DUURZAAM VASTGOED VOOR ZORGINSTELLINGEN Innovatie in processen en installaties
Ir. Renate van Drimmelen Workshop - 21 mei 2015
1
2
Over BreedofBuilds/Renate van Drimmelen Sinds 2003 zelfstandig, sinds 2009 BreedofBuilds Strategie, innovatie, energiebesparing, proces efficiency
Bouw/innovatie management & consultants Bijv: Sanquin bloedbank (koelsysteem), Vivium (duurzame strategie) Bijv ook actief in andere sectoren: Sporthal Asperen (klimaatsysteem), Waterzuivering Amersfoort en gebouwen Amfors sociale werkvoorziening (warmte -en biogasuitwisseling) 21/05/2015
3
Zorg huisvesting krijgt nieuwe functie Differentiatie in functie van gebouwen: Primair: Zorgvoorziening (misschien ook voor andere zorg dan ouderenzorg) Secundair: Fijn wonen, 1 persoonskamers, flexibel gebouwd, te verbouwen tot woonunit voor een zelfstandige oudere (nu aanleunflat), levensloopbestendige- zorg, logeren van kinderen/ kleinkinderen?? Tertiair: Duurzaam vastgoed. Bijdrage aan maatschappelijke duurzaamheidsdoelen. Integreren in omgeving. Verlagen energiegebruik. 21/05/2015
4
Duurzaam vastgoed Processen efficiënter maken, en ze toch veranderbaar en flexibel houden. Kunnen stappen worden overgeslagen, kan er meer geautomatiseerd, kunnen handelingen worden gecombineerd? Vastgoed energiezuinig maken én energie opwekken voor zichzelf én de omgeving. Duurzame-energie zuinige oudere woningen met energie opwekking voor de buurt. Overige randvoorwaarden t.a.v. de wooneenheden zijn: Courant, levensloopbestendig, veranderbaar. Huisvesting beter afstemmen op de algemene marktvraag naar huisvesting. Door lange bouwprocessen en demografische ontwikkelingen is vooruitdenken noodzakelijk. 21/05/2015
5
Uitdaging Vastgoed andere bestemming? Gebruik moment om: Arbeidskosten te verlagen (minder handelingen voor personeel) (immers 10% van de kosten zijn huisvesting en >75% personele lasten) Energiekosten te verlagen
Hoe kan dit betaalbaar? Door processen opnieuw in te richten, en tegelijk Installaties aan te passen
21/05/2015
6
Innovaties bieden oplossingen, zoals: Domotica Apps op telefoon voor gebouwklimaatregeling,
catering etc. Zonnepanelen betaalbaar Verwarmingssystemen intelligent en efficiënt
Modulaire (tijdelijke) bouw Innovatieve afvalverwerking Warmte-uitwisseling tussen gebouwen/ruimtes
Zuinige (Led)verlichting 21/05/2015
7
Innovatie trekt goed / jong personeel. Een blog: “Misschien zijn jongeren niet gemotiveerd omdat er in de zorg weinig innovatie is en begrip voor de manier waarop jongeren werken en communiceren. Ondanks "belevingsgerichte", "warme' zorg enz., is het nog steeds zo dat in het algemeen de mensen die bepalen hoe zorg wordt verleend, en dan bedoel ik niet het management maar de verzorgende zelf, werkt volgens de methode "ik weet wat goed voor u is en ik vind bijvoorbeeld dat het goed is dat u (en alle medebewoners) voor tienen gewassen en gekleed bent, want dit doen we al jaren zo". Dit alles vanuit goede bedoelingen en willen zorgen voor de ander, daar is geen twijfel aan. Echter, wanneer jongeren stage komen lopen of komen werken, moeten zij vaak beginnen met die klussen die nou niet het meest aantrekkelijk zijn. Jongeren die met ideeën komen om het eens anders te doen, is hier geen ruimte voor, want we doen het al jaren zo dus waarom zouden we veranderen. “ 21/05/2015
8
Hoe pak ik het aan? Klinkt makkelijk, maar niet zomaar geregeld Wat moet ik dan precies doen?
Processen lopen toch? Ingewikkelde installaties snap ik niet
Duur Wat moet ik dan precies veranderen?
21/05/2015
9
Aanpak 1) Processen in kaart brengen nulmeting
2) Verspillingen identificeren via een checklist ‘walk the flow’
3) Oorzaken verspillingen opsporen 4) Inventariseer en prioriteer oplossingen – in combinatie met ‘groene technologie’
5) Implementeer 21/05/2015
10
Oorzaak verspillingen zoeken
21/05/2015
11
Case Koperhorst 100FTE personeel (waarvan 75% zorg). ~130 bewoners in 110 Service-, Zorg en Seniorenwoningen;
~ 90 bewoners in Verzorgingstehuis. Daarnaast 10 hotelbedden. Ook dagbesteding. Energiekosten < 10% van de totale kosten voor de Koperhorst. (Voor bewoners is het wel ~25% van de huurprijs.) Omslag/verbouwing naar meer zelfstandige wooneenheden is al gemaakt. Teams verzorgingstehuis recent per afdeling georganiseerd ipv per functiegroep, waardoor minder ‘traffic’.
21/05/2015
12
Case Koperhorst Er zijn diverse acties uitgevoerd en gaande om energie te besparen, zoals: - Deelname programma Stimular - Vloerverwarming op bg - Zuinige verlichting - Minder warm stoken - Balansventilatie - Waterzijdig inregelen
(Ketelhuis uit 2015 met 2 Rendamax R3400, 675kW ketels.)
21/05/2015
13
Case Koperhorst Wat kan de Koperhorst nog meer doen?
In volgende 2 slides een fictief resultaat van de toegepaste methode. Naast de focus op besparing is het ook interessant om juist te focussen op het verhogen van de inkomsten om zo (indirect) weer te besparen.
21/05/2015
Voorbeelden resultaten besparing (fictief):
14
Verspilling
Standaard proces
Innovatie
Besparing
Kosten opruimen en schoonmaken
Schoonmakers moeten ver lopen door gebouw om afval weg te brengen. Medicijnen, incontinentieafval etc gescheiden afvoeren nodig.
Centraal ecoafvalverwerking-systeem. Afval in inpandige stortkokers. (bijv pharmafilter)
Geen afvalophaal kosten Minder logistieke bewegingen/centrale stortkoker. Besparing gaskosten door opwekking biogas uit afval. Minder rioolheffing.
Kosten maaltijdbereiding
Keuken kookt grote hoeveelheden van ieder gerecht voor verwachte afname.
Zorgpersoneel geeft via mobiele app aan keuken de maaltijden door. Alleen die worden bereid. Restanten worden automatisch doorgegeven aan voedselbank ed.
Minder swill Personeel besteedt minder tijd aan opnemen en doorgeven maaltijden. Bereiding maaltijden gaat snellen want kleinere hoeveelheden
Tijd personeel om verwarming en lampen ed aan/uit te doen
Op aanvraag van bewoners doet zorgpersoneel lampen aan/uit, verwarming instellen, tv aan/uit etc.
Aanwezigheidsdetectie. Op basis daarvan klimaat regelen en tv aan/uit
Minder zorguren, minder energiekosten
Uren onderhoud tl verlichting (galerijen ed)
TL balken vervangen als stuk
LED panelen Bewegingssensoren
Minder energiekosten én minder onderhoudskosten
21/05/2015
Voorbeelden om inkomsten te verhogen (fictief).
15
Verspilling
Standaard proces
Innovatie
Besparing
Kosten personeel voor onderhoud en bewaking leegstaande ruimtes, en klimaat bewaken leegstaande ruimtes
Bewoners maken alleen op gezette tijden gebruik van gemeenschappelijke ruimten Portier, bewaking, schoonmaak , regelen verwarming per gebouw/ruimte georganiseerd.
Buurthuisfunctie van gebouwen. Nabijgelegen ander buurthuis kan dicht.
Relatief minder energiegebruik door fulltime bezetting van gebouwen.
Idem
Idem
PV-panelen op daken in eigendom van omwonenden (postcoderoos)
Kosten elektra omlaag Meer bezoekers die komen kijken bij ‘hun’ PV-paneel en maallijden en drankjes consumeren
idem
idem
Warmte-uitwisseling tussen ruimtes of gebouwen.
Samenwerking met buurgebouwen scheelt personeel . Receptie delen etc. Warmte-uitwisseling versterkt dat.
21/05/2015
16
Workshop Hoe zien uw processen er uit? Waar zit bij u de verspilling?
Waar kan het beter (in combinatie met herbestemmen huisvesting) Welke technologie kan helpen? ..
21/05/2015
17 Probleem zo kernachtig mogelijk definiëren
Kosten personeel moeten omlaag
21/05/2015
Benoem hoofdcategorieën van mogelijke oorzaken. Meestal: Beleid, Procedures, Mensen, Materiaal/Hulpmiddelen (Vraag je altijd af of de categorie
18
inderdaad het vermelde gevolg veroorzaakt. Zo niet, dan hoort ze in dit diagram niet thuis.)
Kosten personeel moeten omlaag
Kennis
Procedures
21/05/2015
In discussie: Verzamel meningen en deeloorzaken. Stel je bij iedere aangegeven oorzaak de vraag "Waarom ...?" Beleid
Mensen
Kosten personeel moeten omlaag
Er moeten veel lijsten worden ingevuld
Kennis
19
Procedures
Materiaal/ Hulpmiddelen 21/05/2015
20
Nu is creativiteit nodig! De fish-bone analyse in de hand. Wat zien we voor mogelijkheden om de processen te veranderen.
Geeft het aanleiding (ook) de installaties te veranderen? Kunnen verspillingen in tijd aanleiding zijn om installaties te verduurzamen? Deel ervaringen
21/05/2015
21
Vervolg Aanjaagfonds energieprojecten (EBU) bij meer dan 2 deelnemers (collectiviteit!) doel: Ontwikkelen business-cases voor energieimplementaties
Als je mee wil doen, laat dan je naam achter. Wij stellen dan een gezamenlijk projectplan op.
21/05/2015
22
21/05/2015
23
Contact Renate van Drimmelen: 06 – 51 844 97,
[email protected] BreedofBuilds BV Koninginneweg 11 1217 KP Hilversum www.breedofbuilds.nl BreedofBuilds is opgericht in 2009 en is een ingenieursbureau met een passie voor de inzet van schone technologie. Wij ondersteunen bedrijven, instellingen en overheden bij het verduurzamen van hun energiesysteem. 21/05/2015
24
Ishikawa-diagram methode 1) Start met op een rij zeten van de hoofdoorzaken van verspilling. Dit zijn voor diensten meestal: Beleid, Procedures, Mensen, Materiaal/Hulpmiddelen Werkwijze Je verzamelt bij de groepsleden de meningen over de mogelijke oorzaken van het probleem. Je plaatst deze op een lijst op een bord of brengt ze onmiddellijk onder in de juiste categorie. Je splitst hiertoe de hoofdoorzaken verder op in deeloorzaken. Je brengt die in het diagram aan op kleinere zijgraten die uitkomen op de grote graten (hoofdpijl, zijpijl,...). Op de pijl van de deeloorzaken kan je eventueel nog pijlen van nevenoorzaken aanbrengen. Indien het beeld van deel- en nevenoorzaken vrij complex wordt, kan je afzonderlijke diagrammen uitwerken met een verwijzing in het hoofddiagram. Stel je bij iedere aangegeven oorzaak de vraag "Waarom ...?" en noteer het antwoord eveneens op de passende tak van het diagram. Je identificeert en omlijnt de waarschijnlijke hoofdoorzaken na discussie in de groep over de meest belangrijke oorzaken. De discussie kan uitmonden in een consensus, een stemming of een inzameling van feiten en cijfers over de mogelijk belangrijkste oorzaken.
21/05/2015
