Een andere kijk op kinderen
Opleiding tot Pikler® pedagoog
Opleiding met een visie De baby is al bij zijn geboorte uitgerust met het vermogen tot communiceren en leren. De volwassene hoeft slechts de voorwaarden te scheppen waaronder dit potentieel en de autonomie van het kind tot bloei kunnen komen. De Hongaarse kinderarts Emmi Pikler ontwikkelde een wetenschappelijk onderbouwde en heel praktische methode die opvoeders en ouders hierbij helpt. De methode rust op twee peilers; de spel en bewegingsontwikkeling en de relatie met de volwassene.
Zelfstandige spel- en bewegingsontwikkeling Een kind dat de kans krijgt in zijn eigen tempo te leren bewegen, onderzoeken en spelen, leert beter zitten, staan, spreken en denken dan wanneer het onnodig gestimuleerd of geholpen wordt in zijn ontwikkeling. Daarom wordt er niet ingegrepen in zijn activiteiten, waar het niet echt nodig is.
Betrouwbare relatie met de volwassene Als de baby en peuter de mogelijkheid krijgt in zijn eigen verzorging een actieve deelnemer te zijn in plaats van een passieve ontvanger, vergroot dit zijn gevoel van eigenwaarde en zelfvertrouwen. Maaltijden, bad, verschonen en aankleden zijn bij uitstek momenten waarop het kind eerst leert anticiperen, dan participeren en uiteindelijk samen te werken met de verzorgende volwassene.
Zowel levensvisie als grondhouding Het zijn simpele uitgangspunten, maar ze vragen een diepgaande transformatie. Kan ik geven wat ik misschien zelf als kind niet ontvangen heb? Durf ik echt te vertrouwen op de kracht van de ander, zeker als die ander aan mij toevertrouwd is? Hoe kan ik met mijn volle aandacht bij dit ene kind zijn als anderen ook mijn hulp nodig hebben? Wat betekent dat eigenlijk: vertrouwen, loslaten, overgave, handelen vanuit gelijkwaardigheid, vanuit innerlijke rust en intuïtief weten wat nodig is.
Persoonlijke en professionele ontwikkeling De opleiding is een mix van kennisoverdracht, het doorgeven van praktijkervaringen en persoonlijke ontwikkeling. Deelnemers groeien als professional en als mens. Daardoor kunnen zij op hun eigen, unieke manier een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van de kinderen waar zij zorg voor dragen. Het andere kindbeeld en de manier van omgang met jonge kinderen geeft de volwassene meer rust, zelfvertrouwen en plezier in het samenzijn.
Opleiding tot Pikler® Pedagoog De observaties en ervaringen van Emmi Pikler en haar medewerkers in het Pikler Instituut stellen onze gebruikelijke manier van kijken naar kinderen op de proef. Het vraagt openheid om deze ervaringen toe te laten, om kinderen met andere ogen te zien. Het geeft ons de mogelijkheid de volgende vragen te stellen: Wat zijn de voorwaarden waaronder een gezond gevoel voor eigenwaarde en mogelijkheid om contacten aan te gaan kunnen groeien? Hoe ontwikkelen kinderen kennis over zichzelf, zelfvertrouwen en doorzettingsvermogen? Hoe leren ze eigen initiativen te volgen met gevoel voor wat ze aankunnen en zichzelf te reguleren? Hoe leren ze te leren?
Basis De Basis cursus bestaat uit 21 dagen (in 7 blokken van 3 dagen, verdeeld over ruim een jaar, inclusief 3 dagen Sensory Awareness). De informatie uit dit deel is direct bruikbaar binnen de eigen praktijk. Behandeld worden: Emmi Pikler en Lóczy - Autonome bewegingsontwikkeling - Vrije spel vanuit eigen initiatief - Verzorging en contact - Socialisatie - Taalontwikkeling en communicatie Kinderen met elkaar - Functie van observeren - Werken in groepssituaties - Ouder begeleiding.
Praktijkbegeleiding De Vervolg cursus bestaat uit 18 dagen (in 6 blokken van 3 dagen, verdeeld over ruim een jaar, inclusief 3 dagen Sensory Awareness en 3 dagen Hengstenberg). Dit deel bestaat uit Praktijkbegeleiding; een ervarings-georiënteerde manier van werken aan de hand van praktijkvoorbeelden, schriftelijke observaties en videobeelden van en door de deelnemers.
Hospiteren Twee keer twee weken Engelstalig Seminar in Pikler Instituut te Boedapest (of naar wens: vier keer één week Duitstalig in Boedapest). Hospiteren, 20 uur (de adressen zijn nu nog vnl. in Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Hongarije).
Certificering De opleiding wordt afgesloten met een geschreven werkstuk en een afsluitend gesprek. Een Pikler® pedagoog kan o.a. de Pikler® introductiecursus en workshops geven en ouders en kinderen begeleiden in SpeelRuimte groepen. Het is mogelijk lid te worden van het Pikler® Verband Europa.
Naams bescherming Om de kwaliteit van het werk van Pikler® pedagogen te kunnen waarborgen is de naam “Pikler” gerechtelijk beschermd door de Emmi Pikler® Stichting Nederland. Daardoor is het slechts toegestaan de naam “Pikler” te gebruiken na het voltooien van de volledige Pikler® Opleiding.
Basis deel Resultaat Deelnemers leren de subtiele behoeften van baby’s en peuters waar te nemen, te begrijpen en te erkennen. Ze leren de (non)verbale uitingen en signalen van deze leeftijdsgroep adequaat te herkennen en er een passend antwoord op te geven. De kennis uit de basisopleiding is direct bruikbaar binnen de eigen praktijk.
Voor wie • • • • •
Pedagogen en therapeuten die werken met baby's en peuters en hun verzorgers Psychologen, psychotherapeuten Kinderartsen, verloskundigen en verpleegkundigen Medewerkers van kinderdagverblijfen, crèches en peuterspeelzalen Kinder-fysiotherapeuten, ergotherapeuten, logopedisten
Praktische informatie • • • • •
Het basis deel bestaat uit 7 blokken van 3 dagen. Doorlooptijd is 16 maanden Minimaal 10 deelnemers, maximaal 15 Locatie: Haarlemmerdijk, Amsterdam Minimum leeftijd 25 jaar, inclusief twee jaar beroepservaring, toelating ná persoonlijke intake De opleiding is erkend door het Pikler® Verband Europa
Data en Prijs In 2014: 20, 21, 22 maart - 19, 20, 21 juni - 18, 19, 20 sept. - 27, 28, 29 nov. in 2015: 22, 23, 24 jan. - 19, 20, 21 maart – 4,5,6 juni Prijs: € 2.100,- (excl. 21% btw). Te voldoen ineens of in twee termijnen.
Docenten Hedie Meyling Kitty Oonk Christine Rainer (sensory awareness)
Contact Emmi Pikler Stichting Nederland –
[email protected] Hedie Meyling -
[email protected] – telefoon 020-6277495
Inhoud van de Basis Opleiding I A) Emmi Pikler’s werk en onderzoek en de huidige betekenis voor ons Voorstellen van Emmi Pikler, haar werk in families en in het kindertehuis en haar wetenschappelijk onderzoek. De huidige Pikler crèche en SpeelRuimte groepen. I B) Bewegingsontwikkeling – een competentie van het kind Hoe tonen kinderen hun mogelijkheden die ze meebrengen bij hun geboorte en hoe ontvouwen deze zich en wat heeft het kind daarbij nodig? Welke mogelijkheden heeft het kind tot zelfregulering? Welke invloeden heeft een vrije bewegingsontwikkeling op de persoonlijkheidsvorming en zelfbeeld van een kind? II) Relatie met de volwassenen – dragende pilaar van de persoonlijkheidsontwikkeling van het kind en voorwaarde voor zijn activiteiten. Wat heeft de baby/peuter precies van ons nodig en hoe uit het zijn behoeften? Hoe kan het jonge kind al een actieve rol spelen bij de verzorging? Het is cruciaal dat de baby invloed heeft op zijn eigen verzorging. Daarmee krijgt hij de informatie ‘ik ben belangrijk, ik doe ertoe’ kan het deelnemen aan- en beïnvloeden wat wij met hem doen. De verzorgingshandelingen worden tot iets gemeenschappelijks, een dialoog. III) Spel – een andere competentie van het kind Wat gebeurt er tijdens het kinderspel? Wanneer begint het en wat heeft het nodig, zodat een kind zelf kan spelen en ontdekken, zonder dat het daarbij alleen gelaten wordt. Volgens welke wetmatigheden ontwikkelt zich het spel van kinderen? Welke omgeving en welk materiaal heeft het nodig in iedere fase van de ontwikkeling? IV) Ontwikkeling van het sociale gedrag Hoe ontwikkelt het nieuwsgierige kind, dat zichzelf en zijn wereld verkent? Hoe leert het kind zich in zijn omgeving sociaal te gedragen en met regels en grenzen om te gaan. En hoe weet het daarbij zijn eigenheid te behouden en te ontplooien Hoe begeleiden wij het kind en hoe geven we het oriëntatie? Wat is de invloed van het gedrag van zijn omgeving? Welke rol speelt nabootsing in het socialisatie proces en welke betekenis hebben belonen en straffen? V) Sensory Awareness De kunst van het observeren, hangt af van de helderheid van de eigen waarneming en de ontwikkeling van de volwassene zelf. Het is de voorwaarde om kinderen te kunnen zien en hun te kunnen benaderen en begeleiden op een goed afgestemde manier. VI) Baby’s en peuters met elkaar Hoe gedragen baby’s en peuters zich onder elkaar en hoe ontwikkelt het samenzijn? Welke rol speelt de volwassene hierin? Hoe kun je als volwassene op een constructieve manier met conflicten omgaan, waarbij de kinderen respectvol leren omgaan met zichzelf en de ander? VII) Spraak en communicatie Bewust worden van hoe we met een pasgeborene en hoe met een peuter spreken? Wat begrijpen ze ervan? Hoe kan er een dialoog ontstaan, verbaal en non-verbaal? Hoe kun je in het allerdaagse leven de taal van het jonge kind verrijken? Observeren en aandachtig waarnemen Gedurende de opleiding is observatie een wezenlijk bestanddeel om kinderen met begrip te kunnen begeleiden. Hoe observeer je en welke betekenis heeft het voor ons ‘zijn’ met kinderen?
Ervaringen uit het veld met Pikler Deelnemers van de Pikler opleiding Ik vind alles wat ik in de opleiding heb geleerd heel positief: aandacht, verzorging, manier van naar kinderen kijken, aanbieden van materiaal. Het is een verrijking, ik geniet nog meer van de kinderen, doordat ik meer zie en begrijp. Mijn andere manier van aanwezig zijn, uit zich bij de kinderen in rust, veel (mooi) spel en zelfvertrouwen. Pedagoog Stap voor stap worden de Pmers meegenomen en geïnspireerd door deze andere kijk op kinderen. Directeur Kinderdagverblijf Vooral de films over het verzorgen van kinderen hebben veel indruk gemaakt. Ik vond het vaak ook wel confronterend om te zien. Te beseffen dat ik in de 21 jaar dat ik met kinderen werk, prachtige momenten verloren heb laten gaan, door altijd maar snel, snel te verzorgen. Nu is dat genieten voor kind en mij. Verpleegkundige In de Opleiding heb ik geleerd met meer aandacht te kijken en te luisteren. Ik merk dat als ik net iets langer wacht, het kind met oplossingen komt die ik niet had kunnen verzinnen. Dat maakt dat het kind eigen initiatief toont en ik minder “nodig” ben. Bewegingstherapeut De zelfervarings oefening b.v. bij het thema eten en drinken maakte veel los. Heel goed om zelf te ervaren hoe hulpeloos en afhankelijk een kind in die situatie van je is. Ook de eet-‐filmpjes gaven veel stof tot nadenken. Gastouder
Deelnemers aan Ouder/kind “SpeelRuimte” groepen
Moeder Ik kwam naar 'Speel-‐Ruimte' toen Tim 19 maanden oud was. Ik was gewend hem heel veel ruimte te geven en hem zelf zijn grenzen te laten zoeken. Ik leerde in SpeelRuimte dat hij vroeg om duidelijke grenzen en dat het heel goed mogelijk was hem die op een respectvolle manier te geven. Hij reageerde er goed op en zocht onmiddellijk meer contact met mij. Ik voel dat ik nu op een heel natuurlijke manier met hem kan communiceren en grenzen kan aangeven en ben daar dankbaar voor. Hij geniet van het feit dat ik er ben en naar hem kan kijken, zonder dat hij iets anders hoeft te doen dan zijn spel te volgen en daar geniet ik van. Vader Onze dochter had een moeilijke start en vanaf dat moment waren we enerzijds te voorzichtig en anderzijds gingen we haar helpen in haar bewegingsontwikkeling. Door de SpeelRuimte groep heb ik haar ontwikkelingstapjes beter leren zien en ben erop gaan vertrouwen. Ze bloeide helemaal op. Moeder De SpeelRuimte heeft het contact met mijn dochter versterkt en vereenvoudigd.
