44
nummer 4
Op 12-05-1774 werd Maria gedoopt. Het kind werd geboren op 06-05-1774. Dochter van: Joost Herkert en Jannetje Rouwenhorst. Getuige was: Henrika Dijkgraeff. Op 12-05-1774 werd Aertjen gedoopt. Het kind werd geboren op 08-05-1774. Dochter van: Willem Lamberts en Bartha Willems.
Ecclesia in Fasna,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
Ecclesia in Fasna
Getuige was: Aaltje van Laer. Op 19-06-1774 werd Aertjen gedoopt. Het kind werd geboren op 19-06-1774. Dochter van: Frans Jan Hering en Gerritje van Gerrevink. Getuige was: Maria van Gerrevink. Op 19-06-1774 werd Coenraed gedoopt. Het kind werd geboren op 18-06-1774. Zoon van: Derk Tijmens en Berentje Cornelis. Getuige was: Hendrina Roelofs. Op 03-07-1774 werd Maghteld gedoopt. Het kind werd geboren op 27-06-1774. Dochter van: Jannes Timmer en Aeltje Egberts. Getuige was: Swaentje Timmer.
Het blad over de kerkgeschiedenis van Vaassen Nummer 4, december 2005 ISSN 1572-5022
1
2
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Colofon
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
Op 27-02-1774 werd Hendrina gedoopt. Het kind werd geboren op 23-02-1774.
Ecclesia in Fasna is een blad voor en door geïnteresseerden in de kerkgeschiedenis van Vaassen. Iedere schrijver mag kopij aanleveren en dit onder eigen naam publiceren. Uiteraard is het niet toegestaan artikelen van anderen zonder hun toestemming in Ecclesia in Fasna te plaatsen. Zie voor de verdere informatie onder auteursvoorwaarden. Het blad wordt uitgegeven door Wim van ‘t Einde, Dennenweg 15, 8172 AH Vaassen, (0578) 576551. Kopij kan aan het voorgaande adres worden gestuurd of via internet aan
[email protected]. Ecclesia in Fasna verschijnt eenmaal per kwartaal en zal een variabele grootte hebben. Het wordt op internet gepubliceerd: www.vanteinde.nl. Wanneer u op de hoogte wilt worden gehouden wanneer weer een nieuw deel verschijnt, dan kunt u dit via mail aanvragen. U zult telkens direct na het verschijnen van een nieuw nummer een attentiemail ontvangen.
In dit nummer
Dochter van: Hermannus Kluin en Annetje Meeuws. Getuige was: Grietje Kluin. Op 06-03-1774 werd Jannetjen gedoopt. Het kind werd geboren op 02-03-1774. Dochter van: Jan Montezaen en Elisabeth Reints. Getuige was: Maria Vos. Op 27-03-1774 werd Jan gedoopt. Het kind werd geboren op 25-03-1774. Zoon van: Lambert Ricks en Janna Ledeboer. Getuige was: Susanna Ledeboer.
Voorwoord
3
De missionarissen
5
Op 17-04-1774 werd Henrik gedoopt.
Bouw van de Gereformeerde Kerk van Vaassen
9
Het kind werd geboren op 11-04-1774.
De Bouwvergunning voor de Gereformeerde Kerk
13
Zoon van: Jan van Laer en Geurtje Lamberts.
Opening van de Gereformeerde Kerk
17
Getuige was: Aeltje van Laer.
De Gereformeerde Kerk in de jaren ‘60 van de 20e eeuw
25
Liturgie van de Gereformeerde Kerk te Vaassen
29
De vorming van de jeugdraad van de Hervormde Gemeente
35
Uit het boek Kerkgeschiedenis van Vaassen van ds. G. van der Zee
39
Uit het doopboek van de Hervormde Gemeente
41
Op 08-05-1774 werd Jan gedoopt. Het kind werd geboren op 07-05-1774. Zoon van: Jacob Wolters en Gerritje Jans. Getuige was: Fennetje Hulst.
43
42
nummer 4
Op 14-11-1773 werd Peter gedoopt.
Ecclesia in Fasna,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
3
Voorwoord
Het kind werd geboren op 11-11-1773. Zoon van: Steven Jans en Jacomina Aarts. Getuige was: Aerwerth van Laer. Op 05-12-1773 werd Egbertjen gedoopt. Het kind werd geboren op 30-11-1773. Dochter van: Lambert Cornelis en Derkje Gijsberts. Getuige was: Theuntje Gijsberts. Op 16-01-1774 werd Theunis gedoopt. Het kind werd geboren op 13-01-1774. Zoon van: Henrik Teunis en Barta Theunis. Getuige was: Elisabeth Proper. Op 06-02-1774 werd Evert gedoopt. Het kind werd geboren op 04-02-1774. Zoon van: Jannes Gerrits en Aerwerth van Laer. Getuige was: Harmina Jans. Op 13-02-1774 werd Evertje gedoopt. Het kind werd geboren op 12-02-1774. Dochter van: Arend Florijn en Henrikje Jans Creule. Getuige was: Jantje Florijn.
Wim van ‘t Einde
Zoals de trouwe lezers van dit blad weten begint elk blad met een stuk oude geschiedenis. Deze keer zijn de missionarissen aan de beurt. Wie waren het, wat dezen ze en waarom bekeerden de mensen zich tot het christelijke geloof? Ook wordt er in elke uitgave aandacht besteed aan één van de kerkgebouwen van Vaassen. Deze keer is de Gereformeerde kerk aan de beurt. In het eerste artikel zijn een aantal onderdelen van de notulen van vergaderingen over de bouw weergegeven. In het tweede artikel wordt ingegaan op de bouwvergunning en de Schoonheidscommissie. De kerk die er nu staat zullen velen wel kennen, maar de kerk die er had kunnen staan als de Schoonheidscommissie het eerst ingediende ontwerp had goedgekeurd? Ik denk dat niet veel mensen de tekeningen daarvan kennen. Het derde artikel is overgenomen uit het Veluws Nieuws dat kort na de opening een vrij uitvoerig verslag daarover uitbracht. Een sfeer verslag van een journalist die de gang van zaken in de gehele dienst weergeeft. In het vierde artikel wordt een persoonlijk beeld gegeven door de heer Flach. Tijdens de opening van de nieuwe kerk was hij praeses van de kerkenraad. Hij heeft daarom ook veel van nabij meegemaakt. De Gereformeerde Kerk werd in met een kerkelijke viering in gebruik genomen. Het vijfde artikel geeft de liturgie van die viering weer. Deze geeft een liturgisch beeld van wat er in die viering is gebeurd. Zoals in de laatste nummers gebruikelijk is geweest volgt ook in dit nummer weer een bijdrage van Lub Visch over de vorming van de jeugdraad van de Hervormde Gemeente.
4
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
Ook gewoontegetrouw wordt in deze uitgave een deel uit het boek Kerkgeschiedenis van Vaassen van ds. van der Zee opgenomen. Deze keer het gedeelte waarin hij aandacht besteed aan de heilige Ursula en de 11000 maagden. De dorpskerk was immers oorspronkelijk gewijd aan deze rooms-katholieke heilige.
Uit het doopboek van de Hervormde kerk (3)
Zoals gewoonlijk sluit de uitgave af met enkele delen uit het doopboek van de hervormde kerk uit de 18e eeuw.
Op 17-10-1773 werd Evert gedoopt.
Meer over de geschiedenis van de Gereformeerde Kerk is binnenkort te lezen op de website. Daar zal de komende maanden de volledige tekst uit het, in 1998 uitgegeven, jubileumboek ter gelegenheid van het vijftig jarig bestaan worden gepubliceerd.
Zoon van: Jan Egberts en Neeltje Willems.
De eerste jaargang van Ecclesia in Fasna is nu verschenen. Het eerste begin verliep wat hortend en stotend, maar uiteindelijk zijn de geplande vier nummers wel verschenen. Het was fijn om daarbij zoveel medewerking te krijgen en ook de positieve reacties zijn erg bemoedigend geweest. Ook voor het komende jaar hoop ik weer voldoende interessant materiaal te hebben. Ook hoop ik dat er veel mensen blijven meeschrijven. Dat geeft dat het blad artikelen geeft vanuit meerdere gezichtspunten en dat houdt het levendig. Lezers: Ik dank u allen voor de interesse; Schrijvers: Bedankt voor uw bijdragen; Iedereen die materiaal heeft aangedragen: Bedankt voor uw moeite. Zonder de inbreng van u allen was dit blad niet geworden wat het nu is !
Ik wens een ieder prettige feestdagen en een goed en gelukkig 2006 toe!
Jan Dolleman
Het kind werd geboren op 12-10-1773. Getuige was: Bartha Vorstelman. Op 17-10-1773 werd Jan Henrik gedoopt. Het kind werd geboren op 12-10-1773. Zoon van: Jan Janssen Aedelerhof en Evertje Henriks. Getuige was: Gerritje Jans. Op 14-11-1773 werd Catharina gedoopt. Het kind werd geboren op 04-11-1773. Dochter van: Derk Bomhof en Henrika Dijkgraef. Getuige was: Catharina Bastiaans. Op 14-11-1773 werd Jan gedoopt. Het kind werd geboren op 08-11-1773. Zoon van: Derk Jans Tamboer en Janna Knippenberg. Getuige was: Willemtje Jans.
41
40
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
schepen. Maar ziet - juist was het de laatste dag, vóór dat die der bruiloft zou aanbreken - daar verheft zich eensklaps een storm, die ijlings geheel de vloot in zee en naar de kust van Gallië drijft. Zij landen gelukkig in de haven van Tiel, danken God voor de redding, meer echter nog daarvoor, dat Ursula hare kuischheid bewaard heeft, en zij besluiten, op hoogere ingeving, tot een pelgrimstocht naar de heilige stad. Rijnopwaarts komen zij langs Keulen tot Bazel, waar zij de schepen moeten achterlaten, om nu, na vele heidenen bekeerd te hebben, onder geleide van den Bisschop Pantilus, ja, vergezeld van koningen, hertogen, graven en ridders, naar Rome te trekken. Paus Cyriacus, door een engel Gods van hare komst verwittigd, ontving de heilige schare reeds op een afstand en geleidde haar feestelijk met kruisen en vanen binnen Sint-Pieter. Zij bezoeken de graven der heiligen, verdienen aflaat in verschillende kerken en vergaderen zich weder tot den terugtocht. Cyriacus met zijne diakenen, door God vermaand, vergezelt haar. Gelukkig komen zij weder te Bazel, toeven daar eenigen tijd, en keeren van daar in hunne schepen naar Keulen. Maar ziet, toen juist werd deze stad door de Hunnen belegerd. De heilige maagden, niets kwaads vermoedende, vallen onverhoeds in de handen en straks onder de zwaarden en knotsen dezer barbaren, en vinden er den dood. Ook Ursula verkiest den dood boven het leven. Wel wilde de koning, door hare schoonheid getroffen, haar ter vrouwe nemen, maar zij blijft trouw aan haren hemelschen Bruidegom en ontvangt met hare gezellinnen den bloeddoop. Straks na dit gruwelijk feit worden de Hunnen door een schare van hemelsche kamp vechters, in aantal juist aan dat der maagden gelijk, verslagen. Keulens uitgeredde burgerschaar trekt nu naar buiten, om de verstrooide ledematen der slachtoffers zorgvuldig bijeen te vergaren, en tot eeuwigen roem en zegen van Keulen rusten deze daar sedert in vrede. Hoogst naïef wordt erbij gevoegd dat dit alles zoo in het jaar 237 gebeurd zou zijn, ofschoon men later, om den ergerlijken anachronismus, het tusschen de jaren 452 en 466 verplaatst heeft.
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
5
De missionarissen Wim van ‘t Einde
Bij de kerstening zal ook Vaassen wellicht door missionarissen zijn bezocht. Dit artikel zal een beeld van hen schetsen. In ongeveer anderhalve eeuw was heel het Nederlands grondgebied ongeveer gekerstend. Velen kennen de namen van Bonifatius en Willibrord. Voor onze omgeving waren het echter Lebuïnus en Liudger die behoorlijke delen van onze omgeving kerstenden. De rondtrekkende missionarissen hadden slechts beperkte middelen ter beschikking, ze moesten het immers mee kunnen nemen. Bonifatius noemde het missiewerk een actie van gebed en van het bijeenbrengen van stoffelijke goederen. Allereerst natuurlijk eten en drinken voor hun dagelijkse levenbehoeften, kleren en boeken, gewijde vaten, altaarstenen, kerkelijke kledingsstukken, missiekruisen en relieken, paarden, tenten en soms zelfs schepen. Ze konden in de meeste gevallen niet op kosten van de bewoners van het missiegebied leven. De missionarissen trokken vaak in groepen door het missiegebied. Ze waren van te voren op de hoogte gesteld van de ideeën en taal van het volk dat ze gingen bekeren. De motieven voor de missiearbeid waren allerzuiverst. Ervan overtuigd dat zij de waarheid van het christen-
Willibrord
6
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
dom niet alleen voor zichzelf moesten houden, maar ook anderen de mogelijkheid moesten bieden om dit geloof te belijden, trokken zij de onbekende wereld in. De missionarissen waren weinig gevoelig voor politieke verhoudingen. Toch zochten ze vaak contact met de heersende macht om hulp en bescherming van hen te krijgen. Deze steun verleenden de heersers maar al te graag, want het christendom bracht veelal rust onder de mensen. Hofmeier Pippijn ging zelfs zover dat hij beneficia (schenkingen of lenen) ter beschikking stelde van hen die zich bekeerden. Daarnaast kwam het onder de eerste missionarissen nogal eens voor dat ze oorspronkelijk in perigrinatio naar vreemde landen trokken als een soort ascese. Pas later bekeerden ze heidenen waarmee ze in contact kwamen. Het was niet het doel van hun verblijf, maar wel een gevolg van de contacten die ze hadden gelegd.
Werkwijze van de missionarissen De werkwijze van de missionarissen werd door de hagiografen slechts in algemene zin beschreven. De missionaris preekte, hij bouwde kerken en verwoestte de beelden, tempels en heiligdommen van heidense goden. Bij de prediking deden de missionarissen vooral een beroep op het verstand van de heidenen; ze wilden hen de inhoud van de Bijbel vertellen en hen daarmee overtuigen van de goede boodschap. Het was aan de heidenen om het nieuwe geloof al dan niet te aanvaarden. De bekeerde heidenen werden gedoopt. Het is niet duidelijk of dat direct gebeurde of dat ze er eerst over na konden denken. Wel zat er enige tijd van voorbereiding tussen het dopen en het vormsel. Vanwege het klimaat waren voor de samenkomsten kerken nodig. Zoals in het vorige nummer al is beschreven waren dit eenvoudige houten gebouwen, die voorzien waren van primitieve meubelen, kerkelijke kleding en heilige vaten. Rond het jaar 800 moet ongeveer het hele land voorzien
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
39
De Rooms-Katholieke periode (deel 4) Ds. Gabe van der Zee
Ursula en de elfduizend maagden Het kerkgebouw was gewijd aan de Heilige Ursula en de elfduizend maagden. De legende is als volgt: Nog voor de helft der 3e eeuw van het Christendom, onder keizer Maximinus den Thracier, was er een Christelijk koning in Brittannië, Dionorus genaamd, wiens eenige dochter Ursula, bij uitnemendheid schoon, maar aan den hemel verloofd, door een heidensch vorst, Holofernes, voor zijn zoon ter vrouwe begeerd werd. De vader durfde het aanzoek van den machtigen en gevreesden nabuur althans niet rechtstreeks afwijzen, maar stelt ook op raad zijner van God verlichte dochter, een driejarig uitstel, benevens den doop des aanstaanden schoonzoons, tot voorwaarde. Inmiddels zouden door de beide vorsten tien edele jonkvrouwen elke, gelijk zij zelve, met duizend andere jonkvrouwen in haar gevolg, aan de toekomstige bruid tot speelnooten worden toegevoegd. Deze, uit alle oorden der wereld, tot uit Konstantinopel en Griekenland toe, bijeengebracht, verlustigen zich inmiddels met spelevaren aan de kust, houden spiegelgevechten, en besturen met eigene hand hare
38
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Wel wordt er nog een jeugdappèl georganiseerd. Dat mag zich verheugen in een goede belangstelling. Zo’n evenement werd vaak gehouden op de wei in het Cannenburgherbos. Medewerking van de Apeldoornse Pijpers en als spreker Ds. Jörg. Het appèl had het karakter van een opwekkingsbijeenkomst. Veel jonge mensen ontmoeten elkaar daar. Het symbool van de CJMV (Christelijke Jongenmannen Vereniging), was een rode driehoek met een zwarte balk.
Logo van de Christelijke Jonge Vrouwen Vereniging Menige jongen droeg een speldje of een vlagje met het teken aan de fiets. Ook de meisjesvereniging CJVF (Christelijke Jonge Vrouwen Federatie) had een symbool, en wel een cirkel met daarin een driehoek. Zo kende je elkaar aan de symbolen. Bronnen: Kerkarchief Nederlandse Hervormde Kerk van Vaassen
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
7
zijn van kerken en kapellen. De missionarissen verwoestten alles wat de heidenen heilig was om te voorkomen dat ze zouden terugvallen in hun heidense opvattingen, maar ook om daarmee te tonen dat de oude goden onmachtig waren om dit te voorkomen. De steun van de heersers was hierbij een voorwaarde, want het zette vaak kwaad bloed bij de niet bekeerden. Dat Bonifatius bij Dokkum werd vermoord is daar waarschijnlijk ook een gevolg van geweest.
Bonifatius
De missionarissen hadden verschillende middelen tot hun beschikking om indruk te maken bij de plaatselijke bevolking. Door hun persoonlijkheid, zang, liturgie, processies, priesterlijke gewaden, sieraden en boeken vielen ze op en wekten de interesse bij de bevolking. Wanneer de missionarissen in groepen trokken zal dit meer indruk hebben gemaakt, dan wanneer ze alleen trokken.
Motieven voor de bekering Welke motieven voor de bekering doorslaggevend zijn geweest is ons nu niet meer duidelijk. Het aantonen door missionarissen dat de heidense goden geen macht bezaten en de christelijke God juist wel zal daar zeke een belangrijke rol in hebben gespeeld. Wellicht konden de missionarissen ook gebruik maken van de wapenfeiten van de in die tijd succesvolle Franken. Het aantonen dat die machtige God ook hen welgezind kon zijn zal hier ook een rol hebben gespeeld.
8
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
De relatie met de kerk Ondanks hun zwervende bestaan hadden de missionarissen toch een goede band met de heersende kerk. Veel van hen hebben de lange en moeilijke reis naar Rome (zetel van de Paus en graven van de apostelvorsten) afgelegd en veel van de gestichte kerken en kloosters werden aan patronaatsheiligen toegewijd.
Bronnen Kerkgeschiedenis van Nederland in de middeleeuwen, deel I, dr. R.R. Post http://www.marypages.com/Bonifatius.htm http://www.okarnhem.nl/willibrord.htm
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
37
van de jeugdraad. De diakenen zijn: J. van Laar, W. Vosselman, H. Kers en G. Beekhuis. Als er wat veranderd moet worden zullen de verenigingen ook mee moeten werken. En die zijn ook niet zo groot en hebben hun eigen beslommeringen. Ook alle contributie is nog niet binnen. Wel van: De meisjesvereniging “Lydia”
15 leden
f. 3.00
Jongelingsvereniging
22 leden
f. 4.40
Mannenzangvereniging
30 leden
f. 3.00
VIOS senioren
46 leden
f. 9.20
VIOS jeugdleden
25 leden
f. 2.50
Totaal
f.22.10
Dus veel geld is er niet in kas. Vaassen telt zo`n 3000 zielen en er zou een jeugdleider aangesteld moeten worden door de kerkvoogdij. Maar dat kost f. 2500.- en dat is in die tijd veel geld. Dat geld is er niet, dus gaan we nog maar op de oude voet door. De leden van de jeugdraad zijn echter allen van mening, dat inderdaad meer contact tussen jeugd en kerk gewenst is. De kwestie zal in de kerkenraad besproken worden. Op 6 juli zal er een bijeenkomst worden belegd en er zal geprobeerd worden medewerkers te krijgen voor de diverse taken. Namen worden genoemd voor een uitnodiging. Ook in 1949 wordt er 1 maal vergaderd. Er moet wel iets gebeuren, want zo heeft het geen zin. De jongelingsvereniging wil afhaken.
36
nummer 4
Ds. L.J.R. Kalmijn
Ecclesia in Fasna,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
9
voor twaalf uur afgelopen zijn want dan begint de zondag en zo hoort het. De avond wordt bijna altijd afgesloten door de dominee en het zingen van het bekende: “`k Wil U, o God mijn dank betalen, U prijzen in mijn avondlied.”
Bouw van de Gereformeerde Kerk van Vaassen
De strijd in Indië is nog niet voorbij en verschillende jongens uit ons dorp dienen daar in het leger. De jeugdraad organiseert avonden en het batig saldo is bestemd voor de kas: “Jongens in Indië”. Door de kerk worden pakketjes naar hun verzonden en dat wordt uiteraard zeer gewaardeerd.
De plannen voor een nieuwe kerk starten met een vergadering op 5 januari 1951 in de pastorie van Ds. Schippers. Deze vergadering werd speciaal belegd om stappen te nemen, welke zouden kunnen leiden tot het verkrijgen van een eigen kerkgebouw. De bedoeling was een inzamelingsactie op touw te zetten voor oud papier. Dit om alvast een begin te krijgen wat de financiën betreft. Verder werd besloten op de eerstvolgende classisvergadering verlof te vragen de papieractie in de gehele classis te mogen houden. Er werd een bouwcommissie benoemd en de bevoegdheden van de commissie werden als volgt omschreven: Het verkrijgen van de nodige gelden voor kerkbouw en het uitwerken van een compleet bouwplan.
Op dood spoor. In 1948 wordt er maar 1 maal vergaderd en wel in juni. In deze vergadering merkt men op dat ze op dood spoor zitten en de vraag is: “moeten we de zaak maar opheffen?”. Er worden veel zaken opgenoemd die gedaan zouden kunnen worden. Zoals: bezoeken van jeugdige zieken, bezoeken van nieuw ingekomenen, bezoeken van “trage” kerkgangers. Maar, ja…. De dominee erkent dat veel werk blijft liggen en Vaassen groeit. De kerkenraad telt maar 4 ouderlingen: Ds. O. Groenewoud, G. Pol, H. Kleiboer en J. Brouwer. Deze laatste is ook jeugdouderling en ook secretaris
Rein Akkerman
In het archief van de Gereformeerde Kerk zijn een aantal passages uit notulen te vinden over de bouw van de kerk.
De plannen voor een nieuwe kerk
In maart 1954 komt de bouwcommissie met het verleende plan: er zal steun van de classis worden gevraagd. Voordien was het nodig te weten welk bedrag Vaassen zelf zou kunnen voteren. Gedacht werd aan een gebouw met een achterlokaal. Het aantal zitplaatsen zou 170 bedragen, met een mogelijkheid om zonder te verbouwen uit te breiden tot 230. Mevrouw Van Katwijk kon met de plannen volledig instemmen, zodat de architect zou kunnen opmeten hoeveel grond benodigd was. De classis gaf toestemming dat gemeenten binnen de classis collecten mochten houden voor de kerkbouw in Vaassen. Barneveld, Heerde en Apeldoorn reageerden positief. Vanzelfsprekend werden ook in onze kerkelijke gemeente extra collecten ingelast.
10
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Grond Mevrouw Van Katwijk Uit de notulen van december 1960 blijkt dat Broeder Van Ommen en Broeder In ’t Hout via Notaris Wieringa te Apeldoorn met Mevrouw Van Katwijk een regeling gaan treffen, zodat definitief tot aankoop van het perceel grond aan de Prins Hendrikweg kan worden overgegaan. In augustus 1961 kwam een officieel stuk ter tafel van Notaris Wieringa uit Apeldoorn. Het eigendomsbewijs van de geschonken grond. De schenking gedaan door Mevrouw Aaltje van Katwijk, geboren Reitsma omvat een perceel grond aan de Prins Hendrikweg te Vaassen, groot 19,17 aren, vormende het gehele perceel kadastraal bekend gemeente Vaassen, enz., enz., welks onroerend wordt geschat op een waarde van ƒ 3.840,--. Hierbij hoorde een schenkingsovereenkomst tussen Mevrouw Van Katwijk en de Gereformeerde Kerk te Vaassen. In volgorde getekend door Mevrouw Van Katwijk, B. van Ommen, J. Brand, G. Laanstra, H. van Triest, D. Dijk en H.J. Kolkman.
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
35
De vorming van de jeugdraad van de Hervormde Gemeente (3) Lub Visch
Bijna alle verenigingen houden hun jaarfeesten of uitvoeringen in het Gebouw voor Christelijk Belangen aan de Kosterstraat. Meestal op zaterdagavond en af en toe ook nog op de vrijdagavond. Het is in de winter echt een uitje voor veel mensen, want de zaal is vaak vol. Aan het eind van de avond is er meestal een verloting van spulletjes die door de leden zijn ingebracht en natuurlijk de taarten en krentenbroden. Dit alles om de kas te spekken. Want de voor de Meisjesvereniging “Niet in eigen kracht” is de naam van de vereniging ook werkelijkheid en daarom doen ze een beroep op de jeugdraad om financiële hulp. De avonden moeten, zo mogelijk,
Op 26 februari 1963 werd een gemeentevergadering gehouden onder leiding van de toenmalige consulent Ds. Bouwhuis. Broeder V.d. Berg hield een pleidooi voor het bouwfonds en stelde dat het normbedrag door de Stichting Steun Kerkbouw werd gesteld op ƒ 25.000,-- uit eigen middelen. Om de gemeente te activeren werd actie gevoerd onder het motto: “Zeg heb jij al gegeven!” Uit het testament van Mevrouw Van Katwijk, overleden 2 maart 1964, is aan onze gemeente gelegateerd het woonhuis met schuur, erf en grond, groot 27.43 aren te Vaassen, Prins Hendrikweg 4.
De plannen krijgen een duidelijker vorm In maart 1965 werd een schrijven van de gemeente Epe ontvangen, waaruit blijkt, dat definitief aan de Prins Hendrikweg kan worden gebouwd. Het gebouw van Christelijke Belangen
34
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Samenzang Gezang 102 : 1, 2, 4, en 5 Lof zij den Heer, den almachtigen koning der ere. Laat ons naar hartelust zingen en blij musiceren. Komt allen saam, psalmzingt den heiligen naam, looft al wat ademt den Here.
Lof zij den Heer, Hij omringt met zijn liefde uw leven,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
11
In augustus 1965 werd een commissie ingesteld: “Steun Kerkbouw Vaassen” (SKV), met het oog om een financiële actie op gang te brengen. Op de gehouden gemeentevergadering van 19 januari 1966 werd onze gemeente op de hoogte gebracht van de bouwplannen die in een vergevorderd stadium gekomen waren. Men kon een maquette en enkele tekeningen bezichtigen. Op 16 mei 1966, een belangrijke middag in de geschiedenis van onze kerk, vond aanbesteding plaats. De aanbesteding werd gegund aan de Firma Logtenberg te Vaassen.
heeft u in ' t licht als op adelaarsvleuglen geheven. Hij die u leidt, zodat uw hart Zich verblijdt, Hij heeft zijn Woord u gegeven.
Lof zij den Heer die uw huis en uw haard heeft gezegend, Lof zij de hemelse liefde die over ons regent. Denk elke dag aan wat zijn almacht vermag, die u met liefde bejegent.
Lof zij den Heer met de heerlijkste naam van zijn namen, Christenen looft Hem met Abrahams kinderen samen. Hart wees gerust, Hij is uw licht en uw lust. Alles wat ademt zegt: Amen. ZEGEN RONDLEIDING EN CONSUMPTIE
De Noordoostelijke gevel van de kerk Per 18 november 1966 werd de nu volgende circulaire van de bouwcommissie verzonden: Voor Vaassen is het zaterdag 26 november a.s. een bijzondere dag. ’s Middags om 15.00 uur vindt de eerste steenlegging plaats van onze nieuwe Gereformeerde Kerk aan de Prins Hendrikweg. U begrijpt, dit is een zo belangrijk gebeuren, dat wij U hiervan graag in kennis stellen. Misschien wilt u deze gebeurtenis in ons kerkelijk leven niet missen. Welnu, U is hartelijk welkom!
12
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
De heer in ’t Hout kwam in 1926 in Vaassen en heeft daardoor heel de ontwikkeling meegemaakt. Hem hebben wij om deze reden gevraagd, de eerste steen te leggen. Voor u is dit echter geen verhindering om ook een steentje bij te dragen. Voor minimaal één gulden is dit mogelijk; niemand heeft echter bezwaar wanneer u meer betaalt! Tot zaterdagmiddag 26 november, 15.00 uur, Prins Hendrikweg te Vaassen. Wij hopen allemaal dat het Deo Volente, een goede dag wordt.
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
33
't Gaat om uw eeuwig Rijk, uw eer. Wil allen trouw terzijde staan, die op uw wegen willen gaan.
Uw Woord maakt onze harten sterk, het is een schutsmuur van uw kerk.
De bouw van de kerk vorderde gestaag en eind augustus 1967, ruim 19 jaar na de instituering, mochten we ons eigen kerkgebouw in gebruik nemen. Bron: Herinneringsboek 50 jaar historie van de Gereformeerde Kerk van Vaassen
Houd ons daarbij, opdat wij Heer, buiten uw Woord niets zoeken meer.
BELIJDENIS VAN HET GELOOF Samenzang Gezang 2 Ere zij de Vader en de Zoon en de Heilige Geest, als in den beginne, nu en immer en van eeuwigheid tot eeuwigheid! Amen.
DIENST DER GEBEDEN Mannenkoor zingt: Psalm 87 DIENST DER OFFERANDEN BESTEMD VOOR DE NIEUWE KERK
32
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
C VAATWERK EN LINNEN VOOR HET HEILIG AVONDMAALONTVANGEN HUN PLAATS Samenzang Gezang 117 : 2 en 4 Gij hebt mij, Heer, geroepen aan Uw dis, het heilig feest van uw gedachtenis; schenk mij uw Geest, opdat ik U ontmoet in 't teken van uw lichaam en uw bloed.
Wie geeft het brood, dat hongerigen voedt, waar is de bron waaruit ik drinken moet? Gij Heer, alleen kunt mijn genezing zijn; voed mij en drenk mij met uw brood en wijn.
SCHRIFTLEZING EN WOORDBEDIENING UIT PSALM 84 DOOR DR P. G. KUNST, GEREFORMEERD PREDIKANT TE AMSTERDAM
Samenzang Gezang 71 : 4, 5 en 6 Blijf Heer ons met uw Woord nabij en maak ons van de vijand vrij, deel aan uw Kerk genade mee, geduld en eenheid, moed en vreê. Het is niet onze zaak, o Heer,
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
13
Een bouwvergunning voor de Gereformeerde Kerk van Vaassen Wim van ‘t Einde
Na de schenking van het perceel (dat kadastraal bekend staat als G 533519) door de familie van Katwijk wilde de Commissie van Beheer van de Gereformeerde Kerk uiteraard gaan bouwen. De bestemming van het perceel liet evenwel geen bouw van een kerk toe. Men zocht daarom eind januari 1964 contact met de gemeente om de mogelijkheden te onderzoeken om artikel 20 van de Wederopbouwwet van toepassing te verklaren. Dit liet een versnelde procedure toe voor bestemmingsplanwijzigingen. Voorwaarde hiervoor was echter wel dat de omwonenden daar geen bezwaar tegen zouden inbrengen.
14
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Op 18 februari 1964 meldde de gemeente Epe, in een brief met kenmerk 372/64, dat zij bereid zijn met toepassing van artikel 20 van de Wederopbouwwet vergunning te verlenen voor de bouw van een kerk op het betreffende perceel.
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
A. WOORD VAN GOD DOOR JONGEREN BINNENGEBRACHT Samenzang Gezang 63 : 3 Woord, waarop wij bouwen waar wij op vertrouwen, Evangeliewoord. Bergen mogen wijken, Gij zult niet bezwijken, want gij zijt Gods Woord. Laat ons, Heer, de troost dier leer door geen twijfel ooit ontroven, sterk ons in 't geloven.
B DOOPVONT DOOR DE KINDEREN ONTHULD Kinderkoor zingt: "Eens brachten er moeders hun kinderen tot Jezus" Samenzang Psalm 105 : 5 God zal zijn waarheid nimmer krenken, maar eeuwig zijn verbond gedenken. Zijn woord wordt altoos trouw volbracht De voorgevel van het eerste schetsontwerp Al snel maakte het architectenbureau Rotshuizen en Dekker uit Arnhem een schetsontwerp in voor een nieuw te bouwen kerk en diende deze in bij de Gelderse Schoonheidscommissie. De Schoonheidscommissie be-
31
tot in het duizendste geslacht. ‘t Verbond met Abraham, zijn vrind, bevestigt Hij van kind tot kind.
30
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
Laat zich 't orgel overal
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
15
handelde het voorstel en meldde op 27 maart 1964 dat een dergelijk bouwvolume gezien de plaatselijke situatie het verwijderen van een aantal opstallen noodzakelijk zou maken. Bovendien leek de commissie de verschijningsvorm van het voorgestelde bouwplan in deze situatie niet gewenst. Kortom het eerste schetsontwerp werd daarmee min of meer afgekeurd. Het ontwerp was gewoonweg te kolossaal om op het beschikbare perceel te bouwen en de verschijningsvorm van de kerk werd door de Schoonheidscommissie ook niet gewaardeerd. De Commissie van Beheer en de architect dienden dus nieuwe plannen te maken.
bij het juichend vreugdgeschal tot des Heren glorie paren.
Looft God naar zijn hoog bevel met het klinkend cimbelspel, looft Hem op het schel metaal. van de vrolijke cimbaal, looft den Heer, elk moet Hem eren. Al wat geest en adem heeft, looft den Heer, die eeuwig leeft, looft verheugd den Heer der heren.
NAMENS DE BOUWCOMMISSIE SPREEKT DE HEER B. VAN OMMEN OVERDRACHT VAN DE KERK DOOR DE BOUWCOMMISSIE AAN DE KERKERAAD
MANNENKOOR ZINGT: (bew.Heymen van 't Einde)
"NADER
MIJN
GOD
BIJ
U"
WOORD EN SACRAMENTEN ONTVANGEN HUN PLAATS IN DE KERK:
De zijgevel van het eerste schetsontwerp Voor de bouw van de kerk had de kerkenraad van de Gereformeerde Kerk van Vaassen ook rijksgoedkeuring nodig conform het goedkeurings– en subsidiebeleid van het Ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting. Deze goedkeuring werd onder nummer 396853 verleend.
16
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Op 24 juni 1965 diende het architectenbureau de vernieuwde voorstellen in bij de Gelderse Schoonheidscommissie. Het voorwerk dat nu was gedaan bleek aanmerkelijk beter dan bij de eerdere aanvraag. De Schoonheidscommissie meldde op 13 juli 1965 dat er geen overwegend bezwaar tegen het plan bestond. De aanvraag voor de bouwvergunning werd vervolgens voorbereid en op 13 september 1965 werd een bouwvergunning aangevraagd voor de kerk. De kosten Het schetsontwerp dat werd goedgekeurd van de kerk werden hierbij geraamd op 220.000 gulden. Omdat het bestemmingsplan de bouw van een kerk niet toeliet werd bij de aanvraag, zoals eerder met de gemeente was overlegd, gevraagd artikel 20 van de wederopbouwwet toe te passen. Op 27 september 1965 besloot de gemeente om de artikel 20 procedure toe te passen. De omwonenden, Adelerhof (Prins Hendrikweg 8), Zweet (Koninginneweg 11) en Wagenaar (Koninginneweg 5) werden daarom op 6 oktober 1965 aangeschreven. Bezwaren konden ze voor 20 oktober indienen. Zo er al bezwaren mochten bestaan, de gemeente verleende haar toestemming op 1 november 1965 door de brief met nummer 3869/65. Er werd nog wel het voorbehoud gemaakt dat niet eerder met de bouw mocht worden begonnen dan dat Gedeputeerde Staten van Gelderland de vereiste goedkeuring had afgegeven. Deze goedkeuring werd afgegeven op 27 december 1965 onder nummer 6919/146-3309. Bronnen: Gemeentearchief Epe
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
29
Liturgie van de Gereformeerde Kerk te Vaassen Ter gelegenheid van de ingebruikneming van het Kerkgebouw "De Tabernakel" aan de Prins Hendrikweg no. 6 op vrijdag 25 augustus 1967 ‘s-avonds kwart voor acht. ORGELSPEL VERZORGD DOOR DE HEER HEYMEN VAN 'T EINDE Samenzang Psalm 150 Looft God, looft Zijn naam alom looft Hem in zijn heiligdom, looft des Heren grote macht in den hemel zijner kracht; looft Hem om zijn mogendheden, looft Hem naar zo menig blijk van zijn heerlijk koninkrijk voor zijn troon en hier beneden.
Looft God met bazuingeklank, geeft Hem eer, bewijst Hem dank, looft Hem met de harp en luit, looft Hem met de trom en fluit, looft Hem op uw blijde snaren.
28
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
17
in vaste dienst beroepen nl. Ds C. van Nood. Deze dominee ging zondag 27 november 2005 met emeritaat en hield zijn afscheidspreek in de kerk van Baarn, waar hij de laatste jaren aan verbonden was. Volgende predikanten waren respectievelijk Tromp, de Haan en Heslinga, elk met een eigen inbreng.
Opening Gereformeerde Kerk van Vaassen
Op 10-7-1981 volgde opnieuw een bouwgebeuren, nu van bijgebouwen voor vergaderzalen en een jeugdhonk, waarbij eveneens de heer in 't Hout de eerste steen metselde. De volgende bouwactiviteit zal wel opslagruimtes betreffen.
Voor de leden van de Gereformeerde Kerk te Vaassen was vrijdag 25 augustus het moment aangebroken, dat een reeds bijna 20 jaar oude wens in vervulling ging, n.l. de officiële ingebruikname van een eigen kerkgebouw.
Inmiddels is het woonhuis van de familie van Katwijk, jarenlang bewoond door onze koster de heer van Dijk, verkocht om de financiële positie van de kerkelijke gemeente te versterken. Mocht de noodzaak zich in de toekomst voordoen, dan is uitbreiding van de kerkzaal heel eenvoudig door het verplaatsen van de achterwand met 1 of 2 spanten. Als afsluiting spreek ik de wens uit voor een verdere integratie in P.K.N.verband. November 2005
Het vroegere woonhuis van de familie van Katwijk
Transcriptie uit Veluws Nieuws, 26 augustus 1967
Omstreeks 1923 was er slechts één Gereformeerd gezin in Vaassen (n.l. de fam. In ’t Hout) terwijl in 1948 de instituering als zelfstandige gemeente volgde. Na vele moeilijkheden en opofferingen is men er in geslaagd aan de Prins Hendrikweg een stijlvol Godshuis te doen verrijzen, in de vorm van een “tabernakel”. Voor de officiële ingebruikname van afgelopen vrijdagavond bleek een zeer grote belangstelling te bestaan, waarbij naast autoriteiten uit de Gereformeerde Kerk en een deputatie van het gemeentebestuur alle plaatselijke kerkgenootschappen acte de présence toonden. Het kan voor Gereformeerd Vaassen een eer worden genoemd, dat dr. P. G. Kunst, gereformeerd predikant te Amsterdam en voorzitter van S.S.K. (is Steun Stichting Kerkbouw) zich bereid had verklaard deze openings-
Tekening van de Tabernakel vanaf de westkant
18
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
dienst te willen leiden. Nadat het moderne kerkgebouw, dat totaal bijna 400 zitplaatsen heeft, geheel met belangstellenden was gevuld en de Kerkeraad met dr. Kunst onder orgelspel van de heer Heymen van ’t Einde de plaatsen had ingenomen, werd de dienst geopend met het zingen van psalm 150 t.w. “Looft God, looft Zijn naam alom”. Namens de bouwcommissie werd het woord gevoerd door de heer B. van Ommen, die in ’t kort een overzicht gaf van de voorgeschiedenis en de totstandkoming van dit kerkgebouw. Wat betreft de historie werden bekende namen genoemd als de fam. In ’t Hout, Kok en Van Asselt. Zeer veel dank was men verschuldigd aan de fam. Katwijk, die de grond
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
27
bouwcommissie benoemd met o.a. de heer van Ommen als voorzitter en nam de Kerkenraad contact op met de Stichting Steun Kerkbouw. Door de Babyboom na de oorlog groeiden de kerken als kool en werden overal in het land nieuwe kerken gebouwd. Om dat goed te begeleiden had de Synode de S.S.K in het leven geroepen welke onder leiding stond van Dominee Dr. Kunst. Nadat de Classis Apeldoorn in een vergadering in de Brinklaankerk, na pleidooien van Dr. Kunst, Dijkstra en ondergetekende, zich bereid verklaarde tot steun, konden de bouwplannen worden gerealiseerd. De maquette van het te bouwen kerkgebouw was enige weken in de Consistoriekamer in het "Gebouw" te bezichtigen en werd algemeen goedgekeurd. De eerste steen werd op 26 november 1966, ’s morgens om 11.00 uur. gelegd door de heer J.J. in 't Hout, het oudste en eerste lid van de kerk van Vaassen. Het was stralend weer. De Kerkenraad bestond in die dagen uit de heren Hoekstra, Dijkstra, Laanstra, Brand, Dijk en ondergetekende. Van al deze mensen wonen vandaag nog zelf of nazaten in Vaassen. Vooral de toenmalige consulent Ds. Holwerda en de ouderling Laanstra hebben een blijvende herinnering bij mij gekregen vanwege hun eenvoudige oprechtheid.
De locatie van de nieuwe kerk geheel gratis beschikbaar had gesteld. In 1948 was deze Gereformeerde gemeente, die allengs meer lidmaten had gekregen, zelfstandig geworden.
Dhr. J.J. in ‘t Hout legt de eerste steen
De gemeente bleef doorgroeien tot zo'n 800 zielen. Na enige jaren werd de eerste predikant
26
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
T.N.O., Belastingdienst, Verzekeringskamer), hetgeen resulteerde in een grote toestroom van medewerkers die allemaal een woning moesten hebben. Apeldoorn kon niet zo snel bouwen om in de behoefte te voorzien en begonnen de omliggende dorpen ook woningen te bouwen. Vaassen bouwde de Krugerstraat, Woestijnweg (Picobult) en Heggerenk. Ook onze kerkgemeenschap groeide gestadig met allemaal mensen van buiten en de vooruitzichten voor verdere groei waren zeer gunstig.
Ecclesia in Fasna,
De grond, en later ook het huis, van de familie van Katwijk was als legaat in het bezit van de Gereformeerde Kerk gekomen en via allerlei activiteiten zoals Bazaars en collectes had men al een bouwfondsje. Er werd een
19
Een bekende naam was volgens de heer Van Ommen ook ds. Schippers, die na het stichten van een Bouwfonds ook elders geld had ingezameld. Ook de gemeenteleden zelf hadden voor dit doel gecollecteerd. In 1957 was men enigszins in een impasse gekomen, maar mede doordat de Gereformeerde Gemeente door de komst van families uit het noorden en het westen des lands weer groter was geworden had men moedig doorgezet. Na het overlijden van mevr. De wed. Katwijk werd aan Architectenbureau Rotshuizen-Dekker te Arnhem gevraagd een tekening voor een nieuwe kerk te maken.
De Kerkenraad besloot de gemeenteleden een keuze te laten maken tussen eerst een eigen predikant te benoemen of eerst een eigen kerkgebouw te stichten. In de Kerkenraad zat de heer Dijkstra van Administratiekantoor Dijkstra aan de Prins Hendrikweg, die o.a. belast was met de preekvoorziening. Onze eigen consulent preekte vrijwel nooit bij ons zodat de Dominees uit het gehele land kwamen. Aangezien de heer Dijkstra zeer goed bekend was in Domineesland hadden wij vaak prekers van naam op het podium. Mensen als Okke Jager, Meynen, Goris e.a. waren regelmatig te beluisteren en de kerkleden waren met deze situatie dan ook zeer tevreden zodat men koos voor kerkbouw.
nummer 4
Briefhoofd van het Architectenbureau Het werd een zgn. Tabernakelkerk en op 16 mei 1966 werd de bouw ervan aan het Aannemersbedrijf Logtenberg (metselwerk) en Pol (timmerwerk) met verdere onder-aannemers opgedragen. Wat betreft de financiële zijde bracht spreker naast de Rijkssubsidie in het bijzonder dank aan de Steun Stichting Kerkbouw en die van de Classis Apeldoorn (van de Gereformeerde Kerk). Ook de steun van jongerenver. “Focus”, de vrouwenvereniging en die van de Kerkeraad met de gemeenteleden zelf werd in dankbaarheid gememoreerd.
Sleutels Na de bede, dat Gods zegen op dit gebouw en de bedienaars mocht rusten, volgde de ceremonie van de overhandiging van de sleutels aan de praeses van de Kerkeraad, de heer J. C. F. Flach. Deze bracht aansluitend mede namens de Kerkeraad de Bouwcommissie dank voor de ontplooide activiteit. Ook de praeses was o.m. de S.S.K. en de Classis Apeldoorn zeer erkentelijk voor de onmisbare financiële steun. Spreker besloot deze aanvaardingsceremonie met het uitspreken van de hoop, dat God met de H.
20
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Geest steeds aanwezig zou zijn bij de geestelijke bediening in dit fraaie kerkgebouw. Nadat het Chr. Mannenkoor “Looft den Heere” o.l.v. Heymen van ’t Einde het toch altijd imponerende lied “Nader Mijn God tot U” had gezongen hield dr. Kunst vóór zijn eigenlijke predikatie een korte inleiding, die hoofdzakelijk over de totstandkoming van dit nieuwe kerkgebouw handelde. Hij merkte o.m. op, dat de Vaassense gemeenteleden volop getoond hadden de financiële bijdragen volledig “waard te zijn”. De gehouden korte predikatie handelde vervolgens hoofdzakelijk over de psalmen “Hoe lieflijk zijn Uw woningen” en “Heere der Heerscharen welzalig, die op u vertrouwen.”
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
25
de Gereformeerde Kerk in de jaren ‘60 van de 20e eeuw. J.C. Flach
Een terugblik op 43 jaar lidmaatschap van de Gereformeerde Kerk in Vaassen, waar ons gezin in januari 1963, al glijdend over besneeuwde straten en klauterend met huisraad over hoge sneeuwbulten, vanuit Barendrecht naar toe waren verhuisd. Sinds februari 1962 had ik een baan gekregen bij de Veredeling van de Aluminium Industrie, dankzij bedrijfsleider Vos van de Bladmetaal, waarmee ik in mijn vorige baan had samengewerkt. We kerkten zondags in het Gebouw van Christelijke Belangen aan de Kosterstraat waar we met zo'n 60 mensen samenkwamen. Consulent van onze gemeente was Ds. Bovendorp uit Olst. In deze tijd kwamen veel bedrijven uit de Randstad naar Apeldoorn (De Blauwe Werelt, Gasunie,
Schaalmodel van de bijbelse Tabernakel
Betekenis Vervolgens wijdde dr. Kunst uit over de betekenis van “Tabernakel”, welk woord zowel in het Oude- als in het Nieuwe Testament te vinden is Het huidige gebouw van Christelijke Belangen
24
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Hoekema uit Zeeland nog het woord had gevoerd gaven de heren J. J. In ’t Hout en J. v. Asselt, de zgn. werkers van het eerste uur, nog een vluchtige terugblik op de geschiedenis van deze plaatselijke Gereformeerde Kerk. De heren Nauta en Den Labberton, die de tuinaanleg hadden verzorgd, sloten de lange rij van sprekers. Vervolgens vond er nog zoor de genodigden een kort gezellig samenzijn plaats. Zo reeds opgemerkt betreft het Dhr. J.J. in ‘t Hout h i e r e e n “tabernakelkerk” (tentvorm). De bouwkosten hebben ongeveer ƒ 370.000,- bedragen. Te zijner tijd hoopt men nog de beschikking te hebben over een definitief orgel. Tijdens deze openingsdienst was door de fa. Koch uit Apeldoorn een orgel in bruikleen afgestaan. Behalve het interieur van de kerk zelf met ongeveer 275 zitplaatsen is er nog een kerkeraadskamer, welke ruimte door ‘n verschuifbare wand van de kerkzaal kan worden gescheiden en zo nog weer (zij het op stoelen) aan ongeveer 120 personen plaats biedt. Verder is er nog een catechisatielokaal (aan de achterzijde) en een hal met voorportaal.
Bronnen: Veluws Nieuws, augustus 1967 Diverse bouwtekeningen en bestemmingsplannen uit het gemeentearchief Archief Gereformeerde Kerk Vaassen Eigen archief
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
21
en dat o.a. overblijfplaats, pleisterplaats of tenthuis betekent. “Hier is een verblijf van God, waarbij Hij wonen wil onder de mensen”, aldus de predikant. Hij vulde o.m. aan, dat dit bouwsel en deze opzet Godes Werk is en dat Hij er een bedoeling mee heeft. Dr. Kunst besloot zijn predikatie met de aansporing “Kom, luister naar de boodschap van de Heiland. Die o.m. bij doop, avondmaal en geestelijk woord onze Gastheer wil zijn”. Hierna vonden, afgewisseld door samenzang van gezangen en psalmen de gebruikelijke kerkelijke ceremonies plaats als o.m. het binnendragen van de bijbel met kandelaar en brandende kaarsen, de onthulling van het doopvont en tenslotte het op de plaats brengen van het vaatwerk en linnen voor het Heilig Avondmaal. Ook de schriftlezing en woordbediening (uit ps. 84) met verder de belijdenis van het geloof en de dienst der offeranden bestemd voor de nieuwe kerk behoorden hierbij. Deze toch zeker sfeervolle openingskerkdienst werd besloten met gezang 102 (de verzen 1, 2, 4 en 5) met aansluitend de zegen. Na de dienst bestond de gelegenheid het woord te voeren. Hiervoor hadden zich 17 sprekers van te voren opgegeven. Namens de classis Apeldoorn bracht ds. S. R. Smilde uit Heerde zijn felicitaties over, terwijl Gereformeerd Epe als naburige kerk ook met een spreker-afgevaardigde vertegenwoordigd was. Ds. J. A. Rietberg van de Herv. Gemeente te Vaassen merkte op, dat men als Christenen samen op weg is naar Het Koninkrijk Gods en kapelaan F. Huirne van de plaatselijke Kath. Kerk (pastoor
Ds. J.A. Rietberg
22
nummer 4
Ecclesia in Fasna,
Bodde was verhinderd) vulde aan, dat het goed is, dat de gereformeerde christenen hier een eigen gebedshuis of rustplaats hebben gevonden om dan toch in gemeenschappelijk een oecumenisch verband God te kunnen dienen. Kapelaan Huirne kreeg de lachers op zijn hand (goed bedoeld!) toen hij vooraf in humoristische zin opmerkte in deze mooie kerk best pastoor te willen zijn.
Plattegrond van de oorspronkelijke kerk Nadat een geestelijke verzorger van de Molukse Evangelische Kerk van het plaatselijke Woonoord en de heer Van Gortel namens de Gereformeerde Bond het woord hadden gevoerd, merkte ds. A. Koetsveld uit Wapenveld, die als consulent werkzaam was geweest op, dat er steeds een prettige band was geweest. De heer G. Douma bracht namens de Vrijzinnig Hervormden zijn felicitaties over, waarbij spreker zich goed kon voor-
Ecclesia in Fasna,
nummer 4
23
stellen hoe groot de gebrachte offers waren en misschien nog zullen zijn. Loco-burgemeester G. Bibo (ook de wethouders G. J. v. Doornum en G. v.d. Snel, gemeentesecretaris A. J. Visser waren ook aanwezig) bracht naar voren, dat ook de burgerlijke autoriteiten verheugd waren een klein steentje te hebben mogen bijdragen tot de bouw van deze kerk. Volgens spreker waren er aanvankelijk stedebouwkundige bezwaren geweest, maar de gemeente had toch haar medewerking niet willen onthouden. Ds. T. Holwerda (emeritus predikant uit Heerde) en geestelijk verzorger van deze gereformeerde kerk toonde zich zeer verheugd, dat Vaassen er een dergelijk gebedshuis bijgekregen heeft. Hij sprak de hoop uit, dat er gebeden wordt in “Geest en Waarheid”. Verdere sprekers (en spreeksters) waren achtereenvolgens mevr. Dijkstra, die als voorzitster van de Gereformeerde Vrouwenvereniging in een enveloppe de baten van een gehouden bazaar t.w. ƒ 3000,- overhandigde. Als voorzitter van de Gereformeerde Jongerenvereniging Focus kon de heer J. Laanstra opmerken, dat de bekende grammofoonplatenactie het mooie bedrag van ongeveer ƒ 6000,had opgebracht. Met deze baten was hoofdzakelijk de inrichting van het Liturgisch Centrum bekostigd. Ook mevr. In ’t Hout kon namens het zgn. Verjaardagsfonds een mooi bedrag overhandigen. Nadat ds.
