16/12/2014
Heruitvinden daar zijn we sterk in
Een gezonde toekomst in de fitness-(beweging)sector Eric Vandenabeele
DvdT 2014
DvdT 2014
30% van de fitnessklanten stoppen of beslissen om hun lidmaatschap niet te vernieuwen
Wat zien we… met pijn in het hart gebeuren?
DvdT 2014
De fitnesssector verdient een veel beter imago dan dat het nu krijgt door piraten zonder fitnesshart
• Oncontroleerbare factoren : verhuis, ziekte, blessure, persoonlijke en financiële problemen • Andere : • Ik maakte geen gebruik van mijn abonnement • Ik ging bijna niet naar de club • Er was geen begeleiding • Ik wist niet goed wat te doen • Ik bereikte mijn doel niet DvdT 2014
Wie heeft een fitnesshart? • Private investeringsmaatschappijen? • Low budget clubs? • Toestelproducenten?
Wie denkt er ‘echt’ aan het welzijn van de beoefenaar? • Degene die er regelmatig contact mee heeft
DvdT 2014
DvdT 2014
1
16/12/2014
Hoe maken/zien we het verschil? Fitnesshal >< Fitnessclub Fitness >< Abonnement Eerlijk >< Oneerlijk Hart >< Hard Tijdelijk >< Duurzaam
Wat kunnen we doen om dit verschil duidelijk te maken Overheid Klant Potentiële klant DvdT 2014
DvdT 2014
Waarom bereiken we die mensen niet? • Verkeerde communicatie? • Verkeerde boodschap?
Fitness communicatie?
DvdT 2014
DvdT 2014
Feiten en Fabeltjes
De juiste boodschap? Fitness en Preventie : Feiten, Fabeltjes & Foute verwachtingen DvdT 2014
DvdT 2014
2
16/12/2014
Effect op totale sterfte • Wetenschap toont aan dat lichamelijk actief zijn het risico verlaagt om te sterven aan de belangrijkste doodsoorzaken, zoals hartziekten en sommige vormen van kanker.
De effecten van lichamelijk actief zijn op gezondheid en ziekte
1. Hogere niveaus van regelmatige fysieke activiteit worden geassocieerd met lagere sterftecijfers voor zowel oudere als jongere volwassenen. 2. Slechts een paar gedragswijzigingen hebben een zo groot invloed op je gezondheid als fysieke activiteit. Mensen die ongeveer 7u per week lichamelijk actief zijn hebben een 40 procent lager risico op vroege dood dan degenen die minder dan 30 minuten per week lichamelijk actief zijn. 3. Extra voordelen via grotere hoeveelheden fysieke activiteit : • Wie regelmatig langer of aan hogere intensiteit actief kan zijn hebben kans op meer voordelen
DvdT 2014
DvdT 2014
Effect op cardiovasculaire aandoeningen
Effect op kanker
1. Regelmatig lichamelijk actief zijn of cardiorespiratoire fitness vermindert het risico op overlijden door hart-en vaatziekten in het algemeen en van coronaire hartziekten in het bijzonder. 2. Bestaande gegevens tonen geen overtuigende relatie tussen fysieke activiteit en een hartaanval. 3. Regelmatig lichamelijk actief zijn, verhindert of vertraagt de ontwikkeling van hoge bloeddruk en lichaamsbeweging verlaagt de bloeddruk bij mensen met hypertensie.
1. Fysiek actieve mensen hebben een lager risico op darmkanker dan mensen die niet actief zijn. 2. Fysiek actieve vrouwen hebben een lager risico op borstkanker dan vrouwen die niet actief zijn. 3. Verminderd risico op baarmoeder- en longkanker. (Hoewel onderzoek nog niet definitief is) • 4. Verbeterde kwaliteit van leven voor kanker overlevers.
DvdT 2014
DvdT 2014
Effect op suikerziekte
Effect op artrose
Regelmatige lichamelijke activiteit kan helpen om het niveau van de bloedsuikerspiegel onder controle te houden.
1. Regelmatige lichamelijke activiteit is noodzakelijk voor het handhaven van normale spierkracht, structuur en werking van de gewrichten. Fysieke activiteit is ‘kan’ gunstig zijn voor veel mensen met artritis. 2. Competitieve atletiek kan worden geassocieerd met de ontwikkeling van artrose op latere leeftijd, maar SPORTgerelateerde verwondingen zijn waarschijnlijk de oorzaak.
DvdT 2014
DvdT 2014
3
16/12/2014
Effect op Osteoporose
Effect op vallen
1. Gewicht-dragende fysieke activiteit is essentieel voor een normale ontwikkeling van het skelet tijdens de kindertijd en adolescentie en voor het bereiken en handhaven van piek botmassa bij jonge volwassenen. 2. Het is onduidelijk of weerstand- of uithoudingsgerichte activiteit versnelde afbouw bij postmenopauzale vrouwen kan verminderen in de afwezigheid van oestrogeen vervangende therapie.
1. Er is veelbelovend bewijs dat krachttraining en andere vormen van lichaamsbeweging bij oudere volwassenen het behoud van de mogelijkheid om zelfstandig te wonen met verminderd risico op vallen promoten. 2. Heupfracturen : Uit onderzoek blijkt dat mensen die tenminste 120 tot 300 minuten matig intensieve aërobe activiteit per week uitvoeren een lager risico op een heupfractuur lopen.
DvdT 2014
DvdT 2014
Effect op Obesitas / Metabool syndroom
Effect op mentale gezondheid
1. Lichamelijke activiteit ‘kan’ een gunstige invloed op de verdeling van lichaamsvet. 2. Regelmatige lichamelijke activiteit ‘kan’ het risico op het ontwikkelen van type 2 diabetes en het metabool syndroom beperken.
1. Fysieke activiteit lijkt de symptomen van depressie en angst te verlichten en verbetert de stemming. 2. Regelmatige lichamelijke activiteit ‘kan’ het risico op het ontwikkelen van depressie verminderen, hoewel verder onderzoek nodig is over dit onderwerp.
DvdT 2014
Effect op gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven Lichamelijke activiteit lijkt de gezondheid gerelateerde kwaliteit van leven te verbeteren door toename van het psychisch welbevinden en door het verbeteren van het fysieke functioneren bij personen wanneer dit is aangetast door een slechte gezondheid.
DvdT 2014
DvdT 2014
Nevenwerkingen 1. Meeste musculoskeletaire letsels ten gevolge van fysieke activiteit kunnen worden voorkomen door geleidelijk op te bouwen tot het gewenst niveau en door buitensporige hoeveelheden te vermijden. 2. Ernstige cardiovasculaire bijwerkingen kunnen optreden bij fysieke inspanning, maar het netto-effect van regelmatige fysieke activiteit is een lager risico op sterfte door hart-en vaatziekten.
DvdT 2014
4
16/12/2014
Begin langzaam
Als je lijdt aan een chronische aandoening
Cardiale aandoeningen, zoals een hartaanval, zijn zeldzaam tijdens lichamelijke activiteit. Maar het risico stijgt als je opeens veel actiever wordt dan normaal.
Praat met je arts als je een aandoening hebt zoals artritis, diabetes of hart-en vaatziekten. Hij zal aanduiden of dit op enigerlei wijze, uw vermogen om actief te zijn beïnvloedt.
DvdT 2014
DvdT 2014
Besluit • De gezondheidsvoordelen van lichaamsbeweging halen het ruimschoots tegen de risico's.
Maar… is gezondheid een punt?
DvdT 2014
Wanneer denken we aan onze gezondheid?
DvdT 2014
DvdT 2014
Kwaliteit van leven?... Fitness?
DvdT 2014
5
16/12/2014
Foute verwachtingen
Kwaliteit van leven?
DvdT 2014
DvdT 2014
Een ‘eerlijke’ wijziging in argumentatie
Zeg liever : ‘wat kan ik voor je doen?’
1. Trainen is niet zo efficiënt als preventief middel als meestal beschreven. 2. Trainen is tijdrovend. 3. Trainen is ‘pijnlijk’. 4. Trainen moet je doen voor de rest van je leven.
1. Verander de marketing en communicatie : toon ‘normale’ mensen. 2. Overdrijf niet over de positieve effecten van lichaamsbeweging op gezondheid. 3. Verander het ontwerp / uitrusting van clubs. Maak ze klantvriendelijke en niet ‘schrikwekkend’. 4. Opleiding in gedragsverandering. 5. Opleiding in training met bijzondere (risico)groepen.
DvdT 2014
Lichaamsbeweging als co-therapeutisch hulpmiddel
Wijzig de doelgroep 1. Niet-gezonde mensen i.p.v. gezonde mensen. 2. Voor zo veel aandoeningen is er ‘geen alternatief’ voor lichaamsbeweging. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
DvdT 2014
Kanker gerelateerde vermoeidheid Hartfalen Obesitas Diabetes 2 Osteoporose Stofwisseling Chronische obstructieve longziekte Sommige inflammatoire aandoeningen DvdT 2014
• Toename spiermassa • Beter voelen • Hormonale balans • Toename botdensiteit • Sociale bemiddelaar • Toename metabole efficiëntie • Anti-inflammatoir effect
DvdT 2014
6
16/12/2014
Zullen we de koopkracht van iedere Belg eens met 200€ per jaar verhogen? Vergeet de overwaardering van de effecten op cholesterol triglyceriden, bloeddruk, gewicht, enz. Vestig de aandacht op het feit : ‘Pillen zijn toch niet zo efficiënt’
DvdT 2014
DvdT 2014
Top 20 Fitness Trends wereldwijd 2014 (ACSM) •
Fitness op doktersvoorschrift stond in 2011 nog op 10, 2012 op 20, en komt sinds 2013 niet meer in rijtje voor ??? Zumba stond in 2012 op 9, in 2013 op 13 en komt nu niet meer in de top 20 voor (28)
• •
Trends
•
Pilates, Spinning, Stability Ball, Balance training komen sinds 2013 niet meer in de lijst voor. Zijn het rages of trends ? Rage : een modegrill die met veel enthousiasme wordt opgenomen voor een beperkte periode. • Trend : een algemene ontwikkeling of verandering van situatie of van de manier waarop mensen zich gedragen. •
DvdT 2014
Top 20 Fitness Trends wereldwijd 2014 (ACSM) 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20.
Kinderen en oefenprogramma’s voor de behandeling/preventie van obesitas Gezondheidspromotie op de werkplek Core training Outdoor activiteiten Circuit training Resultaat metingen Wellness coaching Sportspecifieke training Incentives voor werknemers Bootcamp DvdT 2014
DvdT 2014
Evolutie over de jaren 2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
1. Kinderen en zwaarlijvigheid
1. Opleiding / Ervaring
1. Opleiding / Ervaring
1. Opleiding / Ervaring
1. Opleiding / Ervaring
1. Opleiding / Ervaring
1. Opleiding / Ervaring
1. HIIT
2. Ouderen
2. Kinderen en zwaarlijvigheid
2. Kinderen en zwaarlijvigheid
2. Krachttraining
2. Ouderen
2. Krachttraining
2. Krachttraining
2. Trainen met lichaamsgewicht
3. Opleiding / Ervaring
3. PT
3. PT
3. Kinderen en zwaarlijvigheid
3. Krachttraining
3. Ouderen
3. Trainen met lichaamsgewicht
3. Opleiding / Ervaring
4. Functional Fitness
4. Krachttraining
4. Krachttraining
4. PT
4. Kinderen en zwaarlijvigheid
4. Oefenen en gewichtsverlies
4. Kinderen en obisitas
4. Krachttraining
5. Core training
5. Core training
5. Core training
5. Core training
5. PT
5. Kinderen en zwaarlijvigheid
5. Oefenen en gewichtsverlies
5. Oefenen en gewichtsverlies
6. Krachttraining
6. Ouderen
6. Ouderen
6. Ouderen
6. Core training
6. PT
6. Ouderen
6. PT
7. PT
7. Pilates
7. Pilates
7. Functional Fitness
7. Oefenen en gewichtsverlies
7. Core training
7. PT
7. Ouderen
8. Mind/Body
8. Functional Fitness
8. Stability ball
8. Sport specifieke training
8. Boot Camp
8. Groep PT
8. Functionele Fitness
8. Functionele Fitness
9. Oefenen en gewichtsverlies
9. Stability ball
9. Sport specifieke training
9. Pilates
9. Functional Fitness
9. Zumba en dans workouts
9. Core Training
9. Groep PT
10. Resultaatmeting
10. Yoga
10. Balance training
10. Groep PT
10. Doktersvoorschrift
10. Functional Fitness
10. Groep PT
10. Yoga
DvdT 2014
7
16/12/2014
20. Bootcamp
19. Incentives voor werknemers
• Eerste keer in top 20 in 2010 • High-intensity activiteit • Oorsprong militaire training • Inclusief Cardiovasculaire training, kracht, uithouding, lenigheid • Zowel indoor als outdoor • Enthousiaste instructor • Sportspecifieke oefeningen en calisthenics • Benieuwd of het een trend blijft
• Eerste keer in top 20 in 2011 • Gezonde gewoonte stimuleren bij werknemers • Gezondheidspromotie programma • Eventuele voordelen gezondheidszorg • Gevolg van hogere kost gezondheidszorg
DvdT 2014
DvdT 2014
18. Sport specifieke training
17. Wellness coaching
• Viel vorig jaar uit top 20 • In bijzonder voor jonge sporters • Ontwikkelen van vaardigheden buiten seizoen om kracht en uithouding specifiek te trainen • Misschien kans voor clubs om nieuwe markt aan te spreken
• Sinds 2010 in top 20 • Wetenschap gedragsverandering integreren in gezondheidspromotie, ziekte preventie en rehabilitatie programma’s. • 1 – 1 relatie zoals PT • Focus op de waarden, noden, visie en doelen van de klant • Principe wordt overgenomen door andere fitness begeleiding
DvdT 2014
DvdT 2014
16. Resultaat metingen
15. Circuit training
• Eerste keer in top 20 in 2013 (17) • Verantwoording van programma’s. Tonen, meten dat het effectief werkt. • Nodig bij ziekte en bewijzen van invloed van gezonde levensstijl. • Nieuwe technologie helpt. • Meten of programma’s rendabel zijn • Controleren of oude programma’s effectief werken
• Eerste keer in top 20 in 2013 • 6 tot 10 oefeningen, één na ander uitgevoerd op voorzien interval. • Iedere oefening met bepaald aantal herhalingen binnen een bepaalde tijd. • Korte rust. • Gelijkaardig aan High Intensity Interval training maar aan een lagere intensiteit.
DvdT 2014
DvdT 2014
8
16/12/2014
14. Outdoor activiteiten
13. Core Training
• Vanaf 2012 in top 20 (14) • Mogelijkheid om meer activiteiten aan te bieden. • O.a. fietsen, kanovaren, kayak, sport en spel. • Ook avonturen trips met overnachting. • Met familie, vrienden, groepen of individueel
• In top 5 van 2007 tot 2010. • Kracht en krachtuithouding voor de stabilisatie spieren van abdomen, thorax en rug. • Typisch : oefeningen voor spieren heup, onderrug, buik, welke wervelkolom en borstkas ondersteunen. • Bevordert stabiliteit van de romp die zich overzet naar de ledematen om zo beter dagdagelijkse activiteiten en sport te beoefenen. • Dikwijls met fitbal, Bosu bal, evenwichtsborden, foam rollen.
DvdT 2014
DvdT 2014
12. Gezondheidspromotie op de werkplek
11. Kinderen en oefenprogramma’s voor behandeling / preventie obesitas
• Ontwikkeld om de gezondheid van werknemers te bevorderen. • Programma’s en diensten om gezondheid te evalueren, kost gezondheidszorg te berekenen en productiviteit van de werknemers. • Op de werkplaats zelf via overeenkomst publieke of commerciële partner.
• Sinds 2007 in top 5, nu gedaald. • Obesitas blijft een groot probleem, zeker in verband met medische problemen zoals diabetes en hoge bloeddruk. • Zeker wanneer L.O. lessen beperkt blijven ligt hier een opportuniteit. • Eventuele partnerships met scholen.
DvdT 2014
DvdT 2014
10. Yoga
9. Groep PT
• Wisselend in en uit top 10 en 20 sinds 2007. • Wordt blijkbaar telkens heruitgevonden. • Verschillende vormen zoasl Poweryoga, Yogalates, Bikram Yoga, Iyengar Yoga, Ashtanga, Vinyasa Yoga, Kripalu Yoga, Anuara Yoga, Kundalini Yoga, Sivananda Yoga. • Overvloedig aantal boeken en video’s.
• Blijvend een populaire trend. • PT service maar voor kleine groepen van 2 tot 4. • Goedkoper pp. • Zeker in tijden van economische crisis. interessanter voor zowel klant als trainer.
DvdT 2014
DvdT 2014
9
16/12/2014
8. Functionele Fitness
7. Fitness voor ouderen
• In top 20 sinds 2007. • Krachttraining om evenwicht, coördinatie, kracht, krachtuithouding en uithouding te bevorderen in functie van dagdagelijkse activiteiten. • Dagdagelijkse activiteiten worden nagebootst. • Relatie met fitness voor ouderen.
• Altijd in de top van de top 20. • Babyboom generatie heeft middelen en bereikt pensioenleeftijd. • Aangepaste en veilige programma’s. • Ouderen hebben tijd, ook tijdens daluren.
DvdT 2014
DvdT 2014
6. PT
5. Oefening en gewichtsverlies
• Laatste 8 jaar in top 10. • PT’s in overheidsprogramma’s, commerciële setting, bedrijfsomgeving en medische sector. • Meer toegang tot sectoren en aanvaardt wanneer PT’s meer opgeleid en gediplomeerd zijn. • Wetgeving noodzakelijk om opleidingen en diploma’s te erkennen.
• Stijgt constant in top. • Commerciële afslankprogramma’s implementeren oefenprogramma’s in hun diëten. • Combinatie aangepaste voedingsgewoonte en beweging is essentieel om gewicht te verliezen en gewichtsverlies te behouden.
DvdT 2014
DvdT 2014
4. Krachttraining
3. Opgeleide, gediplomeerde en ervaren Fitness Professionals
• Nu van 2 naar 4, maar altijd in de top. • Krachttraining als basis van ieder oefenprogramma. • Ook bij risicogroepen wordt meestal krachttraining opgenomen in het oefenprogramma.
• Nu op 3 na 6 jaar lang op 1. • Neutrale geaccrediteerde opleidingsverstrekkers reiken erkende diploma’s uit. • Evolutie Beroepskwalificatie dossiers.
DvdT 2014
DvdT 2014
10
16/12/2014
2. Trainen met lichaamsgewicht
1. High-Intensity Interval Training
• Vorig jaar eerste keer in top 20 op 3. • Enkel laatste jaren populair geworden in de clubs. • Bestaat uiteraard al langer maar pas laatste jaren in concept gegoten. • Weinig materiaal dus goedkoop en effectief. • Is uiteraard meer dan pompen en optrekken.
• Niettegenstaande verschillende waarschuwingen voor potentieel gevaar ineens op 1. • Korte periodes van oefeningen aan hoge intensiteit. • Korte periodes van rust en herstel. • • • •
Programma’s van meestal niet meer dan 30’. Klanten vinden vooral korte tijdspanne interessant. Veel blessures. Nood aan hoog opgeleide begeleiders.
• Veel risicoklanten denken dat dit de manier is om snel fit te worden en luisteren niet naar waarschuwingen. DvdT 2014
DvdT 2014
Te verwachten trends in 2015 (IDEA) 1. 2. 3. 4. 5.
Inspiratie halen uit ander innovaties/initatieven
HIIT Workouts voor kinderen Yoga Korte workouts Video workouts
DvdT 2014
Kickstarter.com • Crowdfunding • Originele ideeën kunnen gepost worden op de website. • Backers stellen geld ter beschikking • Alles of niets principe : 100% funding halen om geld te krijgen • 44% van de voorgestelde projecten halen het
DvdT 2014
DvdT 2014
Verantwoord consumeren • Fair trade is een begrip • Consumenten kiezen voor producten waarvan ze op zijn minst denken dat noch personen, de natuur, het klimaat, bevolkingsgroepen of de maatschappij er onder lijden • Fitness : • Groene energiebesparende toestellen • Maatschappelijk verantwoord ondernemen
DvdT 2014
11
16/12/2014
Gamification • Van veel zaken wordt een spel gemaakt. Leeromgevingen, promocampagnes. • www.only10pounds.com • Deelnemers beloven in 10 weken 10 pond af te vallen en betalen hiervoor 100 dollar • Indien ze target halen : geld terug • Ze kunnen evolutie van anderen en hun commentaren volgen • Opgespaarde geld wordt verdeeld onder hen die target haalden
Square • Iphone, iPad, Android wordt zonder problemen kaartlezer • Eén van de snelst groeiende betalingsmethodes ter wereld (momenteel enkel US, Canada, Japan) • Zonder verborgen kosten en aansluitingskosten • 2,75% per transactie • App gratis te downloaden • Waarde van square momenteel geschat op 3,25 biljoen • Extra muros en PT
DvdT 2014
DvdT 2014
Overal online • Gemiddelde gsm gebruiker controleert gsm 150 keer per dag • 40% geeft aan gsm te checken op toilet • 60% volwassenen zegt te weinig tijd om alle opportuniteiten te grijpen • 79% surft tijdens verplaatsingen • 87% checkt berichten tijdens verplaatsingen • 76% probeert kleine zaken te doen in korte momenten vrije tijd om zo meer en langere rustpauzes te hebben later • 60% voetgangers in US text, emailed, telefoneert, luistert naar muziek • 64% mensen ouder dan 34 en 84% jonger : iedere minuut gebruiken terwijl we wakker zijn
Digital detox • Slow movement is een nieuwe rage • Slow cook, slow run, slow bike, slowdown en genieten van zaken die recht voor onze neus gebeuren • 90% van studenten US zegt last te hebben van ‘hypvibochondria’ : phantom vibration sydorme of ring-xiety • 75% van mensen wereldwijd gaan akkoord met stelling : tijd vinden om de verbinding te verbreken en alleen te zijn met mezelf is belangrijk voor mijn gezondheid • 2% van mensen is goed in multitasking. Voor 98% doet het meer kwaad dan goed • Afgeleid worden door telefoon en mail tijdens werk doet IQ met 10 punten dalen • 20% gebruikt gsm in kerk, 11% in douche, 10% tijdens sex • Misschien is fitnessomgeving ideale plaats om te ontsnappen aan digitale sleur… of opteren voor beste van twee werelden
DvdT 2014
DvdT 2014
Digital free & digital zone • Toestelproducenten hebben handig ingespeeld op digitale evoluties • Vraag : Is dit wat onze klanten wensen… of zullen wensen? • Cell Phone Stacking : kwaliteit verhogen van momenten bij mekaar. Wie eerst gsm aanraakt betaalt de rekening • Idee : oefenzone Digital Free en aparte ‘Digital Zone’ waar voor, na of zelfs wanneer geen zin in trainen : online
Mychiatry • Mind wordt de nieuwe Body • Iedere dag apps, smartwatches, goedkope draagbare technologie om beter, meer verantwoord te trainen en te bewegen • Volgende stap : Total Lifestyle Assistance • • • • • • • •
Technieken om jezelf te behandelen en stress te detecteren PIP : videogames die stress aanvoelen en helpen om te relaxen Shadow : app om dromen te analyseren, te registreren en te delen Melon Headband : volgt je focus op Mico Headphones : passen muziekkeuze aan aan je mood Xkuty : scooter zend signaal uit bij crash Omsignal : tshirt volgt medische gegevens Ford : Autozetels met geïntegreerde hartslagmeting
• Klanten informeren alleen al getuigt van professionaliteit
DvdT 2014
DvdT 2014
12
16/12/2014
Instructorlive.com • Live fitness en groepslessen volgen • Stap verder dan video’s, TV-kanalen en tips en lessen online • Live sessie blijft boeiender • • • • •
Vanuit site/platform kan je uurrooster volgen van de sessies Inschrijven, zien wie meedoet en persoonlijk communiceren met instructor Vraag en antwoord real time 30 dagen vrij Daarna 5,99 £ (7,28€) per maand
Downsizefitness.com • Normale fitnessclubs kunnen intimiderend zijn voor mensen met overgewicht • Downsizefitness mikt enkel op zwaarlijvige klanten • Minimum 50 pond overgewicht • Gespecialiseerde begeleiders • Naast oefenprogramma voedingsbegeleiding • Ondersteunende, stimulerende niet-intimiderende omgeving
DvdT 2014
Brooklynboulders.com • Ruimte voor zowel fysieke als mentale activiteiten • Groot klimcentrum heeft faciliteit uitgebreid met ‘werk’omgeving • Stimulerend zicht op klimmuren • Internet, zitbal of stoel • Staande werken of indien tussendoor bewegen. Optrekken aan rekstokken boven hoofd • Tussendoor op fitnesstoestel of groepsles volgen
DvdT 2014
DvdT 2014
Tako.ch • Dozen om te delen wat je niet meer leest of gebruikt • Delen is het nieuwe hebben • Zwitserse onderneming die in samenwerking met stad Genève verspreid over stad artistieke dozen plaatst waar je items kan in deponeren of meenemen en gebruiken • Ook clubs zijn grote communities
DvdT 2014
13
