e neemt afscheid. En wij ook van hem met een special over en voor Hans van Duijn

17 30 april 2015 | jaargang 57

@tuecursor

Tweewekelijks blad van de Technische Universiteit Eindhoven Voor het laatste nieuws: www.cursor.tue.nl en volg tuecursor op

en

15 | Dag grote vrienden en vriendinnen… De langstzittende rector van de TU/e neemt afscheid. En wij ook van hem met een special over en voor Hans van Duijn.

4 Een halve eeuw safe en secure

De afdeling Safety & Security van de TU/e bestaat vijftig jaar

6 Iedereen betaalt aan de poort

Iedereen moet sinds half april betalen om te mogen parkeren op de campus

12 Aanschuiven

bij een ID-huis

Wat maakt een studentenhuis écht ID-waardig?

Check out our English section on pages 28-36

2 | Vooraf

30 april 2015

Cum laude voor beter draadloos netwerk in huis

CURTOON

28 april - TU/e-onderzoeker Zizheng Cao is cum laude gepromoveerd op een type draadloos netwerk in huis dat met behulp van piepkleine antennes smalle radiobundels precies naar de plekken stuurt waar de draadloze apparaten zijn. Hij voerde zijn onderzoek uit in de groep ElectroOptical Communication Systems (ECO) van de faculteit Electrical Engineering. Het werk van Cao leidde tot een indrukwekkend aantal van 61 wetenschappelijke publicaties. Ook heeft hij intussen drie patenten op zijn naam staan.

Zorgrobots TU/e geven Duitse robots het nakijken 26 april - Het zorgrobot-team van Tech United heeft een gouden plak behaald op de RoboCup German Open in Magdeburg. Hun robots AMIGO en SERGIO komen uit in de ‘@Home League’. Het doel van deze robotsport is om sneller zelfstandige robots te ontwikkelen die zorgbehoevenden thuis kunnen helpen, zodat ze langer zelfstandig kunnen blijven wonen. Het TU/e-team werd vorig jaar al tweede en pakt nu voor het eerst op het Duitse toernooi de eerste plaats. Het team hoopt dat dit ook gaat lukken op de WK in juli. Vorig jaar werd de Eindhovense robot daar tweede.

Hoofdredacteur Han Konings

Eindredacteur Brigit Span

Redactie Judith van Gaal Tom Jeltes | Wetenschap Norbine Schalij Monique van de Ven

Medewerkers

Fotografie Rien Meulman Bart van Overbeeke

Coverbeeld Bart van Overbeeke

Opmaak Natasha Franc

Vertalingen Annemarie van Limpt

Aangesloten bij Hoger Onderwijs Persbureau

Redactieraad prof.dr. Cees Midden (voorzitter) prof.dr. Marco de Baar Angela Stevens- van Gennip Thomas Reijnaerts (studentlid) Arold Roestenburg Anneliese Vermeulen-Adolfs (secretaris)

Redactieadres TU/e, Matrix 1.90 5600 MB Eindhoven tel. 040 - 2474020 e-mail: [email protected]

Cursor online www.cursor.tue.nl

Druk Janssen/Pers, Gennep

Advertenties Bureau Van Vliet BV tel. 023 - 5714745

TU/e-hoogleraar leidt Europees databeveiligingsproject

Poll

Han Koning s

kilometers dat een voetballer gelopen had. “Als dat tien waardeloze kilometers zijn, hoef ik het niet te weten”, vertelde de ras-Feyenoorder. “Loop er dan zeven die effectief zijn.” Zo’n uitspraak zou Van Duijn ook kunnen doen over studeren en bestuurswerk. “Allemaal leuke en nuttige kilometers dat bestuurswerk, maar zorg dat je ook nog wat effectieve kilometers maakt qua studeren. Leg je studie niet een jaar plat.” Het gebrek aan rendement en de twijfelachtige mentaliteit waar de Kromme de hedendaagse voetballers van beticht, zal de rector ook uit het hart gegrepen zijn. Daar heeft hij zelf jaren de trom over geroerd als het ging om de instelling en het studiegedrag van zijn ‘beste vrienden en vriendinnen’. Dat moest beter. Kortom, passend dat deze twee Rotterdamse grootheden tot slot nog op een doel met vier gaten moesten schieten. Hans miste. Van Hanegem trof doel. Ieder zijn vak als het om rendement gaat.

Slechts een schamele 85 reacties. Een duidelijk signaal dat de roep om meer inspraak en transparantie van de bezetters van het Amsterdamse Maagdenhuis, hier in Eindhoven niet echt leeft. We vroegen of het een goede zaak is als universitaire besturen volledig open zijn over hun reilen en zeilen.

Ja, want alles wordt bekostigd met publiek geld

15.3%

Zeker, alleen zo kan medezeggenschap optimaal functioneren

37.6%

Natuurlijk, want wat zou een bestuur te verbergen hebben

11.8%

EENS

Angela Daley Nicole Testerink San van Suchtelen

Toen ik vorige week onder de douche aan het peinzen was over de column die ik wilde schrijven naar aanleiding van het afscheid van Hans van Duijn, schoot me de vergelijking met Willem van Hanegem te binnen. Onze in 010 woonachtige rector is een gekend supporter van Feyenoord en met welke speler kun je hem beter vergelijken dan met de Kromme? Dat wiskundige begrip als bijnaam zou al voldoende moeten zijn. Tot mijn verbazing was Van Hanegem dinsdag van de partij bij het afscheid dat de studenten en het CVB hadden georganiseerd voor de rector. De gefêteerde was duidelijk in zijn nopjes vanwege de aanwezigheid van zijn idool, dat gekleed ging in een fuchsia­ kleurige trui. Oké, beiden hebben een andere kledingstijl, maar wat zijn de overeenkomsten tussen Willem en Hans? Bij een eerste ontmoeting met deze heren kan al snel de indruk ontstaan dat het norse types zijn, die je maar moeilijk kunt benaderen. Klopt als een bus. Duidelijk is ook dat ze niet van wollige praat houden. Ze zijn van de directe aanpak en als het moet, gaan ze er met het gestrekte been in. Dinsdag vertelde Van Hanegem dat hij zich doodergerde aan de vermelding van het aantal

NIET EENS

Colofon

Onze Kromme zwaait af

10.6%

Niet waar, te veel openheid vertraagt het uitvoeren van beleid

3.5%

Niet doen, die openheid biedt concurrerende instituten voordeel

21.2%

Nee, de huidige mogelijkheden om inzicht te verkrijgen zijn ruim voldoende

Nu vragen we op www.cursor.tue.nl Het onderwerp van de nieuwe poll moeten we nog even onder de pet houden, aangezien dat pas tijdens de dies bekend wordt gemaakt. Dus kijk vrijdag op de site en reageer.

Nieuws | 3

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

23 april - TU/e-hoogleraar Cryptology Tanja Lange leidt een onderzoeksconsortium, bestaande uit acht universiteiten en drie bedrijven, dat 3,9 miljoen euro krijgt om cryptografietechnieken te ontwikkelen die bestand zijn tegen de brute rekenkracht van quantumcomputers. Het geld is afkomstig uit het EU-programma Horizon 2020. Het is een wedstrijd over tientallen jaren, waarvan we de uitkomst mogelijk pas jaren later zullen vernemen, of zelfs helemaal niet. Wetenschappers van onder meer de TU/e werken aan cryptografietechnieken die bestand zijn tegen de ongekende rekenkracht van de quantumcomputer, die ergens na 2025 wordt verwacht.

uws van de ie n e n li n o t e h g Een greep uit ee weken. Kijk voor nol tw afgelopen s op www.cursor.tue.n meer nieuw

Onderzoeksgroep Biomedische NMR moet eind 2016 stoppen 24 april - De intensievere samenwerking eind 2012 van de groep Biomedical Nuclear Magnetic Resonance van BMT-hoogleraar Klaas Nicolaij met onderzoekers van Philips Research zou onderzoek op wereldniveau mogelijk maken. De groep verhuisde naar de High Tech Campus, maar al na twee jaar trok Philips zich terug. Eind 2016 stopt ook de groep van Nicolaij. Tot kerst zullen de zes promovendi die nu nog aan hun proefschrift werken en die afhankelijk zijn van de scanapparatuur, de mogelijkheid krijgen hun onderzoek af te ronden. Het College van Bestuur heeft daar extra middelen voor beschikbaar gesteld.

mfort o c t s e i k r e v Solar Teaem eid h l dag n s n e werd donder v bo agen Stella ew hoven. n d n n Ei zo e d am Solar Te lger van de opvo e -koppige l. Het nieuw door het 22 ontwerp van m et u H ri o l it ri d u ap el grotere ro A 4 ve 2 et n h ee eg in w d lië e er d ra Aust land resente s de race in die in Neder 23 april gep rt dit jaar tijden in te zetten op een auto lt ergie opleve ee en sp a d tr ei Snelh gekozen en en die ex r d o en vo tt zi ch in to er team heeft er comfort biedt aan de vi veel ie d , n ka p o in huis. voor gebruik to’s gemaakt nog geen fo n te ch o m Er waar acht het ontwerp Op 2 juli worden van gewerkt is. n aa d ar h maanden s de auto, TU/e-campu d wordt op de t van beken n aam nog ie n . e d d k er o te o n r se waa gepre kt, officieel werd gemaa

Lees meer over dit onderzoek op pagina 24-25 in deze Cursor.

f BSA-grens definitie n naar 45 studiepunte

Supermarkt in Flux pas na de zomer open

Promovendus TU/e komt om bij verkeersongeval

Na ijskoepel en ijskerk nu megabrug van ijs

21 april - Bij een verkeersongeval is de 26-jarige TU/e-promovendus Giuseppe Melpignano om het leven gekomen. Giuseppe deed zijn promotieonderzoek aan de faculteit Werktuigbouwkunde. De promovendus en zijn 25-jarige vriendin Kiki Frencken, beiden afkomstig uit Maastricht, kwamen in de nacht van vrijdag op zaterdag om het leven door een ongeval op de A2, veroorzaakt door een spookrijder die frontaal op de auto botste waarin het tweetal zat.

21 april - TU/e’ers gaan komende winter in Finland een brug bouwen van ijs versterkt met papiervezel. Ze krijgen daarbij hulp van medewerkers en studenten van andere universiteiten. De honderd meter lange brug, die gebaseerd is op een ontwerp van Leonardo da Vinci, krijgt een vrije overspanning van 50 meter. Dat is de grootste vrije overspanning ooit van een ijsconstructie.

t een verhoging tsraad gaat akkoord me 23 april - De universitei vies voor het sitief bindend studiead van de grens voor een po aad heeft er U-r r 45 studiepunten. De komend collegejaar naa voor de e end do leept: een onvol wel een compromis uitges atief advies neg een r voo t de reden zijn tussentoetsen mag nie d. l een voldoende is gehaal als voor de eindtoets wé

Lees ook het In memoriam op pagina 10 in deze Cursor.

22 april - De opening van TU/e’s eerste campussupermarkt in Flux loopt een paar maanden vertraging op. Spar University had er deze maand zijn deuren willen openen, maar wacht nog op enkele bouwtechnische aanpassingen aan de ruimte. De uitbater mikt nu op opening aan het begin van het nieuwe collegejaar. De openingstijden van de winkel moeten nog worden besproken met de TU/e.

4 | Focus

30 april 2015

Focus | 5

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Tekst | San van Suchtelen Foto’s | Bart van Overbeeke en privé-archief Hay Becks Verharding maatschappij | Net als de gewone wereld heeft ook de universiteitscampus te maken gekregen met verharde omgangsvormen, stelt Hay Becks. “We krijgen vaker dan vroeger bezoek van mensen die hier niets te zoeken hebben, zoals zwervers en computerdieven. Hoewel ze daar zelf natuurlijk anders over denken. Er is hier met de komst van de laptops en andere elektronica ook meer te halen. Dat lijken de studenten nog wel eens te vergeten. We moeten ze keer op keer wijzen op de noodzaak om hun laptop van een slot te voorzien.” Honderd procent beveiligen is op een half-open terrein als de TU/e-campus een utopie, stelt Becks. “Met alleen die slagbomen houd je de echte boeven niet tegen. Maar dat is nu eenmaal de keuze die we hier gemaakt hebben. We willen er geen vesting van maken. Dan moet je ook accepteren dat er jaarlijks voor een x-bedrag aan laptops wordt gestolen. Ook al doen wij natuurlijk alles om dat te voorkomen.”

De afdeling Safety & Security van de TU/e bestaat dit jaar vijftig jaar. Een halve eeuw, waarin de dienst mee veranderde met de maatschappij en de getransformeerde campus. Een overzicht.

Van kil ‘konijnenhok’ naar multifunctionele meldkamer | “Het was een koud, kaal, vierkant hok van een paar vierkante meter, dat middenin het Hoofdgebouw stond”, herinnert oud-medewerker Gerrit Langenhuizen (werkzaam tussen 1971-1990) zich het wat schrale hoofdkantoor uit de beginperiode van wat toen nog de Bewakingsdienst heette. “We noemden het ook wel het konijnenhok, omdat het niet veel meer was dan een paar aan elkaar getimmerde planken.” Toen Hay Becks, het huidige hoofd Beveiliging, bij de dienst kwam werken, was het kantoor inmiddels naar de ingang verhuisd en voorzien van verwarming, wat meubilair en een alarmsysteem. Na een aantal tussentijdse omzwervingen zit de dienst op dit moment in gebouw Laplace, van waaruit de medewerkers via een camerawand in de meldkamer zicht hebben op zo’n beetje alle uithoeken van de campus.

De oude meldkamer met bewakers Gerard Bakker en Ad Guitjens (links).

Parkeren | Op een terrein dat stelselmatig te weinig parkeerplaatsen heeft en had om het eigen personeel en de gasten op kwijt te kunnen, traden de beveiligers regelmatig op als tandeloze parkeerwachters. Gerrit Langenhuizen: “Ik heb regelmatig overhoop gelegen met foutparkeerders. Daar zaten nog wel eens hoogleraren en professoren bij die het niet zo nauw namen met de regels omdat ze vonden dat ze buiten de wet stonden. Dat was lastig werken, zonder parkeerbonnen of boetes. Ik herinner me één professor die zijn auto pontificaal voor de deur zette. Toen ik daar wat van zei, beet hij me toe: “Jij staat op de laagste tree van de ladder. Ik parkeer waar ik wil.” Met de komst van het betaald parkeren is deze taak van de dienst een stuk overzichtelijker geworden, stelt Hay Becks.

Een halve eeuw

Van portier tot allround bewaker | De campusbeveiliger

De meldkamer in het Hoofdgebouw.

safe en secure Programma jubileumdag Safety & Security

Safety & Security viert haar jubileum op woensdag 13 mei met diverse festiviteiten: 9.00 - 11.00 uur openstelling van het Security Center in het Laplacegebouw 12.30 - 13.30 uur College Tour: interview met crimefighter Peter R. de Vries in de Blauwe Zaal van het Auditorium 15.30 - 16.15 uur optreden van het Demo Team van de Politiehondenvereniging. Veld 7 (ter hoogte van de vijver)

was in de beginperiode vooral een portier, die controleerde wie er ‘s ochtends binnenkwam en ‘s avonds weer vertrok. Al gauw werden deze portiers omgeschoold tot bewakers die zich richtten op het voorkomen van ongelukken en schade en de eigendommen van het personeel en de studenten in de gaten moesten houden. In de loop van de jaren tachtig en negentig werd de dienst daarin ondersteund door moderne communicatie-apparatuur, zoals telefoons, camera’s en een professionele meldkamer.

Van kasboek naar keywatch | Waar de bevoegd­heid tot een werk- of studieruimte tegenwoordig vooral met een pasje is geregeld, had je vroeger natuurlijk alleen toegang als je de juiste sleutel in bezit had. Wie voor een dichte deur stond, moest de sleutel bij Beveiliging gaan halen. Becks: “We werkten vroeger nog met een kasboek. Daarin hielden we precies bij wie de sleutel in bezit had en sinds wanneer. Ook als de sleutel weer teruggebracht werd, noteerden we dat. Ideaal was het niet met al die verschillende, vaak onleesbare handschriften. In de jaren negentig werd het kasboek vervangen door een keywatch-systeem, dat zelf registreerde wie de sleutel in bezit had. Daar werken we nu nog altijd mee.”

Van eigen naar elektronisch oog | “Lange tijd hadden we voor ons werk alle zintuigen nodig”, weet Becks. Camera’s waren er toen nog niet, dus we moesten overal fysiek langs om de objecten te controleren. Dat had als voordeel dat onze mensen aan de poort iedereen van gezicht kenden. Het hele terrein was verdeeld over onze medewerkers, die elk hun ronde hadden om te checken. Zo’n ronde werd overdags en ‘s nachts een paar keer gelopen. Je was de hele dag op pad. De beveiligers hadden op hun ronde een klok bij zich, waarop ze precies bijhielden hoe laat ze ergens passeerden. Langenhuizen: “Zo konden eventuele calamiteiten achteraf worden gereconstrueerd. Ik herinner me een groep zwervers die we ‘s nachts langs de oever van de Dommel opjoegen, in de handen van de politie. Bij inbraken was het onze taak om de dief te lokaliseren. De politie deed de rest. Wij waren natuurlijk onbewapend.” Tegenwoordig dragen de beveiligers een speciale zaklamp bij zich, waarvan het schijnsel de ‘vijand’ voor een paar minuten verblindt.

6 | Uitgelicht

30 april 2015

Iedereen betaalt aan de poort Tekst | Judith van Gaal Foto’s | Bart van Overbeeke De registratie van een kenteken die mislukt, nummerplaten die niet worden herkend bij de slagbomen, de campuskaart als regelmatig haperend alternatief. De invoering van het betaald parkeren, ingegaan op 15 april, gaat gepaard met nogal wat opstartproblemen. Hoe loopt het nu en voor welke vervoersmiddelen kiezen TU/e’ers?

De ene na de andere auto passeert de slagboom aan de Kennedylaan. Sommige automobilisten draaien hun raampje open voor een kaartje of om hun campuskaart te scannen. Relatief veel automobilisten kunnen stapvoets doorrijden, omdat het kersverse systeem hun kenteken herkent. De externe beveiliger die er in de tweede week bij staat, heeft het beduidend minder druk dan in de week daarvoor - toen twee beveiligers medewerkers te woord stonden die nog vol vragen zaten en niet alles vlekkeloos bleek te werken. Ook al zijn inmiddels veel problemen verholpen, de kinderziektes zijn er nog altijd niet uit, zo laat Mirjam Jahnke (hoofd Safety & Security) weten. Nog niet alle medewerkers kunnen dan ook de campus op via het nieuwe systeem. Jahnke, in een reactie vorige week: “Het is iets teveel gevraagd om de opstart­ problemen in anderhalve week te verhelpen. Zo kunnen sommige medewerkers niet inloggen in het parkeersysteem. Verder werkt de kentekenherkenning soms wel en soms niet bij enkele automobilisten. Hetzelfde geldt voor de pas. Enkele gebruikers zien het bedrag niet dat ze op de parkeerrekening hebben gezet. En het parkeerverwijssysteem, waarbij automobilisten kunnen zien hoeveel vrije plekken er op parkeer­ terreinen zijn, werkt nog niet.” Volgens Jahnke werkt de kentekenherkenning om verschillende redenen nog niet bij iedereen. “Het registreren leverde her en der problemen op. Zo voerden sommige mensen het nummer in van een oude pas - in plaats van de nieuwe campuskaart - en hadden ze niet goed door hoe ze hun geboorte­ datum moesten invullen.” Verder blijkt dat pasjes niet altijd aan de juiste persoon zijn gekoppeld. Jahnke: “Pasjes worden soms doorgegeven, zonder dat dat ergens wordt gemeld. We zitten met drie

systemen: HRM voor medewerkers, OWIS voor studenten en het kaartmanagementsysteem. Het voordeel is wel dat we nu meteen een grote opschoning kunnen houden. Verder zijn er ‘derden’ (leveranciers, spin-offs, freelancers, et cetera, red.) op het terrein waarvoor een passende oplossing moet worden gevonden. Er blijken bedrijfjes te zijn die we nog niet kenden.”

De eerste weken belden dagelijks 200 mensen Een hele waslijst aan vragen, klachten en frustraties kreeg de beveiliging de afgelopen weken over zich heen. De eerste weken na de start van de registratie (25 maart), mailden of belden maar liefst dik tweehonderd mensen per dag. Volgens Jahnke is dat aantal inmiddels wel teruggelopen. “Je moet nu denken aan veertig tot vijftig mails per dag en dagelijks dertig tot veertig telefoontjes. Daar zitten overigens ook mensen bij die een toelichting willen. Het zijn niet alleen maar problemen.” Zes medewerkers beantwoorden de vragen. Daarvan hebben er drie afwisselend ‘dienst’ aan de telefoon en mailbox. De andere drie personen, onder wie Mirjam Jahnke, houden zich bezig met de ‘restpunten en onverklaarbare situaties’. De campus autoluwer maken en parkeerplaatsen vervangen door groen zijn de belangrijkste redenen geweest om het betaald parkeren in te voeren. Het is te vroeg om te zeggen dat de maatregel wel of geen effect heeft. De campus telt nu 1.917 parkeer­ plaatsen, blijkt uit gegevens van Dienst Huisvesting. Parkeerplaatsen

bij Catalyst en Kennispoort zijn daarbij niet meegerekend. Het College van Bestuur heeft afgelopen vrijdag (24 april) besloten dat er 100 parkeerplaatsen kunnen komen op terrein Oost. De verwachting is dat die eind juni klaar zijn. Het aantal parkeerplaatsen vóór de aanleg van de Groene Loper was 2.150 (ook weer exclusief Catalyst en Kennispoort). Bert Verheijen, bouwkostendeskundige en lid van het mobiliteitsteam, laat weten dat de piek voor het parkeren tussen de 1.800 en 1.900 ligt. Bij evenementen ligt de piek boven de 2.000. Dan wordt het terrein bij het Auditorium en Hoofdgebouw als parkeervoorziening gebruikt. Met de gemeente zijn afspraken gemaakt dat de universiteit maximaal 2.150 parkeerplaatsen mag hebben op ‘maaiveldniveau’. Zijn er meer parkeerplaatsen nodig, dan moeten er parkeergarages worden gebouwd. Sinds de invoering van het betaald parkeren lijkt het minder druk met auto’s op de campus. Op de ventweg langs de campus is het wat drukker - zeker overdag. Maar of dat daadwerkelijk aan de betaalverplichting ligt of dat het ook met het mooie weer samenhangt, is moeilijk hard te maken. Eind mei gaat Safety & Security bekijken wat het verschil is tussen april/mei 2014 en april/mei 2015 qua aantal auto’s op het terrein, laat Jahnke weten. De gemeente houdt met de TU/e in de gaten of er niet teveel in de omliggende wijken wordt geparkeerd. TU/e’ers die niet de auto op de campus willen parkeren, hebben verschillende alternatieven. Het MMS-terrein, dat aan de Celebes­ laan ligt op zo’n 15 minuten lopen van de campus, is omgebouwd tot een gratis parkeerterrein voor TU/e’ers. Er is onlangs veel te doen geweest om die locatie, toen de

TU/e buiten de drie ton die het kwijt was aan het ‘ombouwen’ een geschil met Trefpunt Groen moest slechten dat nog eens vijftigduizend euro kostte. Sinds 15 april kunnen campusbewoners er gratis hun auto stallen. Tot nu toe staan er dagelijks 20 tot 25 auto’s op dat terrein, blijkt uit tellingen van Dienst Huisvesting. Campusbewoners mochten deze maand gratis gebruikmaken van een NS-businesscard, een trajectkaart tussen huis en werk. Daarvoor hebben zich 269 medewerkers aangemeld, laat Jahnke weten. Daar zitten ook mensen bij die al met de trein reisden. Vanaf mei kunnen medewerkers een NS business-abonnement afsluiten.

Bussen, treinen en fietsen Sinds februari dit jaar rijdt bus 104 over de campus. Die pendelt vier keer per uur in de spitsuren (7-9 en 16-18 uur) en doet op de campus vier haltes aan. Het gaat om een pilot, die tot eind dit jaar loopt. Begin juni kijkt de TU/e met Hermes hoe dat initiatief tot nu toe loopt. Wouter Gravesteijn, masterstudent Innovation Management, is bus­chauffeur op die bus en heeft de dienst met lijn 104 nu tien keer gereden - waarvan vier keer deze maand. “Toen ik eind januari de eerste keer lijn 104 reed was het erg rustig, maar ik merk dat mensen nu de lijn hebben ontdekt en er goed gebruik van wordt gemaakt. ‘s Ochtends begint het erg rustig; de eerste twee à drie bussen zijn meestal leeg of er zitten slechts een of twee passagiers in. Rond 08.00 uur wordt het drukker en voor de eerste colleges om kwart voor negen, zit de bus vaak bijna helemaal vol. Ik hoor van passagiers dat ze het fijn zouden vinden als er ‘s ochtends nog een latere bus zou

rijden. Misschien is het een goed idee om de eerste twee bussen weg te laten, en die tussen 9.00 en 10.00 uur te laten rijden. ’s Middags is de drukte wat beter verdeeld, maar wordt er ook veel gebruik van de bus gemaakt. Halte Lismortel, bij het Paviljoen, is de veruit de meest gebruikte halte. Ik denk omdat dit het verst lopen is vanaf het station. Daarna is de halte Laplaceplein het meest gebruikt en bij Rondom Oost en Rondom Zuid stapt af en toe iemand uit of in.” Verder zijn, via de aanbieder waarmee de universiteit samenwerkt, Piecobello lease, tot nu toe 34 e-bikes verkocht. Eigenaar Coen Vermeulen - die twee weken geleden nog op de campus stond met verschillende typen e-bikes, toen het betaald parkeren net was ingevoerd - ziet dat de belangstel­ ling voor de elektrische fietsen toeneemt. “Bij jong en oud.” Volgens Bert Verheijen van Dienst Huisvesting ligt de druk op ‘goede fietsvoorzieningen’ op de campus vrij hoog. “Daar zijn we flink mee bezig, maar die zijn er helaas niet van vandaag op morgen.” De TU/e gaat er vanuit dat er in 2020 meer dan 15.000 studenten en medewerkers op de campus rondlopen en wil daar in 2018 op voorbereid zijn. Het aantal fietsenrekken zal dan de helft van de TU/e-populatie zijn en daar weer de helft van wordt een beveiligde stalling. In totaal zullen er in 2015 zo’n vijfhonderd meer fietsenrekken staan op de campus dan in 2014.

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Uitgelicht | 7

8 | Uitgelicht

30 april 2015

“Ik voel me als een prinsesje als de slagboom automatisch voor me opent”, verklaart Annelies Verschuren-Dirks enthousiast. De evenementen­ organisator op de TU/e heeft alleen maar positieve woorden en begrip voor de invoering van het betaald parkeren. Maar de auto krijgen ze haar er niet mee uit. “Ik hoor in mijn omgeving weinig begrip voor de maatregel. Maar mensen hebben geen andere situatie gekend. Het is helemaal niet raar als je parkeerkosten moet betalen bij je werkgever. Dat heb ik eerder ook gedaan bij een eerdere werkgever. Wat denk je van mensen die in het centrum van Eindhoven werken, die betalen ook. Het gaat om grond die de TU/e ook voor andere zaken kan inzetten. Parkeerplekken onderhouden kost geld. De TU/e kan dat dat geld beter gebruiken voor onderwijs of onderhoud aan gebouwen. En voor niks gaat de zon op.” Meerdere collega’s overwegen de fiets te pakken en ik begrijp die overweging. Maar ik ben dat niet van plan. Vanuit mijn woonplaats Son en Breugel ben ik drie kwartier onderweg met de fiets. Ik ben niet zo’n sportief type en ik wil zeker niet meteen ’s ochtends al zo’n aanslag op mijn energie doen. Of de bus een optie is? Nee, en daar moet je net zo goed voor betalen.”

Annelies Verschuren-Dirks:

“Ik vind het slagboomsysteem nu perfect werken en het is erg positief dat ze er in het begin mensen bij hebben gezet. Een heel welkom gebaar. Het is goed voorbereid en het komt professioneel over. En sinds de invoering van het betaald parkeren kan ik mijn auto voor de deur bij het Auditorium zetten. Super.”

“Voor niks gaat de zon op”

Uitgelicht | 9

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

De Griek Kostas Triantafyllidis, promovendus bij Electrical Engineering, woont op dik vijf kilometer afstand van de TU/e. Die afstand overbrugt hij geregeld met de fiets. De laatste tijd steeds vaker, vanwege de invoering van het betaald parkeren. Toch pakt hij, zeker in de winter, nog vaak de auto. Tijd en het weer spelen daarbij de belangrijkste rol. “Ik was behoorlijk boos toen ik hoorde dat het betaald parkeren was ingevoerd. Ik ben inmiddels gekalmeerd, maar nog altijd vind ik het niet respectvol naar de werknemers toe. Het was beter geweest als ze de werknemers zouden belonen die bijvoorbeeld de fiets pakken - niet ze moeten laten betalen. Ik kom de laatste tijd vaak met de fiets, ik heb net een nieuwe gekocht. Het gaat me niet om het geld dat ik voor het parkeren moet betalen, maar wel om het principe. Of ik het kopen van een e-bike heb overwogen of wel eens de bus neem? Nee, als ik met de fiets ga, wil ik graag bewegen en met de bus ben ik erg lang onderweg. Ook het MMS-terrein vind ik te ver. In de winter neem ik meestal de auto, vanwege de kou en de regen. Ik ben niet aan het weer gewend. Bovendien wil ik niet meer te lang onderweg naar huis zijn als ik eens tot 23.00 uur doorwerk. Het lukte me eerst niet om mijn kenteken te registreren. Ik heb moeten bellen en mailen en na een week was het gelukkig opgelost. Inmiddels werkt het goed.”

Kostas Triantafyllidis:

“Ik ben niet gewend aan het weer”

Terugblik op het betaald parkeren De TU/e kreeg in 2006 slagbomen en in dit jaar moesten studenten voor het parkeren gaan betalen. ‘Alleen studenten die op de campus wonen, die geen OV-jaarkaart hebben, die een handicap hebben, of die niet met het openbaar vervoer om 8.45 uur op de TU/e kunnen zijn, komen in aanmerking voor gratis parkeren. Ook studenten die minimaal een uur langer onderweg zijn met het openbaar vervoer dan met de auto, kunnen een gratis parkeervergunning aanvragen’, meldden we toen in Cursor. Studenten betalen nu 100 euro per collegejaar om te parkeren.

Betaald parkeren voor medewerkers kwam pas later in beeld. ‘Binnen afzienbare tijd gaan ook de medewerkers van de TU/e een maandbedrag betalen voor het parkeren op het TU/e-terrein’, zo meldde Cursor al in een nieuwsbericht in oktober 2010. De TU/e had in 2010 vergevorderde plannen om een groene autoluwe campus aan te leggen. Het geld dat het betaald parkeren ging opleveren, zou naar parkeergarages gaan. De aanleg daarvan bleek echter voor het moment te duur te zijn.

De gratis uitrijdkaarten zijn in maart 2012 afgeschaft. In een mobiliteitsteam worden verschillende maatregelen uitgewerkt, waaronder ook het betaald parkeren. In februari 2014 laat het College van Bestuur weten dat die maatregel in het najaar van 2014 zal zijn ingevoerd. De universiteitsraad stribbelt tegen en draagt alternatieven aan. Een van die alternatieven is het beschikbaar stellen van het MMS-terrein als gratis parkeerterrein. April 2014 is de kogel door de kerk: Het College van Bestuur wil het MMS-terrein aan de Celebeslaan geschikt maken voor parkeren. De U-raad waardeert dit plan en legt zich erbij

neer dat medewerkers dagelijks twee euro moeten betalen voor het parkeren op de campus. Omdat het systeem voor kentekenherkenning nog aanbesteed en getest moest worden, is de invoering vertraagd. Als begin dit jaar milieukoepel Trefpunt Groen Eindhoven de universiteit beticht van illegale bomenkap op het MMS-terrein en er onduidelijkheid is over vergunningen met de gemeente, zorgt dat voor nog wat extra vertraging. Na een schikking van 50.000 euro met Trefpunt Groen en een toezegging van de gemeente voor de vergunning, kan het terrein verder worden ingericht. Het betaald parkeren kon daardoor 15 april van start gaan.

Omdat hij het handig vindt om de auto in de buurt te hebben, zet Reinier Post (software-ontwikkelaar op de TU/e) zijn auto sinds 15 april op het MMSterrein. “Ik reserveer ‘s ochtends een kwartiertje extra en heb zo een prettige wandeling.”

René Besseling, docent bij Biomedische Technologie, pendelt tot eind deze maand nog gratis met de trein heen en weer vanuit zijn woonplaats Maastricht op de NS-businesscard van de TU/e. Als hij zo meteen naar Geldrop is verhuisd, overweegt hij de fiets te pakken. Maar ook zijn oldtimers gaan meters maken.

“Ik vind de aanleg van de Groene Loper geen slecht idee. Een autoluwe campus is dan een logisch gevolg. Nu is het parkeren nog geen groot probleem, maar ik denk in de toekomst wel. Ik vind het wel fijn om mijn auto in de buurt van mijn werk te hebben. Soms moet ik spullen meenemen of moet ik tijdens of na mijn werk naar een andere locatie. Dan hoef ik niet eerst tussendoor naar huis te gaan. Ik ga soms met de fiets, maar nu even niet omdat ik mijn fietssleutels kwijt ben.”

“Ik heb dik een jaar vanuit Maastricht naar Eindhoven gereisd. Het overgrote deel daarvan ben ik met de auto gegaan. Ik heb wel een kortingskaart voor de trein, maar het lukt me niet altijd om met de trein te gaan. Ik moet geregeld op de High Tech Campus zijn vanwege mijn onderzoeksfunctie daar en dat is dan best wat gedoe met openbaar vervoer. Bovendien moet ik de volle mep betalen in de spits voor de trein, omdat mijn kortingskaart dan niet geldig is. Ik ben ongeveer even lang met de trein onderweg als met de auto. Omdat het deze maand gratis is, ga ik nu wel bijna dagelijks met de trein.” Ik verhuis binnenkort naar Geldrop. Ik wil dadelijk best nu en dan met de fiets gaan. Ik heb vorige week bij de elektrische fietsen gekeken die op de campus stonden, de drempel om de fiets te pakken is dan misschien minder hoog. Wie weet bouw ik mijn oude fiets om naar een elektrische, dat lijkt me leuk. Maar ik ga zeker ook nog met de auto. Ik kan mijn drie oldtimers ook niet zomaar stil laten staan. Grote kans dat ik mijn auto dan op het MMS-terrein zet. Ik vind het niet belangrijk om mijn auto voor de deur te parkeren. Ik ga mijn kentekens overigens niet registreren, dat vind ik lastig met drie auto’s. Het is best vreemd dat je moet betalen om op de campus te staan. Het zijn toch je mede­werkers. Ik vraag me af hoeveel het nu helemaal oplevert.”

René Besseling:

“Omdat het deze maand gratis is, ga ik nu bijna dagelijks met de trein”

Reinier Post:

“Het is een prettige wandeling van het MMS-terrein naar de campus”

Ik vind het niet echt sympathiek om twee euro te vragen om te mogen parkeren. Aan de ene kant staat me dat tegen, maar aan de andere kant is twee euro per dag ook wel weer te overzien. Ze hadden beter de alternatieven kunnen stimuleren dan te straffen. Het is wel goed dat ze het MMSterrein hebben geregeld. Dan geef je medewerkers nog de keus. Al heeft niet iedereen de tijd om te wandelen zoals ik en dat maakt het niet helemaal eerlijk. Als ik mijn auto daar rond kwart over acht zet, staan er nog maar twee of drie auto’s. De slagboom werkt overigens prima en ik heb ook geen problemen gehad bij het registreren van mijn kenteken.”

10 | Universiteitsberichten

STUDENT KIVI Students Eindhoven | CEO-lezing met Gerben Edelijn 6 mei aanstaande is het weer zover. Dan houdt KIVI Students Eindhoven de volgende CEO-lezing, met als spreker Gerben Edelijn, CEO Thales Nederland. Thales produceert o.a. geavanceerde radar- en infraroodapparatuur, transportsystemen, software­ ontwikkelingen en veiligheids­ systemen. Ben jij benieuwd naar het levensverhaal achter de CEO van Thales Nederland? Kom dan op 6 mei 2015 naar de Blauwe Zaal (Auditorium) voor de CEO-lezing van Gerben Edelijn. De lezing zal in het Engels zijn. Inloop vanaf 19:00 uur, 19:30 start lezing. De lezing wordt afgesloten met een Q&A en een borrel.

entrepreneurs and innovators of today and leaders of tomorrow come together to learn, explore and connect, and start addressing the biggest challenge we face: how to power our world sustainably. The Master’s school from KIC InnoEnergy is where careers in sustainable energy begin. Join us and you can become a game changer in sustainable energy. Applications for the 2015 intake close on May 24th 2015.

MENS Bureau voor Promoties en Plechtigheden | Promoties Woensdag 6 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie T. Xia MEng (TN) Promotoren: prof.dr. A. Fiore en prof.dr. S. Höfling

UNIVERSITEITSBERICHTEN

KIC InnoEnergy | 12 May: KIC InnoEnergy Master School Open Session in Eindhoven Engineering Student? Interested in energy? Looking for an international Master? Can you tick all these boxes? If that’s the case you might be an ideal candidate for the KIC InnoEnergy Master School. Come find out for yourself in Eindhoven on 12 May. Meet some of our current students, the office manager, and the KIC InnoEnergy Benelux team. During this lunchmeeting you will have plenty of time to ask every question that pops up in your mind. You can find us in room 1.12 in Connector, TU/Eindhoven (12h40). Want to join us? Send an a-mail to [email protected]. Why choose a KIC InnoEnergy Master programme? Ninety-three per cent of all our graduates secure a job within six months of graduating - and they earn on average 15 per cent more in their first job than their peers. We offer a choice of seven programmes, from 11 leading universities across Europe, each designed to give students the ideal combination of engineering, innovation and entrepreneurial skills. Each of the seven programmes are supported by 18 leading energy enterprises which play an active role with syllabus design, internships, study visits and guest lectures from business specialists. Through these programmes, the

Voorzitter: prof.dr. K.A.H. van Leeuwen Titel proefschrift: “Controlled coupling of semiconductor quantum dots to optical micro-cavities” Donderdag 7 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. M.J. Janssen (IE&IS) Promotoren: prof.dr. K. Frenken en prof.dr. A.G.L. Romme Voorzitter: prof.dr.ir. A.W.M. Meijers Titel proefschrift: “Service Innovation in an Evolutionary Perspective” Maandag 11 mei, 14:00 uur, CZ4: promotie ir. B.M.G. Janssen (BMT) Promotor: prof.dr.ir. L. Brunsveld Voorzitter: prof.dr. E.W. Meijer Titel proefschrift: “DNA-based control of protein activity” Maandag 11 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. B.A.M. de Zwart (B) Promotoren: prof.dr.ir. B.E.J. de Meulder en prof.dr. H.J.P. Timmermans Voorzitter: prof.ir. E.S.M. Nelissen Titel proefschrift: “Republiek van beelden: De politieke werking van het ontwerp in regionale planvorming” Maandag 11 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie J.M.M. Donda MSc (TN) Promotoren: prof.dr. H.J.H. Clercx en prof.dr.ir. G.J.F. van Heijst Voorzitter: prof.dr. K.A.H. van Leeuwen Titel proefschrift: “Collapse of turbulence in the nocturnal atmospheric boundary layer” Woensdag 13 mei, 14:00 uur, CZ4:

30 april 2015

TUssen de oren

promotie J.C. Pina MSc (W) Promotor: prof.dr.ir. M.G.D. Geers Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Elevated temperature thermo-mechanical behaviour of cast irons: a numerical-experimental investigation” Woensdag 13 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie drs. C.J.H. Nieuwenhuizen (ID) Promotoren: prof.dr.ir. J.-B.O.S. Martens en prof.dr.ir. R. van Liere Voorzitter: prof.dr.ir. A.C. Brombacher Titel proefschrift: “Quantitative Analysis of Computer Interaction Movements” Woensdag 13 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie H. Mortazavi MSc (TN) Promotor: prof.dr. R.P. Sijbesma Voorzitter: prof.dr. H.J.H. Clercx Titel proefschrift: “From SelfAssembly of Microstructures to Mechanics: Multiscale Modeling of Polymer Networks” Maandag 18 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie C.G. Murguía Rendón MSc (W) Promotor: prof.dr. H. Nijmeijer Voorzitter: prof.dr. L.P.H. de Goey Titel proefschrift: “Controlled Synchronization in Networks of Diffusively Coupled Dynamical Systems” Maandag 18 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie S.Y. Yeo MSc (BMT) Promotor: prof.dr. H. Grüll Voorzitter: prof.dr. P.A.J. Hilbers Titel proefschrift: “Treatment of Bone Metastases from Prostate Cancer Using Magnetic Resonanceguided High Intensity Focused Ultrasound” Dinsdag 19 mei, 16:00 uur, VAM: promotie ir. A.C. Verkaik (BMT) Promotor: prof.dr.ir. F.N. van de Vosse Voorzitter: prof.dr. J.P.W. Pluim Titel proefschrift: “Coupling spectral and finite elements for fluid-structure interaction” Dinsdag 19 mei, 16:00 uur CZ4: promotie J. Zhang MSc (EE) Promotoren: prof.ir. W.L. Kling (wijlen) en prof.dr. U.M. Ebert Voorzitter: prof.dr.ir. A.C.P.M. Backx Titel proefschrift: “Supercritical fluids for High Power Switching” Dinsdag 19 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie ir. I. Jacobs (BMT) Promotor: prof.dr. K. Nicolay Voorzitter: prof.dr. K. Ito Titel proefschrift: “Magnetic Resonance Imaging Biomarkers of Cancer with applications in High Intensity Focused Ultrasound treatment evaluation” Woensdag 20 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie A.M. Schaap MSc (W) Promotor: prof.dr.ir. J.M.J. den Toonder Voorzitter: prof.dr.ir. A.A. van Steenhoven Titel proefschrift: “Integrating optics and microfluidics to automatically identify algae species” Woensdag 20 mei, 16:00 uur, CZ4: promotie ir. J.M. Verburg (TN) Promotoren: prof.dr.ir. P.F.F. Wijn

Mens & Mening | 11

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

In memoriam

Giuseppe Melpignano Met grote verslagenheid melden wij dat onze collega Giuseppe Melpignano, promovendus aan de faculteit Werktuigbouw­ kunde, in de nacht van vrijdag 17 op zaterdag 18 april door een noodlottig ongeval is overleden. Ook zijn vriendin Kiki Frencken is bij dit ongeval omgekomen.

In Cursor worden iedere twee weken studenten, docenten, labs, technische artefacten, de werkomgeving, het weten­ schappelijk bedrijf, de campus, het onderwijs en websites onder een psychologische loep gelegd door de medewerkers van TU/e-opleiding Psychology & Technology.

Giuseppe studeerde Werktuig­ bouw­kunde aan de TU/e, en begon in 2013 met zijn promotie in de groep Micro­systems van prof. Jaap den Toonder. In het STW-project Dynaclean werkte hij samen met onderzoekers van Chemische Technologie, Rijksuniversiteit Groningen en Philips Research om slimme materialen te ontwikkelen waarmee schakelbare zelfreinigende oppervlakken kunnen worden gerealiseerd, geïnspireerd door het lotusblad. Toepassingen liggen in outdoor verlichting, zonnepanelen, ziekenhuistoepassingen en producten voor persoonlijke verzorging. Met zijn enorme enthousiasme, zijn groot gevoel voor mensen waarmee hij een samenbindende factor in groep was, en zijn mooie nieuwe ideeën en plannen voor het onderzoek, was Giuseppe de beste collega die je je voor kunt stellen. Wij zullen hem enorm missen. Bovenal wensen we zijn collega’s, familie en vrienden heel veel sterkte met dit verlies.

Donderdag 21 mei, 16:00 uur, CZ5: promotie P.A.M. Ruijten MSc (IE & IS) Promotor: prof.dr. C.J.H. Midden Voorzitter: prof.dr. I.E.J. Heynderickx Titel proefschrift: “Responses to Human-like Artificial Agents; effects of user and agent characteristics”

meedoen aan Europan. Een diploma dat is opgenomen in de Europese richtlijn 2005/36 is voldoende. Deelname aan Europan geeft echter niet het recht de titel architect, stedenbouwkundige, interieur­ architect of landschapsarchitect te voeren. Wel kan Europan deelname onderdeel van de beroepservaringperiode zijn. Dit moet dan in het persoonlijk ontwikkelingsplan worden opge­ nomen en worden besproken in het startgesprek. Zie voor informatie over de beroepservaringperiode www.beroepservaringperiode.nl.

Ook een bericht plaatsen op deze pagina? Mail het bericht (maximaal 100 woorden) dan naar [email protected].

virtuele weg naar al die andere mensen, plaatsen, taken, rollen. En die representatie is niet passief. Hij zuigt je weg van waar je bent en met wie je bent. En hoe meer je daar bent, des te minder ben je hier.

En terwijl ik dit schrijf, dringt het tot me door: mijn iPhone is een wormhole, een wormhole in mijn tas. Zoals natuurkundigen voorspellen dat er onontdekte bruggen moeten bestaan tussen verschillende punten in tijd-ruimte, zo brengt mijn telefoon mij instantaan dicht bij mensen, informatie en werelden, mijlenver van hier.

Heel recent nog vroegen onderzoekers tweetallen mensen tien minuten met elkaar een gesprek te hebben. De sterkste deter­ minant van de kwaliteit van het gesprek was niet of men bevriend was, of vreemden van elkaar, niet of het onderwerp waarover zij spraken oppervlakkig was of persoonlijk en betekenisvol, maar of één van beiden terloops zijn/haar mobieltje op tafel had gelegd. Zij die dat deden hadden minder aandacht en empathie voor hun gesprekspartner. Geuren, kleuren, objecten in onze dagelijkse omgeving maken veel meer los dan wij beseffen, door wat ze zijn, maar meer nog door wat ze voor ons betekenen. En dit geldt ook voor de technologische artefacten die we in ons leven toelaten - zelfs wanneer ze in stille modus staan.

Maar zodra je je bewust wordt van je telefoon, of je blik er maar even op rust, opent het de

Yvonne de Kort | hoogleraar Omgevingspsychologie bij Human Technology Interaction

Mijn mobiel is de toegang tot mijn mail, mijn chatberichten en sms’jes, het internet. Ik check mijn afspraken, zodat ik weet wat me te wachten staat; ik blijf op de hoogte van de voortgang van mijn studenten en AiO’s; de tweets van mijn collega’s; … of de lichtjes werken op Stratumseind; hoe laat de kinderen vrij zijn; of mijn ouders kunnen oppassen; wanneer de band bij elkaar komt. Heel mijn professionele en sociale leven gevangen in zo’n klein stukje elektronica.

UR-podium De operaties OGO, Bachelor College en Graduate School liggen nog vers in ons geheugen en nu gloort aan de horizon de verfrissende invoering van blended learning. De bedenkers van dit concept hebben zich wellicht laten inspireren door de geestverruimende werking die van blended whisky uit kan gaan.

DIVERSEN Europan 13 | Het architectenregister is van kracht Sinds 1 januari is de Regeling Beroepservaringperiode van kracht. Het Architectenregister en Europan Nederland zijn overeengekomen dat deelnemers aan de beroeps­ ervaringperiode niet in het architectenregister hoeven te zijn ingeschreven om te kunnen

Illustratie | Sandor Paulus

Laatst vergat ik mijn mobieltje toen ik een ochtend ging helpen op de school van mijn kinderen. Gelukkig zag mijn man het kleinood op het aanrecht liggen en bracht het me na, terwijl hij een heel andere kant op moest. Hij weet dat ik me geen raad weet zonder: waar ik ga, gaat mijn telefoon: in mijn tas, naast me in de auto, en in huis van kamer tot kamer.

Prof.dr.ir. Jaap den Toonder, chair Micro systems, Mechanical Engineering

en prof. T. Bortfeld PhD Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Reducing Range Uncertainty in Proton Therapy” Donderdag 21 mei,16:00 uur, CZ4: promotie ir. J. Stegen (TN) Promotoren: prof.dr. H.J.H. Clercx en prof.dr.ir. P.P.A.M. van der Schoot Voorzitter: prof.dr.ir. G.M.W. Kroesen Titel proefschrift: “Non universality and kinetics in soft matter systems: phase separation of proteins and sonication of carbon nanotubes”

Een wormhole in mijn broekzak

Het single malt-vakmanschap van elke docent (alsmede diens toolkit) zal vermengd dan wel uitgebreid dienen te worden met kennis en vaardigheden op digitaal gebied; de wereld waarin alles om nulletjes

Mobieltje op tafel? Minder empathie!

Van single malt naar blended learning in een paar tinten grijs

en eentjes draait. Opmerkelijk is dat in de betreffende beleidsnotitie die het CvB met de UR besprak een beeld geschetst wordt van docenten die heel veel organisatorische vrijheid krijgen in het integreren van digitale toepassingsmogelijk­ heden in hun onderwijs.

over governance die de UR met het CvB besprak. De verscherpte aandacht voor rendement, de prestatieafspraken met Den Haag en de normen voor het BSA zijn geheel in lijn met het business­ model ‘Operational Excellence’ (Treacy en Wiersema, 2012).

Dat lijkt tamelijk haaks te staan op de almaar toenemende regelgeving en standaardisatie waarbij gedacht kan worden aan de OER. Dat het CvB in het voorgestane beleid op meerdere gedachten hinkt, kwam helder tot uitdrukking in de KPMG-rapportage

Op zich is er niets mis mee dat je als universiteit nastreeft om erg efficiënt met je middelen om te gaan. Maar dat model verhoudt zich wel op gespannen voet met het strategiemodel ‘Best in Class’ (ook ontleend aan Treacy en Wiersema, 2012) waarin je de

concurrentieslag op kwaliteit in je voordeel kunt beslissen en je jezelf bijvoorbeeld benchmarkt met toppers als het MIT. Laat ik nu lang in de vooronder­ stelling geleefd te hebben dat ons CvB primair voor kwaliteit ging?! Nu moeten we die modellen niet allemaal zo zwart-wit zien. We blenden onze ambities en mixen efficiency met kwaliteit en krijgen dan vanzelf een paar trendy tinten grijs!

Dr. Allard

Kastelein, PUR

12 | Student

Clmn

30 april 2015

Aan de Tongelresestraat, boven de Action, zijn twee ruime verdiepingen bestemd voor drie Industrial Designstudenten. Joep Elderman, vijfdejaars, en Bas van den Boogaard, tweedejaars, wonen er met Yaël van Engelen (ook tweedejaars). Dat zij nu niet mee-eet, komt omdat ze erg druk is met het candi-traject voor het nieuwe bestuur van studievereniging Lucid. Daar zijn meer dan twintig aanmeldingen voor, maar dit terzijde.

Aanschuiven bij

Bas maakt Boeuf Bourguignon • Bak in een braadpan die in je oven past een lap rundvlees van 600 gram die in stukjes is gesneden en 150 gram spekblokjes. • Voeg toe: 15 doormidden gesneden sjalotjes, 2 winterpenen en 250 gram champignons in stukjes, 2 teentjes knoflook, 2 laurierbladen, 3 takjes tijm, 3 takjes peterselie en beetje peper en zout. • Giet er een hele fles goedkope rode wijn over en 250 ml water waarin een bouillonblokje is opgelost. • Deksel erop en drie uren in een oven op 160 graden.

Alain Starke, pr omovendus bij Human-Technolo gy Interaction

Beste Hans, In de zeven jaar dat ik Innovation Sciences studeerde, heb ik als rector alleen maar jou gekend. Je maakte altijd wel indruk op me, met je Rotterdamse bretels, Feyenoord-hart en licht-norse blik. Ik kon me altijd goed indenken dat je lid was van de ‘Ik Schijn Boos Te Kijken’-Hyve. In 2009 ontmoette ik je voor het eerst, tijdens een donkere dinsdag in december. Er werd flink geleut aan de ronde gesprekstafel, maar plots vloog je er met gestrekt been in: “Dus, Alain was het hè, leg mij eens uit: waarom hoort technische innovatiewetenschappen op een technische universiteit thuis?”. Je keek glunderend de verstilde tafel rond. Volgens mij róók je dat wij placebo-bèta’s veel te weinig differentiaalvergelijkingen hadden opgelost in onze interdisciplinaire levens. Met een spreek-dv/dt van heb-ik-jullie-ooit-iets-wiskundigszien-doen cijferde je de menselijke maat weg en pleegde je alfa-genocide aan de gesprekstafel. Ik deed het eigenlijk nooit goed bij je. Ook al was ik Honors-student, jouw pittige kritiek op onrendabele studentbestuurders in 2009 maakte van mijn fulltime bestuursfunctie een futiliteit. Hoe kon het ooit nog goedkomen tussen jou en mij? Tot mijn grote verbazing en blijdschap draaide je later bij. Alsof iemand John Williams had gebeld voor het programma ‘Help, mijn man is een koppige bèta’. Dat socio-technische en interdisciplinaire dat je eerst zo verguisde, omarmde je plots in het Bachelor College. Plots liet je iedereen Technische Innovatiewetenschappen studeren! Je Fourier-transformeerde in een rector voor heel de TU/e, met een beleid voor internationalisering, ingenieurs van de toekomst en vooral een manier om de rendementen te verhogen zonder daarmee telkens iedereen tegen de schenen te schoppen. Vol trots droeg jouw Feyenoord-hart vorige week, na afloop van de universiteitsraadsvergadering, zelfs een PSV-sjaal. 010, 040 of 10-0: het maakt allemaal niet meer uit. Hans, Je bent de rector van iedereen. Een uitgebreide versie van deze column is afgelopen dinsdag voorgelezen bij het informele afscheid van Hans van Duijn.

TU es

Als je de hele dag zelf zou mogen bepalen wat je doet, wat zou je dan doen? Met lekker weer zou ik waarschijnlijk in de tuin zitten met een biertje en huisgenoten. Als het minder mooi is, zit ik het liefst binnen; gamen, een serie kijken of huisgenoten vermaken. Waarom heb je voor deze studie gekozen? Omdat het een mooie combinatie is van technische kennis, maatschappelijke betrokkenheid en idealen. In de praktijk zie je vaak dat dat één van die factoren ondergewaardeerd wordt, erg jammer. Wat zou je aan de TU/e willen veranderen? Ik zou het liefst aan de Gemini-kant van MetaForum, bij de fietsen, een directe doorgang naar binnen maken op de begane grond. Je kunt nu via het trappenhuis en de loopbrug van Gemini naar MF, maar het blijft irritant dat er geen snelle weg naar binnen is. Wat is het meest opmerkelijke dat je ooit op je kamer hebt aangetroffen? Mijn huisgenoten hadden voor mijn verjaardag een ‘Princess’-deurbel gekocht en deze, toen ik even niet oplette, opgehangen - wat een vrij opmerkelijk geluid maakt als je het niet verwacht. Wat is volgens jou de ultieme stedentrip? Ik denk dat ik voor een Oost-Europese trip zou gaan; Kiev, Praag, Boedapest, of Krakau bijvoorbeeld. Parijs en Londen zijn tof, maar in het oosten ligt ook veel geschiedenis en soms ook juist moderne schoonheid. Als je de kans krijgt om één ding te doen in je leven waar je anders nooit de mogelijkheid voor zou hebben, wat zou dat zijn? Meevoetballen op een wereldkampioenschap; het was als klein kind al mijn droom om profvoetballer te worden.

Jeroen van Hemmen (21 jaar) Derdejaars Sustainable Innovation en praeses f.t. van de christelijke studentenvereniging VGSEi.

Wat zou je tienjarige zelf vinden van de persoon die je nu bent? Hij zou me een beetje lui vinden misschien en vinden dat ik veel te weinig creatief bezig ben. Ik denk dat hij er ook wel gelijk in heeft, maar ja, lui leven is ook wel lékker leven. Verder denk ik wel dat hij trots op me zou zijn - of dat hoop ik in ieder geval.

Jeroen wil de eerste vraag van de lijs t graag v ervangen door de volgen de “Als je je zelf zou m : oeten omschrijv en van een p aan de hand izza, welk e pizza is dat en waarom? ”. (MvdV )

Student | 13

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Hoe zie je dat dit een ID-huis is? Denk niet dat de feestjes in dit huis zomaar voor de lol zijn. Iedere keer krijgen de gasten een ‘serieuze’ opdracht waar het huis ‘beter’ van wordt. Bijvoorbeeld glazen kerstballen - gevuld met verf - tegen een witte muur gooien. Of ze moeten met zelf meegebrachte lappen een gordijn naaien. Of een potlood op de wc-deur plakken. Verder is het een behoorlijke rommel. Bas: “Het is hier eigenlijk een soort werkplaats, we zijn altijd wel met projectjes bezig. En je ziet ook veel gereedschap slingeren.” Joep denkt dat de zooi een gevolg is van het delen van de ruimte. “Niemand neemt ownership. Maar eerlijk is eerlijk; ik ben wel hoofd troepmaker.”

in muziek ‘draaien’: “Je moet werken voor de muziek. Zo ben je er bewust mee bezig en ga je er ook echt voor zitten.” Hoe voel je dat dit een ID-huis is? Hier is huisoudste Joep (hij was de eerste student­ bewoner van het pand in 2009) heel duidelijk in: “We hebben geen regels. Veel is ‘best’. Doe waar je zin in hebt. Het maakt niet veel uit wat je doet, als je maar rekening houdt met elkaar.” Dit huis wint misschien niet de brandveiligheidsprijs, maar wel de flexibilteitsprijs.

Hoe hoor je dat dit een ID-huis is? Heel regelmatig hoor je een piepje. Bas legt uit dat dat niet uit de keuken komt maar van de 3D-printer in de hoek van de woonkamer. “Telkens als het net geprinte laagje naar boven wordt getrokken door een motortje hoor je een mechanisch piepje.” Wat je ook zou kunnen horen, is muziek die van langspeelplaten komt. In de kamer staat Bas’ pick-up die hij wel moest kopen toen hij van vrienden zijn eerste vinylplaat kreeg. Nu staat er een hele verzameling elpees naast. “Het levert tegelijk een spaarervaring op”, zegt Bas, “zo’n plaat kost wel eens dertig euro.” Zijn favoriete albums zijn van CHVRCHES en DJANGO, DJANGO. Beide mannen zien de voordelen

Interview | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke

Wil jij ook met je culinaire huisgenoten in deze rubriek? Mail dan naar [email protected]

En hoe is het in Montpellier? Studenten van de TU/e gaan steeds vaker voor hun studie naar het buitenland. Voor stage of voor het verrichten van onderzoek, omdat het verplicht is of omdat ze het leuk vinden. Cursorlezers kunnen iedere twee weken over de schouder van een TU/e-student in het buitenland meekijken.

Vanuit een strakblauwe hemel lacht een felle zon de Mediterrane metropool toe. Het is een graadje of vijfentwintig en een substantieel deel van de bevolking bereidt zich op het naaktstrand voor op de bruisende zomer. De rest nipt op een der duizend terrassen aan een pastisje want een gegeven happy hour kijk je niet in de bek. “Werken die Fransen dan niet?!”, hoor ik u denken. Normaal vol overgave, maar nu even niet; het is hier namelijk vakantie. Het contrast tussen deze cultuurhistorisch waardevolle stad en Eindhoven is, zoals u leest, onwaarschijnlijk groot. Het vereist het vermogen om te wennen aan lagere wijnprijzen, rijkere koffie en een breder palet aan kaassoorten. De volkoren boterham is een baguette, het glas verse melk is jus d’orange en pindakaas bestaat niet. Uiteten is iets voor na half acht ’s avonds en een dag zonder chocoladecroissant weegt niet mee in de telling. En de mensen? Die zijn om door een ringetje te halen. Verzorgd en modieus bewegen zij zich sierlijk door het leven. Ze hebben een diepe waardering voor kunst en cultuur, mede blijkend uit de vele festivals, concerten en exposities die voor studenten gratis of voor een symbolische prijs te bezoeken zijn. Ze gaan overal heen per auto of tram maar ter compensatie voor de kaas- en wijnconsumptie joggen ze fanatiek. Maar hoe vergaat het de Erasmus-studente uit Eindhoven in deze nieuwe habitat? De prille eerste weken waren even slikken: ze spreken daadwerkelijk alleen maar Frans. Als een spion observeerde zij haar omgeving, waarmee zij haar kennis niet kon delen en vice versa. Inmiddels kletst ze er vrolijk op los in het Frans en weet ze waar ze heen moet, maar wel op de fiets want tja, een beetje vaderlandsliefde kan geen kwaad, toch?

Renée bij de ‘Pont Van Gogh’ in Arles

.

Renée van K m a s Archite terstudeemnenade, c t and tPulre, Builde in anning g

Vind jij het ook leuk om een bijdrage te leveren aan deze rubriek en ben jij dit collegejaar in het buitenland? Stuur dan een mailtje naar [email protected].

Foto | Bart van Overbeeke

Lees alle buitenlandervaringen online op www.cursor.tue.nl

14 | Student

30 april 2015

Hans van Duijn l a i ec

Sp

Kracht/en/veld THE Elephants

Facts and figures Opgericht in: 1972 toen de TU/e nog Technische Hogeschool Eindhoven (THE) was Aantal leden: 61, waaronder 6 dames Doel: continuïteit van de vereniging veiligstellen (gezien het bijna-faillissement van de Nederlandse Rugby Bond) Beste prestatie: Afgelopen jaar speelden de Elephants-dames voor het eerst in tien jaar weer competitie. Ze werden derde in tweede klasse Zuid Bijzonderheid: er is een commissaris olifant

n e d n ie r v e Grot endinnen i r v ! n r e e t a tot l

www.elephants.nl

Wat is het verschil tussen damesrugby en herenrugby? “Er is geen verschil”, zegt Merlijn Borneman, masterstudent Innovation Sciences en secretaris van THE Elephants. “Regels en doel zijn het zelfde. Druk zo vaak mogelijk in tweemaal veertig minuten de bal achter de lijn. Dat heet een try en levert vijf punten op. Mannen spelen wel wat agressiever, vrouwen iets voorzichtiger.”

Tekst | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke

Welke posities zijn er? Er zijn voorwaartsen (die gaan er lomp in volgens Merlijn) en lijnspelers (die gebruiken tactisch inzicht). Een motto is: de voorwaartsen winnen de wedstrijd en de lijnspelers scoren de punten.

Wat mag absoluut niet? Wedstrijdsecretaris Stefan Siemienski (Fontysstudent): “Zodra je op de grond ligt, mag je de bal niet vasthouden. En je mag niet zeuren tegen de referee. Respect is heel belangrijk bij rugby.”

Hoe werkt een spelhervatting? Na een fout volgt een scrum en als de bal uit was een line-out. Bij een scrum gaan acht spelers van beide teams tegenover elkaar staan. Hoewel: staan? Ze hangen met de schouders tegen elkaar en het team dat niet de fout maakte, gooit op een of nadere manier de bal in de kluwen benen. Bij een line-out gooi je de bal recht naar voren terwijl je een code roept. De oude code wil bestuursvoorzitter Bob van Bergen (masterstudent Bouwkunde) wel verklappen. “Roep een woord dat met een letter b, i, e, of r begint en gooi kort, zeg vijf meter. Roep een woord dat met een c, o, l of a begint en gooi lang, tien tot vijftien meter.”

Wat doen jullie samen? Elke laatste donderdag van de maand is clubavond. Dan gaan de Elephants voor de training samen eten en na de training naar stamkroeg Kix op Stratumseind. Ze dragen dan jasje, dasje. Een clubdas krijg je (lees: mag je kopen) na een jaar lidmaatschap of bij zitting in het bestuur. Stefan ziet het hebben van de clubdas als een soort beloning. Het jasje komt uit de eigen klerenkast. Verder gaan de mannen op buitenlandtrip. Waarom mogen dames niet mee? “Andere clubs zeggen dat we daar niet aan moeten beginnen. Dan kunnen we niet meer de beest uithangen”, zegt Stefan bloedserieus.

Wie is jullie commissaris olifant en wat zijn de taken? Stefan is de ‘c o’. Het houdt in dat hij zelf regels mag verzinnen en handhaven tijdens de sociale activiteiten. De nieuwste is tanningtime. Stefan hoeft dat woord maar te roepen of alle leden laten hun broek zakken. De c o legt uit: “Onze gespierde bovenlichamen krijgen we wel bruin, geen probleem om ons shirt uit te doen, maar voor de benen is het moeilijker. Daarom heb ik dit bedacht.” De dames mogen hier wél aan meedoen.

Hello... world?

Comic | Elles Raaijmakers Inkleuren | Minke Nijenhuis

18 | Bibberen voor de rector

20 | Met de poten in de modder

21 | Getrouwd met de rector

22 | Ach en Wee

Zijn grote vrienden en vriendinnen over Hans van Duijn

Zijn collega’s over de wetenschapper Hans van Duijn

Zijn vrouw over Hans van Duijn

Onze cartoonisten over Hans van Duijn

16 | Special afscheid Hans van Duijn

30 april 2015

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Special afscheid Hans van Duijn | 17

Vertrekkend rector magnificus Hans van Duijn:

“In een fusie DelftEindhoven zag ik niets” “Veel tijd in je studie steken, valt voor mij niet onder de noemer ‘schools’”

Hij is de langstzittende rector van de TU/e en in de tien jaar dat Hans van Duijn aan het roer stond, heeft de universiteit turbulente veranderingen doorgemaakt. De afgelopen jaren gaf hij leiding aan twee majeure onderwijsprojecten die tot doel hebben de ingenieurs van de toekomst op te leiden. Een mogelijke fusie tussen Delft en Eindhoven die vijf jaar geleden zeer dichtbij was, zegt hij te hebben afgeweerd. Vandaag, tijdens de dies, draagt hij het stokje over aan zijn opvolger Frank Baaijens. Hij was pas vijf jaar werkzaam aan de TU/e toen hij op 1 april 2005 aantrad als rector magnificus. Hans van Duijn, die Technische Natuurkunde studeerde aan de TU/e, werd al na vier jaar hoog­ leraarschap decaan van de faculteit Wiskunde en Informatica. Een jaar later schoof hij door naar het rectoraat. Bij zijn aantreden stuitte hij naar eigen zeggen op een zorgelijke situatie bij bepaalde opleidingen. “Ze trokken weinig studenten, kenden een hoge uitval en de studenten die doorgingen, deden er ontzettend lang over. Ik was oprecht bang dat het ministerie zou zeggen dat bepaalde kleine opleidingen maar samen­gevoegd moesten worden. We moesten ons als universiteit moderniseren, en de studenten moesten hun studiegedrag aanpassen.” Met een pittig interview in Cursor en tijdens zijn rede bij de opening van het nieuwe academisch jaar gooide hij de knuppel in hoenderhok. “Dat moest ik doen, want ik was echt bang dat we door de bodem zouden zakken. Het duurde toch nog even voordat het besef doorbrak. Sommige mensen vonden het allemaal het bewijs dat we gewoon moeilijke opleidingen aanboden. Van mijn kritiek op het beroerde niveau van de wiskunde werden sommige opleidingendirecteuren witheet. Maar ik was er stellig van overtuigd dat ons hele onderwijs stevig opgeschud moest worden.” Hard werken en de inzet van taskforces en veel medewerkers maakten het mogelijk om in september 2012 een nieuw onderwijsmodel in te voeren: het Bachelor College. Dat moest

de student meer keuzevrijheid bieden en op die manier de opleidingen ook aantrekkelijker maken voor meisjes. In het komende collegejaar gaat ook de Graduate School van start. “Op een snelle invoering van het Bachelor College hebben we veel druk gezet. Samen met hoogleraar Lex Lemmens, die later dean is geworden van het Bachelor College, hebben we er de vaart in gezet, want anders zou er zo weer een jaar verloren gaan. Voor mij en voor de organisatie was Lex bij de uitvoering van dit proces goud waard. Als dean is hij verantwoordelijk voor de vijf basisvakken en kijkt hij bijvoorbeeld ook of en in welke mate gebruik gemaakt wordt van de keuzeruimte in het curriculum. Voor de Graduate School trekt hoogleraar Jan Fransoo de kar.” Van Duijn noemt het “een spannende periode, want het was best een risico om met zo’n ingrijpende operatie aan de slag te gaan. Onze vraag was: gaat het lukken? En daarna moesten we afwachten of het ook ging werken en of het zou aanslaan. Gaan de studenten met dit model beter studeren en kunnen onze docenten die verandering aan, want we vragen nogal wat van ze. Ze moesten hun vak ombouwen en aan de slag met bijvoorbeeld tussentoetsen en clickers.” Werd daarmee het onderwijs niet te schools? “Die kritiek kregen we wel eens van de betere studenten, die relatief gemakkelijk door hun studie rollen en er ook nog een boel naast doen. Maar grosso modo hebben denk ik veel studenten er baat bij. En gewoon veel tijd in je studie

steken, valt voor mij niet onder de noemer ‘schools’. De werkdruk voor onze medewerkers moeten we hierbij goed in de gaten houden, want we vragen veel van ze.” Een ander groot project dat Van Duijn niet onbenoemd wil laten, was de Instellingstoets die door OCW verplicht werd gesteld. Hiermee moest het bestuur laten zien in control te zijn. “In 2013 hebben we daar met man en macht aan gewerkt om die toets met een goed resultaat af te sluiten en het was voor ons soms ook een eyeopener.” Wat vindt Van Duijn van de kritiek op het volgens sommigen doorgeslagen rendementsdenken? “Het is waar dat we in de academische wereld zaken tegenwoordig graag cijfermatig benaderen. Kijk naar prestatieafspraken die universiteiten hebben moeten maken met het ministerie van OCW. Dat is blijkbaar de tijdsgeest en daar moet je het dan toch mee doen. Aan onze universiteit zitten we er, denk ik, netjes tussenin. We geven kleinschalig onderwijs met een goede verhouding in het aantal studenten op een docent. Als ik met studenten praat, heb ik niet de indruk dat ze heel erg bezig zijn met wat in Amsterdam gebeurt. Wij praten ook met grote regelmaat met onze studenten, zeker als het om ingrijpende aanpassingen gaat die hen betreffen.”

“Ik vond een fusie tussen Eindhoven en Delft niet kunnen” Als rector is hij vanzelfsprekend ook verantwoordelijk voor het onderzoek. Is hij tevreden over de ontwikkelingen op dat vlak? “Wat dat betreft was Kerst 2013 echt een topjaar voor me. We hebben toen Jan Mengelers, die topman was bij TNO, binnengehaald als nieuwe voorzitter, enorm goed gescoord bij het Zwaartekracht­programma van NWO en we gingen van start met ons Impulsprogramma, waarmee we in samenwerking met het bedrijfsleven 250 extra promotieplaatsen creëren. Dat was allemaal zo goed in balans. DIFFER opent na de

vakantie de deuren hier op de campus en we hebben het Instituut voor Complexe Moleculaire Systemen van hoogleraar Bert Meijer opgezet. Daar ben ik trots op, maar je moet het wel voortdurend in de gaten houden, anders ontglipt het je.” Tussen neus en lippen door vertelt Van Duijn dat rond april 2010 een mogelijke fusie tussen Delft en Eindhoven heel dichtbij was. “Beide Raden van Toezicht, die er zeer bedrijfsmatig inzaten, waren er erg van gecharmeerd en er is heel serieus naar de mogelijkheid gekeken. Maar ik vond dat niet kunnen. Twee instellingen die zo ongelijk waren qua omvang en met dezelfde aandachtsgebieden. Ik wilde dat niet voor mijn rekening nemen”, zegt hij breed glimlachend. Op dit moment beschouwt hij de Universiteit Utrecht en het bijbehorend academisch ziekenhuis als de belangrijkste universitaire partners voor de TU/e. “Op zeker vijf onderzoekslijnen zijn we gezamenlijk actief en voor de toekomst zie ik daar heel mooie kansen liggen.” Vorig jaar maakte maakten de TU/e en de Tilburg University bekend dat men in 2016 een Graduate School voor Big Data & Entrepreneurship wil opzetten in Den Bosch. Zien we in de toekomst meer van dit soort gezamenlijke projecten? “Als je op bepaalde gebieden, zoals Big Data, complementair bent qua onderwijs en onderzoek heb je volgens mij goud in handen. In dit geval met Tilburg is dat zo. Op de Chemelot Campus in Heerlen werken we overigens ook al samen met Maastricht. Verder staat niets vergelijkbaars op stapel. We zijn echt niet aan het toewerken naar één grote Brabantse universiteit, hoor.” Terugkijkend op vijftien jaar TU/e noemt Van Duijn de zorg voor kwaliteit en de zorg voor de opleidingen als de essentiële kenmerken van zijn universiteit. “Dat stellen we ook nooit ter discussie. Kijk maar hoe zorgvuldig we omgaan met benoemingen en naar de korte lijntjes tussen docent en student en tussen staf en bestuur. Je ziet het terug in het loopbruggenstelsel. Nieuw is dat we ook steeds internationaler worden, zowel qua staf als studenten en promovendi. Dat was tien jaar geleden heel anders. Ik hoop dat ook de campus levendiger wordt, ook na zes uur. De permanente

bewoning gaat daar hopelijk voor zorgen.” Na het neerleggen van zijn rectoraat blijft Van Duijn nog wel actief aan de TU/e. “Ik wil weer significant

meer tijd steken in mijn onderzoek. Zo ga ik bij de groep van hoogleraar David Smeulders van Werktuigbouwkunde bijdragen leveren op het wiskundig vlak. In de bestuurlijk sfeer zal ook nog wel het een en

ander op me af komen, maar dat gaat wel op een veel lager pitje.”

Interview | Han Konings Foto’s | Bart van Overbeeke

Van matig presterende scholier tot rector In de Blauwe Zaal van het Auditorium werd Hans van Duijn vorige week woensdag geïnterviewd door universiteitshoogleraar Anthonie Meijers en studente Tessie Hartjes. Het werd een openhartig gesprek. Bijvoorbeeld over het feit dat een rector het ook niet altijd even ‘netjes’ speelt. Zo zal zijn collega uit Aken niet gelukkig geweest zijn met het min of meer achter diens rug om binnenhalen van de KIC InnoEnergy door de TU/e. Van Duijn: “Daarbij was het ook zo’n nette man.” Aan zijn Twentse collega Ed Brinksma had hij ook heel wat uit te leggen toen hoogleraar Hans Kuipers in 2010 met zijn groep procestechnologen verkaste van Enschede naar Eindhoven. Met veel plezier vertelde hij over zijn jeugd in Vlissingen en zijn liefde voor de blues (“er zijn nummers waarbij ik echt zit te janken als ik net iets teveel op heb”). Het matig presteren aan het begin van zijn educatieve loopbaan lag aan het feit dat hij graag veel buiten was en gitaar speelde. De vonk sloeg later over. Goede herinneringen heeft hij aan zijn Leidse promotor Bert Peletier. “Dat was een meester-gezelrelatie zoals ik die elke promovendus zou toewensen.” TU/e-hoogleraar Mark Peletier - de zoon van - promoveerde op zijn beurt bij Van Duijn en volgde hem op toen hij rector werd. De Verenigde Staten, waar hij met zijn gezin een jaar doorbracht aan de universiteit van Minneapolis, betitelt hij als “een geweldig land, ongeacht de politiek. Je moet maar denken dat ook idiote presidenten uiteindelijk weer vertrekken.” Hij had er wel willen blijven, maar zijn vrouw Mieke wilde van hun drie zonen “geen Amerikaantjes” maken. Emigreren naar Australië liep spaak omdat het Amsterdamse Centrum voor Wiskunde en Informatica (CWI) hem een aanstelling als groepsleider aanbood. Dat hij niet altijd gelukkig was met degene die aan het roer stond van OCW, werd ook duidelijk. Ronald Plasterk werd met name genoemd. “Niet te geloven, wat hebben we op onderwijs toch een boel slechte ministers gehad. Allemaal plannetjes maken die het onderwijs niet beter gemaakt hebben.” Tot slot bekent hij dat hij de tijd die het rectoraat hem kost, zwaar onderschatte toen hij er aan begon. “Het is echt een inbreuk op je privéleven, maar het heeft me veel voldoening geschonken.” Wat voor een cijfer zou hij zichzelf geven voor tien jaar rectoraat? “Best wel een hoog cijfer.” Bekijk het interview op https://youtu.be/G1vAHDIotpo

18 | Special afscheid Hans van Duijn

30 april 2015

Bibberen voor de rector Tekst | Norbine Schalij Foto’s | Bart van Overbeeke Hij noemt ze zijn ‘grote vrienden en vriendinnen’, de studenten van de TU/e, wanneer hij ze toespreekt bij de opening van het academisch jaar. Met de meesten heeft Hans van Duijn geen persoonlijk contact, maar de actieve studenten die in een bestuur of de U-raad zitten komt hij tegen en zoekt hij op. Tweemaal per jaar ontmoette Van Duijn studieverenigingen tijdens ‘studentengesprekken’ om te voelen wat er leeft. Aan Wiskundebachelorstudenten gaf hij - voor het laatst in collegejaar 2013/14 - het vak Partiële differentiaalvergelijkingen. Hoe waren die contacten? Wat voor type docent was hij? Studenten die wij erover spraken roemen Van Duijns oprechtheid en zijn passie voor onderwijs. Maar ze zijn ook wel bang geweest voor zijn oordeel en moesten wennen aan zijn directheid. Hieronder een bloemlezing van de antwoorden die we kregen op de vraag: Hoe heb je het contact met de rector ervaren? “Hij was niet

het

standaard typ e nerd, maar zat liev er

Eerste indru

k

“De eerste ke er dat ik Hans van Duijn ontm was bij een di oet heb, scussiebijeen achter de mei ko mst met stud D it ging over de la den aan” en ten. ge rendemen ten en was he verhaal; dat he t bekende t beter moest en dergelijke. een wat norse Daar kreeg ik indruk van he m en het idee een praatje bi generatie maa da t hij onze j het E.S.C, hi r lu i vo nd . De tweede ke er hield hij ee activiteiten ni er was tijdens n verhaal dat et in plaats va hi j vo n de studie m nd dat extrac clubjes zijn in oesten gaan en urriculaire Eindhoven. To dat er ook teve en iemand op te bieden moe el kleine merkte dat ee st hebben na n studentens ast het studer altijd prima na tad ook wel ie en antwoordde ar mijn zin ge ts hij simpelweg had. Dit gaf m bij een kleine ; ik heb het hi ij toen de indr hechte club vr er uk dat hij vroege ienden zat, in elkaar. Ook he r als student mijn hoofd ee eft hij wat min n in tr de ov r op met de m daar ook die ert groepje ‘n indruk. Van m ensgerichte ge erds’ bij ijn huisgenoot neralist studen het altijd had di t, vanuit e over een bepa les van hem he alde kroeg op eft gehad wee verbaasde me de Boschdijk... t ik dat hij dan weer niet niet op Stratu . Echter in een hij helemaal ni mseind en da interview met et het standa t hem uit 2002 ard nerd type gitaar speeld kon ik lezen da was maar lieve e. Een laatste t r achter de m ding wat ik op heeft, 2 oude eiden aan zat merkelijk vond re en 2 jonger en is dat hij maa e. Op de een r liefst 4 zuss of andere man en ier had ik dat Tessie Hartjes, niet verwacht masterstudent .” e Electrical En gineering

nderwijs Passie voor o

Special afscheid Hans van Duijn | 19

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Zijn kenmerke nde uitspraak:

‘Flauwekul, doen we niet!’

Zenuwachti g voor rectors oordeel

“Op 31 august us jl. was ik sa men met mijn in het Auditoriu werkgroep m de laatste vo orbereidingen die de daarop treffen voor de volgende dag aan het O pe ning Academ plaats zou vind De hele week isch Jaar-cerem en. was ik al vers onie chrikkelijk ze ik voor een za nuwachtig en al vol hooglera ke ek ik op tegen ren en bestuu het openbaar het moment da rders zou moe is voor mij no t ten verschijnen oit een proble ik écht m’n be . Spreken in em geweest, ste beentje vo m aa r or vo zetten. Op die or dit gezelsch vooral zenuw achtig omdat zondag in het ap wilde Hans ’s midda Auditorium w m’n speech te gs as ik echter la ngs zou komen horen oefene n en me finale om mij een la vanuit de verg feedback te ge atste keer aderingen van ven. Ik kende de universite resoluut van ta hem toen enke itsraad, waar fel veegde met l hij regelmatig de kenmerke en bij menige voorstellen nde uitspraak discussie geen ‘flauwekul, do blad voor de m het ergste als en we niet’ ond nam. Ik vr ik eenmaal m eesde die mid ijn speech vo or hem had vo dag dus ook orgedragen. Oogcontact ko n ik niet verm ijden tijdens dat hij van alle mijn monoloo s aan te merke g. Meteen ha n had. Ik werd toen ik door de d ik het gevoel steeds zenuw tekst heen was achtiger en w . Ik zette me sc as oprecht blij hrap. Tegen mijn an gsten in onts tond er echter naar me toe lo een grote glim pen, in een co lach op z’n ge mfortabele zo spijkerbroek, zicht. Hij kwam ndagsoutfit va gaf me een ha n loszittend ov nd en zei ‘goe goed’. Toen ve erhemd en ee d gedaan jong rtrok hij weer n en, morgen ko huiswaarts. mt helemaal Tijdens UR-ve rgaderingen w as Hans een ec Die middag za hte bestuurder g ik z’n warm , duidelijk en e kant, gewoo die samen met resoluut. n een ander lid mij een pracht va n de TU/e-gem ig evenement handdruk in éé eenschap wilde neerzett n klap volledi en en me met g geruststelde die ene . Jim Stolk, stud ent Industrial Design

k is nog

“Zijn boe

uijn k ans van D praak ge van H e ll afs o n c e h e c sje typis wege “Bij een nen, van stig zijn ja , in b ru t t a e o la d te ij n H n e . te e rd u g o e 5 min aar w et coll tels zichtb terrichting nd aan h a re a b fg e d ra o n vo erke mas t de kenm enten over welke uit, zoda d tu e. s g e n ll a o end a het c gen stell nen met ra in v g l e a b , p te o ril om rector zijn leesb n pakt een krijtje en van de die tijd al e zet rustig jg , n ri e k o te d e n g gaa colle ad voor zij willen linken om htingen van. Ik h k f a ioneerd a g n gepass erwac e heel erg v e t e e g ls h o cent a h l ik ra d iet al te goede do t jk von ch voo nog een Persoonli maar ik had hier n ijn en zag hem to r an e w rd n u e tu us, n Du genom ie bes magnific t Hans va r onder d ierover direct weg n e e e f m e o n n e ls a k v fe pro twij and ls h eens ges erg mijn aan de h ijn twijfe e om waren m t college r, en had e e e am, welk eds h g rd f w e u a k ll g o n tu c n s re ij o te u be v D rs r te e a n e a a g t v n elijk Na he Hans ing no s heel duid m naar mijn men er uitleg. schuilde. k ld o e o h jl n ti e s aro eze stig die en da waarin d hij gaf ru ven boek hikt is voor zelfstu re h c s e g .” zelf gesc die ik ken ook heel ieboeken die reden d tu s te s e be iskunde een van d nische W h c e T t n e terstud ens, mas Rik Schep

n van studiede beste ie ik ken” boeken d

e steeds e

Rap vooruit

“Hans hekeld “Toen de TU in 2012 de punt e jes op de i ze Bachelor Colle tt e voor het h ge, verliep de o e z eer wij discussie rond OER mijns inzi om de ens een beetje stroef. Hans he s hoezeer wij st tu denten op de kelde udenten op de details bleven Wij vonden op hangen. onze beurt da de tails bleven h t de rector on fundamentele angen” ze vraagtekens te makkelijk aan schoof. De di de kant scussie schoot nauwelijks op langs elkaar he en de reden da en praatten. H arvoor was da ans verantwoo redeneren in t we volledig rdde alle nieu de context va w n e regels door de cultuuromslag Wij, daarente al te gen, schoten di e bi j he t Bachelor Co diezelfde rege ouderwetse on lle ge ls hoorde. af op basis van derwijs. onze ervaringe Toentertijd ha n met het d ik het niet do or, maar ironi conservatief en sch waren juis was hij de voor t wij studente uitstrevende.” n star en Giel op ’t Veld , van januari to t augustus 20 12 voorzitter va n Groep-één

“Een erg directe man

ijn s om r van Hans van Du die geen doekje vurigst herinne t ge he ij lle m Co ik or at el ch “W Ba nt pu da t het agen dt” kwam er is het staartje da zijn mening win ergadering. Toen -v UR te n rs va ee jn ijn hi kreeg bij m knipsel tevoorsc ling een Cursor ees namelijk plotse waarin ik een vr het UR-podium or vo iteit. n al m kw lu ijs co rw mijn de onde mdheid duidelijk hteruitgang van enkel zijn ontste et ni het am kw f uitte voor de ac ga ke an twijfelen aan de rector ter plek ders zouden ga an ta ns ite In de reactie die bu t da s r ook enige vree rt gaat. naar voren maa e geen doekjes m zo aan het ha he t wa , /e g directe man di er TU n de ee , op t ijn ijs Du rw n de on Hans va et zijn visie op he ik tekenend voor isschien eens m m t he .” is t ijk el en id Dit voorval vind ud erdu re st op de TU/e is ov windt. Niet iede om zijn mening tzelfde onderwijs da or vo ie ss pa r zijn onderwijs, maa tot december van januari 2013 en ica at rm fo In chnische asterstudent Te Wessel Prins, m n. éé pn Groe 2013 fractielid va

van College nificus r mag de recto omt hij

Geen pas voor Industr sie ial Design

“Hans is geen fan van onz e faculteit ID”

“Ik heb persoo nlijk niets tege n hem, maar zijn beleid kijk als ik naar , zou ik het vo lgende willen Hans van Dui zeggen: jn is geen fan van onze facu het een oude lteit ID. Ik vind rwetse starre man, en niet Hij heeft heus he t gezicht van dingen goed een innovatie gedaan, maa persoonlijk pr ve universiteit. r het Bachelor estigeproject Co llege lijkt wel en dat is er te sn bestuurlijke pa een el doorgedruk rel die er nog t. Het komt ov snel moest ko er als een men.” Joep Elderman , masterstude nt Industrial D esign

20 | Special afscheid Hans van Duijn

30 april 2015

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

De wetenschapper Hans van Duijn:

Special afscheid Hans van Duijn | 21

Mieke van Duijn, de vrouw naast Hans

“Met de poten in de modder”

Het rectorschap als een ‘way of life’

Interviews | Tom Jeltes Foto’s | Privé-archieven Na bijna een decennium zullen veel campusbewoners Hans van Duijn alleen als rector magnificus kennen, maar de scheidend rector had bij zijn aantreden al een respectabele carrière als wiskundige achter zich. En ook de afgelopen jaren presteerde hij het om, naast zijn verplichtingen als topbestuurder, met enige regelmaat in wetenschappelijke tijdschriften te publiceren. Na zijn afscheid zal hij dan ook zeker de gelegenheid te baat nemen zijn grote liefde, de wiskunde van poreuze media, weer op te pakken.

Hoewel Hans van Duijn uiteindelijk naam maakte in de toegepaste wiskunde, begon hij zijn academische carrière in 1972 door Technische Natuurkunde te gaan studeren aan de toenmalige TH Eindhoven. Hij had er toen al een tussenstap op een technische school opzitten, omdat zijn middelbareschooldiploma niet kwalificeerde voor hoger onderwijs. Het was in zijn familie namelijk allesbehalve vanzelfsprekend om door te leren, zo valt te lezen in het voorwoord bij een speciale editie van Computational Geosciences, een vakblad dat Van Duijn mede oprichtte. Deze bijzondere uitgave verscheen in ter gelegenheid van diens zestigste verjaardag en geeft een idee van de statuur die Van Duijn tijdens zijn wetenschappelijke carrière heeft verkregen. “Hans komt al tijden niet meer op wetenschappelijke conferenties”, vertelt Sorin Pop, universitair hoofddocent bij Wiskunde & Informatica. “Maar als men doorheeft dat ik uit Eindhoven kom, vragen ze me nog altijd om Hans de groeten te doen. Hij heeft een groot netwerk onder vakgenoten.” Pop leerde Van Duijn als postdoc kennen in Amsterdam, bij het Centrum Wiskunde & Informatica. Na een paar maanden verhuisde hij samen met zijn leermeester naar de TU/e, waar de scheidend rector vanaf het jaar 2000 hoogleraar was in de groep Toegepaste Analyse tot zijn verkiezing in het College van Bestuur in 2005. De Roemeen verzorgde jaren samen met Van Duijn het college Partiële Differentiaalvergelijkingen - voor de invoering van het Bachelor College een verplicht vak voor derdejaars wiskundestudenten. “Ik deed de instructiebijeenkomsten en Hans gaf de hoorcolleges. Ondanks zijn drukke schema heb ik in al die jaren zo goed als nooit voor hem hoeven invallen; dat zegt wel iets over hoe belangrijk hij het vond om onderwijs te geven.” Die toewijding - en het feit dat hij als rector überhaupt nog college gaf - zegt veel over zowel de bestuurder als de wetenschapper Hans van Duijn, vindt zijn opvolger als hoogleraar Toegepaste Analyse Mark Peletier. “Zijn redenering was: ik moet als bestuurder besluiten nemen met een grote impact op het onderwijsproces - denk alleen al aan de invoering van het Bachelor College - dan moet ik wel weten waar ik over praat. En de manier om dat te doen, is door met je poten in de modder te blijven staan.” Peletiers loopbaan is op diverse manier verbonden met die van Van Duijn. Niet alleen promoveerde laatstgenoemde - eerst in Delft, later in Leiden - bij Marks vader Bert Peletier, maar later promoveerde Peletier junior zelf weer bij Van Duijn. Het kost hem dan ook geen moeite om Van Duijn als wetenschapper te typeren. “Ik heb veel van hem opgestoken, vooral ook van zijn wetenschappelijke stijl. Het is een klassieke lijn in de wiskunde om het vak te bedrijven als l’art pour l‘art, maar Hans zoekt juist heel nadrukkelijk naar de relatie tussen de wiskunde en de toepassing. Dat zorgt voor mooie kruisbestuivingen.” Ook zijn achtergrond als natuurkundige, en het feit dat hij na zijn promotie in 1980 als onderzoeker aan het werk ging in het Delftse Soil Mechanics Laboratory, getuigt van de drang van Van Duijn om met zijn poten in de modder te staan. Veel van zijn wiskundige werk werd gedreven door concrete problemen vanuit de praktijk, bijvoorbeeld rond olie- en gaswinning. Hij werkte dan ook veel samen met ingenieurs. Peletier: “Zijn vakgebied, de wiskunde van poreuze media, beschrijft de beweging van water en zouten of verontreinigingen door gesteenten, door de grond, of het gedrag van olie en water in gasreservoir. Maar ook biologisch weefsel, ons lichaam, is een poreus medium. Het vakgebied is dus heel breed, en beslaat verschillende lengte- en tijdschalen. Dat maakt de wiskundige vergelijkingen vaak lastig op te lossen.”

“Hans zoekt heel nadrukkelijk naar de relatie tussen de wiskunde en de toepassing”

Die vergelijkingen hebben soms geen oplossing, en soms juist heel veel oplossingen, legt Pop uit. “Hans doorziet heel goed welke oplossingen in de praktijk relevant zijn. Dat is zijn kracht.” Hij roemt ook de persoonlijke stijl van de wetenschapper Van Duijn. “Ik weet nog goed hoe verbaasd ik was over zijn manier van begeleiden toen ik postdoc bij hem was. Hij gaf niet alleen adviezen, maar heel vaak stroopte hij ook daadwerkelijk zijn mouwen op en ging samen met je aan de slag. Dat was heel effectief. En ook als rector leverde hij nog verbazing­wekkend veel input voor artikelen. En dat wordt de laatste tijd weer meer; je merkt dat zijn wiskundekriebels weer toenemen. Als je met hem hebt gesproken, ga je altijd weg met nieuwe inzichten.” Van Duijn zal dan ook niet op zijn wetenschappelijke lauweren gaan rusten, zo is de verwachting. Er liggen meerdere sabbaticals aan buitenlandse instituten in het verschiet, en hij zal een actieve rol gaan vervullen in het onlangs gestart Darcy Center - een samenwerking tussen de TU/e en de Universiteit Utrecht. Pop: “Daar is hij echt het brein achter geweest.”

“Zijn wiskundekriebels nemen weer toe”

Hij heeft een grote passie voor wiskunde, countrymuziek én Feyenoord. Samen delen ze hun liefde voor het onderwijs en jazz. Maar zij zit achter het stuur van de auto en beheert de rode privé-agenda. Na een decennium waarin Mieke van Duijn, de vrouw naast Hans, vooral doordeweeks haar eigen leven leidde, kijkt ze er naar uit om vaker samen gewone dingen te doen. “Ons dagelijks leven is de afgelopen tien jaar behoorlijk door het rectorschap beïnvloed, het is echt a way of life. Maar het heeft mijn leven ook verrijkt.”

“De afgelopen tien jaren heb ik een goede inkijk gekregen in de universitaire wereld. Ik heb veel interessante en aardige mensen ontmoet, mooie academische bijeenkomsten bijgewoond en feesten gevierd, zowel op de TU/e als bij andere instellingen. De twee lustra aan de TU/e springen er voor mij uit, met name de concerten op de Markt, evenals de opening van het academisch jaar. Zeker ook omdat het door studenten wordt georganiseerd”, somt Mieke de aspecten op die haar leven hebben verrijkt door het rectoraat van haar man. Gekleed in een zwarte rok, een leren jack en een rode sjaal om haar hals heeft ze even daarvoor de deur van haar woning in de Rotterdamse wijk Kralingen geopend. Ze serveert koffie met appeltaart in de ruime woonkamer met een foto van John Lee Hooker boven de haard, een schilderij van Herman Brood aan de wand en in de kast het beeldje van Hertog Jan, dat Hans begin april ontving van de provincie. “Daar is hij erg trots op en heel blij mee. Het was echt een grote verrassing.” Met een duidelijk hoorbare Brabantse tongval, want geboren en getogen in Den Bosch, vertelt ze geanimeerd over hoe zij het rectorschap van Hans heeft beleefd, over haar werk en gezin. Maar ook over de plannen ná 1 mei. Geregeld klinkt een aanstekelijke lach. Voor het eerst als ze terugdenkt aan hun ontmoeting eind jaren zestig bij een cabaretgroep in Eindhoven. Hans speelde gitaar in een bandje. In die tijd blokte de toekomstig rector nog op de hts en zij volgde een opleiding voor analist, die ze later verruilde voor de opleiding operatie-assistente. In 1971, het laatste studiejaar van

Hans aan de hts, zijn ze getrouwd. Toen de eerste van hun drie kinderen - Joost (40), Michiel (38) en Koen (36) - werd geboren stopte Mieke met haar werk in het ziekenhuis. De onregelmatige diensten lieten zich niet goed combineren met de opvoeding. Maar toen de jongste vier jaar was, startte ze een studie Nederlands. “De kinderen waren nog klein en Hans ving ze op in de avonden en op zaterdag als ik weg was. Hij ondersteunde en stimuleerde mij erg dit te doen.”

“We hebben beiden volmondig ‘ja’ gezegd op het aanbod” Omdat Hans voor zijn werk vaak drie maanden per jaar in het buitenland was, combineerde zij het huishouden en de kinderen met haar werk als docent in Capelle aan den IJssel. Geholpen door vriendinnen in een vergelijkbare situatie leidde ze een behoorlijk zelfstandig leven. “Hans wist op de mulo al wat hij - geïnspi­ reerd door een wiskundedocent wilde en is altijd hard aan het werk geweest. Als student, docent, hoogleraar, decaan en later als rector. Voor mij was het ook een opsteker dat het me lukte om alles goed te regelen thuis met de kinderen en daarnaast ook nog te studeren en vervolgens te werken als docent.” Het aanbod aan Hans om rector te worden, kwam als een verrassing. “Maar we hebben er beiden volmondig ‘ja’ op gezegd, want

zoiets doe je echt samen”, aldus Mieke, “anders lukt het niet.” Ze gelooft dat Hans zijn ambities zeker waar heeft gemaakt de afgelopen tien jaren. “Zijn belangrijkste drijfveer om het aanbod te accepteren, was dat hij het onderwijs aan de TU/e meer in balans wilde brengen met het onderzoek, waarop volgens hem lange tijd het accent lag.“ Dat het onderwijs hem zeer aan het hart gaat, blijkt volgens haar niet alleen uit de totstandkoming van het Bachelor College en de Graduate School, maar ook uit het feit dat hij nog elk jaar een college heeft gegeven en maandelijks gesprekken voerde met studenten. “Hij vindt het heel belangrijk jongeren te interesseren voor techniek. Daarbij is het hem ook gelukt om de TU/e meer op de kaart te zetten.” Hans staat volgens Mieke dichtbij mensen, gaat graag de dialoog aan, is zeer sociaal, maar ook open en direct. “Hij heeft nimmer een dubbele agenda: What you see, is what you get. Dat heeft zijn charme en die eigenschappen kwamen hem in zijn werk goed van pas.”

De rode agenda is heilig De impact van het rectorschap op hun gezamenlijk leven was groot. “Het is echt a way of life, want je hebt doordeweeks geen sociaal leven samen, je kunt niks plannen. Soms eet hij wel mee, maar je weet nooit wanneer. Daarom hebben we die dus”, en ze wijst naar een rode agenda op de salontafel. “Daarin staan de privé-afspraken. Ik waak ervoor dat we in het weekend even samen dingen ondernemen, zoals

fietsen hier in de omgeving, of naar de kinderen, de film of een concert. Maar hij houdt het zelf ook in de gaten, want ook hij heeft er behoefte aan even wat afstand te kunnen nemen. Zo ging hij in de carnavalsweek even naar een collega in Lyon. Of hij werkt de hele dag, en als het kan ook de avond, aan wiskunde, zijn grote passie. Zo ontspant hij. En ik kan mezelf heel goed vermaken, dus dat werkt prima.” Door de jaren kwamen in hun leven enkele grote keerpunten voorbij. Een daarvan was hun geplande emigratie met de twee jongste zonen naar Australië in 1995. Dat ging niet door omdat Hans een once in a lifetime-aanbod kreeg van het CWI en de plannen werden bijgesteld. In 2012 hoorde Mieke, vlak voordat ze naar Chicago wilden afreizen, dat ze borstkanker had. “Omdat we het nieuws in juli hoorden - het was bijna zomervakantie - kon Hans gelukkig vaak met me mee naar de afspraken in het ziekenhuis. Tegen de tijd dat hij weer aan de slag ging, was de operatie achter de rug. De bestraling en een chemokuur moest ik nog ondergaan, maar dat kon ik wel aan. Het heeft een grote impact gehad op ons leven. Maar gelukkig ben ik er goed doorheen gerold.”

Lyon, Spanje en Chicago wachten Als dringend advies aan Hans gaf Mieke hem mee goed na te denken over wat hij níet wil na 1 mei. “Voor je het weet zit je weer helemaal vol met zaken waar je achteraf helemaal geen zin in hebt.” Zij kijkt er naar uit om meer gewone dingen te doen. “Dat hij vaker mee eet.

Maar dat moet zich eerst nog bewijzen. Ik denk dat ik wel mijn kookkunsten moet gaan aanpassen, omdat ik gewend ben eenvoudige gerechten te maken voor mezelf.” Verder zijn de plannen voor na zijn afscheid overzichtelijk. Ze starten met een gezamenlijke trip naar Lyon en gaan daarna naar Texas waar Hans zich geheel gaat wijden aan wiskundige vraagstukken en zij Spaans wil leren. “We zijn er al vaker geweest en vinden het er beiden heel prettig. Hans houdt erg van countrymuziek. Maar we zullen ook vaker op onze kleinkinderen in Spanje kunnen passen. We vinden het echt een nieuwe dimensie om grootouders te zijn, daar genieten we heel erg van. Hans voetbalt met ze en leest ze voor. En misschien gaan we ook wat vaker naar jazzconcerten of stedentripjes maken - nee, we zijn niet van de natuur - en we willen nog steeds een keer naar Chicago.” Mieke ging in 2008 met prepensioen en haar werk als examinator voor het inburgeringexamen is afgelopen. Maar haar vrijwilligerswerk als gastvrouw voor kinderen en ouders op de dagverpleging in het Sofia Kinderziekenhuis en Erasmuszieken­ huis houdt ze aan. Het volgen van Feyenoord blijft ook zeker op de agenda staan. Maar een ding is zeker, omdat Hans geen rijbewijs heeft, houdt Mieke het stuur in handen. “Misschien is het voor ons huwelijk ook maar beter. Want zo direct hij in alles is, zo is hij dat ook met autorijden. Dat heb ik in de Verenigde Staten ervaren toen we daar woonden”, zegt ze met wederom een klaterende lach. Interview | Tiny Poppe Foto | Bart van Overbeeke

22 | Special afscheid Hans van Duijn

30 april 2015

Natuurlijk ontsnapte ook de rector niet aan de pen van de cartoonisten van Cursor. Vooral in Ach en Wee moest hij er regelmatig aan geloven.

an age a m omm Als h n Duijn klo izen va hu Hans Paul Wee en de p onist carto enmaal in cartoon. nog e afscheids een voor

Van Duijn ha alt de teugel s aan voor stud enten aan de TU/e. Zo wordt in 20 08 het Bindend Studie Advi es (BSA) ingevo erd.

How do you make a lithography system that goes to the limit of what is physically possible? At ASML we bring together the most creative minds in physics, electronics, mechatronics, software and precision engineering to develop lithography machines that are key to producing cheaper, faster, more energy-efficient microchips. Our machines need to image billions of structures in a few seconds with an accuracy of a few silicon atoms. So if you’re a team player who enjoys the company of brilliant minds, who is passionate about solving complex technological problems, you’ll find working at ASML a highly rewarding experience. Per employee we’re one of Europe’s largest private investors in R&D, giving you the freedom to experiment and a culture that will let you get things done. Join ASML’s expanding multidisciplinary teams and help us to continue pushing the boundaries of what’s possible.

/ASML

/company/ASML

www.asml.com/careers

Gaan we hopeloos vastlopen op klimaat ? Nu in de boekhandel:

De sociale dimensie van de opwarming

Het CvB, Va n Duijn inclui s, trekt het bo etekleed aa n na het ‘weg kapen’ van vier Twentse proc estechnologe n.

Nijssen & Walter Deze lange termijn analyse geeft zicht op enkele samenlevingsregels en sociale werkingen die niet alleen de opwarming aanwakkeren, maar bovendien de vorming van cohesie rond klimaatherstel vrijwel volledig blokkeren. Productspecificaties op www.socdim.info

Studenten draaien niet genoeg studie-uren dt per week, vin de rector.

cursor-nijssen 150423.indd 1

Help mensen met epilepsie. Help Marte. Collecteer ook mee!

De collecteweek is begin juni. Meld u aan via www.ikgacollecteren.nl of bel met 030 634 40 63.

23-04-15 16:55

Je hebt nu Cursor-magazine in je handen, maar wist je dat we ook online te vinden zijn?

Op www.cursor.tue.nl vind je al het nieuws rondom de TU/e. Surf ook eens naar www.facebook.com/tuecursor en volg ons op www.twitter.com/tuecursor Wil jij jouw feest, lezing, symposium of andere activiteit gratis onder de aandacht brengen op www.tue.nl/agenda? Mail ons dan voor inloggegevens ([email protected]).

De educatie ve to worden aang uwtjes etrokken met Van Du ijn als fitnessinstru cteur.

n ap va r odsch De bo ijn net voo n u a Van D vakantie v ten. en rst d e u k t s e d U/e aan T 2009

We zien je graag online terug! www.cursor.tue.nl

24 | Onderzoek

30 april 2015

Onderzoek | 25

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Sluitstuk

In de rubriek Sluitstuk vertellen afstudeerders over hun afstudeeronderzoek. Wil je ook in deze rubriek, mail dan naar [email protected].

Een slot tegen de quantumcomputer Het lijkt een kwestie van tijd, wellicht slechts een jaar of vijftien, voordat ergens op aarde een quantumcomputer staat die onze huidige internetbeveiliging kan kraken. Hoog tijd dus om werk te maken van quantumbestendige cryptografie om onze digitale communicatie te versleutelen. Zeker als je bedenkt dat onderschept en opgeslagen dataverkeer ook met terugwerkende kracht ontcijferd kan worden. TU/e-hoogleraar Tanja Lange is coördinator van een nieuw Europees samenwerkingsverband, PQCRYPTO, dat zo snel mogelijk met onkraakbare ‘post-quantum cryptografie’ moet komen.

later ergens in een kelder van de NSA, Chinese overheid of - wie weet een misdaadsyndicaat kunnen worden ontcijferd, maar vooral ook omdat het invoeren van een nieuwe beveiligingsstandaard zo’n vijftien tot twintig jaren kost. En een praktische standaard is er nu dus nog niet. Goede kans dus dat we sowieso te laat zijn.

Een quantumcomputer kan bepaalde problemen veel efficiënter oplossen dan een reguliere computer. Het goed simuleren van grote moleculen, bijvoorbeeld, kost nu nog bijna oneindig veel rekentijd, maar ligt wel binnen het bereik van de quantumcomputer. Geen wonder dat wereldwijd veel wetenschapsbudget wordt gestoken in het bouwen van zo’n wonder­ machine. In Delft bijvoorbeeld, wordt met dit doel onder leiding van fysicus Leo Kouwenhoven een speciaal centrum opgezet waar jaarlijks zeker tien miljoen euro in wordt gepompt. Maar een quantumcomputer is ook bij uitstek geschikt om codes te kraken. En dat zou binnenkort onze volledige internetbeveiliging op losse schroeven kunnen zetten.

Als veiligheidsdiensten over een quantumcomputer beschikken, zullen daar waarschijnlijk maar weinig van merken, denkt de Duitse hoogleraar. “Maar de overheid zou de informatie gericht kunnen gebruiken tegen bepaalde personen.” Het zou 1984 zijn, zegt ze, refererend aan de distopische roman van George Orwell. “Maar dan zonder dat je weet dat je bekeken wordt. Je denkt namelijk dat je je communicatie goed hebt versleuteld.”

Begin vorig jaar werd uit door Edward Snowden gelekte documenten duidelijk dat de Amerikaanse inlichtingendienst NSA zo’n tachtig miljoen investeert in het ontwikkelen van een quantumcomputer waarmee ze hun neus nog verder in onze staatsgeheimen en privézaken kunnen steken. “Die documenten laten ook zien dat de NSA versleutelde informatie onderschept en opslaat, in afwachting van een manier om die informatie te ontcijferen”, zegt Tanja Lange.

In principe kun je digitale commu­ nicatie op drie manieren beveiligen tegen quantumcomputers. De eenvoudigste is door de sleutel waarmee je de informatie codeert en ontcijfert op een briefje schrijven en per post versturen. Dat is eeuwenlang gedaan, maar het zou ons in zekere zin terugwerpen naar het pre-digitale tijdperk. Een andere oplossing is om quantumsystemen te gebruiken om de informatie te versleutelen en versturen. Deze quantumencryptie heeft in theorie als voordeel dat je direct kunt zien wanneer de sleutel door een derde partij is onderschept. “Maar daarvoor heb je wel speciale lasers nodig waarmee je losse fotonen kunt versturen, en een directe glasvezelverbinding.”

“Het wordt 1984, maar dan zonder dat we het doorhebben”

Praktisch gezien blijft daardoor alleen de laatste manier over: ga over op versleutelingsalgoritmen waar quantumcomputers geen vat op hebben. Veel van de huidige standaarden zijn gebaseerd op wiskundige problemen, zoals het ontleden van een getal in hun

De hoogleraar cryptologie werkt al een decennium aan cryptografische technieken die dataverkeer bestand zouden maken tegen een ‘aanval’ met een quantumcomputer en pleit er ook al jaren voor dat anderen haar voorbeeld volgen. Niet alleen omdat nu onderschepte gegevens Tanja Lange. Foto | Bart van Overbeeke

priemfactoren. Dat laatste is bij uitstek een taak die een quantumcomputer zonder veel problemen uitvoert, terwijl onze huidige computers daar hun tanden op stuk bijten. Er zijn dus alternatieven nodig.

Huidige quantum­ bestendige cryptografie kost teveel bandbreedte Het goede nieuws: quantum­ bestendige cryptografie bestaat al. Het probleem is echter dat het te veel rekenkracht en bandbreedte kost om de informatie die je wilt verzenden - zoals de inhoud van een beveiligde website, denk aan internetbankieren - te coderen. In de praktijk zou het wellicht minuten duren om de betreffende website te openen. In sommige gevallen is het voldoende om bestaande sleutels langer te maken, legt Lange uit: “Van de Advanced Encryption Standard (AES) bestaat een variant met 256 bits. De verwachting is dat die encryptie ook bestand is tegen quantum­computers.” Nadeel is dat AES gebruikmaakt van zogeheten ‘geheime sleutels’. Dat betekent dat iemand die deze sleutel onderschept eenvoudig de gecodeerde informatie kan ontcijferen. De sleutels moeten daarom persoonlijk worden uitgewisseld en er zijn eigen, aparte sleutels nodig voor elke partij. Bovendien zijn geheime sleutels niet geschikt om een digitale handtekening mee te zetten die garandeert dat informatie daadwerkelijk afkomstig is van degene die pretendeert de verzender te zijn.

In de praktijk wordt daarom in het internetverkeer ook veel gebruik­gemaakt van zogeheten asym­metrische versleuteling. Hierbij horen twee gekoppelde sleutels: een publieke sleutel waarmee de informatie wordt gecodeerd, en een geheime sleutel om de informatie te decoderen. Als je van iemand geheime informatie wilt ontvangen, volstaat het om hem of haar de publieke sleutel te sturen (je kunt die zelfs publiceren op een website - deze sleutel is namelijk niet geschikt om berichten te ontcijferen). De hieraan gekoppelde sleutel om het bericht te decoderen blijft echter veilig in je bezit. Bij PQCRYPOTO zijn elf partners aangesloten, waarvan negen kennisinstellingen. Die gaan op zoek naar algoritmen voor versleuteling die niet alleen de aanval van een quantumcomputer kunnen weerstaan, maar ook zo snel werken dat niet het volledige internet tot stilstand komt zodra ze worden toepast. “De ‘postquantum’ encryptiesystemen die we nu hebben, zullen alleen worden gebruikt door mensen die erg achterdochtig zijn, of gebonden aan regels om de vertrouwelijkheid van gegevens voor de lange termijn te waarborgen”, vertelt Lange. “Binnen PQCRYPTO willen we aantrekkelijkere alternatieven ontwikkelen. Dat moet veiligere encryptiesoftware opleveren voor de consument en op de langere termijn, via de samenwerking met onze partners Bundesdruckerei en NXP, toekomstbestendige elektronische paspoorten en bankpassen.”

Interview | Tom Jeltes

Elles Raaijmakers. Foto | Rien Meulman

Minuscule antennes in de strijd tegen kanker Een van de behandelmogelijkheden bij bepaalde types tumoren is hyperthermie, het ter plekke verhitten van kankerweefsel. Hyperthermie vindt meestal plaats in combinatie met een andere methode, zoals bestraling of chemotherapie. Om uit te zoeken welke behandelvolgorde het meest effectief is, ontwierp de recent afgestudeerde ET-masterstudente Elles Raaijmakers een applicator die ook in een MRI-scanner werkt. Ze wist dat ze aan een uitdagend project begon. Vanuit het Erasmus MC en de vakgroep Radiotherapie was de vraag gekomen of er een hyperthermie-apparaatje ontwikkeld kon worden voor experimenteel onderzoek. Elles Raaijmakers, vorige maand afgestudeerd aan de faculteit Electrical Engineering, houdt er wel van haar mouwen op te stropen, maar wist toen nog niet hoe specifiek het Rotterdamse wensenlijstje zou zijn. “De elektromagnetische pulsen die nodig zijn voor de puntverhitting worden opgewekt door antennes. De eerste klus was uit te zoeken hoe we de antennes precies moesten plaatsen. In het gevraagde platte vlak zit niet elke antenne even ver van de tumor vandaan, daar moesten we dus op enige manier voor compenseren. Daarnaast moest het apparaatje zo ontworpen worden dat de antennes in water geplaatst konden worden om het weerstandsverschil tussen weefsel en omgeving te minimaliseren én moest de applicator ook de MRI-scanner ingeschoven kunnen worden. Dat laatste is belangrijk om te controleren of de zogenoemde hotspots daadwerkelijk samenvallen met het te behandelen tumorweefsel.” Het hebben van een vaste hand bleek al snel heel wenselijk. Op haar laptopscherm toont Elles in een animatie hoe klein de antennes zijn, niet veel groter dan een muntje van vijf cent. En op elke antenne moest een net zo kleine connector gesoldeerd worden. Iets wat zeker aan het begin voor enig gevloek en getier in het lab zorgde, geeft Elles lachend toe. “Maar het is toch vooral de combinatie van theorie en praktijk wat dit voor mij tot de ideale opdracht maakte. Ik verwachtte de rest van mijn leven computersimulaties te doen, maar vond het gepriegel in het lab juist heel verfrissend. En erg leerzaam om niet alleen met elektrotechniek bezig te zijn, zo heb ik bijvoorbeeld meegekeken in een biochemisch laboratorium om ideeën op te doen. Ik heb dan ook ontdekt dat ik me - ondanks mijn opleiding - meer wetenschapper dan ingenieur voel.” Een eerste apparaat-ontwerp ligt er al, al kan de laatste stap tot het daadwerkelijke bouwen wegens tijdgebrek helaas niet meer door Elles zelf gezet worden. Wel heeft ze zo veel mogelijk uitgezocht, tot aan details over de meest geschikte lijm toe. “Het meest bijzondere aan de applicator is wel de vorm van de antennes. Daardoor is er meer flexibiliteit qua tumorlocatie en is er een minimale verhitting van het weefsel mogelijk. Dat betekent minder schade aan gezond weefsel, een plus voor de patiënt.” Nu Elles haar bul op zak heeft, kijkt ze rond naar een geschikte promotieplek. Hoewel het ook nog even kriebelde om van haar grote hobby striptekenen (voor Cursor tekent Elles Hello...World?, red.) haar beroep te maken. “Het academisch denken trekt momenteel meer, maar ik blijf in mijn vrije tijd zeker veel tekenen. Wie weet ga ik beide zaken ooit combineren, of word ik parttime kunstenaar. En de grootste striptekenaars zijn dat zonder specifieke kunstopleiding geworden, dus wie weet.... Creativiteit en bèta gaan in ieder geval heel goed samen!” Interview | Nicole Testerink

26 | Onderzoek

30 april 2015

4 brandende vragen

Onderzoek | 27

Kijk voor nieuws op www.cursor.tue.nl

Brian Janssen | Biomedische Technologie

Thinh Hong Pham | Electrical Engineering

De activiteit van eiwitten reguleren met DNA

Levensduur van accu’s in hybride voertuigen 1 | cover

1

De ‘kleine’ gele truck op de omslag is een innovatieve hybride elektrische truck. De energie­ stromen en signalen die het voertuig omgeven, worden gebruikt om het brandstofverbruik te minimaliseren en de CO2-uitstoot te verminderen. De symbolen ‘lambda’ en ‘bèta’ zijn cruciale ingrediënten van mijn regelalgoritme om het ultieme doel te bereiken: brandstof­ verbruik minimaliseren en tegelijkertijd voldoen aan vereisten voor de levensduur van de accu.

we op n e i z Wat er van v o c de hrift? c s f e je pro

2 | feestjes Hybride elektrische voertuigen (HEV) is een opkomende technologie met als achtergrond de doelstelling om in 2020 twintig procent minder CO2 uit te stoten dan in 1990. De accu is een sleutelelement in HEV, aangezien een korte levensduur van de accu funest is voor de business case vanwege de hoge investeringskosten, met name voor hybride trucks. De levensduur van de accu moet daarom voldoende lang zijn. Vandaar ons onderzoek naar het integreren van energie- en acculevensduurmanagement in hybride voertuigen.

3 | onmisbaar

2

Om de aansturing van het hybride elektrische voertuig te optimaliseren, heb ik uitgebreid gebruikgemaakt van de technieken Equivalent Fuel Consumption Minimization en Optimal Control Theory. Daarnaast is ook de nauwe samenwerking met collega’s van DAF en de ondersteuning van mijn begeleiders essentieel geweest voor mijn onderzoek.

Ho op f e leg j waa eestj e e r je ond s uit e ove r ga rzoek at?

4 | samenleving 1 | cover

3 Welke persoon, techniek of apparaat is onmisbaar geweest voor je onderzoek?

4 eeft Wat h ving e l  n me de sa uw werk? aan jo

(Onder redactie van Tom Jeltes) Foto’s | Bart van Overbeeke

Op de voorkant van mijn proefschrift zie je een anti­ lichaam (Y-vormig eiwit) dat een complex vormt met een blokker (bestaande uit onder andere een DNAhelix) en daardoor inactief is. Alleen in aanwezigheid van een trigger wordt de blokkade verbroken en wordt het antilichaam actief: alleen dan kan het binden aan de cel (achterkant). Controle over de activiteit van antilichamen staat centraal in mijn proefschrift en is daarom geïllustreerd op de kaft.

2 | feestjes Antilichamen zijn eiwitten die steeds vaker worden gebruikt voor de behandeling van ziektes zoals kanker en chronische ontstekingsreacties. Een groot nadeel is dat deze therapieën vaak gepaard gaan met bijwerkingen, omdat het betreffende targeteiwit ook bij gezonde cellen aanwezig is. Mijn onderzoek richt zich op het uitwerken van nieuwe concepten waarbij we de activiteit van antilichamen kunnen controleren, en selectief activeren, door een op DNA gebaseerde blokker te gebruiken. Hier gebruiken we DNA dus niet als drager van genetische informatie, maar als moleculaire bouwsteen.

3 | onmisbaar De HPLC (High-Performance Liquid Chromatography; een apparaat om stoffen te scheiden, red.) was onmisbaar voor mijn onderzoek. Ik heb flink wat peptide-DNA-verbindingen gemaakt en het uiterst zuiver krijgen van deze constructen was cruciaal voor het onderzoek.

4 | samenleving We kunnen de activiteit van antilichamen steeds beter controleren, ook zijn we bezig met therapeutische antilichamen en zijn recente celstudies veelbelovend. Echter, voordat deze strategie daadwerkelijk in de kliniek is te zien zijn we, afhankelijk van het succes van verdere studies, misschien wel tien jaren verder.

Het broeikaseffect is het gevolg van de toename van de CO2-uitstoot. Ons onderzoek zorgt voor een verminderde CO2-uitstoot en levert daarmee een bijdrage aan een beter milieu.

Judith Donda | Technische Natuurkunde

Nachtelijke afkoeling voorspellen 1 | cover Op de omslag van mijn proefschrift staat een foto die door mijn echtgenoot Gunes Nakiboglu is genomen vanaf de parkeerplaats van ASML. Je kunt de mist zien hangen boven de velden langs de snelweg. De foto is genomen na een typische koude nacht met een heldere hemel en weinig wind, en de damp geeft ons zicht op de laagvorming in de atmosfeer.

2 | feestjes Ik heb het wegvallen onderzocht van turbulentie in de atmosferische nachtelijke grenslaag, die zich uitstrekt van de grond tot ongeveer tweehonderd meter hoogte. ’s Nachts wordt de dynamica in deze grenslaag bepaald door het afkoelen van het oppervlak. Als de wind krachtig is en de lucht bewolkt, blijft er turbulente menging in stand in de grenslaag. Hierdoor koelt de lucht vlak boven de grond minder af. Als de wind zwak is en de lucht helder, daaren­ tegen, vindt er veel minder menging plaats en koelt het veel sneller af. Vandaar dat heldere, windstille nachten vaak zo koud zijn.

3 | onmisbaar In mijn promotieonderzoek heb ik een manier gevonden om het wegvallen van turbulentie te voorspellen met Directe Numerieke Simulatie (DNS). Hierbij heb ik me gebaseerd op het werk van mijn begeleider Bas van de Wiel en heb ik samengewerkt met mede-promovendus Ivo van Hooijdonk.

4 | samenleving Meer begrip van de nachtelijke grenslaag zal bijdragen aan nauwkeurigere voorspelling van gladde wegen, dichte mist en smogvorming. Heldere, kalme nachten kunnen in het voorjaar leiden tot aanzienlijke vorstschade in de landbouw, met name in boomgaarden.

17 30 April 2015 | year 57

People | 29

See for more news www.cursor.tue.nl/en

Biweekly magazine of the Eindhoven University of Technology For the latest news: www.cursor.tue.nl/en and follow @TUeCursor_news on

Care robots TU/e beat German robots at German Open 26 April - The TU/e care robot team won a gold medal at the RoboCup German Open in Magdeburg. Their robots AMIGO and SERGIO compete in the @Home League. The goal of this robot sport is to speed up the development of independent care robots that can help people in need, so they can stay in their homes independently for longer. The home teams of the universities of Koblenz and Bielefeld won second and third place respectively.

and tuecursor on

And how are things in Montpellier? More and more TU/e students go abroad for their studies to follow courses, internships or a doctorate path. What is it like to find your way in a new country? Students tell their stories.

Supermarket Flux opens after summer

From a clear blue sky a bright and friendly sun smiles down on the Mediterranean metropole. It is about twenty-five degrees Celsius and a significant part of the population is tanning at the nudist beach in preparation for the vibrant summer. The remainder can be found on one of the city’s thousand terraces nipping at their pastis in celebration of the countless happy hours. So don’t the French work? Usually with passionate devotion, but not right now because it’s a holiday period.

22 April - The opening of the very first TU/e campus supermarket in Flux is delayed by several months. Spar University wanted to open this month, but a few constructional changes have to be made to the location still. The manager now hopes to open upon the start of the new academic year. Spar University works with selfcheckout only. Customers scan and pay for their products without a cashier in sight. Opening times are still being discussed, but the manager hopes for ‘eight to eight’ (possibly nine) on weekdays, and on the weekends in exam periods. 

It can be said that the contrast between this culturally and historically valuable city and Eindhoven is striking. It demands the flexibility to adjust to lower wine prices, richer coffee and a wider variety of available cheeses. No wholegrain sandwiches but baguettes, no glass of fresh milk but a cup of orange juice and peanut butter? Unheard of. Eating out is something for after half past seven in the evening and days that don’t involve chocolate croissants are futile. And the people? Courteous and reputable. They stroll through life elegantly, neatly dressed in accordance with the latest fashion. With free entry for students for festivals, concerts and expositions they demonstrate their deep appreciation for art and culture. They travel everywhere by car or tram, but make up for their high wine- and cheese consumption through excessive jogging.

R masteernée van K ena Buildsitudent Aerm ng and chitecdteu, Planni re, ng

But how does the Erasmus student from Eindhoven cope with this new habitat? Shortly upon arrival she found the accounts she had heard to be correct: the French really do only speak French. With no way of sharing her knowledge with her environment and vice versa, she kept her surroundings under close observation. At this moment however, she happily converses in French and knows how to get around, though only by bike because let’s be honest, a bit of national pride never harmed anyone.

Would you also like to write an article about your time abroad? Please send an email to [email protected].

TU/e team to bridge with a build Da Vinci span of 50 me 21 April - A grou ters p of students fro m TU pa

/e plan to build per fiber. The 10 an ice bridge re 0 meter long br inforced with idge, based on will have a span a design by Leon of 50 meters - th ardo da Vinci, e longest open succeeds, the br span ever built idge will beat from ice. If the ta the earlier world sk record set by a group of TU /e students in 2014 with a 30 meter ice dome. The bridge is bu ilt by spraying thin layers of wa ter and snow onto a large infla ted template, and then letting it freeze. Layers snow an d water are sprayed alternat ely, with ten percent paper fib ers. The mix is then immedia tely absorbed by the snow, an d it all freezes together.

In memoriam It is with deep regret and sadness that we inform you of the passing of Giuseppe Melpignano, PhD candidate at the Department of Mechanical Engineering. He died in a car accident on Saturday, April 18. His girlfriend Kiki Frencken died in the accident as well. Giuseppe studied Mechanical Engineering at TU/e, and started his PhD track at prof. Jaap den Toonder’s Microsystems Group in 2013. For the STW project Dynaclean he worked with scientists of the TU/e Department of Chemical Engineering and Chemistry, the University of Groningen, and Philips Research to develop smart materials for switchable self-cleaning surfaces, inspired by the Lotus leaf. The materials are used in outdoor lighting, solar panels, hospital applications, and personal care products.

Eindhoven PhD candidates finish first 16 April - PhD candidates at TU/e are the fastest when it comes to completing their PhD research, figures provided by VSNU show. The average Eindhoven PhD candidate completes their PhD track in 54 months, where four years should be the standard. Over seventy percent has their PhD degree after five years. Eindhoven tops the list here, too. Looking at the other universities of technology, Twente follows in the wake of TU/e with their PhDs spending an average of 55 months on their research. Becoming a doctor in Delft takes considerably longer (62 months).

Read more stories online: www.cursor.tue.nl/en

Life after TU/e Name: Petr Kosnar Place of Birth: Czech Republic Age: 29 At TU/e: 2010 - 2014. Master’s program Human-Technology Interaction. Then, I’ve spent another two years at the User-System Interaction post-graduate program, focusing on user-centered design and research . Current position: I work as a freelance designer and researcher of digital products, with a recent focus on smart homes and automotive domains. How do you reflect on your time at TU/e? I was interested in studying Human-Technology Interaction, and TU/e has a great reputation in this field. It was a good choice. I am very happy with the high quality of education here. During my studies I have met many wellrespected experts in their fields, and gained a lot of professional experience regarding technolo gies, methods and approaches, which have all helped me in my professional life. From a personal point of view: I made plenty of amazing friends from all around the world.

More news on www.cursor.tue.nl/en

Was it difficult to find a job? Yes and no… I’d say that the most important part of the professional profile is your network. Talk to people about what you did, what you currently do, what you want to do in the future, and help others and ask for help when you need it. That way, the job eventually finds you. That’s how it happened for me.

Giuseppe Melpignano

The group remembers him for his unfailing enthusiasm, his great empathy that made him a unifying factor within the group, and his innovative ideas and research plans. Giuseppe was an example of the perfect colleague. He will be dearly missed. May Giuseppe’s family, friends, and colleagues find strength in this difficult time. Prof.dr.ir. Jaap den Toonder, Chair Micro systems, Mechanical Engineering

Did you consider staying in the Netherlands? Not really. Eindhoven is a great place to study and accelerate your professi onal career, and I recommend everybody in my field to go here for the experien ce. But if you love nature, outdoor sports and good cuisine as much as I do, you could never consider the Netherlands as your possible homeland. I moved back to my beloved Prague after I graduated, and I am very happy to be back here. What happens to international students after they graduate from TU/e? Do they go job hunting in the Netherlands, pack their bags and explore the world, or return to their home countries? International TU/e graduates talk about their lives after TU/e.

What advice would you give the current students? Work hard, talk to people, help others if you can, and be nice! Karma is your best Something else you would like to mention? Proost!

friend.

30 | Zoom in

30 April 2015

Zoom in | 31

See for more news www.cursor.tue.nl/en

The

st 21

Century Engineer

“TU/e has a role in creating not only engineers, but people who have a critical perspective on the world they live in. We have a good academic level at TU/e but in a more general sense - helping students to reflect and think critically, for example - that’s an area we could improve in.”

As a psychologist at a technical university, Professor Wijnand IJsselstein (Department of Industrial Engineering & Innovation Sciences) has perhaps a different view on how we could better educate engineers. He advocates the idea of broadening their academic horizons in order to create more critical, creative and socially-savvy graduates. And he’s not alone in this opinion. In many places, including TU/e, engineering education is undergoing a quiet transformation. While a mastery of math and science is still paramount, engineering students are increasingly encouraged (or even required at some universities) to take humanities classes or more fully develop their ‘soft’ skills. And a quick perusal of job ads reveals that many companies are hoping to hire engineers who can effectively interact with clients and co-workers as well have a bit of insight into how their products will ultimately be used. “Much of what we design”, continues Professor IJsselstein, “needs to take into account the end-user. How will these products fit into their lives? What are their abilities? You run the risk of designing something that is a mismatch with the end-user if you don’t consider these questions.”

Engineering for humans Remember the VCR? (Video cassette recorder for you young-ins or the videorecorder as it was known here in the Netherlands.) Sure, the technology is now utterly antiquated but it’s a classic example of an engineering misstep - at least when it came to the interface. The VCR offered the user various options. First and foremost, you could play your pre-recorded, VHS tapes in it. That was the easy option; just pop in a tape, hit play and… voila!... Dirty Dancing or Indiana Jones was yours to enjoy. But things got murkier from there on out. You also had the option to record programs from broadcast TV via the VCR’s programmable clock, negating the

need to rush home from the pub so you wouldn’t miss Friends. However, legions of people had either a) absolutely no idea how to use this function or b) it took them dozens of hours or the help of a more technologically-astute neighbor (probably an engineer!) to figure it out. What’s the moral of the story? What seems simple, obvious or necessary to an engineer doesn’t always translate to us normal folks (and vice versa). And this example begs the question: can we avoid future engineering blunders like the VCR interface by changing how we educate engineering students? Els van Dijk, 28, is a PhD candidate in Human-Technology Interaction and has experienced this phenomenon more recently. Before re-entering academia, she spent six months working in “the real world” as a user experience designer and, as her current area of expertise would suggest, she has an interest in these sorts of issues. She explains one such discrepancy at her former job: “We designed an app with tabs you could swipe through with dots on the bottom to let the user know which page they were on. But then there wasn’t enough room for those dots when our design went to the engineers. Instead of talking to us, they just decided to remove that feature. But that one small feature made our app more user-friendly! It came down to a lack of understanding between the two groups. If there’s one thing I learned from the work world, it’s that communication is really key.” During her internship in Sweden, Department of Industrial Design master’s student Doenja Oogjes, 23, worked on an EU project to introduce district heating systems in the UK - a common form of centrally-controlled heating in Sweden. Her group wanted to understand how end-users would react to the new system and says it was a struggle to convey the importance of that idea. “The engineers were like ‘But they won’t have any control over the system. Why do we care what they think?’ In the end, Oogjes’s group

conducted an independent, small-scale pilot and their results provided some valuable insights, “It turns out that people feel very differently about heating in the UK. In Sweden, they value their clothing. They know how to dress better against the cold than people in the UK and that affects how people feel about the warmth of their homes. When the engineers actually saw our methods and results, they were really interested. Now, they want to do another pilot. But it took a long time to convince them. It would be good if everyone had the same perspective on these things. To me, it’s obvious that you should always consider the human and the humanity of the end-user.”

A whole new engineer? But how exactly do you groom a generation of engineers who will “consider the human?” In their new book, “A Whole New Engineer: The Coming Revolution in Engineering Education,” American professors David E. Goldberg and Mark Somerville argue that most current schools of engineering too often produce graduates that lack creativity, imagination and people skills: “Not only does engineering education tend to emphasize logical/mathematical intelligence to the exclusion of other ways of knowing, but also it operates with a fixed mind-set.” The authors state that previous efforts to reform engineering education have neglected addressing one key question: What are the underlying values in engineering education? Without questioning these values, according to Goldberg and Somerville, any changes in pedagogy or content will ultimately fail in creating real change in how engineers are educated. They suggest four core values or pillars for reform: trust, courage, connection and joy. ‘For years, engineering education has focused on teaching the right stuff, in the right way. It’s a very scientific approach, and both the content and the teaching approach

matter. But just as important (although much less visible) are the implicit values that we as educators bring into the classroom. The 21st century demands a new kind of engineer, a new kind of engineering education, and a new set of educational values.’ It’s a concept echoed by Professor IJsselstein’s ideas on how to train more well-rounded engineers: “I think everyone could benefit from taking other courses - a philosophy of science class or epistemology, for example. These courses create a layer of perception that is good for your personal development. There’s great value in altering your perspective because it makes you a better scientist. You learn that there isn’t one single truth and that we are all subject to our own biases and prejudices.” And, of course, these sorts of changes are taking place right here at TU/e. In a recent interview with alumni magazine Slash, Lex Lemmens, Professor of Academic Science and Engineering Education, discusses the impulse for creating the university’s Bachelor College. “It was not a gamble, but rather the result of good thinking, studying the literature and a look at best practices. We saw good examples at MIT and the University of Utrecht. After WWII, HASS (humanities, arts and social sciences) education was introduced at MIT… this was the inspiration for the USE (User, Society, Enterprise) subjects for TU/e’s Bachelor College. We want our engineers to know how to apply their discipline in the context of users, society and companies.”

Client-focused, creative, entrepreneurial Developing non-technical skills and knowledge might not just be good for educating better engineers, but those students who expand their outlook will undoubtedly have an edge in the job market. Gerton

van Rooij is the global director of engineering for TASS International - a spin-off company of TNO that provides knowledge and software to the automotive industry. As a long-time manager, he looks for some specific things when hiring new engineers. “I’ve had a lot of students come with their resume in hand and I always ask them one basic question: who was happy with your thesis project? They usually say themselves - ‘I was very happy with what I did’ - and that answer tells me a lot about that person’s focus. I would imagine they’d also mention the company that sponsored their thesis project. What about the company, your client? Are they using what you created? When I ask that question, I almost always hear ‘Ummmm, I have no idea.’” Van Rooij says he’s also impressed with a go-get-‘em attitude: “I met this Chinese engineer and she wanted a job at Ford. She really put the pressure on them by saying ‘You’d better hire me fast or the other guy will hire me. She even got her colleague a job! Now, that’s an engineer who understands how to do business. A lot of engineers wouldn’t be able to be that entrepreneurial.” As a second-year master’s student, Doenja Oogjes is now tackling the daunting task of finding a job. Luckily, she’s found that some of her inherent talents and skills skills that are considered on the soft side of science - could be helpful for in her future career path. “A lot of people in my department have the creativity and ability to understand different areas of technical expertise and then link people together who would otherwise find it difficult to communicate with each other. I never thought it as a valuable skill until I got into my internship project. It’s intuitive for me and I didn’t realize I had it until I got around people who don’t. Now I know it’s a special ability and one of my selling points.” Text | Angela Daley Photo | Bart van Overbeeke

32 | Zoom in

30 April 2015

Departing Rector Magnificus Hans van Duijn:

“I didn’t think a merger between Delft and Eindhoven was a good idea” ‘I was afraid that we’d bottom out’

He was TU/e’s longest-serving Rector Magnificus and in the ten years that Hans van Duijn was at the helm, the university underwent some turbulent changes. He admits that there’s little time for rest and reflection in the education world. In recent years, he’s headed two major education projects with the aim of educating the engineers of the future. During the university’s dies natalis on April 30, he’ll pass the torch to his successor, Frank Baaijens.

When he took office as Rector Magnificus on 1 April 2005, Van Duijn advocated a sense of calm in academia and at his university. He felt that the continuous changes in the academic world had created too much hassle for students and staff. However, the alumnus of the Technical Physics Department also hadn’t been idle the previous five years. He became a professor of applied analysis and then just four years later, he was appointed to be the Dean of the Department of Mathematics and Computer Science. A year later, he moved up to rector. During the previous years, he earned his PhD in Leiden and he had worked in Delft and at the Amsterdam Centre for Mathematics and Informatics. During his education at TU/e, he was charmed by mathematics and continued to teach even during his term as Rector Magnificus. Upon taking office, Van Duijn says that he encountered a worrying situation in certain courses. “They attracted few students, had a high dropout rate and the students that did make it through took an awful long time to do it”, explains Van Duijn. “I was genuinely worried that the Ministry of Education, Culture and Science would say that certain small courses of study would have to merge with each other. We had to modernize our university and the students had to adapt their study behaviors.” In a controversial interview with university magazine Cursor and during his speech to open the new academic year, Van Duijn threw the cat among the pigeons. “I had to do it because I was really afraid that we’d completely bottom out. It took a while before people realized what

was going on. Some people felt it was proof that we just offered difficult courses. My criticism on the inadequate level of mathematics at this university made some program presidents furious. But I was convinced that our entire educational system here needed to be overhauled.”

“I don’t think there’s anything ‘high school’ about investing more time into your studies” Hard work and the dedication shown by many taskforces and staff made it possible to introduce a new educational model in September 2012: the Bachelor College. The new model offers students more choice and the hope is that this change will make the programs more attractive to young women. The Graduate School will also begin during the coming academic year which will encompass all education beyond the bachelor’s degree. In addition to the master’s degree, that includes design and PhD programs. “At the time, we put a lot of pressure on introducing the Bachelor College quickly”, says Van Duijn. “Together with Professor Lex Lemmens, who later became dean of the Bachelor College, we really put the gas on. Otherwise, we would’ve lost another year getting things set up. Lex was pure gold for me and the organization during the implementation of this process. As dean, he’s responsible for the five basic

Zoom in | 33

See for more news www.cursor.tue.nl/en

subjects given to all students and he also looks at, for example, how much use students make of their right to choose in the curriculum and to what extent they exercise this right.” Looking back on the introduction of the Bachelor College, Van Duijn calls it “an exciting time because it was quite a risk to start such a radical operation. Our question was: will it succeed? And then we had to wait to see if it would work and whether it would catch on. Would the students study better with this model and could our teachers change? Because we were asking a lot of them. They had to rebuild courses and to get started with, for example, mid-terms and clickers in the college rooms.” Didn’t the new system make TU/e’s education too much like high school? “We did get that criticism sometimes from some of the better students - students who could easily plow through their studies and did a lot on the side, too. But in general I think many students have benefited. And putting a lot into your studies doesn’t fall under the heading ‘high school’ to me. I experienced first-hand that it’s not easy to make a mid-term. You have to grow into this task. But we also have to keep in mind that our staff’s workload doesn’t become too much. We really are asking a lot from them.” Van Duijn wants to acknowledge another project that also took a lot of time and energy - namely, the compulsory Institutional audit from the OCW. This test allowed the board to show the government that they were in control of what was happening at the university. “In 2013, we worked hard to achieve a good result on this test and it was sometimes an eye-opener for us. So much has changed in the outside world as far as legislative requirements and demand for examinations and other matters. This whole operation was being handled on top of everything else we were doing. That made it pretty tough.” What does Van Duijn think of the criticism expressed by some people that universities have become over concerned with efficiency? “It’s true that today’s academic world does approach everything through numbers. Look at the performance agreements that universities have to make with the Ministry of Education, Culture and Science. It’s a sign of the times and you have to participate in it. I think we strike a nice balance at our university. We offer education on a small scale, with a good ratio between the number of students and teachers. If I talk to our students, I don’t get the impression they’re really involved with what’s going on in Amsterdam. [The occupation of the Bungehuis and Maagdenhuis by UvA students who want more of a

say in their university.] We talk to our students regularly, certainly about how these major adjustments might be affecting them. It helps, of course, that we don’t offer degrees with a large number of students such as law or psychology but there’s also definitely still room for growth here.” As rector, it goes without saying that he’s also responsible for the university’s research endeavors. Is he satisfied with developments in this area? “As far as that’s concerned, Christmas 2013 was a really great year for me. We had brought in Jan Mengelers, who was chief executive of TNO, as the new chairman, we’d scored extremely well in NWO’s Gravity Program and we’d started our Impulse Program, through which we added 250 PhD positions by cooperating with the business community. It was all so well-balanced. After the holidays, DIFFER opened its doors here on campus and we created the Institute for Complex Molecular Systems with Professor Bert Meijer. I’m really proud of it but you really have to stay focused to keep up the good work. Otherwise, it’ll elude you.” During his time as Rector Magnificus, the collaboration with Delft and Twente also became more solid. “Within the 3TU Federation that came about in 2007, we were able to achieve a lot and also to get financial support for our projects from the OCW. The lines of communication are short between the three institutions and we easily agree on who should do what and if we can complement and strengthen each other in various areas.” While he’s on the subject, Van Duijn says that a merger between Delft and Eindhoven was in the works around the time of Chairman Amandus Lundqvist’s departure in April 2010. “The Supervisory Boards - both of which were very focused on the commercial prospects of a merger - were very charmed by the idea and the possibility was seriously considered. But I didn’t think it could happen. Two institutions, so different in size and with the same areas of focus - I didn’t want to be responsible for that”, he says smiling broadly.

“We’re not working towards a large Brabant university” At the moment, he sees the University of Utrecht, and its associated teaching hospital, as TU/e’s main university partners. “We’re working jointly on at least

five research lines and I see some very good opportunities there for the future.” Last year, Van Duijn also revealed that TU/e and Tilburg University are looking to jointly create a Graduate School for Big Data & Entrepreneurship in Den Bosch in 2016. Will we see more of these sorts of collabo­ rative projects in the future? “If you have a complementary outlook with another institution in terms of education and research in areas such as Big Data, then I think you’ve got something really valuable there. In this case, we have that with Tilburg. In addition, we’re also working with Maastricht on the Chemelot Campus in Heerlen. Beyond that, there’s currently nothing more like these projects in the pipeline. We really aren’t trying to create one big Brabant university, you know.” And, of course, there’s one final question that we have to ask now that TU/e’s DNA book has been published. What does he think the DNA of TU/e is? “I would say, TU/e’s DNA is the care we take in offering quality and the care we put into our courses. Those things are never up for discussion. Just look at how carefully we handle appointments. In addition, I’d say it’s also our institution’s integration in Brainport. Part of our DNA, are also the short lines of communication between teacher and student and between staff and management. You can see that reflected in the pedestrian bridge system all over campus. What’s new is that we’re becoming increasingly more international in terms of staff, students and doctoral candidates. That was quite different ten years ago. I also hope that the campus will become livelier, with lots of activities after 6pm. Hopefully, permanent housing on campus will help make that happen.” Van Duijn wants to remain active at TU/e after finishing his term as rector. “I want to put significantly more time into my research. I’ll join Professor David Smeulders’s group in the Mechanical Engineering Department to make a contribution in mathematics. I’ve also been invited to teach by universities in Lyon and Austin, Texas. And there are also administrative tasks to take care of but those are going on the backburner.”

Interview | Han Konings Photos | Bart van Overbeeke

34 | Research

30 April 2015

4 burning questions

Research | 35

See for more news www.cursor.tue.nl/en

Brian Janssen | Biomedical Engineering

Thinh Hong Pham | Electrical Engineering

Regulating protein activity with DNA

Battery lifetime in hybrid vehicles 1 | cover

1

The yellow ‘small’ truck on the cover is an innovative hybrid electric truck. The energy flows and signals surrounding the truck are utilized to minimize the fuel consumption and reduce CO2 emission. The symbols ‘lambda’ and ‘beta’ are crucial ingredients in my control algorithm to achieve the ultimate goal: minimizing fuel consumption while satisfying the battery life requirement in the hybrid truck.

’s on f your o r e ov the c rtation? disse What

2 | parties Hybrid electric vehicles (HEV) are emerging as a leading technology in road transport to reach a target: a 20% reduction in CO2 emissions by 2020 compared to 1990. The battery is a key component in HEV. Short battery life may destroy the business case, especially for hybrid trucks, which require a high initial investment. So, in HEV, beside minimizing the fuel consumption and CO2 emission, battery life should be sufficiently long. This has led to our ‘Integrated energy and battery life management in hybrid vehicles’ research.

3 | essential

2

Optimal control theory and the Equivalent Fuel Consumption Minimization technique are used extensively in my research to optimize the HEV’s operations. Furthermore, the close collaboration with the colleagues at DAF truck N.V. and the guidance of my supervisors have been indispensable for my research.

Wh a peo t do y ou t ple a t par ell whe n t abo ut y they a ies our s rese k arch ?

4 | society benefit

1 | cover The front of my dissertation shows an antibody (Y-shaped protein) forming a complex with a blocker (consisting of a DNA helix, among other things), rendering it inactive. The antibody is activated only in the presence of a trigger: only then can it bind to the cell (back cover). My dissertation focuses on controlling the activity of antibodies, hence my cover illustrations.

3 What person, technology, or device has been essential for your research?

4 

H

fit

ne e b y iet

from

Antibodies are proteins that are used more and more often for the treatment of diseases like cancer and chronic inflammatory reactions. One of the main disadvantages is that these therapies come with side effects, since the target protein is present in healthy cells as well. My study focuses on further developing new concepts that can control and selectively activate the antibodies by using a DNAbased blocker. So, we’re not using DNA as a carrier for genetic information but rather as a molecular building block.

3 | essential

es ow do

soc

2 | parties

k? r wor

you

The HPLC (High Performance Liquid Chromatography, a device for separating chemicals, ed.) has been indispensable for my research. I have made a bunch of peptide compounds, and for that it’s crucial those constructs are absolutely pure.

4 | society benefit We are getting better at controlling antibody activity. We’re also working with therapeutic antibodies, and recent cell studies are promising. Still, depen­ ding on the success of further studies, it might be another ten years before this strategy is implemented in clinics.

(edited by Tom Jeltes) Photos | Bart van Overbeeke

The increase of CO2 emission is a critical issue for mankind, as it causes global warming. Our research contributes to a reduction in CO2 emissions, which plays an important role in saving the environment.

Judith Donda | Applied Physics

Predicting cooling at night 1 | cover The cover of my thesis is a picture taken (by my husband Gunes Nakiboglu) from the parking of ASML one early morning. We can see mist over the field next to the highway. It was taken after a typical cold night with a clear sky and weak wind, and the fog enables us to visualize the stratification of the atmosphere.

2 | parties I studied the collapse of turbulence in the atmospheric nocturnal boundary layer, which extends from the ground to approximately 200 meters high. During the night, the dynamic in the boundary layer is driven by the cooling of the surface. When the wind is strong and the sky is overcast, turbulent mixing is maintained in the boundary layer, which limits the cooling a bit. However, when the wind is weak and the sky is clear, the mixing is much weaker and the cooling much stronger. So when we have a clear night with weak wind there is a high chance that the turbulence will collapse and the air temperature will drop steeply.

3 | essential In my PhD study I found a way to predict this collapse of turbulence with Direct Numerical Simulation (DNS) based on the work of my supervisor Bas van de Wiel, and in collaboration with my fellow PhD student Ivo van Hooijdonk.

4 | society benefit A better understanding of the nocturnal boundary layer will lead to a more accurate prediction of road frost, dense fog events, and smog formation. Clear and calm nights during spring may cause serious economic frost damage in agricultural activities, in particular in fruit orchards.

al, , Blauwe Za 5 :4 h 1 -2 5 :1 May, 19h Wednesday s TU/e campu delijn Auditorium, , Gerben E

6

e Thales

, CEO lecture es the next roduces iz an rg o en hov es p t erland. Thal tudents Eind f May, KIVI Selijn, CEO of Thales Ned- and infrared equipmen o th 6 e th n O s. ar Ed d em ra en st b g sy er in d G ty u r with speakenced technologies, incl evelopment and securies Nederland? lots of advaion systems, software dbehind the CEO of Thal rium). transportat rested in the life story e Blauwe Zaal (Audito m. Are you inte on the 6th of May in th lecture starts at 7.30 p Then join uspen at 7.00 pm and theA session and drinks Doors will o ure will end with a Q& e sure you have a seat The CEO lectat the Auditorium. Mak afterwards inspiring evening! O. during this : http://goo.gl/KlwBh ow n r te Regis age: English Event langue: none Entrance fe

CEO lectur

6

Woensdag mei, 12:40-13:35 uur, Blauwe Zaal, Auditorium, TU/e-campus

Door te sleutelen aan embryo’s kunnen we steeds meer invloed uitoefenen op gezondheid, geslacht en uiterlijk van ons toekomstige kind. Maar mag alles wat kan? Aan de hand van film- en tv-fragmenten bespreken we wat nieuwe technieken teweeg brengen. In samenwerking met De Volmaakte Mens (VPRO/HUMAN).

De betere baby

Entreekosten: gratis

don’t TU/e and Eindhoven so you Cursor collects all events at , and nts eve ic athletic and academ have to. Symposiums, films, notify can You nl. ue. or.t urs w.c at ww to parties: you can find them all ail em an d sen website, please e us of new events through our her will ine gaz Ma sor Cur do so. [email protected] if you want to ing happenings. publish a selection of upcom

7

Thursday M ay, 20h:30-2 2h:30, Gaslab, TU/e campus

A Night @ th

e Opera

Let’s face it: opera is not dealings with. an art form yo evening you Well, time for a change u have daily w ill participate in learn more about this! During this be able to en an opera quiz, join a singform of art, ‘The Telephonjoy a mini-opera of half an -along AND e’. hour called Entrance fee: students for free, others pa y 5 euros

uur,

3:35 mei, 12:40-1 -campus 3 1 g a d s n e o W orium, TU/e l, Audit Blauwe Zaa

Peter R. de

Vries

denken a niet weg tegevoel voor ijn b is t ch zi . Zijn Zijn ge landse buis jn minst omstreden. zi van de vader h p o is d ei rd of ­ rechtvaardig t, is er altijd wat gebeu ctieve ra ek te re in sp it ij d h Als spel. In et h p misdaado at ts w t ie staat er je aan de weejft en wat hij m ko a m program eter R. de Vries dri et TU/e journalist P gt. In samenwerking m n re gb ee tew Security. : gratis Entreekosten

Wednesday

um

20 May, 12h:40-13h:35, Blauwe Zaal, Auditori

Healthy buildings

nt. indoor environment is importa our time indoors, a healthy As we spend around 90% of dge about the effects of the indoor environment on the health. Yet despite increasing knowle e to build homes and offices that are harmful to our tinu con we gs, . ldin ope bui 5 Eur users of ference Healthy Buildings 201 This lecture is part of the con Event language: English Entrance fee: none

Monda y , May, 20 Tuesday and W h.0 De Zwa rte Doo 0-22h:00, film ednesday s, TU/ house Kingsm an: the e campus

20

18

19

se

cret se This film rvice that rec tells the sto the age ruits an unre ry of a super-s a globa ncy’s ultra-cofined but prom ecret spy org Based ul threat emergmpetitive trainising street k anization id e pon a g in raphic s from a twiste g program ju into novel b st as d te Event la c h y Mark Millar. genius. Entranc nguage: Eng li e fee: s tudentesh with Dutch su n 3,50 e uros, o btitles thers 7,5 0 euros

Wednesday

20 May, 20h:00, Gaslab, TU/e campus

The Rhythm of Brazil

Brazil will come to life tonight! Dr. Leiden University) talks about BrazMarianne Wiesebron (Senior Lecturer at to a student who has lived in Rio. Toil as an upcoming next world power. Listen ture yourself. This program is prod top it off, experience a bit of Brazilian culuced jointly by study association Inte and Studium Generale. rmate Event language: English Entrance fee: none