een uitgave van Algemeen Belang • april 2010
een eigentijds magazine over leven en dood
‘Bijzondere momenten verdienen een persoonlijke boodschap’ | Funerair historicus Henk Kok schrijft al 60 jaar geschiedenis | Verzekeringsadviseur Inge van Dam: ‘De meeste mensen vinden het bijzonder dat ik dit werk doe’ | Groene uitvaart, meer dan een hype | Een bijzondere uitvaart | Verhalen van het Hof en meer ...
Veranderingen en ontwikkelingen Alstublieft! De
mens op prijs stellen en dat het hen helpt om een goede
nieuwe LeefTijd,
keuze te maken. Wat haar opvalt in die gesprekken, is dat
die ik u weer met
veel mensen er niet echt bij stil staan dat er in het leven
veel genoegen
toch maar één echte zekerheid is. Om te spreken met een
kan aanbieden.
variant op een volkswijsheid: ‘Van het concert des levens,
In deze editie
speelt iedereen het slotakkoord.’ Daarom is het eigenlijk
informeren wij u
best vreemd, dat veel mensen de keuze voor een goede
over onderwerpen
uitvaartverzekering voor zich uitschuiven. Terwijl een per-
die van belang zijn
soonlijke uitvaart toch flinke kosten meebrengt zoals u kunt
voor de dienst-
zien in het jaarlijkse kostenoverzicht. Stof om eens over na
verlening van
te denken, of beter nog, om over van gedachten te wis-
Algemeen Belang. Zaken die medebepalend zijn voor onze
selen met een van onze verzekeringsadviseurs.
rol en positie in de samenleving. Of het nu gaat om de gewijzigde wet- en regelgeving rond-
Algemeen Belang staat hoe dan ook graag voor u klaar.
om begraven en cremeren of om onze samenwerking met
Ook als u vragen hebt naar aanleiding van deze LeefTijd, of
partijen die net als wij streven naar steeds betere kwaliteit
suggesties of opmerkingen. Laat het ons weten.
en vernieuwing. Zoals Family Cards, het bedrijf waar wij al jaren hoogwaardig rouwdrukwerk van betrekken.
Evert de Niet Algemeen Directeur
De uitvaartbranche blijft in beweging. Zo is sinds begin dit jaar de gewijzigde Wet op de Lijkbezorging van kracht. Een belangrijke wijziging is dat thanatopraxie nu officieel is toegestaan, onder duidelijke voorwaarden, zoals de inzet van opgeleide specialisten. Dat vind ik een goede ontwikkeling, net als de verruiming
Folder, wensenboekje en website Het was de hoogste tijd om als professionele organisatie te zorgen voor een nieuwe presentatie. Daar is hard aan gewerkt en de resultaten zijn inmiddels zichtbaar. En die mogen gezien worden, aldus de eerste reacties die we kregen.
van de periode van opbaren tot zes werkdagen. Dat kan zo veel meer ruimte aan nabestaanden geven om een mooi
Folder en wensenboekje
afscheid te organiseren.
Er is een nieuwe algemene folder gemaakt over onze activiteiten als uitvaartverzorger en -verzekeraar. Daarnaast is ook het Persoonlijke Wensenboekje geheel nieuw opgezet. Dit Persoonlijke Wensenboekje kan gratis aangevraagd worden, zodat u de wensen voor uw eigen uitvaart vast kunt leggen.
Een ontwikkeling is ook de toenemende aandacht voor duurzame uitvaartverzorging. De wens om het milieu te ontzien, blijkt niet het enige argument. Ook andere ‘natuur’overwegingen kunnen meespelen. Veranderingen in de branche zijn van alle tijden, zoals u kunt lezen in ons verhaal over mijn goede vriend Henk Kok. Deze krasse Groninger (1923!) is al meer dan 60 jaar betrokken bij de uitvaartbranche, en hij is tot op de dag van vandaag actief als funerair historicus. Hij schrijft boeken, organiseert exposities en houdt door het hele land lezingen over de geschiedenis van uitvaartrituelen. Vorig jaar ontving hij de International Funeral Award, een belangrijke
PERSOONLIJKE WENSENBOEKJE Wilt u zelf de regie over uw uitvaart? ALG00036_BRO_wensen_210_FC.indd 1
03-03-2010 16:26:50
Website Het omvangrijkste project was de opzet en bouw van onze totaal nieuwe en deels ook interactieve website. En die kunt u zelf bezoeken en beoordelen via www.algemeenbelang.nl
internationale erkenning voor zijn enorme inzet en grote betekenis voor de branche. Wat bij alle veranderingen een vaste waarde blijft, zeker bij ons, is persoonlijke aandacht, in ieder contact. Van de ontvangst in ons eigen rouwcentrum, tot en met de gesprekken van onze medewerkers bij de mensen thuis. Verzekeringsadviseur Inge van Dam vertelt erover in deze LeefTijd. Zij ervaart dat mensen het gesprek van mens tot
Zowel de algemene folder en het Persoonlijke Wensenboekje, als onze website zijn informatief en klantgericht. Vooral de website biedt uitstekende mogelijkheden om actueel en inter actief te opereren. De rode draad is dat Algemeen Belang zich als betrokken organisatie laat zien en dat alles uiteindelijk draait om mensen. Van medewerkers tot verzekerden, van partners tot leveranciers.
Partners van Algemeen Belang moeten voldoen aan strenge eisen wat betreft kwaliteit, betrouwbaarheid en service. En als het kan toegevoegde waarde inzake creativiteit. Mede om die kenmerken is Family Cards al meer dan tien jaar vaste leverancier van het rouwdrukwerk bij Algemeen Belang.
Family Cards
‘Bijzondere momenten verdienen een persoonlijke boodschap’ Reden voor een nadere kennismaking met het bedrijf
in huis, dat is een deel van onze meerwaarde, omdat we
dat is gevestigd in Zwijndrecht. Joep Vink (directeur) en
daardoor sneller en beter kunnen reageren op de vraag uit
Sebastiaan Smit (salesmanager) zijn enthousiast over hun
de markt. Ons assortiment wordt jaarlijks vernieuwd, we wil-
prettige en langdurige samenwerking met Algemeen Belang.
len scherp blijven, inspelen op de trends in de samenleving. Want ook de uitvaartbranche is vooral de laatste jaren volop
Eigen creativiteit
in beweging.’
Sebastiaan Smit: ‘De rouwbrief speelt een belangrijke rol. Het is de officiële bekendmaking van overlijden en de aan-
Meer dan alleen rouwbrieven
kondiging van de uitvaart. Het drukwerk moet dus goed en
Family Cards levert ook aanverwante speciale producten
ook snel verzorgd worden.’ Ook het ontwerp is van belang,
zoals dankbetuigingen, condoleanceregisters en luxe
waar mogelijk moet de sfeer passen bij de overledene. Joep
fotolijsten. Family Cards maakt bijzondere momenten
Vink: ‘De uitvaartverzorger adviseert de nabestaanden bij
onvergetelijk. Dat motto geldt niet alleen voor rouwdrukwerk.
hun keuze uit onze stijlontwerpen. Er is een ruim assorti-
Het assortiment omvat ook huwelijkskaarten en geboorte
ment, variërend van traditioneel, Oud-Hollands, tot meer
kaartjes, beide categorieën bieden een ruime keuze met
eigentijds, zoals onze nieuwe lijn Nova Memoria.’
fraaie thema’s.
Voor het ontwerp van de producten werkt Family Cards met eigen vormgevers. ‘De creativiteit hebben wij dus zelf
Nieuw van Family Cards: condoleancekaarten
1DDP $GUHV 3RVWFRGH :RRQSODDWV 1DDP
3HUVRRQOLMNHWHNVW $GUHV 3RVWFRGH :RRQSODDWV 3HUVRRQOLMNHWHNVW
Meer informatie: www.familycards.nl
1DDP $GUHV 3RVWFRGH :RRQSODDWV 3HUVRRQOLMNHWHNVW
Family Cards werkt voortdurend aan vernieuwende mogelijk heden. Een voorbeeld is de introductie van de condoleancekaart (2009). De condoleancekaart wordt met de rouwbrief meegestuurd en is voorzien van dezelfde vormgeving, zoals het voorbeeld uit de serie Nova Memoria.
8NXQWGLWFRQGROHDQFHNDDUWMHDIJHYHQELMGHSOHFKWLJKHLG
De bedoeling is dat de ontvanger van de rouwbrief een persoon 8NXQWGLWFRQGROHDQFHNDDUWMHDIJHYHQELMGHSOHFKWLJKHLG
Fleur ? ARINUS VAN DER VELDE de graaf
1949 - 2015
8NXQWGLWFRQGROHDQFHNDDUWMHDIJHYHQELMGHSOHFKWLJKHLG
lijke tekst kan noteren op de condoleancekaart om de overledene te gedenken. De condoleancekaarten worden vervolgens naar de uitvaart meegenomen en worden gebundeld tot een bijzonder waardevol geheel, dat van onschatbare waarde is voor de nabe staanden. De condoleancekaart maakt deel uit van het assortiment bij Algemeen Belang. De reacties zijn positief, waarbij de genodigde voor de uitvaartplechtigheid het vooral als voordeel ervaart, dat er meer tijd is om na te denken over een echt persoonlijke tekst.
Verzekeringsadviseur Inge van Dam
‘De meeste mensen vinden het bijzonder dat ik dit werk doe. Maar ik vind het juist bijzonder als mensen nog geen verzekering hebben.’
‘Als verzekeringsadviseur kom je overal, echt niet alleen bij oudere mensen. Ik was laatst nog bij een jong gezin, waar ze net een baby hadden gekregen. Helemaal trots en blij. Echt heel leuk. In zo’n situatie praat je niet lang over uitvaartverzekeringen, ook al kiezen ze er bewust voor. Maar ze willen het onderwerp snel afhandelen, en dan gaat het gesprek weer over babygeluk.’
Natuurlijk komt Inge van Dam ook bij
een uitvaartverzekering. En Inge weet
opleiding – in de uitvaartbranche
oudere mensen voor een persoonlijk
waar zij over praat; zij werkt al bijna
terecht? ‘Dat was toeval, ik kwam
advies over een passende uitvaart-
tien jaar bij Algemeen Belang.
binnen als invalkracht, tijdelijk, voor ie-
verzekering. ‘Het is afwisselend werk,
mand met zwangerschapsverlof. Maar
dat maakt het zo leuk.’ Zij komt bij
Geen idee van kosten
het beviel zo goed, en nog steeds, dat
bestaande verzekerden, en bij nieuwe
Hoe komt zij als afgestudeerde jonge
ik bij Algemeen Belang ben gebleven.
klanten die belangstelling hebben voor
vrouw – een marketingmanagement
Toch vinden mensen het soms wel een
beetje vreemd, dat ik dit werk doe.
uit dat ze oud worden, en dat er tegen
Maar ik kan altijd goed uitleggen dat
die tijd wel genoeg geld in huis is om
het helemaal niet zo gek is, en, zeg ik
de uitvaart te betalen. Ik ben nog lang
altijd, de dood hoort gewoon bij het
niet van plan om dood te gaan, hoor ik
Portretten van een Liefde – Marte Röling
leven.’ En dus, vindt Inge, hoort een
vaak, vooral van jonge mannen.
Ruim 35 jaar deelde beeldend kunstenaar
goede uitvaartverzekering er ook bij.
Ze denken allemaal dat ze wel 100 jaar
Marte Röling lief en leed met kunstenaar,
‘Het is eigenlijk vreemder dat mensen
worden. Maar ik zie bij Algemeen
psycholoog en filosoof Henk Jurriaans.
soms helemaal geen uitvaartverzeke-
Belang dat de dood geen onderscheid
Jurriaans, die in 2005 overleed, was
ring hebben.’
maakt tussen jong en oud. Dat vertel
bovenal ook levenskunstenaar. Hij deelde
ik ze dan ook.’
zijn leven en liefde, naast Marte, tegelijker-
Als dat in haar adviesgesprekken
Geniet het leven
tijd met nog drie bijzondere vrouwen:
ter sprake komt, heeft Inge sterke
Een belangrijk deel van de voldoe-
Adrienne Morriën, Alissa Morriën en
argumenten waarom mensen wel
ning in haar werk schuilt voor Inge in
Wanda Werner.
zouden ‘moeten’ kiezen voor een
tevreden klanten. ‘Als ik iemand echt
uitvaartverzekering. ‘Niks moet, zeg
kan overtuigen van het nut van een
De liefde – en verliefdheid! – zijn voor
ik altijd, iedereen is er natuurlijk vrij in,
uitvaartverzekering, en dat die van
Marte nog steeds springlevend, ook na
maar het is wel aan te bevelen omdat
Algemeen Belang een goede keuze is,
de dood van Henk. Daarvan getuigt de
de uitvaartkosten behoorlijk hoog zijn.
dan ben ik tevreden.’
bijzondere expositie ‘Portretten van
Een gemiddelde crematie kost al gauw
Zij benadrukt dat een Algemeen
een Liefde’, bestaande uit enorm grote
€ 6.500. Een gemiddelde begrafe-
Belang-verzekering echt een goede
portretten van Jurriaans, die Marte na
nis rond de € 10.000, en als er geen
keuze is. ‘Ik kan het goed vergelijken
2005 schilderde. De expositie is tot en
verzekering is, moeten nabestaanden
met andere aanbieders, dan zie ik best
met 24 mei te zien in Zwolle (De Fundatie),
dat zelf betalen. Het valt me op dat
belangrijke verschillen.’
www.museumdefundatie.nl
de meeste mensen daar eigenlijk helemaal niet mee bezig zijn, ze hebben vaak geen idee van de kosten. En de prijzen stijgen wel elk jaar.’
Iedereen wil 100 jaar worden
Marte woont en werkt samen met de drie
Wat u moet weten over uitvaartkosten en uitvaartverzekeringen:
Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een verzekeringsadviseur eruit? Inge: ‘Mijn belangrijkste werkzaamheden zijn het bellen voor afspraken, dat doe ik vooral ’s morgens. En ik ga bij de mensen langs voor een persoonlijk adviesgesprek. Dat laatste gebeurt vaak ’s avonds.’ Inge onderhoudt ook
andere Jurriaans-vrouwen in Uithuizen. In de stad Groningen staat een levensgroot door Marte ontworpen sculptuur: het beroemde beeld voor de Rijksuniversiteit van Groningen. Op 17 januari 2010 is ze
• Kosten voor een uitvaart vallen vaak tegen.
benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.
• Prijzen van een uitvaart kunnen jaarlijks stijgen. • Oude polissen kunnen dekkingskracht verliezen. • Een uitvaartverzekering op maat
Mooie woorden In de duistere oester van stil verdriet en kou Groeit een parel vol herinnering aan jou
het contact met bestaande klanten,
kan problemen voorkomen voor de
En ik voel: geluk krijgt weer een kans
mensen die al een uitvaartverzekering
nabestaanden.
Opnieuw geef jij mijn leven glans.
hebben. ‘Ik probeer iedereen één keer per drie jaar te spreken om te vragen of de verzekering nog voldoet aan de wensen. Als persoonlijke wensen over de uitvaart veranderen, werkt dat vaak door in de kosten. Een aanvullende
• Hoe jonger men begint, hoe lager • Het verzekerde bedrag is uitsluitend bestemd voor de bekostiging van de
Tegelspreuk
uitvaart (in binnen- en buitenland). • Algemeen Belang werkt niet met
verzekering is dan misschien zinvol, en
pakketten. U betaalt alleen voor wat
ik bekijk samen met de mensen of dat
u zelf kiest.
nodig is. Zeker als mensen hun polis al jaren in de kast hebben liggen, kan het
Meer weten?
zijn dat het niet meer voldoende is.’
Hebt u specifieke vragen?
Jonge mensen denken er anders over
Wij staan graag voor u klaar.
dan ouderen, merkt Inge vaak. ‘Jon-
Bel ons: (050) 577 89 99.
gere mensen gaan er automatisch van
(© Cornelis Herfst)
de premie.
Belangrijk is niet alleen de weg die je gaat, maar zijn ook de sporen die je achterlaat. (anoniem)
OVERZICHT KOSTENPOSTEN UITVAARTVERZORGING PRIJSNIVEAU 2010 Het tarief voor de regeling en verzorging van de uitvaart, inclusief de laatste verzorging van de overledene en een bewijs van overlijden Grafhuur, 30 jaar (voor eenpersoons graf) Crematiekosten, inclusief aulagebruik Rouwdrukwerk, 100 stuks inclusief enveloppen Scannen afbeelding Toeslag kleurendruk Advertentie regionaal dagblad, 2 kolommen, gemiddelde grootte Advertentie landelijk dagblad, 2 kolommen, gemiddelde grootte Kisten: in vele materialen en uitvoeringen verkrijgbaar Opbaring in uitvaartcentrum Condoleance in uitvaartcentrum Rouwdienst in uitvaartcentrum of kerk Vervoer van de overledene binnen een straal van 20 km Volgwagen Bloemstuk Catering na de uitvaart is sterk afhankelijk van het aantal bezoekers en het soort consumpties. Dit tarief is dus moeilijk te geven, per persoon kan dit uiteenlopen van Dankbetuigingen, 100 stuks incl. enveloppen Grafbedekking: sterk afhankelijk van materiaal, dikte, uitvoering, belettering, graven onder of naast elkaar, etc. Asbestemming (verstrooien op land, zee, etc.) Bijzetting in urnenmuur, 5 jaar huur Urnengraf (excl. steen, huur 20 jaar, inclusief onderhoud) Sierurn, te plaatsen waar u wilt Overige kosten, zoals ritueel begeleider Spreker Portokosten 100 postzegels Live-muziek Koets met paarden Thanatopraxie
VAN
IRISCHEQUE VAN € 25 VERDIENEN?!
TOT
Mensen die kiezen voor een uitvaartverzekering van Algemeen Belang en daar tevreden
E E E E E E
1.250 700 992 180 90 60
E 1.980 E 3.750 E 1.750 E 300 E 105 E 170
E
450
E
E
900
E 1.900
E E E E
450 550 150 185
E 4.000 E 875 E 300 E 500
E E E
185 195 100
E E E
over zijn, kunnen uit eigen ervaring vertellen waarom dat ook voor andere mensen een goed idee is. Namelijk omdat het voor nabestaanden extra zorg uit handen neemt, een logische keuze dus. Wanneer een verzekerde deze boodschap doorgeeft aan iemand die nog niet of te laag is verzekerd, en deze sluit
900
250 300 500
inderdaad ook een verzekering af bij Algemeen Belang, dan is dat interessant voor alle partijen. Om te beginnen krijgt de nieuwe verzekerde een uitstekende verzekering. Daarbij behoudt Algemeen Belang haar sterke basis om de dienstverlening steeds verder te verbeteren. Bovendien kan de bestaande verzekerde – als ‘tipgever’ – rekenen op een beloning die de moeite waard is: een Irischeque van e 25,–. De spelregels zijn eenvoudig. Wanneer iemand op uw aanraden een verzekering afsluit bij Algemeen Belang ontvangt u, direct
E E
5 190
E E
15 260
E
950
E E
125 400
E 6.300 of meer E 525 E 595
E E E E E E E E
1.360 195 235 195 44 100 595 450
E 2.050 E 595 E 475 E 350 E 44 E 4.000 E 2.800 E 550
na de eerste premiebetaling, de Irischeque. Dus kent u iemand die nog geen uitvaart verzekering heeft of te laag verzekerd is, wijs hem of haar dan op onze mogelijkheden. En als men interesse heeft om eens te praten met Algemeen Belang, dan kunt u de naam en het adres doorgeven via de antwoordmogelijkheid op onze website. Of stuur de antwoordkaart in een ongefrankeerde envelop retour aan ons. Een van onze adviseurs neemt dan contact op voor een vrijblijvend gesprek om de voordelen van onze verzekeringen toe te lichten. Kijk ook op www.algemeenbelang.nl Of bel: (050) 577 89 99.
Noot: Aan de gegevens kunnen geen rechten worden ontleend; de bedragen zijn indicatief, gebaseerd op de kosten zoals we die in 2010 kennen. Per plaats en/of regio kunnen de verschillen groot zijn.
Filmtip: ‘The Bucket List’ Bucket List? Dat is het lijstje van persoonlijke
van Rob Reiner. De fantastische hoofdrollen worden
wensen of actiepunten die mensen in elk geval
gespeeld door Jack Nicholson en Morgan Freeman.
gedaan willen hebben voor hun dood. Dat kan van
Waarbij de eerste (een steenrijke mediamagnaat)
alles zijn: een luchtballontocht over de Alpen, een
de tweede (een arme automonteur) helpt om zijn
etappe meezeilen tijdens de grote Volvo Ocean
‘bucket list’ te volbrengen. De mannen ontmoeten
Race, of samen met je geliefde champagne en
elkaar in het ziekenhuis, waar ze allebei te horen
kaviaar proeven op een tropisch Bounty-eiland. The
krijgen dat zij ongeneeslijk ziek zijn. Vandaar de
Bucket List is ook de titel van een meeslepende en
bucket list. En gesproken over The Bucket List: deze
ontroerende, maar ook humoristische film uit 2007
film moet iedereen gewoon zien! Huren of kopen.
Algemene Ledenvergadering Verhalen van het
Hof
De jaarlijkse Algemene Leden vergadering is gepland op woensdag 12 mei 2010. De bijeenkomst vindt plaats op de vaste locatie: de aula van ons uitvaartcentrum aan de Esdoornlaan 187 in Groningen. De zaal is geopend vanaf 19.30 uur. De vergadering begint om 20.00 uur. Relevante documenten liggen vanaf twee weken voor de vergadering ter inzage bij Algemeen Belang.
De Stelling
IJs en Weder
‘Een duurzame uitvaart zou verplicht moeten worden’ Hoewel mensen geleidelijk aan steeds meer voor duurzame elementen kiezen bij het regisseren van de uitvaart, verloopt het grootste deel van de uit-
‘Het was zijn grootste passie. Het was
had niets met dialecten, maar It sil heve
helemaal, zoals mensen nu praten,
klonk hem als muziek in de oren. Tja …’
‘zijn ding’. Hij was er goed in. Draaide
vaarten nog volgens de traditionele aanpak. Daar verstaan we ook het gebruik van niet-duurzame materialen
zijn hand niet om voor tochten van
De man, midden veertig, zweeg even,
onder. Het kan met andere woorden
200 kilometer. In 1997 was-ie erbij, die
starend naar de foto op de steen. Een
nog een stuk duurzamer in uitvaart-
koude Elfstedentocht. Je hebt nu die
stoere schaatser bij een controlepost,
land. Om dat te stimuleren zijn
film, de Hel van ’63? Nou, in 1997 was
sneeuwbril op de strakke ijsmuts, stem-
diverse instrumenten inzetbaar:
het ook geen paradijs op het ijs. We
pelkaart in de hand. Brede grijns. ‘We
subsidie, korting, of gewoon wettelijk
moesten flink afzien. Ja, ik was er ook
reden veel samen. De laatste keer had
verplichten. Dat is wat de nieuwe stel-
bij. We waren al jaren schaatsmaatjes.
hij me ook gevraagd om mee te gaan,
ling bepleit. Wij zijn benieuwd naar
Maar hij kon echt afzien. Hoe guurder
weekendje schaatsen in Friesland, ter
uw mening. U kunt een briefkaartje
het weer, hoe vrolijker hij werd. Natuur-
voorbereiding, want ‘hij komt eraan!’
sturen, of uw mening geven via onze
lijk heeft-ie ’m uitgereden, en niet voor
Ik kon niet. Hij ging alleen. Stuurde
website www.algemeenbelang.nl
het kruisje, maar hij moest van zich-
’s morgens vroeg nog een sms’sje. ‘Je
zelf. Ik heb de Bonkevaart ook gehaald,
krijgt spijt. Is hier fantastisch!’ Zijn laat-
Uitkomst stelling 2009
dankzij hem. Ik was kapot. Maar hij?
ste teken van leven. Na drie dagen von-
In de LeefTijd van 2009, vroegen wij
Hij zou ’m zo nog een keer rijden.
den ze hem, ergens voor een rietkraag,
onze lezers naar hun mening over
Stond vaak als eerste op het ijs. Maar
half onder het ijs, het is niet eens diep
de stelling: ‘Het is belangrijk dat
was niet onvoorzichtig, hij zou
daar. Misschien in een scheur gestapt,
(klein)kinderen voor hun uitvaart
niet gaan waar het misschien niet
ongelukkig gevallen, paaltje geraakt.
verzekerd zijn’. Die stelling was in-
vertrouwd was. Al kon hij er wel van
Bewusteloos, onderkoeld. In het harnas,
gegeven door de introductie van de
genieten om als eerste ergens sporen
een schrale troost. De uitvaart was heel
Generatiepolis, waarmee grootouders
te schaatsen. ‘Zwart ijs’ vond-ie het
druk. Hij was heel populair op school.
een uitvaartverzekering voor hun
mooiste.
Hij was voor mij meer dan een collega.
(klein)kinderen kunnen afsluiten.
Vorige winter, 2008-2009, had hij een
Meer dan een schaatsmaatje. Dat-ie er
onrustig gevoel dat het wel weer eens
niet meer is, dat is echt afzien.’
Het was of geen gemakkelijke stelling, of juist wel; er is hoe dan ook terughoudend
kon gebeuren. Hij was er ook klaar voor. Wat hem betreft kon de organisatie de
Een gure oostenwind drukte de gevoels-
gereageerd. Maar wel unaniem: 100% van
knoop niet snel genoeg doorhakken.
temperatuur nog verder. Verdwaalde
de respons in het voordeel van de stelling:
‘Laat die rayonhoofden hun koppen
sneeuwvlokken waaiden over de foto,
u bent het er mee eens: kinderen/klein
lekker bij elkaar steken!’ zei hij. Hij
en het beroemde kruisje ernaast …
kinderen moeten goed verzekerd zijn.
Funerair historicus Henk Kok schrijft al 60 jaar geschiedenis
Men noemt hem de nestor van de uitvaartbranche. Hij geldt in binnen- en buitenland als een bevlogen expert op het gebied van uitvaartrituelen door de eeuwen heen. In 2009 ontving hij de ‘International Funeral Award’ (IFA), de hoogste internationale vakonderscheiding. Een terechte waardering voor zijn grote inzet om de uitvaartgeschiedenis in kaart te brengen. Kennis die hij bovendien graag wil delen met een breed publiek via exposities, lezingen, tv-programma’s en talloze publicaties. Even voorstellen: Henk Kok, funerair historicus. Man met een missie: ‘Ik heb veel belangstelling voor geschiedenis en volkenkunde, en voor de mystiek van leven en dood, en hoe mensen daar mee omgaan.’ Zelfs voor een beknopte samenvatting
het ander. ‘In 1988 organiseerden wij
rouwstoeten met koetsen en paarden,
van zijn vele activiteiten zou al een
met het Twents Museum de allereerste
waaronder de langste rouwstoet ooit in
speciale editie van LeefTijd nodig zijn.
uitvaarttentoonstelling in Nederland.
Nederland. ‘Dat was in Lelystad, ruim
Dat zal niet lukken, wel een beknopt
Dat trok veel aandacht.’ Het was de
1000 meter van kop tot staart. Dat trok
portret van de man die in 1923 in
opmaat voor zijn inmiddels meer dan
duizenden bezoekers.’ Henk Kok was
Groningen ter wereld kwam. Zijn passie
60 jaar tellende loopbaan met bijzondere
voor het uitvaartwezen ontstond toen hij
hoogtepunten.
bij zijn toenmalige werkgever verant-
Galgenhumor? Niets menselijks is de funerair historicus
Van rouwstoet tot uitvaartmuseum
vreemd. Ook in de uitvaartbranche is ruimte
van producten voor de professionele uitvaartbranche. Hij maakte er zijn
Zo was hij betrokken bij de organisa-
raadsel voor: ‘Hoe maakt een skelet zijn
eigen zaak van, en van het een kwam
tie van indrukwekkende historische
deur open? … Met zijn sleutelbeen!’
woordelijk werd voor de in- en verkoop
voor humor. Henk Kok legt een beschaafd
ook de initiatiefnemer voor de oprichting
er kan steeds meer.’ Dat vindt hij een
‘Alleen een hond stop je onder grond’
van Het Nederlands Uitvaartmuseum
goede ontwikkeling, net als de groeiende
Culturele verschillen tussen landen zijn er
‘Tot Zover’ dat in 2007 de deuren
belangstelling voor natuurlijk begraven,
ook in de uitvaartbranche. In Italië vinden ze
opende (Amsterdam, begraafplaats
al plaatst hij daarbij een kanttekening:
het een beetje raar, dat je iemand aan de aarde
en crematorium De Nieuwe Ooster).
‘Er is natuurlijk niet zo veel ruimte in
toevertrouwt. Men zegt daarover: ‘Alleen een
Hij schonk het museum zijn in de jaren
Nederland.’
hond stop je onder de grond.’ Overledenen
opgebouwde persoonlijke collectie funeraire objecten.
zet men bij voorkeur bij in een bovengronds Als auteur/onderzoeker staat Henk Kok
muurgraf of inschuifgraf. Dat laatste krijgt
voor een enorme productie met talloze
ook in Nederland nu aandacht. Sterker nog,
Verleden en toekomst
publicaties, van bescheiden bijdragen
in Limburg bestaan al sinds 1935 muur
In de ruim 60 jaar dat Henk Kok actief
aan vakbladen en tijdschriften tot en
graven, op de gemeentelijke begraafplaats
is in de uitvaartbranche, is er veel
met lijvige studies. Ook was hij eind-
op de Couberg.
veranderd. ‘In de jaren ’50 kwamen
redacteur van een Teleac-serie over
er bejaardenhuizen waar ouderen de
uitvaart. Zijn meest memorabele boek
onderzoek is nooit klaar, er dienen zich
laatste levensfase konden slijten.
is Thanatos, dat als grondslag het in
steeds nieuwe bronnen aan. Vervelen is
Thuis opbaren gebeurde daardoor
1970 verschenen boek De Geschiede-
er niet bij voor Henk Kok. Zelfs nu, 86
steeds minder, woningen werden
nis van de Laatste Eer in Nederland
inmiddels, en al 25 jaar gepensioneerd,
steeds minder als sterfhuis aangekleed.
heeft. In 2005 verscheen een herziene
is zijn agenda gevuld. Hij houdt lezingen
Er ontstonden rouwcentra. Ook de rol
en zeer uitgebreide editie: Thanatos, de
in het hele land en schrijft gestaag
van de kerk was vroeger veel groter,
geschiedenis van de laatste eer in een
door. Met als betrouwbare steun op
dominee of pastoor bepaalde wel hoe
bijzonder fraaie uitvoering. Het geldt
de achtergrond, al meer dan 50 jaar,
de uitvaart zou verlopen. Nu gaat het
zonder meer als een standaardwerk.
zijn al even vitale echtgenote Rie. De
steeds meer om persoonlijke wensen,
Niet dat de geschiedschrijving van de
‘stille kracht van Kok?’ ‘Zonder haar
het zelf regisseren van de eigen uitvaart,
laatste eer daarmee klaar is. Funerair
kon dit niet.’
Groene uitvaart, meer dan een hype De zorg voor natuur en milieu speelt ook bij uitvaart-
natuur, mede gevoed door de gedachte één te worden met
verzorging steeds meer een rol. Het besef dat niet alleen
de aarde. De vraag naar een plek op een van de drie natuur-
ons leven, maar ook begraven of cremeren effect heeft
begraafplaatsen in ons land zit in de lift. Bijvoorbeeld het
op het milieu dringt in brede kringen door. Dat leidt tot
Bergerbos in het Limburgse St. Odiliënberg, waar mensen
een toenemende belangstelling voor duurzamere groene
vrij een plek voor hun graf kunnen bepalen en deze naar
uitvaartverzorging. Steeds meer partijen spelen er met
eigen inzicht kunnen inrichten als persoonlijk memorial.
succes op in. Er is zeker wat voor te zeggen: naast (en na) een duurProducenten die kisten maken van chloorvrij karton, van
zaam leven, past ook een duurzaam afscheid. En dat kan
sloophout, of zelfs van puur natuur-‘verpakkingen’ zoals
– in aanvulling op de al genoemde mogelijkheden – op
wilgentenen, wol e.d. zien hun omzet jaarlijks stijgen. Ook
diverse manieren worden ingevuld. Bijvoorbeeld door de
groeit de belangstelling voor een laatste rustplaats in de
rouwstoet te laten lopen (of in een bus te vervoeren in plaats van met eigen auto’s), door een grafsteen te kiezen die uit Nederland komt, in plaats van graniet uit Indiase
Lijkbezorging in Tibet
groeven, door in de kist zo weinig mogelijk zaken mee
Duurzame uitvaart met minimale milieubelasting?
te geven die slecht afbreekbaar zijn,
Dat doen ze in Tibet al eeuwen. Volgens een heilig ritueel
of bij verbranding schadelijke uit-
wordt het lichaam van de overledene naar een hoger
stoot kunnen geven.
gelegen plaats in de bergen gebracht. Daar laat men het vervolgens door aasgieren schoon eten. De gedachte is
Meer weten over duurzame uitvaart
dat de ziel reïncarneert, en dat het dode lichaam daartoe
verzorging? Kijkt u eens op onze geheel
eerst moet opgeruimd. En die taak weten de gevleugelde
vernieuwde website:
aaseters bijzonder snel uit te voeren.
www.algemeenbelang.nl.
10
Een bijzondere uitvaart Een regenboog heeft altijd wel iets magisch, zeker als het een dubbele boog is. Sinds juni 2009 heeft de dubbele regenboog een bijzondere betekenis voor de familie Bakker uit Dokkum ... Op 4 juni overleed Albert Bakker aan een complicatie van
kum. Zijn liefde voor sport, en niet alleen schaatsen. Haar
de ziekte die zich 7 jaar eerder, kort na zijn pensionering,
passie voor volksdansen. Zijn jarenlange inzet voor VV
openbaarde. Toch gebeurde het onverwacht; ’s morgens
Dokkum. Herman: ‘Hij voetbalde van zijn 15e tot zijn 37e
was Appie nog op bezoek bij zijn 89-jarige moeder in
in het eerste! Kopsterke laatste man, een leider in het veld,
verzorgingshuis Dongeraheem; ’s middags bracht men hém
stevig maar fair. In al die jaren maar één gele kaart.’ Of hij
met spoed naar Leeuwarden …
thuis ook leider was? Die vraag levert vrolijk gelach op als
Toen echtgenote Geppie en de kinderen – Bert, Herman en
antwoord. Bert: ‘De taakverdeling was duidelijk. Pa werkte
Ingrid – ’s avonds het ziekenhuis verlieten, sierde een regen-
heel hard en bracht het geld in, ma zorgde dat het huis-
boog het Friese landschap. De volgende ochtend, 5 juni,
houden goed draaide, daar bemoeide hij zich niet zo mee.
overleed ook Appies moeder, Elisabeth Bakker, nog geen
Hij was altijd aan het werk, of bezig bij de club. Als je hem
12 uur na haar zoon. Een onwerkelijk toeval, zeker toen zij
wilde zien, moest je naar het voetbalveld.’ Onvermijdelijk
ook nog eens een dubbele regenboog ontdekten. ‘Wij zijn
gingen Herman en Bert ook voetballen; sterker nog, twee
helemaal niet spiritueel, maar dit was wel bijzonder, en je
kleinzoons en een kleindochter van Appie verdedigen op
weet dat het zo moest zijn …’
hun beurt nu ook het groen en wit van VV Dokkum. ‘Maar ik mocht niet op voetbal’, merkt Ingrid op, ‘dat vond hij geen
Toen uitvaartverzorger Bert Scholte ’s ochtends de familie
sport voor meisjes. Maar volleybal is ook leuk.’
in Dokkum bezocht om de uitvaart van Albert Bakker te bespreken, trof hij dus een totaal andere situatie aan. Hij
Fietsen door de zaal
heeft de familie, adequaat handelend, zo goed mogelijk
Dat Appie zuinig was op zijn dochter bleek ook als het gezin
bijgestaan. ‘Dat deed hij goed. We hebben samen besloten
naar Ameland ging. Bert: ‘Onze groene volkswagenbus was
om Appie en zijn moeder samen op te baren in de aula van
zo afgeladen dat wij maar moesten fietsen naar de boot.
Dongeraheem, en om één gezamenlijke uitvaartdienst te
Maar Ingrid kon altijd net mee in de bus …’ Goede herin-
houden.’ En zo is het geregeld, waarbij de familie alle ruimte
neringen zijn er ook aan de grote familiebijeenkomsten,
kreeg om de plechtigheid op persoonlijke wijze in te vullen,
feestdagen en verjaardagen … ‘Daar kon oma ook zo van
recht doend aan de betekenis van hun vader/echtgenoot en
genieten, vooral de laatste jaren als we haar verjaardag vier-
oma/schoonmoeder. Een waardig afscheid, dat op 10 juni
den in het verzorgingshuis, de hele familie erbij. Ze genoot,
plaatsvond.
al hield ze het steeds minder lang vol.’ Ook Appie was een warm familiemens, ondanks dat hij altijd
VV Dokkum
werkte. Maar hij was er voor zijn gezin, een echte ‘family-
Wat blijft, en met de tijd meer glans krijgt, zijn de herinne-
man’. Vrolijk, positief, soms zelfs gangmaker. Bert: ‘Toen pa
ringen aan vader en oma. Zijn harde werken als monteur.
en ma 25 jaar getrouwd waren kreeg hij een nieuwe fiets,
Haar actieve bestaan als gedreven vrijwilligster in Dok-
daar fietste hij meteen de zaal mee rond!’ Gelach … ‘Hij kon
Alles in het leven duurt maar even, Alles in het leven gaat voorbij; Mooie dingen die je wilt beleven, Als een schaduw vliegen ze voorbij. (Duo Onbekend)
11
Natuurcentrum Tigouleix, Midden-Frankrijk: Uitvaartverzorger Bert Scholte: ‘Fijn om iets te kunnen betekenen voor mensen’ Bert Scholte, uitvaartverzorger bij Algemeen Belang, kreeg het verzoek om de uitvaart te verzorgen van Albert Bakker. Echtgenote Geppie Bakker had
Rust en ruimte voor verwerking en bezinning
zelf de uitvaartverzorger ingelicht. Toen Bert Scholte de volgende ochtend op
Dat het verlies van een dierbare het leven voor
bezoek ging om de uitvaart te bespreken, was hij verrast dat ook oma Bakker
de nabestaanden ingrijpend op z’n kop zet,
was overleden: ‘Je schrikt wel even, natuurlijk. Maar dan moet je professioneel
is een open deur. Dat die deur nog lang kan
omschakelen om de mensen zo goed mogelijk te kunnen helpen. Ik kreeg al
blijven klapperen op de kille tochtvlagen van
snel het vertrouwen van de familie. We hebben in goed overleg besloten om de
verdriet en gemis, is voor de buitenwereld
overledenen in het verzorgingshuis op te baren, en de uitvaart te combineren
vaak minder zichtbaar. Maar daarom niet
in één plechtigheid. Ook omdat moeder en zoon een speciale band hadden.
minder heftig. Soms kan een tijdelijk verblijf
Het is allemaal goed verlopen, en ik heb later gehoord dat ook andere mensen
te midden van bijna ongerepte natuur helpen
het een mooie uitvaart vonden. Ondanks het verdriet voor de nabestaanden,
om het verlies een plaats te geven. Wandelen,
ervaar je dan toch ook een gevoel van dankbaarheid. Het is een sterke familie.
nadenken, verwerken, tot rust komen en
En het is fijn om te weten, dat je iets hebt kunnen betekenen voor de mensen.’
ruimte maken voor goede herinneringen. En weer een beetje in balans komen. Ongerepte natuur is het handelsmerk van ‘de Creuse’, een ‘vergeten’, zeer
ook best goed dansen’, zegt Ingrid.
hem wilden vernoemen; dat vond hij
dun bevolkt departement
‘Dan was hij wél leider’, vult Geppie
schitterend.’ Gelukkig heeft Appie zijn
in Midden-Frankrijk. Hier
aan. Ze waren 43 jaar getrouwd, een
achterkleinzoon – Tygo Alberthus – wel
kan men wandelen over
gelukkig huwelijk. Het begon – uiter-
mogen zien, zelfs nog op schoot kun-
eindeloze idyllische paad-
aard – op de voetbalclub. Geppie: ‘Ik
nen houden op zijn eerste verjaardag.
jes door bossen en langs
ging met een vriendin mee, die was
Ook ‘Omi Bakker’ genoot volop van de
grillige waterstromen.
verliefd op hem. Hij was net terug uit
kleine Tygo, zij zei dan vaak: ‘Hij is ook
Zich verbazen over de vele
het buitenland; gebruind gezicht, blon-
vernoemd naar mijn man Berthus!’
verborgen rijkdommen van
de krullen, knappe man. En hij koos
de biodiversiteit in flora
voor mij ...’ Met de vriendin kwam het
Appie hield van de zonnige kanten van
en fauna. Opgaan in de
nooit meer goed. Met het huwelijk des
het leven, maar was zich bewust van
ervaring als een ontspan-
te beter. Er is een sterk familiegevoel
de tijdelijkheid der dingen. ‘Daarom
nende meditatieve beleving.
dat de generaties verbindt.
hield hij ook zo van dat liedje van Duo Onbekend, een paar regels van die
Wie daar behoefte aan heeft, kan terecht bij
Vernoemd
tekst staan op de kaart. Hij zei jaren
natuurcentrum Tigouleix. In 1996 opgezet
Bert, Herman en Ingrid hebben zelf
geleden al, nog voor hij ziek werd, dat
door culinair ecologe Carla Heisteeg en
inmiddels kinderen, de kleinkinderen
hij die muziek wel op zijn uitvaart wilde
bioloog Rob Veen. Beiden zijn zeer begaan
waar Appie trots op was. Bovendien
laten horen.’ En zo is het ook ingevuld.
met de natuur. Als gastheer en gastvrouw
mocht hij nog overgrootvader worden.
Het droeg bij aan het persoonlijke
van de authentiek verbouwde boerderij,
Een bijzonder verhaal, vertelt Bert:
en ingetogen karakter. ‘Pa was zelf
staan zij klaar voor mensen die in een steeds
‘Twee jaar terug ging het al even niet
geen prater als het om zijn ziekte
hectischer wordende maatschappij behoefte
zo goed met pa; mijn schoondochter
ging. Je zei ook niet tegen elkaar dat
hebben aan echte stilte. Tigouleix biedt onder
Coby was toen zwanger, en misschien
je van elkaar hield, als gezin; maar
andere een bijzondere bezinningsweek.
zou Appie de geboorte niet meema-
tijdens de uitvaart hebben we dat
ken. Mijn zoon Mark en Coby hebben
wel uitgesproken …’
Carla verzorgt de maaltijden. Rob is de
hem meegenomen naar de verloskun-
De drukbezochte uitvaart werd door
deskundige gids. De sprookjesachtige natuur
dige zodat hij de echo kon zien van
de aanwezigen ervaren als een mooi
omgeving doet de rest. Meer weten:
zijn eerste achterkleinkind. Zij vertel-
en waardig afscheid.
www.tigouleix.nl
den Appie toen dat ze het kind naar
Colofon Leeftijd is een uitgave van Algemeen Belang U.A. en wordt gratis
Redactie: E. de Niet, B. van der Harst, P. Bartels, D. Mazer, I. Dokter, A. de Jonge
toegezonden aan alle leden/verzekerden en andere belangstellenden.
Teksten en eindredactie: B. van der Harst
Uitgave: 11e jaargang, april 2010
Foto’s: H. van Dijk, Algemeen Belang, B. van der Harst
Oplage: 25.000 exemplaren
Lay-out en productie: La Compagnie
Algemeen Belang Algemeen Belang, opgericht in 1933, is een onafhankelijke onderlinge uitvaartverzekeraar. De kernactiviteiten betreffen het compleet verzorgen en in natura verzekeren van de uitvaart, met optimaal respect voor de persoonlijke wensen. Algemeen Belang beschikt over een goed geoutilleerd uitvaartcentrum met moderne voorzieningen, zoals 24-uurs rouwkamers. Bij alle activiteiten vormen betrokkenheid bij en inleving in de verzekerden de basis voor de professionele dienstverlening.
Verzekering afsluiten of nieuwe verzekerde aanbrengen? Vul de antwoordkaart in, dan nemen wij contact met u op voor de gegevens.
Persoonlijke Wensenboekje Het aanvragen van het Persoonlijke Wensenboekje kan via de website, via de antwoordkaart in dit magazine of via (050) 577 89 99. Onderlinge Uitvaartverzekeraar Algemeen Belang U.A. Esdoornlaan 187 Postbus 2066, 9704 CB Groningen Afdeling uitvaartverzorging/overlijdens meldingen (24 uur per dag) Telefoon: (050) 577 89 45 Overige afdelingen Telefoon: (050) 577 89 99 Fax: (050) 571 10 46 E-mail:
[email protected] Internet: www.algemeenbelang.nl
Meld een overlijden altijd DIRECT bij Algemeen Belang! (050) 577 89 45 (24 uur per dag)
