OPDRACHTFORMULIER
Een bed afhalen en opmaken, de zorgvrager mag uit bed Naam student:
Datum:
Voordat je gaat oefenen 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen. Bespreek deze met medestudenten of je docent. 2 Kijk in de bronnen welke informatie je kunt gebruiken bij het oefenen van deze vaardigheid. 3 Beantwoord onderstaande vragen. a Hoe kun je kostenbewust werken bij het opmaken van een bed? Geef een voorbeeld in welke zorgsituatie je kostenbewust kunt werken en geef een voorbeeld van een zorgsituatie wanneer dat niet kan. b Wat kan de zorgvrager doen op het moment dat je zijn bed aan het luchten bent zodat je hem daarbij kunt helpen? c Welke veiligheidseisen worden er gesteld aan een spijlenbedje en waarom?
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
© Noordhoff Uitgevers bv
1
HANDELINGSFORMULIER
Een bed afhalen en opmaken, de zorgvrager mag uit bed Naam student:
Naam observator:
Datum:
Beoordeling:
Voor alle handelingen geldt: • • • • •
Raadpleeg het dossier; Zorg voor voldoende privacy; Was je handen volgens de WIP-procedure; Pas de voorschriften toe; Observeer en controleer de zorgvrager.
De student:
Goed
Fout
1 Informeert: • Vertel de zorgvrager dat je je het bed komt afhalen en opmaken. 2 Zet alle benodigdheden klaar: Voor het afhalen en opmaken van een instellingsbed: • • • • • •
Een waskar voor het vuile wasgoed; Twee lakens, eventueel één hoeslaken; Een steeklaken, als de zorgvrager een bedzeil in bed heeft; Indien nodig een molton; Een deken en eventueel een sprei; Twee of drie kussenslopen, afhankelijk van het aantal kussens dat de zorgvrager gebruikt.
Voor het opmaken en afhalen van een bed in de thuissituatie: • • • •
Een onderhoeslaken; Een dekbedovertrek of laken; Eventueel een molton; Kussenslopen.
Voor het opmaken van een spijlenbed: • • • • •
Een molton; Een onderhoeslakentje; Een kinderzeil; Twee lakentjes of een lakentje en katoenen luier; Een wollen dekentje.
3 Draagt zorg voor de omgeving: • Breng het bed op de juiste werkhoogte; • Plaats de waskar aan het voeteneinde (om voldoende werkruimte te scheppen).
© Noordhoff Uitgevers bv
3
Goed
Fout
4 Voert handeling uit: Een instellingsbed afhalen en opmaken: • Til vanaf het voeteneinde tot aan het hoofdeinde het matras iets op en maak al het beddengoed onder het matras los; • Haal zo nodig de vuile kussenslopen van de kussens en doe deze in de waskar; leg de kussens op de stoelen aan het voeteneinde. Let erop dat je het vuile wasgoed niet tegen je aan houdt; dit om verspreiding van micro-organismen te voorkomen; • Als de sprei of de lakens vuil zijn, vouw deze dan op en doe ze direct in de waskar. Als ze niet hoeven te worden verschoond, neem sprei, deken en laken dan in het midden op, schuif ze snel en zonder te wapperen over het voeteneinde en leg ze een voor een op de stoelen. Alles ligt dan dubbelgevouwen en in de juiste volgorde; • Pak met beide handen het steeklaken aan de dichtstbijzijnde bedrand tussen de vingers, vouw het dicht en pak het aan de andere kant van de bedrand op. Leg het steeklaken kruimelvrij op de stoelen; • Neem het onderlaken op zoals bij het bovenlaken beschreven; • Controleer dan de molton en verschoon deze als het nodig is. Trek de molton glad en stop hem in; • Pak een schoon laken of het laken dat op de stoel ligt aan de bovenpunten en leg het op de middellijn van het matras. Vouw het laken uit. Til het matras aan het hoofdeinde op en sla het laken om de korte kant van het matras. Houd het laken met je arm die het verst van het bed is aan de zijkant zo vast dat het een rechte lijn vormt met de bovenkant van het matras. Leg deze lijn op het matras en vouw het puntje van het laken dat eronder hangt aan de lange zijde van het matras is. Pak daarna de lijn weer op en stop deze ook onder de lange zijde. Zo krijg je een rechte hoek die vrij goed blijft zitten; • Vraag een collega om te assisteren. Loop samen naar het voeteneinde, trek het laken glad, let op de middellijn en stop op dezelfde wijze het laken aan het voeteneinde in. Stop daarna de zijkanten in; • Pak het bedzeil en leg het op het midden van het matras. Leg het steeklaken in de lengte op het zeil. Zorg dat er aan beide kanten evenveel overhangt. Druk het steeklaken tegen het matras, terwijl je collega het steeklaken onder het matras stopt. Daarna houdt je collega het steeklaken tegen het matras tegen, terwijl jij het glad trekt en zonder plooien instopt. Als de zorgvrager plat in bed ligt, moet het zeil wat lager liggen dan wanneer de zorgvrager een zittende of een halfzittende houding heeft; • Pak het bovenlaken bij de bovenpunten (de zoomkant met de brede zoom omhoog) en trek het over het voeteneinde op het matras; • Pak hierna de deken en eventueel de sprei op dezelfde wijze en leg deze op het laken. Let op de middellijn. Stop daarna aan het voeteneinde van het matras het laken en de deken met eventueel de sprei samen in op de manier zoals bij het onderlaken is beschreven. Maak een tenenplooi om spitsvoeten te voorkomen; • Loop samen met je collega naar het hoofdeinde. Trek het bovenlaken glad en trek hierover de deken en de sprei. Sla het laken om de deken en sla dit alles eventueel om als het te hoog ligt. Stop één van de zijkanten in en laat de kant waar de zorgvrager in bed stapt los en sla deze om. Een omgeslagen deken is namelijk gemakkelijk voor het geval de zorgvrager zelf de deken wat hogerop wil trekken. Zorg ervoor dat je niet wappert met de lakens en de deken om stofverplaatsing te voorkomen; • Doe schone kussenslopen om de kussens, stop de punten van het kussen goed in de sloop en druk te punten van het kussen diagonaal naar elkaar toe, zodat het kussen meteen wordt opgeschud. Schik de kussens aan het hoofdeinde met de opening van de sloop van de deur af of naar het hoofdeinde van het bed gekeerd; • Plaats eventueel de ruggensteun terug in bed en breng indien nodig de ruggensteun weer omhoog.
4
© Noordhoff Uitgevers bv
Een bed in de thuissituatie afhalen en opmaken • Vraag de zorgvrager zo mogelijk in een andere kamer plaats te nemen, zodat de kamer gelucht kan worden; • Zet de thermostaat laag en open het raam; • Maak al het beddengoed onder het matras los; • Haal de kussens een voor een weg en leg deze op de stoel; • Neem het dekbed of de deken en het laken in het midden op en schuif deze op de stoel; • Haal de hoes van het dekbed en leg deze op een andere stoel; • Hang het dekbed of de deken eventueel te luchten uit het raam; • Neem het onderhoeslaken en eventuele zeil op en leg ze kruimelvrij op de stoel; • Haal de molton van het bed indien die verschoond moet worden; • Laat het beddengoed eventueel tien minuten luchten; • Verschoon eventueel de molton of trek hem glad en stop deze in; • Leg eventueel het zeil over de molton, trek het glad en stop beide in; • Maak het bed op met een dekbed: - Pak het dekbed en leg het op bed; - Pak de dekbedhoes en keer deze binnenstebuiten; - Steek je handen in de dekbedhoes en zoek de uiteinden van de bovenzijde van de dekbedhoes en houd de punten vast; - Neem tevens met die handen de punten van het dekbed vast; - Keer de dekbedhoes om, over het dekbed heen; - Schud het dekbed rustig op door de punten van de onderzijde van het dekbed vast te houden; - Leg het dekbed op het bed en stop de onderkanten in; - Trek het dekbed aan de bovenzijde glad en recht. • Óf: maak het bed op met een deken en laken: - Leg een laken op het bed en trek dit glad en recht zonder in te stoppen; - Pak de deken en leg deze over het bed en trek deze recht en glad zonder in te stoppen; - Pak aan de onderzijde het laken en de deken en stop deze in; maak een tenenplooi; - Werk het laken en de deken aan het hoofdeinde netjes af. • Verschoon de kussenslopen en schik de kussens aan het hoofdeinde; • Sluit de ramen en zet de thermostaat hoger; • Leg de vuile was in de wasmand. Een spijlenbedje afhalen en opmaken • • • • • • • •
• • •
Breng aan één zijde van het spijlenbedje het bedhek naar beneden of klap het weg; Maak al het beddengoed onder het matras los; Neem het dekentje en het lakentje in het midden op en leg het op de stoel; Neem het zeiltje, luier of dubbelgevouwen lakentje op en leg het op de stoel; Neem het onderhoeslakentje weg; Verschoon eventueel de molton of trek hem glad en stop deze in; Leg het zeiltje over de molton, trek het glad en stop deze in of leg het onderhoeslakentje over de molton; Leg het onderhoeslakentje over het zeiltje, trek het glad en stop het in of leg het zeiltje over de onderhoeslaken, dan het zeiltje en daaroverheen een dubbelgevouwen onderlakentje overdwars of een katoenen luier, als deze aan beide kanten goed in te stoppen is; Leg een laken op het bed en trek dit glad en recht zonder in te stoppen; Leg de deken over het bedje en trek deze recht en glad zonder in te stoppen; Pak aan de onderzijde het lakentje en het dekentje en stop deze in; maak een tenenplooi;
© Noordhoff Uitgevers bv
5
• Werk het laken en de deken aan het hoofdeinde netjes af en stop het aan beide kanten in (een baby en peuter hebben geen kussen in verband met verstikkingsgevaar); • Breng het bedhek weer omhoog of klap het terug en sluit het bedhek goed; • Controleer of het bedhek gesloten is; • Controleer of er geen tuigje, snoer of koord (eventueel aan speelgoed en knuffels) in of rondom het spijlenbedje ligt, waar de peuter bij kan. Goed
Fout
5 Past juiste nazorg toe: • Help de zorgvrager eventueel in een comfortabele lig- of zithouding; • Breng de waskar met vuil wasgoed weg. 6 Rapporteert de bevindingen: • Noteer eventuele bijzonderheden; • Noteer het als je het dekbed gelucht hebt. Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
6
© Noordhoff Uitgevers bv
TOETSFORMULIER
Een bed afhalen en opmaken, de zorgvrager mag uit bed Naam student:
Naam beoordelaar:
Datum:
Beoordeling:
Kruis aan hoe de handelingen zijn uitgevoerd. Kies uit: V = Voldoende; O = Onvoldoende Kruis aan door wie de beoordeling is gedaan. Kies uit: B = BPV; S = School
Opdracht Je gaat: • een hoog-laagbed afhalen en opmaken in een instelling; • een bed afhalen en opmaken in de thuissituatie; • een spijlenbed afhalen en opmaken voor een peuter. Voorbereiding
V
O
B
S
V
O
B
S
V
O
B
S
1 Verzamelt de relevante gegevens, met name uit het zorgdossier. 2 Vertelt de zorgvrager wat ze komt doen. 3 Overlegt indien nodig met de zorgvrager op welke wijze de handeling het beste kan worden uitgevoerd. 4 Zet alle benodigdheden klaar. 5 Wast de handen volgens de WIP-procedure. Uitvoering 6 Helpt de zorgvrager indien nodig uit bed. 7 Betrekt de zorgvrager, indien deze aanwezig is, bij hetgeen zij doet. 8 Haalt het bed volgens protocol af. 9 Maakt het bed volgens protocol op. 10 Lucht de kamer tijdens het bed opmaken in de thuissituatie. 11 Helpt de zorgvrager indien nodig in bed. 12 Werkt ergonomisch, hygiënisch, kostenbewust en efficiënt. Nazorg 13 Vraagt de zorgvrager of alles naar wens is. 14 Ruimt alles op de juiste plaats en wijze op.
© Noordhoff Uitgevers bv
7
V
O
B
S
15 Wast de handen volgens de WIP-procedure. 16 Rapporteert de relevante bijzonderheden in het zorgdossier.
Aandachtspunten / Persoonlijke leerdoelen:
8
© Noordhoff Uitgevers bv
