Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Deel 5

Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Deel 5. Bijlagen

Michiel van Kempen

bron Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Deel 5. Uitgeverij Okopipi, Paramaribo 2002

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/kemp009gesc05_01/colofon.htm

© 2006 dbnl / Michiel van Kempen

i.s.m.

5

Bijlage I Edities van Anansitori's Hoe het grote aantal edities van Anansitori's te rubriceren? Gert Oostindie merkt op dat geen van de hedendaagse Surinaamse culturen los gezien kan worden van het Nederlandse kolonialisme en de westerse cultuur. Hij stelt vervolgens die culturen voor als posities op een continuüm met aan de ene zijde de meest eigen, niet-westerse culturen, en aan de andere zijde de westerse, wellicht Nederlandse. Op de eerste meest extreme pool komen dan de inheemse culturen te staan met hun strikt eigen kosmologie, een positie verder de marrons, dan de creoolse volksklasse en tenslotte op de meest ‘Nederlandse’ pool de creoolse middenklasse. Zelf ziet hij de ‘verstikkende eenvoud, de dwangmatige toedeling van eigenschappen, de onhoudbare suggestie van onontkoombaarheid’ van het model maar al te goed in, en hij beseft dat met name de Aziatische bevolkingsgroepen zich aan een positionering op zo'n as onttrekken, maar hij meent er desalniettemin en ook op grond van de eigen concepties in Suriname ‘een zekere heuristische waarde en 1 zelfs levensechtheid’ in te zien. Hanteerbaarder lijkt het model te worden wanneer het corpus strikt wordt afgebakend: dat van de editie van orale vertellingen en daar binnen het genre waarover het hier gaat: de Anansitori's. We kunnen een pool aanhouden van vertellingen die zo exact mogelijk worden geregistreerd, tot vertellingen die geheel en al geredigeerd zijn naar het voorbeeld van geschreven verhalen. Het model geeft echter pas inzichtelijke resultaten wanneer duidelijke parameters gehanteerd worden die het toelaten de verhalen in een vergelijkend verband te plaatsen. Hieronder zijn de belangrijkste uitgaven in kaart gebracht in chronologische volgorde, met aantal opgenomen vertellingen, taal, bron, doelgroep en karakter van de vertelling. Als die uitgaven worden gerangschikt naar de ‘authenticiteit’ van de vertellingen (nadrukkelijk tussen aanhalingstekens, want vanzelfsprekend is er zoiets als een oerbron niet bekend), dat wil dus zeggen in volgorde van de mate waarin zij dichter bij het orale vertellen staan, dan kan de volgende indeling worden gemaakt. Een eerste groep wordt gevormd door uitgaven van Anansitori's die pretenderen een letterlijke weergave te zijn van de door een verteller uitgesproken tekst. Hiertoe behoren de oudste collecties, aangelegd door antropologen. De verhalen van H. van Cappelle, opgetekend in 1901 en verschenen in de Bijdragen tot de Taal-, Landen Volkenkunde van Nederlandsch Indië (1916) en in zijn Mythen en sagen uit West-Indië (1926), zijn voornamelijk verzameld in Paramaribo en het district Nickerie. Die van Melville en Frances Herskovits, gepubliceerd in Rebel destiny (1934) zijn opgenomen onder de saamaka aan de Boven-Suriname, de vertellers van hun grote collectie in Surinam folk-lore (1936) leefden bijna alle in Paramaribo. Ook de vijf Anansitori's - in het Sranan - uit Sye! Arki tori! (1985) van Aleks de Drie kunnen tot deze groep gerekend worden. In de vertellingen van Van Cappelle, zo geeft hij ook zelf toe, is veel ‘ruis’ geslopen, dat wil zeggen dat ze niet meer de juiste uitdrukkingswijze van de vertellers weergeven, mede omdat er verschillende tussenstadia tussen ‘origineel’ en druk zijn en hij gebruik moest maken van een 2 Javaans-Maleise tolk. De andere uitgaven kunnen als betrouwbare weergave van 3 oraal vertellen beschouwd worden. 1 2 3

Oostindie 1997: 134-135. Van Cappelle 1926/78: 206. Ook ‘Anansi nanga Tiegri’, verteld in het Sranan door de Coroniaan Ludwig Cameron, met Nederlandse vertaling in Pée e.a. 1953: 20-27 hoort tot deze categorie. Het is een nauwkeurig geregistreerd, authentiek-traditioneel verhaal voorzien van antropologisch-comparatistisch

Michiel van Kempen, Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Deel 5.

Een tweede groep van uitgaven geeft vertellingen van traditionele verhaalstof, maar in een gestileerde vorm. Ook hierbinnen is er een wijd spectrum aan varianten. De uitgaven van het

en linguïstisch commentaar. Ook de vier Anansitori in Penard & Penard 1917 en de twintig in Penard 1924 kunnen als authentieke registraties gelden. Idem voor de Anansitori bij Voorhoeve & Lichtveld 1975: 104-115. W. Ahlbrinck legde twee Anansitori in het Sranan vast, hem verteld in 1912 door Maria Helena Alexandrina Lie-A-Kwie-Doffer (1846-1916), die met Nederlandse vertaling werden gepubliceerd door Donicie 1952: 164-173.


6 Summer Institute of Linguistics zijn in principe gebaseerd op bandopnamen, maar zin voor zin geredigeerd. In het geval van Anasi ku dee kau [Anansi en de koeien] (1984) van Johan Panza en René Bobo lijkt de geredigeerde vorm dicht bij een vertelsessie van verteller en antwoordgever te blijven, terwijl bij de meeste andere vertellingen wordt vermeld dat er is naverteld. De SIL-uitgaven zijn echter van belang, omdat ze altijd de oorspronkelijke taal geven, en bovendien de enige zijn met Anansi-vertellingen in het Saamaka en Sarnami. R. Dobru met zijn Anansi-tori 4 (1979) en Noni Lichtveld in haar Anansi: de spin weeft zich een web om de wereld (1984) proberen in een aantal verhalen nog iets van het oude vertellen terug te roepen door herhalingen of rechtstreeks aanspreken van de lezer. Dobru en Lichtveld komen dan nog het dichtste in de buurt van speakerly texts, geschreven verhalen die de illusie willen wekken dat er sprake is van mondelinge overdracht. Ze maken ook meer dan de hierna te noemen boeken gebruik van Surinaams-Nederlandse taalelementen. S. Franke ( Anansie: De avonturen van Heer spin in Suriname , 5 1954) , Jan Voorhoeve ( Dikke Ikke en de rest , 1979), Johan Ferrier ( Het grote 6 Anansi boek , 1986) , Thea Doelwijt ( Volksverhalen uit kleurrijk Nederland , 1990-1991) en Jules Niemel ( Anansi-tori , 1997) houden zich wel aan de plot van traditionele vertellingen, maar geven die in een stijl die weinig reflecteert van een mondeling verhaal. In al deze gevallen gaat het om boeken verschenen bij Nederlandse uitgeverijen, die primair bedoeld zijn voor de Nederlandse markt. Dat vraagt zijn prijs, niet alleen in min of meer uitgebreide toelichtingen die al deze boeken geven, maar ook in adaptatie van de taal aan het taalgebruik in Nederland. In een derde groep van Anansi-uitgaven zijn plot en vertelwijze geheel van de auteur zelf. De protagonisten zijn soms nog wel bekend uit de traditie, soms wordt er gebruik gemaakt van bepaalde traditionele elementen en daarop gevarieerd. Zo betrekt Edgar Cairo in Ba Anansi woi! woi! woi!: Die dood van Spin (1978) elementen uit de creoolse traditie als tussenwerpsels in het Sranan, traditionele formules, intermezzi, verteller en antwoordgever in een toneelstuk dat qua plot, taalgebruik en thematiek van geheel eigen Cairo-makelij is. Al de openingszin van Anansi tussen God en duivel (1997) van Noni Lichtveld maakt duidelijk dat we hier te maken hebben met een versie die sterk door het taalgebruik van Nederland is gekleurd: ‘Ontzettend lang geleden, toen God de wereld net zo'n beetje in elkaar had zitten, toen woonde Hij in Afrika.’ In Makuba wordt feministe! (1984) van Dorothee Wong Loi Sing, Avonturen met Anansie de spin (1982) van J. Koopman, Bruine bonen met zoutvlees (1992), Het zoo-syndroom (1992) en B'Anansi keert terug naar de eenentachtigste afslag (1997) alledrie van Ismene Krishnadath en Broeder Anansie in de politieke arena (1995) van Walther Donner hebben de auteurs hun verbeelding geheel de vrije loop gelaten. Koopman werd op het idee gebracht om (een wel erg braaf uitgevallen) Anansi in Nederland te introduceren toen hij op een ambassadepost in 4 5 6

Enkele eerder in Ravales 1972 en Dobru 1974. Over Franke: Daalder 1950: 142-144. Één Anansitori uit Franke, ‘De begrafenis van geweer’, in Romijn & Stronkhorst 1959: 133-138. Ferrier schreef ook Hoe Anansi een half dorp veroverde (2 deeltjes, ca. 1965) en volgens mededeling van Leonore de Vries (Van Kempen 1987b: 147) moeten er meer Anansiboekjes van zijn hand geweest zijn; ze zijn niet achterhaalbaar gebleken in openbare of privé collecties. Over Ferrier: Van Westerloo 1996: 266-285. Er bestaan opnames van Ferrier die Anansitori's leest: een daterend van 12-4-1983 in RNW, sign. 510.550; zeven van dezelfde omroep daterend van 7 tot en met 28-11-1984, sign. 544.049 t/m 544.055; een van de RVU, uitgezonden op 26-6-1985, in NAA, sign. NA117531; en een van de VARA, in NAA, dd. 28-8-1989, sign. VA9755. Interviews met Ferrier zijn aanwezig in RNW: van 16-9-1986 (sign. 553.636), 6-11-1995 (sign. 658890), 20-12-1995 (sign. 660324) en 27-12-1995 (sign. 660325). Lieke van Duin 1984b bespreekt Anansi-uitgaven, Wim Rutgers in de Amigoe Ñapa van 9-5-1987.


West-Afrika verbleef; hij introduceert de spin dus niet in Nederland via het Caraïbisch gebied, maar gaat wel vrij met de stof om. Het boek van Wong Loi Sing is een bewuste herschrijving in feministische zin van traditionele Anansitori's; zij doet geen poging de schijn op te houden dat het om een daadwerkelijk op mondelinge wijze gebracht verhaal gaat (ze hanteert wel Surinaams-Nederlandse taalelementen). Koop-


7 man en Krishnadath schrijven nieuwe, eigentijdse verhalen voor de jeugd. Het dunst is het draadje tussen spintraditie en verhaal geworden in de ‘Caraibische komedie’ van Walther Donner, waarin geen spin meer voorkomt, maar een politieke intrigant de naam Ba Anansie draagt. In al deze uitgaven is Anansi een archetype geworden van óf de onscrupuleuze slimmerik, óf de survivor, zonder dat er verder veel is dat nog herinnert aan de afro-Surinaamse traditie. De collecties Anansi komt naar Nederland (1986) van Varina Tjon-A-Ten e.a. en Anansie en die andere beesten (1985) en Anansi tussen God en duivel (1997) van Noni Lichtveld horen deels bij de tweede, deels bij de derde groep: ze geven gestileerde teksten die gebaseerd zijn op traditionele verhaalstof, zowel als op een plot van eigen vinding. Een voorbeeld van Anansitori's in de dagbladpers geeft De Ware Tijd. Het dagblad begon op 28-3-1961 met de strip Anansi; op 19-6-1961 met een nieuwe serie; op 18-11-1963 startte het feuilleton Hoe Anansie zich te goed deed aan Ma Akoeba's geit (naar Penard-Capelle). In de jaargang 1964 verscheen voor het eerst de rubriek Mamantin Torie in het Sranan [geschreven door H. Heinze] met ook Anansitori's in het Nederlands, m.i.v. 8-3-1969 heette de rubriek Mantin Stimofo . Op 3-7-1976 startte de reeks Eer-Tien-Tien. Een aantal voorbeelden van de verwerking van Anansitori's tot toneelstof zijn de navolgende: Julius Defares deed dat met Te joe no tranga joe moes' koni/Wie niet sterk is moet slim zijn (1953) en Minnaar in de duisternis (1961), Eddy Bruma met Safrie wiwiri de dresi hati soro (1957) en Anansie Torie (1958), Maria Huisman met het ballet Anansie Torie (1959), Thea Doelwijt met Anansi kontra Masra Bobo, Masra Barbari, Misi Fes Koki, Misi Sabiman nanga Masra Kon Flaw (1976 & 1982) en Edgar Cairo met het al genoemde Ba Anansi Woi! Woi! Woi! uit 1978 dat in 1981 in Suriname werd opgevoerd. De jeugd kreeg haar eigen stukken: Anansie en de houthakkers (1960) van Ton Verwey, Anansie (1971) van Jo Dompig, Fa Anansie kies Ma Akoeba (1973) van Wil van Spall en Marlène Lie A Ling, Fa Anansie doe trouw nanga Makoeba (1977) van Johan Dalger en Moesje Ormskerk, Ba Anansie en zijn schuldeisers (1988) van een onbekend gebleven auteur, Koniman Anansie (1988) van Roy MacDonald, soms ook als poppenspel: Temehoe temebé (1954), 7 door Don en L. Vermeire, Tante Lien met haar Anansi poppenkast. In onderstaand overzicht zijn opgenomen de als boekuitgave verschenen edities van Anansitori's (Spinvertellingen). Niet opgenomen zijn: - anthologieën met verschillende verhaalgenres als Sprookjes van Noord- en Zuid-Amerika (1956), Meesters der negervertelkunst (1956), De Oost de West de 8 stilte voorbij (1989), en Westindische sprookjes (1994) die zich baseren op andere gepubliceerde bronnen - vaak weinig exact verantwoord;

7

8

DWT 23-7-1986 meldt een opvoering op 28-7-1986. Een cassette met twee nieuwe verhalen is Anansie verhalen van het Schoolradio-Collectief, uitgebracht als cassette nr. 5 van Pkin Fowru Productions te Paramaribo (ca. 1990). Een cassette met twee sprookjes van Virginia Leetz bracht dezelfde uitgever onder de titel De babbelbus, op kant B een fabel. Hilli Arduin vertelde er één op de cassette De nacht op de Alternatief: Caraïbische vertellingen (ca. 1990), uitgebracht door de Basispers in Amsterdam, ISBN 9071138089. Braasem 1956. Van Loggem 1956; bevat een Afrikaanse spinvertelling en één overgenomen uit Herskovits & Herskovits 1936/69. De Oost... 1989: 17-19 neemt een Anansitori over uit Tjon-A-Ten 1986. Oosterhout 1994; bevat 9 verhalen met Anansi in de hoofdrol. In Het tweede gezicht (1985) van Mani Sapotille staat er één (pp. 54-61).


- studies en monografieën die zich niet bezighouden met orale cultuur maar wel 9 enkele verhalen zijn afgedrukt ;

9

Zo geven Siebeck 1908 en Staehelin 1909 drie, resp. zes Anansitori van bosnegers. Schuchardt 1914 één.


8 10

- Anansitori's verschenen in tijdschriftbijdragen, schoolboeken, taalcursussen enz. In de tellingen zijn Anansitori's waarin de spinfiguur zelf geen rol speelt, niet opgenomen. Enkele Anansi-uitgaven bleken niet traceerbaar: Hoe Anansi een half dorp veroverde (2 deeltjes, ca. 1965) van Johan Ferrier en mogelijk nog enkele Anansiboekjes die hij in de jaren '50 uitgaf, voorts Anansi-Tori, een tweedelige uitgave van boekhandel C. Kersten & Co NV (een advertentie in DS 6271/2-8-1947 maakt gewag van deel II) en Waaldijk 1953, een stencil van 6 pagina's. Met ‘Publiek’ wordt aangegeven het publiek waarop de uitgave in eerste instantie gericht is (V - Volwassenen; J = Jeugd; W = Wetenschappelijk publiek). Onder ‘geredigeerd’ wordt verstaan: redactionele ingrepen ten opzichte van de versie zoals die verteld is. Auteur/ titel

Bijzonderheden S.J. 5 [in Neder- Onbekend Ned. J Sterk De spin Barentz-Schönberg,deel II] lands [Afrikaans?] Nederlands-schriftelijkwordt Negersprookjes gestileerd Anancy (1917) genoemd H. van Cappelle, 22 Neder- Vertellers Ned. V Geredigeerde (en Bevat ook 8 Mythen en sagen uit lands (stadscreolen ‘gefatsoeneerde’) Anansitori's 11 van wie A.G. versies. V.C. zegt zelf waarin de West-Indië (1926) Fernandes Wordt dat de verhalen van spinfiguur genoemd, Nahar door de niet vermoedelijk ook vertaling en voorkomt bosnegers) via vormverlies tussenkomst van tegenvallen. Soms 4 of folklorekenner C. 5 stadia tussen van Drimmelen vertellen en drukken en de Javaans-Maleise tolk M.H. Nahar m.b.v. ‘phonograaf’ M. & F. Herskovits, 9 Engels Saramakaners Internat.De eerste twee Rebel destiny (1934) Sedefo, W verhalen exacte Kassanya en weergave Asikanu (bandtranscripties) van traditionele verhalen binnen het gehele vertelritueel; de andere korter weergegeven 10

11

AantalTaal

Bron

Publiek Aard

B.v. Corly Verlooghen in het tijdschrift Mi Doro, 1 (1971), nr. 1, en in Oro, 1 (1974/5), nrs. 5 en 6); Dorothee Wong Loi Sing met ‘Makuba wordt feministe’ in De West, 3-5-1985 en ‘Het huwelijk als straf voor Ba Tigri’ in Van Kempen & Bongers 1990: 112-117; Noni Lichtveld met ‘Anansi zakt op Schiphol’ in Van Kempen 1989c: 113-17. Kees van Doorne gaf een spinvertelling de titel mee ‘Waarom computers het nooit doen in het begin’, in Dichter bij krom (1996: 7-9). Voorts komen ze voor in Jacobs & Lobato (1917-1920). Het gaat hier om een herdruk in boekvorm van 22 van de 27 eerder door Van Cappelle (1916b) vastgelegde Anansitori; in 1916 legde hij ook 12 Anansitori zonder een rol voor de spinfiguur vast. In Van Cappelle 1904 komen 2 Anansitori voor die zijn herdrukt in Van Cappelle 1916b.


9 Melville J. & 66Sranan/ Frances S. Engelse vert. Herskovits, Surinam Folklore (1936/1969)

S. Franke, 18NederAnansie: De lands avonturen van Heer spin in Suriname (1954)

Petronella 1 Breinburg, Bre-Nancy's Dream (1976) W. Dharampal & S.1 Moella. Das djanaawar ke khiessa/Tien fabels (1976)

Apeninge Amoida,5 & Fanjen Amoida, Tiini Amoida. Wanlö Kontu fu Anasi (1978)

Dobru, Anansi-tori 7 (1979) 12

Frederik Internat. W Bekker, Johan Bekker, Magdalena Bekker, Edwin Bundel, Emilius Bundel, David Bottse, Lupi Horner, Jacoba Abensitt en haar zuster Meli, M.H. Nahar, W.J. van Lier, Mathilde de Vries en een onbekende vrouw ‘De stof voor ditNed.12 J verhaal [?] is ontleend aan de Westindische legendenschat’

Exacte Antropologisch-comparatistisch weergave: en bibliografisch commentaar. transcripties Bevat tevens 26 Anansitori's van zonder de spinfiguur en 56 bandopnamenandere vertellingen

Mengeling van traditionele verhaalstof met nieuwere elementen in sterk gestileerde vorm Engels Geheel eigen J Nieuwe stof Bespreking in Rutgers 1988a: verhaal (Engelstalig)met enkele 208 traditionele elementen Sarna mi/ Eigen versie Sur. J? Geredigeerde SIL-uitgave Nederlandse Ned. vert. van een versie van eenvertaling: A.L. Bosch traditioneel verkort verhaal weergegeven (opgenomen of traditioneel geschreven?) verhaal in hindostaanse stilering Saramakaans/ Vertelde Sur. V ook Geredigeerde SIL-uitgave Vertaler onbekend. Ned. vert. verhalen door J? versies van De vertelling van Apeninge Apeninge en traditionele verscheen eerder in Anasi ta-pi Tiini (taki), vertellingen toobo (1974) Fanje Amoida heeft het verhaal geschreven (sikifi) Sur.-Ned. (6), Traditionele Sur. Geschreven Tevens kleurboek. Besproken Sranan (1) verhaalstof versies, maar door Rutgers 1988a: 214 geheel

Het boek was, blijkens een advertentie van Boekhandel Varekamp in DWT 1773/28-6-1963 wel in Suriname te koop; wat ook voor de meeste andere Nederlandse uitgaven geldt.


Hanneke 6 Nederlands Ronhaar-Rozema, Anansi-tori's (1979)

Bron onbekend Ned. W

Jan Voorhoeve, 23Nederlands Dikke Ikke en de rest (1979)

Naverteld door Ned. J Voorhoeve op basis van optekeningen in Suriname en de Antillen, met weglating van onderbrekingen

volgens traditionele verhaalstof, enkele elementen van orale stilering (herhaling) Schriftelijk gestileerde weergave van traditionele verhaalstof Schriftelijk gestileerde weergave van traditionele verhaalstof


10 Letitia 1 Kaarsband, Anansi nanga Freifrei (1980) H.C. 3 Tiendalli, 3 Anansi tori (1980) J. 9 Koopman, Avonturen met Anansie de spin (1982) Ursie 1 Bernadine, Strafoe (1983) Heloise 7 Hecbert, Anansi nanga Kownoe (1983) Heloise 4 Hecbert, Sranan Anansi Tori (1983) Johan 1 Panza & Rene Bobo, Anasi ku dee kau (1984)

Sranan/Ned. vert. ‘Naverteld doorSur. V ook J? ---’; geen vermelding van oudere bron

Sranan/Ned. vert. ‘Naverteld doorSur. V ook J? ---’; geen vermelding van oudere bron Nederlands Eigen fantasie Ned. J

Sranan/Ned. vert. ‘Naverteld doorSur. J ---’ geen vermelding van oudere bron Sranan/Ned. vert. ‘Naverteld doorSur. V ook J? ---’; geen vermelding van oudere bron

Sranan/Ned. vert. ‘Naverteld doorSur. V ook J? ---’; geen vermelding van oudere bron

Geredigeerde versiesSIL-uitgave van navertelde Nederlandse traditionele verhalen, vertaling van extreem korte versiesMelany Bernadine en Hilda Bernadine Geredigeerde versiesSIL-uitgave van navertelde Nederlandse traditionele verhalen vertaling van M. Bernardine Geschreven verhalen,Hoofdpersonen die Anansie als zijn Opa en verteller introduceren,Oma die de gebruikmakend van andere dieren enkele introduceren Anansitori-elementen Geredigeerde versie SIL-uitgave van een traditioneel Nederlandse (?) verhaal vertaling: Ronny Hiwat Geredigeerde versiesSIL-uitgave van traditionele Ned. vert. van J. verhalen Koen-Boot

Geredigeerde versiesSIL-uitgave van traditionele Ned. vert. van J. verhalen Koen-Boot

Saramakaans/Ned.Registratie vanSur. V ook J? Geredigeerde versie SIL-uitgave vert. een van traditionele Nederlandse vertelsessie vertelling vertaling: A.L. met verteller Bosch (takiman) en antwoordgever (pikiman) Noni 24Nederlands met Eigen versie opNed./Sur./AntillenGeschreven ‘Hoe Anansi Lichtveld, Sur.-Ned. basis van J/V vertellingen waarin een dollar Anansi: de elementen (5 in traditionele getracht wordt de verdiende’ in de spin weeft sterk Sur-Ned.) vertellingen Surinaamse vorm van een zich een van Suriname vertelsfeer te stripverhaal; web om de en de Antillen bewaren; mengeling ‘Hoe Anansi wereld (‘gehoord van van traditie met voor dokter (1984) tantes’) eigentijdse elementenspeelde’ in dialoogvorm (‘komediestukje voor poppen of mensen’)


Tjitra 4 Sarna mi/Ned. Mahadew vertaling Missier, Anansi ke khiessa (1984)

‘Naverteld in Sur. J/V het Sarnami Hindoestani’ geen vermelding van oudere bron

Geredigeerde versie van een navertelde traditionele verhaalstof


SIL-uitgave Nederlandse vertaling: A.L. Bosch

11 Dorothee 2 Nederlands Eigen fantasie Sur. V ook J? Wong Loi met Sur.-Ned. variërend op Sing, Makuba elementen verhaalgegevens wordt uit Van Cappelle feministe! (1926) (1984)

Geschreven moderne varianten, met actuele eigentijdse elementen en feministische rolverdeling De Drie/Guda,5 Sranan (Ned. Bandopnamen in Sur. V W Nauwkeurig Antropologisch-historische Sye! Arki tori! samenvatting)het veld en van geregistreerde toelichting, met (1985) de radio van verhalen, licht comparatistische noten verteller De Drie geredigeerd Noni Lichtveld,1 Nederlands Eigen fantasie Ned./Sur./AntillenNieuw Sterke wisselwerking Anansie en J/V geschreven beeld/tekst die andere verhaal op beesten basis van (1985) traditionele en eigentijdse elementen Johan Ferrier, 26Nederlands Gehoord van Ned. J Traditionele Het grote (met Sur.-Ned.overgrootmoeder verhaalstof Anansi boek en Sranan die nog slavin opgeschreven (1986) elementen) was mede om Nederlandse schoolkinderen iets over Suriname uit te leggen (veel uitleg over inhoud en taal) Varina 16Nederlands Door Tjon-A-Ten,Ned. J ook V? Traditionele en Tjon-A-Ten, M. van Duin en moderne Anansi komt W. Wendelaar vertellingen, in naar herschreven puur Nederland versies van schriftelijke (1986) eerder in druk vorm verschenen tori's geredigeerd (Dobru, Verlooghen etc.) Hertoch 1 Sranan/Ned. ‘Naverteld door Sur. V/J Geredigeerde SIL-uitgave. Vertaling van Linger, Soema vert. ---’ geen versie van de Linger. Bevat ook vier no tranga vermelding van navertelde Anansitori's waarin de moes koni oudere bron traditionele spinfiguur niet voorkomt (1990) verhaalstof Thea Doelwijt,16Nederlands (inNaverteld op Ned. J Geschreven De reeks geeft in elk deel Volksverhalen dialogen somsbasis van oudere gestileerde ook verhalen uit andere uit kleurrijk Sranan) uitgaven en uit verhalen op culturen Nederland eigen geheugen basis van (1990-1991, 6 traditionele dln) verhaalstof


12 Johannes 5 Gustaaf Anson, A strei fu Anansi nanga Tigri (1993)

Sranan/Ned.‘De Sur./Ned. vert. V/JGeredigeerde versie van SIL-uitgave Ned. vert. verhalen de navertelde traditionelevertaling: Margie heeft hij van verhaalstof MacBean en zijn ouders Chiquita gehoord.’ Pawironadi-Nunes Anson (geb. 11-8-1917 te Onoribo, Para ‘heeft ze naverteld’ Ronald L. Pinas, 1 Sranan/Ned.‘Naverteld Sur./Ned. vert. V/JGeredigeerde versie van SIL-uitgave Ned. Anansi nanga a vert. door ---’ de navertelde traditionelevertaling: Dorothy ston san abi geen verhaalstof Wong Loi Sing barba (1995) vermelding van oudere bron Ismene 1 Nederlands Eigen tekst Sur. J Verhaal van eigen vinding Krishnadath, met eigentijdse Bruine bonen elementen in schriftelijke met zoutvlees stilering met 2 liederen in (1992) de prozatekst Ismene 1 Nederlands Eigen tekst Sur. J Verhaal van eigen vinding Krishnadath, Het met eigentijdse zoosyndroom elementen in schriftelijke (1992) stilering Don Walther 1 Nederlands Eigen tekst Ned./Sur. V Roman op basis van Politicus Peter Donner, Broeder(roman) eigen verbeelding, met Pendergast is Ba Anansie in de menselijke figuren, in Anansie, die met politieke arena schriftelijke stilering corruptie, vleierij (1995) en vriendjespolitiek alle macht naar zich toe wil trekken Ismene 1 (in 3 Nederlands Eigen tekst Sur./Ned. J/evt. Verhaal van eigen vinding Krishnadath, delen) ook V met explciete verwijzing B'Anansi keert naar de actualiteit in terug naar de schriftelijke stilering een-entachtigste afslag (1997) Noni Lichtveld, 15 Nederlands Eigen tekst Ned./Sur./AntillenEigentijdse vertellingen Speelt zich af in Anansi tussen J op basis van eigen Afrika, Europa en god en duivel. verbeelding, puur het Caraïbisch (1997) schriftelijke stilering gebied met varianten als Compa Nanzi enz. Jules Niemel, 5 Nederlands TraditioneleNed. J ‘Zoals Jules zijn Anansi-tori stof, op Anansi-verhalen vertelt (1997) eigen wijze zijn ze opgeschreven in verteld dit boek.’ Niettemin enigszins gestileerd;


Ronald Pinas, Anansi leri fisi (2000)

3

Sranan

idiomatisch-Nederlandse taal ‘Naverteld Sur./Ned. vert. V/JGeredigeerde versie van SIL-uitgave door ---’ de navertelde traditionele geen verhaalstof vermelding van oudere bron


13

Bijlage II Lijst van boekhandels, drukkerijen, uitgeverijen etc. in Suriname, 1772-2000 Afkortingen: a = antiquariaat b = boekhandel bi = boekbinderij d = drukkerij l = commerciële leesbibliotheek u = uitgeverij Vet gedrukte jaartallen zijn de jaren van oprichting en verdwijning; niet-vet gedrukt zijn de jaartallen van vroegste en laatste bronvermelding wat niet noodzakelijk betekent dat de betreffende firma niet vroeger of later heeft bestaan. Een pijltje (↓) betekent dat een zaak is overgegaan in andere handen of onder een andere naam is voortgezet. Alle adressen zijn in Paramaribo, tenzij anders aangegeven. Een combinatie van een hoofdletter met nummer verwijst niet naar een straatnummer, maar een wijkperceelnummer. Niet opgenomen zijn: - overheidsinstellingen, politieke, ideële en religieuze organisaties en ondernemingen met een ander doel die incidenteel optraden als uitgeverij; - namen van uitgeverijen die staan voor uitgaven in eigen beheer; - personen die uitsluitend als verantwoordelijk uitgever te boek staan van door henzelf geredigeerde kranten of periodieken; - boekenstands op markten. Het overzicht is gemaakt op basis van drukkerijen vermeld bij Hartog 1944: 320-330, van gegevens uit Surinaamse kranten en almanakken, van het Register van patentenrecht in het ARA (inv.nr. 1.05.11.05), gegevens van de Kamer van Koophandel in Paramaribo, van CatUBA en drukvermeldingen in afzonderlijke boekuitgaven. Jaren Naam Aard AdresVoornaamste uitgaven 1764-1821Weduwe N. Vlier, d H. Uden Masman, Kort verslag Geprivilegeerde Drukkerij[1821: van den zwaren brand te der Edele Directie en hetb/u] Paramaribo (1821), De Land [Ook Nicolaas Vlier; weekelyksche Woensdaagsche in 1821: N.G. Vlier] Surinaamse Courant 1772-1783W.J. Beeldsnyder d/u Heerenboekje, De weekelyksche Matroos, Woensdaagsche Surinaamse Gepreveligeerde Courant Soçieteyts en Lands Boekdrukkery 1785-1792W.H. Poppelmann, d/u Letterkundige Uitspanningen van Gepriviligeerde Drukkerij het Genootschap De der Edele Directie en 't Surinaamsche Lettervrinden, Land Surinaamsche almanach op het ↓ jaar Onzes Heere Jesu Christi Anno 1789, De Surinaamsche Artz, De Surinaamsche Nieuwsvertelder


1792-1805W.W. Beeldsnijder

d/u

Hans en 't Schaduwbeeld, Surinaamsche Courant en Algemeene Nieuwstijdingen, Weygandt


14

De Surinaamsche Artz, Surinaamsche Courant en Algemeene Nieuwstijdingen

1785-1805 J. Voegen van Engelen d/u

1786-1789 Moses Abraham Levy 1787 J.G. Schreiber 1788 Leonhard Letsch 1790-1808 Wed. J. Tresfon jr. (in 1808 met Van Driest en Reyneke als eigenaren, later P. van Driest) (1790-1808)

b b b/bi Hof-Straat d/u

1792-1796 Charles Brouwn

u

1792-1846 J.J. Engelbrecht b/d/u Korte Geprivilegeerde Lands Aassem Drukkerij [ook: Straat Engelbrecht & Co]

1792

1793

J.P. Lemmers, d Geprivilegeerde Edele Directie en Landsdrukkerij W.P. Wilkens d

1796

Hendrik Schouten

u

1796-1811 A. Soulage [in 1811: d/u Landsdrukkerij Rens & b/d Soulage] 1804-1815 L.E.A. Heyman en Comp.d [vanaf ca. 1805 in eigendom van J.C. Karseboom die ook onder eigen naam drukte] 1808-1811 A.T. Bordas & Co. d 1809

P.L. de Rives [Hartog 328d vermeldt: P.J. de Rives]

1813

Worsdell & Brink d [voortgezetals J. Brink?]

Binnenlandsche Surinaamsche Courant, Surinaamsche Courant, Programma Surinaamsche Letter-vrienden, Surinaamsche Spectator, De weekelyksche Woensdaagsche Surinaamse Courant almanakken, Gazette de Surinam De kolonist, Plechtigheeden... (1804), Surinaamsche Courant en Algemeene Nieuwstydingen, Teenstra, Teutsches Wochenblatt für Surinam

Surinaamsche Staatkundige Almanach voor den jaare 1793 Nieuwsvertelder (Zaterdagsche Courant) Surinaamsche Courant, Woensdaagsche Courant Surinaamsche Courant

(Gepriviligeerde) Surinaamsche Courant Jul. Engelbrecht, Lessen voor de Surinaamsche Jeugd (1809), Surinaamsche Courant (1809) Per 1-5-1813 verhuisd naar de Heere Straat schuins over


het Collegie De Eendragt, in het Huis laatst bewoond door den Heer J. Breet


15 1813-1826H.H. Arnzen; in 1826 H.H. Arnzen en Zoon

d/u

1814-1818Gouvernements Drukkeryb/d/u van H.I.G. Serres [ook: Geprivilegeerde Drukkerij van het Gouvernement] ↓ 1818-1843Gezusters [Henrietta b/d/u Isabella en Catharina Louisa] Serres 1815-1841J. Brink [vanaf 1817 ook b/d/u Gouvernementsdrukker]; vanaf 1828 Erven J. Brink

Eenvoudig Onderwys, in de voornaamste Waarheeden van den Christelyk Hervormde Godsdienst (1813) (Geprivilegeerde) Surinaamsche Courant

(Geprivilegeerde) Surinaamsche Courant J. van Bemmelen, Nieuw Vermaaklyk Nederduitsche Spel en Leesboek (1816) [herdruk], Surinaamsche Courant 1815Kersten (C. Kersten & b/bi/d/uDomineestraat Burke, De Co) [drukkerij 1852-1900; (boekhandel: Christelijke bijbels etc. vanaf 1815; Steenbakkerijstraat27)Huisvriend, boekhandel gestart ca. [ca. 1930? ook een Makzien vo 1892, ook Hernhuttersche filiaal in de Kristensoema boekwinkel genaamd] Gravenstraat; ca. 1960Zielie, Slagveer, ook verkooppuntenin Sluisdom, Wageningenen Spalburg, Nickerie] West-Indië (1916-1923), Zondagsblad uit en voor de Evangelische Broedergemeente ?-1815 C.F. Steinhard l 1817-1842Gouvernements Drukkerijd/u 29-5-1821: verplaatst Kort verhaal van van C.J. Fuchs [1829: De in het oude Locaal aande verschrikkelyke Erven C.J. Fuchs; 1836: de Waterkant alwaar Brand, die alhier J.L. Fuchs; vanaf 1840: dezelve voor den aan Paramaribo Fuchs en Camps] Brand is geweest 1931:heeft plaats gehad Waterkant (1821, uitgave samen met J. Brink), Surinaamsche Courant 1818-1821Naam? [Vernietigd bij de b/l brand van 1821; vermeld bij Beijer 1823: 72] 1824-1825Jan van Broek & Co. b/l


1824-1830Mosi Bueno de Mesquitabi 1824-1827M. Bronkhorst [opgegaanl in] ↓ 1825-1836M.M. Bromet [vanaf 1827:l M. Bronkhorst & Co.]

Heilige Weg 11-8-1827: verplaats[t] ten huize van M. Bronkhorst op de Heilige Weg [ook: Aan de Waterkant tegen over de Plattebrug; was overigens een algemeen magazijn] 3-5-1833: verplaat[st] zijnde, ten Huize van de Heer M. Abrahams


16 1828-1834 ?-1832 1832-1834 1832-1841

1824-1841 1829-1841 1829-1846 1834-1886

1835-1846

1835 1837-1846

1838-1842

1842 1842

Salomon del Castilho & Comp.l [SC 59/24-7-1834: te koop] D.C. van Beulingen [verwoest l Waterkant bij de brand van 1832] H. Degenhard & Comp. [in l [of b?] 1834: Degenhard & Kramer] H. Piza [ook: Pisa] [uitg. vanaf bi/d/u Dominé Straat, De 1837 met Alexander Lijons die La. C. No. 112, Surinaamsche vanaf 1841 ook boekbinder over de Heer F. Telegraaf was; 1840-1841: Piza & van Eijck (1837-1842) Coronel] Manheim Weygandt [ook: bi Weygand van Manheim] H.D. Sarucco bi J.F. Wernié [ook: Vernié] bi L.J. Marcus [in 1848 eigendomb/bi/l van zijn weduwe; in 1886 van J.J. Bloemendaal] [vermoedelijk gelijk aan de bibliotheek van J.L. Marcus, 1834-1846] Boon & Co d Nieuwe Surinaamsche Courant H.P. van Mark l [of b?] Alexander Lyons [ook: Lijons] bi/d/u [vanaf 1837 uitgever met H. Piza] D. Coronel; in 1841: D. Coroneld & Co [1841-1842: Piza & Coronel] D. Benjamins b of l? F.J. Binz b 10-4-1842: thans in de Heeren Straat, schuins over de apotheek van den Heer H. Goudman en de Kromme Elleboog Straat


17 1842-1871 J.C. Muller Az [ook: d/u J.H.C. Muller]

Algemeen Nieuwsen Letterkundig Blad, Algemeen Nieuwsen Advertentieblad Jaarlijkse Verslagen der Surinaamsche maatschappij van weldadigheid, Surinaamsche Courant en Gouvernements Advertentieblad De Kolonist

1842-1872 Rose & Co d 1843 E. Kölle b 1843-1862 W.E.H. Winkels b/bi/l 1847-1866 A.L.G. de Randamie d/b ZwartenhovenbrugstraatPlakati voe Granman [in juni 1866 verkocht (1862), Surinaamsch aan ↓] Weekblad, De West-Indiër 1866-1870 A. Vanier & F.P. d/u De Kolonist, De Emanuels; later West-Indiër Vanier & Co 1848 Gezusters Kruijne l 1847-1909 J. Morpurgo; 1890: d/u Groote Combéweg 49 Koloniaal Erve J. Morpurgo Keizerstraat, La. B No. Nieuwsblad, genaamd, gevoerd 229 [in 1902-04] Surinaamsche door David S[imon] Almanak, Suriname G[oedman] Morpurgo [drukkerij na diens dood verkocht aan H.J. van Ommeren] ?-1849 Mejufv. J.C. Jonas l ↓ 1849- ca. A.C. van Bochove l 1851 ↓ ca. D. Mens l Vanaf 23-5-1851 in het 1851-1853 ↓ Huis, bewoond door Gebroeders Castilho, op den hoek van de Heeren straat en den Ouden Oranje Tuin 1853-1854 N.J. Kelk l ↓ 1854-1885 A.H. van Borcharen b/l & Co [door A.H. van Borcharen per 1-4-1863 overgenomen op zijn privénaam] 1852 J.A. Muller u/d? Overzigt van de werkzaamheden der


Maatschappij van Weldadigheid, bij haar 25 jarig bestaan op 28 November 1852 1854-1881 J.H.G. Muller

d


18 1848-1855 J.C. Mulder 1857-1892 J.J.P. Wessels 1864 Abm. Verrijn Stuart

d b u

1855?-1881J. Lijons & Co [= J. Lijonsu/d & S. Bibaz] tot 1869: J. Lyons, later: wed. Lyons tot 1881 1870S. Bibaz u 1871-1872 A.H. Brandon

u

De Volksvriend Nederlandsch Guijana, Sranam Koranti De Avondbode, De Creool, Paramaribo, De Wachter De Avondbode, De Kolonist De Creool, De Wachter

1875-1885 Heintje Homert [mogelijkbi geen eigen zaak, maar werkzaam voor EBG of Kersten] 1880-1898 Labad; later Labad & d Heerenstraat N.W. La. A De West-Indiër Zoon No. 69 1883-1896 Surinaamsche (Lees-) l Heerenstraat La. A No. 83, Bibliotheek van J.H. van in 1887: Keizerstraat La. B Pole Hulleman; later ook: No. 240b de gezusters Hulleman ?-1884 Hollandsche, Fransche l en Engelsche leesbibliotheek[te koop; inlichtingen bij A.C. Leuden] 1884-1894 F.C. Curiel [een soort d bazar die ook boeken papierwaren en prentenboekenverkocht] 1883- ca. H.B. Heyde [ook: B. d/u Wagenwegstraat La. B No.Ahlbrinck, De Heyde; op 12-8-1929 [tevens 184/hoek Banier van 1931 aangevangenals NV stempelZwartenhoven-brugstraat Waarheid en Drukkerij H.B. Heyde; makerij][ook: en Recht, De Bode voortgezet onder de ZwartenhovenbrugstraatBvan Paramaribo, naam:] 184] Catalogus ↓ Koloniale Bibliotheek, Comvalius, Goede tijding, Gouvernements Advertentieblad, Halfhide, Hering, Klimopranken, Lieberkühn, Makzien vo Arnitriesoema, A.W. Marcus, Onze West,


ca. Eben Haëzer [latere 1931-1953 eigenaar: P.A. (Mac) May]

d/u/bi

1885

l

J.A. Zschuschen

Penards, De Ploeg, Protestantenblad, Van Rossum, Spalburg, De Surinaamsche Politie, Thomson, Ultimus, De West Wagenwegstraat 79a Al-Haq, De Banier [hoek van Waarheid en Zwartenhovenbrugstraat] Recht, Koenders, Lichtveld, Onze Tijd (1938), blad van Louis Doedel, Nieuw Suriname [dagblad], Raak, Teroenga


19 1885 ‘Nieuwe Leesbibliotheek l [geopend] van Hollandsche, Fransche en Engelsche werken’ van J.J. Zschuschen 1888 J[ean] L[ouis] u Surinaamsche Engelbrecht Courant 1889 A.A. Bueno [Hollandsche,b Fransche, Engelsche en Hoogduitsche schoolboeken] 1890-1892 [Drukkerij van De d De Volksbode Volksbode] 1890 A.J. Pinto d 1891 Algemeene l/b Keizerstraat B 239 Leesbibliotheek van J.W.J. Buttner 1891-1913 T. Libertador Ellis [ook b/d/u Kerkplein A 269 vis à Nieuwe algemeen magazijn] vis de Hervormde KerkSurinaamsche Courant 1892-1905 [M.S.] Bromet & Co b/l Gravenstraat La. A 14, Boeken-, Papier- en allernaast de Kantoor Handel [ook: Surinaamsche Bank Commissie- en Muziek-Handel] 1894 A.E. Coronel bi Heerenstraat La. A No. 77 1894 Surinaamsche bi Steenbakkerijstraat Boek-binderij en L.C. No. 115 Papierhandel [van F.H. Hecht] 1891-1913 J. Timmerman d/u/bi Erf Arowakse ↓ Bonifaciusparochieaancatechismus de Wanicastraat. 1896:(1892), Kawaifa, Gravenstraat 16 Rikken, De Surinamer 1913-1931 G. Randag d/u/bi Gravenstraat 16 Abbenhuis, De ↓ Surinamer 1931-1935 A. Claessens d/u/bi Gravenstraat 16 De Surinamer ↓ 1935-1938 L. Smeur d/u/bi Gravenstraat 16 De Surinamer ↓ 1935H. van den Boomen d/u/bi Gravenstraat 16 [17-19]Ahlbrinck, Akanamba, Beatrice, Berrenstein, Dobru, De Groot, Marlee, C. Ooft, De Surinamer, Sombra


1895

Wed. H. Muller-Pels, Papier, School en Kantoorbehoeften [algemeen magazijn]

b

Hoek Heeren- en Watermolenstraat A 56


20 1895-1955J.H. Oliveira [ook: d/bi/u [tevens Saramaccastraat 47 [in Accidenzdrukkerij] verguld-inrichting]1905: nr. E 17] [stoomdrukkerij: 1921] [opgegaan in 1947 in De Tijd/O.C. Marcus, maar nog wel opererend onder de naam Oliveira]

1895-1906J.M.S. Tafares 1894-1897Weduwe C.C.L. Reeberg [ook algemeen magazijn] 1900 F.S. Tafares

d/u l/b

d/u

1901-1936Henry G. Finck bi/b [1903: gebrs. Finck; in 1936: W.Th. Finck] 1901-1917Th. J.F. Valois u/d Smith 1902

Libanon & Co.

d/u

1904-1906A.V. Juda u 1905 N. Karkabé b/l? 1906-1925Joh. C. u/b/d Marcus/Excelsior

1907-1912G. Lichtveld

b/bi

1909-1936H.J. van Ommeren d/bi/u/b [ook: Drukkerij Suriname; in 1923 ook: Boek- en kantoorboekhandel

Boschbode, De Herrnhutter, Jong Suriname, Kerkbode uit de Evangelische Broedergemeente, Het Onderwijs, Ons Vaderland, De Periskoop, De Plantersgids, Pro Arte, Het Protestantenblad, Protestantenblad voor de kolonie Suriname, Rier, Suriname-Zending, Zondagsblad der Evangelische Broedergemeente in Suriname De Nickerie Pionier

Jodenbreestraat C 28, in 1897: Gravenstraat La. A. No. 21

Guyana, weekblad voor stad en land Gravenstraat 36a [in 1936:] [ook religieuze Palmlaan 18 artikelen]

SteenbakkersgrachtC 203 Sranam Volksblad, De Surinaamsche Bode De Surinaamsche Bode Paramaribo ZwartenhovenbrugstraatLa.A.W. Marcus, D 195 [1914: drukkerij in deMaandboek Saramaccastraat La E No. Excelsior 60; in 1915: Pontewerfstraat La F No. 196-8] [vanaf mei 1912:] Gravenstraat, naast de Paulusschool Dominéstraat 1, hoek Gouvernements Heiligenweg Advertentieblad, Hindustani Surinamke/Indiërs in Suriname, Het


1909-

1911 1912

Suriname, H. van Ommeren; vanaf ca. 1924 Erven H. van Ommeren] De West u [later ook:] d

Emanuels & Co b A.H. van Cornewal b [algemeen magazijn, ook kerkboeken]

Onderwijs, Suriname, The weekly echo Heerenstraat 82 [later:] De West, Findlay Oranjestraat, later omgedoopt tot: Mr. Dr. J.C. de Mirandastraat 2-6 ZwartenhovenbrugstraatD 189


21 1913

J.E. Coronel

u

1913

J.N. Wekker

u

ca. 1915? Boek- en Papierhandel van Jules Fernandes 1916 Marcel Coignard 1918-1919 J.J. Rijts [ook: Gebroeders Rijts] 1917-1918 W. Schneiders

b

Heiligenweg 3, vanaf ca. De Kleine oktober 1913: Heerenstraat Surinamer, Thijm La. A No. 77 Spalburg, Bruine Mina Hoek Klipstenenstraat/Keizerstraat

u

Surinam-Paris

u

De Nimrodbeweging

Saramaccastraat naast de gasfabriek 1919-1946 Alexander u/d [ook Costerstraat 104 Willem Marcus papierhandel]

1920 1920

1921

bi

P.S. Girpathi u Chandra d/u Sekha[r] Sharma M. Kamperveenb

1922-1936 Louis Mannen b [1937-38] [1937-38:] Boekhandel St. Jozef Zorg - L. Mannen ↓ 1936-1953 M. Tjon A Sioe b [ook: Sjoe] 1924-1949 NV b/u Surinaamsche Boek- en Papierhandel 1925 J.D. Coronel u 1925-1935?J. Ch. Wekker &u/d Co 1926Drukkerij D.A.G.d (Door Arbeid Groeiende; ook DAG) [noemt zich in 1928 ook: De Nieuwe

De Gids almanak, Nationaal Reclameblad, Reclameblad voor Suriname

[Drukte in het Devanagari] Videśī Bhāratvāsī Keizerstraat D 26b [Voornamelijk christelijke lectuur] Gravenstraat 7, allernaast de Liefdezusters [1924:] Watermolenstraat 61 [-63] [in 1936:] Korte Kerkstraat [in 1937-38:] Noorderkerkstraat 7 Watermolenstraat 61 [in het pand waar voorheen drukkerij Wekker zat] Dominéstraat 4-6 [in 1928:] Gouvernements Keizerstraat (huis Gödeken) Advertentieblad

Watermolenstraat 61 Keizerstraat 48 [ca. 1935] A. Bex, Het Heiligenweg 37 [vanaf 1948] Negerengelsch; Jodenbreestraat 61 (Hoek Dobru, Neumannpad) Gravenstraat Gouvernements 118-120 Advertentieblad, Onze Stem, De


Moderne Stoomdrukkerij; na de oorlog vaak met de toevoeging: (M.J. de Vries)] 1930-1949 C.L. Ferrier d

Tijd (1956-57), Slagveer, Sluisdom, Sonja, De West

Wagenwegstraat B.R. 181, tegenover de Oranjeschool


22 1930-

Stadszending b [christelijke lectuur en Sranan geschriften] 1935 J.A. Cabell bi 1935 J.E. Coronel bi/d 1935 A.E. Vergnoud bi 1936-1947 Filiaal W. Versluys b/bi Uitg.Mij.NV ↓ 1947-1977?Parisius Book b Service, Algemene Boeken Kantoorboekhandel (J.H.M. Parisius-Emanuels) (vh Fil. W. Versluys) 1932-1956 De Tijd/O.C. Marcus d/u [in 1953 (of eerder?): Erven O.C. Marcus; hierin opgenomen in 1947: J.H. Oliveira] ↓

1956-1960 Centraal [eigenaar: d/u F.L. de Rooy; voorheen: De Tijd/O.C. Marcus] 1935Casa El Sol (E.J.H. b van Leeuwaarde) [algemeen magazijn] 1936 Den Gulden Winckel b

Burenstraat 17

Weidestraat 96 Klipsteenenstraat 8 Keizerstraat 10c Wagenwegstraat 60

Wagenwegstraat 60

Knuffelsgracht 11-13 [in Echo, Ons 1935: Keizerstraat 67] Vaderland, Partijblad NPS, Surinaamsche Volkskrant, Suriname-Zending, De Tijd, Waakt De Nieuwe Tijd

Zwartenhovenbrugstraat 84 Hoek Keizer- en Noorderkerkstraat Hoogestraat 18

1936-1937 A.E. van Dorpel & u S.E. Venoaks 1936-1943 J.C. Heave u 1936 Drukkerij van Hetten d [vanaf juni 1936:] (E.Ch. van Hetten) Saramaccastraat 56 [voorheen: drukkerij West India] 1937 W.Th. Flinck b Sommelsdijkstraat 8 1937Leo Victor d/u/biVerlengde Gemenelandsweg 18

1938 ca. 1938-

1939

C. Emanuels u ‘De Toko’ C.G. Glansb [algemeen magazijn met boeken] J. Bueno de u Mesquita

Surinaamsche Volkskrant

Boven, Edmundo, De Groot Kwikstaartjes, Marko, Mechtelly

Kortekerkstraat 10 [vanaf 1949:] Kerkplein 10


23 1942-1958 Bharat Oeday

d

1943-

b/u

Boekhandel Rafaël

1943-1960 Drukkerij Het d Nieuws 1945-1948 L. Stoutenburg & bi Zonen 1947- [niet Boekhandel b meer] Soekramsingh 1948-1961 Winkel Globe [ookb The Globe Agencies]

1950-1996

1951 1952-1957 1952-1967

1953-

1953-1977

1953-1977

New Nickerie Times, De Nickeriaan Wulfinghstraat [later:] Kamps, Marvin, Van Verlengde Mil, Rappa, Gemenelandsweg 18-20 Samuels - Schetsen en typen Saramaccastraat 50 Het Nieuws [ook voor klein drukwerk] Jodenbreestraat Nieuw-Nickerie

Nieuw-Nickerie

Zwartenhovenbrugstraat, naast filiaal Bata {Agencies: Saramaccastraat 70] [in 1961:] Saramaccastraat 7 Eldorado d/u/bi Eldoradolaan 1, Ma Aluman, Bhai, Retraite Dobru, T. Doelwijt, Een pantserwagen in de straten, Emanuels, I sa man tra tamara, Moetete, R. Mungroo, Ons Vaderland, Shrinivási, Verlooghen Ed. Corona u P. Wijngaarde d De Tijd Radhakishun & Cou/b Watermolenstraat 36 Donicie - De NV/Boekhandel Creolentaal, Select Helman, Vox Guyanae Handelsdrukkerij d Waaldijkstraat 17a. Later:Blaaspijp, Dobru, H. J.J. Buitenweg Steenbakkersgracht, laterDoelwijt, Slory genoemd: Dr Sophie Redmondstraat 70 Srenang [ook: d Wagenwegstraat 55 Verlooghen, Sonde Sranang], boekspikri en handelsdrukkerij S[heik] M[ohamed]d Watermolenstraat 11a Ons Vaderland, Jamaludin Teroenga [vanaf [overleden op 1953] 22-4-1961; waarna de drukkerij enige tijd werd stopgezet]


1953-

Varekamp & Co. d/u/b/biDomineestraat 26-32 [ca.Barron, Dobru, [ook VACO; tevens 1960 ook verkooppunten Doelwijt, De Groot, vanaf 1979: in Wageningenen Helman, Jozefzoon, Vaco-Press NV] Nickerie] Lichtveld, Mc Leod, Mechtelly, Benny Ooft 1954-1962?J.A. Mackmay d Zwartenhovenbrugstraat De Volksstem 1


24 1957-1967Drukkerij Nieuw u/d Wanicastraat 147 Nieuw Suriname Suriname (J.A. Pengel) 1957Saraswatie Press b/d/u/biPad van Wanica km 11,5Geet Anajli, Pengel, (R. Sheoratan & BR 457 [later: Indira Eddy Pinas, Sons), boeken Gandhiweg 499 geheten]Hindiboeken handelsdrukkerij [opgericht als boekhandel] 1958Centraal Boek- en b Gouverneurstraat [later:] Papierhandel [later Hoek Wilhelmina- en geheten:] Pascal Achterstraat, Nieuw-Nickerie 1958Bureau u Waterkant 4 [vanaf Cairo, T. Doelwijt, Volkslectuur 1963:] Gravenstraat 73 Fos'ten odo, Hijlaard, Kloos, Shrinivási, Soela 4-7, geschiedenisboekjes 1958-1961Hollandia b Zwartenhovenbrugstraat ↓ 92 1961-1982Deeko (De b Gravenstraat 46 econoom) [1936-] W.L. Salm [van u Gravenstraat 23 Arkieman, Buiskool, Helman, Coen Ooft, 1958-19631937-1946 in Amsterdam Rellum, Soela 1-3 gevestigd] jaren De Hoeksteen b verm. Hoek '50-1977 [vanaf 1959 Julianastraat/Jozefstraat gerund door Mary 593ben, Nieuw-Nickerie van Tholl] ↓ 1977 M[ary] E. van Thollb Hoek Julianastraat/Jozefstraat 593ben, Nieuw-Nickerie 1959De Hoeksteen b Gravenstraat 17 1959?Boekhandel b Voorstraat, [niet meer] [Harry] Laigsing Nieuw-Nickerie 1960-? Eerste Surinaamsea Rust en Vredestraat 30 Antiquariaat 1960-1977Pablo's Papier- enb Gravenstraat 97 Boekhandel (G.H.E. Lo A Tjong) 1962-1982Lionarons NV d/u Dr J.F. Nassylaan Dobru, 107-109 Gouvernements Advertentieblad, Millerson, Verlooghen, [De] Vrije Stem 1964Dubois & Dubois d/u Eldoradolaan 22 Beitler, Rahman, Verlooghen


1964-

Drukkerij Paramaribo

d

1965-

Boekstaaf b [inmiddels een kleine supermarkt]

Gemenelandsweg 74

Cirino, Dobru, Ester, Marac, Mechtelly, Benny Ooft, Sombra

Hoek Verlengde Keizerstraat/Van Idsingastraat


25 1965- [ca. Firgos Suriname NV [vanaf ca. 1995 enkel 1995] levensmiddelen]

u/b

1965 1965-

d d/u/bi Verlengde Mahonylaan 22 (verhuisd in 1993: Louiselaan 95)

Globe Moderna

Mac's Boekhandel [Mac b Donald] ↓ 1983-1988 Pat's Boekhandel b ↓ 1988 Uni b

Saramaccadoorsteek[Pas in jaren '90 16 [ook korte tijd rondactief in boeken] 1995 in Nieuw-Nickerie]

jaren '60-1983

Gouverneurstraat 54, Nieuw-Nickerie

1966-

Gouverneurstraat 54, Nieuw-Nickerie Gouverneurstraat 54, Nieuw-Nickerie Heerenstraat 19ben

1966-

Het Goede Boek b [christelijke boekhandel] Surinaams b Bijbelgenootschap

1967-1977 J.G. Reeder 1967Sir Harry's NV, Lobby Hotel Torarica 1967-1983 Shopping Centre Moengo 1968Inalca Offset Drukkerij

Afanti, T. Doelwijt, Vriendwijk, T. Wolf - Tekst en uitleg, schoolboekenvoor Ministerie van Onderwijs

b b

Wagenwegstraat 9 (in 1994: Gravenstraat 39) Watermolenstraat 4 Mr. Rietbergplein 1

b

Lijnweg, Moengo

d/u/bi Van RoosmalenstraatDobru, De 180 (later: nr. 32) Volksbode [Recentelijk gespecialiseerd in labels en kalenders] b Ladesmastraat 48

1968-1977 Suriname Indonesia Handelmaatschappij 1969Aá Bé Cé [opgericht als [b]/d/biVerlengde Eigen kaarten, boekhandel, vanaf 1989 Mahonylaan 40 [in kentekenplaten, grafische onderneming] 1989: Julianstraat 72;reclamedrukwerk in 1983: Mahonylaan 55] 1969Anne's Boek- en b Prins Hendrikstraat Papierhandel (mevr. A.I. 74ben tussen 1995/2000 Moeniralam-Vishnudatt) 1969Westfort [vanaf 1978 d/u/bi Pater Weidmanstraat Dobru, Chin A ook: Westfort Press] 65 Foeng, Henar-Hewitt, Na Gowtu Du, Pakosie, Vernooij 1971-1977 Atlas d Julianastraat 90 Celliano, Juanchi, Mendoņça, Slory


26 1971-1982

Pers- en u/d Publiciteitsbureau Informa [offsetpers vanaf 1973 onder de naam Aktueel Press] 1972-2000 Summer Institute ofd/u linguistics/Instituut voor Taalwetenschap 1972 Boekwinkel b (initiatief van OSKOM-jongeren onder leiding van Da Ponte, Caldeira en Naarendorp 1972-[1991] De b/u Volksboekwinkel (sinds 1975 uitgeverij; boekhandel opgeheven in 1991)

1973-

Kasco [filialen: b Kasco Junior, Toetie's Paper & Giftshop] 1973/74-1981Boekhandel b Winants BV [dochterbedrijf van het bedrijf in Heerlen] ↓ 1979-1992 1974? 1975-1996

1975-

Univers [afgebrand b in 1992] J. Sanches (overl. bi 2001) Aktuaprint d

Gonggrijpstraat 82

Actueel, Informa-Bulletin, Slagveer

Andirastraat 54

in ‘Wrokope’ van architectenbureau Van Ommeren aan de Wagenwegstraat

Wagenwegstraat 10 [vanafBarron, Cándani, 1975:] Keizerstraat 197 Emanuels, Ferrier, Handigman, Inleisding tot de aardrijkskunde, Van Kempen, Marlee, Niemel, Pakosie, Sapotille, Shrinivasi, De Vries, Wols Heerenstraat 25 [voorts in Lelydorp en Commewijne]

[aanvankelijk enkel vertegenwoordiging van Winkler Prins en Oosthoek-encyclopedieën, in de Domineestraat] Gravenstraat 54 ben., vanaf 1968: nr. 61 Gravenstraat 61

Keizerstraat 197

Apollo's Reklame d/u Stanvastestraat 30 ben. en Uitgevers Buro

Asmawidjaja, Faradroifi, Mechtelly, Pipel, Vianen, Vrede; alle boeken van De Volksboekwinkel (zie boven) Hitmix, Honivasi, Huur, Isselt, Lupi,


1975197519751976-1983 1976-1978

Luciën Pinas, Sandel Art Sabina Graphic d/u Steenbakkerijstraat 68bv Busropan, Dobru Design Dharm Prakash d/u Verlengde Dharm Prakash Coppenamestraat K.W. van Dijk d Rust en Vredestraat 4a [drukt geen boeken] Paramount-Press d Wicherstraat 21a Akanamba, Dahwme Bolivar Editions u Watermolenstraat 53 Cirino, Doorson, [eerder in 1974-75 Hatterman, in Den Haag onder Joruno, R. de naam Pressag] Mungroo, Noordwijk, Tecumseh, Wols [als Pressag: Benjamin, Bradley, Roemer, Verlooghen, Wijdenbosch, Wolf, Zaïre 't Jones]


27 1976-1983 1976-

Atlasstraat 10 Koningstraat 18 [ook: 72]

1977-

Boekhandel Cherma b Oriental Books NV [ookb/u/d L.N. Pahladsingh, ook Reproduktie Centrum Paramaribo; ook Repro; sinds 1995 bij KvK) Artex d

1977 1977

Bosje Excelsior

1977 1977-1983 1977 1977 1977-1987

Paul Indiaan b Interprint d D.M. Lachman b Mook d Patty's Paperdoll b [opgegaan in Heave's Advertising] ↓ Heave's Printing and d/u Publishing Center 't Spectrum [ruimte en d machines overgenomen door Cyco] Surdruk d M.J. William b Alberga [overgenomend/u door Ameerali van Djinipi]

Keizerstraat 128 Jodenbreestraat 42 [aan de Weidestraat 2 bestaat sinds 1959 ook een gelijknamig instituut voor typen, steno en computer] Julianastraat, Moengo Gravenstraat 186-188 Sweet Domineestraat 30 Prinsenstraat 3 Gravenstraat 151

19871977-1983

19771977 1978-

1978?-1995?Atlas 1978 Graphic Arts 1978L.J.M. Heidanus 1978-1996

d d/bi

a d d

Boekwinkel Rietense b

Atlasstraat 16

[gespecialiseerd in spirituele literatuur]

Bhikharie, woordregisters Auka en Saramakaans (De Groot), Vriendwijk

Domineestraat 29bv Wijngaardestraat kav. 70 [in 1983: nr. 8]

Malebatrumstraat 13 Saramaccastraat 60 Jacques van Eerstraat Alleyne, Amjad 11-15 [na ca. 1998: via Ali, Bhikharie, Gravenstraat 180-182] Breeveld, Marlee, Rappa Commissarisstraat Rahman Tweekinderenweg 30 Drukt geen boeken Rozenhoutstraat 7


28 1978-

19791980-1981

SWI (Stichting u/d/b Wetenschappelijke Informatie) [vanaf 1988 eigen drukwerk; ook boekhandel vanaf 1997] Toetie's Paper and b Giftshop Boekhandel De b Boekenworm

1980-1990? NV Liman 1980-

d/u

Cornelis Jongbawstraat Krishna, SWI [vanaf 1990?:] Prins Forum Hendrikstraat

Rozenbergstraat 58 [later: 6] Van Roosmalenstraat 19,[vooral Rainville. [tevens:] tijdschriften) Verlengde Wilhelminastraat 67 Gouverneurstraat 71 ben, Nieuw-Nickerie Bizetstraat 12

19801980-

Boek- en Papierhandelb ‘Musje’ Ch. Pungtai b Universiteitsdrukkerij d

1980

Warimbo

u

1981-

Orchid Press

u

1981-

Educatieve Uitgeverij u/b Sorava

1982-1983

Globe [geen voortzetting van de drukkerij uit 1965] Skoro Boekwinkel

d

Casa Jasodra

b

Kankantriestraat, daarna Molenpad 65ben, daarna Gemenelandsweg Tithoniastraat 3

Nayasietara, Discotheek en Boekhandel The Open Gate Paribos NV

a

Centrale Markt, Waterkant

b d

Grote Hofstraat 4 Keizerstraat 128

Boen Njoensoe a J.A. Boschman [= MVKd nv?]

Kwattaweg 489 Soekhanstraat 60

1982-

1983- vóór 1999 1983- [niet meer] 1983 1983-[niet meer] 19841984-

b

Marowijne Leysweg

[vanaf 1983 in Amstelveen, NL] Latourweg 10, [later] Residastraat 23 [filialen: Voorstraat, Totness; Lijnweg 41, Moengo; verkopen tevens levensmiddelen] Prinsenstraat 2

Suraj [gedrukt onder de naam: M.J. Samingoen] Wekker - Ken uw land Jo Löffel, W. Man A Hing Barron

Cyriel Karg, Sonde Spikri, Pikin fu Sranan


29 1984Jacob M. Sauwma b 1985-1997 Artrix Art [Ricky Chen] d

19851985-

Domineestraat 23 ben Weidestraat 23 [in 1994: Malebatrumstraat (naast De Ware Tijd)] Zuurzakstraat 31 (of 34) Voetbalstraat 25a

Vnl. christelijke boekjes

Arts Incorporation u Benny Ooft Intiem Business u Intiem, John Publications Slagveer 1986-1987 Tori-Collectief u Heerenstraat Henk Doelwijt 1986- [niet Vraag & Aanbod u Zwartenhovenbrugstraat 172 meer] 1986Warteco (Papierhandel,d/u/b Wanicastraat 54 [later: Mechtelly, Boeken Saramaccadoorsteek] Vrede Tijdschriftimport) 1988Bos Books a Wagenwegstraat 1 [begonnen op de zondagsmarkt aan de Kwattaweg, daarna onder balkon fa. Van der Voet aan het Kerkplein] 1988E. Budhram b Groot Henarpolder Serie 7, 3, Nickerie 1988A.E. Cornett b Voorstraat, Totness 1988Cyco [waarin later d/u/biTithoniastraat 41, ca. Van Genderen opgenomen: 1997 verhuisd en Handelsdrukkerij gefuseerd met Noord, Noord] Wijngaardestraat 6 1989- ca. Handelsdrukkerij Noordd Wijngaardestraat 6 [gefuseerd met Cyco, 1997 ca. 1997] 1988NV Tal Graphics i.o. d Venusstraat 14 [kartografie] [later:] Talgraphics Visual Communication [ook:] Talgraphics Printing Service 1989Ahmad Amjad Ali u Calcuttastraat 130a Islamitische kinderboekjes 1989-1992 Gowtu Stari Publishing u Van Idsingastraat 133 Krishnadath, Slijngard 1989Lees Mee u Van Idsingastraat 133 Krishnadath, Leeflang, Ramjiawan 1990Djinipi [van Dirk Heave,d G.G. Maynardstraat 34-36Guyana, nation overgenomen door [later:] Gravenstraat 180 on the move Ameerali] 1990Pkin Fowru Productionsu Grote Combéweg 77 Mac Donald, Ramjiawan


30 199119911992-

Elli's Uitgeverij [vanaf u/b 1993 ook:] Boekhandel Uitgeverij Latour u R. Bisambhar b

1992- [niet meer] 1992-

Erivir Grafisch u ontwerpburo & uitgeverij Graphoset d

19921992- [niet meer] 1992-

Liberty Boekhandel Publico

19931993?-

b u

Publishing Services u/b Suriname Books & Games [ook: b Books NV] Phara's Druk d

1993?-1998 Shaloom, Christelijke b boekwinkel en Giftshop 1993Canna u

1994-

Kastiestraat 61

[kaarten]

Fajastonstraat 48 Oostkanaalstraat 35, Nieuw-Nickerie Napistraat 9 Rust en Vredestraat 71 Amjad Ali ben Zinniastraat 18 Uranusstraat 19 [later Gravenberchstraat] Van Idsingastraat 133 Krishnadath Prof. W.J.A. Kernkampweg 19 Gouverneurstraat 71 Nieuw-Nickerie Birtantiestraat 10 [Geert Kaefoed, Utrecht, Cándani, geeft uit in Suriname] Gajadin, Koefoed, Narain, Shrinivási Moengo, vanaf ca. 1997 Jabini in Flora, Paramaribo

Evangelische Boekhandel ‘De Christen’ Quick O Print [ook: Quick Offset Print]

b/u

19961996-

In de Roozetak Interscience

a u

1996-

Rabien's Trading

b

1997-

Boekwinkel Abra Broki (Alice A.E. Roosburg) Majesty [christelijke lectuur] Megacom [computerbedrijf; sinds 1997 d] Proprint

b

Hoen, Mechtelly, PIT, Tussen droom en werkelijkheid Nw. Charlesburgerweg 69 Palissadeweg Ii, pc 11b, Para Achterstraat, Nieuw-Nickerie [later: A.K. Doerga Shawstraat 75] Rozenhoutstraat 11

b

Malebatrumstraat 3

d

Gompertsstraat 18a

d

Prinsessestraat 75

1994-

19971997-

1997-

d

Rembrandtstraat 98

Christelijke en islamitische boekjes Suraj


31 1997-

Rembrandtstraat 4

199819981998-

Rembrandt Drukkerij en d Adviesburo Screenprint NV d Uitgeverij Wimo u Kasco Junior (I.V. b Fräser) Promo Media Group u Suriprint d Ralicon u

1999-

Extreme Productions

Uranusstraat 49

199719971998-

u

Corantijnstraat 28 Jolandaweg 4 Molenpad 46 Kolonistenweg 18 Matzeligerstraat 10 Giannilaan 20

Agro-99, Oei De Bye, Emanuels, Nandoe, Sjama


32

Bijlage III Boekenveilingen in de 18de en 19de eeuw Bronnen en eigenaren (indien onbekend: v = vendumeester)

18de eeuw WWSC 140/3-3-1776 (J.E. Hafftenberger), DSN 84/11-1-1787 (Jac. H. de Barrios Jr.), DSN 87/1-2-1787), DSN 91/1-3-1787 e.v. (J. Caucanas), DSN 94/22-3-1787 (S.P. Swaanbeek), DSN 96/5-4-1787 e.v. (Mevrouw de Weduwe Dahlberg), DSN 98/19-4-1787 (Eleazer Soesman Jacobzoon, v), DSN 118/6-9-1787 (Doctor M. van den Dam), DSN 129/22-11-1787 (J.D. John), WWSC 615/16-4-1788 (J.A. van Claveren), WWSC 619/14-5-1788 & DSN 154/15-5-1788 (G.P. Bennelle), DSN 179/6-11-1788 (Salomon Gomperts, v), DSN 192/5-2-1789 (George Frederik Ebbers), DSN 198/19-3-1789 (E. Soesman Jacobzoon, v), DSC XVII/25-4-1792, DSN 360/26-4-1792 & DSC XVIII/2-5-1792 (G.J. Dahlberg en J.J.H. Fisscher), DSC XVIII/2-5-1792 & DSN 363/17-5-1792 (Gompert Salomon & Comp., v), DSN 371/ 12-7-1792 (den Prov. Chirurgyn Majoor Kels), DSN 391/ 29-11-1792 e.v. (Jul. Engelbrecht, v).

19de eeuw SC 14/18-2-1809 (Pommereschen en Comp.), SC 67/23-8-1809 & SC 68/26-8-1809 (Cornelis Wildeboer), SC 98/9-12-1809 (J.G.P. Klopman, met catalogus), GSC 55/12-7-1813 (J. Sluyter), GSC 64/11-8-1814, SC 65/13-8-1814 & SC 65/16-8-1814 (G.C. Weygandt, v, met catalogus) en SC 66/19-8-1814 (idem, de overgebleevene Boeken beginnende met No. 199), GSC 68/25-8-1814 (id., collectie Franse boeken), GSC 37/8-5-1815 (Louis Gouttierre, catalogi), SC 13/14-2-1816 en GSC 15/19-2-1816 (Weygandt, v, ‘eene Verzameling Boeken in onderscheide Taalen en Weetenschappen volgens uitgegeven Catalogus’), GSC 24/21-3-1816 (idem, continueert de verkoop ‘als meede een nader by gekomene Collecte fraaye werken’), GSC 90/9-11-1820 (Weygandt, v, cat.), GSC 59/13-8-1821 (Weygandt, v, cat.), SC 26/28-3-1828 (Saml. Fernandes), SC 37/7-5-1835 (A. van Rees Az.), SC 63/6-8-1835 (Abraham Halberstadt, boeken, prenten en slaven), SC 64/11-8-1836 e.v. (Mr. H. Heusges), SC 17/27-2-1837 (Karsseboom), SC 61/31-7-1837 e.v. (H.K. Goudman, ‘een party Welgeconditioneerde Boeken, zoo wetenschappelijke als Reisbeschrijvingen, Romans en Dichtwerken’), ANLB 32/21-4-1843 (Ms. Klint), ANAB 113/19-9-1844 (M.A. Keijzer, v), ANAB 27/4-3-1847 (M.T. de Bruijn, ‘een aantal kostbare en meest klassieke boekwerken, in verschillende talen’, SC 104/30-8-1847 (Wed. J. Schreek), ANAB 58/15-5-1848 (docter J. Corver), SCGAB 35/21-3-1850 (J.A. Lijons), SCGAB 23/23-2-1854 (J.F. Favereij), SCGAB 53/4-5-1854 (J.C. Gomperts, v), SCGAB 61/23-5-1854 (J.C. Gomperts, v), SCGAB 76/27-6-1854 e.v. (A. Mac Intosh), SCGAB 57/12-5-1857 (John Cameron), KN 77/29-6-1857 (H.C. Focke en Dr G.C.B. Gravenhorst, ‘Eene buitengewoon groote verzameling van Boeken, Muzijk, enz.. De Catalogus is à 15 Cts. verkrijgbaar bij de Boekhandelaren De Randamie, Winkels, Van Borcharen en Wessels), KN 107/7-9-1857 (Mr. C. Heilbron, ‘regtsgeleerde en andere boekwerken’), SCGAB 31/13-3-1858 (J. Faverey, v, ‘een partij regtsgeleerde boekwerken’), SW 32/10-8-1862 (Wim Humphreys), SW 48/30-11-1862 (Ferd. Harten), SCGAB 46/16-4-1864 (H.G. Roux), WI 32/21-4-1867 (Dr. Dumontier), WI 30/13-4-1873 (M. de Veer), WI 37/7-5-1873 (I.G. Campen, o.m.


boekwerken en een sterk trekpaard), S 53/23-6-1874 (uit de boedel van de failliete firma Heeren Gebrs. E. en Samuel Soesman), SCGAB 145/1-12-1874 (Th. Tijndall, ‘prachtige Eng. en andere boekwerken’; uit de nalatenschap van W. Meijer boekwerken), S 25/23-3-1875 (Mr. F.H. van Affelen van Oorde, ‘regtsgeleerde, Hoogduitsche, Fransche, Engelsche en Hollandsche boekwerken’), WI 12/9-2-1876 (Mr. J.B. Vos), S 97/21-11-1876 (P. Alma), WI 35/30-4-1879 (dames Batenburg), WI 101/17-12-1884 & S 104/23-12-1884 (I. Gans, v, verkoopt ‘tegen gereed geld Fransche Boekwerken 3630 [= aantal], Duitsche en Engelsche dlto [= dito] 710, Hollandsche dito 4125), DS 30/14-4-1898 (J.E. Abarbanel, v).


33

Bijlage IV Boekadvertentie [Advertentie uit De Surinaamsche Nieuwsvertelder No. 175, voor Donderdag den 9den October 1788, letterlijk overgenomen:] By LEONARD LETSCH in de Hof-straat, zyn de volgende in den Jaaren 1786, 87, en 88 in het Vaderland gedrukte Fraaye Werken te bekoomen. Als: Flavius Josephus alle zyne Werken III Deelen met Pl. à f. 18.-10. De Beroertens der Ver. Nederlanden. VI Deelen f. 11-15. Gedenkboek van Amsterdam f. 1-17 Geschiedk. Opheld. van het Edict van Nantes. f. 2.12, Vaderl. Historie I en II Deelen met Pl. dito 22 Deelen met Pl Commenuis, Wysg. en Heekelende Reizen f. 1.10. Verbeek, Hist. der Spartaanen. 17 st. Martinet, 't Vereenigd Nederland met Pl. f. 6-10 Merw. Leevensgeschiedenis van den Vryheer van der Frank. I D. met Pl. f. 2-5. Dag Journaal der Pruiss. Troepen in Holland 15 st. Mirabeau aan de Batavieren over het Stadhouderschap. II D. f. 3-5, Verschuere Catechismus der Muzyk met Pl. f. 4.15. Roustau Geschied. van alle Volken III. D. f. 7. Proeven van Vernuft Gevoel en smaak II. Stuk. f. 1.6 Sentimenteele Echtgenoot. f. 1-4. Brieven door P. van Hemert. f. 2. Gesners Werken. III. D. met Pl. f. 9.5. Gellerts Fabelen en Vertelsels III. D. f. 2-5. Dito met Pl. f. 11,--- Verhandeling over de Fabelen en Vertelzels f. 1-12. Feith. Brieven over verscheidene Onderwerpen. III. D. f. 5.18. Ferdinand en Constantia II. D met Pl. f. 4-15. Julia met Pl. f. 2.18.-- Poëtisch Mengelwerk met Pl. f. 2-18. De Vriend van het Vaderland f. 6.10 De La Fontaine Fablen door Nomz V.D. f. 11.15. De Witte aan 't Vaderland zyn ze opgedragen 17. st. Kl. Dichterlyke Handschriften I. Schakering. f. 1-5 Eerstelingen f. 1-6. Verz. van Stukken det beste Uitl. Dichters I Stuk 11. stv. Lavater Abraham en Isaac, f. 2-5. T'Hoen Gedichten voor Kinderen met Pl. f. 6. Van Alphen Kindergedichten met Pl. f. 7 D'Arnaud uitgeleezene Verhaalen met Pl. III. D. f. 6. Elius Romance, f. 1-16. Nieuwe Spect. Schouwburg met Pl. II. D. f. 4.5. Herford en Klaartie II. D. f.e.5. De Cambon kleine Grandison IV. D. f. 3.15. Schasz. Reiz door het Wonderland. II. D. f. 2.17. Ludeman, Triumpf zaal of Spiegel der Waereld. II. D. f. 2.5. Bekker Weduwe Wolff, Gesprekken met Emilia II. D. f. 4.15. Hist. van Willem Leevend VIII. D. f. 25.--- Aanhangzel op idem f. 2.10 Hist. van Sara Burgerhart. II. D. f. 4.15. Brieven aan A. Blankaart II. D. f. 5.5. Genlis het Schouwtoneel voor Jonge Lieden II. D. f. 9.10 Avondtydkortingen voor Jd. IV. D. f. 14.10. Hagedorn Proeven van Kunst en Weetenschap f. 2.5. Stilling Morgenthau II. D. f. 2.5.--- Kindsheid Jongelings Jaaren en Vreemdelingschap. f. 2.2. Bibliotheek voor Dames en jonge Heeren. II. D. f. 5.17. Het Leeven van F. Wahlman II. D. f. 3.3. Leeven en Caracter van Spitzbaard f. 1.13. De Fransche Pamela IV. D. f. 5.5. Hans komt door zyn domheid voort II. D f. 3.5. Het Land met Pl. f. 3.18. De Wildeman van Mercier met Pl. f. 2.8. Raadg. van een ongel. Moeder aan haare Dogters. f. 1.2. Rommelzo van Gedachten No. 1-18. st. Almanach der Natuur, II. Stuk f. 1.10. enz. Hoogduytsche Gellerts Schriften 10. Th. f. 7.10. Gesner Schriften, 3 Th. f. 4 Göthens Schriften 4. Th. f. 6.15. Gleims Schriften. 2. Th. f. 3. Saltzman, Carl von Carlsberg 4. Th. f. 6.10 Gothens Verehrungen 4. Th. f. 3.10. Gesch. Karls von Burgheim und Emiliens von Rosenau 4. Th. f. 8. enz. Voorts de Post van Helikon, Letteroefeningen, Recensent, Postryder, Staatssecretaris, de Leydsche- Utrecht- Amst- Rott. en Haarlemsche Couranten.


34

Bijlage V ‘De Satiricus’ van De Surinaamsche Nieuwsvertelder Bijdragen, mogelijk alle van zijn hand: DSN 92/8-3-1787 Fragment van eene sentimenteele historie [Anonieme geschiedenis van twee broers, de ene sentimenteel ‘Hij maakte ook wel vaerzen, waarin hij geduurig zeide, dat hij schreide; maar dat zeide hij dan zoo maar’, de andere niet, terwijl de sentimentele lamenteert, redt de ander een meisje uit een brandend pand.] DSN 94/22-3-1787, vervolg DSN 95/29-3-1787 en DSN 96/5-4-1787 Over het schryven incognito [Betoog tegen het ijdele gebruik van auteursnamen en titels: ‘Wat het gebruik van namen betref [sic], ik ben daarvan een groot vriend, maar ik denk, dat de schoonste naam eens schrijvers op het Titelblad van zijn boek geen betere vertoning maakt, dan een schilderij van Rembrand in de Kamer des gemaks.’] DSN 100/3-5-1787 Aanmerking Wegens de uitdrukking, Fatzoenlyke Lieden [Relaas van een dame die in de schouwburg slechts enkele fatsoenlijke lieden had gezien, te weten mevrouw... mijnheer..., waarop de schrijver nagaat wie dat waren: ‘Mijn Heer is een aarts woekeraar, die een Millioen in de Waereld heeft, waar van drie vierde part onrechtvaardig verkregen is. [...] Mevrouw is eene volmaakte Coquette, en bezit geen verdiensten dan intrigue om mijn Heer te bedotten; zij houd huis of zij door een half douzijn Duivels bezeten is [...]’ enz.] DSN 112/26-7-1787 Anecdote De Zeer Gebrekkig Boetvaerdige Schryver [Over het berouw van een godslasterlijke schrijver die getroost wordt met de opmerking dat zijn geschriften zo slecht zijn dat niemand ze leest.] DSN 116/23-8-1787 Request van de honden. Aan de XXX &c. &c. &c. [‘Uit Naam der Cynique Maatschappy’ wordt in een persiflerend-ambtelijke stijl gesteld dat ‘supplianten’ - de honden - ‘in gevalle zy zig door eene natuurlyk aangeboorene, en alhier ook zo hooggeschatte, Zugt tot Vryheid, tragten te onttrekken aan eene onverdiende en drukkende Slaverny niet alleen, maar, ach lacy zelfs aan eene veragtelyke en schandelyke bandhegting;’.] DSN 129/22-11-1787 Alleenspraak eens Vermaakbeminnaars [Relaas van iemand die zich ten doel stelt het vermaak tot levensdoel te verheffen en die zelf met bedenkingen komt - wat zal zijn vrouw doen: ‘Ik zal een schoon Figuur maaken, als ik, naar op de Hartenjagt geweest te zyn, met Hoorns t'huis kom!’, dus kan hij beter met zijn vrouw uit rijden gaan en verbeteringen aan de plantages bedenken: ‘my dunkt 'er moet veel Vermaak gelegen weezen in arme Lieden aan werk te helpen!’ - gesigneerd: AD.]


35

Bijlage VI Letterkundige Uitspanningen (1785-1787) - Leden en Index Letterkundige Uitspanningen Eerste Bundel (1785) Werkende leden: J. Voegen van Engelen, President; P.F. Roos, Vice-President; H. Schouten; Mr. N.C. Lemmers; C. Smit; H. Zwartenhoff, Secretaris. Toehoorende leden: J.J. van Velsen, J. Wesenhagen, J.B. van Griethuysen, L.P. Geniets, W.S. Enee, P. Malmberg, J.A. Helper, T.J. Cordova, A.H. de Ridder, P. Kaysen, Mr. M.S. Schuster, J.C. de Cros V.D.M. Opdragt - P[aul] F[rançois] R[oos], [VII] Toewyding - H[endrik] Z[wartenhoff], [VIII] Voorreede - P[aul] F[rançois] R[oos], [IX-XII] Letterkundige Uitspanningen. Aanspraak aan de leden van dit genootschap [met Lier zang]- J[acob] V[oegen] V[an] E[ngelen], [XIII-XVIII] Opdragt der reedenvoering Over de Oorzaaken van 't Verval en Middelen tot Herstel der Volkplanting van Suriname, aan den Hoog-Edelen Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers [enz.] - P[aul] F[rançois] R[oos], [1]-2 Welkomstgroet aan den Hoog-Edelen Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers By deszelfs aankomst in dit Wingewest - H[endrik[ Z[wartenhoff], 3 Aan den Hoog Edelen-Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers By Deszelfs Aanstelling tot Gouverneur Generaal Over De Colonie Suriname enz. enz. enz. Op den 16e. Maart 1785 - P[aul] F[rançois] R[oos], 4-8 Gebed des volks - N.C. L[emmers], 9 Aan Den Hoog-Edelen Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers Ter zelfder Gelegenheid - H[endrik] Z[wartenhoff], 10-12 Op de illuminatie Van het Schip-Broeders-Lust - C S[mit], 13 Aanspraak Aan Den Hoogedelen Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers By Hoogst deszelfs Eerste komst in het Toneel-Genootschap Pro Excolenda Eloquentia - J[acob] V[oegen] V[an] E[ngelen], 14-15 Toejuiching Aan Den Hoogedelen Gestrengen heer Mr. J.G. Wichers Gouverneur Generaal over de Colonie van Suriname Enz. Enz. Enz. Ter gelegenheid dat zyn Hoog Edele Gestrenge voor de eerstemaal in die waardigheid het Genoodschap Pro Excolenda Eloquentia met deszelfs tegenwoordigheid vereerde in 't Jaar 1785 - [Anoniem], 16 Toejuiching - N.C. L[emmers], 17 Aanspraak Aan Den Hoogedelen Gestrengen Heer Mr. J.G. Wichers. Ter Gelegenheid, dat zyn Hoog Edele Gestrenge voor de eerstemaal in zyne Waardigheid als Landvoogd zitting nam in den Hove van Civile Justitie. Uitgesprooken in de maand April des Jaars 1785 - [Roos?], 18-21 Aanspraak - N.C. L[emmers], 22 Klinkdicht - H[endrik] S[chouten], 23 Klinkdicht - H[endrik] S[chouten], 24 Morgengebed - C. S[mit], 25-27 De wysgeer in zyn stervensuur - N.C. L[emmers], 28-31 Klinkdicht - C. S[mit], 32 Klinkdicht - H[endrik] S[chouten], 33 Op de afbeeltenisse van den Weledelen Gestrengen Heer Bernard Texier Gouverneur


36 Generaal Over de Colonie Surinaame Enz: Enz: Enz: - P[aul] F[rançois] R[oos], 34 Grafschrift voor den zelve - P[aul] F[rançois] R[oos], 35 Grafschrift voor den Hoog Wel Gebooren Heere Dirk Baron van de Capelle tot den Poll, Obiit 1784 - P[aul] F[rançois] R[oos], 35 [idem, foutieve nummering] Grafschrift voor den Weleerwaarden Heere J:S:C:B: Donckerman V:D:M. Te Suriname, Obiit 1785 - P[aul] F[rançois] R[oos], 36 Aanspraak Aan Het Kunst Genootschap Pro excolenda Eloquentia door Dr. J: Voegen van Engelen - J[acob] V[oegen] V[an] E[ngelen], 37-39 Aan het genoodschap - H[endrik] S[chouten], 40-41

Letterkundige Uitspanningen Tweede Bundel (1786) Werkende leden: P.F. Roos, President; C. Smit, Vice-President; H. Schouten; Mr. N.C. Lemmers; H. Zwartenhoff; P. Malmberg, Secretaris. Toehoorende leden: [de vorigen plus] Mr. P.S. Hansen, A.G. Knispel, D.J. Cohen-Nassy, W.H. Poppelmann. Aanspraak aan het Genootschap de Surinaamsche Lettervrinden by het Openen van deszelvs eerste Zitting In den Jaare 1786 - P[aul] F[rançois] R[oos], [XI-XIII] Vraag aan het Genoodschap de Surinaamsche Lettervrinden - P[aul] F[rançois] R[oos], 1 Aan het genoodschap By Deszelfs Laatste Zitting in den Jaare 1785 - P[aul] F[rançois] R[oos], 2 Een tal Surinaamsche Ondeugden - H[endrik] S[chouten], 3-5 Een tal Surinaamsche deugden tegen het tal Surinaamsche ondeugden - P[aul] F[rançois] R[oos], 6-7 Bedenkingen bij het afloopen Van Het Jaar 1785 - P.M[almberg] B. [Baak?], 8-9 Nieuw-jaar wensch aan mijne kunstgenoten 1786 - C. S[mit], 10 Klinkdicht - H[endrik] S[chouten], 11 Aan het volk van Jsrael. Bij de viering van het eerste Eeuw-Getijde hunner Tempel-Bouw Op De Joode Savana in den Jaare 1785 - P[aul] F[rançois] R[oos], 12-13 Welkomstgroet aan de nieuwe aangenoomen Leeden In Ons Genoodschap N.C. L[emmers], 14 Wisselvalligheid der Surinaamsche zaaken. Aan Den Heere P.F. Roos H[endrik] S[chouten], 15-18 Antwoord aan den heere H. Schouten Op Zijne Wisselvalligheid Des Tijds Mij Toegezongen In den Jaare 1785 - P[aul] F[rançois] R[oos], 19-21 De geele vrouw - H[endrik] S[chouten], 22 Aan het genootschap De Surinaamsche Lettervrinden - P[aul] F[rançois] R[oos], 23-24 Opwekking tot eendragt in het genootschap - P. M[almberg] B., 25 De wangunst - H[endrik] S[chouten], 26-27 Het jongmans leeven - P[aul] F[rançois] R[oos], 28 Het huwelijk - P[aul] F[rançois] R[oos], 29 De klagende Schuldenaar - H[endrik] S[chouten], 30-31


Myne eerstelingen opgedragen aan het Genoodschap De Surinaamsche Lettervrinden - P. M[almberg] B., 32 Een huishoudelyke twist - H[endrik] S[chouten], 33-37 Op het huwelijk van den heere Emanuel Frederik Wirth, en mejufvrouwe Anna Wijthoff. binnen Amsteldam den 14 Augustus 1785 - C S[mit], 38 Bij het afsterven van Cornelia Adriana, Dogtertje Van Den Heere J: Voegen van Engelen In den Ouderdom van ruim 5 Jaaren - P[aul] F[rançois] R[oos], 39-40 Op het afsterven van Cornelia Adriana van Engelen, Dogtertje van Mijnen Vriend J:


37 Voegen van Engelen, Overleeden in den ouderdom van ruim Vijff Jaaren - P. M[almberg] B., 41-42 Aanspraak van een nieuw lid aan het genoodschap. 1786 - Baak [P. Malmberg?], 43 Welkomst groet aan Den Heere N.N. by gelegenheid dat zyn edele voor de eerste maal als lid van 't genoodschap De Surinaamsche Lettervrinden aldaar verscheen - P. M[almberg] B., 44 Suriname aan Nederland Bij Het Vertrek Der Schepen In den Voorjaare 1786 - [Ano niem], 45 [vermoedelijk ontbreken ca. 3 pagina's; verg. Roos, Surinaamsche mengelpoëzy (1904), p. 196-199]

Letterkundige Uitspanningen Derde Bundel (1786) Werkende leden: [idem als boven]. Toehoorende leden: [de vorigen plus] J. V[oegen] van Engelen, G.A. Wiltens, C. Juliaans, J.C. de Cassenabe, N.R. van Hout, J. Thomas, J. Erpel, A.P. Norman, E.G. Vogt, A.N. Helleday, J. Sluyter, M.C. Kammel, J. Beudt, A.N. Bogel, A. Vereul. Redevoering over den tegenswoordigen staat Van Konsten en Weetenschappen In de Volkplanting van Suriname - [Paul François Roos], [IX-XX] Dichtkundige bijspraak van een nieuw lid - D[avid] D[e] J[sac] C[ohen] N[assy], [XXI-XIV] God's goedheid - N.C. L[emmers], 1-4 De klagende schipper - H[endrik] S[chouten], 5-6 Gelei-zang van het tweede deel mijner Eerstelingen van Surinaamsche mengelpoesij, verzonden naar den vaderlande met het schip Vrouw Anna Margaretha, den heere Bartel Vos, op gemelde bodem het bewind voerende, toegezongen In den Jaare 1786 - P[aul] F[rançois] R[oos], 7-8 De lof en kragt van het gebed - C. S[mit], 9-10 Avond gebed - N.C. L[emmers], 11-12 Vraag - N.C. L[emmers], 12 Zielrijk klinkdigt - P[aul] F[rançois] R[oos], 13 Verscheiden ontworpen stoffen tot dichtkonst Door Mij Voorgesteld Aan het genootschap De Surinaamsche Lettervrienden - P[aul] F[rançois] R[oos], 14-17 Traanen gestort op het graf van mijnen geliefden grootvader den heere J. Van Stuijvesant In Zijn Leven oud canunnik van St. Pieter. Opgedragen aan deszelfs zoon Mijnen geachten schoonvader den weledelen actbaaren heere Mr. P.C. van Stuijvesant Oud Raad In Den Edelen Achtbaaren Hove van Politie en Crimineele Justitie Der Colonie van Suriname enz. enz. enz. - N.C. L[emmers], 18-22 De verdubbelde achting - H[endrik] S[chouten], 23 Klinkdicht - P[aul] F[rançois] R[oos], 24 Zugt tot troem - P[aul] F[rançois] R[oos], 25-26 Lierzang - P[aul] F[rançois] R[oos], 27-29 Het vrouwelijk avond gezelschap - H[endrik] S[chouten], 30-34 Het vermogen van het geld - [Anoniem], 39-40 [pp. 35 t/m 38 ontbreekt]


Aan den Edelen Achtbaaren Heere G.P. Bennelle Toen zijn Ed: mij het werkje van zijnen Neef A. Vereul, Proeven van Poëtische Brieven, gezonden had in den Jaare 1786 - P[aul] F[rançois] R[oos], 41-42

Letterkundige Uitspanningen Vierde Bundel (1787) Leden [geen onderscheid tussen werkende en toehorende]: J. Voegen van Engelen, Oud-President;


38 P.F. Roos, President; C. Smit, Vice President; H. Schouten; H. Zwartenhoff; A. Vereul [&] J.W. van Hasselt, Tot Amsterdam; D.D.J. Cohen Nassy, P. Malmberg, Eerste Secretaris, L.P. Geniets, Tweede Secretaris. [Voorts alle vorige leden, zonder N.P. van Hout, A.N. Helleday en A.N. Bogel, plus] C.J. de la Porte, J. Kuvel, N. Polak, P. Vogelaar, C. Bliek. Suriname aan Demerary en Essequebo - P[aul] F[rançois] R[oos], 1-3 Op het overlyden van Frederik den Grooten Koning van Pruisen den 16 Augustus 1786, C. S[mit], 4 Rouwklacht over Den onverwagten en Smertelyken Dood van den Neger Quassie Van Timotibo, by genaamd Gran Mama, in den Ouderdom van ruym Hondert Jaaren, alhier aan Paramaribo overleden den 11 May 1787 - H[endrik] S[chouten], 5-8 Grafschrift voor Gran Mama Quassie - P[aul] F[rançois] R[oos], 8 Brief van Nederland aan Surinaame In Antwoord op den Brief van Surinaame aan Nederland, te vinden in den Tweeden Bundel - P[aul] F[rançois] R[oos], 9-11 By het zenden van een roosje aan de Huisvrouw Mynes Vriends Den Heere P.M. - C. S[mit], 12 Op de tweejaarige standhouding Van Het genootschap De Surinaamsche Lettervrienden - P[aul] F[rançois] R[oos], 13-14 Aan den heere N.M. Goetzee By deszelfs vertrek naar Europa In den Jaare 1787 - [Anoniem], 15-20 Aan den heere P.F. Roos Toen zyn Ed: myne Proeve van poëtische Brieven met een Lofgedicht vereerd hadt - A[braham] V[ereul], 21-22 Brief aan den heere A. Vereul tot Amsterdam In antwoord op het aan my gezonden Dicht-stukje, In den Jaare 1786 - P[aul] F[rançois] R[oos], 23-25 Aan de weledele heeren leeden van het Genootschap van Lettervrienden, te Surinaame Toen my door hun Ed. het Ledemaatschap was aangeboden A[braham] V[ereul], 26-28 Antwoord van het Genootschap De Surinaamsche Lettervrienden Op den Brief van den heere A. Vereul Tot Amsterdam - H. Z[wartenhoff], 29-32 Op de geboorte van Gods Zoon - C. S[mit], 33-34 Op het lyden van onzen heere Jesus Christus In Gethzemane - C. S[mit], 36-39 Op het lyden Voor en Onder Pilatus - C. S[mit], 40-44 Op de kruis dood - C. S[mit], 45-48 Onderzoek over de woorden roman en romance Voorgelezen in de vergadering der Surinaamsche Letter-Vrienden op den 25 May 1787 - D[avid] D[e] J[sac] C[ohen] N[assy], 49-63


39

Bijlage VII Voorlezingen Maatschappy: Tot Nut van 't Algemeen, Departement Paramaribo Overzicht vervaardigd aan de hand van de lijst opgenomen in de Surinaamsche Almanak 1827: 125-130 en uit diverse bronnen zoals hieronder tussen haakjes aangegeven. Landbouwkundige en economische onderwerpen zijn niet afzonderlijk gespecificeerd. Over voorlezingen van vóór 1816 zijn geen gegevens bekend.

1816 H. Uden Masman, Het nut der Maatschappij: tot Nut van 't Algemeen, derzelver oorsprong, doel en werkzaamheden

1817 E.G. Veldwijk P.J. Changuion D. Schuurman H. Uden Masman

1818 2-2: A.F. Lammens, Redevoering ten betooge dat de sterfte of het afnemen van het getal der negerslaven, in de kolonie Suriname, niet zoo zeer aan mishandelingen, maar hoofdzakelijk aan andere oorzaken, moet toegeschreven worden (CatUBA 3836) P.J. Vlier H. Uden Masman, Over den invloed van het kleine op het groote A.F. Kuhn H. Uden Masman, Het groote nut der verstandsbeschaving

1819 A.F. Lammens A.F. Kuhn H.A. Mouwe H.H. Dieperinck E.J. van den Bergh, Nieuwjaarsgroet en Hekeldicht op Romans H.H. Dieperinck E.J. van den Bergh, Farao en Herodes, Dichtstuk A. van Esch, Over het heilrijke en hoogst noodwendige van het bestaan van Godsdienst en de menschelijke zamenleving N.G. Vlier, De heilzame invloed der Letterkunde H.A. Mouwe, De geschiedenis van den Thraciër Spartacus H.H. Dieperinck J.J. Brouwer


1821 E.J. van den Bergh, Dichtstukjes J.T.F. Boon van Ostade A.F. Lammens H. Uden Masman, Oven den rijkdom en de schoonheid der Hollandsche Taal

1822 E.J. van den Bergh, Losse dichtstukjes E.L. Baron van Heeckeren, Het waarlijk schoone en verhevene der Dichtkunst

mei Gewag wordt gemaakt van een medaille wegens het redden van iemand van de verdrinkingsdood voor Coenraad Foks, waarbij redevoeringen werden afgestoken door A.F. Lammens ‘over het zeggen van Horatius Navibus atque quodrigis petimus bene vivre, quod patis, hic est - wij jagen het geluk te water en


40 te land na; wat wij zoeken is hier (overal) te vinden’, alsook door de heer H. Uden Masman. Muzijk tot eene aangename afwisseling. (SC 40/17-5-1822) A. van Hasselaar, De oorsprong en de trapsgewijze voorstellingen der Geneeskunde, Ironisch Comisch voorgedragen H.H. Dieperinck J.J. Brouwer E.L. Baron van Heeckeren, De invloed van ware verstandelijke Beschaving op 's menschen zedelijke vorming N.G. Vlier

1823 J.F. Antheunis, Het nut der Letterkunde, tot bevordering van zedelijkheid en deugd H.H. Dieperinck G.A. van der Mee H. Uden Masman L. Wetzler, Wijsgeerige beschouwing van de kracht der Rede voor Deugd en Godsdienst A.F. Lammens E.L. Baron van Heeckeren, Grootheid en dichterlijke verdiensten van Joost van den Vondel

1824 9-2 Hendrik Haagen Dieperink, Voorlezing over de bewaring der gezondheid, bijzonder in deze kolonie (CatUBA 1458)

maart Het lid Mr. P.C. Vlier, Over den invloed der Vrouwen op de verlichting en beschaving der Volkeren (GSC 22/15-3-1824)

mei De President Mr. A.F. Lammens, Bedenkingen op het Artikel Kolonien; voorkomende in het 7e deel der Bydragen tot de huishouding van staat; door G.K. Grave van Hogendorp (GSC 38/10-5-1824)

juni Het Lid N.G. Vlier; behandelende een voorbeeld van gestrafte, doch te laat geblekene onschuld (GSC 48/14-6-1824)


november De President Mr. A.F. Lammens, Over Vryheid en Slaverny (GSC 90/8-11-1824) J.F. Antheunis

1825 januari De Bestuurder Mr. E.L. Baron van Heeckeren, Proeve over de ware beteekenis van sommige woorden onzer Moedertaal (GSC 3/10-1-1825) E.J. van den Bergh, De oude Cato van Cicero. Het proza van den Heer de Perponcher in dichtmaat gevolgd J.C. Muller, De Lasteraar C.Ph. [= P.C.] Vlier, Beschouwing van het Dichtstuk van Tollens: Aan een gevallen meisje J.C. Muller, De schoonheid en de rijkdom der Kolonie Suriname, geschetst in eenige natuur- en landelijke tafereelen

juli De Bestuurder H. Uden Masman (GSC 55/11-7-1825)

12-12 Voorlezing van de heer F.J.L.R. van Onna: Over de nuttigheid van het onderhouden der plantcultuur in de kolonie Suriname (Teenstra 1842: 28)

1827 19-2 E.L. Baron van Heeckeren (EvS)

augustus Het Lid Mr. J.N.J. Elout (GSC 65/13-8-1827)

1828 februari


41 Het Lid H.H. Dieperink. Over het Spreekwoord; van uitstel komt afstel. Een allegorisch en ironish [sic] betoog van het nut en voordeel, dat er, in een tydige beschikking en verrigting van zyne zaken, gelegen is (GSC 12/11-2-1828)

maart Het Lid Mr. P. Fiere Smeding. Over de Verdraagzaamheid (GSC 22/17-3-1828)

25-8 Het Lid B. van As (GSC 68/25-8-1828)

december Het lid J.C. Muller (GSC 101/18-12-1828 Bijvoegsel)

1829 april Het Lid P.H. van Mark (GSC 29/9-4-1829)

augustus De Secretaris N.J. [= N.G.] Vlier (GSC 63/6-8-1829)

december De Bestuurder Mr. P. Fiers Smeding (SC 102/21-12-1829 Bijvoegsel)

1830 januari De penningmeester H.H. Dieperink; over het spreekwoord: Schoenmaker, houd U bij Uwe leest (SC 5/18-1-1830) Het lid H.P. van Mark (SC 5/18-1-1830)

13-6 In de Loge Concordia, De Secretaris [= N.G. Vlier] (SC 47/13-6-1831)


1831 22-8 Op 22-8-1831, penningmeester H.H. Dieperink (SC 66/18-8-1831 e.v.)

1832 23-1 Voorzitter A. Roelofsz (SC 6/19-1-1832 e.v.)

27-1 Het lid H.P. van Mark (SC 17/27-2-1832)

juni Het lid Mr. T.M. Lotze (SC 48/14-6-1832)

1833 maart De Bestuurder A. Roelofsz (SC 21/14-3-1833)

juni De Penningmeester H.H. Dieperink, Beschouwing van de Natuur- en Kunst-Voortbrengselen, en van den invloed, welken de Dampkringslucht op dezelve uitoefent (SC 47/13-6-1833) De Penningmeester H.H. Dieperink, Over de invloed van de Scheikunde op den Koophandel (SC 47/13-6-1833)

1834 maart De Bestuurder M[r]. H.R. Hayunga (NSCL 19/7-3-1834)

mei De Bestuurder Mr. H.R. Haijunga (SC 42/26-5-1834)


juni Het lid Mr. J.H. de Friderici (SC 46/8-6-1834)

21-7 De Voorzitter Mr. H.R. Hayunga, over de Verdraagzaamheid in het Godsdienstige, een onafscheidlijk vereischte tot instandhouding van rust en orde in deze Volkplanting (SC 57/17-7-1834; opgenomen in de Surinaamsche Almanak 1835: 227-248) [Gobardhan-Rambocus 2001: 71 meldt abusievelijk dat A.F. Lammens deze rede uitsprak, en vermeldt de almanak van 1834]

augustus


42 De Heer en Mr. T.M. Lotze (SC 65/14-8-1834)

1835 1-4 H.R. Hayunga, Redevoering uitgesproken in het kerkgebouw der Moravische Broedergemeente te Paramaribo [...] bij gelegenheid van de plegtige viering van het vijftigjarig bestaan der Maatschappij: tot Nut van 't Algemeen [een deel ervan in het Sranantongo, namelijk een huldigingsrede voor de negers Lafleur en Lambert die voor hun redding van Masra Roll een horloge met ketting en slot uitgereikt kregen] (Surinaamsche Almanak 1837: 199 e.v.)

mei Het Lid J.F.L.R. [= F.J.L.Rens] van Onna (SC 37/7-5-1835)

juni Het Lid G. van Polen Hulleman, Over de Zelfmoord (SC 49/18-6-1835)

november De Bestuurder D. Jansen Eijken Sluijters (SC/LD 93/20-11-1835)

1836 februari Het Lid J.F.L.R. [= F.J.L.Rens] van Onna (SC 13/13-2-1836)

1837 maart J.H. de Friderici (SC 22/17-3-1837)

april Mr. E.L. Baron van Heeckeren (SC 32/21-4-1837)

mei


Voorlezing: het Lid H.F. Wesenhagen (SC 42/25-5-1837)

juni Mr. H.R. Haijunga (SC 50/22-6-1837)

juli Het lid N. Rojer (SC 60/29-7-1837)

augustus Het Lid D. Janssen Eijken Sluijters (SC 68/25-8-1837)

december Mr. T.M. Lotze (SC 100/14-12-1837)

1838 23-1 Mr. T.M. Lotze (SC 6/18-1-1838)

26-2 J. Crietee, predikant der Evang. Lut. Gemeente te Paramaribo, Redevoering over het Saint-Simonismus, in deszelfs betrekking tot het christendom (Surinaamsche Almanak 1839)

maart Het Lid J.A. Muller (SC 24/24-3-1838)

1-5 G. van Polen Hulleman (SC 34/27-4-1838)

augustus Het Lid M.L. Goede (SC 62/2-8-1838)

december Het Lid T.M. Lotze (SC 104/28-12-1838)


1839 7-1 Het lid Mr. T.M. Lotze (DST 121/28-12-1838)

maart De Secretaris N.G. Vlier (SC 18/1-3-1839)

mei H.F. Wesenhagen (SC 38/10-5-1839)

juni


43 J.A. Muller (SC 44/31-5-1839)

juli H.C. Focke (SC 52/28-6-1839)

1841 De Secretaris N.G. Vlier (SC 5/15-1-1841)

1842 april Het Lid Mr. P. Stichterman (SC 26/30-3-1842)

september Het Lid F.J.L. Rens van Onna - Verhandeling over de merkwaardige Geschiedenis der Kolonie van Suriname (ANLB 62/2-9-1842)

1843 januari Het Lid A. Roelofsz (SC 3/9-1-1843)

februari Het Lid Mr. H.C. Focke (SC 9/30-1-1843)

maart De Voorzitter N.G. Vlier (SC 18/2-3-1843)

april De Bestuurder Mr. P. Stichterman (ANLB 25/28-3-1843)

mei De Bestuurder H.F. Wesenhagen (SC 36/6-5-1843)


juni De Bestuurder H.J. Raatgever (ANLB 45/6-6-1843)

juli Het Lid F.J.L. Reus van Onna, Vervolg der verhandeling over de merkwaardige geschiedenis van Suriname (DT 51/27-6-1843)

december Het Lid R.J. Gollenstede (SC 101/18-12-1843)

1844 februari Het Lid M.L. Goede (ANAB 18/10-2-1844)

25-3 Ds C.M. Moens, Redevoering over de ware menschlievendheid, als den volkomensten band van alle maatschappelijke vereeniging (Surinaamsche Almanak 1845: 127-153)

juli Het Lid Mr. P. Sichterman (ANAB 84/13-7-1844)

augustus of september Het Lid F.J.L.R[ens] van Onna, De pligt van Kolonisten, voornamelijk in betrekking tot den Landbouw in de Kolonie Suriname (SC 103/26-8-1844)

december Het Lid F.J.L.R[ens] van Onna, Vervolg en slot der pligt van Kolonisten, voornamelijk in betrekking tot den Landbouw in de Kolonie Suriname (SC 150/13-12-1844) [Over latere jaren geen gegevens bekend.]


44

Bijlage VIII Gedichten in Surinaamse kranten over de jaren 1832-1834 SC = Surinaamsche Courant; NSCL = Nieuwe Surinaamsche Courant en Letterkundig Dagblad; An. = Anoniem Datum SC 1/1-1-1832 SC 7/22-1-1832

Auteur Redactie An.

SC 10/2-2-1832

J.G.A. Clant

SC 15/22-2-1832 id. SC 19/5-3-1832 SC 22/17-3-1832

SC 27/2-4-1832 SC 28/7-4-1832 id. SC 29/11-4-1832

SC 31/16-4-1832 SC 32/21-4-1832

SC 33/23-4-1832

Titel Heil zij ied'ren Surinamer Wij en de Belgen

Bijz.heden 3 strofen Overgenomen zonder bronvermelding id.

Hollands zegelied In september 1831 J. van Lennep Voorzang Nazang A. van der Hoop Togt naar Terveuren An. De muggen en de volken van Europa B.T.Bk. Politiek jasspel Overgenomen uit de Curaçaosche Courant An. Iets uit den laatsten veldtogt Bram Wimpel Brief van eenen matroos aan zijne slaapsteéhoudster An. De verlichting Martha Reguit Antwoord van moeder Mat Weduwe Robbertaan Bram Wimpel de Ronde An. De boekerij des levens R.H. van Zeereis met het schip Someren Hollandia, Kapt. Willem Willemsz. in het jaar der non-interventie An. De zamenleving


45 SC 40/19-5-1832 SC 41/21-5-1832 id. SC 49/18-6-1832

J.B. Rousseau De wereld An. Bij het zeewaarts zeilen van het fregat Zuid-Holland H. Op het dragen van zoogenaamde nationale linten M. Uitboezeming op den 18 junij 1832

SC 12/10-2-1833

De Moeder van Bemoediging bij de nieuwe te Overgenomen een uitgetrokkenwapen roeping Vrijwilliger SC 17/28-2-1833 An. Krijgsmans-lied Wijze: Wien Overgenomen Neêrlands bloed door de aders vloeit SC 18/4-3-1833 An. De hoop SC 44/2-6-1833 Mr. T.M.L. Bespiegeling op een kerkhof SC 65/14-8-1833 An. De artz SC 68/24-8-1833 Een Burger van [Loflied op den 61sten Suriname verjaardag van Z.M. Onzen Geliefden Koning] SC 69/27-8-1833 H. Tollens Aan Chassé en zijne krijgsmakkers, bij hunne terugkomst in het vaderland (Junij 1833) SC 77/25-9-1833 An. De wereld rijdt op stelten SC 78/28-9-1833 An. Aan het vaderland NSCL 2/7-1-1834 An. Mundis vult decipi, of De wereld vol kool SC 3/8-1-1834 An. Aan de prinsen kandidaten tot den Belgischen troon NSCL 9/31-1-1834 Voor Vrouwen Zamenspraak tusschen Jaep en door Vrouwen Pleun, over Klaes heur beider zeun


46 SC 16/24-2-1834

An.

Schrander onderrigt

Overgenomen uit de Vaderl. Letteroefeningen SC 19/5-3-1834 D.J. Pinto De lof der jenever Ingezonden NSCL 19/7-3-1834 G. van Enst Willem Frederik, Erfprins Uit Das Buch der Koning van Oranje, in 1794, aan Tugenden, 2de deel, het Scheveningsche StrandLeipzig 1827 NSCL 22/18-3-1834 J.V.O. Bruin Gisteren en heden Naar het Hoogduitsch SC 26/31-3-1834 An. Het bedroefde weeuwtje Ingezonden NSCL 68/26-8-1834 An. Op 's Konings Verjaardag Vrij naar het Fransch SC 70/30-8-1834 An. Stil en rustig rolt 't leven NSCL 71/5-9-1834 R.M.v.G. De eeuwige dansers (Volkslegende Ao. 1008) SC 72/6-9-1834 An. Mannen trouw id. An. Vaderlands liefde [Vaderlandsche] Letteroeffening SC 91/13-11-1834 An. De vrouwen Uit een Hoogduitsch werkje id. An. Het menschelijk hart Vaderl. Letteroefening 1834 NSCL 95/28-11-1834J. Brester De tweestrijd SC 100/13-12-1834 An. Alle huwelijke [sic] ontstaan uit liefde


47

Bijlage IX Verspreide bijdragen van Ds. Cornelis van Schaick SW = Surinaamsch Weekblad; SCGAB = Surinaamsche Courant en Gouvernements Advertentie Blad SW 5/30-1-1853 Moeders avondlied SW 5/30-1-1853 (dl. I en II), SW 6/6-1-1853 (III-V), SW 7/13-2-1853 (VI-VII), SW 8/20-2-1853 (VIII-X) Maria (Eene Legende) [een historisch verhaal dat zich afspeelt in Palestina] SW 7/13-2-1853 Goeden morgen! [gedicht] SW 8/20-2-1853 Aan Neêrlands geëerbiedigde Koning op Hoogst Deszelfs zes-en-dertigste verjaardag [gedicht] SW 9/27-2-1853 Beterschap [gedicht] Eene vertelling [parabel over iemand die voor de hemelpoort verschijnt] SW 11/13-3-1853 Uitboezeming [gedicht] SW 12/20-3-1853 De wêeuw en 't weesje [gedicht] SW 25/19-6-1853 Wat het leven is [aforismen in de trant van ‘Waaruit men ontwaakt, wanneer wij de oogen sluiten/ Voor 't aardsch gewoel.’] SW 26/26-6-1853 Aan mijne vrienden; na de geboorte van hun jongste Kindjes [gedicht] SW 27/3-7-1853 Geld [gedicht] SW 40/2-10-1853 Een woord van ernst en liefde [betoog tegen het drankmisbruik] SW 44/30-10-1853 Aan... bij den dood van hun tienjarig eenig zoontje [gedicht] SW 46/13-11-1853


48 Jan-maats klacht en voornemen - Uit mijn reisboek op de Suriname, 12 Maart 1852 [gedicht over het matrozenleven] SCGAB 7/16-1-1855 Troostwoord [gedicht] SCGAB 15/1855 [in archief Samson] Troost! [gedicht] SCGAB 23/22-2-1855 Bede op den 19 Februari 1855 [geboortedag van Willem III; gedicht] SCGAB 31/13-3-1855 Na Alexanders dood, 25 Aug. 54 [gedicht] SCGAB 38/1855 [in archief Samson] [Ingezonden stuk] SCGAB 45/12-4-1856 Een aalmoes voor arme zielen!!! [gedicht; oproep voor geldelijke ondersteuning van invaliden, weduwen en wezen in Neêrlands dienst] SCGAB 157/30-12-1856 De kweekelingen der Maatschappij van Weldadigheid aan de WelEdelgeboren Vrouwe Schimpf, bij gelegenheid der Tombola te hunnen voordeele, Paramaribo, 29 December 1856 [gedicht] SCGAB 1/1-1-1857 Bijvoegsel [datum onzeker] Bij den aanslag van 't jaar 1857 [gedicht] SCGAB 15/3-2-1859 Almanak voor de Nederlandsche West-Indische bezittingen en de Kust van Guinea voor het jaar 1859 [juichende bespreking] SCGAB 22/19-2-1859 XIX Februarij - De Kweekelingen van de Mettraij aan den Koning [gedicht] SCGAB 25/26-2-1859 De Directeur en de Chineesche vrijarbeiders op de Mettray te Lustrijk [ingezonden commentaar over de opstand en aanranding van Chinezen] SCGAB 48/21-4-1859 De boeteling [gedicht] SCGAB 36/1861 [in archief Samson] Aan mijne Medeburgers! [gedicht]


49

Bijlage X Bijdragen van W.E.H. Winkels aan het Surinaamsch Weekblad Er zijn twee reeksen Humoristische Snippertjes, één slechts omvattend de nummers XVIII en XIX; de andere lopend vanaf nummer XLII tot en met LXIV. De reeksen zijn niet compleet, wegens het ontbreken van jaargang 1857 en 1860 en bepaalde nummers in de krantenbestanden van 's Lands Archief, Paramaribo en KB, 's-Gravenhage. SW 3/17-1-1858 Humoristische Snippertjes (Uit de portefeuille van den Ouden Heer Furet) door W.E.H. Winkels XVIII De zwarte man XIX Kalender voor 1858 SW 27/4-7-1858 XLII Iets over boomen SW 28/11-7-1858 XLIII (De Blankofficier) SW 29/18-7-1858 XLIV Iets over vee SW 30/25-7-1858 XLV (De Blankofficier) SW 31/1-8-1858 XLVI Kostschool-denkbeelden SW 32/8-8-1858 XLVII (Kostschool-denkbeelden) SW 34/22-8-1858 L (Kostschool-denkbeelden) [XLVIII en XLIX niet verschenen] SW 35/29-8-1858 LI Raadgevingen en lessen van een' vader, die op een goeden voet met de wereld staat, aan zijn zoon, die deze wispelturige wereld nog in moet SW 36/5-9-1858 LII idem Opgedragen aan mijn vriend Job, lid van een Lijmcollegie SW 37/12-9-1858 LIII Slapen SW 38/19-9-1858 LIV idem SW 39/26-9-1858 LV idem SW 41/10-10-1858 LVI idem SW 43/24-10-1858 [LVII] Indrukken op mijne reizen door de volkplanting Suriname SW 44/31-10-1858 [LVIII] idem SW 45/7-11-1858 LIX idem SW 46/14-11-1858 LX Een klein sprookje


50 SW 47/21-11-1858 LXI Indrukken op mijne reizen door de volkplanting Suriname SW 48/28-11-1858 LXII Brief aan den ouden heer Furet SW 49/5-12-1858 LXIII Indrukken op mijne reizen door de volkplanting Suriname SW 50/12-12-1858 LXIV idem SW 10/6-3-1859 Brief van eene witte kip aan de zwarte kip SW 14/7-4-1861 Deel II van ‘Uitboezemingen over de Kolonie Suriname door Furet’ [= W.E.H. Winkels]. Wanneer Deel I is verschenen is onbekend, wegens het ontbreken van het jaar 1860 in de krantenbestanden. De reeks verschijnt op onregelmatige data in het jaar 1861. In SW 46/17-11-1861 verschijnt Deel XIX, het laatst bekende deel van de reeks. Het zijn geschiedkundige beschouwingen in essayistische en soms ook in quasi-fictieve vorm, met personen die sprekend worden opgevoerd.


51

Bijlage XI Evangelische volksuitgaven De navolgende ‘Neger-engelse Traktate’ bevinden zich in het Unitätsarchiv der Evangelischen Brüder-Unität te Herrnhut onder signatuur NB VII R 3. De met een * gemarkeerde titels zijn ook beschreven door Voorhoeve & Donicie 1963. Zij geven een lijst van 75 ‘lectures édifiantes’ (nrs. 295-369) waarin overigens sommige van onderstaande uitgaven ontbreken, of een ander jaartal dragen. Alle boekjes zijn uitgegeven in Paramaribo, tenzij anders vermeld.

[Reeks] Tori gi soema, di lobbi lesi tori No. Dem no sa wroko vo soso. (Kersten, 1896, 18962 *) 1 No. Charlie Coulson: wan jonge soldati na Noord-Amerika. (B. Heijde, ca. 1897; 2 C. Kersten & Co, 18982 *) No. Da Helpiman gebore: wan kresneti tori (B. Heijde, ca. 1897; C. Kersten & Co, 3 18982 *) No. No kroetoe trawan. (B. Heijde, [1896] *) 4 No. Da ouro klok. (C. Kersten & Co, 1896 *) 5 No. Na dipi watra ini. (C. Kersten & Co, 1897 *) 6

[Reeks] Wan tori vo da Missionswroko No. 1 No. 2 No. 3

Moskitokust. (C. Kersten & Co, 1897 *) 50 jari wroko na mindri dem melaatse soema na Zuid-Afrika (C. Kersten & Co, 1898) Ningrekondre de tjari presenti kom. (C. Kersten & Co, 1899 *)

[Buiten de reeks:] Da tori vo Johanna. (Bautzen: E.M. Monse, 1853 *) Tori vo wan Jonkman disi ben kom na wan bigi tesi, ma a winni da tesi (s.l., s.n., s.a. [ca. 1860] *) Tori vo Jonathan (s.n. 1865 *) 3 4 Filet: tori vo wan soema disi kom njoe gebore (s.n., 1877 , 1896 *) 3 No feti nanga da jeje vo Gado! (s.l., s.n, s.a. *; C. Kersten & Co, 1879 ) 2 3 Wan heeli famili na Hemel. (C. Kersten & Co, s.a., 1880 , 1896 *) Da fosi Kristneti-feest na da foto Betlehem. (1888 [gedrukt bij Gustav Winter in Stolpen] *) Da safri stem. (C. Kersten & Co, 1888 *)


Dem toe wrokoman. (C. Kersten & Co, 1888 *) Tori vo wan poti boy. (C. Kersten & Co, 1888) Wan klap na sei-fesi. (C. Kersten & Co, 1888 *) 2 Da dia. (C. Kersten & Co, 1893, 1898 *) Pagolu wenkajja: wan tori vo Zuid-India-kondre. (C. Kersten & Co, 1893 *) Liebisoema hatti de wan temple vo God ofoe wan wrokoplesi vo Satan [van Johannes Goßner]. (C. Kersten & Co, 1897 *) Vo kweki pikien A. (C. Kersten & Co, 1897 *) 3 Dresi nanga dresiman. (C. Kersten & Co, 1899*, 1900 ) Vo kweki pikien B. (C. Kersten & Co, 1899 *) Wan boen soldati vo Jezus Kristus na mindri dem Kols. (C. Kersten & Co, 1900 *) Draai joe liebi kom na Masra. (C. Kersten & Co, 1905 *) Da missi nanga da foefoeroeman; nanga wan tori vo wan leiman. (s.n., s.a.)


52

Da onweri: wan tori fa Gado meki dri soema kom bekeeri na ini wan onweri (s.n. s.a. *) Da pasi va liebi, na sieki-bedi va heiden-somma. (s.l., s.n., s.a.) Da pasi va liebi, so leki hem da tori va Gado de leri wi. (s.l., s.n., s.a.) Da pikien William: van troe tori. (New York, Nord America Kondre: Tractati-Genootschap, s.a. *) [Dezelfde tekst ook onder de titel: William: oen lobi pikien! (s.l., s.n., s.a.) met aan het einde de auteursinitialen: J.R.P.] Da pikin Rosina. (s.l., s.n., s.a.) Membre da sabadei, vo joe holi hem vo wan santa dei. (C. Kersten & Co, s.a. *) Tori vo wan pikien, disi ben lasi, en disi hem tata ben hem baka (s.n., s.l., s.a. [afwijkende titel bij Voorhoeve & Donicie 1963: 78]) Tori vo wan smoko-sipi wan tranga stormwinti ben hiti na wan santibanki tapo, a broko (s.l., s.n., s.a.) Wan ogri tata nanga hem poti pikien. (s.n. s.a. *) Wan troe tori vo wan poti pikien, dissi ben lasi frogoe hem tatta en mamma. En hoefa a ben kom sabi en briebi, na wi massra Jesus Christus hem neem. Jan Harmsen. (s.l., s.n., s.a. [geheel afwijkende titel van ca. 1860 bij Voorhoeve & Donicie 1963: 78])


53

Bijlage XII Surinaamsche Schetsen in De Surinamer [Reeks vertellingen, vanaf 6-3-1921 ‘Schetsen naar het leven’ geheten; komt enkel in deze jaargang voor] DS 3/9-1-1921 Een pingojacht/Gilly DS 5/16-1-1921 Uit 't leven/Olga [Olga heeft als voornaamste onderwerp: gevallen vrouwen. Komend uit arme milieus worden zij door chique geklede schoften verleid, en later volgt altijd het verdriet, het berouw, of de bekering tot den goeden God.] DS 7/23-1-1921 1821 - 21 Januari - 1921/Gilly [over de grote brand van Paramaribo] DS 9/30-1-1921 Bij Fiddie thuis/Franc DS 11/6-2-1921 Haar Opvoeding/Olga [herdrukt in Mama Sranan (1999)] [Over de verontwaardiging van een moeder wanneer zij hoort dat haar kind met een liniaal een tikje op de vingers had gegeven, terwijl blijkt dat ze zelf haar kind verwaarloost en deerlijk mishandelt.] DS 13/13-2-1921 Mooiboetoe/Gilly [herdrukt in Mama Sranan (1999)] [Over de stadsdwaas Mooiboetoe die door de mensen wordt aangevuurd om te zingen en te dansen, in ruil voor een bord eten. In de opening schildert de auteur levendig het aankomen van het militaire muziekkorps; voor het korps uit danst de tambour-majoor, in vodden fladderend om het lijf, de Schuttersmuts op het hoofd: Mooiboetoe. De tragiek wordt fraai opgeroepen wanneer Mooiboetoe even uit zijn verdoving lijkt te ontwaken en zich zijn beklagenswaardige staat lijkt te realiseren. Het verhaal is ritmisch opgebouwd met een om de paar alinea's zinnen van gelijke structuur: Mooiboetoe smult ervan... Mooiboetoe vat vuur... Mooiboetoe koopt knikkers en speelt. Daarmee geeft Gilly al exact het model dat Orlando Emanuels 66 jaar later zal gebruiken voor zijn verhaal ‘De bloemen zijn gek.’ Gilly geeft in de jaargang 1921 van De Surinamer (vanaf 13 januari) ook elke week een portret op rijm van ambachten als de timmerman, de mandenvlechtster, zoals een Jan Luyken het hem eeuwen eerder voordeed. Hij betoont zich een vaardig en humoristisch rijmer.] DS 15/20-2-1921 Op Fiddie's erf/Franc [Levendige schets van een karakteristieke burenruzie op een erf, met dialogen deels in het Sranan. Fiddie is een rakker die in grote haast het erf komt opgestormd en daar de hele fruituitstalling van Miss Berti omloopt. (Zijn verklaring: ‘Ik kan 't niet helen! 'n Koelie liep me na’ - met als voetnoot bij Koelie: Brits-Indiër - werd in die dagen, en door het creoolse publiek van de krant, blijkbaar niet als denigrerend naar de hindostanen toe ervaren.) Fiddie gaat schuilen bij zijn moeder die het direct met groot vertoon van lichaamsbewegen en woorden voor opneemt voor haar kind ‘dat zij menigmaal half-gewurgd buiten had gezet’. Maar later brengt deze Miss Fina uit angst voor de wis' oema Miss Berti toch maar niet de nacht thuis door.


54 Mogelijk is deze Franc dezelfde als de recensent F.] DS 17/27-2-1921 In regen en wind/Gilly [Fictionele brief van de opzichter Jan Berkenhout aan een Amice. Hij vertelt hoe hij door Indianen te hulp wordt geroepen bij een kameraad die een ongeluk heeft gehad. De schets bevat een schitterende beschrijving van de tocht door het binnenland in een woest onweer.] DS 19/6-3-1921 Wat Loes mij vertelde/Jo [Licht larmoyant verhaal over het zevenjarige meisje Loes dat ziet hoe andere kinderen aandacht krijgen van hun vader, terwijl haar eigen vader haar niet wil kennen. De verleide moeder schreit over haar verwoeste leven. Slotzin: ‘En in m'n verbeelding zag ik hem gaan, den verleider, langs paden die ten verderve voerden en ik huiverde, als ik bedacht, dat een zwakke, vaak onschuldige vrouw er de dupe van werd.’] DS 21/13-3-1921 Fiddie op straat/Franc [hoe Fiddie tot duistere zaakjes wordt gelokt] DS 23/20-3-1921 Van een volkskind/Olga [Slotzin: ‘Wéér was er een na lage worsteling in den strijd om de deugd ondergegaan, door de schuld van háár, de moeder, die geroepen om dien strijd te verlichten, hem juist had verzwaard.’] DS 25/27-3-1921 Bij avond/Gilly [Prachtige monologue interieur van een schoenmaker die een fietstocht naar zijn erflatende tante onderneemt, onderweg ten val komt, bijna wordt overreden en bespot wordt wanneer hij op zijn erf terugkeert. Slot: ‘Maar let er eens op, dat zeg ik je, eenmaal komen die lui van den wal in de sloot terecht en zitten ze dan in de sloot, in den modder, dan laat men ze zitten. Dan is er geen sterveling die de hand uitstrekt om te helpen. Dat zeg ik je, ik, schoenmaker van Paramaribo, die al meer dan twintig jaar 't eerzaam schoenmakersbedrijf hier heb uitgeoefend.’] DS 27/3-4-1921 Getrouwd!/Olga DS 29/10-4-1921 Langs de Rivier/Gilly DS 31/17-4-1921 Haar oudste/Jo DS 33/24-4-1921 Fiddie in actie/Franc [vervolg op 13-3] DS 35/1-5-1921 Een wissiegeschiedenis/Olga DS 39/15-1921 Op de vallen/Gilly DS 41/22-5-1921 Om een ring/Olga DS 43/29-5-1921 De stad?!../Gilly DS 45/5-6-1921 Van een strooper/Gilly


DS 47/12-6-1921 Moederloos/Olga DS 49/19-6-1921


55 Die rakkerds!!.../Gilly DS 51/26-6-1921 Met honneurs!/Fan DS 53/3-7-1921 Soso Bana/Gilly DS 55/10-7-1921 Mijn Kweekie/Olga DS 57/17-7-1921 De weg naar het Licht/Olga DS 63/7-8-1921 Zulke koelies!!/Franc [Schets over een Brits-Indiër die met zijn ezelkar ‘Khoolfaja’ (houtskool) verkoopt. ‘Ze waren niet anders gewoon, hij en de anderen dan door het gros der menschen te worden beschimpt en gescholden als schurken en erger nog.’ Hij wordt met een zware zak binnengroepen op een erf, en kan afgesnauwd en vernederd door Miss Coné weer vertrekken omdat hij de prijs niet genoeg laat zakken. Een hindostaanse groentenverkoopster wordt op dezelfde manier afgebekt en weggejaagd, bedreigd met de hond, al heeft Miss Coné er spijt van de mooie, goedkope groenten niet gekocht te hebben. ‘Zulke nietswaardige koelies!’ DS 65/14-8-1921 Een Vrouw/Olga DS 67/21-8-1921 Een Lustrum/Gilly DS 69/28-8-1921 Een nacht in de stad/Gilly [Veelzeggend over hoe de ik de etnische verhoudingen ziet. Weer een fictionele brief van Jan Berkenhout. Komt uit het binnenland en denkt in een nachtmerrie een geweldig spektakel van Doeka's te horen. De meid vertelt hem de volgende ochtend dat er bij de linkerbuur een psalmpartij was en bij de rechter een verjarihoso. Jan kan bijna niet geloven dat stadsmensen zo'n spektakel kunnen maken en zal op onderzoek uitgaan.] DS 79/2-10-1921 Een drama/Gilly DS 85/23-10-1921 Vergeten 1)/Frans Mormac DS 87/30-10-1921 id. 2) DS 89/6-11-1921 id. 3) DS 91/13-11-1921 id. 4) DS 101/18-12-1921 Een snel trein-schetsje/Gilly


56

Bijlage XIII Literaire prozabijdragen aan het EBG-tijdschrift Suriname-Zending Een complete serie van dit tijdschrift is voorzover bekend in geen publieke collectie aanwezig. Voor onderstaande lijst zijn de collecties geraadpleegd van de Stadszending in Paramaribo, het KITLV/Caraf in Leiden en het Zeister Zendingsgenootschap in Utrecht. H. d[e] Z[iel], ‘Batto, de spijbelaar’ (jrg. 2, nr. 2, augustus 1942) P. S[chüngel], ‘Rijststad’ (jrg. 1, nr. 7, januari 1942) P. Schungel, ‘De school in de literatuur’ (jrg. 1, nr. 9, maart 1942) H. de Ziel, ‘'n Jaardag’ (jrg. 1, nr. 12, juni 1942) P. S[chüngel], ‘Kinderproblemen’ (2, nr. 3, september 1942) P. S[chüngel], ‘Alles heeft eenen bestemden tijd’ (jrg. 2, nr. 4, october 1942) P. S[chüngel], ‘Hetgeen dat er geweest is, hetzelfde zal er zijn’ (jrg. 2, nr. 7, januari 1943) P. S[chüngel], ‘Koningin bij de gratie Gods’ (jrg. 3, nr. 2, augustus 1943) P. S[chüngel], ‘Op dienstreis naar de Boven-Suriname’ (jrg. 3, nr. 4/5, october/november 1943) P. S[chüngel], ‘Wiesje’ (jrg. 3, nr. 6, december 1943) P. S[chüngel], ‘De schoonmaakster’ (jrg. 3, nr. 9, maart 1944) P. S[chüngel], ‘De bediende’ (jrg. 3, nr. 9, maart 1944) H. de Ziel, ‘Maanavonden’ (jrg. 4, nr. 4, october 1944) P. S[chüngel], ‘Kentering’ (jrg. 4, nr. 7, januari 1945) P. S[chüngel], ‘Het “Indische” meisje’ (jrg. 4, nr. 9/10, maart/april 1945) P. S[chüngel], ‘Liebi-Soema’ (jrg. 4, nr. 12, januari 1945) P. S[chüngel], ‘Zuster Nelly de Borst’ (jrg. 5, nr. 1/2, juli/augustus 1945) P. S[chüngel], ‘Schepen die voorbijgaan’ (jrg. 5, nr. 3, september 1945) P. S[chüngel], ‘Verandering’ (jrg. 5, nr. 5/6, december 1945/januari 1946) P. S[chüngel], ‘Jantjes eerste zendingsfeest’ ([jrg. 5], nr. 7, februari 1946) P. S[chüngel], ‘Kom, Leef mee’ (jrg. 5, nr. 8/9, februari/maart 1946) P. S[chüngel], ‘Onze Amerikaanse vrienden’ (jrg. 5, nr.10/11, april/mei 1946) H. de Ziel, ‘Afbraak’ (jrg. 5, nr.10/11, april/mei 1946) P. S[chüngel], ‘Freule (J.W. Baronesse van Lynden)’ (jrg. 5, nr. 12, juni 1946) A.C. R[ijssel], ‘Uit de school’ (jrg. 6, nr. 1, april 1947) P.A. de Groot, ‘Van God gelijk’ (jrg. 6, nr. 5, augustus 1947) P. S[chüngel], ‘Verandering’ ([jrg. 6], nr. 6/7, 1946) W. Smelik, ‘Uit een reisverhaal: van onze inspecteuren van scholen’ (jrg. 7, nr. 3/4, maart/april 1948) A. de Vries, ‘Mijn vacantie-uitstapje naar Langa-Tabbetje’ (jrg. 1951, nr. 1 [januari]) J. Voorhoeve, ‘Vacantienotities van een bijbelvertaler in Suriname’ (jrg. 1958, nr. 11 [november], met vervolg in jrg. 1958, nr. 12]


57

Bijlage XIV Buitenlandse schrijvers in Suriname De navolgende gegevens komen uit Gordijn 1970: 163-174 en Gruythuysen & Tempelaars 1993: 225-241, en de bronnen die in de laatste kolom worden aangegeven. Toneelregisseurs en acteurs, auteurs van Surinaamse origine in Nederland en Nederlandse auteurs die binnen het Surinaamse circuit actief waren, zijn hier niet opgenomen. Tenzij anders aangegeven, gaat het bij het gepubliceerde werk om romans. Jaar Naam Bijzonderheden Publicaties Bron 1942-1963Tonko Werkte 20 jaar bij Billiton De vicieuze DWT Tonckens Bespreking van de roman cirkel (1978, 6678/11-8-1979 door Ewald Sluisdom in DWTroman) 6678 1943-46 J. van de Verbleef in Suriname als De S 20/11-3-1943 Walle hoofd van de slavenopstand Gouvernementspersdienst (1956), Een vlek op de rug (1963), Een oog boven Paramaribo (1975, memoires) 1944 Jan S meldt dat hij al in deze S 30/13-4-1944 Greshoff maand verwacht kan worden om enige lezingen te houden. Jaren '40 Piet Bakker Naar ‘de West’ [1952, reisverslag] 1951-? Frits Ontdekkingen Dalenoord van de Nachtwaker (1978, poëzie) 1951-1974B. Roelofs Klein eiland (1972, poëzie); Omlijnd gemis (1974, poëzie)


1952 1960 Anton van V.D. verwacht op 31-3 voor Duinkerkenvier lezingen. Albert Helman schrijft over hem ‘Visitekaartje van Anton van Duinkerken’ op de voorpagina van DS 6991. Eerste lezing over ‘Roman en Geweten’. Vgl. ook DS 6995: Anton van Duinkerken ‘ons Antoon’. Bij de opening op 14 juni van de tentoonstelling ‘Het Goede Boek’ georganiseerd door de Brutusclub, kreeg voorzitter Johan Ferrier ten overstaan van 400 bezoekers zijn Begrip van Rome cadeau. In 1960 bezoek samen met Clara Eggink. Sprak op 16-6-1960 in de grote zaal van het CCS over humor in de Nederlandse letterkunde. Op 15-6-1960 verzorgden beiden een lezing voor de leerlingen van de AMS en Kweekschool; en op 17-6-1960 in het Prins Bernhard Kampement.

DS 6978/28-2-1952 DS 6981/6-3-1952 DS 6987/20-3-1952 e.v. DS 6991/29-3-1952 DS 6993/3-4-1952 DS 6995/8-4-1952 DS 7023/12-6-1952 DS 7025/17-6-1952 DWT 845/10-6-1960 DWT 846/11-6-1960


58 Jaren '50 Ischa Meijer

Bracht enkele jeugdjaren in Suriname door, zoon van de rabbijn Jaap Meijer 1953-1955Dora van der Schreef als Meiden-Coolsma correspondente een column in de Nieuwe Rotterdamse Courant, veelal onder de kop ‘Vrouwenleven in Suriname’

Brief aan mijn moeder (1974) Een rabbijn in de tropen (1977)

Verjarie (1955, jeugdroman); Kinderen van Suriname (1959, jeugdroman); Reginald (1959, jeugdroman); Jan woont in Suriname (1961, jeugdroman) 1954 Cola Debrot Bezoek vanwege ‘Een middag in Debrot 1986: Ronde Tafel Paramaribo’, 290-292 Conferentie verhaal 1955 Anthonie Donker Prof. N.A. Westwaarts (1956,DS Donkersloot proza-schetsen en7639/7-2-1955 bezocht Surinameepische poëzie, DS van 6-2-1955 tot tevens over de 7640/8-2-1955 13-2-1955 en hieldAntillen) enkele lezingen voor scholen 1955-1958L. de Uitgezonden door Een verjarie in Vries-HamburgerSticusa voor Suriname (1963, kunstnijverheid, jeugdroman) creatieve vorming en huisvlijt 1956 Jan Voorhoeve In 1956 Diverse S 11237/8-3-1956 1957 uitgezonden door wetenschappelijke 1977 het Nederlands publicaties. Bijbel Dikke Ikke en de Genootschap rest (1979, (Meel in Anansiverhalen) Voorhoeve 1997: 2); vgl S 11237. In 1957 bekostigde de Sticusa zijn reis voor het vastleggingen van uitingen van muzikale cultuur, in 1977 voor onderzoek naar de handschriften van Johannes King


1956

1957 1980

1957

Leonard de VriesBericht in S 11404 S dat hij tegen eind 11404/25-9-1956 oktober verwacht S wordt, en in S 11439/5-11-1956 11439 dat hij met jongeren sprak Gabriel García Maakte tweemaal Verhaal ‘Magische Márquez een tussenlandingCariben’ in Notas in Suriname de Prensa 1980-1984 (1991), vertaald door Francine Mendelaar in De zee van mijn verloren verhalen (1992) Cees NooteboomHN 5210 meldt datEnkele artikelen inHN hij is aangekomenElseviers 5210/6-6-1957 als werkend Weekblad en het HN passagier op de titelverhaal van De5212/9-7-1957 Gran Rio en een verliefde week of drie zal gevangene (1958). blijven om via Titelverhaal van Cuba en de VS De koning van terug te keren. Suriname (1993) Waarom hij gewerkt heeft, is onduidelijk, want hij werd uitgezonden door de Sticusa (Gruythuysen & Tempelaars 1993: 231 vermelden dit bezoek niet, maar wel een Sticusa-bezoek in 1970. Abusievelijk?). HN 5212 meldt dat hij op 12-7-1957 een fragment uit De zwanen van de Theems zal voorlezen in Thalia


59 1958Miep Diekmann

Volgens een advertentie in DWT DWT 246 sprak zij op de 246/24-6-1958 avond van 24-6-1958 over eigen werk in de kleine zaal van het CCS-gebouw aan de Gravenstraat. Zij was door de Sticusa uitgezonden naar de Nederlandse Antillen en heeft de trip naar Suriname vermoedelijk op eigen kosten gemaakt 1959Simon DWT 543 kondigt aan dat Zes ‘Kronkels’ in HetDWT Carmiggelt ‘de humoristische schrijver’ Parool, van 17-7 tot 543/15-6-1959 op 19-6-1959 om 20.30 uur en met 22-7-1959; in het CCS-gebouw zal overgenomen in spreken over eigen werk. DWT 581/ Maakte samen met Leo 29-7-1959. Reactie Uittenbogaard een reis naarop Carmiggelts het binnenland column door K. Nots in DWT 584/1-8-1959 en in DWT 585/3-8-1959: ‘Kronkel’ 1959Leo Hoofdredacteur van Het Verslag in de UittenbogaardParool. Maakte samen met Wereldkroniek, Carmiggelt een reis naar hetovergenomen door binnenland. De Ware Tijd: DWT 633/28-9-1959 ‘In de geheimzinnigheid van het achterland’. DWT 634/ 29-9-1959: ‘Het mirakel van Brokopondo’. DWT 646/ 13-10-1959: ‘Ontmoeting met bosnegers’. DWT 661/30-10-1959: ‘Over 'n zwarte Apollo, pirengs en 'n mat vol wespen’. DWT 674/14-11-1959: ‘Het werd een moeilijk afscheid’ 1959André Gearriveerd via Meded. Eva Schwarz-Bart Frans-Guyana, op de vlucht Essed-Fruin voor alle perspubliciteit na de toekenning van de Prix Goncourt


1960Renate Rubinstein

Mei-juni: bracht oriënterende bezoeken aan bosnegerdorpen, na doctoraalonderzoek culturele antropologie op Jaimaica 1960Clara Eggink Bezocht Suriname samen met Anton van Duinkerken. Sprak op 16-6-1960 in de grote zaal van het CCS-gebouw over de experimentelen (DWT 845). Op 15-6-1960 verzorgden beiden een lezing voor de leerlingen van de AMS en Kweekschool; en op 17-6-1960 in het Prins Bernhard Kampement (DWT 846).

Voorhoeve 1997: 409, noot 418

DWT 845/10-6-1960 DWT 846/11-6-1960


60 1961 Vincent Hield twee lezingen, op Mahieu/ 24-1-1961 en 1-2-1961 (waarop Tjalie in een later hoofdstuk zal Robinson worden ingegaan)

DWT 1036/21-1-1961, 1046/2-2-1961, 1048/4-2-1961 & 1049/6-2-1961

1961 V.S. Naipaul

Vierde hoofdstuk ‘Surinam’ uit het reisverslag The middle passage (1962) 1962 Willy DWT 1441: Willy Corsari en In DVS 303 DWT Corsari actrice Aline Markus verblevenverscheen 1441/24-5-1962 10 dagen in Suriname en ‘Schrijvers en DWT verzorgden optredens in het lezers: Het goede 1444/28-5-1962 CCS, voor de middelbare boek tijdelijk DWT scholen, en in Nieuw Nickerie verdrongen door 1446/30-5-1962 en Wageningen. Aline Markus radio, televisie en DWT met een afwisselend grappig auto’ 1447/1-6-1962 programma van voordrachten. DVS Willy Corsari sprak over het 303/2-4-1966 ontstaan van romans en mysterie-verhalen en las voor uit eigen werk. Corly Verlooghen interviewde Corsari in DWT 1446 en Markus in DWT 1447 1962 Ed Van 12 augustus tot 9 ‘Adieu Suriname’ inDWT Hoornik september 1962. Op 4-9-1962 De West van 1521/29-8-1962 hield hij een lezing in het CCS,8-9-1962. getiteld ‘Eigen achtergronden’ ‘Brieven uit de (DWT 1521) West’ in het deel Journalistiek proza en brieven (1974) van zijn Verzameld Werk (pp. 221-276) 1963 Godfried Trad op 4, 5 en 6-7-1963 op inVoorwoord tot het DWT Bomans het CCS, het CCN en in programma van 1773/20-6-1963 Moengo met improvisaties Caribiade, 10 t/m 18DWT Recensie: zie Lijst van juni 1967, Duinrell, 1775/3-7-1963 theateropvoeringen Wassenaar (bij S gelegenheid van 1213463/3-7-1963 ½ jaar Statuut) DW 5-7-1963 [mededeling van S Annemarie Feilzer] 13466/6-7-1963 1963 H.A. Maakte samen met regisseur GompertsHans Keller voor de AVRO-televisie twee uitzendingen in de rubriek ‘Literaire ontmoetingen’ over Surinaamse en Antilliaanse auteurs (Gordijn 1970: 189)


1963 Elis Juliana

Niet vermeld in Gordijn 1970 en Gruythuysen & Tempelaars 1993. DWT 1854 vermeldt dat hij op uitnodiging van Sticusa op 14-10-1963 in het CCS een lezing zal houden. Interview in DWT 1858 door Donata Diosse 1965 Johan de Hield een causerie over toneel Meester

DWT 1854/2-10-1963 DWT 1858/7-10-1963

DWT 2367/12-6-1965


61 1966

K. Enkele voordrachten In DVS 314: ‘Humor enDVS Schippers tragiek in de literatuur’ 314/18-6-1966 1966-68Richard Recensie van Enigma Vele wetenschappelijke ca. 1971en Sally Variations in DWTL publicaties. ca. 1975Price 29-6-1996 door GodekeEquatoria (1992) 1981-82 Donner. Enigma Variations (1995) 1967? Geert Gedicht in Golgotha en e.v. Koefoed andere gedichten (1984) 1967 Garmt Vermoedelijk DWT Stuiveling abusievelijk vermelden 2936/21-4-1967 Gruythuysen & DWT Tempelaars (1993: 240) 3158/13-1-1968 als jaar 1960. Stuiveling zou de docenten MO over het programma letterkunde adviseren, en voordrachten houden voor AMS, Kweekschool en MO, alsmede op 25-4-1967 in het CCS een voordracht over ‘Multatuli, onze tijdgenoot’ (DWT 2936). Blijkbaar kwam hij het jaar daarop opnieuw: DWT 3158 meldt dat hij naar de Antillen en Suriname is afgereisd. Of hij er ook geweest is, is onbekend. 1967 M. VasalisVolgens DWT 2370 gaf DWT zij een causerie op 2370/1-2-1967 2-2-1967 in de Ensemblezaal van de CCS-muziekschool. Voorts een lezing voor neerlandici. 1968 Johan Hield lezingen over ‘De DWT Fabricius levensreis van een 1130/19-5-1961 romanschrijver’ in het CCS-gebouw, op 23-5-1961 met als ondertitel: ‘De stijl van het Oosten’ en op 25-5-1961 met als ondertitel ‘Het ontstaan van enkele recente romans’


1968

Ca. 1968 1968

1969

Willem Volgens S 15163 & S De laatste resten S 15163/3-1-1969 Frederik 15158 van 9-1-1969 tottropisch Nederland S 15158/9-1-1969 Hermans 20-1-1969. Hij zal (1969, reisverslag) DWT lezingen geven op 3462/11-1-1969 diverse scholen en in S het CCS; de laatste 15160/11-1-1969 volgens DWT 3462 & S e.v. 15160 e.v. op 13-1-1969 over ‘Wetenschap bedrijven en romans schrijven’ Joachim Relicten en getuigenissen (1969) Aldert Interviews in S en DWTHet goud van SurinameS Walrecht over het onderzoek dat (1970, 15006/12-7-1968 hij verrichtte naar de literatuurgeschiedenis)DWT Surinaamse literatuur 3331/7-8-1968 en dat zou resulteren in het boekje Ramesh DWT 3604: Indiase DWT Gupta dichter op bezoek 3604/5-7-1969


62

Ratjetoe: het bonte leven van Suriname (1970); Open oog voor Suriname (1970); Wat een wereld: op avontuur met de zending (1976) 1970 Frank S 12702: Curaçaose Enkele stukken in S 1975-1978 Martinus schrijver op bezoek. De Tijd na 25 12702/9-1-1970 1979-80 Arion En: S 12706: Frank februari 1980 S 12706/14-1970 enz. 1997 Martinus (Arion), DWT schrijver op een 6472/29-11-1978 eiland/T[hea] D[oelwijt] (interview). DWT 6472: Frank Martinus vertrokken. In 1979-80 uitgezonden in technische bijstand als docent bij de sectie Nederlands, Instituut voor de Opleiding van Leraren. In 1997 bezoek aan het congres Schrijverschap 2000 1970-1971 Herman Blanke verzen Crompvoets (1973, poëzie); Op zoek naar Posjoewara (1977, poëzie) 1970 Harry In de Vrij Stem van Mulisch 6-4, 20-4 en 27-4-1968 een artikel in afleveringen, ‘Viva el movimiento revolucianario’ [over Cuba] 1970-1972 Henk van Verbleef als Columns voor Teylingen levensgezel van de Avenue (januari schrijfster Bea Vianen 1971-mei 1972), in Suriname. DWTL gebundeld in 23-1-1999 ‘In Bedek je schande: memoriam: Hendrik Suriname van van Teylingen binnen uit (1972) 1938-1998'/Ton Wolf De huilspiraal (1996) 1971 Lachman S 128156: Indiase S Chelaram dichter op bezoek [in 128156/1-2-1971 Nickerie] 1970

Sipke van der Land


1971-74 e.v.

1971

1973

Jos de Roo Woonde in Suriname; later bezoeken als journalist voor de Wereldomroep

Schreef vele kritieken en essays over Surinaamse literatuur, waaronder De tijd zal het leren (1974); Ander geluid: Nederlandstalige literatuur uit Suriname (1991) Stanley Toernee vanuit Amigoe di Cras Nederland: Suriname, Curaçao Trinidad, Nederlandse 28-7-1973 Antillen, Verenigde Staten Anthony vanDWT meldt dat hij op Een kwestie van DWT Kampen bezoek is, op doorreis macht (1975) 4682/25-1-1973 naar Brazilië en in maart zal terugkomen om gegevens te completeren over Dr. Schoonheydt, een 79-jarige Nederlander die tijdens de oorlog op Jodensavanne heeft vastgezeten, verdacht van NSB-sympathieën. Daaruit zou resulteren de roman


63 1973

Elie Stephenson

1974 en later 1975

Jan Carew

DWT 4882: Frans-Guyanese dichter vanavond in Mamio [contact gelegd via Carifesta]

DWT 4882/26-9-1973

Margaretha Ferguson

Schreef recensies over Surinaamse literatuur in Het Vaderland Ca. 1976 Steven de Bakravrouw en Recht koeliemeid (1978) 1977 Henk Barnard Televisieserie KonKon hesi baka (1976, hesi baka zou in jeugdroman) Nederland en De vondst (1994, Suriname worden jeugdroman) uitgezonden 1977-1979 M.M. Werkzaam in de De honderd bochten 1980-1989 Schoenmakersontwikkelingshulp van de koningsarend (1989) Het schild van de weemoed (1990) De slakkelijn van de revolutie (1992) De spookkrabben (1994) 1978 J.B. Charles Niet in de Naar de Barbiesjes Sticusa-verslagen (1983, jeugdroman) vermeld. 1978 Bouke Jagt Verhaal ‘Tussenlanding in Suriname’ in De geur van traan (1986) 1978 Shiva Naipaul Hij bezocht Suriname: a tableau DWT Suriname voor Theof savage innocence.6409/14-9-1978 Sunday Times en In: GEO, 3 (1981), DWT het Duitse Geo, zomaart, pp. 74-94 6411/16-9-1978 blijkt uit een DWT interview dat R. 6423/30-9-1978 Dobru hem afnam (DWT 6409). Op 22-9-1978 gaf hij een lezing voornamelijk over taal, voor SWI en IOL (DWT 6411), waarvan Hadil een verslag gaf in DWT 6423: Shiva


Naipaul: Words, Words, Words. 1978 e.v. Bert Paasman Bezocht SurinameEssay in als gastdocent dagboekvorm Historische ‘Oewaarom ik ben op Letterkunde voor Stoelmanseiland, of het IOL HL on ontwikkelingshulp’ in Adieu, adieu sweet Bahnhof: liber amicorum Han Dommisse (1984, pp. 15-23). Wetensch. artikelen 1979 Dolf Verroen & Ons Surinaamse ik Nannie Kuiper (bloemlezing met werk van Surinaamse en Nederlandse auteurs, 1984) Ca. 1980? Joop van den Afrekening in Broek Paramaribo (1981)


64 1979-1980Bella Teloor De jurist Prof. Peter Kapasi, of stond Hoefnagels verbleef in zij naakt in de Suriname als staatsgreep? gastdocent van de (1981) Universiteit van Suriname 1981 Jozef Deleu Van 1 tot 15 maart DWT 7062/18-2-1981. 1981 George DWT 7303 George DWT 1985 Lamming Lamming naar 7303/28-11-1981 Suriname [Op 30-11; 1e DWT keer dat een Caribische 7306/2-12-1981 schrijver van dit formaat DWT Suriname aandoet 7309/5-12-1981 (Naipaul niet vermeld)]. DWT DWT 7306 7310/7-12-1981 [Advertentie:] lezing Lamming op 2-12 voor het IOL: Caribbean Literature as Instrument of Liberation. DWT 7309 [Lezing ‘Independence versus freedom’ op 6-12 in de grote kantine, Universiteitscomplex.] DWT 7310 George Lamming: De wet zou verkoop verrotte kultuur moeten verbieden [Weergave van de lezing van 2-12.] 1984 Karel Puhl Dagboek loopt van 4 Dagboek februari tot 30 maart Paramaribo (1984, dagboek) Ca. 1985? Maarten Suriname in de Corneliszoon branding (1989) 1985 Marcel Gaf colleges aan het Janssens Instituut voor de Opleiding van Leraren 1986 Leo Geerts ‘Korjalen, jeeps, ravijnen en letteren’, inleiding tot Suriname-special van Deus ex Machina (1987; redactie samen met Michiel van Kempen).


Verschillende essays. 1992 Rudolf Geel Verbleef als gastdocentHet schrijven van DWTL 21-3-1992 1995 Taalbeheersing van deleesbare teksten 1999 Anton de en brieven Kom-Universiteit en het(Paramaribo Instituut voor de 1995, Opleiding van Leraren handleiding). De in Suriname. Daarna vervoering (1995, geregeld. Lezingen in bepaalde Theater Unique. hoofdstukken Interview door Chandraspelen zich in van Binnendijk in DWTLSuriname af) Ca. 1993 Leon de Bespreking van Zionoco (1995) DWTL 10-2-1996 Winter Zionoco in DWTL door Michiel van Kempen 1995 Robert LemmLezing op 23-11-1995 Op DWTL DWTL 2-12-1995 1996 voor het IOL; verslag 15-3-1997 DWTL 6-7-1996 door Ton Wolf: verscheen een ‘Latijnsamerikaanse fragment uit zijn literatuur moet Westen boek Eldorado weer inspireren’ (DWTL(1996) 2-12-1995). Zijn lezing op 19-6-1996 voor het IOL over Jorge Luis Borges werd verslagen door Els Moor: ‘Het Labyrint heeft een uitgang’ (DWTL 6-7-1996). 1996 Adriaan van Dis


65 1996 1997

1997

1997

1997

1998 1998 1999

2001

Dominique Bezocht Suriname voor Martin bijdragen aan het tijdschrift Mitaraka. Deelname aan het congres ‘Schrijverschap 2000’ 24 tot en met 26-7-1997 Diana Deelname aan het congres Lebacs ‘Schrijverschap 2000’ 24 tot en met 26-7

DWTL 26-7-1997 DWTL 2-8-1997

DWTL 26-7-1997 DWTL 2-8-1997 Kenneth Deelname aan het congres ‘Memorable DWTL Ramchand ‘Schrijverschap 2000’ 24 tot en Surinamese 26-7-1997 met 26-7 women’ DWTL reisverslag in de 2-8-1997 Trinidad Guardian, 6-8-1997, in Nederlandse vertaling ‘Onvergetelijke Surinaamse vrouwen’, in DWT 23-8-1997 Lisette Deed in oktober/november DWTL Lewin research voor een boek. 18-10-1997 Bezoeken aan o.m. Galibi en Jodensavanne. Verslag van een lezing waarin zij sprak over haar joodse achtergrond, met reacties uit het publiek geeft Robertine Romeny: ‘Lisette Lewin: “Waarom ik joods ben, weet ik eigenlijk niet”’ (DWTL). Herman Verslag van zijn bezoek door Gedicht in DWTLDWTL Brood Ank Kuipers in DWTL 28-3-1998 Inez van Bezoek in oktober ter Maria Sibylla: een Dullemen voorbereiding van een roman ongebruikelijke over Merian. Nieuw bezoek in passie (2001) februari-maart 1999 Eva GerlachPrivé bezoek (bracht haar jeugdjaren in Suriname door)


66

Bijlage XV Index Literaire Pagina Wi foe Sranan Alle bijdragen zijn in het Nederlands, tenzij anders vermeld. Kleinere redactionele intro's zijn niet vermeld. E = Essay G = Gedicht I = Interview K = Recensie Red = Redactioneel T = Toneel V = Verhaal

12-10-1967 [1e aflevering] Thea Doelwijt, Wi foe Sranan, Red Benno [sic] Ooft, De flessenraper [uit Silhouetten], V De president van International Friends, Brief uit Brazilië Hermien Stella, Brief uit Holland. Over maatschappelijk werk, E Hans, Vakantie-job, E Hetty, Carmen, de liefde en haar ouders, Kort verhaal voor ouderen, V

26-10-1967 Thea Doelwijt, Wi foe Sranan, Red Thea Doelwijt, Bezinning nu. Deze meisje, deze boek, dit muziek, E Een Hollands meisje, Dansend vrijen, vrijend dansen of toch maar dansend dansen!?! Hans, Voor het eerst onderwijzer, E T[hea] D[oelwijt], Honds, V Cindy [sic - zie boven], Carmen, de liefde en haar ouders, Kort verhaal voor ouderen, V

9-11-1967 Thea Doelwijt, Bezinning nu (II). Aandacht voor het Sranan-tongo, E Mildred Walker, Een avond..., V A. Gennis, T[hea] D[oelwijt], Norman A. Matil, Hans, Seïda, Reacties, E

23-11-1967 G.W.B. Regterschot, Indonesië (1) ‘Wij behoren tot één natie’, E. Thea Doelwijt, Waar zijn onze manieren? Geen vrijheid zonder gebondenheid, E


J.v.A., Over het Bahá'i geloof, E Dobroe (Dobru), Uit het leven van een popu... Een verhaal voor ouderen, V

7-12-1967 G.W.B. Regterschot, Indonesië (2). De machtsovername door het leger, E H.C. van Renselaar, De lakoe-pré (1) [overgenomen uit Tongoni, 1959], E Jozef Slagveer, 3 gedichten: Adensi, NK '67, Hartstocht, G Erika, In een donkere straat... Een verhaal voor ouderen, V


67

23-12-1967 Hans Breeveld, ‘Stille nacht, heilige nacht’ [met het kerstlied in het Sranan, Sarnami en Javaans], E Jozef Slagveer, Bedaki prakseri 1967, G (Sranan) H.C. van Renselaar, De lakoe-pré (II) [overgenomen uit Tongoni, 1959], E Hetty, Vrede op aarde, Kerstverhaal, V Johanna Schouten-Elsenhout, Begi, G (Sranan) ‘Kerst’-boeken, K

27-1-1968 G.W.B. Regterschot, Indonesië (slot). Ook de jongeren spelen een rol, E H.C. van Renselaar, De lakoe-pré [overgenomen uit Tongoni, 1959], E Powema oekoe [nieuw gestarte poëzie-hoek], Red Isabelle, Wan brasa gi powema, G Ruud Mungroo, ‘Bakra’ mijn pettum, V

24-2-1968 J. Adhin, Over het Hinduïsme (I), E H.C. van Renselaar, De lakoe-pré (slot) Edgar Cairo, Mamanten, Mi M'ma, Dréten, Para, Liba, G (Sranan) Hetty, Een oud dagboek vertelt

9-3-1968 Lydia Emanuels, Miss Cinema '67: Esther Daniels. Surinaamse mannequin (21) heeft succes in Duitsland, I Thea Doelwijt, Na jaren..., Red J. Adhin, Begrip en kennis. Over het Hinduïsme (II), E Joesoe, Powema oekoe, E Hetty, Avontuur op het stuwmeer, V

23-3-1968 T[hea] D[oelwijt], Een ander geluid: pro Cuba. Nederlandse schrijver [Mulisch] uit bewondering voor revolutie, E Ernesto Che Guevara, [Gedicht] Lynda, Misdeelde groepen. Winkelmeisjes. Bedienden. Boden, E Michael Slory, Vrijheid, Atleet, G J. Adhin, Begrip en kennis. Over het hinduïsme (3)


6-4-1968 Hans, Nadia, Roline, Edoe, Kwasi, Samen strijden offers brengen voor land en volk [reacties op artikel over Misdeelde groepen], E J. Adhin, Over het hinduïsme (4) Stanley Slijngard, Boskopoe gi Saskia, Leti, Bromkidjari, Tori, Jajo, G (Sranan) Hetty, Zij wantrouwde de mannen..., V

20-4-1968 R. Dobru, Bita powa, G (Sranan) Thea Doelwijt, Zwarte regen, G Jozef Slagveer, Prakseri datra Martin Luther King, G (Sranan) Shrinivási, Memphis 5 april, G


68 J. Adhin, Over het Hinduïsme (slot) Hetty, Het huwelijk is geen strop..., V Edoe, Roline, R. Pardige, De damkwestie. Surinamer: ja of nee?, E

4-5-1968 Alphons Levens, Waldie Baarn, Juliette Ilahie, Lucille Laatst, Ramon Kaersenhout, Wesley Jeroe, Aliche Chin On, Een week vol avonturen rondom de Gran Rio, Reisverslag [van kweekschoolstudenten]

18-5-1968 G.W.B. Regterschot, India (I). De verovering door de Engelsen, E. Johanna Schouten-Elsenhout, Oema, Srananfesi, In memoriam Brada Koenders, G (Sranan) Thea Doelwijt, De nacht van de winti, T Rita, Echte liefde is trouw..., V

1-6-1968 G.W.B. Regterschot, India (II). De Engelse afbraak-politiek, E T[hea] D[oelwijt], Lessen in het Surinaams [Tekst van het Gouvernementsblad inzake de spelling van het Sranantongo] Hetty, Lesley de flirt, een kort verhaal in twee delen, V

15-6-1968 G.W.B. Regterschot, India (III). De strijd voor onafhankelijkheid, E Lessen in het Surinaams (2) Leo Ferrier, Fragment uit Atman, V Hetty, Lesley de flirt (tweede tevens laatste deel), V

29-6-1968 Thea Doelwijt, Faja lobi voor 1 juli, G Jozef Slagveer, Ik ben vrij, G Ruud Mungroo, Keti koti, G De vrijheid proeven, Red Erika, Over poezen en katers, V G.W.B. Regterschot, India (4). Het taalprobleem, E T[hea] D[oelwijt], Dobroe in ‘De plee’, K


13-7-1968 G.W.B. Regterschot, India (5). Hoe het land wordt geregeerd, E [Thea Doelwijt], Lessen in het Surinaams (4), E Thea Doelwijt, Het Surinaamse boek, E T[hea] D[oelwijt], Over sinaasappelsap en ballet, E

27-7-1968 Michael Slory, Koroni kawina, G (Sranan) Uit Nederland [recensie van Fri], K Wati Deets, Aswa, G (Sranan) J.G. Stedman, Onze geschiedenis [fragment uit Reize naar Suriname], E Gedenkt de forten van de marrons, T Eddy Bruma, De geboorte van Boni (toneelstuk) [fragment], T Lessen in het Surinaams (slot)


69 G.W.B. Regterschot, India (slot). Aanpak van het bevolkingsprobleem, E

10-8-1968 Aad van der Mijn, Zuid-Afrika (1). Dat is apartheid [overgenomen uit Avenue], E Puzzelen in het Sranan tongo [kruiswoordpuzzel] T[hea] D[oelwijt], ‘Black history’. Bosnegers waren niet te verslaan, E Trinidadiaan zoekt pen-pal, [Advertentie] Hetty, ‘Je gaat niet naar Holland’, kort verhaal, V

24-8-1968 Aad van der Mijn, Zuid-Afrika (slot). Dat is apartheid [overgenomen uit Avenue], E M. Hijlaard, Zij en ik [fragment uit het boek dat ‘volgend jaar’ zal uitkomen = 1978!], V Pen-Pal gevraagd, [Advertentie] Oplossing puzzelen in het Sranan tongo

26-10-1968 Thea Doelwijt, In Nederland. Praten over cultuur blijkt een benauwde geschiedenis, E H. Burleson, Een Surinaams Cultureel Fonds, E [Thea Doelwijt], Echt Surinaamse ballet-opvoering, K Edgar Cairo, Aansporing, G (Sranan) Jaw en de Apoekoes (verteld door Baltus Brashuis, opgetekend door R. Dobru), V Anette [moet zinn: Annette] de Vries, Matoeki, V Kitlyn Tjon Pian Gi, Feest, V

9-11-1968 Thea Doelwijt, Een rijke bundel van Shrinivási [over Pratiksha], K Shrinivási, Om te zoenen, Mist in de morgen, Nooit meer, Albumvers voor Sumintra, G Carla Lamsberg, Lobi, V Elfriede Dijksteel, Kort toneelspel, gehaald uit het leven van alledag, T

23-11-1968


Thea Doelwijt, De stem van Michaël Slory [over Brieven aan de Guerrilla], K Michaël Slory, Zwart meisje, Guerrilla telegram, Stroom mijn woord, Chili, De zon, G Prem A. Girjasing, De Moslims in Suriname, E Elfriede Dijksteel, De familie Langeveld, T Carla Lamsberg, In de praktijk, V

7-12-1968 Suriname schrijft. Meningen over elkaars werk: Thea Doelwijt, Fluïdum [van P. Marlee], K Paul Marlee, Met weinig woorden [van Thea Doelwijt], K Paul Marlee, Fluïdum, Tweesprong, Bloem van vlees, G Thea Doelwijt, [3 gedichtjes], G Muziek uit de wereld [bespreking van wereldmuziek], K Elfriede Dijksteel, De familie Langeveld, T Prem A. Girjasing, De Moslims in Suriname [2], E

24-12-1968 Dichten in deze tijd...: Jozef Slagveer, Mi bedaki, G (Sranan)


70 Thea Doelwijt, Geef mij, G Ané [Doorson], Kankantri [recensie van Kankantri van Slagveer], K Meningen over Kerstfeest Kerk en revolutie, E Ruud Mungroo, Now Kresneti kisi, Een kerstherinnering, V

1-2-1969 Dobroe brengt ‘Oema Soso’. Een veredelde Bos mi Esesi, K Elfriede Dijksteel, De zorgen van vrouw Bea, V Hedwig Ormskirk, Faya lobi, G (Sranan) Willem Blijheid, Surinaams-Nederlands, G Lloyd Fung Loy, Van Oud op Nieuw, G Elwine Stekkel, Jimmy kreeg een lesje, V Carla Lamsberg, Problemen rond de Ulo, E Hazrat Bilal & S.R. Slijngard, De Moslims in Suriname, E

15-2-1969 H.L. Burleson, Moetete: de geboorte van een Surinaams literair tijdschrift [over Moetete 1], E H.L. Burleson, Moetete 2, K Hazrat Bilal, De Moslims in Suriname [2], E Thea Doelwijt, Het onderwijs in Suriname (kritiek en opmerkingen), E Thea Doelwijt, Feest in mijn distrikt, V

1-3-1969 I[gor] C[ornelissen], ‘Strijden ga ik’ - A. de Kom, E [overgenomen uit Vrij Nederland, 6-11-1971] Hazrat Bilal, De Moslims in Suriname [3], E Elwine Stekkel, Twee moeders voor Maikel, V H. Bharos & J. Adhin, Reacties op: Feest in mijn distrikt, E Judith Allard-De Kom, Achter de zaak, E

22-3-1969 [Thea Doelwijt], Dichten in deze tijd, E Orlando Emanuels, Ik weet wel, G [uit Onze misdaad van zwijgen] Michael Slory, Chemische oorlog, G [uit Brieven aan Ho Tsji Minh] E. Bergakker-Gagliardi, Stervende visser, G [uit Glimlach van Suriname] Thea Doelwijt, Tweede boek Leo Ferrier [over El sisilobi], K R. Russel, Jozef, V Hazrat Bilal, De Moslims in Suriname [4], E


5-4-1969 Judith Allard de Kom, Noortje Wunderink, Aldert Walrecht, Eigen gezicht, E H.L. Burleson, In gesprek met Stokely Carmichael (3), I R. Russel, Flarden uit 'n schoolverleden, V Voorlichting over onderwijs, E

19-4-1969 Op weg naar nieuw toneel. Hans Caprino en Moetete, I/E H.L. Burleson, Praten in Nederland over Suriname, I [interview met verschillende Surinamers] Taal avontuur, E


71

24-5-1969 Wij gaan naar Holland, E [fragmenten uit schoolopstellen van gemiddeld vijftienjarigen] R. Russel, Potroom 1965, V Ané, Ete wan lepi stari. Temekoe [van Edgar Cairo], K Thea Doelwijt, Nederlandse belangstelling voor Surinaamse literatuur, E ‘Schrijf granaten...’ Suriname in beweging, E [persstemmen uit Nederland] Margaretha Ferguson geeft een recensie van de gedichtenbundel ‘Strijden ga ik’ van A. de Kom, K Margaretha Ferguson, Van Sangodare verscheen de bundel Sarka, ingeleid door Theun de Vries en later verschenen onder de (ware?) naam Michael Slory, Brieven aan de guerrilla, E Margaretha Ferguson, De verpletterde droom, van Jozef Slagveer, K Westerse criticus (Algemeen dagblad). Recensie van ‘El Sisilobi’ geschreven door Leo Henri Ferrier, K


72

Lijst van geraadpleegde archieven en collecties Algemeen Nederlands Verbond, Antwerpen Algemeen Rijksarchief, 's-Gravenhage Algemene Onderwijs Bibliotheek, Zorg en Hoop, Paramaribo Privé archief wijlen Wim van Binnendijk, Paramaribo British Library, Londen Collectie S.A. Bruijning, Bibliotheca Rosenthaliana, UB, Amsterdam CEDLA, Centrum voor Studie en Documentatie van Latijns-Amerika, Amsterdam Archief Communistische Partij Nederland, Amsterdam Cultureel Centrum Suriname, Paramaribo Documentatiecentrum Nederlandse Letterkunde, Instituut voor Neerlandistiek UvA Privé archief Thea Doelwijt, Amsterdam Privé archief Hugo Enser, Barendrecht Facultés Notre-Dame de la Paix, Namur Gemeentearchief Amsterdam Generalaat Fraters van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid, Tilburg Archief Gerechtshof Amsterdam Privé collectie Hetti Huber, Paramaribo IISG, Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis, Amsterdam Johanna Schouten-Elsenhout-Documentatiecentrum, Paramaribo Kamer van Koophandel en Fabrieken, Paramaribo Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caraïbische Afdeling, Leiden Koninklijke Bibliotheek, 's-Gravenhage Koninklijke Vereniging van het Boekenvak, Amsterdam Leeskring Keur van Letteroogst, Paramaribo Landsarchiefdienst, Paramaribo Privé collectie Els Moor, Paramaribo Natuurwetenschappelijke Studiekring voor het Caraïbisch Gebied, Amsterdam Nederlands Audiovisueel Archief, Amsterdam Nederlands Filmmuseum, Amsterdam Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, 's-Gravenhage Archief Uitgeverij Pegasus, Amsterdam Persmuseum, Amsterdam Privé archief wijlen Hugo Pos, Amsterdam Archief Prins Bernhard Fonds Suriname, ARA, 's-Gravenhage Provinciaal Archief Nederlandse Redemptoristen, Archief Suriname, Wittem Radio Nederland Wereldomroep, Hilversum Rijksvoorlichtingsdienst, Mediatheek en Foto- en filmarchief, 's-Gravenhage Archief Ph.A. Samson, Bibliotheca Rosenthaliana, UB, Amsterdam Archief Ph.A. Samson, Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam Schoolmuseum, Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, Amsterdam Stadszending, Paramaribo Sticusa-bibliotheek, Gemeentebibliotheek 's-Gravenhage Sticusa-archief, Algemeen Rijksarchief 's-Gravenhage Surinaams Museum, Paramaribo Theater Instituut Nederland, Amsterdam


73 Toneelgenootschap Thalia, Paramaribo Unitätsarchiv der Evangelischen Brüder-Unität, Herrnhut Universiteitsbibliotheek van Amsterdam Archief Vereniging Ons Suriname, Amsterdam Archief E.Th. Waaldijk, Afro-Surinaams Cultureel Centrum Kwakoe, Amsterdam-Zuidoost Privé archief wijlen Johan van de Walle, Zaltbommel Zeister Zendingsgenootschap, Utrechts Archief, Utrecht


74

Bibliografie Behandelde literaire teksten zijn in deze bibliografie niet opgenomen, tenzij het om tekstedities gaat. Alleen uitgebreide recensies zijn opgenomen; andere zijn vermeld in de noten. A. [= M.D. Teenstra]. Iets over de slavenstand in Nederlandsch Oost-Indië. In: De Gids, 12 (1849), dl. I, pp. 89-98. A. [= M.D. Teenstra]. Emancipatie der slaven: bijdrage tot eene nadere beschouwing van den tegenwoordigen toestand der kolonie Suriname. Groningen: Oomkens, 1855. A. de Kom: zijn strijd en ideeën. Samengesteld door het Anton de Kom Abraham Behr Instituut. Amsterdam: Sranan Buku, 1989. Aa, A.J. van der. Historisch-geografisch woordenboek van Suriname, 1839-1851. Bewerkt door René Janssen en Okke ten Hove met medewerking van Wim Hoogbergen. Utrecht: Instituut voor Culturele Antropologie, 1993. (Bronnen voor de studie van Afro-Surinaamse samenlevingen, 14.) Aarne, Antti. Verzeichnis der Märchentypen. Mit Hülfe von Fachgenossen ausgearbeitet. Helsinki: Suomalaisen Tiedeakatemian Toimituksia, 1910. (F.F. Communications 3.) Abbenhuis, M.F. Nog eens: Folklore in Suriname. In: WIG, 17 (1935-36), pp. 369-373. Abbenhuis, M.F. Arawakken in Suriname: Volkenkunde I. Paramaribo 1939. Abbenhuis, M.F. Het apostolisch vicariaat. Paramaribo 1942. (Suriname 5. Geschiedenis 3.) Abbenhuis, M.F. Verhalen en schetsen uit de Surinaamse geschiedenis. Paramaribo: Leo Victor, 1943-1946. (Dl. I, afl. 1, 1613-1683; dl. I, afl. 2, 1683-1712; dl. II, afl. 3, 1712-1751; dl. II, afl. 4, De slavernij in de 17e en 18e eeuw.) Abbenhuis, M.F. De Slaaf in de Surinaamsche Mengelpoëzy. In: M.F. Abbenhuis, Verhalen en schetsen uit de Surinaamse geschiedenis, dl. IV. Paramaribo: Leo Victor, 1946, pp. 138-172. Abbenhuis, M.F. Carel Paulus Rier 1863-1917. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 124-137. (Abbenhuis, R.)/ fr. M. Fulgentius. Een paapjen omtrent het fort: het apostolisch Vicariaat van Suriname: een historische schets. Verzorgd, ingeleid en van noten voorzien [door] W. Dierick. Paramaribo: VACO, 1983. Abegg, Lilian. Erwin de Vries: beeldhouwer - schilder/sculptor - painter: 50-jarig jubileum/50th anniversary: 1998-1948: Suriname Nederland Suriname the Netherlands. [Vertaling: Nel Bakker.] [Paramaribo: Erwin de Vries, Lilian Abegg, 1998.] Aberson, W.M.C. (a). Boekbespreking [Kees Neer, Viottoe.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 5, mei, pp. 230-231. Aberson, W.M.C. (b). Boekbespreking [P.M. Legêne, Tani, het Godenkind.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 11, november, pp. 506-507. Actieprogram Anton de Kom jaar. Amsterdam: Anton de Kom-Abraham Behr Instituut, 1988. Adhin, Jan Hansdew. Development planning in Surinam in historical perspective (with special reference to the ten year plan). Utrecht: Smits, 1961. (Diss.) [Adhin, J.H.]. Lou Lichtveld/Albert Helman: een representatieve bibliografie. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1962.


Adhin, J.H. Beginnend Surinaams-Hindostaanse literatuur. In: Soela, (1963), nr. 4/5, maart/juni, pp. 32-36. Ook, met Naschrift, in Adhin 1998: 78-87. Adhin, J.H. Afgoderij als Delictum sui generis. In: Surinaams Juristenblad, 22 (1975), nr. 20/21, november. Adhin, Jnan H. (a). Pāncha-Tantra: hèt fabelboek: lessen in levenskunst en levenswijsheid. In: Dharm-Prakash, 1 (1976), 11, mei, pp. 5-10. Adhin, Jnan H. (red.) (b). Shrī Hanumān-Chālīsā en Sankaţ-mochan Hanumānāshţak. Vertaald, ingeleid en toegelicht. Paramaribo: Dharm-Prakash, 1976. Adhin, Jnan H. (c). Het Hindoe-huwelijk: achtergronden, inhoud en betekenis van het huwelijksritueel. [Paramaribo: Dharm-Prakash, 1976]. Adhin, Jnan H. Ramlīla (spel van Rām): inhoud en betekenis. In: Dharm-Prakash, 3 (1977), nr. 4, oktober, pp. 4-9.


75 [Adhin, J.H.] Gedichtenbundel ‘Asa (Hoop)’ verschenen. In: Dharm-Prakash, 6 (1980), nr. 2, september, p. 10. Adhin, Jnan H. (a). Holifeest: achtergronden en inhoud. In: Bhāsā, 1 (1984), nr. 2, maart, pp. 19-24. A[dhin], J.H. (b). Birhā, een belangrijke expressievorm van Surinaamse volkspoëzie. In: Bhāsā, 1 (1984), nr. 4, augustus, pp. 14-17. Adhin, Jnan H. (a). Taal: spreken & schrijven: vijfentwintig artikelen. Samengesteld door J.R.P. Krishnadath. Paramaribo: Prakashan, 1997. Adhin, Jnan H. (b). Belangrijke hindoe feest- en hoogtijdagen (Parva en Tyauhar): zeventien artikelen. Samengesteld door K. Ramchand. Paramaribo: Prakashan, 1997. [2de, vermeerderde druk 2000.] Adhin, Jnan H. (c). Filosofische en religieuze varia: dertig artikelen. Samengesteld door C.R. Jadnanansing. Paramaribo: Prakashan, 1997. [2de, vermeerderde druk 1999.] Adhin, Jnan H. Cultuur en maatschappij: veertig artikelen. Samengesteld door H.R. Neijhorst. Paramaribo: Prakashan, 1998. Adhin, Jnan H. Miscellanea: diverse artikelen. Samengesteld door M.E.M. Brunings-Stolz. Paramaribo: Prakashan, 1999. Adriaansen, Anneke C. Vrouwen van Galibi. In: Oso, 3 (1984), nr. 2, december, pp. 167-173. Aert, Annemarie van. Albert Helman als hispanoloog. Nijmegen 1998. (Doctoraalscriptie.) Aert, Annemarie van. ‘Spanje is mijn grote liefde, mijn blijvende verliefdheid geweest.’ De Spaanse periode van Albert Helman. In: Literatuur, 17 (2000), nr. 3, mei/juni, pp. 142-149. Aerts, Remigius Augustinus Michael. De letterheren: liberale cultuur in de negentiende eeuw: het tijdschrift De Gids. Amsterdam: Meulenhoff, 1997. (Diss.) Afakaschrift, Het. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1975, nr. 14/15, juli, pp. 3-9. Afoichini, Johan. De troning van Adochini tot gaanman van de Aluku. In: Siboga, 4 (1994), nr. 2, pp. 1-12. Afosoe, Fillia. Sama sani a na yu sani. Illustraties: M. Jones, B. Grant; Nederlandse vertaling: M. Jones, A.L. Bosch; Engelse vertaling: B. Grant; samenstelling: F. Afosoe, B. Grant. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1988. (Serie leesboekjes in het Paramaccaans.) Afosoe, Fillia. Holi san yu abi. Illustraties Sendy Karijodikromo; Nederlandse vertaling: A.L. Bosch; Engelse vertaling: B. Grant; samenstelling: F. Afosoe, B. Grant. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1989. (Serie leesboekjes in het Paramaccaans.) Agerkop, Terry. Saramaka music and motion. In: Anales del Caribe (Centro de Estudios del Caribe. Casa de las Americas [Havana], 2 (1982), pp. 231-245. Agerkop, Terry. Odo: the art of indirect reference in Surinamese Creole song. Paper gepresenteerd op een seminar over de calypso, Port of Spain, Trindad and Tobago, 1986. Agerkop, Terry (a). Some remarks on the Guiana Amerindian songstyle. In: Latin-American Indian Literatures Journal, 5 (1989), nr. 2, pp. 31-42. Agerkop, Terry (b). Orale traditie: een inleiding. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 135-136.


Agterberg, Ries. Op zoek naar raakpunten in de Afrikaanse literatuur: Afrikaanse letterkundigen strijden voor een plaats in de Nederlandse literatuurgeschiedenis. In: Literatuur, 16 (1999), nr. 2, maart/april, pp. 98-102. Ahlbrinck, W. Encyclopaedie der Karaïben, behelzend taal, zeden en gewoonten dezer Indianen. Geïllustreerd door E. la Rose. Amsterdam: 1931. (Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, Afd. Letterkunde N.R., Verhandelingen, 27: 1.) Ahlbrinck, W. De Karaïben van Suriname: volkenkundige gegevens over de Karaïben der kuststrook en over de verwanten der Karaïben: de Wajana's n.l. van het binnenland, de Wama's van het zuidelijk grensgebied en de onlangs uitgestorven Wajarikoele's. I. De wet der gelijkenissen. Geïllustreerd door A. de Groot. [Rotterdam: De Surinaamsche missie, 1945]. Ahlbrinck, W. De wespenproef bij de Wajana-Indianen. In: St. Clemensbode (Rotterdam), 1946, pp. 67-82. Ahlbrinck, W. Op zoek naar de Indianen: verslag van een expeditie naar de zuidgrens van Suriname ter opsporing en bestudering van twee onbekende Indianenstammen: de Wama's en de Wajanikoele's [sic]. [Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen,] 1956. (Koninklijk Instituut voor de Tropen, Amsterdam, Mededeling CXVIII.) Ahlbrinck, W. & A. Donicie (red.). Ondrofeni sa leri ju: vertellingen in het Neger-Engels met vertaling in het Nederlands. Tori's. II. Paramaribo: Varekamp, [1958].


76 Ajax [= A.J. Axwijk]. De vlucht van Bonnie en Aloekoe. In: De West, 10 november 1961 tot en met 4 december 1961. Aken, Lucie J.N.K. van. Catalogus Nederlands toneel. I. Oorsponkelijke stukken. II. Vertalingen en bewerkingen. Bijzondere genres. III. Geschiedenis. Amsterdam: Bibliotheek der Universiteit van Amsterdam, 1954-1956. Akkal, B. 6 Sarnami masla's. In: Aisa Samachar, 5 (1979), nr. 3, juni, p. 19. Akker, W.J. van den. Literatuurgeschiedenis of literatuurgeschiedvervalsing. In: Spektator, 18 (1988-1989), nr. 5, mei, pp. 331-332. Akker, W.J. van den & G.J. Dorleijn, Poëtica en literatuurgeschiedschrijving. In: De Nieuwe Taalgids, 84 (1991), nr. 6, pp. 508-526. Aktiviteiten agenda. [Paramaribo]: Ministerie van Volksmobilisatie & Cultuur, Afdeling Voorlichting en Publiciteit. Juni 1983-juli 1984, november 1984, december 1984. Alberdingk Thijm, J.C. & J.F.M. Sterck (red.). Almanak voor Nederlandsche katholieken. Amsterdam: Van Langenhuysen, 1898. Algoe, S. Oerat ghora = De vliegende paarden. Ie kahaani - kahies hai. [Nederlandse vertaling en samenstelling: A.L. Bosch. Illustraties: Carolyn R. Dyk.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1986. (Serie leesboekjes in het Sarnami Hindoestani.) Allard-De Kom, Judith. Eigen gezicht. In: De Gids, 133 (1970), nr. 9, pp. 289-290. Albert Helman. [Themanummer van:] Oso, 14 (1995), nr. 1, april. Allas, Hesdy. Het vuur der grote drama's. In: Adek, 10 (1983), nr. 4, pp. 4-5. Alleyne, Mervyn. Comparative Afro-American: a historical-comparative study of the English-based Afro-American dialects of the New World. Ann Arbor: Karoma Publishers, 1980. Alleyne, Mervyn. Roots of Jamaican culture. London: Pluto Press, 1988. Aloema, Nardo, M.J. Pierre & C.N. van der Ziel. Kalihna - Nederlands woordenboek. Paramaribo: Summer Institute of Linguistics, 1987. Alphen, Ernst van. Bang voor schennis?: inleiding in de ideologiekritiek. Utrecht: H&S HES Uitgevers, 1987. (Tekst en maatschappij, 4.) Alphen, Ernst van. Gekleurd vertellen: Albert Helmans (anti)racisme. In: De Nieuwe Taalgids, 83 (1990), nr. 4, pp. 289-297. Ook in zijn De toekomst der herinnering. Amsterdam: Van Gennep, 1993, pp. 70-83. Alphen, G. van. Jan Reeps en zijn onbekende kolonisatiepoging in Zuid-Amerika, 1692. Assen: Van Gorcum, 1960. (Van Gorcum's historische bibliotheek, 59.) Alphen, G. van. Suriname in een onbekend journaal van 1693. In: NWIG, 42 (1963), nr. 3, pp. 303-313. Aluman, Ren-Nardo S. & André C. Cirino. Indianen in Suriname. [Paramaribo: KANO, 1975.] Aluman, Nardo. Pyjai, de spirituele genezer van het Kari'na volk. In: Oso, 18 (1999), nr. 2, november, pp. 178-186. [Aluman, Nardo, Rufus Collins, Sharda Ganga & Henk Tjon.] Kawa'i. Projekt: coproduktie. Theatergroep Epakadono (Suriname) en Theatergezelschap De Nieuw Amsterdam (Nederland). [S.l.]: 1992. Alvares, Chr. J.N. Helstone. In: Spectrum, 5 (1948-49), nr. 1, februari 1948, pp. 10-11. Amersfoort, J.M.M. van. Surinamese immigrants in the Netherlands: Surinamese migration to the Netherlands, its development and problems. The Hague: Government Printing and Publishing Office, 1969.


Amo, J, S. Frijmersum, W. Leeuwin, L. Rahan en H. Verrijt. Tropenzang: Surinaams-Nederlandse liederenbundel. Paramaribo 1941. Amoida, Apeninge. Anasi ta pii-tobi. Paramaribo: Summer Institute of Linguistics, 1974. Amoida, Apeninge & Fanjen Amoida, Tiini Amoida. Wanlö Kontu fu Anasi (Een paar verhalen over Anansi). Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap (Summer Institute of Linguistics), 1978. Amoida, Donisi. Di Faansi köndë waka u Donisi. - hën sikifi di oto aki. [Illustraties: C. Dijk; Nederlandse vertaling: A.L. Bosch; samenstelling: N. Glock en J.R. Mantell]. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1974. (2e uitg. 1984.) Amoida, Fanjen. Wanlö suti oto a Saamaka töngö. Enkele leuke verhalen in het Saramaccaans. Illustraties: C. Dyk; Nederlandse vertaling: A.L. Bosch; samenstelling: N. Glock, J.R. Mantell. 2e uitg. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1984. (Serie leesboekjes in het Saramaccaans.) Amoida, Samo. Wanlö Saamaka nöngö. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, Ministerie van Onder


77 wijs, 1974. Amoida, Samo, Asoinda Haabo, Alienso Saaki & A.H.P. de Groot. [3e dr., 3e opl.] Wanlö Saamaka nöngö. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, Ministerie van Onderwijs, 1996. Anbeek van der Meijden, A.G.H. ‘In puinhopen voel ik mij prettig, ergens anders hoor ik niet thuis’: over de wederopbouw van de Nederlandse literatuurgeschiedschrijving. Oratie. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1982. Anbeek, Ton. Geschiedenis van de Nederlandse literatuur 1885-1985. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1990. Anderson, Benedict. Verbeelde gemeenschappen: bespiegelingen over de oorsprong en de verspreiding van het nationalisme. Uit het Engels vertaald door Paul Syrier. Amsterdam: Jan Mets, [1995]. Anelli, Serge (ed.). Mato: Contes Aloukous. Cayenne: Mi Wani Sabi & Les Deux Fleuves, 1991. Anelli, Serge (ed.). Mato: Contes des Aloukous de Guyane. Cayenne: Conseil International de la Langue Française & Mi Wani Sabi, 1994. Ankersmit, F.R. Denken over geschiedenis: een overzicht van moderne geschiedfilosofische opvattingen. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1984. (Diss.) Ankum-Houwink, Joke C. Chinezen in Suriname. In: Spiegel historiael, 9 (1974), nr. 10, october, pp. 538-545. [Anoniem.] Beknopte bijdrage wegens het tooneelgenootschap Thalia. In: Surinaamsche Almanak 1841. Paramaribo: Departement Paramaribo van de Maatschappij tot Nut van 't Algemeen, [1840], pp. 215-222. [Anoniem.] [Bespreking van Het godsdienstig onderwijs der negerslaven (1840) van J. van Ouwerkerk de Vries.] In: De Gids, 7 (1843), pp. 411-414. [Anoniem]. [Bespreking van Een winter in de West-Indiën, beschreven in gemeenzame brieven aan Henry Clay van Kentucky (1843) van J.J. Gurney. In: De Gids, 7 (1843), pp. 532-535. [Anoniem.] Mr H.C. Focke. In: De Banier van Waarheid en Recht, nr. 20, 6 september 1929. [Anoniem.] Persoonlijkheden uit het heden en verleden van Suriname. J.R. Thomson. In: Jong Suriname, 3 (1943-44), nr. 54, 24 december 1943, pp. 6-7. [Anoniem.] Het kunstcentrum ‘Pro Arte’ 20 januari 1940 - 20 januari 1945. In: Pro Arte, tijdschrift der schoone kunsten, 6 (1945), nr. 1, januari-februari, pp. 1-6. [Anoniem.] Een bijzonder sympathiek boek. [Bespreking van Arkieman, Suriname het vergeten land.] In: Beurs- en Nieuwsberichten, 27 januari 1949. [Anoniem.] In memoriam Jacob David Ophen (Job Oppenheim). De Journalist Oppenheim. In: Teroenga, 20 (1958-59), nr. 1, november 1958, pp. 4-5. [Anoniem.] In memoriam Abraham Philip Samson. In: Teroenga, 20 (1958-59), nr. 6, mei 1959, pp. 1-2. [Anoniem.] Ba' Anansi kring na awarabong, en breng je ‘minnaar’ in het licht. In: Mamjo, 1 (1961-62), nr. 3, januari 1962, p. 38. [Anoniem (a).] Johanna Isedora Eugenie Schouten-Elsenhout. In: De Vrije Stem, nr. 161, 6 juli 1963. [Anoniem (b).] Bernhard Willem Hendrik Bos Verschuur: leraar M.O. tekenen en de Surinaamse kweekschool. In: De Vrije Stem, nr. 170, 7 september 1963. [Anoniem.] In memoriam Philip Abraham Samson, z.l. In: Teroenga, 27 (1965-66), nr. 4, juli 1966, pp. 1-2. [Anoniem (a).] De epiek van Bos Verschuur. In: Vrije Stem, nr. 393, 3 augustus 1968.


[Anoniem (b).] Oom Wim 35 jaar ambtenaar: grote vitaliteit en sociale bewogenheid: onvermoeibare strijder voor recht en rechtvaardigheid. In: Vrije Stem, nr. 394, 10 augustus 1968. [Anoniem.] El sisilobi van Leo Henri Ferrier: wie is Buni Rusman en zijn Sisilobi. In: De Vrije Stem, nr. 601, 2 september 1969. [Anoniem (a).] 10 jaar Mamio. In: Sticusa Journaal, 3 (1973), nr. 6, 1 oktober, pp. 6-7. [Anoniem (b).] Ramlila voor 't eerst in het Nederlands. In: Sticusa-Journaal, 30 juni 1973. [Anoniem.] Arkieman: Harry Jong Loy voor het voetlicht. In: De Ware Tijd, nr. 6550, 3 maart 1979. [Anoniem.] Rabin Gangadin: beeldhouwer van de persoonlijke beleving. In: Span'noe, 7 (1980), nr. 8, p. 28. [Anoniem.] Ramlila in Den Haag. In: Aisa Samachar, 8 (1982), nr. 9/10, december, pp. 20-21. [Anoniem (a).] [Recensie van Stifa van Rabin S. Baldewsingh.] In: Lalla Rookh, 9 (1984), nr. 6, pp. 22-23. [Anoniem (b).] Herdruk gedichtenbundels. In: Aisa Samachar, 10 (1984), nr. 3, april, p. 19. [Anoniem (c).] Soerdjan Parohi (Schrijversnaam: Rini Shtiam). In: Bhāsā, 1 (1984), nr. 3, mei, pp. 44-45. [Anoniem (d).] Baithak Gānā op de Volksmuziekschool. In: Bhāsā, 1 (1984), nr. 4, augustus, pp. 18-19. [Anoniem.] Het toneel in Suriname. In: De West, 22 juli 1985.


78 [Anoniem (a).] ‘Kinderen moesten op school hun mond wassen als ze Surinaams hadden gesproken.’ [Interview met Johanna Schouten-Elsenhout.] In: Brasa: krant van de Nationale Vrouwenbeweging, 5 (1987), nr. 1, pp. 8-9. [Anoniem (b).] Pak Sariman Asmoredjo. In: Riwayat, nr. 1, mei 1987, pp. 27-30. [Anoniem (c).] Tajiyá traditie in Suriname. In: De Ware Tijd, 30 juli 1987 en 8 augustus 1987. [Anoniem (a).] [Bespreking van De foltering van Eldorado.] In: Revue d'Histoire moderne et contemporaine, 1988, nr. 2, pp. 341-344. [Anoniem (b).] Op zoek naar de bronnen van Cuentanan di Nanzi. In: Sticusa Journaal, 18 (1988), nr. 117. 31 december 1988. [Anoniem.] ‘Mijn taal mag geen Assepoester genoemd worden.’ In: Kon na wan!, 4 (1990), nr. 28, p. 8. Ook In: Michiel van Kempen (red.), Privé Domein van de Surinaamse letteren: het Surinaamse literatuurbedrijf in egodocumenten en verspreide teksten. Paramaribo: Surinaams Museum, 1993, (Mededelingen van het Surinaams Museum nr. 51), pp. 71-73. [Anoniem.] Het O.M. versus Codjo, Mentor en Present en nog zes anderen. In: De stripbiep: de leesbrief van Rappa's stripbiep, nr. 9, 1999, pp. 1-11. [Anoniem.] Cándani: ‘Van wat gisteren vechten was, maak ik vandaag poëzie.’ In: Jonas Magazine, maart 2001, pp. 11-12. Anson, Johannes Gustaaf. A strei fu Anansi nanga Tigri/ De strijd van Anansi en Tijger. Naverteld door -. [Nederlandse vertaling: Margie MacBean en Chiquita Pawironadi-Nunes; samenstelling: Margie & Tieneke MacBean; illustraties Carolyn Dyk.] 2e, herz. dr. [1e dr. 1993.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1994. [1e dr. 1993.] (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Antonius-Smits, Christel C.F. e.a. Gold and commercial sex: exploring between small-scale gold mining and commercial sex in the rainforest of Suriname. In: Kamala Kempadoo (ed.), Sun, sex and gold: tourism and sex in the Caribbean. Lanham, MD: Rowan & Littlefield Publishers, 1999, pp. 237-259. Apeldoorn, Jo van & Charles Grivel. In gesprek met Claude Simon. In: De Revisor, 12 (1985), nr. 6, pp. 24-28. Appel, René & Pieter Muysken. Language contact and bilingualism. London [etc.]: Edward Arnold, 1987. Appiah, Kwame Anthony. Is the post- in postmodernism the post- in postcolonial? In: Critical Inquiry, 1991, winter, pp. 336-357. Appiah, Kwame Anthony. In my father's house: Africa in the philosophy of culture. Oxford/ New York: Oxford University Press, 1992. Appiah, Kwame Anthony & Henry Louis Gates, Jr. (eds.). The dictionary of global culture. New York: Alfred A. Knopf, 1997. Appiah, Kwame Anthony & Henry Louis Gates, Jr (eds.). Africana: the encyclopedia of the African and African American experience. New York: Basic Civitas Books, 1999. Arends, Jacobus Tarcisius Gerardus. Syntactic developments in Sranan: creolization as a gradual process. [Nijmegen 1989.] (Diss.) Arends, Jacques. Alabi's taal: over taal en taalgebruik in ‘Alabi's World’. In: Oso, 12 (1993), nr. 1, april, pp. 104-109. Arends, Jacques, Pieter Muysken & Norval Smith (eds.). Pidgins and creoles: an introduction. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, [1995]. (Creole Language Library, vol. 15.) Arends, Jacques & Matthias Perl. Early Suriname Creole texts: a collection of 18th-century Sranan and Saramaccan documents. Frankfurt/Madrid: Vervuert/Instituto Ibero-Americano, 1995. (Bibliotheca Ibero-Americana, 49.)


Arévalo, Suzana Maria M. Breve nota sobre Anton de Kom. In: Nestor dos Santo Lima (ed.), Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991, pp. 67-71. Århem, K. The cosmic food web: human-nature relatedness in the nortwest Amazon. In: P. Descola & G. Pálsson (eds.), Nature and society: anthropological perspectives. London: Routledge, 1996. Aria-singi nanga dem wijze vo dem, vo gebruike na hoso en na skolo. Vierde dr. Paramaribo: Stadszending E.B.G.S., 1987. Armitage, Chr.M. Sir Walter Ralegh, an annotated bibliography. Chapel Hill & London [1987]. Arnold, A. James (ed.). A history of literature in the Caribbean. Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins,


79 1994. Arnold, A. James. Animal tales, historic dispossession, and Creole identity in the French West Indies. In: Monsters, tricksters, and sacred cows. Ed. by A. James Arnold. Charlottesville/ London: University Press of Virginia, 1996, (New World Studies), pp. 255-268. Arnold, A. James (a). Spider and rabbit: tricksters as mediators of Caribbean cultural identity. Paper presented at the Workshop Creole Storytelling, ICLA-Congress, Leiden, 17 august 1997. Arnold, A. James (ed.) (b). A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Subeditors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997. Arnold, A. James (ed.). Who/ What is Creole? Special Issue Plantation Society in the Americas, 5 (1998), nr. 1, Spring. Arnold, A. James (ed.). A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001. Arnold, A. James & Josephine Arnold (eds.). Caribbean literary historiography. In: Callaloo, 11 (1988), no. 1, winter, pp. 93-185. A[rtist], A.R. Indianen dat zijn wij. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 124-133. Arya, U. Ritual songs and folksongs of the Hindus of Surinam. Leiden: Brill, 1968. (Orientalia Rheno-Traiectina 9.) Asekende, Kelema & A.R.M. Pakosie. 1. Ogii sani di pasa anga Da Kelema (Ongelukken die Da Kelema overkwamen.) 2. A toli foe a ogii M'ma) Een verhaal over een gemene vrouw). Samengesteld door J.F. Park. 2e uitg. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, [1981]. Ashcroft, Bill. Intersecting marginalities: post-colonialism and feminism. In: Kunapipi, 11 (1989), nr. 2, pp. 23-35. Ashcroft, Bill, Gareth Griffiths & Helen Tiffin. The empire writes back: theory and practice in post-colonial literatures. London/ New York: Routledge, 1989. Ashruf, G., J. Baldewsingh, M. Groen, P. Groenendaal, A. Kramp & Y. van Ommeren. Geluiden/ Opo sten: een bloemlezing proza en poëzie van Surinaamse auteurs in Nederland. Utrecht/Nieuwegein: Stichting Landelijke Federatie van Welzijnsorganisaties voor Surinamers in Nederland/Stichting Basispers, 1984. Ashruf, George J. Het christendom en de hindostanen in Suriname. In: Oso, 5 (1986), nr. 2, december, pp. 153-164. [Asin, Linda, Hetti Huber & Els Moor (red.).] Zolang ze praten, blijf ik: Een boek over de vijftien slachtoffers van 8 december 1982. [Tekst: Iwan Brave [e.a.]. Interviews: Iwan Brave en Biemla Gajadien. Engelse vertaling: Monique Pool.] Paramaribo: Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede, 2001. Asmawidjaja, Pamin. Djoko miskin = De arme jongeling. Samenstelling en vertaling J.J. Sarmo en H.D. Vruggink. Illustraties Yolanda Schellinger. [Paramaribo]: Ministerie van Cultuur, Jeugd en Sport, 1983. (Javaanse vertellingen uit Suriname, 2.) Asselbergs, W.J.M.A. Het tijdperk der vernieuwing van de Noordnederlandse letterkunde. 's-Hertogenbosch [etc.]: Teulings [etc.], 1951 [= 1952]. (Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden IX.) Assid. De eeuwige cirkel: leven en strijd van de marrons in Suriname. Illustraties door Marana. Foto's door ing. G.J. Hamer. Den Haag: Van der Laan & Co., Afd. Polytechniek, 1946.


Autar, Krishna. De bezemstok die wortel schiet. In: Projektkrant Surinaamse kinderboeken. [Rotterdam]: Stichting Samen Wonen Samen Leven (SWSL), 1985, nr. 45, juni, p. 4. Auwerda, Joep & Frans Smits. Verlangen naar Suriname: Nederlandse Surinamers over 25 jaar Surinaamse onafhankelijkheid. in: Historisch Nieuwsblad, nr. 9, november 2000, pp. 12-19. Axwijk, Hilly. Sophie Redmond: baanbreekster, kultureel-hervormster, lichtend voorbeeld...: een levensschets i.v.m. de ‘SR-onderscheiding’. Amsterdam 1992. Baarle, P. van, M.A. Sabajo e.a. Arhwaka lokonong djang: Arowakse taalkursus en woordenboek. Amsterdam/Haarlem: Instituut voor Algemene Taalwetenschap/Sociaal-culturele vereniging Ikyoshie, 1989. (Publikaties van het Instituut voor Taalwetenschap nr. 55.) Baarle, Peter van. Eighteenth century descriptions of Arawak by Moravian missionaries. In: Elke Nowak, Elke [Hrsg.], Languages different in all their sounds...: descriptive approaches to Indigenous languages of


80

the Americas 1500 to 1850. Münster: Nodus, 1999, (Studium Sprachwissenschaft: Beiheft 31), pp. 117-154. Baarle, Peter van. Pronouns in Arawak. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Baart, Willem Johannes Hermanus. Cuentanan di Nanzi: een onderzoek naar oorsprong, betekenis en functie van de papiamentse spinverhalen. Amsterdam: Rodopi, 1983. (Diss.) Babel, Liesbeth. ‘De wereld is een paardestaart.’ In: Vrouw & Gezondheidszorg, 1 (1992), nr. 4, september/oktober, pp. 18-19. Baboeram, Dew (a). Sarnami en socialisme: een antwoord op Gowricharn. In: Oso [oude serie], 3 (1978), nr. 1, pp. 45-52. Baboeram, Dew (b). Het jonge hindostaans bewustzijn. In: Span'noe, 4 (1978), nr. 6-7, pp. 26-27. Baboeram, Dew (c). Adoebe lobi/Alles op alles: Cairo's nieuwste, niet Cairo's beste! In: Kompe, 2 (1978), nr. 2, februari, pp. 20-21. Bachrach, A.G.H. (e.a. - hoofdredactie). Moderne encyclopedie der wereldliteratuur. 2e dr. Haarlem/Antwerpen: De Haan/ Standaard, 1980-1984. (10 dln) Baetens, Jan & Ginette Verstraete (red.). Cultural studies: een inleiding. Nijmegen: Vantilt, 2002. Baggerman, Arianne. Een lot uit de loterij: het wel en wee van een uitgeversfamilie in de achttiende eeuw. 2e, gew. ed. Den Haag: Sdu, 2001. (Nederlandse cultuur in Europese context, 17; IJkpunt 1800, 3.) (Diss.) Baidjnath Misier, C. Hoy: offer & yoga: het hindoeïsme, deel 2. [S.l.]: Stichting Ashrama, 2000. Bajnath, Krishnedat (a). Sarnami literatuur - 1: Goeroedath Kallasingh, de toneelschrijver. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 4, pp. 23-24. Bajnath, Krisnedath (b). Het beginstadium van de Sarnami literatuur. In: Lalla Rookh, 3 (1978), nr. 6, p. 29-35. Bajnath, Krishnedat (c). Rahman Khan: de grondlegger van de schriftelijke traditie. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 8, pp. 17-19. Bajnath, K. (d). Een vraaggesprek met de dichter Jit Narain. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 4, p. 25. Bajnath, K. Een overzicht van de Sarnami literatuur. [Leiden] 1979. (Scriptie.) Bajnath, K. Rabin S. Baldesingh: ‘Stifa’. In: Bhāsā, 1 (1984), nr. 4, augustus, pp. 24-26. Bajnath, K. (a). Recente Sarnámi literatuur. In: Bhāsā,, 2 (1985), nr. 3, juni, pp. 11-16. Bajnath, K. (b). Recente Sarnámi literatuur. In: Bhāsā, 2 (1985), nr. 4, october, pp. 11-18. Bajnath, Krish (a). Interview met Paul Marlee. In: Kalá, 1 [1986], [nr. 1, juni], pp. 4-6. Bajnath, Krish (b). Interview met literatuurprijswinnaar Michael Slory. In: Kalá, 1 (1986), nr. 2, december, pp. 20-22. Bajnath, Krish. Het Sarnami: meer dan huis-, tuin- en keukentaal. in: Hindostanen: van contractarbeiders tot Surinamers. Onder redactie van Benjamin S. Mitrasingh & Marita S. Harpal. Paramaribo: Stichting Hindostaanse Immigratie, 1998, pp. 44-55. Bakker, Eveline, Leo Dalhuisen, Maurits Hassankhan & Frans Steegh. Geschiedenis van Suriname: van stam tot staat. Zutphen: Walburg Pers, 1993.


Bakker, Freek. De eredienst voor Kālī. In: Oso, 17 (1998), nr. 2, november, pp. 117-129. Bakker, Freek L. Hindoes in een creoolse wereld: impressies van het Surinaamse hindoeïsme. Zoetermeer: Meinema, 1999. Bakker, Jan-Hendrik. Weemoed om rijst, India en Suriname. In: Haagsche Courant, 12 januari 2001. Bakker, Kees de. Albert Helman (Lodewijk Lichtveld): De glorende dag. In: Kees de Bakker, Mijn eerste boek: 30 schrijversdebuten. 2e herz. dr. Schoorl: Conserve, 1999, pp. 73-76. Bakker, Siem & Willem Kurstjens (samenstelling). Nieuwe maatjes: opvallende debuut-verhalen uit de Nederlandse en Vlaamse tijdschriften van 1988 tot 1994. Breda: De Geus, 1995. Bal, Mieke. Literatuurwetenschap interdisciplinair. In: Spektator, 18, (1988-1989), nr. 5, mei, pp. 336-339. Baldewsingh, Rabin. Is Sarnami een taal? in: Aisa Samachar, 10 (1984), nr. 10, december, pp. 3-5. Baldewsing[h], R. Orale literatuur van de hindostanen. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 166-169. Baldewsingh, Rabin S. Van baithak gana tot hindipop. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 103-109. Balker, Hellen. Poëzie-ochtenden op de AMS. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 3/4, juli, pp. 4-5. Banerjee, Arunendu. Rabindranath Tagore's ‘Santiniketan’: the body, soul and mind of built environment and


81 architecture. In: Indian Horizons (Indian Council for Cultural Relations), 48 (2001), nr. 2, april-june, pp. 43-53. Banham, Martin, Errol Hill, George Woodyard (eds.). The Cambridge guide to African and Caribbean theatre. Advisory editor for Africa Olu Obaferni. Cambridge: Cambridge University Press, 1994. Banna, Yuri & Yok Moy. De voorouders en haar winti. Amsterdam: Powel, [1991]. [Banna, Yuri]. Odo's: een bloemlezing van Surinaamse spreekwoorden en gezegden. [Amsterdam: 1993]. Barentz-Schönberg, [S.J.]. Negersprookjes. Met illustraties van A. Poussin. msterdam: Jacob van Campen, [1917]. (Jacob van Campen's Jongens- en Meisjes-Bibliotheek, Serie II, nr. 26 en 29.) (2 dln) Bartelink, E.J. Hoe de tijden veranderen: herinneringen van een ouden planter. Paramaribo: H. van Ommeren, 1916. Basham, A.L. The wonder that was India: a survey of the history and culture of the Indian sub-continent before the coming of the Muslims. 3rd, rev. ed., repr. London: Sidgwick & Jackson, 1979. Bassnett, Susan. Comparative literature: a critical introduction. Oxford/ Cambridge: Blackwell, 1993. Baud, Michiel & Marianne C. Ketting (red.). ‘Cultuur in beweging.’ Creolisering en Afro-Caraïbische cultuur. Rotterdam: Bureau Studium Generale, Erasmusuniversiteit, 1989. (Reeks Studium Generale Rotterdam 89.03.) Baudert, D.G. Auf der Hut des Herrn: Rückblick auf zweihundert Jahre Herrnhuter Missionsgeschichte. Herrnhut: Verlag der Missionsbuchhandlung, 1931. Baur, Fr. Geschiedenis van de letterkunde der Nederlanden. Eerste deel. 's Hertogenbosch [etc.]: Teulings [etc.], [1939]. Bayer, A.E. Surinaamse arbeiders in Nederland. Met een woord vooraf van A.J.F. Köbben. Assen: Van Gorcum, 1965. (Samenlevingen buiten Europa: Actuele onderwerpen, 1.) Bean, Theo (e.a., red.). Een gat in mijn hart: een boek gebaseerd op tekeningen en teksten van kinderen na de vliegramp in de Bijlmermeer van 4 oktober 1992. Naar ideeën van: Theo Bean en Reinier Gadellaa. Zwolle: Waanders, 1993. Beatrice (Fiet). Pritipangi odobuku. Paramaribo: v.d. Boomen, 1993. Beck, Hartmut. Brüder in vielen Völkern: 250 Jahre Mission der Brüdergemeine. Erlangen: Verlag der Ev.-Luth. Mission, 1981. (Erlanger Taschenbücher, Band 58.) Beck, Siegfr. Uit den maatschappelijken arbeid van de Zending der Evangelische Broedergemeente in Suriname, in 't bijzonder met betrekking tot de opvoeding van de mannelijke rijpere jeugd: lezing gehouden door - op 10 juni 1920 te Paramaribo voor de Groep Suriname van het Algemeen Nederlandsch Verbond. [Paramaribo]: Groep Suriname van het Algemeen Nederlandsch Verbond, 1920. Becker, Luciël E. Beeldende kunst: in bloei, verscheidenheid en perspectief: enige notities, vragen en gedachten bij een historische tentoonstelling. In: Kalá, 2 (1987), nr. 1, juli, pp. 10-16. Bedacht, Rudy. Guitarra querida/Geliefde gitaar: 100 composities. Amsterdam: Multi-Musica, 1997. Beekman, E.M. The hidden force. In: Reggie Baay, Peter van Zonneveld (red.), Indisch-Nederlandse literatuur: detien bijdragen voor Rob Nieuwenhuys. Utrecht: HES, 1988, pp. 148-193.


Beeldsnijder, Ruud (a). Uit het leven in de jaren dertig. In: Mutyama, 1 (1990), nr. 2, pp. 25-26. Beeldsnijder, Ruud (b). Het Koninkrijksstatuut resoluut verworpen! In: Vereniging Ons Suriname 70: 18 januari 1919 - 18 januari 1989: een aanzet tot de geschiedschrijving over zeventig jaren leven en strijd van Surinamers in Nederland. [Amsterdam]: Vereniging Ons Suriname, [1990], pp. 46-52. Beeldsnijder, Ruud. Op de onderste trede: over vrije negers en arme blanken in Suriname 1730-1750. In: Oso, 10 (1991), nr. 1, pp. 7-30. Beeldsnijder, Ruud. Pers en vrijheid in achttiende-eeuws Suriname. In: Censuur in Suriname. [Bijzonder nummer van:] Mutyama, 3 (1992), nr. 4, pp. 48-51. Beeldsnijder, Ruud (a). Het historische bewustzijn bij Albert Helman. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 28-43. Beeldsnijder, Ruud (b). Een weinig bekende brief over de heelmeester, lukuman en slavenjager Quassie. In: Oso, 12 (1993), nr. 1, april, pp. 82-86. Beeldsnijder, Rudi Otto. ‘Om werk van jullie te hebben’: plantageslaven in Suriname, 1730-1750. Utrecht: Vakgroep Culturele Antropologie, 1994. (Bronnen voor de studie van Afro-Suriname, deel 16.) (Diss.) Beeldsnijder, Ruud. Gouverneur Mauricius in zijn eerste Surinaamse brieven en journalen. In: Oso, 15 (1996), nr. 1, pp. 55-66.


82 Beet, Chris de. De eerste Boni-oorlog, 1765-1778. Utrecht: Centrum voor Caraïbische studies, Instituut voor culturele antropologie, Rijksuniversiteit Utrecht, 1984. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 9.) Beet, Chris de. Een staat in een staat: een vergelijking tussen de Surinaamse en Jamaicaanse marrons. In: Oso, 11 (1992), nr. 2, oktober, pp. 186-193. Beet, Chris de (red.). Skrekiboekoe: boek der verschrikkingen: visioenen en historische overleveringen van Johannes King. Utrecht: Vakgroep Culturele Antropologie Universiteit Utrecht, 1995. (Bronnen voor de Studie van Afro-Suriname, 17.) Beet, Chris de & Miriam Sterman. Aantekeningen over de geschiedenis van de Kwinti en het dagboek van Kraag (1894-1896). Utrecht: Centrum voor Caraïbische studies, Instituut voor culturele antropologie, Rijksuniversiteit Utrecht, 1980. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 6.) Beet, Christoffel de & Miriam Elisabeth Sterman. People in between: the Matawai maroons of Suriname. Meppel: Krips Repro, [1981]. (Diss.) Beet, Chris de & H.U.E. Thoden van Velzen. Bush Negro Prophetic Movements: Religions of Despair? In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, 133 (1977), pp. 100-135. Beets, Nicolaas. De bevrijding der slaven: redevoering gehouden in openbare vergaderingen van de Nederlandsche Maatschappy tot bevordering van de afschaffing van de slaverny. Haarlem: De Erven F. Bohn, 1856. Behn, Aphra. Oroenoko of de Koninklijke Slaaf. Vertaald en van een nawoord voorzien door Albert Helman. De Arbeiderspers, Amsterdam 1983. Grote ABC nr. 451. [Beijer, E.] Suriname in deszelfs tegenwoordigen toestand. Door eenen inwoner aldaar. [Met gegrav. tit. en vign. door D. Veelwaard]. Amsterdam: C.G. Sulpke, 1823. Bekkering, H. en A.J. Gelderblom (red.). Veelstemmig akkoord: naar een nieuwe literatuurgeschiedenis: verslag studiedag literatuurgeschiedenis Den Haag, 17 januari 1997. Den Haag: Sdu/ Nederlandse Taalunie, 1997. (Voorzetten 52.) Bel, Jacqueline. Receptie-onderzoek en literatuurgeschiedenis: de Indische roman als broeierige vrijplaats van de Nederlandse literatuur. In: Indische Letteren, 7 (1992), nr. 4, pp. 195-203. Bel, Jacqueline. Nederlandse literatuur in het fin de siècle: een receptie-historisch overzicht van het proza tussen 1885 en 1900. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1993. Bel, Jacqueline. Manfield Park versus de Camera Obscura: ‘De familie Kegge’ als koloniaal verhaal. In: Liesbeth Korthals Altes, Dick Schram (red.), Literatuurwetenschap tussen betrokkenheid en distantie. [Assen]: Van Gorcum, 2000, pp. 377-387. Belfor, Adelia. Het was 7 februari, er moest iets gebeuren. In: A. de Kom: zijn strijd en ideeën. Samengesteld door het Anton de Kom - Abraham Behr Instituut. Amsterdam: Sranan Buku, 1989, pp. 63-67. Belle, Hilde van. Cees Nooteboom. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 66, augustus 1997, 21 pp. Belmonte, B.E.C. Neêrlands West-Indie in zijne belangen en Dr. W.R. van Hoëvell in zijn ‘Slaven en vrijen’: slavernij, emancipatie, kolonisatie. Leiden: P.H. van den Heuvel, 1855. Benítez-Rojo, Antonio. La isla que se repite: El Caribe y la perspectiva postmoderna. Hanover, NH: Ediciones del Norte, 1989.


B[enjamins], H.D. Een koninklijke slaaf in Suriname: roman door Aphra Behn. Aanteekeningen betreffende de schrijfster. In: WIG, 1 (1919-20), dl. 1, pp. 474-476. Benjamins, H.D. Nog eens: Aphra Behn. In: WIG, 2 (1920-21), dl. 3, p. 517-538. B[enjamins], H.D. Twee oude boekjes over Suriname. In: WIG, 4 (1922-23), pp. 167-176. B[enjamins], H.D. Nog een paar oude boekjes over Suriname. In: WIG, 6 (1924-25), pp. 582-592. B[enjamins], H.D. (a). Oude verdichte verhalen over Guiana. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 17-30. B[enjamins], H.D. (b). Over het boek van Ottho Keye. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 535-543. Benjamins, H.D. Is Aphra Behn in Suriname geweest? Met nog iets over de schrijfster. In: WIG, 8 (1926-27), dl. 9, pp. 451-462. B[enjamins], H.D. Boekbespreking [V. Sackville-West, Aphra Behn: the incomparable Astrea.] In: WIG, 11 (1929-30), pp, 89-94. Benjamins, H.D. Dr. Herman F.C. ten Kate †, 21 juli 1858-5 februari 1931. In: WIG, 12 (1930-31), pp. 496-


83 502. Benjamins, H.D. (a). Boekbespreking [Albert Helman, De stille plantage.] In: WIG, 14 (1932-33), pp. 135-144. Benjamins, H.D. (b). Joh. F. Snelleman, 1852-26 December 1932. In: WIG, 14 (1932-33), pp. 305-310. Benoit, P.J. Voyage à Surinam: description des possessions néerlandaises dans la Guyane. Cent dessins pris sur nature par l'auteur. Lithographiés par Madou et Lauters. Bruxelles: Société des Beaux-Arts (De Wasme et Laurent), 1839. Benoit, P.J. Reis door Suriname: beschrijving van de Nederlandse bezittingen in Guyana. Een vertaling van de oorspronkelijke uitgave Voyage à Surinam met honderd tekeningen in kleur, bewerkt door Chris Schriks. Voorzien van een samenvatting in de Engelse taal door Silvia W. de Groot. Zutphen: De Walburg Pers, 1980. Bentram-Matriotte, Hella. De zwarte Cats: of neokolonisatie der Surinaamse volkswijsheid. Met illustraties van Frimangronman. Zutphen: De Walburg Pers/C.F.J. Schriks, 1978. Berg, Margot van den. ‘Mingo, joù no man’: oud-Sranan in verhoren en verslagen van rechtszaken. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, november, pp. 241-253. Berg, Willem van den. De ontwikkeling van de term ‘romantisch’ en zijn varianten in Nederland tot 1840. Assen: Van Gorcum, 1973. (Diss.) Berg, W. van den. Het literaire genootschapsleven in de eerste helft van de negentiende eeuw. In: De negentiende eeuw 7 (1983), nr. 2, juni, pp. 146-178. Berg, W. van den (a). Kanttekeningen bij de letterkundige Romantiek. In: De negentiende eeuw, 8 (1984), nr. 2, oktober, pp. 53-71. Berg, W. van den (b). Sociabiliteit, genootschappelijkheid en de orale cultuur. In: M. Spies (red.), Historische letterkunde: facetten van vakbeoefening. Groningen: Wolters Noordhoof, 1984, pp. 151-170. Ook in: Willem van den Berg, Een bedachtzame beeldenstorm: Beschouwingen over de letterkunde van de acttiende en de negentiende eeuw. Onder redactie van Klaus Beekman, Marita Mathijsen en George Vis. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1999, pp. 65-87. Berg, W. van den (a). Romantiek in de Europese letterkunde. In: G.J. van Bork & N. Laan (red.), Twee eeuwen literatuurgeschiedenis 1800-2000: poëticale opvattingen in de Nederlandse literatuur. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1986, pp. 44-54. Berg, W. van den (b). Realisme in de Europese letterkunde. In: G.J. van Bork & N. Laan (red.), Twee eeuwen literatuurgeschiedenis 1800-2000: poëticale opvattingen in de Nederlandse literatuur. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1986, pp. 78-84. Berg, W. van den. Literatuurgeschiedenis en cultuurgeschiedenis. In: Spektator, 16 (1986-1987), nr. 1, pp. 29-40. Berg, W. van den. De Nederlandse romantiek, een verschijnsel in de marge? In: De Gids, 153 (1990), pp. 79-87. Berg, Willem van den. Een bedachtzame beeldenstorm: beschouwingen over de letterkunde van de achttiende en negentiende eeuw. Onder redactie van Klaus Beekman, Marita Mathijsen en George Vis. [Amsterdam]: Amsterdam University Press, 1999. Berg, W. van den. Over literatuur. [Amsterdam]: Vossiuspers AUP, [2000]. (Afscheidsrede.)


Berg, Willem van den, Henk Eijssens, Joost Kloek, Peter van Zonneveld (red.). Hildebrand, Camera Obscura. Amsterdam: Athenaeum-Pola & Van Gennep, 1998. (Delta.) (2 dln) [Bergendahl, A.A.] [Mededeeling van] Het Dames-Comité te Amsterdam, ter bevordering van de Evangelieverkondiging ook na de Afschaffing van de Slavernij in Suriname. [Amsterdam: Dames-Comité te Amsterdam ter bevordering van de Evangelie-verkondiging en de Afschaffing der Slavernij in Suriname, 1863.] Berkel, Adriaan van. Amerikaansche voyagien, behelzende een reis na Rio de Berbice, gelegen op het vaste land van Guiana, mitsgaders een andere na de colonie van Suriname, gelegen in het Noorder deel van het gemelde landschap Guiana. Ondermengd met alle de byzonderheden noopende de zeden, gewoonten, en levenswijs der inboorlingen, boomen aard-gewassen, waaren en koopmanschappen, en andere aanmerkelijke zaaken. Beschreven door -. Tot Amsterdam: by Johan ten Hoorn, boekverkooper, tegenover het Oude Heren Logement, in de Historischryver, 1695. Berkum, H. van. Parasieten: Surinaamsche schetsen, ontsproten uit de vertellingen van een gewezen planter.


84 In: Gelderland: tijdschrift voor Nederlandsche letterkunde. Onder redactie van W. van de Poll. Tiel: Wed. D.R. van Wermeskerken, 3 [1854], deel II, pp. 1-39. Berne, Frank van (a). Inventaris van de archieven van het Algemeen Nederlands Verbond (1894) 1895-1941. [Nijmegen 1995.] Berne, Frank van (b). Het Algemeen-Nederlands Verbond 1895-1940. In: Tussen cultuur en politiek: het Algemeen-Nederlands Verbond 1895-1995. Onder redactie van Pieter van Hees en Hugo de Schepper. Hilversum/Den Haag: Verloren/Het Algemeen-Nederlands Verbond, 1995, pp. 31-120. Berry-Haseth, Lucille, Aart G. Broek i Sidney M. Joubert. Pa saka kara: antologia di literature Papiamentu. Revishon, aktualisashon i ampliashon di Di Nos: antologia di nos literatura di Pierre Lauffer. Willemstad: Fundashon Pierre Lauffer, 1998. (2 dln) Bertens, Hans. In het labyrint: postmodern, postmodernisme, postmoderniteit. In: Tijdschrift voor literatuurwetenschap, 1 (1996), nr. 2, pp. 113-127. Bertens, Hans. The debate on postmodernism. In: Hans Bertens & Douwe Fokkema, International postmodernism: theory and literary practice. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 3-15. Besselink, Marijke. Maria Sibylla Merian (1647-1717): kunstenares en onderzoekster. In: Teylers Magazijn, nr. 58 (16 (1998), nr. 1), voorjaar, pp. 2-7. [Beudeker, Co e.a. (red.).] Het Amsterdamse kinderen boek. [Eindredactie: Liesbeth Iest e.a.] Amsterdam: Wimpel, [1989]. Beversluis, Martien. Negerliederen. Vertaald, bewerkt en geschreven door -. Met bandteekening en illustraties van Melle. Hilversum: De Boekenvrienden ‘Solidariteit’, 1934. (Uitgave no. 2.) Bezemer, F. Een Dichter-Gouverneur-Generaal van Suriname. In: Den Gulden Winckel, 8 (1909), No. 1, 15 Januari, p. 1-5. Bhabha, Homi K. Postcolonial criticism. In: Stephen Greenblatt & Giles Gunn (eds.), Redrawing the boundaries: the transformation of English and American literary studies. New York: The Modern Language Association of America, 1992, pp. 437-465. Bhagwanbali, Radjinder. Contracten voor Suriname: arbeidsmigratie vanuit Brits-Indië onder het indentured-labourstelsel. Den Haag: Amrit, 1996. (Diss.) Bhola, R. Rouwrituelen onder Hindoestanen? Den Haag [1997]. Bibliografie van Suriname. Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking en Ontwikkeling, Amsterdam-Zuid, [1972]. Bibliography of the Summer Institute of Linguistics in Suriname. [Paramaribo]: SIL, 1997. Bibliotheekstatistiek in Suriname 1978. [Paramaribo]: Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, Afdeling Onderzoek, 1979. (2 dln.) Bickerton, Derek. Roots of language. Ann Arbor: Karoma Publishers, 1981. Bickerton, Derek. Creoles and West African languages: a case of mistaken identity? In: Pieter Muysken & Norval S.H. Smith (eds.), Substrata versus universals in Creole genesis. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins, 1986, (Creole Language Library, 1), pp. 25-40. Biervliet, H.A. Cairo's Adoebe-lobi. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 1, maart, pp. 17-18. Bies, Renata de. Het Surinaams-Nederlands. In: Ria Vanderauwera & Wim Neetens (red.), De grote overtocht: proza en poëzie uit het Karaïbische gebied. Antwerpen: Exa, 1983, pp. 230-236.


Bies, Renata de (a). De economische crisis en de woordenschat: een verkenning van het taalgebruik in Suriname tengevolge van de crisis. Paramaribo: Universiteit van Suriname, 1996. Bies, Renata de (b). Woordenlijst Surinaams-Nederlands: vijftien jaar administratietaal van de Republiek Suriname. Paramaribo: Universiteit van Suriname, 1996. Bies, Renata de. Het Nederlands in Suriname. In: Vlaanderen, 46 (1997), nr. 1, januari-februari, pp. 9-15. Biharie, S. Hindostaanse muziekinstrumenten en zang in Suriname. In: NWIG, 48 (1971), nr. 2/3, december, pp. 193-200. Biharie, Swamipersad. De Hindoestaanse en andere muziekculturen in Suriname. Monster 1989. Bijlsma, R. David de Is.C. Nassy, schrijver van de Essai historique sur Surinam. In: Bijdragen tot de Vaderlandsche Geschiedenis, 5e reeks, deel 6, 1919, p. 218 e.v. Engelse vertaling in: Robert Cohen (ed.). The Jewish nation in Surinam: historical essays. Amsterdam: Emmering, 1982, pp. 64-73. Bijlsma, R. Het archief der Nederlandsch Portugeesch-Israëlietische gemeente in Suriname tot omstreeks 1864. 's-Gravenhage: Algemeene Landsdrukkerij, 1920.


85 Bijvoet, Th.A.P. [e.a.]. De Gemeenschap. 's-Gravenhage: Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum, 1986. (Schrijversprentenboek 24.) Bilby, Kenneth M. Les Boni et les communes: un problème d'intégration. In: Equinoxe, 11 (1987), nr. 24, pp. 100-111. Bilby, Kenneth M. War, peace and music: the Guianas. In: Hemisphere, 1 (1989), nr. 3, pp. 10-12. Bilby, Kenneth M. the remaking of the Aluku: culture, politics, and Maroon ethnicity in French South America. Baltimore: The Johns Hopkins University, 1990. (Diss.) Bilby, Kenneth M. The emergence of an ethnic enclave: the Aluku. In: SWI Forum, 8 (1991), nr. 2, december, pp. 48-55. Bilby, Kenneth M. Latent intervocalic liquids in Aluku: links to the phonological past of a maroon creole. In: Francis Byrne & John Holm (eds.), Atlantic meets Pacific: a global view of pidginization and creolization. Amsterdam [etc.]: John Benjamins, 1993, pp. 25-35. (Creole Language Library, 11.) Bilby, Kenneth M. Oral traditions in two Maroon societies: the Windward maroons of Jamaica and the Aluku Maroons of French Guiana and Suriname. In: Wim Hoogbergen (ed.), Born out of resistance: on Caribbean cultural creativity. Utrecht: ISOR, 1995, pp. 169-180. Bilby, Kenneth. Aleke: nieuwe muziek en nieuwe identiteiten. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 49-58. Bilby, Kenneth. ‘Aleke’: new music and new identities in the Guianas. In: Latin American Music Review, 22 (2001), nr. 1, pp. 31-47. Bilby, Kenneth. Aluku: a Surinamese creole in French territory. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Binnendijk, Chandra van. Uma sma tori: Nola Hatterman: terugblik op een strijdbaar en produktief leven. In: De Ware Tijd, 23 juni 1984. Binnendijk, Chandra van. De analytische poëzie van Jit Narain: ‘Ik begrijp de dingen in flarden, mijn gevoel is daarbij vervreemd’. In: De Ware Tijd Literair, nr. 204, 26 januari 1991. Binnendijk, Chandra van. Jit Narain staat stil bij 50 jaar: De dichter en zijn angst voor het Grote Loslaten. In: De Ware Tijd Literair, 8 augustus 1998. [Binnendijk, Chandra van.] Kollectief van beeldende werkers Waka Tjopu: het scheppen van een artistiek klimaat. [Paramaribo: Kollectief van Beeldende Werkers ‘Waka Tjopu’, [ca. 1990]. [Binnendijk, Chandra van.] 100 Jaar Drukkerij van den Boomen. Paramaribo: H. van den Boomen, 1991. Binnendijk, Chandra van & Paul Faber (red.). Sranan: cultuur in Suriname. Amsterdam/ Rotterdam: Konink lijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992 Binnendijk, Chandra van & Paul Faber. Twintig jaar beeldende kunst in Suriname/ Twenty years of visual art in Suriname: 1975-1995. Paramaribo [etc.]: Stichting Surinaams Museum [etc.], [1995]. (2de herz. dr. 2000. onder de titel Beeldende kunst in Suriname: De twintigste eeuw = Visual art in Suriname: the twentieth century.) Binnendijk, W.A. van. Toneel en volkstheater: de toneelkunst in vroeger jaren. In: Suralco Magazine, 1 (1975), nr. 1, pp. 6-7. Bire, Suryaprasad. Surinam Desh tatha apravas jivan aur Hindi Bhasha. Paramaribo: Hindi Parishad, 1982.


Bire, Suryaprasad. Surinam Desh aur Hindi. In: Shankarrav Londhe (ed.), Vishwa Hindi. Delhi: Rupaka Printers, Navina Shahdara, 1983, (Derde Wereld Hindi Conferentie), pp. 286-289. Birney, Alfred. Yournael van Cyberney: internetinkt van - aangevuld met de top-1000 uit de Indische bellettrie. Haarlem: In de Knipscheer, 2001. Blaaspijp, Louis Julien Henny (a). Sranang koeltoeroe singi foe banja soesa, lakoe kanga. Paramaribo: Culturele Vereniging Alomi-Jaba, 1983. Blaaspijp, Louis Julien Henny (b). Sranang krijoro koeltoeroe kongvo singi. Paramaribo: Culturele Vereniging Alomijaba, 1983. Blaaspijp, Louis Julien Henny. Grontapoe na hasitere, ai wai so, ai wai so, tide na foe mi, tamara na foe joe, si na bribi. Paramaribo: 1988. Blakely, Allison. Blacks in the Dutch world: the evolution of racial imagery in a modern society. Bloomington, Ind.: Indiana University Press, 1993. Blanca-Ramnandanlal, Sh. & Leo Ferrier (samenvatting). Organisatie en bewustwording bij de inheemsen in Suriname na de Tweede Wereldoorlog. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 18-25.


86 Blatz, Joh. Het Killinger kabaal in Suriname: verslag van de merkwaardige zitting van het Hof van Justitie te Paramaribo op 13-17 maart 1911. Openbare Aanklager v.s. F. Killinger e.a. Oranjestad: Blatz, 1955. Bleicher, Thomas. Elemente einer komparatistischen Imagologie. In: Komparatistische Hefte, nr. 2 (1980), Literarische Imagologie - Formen und Funktionen nationaler Stereotype in der Literatur, pp. 12-24. [Blok, Corry Blok et al. (eindred.).] Rotterdam vrouwenstad. Rotterdam: Rotterdamse Vrouwenraad, 1986. Blokland, A. Bibliotheekwerk in Suriname en de nationale crisis: conceptrapport n.a.v. het werkbezoek aan het Cultureel Centrum Suriname in augustus 1990. ['s-Gravenhage]: NBLC, 1990. Blom, Anthony. Verhandeling van den landbouw, in de colonie Suriname. Amsterdam: J.W. Smit, 1787. Blom, Onno (red.). Een reservaat van pekelharingen: Nederlandse schrijvers over hun verre vaderland. Amsterdam: Prometheus, 1996. Blom, Paul. 2 september 1839: opening van de Salon des Variétés in de Nes in Amsterdam: kleine theaters voor aanstormend talent in Amsterdam. In: R.L. Erenstein (hoofdred.), Een theatergeschiedenis der Nederlanden: tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Redactie D. Coigneau e.a. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1996, pp. 410-427. Blonden, J.L. Levensbericht en werken van Dr. Philip Fermin: schrijver over Suriname, overleden te Maastricht in 1813. Maastricht: Boosten & Stols, 1930. Blufpand, K., L. Hulshof, C. Tjoe Fat en V. Tjon A Joe-Robles. Het Surinaams-Javaans. In: Riwayat, nr. 1, mei 1987, pp. 34-36. [Overdruk van een hoofdstuk uit het Werkboek Taaldidaktiek.] Boeck, Filip De. Het discours van de postkolonialiteit: de problematiek van identiteit en representatie. In: Joris Vlasselaers & Jan Baetens (red.), Handboek culturele studies: concepten, problemen, methoden. Leuven/Amersfoort: Acco, 1996, pp. 139-149. Boef, August Hans den. De hele jobsiade: Nederlandse fictie en de Indonesische dekolonisatie van troost tot trauma. In: Bzzlletin, 25 (1995), nr. 228, september, Nederland & Nederlandsch Indië, pp. 65-78. Boef, August Hans den. Astrid Roemers trilogie van het verscheurde Suriname. In: Bzzlletin, 27 (1998), nr. 255, april, pp. 32-36. Boef, A.H. den. Het schuldige Suriname van Astrid Roemer. In: Ons Erfdeel, 43 (2000), nr. 3, mei-juni, pp. 353-360. Boehmer, Elleke. Colonial & postcolonial literature. Oxford: Oxford University Press, 1995. Boekholt, P.Th.F.M. & E.P. de Booy. Geschiedenis van de school in Nederland vanaf de middeleeuwen tot aan de huidige tijd. Assen [etc.]: Van Gorcum, 1987. Boekhoudt, W. ‘Uit mijn verleden’: bijdrage tot de kennis van Suriname. Winschoten: Van der Veen, 1874. Boer, M.G. de. Een Nederlandsche goudzoeker: een bijdrage tot de geschiedenis onzer nederzettingen aan de Wilde Kust. In: Tijdschrift voor Geschiedenis, Land- en Volkenkunde, 18 (1903), pp. 1-18. Boer, M.W.H. de. Report of a contact with stone-age Indians in Southern Surinam. In: NWIG, 47 (1970), no. 3, november, pp. 249-259. Boer, Peter de. Albert Helman. In: Kritisch Literatuur Lexicon, afl. 8, oktober 1982. 15 pp. Boer, Welmoed de. Tajiya, een verloren Islamitisch rouwfestival. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 287-294.


Boers, Anthia C.M. Anansi: volksverhalen uit Suriname. Amsterdam [etc.]: Van der Weerd, [1975]. Boers, A.E. Over de beweging in deze dagen. Geschreven en gesproken voor den Volksbond, 6 juli 1911 (betr. anti-kolonialisme). Paramaribo: J.H. Oliveira, [1911]. Bogaerts, Tineke. De historische romans van Cynthia McLeod. In: Kleio, 42 (2001), nr. 5, pp. 24-27. Boheemen, H. van. Surinaamse onderwijszorgen. In: WIG, 22 (1951), pp. 65-91. [Bokhout, D. e.a. (samenstelling).] Gids van Suriname: uitgegeven. ter gelegenheid van het bezoek van H.M. Koningin Juliana en Z.K.H. prins Bernhard, october-november 1955. [Paramaribo: Regering van Suriname, 1955]. Bolingbroke, Henry. A voyage to the Demerary, containing a statistical account of the settlements there and of those on the Essequebo, the Berbice, and other contiguous rivers of Guyana. London: R. Phillips, [1807]. Bolland, O. Nigel. Creolization and creole societies: a cultural nationalist view of Caribbean social history. In: Alistair Hennessy (ed.), Intellectuals in the twentieth-century Caribbean. Volume I. Spectre of the New Class: the Commonwealth Caribbean. London/Basingstoke: Macmillan, 1992, pp. 50-79. Bolland, O. Nigel. The challenge of rewriting West Indian histories. In: Small Axe, 4 (2000), nr. 2, pp. 216-223.


87 Bomans, Godfried. Maria Sibylla Merian: groeiende belangstelling voor een merkwaardige vrouw. In: Godfried Bomans, Werken IV: bijdragen aan de Volkskrant. Bezorgd door Annemarie Feilzer en Peter van Zonneveld. Amsterdam: De Boekerij, 1997, pp. 55-60. Bonaparte, Roland. Les habitants de Suriname: notes recueillies à l'exposition coloniale d'Amsterdam. Paris: Imprimerie A. Quantin, 1884. Boogaart, E. van den. Colour prejudicie and yardstick of civility: the initial Dutch confrontation with black Africans, 1590-1635. In: Robert Ross (ed.), Racism and colonialism: essays on ideology and social structure. The Hague: Nijhoff, 1982, (Comparative studies in overseas history, vol. 4), pp. 33-54. Boomkens, René en Adrienne van Heteren [red.]. ‘Ik woon hier voor altijd tot ik dood ben’: 51 kenners van het nieuwe Nederland klappen uit de school. [Selectie van opstelfragmenten, geschreven door kinderen van de Martin Luther Kingschool en het Marcanticollege in Amsterdam-West.] Amsterdam: De Balie, in samenwerking met Stichting A.B.C./Hogeschool van Amsterdam, 1994. Boomsma, Graa. Gedroomde schrijversbent. In: Vrij Nederland, 10 maart 2001, pp. 55-57. Boon, Gerard. Rondom de dood van Roy Horb. Deel 1: Horb ontsnapt en leeft. In: Tide tamara, nr. 6, september 1994, pp. 3-5. Boonzajer Flaes, Rob. Bewogen koper: van koloniale kapel tot wereldblaasorkest. [Amsterdam/'s-Gravenhage]: De Balie/Novib, [1993]. Booy, Elsbeth. Eer tin tin..., er was eens...: een vergelijking tussen de mondelinge literatuur van Nederland en Suriname. In: Frame, tijdschrift voor literatuurwetenschap, 13 (1998), nr. 1/2, pp. 8-23. [Borgers, Gerrit, Kees Nieuwenhuijzen, Max Nord en Hugo Pos.] Schrijvers prentenboek van Suriname. Amsterdam/'s-Gravenhage: Sticusa/ Nederlands Letterkundig Museum en Documentatiecentrum/ De Bezige Bij, 1979. Borre, Roger van den. Van realiteit naar illusie: een beschouwing bij Anil Ramdas' essays over etniciteit en literatuur. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 466-471. Bos, Gerrit. Some recoveries in Guiana Indian ethnohistory. Amsterdam: VU-Uitgeverij, 1998. (Department of Cultural Anthopology/Sociology of Development 6.) (Diss.) Bosch, G.B. Reizen in West-Indië en door een gedeelte van Zuid- en Noord-Amerika. Deel III. Utrecht: Bosch, 1843. Bosman, Lex. De lotgevallen van Justus Gerardus Swaving (1784-1835) in de West. In: Literatuur, 11 (1994), nr. 6, november-december, pp. 329-337. [Bossers, A.] Beknopte geschiedenis der Katholieke Missie in Suriname. Door een pater Redemptorist. Uitgegeven ten voordeele dier missie, en meer bepaald der R.K. weeshuizen aldaar. Gulpen: M. Alberts, 1884. B[oswijk], A[nje] H. (a). Negerjongen. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 4, 18 juli 1952, p. 4. Boswijk, Anje (b). De geboorte van Boni. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 8, 19 september 1952, pp. 1 en 4. B[oswijk], A[nje] H. (c). Is de Europese cultuur een weldaad voor de negers? In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 9, 3 oktober 1952, p. 4. Boulangé, F. (a). Koninklijke Nederduitsche Schouwburg: chronologische lijst van programma's uitgevoerd door de ‘Zuid-Hollandsche Tooneelisten’ in de Koninklijke Schouwburg Den Haag (1815-1834). [Amstelveen]: Boulangé, [1991].


Boulangé, F. (b). Koninklijke Nederduitsche Schouwburg: chronologische lijst van programma's uitgevoerd door de ‘Zuid-Hollandsche Tooneelisten’ in de Koninklijke Schouwburg Den Haag (1835-1858). [Amstelveen]: Boulangé, [1991]. Boumann, Kenneth. Catalogus Suriname XVII-XIX. In: Catalogus en lezingen bij de tentoonstellingen over Suriname in de Stedelijke Openbare Bibliotheek ‘De Biekorf’. Brugge: Kruispunt, 1995. (Kruispunt, 36 (1995), nr. 161bis, juni), pp. 5-134. Boumann, Kenneth. Le Surinam, paroles et images/ Suriname in woord en beeld. In: B. Verstraete (ed.), L'émancipation dans la littérature néerlandophone des Caraïbes/ Emancipatie in de Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Lille: Université Charles-de-Gaulle, Centre de recherches néerlandaises Michiel de Swaen, 1997, (Alluvions/ Bilingue), pp. 123-129. Bouwhuijsen, Harry van den, Ron de Bruin, Georg Horeweg. Opstand in Tempati, 1757-1760. Utrecht: Instituut voor Culturele Antropologie, 1988. (Bronnen voor de studie van Afro-Surinaamse


88 samenlevingen, 12.) Bouwman-Tjon A Tham, E.M. De kleinlandbouw in Suriname van 1650-1945. Paramaribo: 1983. (Scriptie in het kader van de M.O.-A Geschiedenis, Instituut voor de Opleiding van Leraren.) Boven, Erica van, Maaike Meijer & Agnes Andeweg. Een campobsessie met katholicisme: Literatuur en moderniteit in Nederland, 1840-1990 van Frans Ruiter en Wilbert Smulders in genderkritisch perspectief. In: Spiegel der Letteren, 41 (1999), nr. 1, pp. 57-68. Boven, Karin. De Wayana. In: SWI Forum, 9 (1992), nr. 1 & 2, oktober, pp. 145-161. Boven, Karin (red.). Over jagers, volken en geesten in het zuidelijk bos: Wajana Nekalëtpïtom/ Wajana verhalen. Paramaribo: Leo Victor, 1995 [= 1996]. Boven, Karin. Sukutumulu: initiatieproeven bij de Wayana. In: Oso, 15 (1996), nr. 1, april, pp. 18-28. Boven, Karin (a) Een monster als inspiratiebron voor Wayana kunst. In: Oso, 16 (1997), nr. 1, april, pp. 73-81. Boven, Karin (b). Language and identity formation: the case of the Wayana. [Paper, gepresenteerd op het Amerikanisten Congres, Quito, 7 tot 11 juli 1997. Ter perse.] Boven, Karin. Collective identity in a changing society: the annual festivities of a Kari'na village in Suriname. [Paper, gepresenteerd tijdens de workshop Carib Studies in Georgetown, Guyana, 31 augustus tot 1 september 1998. Ter perse.] Boven, Karin. Van jachtopziener tot genezer; de Wayana pïyai. In: Oso, 18 (1999), nr. 2, november, pp. 187-195. [Boven, Karin & de Trio gemeenschappen van Tëpu en Kwamalasamutu.] Samuwaka herdacht: een geschiedenis van het Trio volk. Paramaribo: Amazon Conservation Team, Center for the Support of Native Lands, 2001. Boven, Karin & Mirjam van Nie. A Wayana shaman: sessions and spirits. In: Revindi, 2 (1988), pp. 3-17. Boven, Karin, Mirjam van Nie & Britta Veth. Drie verhalen van de Lokono (Arawakken). In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 143-149. Bovenkerk, Frank. De vlucht: Migratie in de jaren zeventig. In: Suriname: De schele onafhankelijkheid. Onder redactie van Glenn Willemsen. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1983, (Synopsis), pp. 152-181. Boxsel, Matthijs van. Morosofie: dwaze wijzen en wijze dwazen in Nederland en Vlaanderen. Amsterdam: Querido, 2001. (De encyclopedie van de domheid.) Braak, Menno ter. Verzameld Werk 5. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1949. Braak, Menno ter. Verzameld werk 6. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1950. Braak, Menno ter. Verzameld Werk 7 Kronieken, Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1952. Braak, Menno ter & E. du Perron. Briefwisseling 1930-1940. Deel II. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1964. Braasem, W.A. Sprookjes van Noord- en Zuid-Amerika. Verzameld en bewerkt door -; illustraties van H. de Vos. Amsterdam: C.P.J. van der Peet, 1956. (De sprookjeswereld [5].) Brana-Shute, Gary. On the corner: male social life in a Paramaribo Creole neighborhood. Assen: Van Gorcum, 1979. (Studies of developing countries, 22.) Brana Shute, Rosemary & Gary Brana Shute. Death in the family: ‘ritual therapy in a creole community’. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1977, nrs. 21/22, juni, pp. 24-41.


Branbergen, Anne. Tussen schoonheid en brandende vragen: Surinaamse minister-dichter op poëziefestival. In: Het Parool, 8 mei 1990. Brandsma, Frank. [Bespreking van Nederlandse literatuur: een geschiedenis.] In: Forum der Letteren, 35 (1994), nr. 2, juni, pp. 135-138. Brandt Corstius, J.C. [Bespreking van Het tijdperk der vernieuwing van de Noordnederlandse letterkunde.] In: Museum, 58 (1953), pp. 70-71. Bratawinata, Roesta. Het verhaal van Roesta Bratawinata: slachtoffer van 7 februari 1933. In: Mutyama, 1 (1990), nr. 2, pp. 15-17. Brauneck, Manfred. Die Welt als Bühne: Geschichte des europäischen Theaters. Stuttgart/Weimar: Metzler/Poeschel, 1993-1999. (3 dln) Brave, Iwan. Enkele reis Paramaribo: Terug in Suriname. Amsterdam: Bert Bakker, 1998. Bredero, G.A. Moortje: waar in hy Terentii Eunuchum heeft nae-ghevolght. Amsterdam: Cornelis Lodewijcksz. vander Plasse, 1617. Breeveld, Hans. Henny F. de Ziel (Trefossa) en het woord Srefidensi. In: De Ware Tijd, 24-8-1984.


89 Breeveld, Hans. Jopie Pengel 1916-1970: leven en werk van een Surinaamse politicus: biografie. Schoorl: Conserve, 2000. Breinburg, Petronella. Legends of Suriname. London/Port of Spain: New Beacon Books, 1971. [Breugel, G.P.C. van] Dagverhaal van eene reis naar Paramaribo en verdere omstreken in de kolonie Suriname. Amsterdam: Sulpke, 1842. Breunissen, Klaas. Bok Sark: man die haai wilde zijn. In: Weekkrant Suriname, 24 september 1992. Breunissen, Klaas. Ik heb Suriname altijd liefgehad: het leven van de Javaan Salikin Hardjo. Leiden: KITLV Uitgeverij, 2001. (Caribbean Series 21.) Breure, Marnel. In het spoor van de albatros. Amsterdam: Perdu, 1995. Breure, Marnel. Javaanse poëzie uit Paramaribo. In: Onze Wereld, 43 (2000), nr. 7/8, juli/augustus, pp. 72-74. Brink, André P. Groot verseboek 2000. Oorspronklik saamgestel deur D.J. Opperman. Kaapstad: Tafelberg, 2000. Broek, Aart G. De grenzen van Caraibische literatuur. In: Kristòf, 6 (1983), nr. 3, pp. 17-34. Broek, Aart G. Lichtveld over Debrot en Helman. In: Amigoe Ñapa, 21 februari 1986. Broek, Aart. Educando un pueblo: literaire tegenstellingen op Curaçao in de jaren '20 en '30. In: Bzzlletin, nr. 143, februari 1987, pp. 49-58. Broek, Aart G. Het zilt van de passaten: Caribische letteren van verzet: essays. Haarlem: In de Knipscheer, 1988. Broek, Aart G. Caraïbische literatuur: strijders en verliezers. Utrecht: Bureau Studium Generale RUU, 1989. (Caraïben in fragmenten.) Broek, Aart Gideon. The rise of a Caribbean island's literature: the case of Curaçao and its writing in Papiamentu. [Alblasserdam: Haveka,] 1990. (Diss.) Broek, Aart G. Het prozadebuut van Boeli van Leeuwen: De Mensenzoon. In: Drie Curaçaose schrijvers in veelvoud. Boeli van Leeuwen. Tip Marugg. Frank Martinus Arion. Onder redactie van Maritza Coomans-Eustatia, Wim Rutgers, Henny E. Coomans. Zutphen: Walburg Pers, 1991, pp. 133-140. Broek, Aart G. (a). Radertjes in het literaire bedrijf: proeve van academische bekwaamheid. In: Amigoe Ñapa, 16 april 1994. Broek, Aart G. (b). Onenigheid is een genoegen: omtrent identiteit beneden de wind. Curaçao: Amigoe, 1994. Broek, Aart G. (c). Vader, waarom hebt gij mij verlaten? In: De horen en zijn echo. Verzameling essays opgedragen aan Dr Henny E. Coomans ter gelegenheid van zijn afscheid van de Universiteit van Amsterdam op 9 september 1994. Onder redactie van Maritza Coomans-Eustatia e.a. Bloemendaal/Amsterdam: Stichting Libri Antilliani/Zoölogisch Museum, 1994, pp. 163-165. Broek, Aart G. From an oral tradition to an oral literature: vicissitudes of texts in Papiamentu (Aruba, Bonaire and Curaçao). In: Journal of Caribbean Studies, 10 (1995), nr. 3, Summer and Fall, pp. 261-282. Broek, Aart G. The literary canonization of the Papiamentu oral tradition: defining concepts. In: Edwin N. Ayubi (ed.), Papers of the third seminar on Latin-American and Caribbean folklore/ Ponencias del tercer seminario del folklore Latinoamericano y del Caribe: Curaçao, Netherlands Antilles. [Willemstad]: 1996, (Reports of the Archaeological-Anthropological Institute of the Netherlands Antilles, No. 12), pp. 51-62.


Broek, Aart G. (a). Pa saka kara. Tomo I. Historia di literatura Papiamentu. Tradukshon Lucille Berry-Haseth [e.a.]. Willemstad, Kòrsou: Fundashon Pierre Lauffer, 1998. Broek, Aart G. (b). Chris J.H. Engels en de grenzen van het Cura aose samenleven. In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 193-209. Broek, Aart G. (a). Het zilt van de passaten: Caribische literatuur in de twintigste eeuw: essays. 2de geheel herz. en uitgebr. druk. Haarlem: In de Knipscheer, 1999. Broek, Aart G. (b). Literary historiography: premises and consequences: the case of a history of literary writing in Papiamentu (Curaçao, Bonaire, Aruba and The Netherlands). In: Wadabagei: a journal of the Caribbean and its diaspora, 2 (1999), nr. 2, pp. 35-54. Broek, Aart G., Herman C. van Genderen, Paméla H. v.d. Poel-Cassé, Tineke A.J. Pruis-Groot en Christa M. Roose-Weijer. Une branche emportée par le vent: Franstalige literatuur uit de Cariben. Curaçao: Carilexis, 1997.


90 Broek, Aart G. & Marion Snetselaar. Antilliaans onthaal: een index op periodieken: Amigoe di Curaçao, Beurs- en Nieuwsberichten en La Prensa. In: Kristòf, 8 (1993), nr. 1, pp. 39-44; 8 (1993), nr. 2, p. 44; 8 (1993), nr. 3, pp. 39-46; 9 (1994), nr. 2, pp. 43-47; 10 [1997], nr. 1, pp. 41-47. Broekhuis, Hans S. ‘Met verschuldigde achting’: honderdvijfentwintig jaar boekhandel Kooyker te Leiden 1863-1988. Met bijdragen van Fj. Arkenau [...], H. Pos [e.a.]. Leiden: Kooyker, 1988. Brom, Gerard. Geschiedschrijvers van onze letterkunde. Amsterdam: Elsevier, [1945]. Bronkhorst, Daan (samenstelling). Vrijheid hoe maak je het? Amnesty International. Uitgegeven ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van de Universele Verklaring van de Rechten van de mens. Breda: De Geus, 1997. (Geuzenpocket 109.) Bronkhorst, Daan (samenstelling). Liefde kon maar beter naamloos zijn: Honderdvijftig dichteressen voor Amnesty International. Amsterdam/Breda: Amnesty International/De Geus, 2000. Bronzwaer, W.J.M., D.W. Fokkema & Elrud Kunne-Ibsch (red.). Tekstboek algemene literatuurwetenschap: moderne ontwikkelingen in de literatuurwetenschap geïllustreerd in een bloemlezing uit Nederlandse en buitenlandse publikaties. Baarn: Ambo, 1977. (Basisboeken.) Brouwer, Myrna. Het beeld van de Surinaamse Indianen in de Nederlandstalige letteren, 1598-1798. Amsterdam: Vakgroep Historische Letterkunde, Universiteit van Amsterdam, 1998. (Doctoraalscriptie.) Brouwers, Jeroen. Hélène Swarth: haar huwelijk met Frits Lapidoth 1894-1910. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1985. (Open Domein.) Brouwn, Charles. Surinaamsche staatkundige almanach voor den jaare 1793. Paramaribo: W.P. Wilkens, [1792]. Brugmans. [Lemma] Andriessen (Pieter Jacob). In: Nieuw Nederlandsch Biographisch Woordenboek. Deel 1. Onder redactie van P.C. Molhuysen en P.J. Blok. Leiden: A.W. Sijthoff, 1911, p. 143. Bruijn, Max de. Jonge schilders in Suriname. In: Tableau, 22 (2000), nr. 3, pp. 89-95. Bruijn, Peter Guido de. De tegenwereld in stelling gebracht: Historisch-kritische uitgave van de gedichten van Gerrit Achterberg. Deel I/ Teksten. Den Haag [etc.]: Constantijn Huygens Instituut, 2000.(Monumenta Literaria Neerlandica XI, I.) (Diss.) Bruijne, G.A. de. De Libanezen van Suriname: een detailstudie. In: J. Hinderink & M. de Smedt (red.), Een sociaal-geografisch spectrum: opstellen aangeboden aan Prof. Dr. A.C. de Vooys 1949-1973. Utrecht: [Geografisch Instituut], 1974, pp. 261-283. Bruijne, G.A. de. Paramaribo: stadsgeografische studies van een ontwikkelingsland. Bussum: Romen, 1976. (Geografische verkenningen, 5.) Bruin, Hillary de. Orino: 25 Indiaanse liederen (with a translation in English, Spanish and French. [Paramaribo: Afdeling Cultuurstudies van het Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, 1992.] Bruin, Hillary de. Liederen uit de praktijk van de duman. In: Oso, 18 (1999), nr. 2, november, pp. 143-154. Bruma, E.J. De opmars van het nationalisme: de nationalistische ideologie. Deel I. Paramaribo: Lionarons, [1963]. Bruma, E.J. Succesvol talencongres: Betere plaats voor het Surinaams in ons onderwijs. In: De Vrije Stem, nr. 187, 4 januari 1964.


Bruné, Paulin. Sieges & sculptures chez les noirs-marrons des Guyanes. Photographie Antoine Cercueil. Assistante de réalisation Marie Camille E. Melois. Cayenne: Editions Equinoxe Communication, [1995]. Buddingh', Hans. Het Nederlands is mijn redding. In: NRC Handelsblad, 31 augustus 1990. Buddingh', Hans. Geschiedenis van Suriname. Utrecht: Het Spectrum, 1995. [2de vermeerderde druk 1999.] Budike, Fred. Surinamers naar Nederland: de migratie van 1687 tot 1982. Amsterdam: Instituut Voortgezet Agogisch Beroepsonderwijs, 1982. Budike, Fred & Bim Mungra. Creolen en Hindostanen. Houten: Het Wereldvenster, 1986. (Caribische publikaties.) Bueno de Mesquita, I.J. [25 jaar Teroenga.] In: Teroenga, 26 (1964-65), nr. 1, november 1964, p. 3-4. Buijnsters, P.J. Libertijnse literatuur in Nederland gedurende de 18e eeuw? In: De Nieuwe Taalgids, 71 (1978), januari, pp. 50-59. Buijnsters, P.J. Over De Middelburgsche Avanturier Of het Leven van een burger persoon. Middelburg: Merlijn, 1980. Buijnsters, P.J. & Leontine Buijnsters-Smets. Bibliografie van Nederlandse school- en kinderboeken 1700-1800. Zwolle: Waanders, [1997].


91 Buiskool, J.A.E. Suriname nu en straks: een sociaal-economische en staatkundige beschouwing. Amsterdam: Salm, 1946. Buisman, J.W. De discussie over slavenhandel en slavernij, 1755-1807. In: J.W. Buisman, Tussen vroomheid en Verlichting: een cultuurhistorisch en sociologisch onderzoek naar enkele aspecten van de Verlichting in Nederland (1755-1810). Zwolle: Waanders, 1992, pp. 307-342. De buit van ‘de Amsterdam’: oude tijden herleven. [S.l.]: EuroDusnie, [1997]. Buitenspiegels: verhalen over Nederland. Door Kader Abdolah [Gerda Havertong e.a.]. Amsterdam/Den Haag: Van Gennep/ Novib/ ProBiblio, 1998. Bulletin. Uitgegeven door het Comité van de Werkloozenbeweging in Suriname ter gelegenheid van eene werkloozen manifestatie gehouden te Paramaribo op 17 Juni 1931. Paramaribo: H.B. Heyde, [1931]. Bulte, Catharina Henriëtte. Het Nederlandse hoorspel: aspecten van de bepaling van een tekstsoort. Utrecht: H & S, 1984. (Diss.) Burg, Peter van den. Dans en muziek bij de winti-pré in Suriname: een poging tot het beschrijven van het ritueel in context. Leiden: 1985. Burgemeestre, Carol. Een gesprek met Sandew Hira van Migrantenuitgeverij Warray: ‘Emancipatie is het resultaat van zelfrespect.’ In: Persona Grata, 0 (1991), pp. 36-44. Burgemeestre, Carol. Rituelen en tradities van Hindoestanen in Nederland. In: Persona Grata, 1 (1992), nr. 1/2, pp. 10-16. Burkhardt, Helmut [Hrsg.]. Reise nach Surinam: Pflanzen- und Landschaftsbilder der Louise von Panhuys 1763-1844. Mit Beitr. von Karin Görner und Klaus Dobat. Frankfurt am Main: Senckenbergische Bibliothek, 1991. Buschkens, Willem Frederik Lodewijk. Het familiesysteem der volkscreolen van Paramaribo. ['s-Gravenhage]: 1973. Diss. Buschkens, Willem F.L. The family system of the Paramaribo Creoles. English translation [from the Dutch] was prepared by Maria J.L. van Yperen. 's-Gravenhage: M. Nijhoff, 1974. (Verhandelingen - Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde; 71.) (Translation of Het familiesysteem der volkscreolen van Paramaribo.) Buschman, Marten. ‘Wat hebben we gelachen!’: het bruisende leven van Otto Sterman. In: Onvoltooid verleden, 2 (1998), pp. 34-37. Buursink, Marijke e.a. (red.). De wetenschap van het lezen: tien jaar theorie der literaire receptie. Assen/ Amsterdam: Van Gorcum, 1978. Buve, R. De positie van de Indianen in de Surinaamse plantagekolonie gedurende de 17e en de 18e eeuw: een poging tot sociaal-historische studie. Leiden 1962. Buyne, O. Orale traditie bij de stadscreolen. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 150-158. Bye, John de. Historische Schetsen uit het Surinaame Jodendom. Paramaribo s.a. (Onuitgegeven typoscript.) Cairo, Edgar. Johanna Schouten-Elsenhout sprak over haar werk. In: Sticusa Journaal, 31 maart 1972. Overgenomen in Vrije Stem, nr. 1426, 27 april 1972. Cairo, Edgar. Suriname wie ben je: Suriname in powesie. Foto's: Willem Diepraam. Amsterdam: De Populier, 1976. (De Populier, cahier no. 7.) Cairo, Edgar. Ba Anansi woi! woi! woi!: die dood van Spin. [Rotterdam]: Rotterdamse Kunststichting, 1978. (Sonde-reeks.) Cairo, Edgar. Krioro fa? Een funktioneel-analytische studie van strukturele aspekten van de kreools-orale literatuur in Suriname. Amsterdam: Instituut voor Algemene Literatuurwetenschap, Universiteit van Amsterdam, 1979. (Doctoraalscriptie.)


Cairo, Edgar. Een zwarte Hollander in Afrika op zoek naar het Negerparadijs. In: De Tijd, 19 augustus 1983. Cairo, Edgar. Lelu! Lelu! Het lied der vervreemding. Haarlem: In de Knipscheer, 1984. Calis, Piet. Onze literatuur [waarin opgenomen: Onze literatuur tot 1916 en Onze literatuur vanaf 1916. 4e opl., 2e geactualiseerde dr. Amsterdam: Meulenhoff Educatief, 1991. Cameron, Norman. Cultural life in Jamaica. In: Kijk-over-al, 2 (1948), nr. 7, p. 11. Campa, Román de la. Resistance and globalization in Caribbean discourse: Antonio Benítez-Rojo and Édouard Glissant. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by James A. Arnold. At-large editors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 87-116. Cappelle, H. van. Surinaamsche negervertellingen. In: Elsevier's Maandschrift, 14 (1904), afl. 11, pp. 314-


92 327. Cappelle, H. van (a). Surinaamsche negervertellingen: bijdrage tot de kennis van West-Indische negerfolklore. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch Indië, 72 (1916), pp. [233]-269. [Cappelle, H. van (red.) (b).] Verzameling Anansitori's. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch Indië, 72 (1916), pp. 280-379. Cappelle, H. van. Mythen en sagen uit West-Indië. Geïllustreerd door Willem Backer. Zutphen: W.J. Thieme & Cie, 1926. [Fotomechanische herdruk 1978.] Carlin, Eithne B. (a). Speech community formation: a sociolinguistic profile of the Trio of Suriname. In: NWIG, 72 (1998), no. 1 & 2, pp. 4-42. Carlin, Eithne B. (b). Ceremonial dialogue among the Trio of Suriname. [Paper, gepresenteerd tijdens de workshop Carib Studies in Georgetown, Guyana, 31 augustus tot 1 september 1998. Ter perse.] Carlin, Eithne B. Sound-symbolism and performance in Trio. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Carpentier, Alejo. Problemática de la actual novela latino-americana. In: Alejo Carpentier, Tientos y diferencias. La Habana, Cuba: 1966. (Colección contemporaneos.) Carrilho-Fazal Alikhan, C. CCS-bibliotheek 40 jaar. In: De Ware Tijd, 24-4-1989. Carter, Gillian. Women, postcolonialism and nationalism: a Scottish example. In: Span, nr. 41, October 1995, pp. 65-74. Casteren, Joris van. ‘Ik ben steeds verramsjt’. In: De Groene Amsterdammer, 22 maart 1990, pp. 28-29. Catalogus der Koloniale Bibliotheek. Paramaribo: H.B. Heyde, 1911. Catalogus der Surinaamsche Koloniale Bibliotheek. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1859. Catalogus van de Bibliotheek van het Sur. Ond. Genootschap. [Paramaribo: Surinaamsch Onderwijzers Genootschap], 1932. Catalogus Volksboekwinkel 1974/75. [Paramaribo: De Volksboekwinkel, 1974.] Cataloog der voornaamste boeken voorradig in de Vice-Provinciale Uitleen-bibliotheek. [Paramaribo]: Aug. 1959. Caway. Jenunu, une legende Wayana. [S.l.]: Caway, 1993. 1947 C.C.S. 1952: eerste lustrum: 10-15 november 1952. Paramaribo: C.C.S., 1952. Celebrating youth: an artistic view. [Introduction/Inleiding: Keith Evans. Ten geleide/ Background: Glenn Fung Loi.] Paramaribo: Inter-American Development Bank, 1999. Censuur in Suriname. [Bijzonder nummer van:] Mutyama, 3 (1992), nr. 4. Chamoiseau, Patrick & Raphaël Confiant, Lettres créoles: tracées antillaises et continentales de la littérature: Haïti, Guadeloupe, Martinique, Guyane 1635-1975. Paris: Hatier, 1991. Chang, Helen. De CCS-jeugdbibliotheek. In: Tropisch Nederlands, 1 (1995), nr. 2, p. 8. Chang-Rodríguez, Raquel. Colonial voices of the Hispanic Caribbean. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1994, pp. 111-137. Charry, Eddy. Een sociolinguïstische verkenning van het Surinaams-Nederlands. In: Eddy Charry e.a. (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 138-161.


Charry, Eddy, Geert Koefoed en Pieter Muysken, met medewerking van Sita Kishna (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983. Chevalier, Jean & Alain Gheerbrant. Dictionnaire des symboles: mythes, rêves, coutumes, gestes, formes, figures, couleurs, nombres. Réalisation Marian Berlewi. 8ième ed. Paris: Seghers, 1973, tome II. Chin, Ida Maria (a). In gesprek met Hulda de Ziel-Walser. In: Mutyama, 1 (1990), nr. 1 (Trefossa: na wan njoen kari), pp. 95-101. Chin, Ida Maria (b). Suriname, zing! In: Mutyama, 1 (1990), nr. 1 (Trefossa: na wan njoen kari), pp. 105-107. Chin, Ida Maria (c). Wan yeye d'e libi: Johanna Schouten-Elsenhout 80 jaar. In gesprek met Celest Raalte. In: Kon na wan!, 4 (1990), nr. 27, pp. 4-5. Chin A Foeng, Jules. Verantwoording: Het Instituut voor Kunst en Kultuur. In: Vrije Stem, nr. 358, 18 november 1967. Choenni, Chan. Blanke wijzers in zwarte klok jullie houden de tijd tegen. In: Span'noe, 11 (1984), nr. 3-4,


93 pp. 33-34. Choenni, Gharietje. Wi uma wi sisa: Tien jaar Surinaamse vrouwen in beweging. In: Sarnami akademie, 1 (1988), nr. 2, pp. 7-33 & 2 (1989), nr. 1, pp. 41-52. Choenni, Ramkisoor. Leven in harmonie: inzichten uit de Vedische leer en filosofie. Vertaling en bewerking: Gargivati Choenni. Den Haag: Macula, 1992. Choral-Buch enthaltend alle zu dem Gesangbuche der evangelischen Brüdergemeinen vom Jahre 1778 gehörigen Melodien. [Vorbericht: Christian Gregor.] Vierte neu revidirte Auflage. Gnadau: im Verlage der Buchhandlung der evangelischen Brüder-Unität, sowie in allen Brüdergemeinen, 1859. Christian, Barbara. The rise and fall of the proper mulatta. In: Black women novelists: the development of a tradition, 1892-1976. London: Greenwood Press, pp. 35-61. Christie, Pauline (ed.). Caribbean language issues: old & new: papers in honour of Professor Mervyn Alleyne on the occasion of his sixtieth birthday. Kingston [etc.]: The Press University of the West Indies, 1996. Cirino, A.C. Indiaanse vertellingen. Paramaribo 1970. (2 dln) Cirlot, J.E. A dictionary of symbols. 2d ed., 3th repr. Translated from the Spanish by Jack Sage. Foreword by Herbert Read. New York: Philosophical Library, 1978. Claes, V. & A. Eyffinger. [Lemma Swedenborg, Emanuel.] In A.G.H. Bachrach (e.a. - hoofdredactie), Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Deel 9. 2e dr. Haarlem/Antwerpen: De Haan/Standaard, 1984, pp. 199-200. Clément, Félix & Pierre Larousse. Dictionnaire des opéras (dictionnaire lyrique). Revu et mis à jour par Arthur Pougin. Paris: Larousse, s.a. Clifford, James. 1933, February: After two years of ethnographic research, the mission Dakar-Djibouti returns to Paris: Negrophilia. In: Denis Hollier (ed.), A new history of French literature. With R. Howard Bloch e.a. Cambridge (Mass.)/ London: Harvard University Press, 1989, pp. 901-908. Coetzee, Ampie. Klare beskrywings van die Kaap van Goeie Hoop: 'n argeologie van tekste. In: Stilet, september 1993, 77-93. Coetzee, Ampie. ‘...Wel ter pen en oock eenighsints in de teyckenkunst ervaren’: die gedig binnen 'n episteem van representasie. In: Stilet, oktober 1994, pp. 21-37. Coetzee, Ampie. Rethinking South African national literary history. South Africa? History? Literary history? In: Johannes A. Smit (e.a. eds.), Rethinking South African literary history. Durban: Y Press, 1996, pp. 10-19. Cohen, Robert (ed.). The Jewish nation in Surinam: historical essays. Amsterdam: Emmering, 1982. Cohen, Robert. Jews in another environment: Surinam in the second half of the eighteenth century. Leiden: Brill, 1991. (Brill's series in Jewish studies 1.) Col. Goedoe Goedoe Thijm. In: Banknotes, nr. 136, nr. 1 en 2, 1989, pp. 105-107. Coll, C. van. Gegevens over land en volk van Suriname. In: Bijdragen tot de taal-, landen volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 55 (1903), 7e volgreeks, 1, pp. [451]-650. Coll, C. van. Contes et légendes des Indiens de Surinam. In: Anthropos, Band II (1907), pp. 682-689 & Band III (1908), pp. 482-488. Coller, H.P. van (red.). Perspektief en profiel: 'n Afrikaanse literatuurgeskiedenis. Pretoria: J.L. van Schaik, 1998-1999. (2 dln) Collis, Louise. Soldier in paradise: the life of Captain John Stedman, 1744-1797. London: Michael Joseph, 1965. [Ook: New York: Harcourt, 1965.]


Comvalius, Theod. A.C. Ter nagedachtenis aan Cornelis Winst Blijd, in leven predikant en presbyter der Evang. Br. Gemeente in Suriname. Paramaribo: [Heyde], [1921]. Comvalius, Th.A.C. Het Surinaamsche negerlied: de banja en de doe. In: WIG, 17 (1935-36), pp. 161-172. Comvalius, Theod. A.C. Twee historische liederen in Suriname. In: WIG, 20 (1938), pp. 291-295. Comvalius, Th.A.C. Een der vormen van het Surinaamsche lied na 1863. In: WIG, 21 (1939-40), pp. 355-360. Comvalius, Theod. A.C. Het Neger Engelsch spraakkunst en taaleigen. In: De West, 7 mei 1941. Comvalius, Theod. A.C. Krioro: een bijdrage tot de kennis van het lied, de dans en de folklore van Suriname. Paramaribo 1948-1949. Condé, Maryse. De open plek: de literatuur uit de Franse Cariben. Vertaald door Fred de Haas.


94 Geactualiseerd en uitgeleid door Kathleen Gyssels. Amsterdam: In de Knipscheer, 1996. (Globe Pockets 40.) Conradi, H. Surinaamsche vrouwen. In: Vragen van den Dag, 13 (1898), pp. 465-488. Conradi, Henriëtte. De koloniale vrouw in West-Indië. Barendrecht: Batavia Publishing, 2001. (West-Indische Reeks No. 1.) (Overdruk uit A. van Hogendorp e.a., Van vrouwenleven 1813-1913, 1913.) Constandse, A.L. Suriname, eenzaam in de frontlinie. In: De Gids, 136 (1973), nr. 2, pp. 128-132. Coombs, P.H. The world educational crisis: a system analysis. Oxford: Oxford University Press, 1968. Cornets de Groot, R. De dichter-zanger J.H. Speenhoff of zelfportret met liedjes. Leiden: Dimensie, 1990. Corzani, Jacques. Problèmes méthodologiques d'une ‘histoire littéraire’ des Caraïbes. In: Komparatistische Hefte, nr. 11 (1985), Neue Wege der Literaturgeschichtsschreibung, pp. 49-67. Cotino, Andy. De duman belicht. In: Oso, 18 (1999), nr. 2, november, pp. 131-142. Cotino, Andy & Wonny Karijopawiro. Van krontjong tot Surjapop: Javaanse muziek in Suriname. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 110-116. Couling, Samuel. The encyclopedia Sinica. With an introduction by H.J. Lethbridge. 2nd impr. Hong Kong [etc.]: Oxford University Press, 1991. Coulthard, G.R. Race and Colour in Caribbean Literature. London: Oxford University Press, 1962. Coulthard, G.R. (ed.). Caribbean litterature: an anthology. London: London University Press, 1966. Coulthard, G.R. Parallelisms and Divergencies Between ‘Negritude’ and ‘Indigenismo’. In: Caribbean Studies, 8 (1968), nr. 1, April, pp. 43-68. Courtz, Henk. Karaibs-Nederlands woordenboek. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap (SIL), 1997. (Proefuitgave.) Crahan, M.E. & F.W. Knight (eds.). Africa and the Caribbean. Baltimore/London: Johns Hopkins University Press, 1980. (1st ed.: 1979). Crebolder-Van der Velde, Emma. Übergangsliteratur, ein seltenes Genre. In: AAP, 10 (1987), pp. 5-29. Crevaux, J., P. Sagot et L. Adam. Grammaires et vocabulaires roucouyenne, arrouague, piapoco et d'autres langues de la région des Guyanes. Paris: 1882. (Bibliothèque linguistique américaine, 8.) Cronie, Ro. Een boeiend portret van een bekende onbekende. In: Banknotes, no. 130, nr. 3 en 4, 1984, pp. 15-18. Culler, Jonathan. Framing the Sign: criticism and its institutions. Oxford: Blackwell, 1988. [Currie, A.] Gedenkboek De Vereniging Buiten Sociëteit Het Park tachtig jaar op 18 december 1957. [Paramaribo: Buiten Sociëteit Het Park, 1957]. Daalder, D.L. Wormcruyt met suycker: historisch-critisch overzicht van de Nederlandse kinderliteratuur. Met illustraties en portretten. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1950. Dąbrówka, Andrzej. Literatura surinamska. In: Andrzej Dąbrówka, Słownik: pisarzy niderlandzkiego obszaru kulturowego: flamandzkich i holenderskich, nowołacińskich, surinamskich, afrykanerskich i fryzyjskich. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1999, pp. 327-344.


Dahlhaus, Carl [Hrsgb.]. Pipers Enzyklopädie des Musiktheaters. München/Zürich: Piper, 1986-1997. (8 dln) Dakubu, M.E. Kropp. Why spider is king of stories: the message in the medium of a West African tale. In: African Languages and Cultures, 3 (1990), nr. 1, pp. 33-56. Damsteegt, Theo. De basis van het Sarnami. In: Lalla Rookh, 8 (1983), nr. 6, november, pp. 10-16. Damsteegt, Theo (a). Sarnami taal en literatuur. In: Jorg Funke & Lourina de Voogd (red.), Literatuur en talen van Suriname: een kennismaking. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1984, pp. 15-23. Damsteegt, Theo (b). Boekbespreking [over Stifa van Rabin S. Baldewsingh]. In: Aisa Samachar, 10 (1984), nr. 5, juni pp. 29-30. Ook in: Weekkrant Suriname, 14 juli 1984. Damsteegt, Theo. Kenmerken en ontwikkeling van het Sarnami. In: Oso, 4 (1985), nr. 2, december, pp. 159-168. Damsteegt, Theo (a). Literary languages of the East Indian Surinamese. Paper at the 46th International Congress of Americanists, Amsterdam. Damsteegt, Theo (b). Sarnami: a living language. In: Language transplanted: the development of overseas Hindi. Ed. by Richard K. Barz and Jeff Siegel. Wiesbaden: Otto Harrassowitz, 1988, pp. 95-120. Damsteegt, Theo (a). De Sarnami-beweging. In: Corstiaan van der Burg, Theo Damsteegt en Krishna Autar (red.), Hindostanen in Nederland. Leuven-Apeldoorn: Garant, 1990, pp. 22-44.


95 Damsteegt, Theo (b). Het Suriname-beeld in de Hindostaanse literatuur. In: De Gids, 153 (1990), nr. 10/11, oktober-november, pp. 904-915. Damsteegt, Theo (c). Hindi and Sarnami as literary languages of the East Indian Surinamese. In: Mariola Offredi (ed.), Language versus dialect: linguistic and literary essays on Hindi, Tamil and Sarnami. New Delhi: Manohar, 1990, pp. 47-63. Damsteegt, Theo. East-Indian literature as a mirror of history. In: Contacts between cultures. Vol. 2 South-Asia. Ed. by K.I. Koppedrayer. Lewiston: Edwin Mellen Press, 1992, pp. 197-202. Damsteegt, Theo. Language maintenance among the East Indian Surinamese. In: Thomas Brenner & Ulrich Fleischmann (eds.), Alternative cultures in the Caribbean: first International Conference of the Society of Caribbean Research, Berlin 1988. Frankfurt am Main: Vervuert, 1993, (Bibliotheca Ibero-Americana), pp. 79-92. Damsteegt, Theo. Sarnami as an immigrant koiné. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Damsteegt, Theo. East Indian Surinamese poetry and its languages. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 581-593. Damsteegt, Theo & Jit Narain. Ká Hál: leerboek Sarnami, Surinaams Hindostaans. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1987. Dante Alighieri. De Goddelijke komedie. Vertaald door Christinus Kops. Opnieuw uitgegeven door Gerard Wijdeveld. Antwerpen: De Nederlandsche Boekhandel, 1971. (Klassieke Galerij 32/34.) Dantzig, A. van. Het Nederlandse aandeel in de slavenhandel. Bussum: Van Dishoeck, 1968. (Fibulareeks, 27.) Das, Sisir Kumar. A history of Indian literature. Volume VIII. 1800-1910. Western impact: Indian response. New Delhi: Sahitya Akademi, 1991. Das, Sisir Kumar. A history of Indian literature. [Volume IX]. 1911-1956. Struggle for freedom. Triumph and tragedy. New Delhi: Sahitya Akademi, 1995. Dash, J. Michael. The world and the word: French Caribbean writing in the twentieth century. In: Callaloo, 11 (1988), no. 1, winter, pp. 112-130. Dash, J. Michael. Before and beyond Négritude. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1994, pp. 529-546. Davis, David Brion. The Enlightenment as a source of antislavery thought: the ambivalence of rationalism. In: David Brion Davis, The problem of slavery in western culture. Ithaca, NY: Cornell University Press, 1966, pp. 391-445. Davis, David Brion. The problem of slavery in the age of revolution: 1770-1823. Ithaca, N.Y., [etc.]: Cornell University Press, 1975. Davis, David Brion. Slavery and human progress. New York [etc.]: Oxford University Press, 1984. Deblauwe, Nicole & Aimé Pillen. Literaire verkenningen voor volwassenen, Reeks XVII (1983-84), nr. 4, Brugge, Moritoen. Debrot, Cola. Verzameld werk 1. Over Antilliaanse cultuur. Verzorgd door Jules de Palm. Amsterdam: Meulenhoff, 1985.


Debrot, Cola. Verzameld werk 3. Verhalen. Verzorgd door Pierre H. Dubois. Amsterdam: Meulenhoff, 1986. Deelonderzoek no. 14. Bijlagen. [S.l.: 1969.] Degrouchy, Will en William L. Magee. Jungle gold: van de goudvelden in Suriname. Geannoteerd en voorzien van een inleiding door Frans C. Bubberman, aan de vertaling [uit het Engels] werkten mee E. Ensberg e.a. Zutphen: De Walburg Pers, 1985. Deijs, Robbert. Genealogie van de familie Deijs Deys Dijs. Alphen aan den Rijn 1997. Deleuze, Gilles & Félix Guattari. Le rhizome. Paris: Éditions de Minuit, 1976. Demaegd, Jos. Is onze Europese cultuur een weldaad voor de negers? In: Dietsche Warande & Belfort, 97 (1952), juli, pp. 378-380. Dennert, Henk (a). Cry, the beloved country. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 10, 17 oktober 1952, p. 2. Dennert, Henk (b). ‘Del Curazao que se va’ van John de Pool. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 14, 19 december 1952, p. 3.


96 Dennert, Henk (c). Kunnen wij maatstaven aanleggen voor de Antilliaanse literatuur? In: WIG, 33 (1952-53), pp. 229-230. Derkx, Jo & Irene Rolfes. Suriname: a bibliography 1980-1989. Leiden: Department of Caribbean Studies, Royal Institute of Linguistics and Anthropology, 1990. Derveld, F.E.R. Political and economic mobilisation and the Arwak-Carib relations in Surinam. In: NWIG, 51 (1976), nr. 4, pp. 127-146. Derveld, F.E.R. Politieke mobilisatie en integratie van de Javanen in Suriname. Groningen: Bouma's Boekhandel, 1982. Desserjer, W.P.A. Missionarissen als surrogaat voor de piai-man. In: Tribaal, 16 (1984), nr. 9, pp. 8-9. Desserjer, Wim P.A. De Caraib-Indianen aan de Wayambo en de missie. In: Oso, 5 (1986), nr. 2, december, pp. 123-127. Deus ex Machina, 11 (1987), nr. 42, april-mei-juni (Surinamenummer). Dew, Edward. The difficult flowering of Surinam: ethnicity and politics in a plural society. The Hague: Martinus Nijhoff, 1978. Dewnarain, Jerry. Chitra Gajadin. In: Nederlands in Suriname, 3 (1998), nr. 2, oktober, pp. 10-11. D'haen, Theo (red.). Herinnering, herkomst, herschrijving: koloniale en postkoloniale literaturen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1990. (Semaian 4.) D'haen, Theo (a). What is post/colonial literature, and why are they saying such terrible things about it? Paper. Leiden: Leiden University, [1997]. D'haen, Theo (b). (Post)Modernity and Caribbean discourse. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by A. James Arnold. Subeditors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 303-321. Dharampal, W. & S. Moella. Das djanaawar ke khiesa = Tien fabels: ie khiesa bahoet poeraan hai aur dheer manai doenia me djaanehe. Ie poestak me aat khiesa kahaawal hai sriematie - aur doeigo sriematie - se Sarnaamie Hindie me. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1976. Dibbets, Karel. Sprekende films: de komst van de geluidsfilm in Nederland 1928-1933. Amsterdam: Otto Cramwinckel, 1993. (Diss.) Dichter bij krom: proza, poëzie & spiritualia. [Amsterdam]: 1996. Dihal, Wishnoedewie. India ke tien khiesa = Drie verhalen uit India. Ie sab khiesa koemarie - ke khal hai Sarnaami Hindie me. Paramaribo: Summer Institute of linguistics, 1976. Dijk, André van. Anil Ramdas. In: Uitgelezen 14. Reacties op boeken. Exil en migratie. Onder verantwoordelijkheid van de Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing. Den Haag: NBLC, 1995, pp. 108-115. Dijk, Bertus, Kees Simhoffer en Klaas Wellinga (red.). Stem van alarm, stem van vuur: geëngageerde poëzie uit Latijns-Amerika, Afrika en Azië. Bussum/Den Haag/Brussel: Het Wereldvenster/Novib/NCOS, 1981. Dijk, Rita van. De positie van Albert Helman binnen de Surinaamse literatuur. Diemen 1982. (Interne publikatie Instituut voor Neerlandistiek, Universiteit van Amsterdam.) (Doctoraalscriptie.) Dijkstra, Truus. Weerzien met Katherine Dunham. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 17, 13 februari 1953, p. 3. Dijo, Herman. Javaanse muziek in Suriname. In: Surinaamse muziek in Nederland en Suriname. Onder redactie van Marcel Weltak. [Utrecht]: Kosmos, Surinam Music Association, [1990], pp. 45-50.


Dis, Adriaan van. De slavernij voorbij. In: Frits van Oostrom (red.), Historisch tableau: Geschiedenis opnieuw verbeeld in schoolplaten en essays. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1998, pp. 102-103. Djajasoebrata, Alit. Shadow theatre in Java: the puppets, performance and repertoire. Amsterdam/Singapore: The Pepin Press, in association with the Museum of Ethnology Rotterdam, 1999. Djehuti-Ankh-Kheru. De terugkeer van de Black Star Line. [Op omslag: Terminologie of stigmatocratie?.] [S.l.]: 2001. Dobru, R. Ba Anansi en zijn schuldeisers: Anansitori verhalen van de oude plantage. In: Suralco Magazine, 5 (1974), nr. 2, juni, pp. 12-15. Dobru, [R.]. Anansi-tori. [Paramaribo]: Buitenweg/Art Sabina, 1979. [Uitgegeven i.v.m. Het jaar van het Kind.] Doelwijt, Gerda & Pieter Bol. De familie Doelwijt: Beschrijving van de voorouders en de plaats van oorsprong. Ridderkerk: Ridderprint, 1998.


97 [Doelwijt, Henk.] R. Ravales Suriname's grootste idealist. In: Tori, 1, (1978), nr. 8, pp. 22-24. Doelwijt, Henk. Nickerie Profiel. Redactie: Lia van de Pas. Paramaribo: Tori, 1987. Doelwijt, Thea. (Cultureel) Suriname waarheen? Nieuwe geluiden voor ons land. In: Suriname, 10 november 1966. D[oelwijt], T[hea] (a). Surinaams romandebuut in Nederland: Leo Ferrier. In: Suriname, 27 maart 1968. Doelwijt, Thea (b). De Koto-Misi's van Suriname. In: Erts, 20 (1968), pp. 174-176. Doelwijt, Thea [red.]. Mijn droomhuis. [Titel op de omslag: Kinderen doen een boekje open over ‘mijn droomhuis’.] Paramaribo: Eldorado, 1971. Doelwijt, Thea (red.). Kri, kra! Proza van Suriname. Bloemlezing. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1972. Doelwijt, Thea (red.). Geen geraas of getier: verhalen, gedichten, liedjes na de emancipatie vóór de tweede wereldoorlog. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1974. [Doelwijt, Thea (red. van de verhalen uit de Surinaamse verteltraditie)]. Volksverhalen uit kleurrijk Nederland. [Met illustraties van Noni Lichtveld]. Rotterdam: Lemniscaat, 1990-1991. (6 dln) Doelwijt, Thea. Indianenverhalen. In: Mutyama, 2 (1991), nr. 3, november, pp. 22-25. Doelwijt, Thea (a). De leugens van de Nederlandse media. Zij werden een maandlang verwend in een ziekenhuis in Paramaribo. In: Mens & Gevoelens, nr. 50, voorjaar 1995, pp. 15-23. Doelwijt, Thea (b). De anekdotes vermijden. De dieren van de dierentuin opeten. In: Mens & Gevoelens, nr. 51, zomer 1995, pp. 42-45. Doelwijt, Thea & Benny Ooft (red.). De vlucht. Opstellen van Thea Doelwijt, Benny Ch. Ooft, Henk F. Herrenberg, Henny F. de Ziel, R. Dobru. [Paramaribo 1968.] Doelwijt, Thea & Marijke van Geest. De inspiratie van Sophie Redmond. In: Oso, 3 (1984), nr. 2, december, pp. 235-241. Doelwijt, Thea & Ruben Muringen. Na gowtu Du. [Paramaribo: Fu memre wi afo & Prépré theater, 1998.] Does-Chin A Loi, Ida. Johanna Schouten-Elsenhout: Wan sonfowru mindri tranga winti. In: Weekkrant Suriname, 30 juli 1992. Dolk, Elisabeth Cornelie. Twee zielen, twee gedachten: tijdschriften en intellectuelen op Java (1900-1957). Leiden: KITLV, 1993. (Diss.) Dolk, Liesbeth. ‘Een geestelijke vader’: Pramoedya Ananta Toer en Multatuli. In: Indische Letteren, 9 (1994), nr. 2 (juli), pp. 95-102. Donicie, Antoon. Sterfhuis en begrafenis bij de Saramakkanen. In: Spectrum, 4 (1947-48), nr. 10, december 1947, pp. 301-307. Ook in: WIG, 29 (1948), pp. 175-182. Donicie, A. Overzicht van de spellinggeschiedenis van het Surinaams. In: Taal en Tongval, 3 (1951), pp. 156-179. Ook in Pée e.a. 1953: 28-51. Donicie, A. Iets over de taal en de sprookjes van Suriname. In: WIG, 33 (1952-53), pp. 153-173. Donicie, A. De creolentaal van Suriname: spraakkunst. Met medewerking van W. Campagne, Ph. van Daal, F. Lansdorf, R. Samson, R. Sloote. Paramaribo: Radhakishun & Co, 1954.


Donicie, A. A lukuman - De waarzegger. Bijlage bij De creolentaal van Suriname. Paramaribo: Radhakishun & Co, 1967. Donker, Anthonie. Westwaarts. Amsterdam/Antwerpen: Wereld-bibliotheek, 1956. Donner, Don Walther. Broeder Anansie in de politieke arena: een Caraibische komedie. Costa Rica/Rotterdam: Laetitia Boeken, 1995. Donner, Godeke, Sandra Niemeijer & Ton Wolf. Literatuur in facetten. Paramaribo: Het Vrije Atheneum, 1997. Donner, W. (a). Bespiegelingen bij de verschijning van een opmerkelijk boek. In: Liberaal Reveil, 41 (2000), nr. 3, juni, pp. 95-100. Donner, W.R.W. (b). Chaos in Suriname komt door ontbreken van een echte elite. In: NRC Handelsblad, 25 november 2000. Donselaar, J. van. Woordenboek van het Surinaams-Nederlands. 2e herz en uitgebr. dr. Muiderberg: Coutinho, 1989. Donselaar, J. van. Een ongepubliceerd werkstuk van de Penards. In: Oso, 9 (1990), nr. 1, juni, pp. 75-78. Donselaar, J. van. De boeken van Warren (1667, 1669), Van Berkel (1695) en Herlein (1718) en hun onderlinge betrekkingen. In: Oso, 12 (1993), nr. 1, april, pp. 87-93. Donselaar, J. van. Het prachtige binnenland? - het beruchte oerwoud; Albert Helman over de natuur. In: Oso,


98 14 (1995), nr. 1, april, p. 53-64. Donselaar, J. van. Vroege vondsten van woorden uit Surinaamse creooltalen tot 1764. In: Oso, 15 (1998), nr. 1, april, pp. 87-98. Doorn, J.A.A. van. Belast verleden: over de historisering van de publieke moraal. NWO/OKW-voorjaarslezing 2000. Den Haag: NWO, 2000. Doorne, Kees van. ‘Geesten-dans’ van Eugène Rellum: afzonderlijke versie of vertaling van ‘Winti dansi’?. In: Oso, 13 (1994), nr. 1, april, pp. 14-24. Doorne, Kees van. Dyeme fu Sranan: Albert Helmans Sranan-poëzie. In: Oso, 14 (1995), nr. 1, april, pp. 43-52. Doorne, Kees van. Vluchtnummer KL 713 B - KL 714 B: verslag van een reis naar Suriname, verblijf en werkzaamheden aldaar, 1-29 februari 1996. Amsterdam: Universiteitsbibliotheek, 1996. Doorne, Kees van & Michiel van Kempen, Suriname-catalogus van de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam. Amsterdam: Universiteitsbibliotheek van Amsterdam, 1995. Dorleijn, G.J. De scherven en het beeld: over Nederlandse literatuur, een geschiedenis I: 1879-1989. In: De Nieuwe Taalgids 86 (1993), nr. 5, pp. 387-397. Dorp, Kathinka van (red.). Verzen uit de Limesgracht: Gedichten: geschreven tijdens de workshop ‘gedichten schrijven’ van 18-24 juli 1997 onder leiding van -. [Paramaribo]: Johanna Elsenhout Vrouwendocumentatiecentrum en -bibliotheek, mede mogelijk gemaakt door Mama Cash, [1997]. Dorp, Kathinka van. Het Sranan laat het water heftiger stromen. In: de Volkskrant, 8 augustus 1997. Douglas, Ben. Winti geneeskundig Bureau Pakosi[e] voorziet in een behoefte. In: Span'noe, 19 (1992), nr. 4, pp. 26-28. Douglas, Charles. Aanteekeningen over allerlei in verband met de bevolking en den landbouw in het verleden en het heden van Suriname. (Ontleend aan de lezing gehouden in het gebouw van de Stadszending op den 26 November 1927). Paramaribo: J.H. Oliveira, 1928. Douglas, Charles. Eenige eigenaardigheden en typische merkwaardigheden, uit de geschiedenis van de planterij in Suriname. Paramaribo: ‘De Tijd’ O.C. Marcus, [1936]. Dramé, Kandioura. The trickster as triptych. In: Monsters, tricksters, and sacred cows. Ed. by A. James Arnold. Charlottesville/London: University Press of Virginia, 1996, (New World Studies), pp. 230-254. Drie, Alex de. Basja Pataka. In: Tongoni 2, (Vox Guyanae, 3 (1959), nr. 6, oktober), pp. 18-20. Drie, Alexie de. Nieuwjaarsverhaal. In: Span'noe, 1 (1974-1975), nr. 6, december/januari, pp. 18-19. Drie, Aleks de. Wan tori fu mi eygi srefi. Samengesteld door: Trudi Guda. [Paramaribo]: Afdeling Cultuurstudies van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen & Cultuur, 1984. Drie, Aleks de. Sye! Arki tori! Samengesteld door Trudi Guda. [Paramaribo: Afdeling Cultuurstudies van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur], 1985 [= 1986]. Dubelaar, C.N. Het Afakaschrift in de Afrikanistiek. In: NWIG, 47 (1970), nr. 3, pp. 294-303. Dubelaar, C.N. Negersprookjes uit Suriname. Wassenaar: Nederlands Volkskundig Genootschap, 1972. (Neerlands Volksleven, 13: 3/4.)


Dubelaar, Cornelis Nicolaas. A study on South American and Antillean petroglyphs. [S.l.: 1984]. (Diss.) Dubelaar, C.N. (a). South American and Caribbean petroglyphs. Dordrecht/ Riverton, N.J.: Foris, 1986. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean series, 3.) Dubelaar, C.N. (b). The petroglyphs in the Guianas and adjacent areas of Brazil and Venezuela: an inventory: with a comprehensive bibliography of South American and Antillean petroglyphs. Los Angeles: The University of California, The Institute of Archaeology, 1986. (Monumenta archaeologica, 12.) Dubelaar, C.N. & André R.M. Pakosie. Het Afakaschrift van de Tapanahoni in Suriname. Amsterdam/Utrecht: thela Thesis & CLACS-IBS, 1999. (Bronnen voor de studie van Suriname, deel 21.) Dubois, Pierre H. e.a. Essays over Multatuli: 100 jaar Max Havelaar. Rotterdam: Ad. Donker, 1962. Dubois, Pierre H., Karel Jonckheere, Laurens van der Waals (samenstelling). Facetten der Nederlandse poëzie. [Deel 3.] Van Martinus Nijhoff tot Herwig Hensen. 's-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar, [1954]. (Nimmer Dralend reeks, enkel deel, no. 50.) Duffy, Maureen. The passionate shepherdess: Aphra Behn 1640-89. London: Jonathan Cape, 1977. Duffy, Maureen. Oronooko and other stories. London: Methuen, 1986. Duin, Lieke van (a). Draai je soul! Schudt je bot in je vlees fo je. In: Carry van Lakersveld & Joost Smiers (red.), Matheid, hoezo? Tweeëntwintig teksten over kunst en politiek. [Odijk]: Sjaloom, 1984, pp. 44-50.


99 Duin, Lieke van (b). Anansi emigreert naar Nederland: hoe religieuze verhalen een protestfunktie kregen. In: De Groene Amsterdammer, 10 oktober 1984. Duin, Lieke van. ‘In het minderhedentheater wordt een eenvoudig schilderijtje al gauw voor een Picasso aangezien.’ In: De Groene Amsterdammer, 28 augustus 1985. Duin, Lieke van. Op zoek naar de synthese: Caraïbisch theater in Nederland. In: Bzzlletin, (1987), nr. 143, februari, De Caraïbische verbeelding aan de macht, pp. 104-112. Duin, Lieke van. Terug langs de spinnedraad. In: Trouw, 8 december 1988. Duin, Lieke van (a). De revival van vertellen. In: Literatuur zonder leeftijd, 8 (1994), pp. 5-10. Duin, Lieke van (b). Alsof je in trance bent, wat Gerda Havertong vertelt. In: Literatuur zonder leeftijd, 8 (1994), pp. 11-13. Duinkerken, A. van. Albert Helman. In: A. van Duinkerken, Twintig tijdgenooten: Nederlandsch proza na 1930. Schiedam: Vox Romana, [1934], pp. 166-171. Dullemen, Maarten van. Waar de subtiele manipulatietechnieken niet meer helpen: Surinaamse regering schakelt over op grovere middelen. In: De Groene Amsterdammer, 7 maart 1973, p. 5. Dullemen, Maarten van. In de spiegel van de poëzie. In: Alerta, 15 (1989), nr. 151, januari-februari, pp. 8-14. Dümpel, Inge & Woody Brunings. 40 jaar Crazy Rockers: homo ludens. [S.l.]: Carmiggelt Uitgeverij en Drukwerkbemiddeling, 2000. Durlacher, Jessica, Robert Anker en Jan Stavinoha. Tussen twee culturen. Amsterdam: Vrij Nederland, 2001. (De opstellen verschenen ook in: Vrij Nederland van 17 maart 2001.) Duttenhofer, August O. ‘Jij bent een van ons’: literaire, historische en literair-historische verkenningen rondom de op Suriname gerichte romans van Albert Helman: een integrale benadering. Leuven 1993. (Diss.) Duttenhofer, August. De wilde ‘Helleman’ getemd: een poging tot verkaveling. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5, (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 49-54. Dwarkasing, Radjen. Toneel en maatschappij: de visie van Wole Soyinka Nobelprijswinnaar literatuur 1986. In: Kalá, nr. 2, december 1986, pp. 26-28. Dwarswaard, Esther. De Nederlandse zending onder Indianen, in voor-koloniale en koloniale periode: geschriften over en door Indianen. In: Wampum, nr. 11, 1992, (Indianen en Nederlanders 1492-1992), pp. 83-102. Echteld, Elisabeth Agnes Maria. Literatura en español en Curazao al cambio del siglo: en busca de textos desconocidos de la segunda mitad del siglo XIX y de las primas décadas del siglo XX. Utrecht: Universiteit Utrecht, 1999. (Diss.) De economische en financieele toestand der kolonie Suriname: rapport der commissie benoemd bij besluit van Zijne Excellentie den Minister van Koloniën van 11 maart 1911, afd. B, no. 56. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1911. Edwards, Jay. The Afro-American trickster tale: a structural analysis. Bloomington, Ind.: Indiana University Folklore Publications Group, 1978. (Monograph 4.) Edwards, Jay. Structural analysis of the Afro-American trickster tale. In: Henry Louis Gates (ed.), Black literature and literary theory. New York: Methuen, 1984, pp. 81-103. Eeghen, C.P. van. Dirk Valkenburg: boekhouder, schrijver, kunstschilder voor Jonas Witsen. In: Oud Holland, 59 (1946), pp. 58-69. Eer, Ro van. Een zeldzame kamer. In: Kompe, 6 (1982), nr. 6, p. 14.


Eersel, Ch.H. Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet. In: Uit Suriname's historie. Paramaribo/Amsterdam: Surinaamse Historische Kring/ Sticusa, 1963, pp. 35-42. Eersel, Hein. Wie is Surinamer? Paramaribo: Lionarons, 1964. Eersel, Christiaan H. [Bespreking van Early Creole lexicography: a study of C.L. Schumann's manuscript dictionary of Sranan - A.A. Kramp.] In: SWI Forum, 1 (1984), nr. 1, februari 1984, pp. 3-4. Eersel, Christiaan H. [Herinneringen.] In: I sab fa den AMS man de: een bloemlezing van 35 jaar AMS-leven. [Paramaribo: A.M.S., 1987], pp. 11-13. Eersel, Ch.H. (a). Ons Suriname? Overdenkingen na ruim 35 jaar. In: Vereniging Ons Suriname 70: 18 januari 1919 - 18 januari 1989: een aanzet tot de geschiedschrijving over zeventig jaren leven en strijd van Surinamers in Nederland. [Amsterdam]: Vereniging Ons Suriname, [1990], pp. 40-45.


100 Eersel, Hein (b). Na kriki sey dren kondre mi sa si... In: Mutyama, 1 (1990), nr. 1 (Trefossa: na wan njoen kari), pp. 108-110. Eersel, Ch.H. (a). Bijbelvertalingen in het Sranan. In: Oso, 10 (1991), nr. 1, juni, pp. 48-56. Eersel, Ch.H. (b). Ik zal zingen om de zon te laten opkomen. In: Black Flash, 1 (1991), nr. 1, mei, pp. 33-35. Eersel, Ch.H. Nederlandstalige Surinaamse literatuur: een kort overzicht van de laatste tien tot vijftien jaren. In: Neerlandica extra muros, 30 (1992), nr. 2, mei, pp. 9-17. Eersel, Hein. Lou Lichtveld, het Sranantongo en het Nederlands - een aantekening. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 63-65. Eersel, Hein. De Surinaamse taalpolitiek: een historisch overzicht. In: Kees Groeneboer (red.), Koloniale taalpolitiek in Oost en West: Nederlands-Indië, Suriname, Nederlandse Antillen en Aruba. Amsterdam: Amsterdam University Press, [1997], pp. 207-223. Eersel, Ch.H. The use of language in Winti, an African-American religion. In: Caribnet, [1] (1998), no. 1, June, pp. 95-101. Eersel, Hein. Een halve eeuw het gedachtengoed van Wie Eegie Sanie (WES). In: Edwin Marshall (samenstelling), Eddy Bruma 75 jaar: 1925-2000. [Amsterdam: Carafin (Caraïbisch-Afrikaans Instituut) met medewerking van ASCC (Afrikaans Surinaams Cultureel Centrum), 2000], pp. 27-30. Egbers, Henk. ‘Na mijn zeventigste ging het ineens.’ In: De Stem, 9 december 1989. Egbers, Henk. Michaël Slory: dichter van het onvervulde verlangen. In: Ons Erfdeel, 34 (1991), nr. 4, pp. 482-191. Egger, J.L. Kwamalasamutu. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 29-38. Egger, J. & J. Sarmo (eindredactie). Javanen in Suriname. [Paramaribo]: Stichting Surinaams Museum i.s.m. Directoraat Cultuur en vereniging Herdenking Javaanse Immigratie, 1990. Egger, Jerry. Helman's boeven, kaaskoppen en bullebakken. In: De Ware Tijd Literair, nr. 409, 13 januari 1996. Eggink, Clara. Het onbekende Suriname. In: De Vlaamse Gids, 62, (1978), nr. 3, mei-juni, (Bea Vianennummer), pp. 38-43. Ehrhardt, Hein. Op zoek naar de familie van een onbekende Surinaamse schilder. In: Oso, 19 (2000), nr. 2, november, pp. 198-220. Einaar, J.F.E. Bijdrage tot de kennis van het Engelsch tusschenbestuur van Suriname, 1804-1816. Leiden: Dubbeldeman, 1934. (Diss.) Einaar, J.F.E. Suriname's culturele plaats in de Nieuwe Wereld. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 65-70. Elias, Philip. The writings of Jan Voorhoeve. In: Oso, 3 (1984), nr. 1, may, pp. 9-15. Elkins, Stanley M. Slavery: a problem in American institutional and intellectual life. Chicago: University of Chicago Press, 1971 (oorspr. 1959). Elout van Soeterwoude, W. Onze West. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1884. Elshout, Ron. Groeten uit Babylon. In het doolhof van het symbolisme. In: Bzzlletin, 25 (1996), nrs. 236-237, mei/juni, pp. 99-110.


Elshout, Ron. Vrij naar de natuur geschilderde verzinsels: over de poëzie van Antoine A.R. de Kom. In: Bzzlletin, 27 (1998), nr. 255, april, pp. 66-71. Elst, Dirk H. van der. The Coppename Kwinti: notes on an Afro-American tribe in Surinam. In: NWIG, 50 (1975), nr. 1, januari, pp. 7-17; nrs. 2/3, september, pp. 107-122; nr. 4, december, pp. 200-211. Emanuels, Lydia. Eresaluut aan Surinaamse vrouw: ‘Een dikke zwarte vrouw als ik’. In: Jere, 11 (1985), nr. 68, mei, p. 4. Emmer, Pieter Cornelis. Engeland, Nederland, Afrika en de slavenhandel in de negentiende eeuw. Leiden: E.J. Brill, 1974. (Diss.) Emmer, P.C. [Recensie van Meel/Voorhoeve, Op zoek naar Surinaamse normen.] In: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 114 (1998), nr. 3, pp. 476-477. Emmer, P.C. De Nederlandse slavenhandel 1500-1850. Amsterdam/Antwerpen: De Arbeiderspers, 2000. Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië. Onder redactie van H.D. Benjamins en Joh.F. Snelleman. Met 3


101 kaarten. Amsterdam: S. Emmering, 1981. (Unchanged reprint of the original edition The Hague-Leiden 1914-'17.) Encyclopedie van Suriname. Hoofdredactie C.F.A. Bruijning, J. Voorhoeve. Samensteller W. Gordijn. Amsterdam/ Brussel: Elsevier, 1978. Engelen, Margot. Arme Bourgondiërs [rubriek Literaire tijdschriften]. In: NRC Handelsblad, 6 december 1994. Enkele publikaties op het gebied van orale traditie. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 191-195. Erenstein, R.L. (hoofdred.). Een theatergeschiedenis der Nederlanden: tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Redactie D. Coigneau e.a. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1996. Erpecum, Ivoline van. In gesprek met Dorus Vrede: Heimwee naar Lombé. In: Weekkrant Suriname, 27 mei 1993. Essays in memory of Jan Voorhoeve. [Speciaal nummer van:] Oso, 3 (1984), nr. 1, may. [Essed-]Fruin, Eva D. Aardenburg van Petronella Moens: een vergeten utopistisch-exotische roman. [Amsterdam 1956.] (Scriptie.) Essed, Eva D. (a). De veranderende status van het Sranan. In: Eddy Charry e.a. (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 47-52. Essed, Eva D. (b). De Surinamismen: een linguïstisch-didactisch probleem. In: Eddy Charry e.a. (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 122-138. Essed-Fruin, Eva (a). Pau:wa itiosan:bola: ‘ze zijn vertrokken naar het land van de blanken’. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 26-28. Essed-Fruin, Eva (b). Inheemsen of Indianen? In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 39-41. Essed-Fruin, Eva (a). Geschiedenis van de cursus Nederlands. In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, juli, pp. 3-7. Essed-Fruin, Eva (b). Lou Lichtveld en Suriname's nationale symbolen. In: Oso, 19 (2000), nr. 2, november, pp. 167-174. Essed-Fruin, Eva D. & Lila Gobardhan-Rambocus. Het Nederlands in Suriname. In: Neerlandica extra muros, 30 (1992), nr. 3, oktober, pp. 10-21. Ester, Hans. Een nationale literatuurgeschiedenis. In: Zuid-Afrika, 73 (1996), nr. 2, p. 37. Even-Zohar, Itamar. Polysystem theory. In: Poetics Today, 1 (1979), nr. 1/2, autumn, pp. 287-310. Even-Zohar, Itamar. Translation theory today: a call for transfer theory. In: Poetics Today, 2 (1981), nr. 4, pp. 1-7. Even-Zohar, I. (a). The position of translated literature within the literary polysystem. In: Poetics Today, 11 (1990), nr. 1, spring, pp. 45-51. Even-Zohar, I. (b). Polysystem theory. In: Poetics Today, 11 (1990), nr. 1, spring, pp. 9-26. Everett, Susanne. Slavernij door de eeuwen heen. Zutphen: Walburg Pers, 1993. Eyk, Pieter-Jan van. Oorlogsjaren in Suriname: Nederlands koloniaal beleid binnen Amerikaanse marges. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 148-158. Fairchild, Hoxie Neale. The noble savage: a study in romantic naturalism. New York: Russell & Russell, 1961. Faldini, Luisa. Het goud van El Dorado. Vertaald door M.J. de Bruyn. Alphen aan den Rijn: Atrium/ICOB, 1989.


Fanon, Frantz. Peau noire, masques blancs. Paris: Seuil, 1952. Fanon, Frantz. De verworpenen der aarde. Inleiding Jean-Paul Sartre. [Vertaald uit het Frans door Han Meyer.] 3e dr. Amsterdam: Van Gennep/Novib, 1984. (Kritiese Biblioteek.) Fasseur, C. De Indologen: ambtenaren voor de Oost 1825-1950. Amsterdam: Bert Bakker, 1993. Fasseur, Cees. Max Havelaar en de publieke zaak. In: De weg naar het paradijs: en andere Indische geschiedenissen. Amsterdam: Bert Bakker, 1995, pp. 13-27. February, V.A. [Trefossa.] In: African Literature Today, 12 (1982), pp. 204-211. February, Vernie A. Boesi sa tek' mi baka - Let the bush receive me once again. Edgar Cairo - Surinamese writer. In: Oso, 3 (1984), nr 1, pp. 39-62. February, V.A. A long way from home: reflections on three black writers - Henry Dumas (1934-1968), Dobru (Robin Ravales, 1935-1983), Nat Nakasa (1937-1965). In: Black American Literature Forum, 22


102 (1988), nr. 2, pp. 227-231. February, Vernie. The Surinamese muse: reflections on poetry. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 569-580. F[elhoen] K[raal], J[ohanna]. [Boekbespreking: Albert Helman, De laaiende stilte.] In: WIG, 33 (1952-53), pp. 232-233. F[elhoen] K[raal], J[ohanna]. [Boekbespreking: Albert Helman, Mijn aap lacht]. In: WIG, 34 (1953), p. 256. Felhoen Kraal, Johanna. Caribische letteren. In: WIG, 35 (1954-55), pp. 192-218. Felhoen Kraal, Johanna. [Bespreking van Ursy M. Lichtveld & Jan Voorhoeve, Suriname: Spiegel der vaderlandse kooplieden.] In: WIG, 38 (1958), pp. 115-118. Felsenthal, Bernhard. The Jewish congregation in Surinam. In: Publications of the American Jewish Historical Society, 2 (1894), pp. 29-30. Fens, Kees. Het noodlot van de herhaling; Mooi debuut van Bea Vianen. In: de Volkskrant, 4 oktober 1969. Fens, Kees. De ideale kritiek. In: De Gids, 157 (1994), nr. 9, oktober, pp. 708-711. Ferguson, Margaretha. Leo Ferrier: als ik maar hard kan werken! In: Het Vaderland, 13 augustus 1968. Fermin, Philip. Nieuwe algemeene beschryving van de colonie van Suriname. Behelzende al het merkwaardige van dezelve, met betrekking tot de historie, aardrijks- en natuurkunde. Harlingen: ter drukkerye van V. van der Plaats Junior, 1770. (2 dln) Fernández Retamar, Roberto. Caliban and other essays. Translated by Edward Baker. Minneapolis: University of Minnesota Press, 1989. Ferrier, Derijck J.H. Peroem Peroem mi patron: Derijck Ferrier belicht Suriname's oudste liedje. In: De Ware Tijd Literair, nr. 579, 24 april 1999. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 134-138. Ferrier, Johan H.E. De Surinaamse samenleving als sociaal-paedagogische opgave. Groningen/Djakarta: Wolters, 1950. (Paedagogische monographieën, 4.) Ferrier, Johan. Het grote Anansi boek. Illustraties Noni Lichtveld. 's Hertogenbosch/Helmond/'s-Gravenhage: Aldus/Helmond/NBLC, [1986]. Ferrier, Johan. De Unie Suriname. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 159-166. Ferrier, L.H. Boekbespreking. Avonturen aan de Wilde Kust (Albert Helman). In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 39, april 1983, pp. 68-69. Ferrier, L.H. Archief Nederlandsche Handel Maatschappij NHM Afdeling Mariënburg, Suriname. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 42, augustus 1986, pp. 35-48. Ferrier, L.H. (a). Narrative of a five years expedition against the revolted negroes of Surinam [bespreking van de editie 1988, door Richard en Sally Price.] In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1990, nr. 45, mei, pp. 25-33. Ferrier, L.H. (b). Anansi en de antropoloog. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1990, nr. 46, december, pp. 17-34.


Ferrier, Leo H. (en Benjamin S. Mitrasingh). De moord op Javes Mavor. In: Hindostanen: van contractarbeiders tot Surinamers. Onder redactie van Benjamin S. Mitrasingh & Marita S. Harpal. Paramaribo: Stichting Hindostaanse Immigratie, 1998, pp. 101-151. Fijen, H.J.H. en S.C.A. Hamelijnck. Missie-schetsen uit tropisch Nederland. 's-Hertogenbosch/Antwerpen: L.C.G. Malmberg, [1927]. Findlay, D.G.A. Op zoek naar Onore en Sowiwi. Overdrukken uit ‘De West’. Paramaribo: De West, 1971. Findlay, D.G.A. Trio en Wayana Indianen in Suriname. Overdrukken uit ‘De West’. Paramaribo: De West, [1974]. Findlay, D.G.A. De ontdekking van een Akoerio vrouw met twee kinderen in het oerwoud van Zuid-Suriname. Overdrukken uit ‘De West’, juli-augustus 1975. Paramaribo: De West, 1975. Findlay, D.G.A. Het politiek complot van Killinger c.s. in Suriname. Opnieuw geïllustreerd. Overdrukken uit ‘de West’ [van 1911]. [3e dr.]. [Paramaribo: De West, ca. 1980]. Finnegan, Ruth. Oral literature in Africa. Oxford: Oxford University Press, 1970. Finnegan, Ruth. Literacy versus non-literacy: the great divide? Some comments on the significance of ‘literature’ in non-literate cultures. In: Robin Horton and Ruth Finnegan (eds.), Modes of thought: essays on thinking in western and non-western societies. London: Faber & Faber, [1973], pp. 112-144.


103 Finnegan, Ruth. Oral poetry: its value, significance and social context. Cambridge: Cambridge University Press, 1977. Flag, coat of arms and national anthem of Suriname. [Paramaribo]: Government Information Service Suriname, [ca. 1959]. Fleischmann, Ulrich. The formation and evolution of a literary discourse: one, two, or three literatures? In: A histoty of literature in the Caribbean, Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1994, pp. 317-338. Flier, Arnoud van der. Een strijder voor het Sranantongo. In: Weekkrant Suriname, 4 t/m 10 februari 1998. Flowers, Helen L. A classification of the folktale of the West Indies by types and motifs. [Bloomington]: Indiana University, 1952. (Diss.) Fock, N. Waiwai: religion and society of an Amazonian tribe. Copenhagen: National Museum of Denmark, 1963. Focke, H.C. Neger-Engelsch woordenboek. Leiden: P.H. van den Heuvell, 1855. Focke, H.C. De Surinaamsche negermuzijk. In: West-Indië, 2 (1857), afl. 2, pp. 93-107. Focke, John. Mr. Hendrik Charles Focke 1802-1856 (een vergeten Surinamer?). In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 40, augustus 1983, pp. 26-34. Fogarty, Anne. Looks that kill: violence and representation in Aphra Behn's ‘Oroonoko’. In: The discourse of slavery: Aphra Behn to Toni Morrison. Carl Plasa & Betty J. Ring (eds.). London [etc.]: Routledge, 1994, pp. 1-17. Fokkema, D.W. Cultureel relativisme en vergelijkende literatuurwetenschap. Amsterdam 1971. (Inaugurele rede.) Fokkema, D.W. De canon als kritisch en didactisch instrument: een historische analyse. In: Spektator 15 (1985-1986), nr. 1, pp. 5-15. Ook in enigszins aangepaste vorm als hoofdstuk 4 in Fokkema & Ibsch 1992, pp. 51-63. Fokkema, Douwe & Elrud Ibsch, Theories of literature in the twentieth century. 3rd. impr. London/ New York: C. Hurst/ St. Martin's Press, 1986. Fokkema, Douwe & Elrud Ibsch, Literatuurwetenschap & cultuuroverdracht. Muiderberg: Coutinho, 1992. Fokkema, R.L.K. Primaire poëzie van een ouderwordend heer. In: Trouw, 31 augustus 1974. Fokkema, R.L.K. Verzamelde gedichten: een loze term. In: De nieuwe taalgids, 69 (1976), nr. 2 (maart), pp. 89-101. Fontaine, Jos. Zeelandia: de geschiedenis van een fort. Zutphen: De Walburg Pers, 1972. (Suriname en zijn historie I.) [Fontaine, Jos, samenstelling.] Honderd jaar Buiten Societeit Het Park 1877-1977. Paramaribo: Buiten Sociëteit Het Park, 1977.] Fontaine, Jos (samenstelling). Onderweg: van afhankelijkheid naar zelfstandigheid: 250 jaar Hernhutterzending in Suriname 1735-1985. Paramaribo: Evangelische Broedergemeente in Suriname, 1985. Forti, Alfredo W. & Georgine de Miranda (eds.). Truth and justice: in search of reconciliation in Suriname/Waarheid en gerechtigheid: op zoek naar verzoening en [= in] Suriname: a tribute to Ilse Labadie. [Voorwoord: Juan E. Méndez. Met bijdragen van Ilse Labadie e.a.] San José C.R.: Inter-American Institute of Human Rights, 1999. (Bilance.)


Francken, Eep. De Afro-Nederlandse literatuur. In: Van Oost tot West: koloniale en post-koloniale literatuur in het Nederlands. Onder redactie van Eep Francken en Peter van Zonneveld. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1995. (Semaian 12.) Francken, Eep. Herschrijving in de Nederlandse koloniale literatuur? Albert Helmans De stille plantage en De laaiende stilte. In: Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 5 (1998), nr. 1, juni, pp. 40-52. Francken, Eep. Een nieuwe Nederlandse literatuurgeschiedenis. In: Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 6 (1999), nr. 1, junie, pp. 19-37. Franke, S. Anansie: de avonturen van Heer Spin in Suriname. Meppel/Djakarta: Ten Brink, [1954]. Franke, Simon (e.a. red.). Maak er een gewoonte van: racismebestrijding in de grote stad. Amsterdam: De Populier, 1986. Franssen Herderschee, A. (a). Verslag der Tapanahoni-expeditie. [Leiden]: Brill, 1905. (Overdruk uit:


104

Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 1905.) Franssen Herderschee, A. (b). Verslag van de Gonini-expeditie. Leiden: [Brill], 1905. (Overdruk uit: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 1905. Frasa. Oom Leo, pionier in Drukkerij H. van den Boomen. In: De Ware Tijd, 15-4-1985. [Fraters van Tilburg, samenstelling.] Hoezee voor Suriname: 7 × 7 liedjes. 5de dr. Paramaribo: Leo Victor, 1975. (6de dr. 1981) Frederiks, J.G. & F.Jos. van den Branden. Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde. 2e omgew. dr. Amsterdam: L.J. Veen, [1891]. [Frey, J., foto's en tekst.] Stadszending-Paramaribo 1914-1939: een fotobericht. Paramaribo: Stadszending, [1939]. Freytag, Gottfried A. Johannes King der Buschland Prophet: ein Lebensbild aus der Mission der Brüdergemeine in Suriname. Nach seinen eigenen Aufzeichnungen dargestellt. Herrnhut: Verlag der Missionsbuchhandlung, 1927. Fri tongo. [Paramaribo: Academie voor Hoger Kunst en Cultuur Onderwijs, 1986]. (zie DSL 0319) Frikel, Protásio. Zur linguistisch-ethnologischen Gliedrung der Indianerstämmen von Nord-Pará (Brasilien) und den anliegenden Gebieten. In: Anthropos, 52 (1957), pp. 509-563. Fullarton Arnott, James and John William Robinson. English theatrical literature 1559-1900: a bibliography. Incorporating Robert W. Lowe's A bibliographical account of English theatrical literature published in 1888. London: The Society for Theatre Research, 1970. Furnas, J.C. Goodbye to Uncle Tom. New York: Sloane, 1956. G., G. Iets over de alhier bestaande gezelschappen, onder den naam van: Does. In: De kolonist, I (1838-39), Vijftiende stuk, pp. 467-470. G[aay] F[ortman], [B.] D[e]. [Bespreking van Constant van Wessem, 300 Negerslaven.] In: WIG, 17 (1935-36), pp. 297-298. Gabriëls, Susanne. Lijst van publikaties gedrukt in de periode voor 1800, berustend in het Nederlands Persmuseum. Amsterdam: Stichting Het Nederlands Persmuseum, 1992. (Werkuitgave 2.) Gaikhorst, Hermien. Bloemlezing uit de moderne Surinaamse literatuur. Met een bijdrage van Geert Koefoed [en een inleiding van Ismene Krishnadath]. Paramaribo: Publishing Services Suriname, 1995. Gajadin, Chitra. De Surinaamse columnist Edgar Cairo: ‘Hollanders zijn ook gewone mensen, al zijn ze verkeerd opgevoed’, in Harlekijn, januari 1981, pp. 56-58. Galeano, Eduardo. Kroniek van het vuur 2: gezichten en maskers: vijf eeuwen verbeelding van Latijns-Amerika. Amsterdam: Van Gennep/Novib, 1987. Galjart, B.F., J.D. Speckmann, J. Voorhoeve (red.). ‘Een andere in een ander’; liber amicorum voor R.A.J. van Lier. Leiden: Instituut Culturele Antropologie en Sociologie der Niet-Westerse volken, [1982], (ICA-Publicatie No. 52) Galloway, Francis (ed.). SA Literature/Literatuur 1980 [-1984]. Johannesburg [etc.]: Ad. Donker, 1982-1989. (Censal Publications No. 1-17.) Galloway, Francis & D.H. Steenberg (red.). SA Literature/Literatuur 1985. Annual Literary Survey/Literêrere jaaroorsigreeks 6. Literator, Supplement No. 1, 1993. Ganga, Sharda. Theater op het erf en in de schouwburg. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber.


Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 115-119. Ganga, Sharda. Hoe vies is het westers theater in het Caraïbisch gebied? In: De Vlaamse Gids, 82 (1998), nr. 3, juli/augustus, pp. 26-31. Gangadin, Rabin. De zingever van de Sarnami-literatuur. In: Mi Doro, 5 (1981), nr. 35-36, pp. 22-24. Gangadin, Rabin. Over de Surinaamse literatuur en haar schrijvers. In: Ons Erfdeel, 27 (1984), nr. 4, september-oktober, pp. 495-508. Gangaram Panday, N. De betekenis van de Jag [yajna] in de Hindoe kultuur. In: Lalla Rookh, 2 (1977), nr. 7, december, pp. 15-18. Gangaram Panday, Naraindat (samenstelling). Gítánjali: een verzameling Hindú-gebeden en gezangen. Paramaribo 1998. Gareis, Reinhold. Geschichte der evangelischen Heidenmission: mit besonderer Berücksichtigung der deutschen. Mit 11 Karten von R. Grundemann. Konstanz/Emmishofen: Carl Kirsch, [1901].


105 Gates, Henry Louis (ed.). Black literature and literary theory. New York: Methuen, 1984. Gay, Peter. The Enlightenment: an interpretation. [Vol. I.] The rise of modern paganism. London: Weidenfeld and Nicolson, 1967. Gedenkboek uitgegeven in opdracht van ‘Loge Concordia’ te Paramaribo ter gelegenheid van het 200-jarig bestaan op 17 november 1961. Paramaribo: W.L. Salm, [1961]. Gedenkboek Derde Internationale Hindi conferentie, 5-8 juni 1993 Suriname. [Paramaribo: Hindi Parishad, 1993.] Gedichten bekroond door het Prins Bernhard Fonds Suriname. Uitgegeven ter gelegenheid van de 50ste verjaardag van Z.K.H. Prins Bernhard. [Paramaribo 1961, Prins Bernhard Fonds]. Geerts, Leo. Wat is een Surinamer? In: De Vlaamse Gids, 62, (1978), nr. 3, mei-juni, (Bea Vianen-nummer), pp. 30-36. Geerts, Leo. Edgar Cairo. I. Een overzicht. II. Interview. In: De Nieuwe, 10 oktober 1980. Geerts, Leo. Binnenkamers of buitengebieden? Nederlandse literatuur tussen 1970 en 1980. In: Streven, 49 (1981-82), afl. 1, oktober 1981, pp. 29-36. Geerts, Leo (a). Donkere vis in bleek water. In: Edgar Cairo, Mi boto doro/Droomboot havenloos. Amsterdam: Knippenberg's Uitgeverij, 1983 (Bulkboek jrg. 12, nr. 134), pp. 4-6. Geerts, Leo (b). Surinaamse en Antilliaanse literatuur: een inleiding. In: Streven, 51 (1983-84), nr. 3, december 1983, pp. 233-240. Geerts, Leo (a). Surinaamse en Antilliaanse literatuur: enkele voorbeelden. In: Streven, 51 (1983-84), nr. 4, januari 1984, pp. 336-347. Geerts, Leo (b). Helman en Cairo: een indiaanse en een zwarte visie op Suriname. In: Streven, 52 (1984-85), afl. 3, december 1984, pp. 240-251. Geerts, Leo (a). Korjalen, jeeps, ravijnen en letteren. In: Deus ex Machina, 11 (1987), nr. 42, april-mei-juni (Surinamenummer), pp. 3-5. Geerts, Leo (b). Switi Sranan, Bigi Kondre: Zoet Suriname, Groot Land. In: Streven, 55 (1987), nr. 1, oktober, pp. 37-47. Geerts, Leo (a). De dichter als ‘getuige à decharge’. In: Deus ex Machina, 12 (1988), nr. 46, juni, pp. 35-38. (Ook in: De Ware Tijd Literair, nr. 64, 4 februari 1989; herdrukt in Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 89-95.) Geerts, Leo (b). Suriname: een roman en de werkelijkheid. Eerst de Indianen, dan de bomen. In: Streven, 57 (1989-90), nr. 5, februari 1990, pp. 453-463. Geerts, Leo (c). De Surinaamse literatuur in kaart gebracht. In: Streven, 57 (1989-90), nr. 8, mei 1990, pp. 726-732. Geerts, Leo. Literatuur en cultuurrelativisme. In: Streven, 58 (1990/1991), afl. 10, juli 1991, pp. 887-896. Geijskes, D.C. Met de Oajana's op stap: verslag van een reis naar de Litani (Boven Marowijne) in Suriname. [2e dr.]. Paramaribo: Radhakishun, 1957. (Vox Guyanae, 2 (1957), nr. 5 & 6.) Geijskes, D.C. Documentary information about the Surinam Wama or Akurio Indians. In: NWIG, 47 (1970), no. 3, november, pp. 260-285. Geijskes, D.C. In memoriam Frater M.F.R. Abbenhuis. In: Mededelingen van het Surinaams museum, nr. 39, april 1983, pp. 65-67. Gelder, Paul van, Peter van der Veer en Ineke van Wetering (red.). Bonoeman, Rasta's en andere Surinamers: onderzoek naar etnische groepen in Nederland. Amsterdam: Werkgroep AWIC, 1984. (Publicatie, 1.)


G[emert], L[ia] v[an] (a). Bergen-op-Zoomse magistraatsdochter: Adriana van Overstraten (Bergen op Zoom, gedoopt 14 juli 1756 - Bergen op Zoom, 10 januari 1828). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 707-714. G[emert], L[ia] v[an] (b). De blinde verlichte: Petronella Moens (Cubaard (Friesland), 16 november 1762-Utrecht, 4 januari 1843). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 742-753.


106 Gemmink, Joh. De kolonisatie van 1845: geschiedenis en demographische ontwikkeling tot op 31-10-1950. Zuidwolde, 1980. (J. Gemmink, Socio-demographische studiën. V.) George, K.M. (ed.). Comparative Indian literature. Vol. 1. Trichur/ Madras [etc.]: Kerala Sahitya Akademi/Macmillan India, 1984. George, K.M. (ed.). Modern Indian literature: an anthology. Volume one: Surveys and Poems. New Delhi [etc.]: Sahitya Akademi, 1992. Geraerdsz, Alphons. Ontbolstering. In: De Ware Tijd, nr. 4673, 13 januari 1973. Gérard, Albert. Meertaligheid, literaire creatie, nationale identiteit. In: Dietsche Warande & Belfort, 131 (1986), nr. 6, juli-augustus, pp. 427-435. Gerits, Joris. Astrid Roemer en de ware geschiedenis van Suriname. In: Kathleen Gyssels & Paul Pelckmans (red.), Het labyrint van de bevrijding: tien postkoloniale auteursportretten. Kapellen: Pelckmans, 1999, pp. 67-88. Gesangbuch zum Gebrauch der Evangelischen Brüdergemeinen [mit] Nachtrag zu dem Gesangbuche. Gnadau: Verlag der Buchhandlung der evangelischen Brüder-Unität, 1819-1820. De geschiedenis van Dubbel Tien: de nationale feestdag van de Republiek China. Taiwan: Regerings-voorlichtingsdienst, 1987. Getrouw, C.F.G. Henri Rikken CssR: schrijver van historische romans uit de slaventijd. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 138-149. Getrouw, C.F.G. Enige schrijvers onder onze Redemptoristen en hun geschriften. In: Honderd jaar woord en daad: Gedenkboek bij het eeuwfeest der Redemptoristen in Suriname 1866 - 26 maart - 1966. [Paramaribo: Redemptoristen, 1966], pp. 25-32. Gheerbrant, Alain. Naar de bron van de Amazone. Houten: Fibula-Pharos, 1990. Gids, De. [Suriname-nummer], 133 (1970), nr. 9. Gids, De. [Suriname-nummer], 153 (1990), nr. 10/11. Gieben, Claartje. Muziek in Suriname. In: Peter van Amstel (samenstelling), Samba, salsa en kaseko. Amsterdam: Trouw/Kwartet, [1985]. (Musica '85.) Gieben, Claartje & Jan IJzermans. Music and dance in Surinam: a comprehensive collection of source literature extracted from over 4.000 publications. Leiden: Inter Documentation Company, 1990. (116 microfiches.) Gijsen, Marnix. Verzameld werk 4. Amsterdam/'s-Gravenhage/Rotterdam: Meulenhoff/Nijgh & Van Ditmar, 1977. Gikandi, Simon. Writing in limbo: modernism and Caribbean literature. Ithaca and London: Cornell University Press: 1992. Gilbert, Helen & Joanne Tompkins. Post-colonial drama: theory, practice, politics. London [etc.]: Routledge, 1996. Gilbert, Will G. Een en ander over de negroide muziek van Suriname. Amsterdam: Koninklijke Vereeniging ‘Koloniaal Instituut’, 1940. (Mededeeling No. LV, Afd. Volkenkunde No. 17.) Gilfillan, G. De herwinning van een ‘verloren’ traditie: de gemarginaliseerde Ander in de Zuid-Afrikaanse letterkunde. Paper, winterschool OSL Utrecht, 21-12-1995. Givens, S.M. An ethnographic study of social control and dispute settlement among the Aluku Maroons of French Guiana and Suriname South America. Berkely: University of California, 1984. (Diss.) Gjessvåg, Øyvind. 200 år handel og misjon i Surinam. Overdruk uit? 1970, pp. 118-121.


Glaudemans, Willem. Willem Frederik Hermans. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 10 & 31, mei 1983/november 1988. 36 pp. Gleich, C.C.J. von & A.N. Verveen (samenstelling). De Surinaamse componist Johan Victor Dahlberg, 1915-1946: tentoonstelling in: Haags Gemeentemuseum, Den Haag, 12 januari-27 februari 1972, Suriname Paramaribo, voorjaar 1972. [Met bijdragen van John Helstone en R.F. Duurvoort.] ['s-Gravenhage: Haags Gemeentemuseum, 1972.] Glissant, Edouard. Le discours antillais. Paris: Seuil, 1981. Glissant, Edouard. Politique de la relation. Paris: Gallimard, 1990. Gobardhan, R. [Bespreking van Asa (Hoop) van Gharietje Choenni.] In: Aisa Samachar, 6 (1980), nr. 5, p. 17. Gobardhan-Rambocus, Lila. Taalbeleid en taalsituatie in Suriname tijdens het Statuut: een beschouwing.


107 Paramaribo 1988. (Doctoraalscriptie.) Gobardhan-Rambocus, Lila. Het literaire bedrijf in de jaren tachtig. In: Censuur in Suriname. [Bijzonder nummer van:] Mutyama, 3 (1992), nr. 4, pp. 40-42. Gobardhan-Rambocus, Lila (a). Het Surinaams-Nederlands. In: Immigratie en ontwikkeling: emancipatieproces van contractanten. Onder redactie van Lila Gobardhan-Rambocus en Maurits S. Hassankhan. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit, 1993, pp. 140-158. Gobardhan-Rambocus, Lila (b). Het Sarnami. In: Immigratie en ontwikkeling: emancipatieproces van contractanten. Onder redactie van Lila Gobardhan-Rambocus en Maurits S. Hassankhan. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit, 1993, pp. 159-182. Gobardhan-Rambocus, Lila. Het Sranan: ontwikkeling en emancipatie. In: Lila Gobardhan-Rambocus, Maurits S. Hassankhan & Jerry L. Egger (red.), De erfenis van de slavernij. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit, 1995, pp. 147-171. Gobardhan-Rambocus, Lila (a). Poëzie in het onderwijs. In: Tropisch Nederlands, 1 (1996), nr. 4, juni, pp. 4-5. Gobardhan-Rambocus, Lila (b). Helman als wetenschapper. In: Kompas, 1 (1996), nr. 40, 11 augustus, pp. 21-24. Gobardhan-Rambocus, Lila. Suriname en het Nederlands. In: Kees Groeneboer (red.), Koloniale taalpolitiek in Oost en West: Nederlands-Indië, Suriname, Nederlandse Antillen en Aruba. Amsterdam: Amsterdam University Press, [1997], pp. 225-249. Gobardhan-Rambocus, Lila (a). De positie van het Nederlands in Suriname. In: Hugo Brems (e.a., red.), Nederlands 200 jaar later: handelingen Dertiende Colloquium Neerlandicum, Leiden, 24-30 augustus 1997. Woubrugge: Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, 1998, pp. 507-515. Ook in: Tropisch Nederlands, 1 (1995), nr. 2, oktober, pp. 9-11. Gobardhan-Rambocus, Lila (b). Op zoek naar Surinaamse normen. In: De Ware Tijd Literair, nr. 515, 24 januari 1998. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 145-150. Gobardhan-Rambocus, Lila. Nederlands als bronnentaal in Suriname (1). In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 2, december, pp. 14-15. Ook in: Gerard Elshout e.a. (red.), Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw: Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum, Katholieke Universiteit Leuven 27 augustus - 2 september 2000. Woubrugge: Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, 2001, pp. 271-275. Gobardhan-Rambocus, Lila. Onderwijs als sleutel tot maatschappelijke vooruitgang: Een taalen onderwijsgeschiedenis van Suriname, 1651-1975. [Zutphen]: Walburg Pers, [2001]. (Diss.) [Gobardhan-Rambocus, Lila, Theo Damsteegt, J.H. Adhin en R.M. Marhé]. Jabtab aur hardam. Themanummer Sarnami. [van] Lalla Rookh, 13 (1988), nr. 5, november. Gobardhan-Rambocus, Lila & Johan Sarmo. Het Surinaams-Javaans. In: Immigratie en onwikkeling: emancipatieproces van contractanten. Onder redactie van Lila Gobardhan-Rambocus en Maurits S. Hassankhan. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit, 1993, pp. 184-201. Goedegebuure, Jaap & Odile Heynders, Literatuurwetenschap in Nederland: een vakgeschiedenis. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1996.


Goeje, C.H. de. Bijdrage tot de ethnographie der Surinaamsche indianen. Leiden: Brill., 1906. (Internationales Archiv für Ethnographie, 17: Suppl.) Goeje, C.H. de. Karaïben en Guiana. In: WIG, 6 (1924-25), pp. 465-471. Goeje. C.H. Boekbespreking [John W. Vandercook, Tom-Tom e.a.] In: WIG, 7 (1927-28), pp. 185-187. Goeje, C.H. de. The Arawak language of Guiana. Amsterdam: Koninklijke Akademie van Wetenschappen, 1928. (Verhandelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam. Afd. Letterkunde. N.R., 28: 2.) Goeje, C.H. de (a). A.Ph. Penard over inwijding en wereldbeschouwing der Karaïben. In: WIG, 11 (1929-30), pp. 275-286. Goeje, C.H. de (b). Het merkwaardige Arawaksch (met eene langdradige inleiding). In: WIG, 11 (1929-30), pp. 11-28. Goeje, C.H. de. The inner structure of the Warau language of Guiana. In: Journal de la Société des Américanistes de Paris, Nouvelle Série, tom. 22 (1930), pp. 34-72.


108 Goeje, C.H. de. Het merkwaardige Warau. In: WIG, 12 (1930-31), pp. 1-16. Goeje, C.H. de. De Oayana Indianen. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 100 (1941), pp. [71]-125. Goeje, C.H. de. De inwijding tot medicijnman bij de Arawakken (Guyana) in tekst en mythe. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 101 (1942), pp. 211-276. Goeje, C.H. de (a). Philosophy, initation and myths of the Indians of Guiana and adjacent countries. Leiden: Brill, 1943. (Archives internationale d'etnographie, 44.) Goeje, C.H. de (b). Neolithische Indianen in Suriname. (Met gegevens over de expeditie van Ahlbrinck 1938.) In: Tijdschrift van het Koninklijk Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 60 (1943), 2e reeks, pp. 334-374. Goeje, C.H. de. Anansi, l'Araignée rusée. In: Revista do Museu Paulista, Nova Série, 1 (1947), pp. 125-126. Goeje, C.H. de. Zondvloed en zondeval bij de Indianen van West-Indië. Amsterdam: Paris, 1948. (Koninklijke Vereeniging Indisch Instituut, Mededeling nr. LXXIX, Afd. Volkenkunde nr. 28.) Goerdin, Mohan. Ied-Ul-Fitre. In: Bhāsā, 2 (1985), nr. 3, pp. 37-39. Goethe, [Johann Wolfgang.] Goethes Werke. Herausgegeben im Auftrage der Großherzogin Sophie von Sachsen. 4. Band. 5. Band Zweite Abtheilung. Fotomechanischer Nachdruck der im Verlag Böhlaus Nachfolger, Weimar, 1887-1919 erschienenen Weimarer Ausgave oder Sophien-Ausgabe. München: Deutscher Taschenbuch Verlag, 1987. Goethe, Johann Wolfgang. Ästhetische schriften 1824-1832. Über Kunst und Altertum V-VI. Herausgegeben von Anne Bohnenkamp. Frankfurt am Main: Deutscher Klassiker Verlag, 1999. (Johan Wolfgang Goethe, Sämtliche Werke, 1. Abteilung, Band 22.) Gomes, [Arthur]. Orlando Emanuels 25 jaar in dienst. In: Bank Notes, nr. 107, november/december 1976, pp. 33-35. Gomperts, H.A. Rudolf Asueer Jacob van Lier Paramaribo 24 augustus 1914 - Wageningen 28 mei 1987. In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1987-1988. Leiden: Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 1989, pp. 180-196. Gonggryp, J.W. The evolution of a Djuka-script in Surinam. In: NWIG, 40 (1960), pp. 63-72. Gonggrijp, J.W. & C. Dubelaar. Pater Morssink en Afaka. In: Opbouw, 1960, Kerstnummer, pp. 24-34. Goodings, E.C. Tantiri a no don (Spreken is zilver, zwijgen is goud): ‘Surinaamse odo's’ - spreekwoorden. Amsterdam 1984. Goody, J. (ed.). Literacy in traditional societies. Cambridge: Cambridge University Press, 1968. [Goor, J. van.] De Nederlandse Koloniën: Geschiedenis van de Nederlandse expansie 1600-1975. ['s-Gravenhage: Sdu, 1993]. Gooswit, Sylvia M. Jaran kepang in Suriname: een rituele attraktie. [Paramaribo]: Academie voor Hoger Kunst- en Cultuuronderwijs, [1990]. Gooswit, Sylvia M. Overlijdensrituelen en Jaran Kepang: geesten van overledenen op bezoek. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 55-62. Gooswit, Sylvia M. & Wonny M. Karijopawiro. Tayup en janggrung in Suriname: een Javaanse dansvorm. With a summary in English. Paramaribo: Afdeling Cultuurstudies, Minov, [1997].


[Gordijn, W. (red.)] Culturele kroniek '48-'68. Amsterdam: Nederlandse Stichting voor culturele samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen, [1970]. Gorkom, J.A.J. van De filmkunst in Suriname. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 76-83. Gorp, H. van. De utopie van een omvattende literatuurgeschiedschrijving: of hoe het zou moeten kunnen en toch niet echt kan... In: Forum der Letteren, 27 (1985), nr. 4, pp. 245-262. Gorp, H. van, R. Ghesquiere, D. Delabastita, J. Flamend, Lexicon van literaire termen: stromingen en genres, theoretische begrippen, retorische procédés en stijlfiguren. 4e voll. herz. dr. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1991. Gorp, Hendrik van, Dirk Delabastita, Rita Ghesquiere, met medewerking van Jan Flamend, Lexicon van literaire termen. 7e herz. dr. Groningen/Deurne: Martinus Nijhoff/ Wolters Plantyn, 1998. Gortzak, Henk Jan. Jere mi/ ‘Luister naar mij’: een boekje over Surinaams toneel in Nederland bij de film ‘Tussen twee vuren’. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1984.


109 Goslings, B.M. De indianen en boschnegers van Suriname. [Amsterdam]: Koninklijke Vereeniging Koloniaal Instituut, [1935]. (Gids in het Volkenkundig Museum, XIII.) Gospeljawa Suriname. Swarané atiku: nyanyian-nyanyian kasukman ing basa Jawa Suriname. Paramaribo 1990. Gouden jubilé van de R.K. leprozerie Sint Gerardus Majella Stichting: 1895 16 - October 1945. [Paramaribo: Sint Gerardus Majella Stichting, 1945.] Gouka, A. In het Surinaamse oerwoud: Het leven in de Goudvelden. 's-Gravenhage: W. van Hoeve, 1948. (Uitgegeven onder auspiciën vam de Koninklijke Vereniging ‘Oost en West’.) Gowricharn, Ruben. Klassenstrijd, politieke romantiek en chauvinisme onder Surinaamse studenten. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 3, pp. 13-16. Ook in: Oso [oude serie], 2 (1978), nr. 4, pp. 9-16. Gowricharn, R.S. (a). The decolonization of Suriname. In: Caraïbisch Forum, 1 (1980), nr. 1, pp. 18-34. Gowricharn, R.S. (b). The coup d'état in Suriname. In: Caraïbisch Forum, 1 (1980), nr. 3, pp. 3-22. Gowricharn, Ruben S. Economische transformatie en de staat: over agrarische modernisering en economische ontwikkeling in Suriname, 1930-1960. Den Haag: Ruward, 1990. (Diss.) Grasveld, Fons & Klaas Breunissen. ‘Ik ben een Javaan uit Suriname’. [Hilversum]: Stichting Ideële Filmprodukties, [1990]. Gratiant, Gilbert. Martinique, conditionnel Eden. In: Jean Loize, Albert Prévaudeau, Serge Denis, Paul Rebufat (eds.), Les quatre samedis des Antilles. Paris: Impr. de Hénon, 1946, pp. 71-93. Green, Edward Crocker. The Matawai maroons: an acculturating Afro-American society. Ann Arbor, Michigan [etc.]: Univ. Microfilms International, 1974. (Catholic University of America, Anthropological studies, 28.) (Diss.) Green, Mary Jean. Fiction in the historical present: French writers and the thirties. Hanover, N.H.: University Press of New England, 1986. Greenblatt, Stephen & Giles Gunn (eds.). Redrawing the boundaries: the transformation of English and American literary studies. New York: The Modern Language Association of America, 1992. Greenfield, William. A defence of the Surinam Negro-English version of the New Testament, founded on the history of the negro-english version [...]. In reply to the animadversions of an anonymous writer in the Edinburgh christian instructor. London 1830. Repr. Carbondale 1986. Grenzeloos: verhalen over vele culturen. Amsterdam/Antwerpen: Atlas, 2001. Greshoff, J. ‘Praehistorie’ waarop geen historie volgt; Rudie van Lier, een bron zonder rivier. In: Nieuwe Courant, 18-12-1946. Grivel, Charles (red.). Methoden in de literatuurwetenschap. Muiderberg: Coutinho, 1978. Groen, Pieter Constantijn. Journaal van een reis door de West-Indien 1792-1793. Bezorging Han Jordaan. Amsterdam: Terra Incognita, 2001. Groenendael, Victoria Maria Clara van. Er zit een dalang achter de wayang: de rol van de Vorstenlandse dalang in de Indonesisch-Javaanse samenleving. Amsterdam: De Goudsbloem, 1982. (Diss.) Groenendael, V.M. Clara van. The dalang behind the wayang. Dordrecht/Cinnaminson: Foris, 1984. Groeneveld. Anneke (samenstelling). Fotografie in Suriname 1839-1939 = Photography in Surinam 1839-1939. Tekstbijdragen: Rosemarijn Höfte et al.,


redactie: Paul Faber et al., vertaling: Michael Gibbs. Amsterdam: Fragment; Rotterdam: Museum voor Volkenkunde, [1990]. (Fotografie uit de collectie van het Museum voor Volkenkunde, 5.) Groenewegen, Hans. Een verontrustende buitenstaander. In: De Bazuin: opinieblad voor geloof en samenleving, cultuur en spiritualiteit, 18 maart 1994, pp. 14-16. Groot, A. de. Surinaamse kwikstaartjes: een dozijntje liedjes in de Surinaamse taal. Feestuitgave van het maandblad Opbouw bij gelegenheid van de honderdste verjaardag van de Emancipatie op 1 juli 1963. [Paramaribo: Leo Victor, 1963.] Groot, A. de (red.). Didibri-Torie: een aantal volkse verhalen. Paramaribo 1970. Groot, A. de (red.). Jorka-Tori: geloof het of geloof het niet maar zó zeggen ze Waka-man si Jorka! Paramaribo 1971. Groot, A. de & A. Donici[e] (red.). Ondrofeni sa leri ju: vertellingen in het Neger-Engels met vertaling in het Nederlands. Paramaribo: Varekamp, [1956]. Groot, A. de. Woordregister Nederlands-Saramakaans. [Paramaribo 1977.] Groot, A. de. Tweedelig woordregister Auka-Nederlands Nederlands-Auka. [Paramaribo 1984.]


110 Groot, Hans. Het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen: culturele beïnvloeding in de late achttiende eeuw. In: Setiawat Darmojuwono e.a. (eds.), Duapuluh lima tahun studi belanda di Indonesia/Vijfentwintig jaar studie Nederlands in Indonesië. Depok: Fakultas Satra UL, 1996, pp. 311-324. Groot, Silvia W. de. Van isolatie naar integratie: de Surinaamse Marrons en hun afstammelingen: officiële documenten betreffende de Djoeka's (1845-1863). 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1963. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 41.) Groot, Silvia W. de. Naar aanleiding van het herdrukken van Benoits Voyage à Surinam. In: NWIG, 46 (1968), no. 3, december, pp. 292-296. Groot, Silvia Wilhelmina de. Djuka society and social change: history of an attempt to develop a Bush Negro community in Surinam 1917-1926. Assen: Van Gorcum, [1969]. (Diss.) Groot, Silvia W. de Surinaamse Granmans in Afrika: vier groot-opperhoofden bezoeken het land van hun voorouders. Utrecht/Antwerpen: Het Spectrum, [1974]. (Aula paperback 28.) Groot, Silvia W. de. Introductie tot een vergelijking tussen marrongemeenschappen in Suriname en op Jamaica/ Introduction to a comparison between the history of Maroon communities in Surinam and Jamaica. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1978, nrs. 25-26, november, pp. 3-21. Groot, Silvia W. de. Boni's dood en Boni's hoofd: een proeve van orale geschiedenis. In: De Gids, 143 (1980), nr. 1, pp. 3-15. Ook in: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1980, nr. 31, oktober, pp. 36-56. Groot, Silvia W. de. An example of oral history: the tale of Boni's death and of Boni's head. In: Latein-Amerika Studien. Band 11. Herausgegeben von Titus Heydenreich u.a. Schriftleitung: Jürgen Schneider. Karibik: Wirtschaft, Gesellschaft und Geschichte. Referate des 4. interdisziplinären Kolloquiums der Sektion Lateinamerika des Zentralinstituts 06. Im Auftrag herausgegeben von Hanns-Albert Steger und Jürgen Schneider. München: Wilhelm Fink Verlag, 1982, pp. 181-216. Groot, Silvia W. de. Panorama van de vijf Guyana's. In: Vrij Nederland, 1 oktober 1983. Groot, Silvia W. de. [Recensie van Richard Price, First-time etc.] In: Oso, 3 (1984), nr. 2, december, pp. 245-249. Groot, Silvia W. de. In memoriam professor dr. R.A.J. van Lier. In: Oso, 6 (1987), nr. 2, december, pp. 219-226. Groot, S. de. Verdronken land, verdwenen dorpen. In: Black Flash, 2 (1992), nr. 3, augustus, pp. 18-20. Grootes, E.K. De paradoxen van de literatuurgeschiedschrijving. In: Spektator, 18 (1988-1989), nr. 4, pp. 241-261. Grootes, E.K. Bredero's personages spreekbuis van de dichter? In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1998-1999. Leiden: Maatschappij der Nederlandse Letterkunde, 2000, pp. 3-17. Groothoff, Geert & Henk Waltmans. Het Algemeen-Nederlands Verbond van 1945 tot heden. In: Tussen cultuur en politiek: het Algemeen-Nederlands Verbond 1895-1995. Onder redactie van Pieter van Hees en Hugo de Schepper. Hilversum/Den Haag: Verloren/Het Algemeen-Nederlands Verbond, 1995, pp. 139-242. Grun, Bernard. Die leichte Muse: Kulturgeschichte der Operette. II. Aufl. München: Langen Müller, © 1961.


Gruythuysen, M.W.M.M. & A.M. Tempelaars. Culturele samenwerking tussen de landen van het Koninkrijk, 1948-1990. Eersel: Arcon Archief Consultants in opdracht van Kabna, [1993]. Guangyitang yibai zhounian jinian tekan (1880-1980) [Gedenkboek Kong Ngie Tong Sang: 1880-1980.] Paramaribo: Vereniging Kong Ngie Tong Sang, 1980. Guda, Trudi. La tradición oral en Surinam. In: Anales del Caribe Cuba: Casa de las Americas, Centro de Estudios del Caribe, 1981, nr. 1, pp. 282-290. Guda, Trudi. Sye! Arki tori!: de verhalen van Aleks de Drie. In: Bzzlletin, nr. 143, februari 1987, pp. 36-41. Guha, Ranajit. The prose of counter-insurgency. In: Ranajit Guha (ed.), Subaltern studies II: writings on South Asian history and society. Oxford: Oxford University Press, 1983, pp. 1-42. Guillaume, Jean Pens. Oeuvres divers. Première édition. Tome III. Bruxelles: M. Hayez, 1826. Günther, G. Nola Hatterman, Amsterdams kunstenares. In: Het Nieuws, nr. 1487, 25 juni 1948. Günther, G. Het Surinaamse nationalisme. In: Socialisme en Democratie, 20 (1963), pp. 278-286. Guss, David M. To weave and sing: art, symbol and narrative in the South American rain forest. Berkeley and Los Angeles/Oxford: University of California Press, 1989.


111 Gwilliam, Tassie. ‘Scenes of horror’, scenes of sensibility: sentimentality and slavery in John Gabriel Stedman's ‘Narrative of a five years expedition against the revolted negroes of Suriname’. In: ELH: a Journal of English Literary History, 65 (1998), nr. 3, pp. 653-673. Gyssels, Kathleen. Cahier d'un retour au pays natal en Stemmen uit Afrika: Aimé Césaire en Frank Martinus Arion op zoek naar hun thuis(-ei)land. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 244-261. Gyssels, Kathleen. Filles de solitude: essai sur l'identité antillaise dans les (auto-)biographies fictives de Simone et André Schwarz-Bart. Paris [etc.]: L' Harmattan, 1996. (Collection Critiques Littéraires.) Gyssels, Kathleen. Négritude debout!: dse antilliaanse ontvoogdingsstrijd in drie fasen. In: Nieuwzuid, 1 (2001), nr. 3, pp. 35-41. Haaren, Eugène van. Niks is jammer, Het leven weet wat het doet. In: Hervormd Nederland, 53 (1997), nr. 19, 10 mei, pp. 5-7. Haas, Alex de. 't Was anders: leven en levenskring van ‘De Heer J.H. Speenhoff, dichter-zanger’ (1869-1945). Rotterdam [etc.]: Nijgh & Van Ditmar, 1971. (Historische werken over Rotterdam; dl. 11.) Habibe, Henry. Interview met Surinaamse dichter Shrinivási: ‘Mijn poëzie is sociaal’. Ook in: Sticusa Journaal, 2 (1972), nr. 4, 15-7-1972, pp. 14-15. (Eerder in: Amigoe, 24-4-1972.) Haenen, Marcel. Baas Bouterse: de krankzinnige klopjacht op het Surinaamse drugskartel. [Amsterdam]: Balans, 1999. Haens, W.H.M. d'. Rapport inzake de reorganisatie van het onderwijs in Suriname. Paramaribo 1947. Hagen, Edwina. Petronella Moens: vriendin van 't vaderland. Vrouwen en politiek rondom 1800. In: Skript, 20 (1998), pp. 210-220. Hagenbeek, Eveline. Anton de Kom: gentleman in verzet. In: De Amsterdamse Daklozenkrant, 4 (1998), nr. 10, 11 mei, pp. 16-18. Halfhide, Julius J. De landbouwcrisis in de kolonie Suriname: brochure gewijd aan de belangen van den landbouw. Paramaribo: H.B. Heyde, 1905. Halfhide, Julius J. De kleine landbouw in de kolonie Suriname: brochure gewijd aan de belangen van den landbouw. Paramaribo: J.H. Oliveira, 1906. Handelingen der jaarlijksche vergadering van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, te Leiden, gehouden den 21 van Zomermaand 1833. Leiden: Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde, 1833. Hanou, A.J. Onder de Acacia: studies over de Nederlandse vrijmetselarij en vrijmetselaarsloges vóór 1830. Met een bijdrage van J.A.M. Snoek. Leiden: Astraea, 1997. (Paddemoesreeks 3.) Hansen, K. Grounds for play: the Nautankī theatre of North India. Berkeley: University of California Press, 1992. Harris, Wilson. History, fable and myth in the Caribbean and Guiana. In: The Caribbean Quarterly, 16 (1968), nr. 2, pp. 11-32. Hartman, A., W.J.P.J. Schalker & W.C. Muller. Repertorium op de literatuur betreffende de Nederlandse Koloniën voorzover zij verspreid is in tijdschriften, periodieken, serie- en mengelwerken. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1895-1934. (9 dln) Hartog, Joh. Aanhangsel. De pers in Suriname. In: Joh. Hartog, Journalistiek leven in Curaçao. Willemstad/Curaçao: Paulus-Drukkerij, 1944, pp. 301-346. Hartsinck, Jan Jacob. Beschryving van Guiana, of De wilde kust in Zuid-America, betreffende ... de bezittingen der Spanjaarden, Franschen en Portugeezen en voornaamelyk de volksplantingen der Nederlanderen, als


Essequebo, Demerary, Berbice, Suriname ... Waarby komt, eene verhandeling over den aart en de gewoontes der neger-slaven. Alles uit echte stukken opgesteld ... Amsterdam: Gerrit Tielenburg, 1770. [Fotomechanische herdruk: Amsterdam: Emmering, 1974.] (2 dln) Hassankhan, Maurits S. Immigratie en integratie van contractarbeiders: Hindostanen en Javanen in Suriname. In: Immigratie en ontwikkeling: emancipatieproces van contractanten. Onder redactie van Lila Gobardhan-Rambocus en Maurits S. Hassankhan. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit, 1993, pp. 69-117. Hassankhan, Maurits S. & Sandew Hira (a). Hindostaanse immigranten in Suriname: namenboek 1873-1916. Paramaribo/Den Haag: Amrit/IMWO/Nauyuga, 1998. Hassankhan, Maurits S. & Sandew Hira (b). Historische database van Suriname: de gegevens over de Hindostaanse immigranten = Historical database of Suriname. Paramaribo/Den Haag: Amrit/IMWO/Nauyuga, 1998 (5 bdn).


112 Hatterman, Nola. Beeldende kunst in Suriname. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 111-114. Hatterman, N. Ontwikkeling van de beeldende kunst. In: 100 jaar Suriname: gedenkboek i.v.m. een eeuw immigratie (1873 - 5 juni - 1973). Onder redactie van J.H. Adhin. Paramaribo: Nationale Stichting Hindostaanse Immigratie, 1973, pp. 174-180. Hatterman, Nola. Ontwikkeling van de beeldende kunst in Suriname. In: Suralco Magazine, september 1975, pp. 12-17. Hatterman, Nola. Beeldende kunst in Suriname. [Paramaribo]: Bolivar Editions, [1978]. Haverschmidt, F. Ogier de Gombaud, de vogelschilder uit Cayenne en Suriname en zijn in 1815 verzonden verzoekschrift aan Louis XVIII. In: NWIG, 50 (1975), nr. 4, pp. 181-199. Haverschmidt, François & G.F. Mees. Birds of Surinam. Illustrations by Paul Barruel and Inge [den Boer-] van Noortwijk. Paramaribo: VACO, 1994. Healy, Christopher. Van Afrika tot Suriname. Paramaribo: Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur, 1986. Hecbert, Heloise. Anansi nanga Kownoe. Naverteld door -. [Nederlandse vertaling: J. Koen-Boot. Samenstelling: J. & S. Wilner.] 3e herz. dr. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1987. [1e dr. 1983.] (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Hecbert, Heloise. Sranan Anansi Tori. Naverteld door -. [Nederlandse vertaling: J. Koen-Boot. Samenstelling: J. & S. Wilner.] 5e herz. dr. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1987. [1e dr. 1983.] (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) [Heeckeren, E.L. van]. Aanteekeningen, betrekkelyk de kolonie Suriname. Arnhem: C.A. Thieme, 1826. Heemskerk, A. Reisindrukken uit West-Indië. Medegedeeld in de vergadering van de ‘Vereeniging voor Suriname’, den 23sten november 1878. Met een kaart. Amsterdam: J. van Overzee, 1878. Heemskerk, Marieke. Gender and gold mining: the case of the maroons of Suriname. [S.l.]: Michigan State University, Women in International Development, 2000. Heemstra, M.J. van. Heer spin of een West-Indisch sprookjesfiguur. In: Cultureel Indië, 5 (1943), pp. 255-259. Heesterman, J.F. Suriname's culturele plaats in West-Indië. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 71-75. Heide, Jacob van der. Lake Brokopondo: filling phase limnology of a man-made lake in the humid tropics. Alblasserdam: Kanters, [1983]. (Diss.) Heijden, Chris van der. Het spoor van Sinuhe: ballingschap en kunst. In: Uitgelezen 14. Reacties op boeken. Exil en migratie. Onder verantwoordelijkheid van de Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing. Den Haag: NBLC, 1995, pp. 9-13. Heijer, H. den. De geschiedenis van de WIC. Zutphen: De Walburg Pers, 1994. [Heijligers, Loes (red. e.a.).] Tien jaar Vertelfestival: over verhalen vandaag. Amsterdam: Stichting Vertelfestival/De Balie, 1995.


Heilbron, Ulrich Waldo. Kleine boeren in de schaduw van de plantage: de politieke ekonomie van de na-slavernijperiode in Suriname. [S.l.: 1982]. (Diss.) Heilbron, Waldo & Glenn Willemsen. Klasse en ekonomische werkelijkheid: Suriname vanaf de Eerste Wereldoorlog tot aan de krisis van de dertiger jaren. Paramaribo: Universiteit van Suriname: Fakulteit der Sociaal-Ekonomische Wetenschappen, 1976. (Publikatie, 2.) Hellinga, W.Gs. in cooperation with the staff of the Bureau for Linguistic Research in Surinam (University of Amsterdam). Language problems in Surinam: Dutch as the language of the schools. Amsterdam: North-Holland Publishing Company, 1955. (Publications of the Bureau for Linguistic Research in Surinam (Universiteit of Amsterdam).) Hellinga, W.Gs. Het eredoctoraat. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 58-59. Helman, Albert (a). Boekbesprekingen [Fritz Rueben Rothgiesser, De betwiste bron.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 2, februari, pp. 85-87. Helman, Albert (b). Boekbesprekingen [Theod. A.C. Comvalius, Krioro.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 10,


113 october, pp. 469-471. Helman, Albert (c). Boekbesprekingen [Sinclair Lewis, Ja, ik ben een neger.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 6, juni, pp. 279-280. Helman, Albert. De stille kracht in het oeuvre van Couperus. In: Over Couperus. Amsterdam: De Samenwerkende Uitgevers, 1952, pp. 49-53. Helman, Albert. Een proeve van Surinaams-Nederlands. In: Vox Guyanae, 1 (1954), nr. 2, pp. 89-96. Helman, Albert. Rondom een Westindisch passiespel, In: Statuutdag 1956. ['s-Gravenhage/ Amsterdam: Van Leeuwen/ Koninklijke Vereniging ‘Oost en West’, de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen, het Koninklijk Instituut voor de Tropen 1956], pp. 17-23. Helman, Albert. Zaken, zending en bezinning: de romantische kroniek van een tweehonderdjarige Surinaamse firma. Paramaribo: C. Kersten & Co., 1968. Helman, Albert. Vroegtijdig voorsorteren. In: Dát was nog eens lezen! 40 auteurs over boeken uit hun kinderjaren. Amsterdam: Arbeiderspers/Querido, 1972, pp. 46-48. Helman, Albert (a). Twee oeroude sprookjes. In: Sticusa Journaal, 4 (1974), nr. 5, pp. 8-10. Helman, Albert (b). Over ‘nationale’ letterkunde. In: Sticusa Journaal, 4 (1974), nr. 8, 31-12-1974, pp. 3-6. Helman, Albert. Bij Trefossa's laatste (?) gedicht. In: Sticusa Journaal, 5 (1975), nr. 3, 15-5-1975, pp. 7-9. Helman, Albert. Catacomben en Troglodieten. (De interne geschiedenis van ‘De Gemeenschap’). In: Maatstaf, 26 (1978), nr. 2, februari, pp. 1-17 & 26 (1978), nr. 3, maart, pp. 57-79. Helman, Albert (red.). Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978. Helman, Albert. Notities van de auteur. In: Albert Helman, De stille plantage. 's-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar, 1981 (Verhalend Proza 1), pp. 182-195. Helman, Albert. Avonturen aan de Wilde Kust: de geschiedenis van Suriname met zijn buurlanden. Alphen aan den Rijn: Sijthoff, 1982. Helman, Albert. De foltering van Eldorado: een ecologische geschiedenis van de vijf Guyana's. 's-Gravenhage: Nijgh & Van Ditmar, 1983. Helman, Albert. Uit op verkenning. In: De Gids, 150 (1987), nr. 2/3, maart, pp. 213-218. Helman, Albert. Adyosi/Afscheid: Sranan gedichten, Nederlandse gedichten, vertaalde gedichten. Eindredactie: Michiel van Kempen. Nijmegen: Stichting Instituut ter Bevordering van de Surinamistiek, 1994. Helstone, John. Lou Lichtveld, de musicus. In: Mutyama 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 70-73. Henar-Hewitt, Ilse. Surinaamse koto's en angisa's. [Paramaribo: Westfort, 1987]. Hendriks, Annemieke. De paradox. In: De Groene Amsterdammer, 20 (1996), nr. 44, 30 oktober, pp. 18-19. Hendrix, Harald & Ton Hoenselaars (red.), Vreemd volk: beeldvorming over buitenlanders in de vroegmoderne tijd. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1998. (Utrecht Renaissance studies, 4.) Henkel, Arthur & Albrecht Schöne (Hrsgs.). Emblemata: Handbuch zur Sinnbildkunst des XVI. und XVII. Jahrhunderts. Taschenausgabe. Stuttgart/Weimar: J.B. Metzler, 1996.


Henkemans, Johannes. Aspecten van de sublimatie, haar stoornissen en de therapie hiervan. [Amsterdam] 1981. (Diss.) Henriquez, May. Ta asina of ta asana? Abla, uzu i kustumber Sefardi. Curaçao 1988. Hering, C.J. Korte beschrijving van Mr. H.C. Focke. Paramaribo: H.B. Heyde, 1903. [Herlein, J.D.] Beschryvinge van de volk-plantinge Zuriname: vertonende de opkomst dier zelver colonie, de aanbouw en bewerkinge der zuiker-plantagien. Neffens den aard der eigene natuurlijke inwoonders of Indianen; als ook de slaafsche Afrikaansche Mooren; deze beide natien haar levens-manieren, afgoden-dienst, regering, zeden ... Verrijkt met de land-kaart (daar de legginge der plantagien worden aangewezen) en kopere platen. Door J.D. Hl. Te Leeuwarden: by Meindert Injema, boek-drukker en verkoper, voor aan in de St. Jakobs-straat, 1718. Herman, Luc. Hypertext en het tekstbegrip in de literatuurwetenschap. In: De Vlaamse Gids, 82 (1998), nr. 3, juli/ augustus, pp. 38-45. Hermans, Willem Frederik. De laatste resten tropisch Nederland. Amsterdam: De Bezige Bij, 1969. Hermans, Willem Frederik. De raadselachtige Multatuli. Amsterdam: Boelen 1976. Herskovits, Melville J. and Frances S. Herskovits. Rebel destiny: among the bush negroes of Dutch Guiana.


114 New York: McGraw-Hill, 1934. (Unch. repr.: Amsterdam: Emmering, 1960.) Herskovits, Melville Jean and Frances Shapiro Herskovits. Suriname folk-lore. With transcriptions of Suriname songs and musicological analysis by M. Kolinski. New York: Columbia University Press, 1936. (Columbia University contributions to anthropology, 27.) (Unch. repr.: New York: AMS Press, 1969.) Heuvel, John van den. De jacht op Desi Bouterse: hoe het Suri.kartel de Nederlandse drugsmarkt veroverde. 's-Gravenhage: Bzztôh, 1999. Heyde, H. Geneskrachtige planten in Suriname en hun toepassing (Den dresi wiwiri fu Sranan). [Paramaribo: Westfort], 1985. Heyde, H. (a). Geneesplanten in Suriname. [Paramaribo]: Westfort, 1992. Heyde, H. (b). 500 jaar ontdekking van Amerika: 1492-1992: een schets van Surinaamse Indianen uit het verleden. [Paramaribo]: J.J. Buitenweg, 1992. Hilfman, P.A. Notes on the History of the Jews in Surinam. In: Publications of the American Jewish Historical Society, 18 (1909), pp. 179-207. Hillen, D. Publiciteitsmedia in Suriname. 's-Gravenhage: Kabinet van de Vice-Minister-President, 1969. (Schakels 1969, S 69.) [Hilman, Johs.] Alphabetisch overzicht der tooneelstukken in de bibliotheek van Johs. Hilman. Amsterdam: Gebroeders Binger, 1878. Hilst, Eddy van der. Regel voor regel door Tante Jo's winti. In: De Ware Tijd Literair, nr. 144, 25 augustus 1990. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 96-103. Hilst, Eddy van der (a). ‘Grandma Moses of Creole literature’ Suma na Johanna Isidoro Eugenia Schouten-Elsenhout. In: De Ware Tijd Literair, nr. 239, 1 augustus 1992. Hilst, Eddy van der (b). Johanna Schouten-Elsenhout: Letterkundige of filosofe? In: De Ware Tijd Literair, nr. 241, 15 augustus 1992. Hilst, Eddy van der. Puwema neti fu tante Jo. In: De Ware Tijd Literair, nr. 541, 25 juli 1998. [Hilst, Gerard van der (samenstelling).] Sranan botjetie = Surinaams boeket: poëzie en proza uit Suriname. [Utrecht]: Knippenberg, [1975]. (Bulkboek, 36.) Hindoegebeden: bhajans en mantra's. Utrecht: Stichting Lalla Rookh Nederland, [ca. 1985]. (Lalla Rookh, extra nummer.) Hinte-Rustwijk, D. van & G. van Steenderen-Rustwijk (a). Op het spoor van G.G.T. Rustwijk. In: Oso, 15 (1996), nr. 1, april, pp. 76-86. Hinte-Rustwijk, D. van & G. van Steenderen-Rustwijk (b). In en om Thalia: honderd jaar geleden. In: Oso, (1996), nr. 2, oktober, p. 133-142. Hira, Sandew. Van Priary tot en met De Kom: de geschiedenis van het verzet in Suriname 1630-1940. Met noten, literatuuroverzicht, illustraties en index. Rotterdam: Futile, 1982. Hira, Sandew. Anton de Kom: zijn rol en betekenis in de Surinaamse geschiedenis. Brief van Adek aan André Gide. [Rotterdam ca. 1983.] Hira, Sandew. Cultuurfilosofie. In: Sarnami Akademie, 1 (1988), nr. 2, november, pp. 151-152. Hira, Sandew. Terug naar Uttar Pradesh: op zoek naar de wortels van Surinaamse Hindostanen. Den Haag: Amrit, 2000. Hobsbawm, Eric. 1. Introduction: inventing traditions. In: The invention of tradition. Edited by Eric Hobsbawm and Terence Ranger. 10th repr. Cambridge: Cambridge University Press, 1994. Hoefte, Rosemarijn. Plantation labor after the abolition of slavery: the case of plantage Mariënburg (Suriname), 1880-1940. [S.l.]: 1987. (PhD Thesis.)


Hoefte, Rosemarijn. (a) De betovering verbroken: de migratie van Javanen naar Suriname en het rapport-Van Vleuten (1909). Dordrecht/Providence: Foris, 1990. (KITLV, Caribbean Series 12.) Hoefte, Rosemarijn. (b) Beeldvorming Javaanse cultuur. In: Oso, 9 (1990), nr. 2, december 1990, pp. 7-18. Hoefte, Rosemarijn (comp.) (c). Suriname. Oxford [etc.]: Clio Press, 1990. (World Bibliographical Series, 117.) Hoefte, Rosemarijn. Free blacks and coloured in plantation Suriname. In: Slavery and abolition, 17 (1996), nr. 1, pp. 102-129. Hoefte, Rosemarijn. In place of slavery: a social history of Britsh Indian and Javanese laborers in Suriname. Gainesville [etc.]: University Press of Florida, 1998.


115 Hoefte, Rosemarijn & Gert Oostindie (red.), Echo van Eldorado. Leiden: KITLV, 1996. Hoefte, Rosemarijn & Peter Meel (eds.). Twentieth-century Suriname: continuities and discontinuities in a New World society. Kingston/Leiden: Ian Randle/ KITLV Press, 2001 Hoekstra, C. Het Surinaamsche volkslied. Amsterdam: Kotto-Missie Gezelschap ‘Singi Sweeti’/Drukkerij Senefelder, s.a. Hoekstra, D.A. Gedenkboekje van de Evangelisch Luthersche Gemeente te Paramaribo: 13 November 1741 - 15 November 1941. Uitgegeven ter gelegenheid van het 200 jarig bestaan der Evangelisch Luthersche Gemeente. [Paramaribo: Evangelische Luthersche Gemeente, 1941.] Hoen, Guno (red.). Sranan odo's. (Deel 1.) [2e nooit verschenen]. Samengesteld en bewerkt door -. [Paramaribo]: 1988. [Identieke herdruk onder de titel Sranan odo buku (1989) en nogmaals, anoniem, onder dezelfde titel als uitgave van C. Kersten & Co. (ca. 1996).] Hoen, Guno. Onze sporthelden. Deel III. [Paramaribo] 1999. Hoeree, Joris. De Saramakaanse wereld: formatie, stabilisatie en akkulturatie: een antropologische studie vanuit een pragmatisch paradigma. Gent: Universiteit van Gent, [1983]. (2 dln) (Diss.) Hoeree, Joris & Wim Hoogbergen. Oral history and archival data combined: the removal of the Saramakan granman Kofi Bosuman as an epistemological problem. In: Communication and cognition, 17 (1984), nr. 2-3, pp. 245-289. Hoetink, H. Het patroon van de oude Curaçaose samenleving: een sociologische studie. Met een ten geleide van R.A.J. van Lier. Assen: Van Gorcum [etc.], 1958. (Anjerpublikaties, 5.) (Diss.) Hoetink, H. De gespleten samenleving in het Caribisch gebied: bijdrage tot de sociologie der rasrelaties in gesegmenteerde maatschappijen. Assen: Van Gorcum, 1962. (Anjerpublikaties, 7.) Hoëvell, W.R. van. Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet. 2e dr. Zaltbommel: Joh. Noman en Zoon, 1855 [1e dr. 1854]. (2 dln) Hoff, B.J. (a). The Carib language: phonology, morphonology, morphology, texts and word index. The Hague: Nijhoff, 1968. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 55.) Hoff, B.J. (b). Pater W.G. Ahlbrinck 1885-1966. In: NWIG, 46 (1968), no. 3, december, pp. 288-291. Hollanders, P.H. Paul François Roos (1751-1805), dichter te Suriname: van ‘knegt’ tot ‘raad in den ed: achtb: hove van politie en crimineele justitie’. Amsterdam: Instituut voor Neerlandistiek, 1984. (Doctoraalscriptie.) Hollandse Nieuwe: debuutbundel [op omslag:] elf eenakters. Amsterdam: Cosmic Illusion/International Theatre & Film Books, 1997. Hollier, Denis (ed.). A new history of French literature. With R. Howard Bloch e.a. Cambridge (Mass.)/ London: Harvard University Press, 1989. Holm, John. Pidgins and Creoles. Vol II. Reference survey. Cambridge: Cambridge University Press, 1989. Hoogbergen, Wim S.M. De Surinaamse weglopers van de negentiende eeuw. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Centrum voor Caraïbische Studiën, [1978]. (Bronnen voor de studie van Bosneger samenlevingen, dl. 1.) Hoogbergen, Wim S.M. De Boni's in Frans-Guyana en de tweede Boni-oorlog, 1776-1793. Utrecht: Stichting Nieuwe West-Indische Gids. Centrum voor Caraïbische studies, 1984. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 10.)


Hoogbergen, Wilhelmus Simon Marie (a). De Boni-oorlogen, 1757-1860: Marronage en guerilla in Oost-Suriname. Utrecht: Rijksuniversiteit/ Centrum voor Caraïbische Studies, 1985. (Bronnen voor de studie van Afro-Amerikaanse samenlevingen in de Guyana's, deel 11.) (Diss.) Hoogbergen, Wim (b). Boni, ca. 1730-1793, mythe en werkelijkheid. In: Maatstaf, 33 (1985), nr. 1, pp. 71-85. Hoogbergen, Wim. Boni, Aluku en Kormantin Kodjo: over de vroegste Boni-geschiedenis. In: SWI Forum, 5 (1988), nr. 1, juni, pp. 59-86. Hoogbergen, Wim. Het verband tussen marronage en slavenopstanden in Suriname. In: SWI Forum, 7 (1990), nr. 1, juni, pp. 28-59. Hoogbergen, Wim (a). ‘De Bosnegers zijn gekomen!’: slavernij en rebellie in Suriname. Amsterdam: Prometheus, 1992. Hoogbergen, Wim (b). Origins of the Suriname Kwinti Maroons. In: NWIG, 66 (1992), nr. 1/2, pp. 27-59.


116 Hoogbergen, Wim (a). De geschiedenis van de Kwinti. In: SWI Forum, 10 (1993), nr. 1, juni, pp. 49-82. Hoogbergen, Wim (b). De verdwenen Marrons van Krabbeholle. In: Oso, 12 (1993), nr. 1, april, pp. 6-27. Hoogbergen, Wim (a). Het kamp van Broos en Kaliko: de geschiedenis van een Afro-Surinaamse familie. Amsterdam: Prometheus, 1996. Hoogbergen, Wim (b). De kunu van Ta Agosto. In: Oso, 15 (1996), nr. 2, oktober, pp. 181-190. Hoogbergen, Wim. De basya: de zwarte opzichter in Suriname. In: Kleio, 42 (2001), nr. 5, pp. 14-18. Hoogbergen, Wim & Okke ten Hove. De gekleurde en zwarte bevolking van Paramaribo 1763-1863. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 306-317. Hoogbergen, Wim, Dirk Kruijt & Thomas Polimé. Goud en Brazilianen. In: Oso, 20 (2001), nr. 1, mei, pp. 109-127. Hoogbergen, Wim & Arie de Ruijter. Comparative dimensions in social and cultural anthropology: conflicting views, comparing sources; examples from Suriname. In: Caribnet, issue no. 2 (1999), september, pp. 75-105. Hoogbergen, Wim & Marjo de Theye. Surinaamse vrouwen in de slavernij. In: Vrouwen in de Nederlandse koloniën. Zevende jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1986). Onder redactie van Jesje Reijs e.a. Nijmegen: SUN, 1986, pp. 126-151. Hoogerwerf, Evert-Jan. Persgeschiedenis van Indonesië tot 1942: geannoteerde bibliografie. Leiden: KITLV Uitgeverij, 1990. (Werkdocumenten, Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 3.) Hoogstraten, C.G.W.M. van. Inventaris van het Zendingsgenootschap der Evangelische Broedergemeente te Zeist (Zeister Zendingsgenootschap) 1793-1962. [Utrecht]: Rijksarchief Utrecht, 1985. Hoop, Carlo (a). Verdronken land, verdwenen dorpen: de transmigratie van Saramaccaners in Suriname 1958-1964. Alkmaar: Bewustzijn, 1991. Hoop, Carlo U. (b). De schaduw, munga's en de jacht. In: Siboga, 1 (1991), nr. 2, maart, pp. 9-15. Horvers, Ard. Ik heb Suriname van me afgeschreven. In: Het Parool, 4 april 1969. Ook in: De Vrije Stem, 12 april 1969. Houven van Oordt, Adriaan Julius van der. Het regeerings-reglement van Suriname. Leiden: E.J. Brill, 1895. (Diss.) Hove, Okke ten. Creools-Surinaamse familienamen: de samenstelling van de Creools-Surinaamse bevolking in de negentiende eeuw. In: Oso, 15 (1996), nr. 2, oktober, pp. 166-180. Hove, Okke ten. August Kappler schiep Albina. In: Wi rutu, tijdschrift voor Surinaamse genealogie, 1 (2001), nr. 2, december, pp. 3-15. Hove, Okke ten & Frank Dragtenstein. Manumissies in Suriname 1832-1863. Utrecht: CLACS & IBS, 1997. (Bronnen voor de studie van Suriname, deel 19.) Hoving, Isabel. Risico's van smetvrees: Nederland, de Cariben en het postkolonialisme. In: Armada, 1 (1996), nr. 2, maart, pp. 69-73. Hoving, Isabel. Een leeg graf, een boze man, en een spraakmakende foto: de brokstukken van een Nederlandstalige reflectie over interculturaliteit. In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 47-61. Howes, Barbara (ed.). From the green Antilles: writings of the Caribbean. Repr. London [etc.]: Granada Publishing, 1980. (Panther Books.)


Huges, Bart (samenstelling). De collectie Samson van de Centrale Boekerij van het Koninklijk Instituut voor de Tropen: De geschriften, plakboeken en mappen van Ph.A. Samson (1902-1966), voornamelijk betrekking hebbende op Suriname. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1968. Huigen, Siegfried. De representatie van de kolonie: enkele gedachten over het onderzoek van koloniale teksten. In: Indische Letteren, 10 (1995), nr. 3, pp. 175-183. Huigen, Siegfried. De weg naar Monomotapa: Nederlandstalige representaties van geografische, historische en sociale werkelijkheden in Zuid-Afrika. [Amsterdam]: Amsterdam University Press, 1996. (Diss.) Huiskamp, A.B. Soeroe se soeroe kar: een audio-visuele cursus Sarnami Hindostani voor beginners. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1978, 1980. (2 dln) Huisman, Maria. Locale en klassieke danscultuur. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 84-86. Hulpusch, Peter [e.a.]. Annalen van de operagezelschappen in Nederland 1886-1995 [Amsterdam]: Theater


117 Instituut Nederland i.s.m. De Nederlandse Opera, [1996]. Hurault, Jean. Les noirs réfugiés Boni de la Guyane Française. Dakar: IFAN, 1961. (Mémoires de l'Institut français d'Afrique noire, 63.) Hurault, Jean. Les Indiens Wayana de la Guyane française: structure sociale et coutume familiale. Paris: Office de la Recherche Scientifique et Technique Outre-Mer, 1968. (No, IV., Mémoires O.R. S.T. O.M., 3: 5.) Hurault, Jean. Africains de Guyane: la vie matérielle et l'art des Noirs réfugiés de Guyane. La Haye/Paris: Mouton, 1970. (Art in its context: Field reports, 4.) Hurault, Jean. Fransen en Indianen in Frans Guiana: eerste kolonisatiepogingen aan het eind van de achttiende eeuw. In: SWI Forum, 9 (1992), nr. 1 & 2, pp. 25-69. Hurault, Jean-Marcel (photographies), Fran oise Grenand (texte). Indiens de Guyana: Wayana et Wayampi de la forêt. Préface de Claude Lévi-Strauss. Paris: Monde/Photographies/Éditions Autrement/Orstom, [1998]. (Autrement, H.S. No. 109.) H[üsken], W[im]. Vaderlandse lering en exotische romantiek: Anna Ampt (Groesbeek, 3 januari 1832 - Nijmegen, 5 maart 1885). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 931-934. Hutcheon, Linda, Djelal Kadir & Mario J. Valdés, Collaborative historiography: a comparative literary history of Latin America. American Council of Learned Societies, Occasional Paper No. 35. Raadpleegbaar op Internet: http://www.acls.org/op35.htm. Hutner, Heidi (ed.). Rereading Aphra Behn: history, theory and criticism. Charlottesville VI [etc.]: University Press of Virginia, 1993. Huttar, George L. A Creole-Amerindian pidgin of Suriname. [S.l.]: University of the West Indies, School of education, Society for Caribbean linguistics, 1982. (Occasional paper, 15.) Huttar, George L. Sources of Ndjuka African vocabulary. In: NWIG, 59 (1985), no. 1/2, pp. 45-71. Huttar, George L. The Afaka script: an indigenous creole syllabary. In: Ilah Fleming (ed.), The Thirteenth LACUS Forum 1986. Lake Bluff, Il.: Linguistic Association of Canada and the United States, 1987, pp. 167-177. Huttar, George L. Notes on Kwinti: a creole of Central Suriname. [S.l.]: University of the West Indies, School of education, Society for Caribbean linguistics, 1988. (Occasional paper, 20.) Huttar, George L. Ndyuka-Trio pidgin. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Huttar, George L. and Mary L. Huttar. A humorous Paramaccan text. In: Southwest Journal of Linguistics, 8 (1988), nr. 2, pp. 34-50. Huttar, George L. and Mary L. Huttar. Ndyuka. London, New York: Routledge, 1994. (Descriptive grammars.) Huttar, George L. and Frank J. Velantie. Ndyuka-Trio pidgin. In: Contact languages: a wider perspective. Ed. by Sarah G. Thomason. Amsterdam: John Benjamins, 1997, pp. 99-124. Huygens, Hendrik. Suriname omstreeks 1850 = Surinam around 1850: 22 tekeningen en aquarellen. Door - (1810-1867), met een inleiding, waarin vele


bijzonderheden over de kunstenaar en de beschrijving van de tekeningen en aquarellen door R. van Lier. Amsterdam: Emmering, 1978. Huyser, J.G. Wajang-stijl. In: Mudato, tijdschrift der vereeniging tot bestudeering van de muziek, de dansen de tooneelkunst van Oost- en West-Indië, 1 (1919), afl. 1, april, pp. 3-22. I sa man tra tamara!? Amsterdam: De Bezige Bij, 1972. I sab fa den AMS man de: een bloemlezing van 35 jaar AMS-leven. [Paramaribo: A.M.S., 1987.] Ibsch, Elrud. Het begrip ‘historiciteit’ - beslissingen van de literatuurhistoricus ten aanzien van de historische afstand. In: Spektator, 16 (1986-1987), nr. 1, pp. 5-17. IJzermans, Jan. Ontstaan en ontwikkeling van de creoolse populaire muziek in Suriname: 1800-1940. In: Oso, 6(1987), nr. 1, pp. 49-66. In search of memory: 17 contemporary artists from Suriname = En búsqueda de la memoria: 17 artistas contemporaneos de Suriname. [Op omslag:] June 25th to September, 1998. Cultural Center, Inter-American Development Bank. Exhibition committee: Félix Angel, Chandra van Binnendijk, Willie Heinz,


118 Valkiria Amaro Peizer. [Washington]: The Inter-American Development Bank, [1998]. Indianen: Bibliotheek S[tichting] S[urinaams] M[useum] (Search dd. 29/10/92). In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 42-47. Internationale filmweek Suriname: 21 t/m 30 maart 1985. [Met Voorwoorden A.S. Li Fo Sjoe, J.H. Adhin en R.R. Jadnanansingh.] [Paramaribo: Het Organisatie-comité ‘Internationale Filmweek Suriname’, 1985.] Irele, Abiola. The African experience in literature and ideology. London: Heinemann, 1981. Ishaak, H.A. Taziya, een rouwherdenkingsfeest. In: Vijay nr. 4, oktober 1970. Ishaak, H.A. Ramlila of het spel van Rama. In: Aisa Samachar, 5 (1979), nr. 4, augustus, pp. 11-12. Ismael, J. De immigratie van Indonesiërs in Suriname. Leiden: Luctor et Emergo, [1949]. (Diss.) Ismael, J. De Indonesische bevolkingsgroep in Suriname. Amsterdam: Sticusa, 1951. Jaarverslag 1999 Stichting Fonds voor de Letteren. [Amsterdam: Fonds voor de Letteren, 2000.] [Jaarverslag] Stadszending Paramaribo. Paramaribo: Stadszending [der Evangelische Broedergemeente], 1914/1915-1923/24. Jaarverslag van het Algemeen Nederlands Verbond. Den Haag: Algemeen Nederlands Verbond, 1961, 1964, 1965. Jabini, Franklin S. De geschiedenis van het Bijbelvertaalwerk in Suriname van 1749-1993. Moengo: Evangelische Boekhandel ‘De Christen’, 1994. Jabini, Franklin S. Het Kruis voor een Kankantrie: een beknopt overzicht van de Surinaamse Kerk geschiedenis. Paramaribo: Evangelische Boekhandel ‘De Christen’, [2000]. Jabini, Franklin & Hesdie Zamuel. De Bijbel in het Sranan: is het Gods bedoeling dat Surinamers zijn Woord begrijpen? Paramaribo: Theologisch Seminarie der EBGS, 1999. (Publicatie Theologisch Seminarie der EBGS, nr. 5.) Jack, Belinda Elizabeth. Negritude and literary criticism: the history and theory of ‘Negro-African’ literature in French. Westport, CT/London: Greenwood Press, 1996. (Contributions in Afro-American and African Studies, 178.) Jackson, W.S. A Wayana grammar. In: Languages of the Guianas. J.E. Grimes (ed.). Mexico: 1972, pp. 44-77. Jacobs, Herm. J. & Julius W. Lobato. Uit onze omgeving: leesboek voor Surinaamsche scholen Geïllustreerd door Jan Sühl. Groningen [etc.]: Wolters, 1917-20. (4 dln) Jaglal, Sharda. De boekenmarkt in Paramaribo onderzocht. In: Nederlands in Suriname, 4 (1999), nr. 2, november, pp. 17-18. Jahn, Janheinz (ed.). Schwarzer Orpheus: moderne Dichtung afrikanischer Völker beider Hemisphären. Zweite, vermehrte Auflage. München: Carl Hanser Verlag, 1955. Jakobson, Roman. Linguïstiek en poëtica. In: W.J.M. Bronzwaer e.a. (red.), Tekstboek algemene literatuurwetenschap. Baarn: Ambo, 1977, pp. 96-106. Jaliens, Mavis. Alonki: een verzameling Surinaamse volksliedjes. Notenschrift: J.A. De Jezus; illustratie: Soeki Irodikromo. [Voorwoord: H.F. de Ziel]. Paramaribo: Bolivar, 1976. (2e dr. 1983.) James, Louis (ed.). The islands in between: essays on West-Indian literature. London: Oxford University Press, 1968.


Jansen, H.P.H. Kalendarium: geschiedenis van de Lage Landen in jaartallen. Utrecht/ Antwerpen: Het Spectrum, 1971. (Prisma 1469.) Jansen, John Albert (a). Problemen met ‘die neger’ in je. In: Het Parool, 11 mei 1991. Jansen, John Albert (b). Het gemis van een vrouw. In: VPRO Gids, nr. 20, 18 t/m 24-5-1991, pp. 8-9. Jansen, John Albert. Het sterfbed van een Surinaams dorp. In: Vrij Nederland, 12 februari 1994. Jansen, Pieter. Interneringen. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 173-184. Jansen van Galen, John. Koebeest. In: Haagse Post, 14 februari 1981. Jansen van Galen, John. De boeken van Bea Vianen ‘Ik moest ze schrijven om niet aan heimwee kapot te gaan’. In: Haagse Post, 25 april 1972. Ook in Vrije Stem, nr. 1459, 7 juni 1972. Jansen van Galen, John. Snijlijnen. Bestaat er een Surinaamse literatuur? Of alleen volksvertellingen en ziektebeelden? Een rondgang door Paramaribo. In: Haagse Post, 30 september 1989, pp. 72-76. Jansen van Galen, John. Kapotte plantage: Suriname een Hollandse erfenis. [S.l.]: Balans, 1995. Jansen van Galen, John. Het blanke masker van Nola Hatterman. In: Het Parool, 14 december 1996. Jansen van Galen, John. De taal van de achtererven. In: Het Parool, 14 november 1997.


119 Jansen van Galen, John. Voorwoord. In: A. de Kom, Wij slaven van Suriname. 9de druk. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1999, pp. 7-16. Jansen van Galen, John. Hetenachtsdroom: Suriname, erfenis van de slavernij. Naar een idee en met medewerking van John Albert Jansen. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 2000. Jansen van Galen, John. Het Suriname-syndroom: De PvdA tussen Den Haag en Paramaribo. Amsterdam: Bert Bakker, 2001. Janssen, F.A. [Lemma] Hermans, Willem Frederik. In: Moderne Encyclopedie van de Wereldliteratuur. Deel 4. Onder hoofdredactie van A.G.H. Bachrach e.a. Haarlem/ Antwerpen: De Haan/ De Standaard, [1980], pp. 207-208. Janssen, F.A. [Lemma] Hermans, Willem Frederik. In: De Nederlandse en Vlaamse Auteurs. Van middeleeuwen tot heden met inbegrip van de Friese auteurs. Onder hoofdredactie van G.J. van Bork & P.J. Verkruijse. Weesp: De Haan, 1985, pp. 265-267. Jara, Fabiola. Alemi songs of the Turaekare of Southern Surinam. In: Latin American Indian Literatures Journal, 5 (1989), nr. 2, pp. 4-14. Jara Gomez, Fabiola Ines. El camino del kumu/ De weg van de kumu: ecología y ritual entre los Akuriyó de Surinam. [Utrecht]: ISOR, [1991]. (Diss.) Jara, Fabiola. Een mythe om te overleven: de Akuryo Indianen van Suriname. In: Oso, 15 (1996), nr. 1, april, pp. 29-40. Jara, Fabiola. Arawak constellations: in search of the Manioc stars in tropical South America: a bibliography survey. In: Latin American Indian Literatures Journal, 16 (2000), nr. 2, pp. 114-149. Jara, Fabiola & Edmundo Magaña (a). Star myths of the Kaliña (Carib) Indians of Surinam. In: Latin American Indian Literatures Journal, 7 (1983), pp. 20-37. Jara, Fabiola & Edmundo Magaña (b). Astronomy of the coastal Caribs of Surinam. In: L'Homme, 23 (1983), nr. 1, pp. 111-134. 90 Järie Manspasie ienie Sranan 1863-1953. [Amsterdam]: Wie Eegie Sanie, [1953]. Jauß, Hans Robert. Literatuurgeschiedenis als een provocatie voor de literatuurwetenschap (1967). In: De wetenschap van het lezen: tien jaar theorie der literaire receptie. Teksten verzameld, vertaald en ingeleid door Marijke Buursink e.a. Assen/ Amsterdam: Van Gorcum, 1978, pp. 1-28. De Javaanse Surinamer: berichten uit een emancipatiestrijd. [Speciaal nummer van:] Mutyama, 1 (1990), nr. 2. Jensen, Stine. Ecce simius! Over Mijn aap schreit van Albert Helman. In: Tijdschrift voor Nederlandse Letterkunde, 5 (2000), nr. 1, januari, pp. 62-85. Jhauw, Ramnarain. Surinam ke bharat vanschi. 2e dr. [S.l.]: 1984. Jolles, André. Einfache Formen: Legende, Sage, Mythe, Rätsel, Spruch, Kasus, Memorabile, Märchen, Witz. Halle (Saale): Niemeyer, 1930. (Veröffentlichungen der Sächsischen Forschunginstitute in Leipzig, Forschungsinstitut für neuere Philologie. Abt. 2; H. 2.) Jones, Francis R. A leak in the silence: the poetry of Hans Faverey. In: Caribbean literature from Suriname, the Netherlands Antilles, Aruba, and the Netherlands: a special issue. Callaloo, 21 (1998), nr. 3, pp. 458-465. Jones, J.F. Kwakoe en Christus: een beschouwing over de ontmoeting van de Afro-Amerikaanse cultuur en religie met de Hernhutter zending in Suriname. [S.l.: ca. 1981]. (Diss.) Jongenelen, Sandra. Kunstenaars tussen twee culturen: Natasja Kensmil en Gillion Grantsaan. In: Kunstbeeld, 24 (2000), nr. 7/8, pp. 12-16.


Jong, Andries de. Gesprekken met vier Surinaamse dichters: ‘Zoek mij in rijst zonder toespijs’. In: De Nieuwe Linie, 8 maart 1975. Jong, C. de. De schilder van Guyanesche vogels Ogier de Gombaud. In: Djogo, 6 (1964), nr. 6, pp. 9-12. Jong, C. de (a). Suriname in de Nederlandse letterkunde (1). In: Djogo, 7 (1965), nr. 4, juli/augustus, pp. 11-13. Jong, C. de (b). Suriname in de Nederlandse letterkunde (2). In: Djogo, 7 (1965), nr. 5, september/oktober, pp. 8-11. Jong, C. de (c). Suriname in de Nederlandse letterkunde (3). In: Djogo, 7 (1965), nr. 6, november/december, pp. 11-13. Jong, C. de (a). Suriname in de Nederlandse letterkunde (4). In: Djogo, 8 (1966), nr. 1, januari/februari, pp.


120 12-15. Jong, C. de (b). Suriname in de Nederlandse letterkunde (5): plantokratie tegen gouverneur. In: Djogo, 8 (1966), nr. 5, september/oktober, pp. 9-15. Jong, C. de (c). Suriname in de Nederlandse letterkunde (6): Strijd met de bosnegers. In: Djogo, 8 (1966), nr. 6, november/december, pp. 11-16. Jong, C. de. Suriname in de Nederlandse letterkunde (7): De sluwe rebellen. In: Djogo, 9 (1967), nr. 4, december, pp. 11-15. Jong, C. de. Suriname in de Nederlandse letterkunde (8): De dollevaandrig in de groene hel. In: Djogo, 9 (1967), nr. 6, juni 1968, pp. 10-13. Jong, L. de. Het koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog. Deel 9. Londen. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1979. Jong, Mayke de. Geletterd en ongeletterd: zin en onzin van een tegenstelling. In: Oraliteit en schriftcultuur. Onder redactie van R.E.V. Stuip en C. Vellekoop. Hilversum: Verloren, 1993, (Utrechtse Bijdragen tot de Mediëvistiek 12), pp. 9-31. Jong, Remco de. ‘Venetiaan, een kaars die langzaam opbrandt’. In: Het Parool, 21 mei 1994. Jonge, A. de en W.W. Mijnhardt. Het genootschapsonderzoek in Nederland. In: De negentiende eeuw, 7 (1983), nr. 4, december, pp. 253-259. Jong Loy, Harry. Fosten tori. [Samenstelling John Wilner. Nederlandse vertaling Ch. Fernald]. [Deel] I. [Paramaribo]: Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur. Afd. cultuur studies, 1987. Joosten, L.M.H. Katholieken en fascisme in Nederland 1920-1940. 2de dr. Utrecht: HES Publishers, 1982. (1e dr. 1964.) Joseph, Werner. Nieuws uit Suriname. In: Het amateurtoneel, 22 (1964), nr. 5, mei, pp. 138-140. Joseph, Werner. De geschiedenis van een lief gebouw. In: De Groene Amsterdammer, 23 October 1965. J.P.F.: 1941 - 17 Juli - 1956. [Curaçao: Surinaamse Club Justitia Pietas Fides: 1956]. [Juda, M.] Derde open brief aan allen die belang stellen in de kolonie Suriname. Amsterdam: Van der Made, 1869. Jungschleger, Ineke. Het culturele leven in Paramaribo: De winti is mijn herder. In: NRC Handelsblad, 24 augustus 1973. Jungschleger, Ineke. Het gevoel 'n neger te zijn kwam pas in 1950. In: de Volkskrant, 1 december 1984. Jungschleger, Ineke. ‘De tijd krimpt als je oud bent.’ In: de Volkskrant, 3 september 1994. Kaan-Poldervaart, Annemieke. Albert Helman en de ontwikkeling van Suriname. Utrecht s.a. (Doctoraalscriptie.) Kaarsband, Letitia. Anansi nanga Freifrei nanga tra ondrofeni tori. Tien fabels. Naverteld door -. [Nederlandse vertaling van Melany Bernadine en Hilda Bernadine. samengesteld door M. Nickel met medewerking van H.C. Tiendalli.] 4e uitg. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1985. [1e uitg. 1980.] (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Kaestner, C.A. Auszug aus dem Choral-Buch der evangelischen Brüdergemeine. Mit Zwischenspielen von K.G. Fröde. Achte Auflage. Stolpen: Gustav Winter, 1861. Kagie, Rudie. Een gewezen wingewest: Suriname voor en na de staatsgreep. Bussum: Het Wereldvenster, 1980.


Kagie, Rudie. De eerste neger: herinneringen aan de komst van een nieuwe bevolkingsgroep. Houten: Het Wereldvenster, 1989. Kagie, Rudie. De waarschuwingen van militair Burke. In: Vrij Nederland, 27 mei 2000, pp. 35-37. Kalff S. (a). Surinaamsche poëzie. In: Indische Gids, 15 (1893), pp. 410-423. Kalff, S. (b). Surinaamsche poëzie (Slot). In: Indische Gids, 15 (1893), pp. 546-559. Kalff, S. Een Surinaamsch gouverneur uit de 18de eeuw. In: WIG, 1 (1919), dl. II, pp. 418-429, 486-499. Kalff, S. Surinaamsche lettervrienden. In: WIG, 3 (1921-22), 4e deel, pp. 237-256. Kalff, S. Surinaamsche journalistiek. In: WIG, 5 (1923-24), pp. 463-474. Kalff, S. Een Westindische gouverneur uit de 18de eeuw. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 507-527. Kalff, S. De Nassy's in Suriname. In: De Vrijdagavond, 3 (deel V), nr. 14, 20 tamoez 5686/2 juli 1926, pp. 224; nr. 15, 27 tamoez 5686/9 juli 1926, pp. 239-240; nr. 16, 5 ab 5686/16 juli 1926, p. 256; nr. 17, 12 ab 5686/23 juli 1926, pp. 270-271. Kalff, S. Mr. Abraham Vereul. In: WIG, 8 (1926-27), pp. 378-388.


121 Kalff, S. Een pionier in West-Indië. In: De Indische Gids, 50 (1928), pp. 974-987. Kalmthout, Antonius Bernardus Gerardus Maria van. Muzentempels: Multidisciplinaire kunstkringen in Nederland tussen 1880 en 1914. Hilversum: Verloren, 1998. (Diss.) Kamlesh, Kamta. Pravasi Hindi lokgeeton men vedana ke swar. In: Manav [Lucknow], 22 (1992), nr. 1, pp. 1-7. Kamp, A.F. De standvastige tinnen soldaat: 1860-1960. 's-Gravenhage: NV Biliton Maatschappij, [1960]. Kamps, José. Over Hilda de Pilda, Jerrel en Piem. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 3/4, juli, p. 13. Kanhai, G. Gissingen omtrent de toekomst van het Nederlands in Suriname, uitgaande van de huidige situatie. Paramaribo 1972. (Scriptie I.O.L.) Kanhai, Irvin & Joyce Nelson (samenstelling). Strijd om grond in Suriname: verkenning van het probleem van de grondenrechten van Indianen en Bosnegers. Met bijdragen van: André Hoekema, Mathilde Molendijk, Joop Vernooij. Paramaribo 1993. Kannemeyer, J.C. Die Afrikaanse literatuur 1652-1987. 2e druk. Kaapstad/Pretoria: Human & Rousseau, 1998. Kanten, Frank van. A República dos Palmares. In: Oso, 11 (1992), nr. 2, pp. 156-173. Kappel, Rudi. Okojoemo ‘Amana’ en het meisje: een Caraïbisch verhaal. In: Tongoni 2, (Vox Guyanae, 3 (1959), nr. 6, oktober), pp. 21-22. Kappler, [August]. Nederlandsch-Guyana. Vertaald door F.L. Postel. Winterswijk: G.J. Albrecht, 1883. Kappler, August. Surinam, sein Land, seine Natur, Bevölkerung und seine Kultur-Verhältnisse: mit Bezug auf Kolonisation. Stuttgart: J.G. Cotta, 1887. K[arg], C[yriel], B.B.K. etc., vele getrouwen. Een bindende uitspraak: Een bloem voor een bloem; een (schonere) bloem voor een degen. In: Vrije Stem, nr. 394, 10 augustus 1968. Karg, Cyriel R. De vriendschap van de slang en de kikker. Een gewaarschuwd mens telt voor twee. In: Wie van ver komt, kan veel verhalen: sprookjes, mythen en legenden verteld door vluchtelingen. Amsterdam: Vluchtelingen Werk, 1990, pp. 68-73. Kartowidjojo, Kardi. Kèhèng. [Samengesteld en vertaald door Johan Sarmo, Hein Vruggink en Michiel van Kempen.] [Paramaribo]: Afdeling Cultuurstudies van het Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur, [1988]. Kartowidjojo, Kardi. Pak Soenarjo/Pak Soenarjo en zijn vier zonen. [Vertaald en toegelicht door Johan Sarmo en Hein Vruggink.] In: Oso, 9 (1990), nr. 2, december, pp. 41-55. Kate jr., H.F.C. ten. Een en ander over Suriname. In: De Gids, 52 (1888), Derde deel, pp. 181-221. Kate, Herman F.C. ten. Schilder-teekenaars in Nederlandsch Oost- en West-Indië en hun beteekenis voor de landen volkenkunde. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch Indië, 67 (1913), pp. 441-515. Kate, Herman F.C. ten. De Indiaan in de letterkunde. In: De Gids, 83 (1919), dl. III, pp. 62-128. Kate, Herman F.C. ten. De Indiaan in de letterkunde. In: WIG, 2 (1921), pp. 95-108.


Kaulesar Sukul, J.P. Van Hindoestan tot hindoestaanse Surinamer. In: Sticusa jaarboek 1954. Onder redactie van G.H. van der Kolff. Amsterdam: Sticusa, [1955], pp. 115-134. Kaulesar Sukul, J.P. Enkele beschouwingen over het Holifeest. Utrecht: Shri Sanatan Dharm, 1974. Kaulesar Sukul, J.P. De Bhagavadgītā: beschouwingen en Nederlandse vertaling. Utrecht: Storm, 1958. (2e druk: Paramaribo: Bovam, 1981) (Diss.) K[eerveld], H[umphrey]. Nieuwe cultuurminister R.E. Ravales: ‘Ik heb liever dat ze gewoon Dobru blijven zeggen, hoor. In: De Vrije Stem, 24 maart 1980. Keijser, Paula. Suikerriet, suikerverdriet: slavernij in enkele 18e-eeuwse teksten. Culemborg: Educaboek, 1985. (Literatuur in katernen.) Kelk, C.J. Albert Helman. In: C.J. Kelk, Rondom tien gestalten: kritisch overzicht van de Nederlandsche romanlitteratuur der laatste vijf jaren. Utrecht: A.W. Bruna, 1938, pp. 258-266. Kempen, Michiel van (a). Cairo, conservator van de creools-orale literatuur. In: SWI-Forum, 2 (1985), nr. 1, juni, pp. 30-43. Kempen, Michiel van (b). Michael Slory schept het klassieke liefdesgedicht in het Sranantongo. In: De Ware Tijd, 10 & 11 december 1985. Kempen, Michiel van (red.) (a). Nieuwe Surinaamse verhalen. Paramaribo: De Volksboekwinkel, 1986. Kempen, Michiel van (b). Traditie en compositie: Trefossa's ‘Kopenhagen’ & ‘Maanavonden’. In: Bhāsā, 3


122 (1986), nr. 1, januari, pp. 34-41; nr. 2, maart, pp. 17-22; en 3, mei, pp. 9-12. Kempen, Michiel van (c). Van het bloed dat vloeit en verbindt: symbolische functies in Átman van L.H. Ferrier. In: Bhāsā, 3 (1986), nr. 4, september, pp. 12-18. Kempen, Michiel van (d). De beweging is gebleven, maar het zwaartepunt ligt anders. De poëzie van Astrid Roemer. In: Kalá, 1 (1986), nr. 1, pp. 9-14. Kempen, Michiel van (e). De roman ‘Strafhok’ en zijn lezers. In: Kalá, 1 (1986), nr. 2, december, pp. 5-12. Kempen, Michiel van (f). De mislukking van een geslaagde roman. In: SWI Forum, 3 (1986-1987), nr. 2, december/ januari, pp. 60-78. Kempen, Michiel van (a). De knuppel in het doksenhok: leven in de Surinaamse letteren. Paramaribo: De Volksboekwinkel, 1987. Kempen, Michiel van (b). De Surinaamse literatuur 1970-1985: een documentatie. Paramaribo: De Volksboekwinkel, 1987. Kempen, Michiel van (c). Drie beelden van een land ver weg. In: Bhāsā, 4 (1987), nr. 1, januari, pp. 10-20. Overgenomen in Weekkrant Suriname, 14 en 21 december 1989. Kempen, Michiel van (d). Boekbespreking [Index on censorship.] In: Bhása, 4 (1987), [nr. 2], april, pp. 28-29. Kempen, Michiel van (e). De ‘overgrense’ bewegingen van Shrinivási. In: Bhāsā, 4 (1987), [nr. 3], oktober 1987, pp. 34-40. Kempen, Michiel van (f). Ergens, maar het daglicht onthult niet waar. Rudolf van Lier 1914-1987 in memoriam. In: Kalá, 2 (1987), nr. 1, juli, pp. 23-27. Kempen, Michiel van (g). Een voorwoord dat zichzelf niet zal overleven. in: Jit Narain, Waar ben je daar/ Báte huwán tu kahán. Paramaribo: SSN, 1987, pp. 5-10. Kempen, Michiel van (a). R. Dobru: een maatschappelijke inhoud en zijn vorm. In: Oso 7 (1988), nr. 1, mei, pp. 6-20. Kempen, Michiel van (b). [Bespreking van vier Anansi-boeken.] In: Oso, 7 (1988), nr. 1, mei, pp. 107-110. Kempen, Michiel van (c). Bea Vianen. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 31, november 1988. 14 pp. Kempen, Michiel van (d). De knagers en de knabbelaars; klein Surinaams supplement op Boekenpest van Boudewijn Büch. In: Maatstaf, 36 (1988), nr. 11/12, november/december, pp. 133-140. Ook in: Kalá, 3 [1989], nr. 2, pp. 24-31. Ook, Vlaams-katholiek gecensureerd, in: Catalogus en lezingen bij de tentoonstellingen over Suriname in de Stedelijke Openbare Bibliotheek ‘De Biekorf’. Brugge: Kruispunt, 1995. (Kruispunt, 36 (1995), nr. 161bis, juni), pp. 142-154. Kempen, Michiel van (e). De populariteit van Surinaamse literatuur. In: NUCS Koerier, 1988, nr. 1, april, pp. 25-31. Kempen, Michiel van (a). L.H. Ferrier. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 33, mei 1989. 9 pp. Kempen, Michiel van (b). Surinaamse schrijvers en dichters. Met honderd schrijversprofielen en een lijst van pseudoniemen. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1989. Kempen, Michiel van (red.) (c). Verhalen van Surinaamse schrijvers. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1989. (Grote ABC nr. 694.) Kempen, Michiel van (d). Op de spie van de taal: Over Kopzorg van Edgar Cairo. In: Preludium, 6 (1989), nr. 6, pp. 55-59.


Kempen, Michiel van (e). Shrinivási, een kwart eeuw dichterschap. In: Streven, 56 (1989), nr. 7, april, pp. 598-613. Kempen, Michiel van (f). Tussenstroomse schrijvers: de literatuur uit Suriname. In: Deus ex machina, no. 52, december 1989, pp. 71-83. Kempen, Michiel van (a). Edgar Cairo. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 36, februari 1990. 20 pp. Kempen, Michiel van (c). Suriname in de Nederlandse literatuur. In: Theo D'haen (red.), Herinnering, her komst, herschrijving: koloniale en postkoloniale literaturen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1990, (Semaian 4), pp. 92-106. Kempen, Michiel van (d). Op zoek te gaan naar een nieuwe bron: schrijven en literatuurkritiek als ontmoeting der culturen. In: De Gids, 153 (1990), nr. 10/11, oktober/november, pp. 921-932.


123 Kempen, Michiel van (a). Rudie van Lier. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 40, februari 1991. 16 pp. Kempen, Michiel van (b). The making of a new and renewed literature: developments in Surinam literature 1975-1988. In: Norbert Morciniec & Stanisław Predota (eds.), Neerlandica Wratislaviensia V. Wrocław 1991, (Acta Universitatis Wratislaviensis no. 1299), pp. 193-221. Kempen, Michiel van (c). Astrid Roemer. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 43, november 1991. 19 pp. Kempen, Michiel van (d), Vier Surinaamse schrijvers vijftien jaar later: ‘Niets, maar dan ook niets is er voor ons veranderd door de onafhankelijkheid’. In: Preludium, 8 (1991), nr. 2, pp. 11-22. Ook in: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 481-489. Kempen, Michiel van (e). Michaël Slory: dichter tussen de mensen. In: Michaël Slory, Ik zal zingen om de zon te laten opkomen. Bloemlezing samengesteld en ingeleid door Michiel van Kempen. Amsterdam: In de Knipscheer, 1991, pp. 7-28. Kempen, Michiel van (f). [Bespreking van Ātman.] In: SWI Forum, 8 (1991), nr. 1, juni, pp. 72-74. Kempen, Michiel van (g). Ik wil mijn vrouw ruilen voor een pen en een stuk papier: Schrijven in Suriname. In: de Volkskrant, 10 mei 1991. Kempen, Michiel van (h). Seismograaf van de cultuurshock. In: Deus ex Machina, 15 (1991), no. 4, pp. 41-48. Kempen, Michiel van (a). De muziekwerken van Rudy Bedacht: een muziekbibliografische en fonografische verkenning. In: Oso, 11 (1992), nr. 1, mei, pp. 83-91. Kempen, Michiel van (b). Jonge Surinaamse schrijvers: een idealistische generatie met de hand op de knip. In: Restant, 20 (1992), nr. 4, pp. 7-20. Overgenomen in De Ware Tijd Literair, nr. 219, 7 maart 1992. Kempen, Michiel van (c). Een interview met Cándani. In: Dignity, 1 (1992), nr. 1, januari, p. 77. Kempen, Michiel (d). Hete nachten in Paramaribo. In: Maatstaf, 40 (1992), nr. 8/9, september, pp. 110-122. Kempen, Michiel van (e). ‘Al die jaren hebben ze me als werkezel voor het Sranantongo gebruikt.’ In: De Gids, 155 (1992), nr. 5, mei, pp. 365-372. Kempen, Michiel van (f). Letterkunst als graadmeter. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber. Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 126-135. Kempen, Michiel van (g). [Review De nacht op de Courage - Caraïbische vertellingen.] In: NWIG, 66 (1992), no. 1 & 2, pp. 147-148. Kempen, Michiel van (h). Een vakman die tobt met zijn gevoelens. In: Weekkrant Suriname, 2 t/m 8-1-1992. Ook In: De Ware Tijd Literair, nr. 274, 24 april 1983. En in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 179-183. Kempen, Michiel van (red.) (a). Privé Domein van de Surinaamse letteren: het Surinaamse literatuurbedrijf in egodocumenten en verspreide teksten. Paramaribo: Surinaams Museum, 1993. (Mededelingen van het Surinaams Museum nr. 51.) Kempen, Michiel van (b). Thea Doelwijt. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 49, mei 1993. 18 pp.


Kempen, Michiel van (c). De geest van Waraku: kritieken over Surinaamse literatuur. Haarlem/ Brussel: Zuid, 1993. Kempen, Michiel van (d). Shrinivási. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 51, november 1993. 18 pp. Kempen, Michiel van (e). De jeugdjaren van Albert Helman. In: Mutyama 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 8-22. Kempen, Michiel van (f). Albert Helman viert zijn 90ste verjaardag: Mister Lou, how much? In: Weekkrant Suriname, 4 november 1993. Ook in: De Ware Tijd Literair, nr. 312, 5 februari 1994. Kempen, Michiel van (g). De slordigheid van Dobru? In: Oso, 12 (1993), nr. 1, april, pp. 113-114. Kempen, Michiel van (h). J. van de Walle: verteller tussen de grenzen. In: J. van de Walle, Romans en verhalen. 's-Hertogenbosch/Baarn: Aldus/De Prom, 1993, pp. 569-574. Kempen, Michiel van (a). Haken en ogen aan een literatuurgeschiedenis van Suriname. In: Luc Herman (red.), The empire writes back (again): vergelijkende literatuurwetenschap en post-koloniale literatuurstudie. Antwerpen: Vlaamse Vereniging voor Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap,


124 1994, (ALW-Cahier nr. 15), pp. 49-74. Kempen, Michiel van (b). Michaël Slory. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 55, november 1994. 15 pp. Kempen, Michiel van (a). Anton van Duinkerken. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 57, mei 1995. 43 pp. Kempen, Michiel van (b). Suriname verbeeld. Amsterdam: Vrienden van de Universiteitsbibliotheek, 1995. Kempen, Michiel van (c). De creatieve contestatie van een gladde aap: Mijn aap lacht van Albert Helman. In: Oso, 14 (1995), nr. 1, april, p. 8-21. Kempen, Michiel van (d). De bijenkorf van de Surinaamse literatuur. In: Een kijk op de wereld: intercultureel leesonderwijs. Onder redactie van Koos Hawinkels. Den Haag/Leuven: NBLC/Davidsfonds/Infodok, 1995, pp. 52-61. Kempen, Michiel van (red.) (e). Spiegel van de Surinaamse poëzie: van de oude liedkunst tot de jongste dichters. Amsterdam: Meulenhoff, 1995. Kempen, Michiel van (f). Het hart spreekt en ademt elke taal. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 447-454. Kempen, Michiel van (g). Toespraak over de hoofden van de nullen tot de enen: Over Wim de Bie, Harry Mulisch en Augustinus. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 472-480. Kempen, Michiel van (h). De lappendeken van de Surinaamse letteren. In: Nieuwsbrief Letteren, jrg. 4 (1995), nr. 1 (voorjaar), pp. 2-7. Kempen, Michiel van (a). Weg met het draaiorgel, maar wat dan? De letteren in de Republiek Suriname. In: Armada, 1 (1996), nr. 2, maart, pp. 50-59. Kempen, Michiel van (b). Rabin Gangadin. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 61, mei 1996, 13 pp. Kempen, Michiel van (a). Anil Ramdas. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, 65e aanvulling, mei 1997, 15 pp. Kempen, Michiel van (b). [Bespreking van A history of literature in the Caribbean, Vol. 1.] In: Oso, 16 (1997), nr. 1, april, pp. 114-116. Kempen, Michiel van (c). Een kleinkind op leeftijd en een guitige grootvader: over traditie en reflectie in het werk van Celestine Raalte en Hugo Pos. In: Kruispunt, 38 (1997), nr. 172, december, pp. 250-276. Kempen, Michiel van (d). Vuurtje blazen, flesje schudden: de literaire kritiek in Suriname in de jaren '80. In: Surinaamse en Caraïbische literatuur. Schrijverschap 2000 nationaal of internationaal? Redactie Jack Menke, Jerry Egger, Joop Vernooij, Eartha Groenfelt. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1998. (SWI-Forum 14 (1997), nr. 2, december, & 15 (1998), nr. 1, juni), pp. 33-49. Kempen, Michiel van (e). Literatuurgeschiedenis van het Caraïbisch gebied. In: Surinaamse en Caraïbische literatuur. Schrijverschap 2000 nationaal of internationaal? Redactie Jack Menke, Jerry Egger, Joop Vernooij, Eartha Groenfelt. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1998. (SWI-Forum 14 (1997), nr. 2 (december) & 15 (1998), nr. 1 (juni), pp. 97-104. Kempen, Michiel van (f). In memoriam Otto Sterman. In: De Ware Tijd Literair, nr. 506, 22 november 1997. Kempen, Michiel van (g). Crédit-bail pour ailes d'emprunt: L'émancipation contrariée de la prose surinamienne/ Een huurkoopcontract voor leenvleugels: De afgeremde emancipatie van het Surinaamse proza. In: B. Verstraete (ed.), L'émancipation dans la littérature néerlandophone des Caraïbes! Emancipatie in de Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Lille: Université Charles-de-Gaulle,


Centre de recherches néerlandaises Michiel de Swaen, 1997, (Alluvions/ Bilingue), pp. 93-104. Kempen, Michiel van (a). Wat verwaait er op de passaat? of Hoe de geest van Multatuli de krabben in de Surinaamse ton weerstond. In: De geest van Multatuli. Proteststemmen in vroegere Europese koloniën. Onder redactie van Theo D'haen en Gerard Termorshuizen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1998, (Semaian 17), pp. 184-213. Kempen, Michiel van (b). J. van de Walle. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 68, februari 1998, 19 pp. Kempen, Michiel van (c). Een negerdichter die zichzelf wegzong: over de poëzie van Bernardo Ashetu. In: Bzzlletin, 27 (1998), nr. 255, april, pp. 50-59. Kempen, Michiel van (d). Kijk vreesloos in de spiegel: Albert Helman 1903-1996: notities, nota's,


125

noteringen. Haarlem: In de Knipscheer, 1998. Kempen, Michiel van (e). Altijd wacht ons nog de pot met vlees: vertellen, dansen en schrijven in het Surinaamse binnenland. In: Catalogus Beeld voor beeld. Festival voor Visuele Antropologie 4 t/m 7 juni 1998. Soeterijn Amsterdam. Artikelen en filmbeschrijvingen. [Redactie: Natascha Bregstein, Jan Erik Oegema, Martin van den Oever, Inge van Zoelen.] [Amsterdam]: Savan (Stichting Audio Visuele Antropologie Nederland) in samenwerking met Soeterijn, 1998, pp. 26-34. Kempen, Michiel van (f). Vernacular literature in Suriname. In: Caribbean literature from Suriname, the Netherlands Antilles, Aruba, and the Netherlands: a special issue. Callaloo, 21 (1998), nr. 3, pp. 630-644. Kempen, Michiel van (g). Albert Helman. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 71, november 1998. 42 pp. Kempen, Michiel van (h). Het struikelblok van Coba of Wat hoort er tot de vroegste Surinaamse letteren? In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 63-81. Kempen, Michiel van (i). Icarus op Curaçao: over Dubbelspel van Frank Martinus Arion. In: Bzzlletin, nr. 260, november 1998, pp. 45-48. Kempen, Michiel van (j). De onuitwisbare kenmerken van de zwarte stem: over de stijl van Astrid H. Roemer. In: Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 5 (1998), nr. 1, juni, pp. 21-39. Kempen, Michiel van (eindredactie) (k). Vrijpostige kwatrijnen: een huldebundel voor Hugo Pos. Haarlem: In de Knipscheer, 1998. Kempen, Michiel van (a). Caraïbische literatuurgeschiedenis: de vangst van glibberige vissen. In: Literatuur, 16 (1999), nr. 2, maart/april, pp. 117-120. Kempen, Michiel van (b). [Bespreking van Hugo Pos - Tot in de nde, nde graad: nestoriaanse kwatrijnen.] In: Oso, 18 (1999), mei, nr. 1, pp. 100-101. Kempen, Michiel van (c). Dutch language Caribbean voices in English. In: The low countries: arts and society in Flanders and the Netherlands: a yearbook 1999-2000. [Rekkem]: Flemish-Netherlands Foundation ‘Stichting Ons Erfdeel’, [1999], pp. 281-282. Kempen, Michiel van (d). Caliban met welgevulde boekentas: Albert Helman als indiaan in de diaspora? In: Armada, 4 (1999), nr. 16, september, pp. 44-53. Kempen, Michiel van (e). Niet terug naar het land van Kareltje Rex: De poëzie van John Leefmans. In: Armada, 4 (1999), nr. 16, september, pp. 53-62. Kempen, Michiel van (f). De West tussen Romantiek en realisme. In: K.D. Beekman, M.T.C. Mathijsen-Verkooijen, G.F.H. Raat (red.), De as van de Romantiek: opstellen aangeboden aan prof dr W. van den Berg bij zijn afscheid als hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Vossiuspers AUP, 1999, pp. 114-128. Kempen, Michiel van (red.) (g). Mama Sranan: 200 jaar Surinaamse verhaalkunst. Samengesteld, ingeleid en van aantekeningen voorzien door -. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1999. Kempen, Michiel van (a). ‘Ik ben een neger.’ Poëzie als graf voor Surinaamse demonen. In: Poëziekrant, 24 (2000), nr. 3, mei-juni, pp. 36-41. Kempen, Michiel van (b). De moeizame geboorte van een Sarnami dichteres - of niet? In: Literatuur, 17 (2000), nr. 4, juli/augustus, pp. 211-216. Ook in: De Ware Tijd Literair, nr. 604, 23 oktober 1999. Kempen, Michiel van (a). John Leefmans en zijn poëzie. In: John Leefmans, Intro. Haarlem In de Knipscheer, 2001, pp. 95-100.


Kempen, Michiel van (b). Corly Verlooghen. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 80, februari 2001. 14 pp. Kempen, Michiel van (c). Le Suriname: une jeune nation en chute libre. In: Septentrion, 30 (2001), nr. 2, pp. 88-90. Kempen, Michiel van (d). Het Nirwana is een lege trein: Reisverhalen over India. Haarlem: In de Knipscheer, 2001. Kempen, Michiel van (e). Ellen Ombre. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 81, mei 2001, 12 pp. Kempen, Michiel van (f). The literary infrastructure of Suriname: problems and changes. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold.


126 Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 387-395. Kempen, Michiel van (g). Surinamese short narrative. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 543-560. Kempen, Michiel van (h). De hoofdpijn van de bibliograaf. In: Kruispunt, 2001, nr. 188, december (ter perse). Kempen, Michiel van (a). De fondantlaag van de romantiek: vier teksten over slavernij in Suriname. In: Spiegel der Letteren, 44 (2002), nr. 1. Kempen, Michiel van (b). Chitra Gajadin. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 84, februari 2002. 11 pp. Kempen, Michiel van. Jit Narain. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur. (2002) (ter perse) Kempen, Michiel van. Van Grouwelijcke Monsters en Kinderen Gods: De Nederlands-koloniale literatuur over Suriname. In: Theo D'haen (red.), Europa buitengaats: Handboek koloniale literaturen. Amsterdam: Bert Bakker (ter perse). Kempen, Michiel van. 1962: Hans Faverey maakt zijn debuut in Podium; Bernardo Ashetu's debuutbundel Yanacuna verschijnt. In: Kunsten in beweging. Deel I. Onder redactie van Rosemarie Buikema. (ter perse, verschijnt in 2003) Kempen, Michiel van. 1978: Edgar Cairo begint columns voor de Volkskrant te schrijven; 1996: Kader Abdolah begint columns voor de Volkskrant te schrijven. In: Kunsten in beweging. Deel I. Onder redactie van Rosemarie Buikema. (ter perse, verschijnt in 2003) Kempen, Michiel van. Van ijskast en bromfiets: Antillianen over Suriname, Surinamers over de Antillen en Aruba: aspecten van Caraïbische identiteit, (ter perse) Kempen, Michiel van, m.m.v. Jan Bongers (red.). Hoor die tori! Surinaamse vertellingen. Amsterdam: In de Knipscheer, 1990. Kempen, Michiel van, m.m.v. Jan Bongers (red.). Sirito: 50 Surinaamse vertellingen. Paramaribo: Kennedy-Stichting, 1993. Kempen, Michiel van & Hugo Enser. Surinaamse kranten en hun vindplaatsen vanaf 1774. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 263-286. Kempen, Michiel van & John Albert Jansen. Nergens thuis: Jit Narain en het verdriet van de voorouders. In: Poëziekrant, 26 (2002), nr. 1, januari-februari, pp. 57-63. Kempen, Yves van. Bestemming is belangrijker dan afkomst: over het werk van Anil Ramdas. In: Ons Erfdeel, 42 (1999), nr. 3, pp. 396-403. Kensmil, Harry. Na een kwart eeuw omroepwezen in Suriname. In: Djogo, 3 (1960), nr. 1, september/oktober, pp. 15-16. Kerner, Charlotte. Seidenraupe, Dschungelblüte: die Lebensgeschichte der Maria Sibylla Merian. In der Ausst. veränderte Aufl. Weinheim [etc.]: Beltz & Gelberg, 1992. Kerst en Nieuwjaar Programma AVROS. [Paramaribo: AVROS, 1943.] Kesler, C.K. Maria Sibylla Merian (1647-1717). In: WIG, 13 (1931-32), pp. 37-43. Kesler, C.K. Nog iets over Maria Sibylla Merian. In: WIG, 13 (1931-32), pp. 165-166. Kesler, C.K. In memoriam Dr. H.D. Benjamins. In: Tropisch Nederland, 5 (1933), afl. 21, 6 februari, pp. 323-324.


Kesteloot, L. Les écrivains noirs de langue française: naissance d'une littérature. Bruxelles: Edition de l'Université de Bruxelles, 1965. (1ère ed.: 1963). Kesteloot, Lilyan. Methodologie de la recherche et de l'analyse du recit oral. In: Komparatistische Hefte, nr. 15/16 (1987), Poetik mündlicher und schriftlicher Literatur, pp. 119-126. K[etwaru], E.N. (a). De droefenis van Bhai. In: Bhāsā, 2 (1984), nr. 1, december, pp. 20-25. K[etwaru], E.N. (b). Haken en aanhalingstekens bij Djewal Persad. In: Bhāsā, 2 (1984), nr. 1, december, pp. 27-29. Ketwaru, E.N. Sarnamiseminar. In: Oso, 5 (1986), nr. 2, december, pp. 203-205. Ketwaru, J. Surinaams-Hindustaanse muziek. In: Surinaamse muziek in Nederland en Suriname. Onder redactie van Marcel Weltak. [Utrecht]: Kosmos, Surinam Music Association, [1990], pp. 39-44.


127 K[eye], O[ttho]. Het waere onderscheyt tusschen koude en warme landen, aengewesen in de nootsakelijckheden die daer vereyscht worden ... om beyde die landen te konnen bewoonen ... Voor-gestelt en vergeleken met Nieu-Nederlant, als sijnde een koudt landt en Guajana sijnde een warm landt, en beyde gelegen in America ... In 's Graven-Hage: gedruct voor den autheur, by Henricus Hondius, in de nieuwe Konst-en-boeck-druckery, in de Hofstraet, [1659]. Khemradj, Roy. ‘Don n'a dresi’. In: Kompas, 1 (1996), nr. 40, 5-11 augustus, pp. 32-36. Kiban, Robert Janki. Muziek, zang en dans van de Karaiben in Suriname. Paramaribo: Stichting Etnologische Kring, 1966. Kindergedachten in woord en beeld rondom de ingreep van 25 febr. 1980: aangeboden aan het volk van Suriname. [Reproducties van tekeningen en opstellen van leerlingen van de Thomas van Aquinoschool, Zorg & Hoop.] [Paramaribo: 1980]. Kinderspel in Suriname. Paramaribo: Stichting Etnologische Kring Suriname, 1963. King, Johannes. Het eerste visioen van Johannes King: naar het handschrift uit Herrnhut meegedeeld in moderne spelling. In: Tongoni 1, Vox Guyanae, 3 (1958), nr. 1, februari, pp. 41-45. King, Johannes. Life at Maripaston. Edited by H.F. de Ziel. The Hague: Martinus Nijhoff, 1973. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 64.) King, Johannes. Berichten uit het Bosland (1864-1870). Inleiding en vertaling Chris de Beet. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Instituut voor culturele antropologie, Centrum voor Caraibische studies. 1981. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 7.) Kishna, Sita. Het ontstaan van het Sarnami. In: Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken, met medewerking van Sita Kishna (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 67-92. Kishna, Sita. Prins Awin en de twee leeuwewelpjes en andere verhalen. Bewerkt door -. Illustraties Soeki. Irodikromo. [Paramaribo]: Stichting Wetenschappelijke Informatie in samenwerking met het Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen, Cultuur en Sport, [1985]. Kishna, Sita. De fluitspeler en andere verhalen. Naverteld door -. Illustraties Soeki Irodikromo. Paramaribo: 1986. Klashorst, Pauline van de. Banja-pré: interview met Henk Tjon. In: Pauline van de Klashorst (red.), Dodendans: ontdekkingsreis rond de dood in verschillende culturen. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1990, (KIT Publications), pp. 140-149. Klaveren, Frans van. Voor de zoveelste keer speelt Bouterse met de baard van de tijger. In: NRC Handelsblad, 7 december 1983. Kleberg-Tjoe Nij, A. Taal en het zelf-concept: een onderzoek naar de wijze waarop vier Creoolse dichters schrijven over ‘mi’. [Paramaribo]: Instituut voor de Opleiding van Leraren, 1998. (Scriptie MO-B.) Kleijn, Koen. Schutters en studenten: de geschiedenis van de Universiteitsbibliotheek. Amsterdam: Stadsuitgeverij, 1992.(Historisch Amsterdam.) Kleine, Christina Mary de. A morphosyntactic analysis of Surinamese Dutch as spoken by the Creole population of Paramaribo, Suriname. Ann Arbor, Mich.: University Microfilms International, [1999]. (Diss.)


Klerk, C.J.M. de. Cultus en ritueel van het orthodoxe hindoeisme in Suriname. Amsterdam: Urbi et Orbi, 1951. (Diss.) Klerk, C.J.M. de. De immigratie der Hindostanen in Suriname. Amsterdam: Urbi et Orbi, 1953. Klerk, C.J.M. de. Boek I. Cultus en ritueel van het orthodoxe hindoeisme in Suriname. Boek II. De immigratie der Hindostanen in Suriname. Met een voorwoord en inleiding van Sandew Hira. Den Haag: Amrit, 1998. [Fotomechanische herdruk.] Klerk, Joost de. Grietjebie, schoonheid van Suriname: een reis langs oerwouden en rivieren. Haarlem: De Toorts, 1966. (Toorts-contacten, 7.) Klinkers, Ellen. Op hoop van vrijheid: van slavensamenleving naar creoolse gemeenschap in Suriname, 1830-1880. Utrecht: Vakgroep Culturele Antropologie Universiteit Utrecht, 1997. (Bronnen voor de studie van Afro-Suriname, 18.) (Diss.) [Klinkhamer, K.] Caraïbische spraakkunst. [Paramaribo: 1955] Kloek, J.J. Over Werther geschreven...: Nederlandse reacties op Goethes Werther 1775-1800: proeve van historisch receptie-onderzoek. Utrecht: HES, 1985. Kloek, J.J. Van receptie-esthetica naar leescultuur - en terug? In: Forum der Letteren, 34 (1993), nr. 4,


128 december, pp. 242-254. Kloos, Peter. W.G. Ahlbrinck, missionaris-etnograaf onder de Karaiben in Suriname. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, 123 (1967), pp. 141-144. Kloos, Peter. Becoming a pïyei: variability and similarity in Carib shamanism. In: Antropologica, nr. 24, 1968, pp. 3-25. Kloos, Peter. Female initiation among the Maroni river Caribs. In: American Anthropologist, 71 (1969), pp. 898-905. Kloos, Peter. The Maroni river Caribs of Surinam. Assen: Van Gorcum & Comp./Prakke & Prakke, 1971. (Diss.) Kloos, Peter. Johannis Sneebeling over Surinaamse Indianen: een manuscript uit de 18e eeuw. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, [1973], nr. 10, [pp. 5-40]. Kloos, Peter. Galibi: een Karaïbendorp in Suriname. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1975. Kloos, Peter. Karaibische verhalen. In: Bzzlletin, 5 (1976), nr. 40 (Surinamenummer), november, pp. 24/12-27/15. Kloos, Peter (a). The Akuriyo of Surinam: a case of emergence from isolation. Copenhagen: International Work Group for Indigenous Affairs, 1977. (IWGIA Document.) Kloos, Peter (b). The Akuriyo way of death. In: E.B. Basso (ed.), Carib speaking Indians: culture, society, language. Tucson: University of Arizona Press, 1977, pp. 114-122. (Anthropological Papers of the University of Arizona, 28.) K[loos], P[eter]. Indiaanse muziek en Caraïbische liederen. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 349-359. Kloos, Peter. [Bespreking van De foltering van Eldorado.] In: Oso, 2 (1983), nr. 2, december, pp. 228-229. Kloos, Peter. De mythe van de Amazonen: een Caraïbische versie uit Suriname. In: Oso, 3 (1984), nr. 2, december, pp. 153-165. Kloos, Peter. Aanvaarding en ontkenning: leven en dood in niet-westerse culturen. In: Pauline van de Klashorst (red.), Dodendans: ontdekkingsreis rond de dood in verschillende culturen. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1990, (KIT Publications), pp. 10-17. Kloos, Peter. Thing aloud: a Maroni river Carib shaman considers a patient. In: M.M.G. Bax & A. Koster (eds.), Power and prayer: essays on religion and politics. Amsterdam: VU University Press, 1993, pp. 108-119. Kloos, Peter. The Maroni river Caribs of Surinam. [Tekstboek bij de gelijknamige CD.] Leiden/Amsterdam: PAN Records, KIT, 1996. (PAN 4005 KCD.) Kloos, Peter & Nardo Aluman (red.). Drie Karaïbische vertellingen. Verteld door Kamala'imïn, La'imo en Ilu'imïn. Opgetekend en vertaald door -. In: Mutyama, 2 (1991), nr. 3, november, pp. 31-34. Kloos-Adriaansen, Anneke C. Kinderen van Galibi: kinderopvoeding en kinderverzorging in de Caraïbendorpen Christiaankondre en Langamankondre in Suriname. Amsterdam: Afd. Culturele antropologie, Antropologisch-Sociologisch Centrum, Universiteit van Amsterdam: 1974. (Uitgave 5.) Klooster, Wm.S.B. Romanliteratuur over Suriname. In: Schakels, 1963, S 50 NA 39, pp. 7-10. Knappert, L. De labadisten in Suriname. In: WIG, 8 (1926-27), pp. 193-218.


Knight, Franklin W. The Caribbean: the genesis of a fragmented nationalism. New York: Oxford University Press, ca. 1991. (1st ed.: 1990). Knuvelder, Gerard. Handboek tot de moderne Nederlandse letterkunde. 's-Hertogenbosch: Malmberg, 1964. Knuvelder, G.P.M. Handboek tot de geschiedenis der Nederlandse letterkunde. Deel III. 5e, geheel herz. dr. Den Bosch: Malmberg, 1973. Knuvelder, Gerard. Onachterhaalbre tijd. Den Bosch: Malmberg, [1974]. Koanting, Evert D. A toli fu Wataa Mama. [Nederlandse vertaling: E.D. Koanting. Samenstelling: Louis M. Shanks e.a.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, [1987]. (Serie leesboekjes in het Aukaans.) Köbben, A.J.F. Unity and disunity: Cottica Djuka society as a kinship system. In: Bijdragen to de Taal-, Land- en Volkenkunde, 123 (1967), pp. 10-52. Köbben, A.J.F. In vrijheid en gebondenheid: samenleving en cultuur van de Djoeka aan de Cottica. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Instituut voor culturele antropologie (ICAU), Centrum voor Caraïbische studies, 1979. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 4.) Koch, Jerzy. Literatura Surinamu. In: Pismo: literacko-artystyczne, (1986), nr. 11-12 (54-55), listopad-


129 grudzień, pp. 206-209. Koefoed, Geert. Surinaamse schrijvers en dichters als taalpolitici. In: Oso, 6 (1987), nr. 2, pp. 147-164. Koefoed, Geert. Geschreven Creoolse literatuur van Suriname. In: Michiel Baud & Marianne C. Ketting (red.). ‘Cultuur in beweging.’ Creolisering en Afro-Caraïbische cultuur. Rotterdam: Bureau Studium Generale, Erasmusuniversiteit, 1989, (Reeks Studium Generale Rotterdam 89.03.), pp. 45-52. Koefoed, Geert. Albert Helman als creolist. In: Mutyama 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 60-62. [Koefoed, Geert.] De woorden herbevestigen: Jit Narain over poëzie. In: De Ware Tijd Literair, nr. 318, 19 maart 1994. Koefoed, Geert. In het zingen van jouw lied ben ik tekort geschoten: over de Surinaamse dichter Jit Narain. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 455-463. Koefoed, Geert. Uitgeverij Canna. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 3/4, juli, pp. 6-7. Koefoed, Geert. Grensoverschrijdend nationalisme. In: Surinaamse en Caraïbische literatuur. Schrijverschap 2000 nationaal of internationaal? Redactie Jack Menke, Jerry Egger, Joop Vernooij, Eartha Groenfelt. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1998. (SWI-Forum 14 (1997), nr. 2, december, & 15 (1998), nr. 1, juni), pp. 70-81. Koefoed, Geert (a). Wie dit leest wordt gek (op literatuur). In: De Ware Tijd Literair, nr. 517, 7 februari 1998. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 151-155. Koefoed, Geert (b). De nagelaten geschriften van Jan Voorhoeve. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 77-83. Koefoed, Geert. ‘Toch voel ik dat de taal mij tekortdoet.’ In: De Ware Tijd Literair, nr. 648, 28 oktober 2000. Koefoed, Geert & Jacqueline Tarenskeen. De opbouw van de Sranan woordenschat. In: Oso, 11. (1992), nr. 1, mei, pp. 67-82. Keisi/Cees Koelewijn, Tarëno tamu inponopiï panpira (Trio verhalenboek). Leusden: Algemeen Diakonaal Bureau, 1984. Koelewijn, Cees, in collaboration with Peter Rivière (eds.), Oral literature of the Trio Indians of Surinam. Dordrecht/ Providence: Foris, 1987. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean Series 6.) Koelewijn, Cees. Kennismaking met Karina en allochtonen. In: Oso, 12 (1993), nr. 2, oktober, pp. 222-226. Koeman, C. (ed.). Links with the past: the history of the cartography of Suriname, 1500-1971 = Schakels met het verleden: de geschiedenis van de kartografie van Suriname 1500-1971 = Eslabones con el pasado: la historia de la cartografía de Surianme 1500-1971. By F.C. Bubberman, A.,H. Loor, B. Nelemans, G. Schilder, J.B.Ch. Wekker. Amsterdam: Theatrum Orbis Terrarum, 1973. Koeman, Petra (e.a., red.). Het land dat in mij woont: literatuur en beeldende kunst over migratie. [Voorwoord: Marco Bentz van den Berg; inleiding: Liane van der Linden en Els van der Plas; essay: Anil Ramas.] Rotterdam [etc.]: Museum voor Volkende [etc.], 1995.


Koenders, J.G.A. Hoe ik ertoe kwam? In: Kri, kra! Proza van Suriname. Bloemlezing samengesteld door Thea Doelwijt. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1972, pp. 82-89. Koenen, J. Jan Willem Gefken, het Réveil en de afschaffing van de slavernij. Wognum: 1982. Köhler, Wim. Atlas van de mens. In: De wereld in 1995. [S.l.]: Bonaventura/ Kluwer/ Het Spectrum, 1996, pp. 370-373. (Winkler Prins Encyclopedisch Jaarboek 1996.) Kolfin, Elmer (a). Van de slavenzweep en de muze: twee eeuwen verbeelding van slavernij in Suriname. Leiden: KITLV Uitgeverij, 1997. (Caribbean Series 17.) Kolfin, Elmer (b). De muze met een missie: verbeeldingen van slavernij in de West c. 1650-1860. In: Oso, 16(1997), nr. 1, april, pp. 5-20. Kollektief Jumpa Rajguru. Sarnami-beweging: oorsprong en ontwikkeling. In: Kollektief, 1 (1984), nr. 3, februari, pp. 3-7. Koloniale Boekerij. Aanwinsten van 1911 tot en met 1914. In: Gouvernements Advertentie Blad, nr. 102, 7 december 1917, Bijblad; nr. 104, 14 december 1917, Bijblad; nr. 105, 18 december 1917, Bijblad. Koloniale Boekerij. Aanwinsten van 1915 en 1916. In: Gouvernements Advertentie Blad, nr. 26, 20 maart 1917. Koloniale Boekerij. Aanwinsten van 1917 tot en met 1919. In: Gouvernements Advertentie Blad, nr. 39, 11


130 mei 1920, Bijblad; nr. 41, 14 mei 1920, Bijblad. [Kom, Anton de.] Gedichten en teksten van Anton de Kom. [Utrecht: Surinaams Volkscultureel Assemblée, 1981.] (Gestencilde uitgave, ook identiek uitgebracht onder de titel Teksten en gedichten van Anton de Kom.) Kom, Judith de. Onafhankelijkheid, niet nu - maar gisteren. In: War, tijdschrift voor arbeidersliteratuur, [1] (1975-76), nr. 2, januari 1976, p. 3-6. Kompas. Een maandelijkse publikatie. [Paramaribo]: Kabinet van de Onderminister van Cultuur. Mei, juni 1980. Koningsbloem, Truus L. (a). De zweepslagen hielden op, maar mentaal zijn ze gebleven: een interview met André Pakosie over het gevolg van de slavernij voor de Afro-Surinamers. In: Siboga, 4 (1994), nr. 1, pp. 14-46. Koningsbloem, Truus L. (b). Enkele overeenkomsten tussen de bosneger cultuur en de Akan cultuur: verslag van een lezing gehouden door André Pakosie op 8 oktober 1994. In: Siboga, 4 (1994), nr. 2, pp. 18-23. Koningsbloem, Truus L. De koto is een dwangbuis...: een interview met Celestine Raalte. In: Siboga, 7 (1997), nr. 1, pp. 14-24. Koningsveld, Herman. Het verschijnsel wetenschap: een inleiding tot de wetenschapsfilosofie. 8e dr. Meppel [etc.]: Boom, 1987. Koopman, De, of Bydragen ten opbouw van Neêrlands koophandel en zeevaard. Amsterdam: Gerrit Bom, 1768-1776. (6 dln) Koopman, J. Avonturen met Anansie de Spin. Illustraties van Rumy Luider-Jeleva. Amsterdam: Mulder Holland, [1982]. Korte en wonderlijcke beschryvinge, van de seltsame wanschepsels van menschen, die ghevonden worden in het coninckrijck Guianae, aen het meyr Parime. Alsmede van de satyrs, en van de vrouwen die Amazoonen genoemt worden, daer van de oude historien gewach maecken. t'Amsterdam: gedruckt by Gillis Joosten Saeghman, in de Nieuwe-straet ... [ca. 1660]. Koselleck, Reinhart. Vergangene Zukunft: zur Semantik geschichtlicher Zeiten. Frankfurt: Suhrkamp, 1979. Kossmann, E.H. Nawoord. In: E.H. Kossmann, De Lage Landen 1780/1980: twee eeuwen Nederland en België. Deel 2. Amsterdam/ Brussel: Elsevier, 1986, pp. 367-386. Kossmann, E.H. Vergankelijkheid en continuïteit: opstellen over geschiedenis. Amsterdam: Bert Bakker, 1995. Kouwenaar, Gerrit. Heimwee naar het paradijs. Zachte dieren en harde mensen. In: Vrij Nederland, 27 juni 1953. Kouwenberg, Silvia. Berbice Dutch Creole: grammar, texts, and vocabulary. [Amsterdam]: 1991. (Diss.) Kpobi, David Nii Anum. Mission in chains: the life, theology and ministry of the ex-slave Jacobus E.J. Capitein (1717-1747) with a translation of his major publications. Zoetermeer: Boekencentrum, 1993. Kraayeveld, Maaike. Dichter Jit Narain: ‘Vechten tegen corruptie, elite en vooroordelen.’ In: Haagsche Courant, 12-3-1981. Kramp, Alwin André. Early Creole lexicography: a study of C.L. Schumann's manuscript dictionary of Sranan. Leiden, 1983. (Diss.) [Pag. [43]-358 transcriptie van: C[hristian] L[udwig] Schumann, Neger-englisches Wörter-Buch, ed. 3a (Paramaribo 1783).] Kranenburg, Margo H. Candani verstrikt in de taal. In: Black flash, 4 (1994), nr. 1, mei, pp. 20-21.


Kretschmer, Herbert. Der Gaddo-tikki: eine Erzählung nach Missionsberichten frei gestaltet. Textillustrationen: Gerti Reiß. Lahr: Verlag Ernst Kaufmann, [1952]. Krijl, Colette. De doem nooit thuis te zijn: over het werk van M.M. Schoenmakers. In: Bzzlletin, 27 (1998), nr. 255, april, pp. 37-41. Krishnadath, Ismene. Bruine bonen met zoutvlees: een Anansiverhaal. Illustraties: Gerold Slijngard. Paramaribo: Lees Mee, 1992. Krishnadath, Ismene. Het zoo-syndroom: een Anansiverhaal. Illustraties Gerold Slijngard. Paramaribo: Lees Mee, 1992. Krishnadath, Ismene. B'Anansi keert terug naar de eenentachtigste afslag. Met illustraties van Gerold Slijngard. Paramaribo: Cultureel Centrum Suriname, 1997. Kross, Marcel, Ernst Megens, Eric Paërl & Leo Willems (eindred.). De uitbuiting van Suriname. 5de [= 2de] dr. Nijmegen: Socialistiese Uitgeverij, 1974. (1e dr. 1970.)


131 Kross, R.F. (a). De dubbelgangers. In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 4, april 1962, pp. 23-30. Kross, R.F. (b). Een generatie op zoek naar poëzie. In: Algemeen Handelsblad, 6 oktober 1962. Kross, R.F. (c). II. k(oe)k(oe)k. In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 4, april 1962, pp. 33-34. Kross, R.F. Surinaams perspektief. In: Contour 10, 2 (1966), nr. 4, september, pp. 115-125. [Kross, Rudi (a).] Apartheid, of het gevecht om de eigen identiteit. In: Marcel Kross e.a. (eindred.), De uitbuiting van Suriname. Nijmegen: Socialistiese Uitgeverij, 1970, pp. 101-123. Kross, R.F. (b). Dobru en zijn ruimtekapsule. In: Vrije Stem, nr. 801, 2 mei 1970. Kross, R.F. Nestvlieders in Transito. In: Avenue, 6 (1971), juli, pp. 116-121. Kross, R.F. Rebel op de valreep: een analyse na de persconferentie van de jeer J. Lachmon. Paramaribo: Biswakon & Biswakon, 1972. Kross, Rudi. Bosnegers en Creolen. Hindoestanen. Javanen. In: Suriname/Sranan: Bevolking sociaal-economisch politiek cultureel. [Amsterdam]: Tropenmuseum, 1976, pp. [7-19]. Kross, Rudi F. Anders maakt het leven je dood: de dreigende verdwijning van de staat Suriname. Groningen [etc.]: Muusses Groningen, 1987. Kross, Rudi. Een merkwaardig stuk van onze geschiedenis. In: Vereniging Ons Suriname 70: 18 januari 1919 - 18 januari 1989: een aanzet tot de geschiedschrijving over zeventig jaren leven en strijd van Surinamers in Nederland. [Amsterdam]: Vereniging Ons Suriname, [1990], pp. 72-76. Kross, Rudi F. (a). Waterkant - Lustrumrede. In: Jubileumboek Sociëteit De Waterkant. ['s-Gravenhage]: De Waterkant, 1992, pp. 67-74. Kross, Rudi F. (b). Het dilemma van Suriname. In: Alerta, 18 (1992), nr. 188, pp. 11-14. Kruijer, G.J. Suriname, neokolonie in rijksverband. Meppel: Boom, 1973. (Boom paperback, 65.) Kruijer-Poesiat, Lies (a). Inventaris van het archief van Philip Abraham Samson (1902-1966). Amsterdam: [Bibliotheca Rosenthaliana], 1998. (Met Appendix, 2000.) Kruijer-Poesiat, Lies (b). Ph.A. Samson and his archive on the Jews in Surinam. In: Studia Rosenthaliana, 32 (1998), nr. 2, pp. 202-209. Kruijer-Poesiat, Lies. An Inauguration in Suriname, 1804. In: Studia Rosenthaliana, 34 (2000), nr. 2, pp. 194-197. Kruijer-Poesiat, Lies. Inventaris van de collectie S.A. Bruijning in de Bibliotheca Rosenthaliana. Amsterdam: [Bibliotheca Rosenthaliana], 2001. Kruijff, Roeland de. Ik ben een kind van drie continenten. In: Prothese, nr. 40, [1986], pp. 5-6. Krumeich, Anja. Ziektepreventie in een Caraibendorp in Suriname. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 1984. (Doctoraalscriptie.) Kuijk, Leonoor. De meest afgelegene gewesten des aardkloots: de Nederlandse Antillen in teksten, gedrukt tot en met 1863. Vakgroep Historische Letterkunde, Universiteit van Amsterdam, [Amsterdam: 1993.] (Doctoraalscriptie raadpleegbaar bij het Documentatiecentrum Nederlandse Letteren van het Instituut voor Neerlandistiek van de UvA, en het KITLV/Caraf te Leiden).


Kuitenbrouwer, M. De Nederlandse afschaffing van de slavernij in vergelijkend perspectief. In: Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden, 93 (1978), nr. 3, pp. 69-100. Kuitert, Lisa. Het uiterlijk behang: reeksen in de Nederlandse literatuur 1945-1996. Amsterdam: De Bezige Bij, 1997. Kuitert, Lisa. ‘Zeven omeletten’: een nieuwe Nederlandse Literatuurgeschiedenis. In: Noordzee taal & letteren, 1 (1998), nr. 1, pp. 20-22. Kunitz, J.D. Surinam und seine Bewohner oder Nachrichten über die geographischen, physischen, statistischen, moralischen und politischen Verhältnisse dieser Insel während eines zwanzigjährigen Aufenthalts daselbst, gesammelt. Erfurt: Beyer und Maring, 1805. Kutzinski, Vera M. Sugar's secrets: race and the erotics of Cuban nationalism. Charlottesville/London: University Press of Virgina, 1993. (New World Studies.) Kutzinski, Vera. The cult of Caliban: collaboration and revisionism in contemporary Caribbean narrative. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by A. James Arnold. Subeditors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 285-302. Kwamina. Paramaribo (Hoofdstad van de Kolonie Suriname). In: Eigen Haard, 1913, nr. 48, pp. 762-764 en nr. 49, pp. 772-775.


132 Laan, Nicolaas Theodorus Johannes. Het belang van smaak: twee eeuwen academische literatuurgeschiedenis. Amsterdam: Historisch Seminarium van de Universiteit van Amsterdam, 1997. (Amsterdamse historische reeks, dl. 36. Kleine serie.) (Diss.) Laar, E. van & W.L. Man A Hing. De roemloze ondergang van het stoomschip ‘Goslar’. In: Tijdschrift voor zeegeschiedenis, 8 (1989), nr. 1, pp. 67-78. Labadie, H. Kromanti-woorden uit het gebied van de Aukaners anno 1944. In: Oso, 14 (1995), nr. 1, april, pp. 74-81. Lafour, Franklin D. Kindermusical in Suriname. In: Sticusa Journaal, 2 (1972), nr. 7, 31 december, pp. 8-10. Lakerveld, Carry van & Joost Smiers (red.). Matheid, hoezo? Tweeëntwintig teksten over kunst en politiek '70... '80. [Odijk]: Sjaloom, 1981. Lambert, José. L'eternelle question des frontières: littératures nationales et systèmes littéraires. In: C. Angelet e.a. (eds.), Langue, dialecte, littérature. [Festschrift Hugo Plomteux.] Leuven: Leuven University Press, 1983, pp. 355-370. Lambert, José & Hendrik van Gorp. Geschiedenis, theorie en systeem: valse dilemma's in de literatuurwetenschap. In: Spektator, 10 (1980/1981), pp. 514-519. Lammens, Adriaan François. Bijdragen tot de kennis van de Kolonie Suriname: dat gedeelte van Guiana hetwelk bij Tractaat ten jare 1815 aan het Koningrijk Holland is verbleven, tijdvak 1816 tot 1822. 1. Eerste afdeling: Geographie, statistica, zeden en gewoonten. 2. Vierde afdeling: Voorname belangen der Kolonie. G.A. de Bruijne (red.). Amsterdam/ Leiden/ Meppel: Vrije Universiteit Amsterdam: Geografisch en Planologisch Instituut, Vakgroep Sociale geografie van ontwikkelingslanden/ CARAF/ Krips Repro, 1982. (Bijdragen tot de sociale geografie en planologie, 3.) Lamming, George. The pleasures of exile. London: Michael Joseph, 1960. Lampe, Armando. Mission or submission? Moravian and catholic missionaries in the Dutch Caribbean during the 19th century. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht, 2001. (Studien zur Außereuropäischen Christentumsgeschichte [Asien, Afrika, Lateinamerika], Band 4.) Lampe, Armando, Joop Vernooij & Ben Vocking. De kracht van ons erfgoed. Oegstgeest: Week van de Nederlandse missionaris, 1991. Lamur, Carlo. The American takeover: industrial emergence and Alcoa 's expansion in Guyana and Suriname 1914-1921. Dordrecht, Cinnaminson, N.J.: Foris Publications, 1985. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean series, 1.) Lamur, Humphrey E. The demographic evolution of Surinam, 1920-1970: a socio-demographic analysis. The Hague: Martinus Nijhoff, 1973. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor taal-, landen volkenkunde, 65.) (Diss.) Lamur, Humphrey E. & John D. Speckmann (eds.). Adaptation of migrants from the Caribbean in the European and American metropolis: a selection of papers presented at a symposium of the annual conference of the American Association of applied anthropology, Amsterdam, March 1975. Amsterdam/Leiden: University of Amsterdam, Department of anthropology and non-Western sociology/ Royal Institute of linguistics and anthropology at Leiden, Department of Caribbean studies, [1978]. (American Association of applied anthropology, Annual conference, 34.) (Department of anthropology and non-western sociology, University of Amsterdam, Publication series, [14].)


Lamur, H.E. De groei van de Chinese groep van Suriname 1964-1970. In: NWIG, 51 (1976), nr. 1, augustus, pp. 13-19. Land, Sipke van der. Ratjetoe: het bonte leven van Suriname. Kampen: J.H. Kok, [1970]. Landveld, Erney R.A.O. Ganzë: het dorp dat het meer verdronk. Paramaribo 1988. Lang, George. Islands, enclaves, continua: notes toward a comparative history of Caribbean creole literatures. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by A. James Arnold. Subeditors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 29-56. Lapar, Harry. Doorlopende micmac: een collectie knipsels uit de Nieuwe Surinaamsche Courant van het jaar 1896. Paramaribo 1996. Laret, W.F.H. Surinamers buiten hun vaderland. In: Eldorado, 1 (1949), 4, april, pp. 166-170. Laret, W.F.H. Boekbespreking [Willem van de Poll - Suriname.] In: Eldorado, 2 (1950), nr. 4, april, p. 24. Lavrijsen, Ria. Black theatre on the move: een verkenning van het Engelse ‘black theatre’. Amsterdam:


133 Nederlands Theater Instituut, 1990. Lavrijsen, Ria. Uit het nest gevallen. In: Hervormd Nederland, 5 september 1992, pp. 6-9. Lee Kong, D.R. Surinamers van Chinese origine. [Paramaribo 1977.] (Scriptie.) Leefmans, J. Ambassadeurs zonder geloofsbrieven. In: Suriname in stroomlijnen. [Redactie J. van de Walle en H. de Wit.] Amsterdam [etc.]: Wereld-bibliotheek, 1958, (Wereld-boog, 120), pp. 104-116. L[eefmans], J[ohn] (a). III: Klimmen. In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 4, april 1962, p. 34. L[eefmans], J[ohn] (b). Naar Surinaamse Literatuur? (III). De Muze van de Zure Naam (1). In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 4, april 1962, pp. 15-20. Leefmans, J. (c). De Muze van de Zuure Naam (2). In: Mamjo, 2 (1962-1963), nr. 1, juli 1962, pp. 33-41. L[eefmans], J[ohn] (d). Muziek in de ton? In: Mamjo, 2 (1962-1963), nr. 1, juli 1962, pp. 31-32. L[eefmans], J[ohn] (e). Naar een Surinaamse literatuur? II. Beschouwingen naar aanleiding van een gedichtenbundel. In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 3, januari 1962, pp. 29-36. L[eefmans], J[ohn] (f). Naar een Surinaamse literatuur? I. Uitgeven is een kunst. In: Mamjo, 1 (1961-1962), nr. 2, oktober 1962, pp. 25-27. L[eefmans], J[ohn] (a). De Muze van de Zuure Naam (4). In: Mamjo, 2 (1963), nr. 3, februari, pp. 24-32. L[eefmans], J[ohn] (b). De overtocht door Jo van de Walle. In: Mamjo, jrg. 2, nr. 3, februari 1963, pp. 36-37. Leefmans, John. Aanvullende herinneringen. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 195-199. Leefmans, John. Klassieke componisten uit Suriname. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 93-102. Leerssen, J.Th. Over nationale identiteit. In: Theoretische geschiedenis, 15 (1988), nr. 4, pp, 417-430. Leerssen, Joep. Van essentie naar perceptie. In: Skript, 12 (1990), nr. 4, zomer, pp. 195-199. Leerssen, Joep. Literatuur op de landkaart: taal, territorium en culturele identiteit. In: Forum der Letteren, 34 (1993), nr. 1, maart, pp. 16-28. Leeuwen, Freek van. De deur op een kier: levensherinneringen. Bewerking en nawoord Martin Mooij. 's-Gravenhage: Bzztôh, 1981. Leeuwen, Ko van. Otto Sterman vijftig jaar toneelspeler: ‘Geen neger zal meer smeken om blank te mogen zijn.’ In: Haarlems Dagblad, 9 november 1985. Leeuwen, W.L.M.E. van. Albert Helman. In: W.L.M.E. van Leeuwen, Drift en bezinning: beknopte geschiedenis der nieuwe Noord-Nederlandse letterkunde. Amsterdam/Antwerpen: Wereldbibliotheek, 1950, pp. 200-206. [Leeuwin, WA.] De musicus Helstone. In: Suriname-Zending, 7 (1948), nr. 1, januari, pp. 4-12. Leeuwin, W.A. Johannes Nicolaas Helstone 1853-1927: de Surinaamse componist en musicus. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 98-112. Leeuwin, W.A. Iets over ons volkslied en onze vlag. In: De Ware Tijd, 10 juli 1973. Legêne, P.M. De Waterstroom uit het heiligdom: twee honderd jaren van Herrnhutter zendingsarbeid. [Zeist]: Zeister Zendingsgenootschap der Evang. Broedergemeente, [1932].


Legêne, Susan. De bagage van Blomhoff en Van Breugel: Japan, Java, Tripoli en Suriname in de negentiende-eeuwse cultuur van het imperialisme. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1998. (Diss.) Leijnse, Elisabeth. Symbolisme en nieuwe mystiek in Nederland voor 1900: een onderzoek naar de Nederlandse receptie van Maurice Maeterlinck. Met de uitgave van een handschrift van Lodewijk van Deyssel. Genève: Droz, 1995. (Bibliothèque de la Faculté de Philosophie et Lettres de l'Université de Liège, Fasc. CCLXII.) (Diss.) Leijnse, Elisabeth & Michiel van Kempen (redactie). Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998. [2e dr. 2001] Leistra, Gerlof. Parbo aan de Amstel: Surinamers in Nederland. Amsterdam/Antwerpen: De Arbeiderspers, 1995. Lemaire, Ton. Over de waarde van kulturen. Baarn: Ambo, 1976. Lemaire, Ton. De Indiaan in ons bewustzijn: de ontmoeting van de Oude met de Nieuwe Wereld. Baarn: Ambo, 1986. Lemm, Robert. Eldorado: werkelijkheid en droom. Amsterdam/Antwerpen: De Arbeiderspers, [1996]. Lenders, Maria. Misi Hartmann: een leven als zendelinge in de kolonie Suriname. In: Vrouwen in de Nederlandse koloniën. Zevende jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1986). Onder redactie van Jesje Reijs


134 e.a. Nijmegen: SUN, 1986, pp. 172-191. Licht gewijzigd ook in: Oso, 5 (1986), nr. 2, pp. 137-153. Lenders, Maria. Strijders voor het Lam: leven en werk van Herrnhutter broeders en -zusters in Suriname, 1735-1900. Leiden: KITLV, 1996. (Caribbean Series 16.) Lennep Coster, G. van. Herinneringen mijner reizen naar onderscheidene werelddeelen, I. Reis naar de kust van Afrika en West-Indië, in de jaren 1819-1821. Aanteekeningen gehouden op eenen kruistogt in de Nordzee, met de haringvloot, in 1827. Amsterdam: J.F. Schleijer, 1836. Lenoir, J.D. The Paramaka maroons: a study in acculturation. New York: The New School for Social Research, 1973. (Diss.) Lenoir, J.D. Surinam national development and Maroon cultural autonomy. In: Social and Economic Studies, 24 (1975), pp. 308-319. Letterkunde in Suriname en de Nederlandse Antillen. 's-Gravenhage: Kabinet van de Vice-Minister President, [1967]. (Schakels, S 67/NA 50.) Letterkundige uitspanningen van het genootschap De Surinaamsche Lettervrinden. Paramaribo: W.H. Poppelmann, 1785, 1786, 1786, 1787. (Vier bundels.) Levecq, Christine. Soewarsih Djojopoespito et la littérature postcoloniale néerlandophone. Liège: Département de Languages et Littératures Germaniques, Université de Liège, [1993]. Levecq, Christine. Processus de marginalisation et de canonisation de la littérature néerlandophone ayant trait à l'Indonésie. In: Luc Herman (red.), The empire writes back (again): vergelijkende literatuurwetenschap en post-koloniale literatuurstudie. Antwerpen: Vlaamse Vereniging voor Algemene en Vergelijkende Literatuurwetenschap, 1994, (ALW-Cahier nr. 15), pp. 75-90. Levens, Alphons. Edgar Cairo: koloniale trauma's ongedaan maken. In: Pipel, 7 september 1979. Lévi-Strauss, Claude. Structural anthropology. New York: Basic Books Inc. 1963. Lévi-Strauss, Claude. Du miel aux cendres. Paris: Plon, 1967. Lichtveld, Lou. Op zoek naar de spin. In: WIG, 12 (1930-31), pp. 209-230 en 305-324. Lichtveld, Lou. Geluidsaesthetiek van de Film. In: Filmkunst. Bijdragen van E.P.F. Morlion, [...], Lou Lichtveld [e.a.]. Antwerpen: De Warande, 1932, pp. 56-69. Lichtveld, Lou. De muziek der Roodhuiden. In: Leven en werken: maandblad der R.V.U., 4 (1940), nr. 1, nieuwe serie, januari, pp. 3-15, E. Lichtveld, Lou. Tot afscheid: rede op 8 december 1946 gehouden in ‘Bellevue’ te Paramaribo. [Paramaribo: Eben Haezer, 1947.] Lichtveld, Lou (a). Boekbespreking [P.M. Legêne, Suriname: land mijner dromen.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 1, januari, pp. 41-43. Lichtveld, Lou (b). Bij de zeventigste verjaardag van C.H. de Goeje. In: Eldorado, 1 (1949), nr. 5, mei, pp. 219-221. Lichtveld, Lou (c). Boekbespreking [W. Adolphe Roberts, Lands of the Inner Sea.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 3, maart, pp. 135-136. Lichtveld, Lou (d). Het vertrouwen. In: Eldorado, 1 (1949), nr. 3, maart, pp. 97-100. [Lichtveld, Lou, red.] Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957.


[Lichtveld, Lou.] Fos'ten odo. [Paramaribo: BuVo, 1959]. [Lichtveld, Lou.] De slaventijd in odo's: een boekje over Suriname's heden en verleden. Samengesteld door het Bureau Volkslectuur. Paramaribo: Bureau Volkslectuur/Radhakishun, 1960. (Creoolse wijsheid, no. 1.) L[ichtveld], L[ou] (a). De bosnegers. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 146-188. L[ichtveld], L[ou] (b). Volksmuziek, dans en lyriek. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 359-378. Lichtveld, Noni. Suriname en ‘De Kankantrie’. In: NWIG, 41 (1961), nr. 1, augustus, pp. 46-51. Lichtveld, Noni. Anansi: de spin weeft zich een web om de wereld. Verteld en getekend door -. Paramaribo: Vaco, 1984. Lichtveld, Noni. Anansie en die andere beesten. 's-Gravenhage/Utrecht: NBLC/ Novib/ Sjaloom, [1985]. Lichtveld, Noni. Een speurtocht naar Anansi. In: Oso, 8 (1989), nr. 1, mei, pp. 21-28. Lichtveld, Noni. Mijn pijl bleef in de kankantri. Rotterdam/['s-Gravenhage]: Lemniscaat/Novib, 1993. Lichtveld, Noni. Anansi tussen god en duivel. Rotterdam: Lemiscaat/Novib, [1997].


135 Lichtveld, Ursy. De onbekende Herlein. In: NWIG, 45 (1966), nr. 1, oktober, pp. 27-31. Lichtveld, Ursy M. & Jan Voorhoeve (red.), Suriname: spiegel der vaderlandse kooplieden: een historisch leesboek. Zwolle: W.E.J. Tjeenk Willink, 1958. (Zwolse drukken en herdrukken 22.) (2e herz. dr.: Den Haag: Martinus Nijhoff, 1980. (Nederlandse Klassieken.).) Lie A Kwie, Cor J. & Henk G. Esajas (red.). 80 jaar bauxietindustrie in Suriname = 80 years of bauxite industry in Suriname. Speciale medewerkers: André H. Loor, Jerry Egger. Vertaling: A.J.J. Parisius. Paramaribo: Suralco L.C.C., 1996. [Lie-A-Lien-Perk, C.] Gedenkboek in verband met de herdenking van 120 jaar Nieuw Nickerie 8 augustus 1999. [Nieuw-Nickerie]: Districtscommissariaat in samenwerking met de commissie ‘Herdenking 120 jaar Nieuw Nickerie’, [1999]. Lieburg, M.J. van. Sophie Redmond (1907-1955). In: Medisch Contact, 50 (1995), nr. 37, 15 september, p. 1143. Liefhebbers van het toneel. Paramaribo: Thaliabestuur, 1965. Lier, Peter van. Kruistocht in braakliggend land: Rudi Kross' doembeeld van de pers in een verdwijnend Suriname. In: Alerta, 17 (1991), nr. 178, pp. 12-13. Lier, R. van. Ter inleiding. In: Adriaan van der Veen, Geld speelt de groote rol. Brugge: De Garve/Ach. van Acker, 1938, p. 3. Lier, R. van. Essayisme, Schat der Boecken, in 't licht gegeven 15-XI-1940. Den Haag: L.J.C. Boucher, 1940 (najaarsnummer van Zwart op Wit). Lier, R. van. Actuele maatschappelijke problemen rondom de verhouding Suriname-Nederland. In: Mamjo, [1, 1961, nr. 1], pp. 5-28. Lier, Rudolf van. Samenleving in een grensgebied: een sociaal-economische studie van Suriname. 3e herz. uitg. Amsterdam: S. Emmering, 1977. (Oorspr. uitg. 1949.) Lier, R. van. Bonuman: een studie van zeven religieuze specialisten in Suriname. Leiden: Institute of Cultural and Social Studies, Leiden University, 1983. (ICA publication, 60.) Lier, Will. F. van. Iets over de boschnegers in de Boven-Marowijne. Paramaribo: H. van Ommeren, 1919. Lier, W.F. van. Aanteekeningen over het geestelijk leven en de samenleving der Djoeka's (Aukaner Boschnegers) in Suriname. Met een inleiding en gegevens van C.H. de Goeje. ['s-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1940]. (Overdruk uit: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch Indië, 99, nr. 2.) Ligtvoet, Frank. De macht van de cultureel attaché. In: De Gids, 164 (2001), nr. 7, juli/augustus, pp. 583-591. Linde, Jan Marinus van der. Het visioen van Herrnhut en het apostolaat der Moravische broeders in Suriname 1735-1863. Paramaribo: C. Kersten & Co., 1956. (Diss.) Linde, J.M. van der (a). Heren, slaven, broeders: momenten uit de geschiedenis der slavernij. Nijkerk: Callenbach, 1963. (Boeken der broeders 2.) Linde, J.M. van der (b). Ballade van de slavenhaler. Met historische toelichtingen. Nijkerk: Callenbach, 1963. Linde, J.M. van der. Surinaamse suikerheren en hun kerk: plantagekolonie en handelskerk ten tijde van Johannes Basseliers, predikant en planter in Suriname 1667-1689. Wageningen: H. Veenman en Zonen, 1966. Linde, Jan Marinus van der. Johannes Wilhelmus Kals (1702-1781): een Multatuliaanse dominee in Suriname (1731-1733). In: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1981, nr. 34, augustus, pp. 26-41.


Linde, Jan Marinus van der. Theologische Ausbildung in Zeist und Paramaribo. In: Unitas Fratrum, 15 (1984), pp. 32-40. Linde, J.M. van der. Jan Willem Kals: leraar der Hervormden: advocaat van Indiaan en Neger. Kampen: J.H. Kok, 1987. Linde, J.M. van der. Over Noach en zijn zonen: De Cham-ideologie en de leugens tegen Cham tot vandaag. Utrecht/ Leiden: Interuniversitair Instituut voor Missiologie en Oecumenica, 1993. (IIMO Research Publication 33.) Lindeboom, G.A. De oprichting van een Genootschap voor de Landbouw in Suriname. In: Oso, 6 (1987), nr. 1, mei, pp. 85-92. Linden, Frénk van der. Museumdirecteur Rudi Fuchs: ‘Het ergste van vreemdgaan is de ontrouw aan jezelf’.


136 In: NRC Handelsblad, 2 november 1996. Lindhout, Else (redactie en samenstelling). ‘Wij hadden warmen menschenharten’: In de buurt van de Tachtigers: Culturele vernieuwers in Oost. Amsterdam: Stadsdeel Oost, 1994. Linger, Hertoch. Soema no tranga moes koni/ Wie niet sterk is, moet slim zijn. Naverteld door -. [Illustraties: Carolyn Dyk. Nederlandse vertaling: H. Linger.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1990. (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Links Richten: tussen partij en arbeidersstrijd: materiaal voor een teorie over de verhouding tussen literatuur en arbeidersstrijd. Projectgroep ‘Literatuursociologie’ 1. Nijmegen 1975. (Doctoraalscriptie, 2 delen.) Lion-Sjin-Tjoe, Rudy; met foto's van Diego Pos. Carifesta 1981: Twee weken Caraibische kultuur. In: Jere, 7 (1981), nr. 40, september/oktober, pp. 11-14. Lionarons, W.H. (a). Het Cultureel Centrum Suriname te Paramaribo. In: Schakels, 1 November 1954, No. 82-S-18, pp. 5-9. Lionarons, W.H. (b). Pers en publiciteit in Suriname. In: Schakels, 1 November 1954, No. 82-S-18, pp. 10-13. Lionarons, Wilfred. ‘Mijn huwelijk was pure koehandel.’ In: Gemenebest, februari 1992, p. 5. Lionarons, Wilfred. OJO als culturele instelling. In: Weekkrant Suriname, 24 augustus 1995. Lockard, Craig A. Repatriation movements among the Javanese in Suriname: a comparative analysis. In: Caribbean Studies, 18 (1978), nr. 1-2, pp. 85-113. Lodewick, H.J.M.F., W.A.M. de Moor & K. Nieuwenhuijzen. Ik probeer mijn pen: atlas van de Nederlandse letterkunde. Amsterdam: Bert Bakker, 1979. Loggem, Manuel van. Meesters der negervertelkunst. Bijeengebracht en vertaald door - met medewerking van Otto Sterman. Amsterdam: J.M. Meulenhoff, 1956. Lohier, Michel (ed.). Légendes et contes folkloriques de Guyane. 2e ed. Paris: Ed. Caribbéennes, 1980. Loker, Z. & R. Cohen. An eighteenth-century prayer of the jews of Surinam. In: Robert Cohen (ed.). The Jewish nation in Surinam: historical essays. Amsterdam: Emmering, 1982, pp. 75-87. Lombard, Jean. Waterslangverhalen in en rondom Afrikaans; 'n ondersoek na mitisiteit as basis vir vergelykende literatuurstudie. [Potchefstroom] 1999. (Diss.) Long Him Nam, Gonda. Leisibakru a e wroko? Verslag van een evaluatie van de Surinaamse literatuurmethode voor VOS Fa y e tron leisibakru? In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, juli, pp. 16-18. Lont, Ch.R.W. Ontwikkeling van het bibliotheekwezen. In: 100 jaar Suriname: gedenkboek i.v.m. een eeuw immigratie (1873 - 5 juni - 1973). Onder redactie van J.H. Adhin. Paramaribo: Nationale Stichting Hindostaanse Immigratie, 1973, pp. 158-166. Look Lai, Walton. The Chinese in the West Indies, 1806-1995. Jamaica: The University of the West Indies Press, 1998. Loor, André H. Hiendoestaan ke ek djahaadjie ke kahaanie. [Met vertaling uit het Nederlands in het Sarnami door L. Antoe.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1980. (2e uitg.: 1983.) [Loor, André e.a.] 100 jaar bijdrage aan onze natie: 1887 - 8 november 1987. [Paramaribo: Hendrikschool, 1988.] Loor, André. De politieke carrière. In: Kompas, 1 (1996), nr. 40, 5-11 augustus, pp. 24-29.


[Loor, André H. & Erwin W. van Brussel]. 150 jaar boerenkolonisatie in Suriname: 1845 - 20 juni - 1995. [Paramaribo: Comité Herdenking 150 jaar Boerenkolonisatie in Suriname, 1995.] [Loor, A., Cor J. Lie A Kwie & Henk G. Esajas, De Foresterbeweging in Suriname/The Forester Movement in Suriname. [Speciaal nummer van:] Suralco Magazine, 19 (1995), nr. 3. Loswijk, Edgar J.A. Nationalisme en evangelie in de moderne Surinaamse literatuur. Utrecht 1979. (Doctoraalscriptie.) Lotens, Walter. Gesprekken aan de Waterkant: Suriname 2000. Paramaribo/Mol: Firgos/Libertas, 2000. Lotens, Walter. Literaire tussenfiguren: Schrijvers uit Caribisch gebied passen niet in literaire hokjes. In: La Chispa, nr. 276, februari 2001, pp. 23-25. Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar. [Speciaal nummer van:] Mutyama, 4 (1993), nr. 5. Louw, Gilbert van der. Hoe duur was de suiker een historische roman? In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 421-446. Lucassen, Jan & Rinus Penninx, Nieuwkomers nakomelingen nederlanders: Immigranten in Nederland 1550-


137

1993. Amsterdam: Het Spinhuis, 1994. (Reeks Migratie- en Etnische Studies.) Ludwig, Johann Friedrich. Neueste Nachrichten von Surinam. Als Handbuch für Reisende und Beytrag zur Länderkunde. Herausgegeben und mit Anmmerkungen erläutert, von Philipp Friedrich Binder. Jena: in der akademischen Buchhandlung, 1789. Luxemburg, Jan van (a). Samenstemming van slavenzang en spanenslag: Couperus' retorische reis door Egypte. In: Ernst van Alphen & Maaike Meijer (red.), De canon onder vuur: Nederlandse literatuur tegendraads gelezen. Amsterdam: Van Gennep, 1991, pp. 79-94. Luxemburg, Jan van (b). Zwarte slaven bij Couperus. In: Literatuur, 8 (1991), nr. 4, juli-augustus, pp. 210-216. Luxemburg, Jan van, Mieke Bal & Willem Weststeijn. Inleiding in de literatuurwetenschap. 3e dr. Muiderberg: Coutinho, 1983. Luxemburg, Jan van, Mieke Bal & Willem Weststeijn. Over literatuur. Muiderberg: Coutinho, 1987. Maas, Kees van der. ‘Surinamer zijn is een en al gespletenheid.’ In: Brabants Nieuwsblad, 4 september 1976. Maas, Nop. Een wieg voor Knuvelder jr.: een nieuwe literatuurgeschiedenis. In: Taalschrift, 1997, nr. 1, pp. 13-16. Maatje, Frank C. Literatuurwetenschap: grondslagen van een theorie van het literaire werk. 4e herz. dr. Utrecht: Bohn, Scheltema & Holkema, 1977. Mac Donald, Roy. Anton de Kom: op het kruispunt van twee werelden. [Paramaribo: Anton de Kom Universiteit van Suriname], 1986. Maduro, Emy. Nos a bai Ulanda: Antillianen in Nederland 1634-1954. In: Gert Oostindie & Emy Maduro, In het land van de overheerser II; Antillianen en Surinamers in Nederland 1634/1667-1954. Dordrecht: Foris, 1986, pp. 133-244. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 100.) Magaña, Edmundo. Carib myths about the origin of some animal species. In: Latin American Indian Literatures Journal, 1 (1985), nr. 1, pp. 13-27. Magaña, Edmundo. Contribuciones al estudio de la mitología y astronomía de los indios de las Guyanas. Amsterdam: CEDLA, 1987. (CEDLA Latin American studies, 35.) Magaña, Edmundo. Orión y la mujer Pléyades: simbolismo astronómico de los indios kaliña de Surinam. Amsterdam: CEDLA, 1988. (Latin America studies, 44.) (Diss.) Magaña, Edmundo (a). Orale traditie, cosmologie en dagelijks leven bij de Indianen van Suriname. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 137-142. Magaña, Edmundo (b). The old-head woman and the penis man: two Wayana narratives. In: Latin American Indian Literatures Journal, 5 (1989), nr. 2, pp. 15-30. Magaña, Edmundo. Literatura de los pueblos del Amazonas: una introducción Wayana. Madrid: Editorial MAPFRE, 1992. Magaña, Edmundo & Fabiola Jara. The Carib sky. In: Journal de la Société des Américanistes, 68 (1982), pp. 115-132. Magaña, Edmundo & Fabiola Jara. Carib myths on the origin of some animal species. In: Latin American Indian Literatures Journal, 1 (1985), nr. 1, pp. 13-27. Magaña, Edmundo & Peter Mason (eds.). Myth and imaginary in the New World. Amsterdam: CEDLA, 1986. (Latin America Studies 1934.) Mahabier, Bris (a). ‘Jumpa Rajguru’ heeft een lange weg te gaan. In: Lalla Rookh, 3 (1978), nr. 6, november, pp. 3-7.


Mahabier, Bris (b). Pandit Surj Biere aanvaardt en propageert het Sarnami. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 8, pp. 25-26. Mahabier, Bris. Biraha's; Sarnami literatuur, de orale traditie. In: Aisa Samachar, 10 (1984), nr. 6, juli, pp. 12-15. Mahabier, Bris. [Recensie van Stifa van Rabin Baldewsingh.] In: Oso, 4 (1985), nr. 1, mei, pp. 114-117. Mahadew Missier, Tjitra. Anansi ke khiessa (Anansi verhalen). Naverteld in het Sarnami Hindoestani door -. [Nederlandse vertaling: A.L. Bosch.] 2e uitg. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap onder auspiciën van het MINOW, [1986]. [1e uitg.: 1984.] Maier, Henk. Is Indisch-Nederlandse literatuur ook een Aziatische literatuur? In: Indische Letteren, 7 (1992), nr. 4, december, pp. 137-144.


138

Makroschets allochtonen in Nederland. 's-Gravenhage: Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, 1986. Malajuwara, Frans J. De komst van de grote kannibaal: een verhaal van de Caraïben. In: Pim van Sambeek [e.a.] (red.), Als de verhalen verdwijnen verdwijnt ons volk: Indiaanse literatuur. Leiden: Wampum, [1989], (Wampum no. 9), pp. 152-157. Malajuwara, Frans. Begrafenis- en rouwrituelen bij de Kalihna. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 63-70. Malajuwara, Frans & Mirjam van Nie. ‘Zij hoort niet het jammeren van haar huisdier’: een interview over Kalihna kunst. In: Oso, 16 (1997), nr. 1, april, pp. 82-90. Maleko, Charles & Henk Courtz (eds.). Kari'na nekarity'san. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1999. Malmberg, H.R.A. Anton de Kom, o grande lutador pela liberdade do Suriname. In: Nestor dos Santo Lima (ed.), Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991, pp. 73-74. M[an] A H[ing], W.L. Boekbespreking: Spanhoek. In: Mamjo, 1 (1961), nr. 2, oktober, pp. 21-22. Man A Hing, William L. De Chinese pers in Suriname. In: Oso, 7 (1988), nr. 1, mei, pp. 97-102. Man A Hing, William L. Eigen verenigingen en integratie. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber. Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 72-77. Man A Hing, William. Zoon van het Hemelse Rijk al vroeg in de kolonie. In: De West, 28 december 1998. Man A Hing, W.L. Kanttekeningen bij cryptisch pyawbriefje. In: De West, 7 juni 2001. Vervolg: ‘Van de Rang/Xun-verwisseling in het Pyawbriefje. In: De West, 12 juli 2001. Manifest inzake de instelling en de Sur. afvaardiging van de Rijksraad v. Culturele aangelegenheden. [Paramaribo]: Culturele Ver. Wie Eegie Sanie in samenwerking met de Red. v. ‘De Vrije Stem’, 1961. Manifest van de Progressieve Arbeiders en Landbouwers Unie PALU: zoals gepresenteerd aan het volk van Suriname bij de proklamatie van PALU, als de politieke partij van de werkende klasse op 12 maart 1977, in het ABO-gebouw, Paramaribo. Paramaribo: Progressieve Arbeiders en Landbouwers Unie, 1977. Mannoni, Octave J.D. Psychologie de la colonisation. Paris: Seuil, 1950. (Coll. ‘Esprit Frontière Ouverte’.) Maran, René. Le mouvement littéraire aux Antilles et à la Guyane. In: WIG, 33 (1952), pp. 12-22. Marcus, A.W. Gedenkboek aan de woelingen gedurende het 1e halfjaar 1910. Paramaribo: H.B. Heyde, 1910. Marcus, A.W. (a). De Gids: almanak voor Suriname 1936. Met officieele gegevens, samengesteld en uitgegeven door -. Paramaribo: H. van Ommeren, [1935]. [Marcus, A.W. (b).] Doctor Herman Daniël Benjamins 25 februari 1850-24 januari 1933. In: De Gids: almanak voor Suriname 1936. Met officieele gegevens, samengesteld en uitgegeven door A.W. Marcus. Paramaribo: H. van Ommeren, [1935], pp. 5-23. Marcus, Joh.C. Schoone kunst. In: Maandboek Excelsior, nr. 9, september 1915, pp. 197-198.


Marhé, R.M. Sarnami volksverhalen. In: Aisa Samachar, 3 (1977), nr. 9, pp. 10-12. Marhé, R. Motilal (a). Waarom toch die emancipatie van het Sarnami? in: Lalla Rookh, 3 (1978), nr. 6, november, pp. 10-29. Ook in: Oso [oude serie], 3 (1978), nr. 1, pp. 13-31. En als bijlage bij: Aisa Samachar, 4 (1979), 9, 10. Herziene versie in Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken, met medewerking van Sita Kishna (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 95-117. Marhé, R.M. (b). Nieuw Sarnami talent maakt debuut als dichter. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 5, p. 17. Marhé, R.M. Jahajiyan ke yad men... 10 Sarnami spreekwoorden. In: Aisa Samachar, 5 (1979), nr. 2, mei, pp. 33-34. Marhé, R.M. (red.) (a). Nati aur natin ke khissa - een Sarnami volksverhaal. In: Aisa Samachar, 6 (1980), nr. 3, p. 15. Marhé, R.M. (b). Ramlila in Den Haag. In: Aisa Samachar, 6 (1980), nr. 9/10, p. 14-15. Marhé, R.M. (red.). Notaris chori kare, alla paisa foefoeroe kare. In: Aisa Samachar, 7 (1981), nr. 2, pp. 15-17. Marhé, R.M. Vijf Sarnami spreekwoorden toegelicht. In: Oso, 1 (1982), nr. 1, mei, p. 98. Marhé, R.M. Sarnami byākaran: een elementaire grammatica van het Sarnami. [Leidschendam]: Stichting voor Surinamers, [1985]. Marhé, Usha. [Bespreking van Annel de Noré, De Bruine Zeemeermin.] In: Oso, 19 (2000), nr. 2, november, pp. 330-331.


139 Marlee, [P.] Trefossa. In: De West, 29 november 1984. Marlee, P. Shrinivási in analyse. In: De West, 26 januari 1985. Marlee, Paul. Kan je een condor vergelijken met een struisvogel of een kolibrie met een cheeta? In: De Ware Tijd, 4 september 1986 en in De West, 5 september 1986. Ook in: Privé-Domein van de Surinaamse letteren. Het Surinaamse literatuurbedrijf in egodocumenten en verspreide teksten. Samengesteld, van een inleiding en toelichtingen voorzien door Michiel van Kempen. Paramaribo: Stichting Surinaams Museum/ Stichting Volkslectuur, 1993, (Mededelingen van het Surinaams Museum, no. 51, november 1993), pp. 101-106. Marlee, P. Een diepgraven naar diep verborgen dingen: Over De honderd bochten van de koningsarend en Het schild van de weemoed van M.M. Schoenmakers. In: Preludium, 7 (1991), nr. 4, pp. 85-94. Marlee, P. Sangam van Shrinivási. In: De Ware Tijd Literair, nr. 265, 20 februari 1993. Marres, René. Het vermeend racisme van Helmans De stille plantage. In: De Nieuwe Taalgids, 87 (1994), nr. 5, pp. 426-431. Marres, René. Het vermeend racisme van Helmans De stille plantage. In: René Marres, Zogenaamde politieke incorrectheid in Nederlandse literatuur: ideologiekritiek in analyse. Leiden: Internationaal Forum voor Afrikaanse en Nederlandse Taal en Letteren, 1998, (Dimensie-boeken), pp. 63-73. Marshall, Edwin. Nationalisme en politieke machtsvorming in Suriname. In: Oso, 18 (1999), nr. 1, mei, pp. 65-76. Marshall, Edwin (samenstelling). Eddy Bruma 75 jaar: 1925-2000. [Met bijdragen van Hugo Overman e.a.] [Amsterdam: Carafin (Caraïbisch-Afrikaans Instituut) met medewerking van ASCC (Afrikaans Surinaams Cultureel Centrum), 2000.] Marsman, H.R. van Lier, Praehistorie. In: Nieuwe Rotterdamsche Courant, 3-3-1939. Marsman, H. Verzameld werk: poëzie, proza en critisch proza. Amsterdam: Querido, 1960, pp. 542-543. Martin, Bernard. Slavenhandel. Bussum: Fibula-Van Dishoeck, 1974. (Fibula Oriëntatiereeks.) Martin, K. Westindische Skizzen: Reise-Erinnerungen. Mit 22 Tafeln und einer Karte. Leiden: E.J. Brill, 1887. (Separatausgabe des 1ten Theils von: K. Martin, Bericht über eine Reise nach Niederländisch West-Indien und darauf gegründete Studien.) Martinus Arion, F. Schrijvers en muzikanten. In: De Nederlandse Antillen in de actualiteit. [Onder redactie van H. de Wit en J. van de Walle.] Amsterdam/Antwerpen: Wereld-Bibliotheek, 1958, (Wereld-boog, nr. 121), pp. 81-102. Martinus Arion, Frank. Twee sonnet[t]en van Willem Kloos in het Papiamento. In: Kakiña, 1 (1963), nr. 8, februari/maart. Martinus Arion, Frank (a). Interview met R. Dobru (ps. van R. Ravales). In: Ruku, 1 (1969), nr. 4, pp. 20-24. Martinus Arion, Frank (b). Onvermogen en ijdelheid van Willem Frederik Hermans. In: Ruku, 1 (1969), nr. 5, pp. 33-37. Martinus Arion, Frank. Over de bundel gedichten ‘Sasa’ van Zamani (ps. van A. Roemer. In: Ruku, 2 (1970), nr. 4/5, p. 26. Martinus Arion, Frank (a). J. van de Walle; de pijn van een romanticus. In: Haagse Post, 17 augustus 1974, pp. 36-40.


Martinus Arion, Frank (b). Kennismaking met de Antilliaanse en Surinaamse poëzie. In: De Revisor, 1 (1974), nr. 4-5, pp. 87-91. Martinus, Frank. Albert Helman, de eenzame jager. Lezingen gehouden op 13 juni en 20 juni 1977 door - ter gelegenheid van de Helman-week georganiseerd door het Surinaams Museum - Fort Zeelandia, Paramaribo -Suriname. Paramaribo: IOL, 1977. (Cahier van het Instituut voor de Opleiding van Leraren, 1.) Martinus, Efraim Frank. The kiss of a slave: Papiamentu's West-African connection. [Amsterdam: Centrale Drukkerij Universiteit van Amsterdam], 1996. (Diss.) Martinus Arion, Frank. In de huid van Oroonoko: hoe de roman in Suriname begon. In: Surinaamse en Caraïbische literatuur. Schrijverschap 2000 nationaal of internationaal? Redactie Jack Menke, Jerry Egger, Joop Vernooij, Eartha Groenfelt. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1998. (SWI-Forum 14 (1997), nr. 2 (december) & 15 (1998), nr. 1 (juni), pp. 21-31. McClintock, Anne. The angel of progress: pitfalls of the term ‘post-colonialism’. In: Social Text, 10 (1992),


140 nrs. 2 & 3, pp. 84-98. McGann, Jerome J. (ed.). Historical studies and literary criticism. Madison: The University of Wisconsin Press, 1985. Mc Leod-Ferrier, Cynthia. Elisabeth Samson: een vrije zwarte vrouw in het achttiende-eeuwse Suriname. Utrecht: Vakgroep Culturele Antropologie, Universiteit Utrecht, 1993. (Bronnen voor de studie van Afro-Suriname, 15.) [Licht afwijkende herdrukken: Paramaribo: VACO, s.a. [1995]. En: [Schoorl]: Conserve, [1996]. Mc Leod, Cynthia. Elisabeth Samson: een vrije zwarte vrouw in het 18de-eeuwse Suriname. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 408-420. McWorter, John. Sisters under the skin: a case for genetic relationship between the Atlantic English-based creoles. In: Journal of Pidgin and Creole Languages, 10 (1995), no. 2, pp. 289-333. Medendorp, Clazien. Licht en luimen, of W.E.H. Winkels, tekenaar in Suriname in de 19e eeuw. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 53, juni 1994, pp. 3-13. Medendorp, Clazien. Gerrit Schouten (1779-1839): botanische tekeningen en diorama's uit Suriname. Am sterdam/ Paramaribo: Koninklijk Instituut voor de Tropen/Stichting Surinaams Museum, 1999. Medendorp, Clazien (a). ‘Die uitmuntend na de natuur tekent’: de Surinaamse kunstenaar Gerrit Schouten (1779-1839). In: Spiegel Historiael, 36 (2001), nr. 3, pp. 118-121. Medendorp, Clazien (b). Twee diorama's van Gerrit Schouten. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 203-207. Meder, Theo. De neerlandici gaan digitaal! 't Gaat alleen wat traag allemaal... In: Neerlandica extra muros, 35, 1997, nr. 1, februari, pp. 33-46. Meedoen, van kolonie tot republiek, van vicariaat tot bisdom: de geschiedenis van 75 jaren werk in Suriname. Uitgegeven bij gelegenheid van het 75-jarig verblijf van de Fraters van O.L. Vrouw, Moeder van Barmhartigheid in de Kerk van Suriname. [Paramaribo: Fraters van Tilburg, 1977.] Meel, Peter (a). ‘Van Lier stierf als teleurgesteld man’; Surinaams cultuurbeleid gefaald. In: Weekkrant Suriname, 2 januari 1988. Meel, Peter (b). Nyumane/Uit mensennaam, literaire evocatie van de geschiedenis van Afrika. In: SWI Forum, 5 (1988), nr. 1, juni, pp. 87-97. Meel, Peter (c). Verdwijning van de staat Suriname. In: Internationale Spectator, 42 (1988), nr. 11, november, pp. 730-732. Meel, Peter (a). Money talks, morals vex: the Netherlands and the decolonization of Suriname, 1975-1990. In: European Review of Latin American and Caribbean Studies, 48 (1990), pp. 75-98. Meel, Peter (b). A reluctant embrace: Suriname's idle quest for independence. In: Gary Brana-Shute (ed.), Resistance and rebellion in Suriname: old and new. Williamsburg, Va.: Department of Anthropology, College of William and Mary, 1990, (Studies in Third World Societies 43), pp. 259-289. Meel, Peter (c). [Bespreking van: Albert Helman - Verdwenen wereld.] In: SWI Forum, 7 (1990), nr. 2, december, pp. 67-70. Meel, Peter. Verbroederingspolitiek en nationalisme: het dekolonisatievraagstuk in de Surinaamse politiek. In: Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden, 109 (1994), nr. 4, pp. 638-659. Meel, Peter. Inleiding. In: Op zoek naar Surinaamse normen. Nagelaten geschriften van Jan Voorhoeve (1950-1961). Geselecteerd, ingeleid en van


aantekeningen voorzien door Peter Meel. Utrecht: CLACS & IBS, 1997, (Bronnen voor de studie van Suriname, deel 20.), pp. 1-67. Meel, Peter. Towards a typology of Suriname nationalism. In: New West Indian Guide, 72 (1998), nr. 3/4, pp. 257-281. Meel, Peter. Tussen autonomie en onafhankelijkheid: Nederlands-Surinaamse betrekkingen 1954-1961. Leiden: KITLV Uitgeverij, 1999, (Caribbean Series 19.) (Diss.) Meel, Peter. [Bespreking van Michaël Slory, In de straten en in de bladeren.] In: Oso, 19 (2000), nr. 2, november, pp. 348-349. Meel, Peter. Menselijke waardigheid als voertuig van emancipatie: Surinaamse geschiedschrijving en geschiedschrijving over Suriname. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 224-240. Meer de Walcheren, Pieter van der. Menschen en God. Eerste deel 1911-1929. Utrecht: Het Spectrum, [1940]. Meiden, G.W. van der. Betwist bestuur: een eeuw strijd om de macht in Suriname 1651-1753. Amsterdam: De Bataafsche Leeuw, 1986.


141 Meijer, Emile. Farawe: acht kunstenaars van Surinaamse oorsprong. Fotografie: Bert van Goethem. Heusden: Aldus, 1985. [Meijer], Ischa. Geesteskinderen. In: Vrij Nederland, 1 september 1984, p. 20. Meijer, Jaap. Isaac da Costa's weg naar het christendom: bijdrage tot de geschiedenis der joodsche problematiek in Nederland. Amsterdam: Joachimsthal, 1946. (Diss.) Meijer, J. (a). M.J. Lewenstein's opperrabbinaat te Paramaribo (1857/8-1864): analyse van het Surinaamse Jodendom in zijn crisisperiode. Amsterdam: De Driehoek, [ca. 1957]. Meijer, J. (b). Sleutels tot Sranan: wegwijzer in de Surinaamse geschiedenis. Amsterdam: Meulenhoff, [1957]. (Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen (Sticusa).) Meijer, J. en F. Ferrari. Suriname: volk en geschiedenis: cultuur-historisch leesboek voor het MULO en de lagere klassen van A.M.S. en Kweekschool. 2e dr. Paramaribo: Kersten, 1955. Meijer, Maaike. De lust tot lezen: Nederlandse dichteressen en het literaire systeem. Amsterdam: Sara/ Van Gennep, 1988. M[eijer], M[aaike], ‘Grootste dichteresse onzes lands’: Lucretia Wilhelmina van Merken (Amsterdam, 21 augustus 1721-Leiden, 24 oktober 1789). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 572-579. Meijer, Pieter de. De moderne historicus als literair verteller. In: Spektator, 16 (1986-1987), nr. 1, pp. 18-28. Meijer, P.W.M. de. Weten en vertellen, weten te vertellen. In: Verhaal en relaas. P.W.M. de Meijer e.a. Muiderberg: Coutinho, 1988, pp. 7-18. Meinzak, E. Barron - Boni, en Jolicoeur: de vrijheidshelden v.d. slaventijd in Suriname 1771. Overgenomen van Opbouw van 30 juni 1950. [Paramaribo: 1950.] Meinzak, E.E. Odo nanga tra woortoe moro ini Sranang tongo: spreekwoorden en andere iutdrukkingen in de Surinaamse taal. [Paramaribo: 1956.] Meinzak, E. Dee odo boekoe, deel I. [Paramaribo, 1958.] [Meinzak, Emilio (red.)] (b). 200 odo, spreekwoorden: 200 jari, 1768-1968. [Paramaribo: D.A.G., 1958]. Meinzak, E. Wi tongo: odo nanga tra woortoe moro ini Sranan tongo: Surinaamse spreekwoorden en zegswijzen. Paramaribo: Vereniging Jong en Oud, [1959]. Meinzak, E. Da pikien odo-boekoe: spreekwoordenboekje. 3de dr. Paramaribo: Vereniging Jong en Oud, 1960. Meinzak, Emilio. Odo-boekoe na ini Sranang tongo: spreekwoordenboekje in het Surinaams en vertaald in het Nederlands. [Paramaribo: ca. 1961.] Meinzak, Emilio en medewerkers. Woordenlijst en samenspraak: Surinaams vertaald in het Nederlands. Nederlands Surinaams. 16de verbeterde druk. [Paramaribo: Meinzak], 1973. Meinzak, Emilio en medewerkers. Woordenlijst en samenspraak: Surinaams vertaald in het Nederlands. Nederlands Surinaams. 27de verbeterde druk. [Paramaribo: Meinzak], 1973. Melker, Jessica. Cojo, Mentor en Present: brandstichters of verzetsstrijders? Een literatuur-onderzoek naar de veroorzakers van de brand in Paramaribo


van 3 op 4 september 1832. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, Vakgroep Historische letterkunde, 2001. (Doctoraalscriptie.) Memre Dobru. ['s.Gravenhage]: Haags Surinaams Vrouwen Kollektief, [1990]. Memre Papa de Kom. Paramaribo: [ORPIS etc.], 1985. Menke, Jack & Jerry Egger. Guyana vanaf de eeuwwisseling tot de verkiezingen van 5 oktober 1992. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1993. Menkman, [W.R.]. Boekbespreking. [John de Pool, Del Curazao que se va.] In: WIG, 17 (1935-36), pp. 290-297. M[enkman, W.R.]. Boekbespreking. [Jacq. Samuels, Schetsen en typen uit Suriname.] In: WIG, 28 (1947-48), p. 22. Menkman, W.R. A lady of quality in Suriname: herinneringen eener officiersvrouw. In: WIG, 29 (1948-49), pp. 81-87. M[enkman, W.R.] (a). Boekbespreking. [Tj. Arkieman, Suriname, het vergeten land.] In: WIG, 30 (1949), p. 56.


142 M[enkman, W.R.] (b). Boekbespreking. [P.M. Legêne, Tani het Godenkind.] In: WIG, 30 (1949), pp. 364-365. M[enkman, W.R.] (c). Claudius Henricus de Goeje. In: WIG, 30 (1949), pp. 182-183. M[enkman, W.R.] [Bespreking van Joh. van Hulzen, De kaper van Nantes.] In: WIG, 33 (1952-53), pp. 106-107. M[enkman]-W[alters], J.M. [Bespreking van Hans van Amstel, De laatsten der Wajarikoele's in Suriname.] In: WIG, 29 (1948), p. 232. M[enkman]-W[alters], J.M. [Boekbespreking van Kees Neer, Viottoe.] In: WIG, 30 (1949), p. 150. Mesters, Gabbi. Historische, theaterwetenschappelijke analyse van het koloniale Surinaamse theater tussen 1773 en 1900. Amsterdam [1998]. (Doctoraalscriptie.) Het merkteken en andere verhalen. [Paramaribo]: Publishing Services Suriname, 1997. Mhango, Baijah Hunderson Philip. Gap analysis applied to the Surinamese economy: a study of the savings, foreign exchange, and absorptive capacity constraints to the economic development of Suriname. [Paramaribo: s.n.], 1980. (Diss.) Mhango, Baijah. Aid and dependence, the case of Suriname: a study in bilateral aid relations. Paramaribo: SWI, 1984. Mhango, Baijah. The political economy of aid: the case of Suriname. In: Caribbean Studies, 24 (1991), nr. 1-2, pp. 123-164. Migge, Bettina. Substrate influence in creole formation: the origin of ‘give’-type serial verb constructions in the Surinamese plantation creole. In: Journal of Pidgin and Creole Languages, 13 (1998), no. 2, pp. 215-265. Migge, Bettina. Language varieties and patterns of language use in the Ndyuka community. [Paper gepresenteerd op het colloquium The languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Mijnhardt, W.W. (a). Het Nederlandse genootschap in de achttiende en vroege negentiende eeuw. In: De negentiende eeuw, 7 (1983), nr. 2, juni, pp. 76-101. Mijnhardt, W.W. (b). De Nederlandse Verlichting in Europees perspectief. In: Theoretische geschiedenis, 10 (1983), pp. 335-347. Mijnhardt, Wijnandus Wilhelmus. Tot Heil van 't Menschdom: culturele genootschappen in Nederland, 1750-1815. Amsterdam: Rodopi, 1987. (Diss.) Millies, H.C. De inhuldiging en een wapenschild: eene nabeschouwing. In: De Gids, 13 (1849), dl. I, pp. 721-735. Mintz, Sidney W. & Richard Price. An anthropological approach to the Afro-American past: a Caribbean perspective. Philadelphia: Institute for the Study of Human Issues, 1976. (ISHI occasional papers in social change; no. 2.) Mishra, Vijay & Bob Hodge, What is post(-)colonialism? In: Patrick Williams & Laura Chrisman (eds.), Colonial discourse and post-colonial theory: a reader. New York [etc.]: Harvester Wheatsheaf, 1994, pp. 276-290. Misidjan, Wensley. De strijd van de maroons en de inheemsen in Suriname voor hun juridische erkenning van hun grondenrechten. In: Siboga, 10 (2000), nr. 2, pp. 13-15. Mitrasing, Frits Eduard Mangal. Tien jaar Suriname: van afhankelijkheid tot gelijkgerechtigheid: bijdrage tot de kennis van de staatkundige ontwikkeling van Suriname van 1945-1955. Leiden: Luctor et Emergo, 1959. (Diss.) Mitrasing, F.E.M. Samenleving in een grensgebied. In: Vrije Stem, 7-3-1974.


M[itrasingh], B[enjamin] S. Boekbespreking Van erf tot skai. In: Aisa Samachar, 4 (1978), nr. 4, p. 29. Mitrasingh, Benjamin S. & Marita S. Harpal (red.). Hindostanen: van contractarbeiders tot Surinamers. Paramaribo: Stichting Hindostaanse Immigratie, 1998. Mitrasingh, Benjamin S. & R. Motilal Marhé. Mathura, Ramjanee en Raygaroo: verzet tegen uitbuiting en onderdrukking in Suriname. Den Haag: Stichting voor Surinamers, Den Haag en Omgeving, 1979. Modiwirjo, Slamet. Panglipur ati. Samenstelling Johan Sarmo en Hein Vruggink. [Paramaribo]: Afdeling Cultuurstudies, Ministerie van Volksmobilisatie en Cultuur, 1983. Mokkum, Nancy & Leonore de Vries. Het beoordelen van jeugdliteratuur in Suriname. [Paramaribo]: 1984. Molendijk, Mathilde. Inheemsen in Paramaribo 1964-1991. In: SWI Forum, 9 (1992), nr. 1 & 2, pp. 128-144.


143 Möllering, George. Wraakgeest als politiek manipulatiemiddel bij de Saamaka. In: Oso, 16 (1997), nr. 2, oktober, pp. 232-246. Monde noir d'expression néerlandaise. [Speciaal katern in:] Présence Africaine: revue culturelle du monde noir, nr. 57, Paris: Diop, 1966, pp. 541-557. Mooij, J.J.A. Noodzaak en mogelijkheden van canonvorming. In: Spektator 15 (1985-1986), nr. 1, pp. 23-31. Mooij, Martin (red.). Rotterdam: Vrijhaven voor poëzie. Rotterdam: Ad. Donker, 2001. Moor, Els (a). De queeste van het hart. In: Kompas, 1 (1996), nr. 40, 11 augustus 1996, pp. 29-31. Moor, Els (b). Ontwikkelingsrelaties weerspiegeld in literatuur: Wie goed bedoelt. In: De Ware Tijd Literair, nr. 430, 8 juni 1996. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 141-144. Moor, Els. Strafhok als klassieke Surinaamse roman. In: De Ware Tijd Literair, nr. 477, 3 mei 1997. Moor, Els. Het verdriet van Suriname: over Plantage Lankmoedigheid, debuutroman van Michiel van Kempen. In: Bzzlletin, 27 (1998), nr. 255, april, pp. 25-31. Moor, Els. Maak je keuze voor de toekomst voor het te laat is: Theatercollectief speelt Yorkafowru van Edgar Cairo. In: De Ware Tijd Literair, nr. 523, 21 maart 1998. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 169-171. Moor, Els (a). ‘Je bent wat je wil zijn’: sporen van hoop in de trilogie van Astrid Roemer. In: Armada, 4 (1999), nr. 16, september, pp. 73-81. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 59-68. Moor, Els (b). Surinaamse literatuur op de lerarenopleiding. In: Nederlands in Suriname, 4 (1999), nr. 2, november, pp. 8-11. Moor, Els (c). Van A.B.C. Boekoe tot Popki Patu. In: De Ware Tijd Literair, nr. 605, 30 oktober 1999. Moor, Els. In gesprek met onze eerste ‘writer in residence’. In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, juli, pp. 14-15. Moor, Els. In memoriam Hugo Pos. In: Oso, 20 (2001), nr. 1, mei, pp. 187-188. [Moor, Els, Joan Vaseur-Rellum & Godeke Donner.] Fa yu e tron leisibakru: literatuurmethode voor het Voortgezet Onderwijs op Seniorenniveau. Paramaribo: Sectie Nederlands van het Instituut voor de Opleiding van Leraren, 1997. Moor, Wam de. Van Oudshoorn: biografie van de ambtenaar-schrijver J.K. Feijlbrief. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1982. (Open Domein nr. 1.) Möring, Marcel. Daar hoor ik thuis. In: Vrij Nederland, 17 maart 2001, pp. 51-53. Morpurgo, A.J. Legkaart der beschaving. In: Suriname in stroomlijnen. [Redactie J. van de Walle en H. de Wit.] Amsterdam [etc.]: Wereld-bibliotheek, 1958, (Wereld-boog, 120), pp. 76-85. Morpurgo, Leo. De relatie tussen de overheid en de pers. In: SWI Forum. 13 (1996), nr. 2, december/14 (1997), nr. 1, juni, (Suriname in het informatietijdperk), pp. 48-52. Morriën, Adriaan (samenstelling), met medewerking van Harriët Leget. Liefde, altijd de liefde: de grote liefdespoëzie uit de wereldliteratuur. Amsterdam: Bert Bakker, 1994.


Mosis, André. Het verder voortbestaan van de Apinti. In: De Ware Tijd, 20-9-1989. Mosis, André N. Lieve Hugo the king of Kaseko: de kasekomuziek van 1940 tot 1974. In: Siboga, 4 (1994), nr. 2, pp. 13-17. Mufwene, Salikoko S. The founder principle in Creole genesis. In: Diachronica, 13 (1996), nr. 1, pp. 83-134. Mukařovský, Jan. Aesthetic function, norm and value as social facts. Translated from Czech, with notes and afterword by Mark E. Suino. Ann Arbor: Department of Slavic Languages and Literature, University of Michigan, 1979. (Michigan Slavic contributions; nr. 3.) Mulder, Karin. The Javanese celebrations in Surinam: social security through an alliance of costs and culture. In: Focaal, nr. 22/23, 1994, pp. 113-138. Mulier, Ludwich van. Nola Hatterman grondlegster beeldende kunst in Suriname. ‘Surinaamse kunstenaar moet eigen omgeving als inspiratiebron gebruiken.’ In: Palet, 1 (1984), nr. 2, oktober, pp. 6-7. Mulier, Ludwich van. ‘Meneer u bent met een negerding bezig.’ In: Palet, 3 (1988), nr. 3, p. 6. Muller, Julius E. en C. Hoekstra. 1845 - 21 Juni - 1895: het 50-jarig jubilé der boeren in Suriname. [Paramaribo]: B. Heijde, 1895. Muller, Kim Isolde. ‘eijder kan gedencken hoe mij hart gestelt was’: het zeventiende-eeuwse dagboek met


144

reisverslag van Elisabeth van der Woude. Amsterdam: 1998. (Doctoraalscriptie.) Muller, Kim Isolde. Elisabeth van der Woude: memorije van 't geen bij mijn tijt is voorgevallen: met het opzienbarende verslag van haar reis naar de Wilde Kust 1676-1677. [Red. en bew. Darja de Wever et al.] Amsterdam: Terra Incognita, 2001. Multatuli, Volledige werken I. [Bezorgd door G. Stuiveling.] Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1950. Multatuli. Volledige werken II. [Bezorgd door G. Stuiveling.] Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1951. Munnick, O.M. de. Het rijke ertsland Suriname en zijn problemen: het ontstaan en het bedrijf van de Surinaamsche Bauxiet Maatschappij in woord en beeld: de gang van het erts tot metaal. Hengelo (O.): Smit & Zn., 1946. Muntslag, F.H.J. Tembe: Surinaamse houtsnijkunst: Symboliek van de meest voorkomende motieven. Met de medewerking van Ch.H. Eersel. 3e dr. [Paramaribo: Varekamp, 1971.] Muntslag, F.H.J. Paw a paw dindoe: Surinaamse houtsnijkunst. Paramaribo: Vaco, 1979. Musicus Helstone Comité. J.N. Helstone: musicus (11 januari 1854-24 april 1927). [Paramaribo]: Musicus Helstone Comité, [1998]. Musschoot, Anne Marie. De literatuurgeschiedschrijving in Vlaanderen. In: Spiegel der Letteren, 33 (1991), nr. 4, pp. 233-246. Musschoot, Anne Marie. Literatuurgeschiedenis terug van weggeweest: kroniek van de literatuurwetenschap. In: Neerlandica extra muros, 34 (1996). nr. 2, mei, pp. 50-55. Naam-wyser Waar in vertoont worden De Naamen en Woonplaatsen van haar Ed. Gr. Achtb. de Regeerders der Stad Amsterdam, deses jaers .... Mitsgaders van verscheyde andere Collegien en Beampten. Tot dienst van alle Liefhebbers in goede orde gestelt. [t' Amsterdam]: Otto Barentsz. Smient, 1684-1793. Titel, ondertitel en uitgevers variëren (zie CatUBA 4649). N[abibaks], M.A. Nieuwe publikaties [over Cándani, Ghunghru ṯuṯ gail]. In: Bhāsā, 2 (1985), nr. 2, maart, pp. 42-43. Nabibaks, M.A. Immigratie en isolatie: de groei van het Sarnami door het sociaal isolement. In: Bhāsā, 5 (1992), juni, pp. 17-21. N[agel], J.H. Suriname in losse tafereelen en schetsen. Rotterdam: Locke en Zoon, 1840. Nagelkerke, G.A. (red.). Literatuur-overzicht van Suriname tot 1940: literatuur aanwezig in de bibliotheek van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde te Leiden. Leiden: Bibliotheek Koninklijk Instituut voor Taal-, Landen Volkenkunde, 1972. Nagelkerke, G.A. Bibliografisch overzicht van de Indianen in Suriname, 1700-1977. Bibliographical survey of the Indians of Surinam, 1700-1977. Leiden: Caraïbische afdeling, Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, 1977. Nagelkerke, Gerard A. Suriname: a bibliography 1940-1980. Leiden: Department of Caribbean Studies, Royal Institute of Linguistics and Anthropology, 1980. Nagtegaal, C. Suriname, in 19e eeuwse prenten. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1968. Nahar, M.H. De Anansi-tori en het bijgeloof. In: Elsevier's Geïllustreerd Maandschrift, 14 (1904), afl. 11, pp. 322-327. Ook in: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch Indië, 72 (1916), pp. 270-279.


Naipal, Anand. Bloei van het Sarnami op Nederlandse bodem: Stifa een Sarnami novelle. In: Palet, 1 (1984), nr. 2, oktober, p. 4. Naipaul, Shiva. Suriname: a tableau of savage innocence. In: GEO, 3 (1981), march, pp. 74-94. NAKS: te bouwen gemeenschaps-centrum. [Paramaribo: NAKS, 1965.] Nanga palm...: liederen bij het overlijden, de begrafenis en de rouwverwerking van Afro-Surinamers (Creoolse Surinamers). Deze liederen hebben voornamelijk een anitri en lomsu grondslag. [Voorwoord: Gerda A. Havertong.] Paramaribo/ Den Haag: Ab Tholen Consultancy i.s.m. Andrépak Mailing, 1999. Nankoe, Lucia (red.). De komst van de slangenvrouw en andere verhalen van Caribische schrijfsters. [Amsterdam etc.]: Van Gennep/Novib, NCOS, 1998. Narain, Jit. Sarnami men bhi bol. In: Lalla Rookh, 3 (1978), nr. 6, november, pp. 38-40. Narain, Jit. De aap en zijn malle fratsen? In: Aisa Samachar, 8 (1982), nr. 4/5, juli, pp. 3-4. Narayan Tiwari, Badri. Bidesia: a study of folklore and migration: an explorative documentation. Allahabad: G.B. Pant Social Science Institute, [2001]. [Nassy, David de Isac Cohen]. Essai historique sur la colonie de Surinam, sa fondation, ses révolutions, ses


145

progrès, depuis son origine jusqu'á nos jours ... Avec l'Histoire de la nation juive portugaise & allemande y établie ... Le tout redigé ... & mis en ordre par les régens & réprésentans de ladite nation juive portugaise. Paramaribo: s.n., 1788 [= 1789]. (2 stkn.) [Fotomechanische herdruk: Amsterdam: Emmering, 1968.] [Nassy, David de Isac Cohen]. Geschiedenis der kolonie van Suriname. Behelzende derzelver opkomst, voortgang, burgerlijke en staatkundige gesteldheid, tegenwoordige staat van koophandel, en een volledige en nauwkeurige beschrijving van het land, de zeden en gebruiken der ingezetenen. Geheel opnieuw samengesteld door een gezelschap van geleerde Joodse mannen aldaar. Amsterdam/ Harlingen: (Allart en van der Plaats), 1791. (2 dln) [Fotomechanische herdruk: Amsterdam: Emmering, 1974.] Natarajan, Nalini (ed.). Handbook of twentieth-century literatures of India. Westport/ London: Greenwood Press, 1996. Neck-Yoder, Hilda van. Suriname's cultural memory: of crown and knife. In: College Language Association Journal, 24 (1980), pp. 173-183. Neck-Yoder, Hilda van. The theme of imprisonment in Bea Vianen's novels. In: Journal of Caribbean Studies, 2 (1981), no. 2/3, pp. 228-236. Neck-Yoder, H. van. Calibans antwoord: de Caribische roman, haar noordelijke lezer en het kolonialisme. In: Tirade, 30 (1986), nr. 307, november/december, pp. 694-707. Neck-Yoder, H. van. Colonialism and the author: Albert Helman's ‘Hoofden van de Oayapok!’ In: Oso, 7 (1988), nr. 1, mei, pp. 21-30. Neck-Yoder, Hilda van. Zo sprak Zoon tot Spin: Hans Faverey en de Caraïbische poëtische traditie. In: Literatuur, 17 (2000), nr. 3, mei/juni, pp. 159-166. Neck-Yoder, Hilda van. ‘Yu gowtu kankan’: treasures, translators, and tricksters: twentieth-century literature from Suriname. In: Rosemarijn Hoefte & Peter Meel (eds.), Twentieth-century Suriname: continuities and discontinuities in a New World society. Kingston/Leiden: Ian Randle/ KITLV Press, 2001, pp. 244-269. Het Nederlandse boek in vertaling: bibliografie van vertalingen van Noord- en Zuid-Nederlandse werken 1993-1997/ The Dutch book in translation: bibliography of translations from Holland and Flanders 1993-1997. Samenstelling Hoofdafdeling Verwerking Publicaties, Afdeling Catalogisering Koninklijke Bibliotheek Den Haag. Den Haag: Koninklijke Bibliotheek, 1999. Nederveen Meerkerk, Hannedea van. Recife: the rise of a 17th-century trade city from a cultural-historical perspective. [Translated from the Dutch by Cecilia M. Willems.] Assen [etc.]: Van Gorcum, 1989. (Diss.) Nederveen Meerkerk, Hannedea C. van. David Cohen Nassy senior en junior: hun bijdrage tot de kolonisatie van Suriname. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 355-385. Nederveen Pieterse, Jan. Wit over zwart: beelden van Afrika en zwarten in de westerse populaire cultuur. Amsterdam/ Den Haag: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Stichting Cosmic Illusion Productions/ Novib, [1990]. Neerlandia: algemeen Nederlands tijdschrift. Gent [etc.]: Algemeen Nederlands Verbond. Suriname-nummer: september-october 1903. Neger-Engelsche spreekwoorden (Odo's). Opnieuw verzameld. 1e aflevering. Paramaribo: H.B. Heyde, 1924. Negernummer [van] De Groene Amsterdammer: weekblad voor Nederland. Amsterdam, No. 2759, 19 April 1930.


Nepveu, Jan. Annotaties op het boek van J.D. Herlein ‘Beschryvinge van de volkplantinge Zuriname’. [Manuscript 1765/1766; aanwezig bij het ARA.] o

Nepveu. J. Annotatiën op de Surinaamsche Beschrijvinge van A 1718. 1771. Amsterdam: Gemeente Archief, Arch. Marquette, nr. 231, inv. nr. 298. Netscher, P.M. Geschiedenis van de koloniën Essequebo, Demerary en Berbice, van de vestiging der Nederlanders aldaar tot op onzen tijd. 's Gravenhage: Nijhoff, 1888. (Uitgeg. door het Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen.) Nettleford, Rex. The Caribbean: crossroads of the Americas. In: Alan Cobley (ed.), Crossroads of empire: the Europe-Caribbean connection, 1492-1992. Cave Hill, Barbados: Department of History, University of the West-Indies, 1994, pp. 1-14. Neus, Hilde. Nieuwe werkvormen voor nieuw literatuuronderwijs. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 2, april, p. 4. Neus, Hilde. Anansi uiteengerafeld. In: Nederlands in Suriname, 3 (1998), nr. 2, oktober, pp. 31-32.


146 Neus, Hilde. Was'doro krosi: Overlevingsstrategieën van creoolse volksvrouwen. In: De Ware Tijd Literair, nr. 621, 4 maart 2000. Ngugi Wa Thiong'o. Writers in politics: a re-engagement with issues of literature and society. Oxford/Nairobi/Portsmouth: James Curry/EAEP/ Heinemann, 1997. Nie, Mirjam van. Voordat er pïyais waren: Toen de sjamanen nog alïlïman heetten, en toen er nog geen tabak was. In: Oso, 12 (1993), nr. 2, oktober, pp. 227-238. Niekerk, Marlene van. Reënboogredenasies: repliek op 'n intreerede. In: Tydskrif vir Letterkunde, 34 (1996), nr. 4, November, pp. 20-34. Niekerk, Mies van. ‘De krekel en de mier’: fabels en feiten over maatschappelijke stijging van creoolse en hindoestaanse Surinamers in Nederland. Amsterdam: Het Spinhuis, 2000. (Migratie- en Etnische Studies.) Niemeijer, Sandra. Literatuur in facetten. In: Tropisch Nederlands, 1 (1995), nr. 1, juli, pp. 6-7. Niemel, Jules. Anansi-tori. Verteld en bewerkt door -. Met tekeningen van Ernest Hofwijks. Amsterdam: [Jules Niemel], 1997. Nieuwenhuys, Rob. Oost-Indische spiegel: wat Nederlandse schrijvers en dichters over Indonesië hebben geschreven, vanaf de eerste jaren der Compagnie tot op heden. Amsterdam: Querido, 1972. Nieuwenhuys, Rob, Bert Paasman & Peter van Zonneveld. Oost-Indisch magazijn: de geschiedenis van de Indisch-Nederlandse letterkunde. 2e, herz. dr. Amsterdam: Bulkboek, 1990. [1e druk eveneens 1990 als Bulkboek 188.] Nijbroek, Paul. Literatuurontwikkeling en literatuurwaardering in Suriname tegen een bredere achtergrond. In: De West, 13, 14, 15, 17 en 18 juni 1985 (5 afl.). Nijbroek, P. De crisis van de moderne Amerikaanse samenleving (naar Allan Bloom's ‘The closing of the American mind’. In: De Ware Tijd, 12 november 1988. Nijbroek-Asin, Linda J. Thematiek en vorm bij de Moetete-dichters. Paramaribo 1976. (Scriptie IOL, MO-B Nederlands.) NK 66: 17-21 aug. Palmentuin Paramaribo: Tweede Nationale Kunstbeurs: Programma. [Paramaribo: CCS/Eldorado, 1966.] Nomination of the inner city of Paramaribo for the World Heritage List. [Paramaribo]: the Government of the Republic of Suriname, 1998. (UNESCO Convention concerning the protection of the World Cultural and Natural Heritage.) Nooteboom, Cees. Een brief uit Bonaire. In: Avenue, 19 (1984), mei, pp. 126-132. Nord, Max. Albert Helman: een inleiding tot zijn werk, met enkele teksten, handschriften, foto's en curiosa en een bibliographie. 's-Gravenhage: D.A. Daamen, 1949. (Schrijvers van heden II.) Nord, Max. Nederlandse hulp en samenwerking. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 429-435. Nord, Max. Het literaire leven van R.A.J. van Lier, In: ‘Een andere in een ander’; liber amicorum voor R.A.J. van Lier. Redactie: B.F. Galjart, J.D. Speckmann, J. Voorhoeve. Leiden: Instituut Culturele Antropologie en Sociologie der Niet-Westerse volken, [1982], (ICA-Publicatie No. 52), pp. 291-307. Nord, Max. The Netherlands Antilles and Surinam, treasure-chests of Dutch-language literature. In: The low countries: arts and society in Flanders and the Netherlands: a yearbook 19994-95. [Rekkem]: Stichting Ons Erfdeel, [1994], pp. 251-257.


Nugteren, J.F. van. Nogmaals het auteurschap van Wij slaven van Suriname: Jef Last beschuldigd. In: ‘Buiten de perken’, nr. 50, 27 februari 1965, pp. 21-25. Nurmohammed, M.S.A. De geschiedenis van de Islam in Suriname. Gedenkboek Surinaamse Moesliem Associatie uitgegeven ter gelegenheid van de opening van de Djama Masdjid van Suriname. [Paramaribo: Surinaamse Moesliem Associatie], 1985. O'Bryan, Ponda. Afro-Surinaamse muziek. In: Surinaamse muziek in Nederland en Suriname. Onder redactie van Marcel Weltak. [Utrecht]: Kosmos, Surinam Music Association, [1990], pp. 25-38. O'Donnell, Mary Ann. Aphra Behn: an annotated bibliography of primary and secondary sources. New York [etc.]: Garland, 1986. (Garland reference libbrary of the humanities, vol. 505.) Oedayrajsingh Varma, F.H.R. alias Che Varma. De slavernij van Hindustanen in Suriname: een kultureel antropologische en sociaal-geografische benadering van onze verzwegen historie. Amsterdam: 1993. Oemari (samenstelling). Atamygano Warery: pyjai liederen. Vertaling Nardo Aluman. Paramaribo: Oemari, 1985.


147 Oers, Johannes Franciscus van. De maatschappelijke context van het schoolwezen in de kolonie Curaçao, 1816-1837, met inbegrip van de onderhorige eilanden Aruba en Bonaire. [Helmond: Wibro, 1993]. (Diss.) Oevering, Gerard J. Chitra Gajadin: Suriname: ‘Jij bent mijn diepste gedachte’. In: Uitgelezen 14. Reacties op boeken. Exil en migratie. Onder verantwoordelijkheid van de Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing. Den Haag: NBLC, 1995, pp. 58-77. [Oirschot, Anton van.] Letterkundig varia: voor de R.K. Mulo. Paramaribo: H. van den Boomen, [ca. 1968]. (Niet in de handel.) Ojo-Ade, Femi. Caribbean negritude and Africa: aspects of black dilemma. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by James A. Arnold. At-large editors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 357-373. Olivieira, D. France. In memoriam Edgar Cairo, 1948-2000. In: Oso, 20 (2001), nr. 1, pp. 188-189. [Oltmans, Willem.] Willem Oltmans in gesprek met Desi Bouterse. Amsterdam: Jan Mets, 1984. Ombre, Ellen. Een probaat middel tegen rassenwaan: gesprek met Kwame Anthony Appiah. In: Vrij Nederland, 22 januari 2000, pp. 42-43. Ommeren, H.C. van. Onrecht door macht vergaat door recht. Paramaribo: H.C. van Ommeren, 1950. Omotose, Kole. The theatrical into theatre: a study of the drama and theatre of the English-speaking Caribbean. London: New Beacon Books, 1982. Ooft, Benny. Emancipatie eeuwfeest werd kermis. Betekenis verloren door optreden van coördinator Lichtveld. In: De Vrije Stem, nr. 162, 13 juli 1963. Ooft, Benny Ch. Persoonlijke notities over schrijven in Sranantongo. In: Moetete, nr. 2, december 1968, pp. 16-18. Ooft, Benny. Suriname 10 jaar republiek. Nieuwegein/Paramaribo: Stichting Basispers/Art Incorporation, 1985. Ooft, Cornelis Desiré. Ontwikkeling van het constitutionele recht van Suriname. Assen: Van Gorcum, 1972. (Diss.) [Ooft, C.D. en Ph.A. Samson, samenstelling.] Gedenkboek 100 jaar Staten van Suriname, 1866-1966. Paramaribo: Staten van Suriname, Commissie voor de herdenking van het 100-jarig bestaan van de Staten van Suriname, 1966. Oomens, Marja. Veelwijverij en andere losbandige praktijken: bevolkingspolitiek tegenover Surinaamse plantageslavinnen in de 19de eeuw. In: Vrouwen in de Nederlandse koloniën. Zevende jaarboek voor vrouwengeschiedenis (1986). Onder redactie van Jesje Reijs e.a. Nijmegen: SUN, 1986, pp. 152-171. De Oost, de West, de stilte voorbij: over literatuur uit Suriname, de Antillen en Indonesië. [Samenstelling: De Derde Boekenmaand]. Amsterdam: Landelijke Vereniging van Wereldwinkels, 1989. (Uitgave ter gelegenheid van de Derde Boekenmaand 1989. Oostburg, B.F.J. 25 Jaar Universiteit van Suriname. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit van Suriname, 1995. Oostburg, B.E. [= F.] J. Was Sophie Redmond de eerste vrouwelijke dokter in Suriname? In: De Ware Tijd, 12 maart 1999. Oosterhout, Bert(samenstelling en bewerking). Westindische sprookjes. Rijswijk: Elmar, 1994. (Sprookjes uit de wereldliteratuur.) Oostindie, Gert J. [Bespreking van De foltering van Eldorado.] In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, 140 (1984), pp. 360-363.


Oostindie, Gert. Kondreman in Bakrakondre: Surinamers in Nederland 1667-1955. In: Gert Oostindie & Emy Maduro, In het land van de overheerser II; Antillianen en Surinamers in Nederland 1634/1667-1954. Dordrecht: Foris, 1986, pp. 1-131. (Verhandelingen van het Koninklijk Instituut voor Taal-, Landen Volkenkunde, 100.) Oostindie, Gert (a). Roosenburg en Mon Bijou: twee Surinaamse plantages, 1720-1870. Foris Publications, Dordrecht/ Providence 1989. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean Series 11.) Oostindie, Gert (b). Cultuurbeleid en de loden last van een koloniaal verleden: Sticusa 1948-1988. In: Sticusa Jaarverslag [1988]. Amsterdam: Sticusa, 1989, pp. 60-88.


148 Oostindie, Gert J. (a). Preludes to the exodus: Surinamers in the Netherlands 1667-1960s. In: Gary BranaShute (ed.), Resistance and rebellion in Suriname: old and new. Williamsburg, Va.: Department of Anthropology, College of William and Mary, 1990, (Studies in Third World Societies 43), pp. 231-258. Oostindie, Gert (b). De onvoltooide dekolonisatie en de geschiedschrijving van Suriname. In: Leidschrift, themanummer Suriname beeld van een onafhankelijke republiek, 6 (1990), nr. 2, april, pp. 5-26. Oostindie, Gert J. On Stedman's Narrative, Suriname slavery and editing. In: Bijdragen tot de Taal-, Landen Volkenkunde, 147 (1991), pp. 140-145. Oostindie, Gert (a). Voltaire, Stedman and Suriname slavery. In: Slavery and abolition, 14 (1993), No. 2, August, pp. 1-34. Oostindie, Gert (b). The economics of Surinam slavery. In: Economie and social history in the Netherlands. Volume V. Amsterdam: Het Nederlands Economisch-Historisch Archief, 1993, pp. 1-24. Oostindie, G.J. Caraïbische dilemma's in een ‘stagnerend’ dekolonisatieproces. Leiden: KITLV, 1994. (Inaugurele rede.) Oostindie, Gert. Het paradijs overzee: de ‘Nederlandse’ Caraïben en Nederland. Amsterdam: Bert Bakker, 1997. Oostindie, Gert en Inge Klinkers. Knellende Koninkrijksbanden: Het Nederlandse dekolonisatiebeleid in de Caraïben, 1940-2000. Amsterdam: Amsterdam University Press, 2001. (3 dln.) Oostindie, Gert & Bert Paasman. Dutch attitudes towards colonial empires, indigenous cultures, and slaves. In: Eighteenth-Century Studies 31 (1998), nr. 3, pp. 349-356. Oostindie, Gert & Alex van Stipriaan. Anthony Blom en het ‘Vervolg van den Surinaamschen Landman’. In: Oso, 10 (1991), nr. 2, december, pp. 136-146. Oostindie, Gert & Alex van Stipriaan. Slavery and slave cultures in a hydraulic society: Suriname. In: Stephan Palmié, Slave cultures and the cultures of slavery. Knoxville: The University of Tennessee Press, 1995, pp. 78-99. Openneer, Herman. Kid Dynamite: de legende leeft. Amsterdam: Jan Mets, 1995. OpHey, Paul. De culturele betrekkingen tussen Nederland en Suriname (1667-1975): Wat was de functie van Sticusa (1948-1975)? [Nijmegen 1986.] (Doctoraalscriptie.) Ormskirk, Fred. Rond de lezing van Drs. R. van Lier over de Neger. In: Het Nieuws, nr. 1411, 24. maart 1948. Ormskirk, Fred. Twintig jaren N.P.S.: ‘groei temidden van beroering’. Paramaribo: s.n., 1967. Ort, J.W.C. Surinaams verhaal: Vestiging van de Hervormde Kerk in Suriname, (1667-1800). Zutphen: Walburg Pers, 2000. (1e dr. 1963.) Ottes, Lia. Nola Hatterman: haar leven en werk. Nijmegen 1999. (Doctoraalscriptie.) Oudschans Dentz. Fred. De Koloniale Bibliotheek te Paramaribo (Suriname). In: De Boekzaal, 3 (1909), pp. 212-216. Oudschans Dentz, Fred. Het bibliotheekwezen in de kolonie Suriname. In: De Boekzaal, 5 (1911), afl. 2, pp. 49-51. Oudschans Dentz, Fred. Oude scheepsjournalen. In: WIG, 4 (1922-23), pp. 557-561. Oudschans Dentz, F. Suriname. In: Gedenkboek van het Algemeen Nederlandsch Verbond bij gelegenheid van zijn 25-jarig bestaan: 1898 - mei 1923: geschiedenis en invloed van den Nederlandschen stam.


Dordrecht/Amsterdam-Sloterdijk: Algemeen Nederlandsch Verbond/Wereldbibliotheek, [1923], pp. 62-74. Oudschans Dentz, Fred. De geschiedenis van een boek. In: WIG 7 (1925-26), pp. 571-582. Oudschans Dentz, Fred. De kolonisatie van de Portugeesch Joodsche natie in Suriname en de geschiedenis van de Joden Savanne. [Voorwoord: H.D. Benjamins]. Amsterdam: M. Hertzberger, [1927]. (Ongewijzigde herdruk: Amsterdam: S. Emmering, 1975.) Oudschans Dentz, Fred. De plaats van den creool in de literatuur van Suriname. In: WIG, 19 (1937), pp. 208-211. (Ook verkort in Timehri, 7 (third series) (1921), august. En in: Suriname, 74 (1921), nr. 31, 18 april.) Oudschans Dentz, Fred. Surinaamsche journalistiek. In: WIG, 20 (1938), pp. 33-44, 65-76 en 289-290. Oudschans Dentz, Fred. August Kappler, stichter van ‘Albina la Coquette’. In: De Indische Gids, 43 (1941), maart, pp. 131-134. Oudschans Dentz, Fred. Nederlandse grafzerken in Suriname. In: De Nederlandse Leeuw, 59 (1941), pp. 382-386, 419-421 en 443-448; 60 (1942), pp. 30-32, 73-75, 109-112, 147-154 en 199; 61 (1943), pp. 26-30.


149 Oudschans Dentz, F. De afzetting van het groot-opperhoofd der Saramaccaners Koffy in 1835 en de politieke contracten met de Boschnegers in Suriname. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 104 (1948), nr. 1, pp. 35-43. Oudschans Dentz, Fred. Geschiedkundige aantekeningen over het culturele leven in Suriname. In: WIG, 30 (1949), pp. 42-50. Oudschans Dentz, Fred. Banden tussen Afrikaanse en Surinaamse geslachten in vroegere eeuwen. In: Tydskrif vir Wetenskap en Kuns, 13 Nuwe Reeks (1953), afl. 3, Oktober, pp. 90-95 & 18 Nuwe Reeks (1958), april, pp. 100-105. Ook in: De West, 4 november 1958. Oudschans Dentz, Fred. Grepen uit de geschiedenis van het onderwijs in Suriname in de 17e en 18e eeuw. In: WIG, 36 (1956), pp. 174-182. Oudschans Dentz, Fred. Gouverneur Mr. Wolphert Jacob Beeldsnyder Matroos. In: De West, 8 november 1958. Oudschans Dentz, Fred. Geschiedkundige aanteekeningen over Suriname en Paramaribo. Opnieuw geïllustreerd uitgegeven door D.G.A. Findlay. Paramaribo: De West, 1972. [1e druk: 1911.] [Oudschans Dentz, Fred. & W.R. Menkman.] Onze West. 3e, herz. en omgew. dr. 's-Gravenhage: Vereeniging ‘Oost en West’, Informatiebureau/Ten Hagen, 1928. (1. Suriname door Fred. Oudschans Dentz. 2. Curaçao door W.R. Menkman.) Oven, Ro van. Nola Hatterman. In: Maandblad voor Beeldende Kunsten, 8 (1931), juni, pp. 177-180. Oversteegen, J.J. Albert Helman (geb. 1903). In: J.J. Oversteegen, Vorm of vent: opvattingen over de aard van het literaire werk in de Nederlandse kritiek tussen de twee wereldoorlogen. 3e dr. Amsterdam: Athenaeum-Polak & Van Gennep, 1978, pp. 346-350. Oversteegen, J.J. Beperkingen: methodologische recepten en andere vooronderstellingen en vooroordelen in de moderne literatuurwetenschap. Utrecht: HES, 1982. Oversteegen, J.J. 13 oktober 1859: Eduard Douwes Dekker bericht zijn vrouw: ‘Lieve hart mijn boek is af’ en wordt voorgoed Multatuli. De wereld verdubbeld. In: M.A. Schenkeveld-van der Dussen e.a., Nederlandse Literatuur, een geschiedenis. Groningen: Martinus Nijhoff, 1993, pp. 484-489. Overtoom, Liesbeth. Spinvertellingen: een analyse van overeenkomende Nederlandstalige varianten van de Curaçaose Cuentana di Nanzi en de Surinaamse Anansi-tori's. [S.1.]: 1989. Doctoraalscriptie Universiteit van Amsterdam. (Afstudeerrichting: moderne letterkunde). Paap, J.C. Boekbespreking: ‘Zuid-Zuid-West’ door Albert Helman. In: Jong Suriname [uitgave JPF, Curaçao], 2 (1942-43), nr. 50, 22 October 1943, pp. 6-7. Paasman, A.N. Elisabeth Maria Post (1755-1812): een bio-bibliografisch onderzoek. Amsterdam: Thespa, 1974. (Amsterdamse smaldelen 2.) (2e opl. met errata en addenda: 1977) Paasman, A.N. Wat bezielde de literaire kolonisten?: het beeld van de Westindische kolonist in de literatuur 1670-1830. In: Oso, 1 (1982), nr. 2, december, pp. 44-62. Paasman, A.N. Reinhart: Nederlandse literatuur en slavernij ten tijde van de verlichting. Leiden: Martinus Nijhoff, 1984. Paasman, Bert. Het boek der Verlichting: de 18e eeuw van a tot z. 2e herz. dr. Amsterdam/ Barneveld: Bulkboek, s.a. [1e dr.: © 1986].


Paasman, Bert. Mens of dier? Beeldvorming over negers in de tijd voor de rassentheorieën. In: J.E. Dubbelman en J. Tanja (red.), Vreemd gespuis. Amsterdam: Anne Frank Stichting/ Ambo/ Novib, 1987, pp. 92-107. Paasman, Bert. De geschiedschrijving van de Indisch-Nederlandse literatuur uit de Compagniestijd: taak en problemen. In: Indische Letteren, 7 (1992), nr. 4, december 1992, pp. 175-186. Paasman, Bert (a). Surinaamse plantersletterkunde in de 18e eeuw, in het bijzonder de Surinaamsche mengel poëzy van Paul François Roos. In: Catalogus en lezingen bij de tentoonstellingen over Suriname in de Stedelijke Openbare Bibliotheek ‘De Biekorf’. Brugge: Kruispunt, 1995, (Kruispunt, 36 (1995), nr. 161bis, juni), pp. 135-141. Paasman, Bert (b). Leven als een vorst: de planter-directeur in de literatuur over Suriname. In: Kruispunt, 36 (1995), nr. 161, juni-september, pp. 386-406. Paasman, Bert (a). De ogen van de Nederlandse koloniale literatuur. In: Setiawati Darmojuwono, Lilie Suratminto & Kees Groeneboer (eds.), Duapuluh lima tahun studi Belanda di Indonesia/ Vijfentwintig jaar studie Nederlands in Indonesië. Depok: Fakultas Sastra, Universitas Indonesia, 1996, pp. 231-251.


150 Paasman, Bert (b). Verloren in een zee van wonderen: J.F. Martinet (1729-1796). In: Verlichte geesten: een portrettengalerij voor Piet Buijnsters. Onder redactie van Kees Fens. Amsterdam: Querido, 1996, pp. 96-105. Paasman, B. La littérature néerlandaise et l'émancipation des esclaves des Indes Occidentales/ De Nederlandse literatuur en de emancipatie van de Westindische slaven. In: B. Verstraete (ed.), L'émancipation dans la littérature néerlandophone des Caraïbes/ Emancipatie in de Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Lille: Université Charles-de-Gaulle, Centre de recherches néerlandaises Michiel de Swaen, 1997, (Alluvions/ Bilingue), pp. 33-48. Paasman, Bert (a). Te laat voor het Classicisme, te vroeg voor de Romantiek, of de plaatsbepaling van het ‘gevoelig-verlichte’ oeuvre van Elisabeth Maria Post. In: K.D. Beekman, M.T.C. Mathijsen-Verkooijen, G.F.H. Raat (red.), De as van de Romantiek: opstellen aangeboden aan prof dr W. van den Berg bij zijn afscheid als hoogleraar Moderne Nederlandse Letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam. Amsterdam: Vossiuspers AUP, 1999, pp. 177-188. Paasman, Bert (b). Een klein aardrijkje op zichzelf, de multiculturele samenleving en de etnische literatuur. In: Literatuur, 16 (1999), nr. 6, november/december, pp. 324-334. Paasman, Bert. Nederlands als bronnentaal in Suriname (2): ‘Wat zijn bronnen, noem er een paar op?’ In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 2, december, pp. 16-17. Ook in: Gerard Elshout e.a. (red.), Perspectieven voor de internationale neerlandistiek in de 21ste eeuw: Handelingen Veertiende Colloquium Neerlandicum, Katholieke Universiteit Leuven 27 augustus - 2 september 2000. Woubrugge: Internationale Vereniging voor Neerlandistiek, 2001, pp. 277-281. Paasman, A.N. West Indian slavery and Dutch Enlightenment literature. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 481-489. Paasman, Bert. Wandelen onder de palmen: de morele actualiteit van het koloniale verleden. Amsterdam: Vossiuspers UvA, 2002. (Inaugurele rede.) Paërl, Eric. Nederlandse macht in de Derde Wereld. Een inventarisatie van economische belangen. Amsterdam: Van Gennep Nederlandse Praktijk, 1971. Pahladsingh, Preetema. Wie kent Johanna Schouten-Elsenhout? In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 2, pp. 8-9. Pakosie, André. De dood van Boni. [Paramaribo 1972.] Pakosie, André (a). Gaanta Labi 1760. [Paramaribo]: Vereniging Akifonga, 1976. Pakosie, A.R.M. (b). A toli fu a ogii m'ma. Na - sikiifi a toli ja, na Balakaman Velantie fu Diitabiki sikiifi den pelenki fu a buku ja. Drietabbetje: Instituut voor Taalwetenschap in Suriname, 1976. Pakosie, André R.M. Een beknopt overzicht van het ontstaan van de Bosnegerstammen de Lo, de Bee en de Mama(osoe)pikin of Wosoedendoe. [Paramaribo]: Stichting Volksboekwinkel, [1976]. Pakosie, André R.M. Bongo Doti 1760. [Paramaribo 1978.] Pakosie, André & Bonno Thoden van Velzen. Bosneger dreigt schietschijf te worden door Nederlands geld. In: Het Parool, 26 april 1988. Pakosie, André R.M. Orale traditie bij de bosneger. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 159-165.


Pakosie, André R.M. (a). Dood, rouw en rouwverwerking bij de stam der Ndyuka of Okanisi. In: Siboga, 1 (1990), nr. 1, november, pp. 4-23. Pakosie; André R.M. (b). Arrogantie versus traditie: Paramaribo en het binnenlands gezag. In: De Gids, 153 (1990), nr. 10/11, oktober-november, pp. 873-878. Pakosie, André R.M. (a). Apinti akeema: een orale overleveringsversie van de ontstaansgeschiedenis van de ‘Drum’. In: Siboga, 1 (1991), nr. 2, maart, pp. 1-8. Pakosie, André R.M. (b). Kunu: een onuitwisbare vloek die over een familie hangt. In: Siboga, 1 (1991), nr. 3, juli, pp. 17-19. Pakosie, André R.M. Verteltraditie van de Aukaners: Anainsi tori bij de Marronstam der Aukaners. In: Siboga, [1] (1992), nr. 4, [december], pp. 4-6. Pakosie, André R.M. Benpenimaunsu: Gaanman der Ndyuka van 1759-heden van Fabi Labi tot Gazon Matodja. Utrecht: Siboga/ Stichting Sabanapeti, 1993. (Siboga, 3 (1993), nr. 1.) Pakosie, André R.M. Tuka: klaagliederen bij de bosnegerstam der Ndyuka: betekenis en achterliggende gedachten. Utrecht: Siboga/ Stichting Sabanapeti, 1995. (Siboga, 5 (1995), nr. 1.)


151 Pakosie, André R.M. Maroon leadership and the Surinamese state (1760-1990). In: Journal of Legal Pluralism and Unofficial Law, 1996, no. 37-38, pp. 263-277. [Pakosie, André R.M.] Boekbespreking - Silvia W. de Groot, Marrons aan de Djukakreek in de achttiende eeuw. In: Siboga, 7 (1997), nr. 2, pp. 24-29. Pakosie, André R.M. Kiya en gi pangi: gebruiken rond volwassenwording van meisjes in de Ndyuka Marronsamenleving. In: Siboga, 8 (1998), nr. 2, pp. 1-9. Pakosie, André R.M. (a). Ontstaan en ontwikkeling van de aleke: de popmuziek van de Marronstam der Ndyuka. In: Siboga, 9 (1999), nr. 1, pp. 2-24. Pakosie, André R.M. (b). Gazon Matodja: Surinaams stamhoofd aan het einde van een tijdperk. [Met een voorwoord van H.U.E. Thoden van Velsen.] Utrecht: Stichting Sabanapeti, 1999. Pakosie, André R.M. (a). 250 jaar vrede van Bongodoti - Vreedenburg: het relaas van de vrede met de Okanisi of Ndyuka marrons. In: Siboga, 10 (2000), nr. 1, pp. 11-15. Pakosie, André R.M. (b). Een etymologische zoektocht naar Afrikaanse woorden in de Ndyuka taal. In: Siboga, 10 (2000), nr. 2, pp. 2-12. Pakosie, André R.M. (c). Terugblik op de marronsamenlevingen vanaf 1960. In: Siboga, 10 (2000), nr. 2, pp. 16-19. Palencia-Roth, Michael. Mapping the Caribbean: Cartography and the cannibalization of culture. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by James A. Arnold. At-large editors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 3-27. Palm, J.Ph. de en H. Pos. Kennismaking met de Antilliaanse en de Surinaamse poëzie. Gekozen en ingeleid door -. [Met een ‘Ten geleide’ van Max Nord.] [Amsterdam: Sticusa, 1973.] Palm, Jules de. In memoriam René A. de Rooy. In: Sticusa Journaal, 4 (1974), nr. 8, 31 december, pp. 12-13. Palm, J.Ph. de (red.). Encyclopedie van de Nederlandse Antillen. 2de herz. druk. [Zutphen]: De Walburg Pers, 1985. Panhuys, L.C. van. Les chansons et la musique de la Guyane néerlandaise. Avec notes de musique. Journal de la Société des Américanistes de Paris. Nouvelle série 9. Extrait. Paris 1912. Panhuys, L.C. van. Het aantal en de woonplaatsen van de boschnegers en indianen in Suriname. In: WIG, 3 (1921-22), pp. 83-99. Panhuys, L.C. van. Folklore in Suriname. In: WIG, 16 (1933-34), pp. 17-32. Panhuys, L.C. van. Aard en karakter van Surinaamsche liederen. In: WIG, 18 (1936-37), pp. 1-12. Panhuys, L.C. van. De opoffering van een R.K. priester in Suriname. In: WIG, 18 (1936-37), dl. 19, pp. 200-206. Een pantserwagen in de straten: drie verhalen rond 25 februari. Paramaribo: Ministerie van Cultuur, Jeugd en Sport, 1981. Panza, Johan & Rene Bobo. Anasi ku dee kau (Anansi en de koeien). [Illustraties: Agoutupe Panza. Nederlandse vertaling: A.L. Bosch. Samenstelling: N. Glock, J.R. Mantell.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, [1984]. (Serie leesboekjes in het Saramaccaans.) Para, Theo. A. de Kom, grondlegger van de Surinaamse communistische gedachte. In: A. de Kom: zijn strijd en ideeën. Samengesteld door het Anton de Kom - Abraham Behr Instituut. Amsterdam: Sranan Buku, 1989, pp. 91-130. Para, Theo. Een Javaanse Marron. In: Mutyama, 1 (1990), nr. 2, pp. 18-20. Para, Theo. Belogen land. Paramaribo 1996.


Para, Theo. Wraak der wijsheid: het verlangen van Suriname. Amsterdam: De Bezige Bij, 1998. Parabirsing, R. (a). Onze nieuwe officiële taal. In: De Ware Tijd, 19 juli 1980 [I], 26 juli 1980 (II), 2 augustus 1980 (III), 9 augustus 1980 (IV), 23 augustus 1980 (Slot). Parabirsing, R. (b). Een nieuwe spelling voor onze officiële taal. In: De Ware Tijd, 6 september 1980 en 20 september 1980 (Slot). Parabirsing, R. (c). De groei naar een taal en een cultuur. In: De Ware Tijd, 4 oktober 1980. Parabirsing, R. (d). Het Surinaams-Nederlands. In: De Ware Tijd, 29 november 1980. Parabirsing, R. (Inter)nationaal taalgebruik. In: De Ware Tijd, 25 juli 1981. Parabirsing, R. De Surinaamse Literatuur. In: Bro, [1] 1983, nr. 1, juni, pp. 51-56.


152 Parabirsing, Robby. Surinaamse literatuur in perspectief. In: Chandra van Binnendijk (eindred.), Perspectieven van Surinaamse kunst: verslag tweede Egi Du Congres. [Paramaribo: Vaco-Press, 1991], pp. 17-21. Parabirsing, Robby. Ons literatuuronderwijs kritisch belicht. In: Tropisch Nederlands, 1 (1995), nr. 2, oktober, pp. 12-13. Paramaribo: image of the past, vision on the future/ [text: Urban Heritage Foundation Suriname; introduction: Narainpersad Mahadewsingh]. [Paramaribo: Urban Heritage Foundation Suriname, 1997.] Pareau, A.H. Onze West: reisschetsen. 's Gravenhage: Van Stockum en Zoon, 1898. Parra, Pim de la (a). Een verwording. In: Mamjo, 2 (1962-1963), nr. 1, juli 1962, pp. 46-48. Parra, Pim de la (b). Boskopoedron. In: Mamjo, 2 (1962-1963), nr. 2, november 1962, p. 28. Pawirodirjo, Esther. Javaanse verhalen uit Suriname: literaire analyse en interpretatie. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, 1988. (Doctoraalscriptie.) Pée, Willem, W.Gs. Hellinga & Antoon Donicie. Opstellen over het Surinaams. Amsterdam: Stichting voor Culturele Samenwerking, 1953. Peene, Bert. Hugo Pos - Het mausoleum van de innerlijke vrede. In: Bert Peene, Eerste druk '89: samenvattingen van Nederlands en Vlaams literair proza dat voor het eerst verscheen in het jaar 1989. Laren (Gld): Walva-Boek, 1990, pp. 80-85. Peene, Bert. Hugo Pos. In: Kritisch Lexicon van de Moderne Nederlandstalige Literatuur, afl. 46, augustus 1992, 10 pp. Peerkhan, Grace. De Naast Mijn Bed Show. In: Leidse Universitaire Almanak, Leiden 1992, pp. 54-58. Pelton, Robert D. The trickster in West Africa: a study of mythic irony and sacred delight. Berkeley, Calif.: University of California Press, 1980. Penard, A.P. Surinaamsche volksvertellingen. In: Bijdragen tot de Taal-, Landen Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 80 (1924), pp. 325-363 & 82 (1926), pp. 47-98. Penard, A.Ph. Het pujai-geheim der Surinaamsche Caraïben. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Nederlandsch-Indië, 84 (1928), pp. 626-671. Penard, A.P. & T.E. Penard. Negro riddles from Surinam. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 411-432. Penard, Frederik Paul & Arthur Philip Penard. De Menschetende Aanbidders der Zonneslang. Paramaribo: H.B. Heyde, 1907-1908. (3 dln) Penard, F.P. en A.P. Penard. Surinaamsch bijgeloof: iets over wintie en andere natuurbegrippen. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde van Ned.-Indië, 67 (1913), pp. [157]-183. Penard, F.P. & A.P. Penard. Surinam Folk-Tales. In: Journal of American Folk-Lore, 30 (1917), pp. 239-250. Penard, Thomas E. & Arthur P. Penard. Four Arawak Indian songs. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 497-500. Pengel, Lotta. ‘Genesis’: bij de geboorte van een gedichtenbundel. In: De West, 2 augustus 1972. Pengel, Lotta. Ontbolstering: de ontmoeting met de ander om jezelf te zijn. In: Vrije Stem, nr. 1680, 31 januari 1973.


Peperstraten, Ina van. Surinaamse kinderen en hun boeken. In: Projektkrant Surinaamse kinderboeken. [Rotterdam]: Stichting Samen Wonen Samen Leven (SWSL), 1985, nr. 45, juni, p. 3. Perkins, David (ed.). Theoretical issues in literary history. Cambridge (Mass.)/ London: Harvard University Press, 1991. (Harvard English studies 16.) Perkins, David. Is literary history possible? Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, 1992. Perl, Matthias. The ‘Wörterbuch zur Erlernung der Saramakka-Neger-Sprache’ by Johann Andreas Riemer 1779: an early document in a Romance-based Creole. In: Journal of Pidgin and Creole Languages, 4 (1989), nr. 2, pp. 277-282. Perl, Matthias. Die Herrnhuter Missionare als Philologen und Übersetzer: die Sklavenbriefe aus Suriname als frühe Dokumente einer Kreolsprache. In: Sprachtransfer - Kulturtransfer: Text, Kontext und Translation. [Frankfurt am Main]: Europäischer Verlag der Wissenschaften Peter Lang, [1995], pp. 183-197. Perre, Rudolf van de. De kamer van Rabin Gangadin. In: Ons Erfdeel, 25, (1982), nr. 5, pp. 755-756. Perron, E. du. Verzameld werk. II. Cahiers van een lezer. De smalle mens. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1955. Perron, E. du. Brieven. Deel V. Amsterdam: G.A. van Oorschot, 1979.


153

De pers in perspectief. [Bijzonder nummer van:] Bank Notes, [Paramaribo: De Surinaamsche Bank, najaar 1978]. Pertinente beschrijvinge van Guiana. Gelegen aen de vaste kust van America: waer in kortelijck verhaelt wordt het aanmerckelijckste dat in en omtrent het landt van Guiana valt/ als de limiten, het klimaet en de stoffen der landen, de mineralen, edele gesteenten, vruchten, dieren, en de overvloedigheyt der vissen, nevens der selver inwoonderen aldaer/ Hier is bygevoeght der participanten uytschot ende profijten, die daer uyt te volgen staen, Als oock de Conditien van mijn Heeren de Staten van Hollandt en West-Vrieslandt, voor die gene die nae Guiana begeeren te varen. t Amsterdam: by Jan Claesz. ten Hoorn, boeckverkoper, tegen over 't Oude Heeren Logement, 1676. Pet, Willem Jan Agricola. Lokono dian: the Arawak language of Suriname: a sketch of its grammatical structure and lexicon. Ann Arbor, Michigan University, 1987. (Diss.) Phaf, Ineke (a). Vrouwen en literatuur in het Caribisch gebied. In: Mineke Schipper (red.), Ongehoorde woorden: vrouwen en literatuur in Afrika, de Arabische wereld, Azië, het Caribisch gebied en Latijns-Amerika. Weesp/ Den Haag: Het Wereldvenster/ Novib, 1984, pp. 183-214. Phaf, Ineke (b) Interview met Astrid Roemer (Suriname). In: Mineke Schipper (red.), Ongehoorde woorden: vrouwen en literatuur in Afrika, de Arabische wereld, Azië, het Caribisch gebied en Latijns-Amerika. Weesp/ Den Haag: Het Wereldvenster/ Novib, 1984, pp. 217-226. Phaf, Ineke (c). Habanera: eine literatursoziologische Studie über die Darstellung der Mulattin im kubanischen Roman. In: Ilse Lenz & Renate Rott (eds.), Frauenarbeit im Entwicklungsproze. Saarbrücken/Fort Lauderdale: Breitenbach Publishers, 1984, pp. 333-349. Phaf, Ineke (a). Women and Literature in the Caribbean. In: Mineke Schipper (ed.), Unheard words. London/New York: Allison & Busby, 1985, pp. 168-199. Phaf, Ineke (b). Interview with Astrid Roemer. In: Mineke Schipper (ed.), Unheard words. London/New York: Allison & Busby, 1985, pp. 201-210. Phaf, Ineke (a). De Caraïbische verbeelding aan de macht: Antilliaanse en Surinaamse literatuur. In: Bzzlletin, (1987), nr. 143, februari, De Caraïbische verbeelding aan de macht, pp. 3-19. Phaf, Ineke (b). Nationale Alegorien entzaubert. Mythos und Aufklärung bei Lydia Cabrera und Astrid Roemer. In: Gina Cánepa & Ineke Phaf (eds.), Literatur und Frauen aus vier Kontinenten Berlin: Lateinamerika Institut der Freie Universität Berlin, 1987, pp. 25-38. Phaf, Ineke. Caribbean imagination and nation nuilding in Antillean and Surinamese literature. In: Callaloo, 11 (1988), nr. 1, pp. 148-171. Phaf, Ineke (a). Man en vrouw zijn even ‘swietie’. In: Oso, 8 (1989), nr. 1, mei, pp. 109-114. Phaf, Ineke (b). Motivforschung altmodisch? Mit der Mulattin zu einem karibischen Nationaltext. In: Karl Kohut (ed.), Rasse, Klasse und Kultur in der Karibik. Frankfurt a. M.: Klaus Dieter Vervuert, 1989, pp. 85-98. Phaf, Ineke. Women writers in the Dutch-speaking Caribbean: Life Long Poem in the tradition of the Surinamese Granmorgu (New Dawn). In: Selwyn R. Cudjoe (ed.), Caribbean women writers: essays from the First International Conference. Wellesley, Mass.: Calaloux. Publications, 1990, pp. 357-364. Phaf, Ineke. Imaginación caribeña y construcción de la nación. Translación: María Teresa Ortega. In: Anales del Caribe La Habana: Casa de las Américas, 1991, pp. 157-89. (Centro de Estudios del Caribe, 11.)


Phaf, Ineke. Actualizando el viaje de Stedman: el retorno improvisto del ‘matrimonio surinamense’. In: Dispositio, 17 (1992), nrs. 42-43, pp. 135-163. Phaf, Ineke. La introducción emblemática de la nación mulata: el contrapunteo híbrido en las culturas de Suriname y Cuba. Revista de Crítica Literaria Latinoamericana, 19 (1993), nr. 38, pp. 195-215. Phaf, Ineke. Ut pictura poesis: the avenue at Middelharnis, 1689. In: Festschrift für Prof. Dr. Gisela Beutler. Berlin: Freie Universität Berlin, 1995, pp. 147-56. (Neue Romania 16.) Phaf, Ineke. Adyosi versus Sunrise Inn: el paisaje alternativo del Caribe no-hispánico. In: Ineke Phaf (ed.), Creole presence in the Caribbean and Latin América/Presencia criolla en el Caribe y América Latina. Frankfurt a. M.: Vervuert, 1996, pp. 99-128. Ook bewerkt als ‘Plantation emblems in the Dutch 17th century: Helman's contrastive analysis.’ In: Kamau Brathwaite and Timothy J. Reiss (eds.), Annals of scholarship: Sisyphus and Eldorado: magical and other realisms in Caribbean literature. 12 (1997), nrs. 1-2, pp. 113-121. Phaf, Ineke. Republican code, working conditions, and cross-cultural hybridity in the literature of Suriname


154 and Cuba. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by A. James Arnold. Subeditors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 375-391. Phaf-Rheinberger, Ineke (a). The contemporary Surinamese novel. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 527-541. Phaf-Rheinberger, Ineke (b). An Enlightenment essay on the colony of Suriname. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 491-503. Pickett, Philip. Flecha the Elder, Flecha the Younger: the Ensaladas. In: Las Ensaladas [tekstboek bij de gelijknamige CD. L'Oiseau-Lyre 444 810-2, London 1997], pp. 4-6. Pieters, Florence, Goos van der Sijde & Ronald van Weeren, Maria Sybilla Merian: kunstenares en biologe. In: Artis, 42 (1997), nr. 6, maart-april, pp. 178-183. Pinas, Ronald L. Anansi nanga a ston san abi barba. Naverteld door -. [Illustraties Carolyn Dyk. Nederlandse vertaling: Dorothy Wong Loi Sing. Samenstelling: John Wilner.] Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1995. (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Pistorius, Thomas. Korte en zakelyke beschryvinge van de colonie van Zuriname, .../ Waar agter gevoegt is, echt, omstandig en naauwkeurig verhaal van de gepleegde moord aan ... den Heer van Sommelsdyk, Gouverneur, en het doodelyk kwetzen van de heer L. Verboom, Commandeur van de colonie van Zuriname. Meestendeels uit eigene langduurige ondervindinge opgemaakt door -. Te Amsterdam: by Theodorus Crajenschot, boekverkooper, 1763. Ploeger, Jan. Frederik Oudschans Dentz (Leeuwarden, 3 september 1876 Claremont, bij Kaapstad, 19 juli 1961). In: Jaarboek van de Maatschappij der Nederlandse Letterkunde te Leiden 1961-1962. Leiden: E.J. Brill, 1962, pp. 38-47. Plotkin, Mark J. In de leer bij de Sjamanen: een botanicus op zoek naar nieuwe medicijnen in het Amazone regenwoud. [Rijswijk: Elmar, 1995.] Poel, Ieme van der. Hoe zwaar weegt de Larousse?: interculturele problematiek in de Franstalige literatuur van Noord-Afrika. In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 33-45. Poel, Ieme van der. Burgers van de Franse taal. [Amsterdam]: Vossiuspers UvA, 2001. (Inaugurele rede.) Polak, J.A. Historisch overzicht van de goudindustrie in Suriname. 's-Gravenhage: Nijhoff, 1908. Polanen, J.V.D. Herinneringen aan mijn vader, Johannes Hendrik Nelson Polanen: de eerste neger-hoofdonderwijzer in Suriname (1882-1939). Paramaribo: 1982. Polimé, Thomas. Banden met het bos. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber. Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 24-37.


Polimé, Thomas. Dood- en begrafenisrituelen bij de Ndjuka. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 71-73. Polimé, Thomas. Reproductieve rituelen van de Ndyuka. In: Oso, 19 (2000), nr. 2, november, pp. 241-259. Poll, Willem van de. Koninklijk bezoek, Suriname. 's-Gravenhage/Bandung: W. van Hoeve, [1956]. Polman, Maria Elisabeth. De keerzijde van het leven: Anton van Duinkerken als literatuurcriticus bij De Tijd (1927-1952): een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Letteren. Nijmegen: Valkhof Pers, 2000. (Diss.) Pont, Johan. Dichtvormen in de Surinaamse letterkunde. In: De Ware Tijd, 7 oktober 1961. Pos, H. Toneel in Suriname. In: Schakels, 1 November 1954, No. 82-S-18, pp. 1-4. Pos, Hugo. In memoriam W.L. Salm 12-9-1901 - 24-2-1963. In: NWIG, 43 (1964), nr. 2, februari, pp. 100-102. Pos, H. (red.) (a). De jonge Surinaamse literatuur. [Speciaal nummer van:] Tirade, 17 (1973), nr. 189, september. Pos, Hugo (b). Inleiding tot de Surinaamse literatuur. In: Tirade, 17 (1973), nr. 189, september, pp. 396-409. Pos, Hugo (a). De jonge Surinaamse literatuur. In: Sticusa Journaal, 4 (1974), nr. 6, 1 oktober, pp. 3-13. Pos, Hugo (b). In memoriam René A. de Rooy. In: Sticusa Journaal, 4 (1974), nr. 8, 31 december, pp. 13. Pos, Hugo. Surinaamse Literatuur werd geschreven door Ingezetenen & Ballingen. In: Bzzlletin, 5 (1976) nr.


155 40, november (Surinamenummer), pp. 13/1-15/3. Pos, Hugo. De Surinaamse letteren. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 412-426. Pos, Hugo. De jonge literatuur van Suriname: een uiting van zelfrespect. In: De Tijd, 6 juli 1979, pp. 25-26. Pos, Hugo. Een bewustwording beschreven: Hoop en wanhoop in de Westindische literatuur. In: De Tijd, 18 april 1980, p. 37. Pos, Hugo. Bij het overlijden van Bernardo Ashetu. In: Jere, 8 (1982), nr. 50, augustus/september, p. 5. Pos, Hugo. De opkomst van de Surinaamse literatuur 1945-heden. In: Oso, 2 (1983), nr. 1, mei, pp. 11-17. Pos, Hugo. Inleiding. In: Jorg Funke & Lourina de Voogd (red.), Literatuur en talen van Suriname: een kennismaking. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1984, pp. 9-13. Pos, Hugo. Surinaams en Nederlands: de tweedeling van de Surinaamse literatuur. In: De Gids, 148 (1985), nr. 3/4, pp. 297-304. Pos, Hugo. Naïef nationalisme. In: De Groene Amsterdammer, 12 november 1997. Pos, Hugo. Reizen en stilstaan. Amsterdam: In de Knipscheer, 1988. Pos, Hugo. In triplo: autobiografie. Amsterdam: In de Knipscheer, 1995. Pos, Hugo. De ongewisse tijd. Haarlem: In de Knipscheer 1999. Post, Paul. 1827: de schilder-acteur Johannes Jelgerhuis begint de publikatie van zijn boek Theoretische Lessen over de Gesticulatie en Mimiek: de naweeën van de classicistische speeltrant. In: R.L. Erenstein (hoofdred.), Een theatergeschiedenis der Nederlanden: tien eeuwen drama en theater in Nederland en Vlaanderen. Redactie D. Coigneau e.a. Amsterdam. Amsterdam University Press, 1996, pp. 396-409. Potter, Peter. Een overzicht van de moderne Surinaamse literatuur. Den Haag 1982. (Doctoraalscriptie.) Praamstra, Olf. De neerlandistiek in Zuid-Afrika. In: Nieuw Letterkundig Magazijn, 16 (1998), nr. 1, mei, pp. 3-5. Preedy, S.E. Negers in de Nederlanden, 1500-1863. Nijmegen: Masusa, 1984. Price, Richard (ed.) (a). Maroon societies: rebel slave communities in the Americas. Garden City, N.Y: Anchor Press, 1973. (Anchor books, no. 954.) Price, Richard (b). Avenging spirits and the structure of Saramaka lineages. In: Bijdragen tot de Taal-, Landen volkenkunde, 129 (1973), afl. 1, pp. 86-107. Price, Richard. Saramaka social structure: analysis of a Maroon society in Surinam. Rio Piedras: University of Puerto Rico, 1975. (Caribbean Monograph Series No. 12.) Price, Richard. The Guiana Maroons: a historical and bibliographical introduction. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1976. (Johns Hopkins studies in Atlantic history and culture.) Price, Richard (a). De Marrons van Suriname: een historische inleiding. Translated by Henna Malmberg-Guicherit, Miriam Sterman and W. van Wetering. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1979, nr. 28, juli, pp. 10-54. Price, Richard (b). Kwasimukamba's gambit. In: Bijdragen tot de Taal-, Landen Volkenkunde, 135 (1979), pp. 151-169. Price, Richard (a). First-time: the historical vision of an Afro-American people. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, [1983].


Price, Richard (b). To slay the hydra: Dutch colonial Perspectives on the Saramaka Wars. Ann Arbor: Karoma, 1983. Price, Richard. Alabi's world. Baltimore and London: The Johns Hopkins University Press, 1990. (Johns Hopkins studies in Atlantic history and culture.) Price, Richard. The miracle of creolization: a retrospective. In: NWIG, 75 (2001), no. 1 & 2, pp. 35-64. Price, Richard (bewerking en inleiding) & Chris de Beet (transcriptie en vertaling). De Saramakaanse vrede van 1762: geselecteerde documenten. Utrecht: Centrum voor Caraïbische studies, Instituut voor culturele antropologie, Rijksuniversiteit Utrecht, 1982. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 8.) Price, Richard & Sally Price. John Gabriel Stedman's collection of 18th-century artifacts from Suriname. In: NWIG, 53 (1978-79), pp. 121-140. Price, Richard & Sally Price. John Gabriel Stedman's ‘Journal of a voyage to e

the West Indies in y _ year 1772. in a poetical epistle to a friend’. In: NWIG, 59 (1985), nr. 3 & 4, pp. 185-196. Price, Richard & Sally Price. Two evenings in Saramaka. With musical transciptions by Kenneth M. Bilby. Chicago [etc.]: The University of Chicago Press, 1991.


156 Price, Sally. Co-wives and calabashes. 2nd ed. Ann Arbor: The University of Michigan Press, [1993]. Price, Sally and Richard. Afro-American arts of the Suriname rain forest. Berkeley, London: University of California Press, [1980]. Price, Sally & Richard Price. Maroon arts: cultural vitality in the African diaspora. Boston: Beacon Press, [1999]. Priester, L.R. De Nederlands houding ten aanzien van de slavenhandel en slavernij, 1596-1863: het gedrag van de slacenhandelaren van de Commercie Compagnie van Middelburg in de 18e eeuw. Middelburg: Commissie Regionale Geschiedbeoefening Zeeland, 1987. (Scriptiereeks CRGZ nr. 2.) Prins Bernhard. Vijftig toespraken. Amsterdam: W. ten Have/Prins Bernhard Fonds, 1961. Prins-S'Jacob, Anneke. Aphra Behn, Suriname and the critics. In: Oso, 3 (1984), nr. 1 (may), pp. 127-135. Procee, H. Over de grenzen van culturen: voorbij universalisme en relativisme. Meppel/ Amsterdam: Boom, 1991. (Diss.) Propp, Vladimir Ja. Morphologie du conte. Traduit du Russe par Claude Ligny. Paris: Gallimard, 1970. (Bibliotheque des sciences humaines.) Punwasi, M. Ramlila: de strijd tussen twee goden. In: Suriname [nieuwsblad], nr. 128186/9-3-1971. Putten, Adriaan van. De Lawa-spoorweg: een voortijdige poging tot industrialisatie. In: Oso, 9 (1990), nr. 1, pp. 57-74. Putten, Laddy van. Tussen twee werelden. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber. Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 16-23. Ook in: Mededelingen van het Surinaams Museum, 1992, nr. 49, december, pp. 9-15. Putten, L. van. Aanwinsten artefacten 1994. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1997, nr. 54, december, pp. 68-71. Putten, Laddy van & Janny Zantinge. Let them talk: de historische ontwikkeling van de kleding van de creoolse vrouw. [Paramaribo: Stichting Surinaams Museum, 1988]. (Mededelingen van het Surinaams museum, 43.) [Quandt, Christlieb]. Nachricht von Suriname und seinen Einwohnern sonderlich den Arawacken, Warauen und Karaiben, von den nüzlichsten Gewächsen und Thieren des Landes, den Geschäften der dortigen Missionarien der Brüderunität und der Sprache der Arawacken. Görlitz: Burghart, [1807]. [Fotomechanische herduk: Amsterdam: Emmering, 1968.] Quay, P.P. de. De genoegzaamheid van het natuurlijk gezond verstand: prijsverhandelingen over godsdienst, zedenkunde en burgerlijke maatschappij in Nederland aan het einde der 18e eeuw. Den Haag: Sdu, 2000. (Nederlandse cultuur in Europese context, monografieën en studies, 19; IJkpunt 1800, 4.) Raalte, Jan van. Zoektocht naar vrede voor de stad: Over de betekenis van de Stadszending in Paramaribo sinds 1869. Paramaribo: Stadszending der EBGS, 1999. Raes, Hugo, Paul de Wispelaere & Piet van Aken (red.). Wereld in teksten, Deel 6: bloemlezing voor het tweede determinatiejaar V.S.O. en complementaire optie Nederlands & voor het normaal onderwijs. Brussel/Amsterdam: Manteau, 1977. Raghoebier, R. Sanskriti ki baten: bijdragen tot de kennis van de Hindostaanse Cultuur in Suriname. Paramaribo: Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur, Afdeling Cultuurstudies, 1987.


Raijmann, Mildred (samenstelling). Winti-religie in Suriname en Nederland: een bibliografie (1970- 1991). Amsterdam: Discom, 1992. ([Nederlandse Bibliografische Studies], 11.) Ralegh, Sir Walter. The discoverie of the large and beautiful Empire of Guiana. Edited from the original text with introduction, notes and appendixes of hitherto unpublished documents by V.T. Harlow. London: The Argonaut Press, 1928. Rambaran, Hari & Hans Ramsoedh. Concepten en praktijken onder Surinaamse hindoes in relatie tot de dood. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 40-49. Ramchand, Kenneth. The West Indian novel and its background. 3th ed. London: Faber and Faber, 1974. Ramchand, Kenneth. West Indian literary history: literariness, orality and periodization. In: Callaloo, 11 (1988), no. 1, winter, pp. 95-110. Ramcharan, Chandredath. Het verloren paradijs India. [S.l. (Suriname): s.a.] Ramdas, Anil. De papegaai, de stier en de klimmende bougainvillea: essays. Amsterdam: De Bezige Bij, 1992.


157 Ramdas, Anil (a). In mijn vaders huis. Amsterdam/'s-Gravenhage/Hilversum: Jan Mets/ Novib/ VPRO, 1993. Ramdas, Anil (b). Zandpaden: ‘Alle wegen van Suriname lopen dood’. In: De Groene Amsterdammer, 3 maart 1993. Ramdas, Anil. In mijn vaders huis II. Amsterdam/'s-Gravenhage/Hilversum: Jan Mets/ Novib/ VPRO, [1994]. Ramdas, Anil. Het misplaatste chauvinisme van de achterblijvers. In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 23-31. Ramdas, Anil. Waar bleef het referendum over onafhankelijkheid van Suriname? In: Vrij Nederland, 9 december 2000, pp. 10-12. Ramdas, Anil & Fred van Dijk. Een Surinaamse ballade: ‘Wel de snack maar niet de saus’. Amsterdam: De Bezige Bij, 1995. Ramdhanie, Biendoe & Leo Visscher. Surinaamse literatuur tussen wal en schip. In: Allochtonenkrant, 30 mei 2001. Ramdin, Albert. Het ontstaan van Hindostaanse organisaties in Suriname in de periode 1900-1940. In: SWI-Forum, 6 (1989), nr. 2, pp. 53-66. [Ramlal, D en R. Samlal.] Sarnami Hindi: een eenvoudige handleiding. Utrecht: Stichting Landelijke Federatie van Welzijnsstichtingen voor Surinamers, 1977. Ramsoedh, Hans. Suriname 1933-1944: koloniale politiek en beleid onder gouverneur Kielstra. Delft: Eburon, 1990. (Diss.) Ramsoedh, Hans (a). Helmans politieke kruistochten. In: Oso, 14 (1995), nr. 1, april, pp. 22-36. Ramsoedh, Hans (b). Rumcola en Yankee-dollars. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 135-147. Rappa. Ons volkslied. In: Bro, nr. 2, 1990, pp. 43-45. Rappa. Brief aan Michiel van Kempen, dd. 7 okt. 1988. In: Privé-Domein van de Surinaamse letteren: het Surinaamse literatuurbedrijf in egodocumenten en verspreide teksten. Samengesteld, van een inleiding en toelichtingen voorzien door Michiel van Kempen. Stichting Surinaams Museum/ Stichting Volkslectuur, Paramaribo 1993 (Mededelingen van het Surinaams Museum, 1993, nr. 51, november), p. 52-54. Rappa. Leesduivels allemaal. In: Nederlands in Suriname, 3 (1998), nr. 1, april, pp. 9-12. Ras, J.J. De schending van Soebadra: Javaans schimmenspel. Volgens de Soerakartase traditie bewerkt door Ki Kodiron. Vertaald uit het Javaans en van toelichtingen voorzien door -. Amsterdam: Meulenhoff, [1976]. (De Oosterse bibliotheek 1.) Ravales, Robin. C.C.S. nog steeds koloniaal. Maar ook daar begint het te dagen. In: De Vrije Stem, 10 april 1965. Ravales, R. Tigri tron Anansi asi - Tijger als paard van Anansi. In: Suralco Magazine, 3 (1972), nr. 4, april, pp. 12-15. Ravales, R. Ontwikkeling van de letterkunde. In: 100 jaar Suriname: gedenkboek i.v.m. een eeuw immigratie (1873 - 5 juni - 1973). Onder red. van J.H. Adhin. Paramaribo: Nationale Stichting Hindostaanse Immigratie, 1973, pp. 167-170. Ravales, R. Zó gaan wij het samen doen. Paramaribo: Onderministerie voor Kultuur, 1980. Recueil van egte stukken en bewijzen door Salomon Duplessis geweese Raad van Policie en Criminele Justitie in de Colonie van Suriname, en door andere; tegen Mr. Jan Jacob Mauricius, Gouverneur Generaal over de Colonie van Suriname; als mede door de Sociëteit van Suriname, rivieren en districten van


dien collonel over de militi aldaar en door den selve gouverneur Mauritius, tegen den gemelde Du Plessis en andere. Amsterdam 1752. (5 dln) Redmond, Roline. Zwarte mensen in kinderboeken. Den Haag: Nederlands Bibliotheek en Lektuur Centrum, 1980. (Buiten het boekje 19.) Redmond, Roline. Taal, macht en cultuur: machtsverhoudingen in een Afro-Caribische roman. Utrecht: ISOR, 1993. (Diss.) Redmond, Roline [samenstelling]. Van Coppename tot Niagara: verhalen en gedichten van zwarte en migrantenvrouwen. [Illustraties: Monica Resowidjojo & Haidy Cameron. Voorwoord: Wim Renes.] Gemeente Den Haag, Dienst Bibliotheek en Archief, [1998]. Redmond, Sophie. 4 toneelstukken. Bijeengebracht door Thea Doelwijt. Paramaribo: YWCA, 1972. Reen, Ton van (samenstelling) (a). Heksen en helden: verhalen uit de geschiedenis van de Lage Landen. Amsterdam/Antwerpen: Piramide, 1998.


158 Reen, Ton van (samenstelling) (b). Ridders en rebellen: verhalen uit de geschiedenis van de Lage Landen. Amsterdam/Antwerpen: Piramide, 1998. Reen, Ton van (samenstelling). Oorlog: 63 schrijvers over oorlog en vrede. Met een inleiding van Koos van Zomeren. Breda: De Geus, 2001. Reglement der lees-vereeniging Keur van Letteroogst te Paramaribo. [Paramaribo: DAG, 1936.] Reijerman, Meike. ‘Sranan konde a no paradijs!’: (Suriname ist kein Paradies!): Konstruktion von Lokalität in Populärer Musik der Saramaka-Maroons. [Amsterdam]: Universiteit van Amsterdam, 1997. (Doctoraalscriptie.) Reijerman, Meike. ‘Sranan kondre a no paradijs: De constructie van localiteit in de populaire muziek van de Saramaka. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 59-82. Reinsma, R. Een merkwaardige episode uit de geschiedenis van de slavenemancipatie. Den Haag: Van Goor, [1963]. Reiziger, J.A.H. Jhr. Mr. Titus Anthony Jacob van Asch van Wijck, Gouverneur van Suriname 1891-1896, Minister van Koloniën 1901-1902. In: Surinaamsche Almanak voor het Schrikkeljaar 1904. Paramaribo: Morpurgo, [1903], pp. 11-27. Rellum, Tom. [Bespreking van Mange ghat pe jiwan jhele Kahen naw samundar khewe/ Wie wil wonen op de oever Waarom koerst hij naar de zee van Jit Narain en Kab ke yaad van Chitra Gajadin.] In: Oso, 4 (1985), nr. 1, mei, pp. 109-113. Rellum, Tom. [Bespreking van Rabin Gangadin, De Surinaamse literatuur en Landgenoten]. In: Oso, 6 (1987), nr. 1, mei, pp. 99-102. Rellum, Tom R. Double play as discourse: a discursive approach to the Dutch Caribbean novel. Weiden und Regensburg: Eurotrans-Verlag, [1997]. (Kultur und Kunst, 2.) (Diss.) Renault-Lescure, Odile, Fran oise Grenand & Eric Navet. Contes amérindiens du Guyane. Textes recueillis, transcrits et traduits. Illustrations Frits Stjura. Paris: Conseil International de la Langue Fran aise, 1987. (Fleuve et flamme.) Rens, Lucien Leo Eduard. The historical and social background of Surinam's negro-English. Amsterdam: North-Holland Publ. Co., 1953. (Diss.) Rens, Lieven. De betekenis van Gerard Knuvelder. In: Ons Erfdeel, 26 (1983), nr. 5, november-december, pp. 698-705. Rens Sr., Ronny. Bruma: de man die het nationalisme bracht maar zelf ook weer doofde. In: Obsession, 4 (2000), nr. 3, november/december, p. 16. Rensch, Stanley. De nationale alfabetisatiecampagne een mislukking. In: Brandpunt, 1 (1985), nr. 3, 5 juli-12 juli, pp. 6-7. Renselaar, H.C. van. Een laku-pree. In: Tongoni 2, (Vox Guyanae, 3 (1959), nr. 6, oktober), pp. 37-47. Renselaar, H.C. van (a). De doe en zijn erfgenamen. In: Oost & West, 56 (1962-63), nr. 5, januari 1963, pp. 12-13. Renselaar, H.C. van (b). Colin, profeet van Coronie. In: Uit Suriname's historie. Paramaribo/ Amsterdam: Surinaamse Historische Kring/ Sticusa, 1963, pp. 20-24. Renselaar, H.C. van (c). Nationalisme in Suriname. In: Oost & West, 57 (1963-64), nr. 3, november 1963, pp. 12-15. Renselaar, H.C. van. Théodore Bray, planter and draughtsman in Surinam. In: Tropical Man, 1 (1968), pp. 140-152. Richard, R. Mr. Hendrik Jacob Koenen (1809-1874). Amstelveen: 1989. (Doctoraalscriptie.)


[Richter, Friedrich Anton.] Vater Richter: wie aus einem Häuslersohn des Erzgebirges ein Missionar wurde. Gnadau: Verlag der Unitäts-Buchhandlung, [ca. 1918]. Ridder, J. Herman de. Een levensteeken op een doodenveld. Schoonhoven: S.E. van Nooten, 1857. Riemens, Leo. Elseviers groot operaboek. Amsterdam/ Brussel: Elsevier, 1974. Rier, C.P. Na veertig jaren: voorlezing gehouden op den 41sten Emancipatiejaardag van de kolonie Suriname, in de loge ‘Concordia’ te Paramaribo, op den 1sten Juli 1904. Paramaribo: C.P. Rier, 1904. Riesz, János. Einleitung: zur Omnipräsenz nationaler und ethnischer Stereotype. In: Komparatistische Hefte, nr. 2 (1980), Literarische Imagologie - Formen und Funktionen nationaler Stereotype in der Literatur, pp. 3-11. Rigney, A. Narrativity and historical representation. In: Poetics Today, 12 (1991), nr. 3, pp. 591-605.


159 Rijk van Ommeren, H.N. van. Harry Johan van Ommeren 1879-1923. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 150-166. Rijnaars, Engelbertus. Het pand der goden. In: Spectrum, 5 (1948-49), nr. 5, juni 1948, pp. 141-143. Rijsdijk, Elvira. Kamla Sukul: van radio, t.v. naar toneel en film: ‘Ik blijf doorgaan, want werken kan nooit slecht zijn.’ In: De Ware Tijd, 2 oktober 1996. Riko, A.J. Ons rijk Suriname: schetsen voor Neêrlands volk, zijn handel en nijverheid. Rotterdam: Nijgh & Van Ditmar, 1883. Rivière, Peter. Marriage among the Trio: a principle of social organisation. Oxford: Clarendon Press, 1969. (Diss.) Rivière, Peter. The political structure of the Trio Indians as manifested in a system of ceremonial dialogue. In: T.O. Beidelman (ed.), The translation of culture: essays to E.E. Evans-Pritchard. London: Tavistock, 1971, pp. 293-311. Rivière, Peter. A report on the Trio indians of Suriname. In: NWIG, 55 (1981), no. 1/2, augustus, pp. 1-38. Rivière, Peter. Individual and society in Guiana: a comparative study of Amerindian social organization. Cambridge: Cambridge University Press, 1984. (Cambridge studies in social anthropology, 51.) Robertson, Ian E. Berbice and Skepi Dutch: a lexical comparison. In: Tijdschrift voor Nederlandse taalen letterkunde, 105 (1989), nr. 1, pp. 3-21. Robertson, Ian. Some patterns of language use in the period of transition from Dutch to British rule in the Guiana colonies. In: International Journal of the Sociology of Language, 85 (1990), pp. 51-60. Robles, E.J. [25 jaar Teroenga.] In: Teroenga, 26 (1964-65), nr. 1, november 1964, p. 3. Robles, E.J. In memoriam Philip Abraham Samson. In: Teroenga, 27 (1965-66), nr. 4, juli 1966, pp. 2-3. Robles, Ellin. Kun je ook een gewoon Nederlands stuk schrijven? De ‘tweetaligheid’ van Thea Doelwijt. In: Surplus, 3 (1989-1990), nr. 2, mei-juni 1989, p. 6. Rochefort, Charles de. Histoire naturelle et morale des Iles Antilles de l'Amerique. Rotterdam: Arnout Leers, 1658. Rochefort, Charles de. Natuurlyke en zedelyke historie van d'eylanden en de voor-eylanden van Amerika. Met eenen Caraïbaanschen woordenschat. [Vertaald uit het Frans van 1658 door H. Dullaart.]. Rotterdam: Arnout Leers, 1662. Rodenko, Paul. Poëzie bij de donkere oorsprong. In: Paul Rodenko, Over Hans Lodeizen. Tussen de regels. De sprong van Münchhausen. Op het twijgje der indigestie. Bezorgd door Koen Hilberdink. Amsterdam: Meulenhoff, 1991, (Verzamelde essays en kritieken 1), pp. 289-297. Rodriguez, Luz. De droom van de rede: is de Latijns-Amerikaanse literatuur belangrijk? [Leiden]: Rijksuniversiteit Leiden, 1998. (Inaugurele rede.) Rodríguez-Luis, Julio. Literary production in the Hispanic Caribbean. In: Callaloo, 11 (1988), no. 1, winter, pp. 132-146. Roegholt, Richter. De geschiedenis van De Bezige Bij 1942-1972. Amsterdam: De Bezige Bij, 1972. Roemer, Astrid H. Rabin Gangadin, een zeldzaam dichter. In: Boskopoe, 8 (1982), nr. 5, juni, p. 7. Roemer, Astrid (samenstelling). Het vrolijke meisje. Amsterdam: Arena, 1995. Roest, B. Kupido: R.K. in de Marataka. Nieuw Nickerie: 1992.


Roggeman, Willem M. Gesprek met Bea Vianen. In: De Vlaamse Gids, 62, (1978), nr. 3, mei-juni, (Bea Vianen-nummer), pp. 4-15. Roggeman, Willem M. Albert Helman. In: Willem M. Roggeman, Beroepsgeheim 4: gesprekken met schrijvers. Antwerpen: Soethoudt & Co 1983, pp. 75-95. Rolfes, Irene. Boni: een bibliografie. Leiden: [KITLV/ Caraf], 1989. Rolfes, Irene. Bibliografie. In: Mutyama 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 96-104. Rolfes, Irene. Suriname: a bibliography 1989-1995. Leiden: KITLV Press, 1997. (Caribbean Bibliographies) Romaanse spelling van het Sarnami: rapport van de spellingscommssie Sarnámi. Paramaribo: Ministerie van Onderwijs, Wetenschappen en Cultuur, 1984. Romeny, Robertine (a). Chitra Gajadin: ‘Ik kan niets verzinnen en dat vind ik heel erg.’ In: De Ware Tijd Literair, nr. 545, 22 augustus 1998. Romeny, Robertine (b). ‘Ga, ga die last van Surinamer dragen!’ In: De Ware Tijd Literair, nr. 523, 21 maart 1998. Ook in Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Para-


160 maribo: Okopipi, 2001, pp. 172-176. Romijn, Aart en L.H. Stronkhorst (samenstelling). Ontmoeting. I: een bundel proza en poëzie ten dienste van het V.H.M.O. Baarn: Bosch & Keuning, [1959]. Romondt, Alice C. van. Bibliography of Caribbean literature in English from Suriname, the Netherlands Antilles, Aruba, and the Netherlands. In: Caribbean literature from Suriname, the Netherlands Antilles, Aruba, and the Netherlands: a special issue. Callaloo, 21 (1998), nr. 3, pp. 704-713. [Ronhaar-Rozema, Hanneke]. Anansi-tori's: rol en functie van het Surinaamse volkssprookje. [Wormer: Nederlands Volkskundig Genootschap, 1979]. (Uitgegeven als nummer van: Neerlands volksleven, 29 (1974), nr. 4.) Roo, B. Jos de. De tijd zal het leren. Paramaribo: Instituut voor de Opleiding van Leraren, 1974. Roo, B. Jos de. Beknopte bio- en bibliografie. In: René de Rooy, Verworpen vaderland. Amsterdam: Meulenhoff, 1979, (Meulenhoff Editie E 572), pp. 113-115. Roo, Jos de. Antilliaans literair logboek. Zutphen: De Walburg Pers, 1980. Roo, Jos de. Shrinivási? Suriname's bekendste dichter. In: Amigoe Kerstkrant 1985. Roo, Jos de. Surinaamse dichter Shrinivási: ‘Ik wil dichtend het vergezicht van de komende harmonie tonen’. In: Trouw, 26 januari 1986. Roo, Jos de. Hugo Pos. In: Uitgelezen 10. Reakties op boeken. Onder verantwoordelijkheid van de Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing. Den Haag: NBLC, 1988, pp. 190-195. Roo, Jos de. Van konehin tot pletter; van kapitalist tot revolutionair: het beeld van makambas in elf Antilliaanse romans. In: Drie Curaçaose schrijvers in veelvoud: Boeli van Leeuwen, Tip Marugg, Frank Martinus Arion. Onder redactie van Maritza Coomans-Eustatia, Wim Rutgers, Henny E. Coomans. Zutphen: Walburg Pers, 1991 pp. 64-87. Roo, Jos de. De droomgestalte van de navelstreng. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5. Lou Lichtveld - Albert Helman - negentig jaar, pp. 55-57. Herdrukt in: Mutyama, 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 55-59. Roo, Jos de. Het geweten van de hele wereld. In: Trouw, 12 juli 1996. Roo, Jos de. De verdwenen melk van café au lait: Cola Debrot en Tip Marugg als gecreoliseerde auteurs. In: Tussenfiguren: schrijvers tussen de culturen. Elisabeth Leijnse & Michiel van Kempen, redactie. Amsterdam: Het Spinhuis, 1998, pp. 163-175. Roo, Jos de. Antillean literary criticism: Caribbean vs. Dutch Approaches. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 2. English and Dutch-speaking regions. James A. Arnold (ed.). Subeditors Vera M. Kutzinski, Ineke Phaf-Rheinberger. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 2001, pp. 645-650. Roo, Jos de & Albert Helman. Groot geld tegen klein geld: de voorgeschiedenis van Sticusa, uitgeg. op 26 februari 1988 t.g.v. de herdenking van de oprichting van Sticusa op 26 februari 1948. Interviews: Jos de Roo; redactie: Albert Helman en Jos de Roo. Amsterdam: Stichting voor Culturele Samenwerking, [1988]. Roon, Eddie van. Particuliere onafhankelijkheid of overheidsregulering?: een historische beschouwing over het internationale culturele beleid van Nederland in de periode 1945-1960. [Leiden 1989]. (Doctoraalscriptie.)


Roos, Henriette. Literêre Geskiedskrywing en/as persoonlike perspektief. In: Journal for literary studies/Tydskrif vir Literatuurwetenskap, 10 (1994), nr. 3/4, pp. 330-343. Roos, Henriette. Dáárom letterkunde, dáárom Afrikaanse letterkunde. Pretoria: Universiteit van Suid-Afrika, 1996. Rooy, René de. Contemporaine literatuur in Suriname. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 100-104. Rooy, René de. Verworpen vaderland. Amsterdam: Meulenhoff, 1979. (Meulenhoff editie. E, 572.) Rooy, Wesley de & Marein van Schaaijk. Ekonomische ontwikkeling van Suriname. Paramaribo: VACO, 1983. Rosalia, Rene Vicente. De legale en kerkelijke repressie van Afro-Curaçaose volksuitingen: een case-study van het tambú. [Tekeningen: Marwin Ricardo. Met muzikale annotaties: Erwin Prudencia.] [Amsterdam: Centrale Drukkerij Universiteit van Amsterdam], 1996. (Diss.) Rossum, E.A. van. Emancipation jubilee in Surinam, Dutch Guiana, on 1st and 2nd July 1913. With


161 illustrations, sermons, songs and music. Written and compiled by -. Paramaribo: H.B. Heijde, [1913]. Rost, Nico. De negerhut van De Kom. In: Critisch Bulletin, 14 (1934), dl. II, juli/augustus 1934, pp. 785-788. Roth, W.E. An inquiry into the animism and folk-lore of the Guiana Indians. Washington: Bureau of American Anthropology, 1915. (30th annual report) Rountree, S. Catherine. Saramaccan grammar sketch. Paramaribo: Summer Institute of Linguistics, 1992. (Languages of the Guianas, 8.) Rücker, Elisabeth. William T. Stearn. Maria Sibylla Merian in Surinam: Kommentar zur Faksimile-Ausgabe der ‘Metamorphosis Insectorum Surinamensium’ (Amsterdam 1705): nach den Aquarellen in der Royal Library, Windsor Castle: based on original watercolours in the Library Windsor Castle = commentary to the facsimile edition of ‘Metamorphosis Insectorum Surinamensum’ (Amsterdam 1705). [Translated of the original Latin text into German by Gerhard Worgt; translated from English into German by Beatrice Flad-Schnorrenberg; translated from German into English by Sarah O'Brien-Twohig. London: Pion, 1982. Rüffer, H. Lichtbilder aus Wanica nach den Berichten des Missionars. 2. Auflage, 4.-9. Tausend. [Herrnhut: Verlag der Missionsbuchhandlung, 1928.] Ruiter, Frans. Het pantheon van de Nederlandse literatuur in 150 brokstukken. In: Vrij Nederland, 12 juni 1993. Ruiter, Frans & Wilbert Smulders, Literatuur en moderniteit in Nederland 1840-1990. Amsterdam/ Antwerpen: De Arbeiderspers, 1996. Runs, Alfred. Ontwikkeling van het bibliotheekwezen in Suriname. In: Infobijlage Immigranten, Bijlage bij Infobulletin 12. 's-Gravenhage: NBLC, 1985 (19 maart), pp. 8-11. Russel, R. (a). De verpletterde droom: een tour de farce. In: Kolibri, 1 [1971], nr. 2, pp. 7-11. Russel, V. [Rodney] (b). Wajono, een (echte) bespreking. In: Kolibri, 1 [1971], nr. 3, pp. 18-25. Rutgers, G.W. De dichter Trefossa en de Surinaamse literatuur. In: Ons Erfdeel, 21 (1978), nr. 3, mei-juni, pp. 333-342. Ook in: Wim Rutgers, Dubbeltje lezen, stuivertje schrijven: over Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Oranjestad/Den Haag: Charuba/Leopold, 1986, pp. 44-57. Rutgers, G.W. (a). Zuidamerikanen op de leba-jacht in Zweden. In: Ons Erfdeel, 24 (1979), nr. 2, maart/april, pp. 267-269. Rutgers, G.W. (b). Edgar Cairo: Surinaamse medicijnman. In: Ons Erfdeel, 24 (1979), nr. 2, maart/april, pp. 269-271. Rutgers, G.W. (c). Het vaderland van de dichter. In: Bange dagen, 3 (1979), pp. 19-21. Rutgers, G.W. De Nederlandstalige literatuur van Suriname en de Nederlandse Antillen in 1979. In: Ons Erfdeel, 25 (1980), nr. 3, mei/juni, pp. 424-426. Rutgers, G.W. Edgar Cairo als Taalman: van Srananman tot Eurocreool? In: Ons Erfdeel, 25 (1982), nr. 2, maart/april, pp. 236-246. Rutgers, Wim. Surinaamse poëzie van drie generaties: Helman, Löffel, Dobru, Gangadin. In: Amigoe Ñapa, 31 maart 1983. Rutgers, Wim (a). Edgar Cairo's verzamelde poëzie. In: Ons Erfdeel, 28 (1985), nr. 2, maart/april, pp. 256-258. Rutgers, Wim (b). [Bespreking van Een weinig van het andere]. In: Oso, 4 (1985), nr. 2, december, pp. 260-262.


Rutgers, Wim (a). Dubbeltje lezen, stuivertje schrijven: over Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Oranjestad/Den Haag: Charuba/Leopold, 1986. Rutgers, Wim (b). Literaire migranten: Surinaamse auteurs en de Nederlandse Antillen. In: Oso, 5 (1986), nr. 2, december, pp. 191-202. Rutgers, Wim (a). Bon dia! Met wie schrijf ik? Over Caraïbische jeugdliteratuur. Oranjestad: Charuba, 1988. Rutgers, Wim (b). Rabin Gangadin. In: Uitgelezen 10. Reakties op boeken. Onder redaktie van het Christelijk Lektuur Centrum. Den Haag: NBLC, 1988, pp. 78-86. Rutgers, Wim. Literaire passanten in de Nederlandse Antillen. In: Theo D'haen (red.), Herinnering, herkomst, herschrijving: koloniale en postkoloniale literaturen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1990, (Semaian 4), pp. 74-91. Rutgers, Wim. Letterkundig leven rond de eeuwwisseling. Oranjestad: Editorial Charuba, 1992. Rutgers, Wim (a). [Hoofdstuk] 139. 30 mei 1969: Frank Martinus Arion redt in Willemstad een kostbare


162 voorraad boeken: Nederlands-Caraïbische literatuur. In: M.A. Schenkeveld-van der Dussen (hoofdredactie), Nederlandse literatuur: een geschiedenis. Groningen: Martinus Nijhoff, 1993, pp. 801-806. Rutgers, Wim (b). De Indiaan in Albert Helman, in: Oso, 12 (1993), nr. 2, pp. 161-166. Rutgers, Wim (c). Albert Helman negentig jaar verbonden met Suriname. In: Mutyama, 4 (1993), nr. 5 (Lou Lichtveld - Albert Helman negentig jaar), pp. 25-27. Rutgers, Gerrit Willem. Schrijven is zilver, spreken is goud: oratuur, auratuur en literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba. Utrecht 1994. (Diss.) Rutgers, Wim (a). Beneden en boven de wind: literatuur van de Nederlandse Antillen en Aruba. Amsterdam: De Bezige Bij, 1996. Rutgers, Wim (red.) (b). Zingende eilanden: Caraïbische verhalen van Miguel Barnet [e.a]. Amsterdam: De Bezige Bij, 1996. Rutgers, Wim (a). Je wordt erop afgerekend. In: Neerlandica extra muros, 35 (1997), nr. 1, februari, pp. 24-32. Rutgers, Wim (b). Suriname als genezing - Eenheid als droom. In: Amigoe Ñapa, 15-1-1997. Rutgers, Wim (c). Drievoudige actualisering van het lijdensverhaal. In: Amigoe Ñapa, 15-3-1997. Rutgers, Wim (d). Een reiziger liegt altijd wat: negentiende-eeuwse passantenliteratuur over Aruba. In: Arubaans akkoord: opstellen over Aruba van vóór de komst van de olieindustrie. Ter nagedachtenis aan Dr Johan Hartog 1912-1997. Onder redactie van Luc Alofs, Wim Rutgers, Henny E. Coomans. [Bloemendaal/Den Haag]: Stichting Libri Antilliani/Kabinet van de Gevolmachtigde minister van Aruba, 1997, pp. 221-229. Rutgers, Wim (a). Dutch Caribbean literature. In: Caribbean literature from Suriname, the Netherlands Antilles, Aruba, and the Netherlands. A special issue. Callaloo, 21 (1998), nr. 3, pp. 542-555. Rutgers, Wim (b). Nestor van de Nederlands-Caribische literatuur: Surinaamse auteur Hugo Pos 85 jaar. In: Amigoe Ñapa, 14 november 1998. Rutgers, Wim (c). Brandende kaarsen om de donkere heidenwereld te verlichten: Zendingsromans over Surinames binnenland. in: Oso, 17 (1998), nr. 2, november, pp. 148-156. Rutgers, Wim (d). Op zoek naar Surinaamse normen. In: Amigoe Ñapa, 14 maart 1998. Rutgers, Wim. Ode aan Aruba. In: Albert Helman, Amor ontdekt Aruba. Schoorl: Conserve, 1999, pp. 73-82. Rutgers, Wim (a). Surinaamse dichter Michaël Slory vijfenzestig jaar: De weg van de dichter. In: Amigoe Ñapa, 25-11-2000. Ook in: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 2, pp. 24-26. Rutgers, Wim (b). Een nieuw geloof in Negerschap: Het literair nationalisme van Eddy Bruma. In: Amigoe Kerstkrant 22 december 2000. Rutgers, Wim (c). In memoriam Hugo Pos. In: Oso, 20 (2001), nr. 1, mei 2001, pp. 186-187. Rutgers, Wim (a). Bea Vianen: ‘Wonen was toch altijd trekken naar elders’. In: De Ware Tijd Literair, nr. 659, 20 januari 2001. Rutgers, Wim (b). Cándani debuteert met remigratieroman: Op eigen erf een onbekende. In: Amigoe Ñapa, 25 augustus 2001. Rutgers, Wim (c). Romandebuut over wortelonderzoek en zaaddiversificatie. In: Amigoe Ñapa, 8 september 2001.


Rutgers, Wim (d). Shrinivási 75 jaar: De dichter en zijn vaderland. In: De Ware Tijd Literair, nr. 699, 8 december 2001. Rutgers, Wim. De dichter en het woord: de Surinaamse dichter Shrinivási en zijn vaderland. Paramaribo: Okopipi, 2002. Rutgers, G.W. & Max Nord, Bestaat Antilliaanse literatuur? In: Sticusa Journaal, 10 (1980), nr. 72, 31 oktober, pp. 8-9. Sack, Albert von. Reize naar Surinamen, verblijf aldaar en terugtogt over Noord-Amerika naar Europa. Uit het Hoogduitsch [met gegrav. tit. en vign. door D. Veelwaard]. Haarlem: Erven François Bohn, 1821. (3 dln) Sack, J. Mededeelingen over den ontdekker van het Quassiehout. In: Pharmaceutisch Weekblad, 48 (1911), nr. 42, pp. 1152-1157 en nr. 43, pp. 1175-1186 en nr. 53 (1916), nr. 5, pp. 103-105. Sahtoe, Haridew. Suriname ki bhashaon ke sandarbha men Hindi ki sthiti. Delhi: Kendriya Hindi Sansthan [= Central Institute of Hindi], 1986. (Scriptie.)


163 Said, Edward W. Orientalism. London: Routledge & Kegan Paul, 1978. Said, Edward W. Cultuur & imperialisme. Vertaald door Luud Dorresteyn. Amsterdam/Antwerpen: Atlas, 1994. Sain, Guus de. Ba Anansi, prachtig spektakel. In: Toon Brouwers, Lieke van Duin, Rob Erenstein en Jaak van Schoor (red.), Dramatisch Akkoord 14: Immigrantentheater. Utrecht/Aartselaar: A.W. Bruna, 1981, pp. 49-52. Salm, W.L. Boekbesprekingen [Jo Spier, De West.] In: Eldorado, 1 (1949), nr. 2, februari, pp. 89-90. Salomon, Noël. La source de l'évocation de Paramaribo et son élaboration littéraire dans ‘El siglo de las luces’. In: Mélanges à la mémoire d'André Joucla-Ruau. Aix-en-Provence: Éditions de l'Université de Provence, 1978, Vol. 1, pp. 355-369. Salverda, Reinier. The turn of the native: literary portraits of Indonesians in Dutch colonial fiction. In: Blake Lee Spahr, Thomas F. Shannon & Wiljan van den Akker (eds.), Vantage points: Festschrift for Johan P. Snapper. Lanham: University of America Press, 1996, pp. 213-237. Samson, A.Ph. In memoriam Eduard Veterman. In: Teroenga, 7 (1946), nr. 9. Samson, H.A. Lo Tisjkach. In: Teroenga, 9 (1947-48), nr. 1, november 1947; 9 (1947-48), nr. 3, januari 1948; 9 (1947-48), nr. 4, februari 1948. Samson, H.A. [Bespreking van Fritz Rueben Rothgiesser, De betwiste bron.] In: WIG, 29 (1948), pp. 245- 246. S[amson], H.A. Een bundel verhaaltjes. In: Djogo, 3 (1960-61), nr. 3, januari/februari, p. 16. S[amson], H.A. Wij spraken met... Corly Verlooghen. In: Djogo, 5 (1962-63), nr. 3, januari/februari 1963, pp. 9-11. S[amson], H.A. Boeken: Dichtbundel [bespreking van Slagveers Kosoe dron]. In: Djogo, 9 (1967), nr. 2, juli, pp. 7-8. Samson, J.A. Orale traditie van joden in Suriname. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 184-190. S[amson], Ph.A. (a). Geschiedkundige sprokkelingen. XI. Bioscoop. In: WIG, 30 (1949), p. 317. Samson, Ph.A. (b). Inhuldiging van Gouv.-Generaal Ch. Green. In: Teroenga, 10 (1949), nr. 6, juni 1949. Samson, Ph.A. De Surinaamse pers gedurende het Engelse tussenbestuur. In: WIG, 31 (1950), pp. 80-92. Samson, Ph.A. (a). Aantekeningen over kunst en vermaak in Suriname vóór 1900. In: WIG, 35 (1954), pp. 154-165. Samson, Ph.A. (b). Geschiedenis van de Mettray te Lustrijk. In: Vox Guyanae, 1 (1954-55), nr. 6, pp. 160-164. Samson, Ph.A. De Kweekschool op de Jodensavanna. In: Teroenga, 17 (1956), nr. 7, juli, pp. 7-8. Samson, Ph.A. Iets over de Surinaamsche Scherpschuttersvereeniging. In: WIG, 37 (1956), pp. 219-222. Samson, Ph.A. Sociëteitsleven in Suriname. In: [A. Currie], Gedenkboek De Vereniging Buiten Sociëteit Het Park tachtig jaar op 18 december 1957. [Paramaribo: Buiten Sociëteit Het Park, 1957], pp. 87-88. Samson, Ph.A. (a). Ds. Cornelis van Schaick (1808-1874) als schrijver en dichter. In: WIG, 39 (1959), pp. 35-38. Samson, Ph.A. (b). Nederlands toneel in Suriname. In: Schakels, S-33, 1959, pp. 22-25.


Samson, Ph.A. Uit het verleden van Suriname: De kankantrie. In: Suriname [nieuwsblad], 17-12-1960. Samson, Ph.A. (a). Literatuur over Suriname. In: Suriname [nieuwsblad], 13 mei 1961. Samson, Ph.A. (b). Loge Concordia. In: Suriname [nieuwsblad], 18 november 1961. Samson, Ph.A. (c). Uit het verleden van Suriname: J.R. Thomson. In: Suriname [nieuwsblad], 16 september 1961. Samson, Ph.A. De collectie Oudschans Dentz van de Centrale Boekerij van het Koninklijk Instituut voor de Tropen: de geschriften, plakboeken en mappen van Frederik Oudschans Dentz (1876-1961), voornamelijk betrekking hebbende op Suriname. Amsterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen, 1964. Samson, Ph.A. 25 jaar Joodse Pers in Suriname. In: Teroenga, 26 (1964-65), nr. 1, november 1964, pp. 1-2. Samson, Ph.A. (a). Vereniging van Surinamers. In: Djogo, 8 (1966), januari/februari, nr. 1, pp. 15-16. Vervolg in Djogo, 8 (1966), nr. 4, juli/augustus, pp. 13-15. S[amson], Ph.A. (b). Boeken [bespreking van Surinaamse herinneringen van boer Thomas door Th. Waller]. In: Djogo, 8 (1966), nr. 2, maart/april, pp. 6-7. Samuels, Jacq. Schetsen en typen uit Suriname. Paramaribo: St. Rafael Boekhandel, [1946]. (Suriname serie 7. Lectuur 1.)


164 Sande, Anton van de. Vrijmetselarij in de Lage Landen: een mysterieuze broederschap zonder geheimen. Zutphen: Walburg Pers/FAMA Maçonnieke Uitgeverij, 1995. Sanëpë, Ririhpë, Sëresëreru & Kapai. Paramaribo. [Voorwoord: R.J. Spoelstra; eindredactie en vertaling: Feikje Brouwer.] Paramaribo: Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, Taleninstituut, 1977. Sansone, Livio (a). Hangen boven de oceaan: het gewone overleven van Creoolse jongeren in Paramaribo. Amsterdam: Het Spinhuis, 1992. Sansone, Livio (b). Schitteren in de schaduw: overlevingsstrategieëen, subcultuur en etnische identiteit van Creoolse jongeren uit de lagere klasse in Amsterdam: 1981-1991. Amsterdam: Het Spinhuis, 1992. Santos Lima, Nestor dos (ed.) (a). Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991. Santos Lima, Nestor dos (b). Anton de Kom e o amanhacer da consciência crítica no Suriname. In: Nestor dos Santo Lima (ed.), Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991, pp. 65-66. Santos Lima, Nestor dos (c). Dobru e a poesia engajado no Suriname. In: Nestor dos Santo Lima (ed.), Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991, pp. 117-125. Santos Lima, Nestor dos (d). Stedman: um clássico sobre o Suriname. In: Nestor dos Santo Lima (ed.), Mutirão para o Suriname: 1976-1982. Brasília: [s.n.], 1991, pp. 141-148. Sariman, Jan. Overlijdensrituelen bij Javaanse Surinamers. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 50-54. Sarmo, Johan. Inleiding tot de wayang in Suriname. In: Bhāsā, 3 (1986), nr. 1, januari, pp. 11-13; 3 (1986), nr. 3, mei, pp. 27-29 & 4 (1987), nr. 1, januari, pp. 5-9. Sarmo, Johan. Tembang. In: Riwayat, nr. 1, mei 1987, pp. 4-5. [Sarmo, Johan.] De Wayang en zijn ontwikkelingen. In: De Ware Tijd, 28-8-1990. Sarmo, Johan. Van kentong tot Garuda: Javanen en communicatie. In: SWI Forum. 13 (1996), nr. 2, december/14 (1997), nr. 1, juni, (Suriname in het informatietijdperk), pp. 53-57. Sarmo, Johan J. & Hein D. Vruggink. Traditie en vernieuwing. In: Sranan: cultuur in Suriname. Samenstelling en redactie: Chandra van Binnendijk, Paul Faber. Amsterdam/ Rotterdam: Koninklijk Instituut voor de Tropen/ Museum voor Volkenkunde, 1992, pp. 50-61. Sartre, J.P. Orphée Noir. In: L.S. Senghor (réd.), Anthologie de la nouvelle poésie nègre et Malgache. Paris: Presses Universitaires de France, 1977 (1ère ed.: 1948), pp. IX-XLIV. Sarucco, Julien Christiaan. Beknopt relaas over een justitiële inval bij De Banier. In: Censuur in Suriname. [Bijzonder nummer van:] Mutyama, 3 (1992), nr. 4, pp. 61-63. Satish, Umāshankar. Surinām meṉ Hindi. Deharadun (India): Jugal Kishorand Company, 1984. Satish, Umāshankar. Surinām meṉ Hindi kavita. Deharadun (India): Jugal Kishorand Company, 1984. Satish, Umāshankar. Surinām meṉ Hindi gadya. Deharadun (India): Jugal Kishorand Company, 1985. Savornin Lohman, Anna de. Herinneringen. Amsterdam: P.N. van Kampen & Zoon, [1909].


Schaaijk, M. van & J. van der Straaten. Suriname's economie en de ontwikkelingssamenwerking tussen Nederland en Suriname. In: Economische Statistische Berichten, 69 (1984), nr. 3480, 7 november, pp. 1040-1047. Schaick, C. van. Proeve van of bijdrage tot de geschiedenis vooral der hervormde kerk in Suriname. In: West-Indië, [1] (1854-1855), Eerste deel, pp. 5-41. Schalken, A.C. Historische foto's van de R.K. Gemeente in Suriname:/ een verzameling foto's samengebracht uit diverse archieven en verzamelingen. Paramaribo: Leo Victor, 1983. Schalken, A.C. (samenstelling). Historische gids, bestaande uit chronologische lijst, naamlijsten, varia, register: 300 jaar R.K. Gemeente in Suriname, 1683-1983. Paramaribo: 1985. Schalken, A.C. Lectuurrepertorium van de R.K. gemeente in Suriname 1811-1989. Paramaribo 1989. Scharfman, Ronnie. 1939: Before returning to the French West Indies, Aimé Césaire publishes Cahier d'un retour au pays natal in Paris. In: Denis Hollier (ed.), A new history of French literature. With R. Howard Bloch e.a. Cambridge (Mass.)/ London: Harvard University Press, 1989, pp. 942-948. Scheepvaartgeschiedenis als uitgebeeld in de tentoonstelling van het Nederlands Scheepvaart Museum te Amsterdam. Amsterdam: Nederlands Scheepvaart Museum, 1979. Scheffers, Wilma. Om het behoud van een klimaat: Fred Batten 1910-1980. Amsterdam 1995. (Doctoraalscriptie.) Schellekes, Heidi & Wim Hoogbergen. Twee sodomieprocessen in Suriname, 1731-1733. In: Oso, 20 (2001), nr. 2, pp. 254-262. Schelven, A.A. van. Suriname in de 18e eeuw (Ervaringen en idealen van Ds. Joa. Guil. Kals. In: WIG, 4


165 (1922-23), pp. 65-90. Schendel, A. van. Een stille plantage in Suriname, door Dirk Valkenburg, 1707. In: Bulletin van het Rijksmuseum, 11 (1963), nr. 3, pp. 80-87. Schenkeveld-van der Dussen, M.A. (hoofdred.). Nederlandse literatuur: een geschiedenis. Groningen: Martinus Nijhoff, 1993. Schenkeveld-van der Dussen, M.A. Nederlandse literatuur; een geschiedenis (1993) als mogelijk model voor een geïntegreerde Zuidafrikaanse literatuurgeschiedenis. In: Tydskrif vir Nederlands en Afrikaans, 1 (1994), nr. 1, pp. 41-52. S[chenkeveld-van der Dussen], R[iet] (a). Avonturen op zee: Elizabeth van der Woude (Niedorp, 11 januari 1657-Amsterdam, na 1694). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 429-430. S[chenkeveld-van der Dussen], R[iet] (b). Landelijke liefdes: Elisabeth Maria Post (Utrecht, 22 november 1755-Epe, 3 juli 1812). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 696-706. S[chenkeveld-van der Dussen], R[iet] (c). Veelzijdigheid in leven en schrijven: Eliza Carolina Ferdinanda Schiotling (Amsterdam, 19 november 1822 's-Gravenhage, 13 juli 1904). In: Met en zonder lauwerkrans: Schrijvende vrouwen uit de vroegmoderne tijd 1550-1850: van Anna Bijns tot Elise van Calcar. Teksten met inleiding en commentaar. Hoofdredactie Riet Schenkeveld-van der Dussen. Redactie Karel Porteman, Piet Couttenier, Lia van Gemert. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1997, pp. 901-912. Schiltkamp, J.A. & J.Th. de Smidt (red.). West Indisch plakaatboek. I. Plakaten, ordonnantiën en andere wetten, uitgevaardigd in Suriname, 1667-1816. Amsterdam: Emmering, 1973. (Werken der Vereeniging tot uitgaaf der bronnen van het oud-vaderlandsche recht, 3: 24: 1-3.) (2 dln) Schipper, Mineke (a). Afrikaanse letterkunde. Utrecht/ Antwerpen: Het Spectrum, 1983. (Aula 696.) Schipper, Mineke (b). Hoe westers is literatuurwetenschap(pelijk onderzoek)? In: Forum der Letteren, 24 (1983), nr. 1, pp. 44-54. Schipper, Mineke. Literaire kritiek vanuit intercultureel perspectief. In: Door het oog van de tekst: essays voor Mieke Bal over visie. Onder redactie van Ernst van Alphen en Irene de Jong. Muiderberg: Coutinho, 1988, pp. 172-181. (opgenomen in Engelse vertaling als hoofdstuk IX in Schipper 1989a.) Schipper, Mineke (a). Beyond the boundaries: African literature and literary theory. Allison & London: Busby, 1989. Schipper, Mineke (b). ‘Homo caudatus’: verbeelding en macht in de letteren. Baarn: Ambo, 1989. (Inaugurele rede.) (Ook opgenomen in D'haen 1990: 166-185 en Schipper 1995: 24-43.) Schipper, Mineke. De boomstam en de krokodil: cultuur en wetenschap van binnenuit en van buitenaf. Leiden: Rijksuniversiteit Leiden, 1994. (Inaugurele rede.) (Ook opgenomen in Schipper 1995: 200-222.)


Schipper, Mineke. De boomstam en de krokodil: kwesties van ras, cultuur en wetenschap. Amsterdam: Van Gennep, 1995. Schipper, Mineke en Angélica Dorfman. En de boom blijft maar geven: Caribische en Latijns-Amerikaanse spreekwoorden en zegswijzen over vrouwen. Amsterdam: Ambo, 1998. Schmidt, Lodewijk. Verslag van drie reizen naar de Bovenlandsche Indianen. Bewerkt door Gerold Stahel. [Paramaribo]: Departement Landbouwproefstation in Suriname, 1942. (Bulletin, 58.) Schmidt, Marina. De Surinaamse romans van Bea Vianen. Leiden 1978. (Doctoraalscriptie.) Schmidt, Siegfried J. On writing histories of literature. In: Poetics, 14 (1985), nr. 3/4, pp. 195-198. Schnabel, Hans. Vliegtuig en oerwoud: de moderne verkeerstechniek in dienst van de missie. Naar gegevens van den Miva-vlieger H. Verhulst. Amsterdam: Diligentia, [ca. 1935]. Schnabel, Paul. De multiculturele samenleving is een illusie. In: de Volkskrant, 17 februari 2000. Schneider, Louis. Catalogue des oeuvres d'Offenbach. In: Louis Schneider, Offenbach. Paris: Perrin & Cie, 1923, pp. 253-259. (Les maîtres de l'opérette française.) Schoen, Annemieke. Orale tradities van etnische groepen in Nederland dreigen verloren te gaan. In:


166

Bibliotheek en Samenleving, 19 (1991), nr. 9, pp. 321-324. Schoen, Ivan L. The discovery of the Akurijo footprints in the sand. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1976, nrs. 17/18, oktober, pp. 31-33. Schoepf, Daniel. Historique et situation actuelle Wayana-Aparai du Brésil. In: Bulletin annuel du Musée d'Ethnographie de la Ville de Genève, 15 (1972), pp. 33-64. Schoepf, Daniel. Le récit de la création ches les Indiens Wayana-Aparai du Brésil. In: Bulletin annuel du Musée d'Ethnographie de la Ville de Genève, 29 (1986), pp. 113-138. Schoffelmeer, J. Iets over de oorspronkelijke godsdienst der creolen in Suriname/ About the original religion of the creoles in Suriname. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1982, nr. 38, december, pp. 6-48 & 1983, nr. 39, april, pp. 4-65. Schoffelmeer, J. Het raadplegen van een geestenmeester. In: Oso, 5 (1986), nr. 1, pp. 55-75. Schoffelmeer, J. De roeping tot sjamaan bij de creolen in Suriname. In: Bijdragen, tijdschrift voor filosofie en theologie, 49 (1988), pp. 18-40. Schoffelmeer, J. ‘Santa Jeje’ onjuist? In: De Ware Tijd, 20 juni 1989. Scholten, Harry. Aspecten van het tijdschrift De Gemeenschap. Baarn: Amboboeken, 1978. Scholtens, Ben. ‘Samenleving in een grensgebied’ anno 1984. In: SWI-Forum, 1 (1984), nr. 2, december, pp. 22-25. Scholtens, Ben. Suriname tijdens de Tweede Wereldoorlog. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit van Suriname, 1985. Scholtens, Ben. Opkomende arbeidersbeweging in Suriname: Doedel, Liesdek, De Sanders, De Kom en de werklozenonrust 1931-1933. Nijmegen: Masusa, 1986. Scholtens, Ben. Oral history in Suriname. In: SWI Forum, 4 (1987), nr. 1, juni, pp. 60-74. Scholtens, Ben. Albert Helman: Ekologische geschiedschrijving door een vervreemde literator. In: De Ware Tijd, 8 februari 1988. Scholtens, Ben. ‘Wij slaven’ van Anton de Kom: gecensureerd? In: SWI Forum, 6 (1989), nr. 1, juni, pp. 9-21. Scholtens, Ben. Indianen en bosnegers, een historisch wisselvallige verhouding. In: SWI Forum, 9 (1992), nrs. 1 en 2, oktober, pp. 70-98. Scholtens, Bernardus Petrus Canisius. Bosnegers en overheid in Suriname: de ontwikkeling van de politieke verhouding 1651-1992. Paramaribo: Afdeling Cultuurstudies/Minov, 1994. (Diss.) Scholtens, Ben, Gloria Wekker, Laddy van Putten & Stanley Dieko. Gaama duumi, buta gaama: Overlijden en opvolging van Aboikoni, grootopperhoofd van de Saramaka Bosnegers. (With a summary in English). Paramaribo: Afd. Cultuurstudies Minov, 1992. Schoon, Jetty & Jet Matawlie samenstellers). 110 jaar Hendrikschool 1887-1997. Eindredaktie: Orlando Emanuels. [Paramaribo: Hendrikschool, 1997.] Schoonheym, Peter E. Je geld of ..... je leven: een sociaal-economische benadering van de religie der Para-Creolen in Suriname. Utrecht: Instituut voor Culturele Antropologie, 1980. (ICAU mededelingen, 14.) Schouten, Martin. Kleur: hoe blank, bruin & zwart in Nederland over elkaar denken & met elkaar omgaan: interviews. Amsterdam: De Bezige Bij, 1994. Schouten, Rob. Ceterum censeo. In: Maatstaf, 30 (1982), nr. 5, pp. 54-56.


Schouten-Elsenhout, Johanna. Sranan pangi. Paramaribo: Bureau Volkslektuur, 1974. Schuchardt, Hugo. Die Sprache der Saramakkaneger in Surinam. Amsterdam: Johannes Müller, 1914. (Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, Afd. Letterkunde N.R., Verhandelingen, 14: 6.) Schuhmacher, Peter. Rudi Kross: het bewogen leven van een ontheemd man. In: Persona Grata, 0 (1991), pp. 8-15. Schulte Nordholt, Jan Willem. Rassendiscriminatie. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1961. (AP Kijkboek.) Schuster, John. Poortwachters over immigranten: het debat over immigratie in het naoorlogse Groot-Brittannië en Nederland. Amsterdam: Het Spinhuis, 1999. (Migratie- en etnische studies.) Schutte, G.J. De Nederlandse patriotten en de koloniën: een onderzoek naar hun denkbeelden en optreden, 1770-1800. Groningen: Wolters, 1974. (Diss.) Schutte, G.J. Zedelijke verplichting en gezonde staatkunde: denken en doen rondom slavernij in Nederland en


167 koloniën eind 18e eeuw. In: Documentatieblad Werkgroep 18e eeuw, nr. 41-42, februari 1979, pp. 101-115. Schütz, Harald. Schetsjes uit Albina. In: WIG, 8 (1926-27), pp. 399-404, 473-479. Sedney, Jules. Het streven van Wie Eegie Sanie. In: Foetoe-boi, 8 (1953), nr. 6, october, pp. 1-3. Sedney, Jules. Een persoonlijke herinnering. In: Vereniging Ons Suriname 70: 18 januari 1919 - 18 januari 1989: een aanzet tot de geschiedschrijving over zeventig jaren leven en strijd van Surinamers in Nederland. [Amsterdam]: Vereniging Ons Suriname, [1990], pp. 53-68. Sedney, Jules. De toekomst van ons verleden: democratie, etniciteit en politieke machtsvorming in Suriname. Paramaribo: Vaco, 1997. Sedney, Vivian & Jane W.F. Smith (samenstellers). Bibliotheek- en documentatiegids voor Suriname. Met een voorwoord van R.R. Venetiaan en I.I.S. Tsai Meu Chong. Paramaribo: Vereniging van Bibliotheekpersoneel in Suriname, 1990. Sedoc, Nell. (Asramani). Pre alomi soesa. Sranan kraberi. Suriname: 1977. Sedoc, N.O. ‘Aisa winti’: Suriname's culturele achtergronden. Paramaribo: 1979. Sedoc, Nellius (Nell). Afro-Surinaamse natuurgeneeswijzen: bevattende meer dan tweehonderd meest gebruikelijke geneeskrachtige kruiden. Paramaribo: Vaco, 1992. Sedoc-Dahlberg, Betty Nelly. Surinaamse studenten in Nederland: een onderzoek rond de problematiek van de toekomstige intellektuele kadervorming in Suriname. [S.l.]: 1971. (Diss.) Seeligmann, S. David Nassy of Surinam and his Lettre politico-theologico-morale sur les Juifs. In: Publications of the American Jewish Historical Society, 22 (1914), p. 27. Segers, R.T. (red.). Vormen van literatuurwetenschap: moderne richtingen en hun mogelijkheden voor tekst interpretatie. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1985. Segers, Rien T. De dynamiek van het receptie-onderzoek: een vergelijkende beschouwing over receptie-esthetica en empirische literatuurwetenschap. In: Forum der Letteren, 34 (1993), nr. 4, december, pp. 255-272. Seip, Mattijn. ‘Laat je beïnvloeden, maar behoud wat van jezelf is.’ In: Span'noe, 17 (1990), nr. 3, pp. 21-23. Sens, Angelie. Dutch antislavery attitudes in a decline-ridden society, 1750-1815. In: Gert Oostindie (ed.), Fifty years later: antislavery, capitalism and modernity in the Dutch orbit. Leiden/Pittsburgh: KITLV Press/University of Pittsburgh Press, 1995, pp. 89-104. ((Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean Series 15.) Sens, Angelina Petronella Gerarda. ‘Mensaap, heiden, slaaf’: Nederlandse visies op de wereld rond 1800: een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Letteren. [Den Haag: Sdu, 2001. (Nederlandse cultuur in Europese context, 20; IJkpunt 1800, 5.)] (Diss.) Setrowidjojo, Bartje S. & Ruben T. Setrowidjojo. Het Surinaams-Javaans: Tyoro Jowo-Suriname. Den Haag: Suara Jawa, 1994. [Sewgobind]. Ghunghru ṯuṯ gail. In: Lalla Rookh, 15 (1990), nr. 5, p. 15. Shakespeare, William. The complete works. [Foreword: Sybil Thorndike.] London: Abbey Library, 1977.


Shastri, R. Sheoratan. Bhakti-Prakash. Voor de beleiders van de Vedische gods-dienst. Bevat Sandhya Praarthna-mantre Swasti wachan Shanti-karam Agni-hotra Brahm stotre hulde zang. Vertaald in het Hindie en Nederlands door -. Distrikt Suriname: Saraswati Press, s.a. Shayadsingh, H.D. (samenstelling). Shub Holi 1977: achtergronden & inhoud van het ‘Holifeest’ met tjaw- ‘kabier's’ oelahra's. Paramaribo 1977. Shayadsingh, Henry. Ramlila: het spel van Ram. In: De Ware Tijd, nr. 6768/4-12-1979. Shohat, Ella. Notes on the ‘post-colonial’. In: Social Text, 10 (1992), nrs. 2 & 3, pp. 99-113. Shrinivási (red.). Wortoe d'e tan abra: bloemlezing uit de Surinaamse poëzie vanaf 1957. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1970. (3e uitgebreide druk 1974; 4e opnieuw uitgebreide druk 1979) Shrinivāsi and Thea Doelwijt. Rebirth in words: poetry and prose from Suriname. [Translated in co-operation with the Language Institute of the Ministry of Education, Suriname]. Paramaribo: Ministry of Culture, Youth and Sports, 1981. Shurvír (a). Purkhan kai yad meṉ. In: Sarnami, 5 (1986), nrs. 1, 2 & 3, pp. 39-58. Shurvír (b). Bina tatai ke berwa gaṟha se nikar. In: Sarnami, 5 (1986), nrs. 1, 2 & 3, pp. 27-30. Siebeck, H. Buschnegermärchen aus Surinam. In: Hessische Blätter für Volkskunde, 7 (1908), pp. 10-12.


168 Sijpesteijn, C.A. van. Beschrijving van Suriname: historisch-, geografisch- en statistisch overzigt, uit officiële bronnen bijeengebragt. 's Gravenhage: Van Cleef, 1854. Sijpesteijn, C.A. van. Mr. Jan Jacob Mauricius, Gouverneur-generaal van Suriname, van 1742 tot 1751. 's-Gravenhage: Van Cleef, 1858. Silenieks, Juris. Toward créolité: postnegritude developments. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1994, pp. 517-525. Silverberg, Robert. The golden dream: seekers of El Dorado. Athens: Ohio University Press, 1996. Simons, L. Het drama en het tooneel in hun ontwikkeling. [Amsterdam]: Maatschappy voor Goede en Goedkoope Lectuur, 1921-1932 (Nederlandsche Bibliotheek, 5 dln) Simons, Piet. Globe: Oroonoko en de Raad voor de Kunst. In: Ons Erfdeel, 27 (1984), nr. 2, maart/april, p. 289. Simons, R.D. Paramaribo: over den oorsprong en de beteekenis van den naam. Paramaribo: RK Drukkerij (H.v.d. Boomen), 1943. Simons, R.D. Een gestoorde kerkdienst en een storend feest: episode uit de bestuursperiode van Mauricius. In: Eldorado, 2 (1950), nr. 7/8, juli/augustus, pp. 87-94. Simons, R.D. (a). Srenan-tongo, de Surinaamse taal I. In: Schakels, no. 52, 2 januari 1952, pp. 3-7. Simons, R.D. (b). Dichters en schrijvers in Suriname I & II. In: Schakels, no. 52, 2 januari 1952, pp. 12-19. Simons, R.D. (c). Paul François Roos: een dichter met profetische blik. In: Naar ruimer horizon, 7 (1952), nr. 6, pp. 13-15. Ook in: Djogo, 4 (1961-62), nr. 1, september/oktober, pp. 7-10. Simons, R.D. Eldorado I en II en nog een. In: Vox Guyanae, 2 (1956), nr. 4, december, pp. 180-192. Simons, R.D. Dr. Herman Daniël Benjamins 1850-1933. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 82-88. Simons, R.D. Suriname Nederland onafgebroken 150 jaar. In: Djogo, 8 (1966), nr. 2, maart/april, pp. 11-15. Simons, R.D.G.Th. Een collegium medicum van 1781 in Suriname. In: Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 93 (1949), I, p. 340. Singeling, C.B.F. Gezellige schrijvers: aspecten van letterkundige genootschappelijkheid in Nederland, 1750-1800. Amsterdam/Atlanta: Rodopi, 1991. (Diss.) Siswowitono, Saleman. Dongeng Kancil = Het verhaal van Kantjil. Verteld door -. Samenstelling en vertaling: J.J. Sarmo en H.D. Vruggink. Illustraties: Doel Soekinta. [Paramaribo]: Ministerie van Cultuur, Jeugd en Sport, 1983. (Javaanse vertellingen uit Suriname, 1.) Sitaldin, Shirley. Sharda Ganga over Cairo's Yorkafowru. In: Nederlands in Suriname, 3 (1998), nr. 1, april, pp. 18-20. Sitaldin, Shirley. ‘Wij willen een open en vrije rubriek zijn.’ In: Nederlands in Suriname, 4 (1999), nr. 1, april, pp. 5-6. Sitaldin, Shirley (a). Het kind in Roemer. In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, juli, pp. 18-20.


Sitaldin, Shirley (b). Taal is gemeenschappelijk. In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, juli, pp. 23-24. Siwpersad, Jozef Prabhudass. De Nederlandse regering en de afschaffing van de Surinaamse slavernij: (1833-1863). Groningen [etc.]: Bouma's Boekhuis [etc.], 1979. (Diss.) Slagveer, J.H. Corly Verlooghen: Dans op de vuurgrens. In: Djogo, 4 (1961-62), nr. 3, januari/februari 1962, pp. 18-19. [Slagveer, J.H. (a).] Suriname: gecompliceerd feest... In: Haagse Post, 6-7-1963, pp. 7-8. Slagveer, J.H. (b). Surinaamse regering op heksenjacht: Mr. Bruma: ‘Wij zijn geen communisten.’ In: Vrij Nederland, 31 augustus 1963, p. 4. Slagveer, J.H. De vrije expressie en de mogelijkheden hiervan in Suriname. In: Djogo, 7 (1965), nr. 2, maart/april, pp. 6-7. Slagveer, Jozef (a). Sociaal cultureel kontakt van de Surinamers in Nederland. In: Vrije Stem, nr. 401, 28 september 1968 & nr. 402, 5 oktober 1968. Slagveer, Jozef (b). Boekbespreking: Ātman. In: Moetete, nr. 2, december 1968, pp. 43-45. Slagveer, Jozef. Sranantongo's emancipatie. In: Vrije Stem, nr. 789, 16 april 1970. Slory, M.A. Fresko: leri mi den tra odo. [Paramaribo: 1984]. Slory, Michaël. Ik zal zingen om de zon te laten opkomen. Bloemlezing samengesteld en ingeleid door Michiel van Kempen. Amsterdam: In de Knipscheer, 1991.


169 Slot, P. Dat vuur der grote drama's. In: Kompe, 6 (1982), nr. 7/8, p. 4. Sluisdom, Ewald E. De levensloop der Surinaamse Pers. In: Suriname [nieuwsblad], nr. 11182, 4-1-1956. Smet, Peter de. Kruiden van hemel en hel: ritueel gebruik van psycho-actieve stoffen. In: Natuur en Techniek, 52 (1984), nr. 9, pp. 670-689. Smeulders, Jacques. De opperste tragedie van den neger is schaamte over het ras. [Willemstad]: Surinaamse Katholieke Kring ‘Sint Aloysius’, [1944]. Smith, Julian. Om almal te bereik. In: Karring, nr. 4, winter 1992, pp. 24-27. Smith, Norval Selby Hunter. The genesis of the Creole languages of Surinam. [Amsterdam: s.n., 1987]. (Diss.) Sn[elleman, Joh. F.] (a). Boekbespreking [Ultimus (R.A.P.C. O'Ferrall), Een Beschavingswerk.] In: WIG, 6 (1924-25), pp. 277-282. Sn[elleman, Joh. F.] (b). Boekbespreking [A. den Tex-Boissevain, Tora bij de Trio's.] In: WIG, 6 (1924-25), pp. 377-384. Sn[elleman, Joh. F.] Een Surinaamsch papegaaien-boek. In: WIG, 7 (1925-26), pp. 7-16. Snelleman, Joh.F. Walter E. Roth, (Ethnol. onderzoeker W. Indië). In: WIG, 8 (1926-27), dl. 9, pp. 315-335. Snelleman, Joh.F. Boekbespreking. Aan de Marowijne. Zeven fraters met vacantie. [Over Toriman, Aan de grenzen van Cayenne.] In: WIG, 10 (1928-29), pp. 417-424. Snelleman, Joh.F. Het sprookje van een goudland. In: WIG, 11 (1929-30), pp. 219-229. Snelleman, Joh.F. Dr. H. van Cappelle (Overleden 24 Aug. 1932). In: WIG, 14 (1932-33), dl. 15, pp. 225-234. Snelleman, Joh.F. In memoriam H.D. Benjamins. In: WIG, 14 (1932-33), dl. 15, januari 1933, pp. 337-338. (Overgenomen in De Banier van Waarheid en Recht, nr. 385, 15 maart 1933.) Snijders, Armand. Suriname: mensen, politiek, economie, cultuur, milieu. [Amsterdam/Den Haag]: Koninklijk Instituut voor de Tropen/Novib, 2000. (Landenreeks.) Snijders, Ronald. Surinaamse kaseko muziek: een onderzoek naar geschiedenis, concept, betekenis en repertoire. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 1991. (Doctoraalscriptie.) Snijders, Ronald. Surinam kaseko music melodies/ Surinaamse kaseko muziek en melodieën. Delft: Snijders, 1996. Snijders, Ronald. De man met de piccolo: biografie over zijn vader Eddy Snijders. Schoorl: Conserve, 1998. Soebhag, J.S. De oorsprong en betekenis van Diwali. In: Bhāsā, 5 (1992), september, pp. 4-5. Soest, Marjo van. De tere snaar van Anil Ramdas. Het licht door het zijraam van de bibliotheek in Paramaribo. In: Vrij Nederland, 31 januari 1998, pp. 38-39. Sötemann, H.L. Een nieuwe literatuurgeschiedenis: een vergruisd beeld. In: Ons Erfdeel, 36 (1993), nr. 5, pp. 754-756. Spalburg, J.G. De Tapanahoni Djuka rond de eeuwwisseling: het dagboek van Spalburg (1896-1900). Ingeleid door H.U.E. Thoden van Velzen en Chris de Beet. Utrecht: Rijksuniversiteit Utrecht, Instituut voor culturele antropologie, Centrum voor Caraïbische studies, 1979. (Bronnen voor de studie van bosneger samenlevingen, 5.)


[Span, Hijlco.] Tussen vaderland en moederland: Surinaamse literatuur in Nederland. [Tekst van een radio-uitzending van 21-7-1987.] In: Literama, 22 (1987), nr. 3/4, juli/augustus, pp. 62-70. Spaninks, Pierre. Surinaamse literatuur in Nederland; De dreigende vervreemding. In: Mandala, 3 (1980), nr. 4, pp. 107-119. Speckmann, Johann Dirk. Marriage and kinship among the Indians in Surinam. Assen: Van Gorcum, 1965. (Diss.) Speckmann, J.D. & G.W. Locher, In Memoriam Rudolf Asueer Jacob van Lier. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, 144 (1988), pp. 3-18. Spies, Marijke. De krisis in de historische neerlandistiek. In: Spektator, 3 (1973-1974), nr. 7, mei, pp. 493-512. Spijkerboer, Anne Marijke. De reactie van de stadscreolen op het christendom. In: Oso, 5 (1986), nr. 2, december, pp. 129-135. Spivak, Gayatri C. The post-colonial critic: interviews, strategies, dialogues. Edited by Sarah Harasym. London: Routledge, 1990. Spong, Bryan. De Braziliaanse invasie. In: PIT, nr. 45, februari/maart 2001, pp. 11-14.


170 Spoor, Corine. Edgar Cairo en de Surinaamse cultuur: ‘Ik ga nog liever dood dan dat ik mijn pen neerleg.’ In: De Tijd, 6 juli 1979, pp. 20-24. Sporen zoeken: een boek over twintig jaar Suriname vanaf 1975. [Voorwoord: Ilse Labadie.] Paramaribo: Organisatie voor Gerechtigheid en Vrede, 1996. Spotbeen, Annie. Biblionef Kinderboekendepot Suriname. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 3/4, juli, p. 10. Sprouse, Keith Alan. Chaos and rhizome: introduction to a Caribbean poetics. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by James A. Arnold. At-large editors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 79-86. Spruit, J.E. [Bespreking van De foltering van Eldorado.] In: Tijdschrift voor Antilliaans recht, 5 (1984), nr. 2, juli, pp. 155-157. Staal, G.J. Nederlandsch Guyana: een kort begrip van Suriname. Amsterdam: Groot Nederland, 1927. (Bibliotheek voor cultuur en wetenschap.) Staal, G.J. Schetsen uit Suriname. In: WIG, 5 (1923-24), pp. 449-462, 519-534, 625-638. Staal, G.J. Schetsen uit Suriname. In: WIG, 10 (1928-29), pp. 369-373. Staal, G.J. Albert Helman: Zuid-Zuid-West. In: WIG, 9 (1927-28), pp. 180-184. Staehelin, F. Buschneger-Erzählungen von Surinam. In: Hessische Blätter für Volkskunde, 8 (1909), pp. 173-184. Staehelin, F. Die Mission der Brüdergemeine in Suriname und Berbice im achtzehnten Jahrhundert: eine Missionsgeschichte hauptsächlich in Auszügen aus Briefen und Originalberichten. Paramaribo: [1913-1919]. (7 dln) Stamperius, Hannemieke. Zoeken overleven en scheppen. De beste vrouwenboeken van 1989. In: Opzij, 18 (1990), nr. 2, februari, pp. 54-59. Stamperius, Hannemieke (samenstelling). Moeders mooiste. Verhalen van vrouwen door vrouwen. Amsterdam: Contact, 1994. Stamperius, Hannemieke (samenstelling). Vrouwen van de wereld in 1000 bladzijden: verhalen van vrouwen. Amsterdam/Antwerpen: Contact, 1996. Statuten der A.M.S.-vereniging. [Paramaribo: V.A.M.S., ca. 1950]. Statuten en huishoudelijk reglement van de leesvereniging Keur van Letteroogst te Paramaribo. [Paramaribo 1957.] Statuten en huishoudelijk reglement van de studie-vereeniging ‘Minerva’. Gevestigd te Paramaribo. Paramaribo: Snelpers van de ‘Suriname’, 1907. Statuten en huishoudelijk reglement van de Vereniging ‘Het Surinaams Verbond’, gevestigd te Amsterdam. Kon. goedgekeurd 22 januari 1954. [Amsterdam: Het Surinaams Verbond, ca. 1954.] Statuten van de Schrijversgroep 77. Gevestigd te Paramaribo. [Paramaribo 1980.] Statuten van de Stichting ‘Cultureel Centrum Suriname’. Gepubliceerd in het G.A.B. No. 83 van 21 September 1948. [Paramaribo: CCS, ca. 1948.] Statuten van de Stichting Theatergroep Epakadono. [Paramaribo 1987.] Statuten van de Surinaamse Historische kring. Gevestigd te Paramaribo. Gepubliceerd in het G.A.B. van vrijdag 2 september 1960, No. 72. [Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1960.] Statuutdag 1956. ['s-Gravenhage/ Amsterdam: Van Leeuwen/ Koninklijke Vereniging ‘Oost en West’, de Nederlandse Stichting voor Culturele Samenwerking met Suriname en de Nederlandse Antillen, het Koninklijk Instituut voor de Tropen 1956].


Stedman, John Gabriël. Reize naar Surinamen en door de binnenste gedeelten van Guiana. Met plaaten en kaarten. Naar het Engelsch. Amsterdam: Johannes Allart, 1799-1800. (4 dln) Stedman, John Gabriël. Reize naar Surinamen en door de binnenste gedeelten van Guïana I-IV. Opnieuw uitgegeven naar de oorspronkelijke editie Amsterdam 1799-1800 met inleiding en aantekeningen door Prof. Dr. R.A.J. van Lier. Amsterdam: S. Emmering, 1974. (3 dln) Stedman, John Gabriël. Reize naar Surinamen. Met plaaten en kaarten naar het Engelsch. Red. Jos Fontaine. Zutphen: De Walburg Pers, 1987. Stedman, John Gabriel. Narrative of a five years expedition against the revolted negroes of Surinam. Transcribed for the first time from the original 1790 manuscript. Edited, and with an Introduction and Notes,


171 by Richard Price and Sally Price. London and Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1988. Steenbrink, Karel & Joop Vernooij. Poetry by Shrinivasi in context: the encounter of popular and official Hinduism and Christianity in Surinam. In: Exchange, 30 (2001), nr. 2, pp. 157-181. Steijn, Anneke van (red.). De culture mix in het land van Trix. [Amsterdam-Zuidoost: De Geïllustreerde Pers, 1995.] (Avenue-pocket bij Avenue Box 4/1995.) Steinberg, H.G. Ons Suriname: de zending der Evangelische Broedergemeente in Nederlandsch Guyana. Met gedeeltelijke medewerking van G.J. Staal. 's-Gravenhage: Algemeene Boekhandel voor Inwendige en Uitwendige Zending, [1933]. Steinmetz, Horst. Aspecten van contingentie in de literatuurgeschiedenis. In: Forum der Letteren, 30 (1989), nr. 4, december, pp. 290-295. Steinmetz, Horst. Assimilatie: over de ontvangst van de receptie-esthetica in Nederland. In: Forum der Letteren, 34 (1993), nr. 4, december, pp. 273-280. Steinz, Pieter. We moeten kunnen genieten van hetzelfde boek. In: Cultureel Supplement NRC Handelsblad, 1 augustus 1997. Stellema, Marian. Dinari's: dood en rouwverwerking bij creoolse Surinamers in Nederland. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 29-39. Stentius, Bas. Hugo Pos wil de vraagtekens weg hebben. In: O, nr. 4, maart 1990, pp. 50-58. Stephen, Henri J.M. De macht van de fodoe-winti: fodoe-rituelen in de winti-kultus in Suriname en Nederland. Amsterdam: Karnak, 1986. Stephen, Henri J.M. Lexicon van de Surinaamse Winti-kultuur. [Paramaribo]: Druk ‘De West’, [1987]. Stephen, Henri J.M. Sranan odo: adyersitori: spreekwoorden en gezegden uit Suriname. [Amsterdam 1990.] Stephen, Henri J.M. Dede oso: de dood en rouwverwerking bij Creoolse Surinamers in Suriname en Nederland. [Amsterdam]: 1992. Stephen, Henri J.M. Winti en hulpverlening: een bijdrage aan de gezondheidszorg in multicultureel Nederland. [Amsterdam]: 1995. Stephen, Henri J.M. Winti: Afro-Surinaamse religie en magische rituelen in Suriname en Nederland. 3e dr. [Amsterdam]: Karnak, 1998. Sticusa Jaarboek 1950-1952. Amsterdam: Sticusa, [1951-1953]. Sticusa Jaarverslag 1953-1980. Amsterdam: Sticusa, [1954-1981]. Stipriaan, Alex van (a). Surinaams contrast: roofbouw en overleven in een Caraïbische plantagekolonie 1750-1863. Leiden: KITLV Uitgeverij, 1993. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean Series 13.) Stipriaan, Alex van (b). ‘Een verre verwijderd trommelen...’ Ontwikkeling van Afro-Surinaamse muziek en dans in de slavernij. In: Ton Bevers, Antoon Van den Braembussche en Berend Jan Langenberg (red.). De Kunstwereld: produktie, distributie en receptie in de wereld van kunst en cultuur. Hilversum: Verloren 1993, pp. 143-173. (Publikaties van de Faculteit der Historische en Kunstwetenschappen X.) Stipriaan, Alex van (a). Muzikale creolisering: De ontwikkeling van Afro-Surinaamse muziek tijdens de slavernij. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 8-37. Stipriaan Luïscius, Alex van (b). Creolisering: vragen van een basketbalplein, antwoorden van een watergodin. Rotterdam: Erasmus Universiteit, 2000. (Inaugurele rede.)


Stipriaan, R. van. Historische distantie in de Spaanschen Brabander. In: Nederlandse letterkunde, 2 (1997), pp. 103-127. Stone, Judy S.J. Theatre: studies in West Indian literature. London/Basingstoke: Macmillan, 1994. Stolp, Marije (red.). Catalogus collectie Antilliana. [Den Haag]: Dienst Bibliotheek en Archief Den Haag, 1998. Stouten, Johanna. Willem Anthonie Ockerse (1760-1826): leven en werk: het bewogen leven van een verlicht ‘Bataafs’ politicus, letterkundige, predikant en wijsgeer en zijn veelwijdig oeuvre op de overgang van de achttiende naar de negentiende eeuw. Amsterdam/Maarssen: APA-Holland Universiteits Pers., 1982. (Diss.) Stouten, J. Verlichting in de letteren. Leiden: Martinus Nijhoff, 1984. (Literatuur.) Stuiveling, G. Dichters en schrijvers in Suriname III. In: Schakels, no. 52, 2 januari 1952, pp. 20-23. Stuivenberg, Richard. Chitra Gajadin en ‘Savitri’. In: Chitra gajadin, Savitri. Rotterdam: De Kist, 1994, pp. 4-6.


172 Stuldreher-Nienhuis, J. Verborgen paradijzen: het leven en de werken van Maria Sibylla Merian 1647-1717. Arnhem: Van Loghum Slaterus, 1944. Stutgard, Ricky W. De eerste Surinaamse sportencyclopedie (1893-1988). [Paramaribo: 1992.] Suárez, Maria Matilde. Terminology, alliance and change in Warao society. In: NWIG, 48 (1971), nr. 1, april, pp. 56-122. Suer, Henk. Het wonder van Suriname. In: De Narrenkap, 4 [ca. 1960], nr. 6, pp. 77-90. Sukhai, B. Baithak-Gana als Surinaams erfgoed. In: Lalla Rookh, 3 (1978), nr. 4, april/mei, pp. 25-30. Sumter, Archie. Internationale erkenning voor Surinaams ballet. In: Dans: het Nederlands ballettijdschrift, 5 (1987), nr. 7, april, pp. 24-25. Suparlan, Parsudi. The Javanese in Surinam: ethnicity in an ethnically plural society. Illinois: Urbana-Champaign, University of Illinois, 1976. (Diss.) Surinaams-Javaans/Jawa-Suriname. In: Cikal, nr. 1, [december] 1982, pp. 10-11; nr. 2, mei 1983, pp. 8-9; nr. 3, oktober 1983, pp. 6-8; nr. 4, maart 1984, pp. 8-10. Surinaamsch Museum. [Statuten.] Gepubliceerd in het G.A.B. van 9 Mei 1947, No. 41. [Paramaribo: Surinaamsch Museum, 1947.] Surinaamsche almanak. Uitgegeven door het Departement Paramaribo der Maatschappij tot nut van 't algemeen. Paramaribo/Amsterdam: Beyer en Sulpke [etc.], 1820-1847 [1822, 1823, 1824, 1826 en 1844 zijn niet verschenen.] Surinaamsche almanak. Paramaribo: Morpurgo, 1883-1903. Surinaamsche staatkundige almanak voor den jaare 1818. Door den uitgever vermeerdered en verbeterd met privilegie. Paramaribo: Geprivilegeerde Gouvernements Drukkery, [1817]. Suriname. Leiden: Netherlands Students Bureau for International Cooperation, NESBIC, 1969. (NESBIC brochure.) Suriname en de opheffing van het pauperisme in Nederland. Uitgegeven door een Vereeniging van Surinamers. Leiden: Somerwil, 1872. (Vereeniging van Surinamers, 1.) Suriname: jaarboekje voor het jaar 1856. Uitgegeven door het letterlievend genootschap: Oefening kweekt kennis, te Paramaribo. 's-Gravenhage: L.J. Verhoeven, 1856. Suriname Planatlas. Washington: SPS/OAS, 1988. Swaan, Abram de. Het lied van de kosmopoliet. In: Simon Franke, Dieke Hondius, Maarten Lubbers, Joe Simmons, Maak er een gewoonte van: racismebestrijding in de grote stad. Amsterdam: De Populier, 1986, pp. 156-160. Swaan, Bram de, Leo Willems en Maarten van Dullemen. Gesprek met Surinaamse dichter-activist Dubro [sic]: Propaganda met de daad. In: De Groene Amsterdammer, 21 november 1970. Swagerman, Jan. Het verhaal gaat verder...: de kunst van het vertellen. Deventer: Ankh-Hermes, 1991. Swanzy, Henry. Writing in the British Caribbean. In: WIG, 22 (1951), pp. 217-240. Sweers, Anton. Het lekespel in Suriname. In: Schakels, 1962, nr. S 48/NA 37, pp. 9-15. Swinkels, J. Filmkunst. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 407-412.


Szulc-Krzyzanowski, Michel (fotografie) & Michiel van Kempen (tekst), Woorden die diep wortelen: tien vertellers en schrijvers uit Suriname. Amsterdam: Voetnoot, 1992. Szulc-Krzyzanowski, Michel (fotografie) & Michiel van Kempen (tekst), Woorden op de westenwind: Surinaamse schrijvers buiten hun land van herkomst. Amsterdam: In de Knipscheer, 1994. Tacoma, Jouke. American Indians from Suriname: a physical anthropological study. [S.l.]: 1963. (Diss.) Tacoma, J. in collab. with D.C. Geijskes, G.J.R. Maat and G.N. van Vark; ed. by L.J. van der Steen, A.H. Versteeg. On ‘Amazonidi’: precolumbian skeletal remains and associated archaeology from Suriname. Amsterdam: Natuurwetenschappelijke Studiekring voor Suriname en de Nederlandse Antillen, 1991. (Uitgaven van de Stichting Natuurwetenschappelijke Studiekring voor Suriname en de Nederlandse Antillen, no. 127.) Tan, Umberto. Het Surinaamse legioen: Surinaamse voetballers in de eredivisie 1954-2000. Schoorl: Conserve, 2000. Taylor, Douglas. Languages of the West Indies. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1977. Teenstra, M.D. Bijzonderheden betrekkelijk den brand te Paramaribo in den nacht van den 3den op den 4den sept. 1832. Paramaribo: J.J. Engelbrecht, 1833.


173 Teenstra, M.D. De landbouw in de kolonie Suriname, voorafgegaan door eene geschied- en natuurkundige beschouwing dier kolonie. Groningen: Eekhoff Hz., 1835. (2 dln) Teenstra, M.D. De negerslaven in de kolonie Suriname en de uitbreiding van het christendom onder de heidensche bevolking. Dordrecht: H. Lagerweij, 1842. [Teenstra, Maarten Douwes.] Verscheidenheden betrekkelijk booze kunsten en wetenschappen, door eene phantastische wereld geschapen, en wel in zonderheid die der tooverijen en waarzeggerijen, zijnde eene rapsodie van sprookjes van vroegere en latere dagen; uit onderscheidene schrijvers en mondelinge mededelingen verzameld. II. Kampen: K. van Hulst, 1848. [Fotomechanische herdruk: s.l. s.a.] Temminck Groll, C.L. (tekst, samenstelling en foto's), A.R.H. Tjin A Djie (coördinatie in Suriname) [et al.] De architektuur van Suriname: 1667-1930. Zutphen: De Walburg pers, 1973. (Suriname en zijn historie, no. 2.) Tennekes, J. Contextualiteit: antropologische reflecties op een theologisch begrip. In: J. Tennekes & H.M. Vroom (red.), Contextualiteit en christelijk geloof. Kampen: Kok, 1989, pp. 16-31. Ter nagedachtenis aan onze onvergetelijke Nola Hatterman. Geboren 12 augustus 1899. Overleden 8 mei 1984. [Paramaribo] 1984. Termorshuizen, Gerard (a). De ‘eigen’ en die ‘andere’ wereld: een introductie tot de Indisch-Nederlandse literatuur. In: Theo D'haen (red.), Herinnering, herkomst, herschrijving: koloniale en postkoloniale literaturen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1990, (Semaian 4.), pp. 18-34. Termorshuizen, Gerard (b). De Indische bellettrie: een exotisch stiefkind binnen de literatuurgeschiedenis. In: Traditie en progressie. Handelingen van het 40ste filologencongres, 's-Gravenhage 1990, pp. 249-256. Termorshuizen, Gerard. Journalisten en heethoofden: een geschiedenis van de Indisch-Nederlandse dagbladpers 1744-1905. Met medewerking van Anneke Scholte. Amsterdam/Leiden: Nijgh & Van Ditmar/KITLV, 2001. Tesi f'i: (proef het). Rotterdam: SASK (Surinaams Antilliaans Schrijvers Kollektief), 1975. Tewes, Silvia. Das Thema des Kulturkontakts im Spätwerk Albert Helmans. Münster 1993. (Hausarbeit zur Erlangung des Magistergrades.) Tewes, Silvia. Uitwisseling of uitbuiting? De ambivalentie van het cultuurcontact in Hoofden van de Oayapok! In: Oso, 14 (1995), nr. 1, april (Albert Helman-nummer), pp. 37-42. Teylingen, Henk van. Bedek je schande: Suriname van binnen uit. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1972. Toes, Jacobus. Wanklanken rond een wingewest: in de nadagen van de Surinaamse slavernij. Hoorn: Drukkerij Noordholland, 1993. (Diss.) Thieme, John (ed.). The Arnold anthology of post-colonial literatures in English. London: Edward Arnold, 1996. Thijs, M.D. 25 jaar Adviesraad voor Culturele Samenwerking tussen de Landen van het Koninkrijk 1961-1986. Amsterdam: Adviesraad voor Culturele Samenwerking tussen de Landen van het Koninkrijk, 1986. Thoden van Velzen, Hendrik Ulbo Eric. (a) Politieke beheersing in de Djuka maatschappij: een studie van een onvolledig machtsoverwicht. [Amsterdam: Gemeentelijke Universiteit], 1966. (2 dln) (Diss.) Thoden van Velzen, H.U.E. (b). Het geloof in wraakgeesten: bindmiddel en splijtzwam van de Djuka matrilineage. In: NWIG, 45 (1966), pp. 45-51.


Thoden van Velzen, H.U.E. The origins of the Gaan Gadu movement of the bush negroes of Surinam. In: NWIG, 52 (1978), nr. 3/4, pp. 81-130. Thoden van Velzen, H.U.E. Welvaarts- en armoedereligies in het Surinaamse binnenland. In: Suriname: De schele onafhankelijkheid. Onder redactie van Glenn Willemsen. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1983, (Synopsis), pp. 37-74. Thoden van Velzen, Bonno. Een prima donna in het Surinaamse binnenland. In: Henk Driessen & Huub de Jonge (red.), Miniature Etnografiche. [Festschrift Anton Blok.] Nijmegen: SUN, 2000, pp. 102-105. Thoden van Velzen, H.U.E. & W. van Wetering. The great father and the danger: religious cults, material forces and collective fantasies in the world of the Surinamese maroons. Dordrecht/Providence: Foris, 1988. ((Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean series, 9.) Thomas, Edwin. Enkele facetten van het toneelleven in Suriname. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 87-90.


174 Thomson, J.R. Bijdrage tot de geschiedenis van het onderwijs in Suriname. Paramaribo: Heinrich Bernhard Heyde, 1897. Thomson, J.R. Overzicht der geschiedenis van Suriname. 2de, verm. dr. 's-Gravenhage: Zuid-Holl. Boek- en Handelsdrukkerij, 1902. Thomson, J.R. Is 't in Suriname steeds een armoedige boel geweest?: lezing, gehouden in eene bijeenkomst van Groep Suriname van het Alg. Ned. Verbond. Paramaribo: Oliviera, [1906]. Thompson, Stith. Motif-index of folk-literature: a classification of narrative elements in folktales, ballads, myths, fables, mediaeval romances, exempla, fabliaux, jest-books, and local legends. Revised and enlarged edition. Bloomington [etc.]: Indiana University Press, [ca. 1976-1979]. (6 dln) Tien jaar SWI 1977-1987. [Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1987.] Tiendalli, H.C. 3 Anansi tori. Naverteld door -. [Nederlandse vertaling: M. Bernadine. Samenstelling: M. Nickel.] 3e uitg. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1985. [1e dr. 1980.] (Serie leesbokjes in het Sranan Tongo.) Tilon, Nadia. Achter de schermen van De Banier: in gesprek met Dina Sarucco. In: Censuur in Suriname. [Bijzonder nummer van:] Mutyama, 3 (1992), nr. 4, pp. 58-60. Tjoe-Nij, Martha. Theater Thalia honderdvijftig jaar. In: Kalá, 4 [1990], nr. 1-2, [augustus], pp. 13-20. Tjon A Hie-Knops, Riet. Toneel als zelfbewustwordings-expressie (de funktie daarvan in de surinaamse samenleving). In: Frank Naarendorp & Frank Renada [= Ranada], Het antagonistisch karakter in het Surinaams kultuurpatroon. Riet Tjon A Hie-Knops, Toneel als zelfbewustwordingsekspressie (De functie daarvan in de ontwikkeling van de surinaamse maatschappij). [Paramaribo 1972], Culturele Editie Kern, pp. 39-48. Tjon A Tam, August. Djinti: beroeps beeldend kunstenaar en in zijn vrije tijd dichter. In: Adek, 8 (1981), nr. 4/5, oktober, pp. 12-14. Tjon-A-Ten, Varina. Anansi komt naar Nederland. Illustraties Ernest Hofwijks. Breda: De Geus, [1986]. Tjon-A-Ten, Varina, Satya Jadoenandansing & Lucia Berkenveld. Over spiegeltjes en kraaltjes: identiteitsversterkende jeugd-‘verhaaltjes’: Literatuur voor de Surinaamse jeugd. Utrecht: Stichting Landelijke Federatie van Welzijnsorganisaties voor Surinamers, 1993. Tjon A Ten, Varina. Rituelen en gebruiken bij overlijden bij creolen. In: Oso, 17 (1998), nr. 1, mei, pp. 23-28. Tjon A Yong-Nahar, R. Cornelis Winst Blijd 1860-1921. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 113-123. Tjon Sie Fat, P.B. Chinese talen in Suriname. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 50, juli 1993, pp. 25-31. Tjon Sie Fat, Paul. Chinese geestelijke specialisten, Chinese volksgodsdienst en Chinese identiteit in Suriname. In: Oso, 18 (1999), nr. 2, november, pp. 121-130. Tjon Sie Fat, Paul Brendan. Code-switching and borrowing in Surinamese Kejia. [Paper gepresenteerd op het colloquium The Languages of Suriname, te Leiden, 21 en 22 januari 1999. Ter perse.] Tjung Agnie, R.E., J.R.P. Krishnadath en M.E.M. Brunings-Stolz. Bibliografie van Jnan H. Adhin. Paramaribo: Prakashan, 1995.


Todd, Janet (ed.). Aphra Behn studies. Cambridge [etc.]: Cambridge University Press, 1996. Todd, Janet. ‘Pursue that way of fooling, and be damn'd:’ editing Aphra Behn. In: Editing the text: essays presented at the tekst/texte/text-conference Ghent, Belgium 1995. Edited by Marysa Demoor, Geert Lernout, Sylvia van Peteghem. Tilburg: Tilburg University Press, 1998, pp. 7-17. Toespraken gehouden op de nationale betooging van 11 Mei 1941 in het Theater Bellevue door Suriname Waakt. [Paramaribo: Suriname Waakt/Drukkerij Eben Haëzer, 1941.] Tollefsen, Randall H. Catalogue of the music collection of the Moravian congregation at Zeist. [Utrecht]: Rijksarchief Utrecht, 1985. (2 dln.) Torres-Saillant, Silvio. Dominican literature and its criticism: anatomy of a troubled identity. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 1. Hispanic and Francophone regions. Edited by A. James Arnold. Subeditors Julio Rodriguez-Luis, J. Michael Dash. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1994, pp. 49-64. Torres-Saillant, Silvio. The cross-cultural unity of Caribbean literature: toward a centripetal vision. In: A history of literature in the Caribbean. Volume 3. Cross-cultural studies. Edited by James A. Arnold. At-


175 large editors Josephine V. Arnold, Natalie M. Houston, Claudia Schenkels. Amsterdam/ Philadelphia: John Benjamins, 1997, pp. 57-76. Träger, Richard & Charlotte Träger-Große. Dienerblätter: biographische Übersichte von Personen, die im Dienst der Brüdergemeine standen. [Herrnhut]: Unitätsarchiv/Moravian Archives, [1999]. (11 Bdn.) Trefossa. Trotji: puëma. Met een stilistische studie over het gedicht ‘Kopenhagen’/ vertalingen en verklarende aantekeningen door Jan Voorhoeve. Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1957. (Bureau for linguistic research in Surinam, (Universiteit of Amsterdam), Publication.) Trefossa. Ala poewema foe -. Samengesteld door Jan Voorhoeve. Paramaribo: Bureau Volkslectuur, 1977. Trefossa: na wan njoen kari. [Speciaal nummer van:] Mutyama, 1 (1990), nr. 1. Trier-Guicherit, Ingrid van. De eerste taalgids Sranan-Nederlands. In: Oso, 10 (1991), nr. 1, juni, pp. 31-47. Trommelen, Jeroen. Dwars door Suriname: drie Guyana's in een tegendraads portret. Met foto's van Guus Dubbelman. Amsterdam: Arena, 2000. Trouillot, Michel-Rolph. Silencing the past: power and the production of history. Boston: Beacon Press, 1995. Truideman, Desi. Weten en denken. [Paramaribo: 1980]. T'Sas, René. Hugo Pos: ‘Het verklanken van onstuimige gevoelens is voor mij niet weggelegd.’ In: HN-Magazine, 42 (1986), nr. 24, 14 juni, pp. 6-9. Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. [Voorwoord: Chandra van Binnendijk, Jan Bongers, Lila Gobardhan-Rambocus, Els Moor, Robertine Romeny; inleiding: Michiel van Kempen.] Paramaribo: Okopipi, 2001 Uit onze pers-geschiedenis. In: Bank Notes, nr. 110, juli/augustus/september 1977, pp. 55-67. Vader, A.N. 50 Nederlandse en Vlaamse schrijvers van de tweede helft van de 20e eeuw. Met overzicht van de Ned.-Indische, Antilliaanse en Surinaamse literatuur. Delft 1986. Vajda, György M. Einleitung: marginale Literaturen. In: Komparatistische Hefte, nr. 7 (1983), ‘Marginale’ Literaturen, pp. 5-14. Valdés, Maria Elena de & Mario J. Valdés, Rethinking Latin American literary history. In: Latin America as its literature: Selected papers of the XIVth congress of the International Comparative Literature Association (ICLA) (University of Alberta, August 15-20, 1994). Edited by Maria Elena de Valdés, Mario J. Valdés and Rochard A. Young. New York: Council on National Literatures, 1995, World Report, Volume VIII, pp. 67-85. Vancrevel, Laurens (red.), Spiegel van de surrealistische poëzie in het Nederlands. Amsterdam: Meulenhoff, 1989. Vancrevel, Laurens. Op nieuwe wegen. In: Jak van der Meulen, De uiterste palen der ballingen: gedichten 1946-1995. Met een nawoord van Tenny Frank, en een verantwoording door Laurens Vancrevel en een tekening van Rik Lina. Amsterdam: Brumes Blondes, 1999, pp. 69-72. Vandenbroeck, Paul. Dirk Valkenburg: Negerplechtigheid: een nadere interpretatie. In: Ine Pisters & Frank Vanhaecke (red.), America, Bruid van de zon: 500 jaar Latijns-Amerika en de Lage Landen. Antwerpen: Imschoot, 1992, pp. 350-352. Vandercook, John W. ‘Tom-Tom’. With illustrations from photographs taken by the author and others. New York, [N.Y.] [etc.]: Harper, 1926.


Vandercook, John W. Tam-Tam: een oerwoudstaat in Suriname. Vertaald en ingeleid door Albert Helman. 3e dr. Amsterdam: Wereldbibliotheek, [ca. 1937]. (Wereldbibliotheek, 629.) (1ste druk 1935.) Vansina, Jan. De la tradition orale: essai de methode historique. Tervuren: Musée Royal de l'Afrique Central, 1961. (Annales, Serie in octavo, Sciences humaines, no. 36.) Vansina, Jan. Oral tradition as history in Africa. In: Daedalus, 1971, Spring, pp. 442-468. Vansina, Jan. Oral tradition: a study in historical methodology. Harmondsworth: Penguin, 1973. Vansina, Jan. Oral tradition as history. London [etc.]: Heinemann, 1985. Vanvugt, Ewald. Bloed aan de klomp: de eerste vaderlandse schandaalkroniek: Nederlandse schurken in het buitenland. Hilversum: Centerboek, 1989. Vanvugt, Ewald. Nestbevuilers: 400 jaar Nederlandse critici van het koloniale bewind in de Oost en de West. Amsterdam: Babylon-De Geus, 1996. Vaseur-Rellum, Joan. Normeren, beoordelen en toetsen van vernieuwd literatuuronderwijs. In: Tropisch Nederlands, 2 (1997), nr. 2, april, pp. 6-9.


176 Vaseur, Joan. Oude lessen, nieuwe aanpak! In: Nederlands in Suriname, 5 (2000), nr. 1, pp. 11-13. Veen, Adriaan van der. Momentopnamen van jonge dichters. In: Het Vaderland, 26-12-1939. Veer, Paul van 't. Het leven van Multatuli. Amsterdam: De Arbeiderspers, 1979. Vegt, Jan van der. Latijn in de tropen: het poëziedebuut van De Kom. In: Ons Erfdeel, 35 (1992), nr. 5, pp. 747-748. Velden, Jan van. Het ‘Ala Kondre’ festival. In: Podium, 7 (1989), nr. 7, november, pp. 13-17. Velema, W.R.E. Verlichtingen in Nederland: het voorbeeld van de politieke theorie. In: Geschiedenis van de wijsbegeerte in Nederland. Documentatieblad Werkgroep ‘Sassen’, 5 (1994), pp. 45-53. Veltman-van den Bos, Ans J. Petronella Moens (1762-1843): de vriendin van 't Vaderland. Nijmegen: Vantilt, 2000. Venema, Tijno. Famiri nanga kulturu: Creoolse sociale verhoudingen en Winti in Amsterdam. Amsterdam: Het Spinhuis, 1992. Venetiaan, Ronald R. Toespraak van de president van de Republiek Suriname, Z.E. Drs. Ronald R. Venetiaan bij de opening van de expositie Het Surinaamse Woord in het Surinaams Museum op 10 november 1993. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 52, december 1994, pp. 6-7. Verbraak, Coen. De stem(mingen) van Ischa Meijer. In: Vrij Nederland, 7 maart 1998, pp. 56-59. Verdaasdonk, H. De vluchtigheid van literatuur: het verwerven van boeken als vorm van cultureel gedrag. Amsterdam: Bert Bakker, 1989. Vereniging Ons Suriname 70: 18 januari 1919 - 18 januari 1989: een aanzet tot de geschiedschrijving over zeventig jaren leven en strijd van Surinamers in Nederland. [Amsterdam]: Vereniging Ons Suriname, [1990]. Vereul, Abraham. Redevoering over de gelijkheid der menschen, beschouwd als dat algemeen beginsel, het welk den vrijen Nederlander tot gids behoort te strekken in het vestigen zijner politiecque en burgerlijke vrijheid. Door Mr. -, uitgesproken in de Maatschappij Felix Meritis, den IIden van februarij, 1795. Te Amsteldam: bij Pieter Johannes Uylenbroek, [1795]. Verhees, Fred. Een speurtocht naar Rijts: Een fragmentarische reconstructie van een religieuze beweging. In: Oso, 19 (2000), nr. 2, pp. 309-319. Verkade-Cartier van Dissel, Eline Françoise. De mogelijkheid van landbouw-kolonisatie voor blanken in Suriname. Amsterdam: Paris, 1937. (Diss.) Verkade-Cartier van Dissel, E.F. Eduard Verkade en zijn strijd voor een nieuw toneel. Zutphen: De Walburg Pers, 1978. [Verlooghen, Corly (a).] ‘Zakelijke’ experimentele poëzie. Een beschouwingswijze van eigentijdse maatschappij-problemen. In: De Ware Tijd, nr. 680, 21 november 1959. Verlooghen, Corly (b). Experimentele poëzie in de praktijk. In: De Ware Tijd, nr. 688, 1 december 1959. Verlooghen, Corly (a). Een literaire traditie in Suriname: mogelijk en wenselijk? In: De Ware Tijd, nr. 981, 17 november 1960. Verlooghen, Corly (b). Nationale schatvorming: De carrière van de Surinaamse letterkunde. In: De Ware Tijd, nr. 984, 21 november 1960. Verlooghen, Corly (c). Belletristische verlangens: Wat gaat er om in Suriname's letterkundig geweten? In: De Ware Tijd, nr. 985, 22 november 1960.


Verlooghen, Corly (d). Positiebepaling: Surinaamse literatoren: Welke koers? In: De Ware Tijd, nr. 986, 23 november 1960. Verlooghen, Corly (e). Geen tijd voor extremisme. Taal-fanatisme leidt tot een ongezond letterkundig klimaat. In: De Ware Tijd, nr. 1009, 20 december 1960. Verlooghen, Corly (f). Gevaarlijke denkgewoonten: Normen bij het produceren van literatuur. In: De Ware Tijd, nr. 1016, 28 december 1960. Verlooghen, Corly (a). Konventionele onderwerpen hebben afgedaan. In: De Ware Tijd, nr. 1028, 12 januari 1961. Verlooghen, Corly (b). Poëzie schrijven is niet: Het leven mooier maken. In: De Ware Tijd, nr. 1032, 17 januari 1961. Verlooghen, Corly (c). Is Surinaamse ‘verzetspoëzie’ wel nodig? In: De Ware Tijd, nr. 1035, 20 januari 1961. Verlooghen, Corly (d). Het gevaar van kulturele spoken bij dag zien. In: De Ware Tijd, nr. 1038, 24 januari


177 1961. Verlooghen, Corly (e). Zelfkritiek noodzakelijk. Waarschuwing tegen letterkundige verwildering. In: De Ware Tijd, nr. 1059, 17 februari 1961. Verlooghen, Corly (f). Kultuur moet gedragen worden door kennis. In: De Ware Tijd, nr. 1063, 22 februari 1961. Verlooghen, Corly (g). Er zit nog teveel banaliteit in sommige doelstellingen. In: De Ware Tijd, nr. 1074, 7 maart 1961. Verlooghen, Corly (h). De rationele en artistieke beleving van poëzie. In: De Ware Tijd, nr. 1191, 29 juli 1961. Verlooghen, Corly (i). Is nationalistische kunst gevaarlijk? In: De Ware Tijd, nr. 1223, 5 september 1961. Verlooghen, Corly (a). Het vestigen van buitenlandse kulturele betrekkingen voor Suriname. In: De Ware Tijd, nr. 1383, 14 maart 1962. Verlooghen, Corly (b). Het vraagstuk van Surinames kulturele welvaart. [Paramaribo 1962.] Verlooghen, Corly (a). Corly Verlooghen antwoordt Albert Helman. In: Sticusa Journaal, 15 februari 1975, p. 4. Verlooghen, Corly (b). Noord-Noord-West. In: Sticusa Journaal, 1 april 1975. Vermaas, Rob. Frank Martinus Arion: schrijven in de jungle. In: Elseviers Magazine, 25 november 1977, pp. 55-57. Vernooij, Joop. De rooms-katholieke missie in Suriname ten tijde van mgr. Grooff (1826-1852). Nijmegen 1969. Vernooij. Johannes Gerardus. De rooms-katholieke gemeente van Suriname (vanaf 1866). Paramaribo: Westfort, 1974. (Diss.) Vernooy, Joop (a). Aktie grondrechten binnenland. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1988. V[ernooij], J. (b). Winti Pastoraal. In: De Ware Tijd, 26 september 1988. V[ernooij], J. (c). Winti-religie. In: De Ware Tijd, 26 september 1988. Vernooij, J. Indianen en kerken in Suriname: identiteit en autonomie in het binnenland. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1989. Vernooij, J. (a). Jacobus Grooff (1900-1852): apostolisch missionaris, prfekt, vikaris en visitator in de West, de Oost, de West. Paramaribo: Leo Victor, 1990. Vernooij, J. (b). WOTO: een Indiaanse visserijcoöperatie (1974-1985). In: SWI Forum, 7 (1990), nr. 2, december, pp. 5-21. V[ernooij], J. Injiwinti horen erbij. In: De Ware Tijd, 20 maart 1991. Vernooij, Joop (a). Powaka: woonplaats van Lokonon. [Paramaribo]: St. Wilhelmusschool, 1992. V[ernooij], J. (b). De Injiwinti zijn hier thuis. In: De Ware Tijd, 28 februari 1992. Vernooij, Joop. De Pyjai: religie van inheemsen in Suriname. Paramaribo: Leo Victor, 1993. Vernooij, J. Barmhartigheid een levensprogram: Zusters van Liefde van Tilburg 100 jaar in Suriname. Paramaribo 1994. Vernooij, J. Recht voor een recht voor allen: grondenrechten in Suriname. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1995. Vernooij, Joop. Bosnegers en katholieke kerk: van confrontatie naar dialoog. Paramaribo: Stichting Wetenschappelijke Informatie, 1996. Vernooy, Joop. Een sociaal-economisch vrouwenproject: een stuk kerkgeschiedenis. [Paramaribo]: 1997. (Paper.) Vernooij, J. De Rooms-Katholieke gemeente in Suriname: handboek van de geschiedenis van de Rooms-Katholieke kerk in Suriname. Paramaribo: Leo Victor, 1998.


Vernooij, Joop. Jopie Vriese 85 jaar. Paramaribo 1999. Vernooij, Joop. Volksreligie in Suriname. In: Wereld en Zending, 29 (2000), nr. 4, pp. 52-60. Verre, Tony van. Tony van Verre ontmoet Albert Helman: uit het leven van een dwarsliggende Indiaan. Bussum: De Gooise Uitgeverij, 1980. [Verrijt, M.E.] Fr. Engelbert. Wie was Pater Rikken? In: Opbouw, 12 (1956), nr. 7, juli, pp. 229-236. Verroen, Dolf & Nannie Kuiper (samenstelling). Ons Surinaamse ik. Den Haag: Leopold, 1984. Verseput, Jaap & Jean Jacques Vrij. Een Surinaamse Nederlander uit vroeger tijd: het voor- en nagelsacht


178 van Fredrik Petrus Gisius Nanning (1798-1832). In: Wi rutu, tijdschrift voor Surinaamse genealogie, jrg. 2002, zomer. (ter perse) Verslag over de koloniën. Zitting 1857-1858 (LXVIII), Verslag van het beheer en den staat der koloniën over 1855. Verslag wegens Suriname. No. 21. Verslag van het congres van taalleraren, gehouden op 19 en 20 december 1963 te Paramaribo. Paramaribo: Taalbureau, 1964. Versteeg, A.H. Archeologisch onderzoek te Kwamalasamoetoe (Zuid-Suriname)/Archeological investigations at Kwamalasamoetoe, South-Suriname. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1980, nr. 3, juni, pp. 22-46. Versteeg, A.H. & F.C. Bubberman. Suriname before Columbus. Paramaribo: Stichting Surinaams Museum, [1992]. (Stichting Surinaams Museum, Mededelingen, 49A.) Verstraete, B. (ed.) (a). L'émancipation dans la littérature néerlandophone des Caraïbes/Emancipatie in de Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Lille: Université Charles-de-Gaulle, Centre de recherches néerlandaises Michiel de Swaen, 1997, (Alluvions/ Bilingue), pp. 141-145. Verstraete, B. (b). Atman: l'acceptation de la différence ou le concept d'unité/ Atman: het aanvaarden van de andere of de eenheidsgedachte. In: B. Verstraete (ed.), L'émancipation dans la littérature néerlandophone des Caraïbes/ Emancipatie in de Nederlandstalige Caraïbische literatuur. Lille: Université Charles-de-Gaulle, Centre de recherches néerlandaises Michiel de Swaen, 1997, (Alluvions/ Bilingue), pp. 141-145. Verton, Peter. Politieke dynamiek en dekolonisatie: de Nederlandse Antillen tussen autonomie en onafhankelijkheid. Alphen aan den Rijn: Samson, 1977. (Serie Maatschappijbeelden.) (Diss.) Vervoorn, A.J. Surinaamse schrijvers en het Nederlands. In: Ons Erfdeel, 17 (1974), nr. 2, pp. 165-180. Vervuurt, René. Surinaams wiegenlied. Dodoi-singi: Surinaams klassiek lied. [S.l.: ca. 1960]. (Gestencild.) Vestdijk, S. Oase in Kitsch. In: De Groene Amsterdammer, 27 maart 1937. De vestiging van de Nederlandsche kolonisten in Suriname herdacht 1845 21 juni - 1920. Uitgegeven door de Groep ‘Suriname’ van het Algemeen Nederlandsch Verbond. [Paramaribo: H. van Ommeren], 1921. Veth, P.J. Suriname. In: De Gids, 19 (1855), dl. I, pp. 186-238. Vianen, Bea. Pietje Bell in Paramaribo. In: Dát was nog eens lezen! 40 auteurs over boeken uit hun kinderjaren. Amsterdam: Arbeiderspers/Querido, 1972, pp. 87-88. Vink, Steven. Suriname door het oog van Julius Muller: fotografie 1882-1902. Amsterdam/Paramaribo: Koninklijk Instituut voor de Tropen/Surinaams Museum, [1997]. Vinken, Frater Virgilius. Geschiedenis van het onderwijs in Suriname. In: De Surinamer, nr. 81/3-10-1912 (dl. 1), 82/6-10-1912 (dl. 2), 83/10-10-1912 (dl. 3) en 84/13-10-1912 (dl. 4 en Slot). [Vinkenburg, J.] Index van de Archiefbibliotheek van de Vice-Provincie van Suriname. [Wittem: Provinciaal Archief Nederlandse Redemptoristen, 1999.] Vis, G.J. Romantiek in de Nederlandse letterkunde (1800-1830). In: G.J. van Bork & N. Laan (red.), Twee eeuwen literatuurgeschiedenis 1800-2000: poëticale opvattingen in de Nederlandse literatuur. Groningen: Wolters-Noordhoff, 1986, pp. 55-66.


Visser, Willem M. Albert Helman. In: Uitgelezen 14. Reacties op boeken. Exil en migratie. Onder verantwoordelijkheid van de Adviesraad voor Godsdienst en Levensbeschouwing. Den Haag: NBLC, 1995, pp. 78-86. Vlag, wapen en volkslied van Suriname. [Paramaribo]: Regeringsvoorlichtingsdienst Suriname, [ca. 1959]. Vlasselaers, Joris & Jan Baetens (red.). Handboek culturele studies: concepten, problemen, methoden. Leuven/Amersfoort: Acco, 1996. Voegen van Engelen, J. De Surinaamsche artz, 1786-1788. Facsimile, met een inleiding van G.A. Lindeboom. Utrecht: Natuurwetenschappelijke studiekring voor Suriname en de Nederlandse Antillen, 1981. (Uitgaven van de Natuurwetenschappelijke studiekring voor Suriname en de Nederlandse Antillen, 109.) (Natuurhistorische reeks, 4.) (Reproductie van de uitgave: Paramaribo: gedrukt by W.H. Poppelmann 1788.) Voerman, Dick & W.A. Braasem. De muze kent geen Babel: poëzie uit alle werelddelen in vertaling. Amsterdam: Querido, 1959. Vogelaar, J.F. (red.). Kunst als kritiek: tien teksten als voorbeelden van een materialistiese kunstopvatting. 2de dr. Amsterdam: Van Gennep, 1973. (Kritiese bibliotheek.) Voltaire. Candide ou l'Optimisme. Texte intégral. Paris: Librio, [1995], (nr. 31).


179 Vondel, Joost van den. Gysbreght van Aemstel. Met inleiding en aantekeningen door Mieke B. Smits-Veldt. Amsterdam: Amsterdam University Press, 1994. (Alfa.) Voorhoeve, J. Repelsteeltje in Suriname. In: Eldorado, 2 (1950), nr. 7/8, juli/augustus, pp. 95-96. Voorhoeve, J. Het Surinaams als litteraire taal. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 7, p. 3. Voorhoeve, Jan (a). Voorstudies tot een beschrijving van het Sranan Tongo (Negerengels van Suriname). Amsterdam: Noord-Hollandsche Uitgevers Maatschappij, 1953. (Publications of the Bureau for Linguistic Research in Surinam (University of Amsterdam), no. 3.) (Diss.) Voorhoeve, Jan (b). De gekleurde norm. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 16, 23 januari 1953, p. 3. Voorhoeve, J. Paul François Roos (1751-1805): de Surinaamse plantersletterkunde uit de 18e eeuw. De Nieuwe Taalgids, 48 (1955), pp. 198-203. Voorhoeve, Jan (a). Op zoek naar de handschriften van Johannes King. In: Tongoni 1, Vox Guyanae, 3 (1958), nr. 1, februari, pp. 34-40. Voorhoeve, J. (b). Het missionaire aspect van de bijbelvertaling. In: De Heerbaan, 11 (1958), nr. 3, pp. 127-140. Voorhoeve, J. Het vertalen van poëzie. In: Tongoni 2 (Vox Guyanae, 3 (1959), nr. 6, october), pp. 8-13. Voorhoeve, J. De handschriften van mr. Adriaan François Lammens. De Surinamica van het Surinaams Museum [I]. In: NWIG, 40 (1960), pp. 28-49. Voorhoeve, Jan. W.E.H. Winkels: blankof'cier met palet en papier. De Surinamica van het Surinaams Museum. III. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, [1963]. (Mededeling Surinaams Museum, 6.) Overdruk uit: NWIG, 42 (1963), pp. 269-288. Deels herdrukt in: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 53, juni 1994, pp. 14-18. Voorhoeve, J. Johannes King 1830-1899: een mens met grote overtuiging. In: Emancipatie 1863-1963: biografieën. Paramaribo: Surinaamse Historische Kring, 1964, pp. 53-66. Voorhoeve, J. Fictief verleden: de slaventijd in de Surinaamse bellettrie. In: NWIG, 45 (1966), pp. 32-37. Voorhoeve, Jan. Aisa in Coronie. In: Vrije Stem, nr. 789, 16 april 1970. Voorhoeve, J. Varieties of Creole in Suriname: the art of reading Creole poetry. In: Dell Hymes (ed.), Pidginization and creolization of languages: oroceedings of a conference held at the University of the West Indies, Mona, Jamaica, April 1968. Cambridge: Cambridge University Press, 1971, pp. 323-326. Voorhoeve, Jan. Vóór de letters. In: Tirade, 17 (1973), nr. 189, september, pp. 410-418. Voorhoeve, Jan. De derde schrijver. In: Bzzlletin, 5 (1976), nr. 40 (Surinamenummer), november, pp. 15/3-18/6. Voorhoeve, Jan. Dikke Ikke en de rest: Spinverhalen uit de West. Met prenten van Ton Hoogendoorn. Amsterdam/ Antwerpen: Kosmos, [1979]. Voorhoeve, Jan. Jeje disi: een sleutelroman ontsleuteld. In: Vrij Nederland, 25 april 1981. Voorhoeve, Jan. De oorsprong van het Surinaams. In: Eddy Charry, Geert Koefoed en Pieter Muysken, met medewerking van Sita Kishna (red.). De talen van Suriname. Muiderberg: Coutinho, 1983, pp. 38-46.


Voorhoeve, Jan. Op de begrafenis van Trefossa. In: Mutyama, 1 (1990), nr. 1 (Trefossa: na wan njoen kari), pp. 103-104. Voorhoeve, Jan. Op zoek naar Surinaamse normen: nagelaten geschriften. Geselecteerd, ingeleid en van aantekeningen voorzien door Peter Meel. Utrecht: CLACS & IBS, 1997. (Bronnen voor de studie van Suriname, deel 20.) Voorhoeve, Jan et Antoon Donicie, Bibliographie du négro -anglais du Surinam: avec un appendice sur les langues créoles parlées à l'intérieur du pays. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1963. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Landen Volkenkunde, Bibliographical series, 6.) Voorhoeve, J. & Ursy M. Lichtveld, Het Surinaams (Sranan-tongo). In: De Gids, 123 (1970), nr. 9, pp. 280-285. Voorhoeve, Jan & Ursy M. Lichtveld (eds.), Creole Drum: an anthology of Creole literature in Surinam. With English translations by Vernie A. February. New Haven and London: Yale University Press, 1975. Voorhoeve, J & H.C. van Renselaar. Messianism and nationalism in Suriname. In: Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde, 118 (1962), nr. 2, pp. 193-216. Vriendwijk, Francis. Pikin Todo en Pikin Sneki: een Surinaams vertelsel. Naverteld door -. Tekeningen: Reginald Kartowirjo. [Paramaribo]: Drukkerij Paramaribo, [1999]. Vries, Leonore de. Bibliotheekwerk in Nickerie. In: Sticusa Journaal, 2 (1972), nr. 4, 15 juli, pp. 3-5.


180 Vries, Leonore de. Jeugdlectuur-projekt in Suriname. In: Sticusa jaarverslag 1974. Amsterdam: Sticusa, [1975], pp. 34-37. Vries, L. de. Jeugdlektuurprojekt (JLP). [Paramaribo]: 1977. (Stencil.) Vries, Marleen de. Dichten voor de eeuwigheid: over eerzucht en onsterfelijkheid in de achttiende-eeuwse literaire genootschappen. In: Literatuur, 12 (1995), nr. 3, pp. 142-149. Vries, Marleen de. Dichten is zilver, zwijgen is goud: vrouwen in letterkundige genootschappen. In: De achttiende eeuw, 31 (1999), nr. 2, pp. 187-213. Vries, Marleen de. Beschaven!: letterkundige genootschappen in Nederland 1750-1800. Nijmegen: Vantilt, 2001. (Diss.) [Vriese, J. et al.]. Een licht in het duister. Paramaribo: De ‘Neger vereeniging’, [1926]. Vrij, Jean Jacques. Jan Elias van Onna en het ‘politiek systhema’. In: Oso, 17 (1998), nr. 2, november, pp. 130-147. Vrij, Jean Jacques. Foké A Pouw. [Met een nawoord van William Man A Hing.] In: Oso, 18 (1999), nr. 2, pp. 229-232. Vrijmetselarij. 's-Gravenhage: Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden. 1990. Vruggink, Hein. Verjavaanste toponiemen in Suriname en hun herkomst. In: Oso, 6 (1987), nr. 1, mei, pp. 35-48. Vruggink, Hein. Javaanse volksverhalen: een eerste kennismaking. In: Oso, 8 (1989), nr. 2, december, pp. 170-183. Vruggink, Hein. De officiële spelling van het Surinaams-Javaans. In: Oso, 9 (1990), nr. 2, december, pp. 38-40. Vruggink, Hein. Verjavaanste toponiemen. In: Oso, 10 (1991), nr. 1, juni, pp. 57-69. Vruggink, Hein in samenwerking met Johan Sarmo. Surinaams-Javaans Nederlands woordenboek. Leiden: KITLV, 2001. Vruggink, Hein & Sylvia Gooswit. Shrinivasi in proza over zijn poëzie. In: Oso, 16 (1997), nr. 2, oktober, pp. 171-185. Vruggink, Hein & Bert Paasman (samenstelling). Overzicht van Suriname-collecties. In: Oso, 7 (1988), nr. 2, december, pp. 189-244; 8 (1989), nr. 1, mei, pp. 77-96; 8 (1989), nr. 2, december, pp. 196-226; (met Lila Gobardhan en Just Wekker:) 10 (1991), nr. 1, pp. 86-114. Vuijsje, Herman. Met discriminatie moeten we net zo omgaan als met onze agressiviteit en seksualiteit. In: NRC Handelsblad, 23 januari 1986. Vyent, Urwin C. Meer dan plezier alleen: een onderzoek naar de maatschappelijke functie van de feestcultuur van Creolen, Hindostanen en Javanen in Suriname. Uitgevoerd in de periode juni t/m oktober 1993. Amsterdam 1996. (Doctoraalscriptie.) Vyent, Urwin. Idealen van Wie Eegie Sanie voor de jeugd. In: Edwin Marshall (samenstelling). Eddy Bruma 75 jaar: 1925-2000. [Amsterdam: Carafin (Caraïbisch-Afrikaans Instituut) met medewerking van ASCC (Afrikaans Surinaams Cultureel Centrum), 2000], pp. 39-44. Waal Malefijt, Annemarie de. The Javanese of Surinam: segment of a plural society. With a preface by Margaret Mead. Assen: Van Gorcum, 1963. (Samenlevingen buiten Europa: Non-European societies, 1.) (Diss.) Waaldijk, A.L. Persoonlijkheden uit het heden en verleden van Suriname. Cornelis W. Blijd: De eerste geordende Negerpredikant in Suriname. In: Jong Suriname, 2 (1942-43), nr. 42, 25 juni 1943, p. 3.


W[aaldijk], E.Th. Ik ben een neger. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 11, 7 november 1952, p. 3. Waaldijk, E.Th. (a). Hoe de persen in Suriname draaien. In: Sticusa Jaarboek 1952. Onder redactie van G.H. van der Kolff. Amsterdam: Sticusa, [1953], pp. 138-142. W[aaldijk], E.Th. (b). Johannes Carolis Kruisland: zanger, dichter, humorist. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 17, 13 februari 1953, p. 3. W[aaldijk], E.Th. (c). Nola Hatterman op tournee. In: de Westindiër, 1 (1952-53), nr. 19, maart 1953, p. 3. Waaldijk, Eugenius Theodorus. Die Rolle der niederländischen Publizistik bei der Meinungsbildung hinsichtlich der Aufhebung der Sklaverei in den westindischen Kolonien. Münster: [s.n.]; München: Steinbauer und Hagemann, 1959. (Diss.) Waaldijk, E.Th. Ons Suriname 50 jaar. In: Fri-1969. Amsterdam: Ons Suriname, 1969, pp. 2-5. Waaldijk, E.Th. Bij de dood van professor Rudolf van Lier. In: Weekkrant Suriname, 20 juni 1987.


181 Waaldijk, Esugène. Bruma werd zonder het te willen een spil in de Surinaamse politiek met een beslissende uitwerking. In: Edwin Marshall (samenstelling), Eddy Bruma 75 jaar: 1925-2000. [Met bijdragen van Hugo Overman e.a.] [Amsterdam: Carafin (Caraïbisch-Afrikaans Instituut) met medewerking van ASCC (Afrikaans Surinaams Cultureel Centrum), 2000], pp. 31-33. Waaldijk, H. van. Anansi go lai konoe ning: Anansitorie in Sranangtongo. [S.l.]: 1953. (Stencil.) Wagenaar Hummelinck, P. Fred. Oudschans Dentz, 1876-1961. In: NWIG, 42 (1963), nr. 2, pp. 186-189. Walcott, Derek. The Antilles: fragments of epic memory. The Nobel lecture. New York: Farrar, Strauss and Giroux, 1993. [Walle, J. van de.]. Suriname. Rapport uitgebracht door het hoofd van den Gouvernements Pers Dienst in Suriname. Paramaribo: [Gouvernements Pers Dienst Suriname], 1945. Walle, J. van de. Enige aantekeningen bij Antilliaanse en Surinaamse volksmuziek. In: De Gids, 119 (1956), nr. 8/9, augustus-september, pp. 257-263. Walle, J.v.d. Locale en officiële talen in de litteratuur. In: De Ware Tijd, 18 april 1961. Walle, J.v.d. Een aantekening bij een artikel in Mamjo. In: De Ware Tijd, 12 maart 1962. Walle, J. van de. Een oog boven Paramaribo: herinneringen. Amsterdam: Querido, 1975. Walle, Johan van de. Herinneringen van een radioman. In: Drie Curaçaose Schrijvers in veelvoud: Boelie van Leeuwen, Tip Marugg, Frank Martinus Arion. Onder redactie van Maritza Coomans-Eustatia, Wim Rutgers, Henny E. Coomans. Zutphen: Walburg Pers, 1991, pp. 24-29. Walle, Johan van de. Herinneringen aan Suriname, 1943-1946. In: Oso, 14 (1995), nr. 2, oktober, pp. 167-172. Waller, Ths. (a). Een boodschap aan de Creoolse bevolking. In: Suriname, 12 juli 1943. Waller, Ths. (b). De toekomst der Surinaamsche Creolen. In: De West, 2 april 1943. Walrecht, Aldert. Het goud van Suriname. Paramaribo: Direktoraat Cultuur en Volksvorming, Ministerie van Onderwijs en Volksontwikkeling, 1970. Waltmans, Henk. Over Albert Helman als katholieke jongere. In: Oso, 17 (1998), nr. 2, november, pp. 169-180. Waltmans, Henk & Geert Groothoff. Aruba, Curaçao en Bonaire aan het begin van de Twintigste Eeuw: een ANV-documentatie. 's-Gravenhage: Algemeen Nederlands Verbond, 1999. (ANV-reeks 3.) Wamelink, Ben. Gesprek met Humphrey Keerveld van het Marxistisch-Leninistisch Centrum Suriname: ‘Het socialisme is Suriname's laatste hoop’. In: De Groene Amsterdammer, 7 maart 1973, p. 6. Warren, George. An impartial description of Surinam... with a history of several strange beasts, birds, fishes, serpents, insects, and customs of that colony... Worthy the perusal of all, from the experience of ... Gent. London: W. Godbid, 1667. Warren, George. An impartial description of Surinam upon the continent of Guinea in America. With a history of several strange beasts, birds ... and customs of that colony, & c. Worthy the perusal of all, from the experience of ... Gent. [London: Thomas Osborne, 1745]. (Onderdeel van: A Collection of Voyages and Travels. Vol. 2. London 1745.)


Warren, George. Een onpartydige beschrijvinge van Surinam, gelegen op het vaste landt van Guiana in Africa. Mitsgaders een verhael van alle vreemde beesten, vogels, visschen, slangen ende wormen: gelijck mede van de gewoonheden ende manieren van dese colonie. By een ghebracht van een Engels edelman - Ende overgeset uyt het Engels. Tot Amsterdam: by Pieter Arentsz., boeckverkoper, inde Beursstraet, in de drie Rapen, 1669. Warren, Hans. Nieuwe poëziebundels: Dood Tij. In: Provinciale Zeeuwse Courant, 15 juni 1974. Watson, C.L. Dutch colonial literature. In: Wasafiri, 1988/89, Winter, pp. 21-22. Wayang. In: Cikal, nr. 2, mei 1983, pp. 30-32. Weeda, Liesbeth. ‘Lach niet zo hard, dat is negerachtig’. In: Elseviers Magazine, 13 januari 1990. Weenink, Mark. Nuance brengen in de geschiedenis: de Surinaamse schrijfster Cynthai Mc Leod. In: La Chispa, 2000, nr. 274, pp. 24-26. Weerden, J.S. van. Marten Douwes Teenstra in Suriname, 1828-1834: een Groninger pionier in de West. In: WIG, 46 (1968), nr. 2, juni, pp. 164-175. Weerdt, Gust de. Marius Wong Loi Sing een ongeschonden primitief. In: Kalá, 1 (1986), nr. 2, december, pp: 2-4. Weiss, H. Vier maanden in Suriname. Met een inleiding van J.R. Callenbach. Nijkerk: G.F. Callenbach,


182 1915. Weiss, H. Het zendingswerk der herrnhutters in de oerwouden van de Boven-Suriname. In: WIG, 1 (1919), dl. I, pp. 102-110. Wekker, Gloria. De mooie Johanna en haar huurling. In: Oso, 3 (1984), nr. 2, december, pp. 193-203. Wekker, Gloria. Ik ben een gouden munt, ik ga door vele handen, maar verlies mijn waarde niet: subjectiviteit en seksualiteit van Creoolse volksklasse vrouwen in Paramaribo [vertaald uit het Engels door Gloria Wekker]. Amsterdam: VITA, 1994. [Vertaling en bewerking van: I am gold money.] Wekker, Herman. Aphra Behn and the royal slave Oroonoko. In: NWIG, 56 (1982), pp. 57-65. Wekker, Herman. Aphra Behn en de geschiedenis van de koninklijke slaaf Oroonoko. Recensie-artikel. In: Oso, 2 (1983), nr. 1, pp. 82-92. Wekker, Herman Christiaan. Het ontstaan en de geschiedenis van het Sranan. In: Michiel Baud & Marianne C. Ketting (red.). ‘Cultuur in beweging.’ Creolisering en Afro-Caraïbische cultuur. Rotterdam: Bureau Studium Generale, Erasmusuniversiteit, 1989, (Reeks Studium Generale Rotterdam 89.03.), pp. 37-44. Wekker, J.B.Ch. Op zoek naar de Surinen. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1977, nrs. 21/22, juni, pp. 11-21. Wekker, J.B.Ch. De oorsprong van de Kwinti is onduidelijk. In: Oso, 4 (1985), nr. 1, mei, pp. 77-84. Wekker, J. Archiefdocumenten verhalen over Indianen. In: SWI Forum, 9 (1992), nr. 1 & 2, pp. 99-127. Wekker, J.B. Bij 45 jaar Stichting Surinaams Museum 1947 - 29 april 1992. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 50, juli 1993, pp. 14-24. Wekker, J., M. Molendijk & J. Vernooij. De eerste volken van Suriname. Paramaribo: Stichting 12 oktober 1992, 1992. Wel, F.J. van. Jan Jacob Mauricus als dichter en schrijver. In: Oost en West, 61 (1968), nr. 5, p. 7-8. Wel, F.J. van (a). Dichter Paul François Roos. In: Schakels, S, 77. 's-Gravenhage: Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, [1971], pp. 15-21. Wel, F.J. van (b). Satiricus Hendrik Schouten. In: Schakels, S, 77. 's-Gravenhage: Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, [1971], pp. 22-28. [Wel, F.J. van]. Er tin tin ...: negersprookjes in Suriname. 's-Gravenhage: Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, [1973]. (Schakels: S, 79.) Wel, Freek van. De toekomst van het Nederlands in Suriname. In: Ons Erfdeel, 17 (1974), nr. 1, pp. 23-32. [Wel, F.J. van & A.J. Vervoorn.] Het Nederlands in Suriname. Den Haag: Kabinet voor Surinaamse en Nederlands-Antilliaanse Zaken, [1974]. (Schakels, [no. 82].) Welles, H.G. Henny F. de Ziel en het woord ‘Srefidensie’: Beschouwing van drs. J. Breeveld bekeken door H.G. Welles'. In: De West, 7 september 1984. Weltak, Marcel. Gangadin staart naar zichzelf. In: Jere, 11 (1985), juli, p. 4. Weltak, Marcel. Surinaamse muziek in Nederland en Suriname. Onder redactie van Marcel Weltak. Met een voorwoord van dr Lou Lichtveld (Albert Helman). [Utrecht]: Kosmos, Surinam Music Association, [1990], pp. 17-24. Weltak, Marcel. Afrikaans-Surinaamse muziek. In: Oso, 19 (2000), nr. 1, mei, pp. 38-48.


Wengen, G.D. van. The cultural inheritance of the Javanese in Surinam. Leiden: E.J. Brill, 1975. (Mededelingen van het Rijksmuseum voor Volkenkunde, Leiden, no. 19.) Wengen, G.D. van. Drie maal de Javaanse gamelan/ Three Javanese gamelan events. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1981, nr. 33, mei, pp. 32-37. Wengen, G.D. van. 1890-1990: honderd jaar Javanen in Suriname. In: De Gids, 153 (1990), nr. 10/11, oktober-november (Suriname-nummer), pp. 882-890. Wengen, G. van & J.M. Woerlee. Een Hindostaans huwelijk in Suriname/ A Hindu wedding in Suriname. In: Mededelingen Stichting Surinaams Museum, 1981, nr. 35, december, pp. 14-38. Wennekes, Wim. Geert Lubberhuizen, uitgever: het mysterie van de Van Miereveldstraat. Amsterdam: Bas Lubberhuizen/ De Bezige Bij, 1994. Wereldpoëziedag van het kind. [Paramaribo]: MINOW, Hoofdafdeling Ontwikkelingsdienst, Sectie Creatieve Expressie, [1984-1985]. (4 dln; zie Van Kempen 1987b: nrs. 1072-1075) Werf, Siep van der. Rudi Kross: links heeft Suriname aan fascistische staat geholpen. In: Alerta, 14 (1998), nr. 41, pp. 4-5. Overgenomen in WS 20-2-1988. Het werk van het Algemeen Nederlands Verbond in 1957. Den Haag: Algemeen Nederlands Verbond, [1958].


183 Werskhoven, Marga C.M. Orchideeën van Suriname = Orchids of Suriname. Paramaribo: Vaco, [1986]. Werners, S. Gedenkboek Universiteit van Suriname. Paramaribo: Anton de Kom Universiteit van Suriname, 1995. Werners, Siegfried E. Johan Adolf Pengel en de geest van zijn tijd. [Paramaribo]: Firgos Suriname, 1998. (Cahiers bij de eeuwwisseling.) Wester, Rudi. Zijn we Caribisch genoeg? In: Vrij Nederland, 2 augustus 1997, pp. 22-24. Westerloo, Gerard van. ‘Er zal een crisis komen die zuiverend zal werken.’ In: Vrij Nederland, 22 november 1975. (Herdrukt in Privé-Domein van de Surinaamse letteren, pp. 55-66.) Westerloo, Gerard van. ‘Neem ons land weer op in het Koninkrijksverband!’: vier vooraanstaande Surinsmers in debat over leger, cocaïne en een gekozen president. In: Vrij Nederland, 10 oktober 1992, pp. 18-22. Westerloo, Gerard van. De laatste dagen van een kolonel: Surinaamse notities. Amsterdam: De Bezige Bij, 1993. (BBLiterair.) Westerloo, Gerard van. Sprekend ik: eenentwintig vertellingen. [Amsterdam]: De Bezige Bij, 1996. Westermann, J.H. In memoriam Johanna Felhoen Kraal. In: NWIG, 44 (1965), pp. 152-161. Westmaas, Anneke. Wijziging Havo-programma Nederlands. In: Tropisch Nederlands, 1 (1996), nr. 3, februari, pp. 3-4. Westzaan, Roy. Enige accenten in de poëzie van Shrinivási. In: Kalá, 1 (1986), nr. 2, december, pp. 13-19. Wetering, Wilhelmina van. Hekserij bij de Djuka: een sociologische benadering. [Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, 1973.] (Diss.) Wettengl, Kurt (eindredactie). Maria Sibylla Merian 1647-1717: kunstenares en natuuronderzoekster. Haarlem: Becht/ Teylers Museum, [1998]. White, Hayden. Metahistory. Baltimore: Johns Hopkins University Press, 1973. White, H. The question of narrative in contemporary historical theory. In: History and Theory, 23 (1984), nr. 1, pp. 1-33. Whitehead, Mei Lancelot. John Gabriel Stedman's collection of Amerindian artifacts. In: NWIG, 60 (1986), no. 3 & 4, pp. 203-208. Whitehead, Neil L. Lords of the tiger spirit: a history of the Caribs in colonial Venezuela and Guyana, 1498-1820. Dordrecht [etc.]: Foris Publications, 1988. (Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en Volkenkunde, Caribbean series, 10.) (Diss.) Wicart, Ellen. Wanhoop en heilsverwachting: oorzaken van het succes van Anton de Kom onder de Javaanse bevolking. In: Oso, 9 (1990), nr. 2, december, pp. 83-99. Wijdenbosch, R.Th.C. Luchtvaartontwikkelingen in Suriname: een historisch overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen op luchtvaartgebied vanaf 1835. Paramaribo: Vaco, [1996]. Wijks, Roy. Eerherstel, in naam van een kostbare vriendschap. In: A. de Kom: zijn strijd en ideeën. Samengesteld door het Anton de Kom - Abraham Behr Instituut. Amsterdam: Sranan Buku, 1989, pp. 41-53. Wijnen, Nico. Wij herdenken A. de Kom. In: Stem van het verzet, nr. 76, oktober 1957. Wijnen, Nico. A. de Kom: Niet bij woorden alleen. Rede gehouden 26 maart 1982. [Den Haag]: Haagse Kunstkring, [1982]. Ook in: A. de Kom: zijn strijd


en ideeën. Samengesteld door het Anton de Kom - Abraham Behr Instituut. Amsterdam: Sranan Buku, 1989, pp. 11-31. Wilbert, Johannes. Folk literature of the Warao Indians: narrative material and motif content. Los Angeles: Latin American Center, University of California, 1970. (Latin American studies, 15.) Williams, Eric. A West Indian Book Collection. In: Caribbean Commission Monthly Information Bulletin, 6 (1952), nr. 3, pp. 59-62, 72. Williams, Patrick & Laura Chrisman (eds.). Colonial discourse and post-colonial theory: a reader. New York [etc.]: Harvester Wheatsheaf, 1994. [Williams-Maatstap, H. & L. Nunes-Dalen.] Fosten sani. Samengesteld door Ch. Pawironadi-Nunes. Paramaribo: Instituut voor Taalwetenschap, 1987. (Serie leesboekjes in het Sranan Tongo.) Winkels, W.E.H. Slavernij en emancipatie: eene beschouwing van den toestand der slavernij in Suriname. Utrecht 1856. (Winkels, W.E.H, (a).) De tooverlantaarn van Mr Furet. 1e glaasje. De Blankofficier, Suriname 1840. In: Mededelingen van het Surinaams Museum, nr. 53, juni 1994, pp. 19-31. [Winkels, W.E.H, (b).] Catalogus van geëxposeerde werken. In: Mededelingen van het Surinaams Museum,


184 nr. 53, juni 1994, pp. 32-49. Winter, Johanna Maria van (a). De openbare mening in Nederland over de afschaffing der slavernij. In: WIG, 34 (1953), pp. 61-90. Winter, Johanna Maria van (b). Lijst van bronnen betreffende de afschaffing van de slavernij in Nederlands West-Indië. In: WIG, 34 (1953), pp. 91-102. [Winter, Johanna Maria van.] Suriname: een slavenkolonie in de vorige eeuw. [Schiedam: H.A.M. Roelants, 1954]. (Historische encyclopaedie, 45.) Winter, P.J. van. De Westindische Compagnie ter kamer Stad en Lande. 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1978. (Werken uitgegeven door de Vereeniging Het Nederlandsch Economisch-Historisch Archief, 15.) Wispelaere, Paul de. Twee romans van Bea Vianen. In: De Vlaamse Gids, 62, (1978), nr. 3, mei-juni, (Bea Vianen-nummer), pp. 24-27. Wit, Hendrik de. Surinaamse en Curaçaose dichters in De Stoep. In: Critisch Bulletin, 13 (1946), pp. 433-437. Witsen Geysbeek, P.G. Biographisch anthologisch en critisch Woordenboek der Nederduitsche dichters. Deel V. Amsterdam: C.L. Schleijer, 1824. Wolbers, J. Geschiedenis van Suriname. Amsterdam: De Hoogh, 1861. [Fotomechanische herdruk: Amsterdam: S. Emmering, 1970.] Wolf, Sig.W. Cultuurminister Venetiaan: Het veelzijdig gezicht van Suriname laten zien, dat is het... In: Bzzlletin, 5 (1976), nr. 40 (Surinamenummer), november, pp. 33/21-37/25. Wolf, Sig.W. (a). Pers, radio en televisie. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 340-347. Wolf, Sig.W. (b). Milde toon in felle aanklacht tegen Suriname. In: Bzzlletin, 6 (1978), nr. 57, pp. 47-48. Wolf, Sigi. Wintireligie als legitieme heilsweg voor christelijke Afrosurinamers. Amstelveen 1993. Wolf, Ton. Muziek en sex in Helmans landschap. In: De Ware Tijd Literair, nr. 438, 3 augustus 1996. Wolf, Ton (a). Een wijzerloze klok. In: De Ware Tijd Literair, nr. 543, 8 augustus 1998. Ook in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 123-127. Wolf, Ton (b). Het lezen op de Mulo onderzocht. In: Nederlands in Suriname, 3 (1998), nr. 2, oktober, pp. 4-10. Wolf, Ton (c). Zijn de goden houtluizen? Stappen in het universum van Guillaume Pool. In: De Ware Tijd Literair, nr. 558, 21 november 1998. Herziene versie in: Tussen droom en werkelijkheid: een keuze uit de literaire pagina van de Ware Tijd. Paramaribo: Okopipi, 2001, pp. 128-133. Wolf, Ton. Shrinivási's herleesbaarheid: Taalrijst uit 1968. In: De Ware Tijd Literair, nr. 699, 8 december 2001. Wolf, Ton. Gedichten van Bea Vianen: Weerbarstig vereenzamen. In: De Ware Tijd Literair, nr. 659, 20 januari 2001. Wolff, H.A.E. Levensberichten van leden, overleden in de jaren 1965-1970: Philip Abraham Samson (1902-1966). In: Bijdragen en Mededelingen van het Genootschap voor de Joodsche wetenschap in Nederland gevestigd te Amsterdam, 10 (1970), pp. 14-15. Wolfowitz, Clare. Language style and social space: stylistic choice in Suriname Javanese. Urbana and Chicago: University of Illinois Press, [1991]. (Illinois studies in anthropology, 18.) Wonderlicke avontuer van twee goelieven: een verhaal uit 1624. Uitgegeven door een werkgroep van Amsterdamse neerlandici; onder leiding van E.K.


Grootes. Muiderberg: Dick Coutinho, 1984. (Literatuur en maatschappij in de zeventiende eeuw, nr. 3.) (2de herz. druk: 1988.) Wong Loi Sing, Dorothee. Makuba wordt feministe! en andere verhalen. Paramaribo 1984. Wooding, C.J. Winti: een Afroamerikaanse godsdienst in Suriname: een cultureel-historische analyse van de religieuze verschijnselen in de Para. Meppel: Krips Repro, 1972. (Diss.) (Ongew. herdruk 1979.) Worp, J.A. Geschiedenis van het drama en van het tooneel in Nederland. Groningen: J.B. Wolters, 1904-1908. (2 dln) Worp, J.A. Geschiedenis van den Amsterdamschen schouwburg 1496-1772. Uitgegeven met aanvulling tot 1872 door J.M.F. Sterck. Amsterdam: S.L. van Looy, 1920. Wullschlägel, H.R. Iets over de Neger-Engelsche taal en de bijdragen tot hare ontwikkeling en literatuur door de zendelingen der Evangelische Broedergemeente geleverd. (In het Hoogduitsch ingezonden.) In: West-


185

Indië, 1 (1855), afl. 4, pp. 286-295. Wullschlägel, H.R. Deutsch-Negerenglisches Wörterbuch: nebst einem Anhang, Negerenglische Sprüchwörter enthaltend. Löbau: Duroldt, 1856. (Repr. Amsterdam: Emmering, 1965.) Wumkes, [G.A.]. [Lemma:] Gerdes (Eduard). In: Nieuwe Nederlandsch Biographisch Woordenboek. Deel 4. Onder redactie van P.C. Molhuysen en P.J. Blok. Leiden: A.W. Sijthoff, 1918, pp. 643-645. Würzner, M.H. [Lemma:] Herder, Johann Gottfried. In: Moderne Encyclopedie der Wereldliteratuur. Onder hoofdredactie van A.G.H. Bachrach e.a. 2e dr. Deel 4. Haarlem/Antwerpen: De Haan/Standaard, 1980, pp. 204-205. Wyk, Johannes van. Towards a South African literary history. In: Johannes A. Smit (e.a. eds.), Rethinking South African literary history. Durban: Y Press, 1996, pp. 31-39. Zamuel, Hesdie S. Johannes King: profeet en apostel van het Surinaamse binnenland. Zoetermeer: Boekencentrum, 1994. (Diss.) Zee, Henri van der. 's Heeren slaaf: het dramatische leven van Jacobus Capitein. [Amsterdam]: Balans, 2000. Zeefuik, L. Oom Harry Jenny Jong Loy. In: Vrije Stem, nr. 1820, 25 juli 1973. Zeefuik, Légène. ‘Wan pipel’ in Nederland. In: Bank Notes, nr. 106, juli/augustus 1976, pp. 26-27. Zeeman, Michaël. Een bos zwarte tulpen. In: de Volkskrant, 16 maart 2001. Zeeman, Peter (red.). Literatuur en context: een inleiding in de literatuurwetenschap. Nijmegen: SUN, 1991. Ziel, H.F. de. De functie van het boek ten opzichte van de lezer. In: Culturele activiteit in Suriname: beginselen, feiten en problemen. Gedenkboek C.C.S. 1947-1957. [Onder redactie van Lou Lichtveld.] Paramaribo: Stichting Cultureel Centrum Suriname, 1957, pp. 119-123. Zijlmans, G.C. en H.A. Enser. De Chinezen in Suriname: een geschiedenis van immigratie en aanpassing 1853-2000: met een bibliografie en een tijdtafel 1800-2000. Barendrecht: Batavia Publishing, 2002. Zima, P. Literatuursociologie als tekstsociologie. In: Charles Grivel (red.), Methoden in de literatuurwetenschap. Muiderberg: Coutinho, 1978, pp. 184-202. Zonneveld, Peter van. De toekomst van tempo doeloe: iets over de toekomst van de Indische letteren. In: Reggie Baay & Peter van Zonneveld (red.), Indisch-Nederlandse literatuur: dertien bijdragen voor Rob Nieuwenhuys. Utrecht: HES, 1988, pp. 9-17. Zonneveld, Peter van. Indisch-Nederlandse literatuur: problemen en taken. In: Theo D'haen (red.), Herinnering, herkomst, herschrijving: koloniale en postkoloniale literaturen. Leiden: Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Oceanië, Rijksuniversiteit, 1990. (Semaian 4.), pp. 35-44. Zonneveld, Peter van. De geschiedschrijving van de Indisch-Nederlandse literatuur uit de negentiende en twintigste eeuw. In: Indische letteren, 7 (1992), nr. 4, december, pp. 187-194. Zonneveld, Peter van. ‘Hoe ook in 't verre Oost 't Oranje Boven spreekt’: Kroningsverzen voor Wilhelmina. In: Indische Letteren, 13 (1998), nr. 3-4, december, pp. 128-138. Zoutendijk, Henk. Uit de aard der zaak. In: Sticusa Jaarverslag 1975. Amsterdam: Sticusa, [1976], pp. 38-46. Z[outendijk], H[enk]. Toneel - een wederopbloei. In: Albert Helman (red.), Cultureel mozaïek van Suriname. Zutphen: De Walburg Pers, 1978, pp. 395-401.


Zuiderweg, Adriënne. Paul François Roos, Schets van het plantaadjeleven: een hofdichter en zijn hofdicht. Utrecht: Centrale Opleidingscursussen voor Middelbare Akten (COCMA), 1986. (M.O.-B scriptie.) Zuiderweg, Adriënne. Een verblijfplaats voor onsterfelijken: Een impressie van het culturele en literaire leven op Batavia (1619-1811). In: Literatuur, 17 (2000), nr. 3, mei/juni, pp. 132-141. Zuidinga, Robert-Henk (red.). Uit den boze. Oorspronkelijke griezelverhalen. Amsterdam: Sijthoff, 1984. Zuidveen, J.R.E. Eindphase en uitkomst van het geopenbaard ‘Geloof’. Paramaribo: Lionarons, 1974. Zwaap, René. Een Surinaamse Messias. In: De Groene Amsterdammer, 2 september 1998. Zwier, Gerrit Jan. Denkwijze 298: hoogte- en dieptepunten in de Nederlandse literatuur uit de jaren tachtig. [Baarn]: De Prom, [1981].


186

Summary A History of Surinamese Literature This study presents a history of Surinamese oral and written literature from the earliest known sources up to the year of the independence of the Republic of Suriname, 1975. In Suriname twenty two languages are being used, some of these however only in non-literary registers like religious rituals. The three major literary languages are (Surinamese)-Dutch, being the official language and also the mother tongue to ever more people, the lingua franca Sranantongo (or Sranan), language of slaves and their descendants but nowadays spoken by the majority of the Surinamese, and Sarnami, language of the largest section of the population, the Indians or Hindustani. Quantitatively Dutch is by far the most important language for prose, while Dutch and Sranan balance each other in poetry. Sarnami became important in literary texts only quite recently, after 1977. Surinamese-Javanese, language of the third largest community is used as a written language rather sporadically, while oral literature in this language is under heavy pressure, not to say on the verge of disappearing. All other languages do not reach beyond some thousand or even a few hundred people and are rarely used in written literature. Theoretical part I deals with tracing down, describing and organizing sources and on many other problems of writing a history of literature. Specific attention is paid to the way scolars in areas with multicultural constellations comparable to the Surinamese one, have tried to describe literature, in South-Africa, India and the Caribbean. Subsequently a number of epistemological principles are being discussed, notably ideas on colonial and postcolonial literatures. The position of the historian of literature is discussed, as is his ideology, the meaning of writing a national history of literature, the framing of the corpus, the position of colonial literature and the transformation of organized material into a narrative structure. Resulting from all this is a definition of Surinamese literature: Surinamese literature encloses all oral and written texts and other communicative expressions (interactions) having an aspect of literarity, created in one or more languages of the communities of Suriname, and taking part in the retro-active historical process of contributing to one of the traditions who constitute Surinamese national identity. In the final paragraphs of part I a model of writing a history of literature will be presented. In short this model amounts to this. Point of departure is that there are all kinds of approaches to literature (from sociology, structuralism, biografism etc.), and all these kinds of approaches generate information. What a history of literature does, is bringing together pieces of this information, ordering them and giving them a place in an analytical narrative. Small elements form the building stones of a Profile: a series of characteristics giving a coherent description of works of an author, or the literary activities of a company. All Profiles taken together guide up to the Pattern: the broad lines of the history of literature. If desired one might zoom in on one of the corner stones making up the Profiles; this is done in so-called Close-ups. The core of each Profile consists of four building materials, simply: language, style, structure and contents of a text. These materials may be varied endlessly. This means that an adequate description of these four elements can identify a text as a unique work of art. Around these are more building materials backing up the description, but none of these make up the core of the literary text, but they belong to the context: the affinity between


187 authors, the way texts are received by the audience and critics, the production and promotion of a book by printers and editing houses etc. Now every literature, and indeed Surinamese's, may only be well understood within a cultural-historical framework, drawing in broad lines the developments in society. Thus in every chapter is considered the general history (political, economical, social and mental), the demographic history, the cultural orientation and organisation of the Surinamese people, language politics and education, developments in the field of arts and entertainment, and main developments within the Surinamese migrants community in the Netherlands. Subsequently the economics of literature of each period is sketched: printing and editing houses, book and book trade, libraries, newspapers and periodicals, reading audience and reader's associations, writers organizations and literary awards. This history of literature does not aim merely at a collection of positivist facts, but tries to bring facts into a logical interconnection and moreover in a narrative context. It's then inevitable to conclude that objectivity does not exist, because choices have to be made at all levels. I have tried to find a basis of my approach in the philosophical pluralism of H. Procee. He starts from the impossibility to lay down once and for all the neverending dynamics of interactions, and seeks the quality of those interactions in the possibility to continue them. A counterpart within the theory of literature can be found in the intercultural study of literature, offering a starting point to render explanation in the best possible way of the position of the literary historian, his background and cultural-historical context, his way of gathering knowledge and the occurance of possible gaps, and his set of norms, if one wishes: his shortcomings in judgment. To describe Surinamese literature in the best way possible, I try to take as a starting point the Caribbean region (to this purpose Jack Corzani has introduced the concept of recentrage). In this way of describing some notions may be of use, having stripped them of their western connotations: multilingualism, multi-etnicity, multiculturalism, in-between-position, creoleness, roots, orality, resistance.

Oral literatures Part II of this study deals with oral literature. Non-written literatures have been extremely vital, authentic and essential domaines of expression, and they still are up to the present day. The influence of oral culture on written literature is substantial; leaving out oral literature could never lead to an adequate description of written literature. The introductory paragraph of part II is going into this delicate relationship between oral and written literature. In the introduction first the esthetic function of oral literature is discussed. Pointed out is the holistic framework oral texts are functioning in: the distinction between sacred and profane texts, amusement and education is in general less sharp than it is in western cultures. There is a complex connection between status and structure of oral texts, very important is the way texts are performed, the ‘ritual performance’, and texts nearly always belong to a larger unity with song and dance. The chapter traces what kind of texts and related ways of expression originating from oral tradition are known by different sections of the Surinamese population. A synchronic


188 description is given of all forms of oral literature still existing within two Surinamese village communities, the Amerindian community of Galibi (Caribs) and the Maroon village of Yaw-Yaw (Saramaccan). The results of this inventory are linked with the information given in research sources on the subjects. For other Amerindian and Maroon tribes this history of literature is based on existing research papers, written for the major part by anthropologists. In those paragraphs the historiographic state of affairs is given and scientific findings are communicated on the basis of existing recordings on tape and paper, completed with new information of specialists. The oldest inhabitants of Suriname are the Amerindians. The two largest tribes are the Kari'na (or Caribs) and the Lokonon (or Arhawaks) who, like the much smaller tribe of Warao, find their habitat in the coastal area. Tarëno (or Trio), Wayana and Akuriyo are all living deep into the interior of the country, not far from the Brazilian border. Each of these peoples get a general social-cultural description, preceding an extensive inventory of their stories, songs and proverbs and the way these function. Stories and songs with special magical power are known only to the pyjai or shaman who plays a crucial role in all tribes. Analyses of an Arhawak and a Trio story make clear how natural and supernatural, human and animal form one inseparable unity to all Amerindians. Afro-Surinamese, descendants of African slaves brought in chaines to the New World, are distinguished into Maroons (living in the interior of the country) and Creoles (living in the capital and the coastal area). Their oral culture exists strongly in the sign of winti, the Afro-American religion and way of living. Among the six Maroon peoples Saramaccan and Ndyuka are by far the largest groups, while Matawai, Paamaka, Aluku (or Boni) and Kwinti are smaller. An inventory of stories, songs, dances, proverbs and riddles is made for each of these peoples. The special way of story telling and singing and dancing is depicted. Different oral genres of the Creoles are reviewed as well. Special attention is paid to the Anansitori, stories brought from Africa, the spider Anansi playing the major role. This trickster figure became an identification character in slavery times, and has ever since been a very popular figure in all his appearances. Two story tellers, Aleks de Drie and Harry Jong Loy are portrayed. There is a description of the sacred dance ritual known to Creoles as wintiprei, followed by the depiction of the development and function of different kinds of profane plays, which all carried elements of creole resistance against colonial suppression. The Du [Do] is a dramatized play with fixed characters and was present as a great musical comedy already in slavery times. Lobisingi [Lovesong] and Laku are of more recent origin. Immigrant groups arriving later also brought in their own cultural heritage, giving it in the course of time an ever more Surinamese appearance. In the culture of British-Indian contract labourers and their descendants old religious thinking and ancient eopopees like the Rāmāyana and Mahābhārata played a vital role, and still do so up to the present day. Yearly performances of the Rāmlīlā [The Play of Ram], have always attracted huge crowds. Many story, theatre and song forms were strongly affected by the experiences of contract time. Baithak gáná [seated singing] got very popular, in the beginning accompaniment music for theatrical performances, but in the course of time developing into a special genre based on Surinamese texts. An analysis of a story explains how contract labourers from Java too have given their culturale heritage a specific Surinamese appearance. Their cultural baggage manifested itself in singing, wayang [shadow theatre], theatre, cabaret and dance (jaran képang [horse dance] being the most spectacular). Other sections of the Surinamese population (Chinese, Lebanese, Jews) have


189 presented themselves less manifestically in the spectrum of Surinamese cultures.

Written literatures 16th and 17th century From the end of the eighteenth century onwards one might speak of an indigenous written literature of Suriname. As far as the colonial era is concerned, this history of literature confines itself primarily to texts produced within the literary infrastructure of Suriname, or texts having had direct significance for the Surinamese situation (for instance in debates on the abolition of slavery). Some Dutch texts are discussed having functioned within literary debates in Suriname, thus throwing more light on Suriname's own literary value system. Out of the encounter with the oldest inhabitants of Guiana came a mythological representation of the ‘Amerindians’. Without doubt early travel accounts have contributed to the belief in the existence of the gold lake Parima (Eldorado), thus enlargening the attractiveness of the area to adventurours. At the end of the seventeenth century the ongoing quarrels between European powers were brought to a provisional end, when the Treaty of Breda of 1667 adjudged the territory of present-day Suriname and a huge part of Guiana to the Republic of the United Netherlands. As yet the - sometimes imagined - contours of Suriname arose only from European, especially Dutch sources, which for that reason belong to the story of the earliest phase of the birth of Surinamese literature. It is still too early to speak of a ‘Surinamese’ written literature; textual material consisted of all kinds of reports, diaries, pamphlets and sailor songs, witnessing embryonic colonial society. No doubts about slavery were expressed, for the line of Cham had been predestinated to subjection. No fiction was written in these centuries, although one can not deny the esthetic quality of some texts, like the diary of Elisabeth van der Woude, dating from 1676.

1700-1775 A huge part of the eigteenth century was dominated by the plantation-sweeping attacks of runaways and the costly patrols undertaken against them. These events have been depicted in several descriptions of the colony, but slave society was primarily charted by three non-Dutch authors: Aphra Behn, Voltaire and John Gabriel Stedman. The image of Suriname as an extremely cruel slave colony was created by them, although it is hard to tell whether they exercised their influnce directly, or through well-known histories by Hartsinck, Van Hoëvell or Wolbers. Aphra Behn's Oroonoko, or The royal slave from 1688 for instance wasn't translated into Dutch before the twentieth century. All the same with Oroonoko she created an archetype for all versions of the noble slave in later fiction. The expedition account of the Scottish captain Stedman Narrative of a five years' expedition against the revolted Negroes of Surinam from 1796 set its stamp on the representation of slavery in numerous nineteenth-century prose stories, thanks also to the engravings in his


190 book (the ‘photography’ of his times). Two colonial personalities have written notable works: reverend J.W. Kals and governor J.J. Maurcius. They didn't reject slavery as such, but they brought charges against the excrescences of the slavery system and the devious planters' coteries. With his satirical theatre piece Het Surinaamsche Leeven [Surinamese life] (1771) an author calling himself Don Experientia confirmed the image of a society dominated by the rabble, for whom the only thing that mattered was the pursuit of profit. Enlightenment thinking gradually provided another image of plantation society. No longer were negroes only uncivilized savages. The anonymous Geschiedenis van een neger [History of a negro] from around 1770 created the person of the good master, a character worked out by Elisabeth Maria Post in Reinhart (1791-1792). This epistolary novel was the first Dutch text of fiction treating colonial problems in depth. In none of these texts the black man is the protagonist. The spectatorial writing De denker [The thinker] from 1774 introduced black perspective by giving word to an African, who in a subtle way criticized the system of slavery. Most probably the work was written by a white author. One who surely spoke for himself was Quassi of Timotibo, whose erudition compels the admiration of many. Considered for a long time as a questionable individual for his collaboration with colonial powers, he now tends to be seen as the personifaction of an intelligent and bold resistance against a subjugating system.

1775-1800 With Enlightenment slavery had become and important theme in Dutch literature, for the first time also in texts written in the colony itself. The last decades of the eighteenth century brought the historical path of written literature to a decisive fork. The earliest initiatives for an indigenous Surinamese literature may be seen at this time, although the Netherlands would remain an important point of reference for imagination and cultural life. In the last quarter of the eighteenth century the feastdays of Suriname as a conquered colony had gone. Nevertheless a remarkable cultural upspring was seen, explained by different factors: the creation of a permanent population, growing interracial contacts, a stronger hold on plantation economy from the capital Paramaribo, and a strong orientation towards Europe where the Enlightenment gave impelling impulses to intellectual life. Especially this last factor left deep marks in the colony, where Jews contributed a lot to cultural life. They moved their cultural center from Jodensavanne on the savannah to Paramaribo near the coast, set up their own organisations, participating remarkably enough at the same time in all non-jewish writers' societies. The Jews also signed for an important historical source, the Essai historique sur la colonie de Surinam (1788) by David Nassy and others. The earliest reports on theatre performances date from around 1770. Christians and Jews principally played the same European tragedies and comedies, but they each had their own theatre building and theatrical group, jewish De Verreezene Phoenix [Phoenix arosen] being the most distinguished one. Important linguistic results were made in the field of Amerindian and Creole languages, but apart from a single text in ‘Negro-English’


191 (Sranan), all texts in vernaculars were laid down for missionary purposes. Newspaper notices on auction sales of books show how many upper-class people possessed large book collections. Educational facilities were growing, although as yet not spectacular. W.J. Beeldsnyder Matroos began the first printing business in 1772 and two years later started the publication of the first newspaper, de Weekelyksche Woensdaagsche Surinaamse Courant [Weekly Wednesday Surinamese Newspaper]. It was followed by several others, of which De Surinaamsche Nieuwsvertelder [The Surinamese Newsreporter] (1785-1793) caught the eye with sharp, satirical articles. The Surinaamsche Courant [Surinamese Newspaper], appearing for the first time in 1790, existed in different editions until 1883. There were no real bookshops, yet in 1783 a first public library opened its doors. Society life flourished as never before: masonic lodges shot up like mushrooms, several learned and literary societies were founded, among othres De Surinaamsche Lettervrinden [The Surinamese Friends of Literature]. It published four collections Letterkundige Uitspanningen [Literary Demonstrations]. Within circles around this last society we found three of the most remarkable men (women were not found in this man's world): Jacob Voegen van Engelen who published the magazine De Surinaamsche Artz [The Surinamese Medicine], Hendrik Schouten, writer of a small number of satirical poems, and the man with the largest oeuvre: Paul François Roos. At least part of their texts are still very readable, be it for their satirical power (Voegen van Engelen, Schouten), be it for their lively art of description (Roos). In so far as their thinking is concerned, all three were representatives of a colonial society bringing its fruits to their country of birth, the Netherlands. But at the same time all three were especially devoted to their new country, the first two being more critical than the last, whose cream-coloured images made an incorrect picture of slave reality. All three choose not to leave the colony and died in Suriname. In considerable extent they contributed to the fact that for the first time in the existence of Suriname one could speak of a lively literary life and a real literary circuit. As yet no coloured man or woman participated in this world.

1800-1890 ‘Development of literature’ is a concept the historian of nineteenth-century Suriname isn't able to deal with. The Netherlands remained the main point of orientation to cultural Suriname, while the Netherlands measured Suriname in terms of economics. Until the educational laws of 1876 ‘the motherland’ saw no mission of civilization reserved for itself in the colony. In the first half of the century Surinamese society was strongly dominated by colonial censorship. This situation didn't offer a good breeding-ground for ambitious initiatives, although now and then individuals did give some impulses to literary life. H.C. Focke for instance was most likely the author of the note-worthy ‘Proof of Negro-English Poetry’ entitled Njoe-jaari-singi Voe Cesaari [New Year's Song for Cesar] in the middle of the thirties. Focke was one of the most active members of the Maatschappij tot Nut van 't Algemeen [Society for Public Welfare] which was the most important instigator of intellectual activity. Focke was also the author of a first ever printed Negro-English Dictionary in 1855. From 1838 through 1839 J.J. Engelbrecht edited the cultural-social monthly De kolonist [The colonist], printing off interesting essays. E.A. Jellico van Gogh and E.


192 Soesman thought the colony should have a literature-loving society and founded in 1835 Oefening Kweekt Kennis [Exercise Breeds Knowledge]. In 1856 it published a yearbook with a piece of prose by transient Christina van Gogh, which stood emphatically in function of christian ethics, and contributions by Soesman and Van Gogh. Jellico van Gogh situated his psychological novelette De gouden sleutel [The golden key] - the first in Surinamese literature - in the colony. Reverend Cornelis van Schaick, who stayed in Suriname from 1852 to 1861, stood out as an energetic publicist with articles in Surinamese newspapers, with a collection of poems for the Surinamese youth and the novel De manja [The mango], a remarkable piece of work full of liberal ideas. Van Schaick and Focke were among the founders of West-Indië [West-Indies] (1854-1858), which turned out to be a worthly successor to De kolonist. We do not find any programmed standpoints on literature in this magazine, likewise the absence of any reflection on what was written shows an impressive vacuum in the entire nineteenth-century. Ch. Landré and F.A.C. Dumontier, both editors of West-Indië, took in 1857 the initative to the Surinamese Colonial Library, which stayed the most important book collection for the century to come. In the works of Van Gogh and Soesman one might discover a late attempt to join in Romanticism, but the great international literary movements apparently weren't strong enough to reach Suriname against the Amazon-current. That nineteenth-century concepts of literature had changed drastically, that the writer's personality got another individuality: in Suriname no one seemed to know and nobody seemed to care. There were welfare societies and lodges though, but no chambers of rhetoric able to pick up international debates and give them drive. Theatre life however for the major part of the century showed striking activity. Dramatic art in the first decades was dominated by groups like Oeffening Kweekt Kunst [Exercise Breeds Art] and De Verreezene Phoenix [Phoenix Arisen]. A group broke away from De Verreezene Phoenix and continued under the name of Theatre Graave Straat. After a period of malaise in the thirties, the new theatre company Thalia opened the doors of its new-built theatre in 1840. The predominantly jewish company started a glorious history, already from 1853 onward marked by never-ending problems with decay and restoration of its building. Theatre programming was almost always after the European fashion. Theatre writing of Surinamese origin during the nineteenth century has been characterized by its extreme discontinuity. A handful of original plays are known as well as a small number of adaptations of European theatre pieces. The abolition debate raged in the Netherlands since the early nineteenth century. Nevertheless when we draw up the balance of the first half of the century, it becomes clear that no great, influential text has ever been written on Surinamese slavery. There has never been a prominent book capable of drawing the attention of the audience at large on the crying abuses in the West-Indies, let alone a work affecting public opinion. Not until W.R. baron van Hoëvell in 1854 published his Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet [Slaves and free men under Dutch law], a larger public in the Netherlands had their eyes opened to a situation already belonging to the past in most of the colonies of other imperialist powers. The abolition of slavery in 1863 first of all provided for a revival of journalism. Greatest gain scored in the century has been the expansion of education: at the start of the century there were only a few private schools for whites and mulattoes belonging to the


193 higher classes, while in 1876 there were numerous schools and compulsory education was proclaimed. In the years following the abolition of slavery some exceptional writers showed up. Kwamina (pseudonym of W. Lionarons) wrote notable novels taking place in his own age. Jetta (1869) and Nanni of Vruchten van het vooroordeel [Nanni or the Fruits of Prejudice] (1881) are situated in a decor of decaying plantations and a colony trying to move towards a new economic system. To that purpose Kwamina introduced for the first time within Surinamese literature a character well-known in the Caribbean context: the mulatress. The author pleads for human working conditions for the labourers, but his idea of the world is essentially not different from earlier Dutch-colonial authors. Nevertheless Kwamina was a native Surinamese from an old Surinamese family, and his work - in Dutch with dialogues in ‘Negro-English’ - belongs to Surinamse literature, as does that of the Matawai Maroon Johannes King. King wrote thousands of pages in Sranan, among them some sensational visions. With his travel accounts and diaries King was shown to be as evangelical as the major part of the writers of his century.

1890-1923 The part of the colony Suriname constituting the literate city culture, showed a renaissance of cultural life after 1890, only known a hundred years earlier. Although this feast took place within the borders of Paramaribo, the ‘upper’ was no longer exclusively white and had long since integrated other races, and had widened considerably. New groups of immigrants from British-India and Java stayed outside for the time being. The advent of modern life in the capital was seen in electric street lamps, wireless telegraphy and the first movies. The quality of printing had improved, it was the printer and publisher H.B. Heyde who showed up with a whole range of important book publications. The library system grew exponentially and, like journalistic life, was developed along three lines: evangelical, catholic and neutral. Numerous new newspapers appeared and had their mutual debates. The Nieuwe Surinaamsche Courant [New Surinamese Newspaper] usually came up with an entire page of news on Suriname in section like ‘City news’ and ‘Art and literature’. The contours of a serious art criticism became clearer. Ideas on the function of criticism were exchanged; in this respect also a contribution was made by one of the many new reader's clubs with its periodical Kennis Adelt [Knowledge Ennobles]. In almost all reviews, regardless of the denomination of the newspaper, one could see a combination of an ethical norm concerning the text, with an artistic opinion on the actor's performance. Guidelines were always drawn from what Holland had to say in this respect. Those keeping in touch with Holland actively, united in the Group Suriname of the Algemeen Nederlandsch Verbond [General Dutch Union]. In the mean time in Dutch eyes Suriname had moved to the periphery of the Kingdom of the Netherlands farther away than ever before. It is true that J. de Liefde in his short novel De geschiedenis van een kankantrieboom [The history of a giant cottontree] from 1891 put behind the stereotypical way of describing Surinamese colonial history, but the representation of Suriname and the Surinamese in Dutch literature on the whole - and especially in missionary literature - stuck to old schemes, not to say racist clichés. Surinamese readers seeing themselves in this mirror, will certainly not be encouraged


194 to correct their self-image. The strong neerlandocentric cultural policy after 1876 won't have cooperated in this respect either. In the opening years of the twentieth century several writings as a reaction to the decay of plantation agriculture, showed a tendency towards looking back on the nineteenth century with a certain nostalgia. The decay of the agricultural colony gives reason to lamentations on ‘the good old days’ in memoir-like texts. Nevertheless some signs pointed towards a very gradual mental reorientation. The little diplomatic demeanour of governor De Savornin Lohman caused a strenghtening of national feelings, expressed in many occasional poems. In Surinamese history and folk-life the material was found for new genre, usually work of realistic nature. Three personalities left their mark on literary life in a special way. G.G.T. Rustwijk published Matrozenrozen [Hibiscus] (1915), the first collection of poetry by a poet born in Suriname. J.G. Spalburg came with the first collection of Surinamese prose sketches: Bruine Mina de koto-missi [Brown Mina the girl in the creole dress] (1913). With Een Beschavingswerk [A Work of Civilisation] (1923), published under the name of Ultimus, Richard O'Ferrall wrote Surinamese first roman à clef; the satirical nature of the story makes it a remarkable book within the limits of its time. The work by these three writers still bears numerous reminiscences to slavery and agricultural economy, but all three also look further ahead. As representatives of the rational thought and modernity, they contributed to the rejuvenated intellectual life of their days. The orientation towards the Netherlands has been furthermore strongly contradicted by the work of five men publishing after 1900. F.H. Rikken published in the daily De Surinamer [The Surinamese] in serial form three extensive and much-read historical novels, showing him to be the most talented writer of his time. Jacques Samuels wrote a series of prose pieces, which weren't collected until 1946 in Schetsen en typen uit Suriname [Sketches and types from Suriname]. Johann F. Heymans with his historical novel Suriname als ballingsoord of Wat een vrouw vermag [Suriname as country of exile, or What a woman is capable of] (1911), E.J. Bartelink with planter's memories, A.W. Marcus with poetry and speeches and some writers of naturalistic sketches marked up a literary production bearing a clear Surinamese hallmark. In their texts one sees the earliest experiments with Surinamese-Dutch - something they were not always thanked for. With the colourful street singer Goedoe Goedoe Thijm oral and written literatures find their link: he sang about current events, but also had his songs printed as leaflets. Clergyman C.P. Rier signed for high quality work in ‘Negro-English’ with Bible translations and songs. Sranan turned up a few times in poems or cabaret texts, but texts in other vernaculars remained very rare outside religious life and oral literature. Theatre life after 1890 was less well organized than in the preceding century. Thalia saw turbulent years ahead. It kept bringing repertory pieces, although no longer in subscriber's series. Renewal of theatre life had to be sought in other companies like Oefening Baart Kennis [Exercise Bears Knowledge] and several others, who in general existed only for a short time. The first Surinamese plays were written and staged: Lucij by R.A.P.C. O'Ferrall in 1896, Te laat of De wraak van een' Boer [Too late or The revenge of a farmer] by Jacques Samuels in 1900 en de Wagnerian-mythical Het pand der goden [The Pledge of the Gods] by J.N. Helstone in 1906. Joh.C. Marcus with his Deugd en belooning of Hoogmoed komt voor den val [Virtue or reward, or Haughtiness is over-


195 thrown] made clear how Dutch theatre still supplied the example in 1910: the play did not have any reference whatsoever to Suriname and proved to be a variant on nineteenth-century Dutch play-writing on the father/judge-theme. The riotous atmosphere during the presentations of the play shows it certainly wasn't a recommendation to be a homegrown playwright. In what theatres had to offer three kinds of performances draw most: the ‘soirées variées’ (cabaret shows with a mixed programme), children's operettas and operettas. These three genres made the theatres become houses for an evermore wider public. In their programming dancing- and sportclubs brought cabaret, farces, sketches and sometimes small tragedies too. They contributed to lowering the thresholds of the theatre temples. For the major part the ‘lower classes’ still kept out of the cultural business, but the transformation of oral folk culture to popular theatre in the second half of the twentieth century, made a decisive step forward in the changing art of performance in the first half of the century.

1923-1957 With the publication in 1923 of the collection of poems De glorende dag [The dawning day] by Lodewijk Lichtveld - who became famous as Albert Helman - a new phenomenon occurred. Books by Surinamese writers had been published in the Netherlands before. But 1923 marks the starting point of the Netherlands as the country of residence of many writers. Surinamese migrants' literature was born, a literature having much in common with that of Suriname, but distinguishing itself however in many ways from native literature too. Authors being positioned quite differently in the field of literary force and in the world at large, see their perspective change. With changing perspectives and realities new themes were brought up, often asking for other ways of treating ideas. With Zuid-Zuid-West [South-South-West] (1926) Albert Helman wrote a classical nostalgia novel, but the first generation of loners treated migrants' themes in a not very pronounced way. It was not until the great migrations in the sixties that these themes became common property of writers. A possible explication may be found in the fact that the first authors settling down in Holland - Albert Helman, Rudie van Lier, Hugo Pos - culturally had belonged to the assimilated upper class of Surinamese society and easily joined in with literary circles in Holland. A separate position was held by Anton de Kom. He joined in the marxist group of Links Richten [Orientate Left] and with Wij slaven van Suriname [We slaves of Suriname] (1934) attempted a rewriting of Surinamese history as a charge against Dutch colonialism. Helman built up a huge oeuvre, quantitatively and qualitatively by far the most important of the twentieth century. With his departure, for a long time no important texts in the Dutch language were written in Suriname. Until about 1950 cultural life followed the beaten tracks of religious denominations: catholic, evangelical, jewish and ever stronger hindu and islamic. For the time being the quills brought forward rather traditional toadyisms in stead of daring work of a personal nature, still the churches played a role in sensitizing to word and literary shape youngsters who made themselves heard later. The newspapers of the interbellum offered almost the only means of publication to writers of


196 the interbellum. With poems on the Dutch royal house, serials made in Holland and art sections still dealing with Dutch theatre and literature, the newspapers strenghtened the orientation of the higher and upper middle class towards the so-called ‘motherland’. The Second World War had decisive meaning to social-cultural life in the period 1923-1957. The encampment of American troops and the cutting-off from Holland made the Surinamese become aware of their own potentialities and the possibility of getting an independent position within the Kingdom of the Netherlands (which was put into effect politically with the Charter of 1954). North-American influence had an appreciable effect in many ways. Perhaps it would be going too far to put down post-war zest to this influence, but it certainly wasn't unrelated to it either. Post-war bastion of the orientation towards the Netherlands became the Foundation for Cultural Cooperation, Sticusa, domiciled in Holland, with the Cultural Centre Suriname (CCS) as her executive organ in Paramaribo. Little by little the CCS though has got significance for the Surinamisation of cultural life. In the fifties several new educational facilities were created. The growing book business showed that books attracted ever larger ethnic and social groups. Also the growth of the collection, the number of affiliates and the number of loans of the CCS-library show how large the reading audience had become. Media-activities fanned out in all directions, thus doubtlessly contributing a lot to the cultural flourishing of all sections of the population and at the same time the enpowerment of group identity. The world of visual arts developed along the same lines as the world of music and theatre: from sluggish traditionalism in the interbellum to hectical searching after World War II and energetic enthusiasm in the sixties. After the repatriation of a few writers following World War II, literary life in the Dutch language got a boost. In Suriname Albert Helman - active in many domaines, disputed in many as well - wrote some of his most importants novels and plays. Hugo Pos and Wim Salm supplied theatre life with fresh blood. The newspapers followed them closely, made space for the world of literature and cautiously explored the Caribbean region. There were no literary magazines in the period 1923-1957, but there were two periodicals functioning to a certain extent as such: Spectrum and Opbouw [Construction]. By far the most important cultural Dutch-language periodical, with a serious component of literary criticism, was De West-Indische Gids [The West-Indian Guide], appearing from 1919 through 1960. The most important developments in the years 1923-1957 took place in the vernaculars, and especially in Sranan, to a lesser extent also in Surinamese-Dutch. In a country with an educational system based on the Dutch pattern and with media - newspapers and since 1935 broadcoasting station AVROS - using the measuring rod of Official Northsea-Dutch, it needed courage to use their own variant of Dutch, Surinamese-Dutch. Still several writers had the nerve to do that. A number of bench marks can be designated in the development of Dutch towards Surinamese-Dutch: the play Woeker [Usury] by Wim Bos Verschuur in 1936, the short stories by Peter Schüngel in the monthly Suriname-Zending [Suriname-Mission] between 1942 and 1946, the novel Viottoe by Kees Neer from 1948, the translation in 1954 of Marc Connelly's Green Pastures by Albert Helman, the staging of Wim Salm's Sjinnie in 1956 and the memoirs by M.Th. Hijlaard Zij en ik [She and me] (printed in 1978). Sranan and Creole folk culture got a strong push forward by the committee Pohama


197 organizing ‘Sranannetie’: cultural shows with songs and recitations in Sranan. During no less than ten years, from 1946 through 1956, the committee published Foetoe-boi [Messenger boy], a monthly in which consequently all aspects of Sranan and of Creole culture were highlighted. It was the first broadly cultural magazine in Sranan, made by ordinary people, putting up a barrier against the Neerlandocentric orientation of the higher classes. The driving force behind all these activities was schoolmaster J.G.A. Koenders. With numerous essays, school books and song collections he pleaded for the revival of ‘Surinaams’ and a radical transformation of an educational system, which, colonial as ever, ‘upset our minds and shriveled up our brains’. Wie Eegie Sanie [Our own Things] became Koenders' most important heir. This group of students and workers gathering around charismatic Eddy Bruma, came into being in the Netherlands around 1950 and moved to Suriname some years later. There it breathed new life into the ‘Sranannetie’ with plays on slave history and backyard life. Wie Eegie Sanie brought an important impulse to a change in the cultural climate and historical consciousness of the Creole population. In Sranan the best results were shown in drama. Sophie Redmond wrote educational plays, and Paula Velder's translation of Shakespeare's Midsummernight's dream became an important moment in the emancipation of literary Sranan. The stage showed best how Surinamese culture got more and more multiformal, how the transition from oral to written culture took place. The choice of language was reassessed, the national cultural heritage deployed in theatrical imagination and the casts of plays clearly showed the ongoing process of Surinamisation. Theatre company Thalia again got through a period of revival after the war. Led by Hugo Pos the doors were opened for other than jewish and white actors, Caribbean plays were staged, or foreign plays adapted to the Surinamese audience. Still the emphasis was on plays from Europe and North-America. Gradually however more and more plays other than the ‘Thalia-plays’ were seen in the theatres, tempting lower-class public to come to the theaters. In the first half of the century Johannes Kruisland's one-man-shows always included acts in ‘Negro-English’. Evenings of varied entertainment were very popular and in the twenties and thirties short sketches in Sranan were introduced, written by Albertina Rijssel. Thus the Creole popular theatre came up, rooted in the oral tradition of Banya, Du, Laku and Lobisingi , but completely reshaped for stage. Already in 1927 the black women's theatre company Excelsior conducted by J. Vriese, leader of the The Negro Association in Suriname, staged plays in the district town of Moengo. Another company of black women, De Echo [The Echo], arranged productions in Thalia in 1929, causing much upheaval among an audience keen on scandals. After World War II young groups attracted ever more people from the working classes. They strenghtened the genre of the Creole popular theatre, plays primarily in Sranan with snatches in Surinamese-Dutch. This type of theatre is based on a combination of tragedy and humour, a realistic display of everyday problems with hilarious effects. Since the text is hardly ever written down completely, there is always the possibility of improvisation and anticipating on current events. The newspapers, appearing daily after the war, with their regular theatre reviews have certainly contributed to the growth of the interest in theatre. Indian plays were staged for 99% in the district areas. In the twenties the first historical plays were performed, based on drama by Indians, but somewhat adapted by


198 Surinamese authors to local circumstances. Hindi was the most important theatre language (Hindi and other Indian languages were also used by the first Hindustani poet, immigrant Rahmān Khān). The old Indian tragedies with their religious themes dominated the scene, but in the course of time texts were simplified, Sarnami being used more frequently and plays of current and realistic contents being staged. In 1950 a group of Maroons made their appearance in theatre Bellevue, a significant moment in the theatralization and secularization of Maroon culture. As yet the contribution to theatre of Maroons, but also of Javanese, Chinese and Amerindians still remained very limited. The period 1923-1957 did see a strong growth of social-cultural organisations of practically all sections of the population.

1957-1975 Never before a search for reorientation on the nation's characteristics was seen as in the years after 1957, never before identity was so intrusive an object of literary imagination. Elements of all oral traditions were brought within the new context of written texts. Nevertheless these oral traditions had less meaning as a barrier against the influence of European culture, as in the very same time oral elements in the written literature of the Netherlands Antilles had. An explanation for this might be, that oral traditions among the different etnic groups in Suriname were still very much alive and didn't need the revitalisation of the nearly completely forgotten oral literature of the Antilles. With his collection of poems Trotji [Upbeat] Trefossa presented the overture to a gamut of literary activities. Several poets testified to the inspiration brought by his poetry, but there were numerous factors which in a complex connection and mutual reinforcement have been decisive to the extraordinary dynamics in literature. Around 1950 the educational system was transformed and renewal began to yield profit. The libraries boosted and served tens of thousands of readers in city and district. Paramaribo counted more printers than ever before, a factor not te be underestimated in a situation of literary production under the own control of the writers (editing houses were only of marginal significance). The Sticusa and CCS had the means to support writers with travel grants, scholarships, purchases of their works and awards. Never before the newspapers made so much space for critics following cultural developments devotedly. Lively literary debates - poet Corly Verlooghen often playing the major role - filled up the columns. The literary magazines Tongoni [Tell me!], Soela [Rapids], Moetete [Carrier bag] and Kolibri [Hummingbird] offered a platform to young writers, as did the literary page of the daily Suriname appearing every two weeks from 1967 to 1969, and in the Netherlands the magazine Mamjo [Patchwork]. With the exception of Kolibri and Mamjo , both kicking against the sluggishness of a preboiled literary nationalism, all periodicals functioned as anthologies without sharp-drawn programmed literary principles. There was hardly any continuity in the contributions to these magazines. Making up an inventory shows a number of 72 authors. Only two of them have contributed to more than two of these periodicals: Shrinivási and Michaël Slory, nowadays regarded as canonized writers of poetry keeping in balance political engagement and personal expression. The magazines themselves didn't show much continuity either: with seven issues Soela has been the longest living.


199 Young directors brought powerful new impulses to theatre life in the beginning of the seventies. Thus Henk Tjon started a fruitful cooperation with playwright Thea Doelwijt in their ‘Doe-theatre’. It is clear however that popular drama attracted by far the largest crowds; companies to be mentioned are NAKS of Eugène Drenthe and Jagritie of Goeroedath Kallasingh. For years AVROS-broadcasting had been ruling the air, but suddenly a whole range of radio stations joined in, giving a substantial role to vernaculars in their programming and creating space for radio plays and cultural programmes. In 1965 Suriname got its own television broadcast as well, but there has never been a substantial drama production for television. The collapse of the last Pengel-government in 1969 marked the beginning of a very turbulent time. With pure and simple militant poetry for the masses most poets made themselves the mouthpiece of social unrest and the longing for political independence. From the midst of the sixties onward R. Dobru supplied the poetical model for many of the engagés. His poem ‘Wan bon’ [One tree] became the best-known expression of the desire for unification and solidarity among the Surinamese people. Strikingly enough - and not wholy in line with the unitarian belief of those years literary production was limited to work in Dutch (René de Rooy, Corly Verlooghen, Shrinivąsi, Bernardo Ashetu) and Sranan (Eugène Rellum, Johanna Schouten-Elsenhout, Michaël Slory), many writers also writing in both languages. Shrinivási wrote the first poems in Sarnami, Akanamba the earliest poetry in Saamaka and André Pakosie in Ndyuka, but no complete collections of poems were published in any of these languages. Little by little Sarnami got more important as a theatre language; the most important Indian playwright, Goeroedath Kallasingh, manifestically presented Indian cultural heritage as part of the national heritage. In his poetry Trefossa introduced also migrants' themes and he was not the only one who did so. Many authors in the period 1957-1975 lived for years abroad and underwent the influence of their stay overseas. Paul Marlee for instance wrote a novel in the international modernist tradition, to be analysed as a web of intertextal references: Proefkonijn [Guinea-pig] (published in 1985). In the Netherlands Surinamese authors were found in the students' magazine Mamjo (featuring John Leefmans and Rudi Kross as the sharpest essayists), around the club Ons Suriname [Our Suriname] with its yearly Fri [Free] and the Surinaams Verbond [Surinamese Union] with its two-monthly Djogo [Beer bottle]. After 1968 Leo Ferrier and Bea Vianen gave an enormous boom to the socially engaged still psychologically refined novel, the genre taking its highest flight since Albert Helman. He himself, still present with new books and all kinds of activities, was sharply cririzied by the young generation for being a follower of Dutch ideas. Several Surinamese poets built up an extensive oeuvre and were awarded several times. Prose revived, especially the short story, but in the end few prose writers could cope with the expectations. After their first publications Coen Ooft, Nel Bradley, Benny Ooft, Thea Doelwijt, Ruud Mungroo and Rodney Russel didn't publish much more, or - like Thea Doelwijt - confined themselves to other genres. The rocket-like entry of Leo Ferrier in Surinamese literature with his novel Átman in 1968 was brusquely broken off after his novel El sisilobi . Only Bea Vianen stayed present for almost a decade as a criticaster of Surinamese corruption with five novels and several collections of poetry.


200 The miraculous deployment of poetical talent, following the time Suriname had not more but versemongers, had its shadow side too however. Lacking a good literary infrastructure, even the best poets published their books under their own control. Absolutely anything, ripe and green was lying side by side in the bookshops. In the year 1975 almost every week a new collection of poems was published. The market threatened to become saturated. Among migrants' writers some serious cases of psychosis occurred. This alarming phenomenon may be explained by a complex set of social-cultural and psychological factors like the ‘multilateral cultural ties’ and the problematic identification by black people with a mirror image supplied by whites. Finally, of a totally different nature is the question in what way the politically engaged work of the sixties and seventies got somewhere. Something like a unifying force seemed to haunt Suriname, certainly if we go by what we can find in literary texts. But looking back on Suriname before 1975, many authors stroke a sceptical note. Two important writers of the new generation had made their debut already around 1970: Edgar Cairo and Astrid Roemer. They would put their stamp mark on Surinamese literature in the Netherlands in the eighties and nineties, their work thus becoming part of Surinamese migrants' literature of post-independence times, a literature showing more self-criticism than ever before.

Translation by the author


201

Résumé Une histoire de la littérature surinamienne Cette étude est une historiographie de la littérature surinamienne orale et écrite, depuis les expressions les plus anciennes connues jusqu'à 1975, l'année de l'indépendance. Vingtdeux langues sont utilisées au Surinam, certaines d'entre elles dans des situations exclusivement non littéraires, par exemple, lors de rituels religieux. Les trois principales langues littéraires sont le néerlandais (ou le néerlandais surinamien), langue officielle du pays et, pour de plus en plus de personnes, langue maternelle; la lingua franca: le sranantongo ou sranan - langue des esclaves et de leurs descendants, mais parlée aujourd'hui par la plupart des Surinamiens -, et le sarnami, langue du plus grand groupe ethnique (les Indiens, immigrés d'Inde). En ce qui concerne la prose, le néerlandais est, quantitativement, la première langue absolue; dans le domaine de la poésie, le néerlandais et le sranantongo font du coude à coude, tandis que le sarnami gagne en importance depuis 1977. Le javanais surinamien, langue du troisième plus grand groupe ethnique, n'est utilisé sous forme écrite que de façon sporadique; par ailleurs, les expressions littéraires orales dans cette langue font, à l'heure actuelle, l'objet de fortes pressions, pour ne pas dire qu'elles sont sur le point de disparaître. Pour ce qui est des autres langues, leur portée se limite, au plus, à quelques milliers, voire quelques centaines de personnes. Dans la partie théorique (premier volume), sont abordés la recherche, la description et le classement des sources, ainsi qu'une série d'autres problèmes liés à l'historiographie littéraire. J'examine, entre autres, comment a été décrite la littérature produite au sein de territoires comparables au Surinam, de par leur constellation multiculturelle: Afrique du Sud, Inde, Caraïbes. J'aborde ensuite une série de points de vue théoriques et scientifiques, notamment les conceptions en vigueur au sein de la recherche sur les territoires coloniaux et post-coloniaux. La position de l'historiographe, son idéologie, la signification de l'historiographie littéraire nationale, la délimitation du corpus, la place de la littérature coloniale et la transposition d'une matière classifiée en narration historique, sont également passés en revue. Sur base de cette analyse, je propose la définition suivante de la littérature surinamienne: La littérature surinamienne englobe tous les textes oraux et écrits et autres expressions à caractère communicatif (interactions) comportant un aspect de littérarité, produits dans une ou plusieurs langues utilisées par les groupes ethniques du Surinam, et faisant partie du processus historique rétroactif de contribution à l'une des traditions qui constituent l'identité nationale du Surinam. Je conclus la première partie par une proposition de modèle d'historiographie littéraire. Résumé en quelques lignes, ce modèle se présente comme suit. Le point de départ est qu'il existe différentes façons d'aborder la littérature (d'un point de vue sociologique, structuraliste ou biographique, etc.), et que toutes ces approches apportent leur lot d'informations. L'historiographie littéraire, quant à elle, rassemble ces pièces d'informations, les classifie, et leur accorde une place dans un récit analytique. De petits éléments constituent les fondations du Profil, c'est-à-dire une série de caractéristiques qui, ensemble, donnent lieu à une description cohérente de, par exemple, l'oeuvre d'un écrivain ou l'activité littéraire d'une compagnie théâtrale. Sur base de ces Profils, l'on


202 peut dégager un Patron, c'est-à-dire les grandes lignes de l'histoire littéraire. Il est également possible de ‘zoomer’ sur l'une des fondations qui constituent les Profils: c'est ce que l'on appelle un Close-up. Le noyau de chaque Profil est constitué de quarre matériaux: la langue, le style, la structure et le contenu d'un texte. Ces matériaux peuvent varier à l'infini: la description adéquate des ces quatre éléments permet donc d'identifier un texte comme une oeuvre d'art unique. Autour de ces éléments gravitent d'autres matériaux qui soutiennent la description; ces éléments ne font pas partie du noyau du texte, mais du contexte: le lien entre un écrivain et d'autres auteurs, l'accueil réservé aux textes par le public ou la critique littéraire, le type de production et de promotion adopté par les imprimeurs ou les éditeurs, etc. On ne peut comprendre une littérature, en particulier la littérature surinamienne, qu'en la replaçant dans un large cadre historico-culturel retraçant, dans les grandes lignes, les développements sociaux. Chaque chapitre se présente donc comme suit: histoire générale (politique, économique, sociale et mentale), histoire démographique, orientation et organisation culturelles du peuple surinamien, politique linguistique et enseignement, développement du secteur artistique et de celui du divertissement, et principales évolutions au sein de la communauté des émigrés surinamiens aux Pays-Bas. Suit une description de l'industrie littéraire de la période: imprimeries et maisons d'édition, librairies, bibliothèques, journaux et périodiques, public lecteur et associations de lecteurs, organisations d'écrivains et prix littéraires. Cette histoire littéraire ne se veut pas seulement une collection de données positives. L'objectif est également de placer les relations entre ces données dans un rapport logique, ainsi que dans un rapport narratif. Ce qui nous amène au constat inévitable que l'objectivité absolue n'existe pas, puisque des choix doivent sans cesse être opérés. Je pense avoir trouvé un fondement à mon approche dans le pluralisme philosophique de Procee, qui part de l'impossibilité de fixer, une fois pour toutes, la dynamique infinie des interactions, et qui recherche la qualité de ces interactions dans la possibilité de les prolonger. Un équivalent littéraire théorique de cette approche est la théorie littéraire interculturelle, point de départ permettant de déterminer, de la façon la plus précise possible, la position occupée par le chercheur, son background et le contexte culturel dans lequel il se trouve, sa façon de rassembler des connaissances et les lacunes qui peuvent apparaître dans ce processus et, enfin, son système de valeurs, c'est-à-dire ses propres limites dans la formulation de son jugement. Afin de mieux rendre justice à la littérature surinamienne, je tente de prendre la région des Caraïbes comme point de départ, (Jack Corzani utilise, en l'occurrence, le concept de recentrage). A cet effet, un certain nombre de termes peuvent s'avérer utiles, pour autant qu'ils soient dégagés de leur connotation occidentale: multilinguisme, multi-ethnicité, multiculturalisme, position intermédiaire, créolité, racines (roots), oralité, résistance.

Litterature orale La littérature orale, à laquelle je consacre l'entièreté du deuxième volume, a été et reste un domaine d'expression extrêmement vital, authentique et essentiel. L'influence de la


203 culture orale sur la littérature écrite du Surinam est incontestable. On ne peut donc envisager de décrire la littérature écrite de façon adéquate sans tenir compte de la littérature orale. Ce rapport subtil entre littérature orale et littérature écrite est abordé dans l'introduction générale du chapitre consacré à la littérature orale. Dans l'introduction de la deuxième partie, j'aborde d'abord la fonction esthétique de la littérature orale. Il y est fait allusion au cadre holistique dans lequel fonctionnent les textes oraux: la différence entre textes sacrés et textes profanes, entre amusement et enseignement, y est bien moins nette que dans les cultures occidentales. Le lien entre le statut et la structure des textes oraux est extrêmement complexe, la façon dont les textes sont lus, la ‘performance rituelle’, est très importante, et les textes font presque toujours partie d'un ensemble plus large accompagné de danses et de chants. Dans la deuxième partie, j'examine les textes connus des différents groupes ethniques surinamiens, ainsi que des expressions culturelles transmises par la tradition orale. Vient ensuite une description synchronique de toutes les formes de littérature orale existant, aujourd'hui encore, dans les deux communautés surinamiennes: la communauté indigène de Galibi (Kari'na) et la communauté des Marrons de Yaw-Yaw (Saamaka). Les résultats de cette analyse sont ensuite confrontés à la littérature secondaire existante en la matière. Pour ce qui est des autres groupes indigènes, je me réfère aux recherches existantes, principalement le fruit du travail d'anthropologues culturels. J'y dresse un état de choses historiographique et apporte quelques découvertes réalisées sur base d'enregistrements sonores et de notes, complétés d'informations nouvelles émanant de spécialistes. Les plus vieux habitants du Surinam sont les Indiens, ou Indigènes. Les deux principaux groupes d'Indiens sont les Kari'na (ou Caraïbes) et les Lokonon (ou Arouhuacs) qui, tout comme la tribu plus petite des Warau, se sont établis dans la région côtière. Les Tarëno (ou Trio), les Wayana et les Akuriyo habitent tous à l'intérieur du pays, non loin de la frontière brésilienne. Je dresse le portrait socio-culturel général de chacune de ces peuplades. Viennent ensuite les différents genres narratifs, les différents genres de chansons et les proverbes. Les récits et chansons dotés une force magique particulière sont connus des pyjai, ces chamans qui, au sein de chaque peuple, jouent un rôle tout à fait crucial. L'analyse d'un récit arouhuac et d'un récit trio montre combien la nature, le surnaturel, l'homme et l'animal forment, pour les Indigènes, une unité indissoluble. Les Afro-Surinamiens, descendants d'esclaves amenés d'Afrique, se distinguent des nègres marrons ou Marrons (intérieur du pays) et des Créoles (villes et régions côtières). Leur culture orale est fortement placée sous le signe du Winti, religion et mode de vie afro-surinamiens. Des six peuplades de Marrons, les Saamaka et les Ndyuka sont les plus importants, les plus petits étant les Matawai, les Paamaka, les Aluku (ou Boni) et les Kwinti. Pour chacun de ces groupes, je dresse l'inventaire des récits, chansons et danses. Je décris aussi leur façon particulière de raconter des histoires et de présenter chants et danses. Pour le groupe des Créoles également, les différents genres sont passés en revue. Une attention toute particulière est accordée aux Anansitoris, histoires héritées d'Afrique, mettant en scène l'araignée Anansi qui, au plein coeur de l'esclavagisme, devint un personnage d'identification particulièrement fort, et est restée très populaire, sous différentes formes. Je dresse le portrait de deux narrateurs, Aleks de Drie et Harry Jong Loy. Je décris le rituel de danse sacré des Créoles, le Wintiprei (jeu de Winti, religion afro-surinamienne), et explique ensuite le développement et la fonction de différents


jeux profanes, contenant tous les éléments de l'opposition créole à l'oppresseur colonial. Le


204

Du est un jeu dramatisé, mettant en scène des personnages fixes; sà l'époque de l'esclavagisme, il se présente comme une grande comédie musicale; les Lobisingi et les Laku datent d'une période ultérieure. Les groupes d'immigrés ultérieurs apportent également leur propre héritage culturel, lui donnant, au cours des années, un visage proprement surinamien. Dans la culture des immigrés venus d'Inde, les vieilles croyances religieuses et les vieux récits épiques tels que le Rāmāyana et le Mahābhārata continuent de jouer un rôle important. Les représentations annuelles du Rāmlīlā, Jeu de Ram, rencontrent un public très nombreux. La vie du temps du contrat et de l'époque suivante, se retrouve dans une série de récits, de pièces de théâtre et de chansons. Le Baithak gáná connaît un immense succès: à l'origine une musique d'accompagnement lors de représentations théâtrales, il se développe progressivement en tant que genre à part entière accompagné de textes. A travers une histoire, on y explique comment les travailleurs contractuels issus de Java donnent un visage surinamien à leurs expressions culturelles. L'héritage culturel surinamien se manifeste, par ailleurs, dans le chant, le Wayang (théâtre d'ombres), le théâtre, le cabaret et la danse (le Jaran képang, danse avec chevaux). Les autres groupes ethniques (Chinois, Libanais, Juifs) et leurs manifestations culturelles propres, sont présents de façon moins prononcée dans le spectre surinamien.

Litterature ecrite ème

16

ème

et 17

siècles

ème

Dès la fin du 18 siècle, apparaît ce que l'on peut considérer comme la première littérature surinamienne autochtone écrite. Cette historiographie littéraire se limite, en premier lieu, aux textes produits au sein de l'industrie littéraire surinamienne, ou qui ont eu une influence directe sur la situation surinamienne (par exemple, dans le débat sur l'abolissement de l'esclavage). Quelques textes néerlandais sont analysés: il s'agit de textes ayant joué un rôle dans le débat littéraire du Surinam et qui, de cette façon, éclairent le propre système de valeurs littéraires surinamien. Les premières rencontres avec les plus anciens habitants des Guyanes, les Indiens, ont énormément contribué à l'imaginaire mythologique. Les premiers récits de voyage ont, sans aucun doute, joué un rôle dans la croyance au lac doré de Parima (Eldorado) et, de cette façon, ont attiré de nombreux aventuriers dans la ème

région. Vers la fin du 17 siècle, les escarmouches continues entre les puissances européennes connaissent une trêve, lors de la signature de la Paix à Breda en 1667, date à laquelle le territoire correspondant au Surinam actuel ainsi qu'une grande partie de la Guyane anglophone actuelle, reviennent à la République des Pays-Bas Unis. Les contours - reposant parfois sur des fabulations - du pays du Surinam se basent encore uniquement sur des sources européennes, et principalement néerlandaises, qui pour cette raison, font partie intégrante de la première phase de l'histoire de la littérature surinamienne. On ne peut alors encore parler de littérature ‘surinamienne’ écrite: il s'agit de toute une série de récits, de journaux intimes, de pamphlets et de chansons de marins, témoins textuels d'une civilisation coloniale en devenir. A l'époque de la société esclavagiste, rien n'est remis en cause; la lignée des Cham est, en effet, prédestinée à la soumission. De fiction, il n'est donc


205 aucunement question au cours de ces siècles. Toutefois, un certain nombre de textes, comme, par exemple, le journal d'Elisabeth van der Woude, datant de 1676, font montre de qualités esthétiques indiscutables.

1700-1775 ème

Une grande partie du 18 siècle est marquée par des attaques au cours desquelles des esclaves en fuite sapent l'autorité des planteurs, ainsi que par les poursuites onéreuses organisées pour retrouver les fuyards. Ces événements sont évoqués dans différents tableaux historico-géographiques, mais la société esclave du Surinam est principalement décrite par trois auteurs non néerlandais: Aphra Behn, Voltaire et John Gabriël Stedman. Ce sont eux qui ont créé l'image du Surinam en tant que colonie d'esclaves extrêmement cruelle, même s'il n'est pas toujours facile de savoir s'ils ont exercé une influence immédiate ou plus tardive, via les historiographies de ème

Hartsinck, Van Hoëvell ou Wolbers. Il faudra attendre le 20 siècle, par exemple, pour que Oroonoko, or The royal slave, d'Aphra Behn - datant pourtant de 1688 ne soit traduit. Il n'empêche qu'à travers le noble esclave Oroonoko, l'auteur a créé l'archétype de toute une série de variantes du noble esclave qui apparaîtront dans la littérature ultérieure. A travers ses gravures (‘photographies’ de l'époque), le récit de l'expédition du capitaine écossais Stedman, Narrative of a five years' expedition against the revolted Negroes of Surinam, datant de 1796, - exerce également une influence, et non des moindres, sur l'imaginaire esclavagiste d'un tas de récits en ème

prose du 19 siècle. Deux personnages coloniaux livrent des travaux remarquables sur la colonie: le pasteur J.W. Kals et le gouverneur J.J. Mauricius. Tous deux s'opposent, non pas à l'esclavage en tant que tel, mais au développement de ce système et aux tractations douteuses des coteries de planteurs. A travers sa pièce satirique Het Surinaamsche Leeven (La vie au Surinam, 1771), un auteur se faisant appeler Don Experientia, confirme l'image d'une société dominée par la racaille et par la poursuite du gain. La pensée des Lumières contribue progressivement au développement d'une nouvelle image de la société des planteurs. Les nègres ne sont plus exclusivement considérés comme des sauvages non civilisés. Le récit anonyme Geschiedenis van een neger (Histoire d'un nègre, vers 1770) crée le bon maître, personnage repris et développé par Elisabeth Maria Post, dans son Reinhart (1791-1792); ce roman épistolaire est le premier texte de fiction néerlandais où la problématique coloniale est abordée en profondeur. Dans aucun de ces textes, l'homme noir n'est le protagoniste. L'écrit spectatorial De denker (Le penseur, 1774) introduit la perspective noire, en donnant la parole à un Africain qui, de façon subtile, critique le système esclavagiste. Il n'est pas improbable que ce texte soit l'oeuvre d'un écrivain de race blanche. Un autre personnage qui, lui, s'exprime probablement en son nom propre, est Quassi van Timotibo, dont l'érudition suscite l'admiration de beaucoup. De par sa collaboration avec le pouvoir colonial, il a longtemps été considéré comme un personnage douteux, mais est, de plus en plus, perçu comme l'incarnation d'une opposition aussi intelligente que brutale au système qui tentait de l'asservir.


206

1775-1800 Durant le siècle des Lumières, l'esclavagisme constitue un thème important dans la littérature néerlandaise et, pour la première fois également, dans les lettres produites au sein de la colonie elle-même. Au cours des dernières décennies du ème

18 siècle, le trajet de la littérature écrite sur le Surinam connaît une bifurcation importante. C'est durant cette période que les premières amorces d'une littérature surinamienne autochtone voient le jour, même si les Pays-Bas continuent d'être une référence importante dans l'imaginaire et la vie culturelle. ème

Au cours du dernier quart du 18 siècle, l'âge d'or du Surinam en tant que territoire conquis est révolu. On peut néanmoins parler de floraison culturelle, pour toute une série de raisons: l'apparition d'une population permanente, l'augmentation des contacts interraciaux, le contrôle solide de l'économie des plantages depuis Paramaribo, et la très forte orientation vers l'Europe, où les Lumières stimulent l'intérêt pour la vie intellectuelle. Ce dernier aspect se fait particulièrement sentir dans la colonie où les Juifs, en particulier, participent à la vie culturelle. Ils déplacent leur centre culturel de la savanne juive vers Paramaribo, établissent leurs propres organisations, tout en participant activement à toutes les sociétés de poésie non juives. Les Juifs sont également à l'origine d'un texte d'importance: l'Essai historique sur la colonie de Surinam (1788) de David Nassy e.a. Les premiers comptes rendus de représentations théâtrales datent du début des ème

années 70 du 18 siècle. Chrétiens et Juifs jouent, dans l'ensemble, les mêmes drames et comédies européens, mais disposent de leur propre théâtre et de leurs propres compagnies, dont l'illustre compagnie juive De Verreezene Phoenix (Le Phénix Ressuscité). Des résultats linguistiques considérables sont accomplis au niveau des langues indigènes et créoles mais, outre un texte écrit en ‘négro-anglais’ (sranan), tous ces textes ont un objectif missionnaire. Sur base de publicités pour ventes publiques de livres, on peut déduire que beaucoup de personnes appartenant aux classes supérieures, possèdent des collections importantes de livres. Les possibilités d'enseignement augmentent, même si cette augmentation n'est pas encore spectaculaire. En 1772, W.J. Beeldsnyder Matroos lance la première imprimerie; deux années plus tard, il publie le premier journal, le Weekelyksche Woensdaagsche Surinaamse Courant (Hebdomadaire Surinamien du Mercredi). Il sera suivi d'autres journaux, tels que De Surinaamsche Nieuwsvertelder (Nouvelles du Surinam, 1785-1793), caractéristique par ses articles virulents et satiriques. Le Surinaamsche Courant (Journal Surinamien), publié la première fois en 1790, et qui paraît en diverses éditions, jusqu'en 1883. De véritables librairies il n'est pas encore question; la première bibliothèque publique, quant à elle, est créée en 1783. La vie associative est, plus que jamais, en plein essor: les loges de francs-maçons poussent comme des champignons, divers ‘collèges’ scientifiques et associations littéraires sont créés, notamment De Surinaamsche Lettervrinden (Les amis des lettres surinamiennes) qui publient quatre recueils de Letterkundige Uitspanningen (Récréations Littéraires). Au sein des cercles de cette dernière association, l'on retrouve trois hommes marquants (les femmes ne font pas partie de ce monde): Jacob Voegen van Engelen, qui publie le périodique De Surinaamsche Artz (Le Docteur Surinamien), Hendrik Schouten, à l'origine de quelques vers satiriques, et l'auteur de l'oeuvre la plus considérable: Paul François Roos. Ces textes sont, en partie du moins, encore tout à fait lisibles, fût-ce par leur force satirique (Voegen van Engelen, Schouten), ou par leur talent descriptif pétillant (Roos). D'un point de vue


207 intellectuel, tous trois représentent une société coloniale dont les fruits sont destinés à leur pays d'origine, les Pays-Bas. Néanmoins, ils font, tous trois, preuve d'un attachement particulier à leur nouveau pays, les deux premiers de façon plus critique que le dernier, dont les images idéalisantes constituent sans aucun doute une caricature de la réalité des esclaves. Ces trois auteurs choisirent de rester au Surinam; c'est la qu'ils moururent. C'est grâce à leur contribution que, pour la première fois dans l'histoire du Surinam, l'on peut parler d'une vie littéraire active et d'un véritable circuit littéraire. Une vie littéraire dont, pour l'instant, les non Blancs sont, certes, toujours exclus.

1800-1890 ème

‘L'évolution littéraire’ est un concept peu utile à l'historien du Surinam du 19 siècle. Les Pays-Bas restent le principal point d'orientation du Surinam culturel, mais aux Pays-Bas, le Surinam n'est plus évalué que d'un point de vue économique; jusqu'à la loi sur l'enseignement de 1876, la ‘mère patrie’ n'estime pas qu'elle a une mission de civilisation à accomplir dans la colonie. Dans la première moitié du siècle, la civilisation, fortement dominée par la censure coloniale, n'offre pas de terreau propice aux initiatives d'envergure, même si quelques individus donnent, de façon périodique, une impulsion à la vie littéraire. Ainsi, H.C. Focke est, plus que probablement, l'auteur du remarquable ‘Proeve van Neger-Engelsche Poëzy’ (Essai de poésie négro-anglaise), portant le titre Njoe-jaari-singi Voe Cesaari (Chanson de nouvel an pour César), et datant du milieu des années 30. Focke est également l'un des membres les plus actifs de la Maatschappij tot Nut van 't Algemeen (Société à L'usage Générale) qui, durant la première moitié du siècle, est le principal moteur de l'activité intellectuelle, et l'auteur du premier dictionnaire négro-anglais imprimé (1855). Entre 1838 et 1839, J.J. Engelbrecht publie le mensuel culturel et social De kolonist (Le colon) dont les quinze numéros proposent une série de pièces contemplatives dignes d'intérêt. E.A. Jellico van Gogh et E. Soesman estiment que la colonie doit, elle aussi, posséder son association littéraire; en 1853, ils fondent Oefening Kweekt Kennis (L'exercice Engendre la Connaissance); en 1856, celle-ci publie un Jaarboekje (Almanach), contenant un texte de prose de l'hôte de passage Christina van Gogh, clairement au service de la morale chrétienne, ainsi que des contributions de Soesman et Van Gogh (dont la nouvelle De gouden sleutel (La clé d'or) - première nouvelle de l'histoire littéraire du Surinam - a pour décor la colonie). Le pasteur Cornelis van Schaick, qui réside au Surinam entre 1852 et 1861, se montre un publiciste énergique, notamment à travers des morceaux qui paraissent dans quelques journaux surinamiens, à travers son Dichtbundeltje voor de Surinaamsche jeugd (Petit recueil de poésie à l'usage de la jeunesse surinamienne) et à travers son roman De manja (La mangue), remarquable par ses idées progressistes. Van Schaick et Focke font partie des fondateurs de West-Indië (L'Inde Occidentale, 1854-1858), qui s'avère être un successeur honorable au mensuel De kolonist. On n'y trouve pas de prises de position programmatiques sur la littérature, tandis que l'absence d'une réflexion ème

sur ce qui s'écrit tout au cours du 19 siècle témoigne d'un vide imposant. Ch. Landré et F.A.C. Dumontier, tous deux rédacteurs de West-Indië, fondent, en 1857, la Surinaamsche Koloniale Bibliotheek (Bibliothèque coloniale surinamienne) qui, un siècle durant, demeurera la principale bibliothèque du Surinam.


208 On trouve, dans les contributions de Van Gogh et de Soesman au Jaarboekje de 1856, une adhésion tardive au romantisme; toutefois, les grands courants littéraires internationaux n'ont, semble-t-il, jamais été suffisamment puissants pour, atteindre le Surinam, à contre-courant de l'Amazonie. Tandis que les conceptions littéraires ème

changent de façon drastique au cours du 19 siècle, tandis que la personnalité individuelle de l'écrivain acquiert un poids totalement neuf, le Surinam ne se rend apparemment compte de rien. Il y existe, certes, quelques compagnies de bienfaisance et quelques loges, mais aucune chambre de rhétorique qui soit capable de récupérer et relancer le débat international. La scène théâtrale connaît, elle, une activité remarquable, et cela durant le siècle presque tout entier. Au cours des premières décennies, l'offre théâtrale est assurée par les compagnies Oeffening Kweekt Kunst (L'exercice engendre l'art) et De Verreezene Phoenix. De cette dernière naît un groupe qui poursuit ses activités sous le nom de Theatre Graave Straat. Après une période de trouble dans les années 30, la compagnie Thalia ouvre, en 1840, les portes de son nouveau théâtre. La troupe, principalement juive, entame une histoire célèbre qui, dès 1853, serait marquée par de perpétuels remous autour de la dégradation et de la restauration de son bâtiment. La programmation est presque toujours d'influence européenne. ème

Le théâtre écrit d'origine surinamienne du 19 siècle se caractérise largement par sa discontinuité. Une poignée de textes originaux célèbres côtoie un nombre restreint d'adaptations de pièces européennes. ème

Au Pays-Bas, le débat sur l'abolitionnisme bat son plein dès le début du 19 siècle. Si l'on se penche sur la première moitié du siècle, cependant, on constate qu'aucun texte majeur n'est consacré à l'esclavagisme au Suriname. Aucun livre important qui attire l'attention du grand public sur la situation intolérable que connaissent les colonies d'Inde Occidentale. Aucun texte qui ait influencé l'opinion publique. Ce n'est qu'en 1854, lorsque W.R. baron van Hoëvell publie son Slaven en vrijen onder de Nederlandsche wet (Esclaves et hommes libres sous la législation néerlandaise) qu'un public plus large prend connaissance d'une situation qui, dans les territoires d'outre-mer de la plupart des autres puissances coloniales, appartiennent au passé depuis longtemps déjà. L'abolition de l'esclavage en 1863 engendre d'abord une renaissance journalistique. La plus grande victoire du siècle est l'élargissement de l'enseignement: alors qu'au début, on ne dénombre que de rares écoles privées destinées aux blancs issus des classes supérieures, en 1876, les écoles sont nettement plus nombreuses; à cette date, apparaît une loi sur l'enseignement qui impose à tous le devoir d'apprentissage. Dans les années qui suivent l'abolissement de l'esclavage également, apparaissent quelques écrivains singuliers. Kwamina (ps. de W. Lionarons) écrit des romans remarquables dont l'action se situe au début du siècle. Jetta (1869) et Nanni of Vruchten van het vooroordeel (Nanni ou Les Fruits du préjugé, 1881) se déroulent dans un décor de plantages en déclin et dans une colonie orientée vers un autre système économique. Kwamina introduit dans la littérature surinamienne un personnage connu de la littérature des Caraïbes: la mulâtresse. Il plaide pour des conditions d'existence humaines pour les travailleurs, mais sa vision du monde n'est pas fondamentalement différente de celle des écrivains néerlandais coloniaux qui l'ont précédé. Néanmoins, Kwamina est un Surinamien autochtone descendant d'une lignée surinamienne très ancienne, et son oeuvre - écrite en néerlandais


agrémenté de dialogues en ‘négro-anglais’ - fait assurément partie de la littérature surinamienne, tout comme celle du Marron Johannes King. Ce dernier nous a lé-


209 gué des milliers de pages de prose écrite en sranan, dont quelques visions spectaculaires. Dans ses récits de voyage et ses journaux intimes, King fait preuve d'une âme d'évangéliste aussi forte que la plupart des écrivains de son siècle.

1890-1923 La partie de la colonie que l'on peut assimiler à la culture urbaine lettrée, connaît, après 1890, à un essor culturel qu'elle n'avait plus connu depuis un siècle. Mais, bien que les réjouissances se déroulent essentiellement à l'intérieur des frontières de Paramaribo, la ‘classe aisée’ n'est plus exclusivement de race blanche. Elle prend, en outre, énormément d'expansion. Jusqu'à nouvel ordre, cependant, les nouveaux groupes d'immigrés venus des Indes Britanniques en demeurent exclus. Les techniques modernes font leur entrée dans la capitale, grâce à l'éclairage public électrique, les lignes télégraphiques et les premiers films. La qualité de l'impression s'améliore; en grande partie sous l'égide de l'imprimeur/éditeur H.B. Heyde qui publie toute une série de livres majeurs. Les bibliothèques se multiplient, la vie journalistique se développe, principalement selon trois voies: la voie évangéliste, la voie catholique et la voie neutre. De nombreux journaux paraissent et permettent la mise un place d'un débat; le Nieuwe Surinaamsche Courant (Le Nouveau Journal Surinamien) publie, la plupart du temps, une page entière d'informations sur le Surinam dans des rubriques telles que ‘Stadsnieuws’ (Nouvelles urbaines) et ‘Kunst- en letternieuws’ (Nouvelles artistiques et littéraires). Les contours d'une critique théâtrale et littéraire de qualité se dessinent, proposant notamment quelques échanges d'idées sur la fonction de la critique, discussion à laquelle participe également Kennis Adelt (La Connaissance Anoblit), une des nombreuses nouvelles associations littéraires. Quasiment tous les journaux, quelle que soit leur dénomination, appliquent au texte une norme éthique, combinée à un jugement artistique sur le jeu d'acteur. La référence en la matière vient toujours des Pays-Bas. Les personnes soucieuses de maintenir un lien actif avec les Pays-Bas, se réunissent au sein du groupe Suriname van het Algemeen Nederlandsch Verbond (Surinam de l'Union Générale Néerlandaise). Entre-temps, le Surinam a, plus que jamais, glissé vers la périphérie du Royaume des Pays-Bas. Même si, dans son court et remarquable roman De geschiedenis van een kankantrieboom (L'histoire d'un coton géant, 1891), J. de Liefde en finit une fois pour toutes avec l'approche stéréotypée de l'histoire coloniale du Surinam, les représentations du Surinam et des Surinamiens dans la littérature néerlandaise - en particulier dans la littérature des missionnaires - s'accrochent aux vieilles schématisations, pour ne pas dire aux clichés racistes. Ces textes n'ont assurément pas contribué à corriger l'image qu'avaient d'eux-mêmes les Surinamiens lettrés qui se reconnaissent dans le miroir de cette lecture. La politique culturelle très néerlandocentrique d'après 1876 ne fait rien pour arranger les choses. ème

Durant les premières années du 20

siècle, face au déclin des plantations, ème

quelques textes, jètent un regard nostalgique sur le 19 siècle. Dans les ‘mémoires’ de J.G. Spalburg, E.J. Bartelink, A.W. Marcus et Jacq. Samuels, le déclin de la colonie agricole est l'occasion de lamentations sur le ‘bon vieux temps’. On observe toutefois quelques signes d'une réorientation mentale progressive. Suite au


210 comportement peu diplomatique du gouverneur De Savornin Lohman, un sentiment national nouveau se manifeste dans une série de poèmes de circonstance. L'histoire du Surinam et la vie populaire surinamienne constituent les sources d'inspiration d'un nouvel imaginaire, à caractère plutôt réaliste. Trois personnalités apportent leur contribution à la vie littéraire. G.G.T. Rustwijk publie, avec Matrozenrozen (Roses de marins, 1915), le premier recueil écrit par un poète né au Surinam. J.G. Spalburg écrit le premier recueil surinamien de textes de prose, Bruine Mina de koto-missi (Mina brune, la koto-missi, 1913). Een Beschavingswerk (Une oeuvre de civilisation, 1923), publié par Richard O'Ferrall sous le pseudonyme d'Ultimus, constitue le premier roman à clef; le caractère satirique du texte en fait un livre remarquable pour son époque. L'oeuvre de ces trois auteurs comporte encore de nombreuses réminiscences de l'époque de l'esclavagisme et de l'économie agricole; cependant, tous trois vont plus loin. En tant que représentants de la rationalité et de la modernité, il contribuent à la vie intellectuelle renouvelée de leur époque. L'orientation vers les Pays-Bas est rejetée avec force dans l'oeuvre de cinq Surinamiens dont les ouvrages paraissent après 1900. F.H. Rikken publie, dans De Surinamer, trois grands romans historiques extrêmement populaires, sous la forme de feuilleton, et se profile, en tant que tel, comme l'écrivain le plus talentueux de son temps. Jacques Samuels écrit une série de textes de prose dont le recueil ne paraît qu'en 1946, sous le titre de Schetsen en typen uit Suriname (Esquisses et types du Surinam). Johann F. Heymans et son roman historique Suriname als ballingsoord of Wat een vrouw vermag (Le Surinam comme terre d'exil ou Ce que femme peut, 1911), E.J. Bartelink et ses souvenirs de planteur, A.W. Marcus et sa poésie et ses discours, ainsi que quelques auteurs d'esquisses naturalistes publiées dans De Surinamer, ont tous laissé une production littéraire qui porte clairement une estampille surinamienne. Leurs ouvrages constituent également les premières expérimentations avec la langue surinamo-néerlandaise, ce qui n'est pas apprécié de tous. Dans la figure colorée du chanteur de rue Goedoe Goedoe Thijm, littérature orale et littérature écrite se rejoignent: il est le chantre de l'actualité des premières ème

décennies du 20 siècle, et fait imprimer ses chansons sous forme de pamphlets. Les traductions de la Bible et les chansons du pasteur C.P. Rier, écrites en ‘négro-anglais’, constituent des textes de haute valeur. Si le sranan fait quelques apparitions dans un poème ou un texte de cabaret, les textes écrits dans une des autres langues populaires restent, en dehors de la vie cléricale et de la littérature orale, extrêmement rares. Après 1890, la vie théâtrale connaît une organisation et une structure nettement moins développée qu'au siècle précédent. Thalia entre dans une période mouvementée. La compagnie continue à jouer principalement un théâtre de répertoire, mais supprime les séries d'abonnements. La nouveauté en matière de théâtre se trouve ailleurs, dans des compagnies telles que Oefening Baart Kennis (L'exercice Engendre la Connaissance) et de nombreuses autres, qui connaissent une vie de très courte durée. Les premières pièces de théâtre surinamiennes sont écrites et jouées: Lucij de R.A.P.C. O'Ferrall, en 1896, Te laat of De wraak van een' Boer (Trop tard ou La revanche d'un Fermier) de Jacques Samuels en 1900, et l'opéra wagnérien mythique Het pand der goden (Le gage des dieux) de J.N. Helstone, en 1906. Dans sa pièce, également parue sous forme imprimée, Deugd en belooning of Hoogmoed komt voor den val (Vertu et récompense ou L'arrogance tombe en disgrâce), Joh. C. Marcus montre combien le théâtre néerlandais sert encore toujours d'exemple, même en 1910: la pièce ne contient aucune allusion au Surinam et n'est rien


211 ème

de plus qu'une variante des nombreuses pièces du 19 siècle abordant le motif du père/juge. L'ambiance houleuse qui entoure les représentations de la pièce montre qu'il n'est franchement pas recommandé d'être un dramaturge du terroir. L'offre théâtrale se distingue par trois sortes de représentations: les ‘soirées variées’ (soirées de cabaret proposant un programme mixte), les opérettes pour enfants, et les représentations d'opérettes. Ces trois genres permettent au théâtre d'accueillir un public toujours plus nombreux. Les associations de danse ou sportives proposent des numéros de cabaret, des farces, des sketches et parfois aussi des drames courts. Elles rendent, elles aussi, les temples du théâtre plus accessibles au grand public. Même si les classes sociales ‘inférieures’ sont toujours exclues de la vie culturelle, l'évolution de l'art de la représentation dans la première partie du ème

20 siècle, constitue un pas décisif vers la transformation de la culture populaire orale en un théâtre populaire, qui se produira dans la seconde moitié du siècle.

1923-1957 Avec la parution, en 1923, du recueil de poésie De glorende dag (Le jour qui se lève), de Lodewijk Lichtveld - qui deviendra célèbre sous le nom d'Albert Helman -, on assiste à un nouveau phénomène. D'autres livres écrits par des auteurs surinamiens sont parus aux Pays-Bas auparavant. Mais 1923 marque le début d'une tendance, pratiquée par de nombreux écrivains, à se fixer aux Pays-Bas. La littérature immigrée surinamienne est née; une littérature qui a beaucoup de points communs avec celle du Surinam, mais qui se distingue, sous de nombreux aspects, de la littérature écrite dans la mère patrie. De par leur position complètement différente dans le jeu de forces littéraires et dans le monde en général, les écrivains jouissent d'une perspective entièrement nouvelle; ce changement de réalité et de perspective apporte son lot de nouveaux thèmes qui, à leur tour, réclament souvent un forme différente. L'ouvrage Zuid-Zuid-West (Sud-sud-ouest, 1926) d'Albert Helman, est un roman nostalgique classique. Toutefois, les vrais motifs d'immigration ne sont pas encore présents de façon très prononcée dans les textes de cette première génération d'immigrés, et devront attendre la grosse vague de migrations des années 60, pour se généraliser dans les écrits des auteurs immigrés. Une explication possible à ce phénomène est que les premiers écrivains qui s'installent aux Pays-Bas - Albert Helman, Rudie van Lier, Hugo Pos - appartiennent déjà à la couche supérieure de personnes assimilées de la civilisation surinamienne et se retrouvent, par conséquent, pleinement dans les associations littéraires néerlandaises. Anton de Kom occupe une position particulière. Il se joint au périodique marxiste Links Richten (Aligner à Gauche) et s'attèle, dans son long essai Wij slaven van Suriname (Nous, esclaves du Surinam, 1934) à la réécriture de l'histoire du Surinam comme la dénonciation du colonialisme néerlandais. L'exode qui commence avec Helman - l'auteur qui, tant par l'envergure que par la qualité de ses écrits, a produit l'oeuvre la plus importante - met fin, pour un bon bout de temps, à la production de textes néerlandais au Surinam même. Jusque 1950 environ, la vie culturelle suit les chemins balisés par les différentes factions religieuses: catholique, évangéliste, juive et, de plus en plus, hindouiste et islamique. Si les plumes produisent davantage de flagorneries traditionnelles que de textes audacieux de signature personnelle,


212 c'est surtout à travers la sensibilisation au mot et à la forme littéraire que les églises influencent les jeunes écrivains qui feront, plus tard, parler d'eux. Les journaux de l'entre-deux-guerres constituent, pour ainsi dire, le seul moyen pour les écrivains de publier leurs textes. A travers des poèmes sur la famille royale des Pays-Bas, des feuilletons de facture néerlandaise et des rubriques d'art qui traitent encore à 98% de théâtre et littérature néerlandais, ils renforcent l'orientation des classes supérieure et moyenne vers la soi-disant ‘mère patrie’. La Deuxième Guerre Mondiale joue un rôle déterminant sur la vie sociale et culturelle de la période 1923-1957. Le cantonnement des troupes américaines et l'isolement des Pays-Bas entraînent une prise de conscience par les Surinamiens de leur propre potentiel et de la possibilité d'une position indépendante au sein du Royaume des Pays-Bas (qui deviendra réalité en 1954). L'influence nord-américaine est manifeste à de nombreux niveaux. Ce serait aller trop loin que d'imputer l'élan d'après-guerre à cette influence, mais elle a sans aucun doute joué un rôle. Le bastion d'après-guerre de l'orientation vers les Pays-Bas est la Stichting voor Culturele Samenwerking (Fondation pour la Collaboration Culturelle), ou Sticusa, dont le siège se trouve aux Pays-Bas, mais qui dispose un organe exécutif à Paramaribo: le Centre Culturel du Surinam. Le CCS qui, progressivement, acquiert une signification grandissante dans la surinamisation de l'offre culturelle. Dans les années 50, différentes opportunités d'enseignement apparaissent. Le développement des librairies montre que le livre attire un groupe ethnique et social d'intéressés de plus en plus important. Le développement des collections, du nombre de filiales et du nombre d'emprunts de la bibliothèque du CCS montre également qu'un public lecteur très large s'est développé. Diverses activités médiatiques ont lieu, qui contribuent sans aucun doute à l'épanouissement culturel des différentes populations et, de cette façon, au renforcement de l'identité de ces groupes. Le monde de l'art plastique subit une transformation identique à celle de la musique et du théâtre: d'un traditionnalisme modéré dans l'entredeux-guerres, à la recherche effrenée après la Deuxième Guerre Mondiale et l'activité fiévreuse des années 60. Le retour de quelques écrivains après la Deuxième Guerre Mondiale, donne à la vie littéraire de langue néerlandaise une impulsion considérable. Albert Helman actif dans de nombreux domaines, contesté dans de nombreux domaines - écrit quelques uns de ses principaux romans et pièces de théâtre au Surinam. Hugo Pos et Wim Salm apportent du sang neuf dans la vie théâtrale. Les journaux les suivent au pied de la lettre, accordent une place toujours plus importante au monde littéraire, et partent, prudemment, à la reconnaissance de leur propre région. Les revues littéraires sont absentes durant la période 1923-1957, mais deux périodiques assument, dans une certaine mesure, la fonction de revues littéraires: Spectrum (Spectre) et Opbouw (Construction). De loin le périodique culturel en langue néerlandaise le plus important, De West-Indische Gids (Le Guide d'Inde Occidentale), paraît entre 1919 et 1960. L'évolution majeure au sein du Surinam des années 1923-1957 se produit au niveau des langues du peuple, en particulier du sranantongo, et dans une moindre mesure, du néerlandais surinamien. Dans un pays où l'enseignement est façonné par le modèle néerlandais et où les médias - les journaux et, à partir de 1935, la radio AVROS - respectent la norme de l'Algemeen Beschaafd Nederlands (néerlandais standard), c'est faire preuve de courage que d'utiliser la variante surinamienne du néerlandais. Un


213 courage que l'on retrouve néanmoins chez un certain nombre d'écrivains. Quelques événements marquent le recours de plus en plus prononcé au néerlandais surinamien: la pièce Woeker (Usure) de Wim Bos Verschuur en 1936, les histoires de Peter Schüngel, qui paraissent dans le mensuel Suriname-Zending (Mission Surinamienne) entre 1942 et 1946, le roman Viottoe de Kees Neer en 1948, la traduction par Albert Helman, en 1954, de Green pastures de Connelly, sous le titre Grazige weiden (Verts pâturages), la représentation de Sjinnie de Wim Salm en 1956, et les souvenirs de M.Th. Hijlaard, Zij en ik (Elle et moi, qui ne sera publié qu'en 1978). Le sranan et la culture populaire créole reçoivent une solide impulsion du Comité Pohama, fondé en 1944, et qui organise des ‘Sranannetie’: soirées culturelles agrémentées de chansons et de déclamations en sranan. Entre 1946 et 1956, le comité publie Foetoe-boi (Coursier), un mensuel qui accorde une attention systématique à toute une série d'aspects de la culture créole. Il s'agit de la première revue culturelle générale écrite en sranan, réalisée par des ‘kleine luyden’ (petites gens), et qui construit une espèce de digue contre l'orientation néerlandocentrique des classes supérieures. Le moteur derrière ces activités est l'enseignant J.G.A. Koenders. Il plaide, dans une série d'essais, de petits livres de langue et de chansons, pour la renaissance du ‘surinamien’ et pour une transformation radicale du système d'enseignement, toujours colonialiste, qui ‘a désemparé notre psyché et a desséché notre intelligence’. Wie Eegie Sanie (Nos Propres Choses) est le principal héritier de Koenders. Ce groupe d'étudiants et d'ouvriers regroupés autour du charismatique Eddy Bruma, voit le jour aux Pays-Bas en 1950, et se déplace au Surinam quelques années plus tard, où il insufle une nouvelle énergie aux ‘Sranannetie’, à travers des pièces de théâtre de Bruma et Ané Doorson, entre autres, qui mettent en scène l'histoire de l'esclavage et son héritage. Wie Eegie Sanie contribue largement au changement de climat culturel et à la prise de conscience historique, en premier lieu par les Créoles. Au niveau du sranan, des résultats impressionnants sont accomplis en théâtre. Grâce à ses pièces instructives, Sophie Redmond se taille une place prépondérante dans la transition de la culture orale créole vers une culture écrite et ‘formelle’. Par ailleurs, la traduction, par Paula Velder, de Songe d'une nuit d'été de Shakespeare, représente un moment important de l'émancipation du sranan littéraire. L'univers théâtral témoigne le mieux de l'évolution de la vie culturelle surinamienne vers une réalité pluriforme, de la transformation de la culture orale en culture écrite, de la réévaluation du choix de la langue, du rôle de l'héritage culturel historique national dans l'imaginaire théâtral, et de la surinamisation des troupes d'acteurs. La compagnie théâtrale Thalia connaît un nouvel essor après la guerre. Sous la direction d'Hugo Pos, les portes s'ouvrent également aux acteurs non juifs et non blancs; on y joue des pièces régionales, ainsi que les oeuvres d'auteurs surinamiens, ou des pièces étrangères traduites et adaptées au public surinamien. La majorité des oeuvres sont, néanmoins, toujours d'origine européenne et nord-américaine. Progressivement, cependant, les théâtres accueillent de plus en plus d'oeuvres autres que celles du ‘Théâtre Thalia’ et, de cette façon, attirent un public issu d'autres couches de la population. Dans la première partie du siècle, le cabaretier Johannes Kruisland propose, dans ses ‘one-man-shows’, des numéros en ‘négro-anglais’. Les Bonte Avonden (Soirées Hétéroclites) connaissent un franc succès et, dans les années 20 et 30, de courtes scènes en sranan font leur apparition, écrites par Albertina Rijssel. C'est ainsi que naît un


214 théâtre populaire créole, inscrit dans la tradition orale de Banya, Du, Laku et Lobisingi, mais qui prend une forme différente une fois sur les planches. En 1927 déjà, Excelsior, compagnie entièrement constituée de femmes noires, proposait, sous la direction de J. Vriese, chef de file de la Neger Vereeniging (Association Nègre) au Surinam, des représentations dans la petite ville de Moengo. De Echo (L'écho), autre compagnie de femmes noires, propose en 1929, des représentations au Thalia, qui provoquent beaucoup de remous auprès d'un public avide de scandales. Après la Deuxième Guerre Mondiale, les jeunes troupes attirent un public toujours plus nombreux issu des classes populaires. Ils créent un nouveau genre: le théâtre populaire créole, principalement joué en sranan, avec quelques bribes de néerlandais surinamien. Ce théâtre repose sur un mélange de tragédie et d'humour, un compte-rendu réaliste de problèmes quotidiens, agrémenté d'effets comiques. Comme il existe rarement une version écrite du texte, improvisation et allusions à l'actualité sont fréquentes. Les journaux qui, après la guerre, paraissent chaque jour, contribuent, avec leurs rubriques régulières de critique théâtrale, à l'intérêt croissant pour le théâtre auprès du grand public. Le théâtre hindu se joue encore à 99% dans les districts. Dans les années 20, les premières pièces historiques sont jouées, basées sur des oeuvres dramatiques d'Indiens, adaptées aux circonstances locales par des auteurs surinamiens. L'hindi est la principale langue de théâtre (Rahman Khān, premier poète indien, utilise également l'hindi et les autres langues indiennes). Les vieux drames indiens, aux thèmes principalement religieux, restent majoritaires, mais au fil du temps, les textes se simplifient, le sarnami est utilisé de plus en plus souvent et des textes au contenu actuel et réaliste sont également joués. En 1950, un groupe de Marrons joue, au théâtre Bellevue, ce qui peut être considéré comme un moment important dans la théâtralisation et dans la sécularisation de la culture des Marrons. La contribution de ces derniers au théâtre, ainsi que des Javanais, des Chinois et des groupes indigènes, reste, par ailleurs, extrêmement modeste. Au cours de la période 1923-1957, l'organisation socio-culturelle de pratiquement tous les groupes ethniques subit des transformations majeures.

1957-1975 Jamais la recherche de réorientation n'a été aussi large et jamais l'identité propre n'a été l'objet de l'imaginaire littéraire de façon aussi insistante, que dans les années postérieures à 1957. Des éléments issus des traditions orales sont replacés, par différents auteurs, dans un contexte nouveau de textes écrits. Néanmoins, ces traditions orales ne constituent pas un bouclier aussi puissant contre l'influence de la culture européenne, que ne le sont d'autres éléments, de la même époque, dans la littérature écrite des Antilles. Une explication possible est qu'au Surinam, les traditions orales sont encore très vivantes au sein des différents groupes ethniques et n'ont donc pas besoin de renaître, comme c'est le cas de la littérature orale des Antilles, qui a pratiquement complètement disparu. Le recueil Trotji (Amorce), de Trefossa, est en quelque sorte le détonateur de toute une série d'activités littéraires. Nombreux sont les poètes qui témoignent de l'inspiration que dégage sa poésie. Toutefois, un grand nombre de facteurs seront, par une interaction et un renforcement mutuel complexes, déterminants pour la dynamique exceptionnelle de la littérature. Vers 1950, le système d'enseignement est remis en question. Ce renouveau


215 commence à porter ses fruits. Les bibliothèques se multiplient et desservent des dizaines de milliers de lecteurs dans la ville et dans les districts. Paramaribo compte plus d'imprimeries que jamais auparavant, ce qui constitue une donnée importante pour la production littéraire à compte d'auteur (les maisons d'éditions ne jouent qu'un rôle secondaire). Sticusa et le CCS disposent de moyens pour soutenir les écrivains: bourses de voyage ou d'étude, acquisitions d'ouvrages et prix littéraires. Les journaux accordent une place jamais vue aux critiques qui suivent, de façon assidue, les évolutions culturelles. Une série de débats littéraires très animés - où le poète Corly Verlooghen joue souvent le rôle principal - remplissent les colonnes de ces journaux. Les journaux littéraires Tongoni, Soela, Moetete et Kolibri offrent, aux auteurs émergeants, une plate-forme, tout comme la page littéraire bihebdomadaire du quotidien Suriname, qui paraît entre 1967 et 1969, et, aux Pays-Bas, le périodique Mamjo. Exception faite de Kolibri et Mamjo, qui se dressent contre la modération d'un nationalisme littéraire précuit, tous les périodiques se présentent comme des anthologies exemptes de fondements programmatiques bien définis. Les contributions aux périodiques ne font pas preuve d'une grande continuité: si l'on en fait l'inventaire, on arrive à un total de 72 auteurs. Seuls deux ont contribué à plus de deux périodiques: Shrinivási et Slory - entretemps devenus poètes canoniques, dont l'oeuvre combine éléments politiques et personnels. Une continuité qui fait d'ailleurs également défaut dans les revues en tant que telles: Soela, avec ses sept numéros, connaît l'existence la plus longue. Vers 1970, de jeunes metteurs en scène apportent un souffle nouveau et puissant dans les théâtres. Henk Tjon, par exemple, collabore avec fruit, avec l'écrivaine Thea Doelwijt, dans le cadre de la groupe Théâtre Doe. Par ailleurs, le théâtre populaire, avec des groupes tels que le NAKS d'Eugène Drenthe et Jagritie de Goeroedath Kallasingh, attire, de loin, le plus de spectateurs. Des années durant, AVROS domine la scène théâtrale, jusqu'à l'arrivée d'une série de stations de radio dont les programmations font la part belle aux langues du peuple et créent de l'espace pour les pièces radiophoniques et les programmes culturels. En 1965, le Surinam acquiert sa propre station de télévision; de productions dramatiques télévisées à grande échelle, cependant, il n'est pas question. La chute du dernier cabinet Pengel en 1969, constitue le début d'une période politique très secouée. Ce sont essentiellement des poètes qui, à travers leur poésie de combat, de signature authentique, et s'adressant au grand public, se feront les porte-parole du malaise social et de l'aspiration à l'indépendance politique du Surinam. Dès le milieu des années 60, R. Dobru propose une forme textuelle sur laquelle se baseront de nombreux poètes engagés. Son poème ‘Wan bon’ (Un arbre) constitue la confession de foi la plus célèbre du désir d'unité de la population surinamienne. Etonnament - et contrairement à cette foi en l'unité, caractéristique de ces années - la production littéraire se limite presque toujours à des oeuvres écrites en néerlandais (Verlooghen, Shrinivási, Ashetu) ou en sranan (Rellum, Schouten-Elsenhout, Slory). Shrinivási est, certes, le premier auteur de poèmes en Sarnami, Akanamba, le premier auteur de poésie en Saamaka et André Pakosie, de poésie en Ndyuka; toutefois, aucun recueil complet n'est consacré à l'une de ces langues. Le sarnami devient progressivement une langue de théâtre importante; Goeroedath Kallasingh, le principal dramaturge indien, réclame naturellement plus d'attention pour l'héritage culturel indien, en tant que partie intégrante du patrimoine national.


216 Trefossa introduit également des motifs d'immigration dans sa poésie, et il n'est pas le seul. De nombreux auteurs de la période 1957-1975 ont vécu pendant des années à l'étranger et ont subi l'influence de ce séjour outre-mer. Ainsi, le roman Proefkonijn (Cobaye, 1985), de Paul Marlee, s'inscrit dans la tradition moderniste internationale, et peut se lire comme un tissu d'allusions intertextuelles. Aux Pays-Bas, on rencontre des auteurs surinamiens autour de la revue estudiantine Mamjo (dont la plume acérée de John Leefmans et Rudi Kross), autour de l'association Ons Suriname (Notre Surinam) et sa publication annuelle Fri (Liberté), et autour de l'Union Surinamienne et son bimensuel Djogo (Bouteille). Après 1968, Leo Ferrier et Bea Vianen donnent au roman engagé socialement, mais de facture psychologique, sa plus belle expression depuis les livres d'Albert Helman. Ce dernier reste d'ailleurs très présent, à travers son oeuvre propre et toute une série d'activités, mais est sérieusement critiqué par la jeune génération d'écrivains, comme étant quelqu'un qui louche trop en direction du modèle néerlandais. Divers poètes surinamiens construisent une oeuvre d'envergure et se voient récompensés par des prix littéraires. La prose, en particulier la nouvelle, connaît un renouveau, même si, au bout du compte, peu d'auteurs de prose, répondent réellement aux attentes. Après un premier recueil, Spanhoek (nom d'une place de Paramaribo), Coen Ooft ne produit plus rien. Nel Bradley, Benny Ooft, Thea Doelwijt, Ruud Mungroo, Rodney Russel ne publient plus grand-chose après leur premiers textes de prose, ou passent - comme Doelwijt - à d'autres genres. L'entrée fulgurante dans l'univers des lettres de Leo Ferrier et de son Ātman, connaît une fin abrupte après la parution de son court roman El sisilobi. Seule Bea Vianen, et ses cinq romans, reste présente pendant une décennie, en tant que critique de l'effritement du Surinam. Il faudra attendre 1975, pour que les grands créateurs littéraires après Helman, se hissent sur les marches du podium. Le développement remarquable de poètes talentueux dans un pays qui, jusque-là, n'avait connu que des faiseurs de vers, a toutefois un revers. Par manque d'infrastructure littéraire de qualité, même les meilleurs écrivains publient leur oeuvre à compte d'auteur. En conséquence, des ouvrages mûrs en côtoient de moins mûrs sur les rayons des librairies. En 1975, il ne se passe pratiquement pas une semaine sans qu'un nouveau recueil de poèmes ne paraisse. Le marché frôle la saturation. Phénomène inquiétant: au sein des écrivains immigrés, quelques cas sérieux de psychose apparaissent, sans doute favorisés par un mélange de facteurs socio-culturels et psychologiques, comme ‘l'appartenance à plusieurs cultures’ et l'identification problématique de l'homme noir à l'image qui lui est rendue par l'homme blanc. D'un tout autre ordre, enfin, est la question de savoir dans quelle mesure l'oeuvre politiquement engagée des années 60 et du début des années 70 a fait avancer les choses. Il existe, dans le Surinam de l'époque, un certain sentiment d'unité, comme en témoignent les textes littéraires qui abordent le sujet. Toutefois, en jetant un regard vers le Surinam d'avant 1975, plus d'un écrivain émettra un avis sceptique. Deux des représentants de la nouvelle génération avaient déjà fait leurs débuts vers 1970: Edgar Cairo et Astrid Roemer. Or, ils marqueront tellement de leur empreinte la littérature surinamienne des Pays-Bas des années 80 et 90, que leur oeuvre fait, en fait, partie de la littérature immigrée d'après l'indépendance.

Traduit par Annick Capelle


Een geschiedenis van de Surinaamse literatuur. Deel 5

Recommend Documents