Wanneer is het interessant, wat zijn risico’s en nadelen?
Een alternatief: financieren bij de eigen BV In eerdere bijdragen is de eigen BV als financieringsbron al ter sprake gekomen. Heeft uw klant een eigen BV, dan biedt het lenen bij de eigen BV unieke mogelijkheden op, waarmee uw klant grote voordelen kan behalen. In dit artikel gaan we in op de vraag wanneer lenen van de eigen BV interessant is en welke financiële voordelen behaald kunnen worden. Daarnaast staan we stil staan bij de keerzijde, de nadelen en mogelijke risico’s.
Wanneer interessant? Uitgangspunt voor dit artikel is dat de BV (vaak een holding of pensioen/stamrecht BV) van uw klant over overtollige liquide middelen beschikt en dat het gebruiken van deze liquide middelen de continuïteit van de onderneming niet in gevaar brengt. Wanneer aan beide voorwaarden wordt voldaan, heeft de directeur aandeelhouder (DGA) verschillende opties. Royement heekakte DGA Leenovereenkomst & Zekerheid Holding
Bank
Hoe werkt het? Uw klant gaat een leningovereenkomst aan met de eigen BV. In deze overeenkomst worden de condities vastgelegd, zoals rentepercentage en aflossingschema. Voor de fiscale definitie van de eigenwoningschuld maakt het niet uit van wie wordt geleend. De hypotheekrente die betaald wordt aan de BV is in privé aftrekbaar van de inkomstenbelasting (box 1 vaak tegen 52%). Om het fiscaal voordeel zo groot mogelijk te maken, zal de rente zo hoog mogelijk worden vastgesteld. Voor de BV is de betaalde rente het rendement op de lening in plaats van rente over de spaargelden. De BV behaalt hierdoor een hoger rendement. Dit rendement wordt echter, net als rente op de spaarrekening, belast met vennootschapsbelasting (20% tot € 200.000 winst en 25% over het meerdere). De Algemene Vergadering van Aandeelhouders
Aflossen lening f e b r u a r i 2 0 11
Ten eerste kan hij besluiten de liquiditeiten op een (slecht renderende) spaarrekening te zetten of deze te beleggen (hetzij in privé of in de BV). Hij kan er echter ook voor kiezen om de hypothecaire financiering van de DGA in privé af te lossen. Hierbij kan gekozen worden voor aflossing van de hypotheek door dividend uit te keren of de hypotheek (gedeeltelijk) over te sluiten naar de eigen BV. In dat geval gaat de BV een leenovereenkomst aan met de privé persoon. Dit laatste is voor de defensief ingestelde DGA’s (vaak) interessanter dan sparen op een spaarrekening, aangezien op deze manier een veilig rendement wordt gemaakt en de eigenwoningschuld blijft behouden, inclusief de bijbehorende aftrek in de inkomstenbelasting.
26
De Hypotheek adviseur
DGA
Hypotheekrente 026-031_HYP0111_wesley 26
Dividend 01-02-2011 12:17:17
hypothecaire planning
Aan het oversluiten van de hypotheek van bank naar BV zijn weinig extra kosten verbonden. (AVA) (in de praktijk is dit meestal de DGA zelf) kan vervolgens beslissen wat de onderneming met de overblijvende winst doet. Zo kan zij besluiten de winst toe te voegen aan de algemene winstreserve (zodat het later kan worden uitgeleend of uitgekeerd, dan wel dat het een waardevermeerdering van de aandelen met zich meebrengt). De AVA kan ook besluiten aan de aandeelhouders een dividenduitkering te doen. Royement De DGA kan met deze uitkering de (hogere) renheekakte telasten compenseren. DGA
Leenovereenkomst & Zekerheid
Een dividenduitkering wordt in box 2 belast met 25% inkomstenbelasting (aanmerkelijk belangheffing). Door het verschil in belastingdruk tussen de vennootschapsbelasting gecombineerd met de aanmerkelijk Holding belangheffing Bankten opzichte van de inkomstenbelasting in box 1, ontstaat er een netto voordeel. Het optimum wordt bereikt wanneer het verschil tussen de netto kosten en netto opbrengsten zo hoog mogelijk is. Aan het oversluiten van de hypotheek van bank Aflossen lening naar BV zijn weinig extra kosten verbonden. Een
DGA
Hypotheekrente
Dividend Holding
Werkmaatschappij
De Hypotheek adviseur
026-031_HYP0111_wesley 27
27
notariële akte is niet verplicht en een taxatierapport ook niet.
Eisen Deze constructie wordt door de fiscus alleen geaccepteerd wanneer er sprake is van een zakelijke leenovereenkomst. Dit betekent dat er zowel vanuit de kant van de BV (om niet te kwalificeren als verkapt dividend) als vanuit de kant van de DGA (om te kwalificeren als eigenwoningschuld) wordt gekeken of de condities zakelijk te noemen zijn. De belangrijkste aspecten zijn dan natuurlijk de hoogte van het rentepercentage, de zekerheden, het aflossingsschema en de looptijd.
Optimaliseren ‘Slechtere voorwaarden’ voor de BV rechtvaardigen een hogere rente. Denk aan een lange rentevasteperiode, een positieve-/negatieve hypotheekverklaring in plaats van hypothecaire inschrijving, 100% boetevrij aflossen en een hoge financiering ten opzichte van het onderpand. Een rente die 20% hoger ligt dan bij een reguliere financiering is daardoor vaak acceptabel. Daarnaast is het verstandig afsluitprovisie te rekenen aangezien hier hetzelfde voor geldt (tot 1,5% van de financiering met een maximum van € 3.630 per belastingplichtige) als bij een reguliere lening. Met afsluitprovisie kan zo nog een eenmalig extra voordeel worden behaald. De mogelijkheid tot boetevrij aflossen kan een hogere rente rechtvaardigen. Het opnemen van een boeteregeling bij vervroegd aflossen kan echter in het laatste jaar voor aflossen een aanzienlijk ander voordeel opleveren. Wanneer de hypotheek wordt afgelost tijdens de rentevastperiode
f e b r u a r i 2 0 11
01-02-2011 12:17:57
uitgangspunten Financiering rente bank rente Bv spaarrente bank Belastingtarief iB Belastingtarief vpB eigenwoningforfait
Herfinancierbaarheid € 500.000 5.40% 6.40% 2.30% 52% 20% € 2.750
€ 500.000 lenen bij een bank rente aan bank: aftrek: Netto lasten: Bruto inkomsten in Bv: Netto inkomsten in Bv: Netto inkomsten uit Bv in privé: totaal: € 500.000 lenen bij de eigen Bv rente aan Bv: aftrek: Netto lasten: Bruto inkomsten in Bv: Netto inkomsten in Bv: Netto inkomsten uit Bv in privé: totaal: verschil: € 9.900!
Heeft uw klant een BV met overtollige liquide middelen dan levert lenen bij de BV snel voordeel op. Alvorens uw klant hiervoor kiest dient wel te worden stilgestaan bij de keerzijde van deze constructie.
€ 27.000 € 12.610 € 14.390 € 11.500 € 9.200 € 6.900 € 7.490 € 32.000 € 15.210 € 16.790 € 32.000 € 25.600 € 19.200 -€ 2.410
(door eigen middelen of herfinanciering bij een bank) zal de BV een boeterente in rekening brengen. Dit zorgt wederom voor een extra voordeel vanwege het verschil in belastingdruk. Dit kan bijvoorbeeld raadzaam zijn eind 2030. Na het (grotendeels) vervallen van de renteaftrek is een hoge rente niet langer gewenst en dient de hypotheek daarvoor dus overgesloten te worden naar een lagere rente en/of dient totale aflossing plaats te vinden door eigen middelen c.q. een dividenduitkering. In het laatste jaar waarin aftrek genoten kan worden, kan dan een extra bedrag worden afgetrokken aan boeterente. Een boeterente van € 20.000 levert dan al snel een voordeel op van netto € 2.400.
f e b r u a r i 2 0 11
026-031_HYP0111_wesley 28
28
Zoals reeds gesteld moet er sprake zijn van overtollige liquide middelen, die nu (en in de toekomst) niet nodig zijn voor de bedrijfsvoering. Wanneer de BV in de toekomst het geld toch nodig heeft, zal de DGA (gedeeltelijk) moeten herfinancieren om de lening af te kunnen lossen aan de BV. Er zijn scenario’s denkbaar waarbij dit niet of slechts tegen slechte condities mogelijk is. Denk hierbij aan een DGA die meer leent dan volgens de gedragscode is toegestaan, tegenvallende resultaten in de BV waardoor de maximale leencapaciteit verder wordt gedrukt, hogere leeftijd van de DGA (> 56 jaar) waardoor rekening gehouden dient te worden met (veel lager) pensioeninkomen en een hoge onderpandbelasting door fiscale maximalisering (hoe meer er geleend wordt, hoe groter het voordeel is). Daarnaast is het mogelijk dat op het moment van herfinancieren de rente erg hoog is. Bovenal zal de DGA, als herfinanciering al mogelijk is, een grote terugval zien in zijn netto besteedbaar inkomen. Het kasrondje dat hij maakte en het voordeel dat hij daarmee behaalde, gaat niet langer op en zijn netto voordeel zal omslaan in werkelijke lasten. Het is niet ondenkbaar dat de middelen vaak nodig zijn vanwege slechtere resultaten in de BV. Hierdoor voelt de DGA dubbel pijn. Andere momenten waarop de middelen nodig kunnen zijn, zijn de pensioendatum of de overlijdensdatum van de DGA wanneer er bijvoorbeeld een ouderdoms- en/of nabestaandenpensioen in eigen beheer is toegezegd. Ook wanneer er een arbeidsongeschiktheidspensioen of premievrijstelling bij arbeidsongeschiktheid is toegezegd, zorgt arbeidsongeschiktheid voor een liquiditeitsbehoefte.
De HypotHeek aDviseur
01-02-2011 09:22:27
HYPOTHECAIRE PLANNING
De hypotheekadviseur wordt vaak niet gevraagd mee te denken
Inkomensrisico’s Behalve het herfinancieringsrisico spelen er ook risico’s in de inkomstensfeer. Denk hierbij aan overlijden of arbeidsongeschiktheid. Wat betekenen deze gebeurtenissen voor de liquiditeitsbehoefte van de BV? En wat is het impact op het netto besteedbaar inkomen van de DGA, de betaalbaarheid van de hypotheek en de maximale leencapaciteit? Meestal wordt deze constructie geïnitieerd door de accountant of notaris. Vanuit hun expertise wordt vaak alleen gekeken naar de financiële en fiscale voordelen en veel minder naar de andere aspecten (de financiële planning/huishouding van de DGA in privé). De hypotheekadviseur wordt vaak niet gevraagd mee te denken in deze constructie, waardoor de inkomensrisico’s onderbelicht blijven. Daarnaast zijn de producten die deze risico’s afdekken geen ‘verplichting’ zoals bij professionele geld-
verstrekkers wel het geval is (bijvoorbeeld bij financieringen boven de executiewaarde). Uit oogpunt van besparing geeft de accountant al snel het advies hier geen voorziening voor te treffen. Echter door het wegvallen van inkomen door overlijden of arbeidsongeschiktheid van de DGA zal in veel gevallen de winstgevendheid van de werkmaatschappij en daarmee de financiële positie van de holding onder druk komen te staan. Er ontstaat een liquiditeitsbehoefte in de holding om deze problemen het hoofd te bieden. Herfinancieren van de eigenwoningschuld bij een professionele bank is dan noodzakelijk. De vraag die ontstaat is of herfinanciering dan mogelijk is door het verminderde (gezins)inkomen. Wanneer het antwoord hierop negatief is, zal een gedwongen verhuizing het gevolg zijn, waarbij het de vraag is of verhuizen een oplossing biedt, aangezien de schuld vaak gelijk is aan of hoger dan de waarde van de woning.
Bedrijfsrisico’s De continuïteit van de onderneming (werkmaatschappij) kan door vele oorzaken in gevaar komen. Denk hierbij onder andere aan het wegvallen van de vraag, concurrentie (waardoor de marge onder druk komt te staan) of hogere kosten van grondstoffen. Ook het niet betalen door debiteuren, het opschorten van de betalingstermijn door (handels)crediteuren en leegstaan van verhuurd vastgoed kunnen voor financieel zwaar weer zorgen. Wanneer de holding geen of minder inkomsten krijgt, zal de holding de middelen die zijn uitgeleend, onverwachts nodig hebben. Daarnaast is er het aansprakelijkheidsrisico (o.a. ten aanzien van milieu, bestuur, onrechtmatige daad, wanprestatie en product) dat altijd in bepaalde mate aanwezig is. Wanneer de BV als fiDE HYPOTHEEK ADVISEUR
026-031_HYP0111_wesley 29
29
F E B R U A R I 2 0 11
01-02-2011 09:22:30
nancier gaat optreden zal dit risico geminimaliseerd, geaccepteerd of verzekerd moeten worden. Ook zijn er risico’s op het gebied van werknemers. Ziekte/overlijden van werknemers kan zorgen voor extra kosten en minder opbrengsten. Zeker wanneer het een ‘sleutelfiguur’ betreft. Een zogenaamde keyman-polis kan het financiële risico dat volgt uit een arbeidsongeschiktheid of overlijden (gedeeltelijk) afdekken.
Aandeelhouders Tot slot kunnen op het niveau van de werkmaatschappij problemen ontstaan indien er meerde (groot)aandeelhouders zijn, door verdeling van stemrecht of bepalingen in statuten en/of aandeelhoudersovereenkomsten. Bepalingen over uitbreiding van de statutaire aanbiedingsregeling (zogenaamde drag along -of tag along regelingen) en over de verdere financiering van de vennootschap (bijvoorbeeld een verplichte bijdrage van de aandeelhouders) kunnen de vermogenspositie van de holding direct en ingrijpend raken. Daarnaast kan het overlijden van een andere (groot)aandeelhouder zorgen voor een ongewenste zakenpartner (hetzij de erfgenamen, hetzij een derde die deze aandelen van hen gekocht heeft). Bepalingen in de statuten en/of aandeelhoudersovereenkomst kunnen hier verbintenisrechtelijk soelaas bieden. Er dient echter wel bedacht te worden dat de waarde van de aandelen (hier kunnen nadere afspraken over gemaakt zijn/worden) vergoed dient te worden. De financiële middelen zullen daarvoor liquide gemaakt moeten kunnen worden. Mocht dit niet mogelijk/wenselijk zijn dan kan een compagnonverzekering aangeraden worden.
Toekomstige ontwikkelingen? Naar de toekomst is het denkbaar dat een dergelijk fiscaal interessante constructie door aanpassingen in fiscale wetgeving onmogelijk wordt of de voordelen (gedeeltelijk) tenietgaan. Ook dan zal er herfinanciering plaats moeten vinden. Zo is één van de nevenvoordelen van deze constructie in het vorige belastingplan gesneuveld. Door een aanpassing van artikel 3.120 lid 5 sub a Wet f e b r u a r i 2 0 11
026-031_HYP0111_wesley 30
30
IB 2001 wordt misbruik van de Wet Hillen (3.123a Wet IB 2001) tegengegaan.
Een renteloze lening als alternatief Sinds het besluit van het Ministerie van Financien in 2007 is het ook mogelijk om als DGA renteloos van de BV te lenen. Zoals hiervoor geïllustreerd, is dit vaak niet interessant tenzij de DGA een lage aftrek heeft (en de BV een hoge heffing) en/of wanneer de rentelasten niet of slechts voor een klein gedeelte aftrekbaar zijn wegens de bijtelling van het eigenwoningforfait. Om gebruik te kunnen maken van de mogelijkheid om renteloos te lenen, gelden de volgende voorwaarden: 1. De DGA verklaart schriftelijk aan de BV, onder vermelding van het bestedingsdoel en onder bijvoeging van afschriften van aankoopbewijzen en kostennota’s e.d. dat en in hoeverre de lening voor de inkomstenbelasting kan worden aangemerkt als een lening waarvan de rente en de kosten aftrekbare kosten zijn in de zin van de artikelen 3.120 tot en met 3.123 van de Wet IB 2001. 2. De BV bewaart de schriftelijke verklaring van de DGA bij de loonadministratie. Daarvan kan de BV afwijken met overeenkomstige toepassing van artikel 68, tweede lid, van de URLB. 3. De BV vermeldt de toepassing van deze goedkeuring in de aangifte loonheffingen. Het grootste voordeel van deze constructie is dat de bijtelling van het eigenwoningforfait komt te vervallen conform Wet Hillen, terwijl er wel sprake blijft van een eigenwoningschuld. Hierdoor kan in de toekomst nog wel fiscaalvriendelijk geleend worden.
Fiscaal vriendelijk vermogen opbouwen Door het houden van een eigenwoningschuld is het tevens mogelijk om fiscaal vriendelijk vermogen op te bouwen in een kapitaalverzekering-, spaarrekening-, of beleggingsrecht eigen woning. Er zijn echter nauwelijks aanbieders die een spaar-
De HypotHeek aDviseur
01-02-2011 09:22:31
HYPOTHECAIRE PLANNING
Is uw klant DGA, neem de financieringsmogelijkheden vanuit de BV mee in het hypotheekadvies rekening eigen woning aanbieden zonder dat ook de financiering bij hen wordt ondergebracht. Wel zijn er aanbieders die een kapitaalverzekering eigen woning aanbieden, op basis van een variabele rente of beleggingen (al dan niet met hoofdsomgarantie).
len voor een hypotheek via een bank, maar vooral ook om te bezien of financieren met de eigen BV nu of in de nabije toekomst mogelijk is. Wanneer dit laatste het geval is, kan hiermee reeds rekening gehouden worden in de advisering. Bijvoorbeeld door te kiezen voor een korte rentevastperiode of variabele rente en zo alvast voor te sorteren voor de volgende afslag; het oversluiten naar de eigen BV. Het bekijken van de constructie kan zeker lonen. De DGA zal u dankbaar zijn!
DGA en BV zijn onlosmakelijk verbonden Is uw klant DGA, neem de financieringsmogelijkheden vanuit de BV mee in het hypotheekadvies. Niet alleen om het rekeninkomen te bepa-
026-031_HYP0111_wesley 31
Wesley van ‘t Hof Hoffelijk Financieel Erkend Hypotheekadviseur van het Jaar 2010
01-02-2011 09:22:34
