Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136 Woerden 2007
Eco-line Frambozengaarde 1 3992 KC Houten 030 – 2801153
Inhoudsopgave 1 2 3 4 5 6 7
Samenvatting:....................................................................................................................... 3 Taakomschrijving................................................................................................................. 4 Locatie.................................................................................................................................. 4 Methode................................................................................................................................ 4 Resultaten............................................................................................................................. 5 Resultaten Flora.................................................................................................................... 5 Resultaten Fauna .................................................................................................................. 6 7.1 Zoogdieren................................................................................................................... 6 7.2 Vogels.......................................................................................................................... 6 8 Conclusies ............................................................................................................................ 7 9 Aanbevelingen:..................................................................................................................... 7 9.1 Groenstroken ............................................................................................................... 7 9.2 Bouwen met de natuur................................................................................................. 7 10 Bijlagen ................................................................................................................................ 8 10.1 Floralijst....................................................................................................................... 8 10.2 Prooiresten Kerkuilen.................................................................................................. 9 11 Literatuur............................................................................................................................ 10
Foto omslag: Klein hoefblad (M. v. Leeuwen)
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
2
1 Samenvatting: Er werden geen planten of dieren aangetroffen die in aanmerking komen voor een bijzondere beschermde status. De gevonden planten en dieren zijn typische soorten van tuinen en braakliggende terreinen. De algemene zorgplicht zoals bedoeld in de wet blijft van toepassing maar heeft hier geen consequenties.
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
3
2 Taakomschrijving In opdracht van de mevr. C. de Zoete van CTvision te Gouda onderzocht Eco-line in het seizoen 2007 voor Heijwaal v.o.f. de voorziene sloop- annex nieuwbouwlocatie ‘Barwoutswaarder 134136 in de Gemeente Woerden (Utrecht). Doel van dit onderzoek was het beoordelen van de mogelijke aanwezigheid van beschermde plant- en/of diersoorten in het kader van de Rode Lijst en Habitatrichtlijn. Het zwaartepunt voor het faunaonderzoek werd gelegd bij de mogelijke aanwezigheid van vogels en/of vleermuizen in het gebouw.
3 Locatie Het onderzoeksterrein omvat een bouwvallige loods waarin tijdens het onderzoek een aannemer gevestigd was en de tuin eromheen waarin uitrusting en materialen waren opgeslagen. Heijwaal stelde vooraf kaartmateriaal van de locatie ter beschikking (schaal 1:1000). Zie voor locatie ook kaartblad 98 van de topografische inventarisatieatlas voor flora en fauna van Nederland, kilometerhok 118-455. Door de bebouwing en het intensieve gebruik is de diversiteit van de begroeiing op het terrein laag. De oude loods biedt door kapotte ramen, gaten en kieren in muren mogelijkheden voor allerlei dieren om schuil- en broedgelegenheid te vinden.
4 Methode Er is in mei overdag een flora-inventarisatie gedaan en er is verspreid over het seizoen (mei en juni) gedurende 3 avonden met goed weer (droog en niet te koud voor activiteit van koudbloedigen) tussen 22.00 en 24.00 op diverse plekken rondom het gebouw gepost met een PettersonD 240-X batdetector. Het is Eco-line uit eerder onderzoek bekend dat er in het gebied vleermuizen voorkomen.
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
4
5 Resultaten Het grootst deel van de oppervlakte van het onderzoeksgebied wordt ingenomen door het gebouw. In de tuin zijn geen bijzondere planten gevonden. Buiten de broedtijd (zie: vogels) is hier ecologisch gezien niets bijzonders te melden. De verruigde tuin herbergt padden, maar er is geen open water op het terrein en het is dus geen voortplantingsbiotoop. Hoewel egels niet werden waargenomen is het goed denkbaar dat die met enige regelmaat de verruigde tuin bezoeken.
6 Resultaten Flora Er zijn geen bijzondere soorten aangetroffen. Voor gevonden soorten zie de floralijst in de bijlagen.
Kleine veldkers
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
5
7 Resultaten Fauna 7.1
Zoogdieren
Er werden op alle avonden foeragerende dwerg- en enkele watervleermuizen waargenomen boven de tuin, maar ze kwamen niet binnen in de loods en er werd ook niet vastgesteld dat er vleermuizen in structuren van het gebouw zelf voorkomen. In het gebouw werden dus geen vleermuizen gevonden. Uit braakbalvondsten werden enkele soorten kleine zoogdieren gedetermineerd. Zie bijlagen.
Prooiresten uit Braakballen Kerkuil
7.2
Vogels
Ten tijde van het onderzoek broedden er geen vogels in de bossages of klimop tegen het gebouw. Er moet wel rekening gehouden worden met de mogelijkheid dat er alsnog vogels kunnen gaan broeden of als de sloop wordt vertraagd er volgend voorjaar wel gebroed wordt. Opvallend was de vondst van enkele braakballen van kerkuilen op de zolder van de loods, temeer daar er geen broedgevallen uit de directe omgeving bekend zijn. Het waren echter braakballen van minstens een jaar oud. Verse braakballen werden niet aangetoond, noch de recente aanwezigheid van kerkuilen. Uit de datering van, en de beperkte hoeveelheid braakballen kan worden opgemaakt dat zich er weliswaar enige tijd uilen hebben opgehouden, maar nooit langer aanwezig zijn geweest. De loods is dus ook geen broedlocatie voor kerkuilen.
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
6
8 Conclusies Er hoeft geen vergunning te worden geregeld in het kader van de Flora- en Faunawet met inachtneming van de algemene regels ten aanzien van zorgplicht voor vogels in het broedseizoen.
9 Aanbevelingen: 9.1
Groenstroken
Bij de aanleg van groen bij de nieuwbouw verdient het volgende de aandacht: Bij aanplant is het gebruik van Nederlandse boomsoorten ecologisch aan te bevelen boven exoten. Exoten dragen in het algemeen niet bij aan de natuurwaarden terwijl bijvoorbeeld Linde (Tilia spec.) en Meidoorn (Crataegus spec.) zeer veel insecten aantrekken en daarmee ook voedsel voor vogels en vleermuizen. Es (Fraxinus excelsior) heeft het voordeel dat deze door zijn luchtige kroon relatief veel licht doorlaat.
9.2
Bouwen met de natuur
In het algemeen kunnen er bij nieuwbouw relatief simpel maatregelen genomen worden waar de natuur van profiteert en die geen belasting vormen voor de (menselijke) bewoners. Zo kunnen er in bouwwerken neststenen voor bijvoorbeeld gierzwaluwen worden ingemetseld. Deze moeten een vrije aanvliegroute hebben en een vrije-val mogelijkheid van minstens 2,5-3 meter. Ze moeten zo geplaatst zijn dat ze niet in de volle middagzon kunnen komen omdat het dan te heet wordt in de nestkast. Ook voor huiszwaluwen is iets dergelijks mogelijk. ‘Klassiek’ gemetselde spouwmuren kunnen onderdak bieden aan dwergvleermuizen. Deze muren worden bij voorkeur wél op het zuiden gepland. Over al deze maatregelen is (bouw)technische informatie beschikbaar, onder andere beschreven in het boek ‘Natuurvoorzieningen aan Gebouwen’ van de Stichting Bouwresearch. Hierin staan zelfs bestektekeningen van voorbeelden.
Eco-line adviseert u graag over de mogelijkheden bij uitvoering. Houten, 13 augustus 2007
Drs. Marc van Leeuwen, Eco-line
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
7
10 Bijlagen 10.1 Floralijst
Engels raaigras Bastaardwederik Berk Bijvoet Esdoorn Fluitekruid Gewone bereklauw Groot hoefblad Grote brandnetel Harig wilgeroosje Herderstasje Kleefkruid Klein hoefblad Kleine veldkers Klimop Look-zonder-look Madeliefje Meidoorn (eenstijlig) Munt Paardebloem Ridderzuring Robertskruid Schijfkamille Stinkende gouwe Straatgras Vlinderstruik Wilg (Spec) Witte dovenetel Zwarte els
Lolium perenne Epilobum parviflorum Betula spec. Artemisia vulgaris Acer pseudoplatanus Anthriscus sylvestris Heracleum sphondylium Petasites hybridus Urtica dioica Epilobium hirsutum Capsella bursa-pastoris Galium aparine Tussilago farfara Cardamine hirsuta Hedera helix Alliaria petiolata / officinalis Bellis perennis Crataegus monogyna Mentha spec. cultivar Taraxacum officinale Rumex obtusifolius Geranium robertianum Matricaria discoidea Chelidonium majus Poa annua Budleia purpurea cultivar Salix spec Lamium album Alnus glutinosa
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
8
Prooiresten Kerkuilen Prooianalyse Kerkuil Vogel (jong) Kever Spec. Mol Veldmuis Huisspits Bosspits Huismuis Bruine rat
Zolder
Barwoutswaarder Woerden 1 1 1 1 2 7 1 1 15 prooien
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
Coördinaten 118 - 455
Oude prooiresten
April 2007
9
11 Literatuur Atlas van de Nederlandse zoogdieren;
Atlas van Nederlandse vleermuizen; Bedreigde en kwetsbare vaatplanten in Nederland; basisrapport met voorstel voor de Rode Lijst; De Nieuwe Vlindergids; De Orchideeën van Nederland; Elseviers Gids van Varens, Mossen en Korstmossen; Flora van de Lage Landen; Gids van bloeiende planten van West- en Midden Europa Grassen; Grassengids; Habitattypen Handboek Natuurdoeltypen; Handleiding Ecologisch Onderzoek, onderdeel flora en fauna; Meerjarenprogramma Uitvoering Soortenbeleid 2000-2004; Nieuwe Insectengids; Rode Lijst- FLORON; Rode lijst van bedreigde en kwetsbare zoogdieren in Nederland; Rode Lijst van de Nederlandse Broedvogels; Soorten van de Habitatrichtlijn Sprinkhanen en Krekels, Veldgids; Topografische Inventarisatieatlas voor Flora en Fauna van Nederland Veldgids Nederlandse Flora; Vlinders en Rupsen; Vogels van Europa; Waarnemen en Herkennen van Amfibieën en Reptielen in het Veld; Wilde orchideeën van Europa; Nachtvlinders
Broekhuizen, S., B. Hoekstra, V. van Laar, C. Smeenk & J. B. M. Thissen, Limpens, H. J. G. A., K. Mostert & W. Bongers, Meijden, R. van der, B. Odé, C.L.G. Groen, J.P.M. Witte & D. Bal, Tolman & Lewington, Kreuz & Dekker Hans Martin Jahns
Tirion, Baarn 1994 Sechel & Kreuz, Landgraaf 2000 Elsevier, Amsterdam 1981
J. Marijnissen, D. Aichele,
Tirion, Baarn 2000 Thieme, Zutphen 1992
H. Glas, Aichele & Schwegler, Janssen, J. en Schaminee, J. Bal, D., H.M. Beije, M. Fellinger, R. Haveman, et al., Provincie Utrecht,
Misset, Doetinchem 1996 Tirion, Baarn 2002 KNNV, Utrecht 2003 Ministerie van LNV, ’s-Gravenhage 2001 Provincie Utrecht, 2002.
Ministerie van LNV
Ministerie van LNV,' s-Gravenhage, 2000. Tirion, Baarn 2003 Gorteria 16 (1): 2-26. 1990.
Michael Chinery, Weeda, E.J., R. van der Meijden, P.A. Bakker, Lina, P. H. C. & G. van Ommering, Vogelbescherming, en anderen,
KNNV Utrecht, 3e druk 1992
KNNV Utrecht 1997 Gorteria 26 (4): 85-208. 2000.
1994 Tirion, Baarn 2005
Janssen, J. en Schaminee, J. Kleukers, R. en R. Krekels V.d. Have, Huigen en Vogel,
KNNV, Utrecht 2004 KNNV Utrecht 2004 Vogelbescherming, Zeist 2003
Henk Eggelte, Thomas Ruckstuhl, Lars Jonsson, Lenders et. al.,
KNNV, Utrecht 2000 Tirion, Baarn 1995 Thieme, Baarn 1994 RAVON, Nijmegen 1993
J. Landwehr, P. Waring en M. Townsend,
Natuurmonumenten, ’s-Graveland 1978 Tirion Natuur, Baarn 2006
Ecologisch onderzoek Barwoutswaarder 134-136, Woerden 2007
10