EDUKANS IN IN NEDERLAND JONGEREN LEERDEN EEN VAK WAARDOOR ZIJ: KINDEREN KREGEN BETER ONDERWIJS WAARDOOR ZIJ:

1

JAARVERSLAG 2014

817.502 KINDEREN KREGEN BETER ONDERWIJS WAARDOOR ZIJ: LANGER OP SCHOOL BLIJVEN

EDUKANS IN 2014 • 175 ONDERWIJSPROJECTEN • 194 STER-SCHOLEN • • 258 PARTNERS IN ONTWIKKELINGSLANDEN •

BETERE RESULTATEN BEHALEN VERVOLGOPLEIDING EN EEN BAAN

NA HUN OPLEIDING SNEL EEN GOEDE BAAN VINDEN

ZICHZELF EN HUN OMGEVING VERDER HELPEN

MEER KANS HEBBEN OP EEN BETERE TOEKOMST

32.905

KINDEREN ACTIEF BETREKKEN BIJ DE LES

JONGEREN LEERDEN EEN VAK WAARDOOR ZIJ:

HUN EIGEN INKOMSTEN KUNNEN VERDIENEN

MEER KANS HEBBEN OP EEN

DOCENTEN WERDEN BEREIKT DOOR EEN EDUKANS PROGRAMMA WAARDOOR ZIJ:

38.654

767 IN NEDERLAND

904 vrijwilligers 94.000 giftgevers 105.693 schoenmaatjes

MET DE COMPUTER WERKEN IN DE LES

1307 nederlandse scholen zetten zich in voor edukans

EEN VOORBEELD ZIJN VOOR ANDERE DOCENTEN

198 (toekomstige) docenten wisselden hun ervaringen uit met collega’s in ontwikkelingslanden 187.338 kinderen en jongeren in nederland weten dat niet ieder kind naar school kan en deden daar iets aan! ze voerden actie voor hun leeftijdsgenootjes wereldwijd.

OUDERRADEN EN SCHOOLBESTUREN WERDEN GETRAIND WAARDOOR ZIJ: LEERDEN OVER HET BELANG VAN ONDERWIJS VOOR DE KINDEREN IN HUN GEMEENSCHAP ANDERE OUDERS OVERHAALDEN HUN KINDEREN NAAR SCHOOL TE LATEN GAAN MEEHIELPEN DE KWALITEIT VAN DE SCHOOL TE VERBETEREN

INHOUD Voorwoord: Goed en slecht nieuws 1. 2.

Waarom onderwijs écht helpt Waar werken we?

3.

Kwaliteit van onderwijs

3.1

Het STER-schoolprogramma

7.

Nederlandse scholen

11.

Beleid, strategie en organisatie-

7.1

Schoenmaatjes



ontwikkeling

7.2

Going Global

11.1

Strategische doelen en resultaten

7.3

Scholen voor Scholen

11.2 Wat is behaald van de doelstellingen

7.4

Onderwijsexpeditie



7.5

Werelddocent

11.3 Samenwerking

voor 2014?

11.4 Toetsing van kwaliteit en 8.

Waar ging het geld naar toe?

3.2 Het BEQUIP programma

transparantie 11.5 Beleidsbeïnvloeding overheid

3.3 Edukans Partnership

9.

Fondsenwerving

11.6 Maatschappelijk verantwoord

3.4 Resultaten op het gebied van verbetering

9.1

Particulieren en kerken

ondernemen



9.2 Bedrijven, stichtingen en

11.7 Risico’s

fondsen

11.8 Organisatieontwikkeling 11.9 Waar willen we naar toe?

van kwaliteit van onderwijs

4.

Onderwijs en werk

9.3 Scholen

4.1

Learn4Work

9.4 Richtlijnen, gedragscode en

4.2 Andere resultaten op het gebied van

klachten

12.



9.5 Percentage kosten

12.1 Toezicht en bestuur

fondsenwerving

12.2 Verantwoordingsverklaring

5.

onderwijs en werk Onderwijs, gezondheid en welzijn

12.3 Personeel en beleid 10.

6.

Onderwijs in de opbouwfase na



noodsituaties

Bestuur en organisatie

Marketing en communicatie

12.4 Vrijwilligers 12.5 Ondernemingsraad 13. Jaarrekening

GOED EN SLECHT NIEUWS 2014 was een jaar van tegenstellingen. Er zijn prachtige resultaten behaald en feestjes gevierd, maar we waren ook genoodzaakt een reorganisatie in te zetten. Wat wilt u eerst lezen? Laten we beginnen met het goede nieuws.

4

V.l.n.r.: Simon Keizer, Bracha van Doesburgh, Martine van Os, Sofie van Enk, Kees de Jong en Nick Schilder.

Edukans Schoenmaatjes bestond 20 jaar. In deze

slagvaardige internationale organisatie met kan-

Edukans november 2014 een reorganisatie is

jaren hebben we 2,6 miljoen kinderen intens blij

toren in meerdere landen. In een globaliserende

begonnen, waarbij we afscheid moeten nemen

gemaakt met een doos vol schoolspullen en

wereld kun je als ontwikkelingsorganisatie meer

van een aantal gewaardeerde collega’s.

cadeautjes. We vierden het met een spetterend

waarde toevoegen als je focust, zichtbaar bent

Digibordconcert van Nick en Simon, samen met

onder één naam en samenwerkt. Ons

In dit jaarverslag vooral veel goed nieuws over

prinses Laurentien, live gevolgd door 3.300

STER-schoolmodel is hierbij leidend en helpt om

onze mooie resultaten, waardoor we 856.156

klassen.

gericht te werken aan goede scholen. Over het

kinderen en jongeren bereikten met beter on-

STER-schoolmodel heb ik overigens ook goed

derwijs. Dit hadden we niet bereikt zonder onze

Ook goed nieuws was dat onze trouwe ambas-

nieuws: waar we in 2013 nog 12 STER-scholen

partners in ontwikkelingslanden, onze donateurs

sadeurs Nick en Simon versterking kregen van

telden, tellen we er in 2014 al 194!

voor hun trouwe bijdragen en alle bedrijven,

nieuwe ambassadeurs Martine van Os, Bracha

vrijwilligers, leerlingen en onderwijsprofessionals

van Doesburgh en Sofie van den Enk. Prinses

Fondsenwervend was er sprake van een gemêleerd

in Nederland die in actie kwamen voor Edukans.

Laurentien van Oranje mochten we verwelkomen

beeld. Het is duidelijk te merken dat door de lang-

Bedankt voor jullie steun!

als supporter. Tevens is een breed samengesteld

durige economische crisis mensen terughoudender

Comité van Aanbeveling geïnstalleerd ter verster-

zijn geworden om te doneren. Tegelijk heeft Edu-

Kees de Jong

king van ons publieke draagvlak.

kans in 2014 met succes enkele nieuwe subsidies

Directeur

verworven. Daar komt bij dat we vanaf eind 2015 Verder zijn we in 2014 een nieuwe strategische

jaarlijks € 6 miljoen minder subsidie ontvangen.

koers ingeslagen. Edukans wordt een kleine,

Daarmee kon helaas niet worden voorkomen dat

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

WAAROM ONDERWIJS ÉCHT HELPT

‘Mijn moeder is heel speciaal voor mij. Zij stuurde mij naar school. Anders had ik moeten werken en dan zou ik nooit iets kunnen bereiken. Op school ben ik

5

goed in Swahili en Engels. Mijn droom is later journalist te worden.’ Mercy Imbinda (12) Kenia

1

Uit onderzoek blijkt.. Eén jaar extra basisonderwijs levert een mens Kinderen leren rekenen, lezen en schrijven op school. Maar ook leren ze hoe je respectvol met elkaar omgaat. Ze leren voor zichzelf op te komen. Ze leren hoe ze gezonder kunnen leven. Hoe ze later hun geld kunnen verdienen. Onderwijs draagt voor individuen én samenlevingen bij aan duurzame

levenslang tussen de 10 en 15% extra inkomen op. Als alle meisjes tenminste basisonderwijs volgen, daalt de kindersterfte met 15%. Als ze ook voortgezet onderwijs volgen, neemt de kindersterfte met 50% af, ofwel 2,8 miljoen minder sterfgevallen per jaar.

ontwikkeling. Op het gebied van welvaart, gezondheid, vrede en welzijn.

6

57 miljoen kinderen gaan nog niet naar school.

Edukans streeft naar een wereld waarin kansarme

Edukans doet daar iets aan. Als ontwikkelings-

mensen al lerend – in en buiten school – bouwen

organisatie op gebied van onderwijs financiert,

aan een blijvend betere toekomst voor henzelf en

adviseert, faciliteert en verbindt Edukans lokale

voor hun samenleving. Dit doen we vanuit onze

partners, overheden en particuliere initiatieven om

kernwaarden: vertrouwen, hoop en betrokkenheid.

de kwaliteit van het onderwijs in ontwikkelingslanden te verbeteren.

Voor wie? Edukans werkt vooral voor kansarme kinderen

Onze visie en missie

en jongeren. En ook voor (jong) volwassenen die

Wij geloven dat onderwijs ieder mens kansen geeft

slecht of niet geschoold zijn en eerder de boot

Mercy Imbinda ...

om het beste uit zichzelf naar boven te halen en zo

hebben gemist.

en haar vriendinnetjes in Kenia leren op school

bij te dragen aan een menswaardiger samenleving.

niet alleen rekenen en Engels, ze leren ook hoe

Onderwijs is een fundamenteel mensenrecht. En

ze voor zichzelf op moeten komen, zodat ze

het is een onmisbare brug naar alle andere men-

niet uitgebuit of misbruikt worden. Als ze iets

senrechten. Iedereen heeft recht op goed onder-

ouder zijn, leren ze hoe ze hiv/aids kunnen

wijs zonder discriminatie of uitsluiting.

voorkomen en krijgen ze de vaardigheden mee om later een beroep te leren en hun eigen inkomen te verdienen. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

2

WAAR WERKEN WE?

VOLLEDIGE KAART

AZIE India Nepal Filipijnen Bangladesh Afghanistan Indonesië Tadzjikistan Irak

Latijns-Amerika Peru Bolivia Suriname

AFRIKA

7

Zambia Ghana Malawi Ethiopië Oeganda Kenia Burkina Faso DR Congo Senegal Zuid Soedan Namibië Zuid Afrika Rwanda Mali In 2014 telden we 194 STER-scholen. Klik op de werelddelen rechts om te zien hoeveel STER-scholen er in welke landen zijn. 1

EUROPA Albanië Moldavië

‘De training active learning was een grote

i

eye-opener. Vroeger gaf ik les vanuit mijn perspectief als leraar. Na de training neem ik de kinderen als uitgangspunt: hoe nemen zij de stof het beste tot zich? Mijn onderwijs is veel effectiever. Mijn leerlingen leren beter.’ Eunice Akaburi, leekracht basisschool Ghana

8

3 KWALITEIT VAN ONDERWIJS

‘Met het STER-school programma bereikten we de doelstellingen van het overheidsbeleid. We zijn als

250 miljoen kinderen krijgen slecht onderwijs of verlaten de school vroegtijdig. Overvolle klaslokalen

ouders erg onder de indruk van de resultaten. De school is nu een aangename plek voor de kinde-

en onvoorbereide docenten maken dat veel kinderen wel onderwijs krijgen maar uiteindelijk nau-

ren. Ze hebben plezier in het leren. De onderwij-

welijks iets leren. Dat maakt weer dat veel kinderen school vroegtijdig verlaten. Edukans zet zich met

zers zijn heel gemotiveerd en de gemeenschap betrokken.’

diverse programma’s en activiteiten in voor het verbeteren van kwaliteit van onderwijs.

Vader in Kenia

3.1 Het STER-school programma In 2012 startte Edukans met het STER-school

toepasbaarheid. De STER-school benadering

programma. Een STER-school staat voor goed

vormt nu de ruggengraat van het Edukans-

onderwijs, met aandacht voor vijf dimensies die je

beleid.

in bijgaande ster terug kunt vinden.

• De resultaatmeting wordt toegepast in de gefinancierde programma’s, de internatio-

9

Aan de hand van de ster brengt Edukans de

naliseringprogramma’s en in de advisering en

ontwikkeling van een school in kaart. De pijlers

trainingen door Edukans.

waar verbetering nodig is, worden aangepakt.

• Per juni 2014 is het model verrijkt met online

Scoort een school op alle pijlers goed, dan weten

resultaatmeting met gebruik van Akvo Flow.

alle betrokkenen: dit is een goede school. Kinderen

In drie landen loopt een pilot: Ghana, Ethiopië

leren hier voldoende en de school kan zelfstandig

en Malawi.

een veilige leeromgeving

i

functioneren. Met dit programma zorgt Edukans dat er goede scholen zijn. Resultaten rond het STER-school model

betrokkenheid van ouders en de gemeenschap

een goede begeleiding leerproces

• Het aantal STER-scholen is in 2014 ten opzichte van 2013 gestegen van 12 naar 194 scholen. • Het STER-school programma slaat goed aan bij verschillende partijen die zich met kwaliteitsverbetering van onderwijs bezig houden. Dat heeft te maken met de eenvoud en directe georganiseerd schoolmanagement

goed opgeleide en gemotiveerde docenten

Wat ging minder goed?

3.2 Het BEQUIP-programma (Basic Education Quality Improvement Programme)

De Akvo FLOW trainingen van partners in ontwikkelingslanden kunnen nog meer op de gebruiker

BEQUIP is een basisprogramma van Edukans om

De training gebeurt in samenwerking met de

toegesneden worden. Er zaten nog teveel inconsis-

de onderwijskwaliteit te verbeteren. In een 3-jarig

Universiteit van Amsterdam en lokale partners.

tenties in de data. Edukans verbetert dit door extra

trainingsprogramma leren onderwijzers en

PREQUIP, Preparing for Education Quality

ondersteuning en feedback te geven, maar vooral

PABO-studenten effectiever lesgeven door leer-

Improvement, is een 1-week durende training

ook door de resultaten die er zijn, te visualiseren

lingen actiever met de stof aan het werk te zetten,

om onderwijzers die het BEQUIP-programma

in infographics. Zo’n eindresultaat werkt zeer

in plaats van lesjes over te laten schrijven van het

al hebben gevolgd op te leiden om collega’s in

motiverend.

bord. Onderwijzers en PABO-studenten worden

het programma te trainen.

gefilmd, geobserveerd. De bevindingen worden nabesproken. Zo ontdekken ze wat zij kunnen

BEQUIP is in 2014 toegepast in Ethiopië, Oeganda,

verbeteren. Dit vertaalt zich terug in betere leer-

Ghana en Rwanda (via Red een Kind). PREQUIP in

prestaties van hun leerlingen.

Bangladesh (opdracht vanuit Save the Children).

10

Zie hier een filmpje van een enthousiaste leerkracht uit Malawi over het STER-schoolmodel.



AANTAL PABO’S

AANTAL PARTNERS

AANTAL SCHOLEN

12

AANTAL ONDERWIJZERS

ETHIOPIË

3

OEGANDA

4

-

15

49 2.450

GHANA

1

1

14

46

TOTAAL

8

13

75

AANTAL LEERLINGEN

104

300 15.000

1 .840

395 19.290

Resultaten BEQUIP Leerresultaten

• BEQUIP werd voortgezet in Kenia en Congo

8,0

• In Ethiopië vond een regionale conferentie 4 andere PABO’s uit het land hun nieuwe

7,3

7,0 6,5

plaats waarbij 3 deelnemende PABO’s aan

7,7

7,5

6,8

7,0

6,7

6,7

6,8

manier van werken lieten zien. Ook de regionale onderwijsbureaus van de overheid waren

6,9

aanwezig omdat zij een belangrijke rol vervul2011

len in het verspreiden van de BEQUIP methode

2012 2013 2014

door het hele land. • Op 75 basisscholen in Ethiopië die meedoen Percentage dat de basisschool succesvol verlaat

aan BEQUIP zijn schoolprestaties gestegen, zijn meer leerlingen die hun diploma halen

92,4

11

90

86,8 81,2

80

en minder leerlingen die de school vroegtijdig

89,5 82,9

83,7

verlaten.

76,6 74,2

70 2011

2012 2013 2014

‘Sinds onze juf meedoet in het project mogen we in de klas met elkaar praten, kennis delen en elkaar helpen. En één keer per week krijgen we

Leerlingen die vroegtijdig de basisschool verlaten 10

9,4

9,5 8,2

computerles. We doen soms ook drama in de klas

7,7 7,4

5

7,2

2011

6,5

5,1

2012 2013 2014

75 scholen die deelnamen aan BEQUIP 30 scholen in de controle groep

om situaties na te bootsen. Dat is erg leuk én leerzaam!’

Mekdelawit (13), Ethiopië

3.3 Edukans Partnership Edukans Partnership is de naam waaronder particuliere initiatieven en Edukans samenwerken. Het gaat om stichtingen, gerund door vrijwilligers die ook projecten opzetten en uitvoeren met als doel het onderwijs in ontwikkelingslanden te verbeteren. Edukans is de onderwijsexpert en beoordeelt,

EDUKANS PARTNERSHIP PROJECTEN 79 LANDEN 19 PARTNERS 77 OMZET 2.7 miljoen

‘Ik woonde in een bergdorpje met 7 broers en

begeleidt en financiert de projectaanvragen voor

zussen. Een opleiding afmaken lukt nooit, het was

onderwijs. Edukans en de partners hebben directe toegang tot elkaars kennis en netwerk. De inten-

Resultaten Edukans Partnership

sieve samenwerking moet leiden tot goede resul-

• Er is een business plan / verdienmodel ontwikkeld.

taten in de verbetering van kwaliteit van onderwijs

12

en fondsenwerving. Waar mogelijk sluiten de initiatieven aan bij het STER-schoolmodel. In de meeste projecten van Edukans Partnership stond het trainen van leerkrachten centraal.

• Er is een plan gemaakt om het STER-

i

schoolmodel, skills, het schoolsponsorplan en fondswerving te integreren in de aanpak van Edukans Partnership.

te duur. In 2012 ben ik bij Inca Educa begonnen met de opleiding gastronomie - voor 100 sol per maand - en die heb ik nu afgerond. Nu heb ik een vaste baan. Daar ben ik trots op. Ik huur nu een kamer, samen met mijn zusje van 16 die na school ook naar Inca Educa wil.’ Efrain Palomino Ccoyllulle (20 jaar) uit Peru. Inca Educa is een vakschool, een initiatief van een particulier initatief onder de vlag Edukans Partnership.

3.4 Overige resultaten op het gebied van verbetering van kwaliteit van onderwijs Edukans trainde in Ghana in samenwerking met de

gen actief bezig zijn met de les. Het gebruik van

Universiteit van Amsterdam 46 docenten van 14

verschillende lesmaterialen en de participatie van

scholen in het basis- en voortgezet onderwijs in ac-

de leerlingen is met ruim 75% gestegen.

tief leren. Deze zelfde docenten hebben in eerdere jaren ook basic ICT vaardigheden aangeleerd via

Op de Tsabango Primary School in Malawi, waar

het Connect4Change programma. De combinatie

veel kinderen in de klassen zitten, vond een pilot-

van actief leren en ICT wierp zijn vruchten af: een

project plaats in samenwerking met Don Bosco,

stijging van 50-60% in het gebruik van verschillen-

specialist in ICT en onderwijs. Door te werken met

de leeractiviteiten in de klas, het actief gebruiken

tablets waar het lesmateriaal op werd aange-

van lesboeken in de klas en de tijd waarin leerlin-

boden, verbeterde de interactie tussen docenten

en leerlingen, alsook de motivatie van docenten

In Kenia zijn leraren van twee STER-scholen uit het

en leerlingen. 135 leerlingen en 16 docenten zijn

westen van Kenia naar Kajiado gereisd om van de

getraind in het gebruik van de tablet.

Onderwijsexpeditie studenten uit Nederland te leren hoe je activerende werkvormen in kan bren-

In Peru is het programma van Edukans gericht op

gen in het onderwijs. Na thuiskomst gaven zij hun

verbetering van tweetalig onderwijs, dus zowel

kennis weer door aan hun collega’s, zodat er op

les in het Spaans als in de inheemse taal, met oog

de twee afgelegen STER-scholen nu ook geëxperi-

voor de plaatselijke cultuur. In één van de projecten

menteerd wordt met andere lesmethoden. Er zijn

heeft organisatie HoPe met de leerlingen en met

25 leerkrachten getraind in kindgerichte en actieve

behulp van ICT een grote hoeveelheid aardap-

lesmethoden.

pelrassen in kaart gebracht, waarmee uitgebreid (digitaal) lesmateriaal ontwikkeld is.

13

i

In Ethiopië zijn drie onderwijscentra voorzien van materialen en ICT. In deze centra kunnen leer-

In Bolivia is met het Connect4Change programma

lingen, dorpsbewoners en leraren terecht om te

hard gewerkt aan de verbetering van kwaliteit

werken aan hun computervaardigheden, maar ook

van onderwijs met behulp van ICT. Drie partners

om (digitale) materialen te lezen en te raadplegen.

doen dat met basisscholen en drie met beroeps-

Deze extra materialen vormen een goede aanvul-

onderwijs. Docenten kregen les in het gebruik van

ling op wat er op school beschikbaar is en leerlin-

computers, computerleslokalen werden ingericht

gen en leraren maken er graag gebruik van.

en er is digitaal lesmateriaal ontwikkeld. Er is een website opgericht waarop het lesmateriaal wordt gedeeld. www.educando.edu.bo

3.5 Doelen op het gebied van kwaliteit van onderwijs in 2015 • Toename aantal scholen dat werkt volgens het STER-schoolmodel, eind 2016 zijn het er 250. ‘Ik domineerde de lessen en had een slechte relatie met mijn leerlingen. Ik was me niet bewust van problemen thuis van kinderen en welke effecten die hebben op leerprestaties. Ik strafte kinderen als ze niet onthielden wat ik ze had geleerd. Na het uitwisselingsprogramma is alles anders. Ik gebruik diverse leermiddelen om kinderen te betrekken bij de les. Ik heb een band opgebouwd met de kinderen en ik wissel ervaringen uit met

14

collega’s. Ik ben blij dat ik de kinderen nu echt iets kan leren en dat ze er ook plezier in hebben.” Bernadate Wekesa, lerares uit Kenia

• Bestaande en nieuwe producten, programma’s en diensten op het terrein van onderwijskwa-

• Kwaliteit van onderwijs is verbeterd in Malawi op 23 scholen aan de hand van de 5 dimensies van het STER-schoolmodel. • Kwaliteit van onderwijs is verbeterd op 39

liteit zijn gekoppeld aan het STER-schoolmo-

scholen en 3 PABO’s in Ghana door middel van

del en de sterpunten (de vijf dimensies van

het trainen van 75 docenten in actief lesgeven.

onderwijskwaliteit). De resultaten worden op eenduidige manier gemeten met Akvo FLOW. • Een verbeterde overdracht van kennis en

• In juni 2015 wordt het Connect4Change programma in Bolivia, Peru, Zambia en Oeganda afgerond. Voor die tijd moeten de

ervaring van BEQUIP-getrainde leraren op hun

resultaten en voortgang van ingezette activi-

collega’s op PABO’s en basisscholen.

teiten lokaal worden geconsolideerd.

• Een nieuw auditinstrument is ontwikkeld en

• In Kenia is een programma gestart waarin de

getest op de PABO’s in Ethiopië, voor het

leraren van 3 lerarenopleidingen en 15 scholen

meten van de kwaliteit van het opleidings-

getraind worden in activerende didactiek.

instituut.

In 2015 wordt de beginsituatie gemeten en

• Nieuwe BEQUIP programma’s zijn gestart in

worden vervolgens 2 trainingen gegeven.

KenIa en Congo.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

ONDERWIJS EN WERK ‘Je hebt veel verschillende vaardigheden nodig om groenten te kweken. Met de training van Learn4Work kan ik meer geld verdienen met mijn land. De laatste maanden heb ik al veel geleerd over verschillende soorten groenten zoals kool, tomaten, ui en het groeit erg goed!”

15

4

Voorbeelden adviesopdrachten Op het gebied van skills zijn er in 2014 adviesStudenten in Afrika worden vaak opgeleid in

4.1 Learn4Work programma

opdrachten uitgevoerd in Zuid-Afrika, Tajikistan

vakken waar nauwelijks vraag naar is. Hierdoor

en Bangladesh.

vinden jongeren geen werk. Edukans steunt

Learn4Work zet zich in voor goed beroepsonder-

In Bangladesh coördineert en adviseert Edukans

projecten waarin jongeren marktgerichte beroeps-

wijs voor jongeren in Afrika, door beroepsonder-

een programma gericht op het bestrijden van

vaardigheden leren en ondernemerschap wordt

wijs te stimuleren dat aansluit bij de vraag uit de

kinderarbeid, In Zuid-Afrika adviseert en begeleidt

gestimuleerd. Zo is Edukans coördinator van het

arbeidsmarkt. Learn4Work begeleidt organisaties

Edukans drie partners hoe trainingen van docenten

Learn4Work programma. Daarnaast steunt Edu-

in Afrika om vraaggericht te werken binnen de

direct aan de marktvraag te koppelen.

kans partners in het buitenland die werken aan de

sectoren landbouw, ICT, toerisme en automotive

aansluiting van het onderwijs op de arbeidsmarkt.

en om ondernemerschap te stimuleren. Zodat jongeren na hun opleiding een baan kunnen vinden of een bedrijf kunnen starten. Jongeren worden getraind met het programma skills. Daarnaast ondersteunt Learn4Work internationa-

16

i

le samenwerking tussen Nederlandse en Afrikaanse scholen, waarbij docent en leerlingen van beide kanten profiteren. Learn4Work heeft projecten in Ethiopië, Kenia, Ghana, Oeganda en Rwanda. Zie kader.

537

DOCENTEN GETRAIND

1128 JONGEREN GETRAIND 471

JONGEREN HEBBEN EEN BAAN GEVONDEN

19 PERSONEN UIT HET BEDRIJFSLEVEN ZIJN BETROKKEN 11

NIEUWE TRAININGEN ONTWIKKELD

30

30 NEDERLANDSE STUDENTEN BEZOCHTEN DE PROJECTEN VAN LEARN4WORK

Resultaten Learn4Work

Wat ging minder goed?

• In alle vijf landen waar Learn4Work opereert

Het organiseren van internationale kennisbijeen-

zijn nationale coördinatoren gestationeerd om

komsten voor de partners liep vertraging op. Er is

projecten te begeleiden.

besloten om nu twee internationale bijeenkomsten

• In mei 2014 is er een internationale partner-

te organiseren in 2015. De eerste vindt plaats in

bijeenkomst georganiseerd in Kenia. Uit de

Ethiopië in de vorm van een workshop met als doel

evaluatie blijkt dat partners zich gesteund

om ervaringen met het verbinden van beroepson-

voelen door Learn4Work en dat ze een oplos-

derwijs aan de vraag van de arbeidsmarkt nader

sing hebben gevonden voor hun meest urgente

uit te werken en te documenteren.

problemen. • Learn4Work heeft ook als doel gesteld kinder-

17

Invloed van buitenaf

arbeid te verminderen met behulp van beroeps-

Zowel in Kenia als in Ghana hebben machtswisse-

onderwijs. Er zijn nieuwe projecten gestart in

lingen plaatsgevonden waardoor het ambtelijke

Ghana en voorbereid in India en Nicaragua.

apparaat soms maanden stil lag. Partners hebben

• Learn4Work slaat haar vleugels uit naar ande-

hier last van. Voor één partner betekende dit het

re regio’s. Er is expertise gedeeld in Zuid-Afrika

stopzetten van support van de overheid waardoor

en Bangladesh. Er is onderzoek gestart en

het Learn4Work project helaas gedwongen was

een opzetprogramma geformuleerd voor een

voortijdig te eindigen.

Learn4Work programma in Peru en Bolivia.

In Nederland hebben scholen te maken met strak-

• Er is een flinke slag geslagen met het analyse-

kere wetgeving, zoals het verkorten van MBO-op-

ren van de projecten en formuleren van good

leidingen van vier naar drie jaar en bezuinigingen.

practices die in 2015 op www.learn4work.nl

Hierdoor zijn zij minder flexibel om deel te nemen

worden gedeeld. Op deze manier is het moge-

aan Learn4Work projecten.

lijk voor Learn4Work om kennis te verankeren en een veel groter bereik te realiseren.

4.2 Andere resultaten op het gebied van onderwijs en werk • In samenwerking met Edukans startte het Don ‘Met de vaardigheden en het diploma van Nairobits kan ik uitzien naar een goede baan zodat ik mijn moeder en andere familie kan helpen om hun leven te verbeteren. Ik dank Nairobits omdat ze kansen creëren voor jongeren die een passie hebben om hun leven vorm te geven maar zelf niet de middelen hebben om dit te realiseren.’ Student Nairobits

18

• In Peru liep een project waarbij leerlingen van

Bosco Youth Training Institute een pilot op met

middelbare scholen praktijkervaring opdoen

een leerwerkbedrijf in Malawi, in samenwer-

met werken en bedrijfsmatig denken. De leer-

king met MBO Utrecht. Op dit moment is er

lingen maakten keramiek, textiel decoraties,

een restaurant ‘Savio Bites’ in het zakencen-

eenvoudige sieraden en etenswaar. Ook kregen

trum van Lilongwe waar de leerlingen van Don

ze training in ondernemen en leerden ze hun

Bosco horecaervaring opdoen. De inrichting is

producten daadwerkelijk te verkopen.

gedaan door studenten van andere opleidingen van Don Bosco.

• In Peru werkt Edukans samen met de opleiding Inca Educa, waar jaarlijks 1.000 jongeren doorstromen naar goede banen of eigen bedrijfjes. Er is een goede interactie met de overheid en het bedrijfsleven, om te voorzien in stageplaatsen, banen voor starters en leerwerkbedrijf in de vorm van een bakkerij. De afgestudeerden vinden allen binnen een half jaar een goede baan of starten een bedrijf. Tienermoeders kunnen hun kind naar een goede educatieve crèche en kinderopvang brengen. • In Kenia zijn 340 jongeren op het basisniveau getraind in computerprogramma’s door partner Nairobits. De trainingen leiden op voor ontwerp, fotobewerking en andere toepassingen waarmee jongeren hun eigen inkomsten kunnen gaan verwerven. Elk half jaar studeerden er 50 jongeren af. 34 bedrijven gaven feedback en boden stageplaatsen aan.

‘Ik volgde een intensieve training om een

Wat ging minder goed?

bedrijf op te zetten in kippen. Ik kreeg een

Learn4Work en Edukans organiseerden een reis

startkapitaal en spaarde eigen geld om 9

met professionals uit het agrarisch onderwijs naar

kippen te kopen, voer en een hok. De eieren

Ethiopië en Noord-Oeganda. De werving leverde

verkoop ik en zo kan ik uitbreiden. Ik word

weinig aanmeldingen op, daardoor is de reis naar

nog steeds gecoacht. Ik geloof dat ik op deze

Ethiopië afgeblazen en had de reis naar Noord-Oe-

manier een mooi bedrijf kan opzetten.’

ganda slechts twee externe deelnemers. In 2015

Tadila, Ethiopië

wordt de samenwerking gezocht met het AOC’s (Agrarisch Opleidingscentrum) om meer mensen te werven. Doelen voor 2015: • Vergroten van kansen op de arbeidsmarkt en

19

ondernemerschapsvaardigheden van 80 studenten in Malawi door middel van de leerwerkbedrijven van Don Bosco. • De opleiding Inca Educa in Peru komt in 2015 tot een financieel volledig zelfstandig en daarmee verduurzaamde opleiding. • In Kenia worden in het Maasai-gebied twee proefbedrijven opgezet waarin leerlingen vaktrainingen krijgen om een eigen bedrijf te runnen. • 5 docenten uit het Nederlandse agrarische beroepsonderwijs gaan naar Ethiopië om daar met 4 lokale partners de kwaliteit van de agrarische opleidingen te verbeteren.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

‘Ik had een heel pakket aan mythes, misvattingen en overtuigingen, die ik beschouwde als waarheden. Maar het programma ‘The World Starts With Me’ heeft mijn ogen doen openen en mij op de juiste weg gezet zodat ik jongens en meisjes kan leren om op een gezonde en prettige manier met seksualiteit om te gaan.’ Jezzard Tchaiso (20), onderwijsstudent Malawi

ONDERWIJS, GEZONDHEID EN WELZIJN.

5

i Onderwijs speelt een belangrijke rol in de bevordering van de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van jongeren. Edukans wil het thema lifeskills zoveel mogelijk onderdeel maken van het

‘Ik ben blij dat we op steeds meer scholen

onderwijs. Lifeskills zijn sociale vaardigheden die kinderen helpen voor zichzelf op te komen en verder

kunnen starten met seksuele vorming. Daar-

te komen in het leven. Seksuele vorming maakt daar onderdeel van uit.

in speelt de STER-school benadering een belangrijke rol. Bij seksuele vorming gaat het niet alleen om het ontwikkelen van een lesprogramma, maar ook om training van

Edukans draagt daaraan bij met programma’s als

21

Educaids en The World Starts With Me. Het doel

Resultaten

leraren, betrokkenheid van het management,

is om jongeren correcte en volledige informatie te

• In Ghana is het afgelopen jaar gewerkt aan

de schoolbesturen en de ouderraad. Het is

geven, zodat zij zelf beslissingen nemen die leiden

de ontwikkeling van het nieuwe lesprogram-

ook goed om te zien dat de lokale overheid

tot een gezond seksueel leven en die bijdragen

ma seksuele vorming voor de basisschool My

steeds meer geïnteresseerd is in onze pro-

tot hun fysiek, psychisch en sociaaleconomisch

World My Life. 9 docenten, 9 leerlingen en

gramma’s en deze ondersteunt.’

welzijn. Vaak nemen ze daarin hun omgeving

4 mensen van de lokale overheid gaven hun

– ouders, broers, zussen – mee. Ook komt be-

input en feedback op het programma. Er waren

wustwording aan bod over gender vraagstukken:

al wel lessen op dit gebied maar dit was nog

meisjes die hun school niet mogen afmaken zodra

te weinig aangepast aan de leeftijd en lokale

ze menstrueren omdat ze uitgehuwelijkt worden.

context van Noord Ghana. Op 9 STER-scholen (zie ook paragraaf 3.1) in Ghana zijn de lessen

The World Starts With Me en Educaids programma’s vonden plaats in Ghana en Malawi. In Ethio-

gestart voor in totaal 450 leerlingen. • In Malawi is het digitale lesprogramma The

pië werden Educaids programma’s voortgezet die

World Starts With Me geïntroduceerd op 5

al eerder gestart waren. Lifeskills zijn verweven in

PABO’s. 10 tutoren en 10 studenten zijn

veel onderwijsprojecten in bijna alle landen waar

getraind om de lessen te faciliteren voor 202

Edukans opereert en ook in de scholenprogram-

studenten van 5 PABO’s. Aanleiding was de

ma’s, waar docenten en leerlingen uit Nederland

stijging in het aantal HIV-infecties onder jonge-

kennis en ervaringen delen met docenten en leer-

ren én docenten.

lingen in ontwikkelingslanden.

Herman Kruijer, medewerker Edukans met Moffat Njati en Robert Mponela van partner EEDF.

Wat ging minder goed? • Bij de invoering van het programma The World Starts With Me op een van de lerarenopleidingen in Malawi liep Edukans tegen een aantal dingen aan. Zo was er regelmatig stroomuitval, waardoor de computers voor het lesprogramma niet beschikbaar waren. We hebben dit opgelost door het lesmateriaal te printen. Ook bleek dat op een aantal scholen nog onvoldoende aandacht gegeven is aan het schoolmanagement bij de start van het lesprogramma. Dit is een cruciale voorwaarde voor succes, en inmiddels besteden we hier nog meer aandacht aan.

22

• Door het vertrek van de programmacoördi50 jongeren doorstromen naar goede banen

nator voor het programma The World Starts

gedaan om scholen te koppelen aan gezond-

waaronder verpleegkundigen en ander zieken-

With Me programma op PABO’s in Malawi,

heidsklinieken in de buurt, zodat leerlingen

huispersoneel. Bij bezoeken aan een aantal

is er ruim 3 maanden vertraging opgelopen in

makkelijk doorverwezen kunnen worden.

ziekenhuizen en gezondheidsposten bleken

de implementatie van het programma. Onze

In India is een campagne gestart tegen kind-

zowel lokale artsen , verpleegkundigen en de

lokale partner is op zoek gegaan naar een

huwelijken, die leiden tot vroegtijdige school-

lokale bevolking zeer positief over de kwaliteit

nieuwe coördinator die vervolgens goed is

verlating van met name meisjes. Trainers uit de

van de inbreng.

ingewerkt door Edukans en samenwerkings-

• In Ghana en Malawi is voorbereidend werk

•

dorpen waar dit plaatsvindt zijn opgeleid om

• Door de aanleg van watertanks voor schoon

partner RutgersWPF in de thema’s reproduc-

de nadelen van uithuwelijking van kinderen be-

drinkwater op de Entesekara school in Kenia

tieve gezondheid en seksuele vorming. De

spreekbaar te maken met schoolmanagement,

verbeterde de hygiëne. Een klein onderzoek in

coördinator heeft ook dankzij Educaids een

docenten, leerlingen en ouders. De gezondheid

klas 5 en 6 wijst uit dat er minder kinderen ziek

train-the-trainer cursus gevolgd in Zuid-Afrika

en de toekomst van de aanstaande moeders

zijn en om die reden school missen. Een afname

en heeft daardoor ook expertise opgebouwd in

staat hierbij centraal.

van 28 in het eerste trimester naar 15 ziekmel-

het faciliteren van trainingen en programma’s

dingen in het 3e trimester van 2014.

rond seksuele vorming.

• In Congo werkte Edukans samen met partner Bambale , een beroepsopleiding waar jaarlijks

Doelen voor 2015 • In Malawi is het aantal kindhuwelijken in Mangochi en Mzimba South verminderd door seksuele vorming van 3.000 kinderen in 18 STER-scholen, docenten te trainen in het geven van seksuele vorming en gelijkheid van jongens en meisjes aan de orde te stellen in de lessen en schoolomgeving. • De toegang tot gezondheidscentra voor kinderen en jongeren in Noord-Ghana is verbeterd door een verwijssysteem te creëren tussen STER-scholen en de gezondheidscentra. • In 2015 zijn er in India 2.400 trainers opgeleid

23

om kindhuwelijken bespreekbaar te maken, waarvan 1.200 ook de rol van jeugdleiders op zich nemen. Via 800 jeugd- en jongerenclubs worden 6.000 jongeren direct met voorlichting bereikt, en 25.000 leden van de gemeenschappen waarin zij wonen. Via massacommunicatie moeten in totaal 200.000 mensen worden bereikt. 20 partnerorganisaties voeren lobby bij overheden om deze activiteiten politieke kracht bij te zetten. • Programma’s in Ghana, Ethiopië en Malawi breiden verder uit, waarbij we specifiek aandacht willen geven aan specifieke doelgroepen zoals jongeren in het beroepsonderwijs en thema’s zoals het tegengaan van kindhuwelijken. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

‘We zijn heel blij met de spullen! Fijn dat er kinderen ver weg aan ons denken!’

6

ONDERWIJS IN DE OPBOUWFASE NA NOODSITUATIES

Het is voor kinderen die slachtoffer zijn geworden van een natuurramp, hongersnood of conflict heel belangrijk om snel weer naar school te kunnen. Op school vinden de kinderen steun aan elkaar en wordt er samen gewerkt aan de toekomst. School geeft houvast en is een belangrijke schakel om het land weer op te bouwen, nadat de eerste noodhulp gegeven is die voorziet in voedsel en een dak boven het hoofd. Edukans zet zich in voor wederopbouw van onderwijs in landen die in nood zijn. Daarnaast levert Edukans een bijdrage aan het voorkomen van conflicten door te investeren in goed onderwijs.

25

Resultaten

Doelen voor 2015:

• Edukans kwam eind 2013 / begin 2014 in actie

• In 2015 wordt nieuw beleid geformuleerd rond

voor de Filipijnen nadat de tyfoon Haiyan voor

noodhulp: wanneer en hoe komen we in actie?

een grote catastrofe zorgde. Met een fond-

• In Malawi is de noodtoestand uitgeroepen

senwervende actie haalde Edukans in 2014 €

wegens enorme overstromingen. Edukans wil

41.465 binnen voor de wederopbouw van het

in 2015 op twee STER-scholen het school-

onderwijs. In samenwerking met Finn Church

materiaal vervangen en lokalen weer bruikbaar

Aid werden in 2014 voor 25 scholen 50 tijdelij-

maken, een nieuw dak op een PABO plaatsen

ke en semi-permanente klaslokalen neergezet

en zorgen dat kinderen weer terug naar school

op het oostelijk deel van het eiland Samar.

komen door schoolmaaltijden aan te bieden.

• Ruim 10.000 schoenendozen van een speciale actie van Edukans Schoenmaatjes werden uitgedeeld aan kinderen in het getroffen gebied. • Met Finn Church Aid is een samenwerkingsNieuwe semi-permanente klaslokalen

overeenkomst gesloten voor een jaar om gezamenlijk op te trekken in noodsituaties.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

NEDERLANDSE SCHOLEN

‘Als u belooft de kinderen in Holland de groetjes te doen, dan beloof ik heel erg mijn best te doen op school. En nu ga ik snel naar huis om mama alles te laten zien. Daarna ga ik dansen, dansen, dansen!’ Duka (7) uit Ghana

7

7.1 Schoenmaatjes

AANTAL SCHOENENDOZEN

In 2014 bestond Edukans Schoenmaatjes 20-jaar!

AANTAL DEELNEMERS

In de afgelopen 20 jaar zijn 2,6 miljoen schoenen-

(SCHOLEN, KERKEN, BSO’S, SCOUTING EN BEDRIJVEN)

105.693 1.535

dozen gemaakt en verstuurd. AANTAL PARTICULIERE DEELNEMERS

1.847

Kinderen in Nederland vullen met Schoenmaatjes een versierde schoenendoos met schoolspullen,

AANTAL BETROKKEN VRIJWILLIGERS VOOR

toiletartikelen en cadeaus voor een kind in een

KLAARMAKEN VERZENDING EN UITDELEN

800

ontwikkelingsland. Kinderen worden zich bewust van de situatie van hun leeftijdsgenootjes in

OPBRENGST

ontwikkelingslanden en leren wat geven en delen is.

27

BIJDRAGE UITDELEN SCHOENENDOZEN

De schoenendozen hebben grote impact op het leven van kinderen in ontwikkelingslanden. Wetenschappelijk onderzoek toont aan dat kinderen in ontwikkelingslanden die een

2013 2014 € 500.735

€ 571.865

€ 1.770.337

€ 1.925.726

GIFTEN IN NATURA

i

(WAARDE INHOUD SCHOENENDOZEN)

schoenendoos kregen meer gemotiveerd zijn om naar school te gaan. De schoenendozen gingen naar Albanië, Moldavië, Irak en Ghana.

Ook in Irak waren de kinderen heel blij met hun schoenendozen.

Resultaten

Wat ging minder goed?

• Het aantal ingeleverde schoenendozen is na

Jaarlijks ligt het piekmoment van Edukans

een daling in 2013 weer gestegen! Dit danken

Schoenmaatjes in de maanden november en

we voor een groot deel aan de standaard-

december. De capaciteit op de klantenservice was

schoenendozen voor de deelnemers. Ze wer-

onvoldoende om alle deelnemers die vragen per

den gemaakt door sponsor Heutink en gratis

email stellen direct te beantwoorden. Een aan-

bij de deelnemers bezorgd door DHL.

dachtspunt voor volgend jaar.

• De schoenendozen zijn onder andere uit-

28

gedeeld op de Edukans STER-scholen in het

Doelen voor 2015

noorden van Ghana. Op deze scholen rond

• 105.000 gevulde schoenendozen.

Tamale werkt Edukans aan de verbetering van

• Onderzoek naar mogelijkheden dat Neder-

de kwaliteit van onderwijs. Actie Schoenmaat-

landse kinderen een berichtje terug ontvangen

jes draagt eraan bij dat alle leerlingen school-

uit het land waar hun schoenendozen zijn

materialen krijgen. Ook verhoogt de uitdeling

uitgedeeld.

van de schoenendozen de leermotivatie van de kinderen op school. Ze komen vaker naar

• We delen meer schoenendozen uit op STER-scholen.

school en doen beter met de les mee. • In februari/maart 2014 hielden we een speciale schoenendoosactie in samenwerking met Scouting Nederland waaraan 37 scoutinggroepen meededen die 550 schoenendozen maakten. • Als start van de actie, organiseerde Edukans een Digibordconcert, voor het 2e achtereenvolgende jaar. Daarin traden Nick en Simon, ambassadeurs van Edukans, op en was HKH Prinses Laurentien onze speciale gast. Er keken 3.300 klassen naar het Digibordconcert!

Digibordconcert Zie dit filmpje.

7.2 Going Global Going Global is een programma voor scholieren

aan het thema wereldburgerschap door geld in te

van het voortgezet onderwijs. Een groep scholie-

zamelen voor beter onderwijs in ontwikkelings-

ren gaat namens hun school als verslaggevers op

landen. De reis ging dit jaar naar Kenia.

DEELNEMENDE SCHOLEN LEERLINGEN OP REIS

32 45 (+ 8 docenten)

reis naar een ontwikkelingsland. Terug in Nederland geven zij presentaties en maken zij hun school

Resultaten

enthousiast om in actie te komen voor dit land.

• De reis ging naar Kenia waar leerlingen hebben

Met het programma worden jongeren uit verschillende werelddelen met elkaar in contact gebracht

OPBRENGST

gewerkt met leerlingen uit Kenia aan life skills. • In de gebieden waar de reis naar toe ging is

zodat zij zich bewust worden van elkaars leef-

het gangbaar dat meisjes besneden worden

wereld. Nederlandse jongeren geven invulling

en daarna soms al met 10 jaar uitgehuwelijkt.

i



2014 2013 € 543.194

€ 445.705

De Keniaanse meisjes hoorden van hun Nederlandse leeftijdsgenootjes dat vrouwenbe-

29

snijdenis geen traditie is in Nederland en zelfs maar in enkele landen in de wereld. Een van de Nederlandse deelnemers van Going Global ‘Door Going Global heb ik geleerd dat het

ontving na de reis een brief van haar Keniaanse

belangrijkste wat je nodig hebt in je leven

buddy waarin staat dat haar vader besloten

is dat je om mensen geeft en dat mensen

heeft dat zij en haar zusje niet besneden wor-

om jou geven.’

den en hun school kunnen afmaken.

Florien Ritsma (15), leerling Baudartius College

• De actievoerders van Edukans Going Global haalden € 334.250 op voor onderwijs in Kenia. Nick & Simon gaven 10 juni een speciaal concert om hen te bedanken. • Er zijn nieuwe educatieve materialen ontwikkeld met kant en klare lessen rond het thema wereldburgerschap.

De reis ging naar Kenia waar leerlingen hebben gewerkt met leerlingen uit Kenia aan life skills Zie dit filmpje.

Wat ging er minder goed? Het doel was om 38 scholen te werven voor deelname, dat is niet gelukt. Er wordt naar andere manieren van werving gekeken en een plan bedacht om uniek te blijven met ons concept. ‘Door Going Global… Heb ik geleerd dat het Doelen voor 2015

leven hier zo enorm goed is, maar we dat niet

• Het Going Global programma wordt in een

beseffen. Dat we blij moeten zijn met alles

nieuw jasje gestoken. Er komen verschillende

wat we hebben. Ik waardeer mijn leven nu

varianten waar een school aan kan deelnemen.

echt enorm!’

• Het actieland wordt Ethiopië, waar twee reisgroepen naar toe gaan. Thema in het Noorden zijn life skills, reproductieve gezondheid en

30

meisjes naar school. In het Zuiden zijn thema’s life skills, kinderarbeid en opkomen voor je rechten.

Joerie Zijderveld

7.3 Scholen voor scholen Met het programma Scholen voor Scholen voeren

producten verkocht en er was een veiling. De

leerlingen van Nederlandse basisscholen actie

opbrengst ging naar het project ‘Naar school

voor een schoolproject in een ontwikkelingsland.

in een sloppenwijk’ in Ethiopië.

Het programma biedt inhoudelijke informatie over de projecten van Edukans. Leerlingen worden zich

€ 2.400 voor de Filipijnen

bewust van de situatie van hun leeftijdsgenootjes

In Sliedrecht hebben leerlingen van de

waarmee het programma invulling geeft aan het

Pr. W. Alexanderschool bijzondere pennen

thema wereldburgerschap. In 2014 kwam 227

verkocht. Met de opbrengst dragen de kinderen

scholen in actie!

een mooi steentje bij voor de wederopbouw van de scholen in het getroffen gebied op de Filipijnen.

Resultaten

31

€ 13.500 voor Kenia

Wat ging minder goed?

Het Emelwerda College in Emmeloord stuurde

De doelstelling voor de opbrengst uit Scholen

twee leerlingen mee met Going Global naar Kenia

voor Scholen van € 180.000,- is niet gehaald. Een

en besloot bij deze actie 12 basisscholen van hun

voorgenomen nieuwe actie is niet doorgegaan.

bestuur te betrekken. Eén van de leerlingen van

We hebben dit jaar een fondsenwervingsplan

het Emelwerda College bezocht een groot aantal

voor het basisonderwijs geschreven.

van die basisscholen om haar verhaal te doen. De basisscholen zamelden gezamenlijk twee keer zo

Doelen voor 2015:

veel in als verwacht.

• In 2015 wordt € 140.000,- opgehaald.

‘Ik had op het jeugdjournaal gezien dat er in Syrië oorlog is. Ik vond dat heel zielig voor die kinderen. Eerst dacht ik dat we een brief moesten sturen aan de leider van dat land. Maar mijn papa zei dat dat niet helpt. Toen heeft mijn papa me geholpen met een sponsorloop. En dat was best een goed idee, want we hebben €1.008,90 opgehaald!’ Wiebe (7) Florien Ritsma (15), leerling Baudartius College

• Meerdere projecten waar je actie voor kunt € 1.800 naar Ethiopië

voeren worden teruggebracht tot één project

Op 2 juli vierde basisschool Essesteijn uit Voorburg

van het jaar.

met ouders en leerlingen haar 20 jarig bestaan. Het schoolplein was ingericht als een grote zomermarkt waar iedere klas zijn eigen zelfgemaakte

• Basisscholen worden betrokken bij Edukans via Werelddocent en Onderwijsexpeditie.

OPBRENGST

2014 2013 € 124.473

€ 123.939

7.4 Onderwijs Expeditie Met het programma Onderwijsexpeditie trekken

AANTAL DEELNEMENDE NEDERLANDSE HOGESCHOLEN

27

Nederlandse en Afrikaanse PABO-studenten twee weken samen op. Ze staan voor de klas,

AANTAL NEDERLANDSE ONDERWIJSSTUDENTEN

124

observeren elkaar en bedenken nieuwe lessen. Samenwerken zij aan ideeën voor verbetering van

AANTAL DEELNEMENDE ONDERWIJSSTUDENTEN

het onderwijs. De Onderwijsexpeditie levert op

IN ONTWIKKELINGSLANDEN

103

deze manier een belangrijke bijdrage aan de competenties en persoonlijke ontwikkeling van toekomstige leerkrachten. Tijdens de reis bezoeken de groepen één of meerdere onderwijsprojecten van Edukans. In Nederland organiseren

32

de deelnemers fondsenwervende acties om geld in

OPBRENGST

2014 2013 € 312.365

€ 339.933

te zamelen voor deze projecten. In 2014 vonden er vier reizen plaats naar Malawi, Oeganda, Kenia en Ethiopië.

i ‘Onderwijsexpeditie heeft me geholpen dingen in perspectief te zien. Het leerde me ook om les te geven met heel weinig lesmateriaal en dat maakt me creatief! Active learning is eenvoudig en leuk, ik ga de geleerde methodes ook in Nederland inzetten.’ Willemieke, PABO-student

Resultaten:

Doelen voor 2015

• De Onderwijsexpeditie was erg motiverend

• 120 deelnemende Nederlandse onderwijs-

voor de Oegandese studenten die deelnamen. 16 van de 22 studenten die deelnamen

• Elke deelnemer zamelt ten minste € 1.000 in

presteerden bovenmatig tijdens de praktijk-

voor projecten in de landen die bezocht worden

examens, dankzij de methodes die Nederland-

en € 1.425 voor reiskosten.

se studenten met hen deelden. • Nederlandse studenten werden zeer geïnspireerd door de methodiek active learning

33

studenten

• Deelnemers beoordelen Onderwijsexpeditie met gemiddeld een 8. • De connectie van Onderwijsexpeditie en

gezamenlijk met de Oegandese collega’s toe

andere Edukans programma’s wordt sterker.

te passen. Ook leerden ze creatief om te gaan

Zo komt er een pilot om Onderwijsexpeditie

met de lesstof als je weinig materialen tot je

en Werelddocent te combineren in Oeganda,

beschikking hebt.

en worden Onderwijsexpeditie en Werelddocent als internationalseringsprogramma’s

Wat ging minder goed? Studenten zamelden gemiddeld minder geld in dan in 2013. Nog wel boven het streefbedrag van € 1.000 p.p. Edukans zal dit in 2015 proberen te verhogen door kant-en-klare acties aan te bieden.

samengevoegd.

7.5 Werelddocent Met het programma Werelddocent reizen onderwijsprofessionals naar een ontwikkelingsland

NEDERLANDSE DOCENTEN

56

waar zij zich verdiepen in het onderwijs. Samen met lokale collega’s werken ze aan ideeën voor

SCHOOLLEIDER

6

verandering en verbetering van het onderwijs. Het programma levert een belangrijke bijdrage aan de

BEGELEIDERS

24

WERELDDOCENTEN XL

18

competenties en persoonlijke ontwikkeling van de leerkrachten in het ontwikkelingsland én in Nederland. De deelnemer werft fondsen voor projecten van Edukans in de landen waar ze naar toe reizen.

AANTAL DEELNEMENDE SCHOLEN

Werelddocent vond in 2014 plaats in Kenia, Ethio-

IN ONTWIKKELINGSLANDEN

46

pië, Malawi, Oeganda, Peru, India en Suriname.

34

AANTAL DOCENTEN IN

Werelddocent Schoolleiders is speciaal voor

ONTWIKKELINGSLANDEN > 200

managers uit het onderwijs zoals een directeur en ‘Het zijn vaak de kleine aanpassingen die een groot

conrector die kennis en ervaringen uitwisselen met

RAPPORTCIJFER NEDERLANDSE

effect hebben in de klas. Samen met mijn Oegan-

schoolleiders uit ontwikkelingslanden.

DOCENTEN

8,3

dese collega’s heb ik hier volop mee geëxperimenteerd, wat leuk was om te doen en vaak met een

Werelddocent XL is een variant waarbij docenten

geweldig resultaat. Als klein meisje wilde ik al juf

uit Nederland drie maanden samenwerken met

worden. Ik ben een hele ervaring rijker door de

collega’s in ontwikkelingslanden om zo ideeën en

Werelddocentreis, mijn droom is uitgekomen. Ik ga

visies uit te wisselen en de professionaliteit van

hier nog heel lang van genieten!’

lokale studenten en docenten te versterken. Ivonne Lipsch

OPBRENGST

2014 2013 € 270.185

€ 271.613

• Het Olympus College uit Arnhem ging een meerjarig contract aan met de Mchuchu school in Malawi met als basis uitwisseling aan de hand van het STER-schoolmodel. Dat betekent dat leraren, schoolmanagement én

Doelen 2015 • Opbrengsten Werelddocent bedragen € 301.250 • In Ethiopië en Oeganda komt een extra themareis: agrarisch onderwijs.

leerlingen samen op reis gaan en ervaringen en

• Onderwijsexpeditie en Werelddocent samen-

kennis uitwisselen met leraren, schoolmanage-

gevoegd als programma voor onderwijs-

ment en leerlingen in ontwikkelingslanden.

professionals: één nieuwe Engelse naam en

• In oktober werd er voor het eerst een

processen gesynchroniseerd.

Werelddocent Groen georganiseerd naar Oeganda voor docenten uit het agrarisch

35

Resultaten Werelddocent

onderwijs. Met een klein maar stevig

• Uit wetenschappelijk onderzoek van de Uni-

Nederlands team werden de docenten van 6

versiteit Utrecht, wijst uit dat het programma

Oegandese beroepsopleidingen getraind om

Werelddocent bijdraagt aan competentiegroei

hun onderwijs vooral praktischer te maken.

onder deelnemende docenten, het meest in relativeringsvermogen en stressbestendigheid.

Wat ging minder goed?

Docenten in Kenia geven aan hun competen-

• De reis naar Ghana ging niet door in verband

ties fors verbeterd te hebben als het gaat om: zelfreflectie, ict, verbinding maken met leerlingen en organisatorisch. • Er is structurele samenwerking afgesproken

met de dreiging van ebola. • Learn4Work en Werelddocent Groen organiseerden een reis met professionals uit het agrarisch onderwijs naar Ethiopië en

met 2 Nederlandse schoolbesturen om deelne-

Noord-Oeganda. De werving liep niet goed,

mers te werven voor Werelddocent.

daardoor is de reis naar Ethiopië afgeblazen en

• Volledige integratie van Werelddocent en

had de reis naar Noord-Oeganda slechts twee

Werelddocent Schoolleider heeft plaatsge-

externe deelnemers. In 2015 wordt de samen-

vonden in Ethiopie, Oeganda, Kenia, Malawi

werking gezocht met AOC’s (Agrarisch

en Ghana. In Suriname, Peru en India zijn ook

Opleidingscentra) om meer mensen te werven.

stappen gezet. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

WAAR GING HET GELD NAAR TOE?

Europa 1 project €18.000 Azië 22 projecten

36

€ 809.957 Afrika 110 projecten

Niet land-gebonden 3,7 % Latijns Amerika

€ 5.447.162

Europa

Niet land-gebonden

0,3 % Latijns Amerika

15 %

37 projecten

5 projecten € 288.227

€1.166.337 Azië 10,5 %

Bestedingen

Afrika

Algemeen:

102 projecten

€ 4.432.125

70,5 %

Edukans Partnership: 57 projecten

€ 2.605.404

Learn4Work:

16 projecten

€ 692.155

Totaa:l

175 projecten

€ 7.729.683

8

FONDSENWERVING ‘Op een school waar ik les gaf, kwam een vrijwilliger in de klas vertellen over een school in Ethiopië. Zijn bevlogenheid en manier van vertellen troffen mij. Zo maakte ik kennis met Edukans. Ik besloot Edukans op te nemen in mijn testament; ik heb namelijk zelf geen kinderen. Als decaan help ik leerlingen hier een goede vervolgopleiding te kiezen, met mijn testament help ik kansarme kinderen ver weg’. Frank Beuger, Hengelo

9

Om haar doelstellingen te bereiken kan Edukans gelukkig rekenen op de steun vanuit de samenleving. In 2014 waren er weer honderden scholen, bedrijven, stichtingen, fondsen, kerken, verenigingen en particulieren die in actie kwamen om onderwijs aan kansarme kinderen te verbeteren. Meer dan 100.000 kinderen en jongeren deden mee aan een van de acties van Edukans. Bent u ook één van de 94.000 mensen die ons afgelopen jaar heeft gesteund, dan willen wij u heel hartelijk bedanken voor uw steun en betrokkenheid! In 2014 was het resultaat van onze eigen fondsenwerving € 8.491.922, 54% van onze totale



REALISATIE 2014

BEGROTING 2014

REALISATIE 2013

SCHOLEN

€ 1.784.140

€ 1.792.400

€ 1.846.871

PARTICULIEREN EN KERKEN

€ 1.824.750

€ 1.862.000

€ 1.558.550

€ 759.761

€ 900.000

€ 689.024

BIJDRAGEN EDUKANS PARTNERSHIP

€ 1.806.879

€ 2.025.000

€ 2.260.755

GIFTEN IN NATURA

€ 1.974.362

€ 2.112.000

€ 1.861.173

NALATENSCHAPPEN

€ 166.878

€ 100.000

€ 364.277

NOTARIËLE SCHENKINGEN

€ 175.150

€ 165.000

€ 159.641

€ 8.491.922

€ 8.956.400

€ 8.740.291

inkomsten. Daarmee zijn de inkomsten uit eigen fondsenwerving 2,5% lager dan vorig jaar en 5,2%

38

lager dan was begroot. Hoewel het consumentenvertrouwen in 2014 langzaam toenam, bleef het vertrouwen in goede doelen laag. BEDRIJVEN, FONDSEN EN STICHTINGEN

De eigen fondsenwerving van Edukans bestaat

(ZAKELIJKE MARKT)

uit acties en activiteiten op verschillende ‘markten’: scholen, bedrijven, stichtingen en fondsen, particulieren en kerken en Edukans Partnership (particuliere initiatieven). Ook giften in natura (bijvoorbeeld de schoenendozen van Edukans Schoenmaatjes) zijn meegerekend in de eigen fondsenwerving. Op een aantal markten is Edukans gegroeid, op andere markten is de fondsenwerving afgenomen. Hieronder een overzicht van de ontwikkelingen per markt.

TOTAAL BATEN EIGEN FONDSENWERVING

9.1 Particulieren en kerken Om minder afhankelijk te zijn van subsidies, heeft

• In 2014 is een nieuw relatiebeheersysteem in

Edukans afgelopen jaren fors ingezet op groei

gebruik genomen waarmee betalingen volgens

van de particuliere fondsenwerving. Dit heeft zijn

de nieuwe Europese richtlijnen kunnen worden

vruchten afgeworpen: de particuliere fondsenwer-

verwerkt.

ving (excl. nalatenschappen) is met 16,4% gestegen. Hiermee haalden we echter niet de begrote

Wat ging minder goed?

groei van 18%.

• Het aantal mensen dat de Edukans machtiging beëindigt is fors toegenomen.

Resultaten • Er zijn bijna 7.000 nieuwe structurele dona-

39

• Vanwege het aantal opzeggingen van de machtiging die deur-aan-deur waren gewor-

teurs geworven. De meeste zijn geworven

ven, is Edukans halverwege het jaar gestopt

via deur-aan-deur werving (ruim 4.000) en

met de deur-aan-deur werving.

telemarketing (bijna 2.500) waarmee het totaal aantal steeg naar 22.439 structurele donateurs met een doorlopende machtiging van gemiddeld € 57,64 op jaarbasis. Zij zorgen

• De respons op de mailings met acceptgiro is gedaald. • De implementatie van het nieuwe relatiebeheersysteem verliep moeizaam.

samen voor 62,6% van de particuliere steun. • Edukans verstuurde in 2014 vijf mailings aan

Doelstellingen 2015

particulieren en kerken. Ongeveer twee der-

Door reductie van subsidie vanuit de overheid in

de van de mailings bevatten een acceptgiro,

2015 moet de eigen fondsenwerving toenemen

waarmee in 2014 ruim € 375.000 aan donaties

om de kern van ons werk te blijven continueren

is geworven.

voor onderwijs in ontwikkelingslanden. Ook het

• Edukans startte eind 2013 met een actie voor

behoud van donateurs wordt belangrijker. De

de wederopbouw van het onderwijs op de Fili-

doelstelling voor particuliere fondsenwerving 2015

pijnen. In totaal is er € 57.549 binnengekomen

is € 2.125.000,- dat is 5% hoger dan het geworven

waarvan in 2014 € 41.465 is opgehaald.

bedrag in 2014.

9.2 Bedrijven, stichtingen en fondsen

9.4 Richtlijnen, gedragscode en klachten

We zijn enorm dankbaar en trots op onze samen-

Wat ging minder goed

Het Nederlandse publiek stelt hoge eisen aan de

werking met bedrijven zoals BDO Nederland,

Procedures van onderwijsprogramma’s in ontwik-

integriteit, openheid en transparantie van ideële

Noordhoff uitgevers, Reed Elsevier,

kelingslanden zijn nog niet altijd goed afgestemd

organisaties. Daarom houdt Edukans zich aan de

Tony Chocolonely, Heutink en ASML.

op de communicatie met de zakelijke markt.

richtlijnen van diverse instanties zoals het CBF, Belastingdienst, VFI. Zie alle instanties waaraan

40

Resultaten

Doelen voor 2015

Edukans kwaliteitsnormen aan ontleend in para-

• De totale bijdrage van stichtingen, fondsen en

• Edukans zet in op nieuwe en bestaande strate-

graaf 11.3.

bedrijven in 2014 was € 760.040, een stijging

gische partnerschappen met bedrijven, fond-

van 10,3% aan inkomsten ten opzichte van

sen, stichtingen met als resultaat € 935.000.

Klachtenafhandeling

2013. Daarmee is onze ambitieuze doelstelling

Het STER-schoolprogramma staat centraal in

Regelmatig nemen mensen contact op met

van € 900.000 echter niet gehaald. In natura

de werving.

Edukans om aan te geven dat onze handelswijze

hebben bedrijven € 48.636 bijgedragen. • Naast de bestaande relaties heeft Edukans in 2014 weer mooie nieuwe partnerschappen gesloten met fondsen • Een grote kwaliteitsverbetering is tot stand gebracht door introductie van een nieuw relatiebeheersysteem in 2014, cruciaal voor

• Aanvraag voor financiering uit de Nationale Postcode Loterij is begin 2015 gehonoreerd. • Interne procedures rond onderwijsprojec-

afwijkt van wat hij/zij van Edukans verwacht. Soms wijzen zij ons op een fout of vergissing die wij hebben gemaakt. Al deze contacten worden

ten zijn gestructureerd en vastgelegd zodat

afgehandeld volgens de Edukans klachtenprocedu-

communicatie richting geldgevers makkelijker

re. Klachten worden meestal direct telefonisch of

wordt.

anders binnen vijf werkdagen schriftelijk afgehan-

• Het relatiebeheersysteem wordt verder

deld. In 2014 zijn er 338 klachten binnengekomen

marktgericht en klantgericht werken. Omdat

geïmplementeerd en geoptimaliseerd op

en afgehandeld.

dit systeem overal benaderbaar is, kan op

enkele deelprojecten.

In de helft van de gevallen kon de klacht eenvoudig

middellange termijn monitoring en rapportage

worden afgehandeld met een aanpassing in onze

op niveau van partnerorganisatie, project en

9.3 Scholen

administratie.

school rechtstreeks in het systeem ingevoerd

De resultaten uit fondsenwerving door

In juni is bij een groot aantal donateurs per

worden.

Nederlandse scholen zijn te lezen in Hoofdstuk 7:

ongeluk twee keer een donatie afgeschreven.

Nederlandse scholen.

Het teveel betaalde geld heeft Edukans binnen een week teruggestort, maar dit leverde natuurlijk reacties op.

Een derde van de contacten had betrekking op de deur-aan-deur werving van donateurs. Veel mensen besluiten aan de deur impulsief om Edukans structureel te gaan steunen en krijgen daar later spijt van.

9.5 Percentage kosten fondsenwerving Het kostenpercentage fondsenwerving van Edukans bedraagt 18,1 %, dat is iets lager ten opzichte van vorig jaar (18,4%). Er is in 2014 extra geïnvesteerd in particuliere fondsenwerving, met name in

41

deur-aan-deur werving. De extra investering heeft

‘Ieder kind moet toch goed onderwijs krijgen! Ik

zijn vruchten afgeworpen: de eigen fondsenwer-

sta niet dagelijks stil bij de luxe dat mijn twee kin-

ving is gegroeid. Tevens is er bezuinig door onder

deren op zo’n 200 meter van huis naar een goede

meer scherper in te kopen.

school gaan. Mijn reden om Edukans te steunen in hun werk is om dit ook voor anderen mogelijk te

Het kostenpercentage fondsenwerving is berekend conform de regels die het Centraal Bureau Fond-

maken.’ Paul Erkelend, Sassenheim

senwerving (CBF) hiervoor heeft opgesteld. Het CBF hanteert een maximum kostenpercentage fondsenwerving van 25 procent.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

‘Je geeft schoolspullen, maar ook een gevoel van eigenwaarde: Ik doe ertoe!’ Prinses Laurentien

10 MARKETING EN COMMUNICATIE

Met het voeren van campagne, het aantrekken van nieuwe ambassadeurs en leden van het comité van aanbeveling heeft Edukans er hard aan gewerkt om bekendheid en draakvlak te creëren voor het werk van Edukans.

Campagnes Corporate campagne

Resultaten

Edukans startte het jaar met de campagne ‘Geef

De middelen hadden een groot bereik

een kind een kans op school’. De boodschap in de

• Een televisiespot: gedurende een week op de

televisiespot , abri, advertentie en online is helder.

STER, Branddelizenders en ORN met een be-

Nelson Mandela, Moeder Teresa en Mahatma

reik van zo’n 3 miljoen kijkers..

Ghandi kregen een kans om naar school te gaan.

43

Kinderen in ontwikkelingslanden, zoals Elishama,

• Een advertentie in het Volkskrantmagazine en 5 advertenties in de Volkskrant.

Martha en Esi verdienen dezelfde kans. Nelson

• 850 abri’s in diverse regio’s.

Mandela overleed op 5 december 2013. Edukans

• 3.908.449 vertoningen op Google en op Face-

‘Ik vind het schrijnend dat er miljoenen

besloot om hem toch als één van de iconen in te

kinderen niet naar school kunnen of heel

zetten in de campagne. Eén van zijn beroemste

• 5.345 likes en shares op Facebook

matig les krijgen. Als ik geen presentator

uitspraken is: “Education is the most powerful

• Videoweergaven van de TV-spot 76.652

weapon which you can use to change the world”.

• 7.999 unieke bezoekers naar de actiepagina op

was geworden, zou ik zeker voor de klas gestaan hebben. Ik kijk ernaar uit om op een andere manier een bijdrage te gaan leveren aan het onderwijs, samen met Edukans!’ Sofie van Enk

Wij zetten zijn strijd om een betere wereld, juist via onderwijs, heel graag voort.

book zelfs 14.223.649

onze website

44

Campagne Schoenmaatjes

Nobelprijs voor onderwijshelden

Edukans organiseerde de actie Schoenmaatjes

De Nobelprijs voor de Vrede werd op 10 december

in 2014 voor de twintigste keer. Om dat te vieren

uitgereikt aan twee grote voorvechters voor

klommen onze ambassadeurs Nick & Simon 3

onderwijs: Malala Yousafzai en Kailash Satyarthi.

oktober het podium op voor een exclusief concert

Malala werd wereldberoemd vanwege haar strijd

voor alle scholen via livestream. Prinses Lauren-

voor onderwijs voor meisjes. Kailash Satyarthi is

tien – supporter van Edukans – was speciale gast

medeoprichter van de Global Campaign for Educa-

tijdens dit Digibordconcert. 3.300 klassen keken

tion waarvan Edukans in Nederland hoofdpartner

mee.

is. Edukans bracht samen met uitgeverij Kosmos

Voor kindermatinees in Nederlandse bioscopen

de jongereneditie van het boek Ik ben Malala uit.

draaide de Schoenmaatjes commercial. De cam-

Directeur Kees de Jong overhandigde het eerste

pagne onder particulieren werd 1.045.257 keer

exemplaar aan H.K.H. Prinses Laurentien (zie

vertoond via Google en 970.799 keer via Face-

filmpje). Om Malala’s inspirerende verhaal én het

book. Ambassadeur Bracha van Doesburgh gaf

belang van onderwijs breder onder de aandacht

het startsein van de actie voor particulieren die

te brengen ging Prinses Laurentien in gesprek met

bijna 2.000 extra schoenendozen opleverde.

groep 8 van de 2e Marnixschool over het recht van onderwijs, zie filmpje. Ze deed dit aan de hand van de lessen die Edukans bij de jeugdeditie maakte. Verder werd het boek naar 7.000 scholen toegestuurd, 260 scholen vroegen het additionele lesmateriaal op.

Bioscoopspot

Ambassadeurs en Comité van aanbeveling Nick en Simon

Comité van Aanbeveling:

€ 334.250 haalden de actievoerders van Edukans

In 2014 werd een Comité van Aanbeveling geïn-

Going Global op voor onderwijs in Kenia. Nick &

stalleerd. Arjan Lock, Doekle Terpstra, Farshad

Simon gaven 10 juni een speciaal concert om hen

Bashir, Loek Hermans, Mariëtte de Haan, Marije

te bedanken. Tijdens het concert werd de eindche-

Cornelissen, Marlies van Wijhe, Micha de Winter,

que overhandigd aan Nick en Simon. “Super trots

Noraly Beyer, Willem Lageweg, Wim en Hans

op de #goingglobal scholen!! € 334.250,- opge-

Anker.

haald voor @edukans!!”, twitterden Nick & Simon na afloop. Ambassadeurs

45

Overige resultaten communicatie

In 2014 heeft Edukans, naast Nick en Simon, nieuwe ambassadeurs en leden van het Comité van

• Edukans exposeerde de hele maand december op station Amersfoort Centraal. Treinreizigers

• Nick en Simons dubbelcd Herinneringen: Het

zagen in de expositie ‘Dankzij onderwijs’ hoe

Aanbeveling aangetrokken met als doel het werk

Beste van Nick & Simon kwam op 1 binnen in

onderwijs levens verandert.

van Edukans onder de aandacht te brengen.

de Album Top 100. Op elk hoesje en cd-boekje

Edukans ambassadeur Martine van Os opende

Ambassadeurs: Sofie van Enk, Bracha van Does-

staat het logo van Edukans vermeld!

de expositie: “Onderwijs maakt mensen niet

burg, Martine van Os. Prinses Laurentien komt

• In juli staat een dubbelnummer van de NCRV-

Edukans versterken als supporter van Edukans.

gids in het teken van Edukans. Met een inter-

begrip. En dat laatste hebben wij heel hard no-

view met Schoenmaatjes vrijwilliger Joke de

dig.” De foto’s werden kosteloos gemaakt door

Wit, een reportage van de reis van Edukans

Deep Thought Productions.

Going Global’er • Tosca in Kenia en een interview met Nick & Simon. Er kon ook flink gepuzzeld worden, de opbrengst ging naar Edukans. • Lees het interview met Nick & Simon op de website van de NCRV.

alleen wijzer, maar leidt ook tot wederzijds

Persmomenten

voor Werelddocent Groen tegen en is er maar

Onze persberichten resulteerden in aandacht

1 reis doorgegaan.

in het Jeugdjournaal, omroep Gelderland, RTL Boulevard, Shownieuws, Blauw Bloed (2x), ANP

Doelen voor 2015

(2x), AD, Brabants Dagblad, de Telegraaf, Metro,

• Er komt een doorlopende campagne, met

Shownieuws, Amersfoortse Courant, radio Soest

verschillende momenten in het jaar die we

en diverse lokale bladen en online media.

aangrijpen om het werk van Edukans onder de aandacht te brengen. • Het online actieplatform wordt vernieuwd,

Wat ging minder goed?

waarbij we een brede doelgroep betrekken zoals kinderen, bedrijven en scholen.

Online bereik • 288.854 bezoekers op de website www.edu-

46

• Edukans nam eind 2014 afscheid van de app van het donateursblad WIJS!. Het lukte niet om

kans.nl, een stijging van 12,77% ten opzichte

met de app een nieuwe lezersgroep te berei-

van 2013.

ken. Vanaf 2015 zal Edukans WIJS! aanbieden

• 211.736 unieke bezoekers van de website, een stijging van 16,79% ten opzichte van 2013. • 105.932 van de website bezoekers bezocht ons

daarvan heeft Edukans in het najaar de cam-

een stijging ten opzichte van de 3.217 een jaar eerder.

pagne Schoenmaatjes voor een breed publiek uitgerold. In 2015 start Edukans met een doorlopende corporate campagne die meerdere jaren zal worden georganiseerd. • De campagne ‘Geslaagd’ bracht Edukans in

• 3.524 volgers op Twitter op 31 december 2014,

beeld, maar maar er was weinig respons (een

stijging ten opzichte van de 3.008 vorig jaar

digitale kaart sturen naar een geslaagde met

• 4.218 donaties op ons online actieplatform, in totaal hebben zij 461.579 gedoneerd. • 695.731 e-mailings zijn er verstuurd naar donateurs en relaties van Edukans.

• Realiseren van 5% groei op het actieplatform.

september 2014 ging niet door, omdat we niet

63,84%.

• 6.230 fans op Facebook op 31 december 2014,

Twitter.

• De corporate campagne die beoogd was in tot het juiste concept konden komen. In plaats

84 structurele donateurs.

• 9.000 fans op Facebook, 4.500 volgers op

op de website.

op een tablet of smartphone, een stijging van • 430 online donaties, waarvan 346 eenmalig en

• Schoenmaatjes wordt uitgebreid naar België.

opbrengst naar een Edukans project). • Ondanks een online campagne, mailingen en advertenties vielen het aantal aanmeldingen

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

11 BELEID, STRATEGIE EN ORGANISATIEONTWIKKELING

Edukans werkt vanuit de doelen van Education for All (EFA). Deze zijn vastgesteld na de internationale onderwijsconferentie in 1990 in Jom Tien. De Millenniumdoelen (MOD) 2 en 3 van de Verenigde Naties, vastgesteld in 2000, sluiten hierbij aan.

11.1 Strategische doelen en resultaten Voor het jaar 2014 en verder zijn er door Edukans 4

Resultaten op het gebied van leren

strategische doelen opgesteld:

Op het gebied van kwaliteit van onderwijs zijn veel resultaten behaald in 2014, deze zijn voor-

48

1. Leren

al te lezen in het hoofdstuk 3. In dit hoofdstuk

2. Lokaliseren

benoemen we daarnaast nog enkele specifieke

3. Globaliseren

maatregelen en kritische prestatie indicatoren.

4. Modeleren • Edukans is met 5 lokale ICCO organisaties de Leren

samenwerking aangegaan om onderwijs als

Om succesvol deel te nemen aan een razendsnel

noodzakelijke randvoorwaarde mee te nemen

veranderende samenleving is continu leren een

in projecten op het gebied van economische

onmisbare vaardigheid. Vandaar richt Edukans

ontwikkeling, gezondheid en hiv/aids, water

meer focus op het verwerven van vaardigheden en

en sanitaire voorzieningen, voedselzekerheid

levenslang leren. Onze doelgroepen verbreden zich

en conflicttransformatie.

van kinderen en jongeren naar volwassenen. In het afgelopen decennium lag de nadruk op toegang tot onderwijs, waardoor veel meer kinderen naar

• 194 scholen in ontwikkelingslanden werken met het STER-schoolmodel. • Het aantal Nederlands scholen dat via

school gaan. Maar de kwaliteit is verslechterd.

scholenprogramma’s of fondsenwervende

Edukans adviseert, begeleidt en weet een impuls te

acties betrokken was bij het werk van

geven aan de kwaliteit van educatie.

Edukans was 1.088.

i

Lokaliseren

Globaliseren

seren van een beweging voor onderwijs en op het

• Iedereen die wat voor Edukans wil betekenen,

Edukans kiest ervoor om een internationale

voorkomen van uitsluiting. Ook zetten ze in op

kan een bijdrage leveren. Edukans brengt

maatschappelijke organisatie te worden met eigen

fondsenwerving in eigen land.

lokaal mensen in beweging. Zo faciliteren

kantoren en vertegenwoordiging in ontwikkelings-

en verbinden we particuliere initiatieven in

landen en in Europa. Dit doet Edukans door een

Daarnaast maakt Edukans deel uit van interna-

Nederland en in de partnerlanden. We werken

wereldwijd netwerk op te zetten van Edukansor-

tionale netwerken zoals de ICCO Coöperatie,

met veel vrijwilligers. Zo zijn er 3 vrijwilligers-

ganisaties. Deze organisaties vormen een spiegel

GCE, Educaids, Connect4Change en Learn4work.

groepen in verschillende regio’s in Nederland

van Edukans in Nederland: gericht op het mobili-

Edukans is daarin actief als onderwijsdeskundige.

opgestart om zich in te zetten voor Edukans. 1 groep heeft zich ontwikkeld tot een actieve groep met een eigen Facebook pagina: Edukans regioteam Groningen • Deelnemers van onze programma’s stimuleren

49

we om nieuwe opgedane ervaringen te delen in de eigen beroepspraktijk en mogelijk ook in te zetten voor fondsenwerving. Resultaten op het gebied van lokaliseren • Voor de projecten van Edukans Partnership, de nieuwe vlag waaronder particuliere initiatieven plaatsvinden, is fors ingezet op het zoeken van lokale netwerken, dus samenwerkingspartners in ontwikkelingslanden. Er is een businessplan vastgesteld dat de basis zal vormen voor het werk op dit terrein, de komende jaren • In de jaarlijkse LEC week, waar de verschillende LEC’s * hun resultaten en ervaringen delen, is veel input gegeven voor de aanpak van de eigen fondsenwerving. Gedurende het jaar zijn de LEC’s telefonisch of per mail ondersteund bij vragen over fondsenwerving.

7-STEPS Het 7-STEPS model begeleidt vakscholen in het

Naast onderwijs zal de ontwikkeling van basis-,

Modelleren

professionele en beroepsvaardigheden een

Samen met onze partners hebben we in de afge-

belangrijk issue zijn in deze samenwerking.

lopen jaren een schat aan ervaringen opgedaan. Het structureren, standaardiseren en vereenvou-

i

Resultaten op gebied van globaliseren

digen van onze ervaringen in modellen levert een

• Samen met de LEC’s heeft er een verkenning

heldere positionering en eenduidige werkwijze op.

plaatsgevonden om gezamenlijk een internati-

Dit is ook een randvoorwaarde om activiteiten

onale organisatie te worden.

op te schalen en te verspreiden en om efficiënt en

• Er heeft een verkenning plaatsgevonden om binnen Europa met andere landen samen te

STER-schoolmodel is een goed voorbeeld. Maar

werken.

ook het 7-steps model waarmee opleidingen

• Met Finn Church Aid uit Finland is een samen-

50

effectief resultaten te boeken en te meten. Het

aansluiting kunnen vinden bij de arbeidsmarkt (zie

werkingsovereenkomst afgesloten voor geza-

kader) en World Starts With Me, zie hoofdstuk 5.

menlijke aanvragen voor fondsen, uitwisseling

Binnen het model vinden andere best practices een

in de scholenprogramma’s en de levering van

goede inbedding, zoals het BEQUIP programma

adviesdiensten en trainingen van Edukans.

voor de methode Active Learning.

i

Resultaten op gebied van modelleren • Het STER-schoolmodel is de ruggengraat van het Edukansbeleid geworden en staat centraal in alle thema’s en projecten van Edukans. • Er is een start gemaakt met verzamelen van good practices voor elk van de vijf dimensies van het STER-schoolmodel, deze worden in 2015 online gepresenteerd.

duurzaam verbinden van hun instelling met de arbeidsmarkt. Edukans adviseert en begeleidt haar partners in dit proces.

11.2 Wat is behaald van de doelstellingen voor 2014? CORPORATE

Nieuw merk Edukans Partnership operationeel

Schoenmaatjes: plan van aanpak gereed hoe ontvangende V

en vermarkt Jaarlijkse nationale actieweek eind september waarin alle

X

programma’s participeren

Opzetten Schoenmaatjes in België

V

Er komt een analyse van de fondsenwerving in het

V

van onze concurrentie

ONDERWIJSPROGRAMMA’S

V

STER-scholen en STER-punten

51

scholen zich ontwikkelen tot STER-scholen

basisonderwijs en het marktaandeel ten opzichte

Bestaande pmc’s, producten, diensten zijn gekoppeld aan

Er vindt een pilot plaats op 20 scholen voor een nieuw wervings-

X

Er wordt een modelmatige Edukans-aanpak beroepsonderwijs

V

ontwikkeld en getest. De werkwijze van Learn4Work komt dichter

FONDSENWERVING

Er zijn twee pmc’s ontwikkeld, een voor sociaal ondernemende

Naast de ICCO Coöperatie wordt er samenwerking gezocht met

Er worden twee good practices ontwikkeld van Learn4Work

V

andere partijen voor institutionele fondsenwerving

Er is nieuwe financiering voor Learn4Work gerealiseerd

V

Het nieuwe relatiebeheer systeem wordt optimaal benut, marktdata

X

fondsenwerving (en niet het land dat ze bezoeken) X

scholen in Going Global

twee andere Europese landen en één land doet al mee

V

V

zijn toegankelijk en worden verwerkt in marketingplannen

SCHOLENPROGRAMMA’S

Actieve werving is voorbereid voor deelnemers Werelddocent in

V

bedrijven met en één zonder (handels)relatie met ontwikkelingslanden.

tegen Edukans aan te liggen

In minstens één ander Europees land participeren middelbare

X

concept op meerjarige schoolsupport met crowdfunding

Het STER-schoolmodel is leidend in de fondsenwerving

Going Global en Werelddocent worden zelf het doel van

X

V

Nieuw marketingplan particulieren is vastgesteld en in uitvoering

V

genomen Er is apart beleid voor nalatenschappen ontwikkeld

V

11.3 Samenwerking

52

ICCO alliantie

Connect4Change

Edukans is sinds 2006 lid van de ICCO alliantie en

Toegang tot goede informatie stimuleert ontwik-

Edukans doet haar werk niet alleen en werkt voor

coördineert het gezamenlijke onderwijsprogram-

keling. Daarom zet Connect4Change - een allian-

beter onderwijs samen met tal van andere organi-

ma van ICCO, Kerk in Actie, coPrisma, Zeister

tie van de organisaties Akvo, IICD, Cordaid, ICCO,

saties al dan niet in een samenwerkingsverband.

Zendingsgenootschap en Edukans. In de program-

Text to Change en Edukans – ict in voor onderwijs,

ma’s is aandacht voor toegang tot én kwaliteit

gezondheid en economische ontwikkeling. Edu-

Lokale Expertise Centra (LEC’s)

van onderwijs, specifiek voor meisjes, uitwisseling,

kans coördineert het onderwijsprogramma van de

In vijf landen waar Edukans werkt is een lokaal

capaciteitsopbouw en lobby. De ICCO alliantie

alliantie.

expertise centrum opgericht. In de landen Ethiopië,

ontvangt een subsidie van het ministerie van

Malawi, Kenia, Oeganda, India. Deze LEC’s bren-

Buitenlandse Zaken voor de periode 2011-2015.

Educaids

gen partnerorganisaties bij elkaar, verbinden kleine

Edukans krijgt daardoor € 3.922.349 gemiddeld

Educaids is een samenwerkingsverband van ICCO,

en grote projecten en versterken voor Edukans de

per jaar van de ICCO alliantie.

Kerk in Actie, coPrisma en Edukans. Edukans coör-

kwaliteit van onderwijs in hun land. Ze leveren een

Daarnaast zijn Edukans, coPrisma en Kerk in Actie

dineert het Programma.

grote bijdrage aan de capaciteitsversterking van

eigenaar van de ICCO Coöperatie. Daarbinnen

de partners en aan een goede lobby voor beter

zet Edukans zich in voor skills op drie terreinen:

GCE

onderwijs bij de (lokale) overheid. Een LEC organi-

Basisvaardigheden (lezen, schrijven, rekenen),

Edukans is samen met Oxfam Novib hoofdpartner

seert ook verbinding met onderwijs in Nederland.

sociaal-emotionele vaardigheden en beroepsvaar-

van de Global Campaign for Education – Neder-

digheden. Hiermee vindt het beroepsonderwijs

land. Zie ook paragraaf 11.4.

Edukans Partnership

meer aansluiting bij de arbeidsmarkt.

is het Edukans loket voor Nederlandse particuliere

Learn4Work

initiatieven in ontwikkelingssamenwerking op het

Om beroepsonderwijs in ontwikkelingslanden te

gebied van onderwijs. Edukans Partnership onder-

verbeteren is Edukans penvoerder en coördina-

steunt particuliere initiatieven met advies, delen

tor van Learn4Work (www.lean4work) zie ook

van het netwerk en een financiële bijdrage. Zie ook

paragraaf 4.1. Hierin werken ruim veertig ontwik-

paragraaf 3.3.

kelings- en onderwijsorganisaties samen.

Doelen voor 2015

11.4 Toetsing van kwaliteit en transparantie

• Gelet op de ambities voor internationalisering zoekt Edukans in snel tempo samenwerking

Edukans werkt voortdurend aan manieren om

9001:2008. Belangrijkste doelstellingen van het

met organisaties buiten Nederland – naast

de inzet van mensen en middelen te toetsen op

ISO gecertificeerde kwaliteitssysteem zijn:

ICCO en de LEC’s.

doelmatigheid. Continu leren en verbeteren van

• Continu en cyclisch leerproces dat door mede-

• Met Finn Church Aid wordt vanaf 2015 in-

53

kwaliteit, voortgang en doelmatigheid zijn veran-

werkers als zinvol wordt ervaren.

tensiever samengewerkt rondom noodhulp,

kerd in het strategisch plan, managementrappor-

• Klantgerichte werkwijze

rehabilitatie en het programmaWerelddocent;

tage en ISO kwaliteitshandboek. Jaarlijks wordt

• Transparante organisatie die helder communi-

vastgelegd in een samenwerkingsovereen-

per afdeling een directiebeoordeling opgesteld die

komst.

wordt besproken en vastgesteld in het manage-

ceert.

• In België vindt Schoenmaatjes plaats.

mentteam.

Partos 9001: De sectorspecifieke toepassing van

• Voor het realiseren van kwalitatief goed on-

De beoordelingen worden gebruikt als input voor

ISO 9001:2008

derwijs in ontwikkelingslanden zoekt Edukans

de jaarlijkse eindbeoordeling door de directie ge-

Als onderdeel van haar inzet op kwaliteit heeft

samenwerking met het Nederlandse onderwijs.

richt op verbetering van prestaties en doelmatig-

branchevereniging Partos een sectorspecifieke

heid van de hele organisatie. De uitkomsten van de

toepassing van de ISO 9001:2008 ontwikkeld. De

eindbeoordeling worden onder meer verwerkt in

sectorspecifieke toepassing van de ISO 9001 (‘de

de kwaliteitsdoelen van het strategisch plan. Nieu-

Partos 9001’), houdt rekening met de specifieke

we projecten voor fondsenwerving en program-

omstandigheden van ons werk en ons werkveld.

ma’s voor Nederlandse scholen worden volgens de

Het bestaat uit een vertaling van de norm op die

procedure projectmelding behandeld en goedge-

onderdelen waarvan wij vinden dat zij nadere

keurd door het managementteam.

duiding vereisen. In 2014 hebben wij voor het eerst deelgenomen aan deze sectorspecifieke ISO en is

ISO 9001:2008

ook de 3 jaars certificering hiervoor behaald

Sinds 2006 is Edukans ISO-gecertificeerd. ISO

Overige instanties met richtlijnen die Edukans

9001 is een internationaal erkende norm voor

handhaaft:

kwaliteitsmanagement. Met gepaste trots kunnen wij melden dat wij de driejaarlijkse hercertifice-

CBF

ring met glans hebben doorstaan. Ons manage-

Als houder van het CBF-certificaat houdt Edukans

mentsysteem voldoet aan alle eisen welke over-

zich aan de richtlijnen van het Centraal Bureau

eenkomen met de eisen van de norm van ISO

Fondsenwerving.

54

Belastingdienst. De ANBI-status (Algemeen Nut

via Geef SMS (4333) houdt Edukans zich aan de

Beogende Instelling) verplicht ons te voldoen aan

Gedragscode SMS Dienstverlening en de hiervoor

de eisen van de Belastingdienst.

geldende Reclamecode.

Vereniging van Fondsenwervende Instellingen

Direct Dialogue Donateurwervers Nederland

(VFI)

(DDDN)

Edukans is aangesloten bij de Vereniging voor

In 2014 heeft Edukans ook deur-aan-deur dona-

Fondsenwervende Instellingen (VFI) en hanteert

teurs geworven. Edukans heeft ervoor gekozen om

de gedragscode van deze brancheorganisatie.

alleen zaken te doen met organisaties die zijn aan-

Kernwoorden van deze code zijn respect, open-

gesloten bij de vereniging Direct Dialogue Dona-

heid, betrouwbaarheid en kwaliteit.

teurwervers Nederland (DDDN). Deze organisatie

Raad voor de Jaarverslaggeving. Onze jaarre-

hanteert een duidelijke gedragscode die Edukans

kening wordt opgesteld conform Richtlijn (650)

volgt.

Verslaggeving voor Fondsenwervende Instellingen van de Raad voor de Jaarverslaggeving.

Toetsen resultaten en werkwijze projecten Om een zo goed mogelijk resultaat te behalen,

Instituut Fondsenwerving (IF)

toetst Edukans continu haar projecten. Dat is

Fondsenwervers van Edukans zijn aangesloten bij

extra belangrijk omdat de projecten gefinancierd

het Instituut Fondsenwerving (IF) en onderschrij-

worden met geld van particulieren, scholen, be-

ven daarmee ook de gedragscode van het IF. Het

drijven en de overheid. De toetsing gebeurt op drie

doel van de gedragscode voor fondsenwerving is

manieren.

het stimuleren van verantwoord gebruik van fondsenwerving. De basisprincipes van deze code zijn

1. Projecten van partnerorganisaties

integriteit van handelen, transparantie en professi-

Edukans waarborgt de kwaliteit van partner-

oneel bestuur en toezicht.

organisaties met de ‘procedure projectbeheer’.

OPTA

Deze toetst de efficiëntie en effectiviteit van de

Bij haar telemarketingactiviteiten houdt Edukans

bestedingen. Criteria zijn: het algemene beleid,

zich aan de wet- en regelgeving van de OPTA en

de voornemens in het strategisch beleidsplan en

het Bel-Me-Niet-Register. Bij de SMS donaties

technische, inhoudelijke en financiële criteria en de randvoorwaarden.

De output wordt gemeten door middel van rap-

3. Impact van ons werk

portages, interne evaluaties en veldbezoeken.

Edukans wil dat kinderen hun school afmaken.

Bij bedragen groter dan € 50.000 moet jaarlijks

Met goede resultaten. Uit onderzoek blijkt dat elk

een accountantsverklaring worden overlegd aan

extra jaar onderwijs zorgt voor 7 tot 15

Edukans. Is aan het eind van de looptijd van het

procent meer inkomen. Dat vrouwen die naar

programma of project aan de inhoudelijke en

school gingen minder kinderen krijgen. En dat zij

financiële rapportages voldaan, dan wordt het

hun eigen kinderen naar school sturen. Het me-

project afgesloten en verantwoord aan donateurs

ten van onderwijskwaliteit en het effect ervan is

en subsidiegevers.

complex. Daarom startten we in 2011 met onze STER-schoolaanpak. (Zie ook paragraaf 3.1.) Per

55

2. Edukans Assessment Tool

school brengen we in kaart wat de beginsituatie

Edukans kijkt met haar Edukans Assessment Tool

is en het schoolmanagement rapporteert over

(EAT) naar de professionaliteit van de partneror-

resultaten, en de vervolgstappen van de leerlingen

ganisaties. De EAT beoordeelt organisaties op drie

nadat ze van school gaan.

onderdelen: Management en Organisatie, Financiën en Projecten. De uitkomsten geven inzicht in

Akvo FLOW

de organisatie en reiken verbeterpunten aan als: Is

In 2014 is gestart met het onderzoek naar de

er een concrete jaarplanning? Hoe zijn de interne

mogelijkheden om gebruik te gaan maken van de

‘checks and balances’? Hoe verloopt de commu-

tool Akvo Flow, waarmee partners in het buiten-

nicatie tussen kantoor en het veld? In 2014 gingen

land heel eenvoudig en eenduidig met behulp van

er EAT-teams naar Malawi, Kenia en Bolivia. De

een app gegevens kunnen aanleveren waarmee

EAT tool is aangepast naar meer zelf assesment,

impact wordt gemeten. De gegevens zijn bijvoor-

dit riep gelijkwaardiger gesprekken op en werd

beeld aantallen leerlingen, schooluitval, effectieve

positief ervaren door de partners.

leerjaren, deelname eindexamen, slagingspercentage en eindexamenresultaten. Deze data worden centraal bij Edukans geanalyseerd worden en gevisualiseerd.

11.5 Beleidsbeïnvloeding Edukans is een van de hoofdpartners van de Global

ternationaal de Fund the Future-campagne.

Campaign for Education-NL, de Nederlandse tak

Hoewel al duidelijk was dat Nederland geen

van een wereldwijde beweging (GCE) die zich inzet

nieuwe toezeggingen zou doen, sloot GCE-NL

voor het realiseren van het recht op onderwijs voor

zich aan bij de campagne en stuurde een brief

iedereen. Hieronder activiteiten die zijn onderno-

naar de Kamerleden. Verder hielp GCE-NL met

men in 2014.

het voorbereiden van Kamervragen. In 2014

• GCE-NL is een intensievere samenwerking

droeg Nederland, mede-oprichter en jarenlang

aangegaan met andere organisaties als Wilde

een van de belangrijkste donoren van dit fonds,

Ganzen, World Servants, War Child Holland,

nog € 30 miljoen bij aan het GPE.

VSO Nederland en de NJR (UNESCO Jongerenvertegenwoordigers).

56

• GCE-NL zocht de samenwerking met organisaties op thema’s waarbinnen onderwijs een rol speelt: voedselveiligheid, economische ontwikkeling, Seksuele en Reproductieve Gezondheid en Rechten (SRGR) en de verbetering van de positie van vrouwen en meisjes. • Het wereldwijde campagnethema van GCE voor 2014 organiseerde een Facebookcampagne: hoe kunnen kinderen met een handicap wél naar school? • Op 25-26 juni hield het Global Partnership for Education (GPE), het belangrijkste onderwijsfonds, een bijeenkomst waarin donoren toezeggingen deden voor financiële bijdragen in de periode 2015-2018. In de aanloop naar deze belangrijke bijeenkomst voerde GCE-In-

Voorbereiding 2015 2015 wordt een cruciaal jaar: in 2015 zouden de Millenniumdoelen voor onderwijs en de Education for All doelen gerealiseerd moeten zijn. Tijdens het World Education Forum (WEF) in mei in Zuid-Korea wordt de balans opgemaakt van 15 jaar werken aan de EFA-doelen. GCE-NL wil middels een publiekscampagne de schijnwerper zetten op de belangrijke bijdrage die er vanuit Nederland is geleverd aan het realiseren van de Education for All-doelen.

11.6 MVO

57

11.7 Risico’s

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen

Het beleid is verder gebaseerd op belangrijke

De overheid heeft aangekondigd dat de moge-

(MVO) vormt bewust en onbewust een steeds

maatschappelijke en ethische issues, wet- en regel-

lijkheden voor nieuwe subsidies vanaf 2016 sterk

belangrijker onderdeel van het dagelijks handelen

geving en externe richtlijnen en principes op dit

zijn beperkt; er vinden grote bezuinigingen plaats

binnen Edukans. MVO is ondernemen met het

gebied.

en onderwijs is als speerpunt volledig verdwe-

oog op de toekomst, een leefbare toekomst. Wij

Vertrouwen is een van de drie kernwaarden van

nen Vanaf 2016 vervalt voor Edukans circa € 5,5

vertalen dat naar het leveren van programma’s

Edukans. Edukans is in haar handelen eerlijk, op-

miljoen subsidie uit het Medefinancieringsstel-

en onderwijsprojecten in Nederland en in ont-

recht, zorgvuldig en betrouwbaar. De kernwaarden

sel (MFS II) van het ministerie van Buitenlandse

wikkelingslanden, op een respectvolle, integere,

zijn verder uitgewerkt in een gedragscode. Ook

Zaken. Daarmee verdwijnt ruwweg een derde van

professionele en duurzame manier, zo mogelijk in

(inter)nationale wetgeving en richtlijnen besteden

alle inkomsten. Ook de subsidie voor Learn4Work

samenwerking met derden.

aandacht aan integer handelen in het bijzonder op

eindigt in 2017.

Met onze kernwaarden vertrouwen, hoop en

het gebied van anti-corruptie. Ook vindt Edukans

Daarnaast is Edukans afhankelijk van giften van

betrokkenheid als vertrekpunt hebben wij ons

het van groot belang dat wet- en regelgeving op

particulieren, scholen, kerken en bedrijven. Ook

beleidskader voor maatschappelijk verantwoord

het vlak van donateursbescherming nauwgezet

deze inkomstenbron is onzeker. De economische

ondernemen vormgegeven. Als basis voor het

wordt nageleefd en dat donateurs adequaat wor-

crisis, de kritische houding ten aanzien van ont-

MVO spectrum is gebruik gemaakt van het MVO-

den voorgelicht. Alle activiteiten zijn erop gericht

wikkelingssamenwerking en de concurrentie in de

wiel, waarin de beleidskaders zijn verdeeld in vier

om juiste en duidelijke informatie te verstrekken en

markt maakt dat het niet vanzelfsprekend is dat

beleidsterreinen:

om de privacygegevens van donateurs te bescher-

Edukans voldoende middelen blijft houden om zich

1. beleid en identiteit: MVO ambities en

men.

in dezelfde mate te blijven inzetten voor onderwijs

managementcommitment

en toekomstige ambities waar te kunnen maken.

2. internationale samenwerking

Milieu

3. maatschappelijke betrokkenheid:

Het kantoor van Edukans is gevestigd op loopaf-



stand van het NS station Amersfoort. Reizen met

activiteiten, klantwaarde, dialoog en

marktoriëntatie

openbaar vervoer is dus aantrekkelijk voor zowel

4. bedrijfsvoering: intern milieubeleid en

bezoekers als medewerkers. Bij inkoop van ma-



terialen kiest Edukans voor materialen die zo min

intern sociaal beleid

mogelijk belastend zijn voor het milieu.

11.8 Organisatieontwikkeling

11.9 Waar willen we naar toe?

Hoewel de afgelopen jaren al fors geïnvesteerd is

De belangrijkste ambities voor de komende jaren

in naamsbekendheid en fondsenwerving, kan de

zijn:

toename in eigen baten de teruggang in subsi-

• Edukans ambieert in 2030 de huldiging van de

die-inkomsten niet compenseren. Daarom is in

10.000e STER-school in de wereld. Lees meer

2014 besloten de koers van Edukans te wijzigen

over STER-scholen in paragraaf 3.1.

en Edukans om te vormen tot een internationale

58

• Edukans biedt met haar skills programma we-

werkorganisatie met twee speerpunten: onder-

reldwijd mensen concrete vaardigheden waar-

wijskwaliteit en skills development. Er wordt inge-

mee zij zichzelf en hun omgeving ontwikkelen

zet op het werven van internationale institutionele

en toegang vinden tot eerlijk werk en inkomen.

donoren. Daardoor ontstaan nieuwe functies en

Dit model omvat basis-, sociaalemotionele- en

wijzigen andere. De structuur van de organisatie

beroepsvaardigheden.

blijft in grote lijnen bestaan. Er zijn twee afde-

• Op meerdere niveaus verbindt Edukans be-

lingen: Onderwijsprogramma’s en Marketing &

langhebbenden rondom goed onderwijs voor

Communicatie. Het team Scholenprogramma’s

iedereen: lokaal, nationaal en internationaal.

wordt ondergebracht bij de afdeling Marketing & Communicatie.

• Binnen 15 jaar is Edukans als internationale maatschappelijke organisatie aanwezig in tenminste 30 landen – verspreid over de con-

De omvang van het personeelsbestand wordt

tinenten – met zelfstandige werkorganisaties,

teruggebracht van 45 fte naar 28, er verdwijnen

vertegenwoordigingen en partnerschappen.

dus 17 fte. De boventallige medewerkers worden

Deze hebben een sterke lokale achterban.

zo veel mogelijk ondersteund in het vinden van een andere baan. Met de medewerkers die moeten afvloeien worden individueel afspraken gemaakt over een afvloeiingsregeling.

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

BESTUUR EN ORGANISATIE

12

Edukans is opgericht in 2002 en is een internationale, gespecialiseerde ontwikkelingsorganisatie voor onderwijs aan kansarme kinderen en jongeren, gevestigd in Amersfoort.

Edukans kent twee hoofdafdelingen: Onderwijs-

Stichting Edukans en Kwintessens vormen een

programma’s en Marketing & Communicatie. De

fiscale eenheid en zijn gehuisvest in hetzelfde

afdeling Onderwijsprogramma’s is verantwoor-

pand op de 4e verdieping van de Berkenweg 11 in

delijk voor kwaliteitsverbetering van onderwijs in

Amersfoort.

ontwikkelingslanden door steun aan partneror-

Edukans volgt de arbeidsvoorwaarden van de

ganisaties en maakt de verbinding met het Ne-

Protestantse Kerk Nederland (PKN). Hierin vonden

derlandse onderwijsveld. De afdeling Marketing

in 2014 geen belangrijke wijzigingen plaats.

& Communicatie concentreert zich op het werven van inkomsten uit particuliere middelen en het

60

aangaan van samenwerkingsverbanden die kennis

RAAD VAN TOEZICHT

en geld opleveren voor onze projecten. De managers van beide afdelingen en hoofd bedrijfsvoering vormen samen met de directeur het management-

UNIENzv

team. UnieNzv

BEDRIJFSBUREAU

Edukans is samen met Kwintessens onderdeel van de stichting UnieNzv. In de maatschappelijke onderneming UnieNzv komen onderwijs en educatie

EDUKANS

KWINTESSENS

in Nederland en in ontwikkelingslanden samen. Kwintessens is gespecialiseerd in educatieve uitgaven voor Christelijk onderwijs. Stichting UnieNzv,

MARKETING & COMMUNICATIE

ONDERWIJSPROGRAMMA’S

12.1 Toezicht en bestuur Raad van Toezicht De Raad van Toezicht van Edukans bestaat uit

Geen van de leden van de Raad van Toezicht

der en de functiebeschrijving directeur vinden

zes personen die ook in de Raad van Toezicht van

heeft aangegeven (neven)functies te vervullen die

functioneringsgesprekken plaats met de directeur

UnieNzv zitten. De leden van de Raad van Toezicht

kunnen conflicteren met het lidmaatschap van

bestuurder en directeur. Ron Rijnbende heeft de

worden benoemd voor vijf jaar en zijn tweemaal

de Raad van Toezicht van Edukans. De Raad van

volgende nevenfuncties: lid Raad van Toezicht

herbenoembaar. In 2013 bestond de Raad van

Toezicht van Edukans heeft dezelfde samenstel-

Christelijk Sociaal Congres, lid netwerk christelijk

Toezicht uit de volgende leden:

ling als die van UnieNzv. De vergaderingen vinden

onderwijs, lid directieraad ICCO Coöperatie, lid

• de heer drs. J. Smit, voorzitter, deskundigheid:

altijd aansluitend plaats. De leden van de Raad

stuurgroep Kenniscentrum Religie en Ontwikke-

strategisch beleid en organisatieontwikkeling

van Toezicht ontvangen jaarlijks het (maximale)

ling, lid Adviesgroep Lectoraat levensbeschouwing

(benoemd in 2012, herbenoembaar in 2017)

belastingvrije bedrag voor vrijwilligerswerk,

Windesheim. Relevante nevenfuncties van Kees

€ 1.500 per persoon.

de Jong zijn: lid directieraad ICCO alliantie en lid

• mevrouw drs. J.D.C. Geel, deskundigheid: theo-

61

Aan de hand van het beoordelingskader bestuur-

logie en media (benoemd in 2007, herbenoembaar in 2017)

stuurgroep Connect4Change alliantie. Het salaris Bestuur en directie

van de bestuurder van Edukans is vastgesteld op

Het bestuur van Edukans is in handen van drs. Ron

basis van de Code Wijffels op schaal 16 BBRA en

wikkelingssamenwerking (benoemd in 2005,

Rijnbende. Ir. Kees de Jong is als directeur verant-

wordt voor 40 procent toegerekend aan Edukans.

herbenoemd in 2014)

woordelijk voor beleid en uitvoering. Bestuur en

• de heer dr. J. Hardeman, deskundigheid: ont-

• mevrouw drs. W. Hoek, deskundigheid: orga-

directie van UnieNzv worden gevormd door Ron

nisatieontwikkeling (benoemd in 2007, herbe-

Rijnbende (directeur bestuurder) en Kees de Jong

noembaar in 2017)

(adjunctdirecteur, directeur Edukans). Bestuur en

• de heer drs. A. Holster, lid Auditcommissie,

directie van Edukans en van UnieNzv worden be-

deskundigheid: onderwijs (benoemd in 2008,

noemd door de Raad van Toezicht. In de statuten,

herbenoembaar in 2018)

in de Reglementen van de Raad van Toezicht en in

• de heer R.W. van Tol RA, voorzitter Auditcom-

het Directiestatuut zijn de bevoegdheden van de

missie, deskundigheid: accountancy (benoemd

bestuurder en de verhouding tussen de bestuurder

in 2009, herbenoemd in 2014)

en de Raad van Toezicht vastgelegd.

12.2 Verantwoordingsverklaring

TOELICHTING SALARISKOSTEN DIRECTIE NAAM

R.J. Rijnbende

Kees de Jong

Edukans is houder van het CBF-keur, met daarin de Code voor Goed Bestuur van de Commissie

FUNCTIE

directeur bestuurder

directeur Edukans

Wijffels. In deze verantwoordingsverklaring geeft Edukans aan hoe invulling wordt gegeven aan de

UnieNzv

drie hoofdprincipes in het CBF-keur: 1. Onderscheid de functies toezicht houden,

DIENSTVERBAND Aard (looptijd) Uren Parttime percentage Periode

62

onbepaald

onbepaald

14,4

36

40

100

1/1-31/14

1/1-31/14

2. Optimaliseer de effectiviteit en efficiency van uw bestedingen. 3. Optimaliseer de omgang met belanghebbenden. ad 1. Toezicht houden, besturen en uitvoeren

SALARIS Bruto salaris

€ 34.076

€ 80.256

Vakantiegeld

€ 2.726

€ 6.420

Eindejaarsuitkering

€ 2.828

€ 6.661

€ 39.630

€ 93.338

SV latend (werkgevers deel)

€ 3.103

€ 8.866

Belastbare vergoedingen / bijtellingen

€ 1.679

€ 7.161

Pensioenlasten (werkgevers deel)

€ 5.133

€ 11.808

Totaal 2014

€ 49.546

€ 121.173

Totaal 2013

€ 51.629

€ 120.631

TOTAAL VFI JAARINKOMEN

besturen en uitvoeren.

In het document ‘Reglementen van de Raad van Toezicht’ zijn verschillende reglementen samengebracht over informatievoorziening, profiel en werving en selectie van leden voor de Raad van Toezicht en de auditcommissie. De Raad van Toezicht laat zich bijstaan door een auditcommissie die zich richt op de beoordeling van het financiële beheer en de kwaliteit van de controlling. De auditcommissie beoordeelt ook het werk van de accountant en rapporteert hierover aan de Raad van Toezicht tijdens de bespreking van de jaarrekening.

63

De Raad van Toezicht kwam in 2014 vijf keer bij

ad 2. Optimalisatie van de effectiviteit en efficien-

ad 3. Optimalisatie van de omgang met belang-

elkaar. De Raad van Toezicht bewaakt de con-

cy van de bestedingen

hebbenden

tinuïteit, houdt toezicht op de realisatie van de

Het bestuur stelt via het strategisch plan en de be-

Directe belanghebbenden van Edukans zijn:

strategische doelen, toetst de kwaliteit van het

groting de richtinggevende doelstellingen van Edu-

kinderen en partnerorganisaties in ontwikkelings-

beheer en adviseert het bestuur over relevante

kans vast. Het bestuur heeft normen vastgesteld

landen, donateurs, subsidiegevers en vrijwilligers.

maatschappelijke ontwikkelingen. De Raad van

voor de kosten die gemaakt mogen worden om de

Via diverse communicatiemiddelen is er commu-

Toezicht verstrekt goedkeuring aan het strategisch

doelstellingen te bereiken. Verdere processen en

nicatie met deze belanghebbenden. Richtlijnen en

plan (voor Edukans opgesteld door het MT Edu-

procedures, ook over monitoring en evaluatie van

procedures zijn vastgelegd in de ISO-procedure.

kans) en de begroting en aan de jaarrekening en

projecten, zijn omschreven in de ISO-procedure

Het contact met partnerorganisaties is naast de

het jaarverslag.

(zie ook 11.3). Als er een afwijking van de beste-

persoonlijke contacten ingevuld via partnercon-

ding van middelen ten opzichte van de begroting

sultaties. Zij zijn nauw betrokken bij toekomstige

In 2014 is door de Raad van Toezicht speciale aan-

is, wordt dit gerapporteerd aan de bestuurder,

beleidsontwikkeling. met name betrokken op

dacht besteed aan de toekomstige ontwikkelingen

behandeld in de auditcommissie en vermeld in de

programmaniveau.

in de ontwikkelingssamenwerking en aan de verta-

managementrapportage aan de Raad van Toe-

ling daarvan in de strategische visie van Edukans

zicht.

op lange termijn. Vooruitlopend op het einde van de financiering via MFS-2 heeft de Raad besluiten moeten nemen over de reorganisatie van Edukans. Bij de bespreking van het jaarverslag en de jaarrekening is een evaluatie en beoordeling gehouden van het gevoerde beleid en is de jaarlijkse risicoanalyse besproken. Vastgesteld is welke doelen en resultaten zijn gehaald en waar deze mogelijk afwijken. Het betreft een financiële en een inhoudelijke evaluatie. De resultaten van deze evaluatie zijn vertaald in de nieuwe versie van het strategisch plan 2015–2016.

12.3 Personeel en beleid De medewerkers van Edukans maken deel uit van één van de twee afdelingen Onderwijsprogramma’s en Marketing & Communicatie.

64

In 2014 is voor de hele organisatie het functione-

Interne communicatie

Dagelijks wordt door middel van intranet de

rings- en beoordelingsbeleid ingevoerd. Aan het

Interne communicatie wordt gezien als een

interne nieuwsvoorziening voor de medewerkers

beleid is (nog) geen beleid voor sanctie en belonen

belangrijk instrument om de doelstellingen van

bijgewerkt. Ook de leden van de Raad van Toezicht

gekoppeld.

de organisatie te realiseren. Werknemers worden

hebben daar toegang toe. Op het intranet staan

geregeld betrokken bij de implementatie van het

berichten van inhoudelijke en organisatorische

Op 31 december 2014 werkten er 47 medewerkers

beleid. Daarnaast is er tweewekelijks een lunchbij-

aard en over personele zaken.

bij Edukans: 16 mannen en 31 vrouwen. 14 mede-

eenkomst waar medewerkers hun werk presente-

werkers hebben een fulltime dienstverband en 31

ren of MT-leden besluiten toelichten.

hebben een dienstverband tussen 0,5 en 0,9 fte, 2 medewerkers hebben een dienstverband kleiner dan 0,5 fte. In 2014 kwamen 17 nieuwe medewerkers in dienst van Edukans en er vertrokken 11 medewerkers. In de meeste gevallen ging het om medewerkers die een korte periode in dienst waren voor een vervanging i.v.m. zwangerschap. Voor de ondersteunende diensten doet Edukans een beroep op de 11 medewerkers van UnieNzv. In totaal worden 46,3 fte aan Edukans toegerekend. Nieuwe medewerkers ontvangen een tijdelijk dienstverband. Het percentage ziekteverzuim is 3,4 procent over 2014.

12.4 Vrijwilligers 902 vrijwilligers zetten zich het afgelopen jaar in

Activiteiten

voor allerlei projecten van Edukans. Zonder hen

• Op 1 november kwamen er 180 vrijwilligers

zouden programma’s als Schoenmaatjes, Onder-

naar de vrijwilligersdag. Het gevarieerde pro-

wijsexpeditie en Werelddocent niet bestaan. En

gramma is aangeboden om de vrijwilligers te

zou Edukans meer geld kwijt zijn aan personeels-

bedanken, het wij-gevoel te versterken en de

kosten op kantoor.

deelnemers te informeren en toe te rusten met inhoudelijke informatie. Edukans kreeg van de

Vrijwilligers van Edukans

vrijwilligers ook veel feedback en input, bruikbaar voor onze activiteiten, ons beleid en de

SCHOENMAATJES

65

PRESENTATIES KANTOOR GOING GLOBAL EN RELATIEBEHEER

800 6 23 15

ONDERWIJSEXPEDITIE

35

WERELDDOCENT

23

TOTAAL

904

koers van de toekomst. Vrijwilligers én medewerkers van Edukans noemden het een zeer geslaagde topdag! • Er zijn 3 vrijwilligersgroepen in regio’s in Nederland opgestart om zich in te zetten voor Edukans. 1 groep heeft zich ontwikkeld tot een actieve groep met een eigen Facebookpagina: Edukans regioteam Groningen • Het aantal kantoorvrijwilligers is dit jaar weer gegroeid van 20 naar 23. De medewerkers van Edukans hebben het afgelopen jaar ook zes keer de mogelijkheid gehad om intekenen op een ‘vrijwilligers-spreekuur’ om zo mogelijke knelpunten te bespreken.

‘In 2006 ging ik als PABO-student mee op reis met Onderwijsexpeditie. Sindsdien ben ik gegrepen door het Edukans-virus en heb ik als vrijwilliger tal van activiteiten verricht. Ik help bij de voorbereiding van de reis van Onderwijsexpeditie, ik doe presentaties op basisscholen en ik heb schoenendozen uitgedeeld in Ghana. Ik sta achter het werk van Edukans. Privé zit ik ook niet stil met twee dochtertjes en een baan als docent op een internaat van Jeugdzorg. Maar zolang het in mijn leven past wil ik mijn steentje bijdragen! Monica Stoltenberg (39), vrijwilliger Edukans

12.5 Ondernemingsraad UnieNzv heeft een Ondernemingsraad (OR) van vijf gekozen leden. Twee van de OR-leden zijn werkzaam binnen de werkmaatschappij Edukans. De OR heeft in 2014 één adviesaanvraag en twee instemmingsaanvragen behandeld. Dit leidde tot de volgende resultaten: • Een nieuwe regeling voor het opnemen van verlofuren en het maximaal aantal mee te nemen uren. • De bestuurder gaat op advies van de OR nog niet over tot een nieuw voorgesteld belonings-

66

beleid. • De Nederlandse onderwijsprogramma’s worden ondergebracht in afdeling Marketing & Communicatie na een positief advies van de OR. • De OR heeft een personeelstevredenheidsonderzoek gehouden waaruit duidelijk werd

‘Omdat we vrijwilligers vertrouwen en verantwoordelijkheid geven, krijgen we dat ook terug. De tijd dat vrijwilligers alleen maar helpende handjes waren voor relatief eenvoudig werk is echt voorbij.” Directeur Kees de Jong

medewerkers over het algemeen tevreden zijn met Unienzv als werkgever. Werkdruk en het klimaat van de werkruimtes zijn punten van aandacht. • Er is in 2014 één keer overleg geweest tussen de OR en de Raad van Toezicht. Afgesproken is om in het vervolg twee keer per jaar te overleggen over strategische ontwikkelingen van de organisatie. Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

JAARREKENING 2014

13

Balans per 31 december 2014 (in euro’s)

31 DECEMBER 2014

31 DECEMBER 2013

ACTIVA Vaste activa Financiële vaste activa

1.000.000

1.000.000

Vlottende activa Debiteuren 36.637 16.426 Vorderingen en overlopende activa

7.223.513

7.250.854

Liquide middelen

0

0

Subtotaal vlottende activa

7.260.150

7.267.280

Totaal activa

8.260.150

8.267.280

PASSIVA Reserves Continuïteitsreserve 2.579.843 2.324.256 Bestemmingsreserve 1.600.000 1.600.000

4.179.843 3.924.256

Fondsen Bestemmingsfondsen

0 73.271

Voorzieningen

358.329 372.564

Langlopende schulden

0 250.000

Kortlopende schulden

3.721.978 3.647.189

Totaal passiva

8.260.150

67

8.267.280

Toelichting op de balans ACTIVA

Bestemmingsreserve

Vaste activa

In 2012 heeft Edukans een bestemmingsreserve duur-

Edukans en Kwintessens Uitgevers maken gezamenlijk

zaamheid programma-uitvoering ingesteld in verband

gebruik van de materiële voorzieningen van UnieNzv,

met verwachte terugloop van subsidies. Deze reserve

zoals kantoorruimte, bureaus, etc. Edukans heeft daar-

wordt gebruikt om continuïteit van projecten en

om geen eigen materiële activa.

programma’s bij verminderde subsidies te waarborgen of verantwoord over te dragen. Per einde boekjaar is deze reserve € 1.600.000.

Vlottende activa De vorderingen en overlopende activa bestaan voor-

Bestemmingsfondsen

namelijk uit een post nog te verrekenen bedragen met

Ontvangen giften met een specifieke bestemming

UnieNzv en Kwintessens Uitgevers ad. € 4.428.134.

worden verantwoord via een bestemmingsfonds.

Deze vordering is ontstaan omdat alle ontvangsten en betalingen van Edukans verlopen via de bankrekening

Voorzieningen

van UnieNzv. Daarnaast is er een vordering van

Hier staan de bedragen die opgenomen worden in

€ 1.040.456 ontstaan op Particuliere Initiatieven.

verband met de verplichtingen jubilea personeel en de

Edukans besteedde in 2014 meer aan projecten dan

deelneming in Kwintessens.

volgens de subsidiebeschikking van het ministerie van Buitenlandse Zaken nodig was. Daarom heeft Edukans

Langlopende schulden

een vordering opgenomen voor nog te ontvangen

De langlopende schulden waren aangegaan in verband

subsidie, een bedrag van € 1.557.695. De overige over-

met de oprichting van de ICCO Coöperatie. In 2015 zal

lopende activa betreffen voornamelijk vooruitbetaalde

nog een bedrag aan de coöperatie worden betaald. Dit

kosten voor de scholenprogramma’s van Edukans die in

bedrag is opgenomen onder de kortlopende schulden.

2015 zullen plaatsvinden. Kortlopende schulden PASSIVA

Kortlopende schulden betreffen voornamelijk aange-

Continuïteitsreserve

gane verplichtingen voor onderwijsprojecten ontwik-

Stichting Edukans houdt uit voorzichtigheid een

kelingssamenwerking, die in de komende jaren worden

continuïteitsreserve aan om voor een overzienbare tijd

betaald. In deze post zijn ook de bedragen verantwoord

tegenvallers in de opbrengsten en de kosten te kunnen

die Edukans onder zijn beheer heeft als penvoerder van

opvangen (kortetermijnrisico’s). Tegenvallers kunnen

de samenwerkingsverbanden Educaids en Learn4Work.

bijvoorbeeld het gevolg zijn van imagoschade, kortetermijneffecten van economische crises, het wegvallen van grote donorpartners, of seizoensinvloeden. Het VFI heeft voor de continuïteitsreserve een norm gesteld van maximaal 1,5 maal de jaarlijkse kosten van de werkorganisatie. Ultimo 2014 bedraagt de continuïteitsreserve 62% van deze kosten. Onder de kosten van de werkorganisatie wordt verstaan: kosten eigen personeel, huisvestingskosten, kantoor- en algemene kosten en de kosten voor fondsenwerving.

68

Staat van baten en lasten over 2014 (in euro’s) BATEN

REALISATIE 2014

BEGROTING 2014

REALISATIE 2013

Baten uit eigen fondsenwerving

8.491.922

8.956.400

8.740.290

Baten uit acties van derden

31.251

0

15.559

Subsidies van overheden en anderen

7.056.443

7.243.784

6.976.387

Interestbaten 140.949

125.000

170.512

Ontvangsten penvoerderschap

70.210

78.990

72.383

Overige baten

112.235

0

138.849

Som van de baten

15.903.010

16.404.174

16.113.980

REALISATIE 2014

BEGROTING 2014

REALISATIE 2013

LASTEN





Besteed aan doelstellingen Voorlichting 1.028.919 1.305.073

1.061.022

Ontwikkelingssamenwerking - Onderwijsprojecten algemeen

8.095.517

7.262.293

8.483.135

- Onderwijsprojecten noodhulp

45.000

0

50.000

- Onderwijsprojecten Learn4Work

1.099.902

1.688.434

626.580

scholenprogramma’s

2.393.688

2.781.000

Subtot. Ontwikkelingssamenwerking

11.634.107

11.731.727

11.401.803

- Edukans Schoenmaatjes

194.592

263.842

209.894

- Going Global

171.087

206.590

195.946

- Onderwijsexpeditie

254.685

302.661

250.296

- Scholen voor Scholen

86.600

102.008

87.740

- Werelddocent

286.305

314.250

294.372

- Diverse projecten

94.949

93.137

96.380

Subtotaal Wereldburgerschap

1.088.218

1.282.488

1.134.628

Totaal besteed aan doelstellingen

13.751.244

14.319.288

13.597.453

1.539.879

1.604.679

1.606.528

- Onderwijsprojecten 2.242.088

Wereldburgerschap

Werving baten Kosten eigen fondsenwerving Kosten verkrijging subsidies overheden 45.472 Totaal kosten werving baten

39.223

39.223

1.585.351

1.643.902

1.645.751

Kosten beheer en administratie

396.436

415.800

378.020

Som van de lasten

15.733.031

16.378.990

15.621.224

Bedrijfsresultaat stichting edukans

169.979

25.184

492.756

Resultaat deelneming

12.337

15.123

12.151

Beheer en administratie

Resultaat 182.316

69

40.307

504.907

Toelichting op de staat van baten en lasten Inkomsten

Bestedingen

Eigen fondsenwerving

Voorlichting

De eigen fondsenwerving van Edukans wordt toegelicht

De uitgaven Voorlichting zijn voor materialen als

in hoofdstuk 9 Fondsenwerving.

folders, posters en ander drukwerk, maar ook voor het

Zie voor particulieren paragraaf 9.1.

ontwikkelen van een publiekscampagne, de website

Zie voor bedrijven, stichtingen en fondsen paragraaf 9.2.

en het Edukans magazine Wijs!. Ook dit jaar hebben

Zie voor scholen paragraaf 9.3.

we nauwkeurig gekeken naar onze uitgaven en waar mogelijk bezuinigingen doorgevoerd. Lees de resultaten

Acties derden

in hoofdstuk 3.4.

Edukans ontving deze bijdragen van EO-Metterdaad en van Wycliffe Bijbelvertalers t.b.v. een gezamenlijk

Ontwikkelingssamenwerking

project.

Edukans ondersteunde in 2014 in totaal 175 onderwijsprojecten van partnerorganisaties in ontwikkelings-

Subsidies

landen met een bedrag van € 7.632.624.

In het kader van het Medefinancieringsstelsel ontvangt Edukans subsidie via de deelname aan de ICCO alliantie

Wereldburgerschap

en Connect4Change. Als coördinator en penvoerder

Dit zijn de kosten die in Nederland worden gemaakt

ontvangt Edukans subsidie voor het programma voor

voor de scholenprogramma’s van Edukans. Lees de

beroepsonderwijs Learn4Work. In 2014 kreeg Edukans

resultaten en toelichting in hoofdstuk 7.

ook subsidie van Unite against child marriages (Simavi MinBuza)

Fondsenwerving

Lees meer in hoofdstuk 1.5.

U leest de toelichting in hoofdstuk 9. Kostenpercentage eigen fondsenwerving is 18,1%

Interestbaten

U leest de toelichting in hoofdstuk 9.5.

Dit betreft interest over de rekeningcourant met UnieNzv en Kwintessens.

Kosten subsidies Dit zijn de kosten die gemaakt zijn om subsidies te

Ontvangsten penvoerderschap

verkrijgen.

Dit betreft de bijdrage voor het programma Educaids waar Edukans penvoerder van is.

Toerekening van kosten voor beheer en administratie Dit zijn de overheadkosten die toegerekend zijn volgens

Bestedingspercentage baten

de richtlijn van de Vereniging Fondsenwervende Instel-

Het bestedingspercentage baten van Edukans geeft

lingen. Het percentage kosten en beheer over 2014 is

aan hoeveel in totaal aan de doelstelling is besteed ten

2,5 procent.

opzichte van de totaal ontvangen baten. Voor 2014 is dit 86,5 procent.

Bestedingspercentage lasten Het bestedingspercentage van de lasten geeft weer hoeveel er is besteed aan de doelstelling ten opzichte van de totale lasten. Dit is voor 2014 87,4 procent. Resultaat deelneming Dit betreft 10 procent van het resultaat van Kwintessens.

70

Specificatie en verdeling naar bestemming t.b.v. projecten (in euro’s) BESTEMMING

DOELSTELLING

WERVING BATEN

Voorlichting

Ontwikkelings- Edukans

Scholen voor

samenwerking

Scholen

Schoenmaatjes

Going Global

Onderwijs-

Werelddocent

expeditie

Diverse

Learn-

Eigen fondsen-

Subsidies

projecten

4Work

werving

overheden

BEHEER EN

TOTAAL

BEGROTING

ADMINISTRATIE

2014

2014

TOTAAL 2013

Bijdragen ontwikkelingssamenwerking

0

6.569.943

2.113.524

0

50.743

98.890

130.531

0

692.155

0

0

0

9.655.786

9.580.721

9.548.063

Directe projectkosten

0

108.713

0

0

14.720

16.077

29.815

0

0

0

0

0

169.325

0

155.497

Directe kosten doelstelling

431.810

-53.588

31.931

19.650

71.033

146.365

124.809

9.068

237.367

706.875

45.472

0

1.770.791

2.710.441

2.196.481

Salarissen

253.847

768.715

97.024

38.400

58.084

62.468

97.024

40.550

133.415

408.552

0

243.836

2.201.915

2.377.937

2.150.717

Sociale lasten

46.992

128.663

16.293

7.166

9.161

10.917

16.363

14.377

22.156

68.870

0

35.740

376.698

447.670

442.393

Pensioenlasten

31.274

92.466

11.168

4.478

5.449

6.916

11.400

9.443

13.942

45.183

0

28.698

260.416

270.579

255.876

Overige personeelskosten

16.654

31.454

3.703

1.793

4.446

3.204

5.951

3.153

-545

19.122

0

7.463

96.397

89.268

127.212

Reis- en verblijfkosten

16.683

28.506

2.341

415

583

602

1.563

1.226

0

35.405

0

14.895

102.220

180.550

129.598

Huisvestingskosten

18.602

59.043

6.582

2.933

4.481

4.858

5.865

3.436

1.413

19.987

0

13.203

140.402

166.321

139.789

Kantoor- en algemene kosten

34.994

95.895

12.204

5.612

8.307

9.007

10.882

6.378

0

40.825

0

24.478

248.584

233.869

173.673

1.420

3.504

502

224

342

371

448

262

0

1.525

0

1.008

9.606

12.605

11.181

Afschrijving en rente

21.064

51.965

7.454

3.321

5.074

5.501

6.641

3.891

0

22.177

0

14.950

142.037

165.786

75.602

Overige kosten

95.558

214.369

1.078

687

1.193

1.293

1.517

915

0

57.926

0

3.514

378.050

143.242

370.640

Reorganisatiekosten

60.021

149.582

4.313

1.921

2.936

3.183

3.843

2.251

0

113.431

0

8.650

350.130

0

0

0

-108.713

0

0

-14.720

-16.077

-29.815

0

0

0

0

0

-169.325

0

-155.497

1.028.919

8.140.517

2.308.117

86.600

221.832

353.575

416.837

94.950

1.099.903

1.539.878

45.472

396.435

15.733.031

16.378.989

15.621.225

Bestuurskosten

Doorbelaste directe projectkosten

71

Edukans begroting van baten en lasten 2015 (x € 1.000,-)

BATEN

LASTEN

Baten uit eigen fondswerving

Besteed aan doelstellingen

Scholen

1.628

1.016

Voorlichting (incl. scholen voor scholen)

Particulieren 2.025

Wereldburgerschap

Zakelijke markt

- Edukans Schoenmaatjes

246

- Onderwijsuitwisseling

705

Subtotaal Wereldburgerschap

951

1.035

Bijdragen Edukans Partnership particuliere initiatieven 1.000 Giften in natura

2.095

Nalatenschappen 100 Overige baten Totaal baten uit eigen fondswerving

0 7.883

Ontwikkelingssamenwerking - Onderwijsprojecten

3.982

- Onderwijsprojecten Edukans Partnership PI

1.500

Subsidies van overheden

5.704

- Onderwijsprojecten additioneel

Baten institutionele werving

1.087

(vanuit institutionele fondsenwerving)

Algemene dienstverlening

150

- Onderwijsadvisering

Interestbaten 100

- Onderwijsprojecten Learn4work

Ontvangsten penvoerderschappen

- Ontwikkelingssamenwerking scholenacties

89

1.087 400 1.977 544

- Kapitalisatie schoenendozen Totaal baten

15.013

Totaal besteed aan doelstellingen

1.995 13.452

Werving Baten kosten eigen fondsenwerving

1.353

kosten verkrijging subsidies overheden Totaal kosten werving baten

219 1.572

Kosten beheer en administratie Totaal lasten

378 15.402

- Resultaat deelneming

8

Resultaat -381

Heeft u vragen of opmerkingen naar aanleiding

72

van het jaarverslag? Hier graag uw reactie.

Colofon Dit jaarverslag is een uitgave van Edukans. Edukans bezit het keurmerk voor goede doelen van het Centraal Bureau Fondsenwerving en het ISO-certificaat. De Belastingdienst heeft Edukans aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Redactie Iris Brummelhuis Eindredactie Petra Hoogerwerf Fotografie Rogier Jaarsma Justin Nan Edukans Vormgeving Concreet geeft vorm Edukans Postbus 1492 3800 BL Amersfoort Bezoekadres: Berkenweg 11, Amersfoort T 033 4606010 E [email protected] www.edukans.nl NL21INGB 0000 000 515