1
E-health en het effect op opleiden. Mireille Jansen, manager Maasstad Academie, Maasstad ziekenhuis
2
Vraagstelling E-health is meer dan het toepassen van technologie. Goede implementatie is een organisatieverandering die de gehele zorgorganisatie en opleiden raakt.
Worden zorgprofessionals opgeleid om E-health toe te passen en nieuwe competenties te verwerven? En andersom: Welk effect heeft E-health op het leerproces zelf? Gaat bijvoorbeeld Virtual reality de leercurve verkorten?
3
Inhoud Inleiding
20 min.
Samen aan de slag in 2 groepen
20 min.
Terugkoppeling per groep
5 min. per groep
Samenvatting/conclusies
10 min.
4
Wat is E-health? “E-health* is het gebruik van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën, en met name Internettechnologie, om gezondheid en gezondheidszorg te ondersteunen of te verbeteren.”
* Definitie volgens de Raad voor de Volksgezondheid en Zorg (RVZ)
5
Vormen van E-health
6
Ordening E-public health:
E-ondersteuning:
E-voorlichting E-preventie
E-afspraak (verwijzen) E-case management E-dossier
E-zorg Bron: Ordening in de wereld van E-health Nictiz 2012
E-diagnose E-consulten E-monitoring
7
Minister Schippers gaat E-health stimuleren Versterking van de relatie tussen arbeid, gezondheid en zorg
Zelfzorg: Via empowerment tot zelfredzaamheid De zorgverlener neemt de regie van de patiënt niet over, maar helpt de patiënt met het omgaan met zijn of haar klacht
Samenwerking met sociale partners
Doelgroepgerichte kennisoverdracht
Verzekeraars hebben een direct belang bij een optimale balans tussen zelfzorg en formele zorgverlening
Zelfzorg vraag om een veranderende houding van de zorgverlener Bron: Brief van minister Schippers (VWS) aan de Tweede Kamer met daarin een reactie op het rapport van Ecorys 'Zelfzorg: via empowerment tot zelfredzaamheid'. 20 feb 2012
Zelfzorgcoach en vraagbaak
8
9
Kern: Zorgverleners betrekken in implementatieproces “Het draait nu nog voornamelijk om ‘e-’ en niet om ‘health’” •
Er is werk aan de winkel om bruggen te slaan tussen de innovatieve voorhoede en de zorgpraktijk.
•
Er zijn zorgverleners nodig die deze brugfunctie kunnen vervullen.
De zorgverlener als motor voor de verandering!
10
Waarom, Patiënt 2.0
Bron: changing healthcare
11
Interventies zonder hulpverlener
Bron: changing healthcare
12
Zorgverleners maken verschil! – Innovaties in de zorg slaan niet vanzelf aan als patiënten daar de meerwaarde van ontdekken. – Houding en gedrag van zorgverleners vormen kritische succesfactoren bij de implementatie en opschaling E-health. – Zorgverleners met koudwatervrees kunnen bij patiënten de weerstand voor innovaties aanwakkeren.
13
De zorgverlener als motor voor de verandering
– Bewustwording van de mogelijkheden die E-health biedt. – Uitbreiden van verantwoord gebruik van E-health toepassingen en van het verder structureel en verantwoord inpassen van E-health in de dagelijkse zorgpraktijk. – Verder onderzoek en verdere ontwikkeling op het gebied van E-health. – “Zorgverleners staan in het hart van de verandering”. Veranderingen in de zorg beginnen en eindigen bij hen. Dat lukt alleen als zij de kans krijgen te leren en zich te ontwikkelen”.
14
Iedere E-health implementatie dwingt ons de routine te verlaten. Dat vraagt om (gedrags) verandering van iedere zorgmedewerker. Veranderen is moeilijk, maar met de juiste steun en kennis, willen de medewerkers wel mee veranderen. Opleiden bij E-health implementatie is daarom essentieel.
15
Interventies met hulpverlener
Bron: changing healthcare
16
Naar nieuwe zorg en zorgberoepen
“In 2030 kunnen burgers veel zelf regelen, thuis of in de buurt, met zorg op afstand. Daardoor krijgen zorgprofessionals een meer uitvoerende, begeleidende en coördinerende rol”. “Iedere toekomstige zorgprofessional beschikt - naast vakkennis- over een aantal generalistische bekwaamheden die bijdragen aan het bevorderen
en het herstellen van het functioneren”. “Professionals zullen samenwerken in teams die met elkaar beschikken over
alle bekwaamheden die nodig zijn. De teams kunnen wisselend van samenstelling zijn, afhankelijk van wat op dat moment nodig is aan zorg”. Bron: advies Naar nieuwe zorg en zorgberoepen: de contouren van de Commissie Innovatie Zorgberoepen & Opleidingen,10 april 2015
17
De veranderingen gaan snel van de (nieuwe) medewerkers wordt gevraagd hun rol constant aan te passen aan een sterk veranderende omgeving.
18
Past de huidige manier van opleiden dan wel?
– Scholing in de huidige vorm is in de basis gebaseerd op een voorspelbare en stabiele samenleving waar het hebben van een vergelijkbaar kennisniveau de belangrijkste troef is. – Gedrag wordt belangrijker dan kennis (Probleemoplossende vaardigheden). Uitdaging: leerlingen en professionals voorbereiden op een toekomst waarbij zij hun rol constant moeten aanpassen aan een sterk veranderende omgeving. Daarvoor zullen we meer moeten aanpassen dan het curriculum alleen.
19
Het nieuwe leren – Een Leven lang leren – Multidisciplinair en interprofessioneel leren en opleiden. •
Het gaat om de verwerving van nieuwe bekwaamheden en werken
en leren zullen niet altijd meer plaats- en tijdgebonden zijn.
– De studenten/professionals zelf controle geven over hun eigen (leer)proces en hun eigen resultaten. – Flexibele leeromgeving met eigen leertrajecten. – Online leren, E-ducation
20
Ordening E-public health:
E-ondersteuning:
E-voorlichting E-preventie
E-afspraak (verwijzen) E-case management E-dossier
‘E-ducation:
Bron: Ordening in de wereld van E-health Nictiz 2012
E-studie Virtual reality Simulatieonderwijs Serious gaming
E-zorg E-diagnose E-consulten E-monitoring
21
E-ducation (Virtual reality)
Virtual Reality of ‘schijnwerkelijkheid’ simuleert een omgeving door middel van een computer om een gebruiker via diverse zintuigen ‘onder te dompelen’ in een ervaring. (Bron: Wikipedia).
Uitnodigende en stimulerende leeromgeving, waarbij de lerende mens centraal staat (dus niet de lesstof): “Gamen voor de studie”. Serious gaming Simulatieonderwijs
22
Virtual reality in de zorg
23
Virtual reality in de zorg
24
Virtual reality in de zorg
25
Interventies met hulpverlener
26
“De nieuwe verslaving heet leren”
– “In honderd jaar is onze leefwereld op alle vlakken veranderd, behalve het onderwijs”. –
Gedrag wordt belangrijker dan kennis (probleemoplossende vaardigheden).
–
Individualisering en unieke profielen
– Flexibel inzetbaar –
Wisselende teamverband
– Uitnodigende en stimulerende leeromgeving –
Het geleerde in de (gesimuleerde) praktijksituatie kunnen toepassen.
27
Wat levert het ‘ons’ op?
– Mogelijkheden betrekken medewerker in proces Verlagen drempel contact | mogelijkheden coaching | beter informeren
– Kwaliteit van zorg kan toenemen Meer tijd voor patiënt| directer ingrijpen | kwaliteit informatie neemt toe (dosering)
– Efficiënter werken mogelijk Informatie vooraf invullen | minder druk op poli-tijd | informed consent
– Veilig leren Betere voorbereiding | sneller en flexibel leren | efficiënter en effectiever
– Een Leven Lang Leren
28
Een succesvolle implementatie van E-healthtoepassingen vraagt meer dan opleiden alleen.
29
Conclusies – Gedrag verandert niet door te vertellen wat medewerkers (niet) moeten doen. – Gedragsverandering verloopt in stappen: •
Vertellen (hoe willen we werken & waarom?).
•
Consensus bereiken (over het ‘hoe’ en ‘wat’).
•
Vaardigheden aanleren.
•
Prikkels afgeven die het gewenste gedrag stimuleren/belonen.
•
De benodigde middelen ter beschikking stellen.
•
Een organisatiebreed Plan van aanpak hebben.
30
Stellingen – “E-health moet. Wie niet met de trend meegaat, zal uiteindelijk door de mand vallen”. – “E-health brengt veranderingen in de organisatie met zich mee”. – “E-health vergroot de kwaliteit van zorg” – “E-health is een middel en niet een doel”
– “E-health maakt behandelen leuker en creatiever” – “Voor een verdere implementatie van E-health is goed onderwijs van groot belang. De studenten van vandaag zijn tenslotte de zorgprofessionals van morgen”.
31
Samen aan de slag
32
Samenvatting en conclusies
33
34
EINDE VAN DEZE PRESENTATIE
35
Nieuwe initiatieven –
Summa College en Cisco werken samen aan transformatie zorgonderwijs
–
Fontys lanceert Expertisecentrum Gezondheidszorg en Technologie
–
Effectievere communicatie door oefenen met emotionele ‘virtuele patiënt’ (http://www.youtube.com/watch?v=WoSpdJS-Peg&feature=youtu.be)
–
http://www.red-jezelf.nl/opeigenkracht_preview/
36
–
http://www.nhl.nl/nhl/6099/over-de-nhl/nhl-etalage/nhl-academy-award/overzicht-genomineerdeprojecten/healthy-ageing-through-serious-gami
–
https://www.youtube.com/watch?v=xbyx8u5YWlw
–
https://www.youtube.com/watch?v=F44PUud3pzk
–
https://www.youtube.com/watch?v=E3rJAkmNmEs&index=3&list=PLkWZuH0uFX0w5EwWLoupUyPdOnQ7SnrN
–
https://www.youtube.com/watch?v=Uqv-pOEMpRg
