GESCHIKT VOOR KINDEROPVANG, BREDE SCHOLEN EN INTEGRALE KINDCENTRA
“Een gelukkig en betrokken kind ontwikkelt zich beter.” prof. F. Laevers, grondlegger looqin® KO
Veel met weinig looqin ko
informatiebrochure
1
WAT IS LOOQIN KO? Steeds meer organisaties ontdekken het gemak van
De volledige ontwikkeling in beeld
het procesgerichte kindvolgsysteem Looqin. Met
Voordeel van Looqin KO is dat pedagogisch medewerkers
Looqin KO voor voor kinderen van 0-4 jaar kunnen
met één instrument de volledige ontwikkeling van
pedagogisch medewerkers kinderen effectief volgen
kinderen in beeld kunnen brengen. Looqin zet aan tot
en begeleiden bij hun spel en ontwikkeling. Looqin KO
nadenken over de ontwikkeling van kinderen in de
inspireert pedagogisch medewerkers met concrete acties
breedste zin van het woord: welbevinden, betrokkenheid,
(interventies) die het welbevinden en de betrokkenheid
ontwikkelingsdomeinen.
van alle kinderen verhogen. Ook geeft het praktische handvatten voor het oudergesprek. Het invullen
Eerst de groep, dan het kind
en weergeven van gegevens is eenvoudig en geeft
Belangrijk in Looqin KO is dat niet het individuele
pedagogisch medewerkers in één oogopslag zicht op alle
kind het eerste uitgangspunt vormt, maar de groep.
kinderen!
De pedagogisch medewerker focust eerst op de hele groep (‘spoor 1’) en daarna op het individu (‘spoor
Met LooqinKO creëer je een optimaal speel- en ontwikkel-
2’). Spoor 1 brengt welbevinden, betrokkenheid,
klimaat voor je kinderen. Met het gebruik van Looqin
ontwikkelingsdomeinen van alle kinderen in beeld. Deze
KO maak je een positief verschil in de ontwikkeling van
groepsgegevens vormen het eerste uitgangspunt voor
het kind. Het betekent een directe verbetering van het
interventies van de pedagogisch medewerker om de
pedagogisch klimaat en de kwaliteit van dienstverlening.
omgeving aan te passen aan de behoefte van het kind. Looqin KO heeft een grote database met ‘interventies’:
De visie achter dit kindvolgsysteem is dat de gegevens
ideeën en acties die pedagogisch medewerkers helpen
niet zomaar ‘resultaten’ zijn, maar richting geven aan
om de betrokkenheid en het welbevinden van kinderen
optimaal handelen door pedagogisch medewerkers in hun
te verhogen. De benadering is dus ‘preventief’; alleen
groep. Looqin KO helpt pedagogisch medewerkers om
kinderen die na de groepsinterventies het nog nodig
scherper te reflecteren en in te spelen op de behoeften
hebben worden individueel geobserveerd.
van de kinderen. Looqin KO focust op de professionaliteit en de professionalisering van pedagogisch medewerkers.
Kinderen die extra aandacht nodig hebben, brengt de pedagogisch medewerker op individueel niveau (spoor 2) nader in beeld. Hierbij is het belangrijk dat de pedagogisch
HOE WERKT LOOQIN KO?
medewerker het perspectief van het kind inneemt. De pedagogisch medewerker richt zich op de sterke
De pedagogisch medewerker legt met eenvoudige handelingen observaties vast op groeps- en kindniveau. Daar waar nodig of wenselijk, biedt het systeem interventies of handvatten voor een gesprek met ouders. Uitgangspunten zijn welbevinden en betrokkenheid van kinderen. Dit zijn volgens prof. dr. Ferre Laevers de twee belangrijkste voorwaarden voor ontwikkeling. Looqin KO stelt de pedagogisch medewerker eerst vragen over de sociaal-emotionele ontwikkeling: Hoe gaat het met dit kind? Voelt hij/zij zich goed? Is het kind betrokken? Pas daarna komen de ontwikkelingsdomeinen aan bod.
Startpagina (Hoe gaat het met de groep: spoor 1)
2
informatiebrochure
looqin ko
eigenschappen en de talenten van het kind.
Doorgaande leerlijn met Looqin PO Weinig registratielast
Gericht op lange termijndoelen
Geen apart instrument nodig voor de sociaal-emotionele ontwikkeling
Focus op het ontwikkelproces Verbetert op de professionaliteit van de pedagogisch medewerkers DE VOORDELEN VAN LOOQIN KO
Wetenschappelijk onderbouwde interventiedatabase (KU Leuven)
Eenvoudig scoren op vijfpuntsschaal, voor elke leeftijd dezelfde schaalwaarden
Praktische handvatten voor oudergesprekken
Focus op talenten
Totale ontwikkeling in beeld: welbevinden, betrokkenheid, ontwikkeldomeinen
Interventies (Hoe gaat het met de groep: spoor 1)
“Fijn aan Looqin KO is dat ik met weinig stappen véél te weten kom over het ontwikkelproces. Het geeft een volledig beeld van de ontwikkelingen op groepsniveau én individueel niveau.”
looqin ko
informatiebrochure
3
TERUG NAAR DE KERN MET LOOQIN KO Looqin KO speelt in op de behoefte van pedagogisch
Welbevinden is verbonden met dieper liggende
medewerkers: van betekenis zijn in het leven van jonge
persoonskenmerken: zelfvertrouwen, een goed
kinderen door hen spelend laten leren en groeien. Looqin
zelfwaardegevoel, weerbaar zijn en in contact zijn met
KO is gericht op het proces van kinderen tijdens de
jezelf. Kortom: een goede emotionele basis. Welbevinden
ontwikkeling. Hierdoor kijken pedagogisch medewerkers
wijst erop dat kinderen het op emotioneel vlak goed
verder dan alleen kennis en vaardigheden, maar ook naar
maken. Het is een voorwaarde om tot ontwikkeling te
de betrokkenheid, de drijfveren, het welbevinden en het
komen, want kinderen die goed in hun vel zitten zijn
zelfbeeld van kinderen. Deze factoren beïnvloeden het
kinderen die zich goed kunnen ontwikkelen. Ieder op zijn
ontwikkelproces. En daar begint ontwikkeling mee.
eigen manier.
Met een procesgerichte aanpak heb je tegelijkertijd een
Betrokkenheid
kindgerichte aanpak. Je werkt aan langetermijndoelen
Welbevinden is belangrijk, maar het garandeert nog
(positief zelfbeeld en hogere motivatie) in plaats van
niet dat er ontwikkeling is en dat er geleerd wordt.
kortetermijneffecten (kind op het gemiddelde krijgen door
Daarvoor hebben we nog een andere indicator nodig:
extra oefening).
Betrokkenheid. Betrokkenheid is de staat waarin kinderen zich bevinden
DE DRIE KERNCONCEPTEN VAN LOOQIN KO
wanneer ze intensief met iets bezig zijn. Dit merk je aan een hoge concentratie, een opgeslorpt, tijdvergeten bezig zijn. Hun handelingen, mimiek en lichaamshouding
WELBEVINDEN
BETROKKENHEID
verraden een intense mentale activiteit. Ze zijn aanspreekbaar voor wat de omgeving te bieden heeft. Ze zijn uit zichzelf gemotiveerd om aan de slag te gaan en te blijven. De enorme voldoening die ze hierbij ervaren
KO
vloeit voort uit de bevrediging van hun exploratiedrang:
PROCESGERICHT KINDVOLGSYSTEEM
het genieten van het grip krijgen op de werkelijkheid. Betrokkenheid komt alleen voor in het gebied tussen ‘al kunnen’ en ‘nog-niet-kunnen’. Betrokkenheid is de
ONTWIKKELINGSDOMEINEN
voorwaarde voor ontwikkeling (fundamenteel leren). Om een volledig en waardevol beeld te krijgen verzamelt Looqin KO op drie aspecten informatie over de ontwikkeling van het kind.
Ontwikkelingsdomeinen Naast welbevinden en betrokkenheid kijk je met Looqin KO natuurlijk ook naar de ontwikkeling van kinderen.
Welbevinden
Zo weet je hoe een kind zich motorisch ontwikkelt,
Kinderen die in een toestand van welbevinden verkeren,
hoe de taalvaardigheid is maar ook hoe de kennis
voelen zich doorgaans ‘als een vis in het water’. Ze beleven
van de wereld om hem heen is. In totaal bekijk je tien
plezier en genieten van de omgang, met elkaar en de
ontwikkelingsdomeinen. Je zoekt daarbij vooral naar de
omgeving. Ze stralen vitaliteit uit en tegelijk ontspanning
talenten van kinderen en neemt deze als uitgangspunt
en innerlijke rust. Ze stellen zich open en ontvankelijk
voor verdere groei op elk gebied.
op voor wat op hen afkomt. Ze zijn spontaan en durven zichzelf te zijn.
“Focussen op het proces wil zeggen: je helemaal in het kind verplaatsen en tot je laten doordringen ‘wat voor een ervaring het is’ om in deze omgeving, in deze ruimte, bij deze materialen en mensen te zijn.” Prof. F. Laevers
4
informatiebrochure
looqin ko
ZES BETROKKENHEIDSVERHOGENDE FACTOREN Onderzoek wijst uit dat het gericht ondersteunen van een
Ruimte voor initiatief
groep en/of kind, de betrokkenheid en het welbevinden en
Al vanaf de geboorte ontdekken kinderen van nature de
dus de ontwikkeling vergroot.
wereld om hen heen. Mits ze hiervoor ruimte en vrijheid
Looqin KO biedt ruim 400 interventies waarmee de
krijgen dit op eigen initiatief te doen. Met de interventies
pedagogisch medewerkster haar handelen snel en
weet je hoe dit te stimuleren bij kinderen van 0 tot 4 jaar.
gemakkelijk op de kinderen kan afstemmen. Deze interventies zijn ingedeeld naar zes thema’s. Deze
Organisatie
interventies zijn een uitstekend en praktisch hulpmiddel
Hoe zorg je ervoor dat kinderen zelfstandig hun weg
om een optimale leef- en leeromgeving te creëren voor
kunnen vinden in het aanbod. Dat ze niet hoeven wachten,
alle kinderen waarvan de ‘begeleidersstijl’ cruciaal en
terwijl jij als pedagogisch medewerker verschillende rollen
bepalend is voor de andere thema’s. Je aanbod, de sfeer
vervult? Want naast professioneel opvoeder ben je ook
en relatie, de organisatie, ruimte voor initiatief en de
verzorger, opvoedingspartner voor ouders, netwerker en
samenwerking met ouders worden immers bepaald door
collega.
jouw begeleidersstijl. Sfeer en relatie Begeleidersstijl
Kleuren, geuren, geluid, de eerste begroeting. Sfeer wordt
Interventies op dit vlak staan in het teken van de
door verschillende factoren bepaald en ervaar je met al je
interactie met kinderen en ouders. Ze zorgen er voor
zintuigen. Met de interventies binnen dit thema verbeter
dat pedagogisch medewerkers weten wat zich binnen
je de sfeer in de groep en de relatie tussen kinderen
in een kind afspeelt. Dat ze een kind voldoende ruimte
onderling, tussen jou en het kind en tussen het kind en de
en vertrouwen kunnen geven om op zijn eigen manier te
groep.
groeien. Je leert het perspectief in te nemen van de ander. Je bent je bewust van je eigen gevoelens, bent transparant
Ouders
en maakt gevoelens kenbaar. Daardoor krijgt een kind
Omdat de opvang en de opvoeding nauw verweven zijn, is
vertrouwen in jou en zichzelf en gaat het zelfverzekerd op
het belangrijk dat ouders en de pedagogisch medewerkers
ontdekkingstocht.
goed met elkaar afstemmen welke interventies wenselijk zijn. Gedrag dat kinderen tussen nul en vier jaar oud laten
Aanbod
zien kan sterk afhankelijk zijn van de situatie thuis. Daarom
Kinderen ontwikkelen door te spelen in een uitdagende,
is het des te belangrijker dat ouders en pedagogisch
rijk ingerichte ruimte die hen steeds opnieuw uitdagen
medewerker van elkaar weten wat werkt in welke context
om op ontdekkingstocht te gaan. Hoe zorg je hier voor
zodat ze van elkaars kennis kunnen profiteren.
met de juiste middelen en materialen? Looqin KO geeft handvatten om een leeromgeving te creëren die structuur biedt, kinderen uitdaagt activiteiten te ondernemen en zo aanzet tot ontwikkeling. De interventies ter verbetering van het aanbod varieren qua inhoud en aard en zijn gericht op exploreren, inoefenen en experimenteren.
looqin ko
informatiebrochure
5
DE STAPPEN VAN LOOQIN KO HOE GAAT HET MET DE GROEP: SPOOR 1 Stap 1: Observatie door hoofdverantwoordelijke. De mentor (hoofdverantwoordelijke) begint met de observatie van de kinderen waar hij verantwoordelijk voor is. Hierbij observeert de mentor welbevinden, betrokkenheid en de tien ontwikkeldomeinen eenvoudig op een vijfpuntsschaal. Het voordeel van Looqin KO is dat de waarden van de schaal voor élke leeftijd gelijk zijn (van 0 tot 4 jaar en erna). Hierdoor ben je geen tijd kwijt met het plaatsen van kinderen op een specifieke leerlijn, spreek je als team snel dezelfde taal waardoor er meer ruimte is voor een professionele inschatting. Stap 2a: De dagdeelscreening. Per dagdeel komen de kinderen in beeld die op dat dagdeel in de groep zitten. De pedagogisch medewerkers van dat dagdeel scoren welbevinden en betrokkenheid per kind zoals zij het kind ervaren. Ze bevestigen of veranderen hiervoor de score die eerder door de mentor aan dit kind is toebedeeld. Stap 2b: De bevestiging door de mentor. De mentor ziet in een oogopslag welke observaties/ scores er op de verschillende dagdelen aan dit kind zijn bedeeld. De mentor stemt in met deze observaties of gaat eerst in gesprek met de pedagogisch medewerker van dat dagdeel om een compleet beeld van het kind te krijgen. Een kind kan immers op bepaalde dagdelen anders functioneren. Stap 3: Analyseren en optimaliseren op groepsniveau per dagdeel. Met behulp van een cirkeldiagram en een staafdiagram krijg je een volledig overzicht van de ingevulde groepsscreenings voor jouw dagdeel: welbevinden, betrokkenheid en de ontwikkelingsdomeinen per kind. Je trekt met behulp van dit beeld conclusies over je groep en je stelt jezelf de vraag: “Hoe kan ik als pedagogisch medewerker in mijn groep de betrokkenheid en het welbevinden verhogen?” Dit is een eerste uitnodiging tot zelfreflectie. Vervolgens kan de pedagogisch medewerker overgaan tot handelen met behulp van de interventiedatabase, gebaseerd op de zes betrokkenheidsverhogende factoren. Zonder in te gaan op individuele problematieken kun je op deze manier al veel doen om de ontwikkelkansen en de sfeer in de groep te verhogen.
6
informatiebrochure
looqin ko
Stap 4: Bepalen welke kinderen extra aandacht nodig hebben. Het groepsoverzicht laat een volledig beeld zien van de ontwikkeling van alle kinderen van dat dagdeel. Het helpt je om te bepalen welke kinderen naast groepsinterventies, extra observatie en begeleiding nodig hebben. Dit bepaalt de pedagogisch medewerker.
HET INDIVIDUELE NIVEAU: SPOOR 2 Individuele pagina Elk kind heeft een individuele pagina met de gegevens van de groepsobservatie. Op deze pagina houd je gemakkelijk een logboek bij bestaande uit onder andere gesprekken, observaties en externe verslagen die je eenvoudig toevoegt. Kinderen met behoefte aan extra begeleiding kan de pedagogisch medewerker specifieker in beeld brengen met individuele observaties. Looqin KO heeft hiervoor 8 observatieinstrumenten, met elk een focus op een ander aspect van de ontwikkeling van een kind, zoals zelfsturing en ondernemingszin, competenties, welbevinden, emotionele basis. Met behulp van korte en bondige vragen in de observatieinstrumenten leer je anders naar het kind te kijken en kijk je naar zowel naar factoren die hem belemmeren als stimuleren. Balans & werkpunten Zodra je voor de kinderen die meer begeleiding nodig hebben een observatie hebt uitgevoerd, komt alle informatie automatisch terecht in het ‘balans en werkpunten’-overzicht. Dit geeft een duidelijk overzicht en is ideaal ter voorbereiding op een gesprek met ouders of collega’s. Oudergesprek/Mijn Portret De verzamelde informatie wordt besproken met ouders. Dit gesprek wordt voorbereid met het document ‘Mijn portret’ waarop de observaties overzichtelijk weergegeven staan. Het laat zien welke talenten het kind heeft en hoe het in de groep functioneert. Het biedt handvatten om het kind, samen met ouders, optimale ontwikkelingskansen te geven.
Looqin KO
informatiebrochure
7
INFORMATIE Gratis informatiebijeenkomsten Er worden op verschillende plekken in het land gratis informatiebijeekomsten georganiseerd. Kijk voor data en aanmelden op www.looqin.nl. Voor meer informatie over Looqin KO kunt u contact met ons opnemen via
[email protected]. Meer informatie Wil je LooqinKO gratis uitproberen? Neem dan contact op met
[email protected]. Doorgaande lijn van KO naar PO Looqin KO is ontwikkeld in lijn met Looqin PO, het kindvolgsysteem voor het primair onderwijs. Op deze manier creëren we een doorgaande lijn van KO naar PO. Hierdoor spreken pedagogisch medewerkers en leerkrachten van de basisschool dezelfde taal. Ook kan informatie vanuit het systeem eenvoudig worden doorgezet/ ingekeken (natuurlijk na toestemming van de ouders). Alleen als de context van KO iets anders vraagt dan de context van PO zijn er aanpassingen gedaan. Zo wordt er in KO bijvoorbeeld gesproken over ontwikkelingsdomeinen in plaats van over competenties en prestaties. Ook speelt de mentor in de KO versie een centrale rol (in PO is de leerkracht automatisch de hoofdverantwoordelijke). Verder zijn alle interventies in Looqin KO speciaal gericht op de context van de kinderopvang.
KO PROCESGERICHT KINDVOLGSYSTEEM
Onderwijs Maak Je Samen
[email protected] | www.looqin.nl
8
informatiebrochure
looqin ko
i.s.m. CEGO / KU Leuven
