • Besteed voldoende tijd aan de probleemstelling – Wat weet je publiek? Neem niet teveel aan!
• Wees duidelijk en concreet! • Belangrijk deel van de lezing!!!
18
Motivatie • Waarom dit onderzoek? – Toepassingen? Welke? Wees eerlijk! – Theoretisch interessant? – Zijn de technieken elders bruikbaar?
19
Eerder werk • Geef overzicht van wat er eerder gedaan is op het onderwerp • Lijst met auteurs, jaartallen, en heel kort belangrijkste element (bijv. looptijd algoritme, type vraagstelling, …)
20
Terminologie • Introduceer technische termen die je nodig hebt • Zo min mogelijk, want je publiek onthoudt niet zoveel…
21
Kern • • • • •
Wat is het belangrijkste idee? Eventueel (eerst) eenvoudiger versie Voorbeeld(en) Evt.: waarom kan het niet beter? Vaak kunnen details niet verteld worden: alleen een schets van het bewijs/idee • Of, een enkel detail uitwerken, en de rest tot grote lijnen beperken • Bedenk steeds: doel van lezing en publiek 22
Kern • • • •
23
Je kan meestal niet alles vertellen Dus kies wat je zeggen wilt! Houdt het begrijpelijk! Liever een simpele variant duidelijk dan het volledige resultaat onbegrijpelijk…
Over de conclusies • Herhaal de belangrijkste punten/bijdragen/ boodschap • Andere resultaten (die je wel gedaan hebt, maar niet verteld hebt) • Open eindjes: vervolgonderzoek?
24
Controleer en oefen • Controleer je slides vooraf: – Spelling – Zinsbouw – Correctheid
• Oefen je lezing – Tegen de spiegel of knuffelbeer – Tegen een leek – Tegen een kenner – Is de lezing duidelijk? – Is de lengte goed? 25
Voorbereiding: tot slot
Voor de lezing • Kom op tijd • Zorg dat de apparatuur goed werkt – Ook als iemand anders dat doet! – Lezing geven aan organisator op USB-stick of – Verifieer dat je laptop met beamer samenwerkt
• Kleding, uiterlijke verzorging
27
Het geven van de lezing
Lezing • Spreken • Houding
29
Spreken • Duidelijk, verstaanbaar – Niet mompelen – Niet voorlezen
• Melodie in stem: probeer eentonige stem te vermijden • Goed tempo – Niet te snel – Ook: niet te snelle overgangen van slides: lezers moeten alles goed hebben kunnen lezen! – Niet te langzaam 30
Houding • Actieve houding – Handen uit de zakken
• Gebruik je handen – Wat is hun “ruststand”?
• Eventueel af en toe wat op het bord schrijven • Kijk de zaal in – maar niet steeds naar dezelfde persoon 31
Lengte • Let op goede tijdsduur (ook al bij oefenen) • Vuistregel: 2 – 3 minuten per slide – Klopt vaak niet…
• Trucje: maak wat reservemateriaal aan het eind voor als je tijd overhoudt • Wat kan je inkorten als het te lang duurt? • Houd tijd in de gaten, en houd je aan de tijd! • Een geoefende lezing gaat vaak sneller in `het echt’ 32
Vragen • Een paar minuten aan het eind voor het beantwoorden van vragen – Wees niet bang – Wees eerlijk – Wees beleefd
• Vragen tijdens de lezing: – Houd de regie in handen – Zorg dat de lezing “door blijft gaan”, maar ga wel op zinvolle vragen in 33
No-no’s
Niet doen: • Slide met alleen de tekst vragen? Vragen?
35
Ook niet doen: • Te irritante animaties of clipart • Witte of juist te drukke achtergrond • Bullets 1 voor 1 laten verschijnen – Maar dan wel snel doorklikken
• • • • • • • 36
Onrustig zijn Om jezelf lachen Te veel opscheppen Zo lang bij 1 dia spreken dat de schermbeveiliging aangaat Met de pointer de beamer per ongeluk uitzetten Over snoeren struikelen Veel te lang doorgaan
Een goede lezing • Neem je publiek serieus! • Een enkel grapje tijdens de lezing maakt ‘m beter J – Goede smaak – Echt grappig hoeft niet eens ?
• Persoonlijk element inbrengen
37
Zenuwen • Beetje zenuwachtig is goed • Te zenuwachtig: – Vaker oefenen helpt! – Niet nodig!
38
Conclusies
Conclusies • • • • • • • 40
Bereid je goed voor Maak een goede lezing op slides Oefen Let tijdens de lezing op houding, spreken en tijd Neem je publiek serieus Was dit een goede lezing? Worden goede sprekers geboren of gemaakt?
Vragen? • Veel mensen hebben een laatste dia met de tekst “Vragen” (“Questions”) – Vaak met grappig plaatje
• Maar dat hoeft dus niet… • Je kan ook gewoon “Zijn er nog vragen?” zeggen
41
