V. Foulon, S. Simoens, G. Laekeman en P. de Witte
INLEIDING
NVFO 2009
Een conceptueel kader voor de implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding van studenten farmaceutische wetenschappen aan de K.U.Leuven
OPLEIDING FARMACEUTISCHE WETENSCHAPPEN
EEN NIEUWE OPLEIDING
Bachelor in Farmaceutische wetenschappen
1. In opvolging van de Bologna-verklaring (1999) 2. In lijn met de onderwijsvisie van de K.U.Leuven,
(180 ECTS / 3 jaar)
met begeleide zelfstudie als ‘leitmotiv’
Master in Farmaceutische Zorg
Master in Geneesmiddelen Ontwikkeling
(120 ECTS / 2 jaar)
(120 ECTS / 2 jaar)
INLEIDING
INLEIDING
3. Op maat van de bepalingen voor Bachelor en Master
Kernelementen: Wetenschappelijke specialisatie Voorbereiding op een wetenschappelijke of beroepsgerichte loopbaan
DOEL VAN HET PROJECT
STAP 1: COMPETENTIEPROFIELEN
een conceptueel kader uit te werken voor een masterproef
•
Overzicht van recente literatuur
in farmaceutische zorg,
•
Analyse van studieprogramma’s aan binnen- en buitenlandse faculteiten farmaceutische wetenschappen
+ integratie van fundamenteel onderzoek en apotheekpraktijk + implementatie van praktijkgericht onderzoek in Vlaanderen
METHODDE
INLEIDING
samen met de ontwikkeling van een aangepast studieprogramma
Doelstellingen voor de Master in Farmaceutische Zorg (kennis / vaardigheden / houding)
Focusgroepen (officina-apothekers / ziekenhuisapothekers / studenten)
1
STAP 2: EEN AANGEPAST CURRICULUM
STAP 3: CONCEPT VOOR DE MASTERPROEF
Competentieprofielen:
•
Voortbouwend op onderdelen van het bestaande curriculum
•
Domein-specifieke competenties
•
Georiënteerd op de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden
•
Algemene competenties
METHODDE
METHODDE
4 grote onderdelen: Opstellen van een aangepast curriculum kerngroep van stafmedewerkers discussies met (individuele) professoren
JAAR 1 LITERATUUR ONDERZOEK
- literatuuronderzoek - projectwerk - praktijkgericht onderzoek - neerschrijven van de resultaten
JAAR 2
PROJECT WERK
PRAKTIJK ONDERZOEK
JAAR 1 EINDRAPPORT
LITERATURE ONDERZOEK
PROJECT WERK
JAAR 2 PRAKTIJK ONDERZOEK
EINDRAPPORT
individueel werk; beperkt aantal contactmomenten elke groep begeleid door één onderzoeksgroep van het departement integratie van fundamenteel onderzoek en farmaciepraktijk VOORBEELD:
RESULTATEN
RESULTATEN
10 groepen of 4-9 studenten
Veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAIDs in de behandeling van osteoarthritis in ambulante zorg
JAAR 1 LITERATUUR ONDERZOEK
PROJECT WERK
voorbereiding op discussies formuleren van onderzoeksvragen VOORBEELD: GI veiligheid van COX-2 inhibitoren en NSAIDs Kosteneffectiviteit van COX-2 inhibitoren and NSAIDs
JAAR 2 PRACTIJK ONDERZOEK
JAAR 1 EINDRAPPORT
LITERATUUR ONDERZOEK
samenwerking met beroepsorganisatie of medisch specialisme projectrapport VOORBEELD: Demografisch profiel van patiënten die COX-2 inhibitoren gebruiken? Welke COX-2 inhibitoren worden voorgeschreven in ambulante zorg? Welke co-medicatie bij COX-2 inhibitoren en NSAIDs?
PROJECT WERK
JAAR 2 PRAKTIJK ONDERZOEK
EINDRAPPORT
in combinatie met de stage in een openbare apotheek
RESULTATEN
groepswerk
RESULTATEN
elke student bestudeert één aspect van het thema
onderzoeksvragen gebaseerd op projectwerk verschillende benaderingen mogelijk VOORBEELD: Data verzamelen over het gebruik van COX-2 inhibitoren Therapietrouw nagaan Levenskwaliteit bevragen bij patiënten op COX-2 inhibitoren Economische aspecten van het gebruik van COX-2 inhibitoren
2
JAAR 1 LITERATUUR ONDERZOEK
PROJECT WERK
JAAR 2
WAAR STAAN WE NU? (1)
PRAKTIJK ONDERZOEK
EINDRAPPORT
Eerste reeks masterproeven afgerond Variatie aan thema’s: Leesbaarheid van de bijsluiter
opleiding van kritische apothekers, klaar voor een grotere rol in de gezondheidszorg
DISCUSSIE
RESULTATEN
individueel werk discussie van de resultaten in het licht van de literatuur
WAAR STAAN WE NU?
Opvolging antibioticarichtlijnen in UZ Leuven
Individueel werk = individuele beoordeling
(gevalideerde) vragenlijsten
Jaar 1: beoordeling op literatuurstudie (rapport + voorstelling)
analyse van medicatieprofielen
Jaar 2: beoordeling op eindrapport (rapport + bevraging in rondetafel)
analyse van medische dossiers Variatie aan inzet
DISCUSSIE
kwalitatief onderzoek (interviews, focusgroepen…)
DISCUSSIE
Medicatiemanagement in RVT’s
KNELPUNT 1: BEOORDELING (1)
Variatie aan onderzoeksdesigns:
KNELPUNT 1: BEOORDELING (2)
Groepswerk = gemeenschappelijke score ? Jaar 1: beoordeling projectrapport, voorstelling projectwerk, inzet en groepsdynamiek Jaar 2: beoordeling projectrapport, inzet en groepsdynamiek
KNELPUNT 2: VASTLEGGEN THEMA’s
Uitgebreide set van criteria en procedures voor de beoordeling op de verschillende aspecten
Inventarisatie interesses bij onderzoeksgroepen departement farmaceutische wetenschappen
Arbeidsintensief
beroepsorganisaties
Globaal zeer ‘gemiddelde’ eindresultaten
collega’s faculteit geneeskunde / UZ Leuven
Verhouding tussen individuele score en groepscijfer bij berekening eindresultaat?
DISCUSSIE
DISCUSSIE
Interactiemeldingen in de psychiatrie
Proces vroeg genoeg opstarten Duidelijke info nodig over concept masterproef Thema vastleggen indien duidelijk idee over mogelijke projecten en literatuuronderzoek dat daarop voorbereidt
3
KNELPUNT 3: VERANKERING IN FACULTEIT
KNELPUNT 4: BEGELEIDING (1) Elke groep wordt best begeleid door begeleidingsteam:
elke docent begeleidt om de twee jaar één groep
•
docent
begeleiding beperkt tot uitdenken thema, aansturen literatuuronderzoek en feedback geven op eindrapport
•
verantwoordelijke beroepsorganisatie of medisch specialisme
•
medewerker onderzoekscentrum voor farmaceutische zorg en farmaco-economie
Moeilijk om ALLE docenten bij de masterproef FZ te betrekken eigen onderzoeksdomein soms veraf van farmaciepraktijk gebrek aan tijd en mensen Voorbeelden werken!
DISCUSSIE
DISCUSSIE
Principes:
aansturen groep studenten opvolgen afspraken, evaluaties,… bewaken onderzoekskwaliteit
KNELPUNT 4: BEGELEIDING (2)
KNELPUNT 5: KWALITEIT
Begeleiding wordt georganiseerd op niveau van de groep
Uitgangspunten:
Beperkt aantal vaste contactmomenten
masterproef stimuleert onderzoeksvaardigheden masterproef resulteert in publiceerbare data
literatuuronderzoek feedback eindrapport Belangrijk: één aanspreekpunt Duidelijke afspraken onder begeleiders essentieel
DISCUSSIE
DISCUSSIE
Individuele begeleiding eveneens nodig Onderzoeksvaardigheden van studenten beperkt nood aan OLA ‘onderzoeksmethodologie’ nood aan goede en vrij strikte begeleiding / coaching Tijdsdruk leidt tot kwaliteitsverlies
Coachen van de begeleiders: taak van coördinatoren
KNELPUNT 6: COMBINATIE MET STAGE
DOELSTELLINGEN BEREIKT?
Uitgangspunten:
Duidelijke groei in onderzoekscompetenties merkbaar
praktijkonderzoek jaar 2 vanuit stage
schrijven
motiveren van stagementoren voor praktijkonderzoek
rapporteren
Betrokkenheid en enthousiasme van stagemeesters varieert
DISCUSSIE
DISCUSSIE
voorstellen resultaten Niet alle thema’s hebben duidelijke officina-component
kritisch bekijken van verzamelde data formuleren en verdedigen standpunten Studenten gemotiveerd voor onderzoek Verbondenheid met het thema
4
JAAR 1
OPTIMALISATIE CONCEPT Huidige masterproef: goede leerschool en voorbereiding voor definitieve master (start 2009-2010)
LITERATUUR ONDERZOEK
PROJECT WERK
LITERATUUR ONDERZOEK
PROJECT PLAN
JAAR 2 PRAKTIJK ONDERZOEK
EINDRAPPORT
Keuze van thema’s Begeleiding Evaluatie Gewijzigd concept Opstellen draaiboek voor begeleiders en coördinatoren:
DISCUSSIE
DISCUSSIE
Verankering binnen de faculteit JAAR 1
JAAR 2 PROJECT WERK
EINDRAPPORT
ALGEMENE CONCEPTEN FZ + COMMUNICATIE
hervorming van het hoger onderwijs in Vlaanderen WRITING PRACTICE RESEARCH
DISSERTATION
implementatie van praktijkgericht onderzoek in de opleiding voor apothekers
doelstellingen behaald? oriënterend voor deelname aan toekomstig onderzoek?
NVFO 2009
CONCLUSIES
hervorming van de opleiding FZ aan de K.U.Leuven
Meer info:
[email protected]
5
