Duurzame Re-integratie van mensen met aanhoudende vermoeidheidsklachten
Margot Joosen Monique Frings-Dresen Judith Sluiter
Coronel Instituut voor Arbeid en Gezondheid Academisch Medisch Centrum, Amsterdam
Achtergrond • Aanhoudende vermoeidheid en participatieproblemen: - Vermoeidheid die niet over gaat door rust - Geeft beperkingen in het dagelijks leven (incl. werk) • 22% in NL werkende populatie* • Aanhoudende vermoeidheid als: - Syndroom/ziekte - Symptoom - Continuüm van klachten * Bültmann e.a., 2002
Instandhoudende factoren vanuit biopsychosociaal model: - Fysieke inactiviteit, ontregeling stress-systemen - Opvattingen over de aandoening (somatische attributie) - Gedrags- en sociale factoren (vermijding, ziekterol)
Arbo-begeleidingsprogramma’s (=arbo-prog.) in Nederland gericht op verbeteren van het functioneren van werknemers met vermoeidheid
Vraagstellingen 1.
Welke arbo-prog. voor werknemers met vermoeidheid worden in Nederland toegepast en waar bestaan deze programma’s inhoudelijk uit?
2. Kan door arbo-prog. het dagelijks functioneren en arbeidsparticipatie van werknemers met vermoeidheid worden verbeterd op de lange termijn? 3. Wat wordt er verstaan onder ‘duurzame re-integratie’? 4. Hoe wordt re-integratie ervaren door Marokkaanse en Turkse werknemers met vermoeidheidsklachten en door betrokken re-integratieprofessionals?
1: Methode Inventarisatie van bestaande arbo-prog. in NL Doel: transparantie en zichtbaarheid verbeteren van interventies voor vermoeide werknemers Via Boaborea-leden online vragenlijst over: patiënten populatie; behandeldoelen; inhoud van begeleiding; intensiteit; verwachte uitkomsten Procesevaluatie Uitvoering van 3 bestaande arbo-prog. onderzocht
1: Arbo-prog. in NL 13 gespecialiseerde programma’s voor werknemers met vermoeidheid: • 2x mono-modaal = psychologische begeleiding • 3x duo-modaal
= psychologische begeleiding + fysieke training / werkgerichte begeleiding
• 8x multi-modaal = fysieke training + psychologische begeleiding + werkgerichte begeleiding Artikel aangeboden aan international peer reviewed tijdschrift
1: Arbo-prog. in NL Overzicht van toepassing op: • WN: kan helpen bij het maken van een keuze voor een zorgverlener • WG: inzicht in het aanbod (keuze- en inkoopinformatie) van dienstverleners • BA: inzicht in behandelmogelijkheden kan helpen bij het maken van behandelkeuzes • REI: leren van elkaar en kwaliteit verbeteren
1: Proces evaluatie 3 arbo-prog. Multi-modale behandeling gericht op factoren die herstel verhinderen
Component
Doelen
Fysieke training
• Lichamelijke conditie verbeteren • Lichamelijke bewustwording
Psychologische begeleiding
• Kennis verbeteren over ziekte en gedrag • Disfunctionele opvattingen verminderen • Leren omgaan met beperkingen
Werkgerichte begeleiding
• Bewustwording van patronen in werk en privé • Terugkeer naar werk plan i.s.m. werkgever
1: Conclusie De drie onderzochte programma’s: • Bestaan uit meerdere onderdelen en • Zijn gericht op het beter functioneren van werknemers met vermoeidheid Maar…. Helpen deze arbo-prog. om het dagelijks functioneren en arbeidsparticipatie van werknemers met vermoeidheid te verbeteren op de lange termijn? Effectief op symptomen, dagelijks functioneren en arbeidsparticipatie op de korte termijn* * Artikel gepubliceerd in Int J Beh Med, 2010
2: Lange termijn effecten arbo-prog: 6-18 weken t0 vóór
t1 na begeleiding
t2 1 jr na
t3 1,5 jr na
Uitkomstmaten: • Vermoeidheid
- CIS
• Terugkeer naar werk
-%
• Fysiek functioneren en mentale gezondheid
- SF-36
2: Persoonskenmerken N = 100 op baseline Mannen / vrouwen Leeftijd (jaren) Duur vermoeidheid (jaren)
Gem. 45 / 55 46 4,1
Duur ervaren beperkingen (jaren) Chronische vermoeidheid (CIS)*
3,3 90%
Respons op t3 (1,5 jr na begeleiding) = 60% *>76 = indicatie voor chronische vermoeidheid (Bültmann e.a., 2002)
2: Mate van vermoeidheid Zeer ernstig vermoeid
p<.001
p=.074
Chronisch vermoeid Niet vermoeid p<.001
2: Terugkeer naar werk 100% van contracturen aan het werk p<.001
p<.001
0% van contracturen aan het werk p<.001
2: Fysiek functioneren & mentale gezondheid ‘goede’ fysieke/mentale gezondheid
p<.05 (mentaal)
p<.001 (fysiek en mentaal)
‘slechte’ fysieke/mentale gezondheid
15
2: Conclusie Op de lange termijn hebben drie bestaande multi-modale arbo-prog. positieve effecten op: • • •
Het verminderen van vermoeidheidsklachten Het verbeteren van functioneren in het dagelijks leven Het verbeteren van arbeidsparticipatie
Artikel aangeboden aan international peer reviewed tijdschrift
3: Duurzame re-integratie • Wat verstaan verschillende actoren onder ‘duurzame reintegratie’ van werknemers met vermoeidheidsklachten? • Verschillende actoren/betrokkenen: – 103 bedrijfsartsen – 9 behandelaars (re-integratiedeskundigen) – 19 werknemers met vermoeidheidsklachten • Digitale vragenlijst, antwoorden kwalitatief geanalyseerd
3: Resultaten Duurzame re-integratie volgens... ...bedrijfsartsen: het hervatten van werk voor een bepaalde duur (6 wkn – 5 jaar) ...behandelaars: het hervatten van werk voor een bepaalde duur (6-12 mnd) én Adequaat kunnen uitvoeren van zowel werk- als privé rollen ...werknemers: subjectief welbevinden van de werknemer én adequaat kunnen uitvoeren van zowel werk- als privé rollen
3: Conclusie • De betekenis van duurzame re-integratie ligt voornamelijk in beroepsmatig functioneren, in balans tussen werk- en privé rollen en persoonlijk functioneren. • Minder vaak werd het sociaal functioneren genoemd • De betekenis die werd gegeven aan duurzame reintegratie varieerde per expertgroep Meer transparantie over de doelen en verwachtingen tussen de betrokken partijen kan het re-integratieproces mogelijk bevorderen. Artikel aangeboden aan nationaal peer reviewed tijdschrift
Aanbevelingen Bedrijfsgezondheidszorg: - Zet multi-modale arbo-prog. (vroeger) in bij wn met MOE - Gebruik het overzicht van aanbod aan interventies: zorg die aansluit bij behoefte van werknemer - Verwachtingen en doelen van re-integratie bespreken REI-professional: - Maak jezelf zichtbaar en maak transparant wat je doet Werkgever: - Wees alert op wn met MOE en zoek prof. hulp bij complexe problematiek
Dank voor uw aandacht
[email protected] [email protected]
