Duurzaamheid in gebouwen hoe pak ik dat aan en wat levert het op? M.G.E. Som Amsterdam Arena, 12 oktober 2011

Duurzaamheid in gebouwen hoe pak ik dat aan en wat levert het op?

M.G.E. Som Amsterdam Arena, 12 oktober 2011

•Inleiding •Trias Energetica •Besparen van energie, monitoring – gedrag – techniek •Duurzame toepassingen •Belangrijkste aspecten en terugverdientijden •Business cases •Ebatech’s advies/visie met volgorde van te nemen maatregelen •Hoe ziet de toekomst eruit

NIVE Masterclass |

12 oktober 2011 | pagina 2

INLEIDING: UW ENERGIEKOSTEN

NIVE Masterclass |



NIVE Masterclass |


TRIAS ENERGETICA

Om de beschikbare (fossiele) energie zo optimaal mogelijk te kunnen gebruiken wordt de Trias Energetica gevolgd:

1.

Beperk de energievraag: reduceer warmte- en elektriciteitsgebruik bij de eindgebruiker (de energie die niet nodig is hoeft niet opgewekt te worden en is daarmee de meest duurzame)

2.

Gebruik duurzame energie: opwekking via duurzame bronnen (inzet van zon, wind, water en biomassa)

3.

Efficiënte inzet fossiel, optimaliseer de inzet van fossiele brandstoffen (maximale hoeveelheid warmte en/of elektra per eenheid fossiele brandstof) NIVE Masterclass |


•Inleiding •Trias Energetica •Besparen van energie, monitoring – gedrag – techniek •Duurzame toepassingen •Voor- en nadelen en belangrijkste aspecten •Ebatech’s advies/visie met volgorde van te nemen maatregelen •Schets van de toekomst, hoe ziet het er mogelijk uit| •Enkele voorbeelden van duurzaam energiegebruik

NIVE Masterclass |


BESPAREN VAN ENERGIE: KEN UW VERBRUIK De meest duurzame energie, is de energie die u NIET nodig heeft. Waarom is energiebeheer niet eenvoudig? •Energie is in principe altijd beschikbaar, maar verbruik is niet zichtbaar •Dagelijks /wekelijks met handopname registreren is arbeidsintensief

Gevolg •Inzicht in verbruik vindt pas na enige tijd plaats •‘onnodig’ gebruik wordt niet snel als zodanig herkend, direct ingrijpen is niet mogelijk

Oplossing •Slimme meters & online monitoring • Beter inzicht in verbruik, actueel en historisch • Afwijkingen en ‘onnodig’ energiegebruik sneller waargenomen • Basis voor integraal energiemanagement NIVE Masterclass |


MONITORING ENERGIEGEBRUIK

Informatie zonder monitoring

: verbruik bedraagt ca 26.000 kWh (uitlezing tellerstand)

Monitoring van een verbruiker op 7 september 2011: Elektriciteitsgebruik (gepland vs werkelijk) 2.500

Informatie met monitoring: •Nullast 500 kW

2.000

•Vanaf 06:00 uur elektra ingeschakeld 1.500

•Vanaf 17:30 uur elektra afgeschakeld

1.000

•Maximum capaciteit 2.000 kW, vanaf 10:15 uur

500 0

•Maximum elektragebruik 10:15 – 17:30 uur •Elektragebruik 18:00 -23:00 uur •…

Op basis van de monitoring: • • • •

Vergelijk werkelijk profiel met gepland gebruik? Is een nullast van 500 kW acceptabel? Wat draait er wel/niet Wat schakelt om 6:00 uur in? Wat blijft van 18:00-23:00 uur aan? NIVE Masterclass |


VOORBEELD ENERGIE BESPAARMOGELIJKHEDEN

maatregel

effect

aandachtspunten

gedragscampagnes

Hoger energiebewustzijn

continu proces

ventilatie

nachtkoeling, ontvochtiging

gebruik natuurlijke mogelijkheden voor energiebeheer

uitschakelen ‘onnodig’ brandende verlichting (AWD’s)

minder elektragebruik in tijd

-

installeren energiezuinige verlichting (LED, HFTL, eco-TL’s)

minder elektragebruik in vermogen

-

toepassen hoog rendement motoren op pompen

minder energiegebruik bij gelijke pompprestaties

EIA regeling mogelijk

frequentieregeling op pompsystemen

leveren wat nodig is i.p.v. wegnemen (smoren) wat teveel geleverd wordt

EIA regeling mogelijk

Isolatie

verlagen warmteverliezen

Bij grote renovatie

NIVE Masterclass |



NIVE Masterclass |


DUURZAAM ENERGIEGEBRUIK

Wat is duurzame energie? Duurzame energie is energie waarover de mensheid voor onbeperkte tijd kan beschikken en waarbij, door het gebruik ervan, het leefmilieu en de mogelijkheden voor toekomstige generaties niet worden benadeeld.

Waarom kiezen voor duurzaam energiegebruik? •Maatschappelijke verantwoordelijkheid • Reductie in de bijdrage CO2 emissie • Groen imago •Minder/geen externe invloed op de energiekosten • geopolitiek • Klimaatmaatregelen •Financieel voordeel • Nuttige inzet reststromen, minder ontzorgingskosten • Belastingvoordeel en subsidies •anders NIVE Masterclass |


VORMEN VAN DUURZAME ENERGIE IN GEBOUWDE OMGEVING Toepassing (% duurzaam)

Energiebron

Principe

zonneboiler (100%)

zon

Zonnewarmte omzetten naar warm water

warmtepomp (COP 4) (75-100%)

restwarmte + elektra

Opwaarderen laagwaardige (rest)warmte m.b.v. (duurzame) elektriciteit

geothermie (100%)

aardwarmte

Benutting warmte uit de diepe aardkern

bio-energie (100%)

natuurlijke (rest)stromen

omzetting kort-cyclische koolstof naar warmte/elektra

warmte- koudeopslag (50-100%)

divers

bufferen en uitwisselen warmte en koude

WARMTE

NIVE Masterclass |


VORMEN VAN DUURZAME ENERGIE IN GEBOUWDE OMGEVING Toepassing (% duurzaam)

Energiebron

Principe

Photo-voltaïsch (PV) (100%)

zon

zonlicht omzetten naar elektriciteit

Windmolen (100%)

wind

luchtstroming omzetten in elektriciteit

LT turbinecyclus (0-100%)

restwarmte, zonnewarmte

elektriciteit via organische Rankine

ELEKTRICITEIT

PV is de meest passende directe toepassing voor duurzame elektriciteit in gebouwde omgeving

NIVE Masterclass |



NIVE Masterclass |


ASPECTEN VAN DUURZAME TOEPASSINGEN

toepassing

Aandachtsgebieden

Terugverdientijd

zonneboiler

dakconstructie en ligging instraling zon (warmte) back up ketel

15 -25 jaar

warmtepomp

aansluitcapaciteit E toepassing warmte /koude bron voor restwarmte

7-10 jaar

geothermie

vergunningtraject schaalgrootte initieel hoge kosten (proefboringen)

12-15 jaar

bio-energie

emissies bij verbranding invoeden biogas op gasnet aanvoer brandstof

3- 5 jaar

warmte koude opslag

een juiste balans warmte- en koudevraag

5- 7 jaar

Terugverdientijden zijn sterk afhankelijk van de referentie situatie, brandstof- en elektriciteitsprijzen en ontwikkelingen daarvan: Wat staat er nu en wat zijn de MEER kosten van een investering in duurzame toepassing NIVE Masterclass |


VORMEN VAN DUURZAME ENERGIE IN GEBOUWDE OMGEVING (ELEKTRICITEIT) Toepassing (% duurzaam)

Aandachtsgebieden

terugverdientijd

Photo-voltaïsch (PV) (100%)

ligging en dakhelling

10-15 jaar

Windmolen (100%)

locatie geluid slagschaduw fauna

10-12 jaar

LT turbinecyclus (0-100%)

restwarmte, zonnewarmte technisch beheer

5-10 jaar

PV is de meest passende vorm voor duurzame elektriciteit in gebouwde omgeving

NIVE Masterclass |



NIVE Masterclass |


CASE PHOTO-VOLTAÏSCHE OPWEKKING (PV)

Voordelen

Nadelen

•100% duurzame opwek

•Geen productie als er geen (zon)licht beschikbaar is

BUSINESS CASE VAN ZONNEPANELEN •Goed voorspelbaar

•Toepasbaar op niet in gebruik zijnde oppervlakten zoals daken (geen grondkosten)

•Beperkt zichtbaar (imago)

•Geen bewegende delen (lage onderhoudskosten)

Financiële Business case (500.000 kWh/jaar) Initiële investering ~ € 1.3 miljoen….. Benodigd oppervlakte ~ 2.500 m2 (1/2 voetbalveld) Terugverdientijd zonder subsidie ~ 13 jaar Terugverdientijd met subsidie ~ 10 jaar (afhankelijk van de regelingen) Technische ontwikkeling zorgt dat het snel efficiënter en goedkoper wordt. Prijs PV gaat richting €2 / Wp.

NIVE Masterclass |


CASE WINDMOLEN

Voordelen • 100% BUSINESS CASE VANduurzame WIND opwek •

Nadelen •

Altijd backup nodig voor situaties dat het te weinig of te hard waait,

•

Moeilijk onvoorspelbaar

•

In gebouwde omgeving minder wind, aan de kust is beste locatie*

•

Verjaagt vogels -> kans op toename insecten

zichtbaar (imago)

Financiële Business case (500.000 kWh) Initiële investering € 750.000 Aantal molens 10 stuks (250 kW) Onderhoud ~ € 35.000 / jaar Terugverdientijd z. subsidie ~ 12 jaar Terugverdientijd met EIA/subsidie ~ 10 jaar Windenergie daar plaatsen waar het voldoende waait en invoeden op het net: Transportverlies naar afnemer afwegen tegen rendementsverlies in land

NIVE Masterclass |


CASE WARMTEPOMPEN

Voordelen BUSINESS CASE VAN WARMTEPOMPEN • toepassing restwarmte •

(deels) duurzaam

Nadelen •

Inzet elektra i.p.v. aardgas

•

Extra elektrische netcapaciteit nodig

•

groter warmtewisselend oppervlak nodig ivm relatief lage temperatuur

Financiële Business case (5.500 GJ/jr; ~ 190.000 Nm3 gas) Initiële investering Bodemgerelateerde WP Onderhoud Terugverdientijd z. subsidie Terugverdientijd met EIA/subsidie Terugverdientijd < 5 jaar*

~ € 150.000 ~ € 3.000 /jr ~ 10 jaar ~ 8 jaar 2020??

* Beleid: Warmtepompen moeten in 2020 25% van de totale doelstelling voor duurzame energie realiseren NIVE Masterclass | 12 oktober 2011 | pagina 20

CASE GEOTHERMIE

Voordelen BUSINESS CASE VANduurzame WARMTE KOUDE • 100% warmte

Nadelen •

Toepassing niet overal mogelijk

•

altijd beschikbaar

•

Hoge initiële kosten voor proefboringen

•

Geen ruimtebeslag (bodem)

•

Groter afnamegebied (collectief) gewenst

•

Lange levensduur (> 30 jaar)

•

70-80% vd kosten zijn kapitaalslasten

Financiële Business case (5500 GJ) Initiële investering ~ € 750.000 Terugverdientijd z. subsidie ~ 15 jaar Terugverdientijd met EIA/subsidie ~ 12 jaar

Doelstellingen overheid aandeel Geothermie

: 2020 5% : 2050 20% NIVE Masterclass |


•Inleiding •Trias Energetica •Besparen van energie, monitoring – gedrag – techniek •Duurzame toepassingen •Belangrijkste aspecten en terugverdientijden •Business cases •Ebatech’s advies volgorde van te nemen maatregelen •Hoe ziet de toekomst eruit

NIVE Masterclass |


BEOORDELING DUURZAME MAATREGELEN

Toepassing in gebouwde omgeving Zonnepanelen Windturbines Warmtepompen Geothermie

+ + -/+

Duurzaamheid

+ + -/+ +

Imago

Terugverdientijd

+ -/+ + +

NIVE Masterclass |

-/+ -/+

+ + + -/+


ROUTEMAP NAAR 100% DUURZAAM

1. ‘Continue’ monitoring eigen verbruik (bewustwording energiegebruik)

2. Doorvoeren energiebesparende maatregelen met een TVT < 5 jaar

3. Toepassen PV voor eigen gebruik en/of invoeden op het net

4. Toepassen WP uit restwarmte op locatie (benutten gelijktijdigheid vraag/aanbod)

5. Toepassen WP icm WKO (benutten van ongelijktijdige vraag en aanbod)

6. Toepassen Geothermie

Windenergie aan de kust en op zee

NIVE Masterclass |


SMART GRID

NIVE Masterclass |


PRAKTIJKVOORBEELD UIT ZWEDEN, 80 % CO2 REDUCTIE – 1 TONNE LIFE Van 7,3 naar 1,5 ton CO2 per persoon per jaar, zonder verlies van comfort Recycling van surplus energie

Lage CO2 energie

Energie van de zon

Smart metering

Advies op energiegebruik

Electriciteit in de auto

NIVE Masterclass |


Contactgegevens Ebatech

Susanne Klawer Tel.: 06-29735800 E-mailadres: [email protected]

Martin Som Tel.: 06-55697825 E-mailadres: [email protected]

NIVE Masterclass |


WAAROM DUURZAAM? “We will make electric light so cheap PRIJZEN NIEUWEthat TECHNOLOGIE SNEL BETAALBAAR only the rich will burn candles”

NIVE Masterclass |


Duurzaamheid in gebouwen hoe pak ik dat aan en wat levert het op? M.G.E. Som Amsterdam Arena, 12 oktober 2011

Recommend Documents