Een andere kijk op oefenen Jaap Molenaar Vakgroepdecaan Incidentmanagement
Programma • Oefenen traditioneel gezien • Actuele ontwikkelingen • Oefenen nieuwe stijl – Hoe ziet dat er uit – Wat vraagt dit van de organisatie – Wat vraagt dit van de mensen
2
Oefenen traditioneel gezien • Onderhouden van vaardigheden • Vaak sterk gericht op motorische vaardigheden • Simulatie niet erg realistisch • Degelijke opbouw aan de hand van thema’s ontbreekt • Gebaseerd op kansen en toevalligheden
3
Actuele ontwikkelingen • Oefenen maakt deel uit van de keten: opleiden – bijscholen – oefenen • Centrale opvatting, bij alle drie gaat het om leren • Maatschappij vraagt voortdurende vakbekwaamheid – Zowel bestuur als burger wordt kritischer
4
Actuele ontwikkelingen • Verschillende IOOV rapporten maken duidelijk dat brandweerpersoneel zich voortdurend moet ontwikkelen en bijspijkeren – Rapport Koningkerk – Veiligheidsbewustzijn bij brandweerpersoneel
5
Actuele ontwikkelingen • Een leven lang leren – Ook als er geen functieverandering aankomt – Maatschappij en inzichten veranderen voortdurend – Systeem van opleiden, bijscholen en oefenen moet daarop inspelen – Uitdaging voor de toekomst – Vraagt ook een verandering van de cultuur – Hoge belasting voor vrijwillig personeel?
6
Leven lang leren cyclus
7
Oefenen nieuwe stijl • Competenties voor de functie staan centraal • 0-meting vooraf uitvoeren • Ontwikkelbehoefte wordt zowel door de deelnemer als de organisatie aangegeven • Prestaties van deelnemers worden geregistreerd • Geleverde prestatie is input voor vervolg programma
8
Oefenen nieuwe stijl • Hoe ziet dat er uit • Zo realistisch als nodig – Afhankelijk van deelnemers en oefendoelen • • • •
Schriftelijke- of beeldcasus Maquette VR systeem Realistisch oefencentrum / oefenpand waarin gestookt mag worden
• In elk geval uitdagend en prikkelend
9
Oefenen nieuwe stijl • Schriftelijke- of beeldcasus – Analyseren van situaties – Herkennen van mogelijkheden en risico’s
• Maquette – Procedures beoefenen
• VR – Analyseren van situaties – Procedures beoefenen – Leiding geven , gevoel voor tijd-ruimtefactor krijgen – Alles onder tijdsdruk 10
Oefenen nieuwe stijl • Realistisch oefencentrum – – – –
Warmtebelasting ervaren Blustechnieken toepassen Zoek en redtechnieken toepassen Gevoel krijgen bij tijd-ruimtefactor (hoe lang duurt het voordat een taak gedaan is)
11
Oefenen nieuwe stijl • Uitdagend en prikkelend – Simulatie moet een reactie uitlokken – Wijze van ensceneren moet ook bij de deelnemers bekend zijn • Wat betekent een vlammenbord, knetterkast of lichtslang • Hoe groot of klein moet ik dat inschatten
– Elementen die speciale aandacht krijgen moeten bij de deelnemers bekend zijn • Waar is deze oefening voor bedoeld • Waar wordt speciaal op gelet • Dit ook als eerste terugkoppelen 12
Oefenen nieuwe stijl • Wat vraagt dat van de organisatie – Risicoanalyse van het gebied • Wat moet de organisatie aankunnen
– Uitvoeren van een 0-meting • Waar staan we nu als organisatie
– Opstellen van beleid • • • •
Opleiden – bijscholen – oefenen Hoe bereiken we het gewenste niveau Welke middelen zijn daar voor nodig Binnen welke termijn willen we dit niveau bereiken
13
Oefenen nieuwe stijl • Wat vraagt dit van de mensen – Oefenstaf • Mensen laten leren (feedbackvaardigheid) • Heldere ontwikkeldoelen stellen en daarop waarnemen/beoordelen • Objectiviteit
– Deelnemers • Zelf ontwikkeldoelen benoemen • Actief werken aan persoonlijke ontwikkeling • Open staan voor reflectie
• Kortom een grondige voorbereiding 14
Integratie • Herziene Leidraad Oefenen gaat uit van vloeiende overgang van opleiden – bijscholen en oefenen – Opleiden synoniem is voor vakbekwaam maken – Bijscholen bedoeld is voor het aanleren van een nieuwe techniek of tactiek (vakbekwaam houden) – Oefenen is het onderhouden en verdiepen van de vakbekwaamheid (vakbekwaam houden)
15
Mogelijke aanpak • In beleidsplan vertalen: – Analyse van het risico per regio en gemeente en de mate waarop men daarvoor is toegerust – Vaststellen van het gewenste niveau – Vaststellen binnen welke tijd het niveau gerealiseerd moet zijn eventueel prioriteiten aanbrengen – Benodigde opleidingen selecteren – Benodigde bijscholingen selecteren – Oefenprogramma ontwikkelen – Financiële gevolgen zichtbaar maken 16
Mogelijke aanpak • Communicatie rond het beleidsplan – Doelstellingen en effecten duidelijk maken
• Zorgvuldige planning maken – Niet te optimistisch, houd rekening met tegenvallers
• Sleutelfunctionarissen opleiden – Voldoende personen per functie – Rol in het geheel duidelijk neerzetten
• Uitrol van de overige activiteiten 17
Vragen ?
18
