BierNieuws
Nummer 2 • mei 2013
Informatiebulletin van Nederlandse Brouwers
colu m n
Duurzame sector met vooruitstrevende blik Al decennia lang vervullen brouwerijen een belangrijke rol in de Nederlandse samenleving. Het economisch belang van de biersector is groot: ruim 165 brouwerijen verschaffen werkgelegenheid aan zo’n 6.750 medewerkers. Indirect bieden zij werkgelegenheid aan bijna 77.000 medewerkers. Daarnaast is er de beleving, de traditie en de ambachtelijkheid die mensen bindt en inspireert om te genieten van de vele kwaliteitsbieren die ons land rijk is. Brouwers zijn traditioneel nauw verbonden met de samenleving. Voor ons is Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) meer dan een ‘mooi verhaal’ of een imago kwestie. Het is een basisvoorwaarde voor continuïteit van de sector, voor het draagvlak in de maatschappij en voor de houdbaarheid van onze (internationale) grondstoffenbehoefte. Als brouwers kiezen we dan ook voor een brede MVO-aanpak die naast duurzaamheid en ketenbeheer, ook aandacht besteedt aan verantwoorde bierconsumptie. Op al deze thema’s werken we samen met stakeholders en ketenpartners. Immers: verduurzaming van bedrijven en ketens vraagt continue inspanning, nieuwe inzichten en strategische partnerships.
Volg ons ook op Twitter: @NLbrouwers
De leden van Nederlandse Brouwers zetten zich, elk op een eigen manier, met overtuiging in voor een beter milieu. Daar bovenop hebben we als Nederlandse Brouwers ook nog eens gezamenlijke doelstellingen opgesteld. Deze zijn gericht op de meest impactvolle milieuthema’s: water, klimaat, landbouw en verpakkingen. Hiermee willen we aantonen dat verduurzaming een verantwoordelijkheid is voor de hele sector. In deze editie van BierNieuws presenteren we onze gezamenlijk milieudoelstellingen en schetsen we onze visie voor de toekomst. Waar staan we in 2020 en hoe hopen we daar te komen? Ook kijken we met gepaste trots naar de reeds bereikte resultaten. Omdat we het debat en de dialoog op onze thema’s erg belangrijk vinden, zijn we benieuwd naar uw mening. We horen deze graag van u persoonlijk via
[email protected] of op twitter: @NLbrouwers. Cees-Jan Adema Directeur Nederlandse Brouwers
Gezamenlijke doelstellingen van duurzame brouwers Elke brouwer werkt voortdurend aan verduurzaming van de eigen bedrijfsvoering en productieketen. Als Nederlandse Brouwers hebben we daarop aanvullend voor 2020, vier gezamenlijke doelstellingen opgesteld. Deze zijn gericht op de meest impactvolle milieuthema’s: water, klimaat, landbouw en verpakkingen. Aan de doelstellingen ligt een Life Cycle Analysis (LCA) ten grondslag. Hieruit blijkt dat ruim 50% van de totale milieu-impact in de keten ligt. Dit betekent dat in onze aanpak niet alleen de brouwerij maar juist de hele keten centraal staat.
1 2
Water Bier bestaat voor bijna 95% uit water. Daarnaast is er water nodig voor het spoelen van de flessen, het reinigen van leidingen en het koelen tijdens het brouwproces. De leden van Nederlandse Brouwers zetten in op een vermindering van het waterverbruik in 2020 met zo’n 50%. Te bereiken resultaat: in 2020 gebruiken de leden van Nederlandse Brouwers gemiddeld 3 liter water voor 1 liter verpakt bier.
Klimaat Het transport van bier en de benodigde energie in het brouwproces bepalen voor een groot deel de CO2-uitstoot van de sector. Door het nemen van energiebesparingsmaatregelen, het inzetten van zuinig transport en de overgang naar hernieuwbare energiebronnen, willen de leden van Nederlandse Brouwers in 2020 significante verbeteringen hebben gerealiseerd. Te bereiken resultaat: In 2020 stoten de leden van Nederlandse Brouwers 25% minder CO2 per hl. bier uit dan in 2005.
Verpakkingen
3
Verpakkingen zijn een belangrijk onderdeel van de levenscyclus van bier. De verpakking zorgt ervoor dat consumenten het product op een veilige en gemakkelijke manier kunnen meenemen, bewaren en drinken. In het verduurzamen van alle verpakkingen, streven de leden van Nederlandse Brouwers ernaar in 2020, 85% van alle bedrijfs- en consumentenverpakkingen in te zamelen en te hergebruiken of gebruik te maken van duurzame materialen. Te bereiken resultaat: In 2020 is 85% van alle verpakkingen van de leden van Nederlandse Brouwers duurzaam.
Landbouw
4
Niet alleen binnen de brouwerij werken de leden van Nederlandse Brouwers aan verduurzaming, ook de keten van primaire grondstoffen is erg belangrijk. De teelt van gerst heeft namelijk impact op het waterverbruik, de CO2uitstoot en biodiversiteit. De teelt van primaire grondstoffen kan volgens de leden van Nederlandse Brouwers nog duurzamer. Daarom committeren ze zich in 2020 aan harde doelstellingen, gebaseerd op de richtlijnen van het Sustainable Agriculture Initiative. Te bereiken resultaat: In 2020 is 40% van de primaire grondstoffen afkomstig van duurzame landbouw.
Voor meer informatie en uitleg over de gehanteerde definities zie onze website www.nederlandsebrouwers.nl.
6
6 In t e rv i e w
Zes vragen aan Jan-Renier Swinkels Directievoorzitter van Bavaria en voorzitter Commissie Duurzaamheid Nederlandse Brouwers
1
De Nederlandse biersector behoort tot de meest duurzame ter
wereld. Kan het nog wel duurzamer?
“Onze gezamenlijke doelstellingen zijn in de eerste plaats nadrukkelijk bedoeld voor de branche als geheel én voor de keten. Je kunt wel naar je eigen bedrijf blijven kijken, maar je hebt veel meer impact wanneer je zaken gezamenlijk aanpakt. Wanneer wij als brouwers tegelijk kenbaar maken dat we zelf alles in het werk stellen om zo duurzaam mogelijk te produceren en dat ook van onze toeleveranciers en distributeurs verwachten, zal dat meer navolging krijgen dan wanneer je in je eentje opereert.”
2
Hoe ambitieus zijn de doelstellingen die Nederlandse Brouwers heeft opgesteld?
“Heel ambitieus. Zo willen we het waterverbruik in de branche terugdringen van zo’n zes liter water per liter bier nú, naar drie liter in 2020. Wanneer je je realiseert dat we vijfentwintig jaar geleden op zo’n twintig liter water per liter bier zaten, dan zie je dat we al veel hebben bereikt. Wat betreft het klimaat hebben we vastgesteld dat we in 2020 een kwart minder CO2 per hectoliter bier willen uitstoten dan in 2005. Ook dat is een ambitieuze doelstelling, maar wanneer je zorgt dat het besef van duurzaamheid tot in de haarvaten van je organisatie doordringt, en je maakt daarbij slimme keuzes, dan is het te realiseren.”
3
En hoe zit het met de ketendoelstellingen? Ligt de lat voor toeleveranciers en distributeurs net zo hoog?
“Zeker. Echte verbeteringen kun je alleen doorvoeren door naar de hele keten te kijken. Voor de landbouw hebben we, uiteraard in overleg met landbouworganisaties en -coöperaties, vastgesteld dat in 2020 veertig procent van de primaire grondstoffen duurzaam moet zijn. Dat is wat anders dan ‘biologisch’. Wij volgen de richtlijnen van het zogeheten Sustainable Agriculture Initiative voor duurzaam beheer van bodem en water. Aan de andere kant van de keten gaan we met de industrie aan tafel om verdere verbeteringen door te voeren op het vlak van verpakkingen. Ook daar is al veel gebeurd, maar er valt nog altijd winst te boeken met energiebesparing, de ontwikkeling van lichtere verpakkingen, verdergaande recycling, enzovoort.” Volg ons ook op Twitter: @NLbrouwers
“Samen heb je veel meer impact”
4
Is er ook sprake van samenwerking met stakeholders als politieke en maatschappelijke organisaties?
“We zijn in overleg met partijen als Greenpeace, Stichting Natuur en Milieu, de Ministeries van Economische Zaken en Infrastructuur en Milieu om te bespreken wat er speelt en wat we er eventueel mee kunnen doen. Wanneer je maatschappelijk verantwoord bezig wilt zijn, moet je tenslotte niet alleen je eigen prestaties optimaliseren en daar transparant over zijn, maar ook goed luisteren naar partijen buiten je directe omgeving.”
5
Op welk vlak liggen volgens u de grootste uitdagingen in het realiseren van de duurzaamheidsdoelstellingen?
“Ik verwacht in de landbouw. We hebben nu natuurlijk met landbouworganisaties overlegd en daar is de bereidheid tot verduurzaming groot, maar straks moeten de individuele boeren het allemaal gaan uitvoeren. De één is daar verder in dan de ander. Maar ook in de landbouw tekenen zich de laatste jaren grote veranderingen af. Het verantwoordelijkheidsgevoel begint tot in steeds bredere kringen in de samenleving door te dringen. De Stichting Veldleeuwerik is daar een prachtig voorbeeld van: hierin werken agrariërs en vele ketenpartners, waaronder de brouwerijen, samen aan een duurzamere manier van landbouw bedrijven. Daarnaast zijn er nog veel andere initiatieven die individuele brouwers zelf oppakken.”
6
Welke inzichten heeft u nog met betrekking tot duurzaamheid?
“Je kunt veel leren van de best practices die voortkomen uit de vierjaarlijkse wereldwijde benchmark onder brouwers. Maar in de praktijk doet iedereen het op zijn eigen manier. Duurzaamheid is vooral een kwestie van dóen en dan zie je dat het resultaten oplevert. Niet alleen in de zin van een lagere milieu-impact, maar ook op het vlak van kostenbesparing. Daarbij helpt het als die manier van werken een beetje in je zit; in je DNA, als het ware. Dan komen veranderingen echt van binnenuit en dat werkt toch vaak het beste.”
Trots op bereikte resultaten Nederlandse Brouwers is enthousiast over de vier nieuwe duurzame doelstellingen. Tegelijkertijd is ze ook trots op de prestaties die er in de afgelopen jaren zijn neergezet. De brouwers hebben reeds een jarenlange traditie van verduurzaming opgebouwd: binnen de brouwerij en in de keten. Een overzicht van de bereikte resultaten:
14% energiebesparing
1 2
Elke vier jaar voert Nederlandse Brouwers een energiebenchmark uit om zich te kunnen vergelijken met andere brouwerijen in de wereld. Uit de meest recente energiebenchmark (2012) blijkt dat de leden van Nederlandse Brouwers tot de beste 10% van de wereld behoren. Daarnaast nemen de leden van Nederlandse Brouwers deel aan de Meerjarenafspraken Energie-Efficiëncy (MEE). Hieruit blijkt dat tussen 2005 en 2011 het energieverbruik van de brouwerijen is gedaald met maar liefst 14%. Hiermee scoren de brouwers ruimschoots boven de doelstelling (2% per jaar) en behoren ze tot de best presterende sectoren van alle deelnemende industrieën.
80% vermindering van watergebruik in 25 jaar
Waterbesparing is al jarenlang één van de prioriteiten van Nederlandse Brouwers. De leden van Nederlandse Brouwers streven ernaar het watergebruik zo laag mogelijk te houden: in een periode van 25 jaar is dit teruggebracht van 20 liter naar gemiddeld 6 liter per liter geproduceerd bier. De reductie komt voort uit onder meer optimalisatie van de spoelprocessen, maar ook door productinnovatie van de afvullijnen.
Nederlandse Brouwers
Biernieuws is de kwartaalnieuwsbrief van Nederlandse Brouwers. Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend.
Dagelijkse Groenmarkt 3–5 Postbus 179
2501 CD Den Haag T 070 - 31 80 710 F 070 - 31 06 173
www.nederlandsebrouwers.nl
Hoge percentages hergebruik en recycling van verpakkingen
3 4
Verpakkingen zijn belangrijk in de milieu-impact van Nederlandse brouwerijen. Dit geldt voor bedrijfsverpakkingen, zoals tanks en fusten en voor consumentenverpakkingen, zoals flesjes en blikjes. De leden van Nederlandse Brouwers zijn uniek in het aandeel hervulbare verpakkingen: zo’n 75% van alle glazen flessen zijn hervulbare statiegeldflessen. Doordat flessen wel 20-50 maal hergebruikt worden, hoeven er veel minder nieuwe flessen gemaakt te worden. Dit zorgt voor een aanzienlijke besparing van materiaal en energie. Van alle metalen verpakkingen wordt in Nederland ruim 90% gerecycled. Dit is één van de allerhoogste percentages in Europa.
Actieve samenwerking met ketenpartners voor verduurzaming
De leden van Nederlandse Brouwers werken al jaren nauw samen met ketenpartners zoals mouters en telers, maar ook met horecaondernemers en supermarkten. Op individuele basis heeft iedere brouwerij programma’s opgesteld voor duurzame inkoop van grondstoffen. Sommige brouwers doen dit lokaal, andere werken internationaal samen om de ketens te verduurzamen.
Gezamenlijk is de hele bierketen, van telers tot mouters en brouwers verenigd binnen Stichting NIBEM. Hier wordt inhoudelijke kennis over onder meer de teelt van gerstrassen gedeeld en zo bijgedragen aan het veiligstellen van de productie van lokale grondstoffen. Om internationale grondstoffenketens verder te verduurzamen, werken de leden van Nederlandse Brouwers volgens de uitgangspunten van het Sustainable Agriculture Initiative. Dit programma helpt boeren om hun bedrijf stap voor stap te verduurzamen, door minder water te gebruiken, de uitstoot van broeikasgassen te beperken en pesticiden te reduceren. Zie voor meer informatie over Stichting NIBEM en het Sustainable Agriculture Initiative: www.nibem.nl en www.saiplatform.org.
Volg ons ook op Twitter: @NLbrouwers
