Duurzaamheidsvisie
November 2014
In het kort PARK21 vertelt het verhaal van Holland, een geschiedenis van innovatie, het maken van de toekomst, pioniers in de polder. Het creëren van een duurzame samenleving is één van de belangrijkste actuele opgaves. In PARK21 is duurzame ontwikkeling een kernthema. Publieke en private partners, bezoekers en gebruikers vertellen het verhaal, door het te doen, en het te laten beleven. Duurzaamheid als samenspel, dát is de ambitie bij de ontwikkeling van PARK21. PARK21 geeft hier invulling aan met een focus op drie pijlers vertaald naar 9 thema’s. netwerkbenadering: PARK21 is geen solitaire ontwikkeling. Netwerken, zowel fysiek als sociaal zijn essentieel voor de vormgeving van een duurzame toekomst. Het sluiten van kringlopen, het streven naar een circulaire economie staan centraal bij de gemeente en bij de ontwikkeling van PARK21; 1 Energie 2 Biomassa 3 Grondstoffen beleven & verbinden: PARK21 ontwikkelt zich tot een bestemming in de metropoolregio Amsterdam, een ontmoetingsplek in de polder, die stad en land verbindt. Van jong tot oud, regionaal tot internationaal, voor iedereen is PARK21 een bestemming. 4 Ontmoeting 5 Participatie 6 Ondernemerschap wortels in de polder: PARK21 vertelt het verhaal van de polder via thema’s als land maken, de cultuur van de polder, voedselproductie en het leven met water. 7 Voedsel 8 Water 9 Biodiversiteit Het verhaal krijgt in de drie lagen van het park telkens een eigen accent: - In de polderlaag ontdekt men de unieke agrarische historie van het gebied. - in de parklaag staan natuur en recreëren centraal; - In de leisurelaag vertellen de attracties het verhaal van het land dat gemaakt is met het oog op de toekomst; Alle partijen, die werken in en aan PARK21, worden uitgedaagd te laten zien dat ze, binnen hun werkveld, op het vlak van duurzaamheid het optimale weten te bereiken. Aan ondernemers die duurzaamheid in hun vaandel dragen wordt ruimte geboden voor innovatie: nieuwe processen, nieuwe technieken, nieuwe ketens en nieuwe coalities. PARK21 als proeftuin voor duurzame gebiedsontwikkeling. De gemeente legt connecties met de relevante netwerken, denkt mee, stimuleert & faciliteert en geeft zelf het goede voorbeeld. De belangrijkste speerpunten voor 2014/2015 zijn: 1. het verhaal van PARK21: Ambities delen en PARK21 positioneren als duurzame ontwikkeling; 2. Duurzaamheidstool voor communicatie en monitoring voor PARK21 ontwikkelen; 3. stimuleren van initiatieven en afspraken met partijen; 4. versterken samenwerking in het kader van circulaire economie
2
1.
Aanleiding
PARK21 geeft een structurele impuls aan het lokale en regionale leefklimaat. Juist in een dynamisch gebied als de Haarlemmermeer, en breder in de metropoolregio Amsterdam, is en blijft er behoefte aan recreatieve ontspanning, ontmoeting en ontplooiing. PARK21 kan in al die behoeften voorzien. Het gegeven dat een grootschalig park gecreëerd word, de integratie hierin van agrarisch gebruik, het verbeterd watersysteem, de lokalisering en bereikbaarheid van functies en de sociale componenten “ontmoeten en verbinden” zijn evenzovele elementen die het park als duurzame ontwikkeling borgen. Met het Masterplan als basis wordt gewerkt aan de invulling, planning en kansen per deelgebied.
Verbeelding Masterplan
Tegelijkertijd vraagt, ten behoeve van de verdere vormgeving, een veelomvattend thema als duurzaamheid om focus, zeker waar derde partijen betrokken worden. Wat bedoelen we precies, waar zetten we specifiek op in bij de voorbereiding en realisatie van deelprojecten en functies in het park? Het voorliggende duurzaamheidsprogramma heeft als doel betrokken partijen inzicht te geven in: a) de ambities die we willen realiseren; b) de strategie die we toepassen; c) de acties en activiteiten die we op korte termijn gaan uitvoeren. Bij de ambities komt allereerst de visie aan bod. Wat wordt er verstaan onder duurzaamheid en hoe zien wij dat in het park? Wat willen we aan duurzaamheid in PARK21 bereiken? De visie kan gezien worden als uitwerking van het vastgestelde masterplan voor PARK21. In de strategie ligt een accent op de drie onderdelen: 1. branding, of het uitdragen van de visie en ambities; 2. het maken van een tool om met een gemeenschappelijke taal te kunnen communiceren en om ontwikkelingen te monitoren; 3. het stimuleren van initiatieven, waarbij we gebruik maken van uitnodigingsplanologie. Het duurzaamheidsprogramma is daarmee een dynamisch document. Per jaar zal, in samenwerking met de betrokken partners, een uitvoeringsprogramma worden vormgegeven, terwijl tevens, gebruik makend van de ontwikkelde monitortool, over de in de voorgaande periode bereikte resultaten wordt gerapporteerd. In deze nota gaan we in op de activiteiten en prioriteiten voor de korte termijn (2014/2015), de organisatie en financiering.
3
2.
Ambitie
De gemeente Haarlemmermeer heeft hoge ambities op duurzaamheid. Dit heeft zich de afgelopen 4 jaar geuit met het programma Ruimte voor Duurzaamheid. Ook in deze collegeperiode zal een programma duurzaamheid ontwikkeld worden. PARK21 sluit hier op aan. PARK21 is een duurzame ontwikkeling van de polder. Het leef- en werkklimaat wordt structureel verbeterd op verschillende niveaus. Zowel op lokaal als regionaal niveau krijgen onze inwoners er een aantrekkelijk natuur- en recreatiegebied bij. Tegelijkertijd wordt daarmee het vestigingsklimaat voor bedrijven in onze gemeente en de Metropoolregio Amsterdam aanzienlijk verbeterd. PARK21, als leisurelandschap, gaat over belevenissen, het vertellen van verhalen. Het verhaal van Holland, de polder en de pioniers, van toen en nu. De geschiedenis van het landschap in Nederland kenmerkt zich door de voortdurende aanpassing aan de behoeftes van de mens. Deze behoeftes mogen echter niet ten koste gaan van toekomstige generaties. Dé opgave waar we nu voor staan is het ontwikkelen van een duurzaam park met volledige harmonie tussen mens, milieu en welvaart vanuit de circulaire gedachte. De ambitie is om de duurzame maatregelen zo zichtbaar mogelijk te maken in de inrichting, de beleving en daarmee de branding van PARK21. Deze ambitie maken wij waar samen met bezoekers, agrariërs, partners en marktpartijen. Aan ondernemers die duurzaamheid in hun vaandel dragen wordt optimaal ruimte geboden voor nieuwe bedrijvigheid. Niet alleen de reguliere technieken, maar juist de innovaties: Nieuwe processen, nieuwe technieken, nieuwe ketens en nieuwe coalities. Duurzaamheid ontwikkelt elke dag en we blijven openstaan voor innovaties. De gemeente faciliteert, stimuleert en geeft het goede voorbeeld. PARK21 wordt een podium van 1000 ha waar iedere ondernemer, bezoeker en gebruiker trots is op zijn/haar bijdrage. PARK21 wordt omringd door diverse woonwijken, bedrijventerreinen en andere gebieden. Enkele duurzame thema’s werken parkoverstijgend, zoals waterbeheer, energie en mobiliteit. Deze parkoverstijgende thema’s zullen worden uitgewerkt met omliggende partijen. Duurzaamheid als samenspel met alle partners, dát is de ambitie bij de ontwikkeling van PARK21.
4
3.
Strategie
De ambitie van PARK21 is om aan te sluiten bij de gemeentelijke visie om in te zetten op een veerkrachtige en circulaire samenleving en om dit samen te ontwikkelen met publieke en private partners, bezoekers en gebruikers. Daarvoor is er een verdeling gemaakt naar drie pijlers waarmee PARK21 vanuit de specifieke kwaliteiten van de ontwikkeling bijdraagt aan het bereiken van de beoogde doeksteling. Dit zijn: Netwerkbenadering, Beleven & verbinden en Wortels in de Polder. Netwerkbenadering PARK21 kan door haar centrale ligging in een netwerk van projecten veel betekenen voor de omgeving en andersom wat betreft duurzaamheid. In PARK21 wordt slim omgegaan met energieproductie en -verbruik, bijvoorbeeld door een koppeling te leggen met de glastuinbouw aan de andere kant van de A4, de mogelijkheden (warmte/koude) van de recreatieplas en teelten in het gebied. De ambitie is dat PARK21 meer energie gaat opwekken dan verbruiken en daarmee een energiebron in de regio wordt. PARK21 heeft als ambitie om CO2 neutraal te worden. Voorwaarde is hiervoor dat de gebouwen minimaal voldoen aan de ambities van de dan geldende gemeentelijke documenten, zoals de maatlat voor duurzaam bouwen (GPR) en de DIOR (leidraad duurzame inrichting openbare ruimte). In het park wordt, waar mogelijk gedacht in kringlopen en ingezet op het hergebruik van reststoffen, in relatie met de behoeftes van de verschillende functies. Tegelijk geldt ook hier dat het park onderdeel is van een stelsel van ketens en verbindingen. Aansluiting bij en afstemming tussen ontwikkelingen in de regio is essentieel. Netwerken met omliggende projecten Het denken in netwerken stimuleren we onder andere door samen te werken met omliggende projecten als Park20/20 en Schiphol Trade Park. Park20/20 is ontworpen vanuit de Cradle2Cradle filosofie. De centrale gedachte van de cradle to cradle (wieg tot wieg) filosofie, is dat alle gebruikte materialen na hun leven in het ene product, nuttig kunnen worden ingezet in een ander product. Schiphol Trade Park heeft in september 2014 een Breeam gebiedsontwikkeling certificaat gekregen met 4 sterren en herbergt het Biobased Economy Center. Met de ontwikkelaars van beide projecten kijken we hoe we elkaar kunnen helpen en versterken door te kijken naar onze gebruikers, energiestromen en afvalstromen.
Duurzaamheid in het park realiseren we niet alleen als gemeente, maar juist samen met betrokken partners, marktpartijen, gebruikers en de agrariërs in het gebied. PARK21 neemt zijn plek in en sluit aan bij bestaande en nieuwe netwerken, waaronder de samenwerking tussen Delta development group (de ontwikkelaar van Park2020) en SADC ( de ontwikkelaar van Schiphol Trade Park). De volgende negen thema’s staan centraal in de netwerkbenadering. De thema’s zijn gekozen op basis van enerzijds de lokale omstandigheden en anderzijds de doelen zoals vermeld in het Masterplan PARK21. 1 Energie Park 21 produceert in 2030 méér hernieuwbare energie dan zij verbruikt, het park wordt hiermee niet energieneutraal maar energieproductief.
5
2 Biomassa In 2030 worden de biomassa reststromen vanuit PARK21 als grondstof voor nieuwe producten of energie gebruikt 3 Grondstoffen In PARK21 worden in 2030 kringlopen van materialen gesloten, waardoor het afval wordt hergebruikt of benut voor energieopwekking. Beleven en verbinden PARK21 ontwikkelt zich tot een bestemming in de metropoolregio Amsterdam, een ontmoetingsplek in de polder, als brandpunt in een reeks van fysieke, economische, sociale en netwerken. Met het park willen we voorzien in de behoefte aan recreatiemogelijkheden, het landschap verrijken stad en land verbinden, én een reeks van functies tot ontwikkeling brengen ten behoeve van de recreatieve en toeristische markt in de Amsterdamse regio. Van jong tot oud, regionaal tot internationaal, voor iedereen is PARK21 een bestemming. Het park verbindt de mens met de ander, de wereld waarin hij leeft, en de zorg voor die wereld. PARK21 is van ons allemaal. 4 Ontmoeting PARK21 wordt aantrekkelijk, bruikbaar en beleefbaar voor iedereen. In 2030 zijn er minimaal 3 miljoen bezoekers per jaar. 5 Participatie In 2030 is PARK21 een sociaal duurzame motor die substantieel bijdraagt aan geborgenheid en eigenaarschap van de inwoners van Haarlemmermeer en daarbuiten. 6 Ondernemerschap In 2030 draagt PARK21 actief bij aan ondernemerschap van inwoners en ondernemers van de Haarlemmermeer en de regio.
Farmpark In het leisuregebied in PARK21 is een Farmpark gepland. Dit Farmpark heeft een recreatieve en een educatieve functie voor kinderen en volwassenen uit de Haarlemmermeer, de regio en internationaal. Dit park wordt opgezet met bestaande agrariërs uit PARK21, die gekoppeld worden aan ervaren ondernemers uit de regio. Zo wordt het Farmpark niet alleen een unieke bestemming, maar draagt het ook bij aan lokaal ondernemerschap en eigenaarschap.
6
Wortels in de polder Haarlemmermeer is de grootste, diepliggende polder in het land van de polders: Nederland. Pas in de 19e eeuw hadden we de techniek om een polder van deze omvang droog te malen. Van één van de grootste meren in Holland werd Haarlemmermeer een kerngebied voor agrarische productie, dat vervolgens op weg ging naar een nieuwe betekenis, als onderdeel van de metropoolregio Amsterdam. PARK21 gaat over het vertellen van verhalen. In participatie met de huidige bewoners en nieuwe bezoekers en gebruikers laten we het verhaal van de Polder tot leven komen via thema’s als land maken, de cultuur van de polder, voedselproductie en het leven met water. De landbouw in PARK21 richt zich op verkorting van de voedselketens tussen producenten en consumenten in de regio. Om Haarlemmermeer klimaatbestendig te laten zijn, worden ingrijpende aanpassingen van het watersysteem voorzien. Verduurzaming van het waterbeheer (kwaliteit en kwantiteit) is, juist op dit moment, waar het klimaat verandert en de huidige systemen het einde van hun houdbaarheid naderen, een centraal thema.
7 Voedsel In 2030 richt de landbouw in PARK21 zich op verkorting van de voedselketens en de lokale productie van voedsel 8 Water PARK21 heeft in 2030 ten opzichte van heden substantieel minder aanvoer nodig van zoet water en benut het afvalwater als grondstof van schoon water, energie, biogas en nutriënten 9 Biodiversiteit PARK21 geeft in 2030 een habitatuitbreiding voor droge en natte soorten van circa 300 hectare.
Verbeterd Droogmakerij Systeem (VDS) In PARK21 wordt in samenwerking met Hoogheemraadschap Rijnland een verbeterd droogmakerijsysteem (VDS) ingesteld. VDS is een klimaatbestendig fijnmazig systeem van sloten met een flexibel peil. Het nieuwe systeem volgt het ritme van de seizoenen. Zo kunnen we meer regenwater opvangen in de winter en dat gebruiken als buffer in de zomer. Daarom hoeft er in de zomer geen zoet water meer door de polder heen gespoeld te worden. In dit systeem wordt het waterbergend vermogen bereikt door bestaande watergangen te verbreden, sloten toe te voegen en flexibel peilbeheer in te voeren.
Imker In Europa is bijensterfte een groot probleem. Naast de productie van honing hebben bijen nog een veel belangrijke rol. Zij bestuiven de bloemen van alle planten die zij bezoeken. Dat is noodzakelijk om vervolgens weer vruchtvorming mogelijk te maken. Ter vergroting van de biodiversiteit zijn bijen essentieel. Daarom vinden er nu gesprekken plaats met een imker om een bijenstal te realiseren in een van de parkkamers in het oostelijk deel van deelgebied 1.
7
Drie lagen Het parkconcept (zie het Masterplan) bestaat uit drie lagen: de Polderlaag, de Parklaag en de Leisurelaag. Samen maken zij PARK21 tot een rijke belevenis, terwijl elke laag zijn eigen karakteristieken kent. Zo wordt ook het thema duurzaamheid steeds anders benaderd en belicht. Het verhaal van mens, milieu en economie wordt in de verschillende lagen telkens op een eigen wijze verteld:
In de Polderlaag ontdekt men de unieke agrarische historie van het gebied. Hier beleef je de voortgaande transformatie van agrarische activiteiten, waarbij een focus ligt op ontwikkelingen als stadslandbouw, duurzame teelt en voedsel. Beleving, bewustwording en educatie spelen een belangrijke rol. In de Parklaag staan natuur en recreëren centraal. Er is aandacht voor biomassa, biodiversiteit, lokale plantensoorten en een habitatuitbreiding voor flora en fauna. De Parklaag is dé plek voor actieve recreatie, genieten van het buiten zijn. Gezondheid is een belangrijk thema: PARK21 nodigt uit om actief te recreëren. Maar het ligt ook vlakbij Schiphol en rijkswegen, en kan vanwege zijn omvang een plek zijn voor de opvang van fijnstof en voor CO2 fixatie. De Leisurelaag kenmerkt zich, qua karakter en programma, door (grootschalige) Leisure, recreatie en sport. De attracties vertellen het verhaal van het land dat gemaakt is en wordt, met het oog op de toekomst. Dat doen we ook in de realisatie en exploitatie. In het hele park houden we rekening met energie, reststromen, de principes van duurzaam bouwen en mobiliteit.
8
4.
Acties
Een duurzaam PARK21 ontwikkelen we samen, dat is de ambitie. Hiervoor maken we gebruik van uitnodigingsplanologie. Uitnodigingsplanologie Aan ondernemers die duurzaamheid in hun vaandel dragen wordt optimaal ruimte geboden voor nieuwe bedrijvigheid. Niet alleen via de reguliere aanpak, maar juist door innovatie: nieuwe processen, nieuwe technieken, nieuwe ketens en nieuwe coalities. Het gaat om bedrijven die vernieuwing, het verleggen van grenzen in hun genen dragen en die een overheid zoeken die hen daarin bijstaat. Dit vraagt een andere verhouding tussen overheid en bedrijfsleven. De gemeente is niet alleen de toetser die langs de weg van regelgeving de marktpartijen dwingt haar overheidsdoelen te realiseren, hoewel dat natuurlijk een belangrijke basis van beleid blijft. Uitnodigingsplanologie in PARK21 betekent dat de gemeente bedrijven uitnodigt voor samenwerking, en van partijen met wie ze samenwerkt, deze houding verlangt. Omgekeerd gaat het om private partijen die een overheid zoeken die hen faciliteert en ondersteunt in hun innovatieve zoektocht, steeds een stapje hoger op de duurzaamheidsladder. Dat is geen statisch, maar een dynamisch proces, dat vraagt om flexibiliteit, creativiteit en ruimte. Bij uitnodigingsplanologie is het belangrijk dat we dezelfde taal spreken en hetzelfde doel voor ogen hebben. Hiervoor zet de gemeente in 2014/2015 in op drie hoofdactiviteiten: 1. het delen van het duurzame verhaal; 2. het ontwikkelen van een gemeenschappelijke duurzaamheidstool; 3. het stimuleren van initiatieven en het maken van afspraken met partijen. 1. Delen van het duurzame verhaal van PARK21 De essentie van PARK21 is beleven en verbeelden. Bij duurzaamheid gaat het om het creëren van een toekomst, die gekenmerkt wordt door behoud en verbetering van de kwaliteit van onze leefwereld. Om de strategie voor een duurzame ontwikkeling van PARK21 te laten slagen is het essentieel om partijen te stimuleren en te enthousiasmeren om te werken aan die toekomst én te laten zien dát en hoe ze dat doen. Het gaat erom dat het verhaal steeds opnieuw en in samenhang verteld wordt. Zo bouwen we door de tijd heen het merk PARK21 op en wordt de inzet op duurzaamheid geen must, maar een inspiratie. Uitgaande van de zin, die ook al seen motto gezien kan worden, “God created the world, but the Dutch made Holland”, is werken aan een duurzame samenleving niet alleen een central thema van deze tijd, maar zeker ook van de ontwikkeling van PARK21. Om het verhaal van PARK21 ook op dit aspect tot leven te laten komen worden maken we in alle uitingen, de stijl en de functies van het park de inzet op duurzaamheid zichtbaar, voelbaar. De verschillende acties en de behaalde resultaten ten aanzien van de duurzaamheid worden steeds gecommuniceerd. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van de website van PARK21 en alle andere communicatiemomenten en -middelen die voor PARK21 worden ingezet. Duurzame folder Om de gemeenschappelijke duurzame ambities te delen sluit PARK21 aan bij omliggende netwerken op het gebied van duurzaamheid. Daarnaast produceren we een brochure of folder om ons eigen duurzame verhaal te vertellen. Dit middel toont op een visueel manier aan partners en initiatiefnemers ons gevoel voor duurzaamheid en enthousiasmeert ze om mee te doen in onze innovatieve visie op duurzaamheid. We onderzoeken of we de brochure, om nog directer de relatie met de inzet op duurzaamheid in de Haarlemmermeer te leggen, of we de brochure kunnen drukken op een duurzame manier. 9
2. Het ontwikkelen van een gemeenschappelijke duurzaamheidstool Voor de duurzame gebiedsontwikkeling PARK21 maken we met een duurzaamheidstool inzichtelijk wat we samen met onze partners doen, wat we met beoogde maatregelen kunnen bereiken en wat we al bereikt hebben. De monitor is tweeledig. Aan de ene kant wordt het gebruikt om te communiceren en aan de andere kant om te monitoren. De tool stimuleert en inspireert de gemeente, partners en ondernemers om bij te dragen aan het creëren van een duurzaam park. Het toont overzichtelijk hoe aan de gestelde ambitie bijgedragen kan worden. Daarnaast kan het gebruikt worden om aan bezoekers en ondernemers het duurzame verhaal te vertellen en te laten beleven. Appelboer Een appelboer die wilt bijdragen aan een duurzaam PARK21 kan bijvoorbeeld aangeven dat hij bijdraagt aan de thema’s voedsel en ontmoeting. Hij registreert hoeveel appels hij jaarlijks produceert en hoeveel ervan verkocht worden aan bewoners of lokale winkels en horecavoorzieningen. Daarnaast kunnen bewoners een appelboom adopteren of de bomen helpen leegplukken tijdens de jaarlijkse plukdagen. (zoals bij de Olmenhorst) Misschien kan hij wel PARK21-appelsap verkopen. Daarnaast wordt met de monitoring van de tool de effectiviteit van voorgenomen en al gerealiseerde maatregelen in relatie tot het beoogde resultaat op verschillende indicatoren meetbaar. Zo krijgen we de gegevens in handen om gericht in te zetten op de meest duurzame en rendabele projecten en manieren van werken. Het wordt een eenvoudig hanteerbaar systeem, dat aansluit bij het gemeentelijke systeem, maar daarin nog een stap verder gaat. De monitor PARK21 dient als een aantrekkelijk visueel communicatiemiddel, die mensen stimuleert om mee te doen en hun ambities te vertalen naar initiatieven. PARK21 app De applicatie voor de telefoon kan als gids dienen voor bezoekers. Tegelijk kan er via GPS worden gemeten hoeveel bezoekers er komen en welk vervoermiddel zij hanteren. De app kan ook gebruikt worden om informatie te leveren aan bezoekers (deze boerderij bespaart zoveel CO2) en anderzijds kunnen bezoekers informatie uploaden (als ze een bepaalde vogels of vlinder hebben gespot). Ook kunnen er foto’s gedeeld worden om eigenaarschap met het park te stimuleren. De gemeentelijke monitor wordt in het najaar van 2014 in samenwerking met Ruimtelijke Ontwikkeling doorontwikkelt. Bij de opzet van het monitorsysteem worden doelstellingen (per thema en per maatregel) aangescherpt en bepaald. Daarbij worden indicatoren vastgesteld om de doelen meetbaar te maken.
10
3. Het stimuleren van initiatieven Allereerst heeft PARK21 een grote eigen verantwoordelijkheid in het helder maken en uitwerken van de drie pijlers en 9 duurzame thema’s in de eigen onderdelen zoals onder andere de duurzame realisatie van de recreatieplas, het verbeterd droogmakerij systeem, mobiliteit en biodiversiteit. Daarnaast worden alle partijen, die werken in en aan PARK21, uitgedaagd te laten zien dat ze, binnen hun werkveld, op het vlak van duurzaamheid het optimale weten te bereiken. Hierbij leggen we connecties met verschillende netwerken, denken mee bij het haalbaar maken, stimuleren en faciliteren van initiatieven. Bij de inzet vanuit de gemeente wordt gekeken naar de doelgroepen; wat beweegt hen, wat zouden ze vanuit hun belangen kunnen bijdragen aan de verschillende thema’s en wat zou hiervoor nodig zijn (bijvoorbeeld inbreng van kennis en ervaring, assistentie in organisatie en/of koppeling van partijen). Bamboeteelt ten behoeve van 3D printing Er is een concreet initiatief van een ondernemer in bamboeteelt. Deze ondernemer wilt graag een gebied in deelgebied 1 om bamboe te telen. Hierbij besteed hij aandacht aan de educatieve factor op het terrein om bezoekers te leren wat er van bamboe gemaakt kan worden. Deze ondernemer is bezig met zijn afzetmarkt. Zo wordt bamboe onder andere gebruikt om 3d mee te printen. Hij maakt al bumpers voor auto’s, maar misschien kan hij in de toekomst zijn eigen bezoekerscentrum in PARK21 printen.
De gemeente Haarlemmermeer participeert in meerdere organisaties die al een belangrijke rol spelen in het faciliteren, stimuleren en waar nodig initiëren van duurzaam ondernemerschap. Enkele voorbeelden hiervan zijn: Het NMCH vervult een educatieve en voorlichtende rol op duurzaamheidsthema’s. Agrariërs, burgers en marktpartijen met inhoudelijke vragen kunnen bij hen terecht. Meermaker participeert, financiert of kan garant staan in financiële zin, als dat nodig is om nieuwe innovatieve bedrijven van de grond te krijgen. De Ontwikkelfunctie ondersteunt initiatiefnemers bij het opstellen van ontwikkelplannen, brengt boeren en nieuwe initiatiefnemers bij elkaar en begeleidt waar nodig de planologische procedure. Tegenstroom, het Energiebedrijf dat duurzame energie gaat/laat produceren en afnemers van duurzame energie gaat bedienen. Het platform Biobased Connections waarin o.a. vraag en aanbod van biomassa en technieken t.b.v. Biobased economy bijeen worden gebracht. Het bedrijf Meerlanden waarin biovergisting plaatsvindt, t.b.v. de productie van biogas, CO2, compost en warmte. The Grounds en Enginn, platform voor innovatie, waarin bedrijven en wetenschap nauw samenwerken. Het GSSC waarin een onderzoekssamenwerking met de ASU gestalte krijgt en waaruit innovatieve concepten onderzocht en ontwikkeld worden. De Green Metropole helpt ondernemers om van duurzame plannen een gezonde business te maken. De versnellingskamer is een platform voor initiatieven voor de uitwisseling en ontwikkeling van kennis, innovatie en relaties en zorgt voor synergie tussen alle initiatieven. Kortom, de gemeente heeft al een groot aantal faciliteiten in het leven geroepen die ruimschoots ondersteuning kunnen bieden aan het bedrijfsleven. Met de inzet van de betrokken overheden ontstaan zo belangrijke kansen; zowel waar het gaat om financiering (subsidies), feed back en begeleiding als het versterken en creëren van netwerken.
11
5.
Organisatie en financiering
Belangrijk is dat PARK21 aangehaakt blijft bij het gemeentelijke duurzaamheidprogramma en andere activiteiten als HBS. Zo kan beter worden aangesloten bij duurzame ontwikkelingen in Haarlemmermeer en omgeving en kan worden ingesprongen op laatste innovaties en initiatieven die in dit kader worden gestart. De behaalde resultaten, status, planning en bijbehorende benodigde middelen voor de activiteiten, in het kader van de duurzame ontwikkeling van PARK21, worden opgenomen in een rapportage duurzaamheid, gekoppeld aan het uitvoeringsprogramma voor de komende periode, als onderdeel van de jaarlijkse bestuurlijke voortgangsrapportage van PARK21.
Financiering De werkzaamheden voor 2015 zijn en opgenomen in het werkplan voor PARK21, voor een totaal bedrag van, te financiern binnen het aangevraagde krediet voor PARK21 aangevuld met de financiële middelen, welke ter beschikking zijn gesteld vanuit het programma duurzaamheid. Voor de financiering van de ontwikkeling en exploitatie van de (specifieke) duurzaamheidsacties in de parklagen wordt gebruik gemaakt van innovatieve financieringsconstructies, waarbij verschillende vormen van eigenaarschap en ondernemerschap worden verbonden voor innovatieve (voor)financiering. Hierbij kan ook gekeken worden naar de methodiek van Total Cost of Ownership (TCO), een methode waarmee de levenscyclus van een product of bouwwerk uitgangspunt is. Afgewogen wordt met welke investeringen bewuste en ontwerp- en beheerkeuzes kunnen worden gemaakt die op termijn leiden naar kostenbesparingen en duurzame kwaliteit. Niet alleen de investering, maar ook de energielasten, onderhoud en restwaarde gedurende de exploitatie worden meegenomen. Er wordt in kaart gebracht hoelang een product mee gaat, hoeveel onderhoud het nodig heeft en wat er aan het einde van de levensduur mee gedaan kan worden. Daarnaast kunnen er vanuit de netwerkbenadering verbindingen gelegd worden tussen de financiering van verschillende business cases van verschillende bedrijven waardoor zij elkaar kunnen versterken. Bijvoorbeeld de ene partij kan grondstoffen leveren voor een andere partij Op deze wijze sluit dit duurzaamheidsprogramma aan op de ambities van het college 104-118 “samen krachtig werken”, waarin ingezet wordt op duurzame economische ontwikkeling. Daarnaast worden mogelijkheden voor subsidies, fiscale regelingen en fondsen onderzocht. In de DLG rapportage (bijlage 1) is een overzicht gegeven van verschillende mogelijke financieringsinstrumenten.
12
