Duurzaam inzetbaar leren en werken bij Wittepoel

Duurzaam inzetbaar leren en werken bij Wittepoel

Organisatie:

Wittepoel Orthopedische Schoentechniek B.V.

Website:

www.watvoetenwillen.nl

Referentie:

ESF Subsidie 2014-2020

Projectnummer:

2014EUSF2011736

Verslagdatum:

14 december 2015

Document:

versie 8.1-E

Status:

eindversie, extern

Wittepoel-ESF-Verslag2015_Rolstoel-gebonden_medewerkers_duurzaam_inzetbaar_v81E.docx

1 / 32

Inhoudsopgave 1. 2. 3.

Inleiding........................................................................................................................ 3 Methode........................................................................................................................ 5 Resultaten .................................................................................................................... 7 3.1. Onderzoeksgroep .................................................................................................... 7 3.2. Codeboom en thema’s ............................................................................................. 8 3.3. Redenen om de organisatie te veranderen ............................................................. 9 3.4. Verhogen productiviteit en betrokkenheid via veranderingen ............................ 10 3.5. Randvoorwaarden en mogelijkheden voor rolstoelgebruikers ........................... 11 4. Discussie.................................................................................................................... 16 4.1. Praktische aanpassingen...................................................................................... 16 4.2. Organisatorische aanpassingen........................................................................... 19 4.3. Gezond en veilig werken met een constante leercultuur..................................... 21 4.4. Mogelijke werkzaamheden voor rolstoelgebruikers ........................................... 23 4.5. Kwaliteit.................................................................................................................. 24 4.6. Afronding discussie .............................................................................................. 24 5. Conclusies en aanbevelingen................................................................................... 25 5.1. Opsomming van knelpunten................................................................................. 25 5.2. Opsomming van aanbevelingen ........................................................................... 26 Bijlage I. Checklist – Rolstoel-gebonden medewerker in dienst................................... 27 Bijlage II. Definities........................................................................................................... 30 Bijlage III. Topic-lijst en Interviewschema ...................................................................... 31 Bijlage IV. ICT knelpunten................................................................................................ 32


2 / 32

1. Inleiding Wittepoel zorgt er met haar producten en diensten voor dat mensen weer mobiel worden en kunnen (blijven) meedoen in de maatschappij. Zij bedient klanten op toonaangevende wijze op het gebied van orthopedische schoentechniek, steunzolen, podologie en pedicurediensten. Tevens is Wittepoel specialist op het gebied van schoenmode, kinderschoenen, reparatie en onderhoud van schoenen, voetmetingen en advies. Visie, motieven en kwaliteit Wittepoel heeft een heldere visie op het verlenen van een compleet en integraal pakket van diensten aan haar klanten. Wittepoel gelooft dat iedereen een goede kans verdient om zo comfortabel mogelijk deel te nemen aan onze dagelijkse maatschappij. Dit geldt niet alleen voor haar klanten – die een oplossing geboden krijgen voor mobiliteit en welzijn - maar ook voor medewerkers met een arbeidsbeperking. Aandacht en zorg voor de medemens, waaronder de klanten en de eigen medewerkers is voor Wittepoel belangrijk. Het gevarieerde dienstenpakketten zorgt voor een grote diversiteit aan werkzaamheden voor de medewerkers. Hierdoor kunnen medewerkers betrokken zijn bij meerdere facetten van het bedrijf en zich daarmee ontwikkelen. De medewerkers van Wittepoel hebben kwaliteitsbesef en zijn trots: zij willen de kwaliteit voor de klant behouden en uitbreiden. Dat blijkt onder meer uit de volgende quote: En het hele concept: … van schoenenwinkel tot en met pedicure. Dus eigenlijk de opzet van het hele bedrijf, daar moet je niets aan veranderen. Voor alle voeten hebben wij alles in huis om overal in te kunnen voorzien. [R09]

Daarbij hecht Wittepoel grote waarde aan het persoonlijk leiderschap van haar medewerkers en bevordert deze door het permanent aanbieden van opleidingen, cursussen, trainingen en stages. Het leren vindt bij Wittepoel plaats in de praktijk en door scholingsmogelijkheden. Ontplooiing en ontwikkeling voor alle medewerkers staat bij Wittepoel centraal. Wanneer je mensen wilt laten slagen, nu en in de toekomst, dan hoort leren daarbij en behoort een medewerker ook daarin een toekomst te hebben. Rolstoel-gebonden medewerkers in de organisatie Op de afdeling klantenadministratie heeft Wittepoel in 2011 en 2013 twee medewerkers in dienst genomen die rolstoel-gebonden zijn. Daarbij liep het bedrijf ver vooruit op de participatie wet welke per 1 januari 2015 in werking is getreden. Deze wet heeft als doel om zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan een baan te helpen. Om juist deze doelgroep optimaal te laten functioneren wordt het steeds belangrijker om de werkzaamheden op organisatiebrede wijze te beschouwen en te organiseren, waarbij de medewerkers centraal staan. 2015 - deze studie Deze studie heeft betrekking op het bepalen van een nieuwe wijze voor het organiseren van het werk en de implementatie daarvan binnen de bedrijfsvoering. Voor die aangepaste organisatiewijze was een inventarisatie nodig, om te bepalen wat er aan maatregelen noodzakelijk is, zodat alle medewerkers van Wittepoel duurzaam inzetbaar zijn en gezond en veilig de werkzaamheden kunnen verrichten.


3 / 32

Bovendien is het de wens van Wittepoel om, in nauw overleg met de medewerkers, tot een organisatievorm te komen waarin alle medewerkers op een toekomstvaste wijze kunnen werken en leren. Uitwisseling van medewerkers en kennis tussen teams bevordert daarbij multifunctionaliteit, flexibiliteit en zelfredzaamheid. De organisatie en de medewerkers moeten zich snel aan kunnen passen aan veranderende omstandigheden. Er ontstaat meer invloed op het eigen werk, dat uitdagender, verantwoordelijker en leuker wordt. Medewerkers worden meer zelfredzaam en uitgedaagd om te leren van elkaar en het geleerde direct in de praktijk toe te passen. Er wordt aandacht besteed aan een gezond en veilig werken leerklimaat, het realiseren van leermogelijkheden en kennisuitwisseling,om multifunctionaliteit in het bedrijf te bevorderen. Het resultaat van het onderzoek is het inzichtelijk krijgen van een werkwijze, die de arbeidsproductiviteit en de duurzame inzetbaarheid van de werknemers verhoogt, de diverse leermogelijkheden verankert en gezond en veilig werken bevordert. Die werkwijze zal tevens leiden tot een heldere taakverdeling, stress reductie, betrokkenheid, en daardoor een verhoging van de arbeidsproductiviteit. Dit onderzoek is een inventarisatiemoment, bedoeld om de eerste ronde van activiteiten, die Wittepoel op dit terrein heeft ondernomen, onder de loep te nemen. Om de impact ervan te beoordelen, de gevolgen en het vervolg inzichtelijk te krijgen, met als bijzonder accent de vraag hoe de mogelijkheden voor rolstoelgebruikers binnen het bedrijf uit te breiden zijn. Wittepoel voert deze studie uit om zichzelf te kunnen beoordelen, verder te leren en de ervaringen te delen met externe partijen. Een belangrijke vraag daarbij is telkens weer wat de organisatie tegenkomt wanneer je rolstoel-gebonden medewerkers wilt inzetten. Op het punt van praktische toepasbaarheid heeft deze studie voor Wittepoel de nodige eyeopeners gebracht, die in de hoofdstukken hierna terug te vinden zijn. Een checklist waaraan allemaal gedacht behoort te worden is opgenomen als bijlage I. Definities De begrippen en definities welke in deze studie worden gehanteerd, staan in bijlage II. Hoofdvraag In dit onderzoek wordt de volgende hoofdvraag gesteld: Welke knelpunten bestaan er in de huidige werkwijze op de afdeling klantadministratie om onze rolstoel-gebonden medewerkers duurzaam, gezond en veilig in te zetten binnen de bedrijfsvoering? Deze hoofdvraag is onderverdeeld in de volgende ‘topics’:

Hoe wordt op dit moment gewerkt?

Welke knelpunten worden er gezien?

Wat komt een rolstoel-gebonden medewerker aan hindernissen tegen?

De vragen, die in de afgenomen interviews gesteld zijn over deze topics, zijn terug te vinden in de interview-vragenlijst in de bijlage III.


4 / 32

2. Methode In dit hoofdstuk wordt weergegeven op welke wijze deze studie is uitgevoerd, inclusief methode en verwerking van gegevens. De onderzoeksperiode inclusief de verslaglegging liep van juli tot en met november 2015. Onderzoeksopzet Deze studie is als ‘kwalitatief onderzoek’ uitgevoerd om inzichten te verkrijgen. In de opzet is gewerkt volgens de methode van de ‘gefundeerde theoriebenadering’. Deze onderzoeksvorm levert diepgaande informatie, door in te gaan op achterliggende gedachten, motivatie, mechanismes, wensen en behoeften onder de deelnemers. Om antwoord te krijgen op de onderzoeksvraag zijn medewerkers individueel geïnterviewd over onderwerpen rondom duurzaam werken en leren bij Wittepoel. Vanuit het verzamelde onderzoeksmateriaal is door codering een checklist ontwikkeld (bijlage I) welke antwoord geeft op de onderzoeksvraag. Deelnemers De onderzoeksgroep is samengesteld uit medewerkers van Wittepoel, werkzaam op het hoofdkantoor voor de afdelingen klantenadministratie, financiële administratie, de productieafdeling (werkplaats) en de buitendienst. Exclusie-criterium voor deze groep vormt het management, met als reden de informatie puur vanaf de werkvloer te willen verzamelen. De kenmerken van de medewerkers die hebben deelgenomen aan het onderzoek en geïnterviewd zijn, zijn opgenomen in hoofdstuk 3.1. Deze medewerkers werden op afspraak uitgenodigd en zijn vooraf over het onderzoek geïnformeerd. Ethiek Bij elk interview is een introductie gegeven aan de geïnterviewde. Voorafgaand aan ieder interview is aan iedere deelnemer om toestemming gevraagd om het gesprek op te nemen. Tevens is aangegeven hoe lang het interview naar verwachting zou gaan duren. Ook is medegedeeld dat de gegevens anoniem verwerkt zullen worden en dat de respondent niet behoeft te aarzelen om kenbaar te maken als er iets verduidelijkt moet worden of hij/zij het ergens niet mee eens is. Ook is erop gewezen dat deelname aan het onderzoek vrijwillig is en op ieder moment zonder opgaaf van reden gestopt kon worden met de deelname. Op deze wijze is voor iedere respondent weloverwogen instemming verkregen voor deelname aan het onderzoek. Apparatuur en software Voor het vastleggen van de interviews is gebruik gemaakt van een Android smartphone met daarop Audio Recorder (versie 1.00.28) voor de opname. De transcriptie van de opname is gedaan met behulp van de media software VLC, de audiosoftware van Audacity en Nuance Dragon spraaktechnologie, om dit vast te leggen in MS Word. Voor het verwerken en coderen van de interviews is gebruik gemaakt van de data analysesoftware van MaxQDA version 11.0.5.


5 / 32

Beschrijving van de dataverzameling De vragen voor het semi-gestructureerde interview zijn voorbereid aan de hand van een topiclijst. De topiclijst bevat een lijst met onderwerpen die in de interviews ter sprake zouden zijn. De hoofdtopics leverden de vragenlijst op voor de interviews, die te vinden is in bijlage III. De interviews werden op het hoofdkantoor en onder werktijd afgenomen, voornamelijk op de eigen werkplek van de medewerker. Bij sterk omgevingslawaai werd het gesprek in een aparte ruimte gevoerd, omdat geluid de opname teveel zou storen, zowel voor de benodigde concentratie als voor de geluidsopname-techniek. Verzamelen en analyseren van gegevens Het interview is in een keer afgenomen door de onderzoeker, terwijl het werd opgenomen met een voice-recorder. Vervolgens is het geluidsbestand afgespeeld en letterlijk uitgetypt. Later is het schriftelijk ter goedkeuring aangeboden aan de geïnterviewde. De geïnterviewde kon de teksten aanpassen, verduidelijken en tekende voor akkoord. Alle voorstellen van de geïnterviewden zijn opgenomen in de geanalyseerde teksten. Beschrijving van de data-analyse De teksten zijn geordend en geanalyseerd door middel van het coderen van delen van de tekst. Het coderen is in verschillende ronden gedaan. Allereerst is er open gecodeerd door de tekst uiteen te rafelen op relevante stukken tekst. Vervolgens zijn deze codes geordend, waardoor een codeboom werd gevormd en zijn er selecties van deze codeboom gebruikt voor het ontwikkelen van thema’s. Deze codeboom is te vinden in hoofdstuk 3 bij de resultaten. Het coderen en ordenen van onderwerpen en de inhoud uit de verkregen teksten is door twee personen gezamenlijk gedaan: de onderzoeker en een inhoudsdeskundige werknemer. In deze bijeenkomsten zijn telkens de bevindingen en resultaten besproken. Daarbij is er beoordeeld op kwaliteit en op de vraag of er al verzadiging van informatie was opgetreden. Middels deze beoordelingen is de vragenlijst tussentijds aangepast om tot een betere opbrengst van informatie te komen, voor de volgende interviews. Dit proces is tussen diverse interview-rondes doorlopen, tot er geen nieuwe inzichten meer aan het licht kwamen.


6 / 32

3. Resultaten Door het uitvoeren van het kwalitatieve onderzoek, zoals hiervoor beschreven, is van de deelnemers een veelheid aan informatie verkregen. In dit hoofdstuk worden de resultaten van de interviews weergegeven, zonder enige interpretatie of beoordeling. In hoofdstuk 4 worden die bevindingen vervolgens bediscussieerd. 3.1. Onderzoeksgroep De interviews werden in diverse rondes afgenomen. De 11 deelnemende medewerkers zijn ingepland voor het afnemen van het interview. De kenmerken van de interviews en geïnterviewden zijn weergegeven in tabel 1. tabel 1: gegevens van de deelnemende medewerkers

Respondent

Interview datum

Interview Afdeling duur

Man / Vrouw

-

15-jun-15

00:32

Directie

M

R01

29-jun-15

00:33

Klanten administratie

V

R02

07-jul-15

00:27


V

R03

07-jul-15

00:45


V

R04

08-jul-15

00:32


V

R05

16-jul-15

00:25


V

R06

17-jul-15

00:23

Buitendienst

M

R07

17-jul-15

00:44


V

R08

17-jul-15

00:45

Financiële administratie

V

R09

22-jul-15

01:09

Werkplaats

M

R10

22-jul-15

00:29

Werkplaats

M

R11

22-jul-15

00:32

Financiële administratie

V

Alle 11 interviews zijn onder werktijd afgenomen. De gemiddelde duur van de interviews lag op 36 minuten per interview.


7 / 32

3.2. Codeboom en thema’s Op basis van de voornoemde topics en het interviewschema (bijlage III) zijn de interviews afgenomen. Uit deze interviewteksten zijn middels coderingen en clustering de thema’s aangemerkt. Die coderingen leveren de onderstaande codeboom op voor deze studie. code

thema

onderwerp

Als thema’s zijn –middels de interviews- benoemd: 1) Organisatie ergonomie / Organisatie verandering 2) Productiviteit en betrokkenheid 3) Fysieke ergonomie / Werkomgeving voor rolstoelgebruikers 4) Gezond en veilig werken 5) Leercultuur

In de volgende delen van dit hoofdstuk worden de gevonden resultaten op deze 5 thema’s besproken.


8 / 32

3.3. Redenen om de organisatie te veranderen Wittepoel opereert in een veranderende wereld waardoor er constant aanleidingen zijn om de organisatie te veranderen. In de gehouden interviews kwamen de belangrijkste redenen voor verandering als volgt naar voren: Gebrekkige vastlegging Het registreren van zaken wordt nog niet volledig en eenduidig gedaan in het computer systeem. Dit levert in de praktijk de nodige knelpunten op, waardoor het lastig is om anderen goed te bedienen. Genoemd worden : het op tijd en geordend aanleveren van financiële stukken; klantwensen op tijd in het systeem brengen en ook volledig gespecificeerd, zoals voor wat betreft product-wensen; het afstemmingsproces tussen aanmeter en de productie afdeling en de correcte externe tenaamstelling met adres van de Wittepoel-bedrijven Hier zijn verbeteringen te behalen op korte termijn. We hebben een status rapportage en een memoveld. … Dat er dingen niet instaan die mondeling zijn besproken, dat is wel lastig. Bijvoorbeeld dat iemand nog even veters komt ophalen, of nog eventjes een factuur komt betalen. [R03]

Knelpunt dossier opbouw De interviewresultaten signaleren dat de registratie van gegevens in de computer niet altijd op dezelfde wijze gedaan wordt en niet compleet is. Dit zorgt voor knelpunten waardoor het lastig is om de klant goed te bedienen. "bijvoorbeeld een aanmeter die een schoen heeft ingenomen en die zet dat dan niet in het systeem, dat hij schoenen heeft meegenomen van de klant. Of die zet er niet in wat de planning is" [R01]

Gebrek aan inzicht over nazorg/garantie/reparaties Medewerkers van de Klantadministratie krijgen vaak klantvragen waarop zij moeten reageren, bijvoorbeeld over reparaties. Wittepoel heeft veel processtappen gepland middels een digitaal volgsysteem. Dit volgsysteem stopt wanneer een order is afgeleverd. Nazorg (zoals reparatie) is geen onderdeel van dit volgsysteem. De medewerkers moeten dan in het bedrijf op zoek gaan naar antwoorden. Die zoektocht wordt fysiek uitgevoerd en vervolgacties worden handmatig ingepland en gevolgd. Reparaties hebben een aparte registratie en staan niet op de klantenkaart. Daar willen we al jaren van af (lachend). Dat willen we in de computer. [R01]

Gebrekkige signalering en bewaking van (klant)berichten Klanten bellen Wittepoel vaak met een vraag voor een behandelaar. Deze vraag wordt via papier doorgespeeld aan de betreffende behandelaar, waarna er op wordt vertrouwd dat het bericht wordt afgehandeld. Deze werkwijze is kwetsbaar voor fouten en misverstanden en in de praktijk blijkt dat de afhandeling niet altijd volgt op een uitgezet verzoek. Wittepoel wenst een verandering in werkwijze, om deze misverstanden te voorkomen. Voor hun is papier denk ik wel het makkelijkste, zodat ze eraan denken, .. Ik denk dat als wij alles in de computer laten staan, dat ze het ook niet altijd zien. [R03]


9 / 32

3.4. Verhogen productiviteit en betrokkenheid via veranderingen In de interviewresultaten zijn verschillende punten vastgesteld die aanleiding kunnen geven voor verbetering van de productiviteit en betrokkenheid. Advies werkwijze Advies toekomstige werkwijze productiviteit De geïnterviewden geven gedurende het gesprek ook diverse adviezen over een meer productieve en effectieve werkwijze. Er wordt onder andere genoemd om meer met terugbelnotities te werken, als het telefoontje niet direct af te handelen is; het herverdelen van werkzaamheden/taken tussen de financiële administratie en de klantenadministratie; het inrichten van een nieuw modellenboek van de orthopedische schoenen, met een meer functionelere indeling, zodat klanten een geschikter assortiment gepresenteerd krijgen. Ook wordt geadviseerd om het proces minder via papier te sturen en meer via elektronische overzichten. Tenslotte wordt geadviseerd om een soort interne stage te organiseren, om te ervaren wat andere collega's in de praktijk tegenkomen bij het verzamelen en vastleggen van gegevens. " … om zo’n telefoontje te beantwoorden moeten we dan zelf gaan zoeken, dus dan is het pand rondgaan om te kijken waar het ligt." [Moet je wel tijdens het gesprek gaan zoeken? Of terugbelactie afspreken?] [R01] "Als een schoen niet geschikt is voor een bepaalde voet dan geeft de aanmeter dat bij voorbaat al aan De aanmeter streept af wat niet kan. Als er dan nog steeds een hapering bij de klant is" [Nieuw modellenboek met andere categorieën. Meer een voorselectie wat wel kan bij de klant en zijn voeten bv diabetes schoeisel] [R09]

Advies ICT De geïnterviewden geven tijdens de interviews de nodige adviezen voor het verbeteren van de ICT van de Wittepoel organisatie. Zo worden de volgende onderwerpen voor verbetering genoemd: minder met papier werken en meer gegevens digitaal toegankelijk maken, zodat deze informatie fysiek op iedere plek te gebruiken is, bijvoorbeeld voor de klantgegevens en de financiële gegevens. Ook minder overschrijven en printen zijn onderdelen die hier gesuggereerd worden. Daarnaast wordt aangegeven dat niet alle email- adressen uniform zijn, en niet op functie- of afdelingsniveau bestaan. Naar de klanten toe zijn er suggesties om een afspraak bevestiging te sturen, per sms en e-mail en klanten de gelegenheid te bieden om zelf online in de agenda afspraken te kunnen boeken of te veranderen. Op het gebied van apparatuur wordt het werken met een tablet genoemd. Voor de productie wordt genoemd: een software-oriëntatie, bedoelt voor patronen, leesten en digitale blauwdrukken, om op die vlakken de automatisering van de productie te bekijken. De quotes met opmerkingen over de ICT-punten zijn te vinden in bijlage IV.


10 / 32

3.5. Randvoorwaarden en mogelijkheden voor rolstoelgebruikers Beperkingen voor rolstoelgebruikers Fysiek, moeilijke bereikbare plek De geïnterviewden geven diverse fysiek moeilijk bereikbare plekken aan, die rolstoelgebruikers tegenkomen in hun werkzaamheden. Zo worden de volgende zaken benoemd: pakhoogte van dossiers, producten, kantoorbenodigdheden, koffie en thee. Een ander onderwerp is de toegankelijkheid van de diverse werkruimtes voor rolstoelgebruikers in verband met drempels en deuren, maar ook door op de grond geplaatste dozen en afval. Het archief en de kantine bevinden zich op de eerste etage die alleen met een vaste trap te bereiken is. Tenslotte worden ook nog de kijkhoogte bij de balie benoemd en de bewegingsruimte voor rolstoelgebruikers in het kantoor van de klantenadministratie. Een weergave van de quotes is te vinden in tabel 2. Deuren moeilijk te bedienen Geïnterviewden geven aan dat diverse deuren in het pand lastig handmatig te openen zijn voor rolstoelgebruikers als gevolg van drangers, draairichting en drempels. Beperkte ruimte voor stallen van scootmobielen, rollators Signalering: er is soms te weinig parkeerruimte in de wachtruimte voor klanten die gebruik maken van rollators of scootmobielen. Fysieke belasting Geïnterviewden geven aan dat bepaalde handelingen door fysieke beperkingen door rolstoelgebruikers niet uitgevoerd kunnen worden. Het gaat om handelingen waarbij moet worden getild, gebukt, geknield en op de knieën moet worden gewerkt. tabel 2 : opmerkingen en quotes van deelnemers over bereikbaarheid en fysieke omstandigheden

" … want het ligt soms heel hoog in die kast " [Pakhoogte] [R03]

.. En de onderste lege mappen, die zijn dan weer net te laag. Daar kan ik iets niet zelf pakken, want dan val ik bijna uit mijn rolstoel." [Pakhoogte] [R03]

"meer praktische dingen, zoals geen dossiers kunnen halen boven, en geen gebruik kunnen maken van de kantine, of de deur niet kunnen afsluiten, dat is bijvoorbeeld lastig voor ze." [toegankelijkheid kantine] [R07]

" … de balie is niet aan alle kanten hoog. Rolstoelgebruikers blijven dan aan de zijkant, die laag is, zodat er toch contact is." [Kijkhoogte] [R05]

… gaat ze door de werkplaats. Toen had zij eens een lekke band. Alles wordt op de grond gegooid. Op de werkvloer slingeren dan ook spijkers rond, enzovoort." [Toegankelijkheid rommel en obstakels] [R04]

"… de deuren… ze gaan wel allemaal dicht met een dranger …dus je moet ze allemaal open duwen. … het is wel lastig omdat je ook gelijk een stoepje over moet. … Als de deur wat lichter is dan kan je ‘m ook wat makkelijker open duwen… [R03]


11 / 32

"Mensen zijn zich niet bewust dat de vloer vrij moet zijn. Dat is best wel regelmatig, dat het vol staat, maar dan rij ik dus wel om." [Toegankelijkheid rommel en obstakels] [R03]

"ja dat weegt wat, zeker als we een keer per week mappen verzamelen." [R01]

"omdat je mensen toch niet erg goed kan helpen met schoenen passen (lachend) en aandoen." [R03]

Mogelijkheden rolstoelgebruikers Er is aan alle geïnterviewden gevraagd wat zij zien als mogelijke werkzaamheden voor rolstoelgebruikers binnen Wittepoel. Hiervoor zijn vanuit de organisatie de volgende mogelijkheden benoemd: financiële administratie en klantenservice, werkplanning en werkvoorbereiding, patroontekenaar en eenvoudige productiehandelingen als lijmen, snijden, knippen, poetsen en stikken. Een weergave van de benoemde mogelijkheden is te vinden in tabel 3. tabel 3 : suggesties vanuit de organisatie over mogelijk geschikt werk voor rolstoelgebruikers

"De prijsopgaves … zouden ze nog kunnen doen. In principe het factureren ook." [R04]

" … met zo’n kas meehelpen. En dan kunnen wij de controle houden." [Taken herinrichten] [R08]

"eenvoudige dingen, bijvoorbeeld steunzolen (dekjes) opplakken, dat zou wel mogelijk zijn." [R06]

"Meer dan poetsen, zou ik niet weten.“ [R10]

"In de schachtenmakerij zou iemand in een rolstoel mee kunnen draaien….. patronen tekenen, leer uitzoeken, modellen uitzoeken, dat kan prima ." [R10]

"Een schoen-ontwerper, of een designer, die zou je wel kunnen hebben. …. En planning en werkvoorbereiding. En de financiële administratie, als dat niet boven gedaan hoeft te worden." [R01]

Advies en randvoorwaarden voor rolstoelgebruikers Geïnterviewden geven aan dat -indien aan bepaalde randvoorwaarden wordt voldaan- het mogelijk is om als rolstoelgebruiker op meer onderdelen te functioneren. De genoemde randvoorwaarden zijn: pakhoogte met een minimum en maximum hoogte werkhoogte met een minimum en maximum hoogte kijkhoogte met een minimum en maximum hoogte de externe bereikbaarheid van de vestiging de toegankelijkheid van de ruimten op de vestiging. Gezien het belang van het inzichtelijk hebben en kunnen opheffen van hindernissen voor rolstoelgebruikers, zijn deze compleet weergegeven in bijlage I.


12 / 32

Advies rolstoelgebruikers Aan de deelnemers is gevraagd welke voorstellen of adviezen ze hebben voor het inzetten van medewerkers die gebruik maken van een rolstoel. Advies indeling pand rolstoelgebruikers De geïnterviewden gaven als advies om een lift te plaatsen om rolstoelgebruikers de gelegenheid te geven op de eerste verdieping van de vestiging te kunnen komen. …. een platform lift, dat is ideaal. Misschien is er wel subsidie voor te krijgen. Maar voor 2 rolstoelers. Rendabel? [R04] Implementatie rolstoelgebruikers Door in 2011 en 2013 te werken met een stage, waarbij rolstoel-gebonden medewerkers in de organisatie kwamen te werken, heeft Wittepoel op de werkvloer al de nodige praktische ervaring opgedaan en aanpassingen doorgevoerd. Gerealiseerde aanpassing rolstoe gebruiker De geïnterviewden geven aan dat er verschillende zaken zijn gerealiseerd om tot goede randvoorwaarden te komen voor rolstoelgebruikers. Genoemd worden dat de balie, kassa en printers op goede kijken werkhoogte zijn geplaatst, producten zijn op pakhoogte neergezet. Daarnaast is een invalidentoilet gerealiseerd en zijn er automatische deuren gerealiseerd en is een deel van het pand drempelvrij gemaakt. De quotes zijn te vinden in tabel 4. tabel 4 : reeds gerealiseerde aanpassingen voor rolstoelgebruikers "Ik zit veel aan de balie, en dat vind ik erg wel heel fijn want de balie is eigenlijk ook verlaagd toen ik hier kwam werken” [verlaagde balie] [R03]

" … de deur is voorzien van een automatische schuifdeur. Er is voldoende ruimte om te passeren. Er is een rolstoeltoilet. De paskamers zijn zonder drempels toegankelijk, in dat opzicht is dat wel goed geregeld." [R06]

"We hebben de bovenste plank opgevuld, zodat ze vanuit de werkplaats daar niks meer kunnen neerleggen." [Hoge planken niet gebruiken] [R01]

"… printers die we lager hebben gezet, eventueel in de kast. Maar dat is dan voor de overige medewerkers wel weer bukken. Voor het papier bijvullen moeten we even op onze knieën." [Printers lager] [R01]

"In Rotterdam is het vervoer vrij goed aangepast, metro, tram en zelfs de bus. Meestal als ik met de bus ga dan is er iemand bij. En anders niet met de bus." [Bereikbaarheid extern rolstoelgebruikers] [R05]

"Afrekenen is nu geen punt meer, we hebben de kassa in hoogte al aangepast. [Kassa verlaagd] [R01]


13 / 32

3.6. Bevorderen gezond en veilig werken Een belangrijk onderdeel van de studie is gezond en veilig werken voor alle medewerkers, waarbij voor de rolstoel-gebonden medewerkers extra aandacht wordt gevraagd. Daarbij kwamen diverse knelpunten naar boven. Arbo veiligheid Geïnterviewden geven aan dat niet alle vluchtroutes vrij zijn, door op de grond gezette dozen, spullen en afval. Meer opruimen en gelijk uitzoeken …. Die meiden kunnen niet door de achterdeur eruit. Hoe zit dat met brandveiligheid?" [R04]

Psycho-sociale werkdruk De deelnemers geven aan dat er sprake is van druk door pesten op het werk. "Maar er zijn er een paar die lopen te stoken, ….. Bepaalde types gaan dan heel lelijk over een collega doen. … als die iemand er niet is, dan hangt er hier een andere sfeer, dan is het relaxter. [R11]

Ergonomie De deelnemers geven aan dat er knelpunten bestaan in de ergonomie van de werkplekken. Het gaat om werkhoogte van computerschermen, bureaus en stoelen. Daarnaast zijn er fysieke klachten door het bedienen van de telefoon. En er wordt opgemerkt dat de dossierstellingen te hoog te zijn om eenvoudig bij te kunnen. De opmerkingen: zie tabel 5. tabel 5 : opmerkingen van deelnemers over de ergonomie

"en dan zitten we vaak met onze nek gebogen" [R01]

"ik doe altijd mijn headset op, zodat ik niet mijn oor naar mijn schouders hoef te brengen om de hoorn vast te houden en dan met een scheve nek zit. Maar die stijfheid, daar heb ik echt veel last van." [R02]

"Wat beter kan zijn de werkplekken, ….. Dus de hoogte van de bureaus, de stoelen, de instellingen ervan. En de plaats en hoogte van de schermen op de bureaus. [R01]

"… dat ik minder scheef hoef te zitten. Het scherm moet eigenlijk recht voor mijn neus staan. Het kan nu niet verzet worden omdat de snoeren niet lang genoeg zijn. [R11]

"wat ook beter kan is dat je bij de mappen kan, de hoogte (van de stellingen). Dat je een makkelijk opstap dingetje hebt." [R01] .

Pauze moment De deelnemers geven aan dat er een knelpunt is rondom het nemen van pauze. De kantine bevindt zich op de eerste verdieping en is alleen met een trap te bereiken. Hierdoor gaan rolstoelgebruikers tijdens de lunchpauze niet van de werkplek weg en krijgen ze geen echt rustmoment. Collega's die uit solidariteit ook niet naar de kantine gaan ondervinden hetzelfde probleem. "… we hebben natuurlijk geen lift hier, dat is met pauze houden ook wel wat lastiger. Want ik hou daardoor altijd pauze op kantoor. … Maar dat betekent ook dat je dan maar half pauze hebt, want je moet dan allebei dingen blijven doen. [R03]


14 / 32

3.7. Bevorderen leercultuur Kennis en vakmanschap zijn het kapitaal van Wittepoel. Daarover werd door de deelnemers het volgende gezegd: Meer vorming, trainingen, cursussen, opleidingen, interne stages De deelnemers geven aan dat er behoefte is aan een continue ontwikkeling van kennis en vaardigheden. De organisatie van training en opleiding is voor medewerkers niet even duidelijk. Er vinden wel interne en externe opleidingen plaats, maar niet op alle genoemde onderwerpen en niet door alle medewerkers. Ook is intern niet iedereen op de hoogte van hoe de ander eigenlijk werkt, of zijn werk organiseert. De opmerkingen staan in tabel 6. tabel 6 : verkregen opmerkingen over training, scholing en stage

"Trainingen of cursussen dat mis ik wel. … dat ze je opleiden … over klantcontact, en soms toch ook wel hoe je in een team werkt, zo. Het is eigenlijk gewoon teambuilding… “ [R03]

“Ik weet niet wat de mensen in onze andere vestigingen zelf administratief doen. Dat weet ik eigenlijk niet, hoe dat daar werkt.” [Zorg voor interne stages] [R11]

"Ik krijg de mogelijkheid om ook in de praktijk andere werkzaamheden te leren. Jammer dat het wel vrijblijvend is. Het leertraject stopt bij ziekte of vakantie, dan gaat het wel langzaam … [Onderwijs ontwikkelingen schetsen en behoefte vanuit bedrijf] [R10]

Bevlogen vakmanschap als ambacht De deelnemers geven aan dat er ambachtelijk vakmanschap in het bedrijf aanwezig is, wat alleen door ervaring te leren is. "Vormgeving, kan je niet berekenen. Dat moet je zien, dat moet je leren… kilometers maken. Veel “nee” te horen krijgen. Tot het eindelijk goed is. “ [R10] . "Er wordt niet meer echt naar het ambacht van het geheel gekeken. Die jongelui hebben zoiets van “ik heb het zo geleerd”, dus ik doe het niet anders. Zij staan er niet open voor. En de ouderen willen daarom hun tijd er niet insteken. Dat zou ik graag anders zien." [R09]

Behoud van vakmanschap Het behouden van vakmanschap en het overdragen van kennis naar jongere medewerkers wordt genoemd als aandachtspunt voor de toekomst. "… de medische kennis zit nu bij een hoop oudere werknemers, die allemaal langzamerhand weg gaan vallen. Sommige jongens … die missen wel een beetje praktijk … Die kennis zou ik wel graag overgedragen zien. Ook de jeugd die het oppakt." [R09]


15 / 32

4. Discussie De resultaten laten zien dat er tal van mogelijkheden zijn voor het meer en succesvol integreren van werknemers die rolstoel-gebonden zijn, binnen een bestaande organisatie. Mogelijkheden die vragen om aanpassingen en veranderingen. Deze benodigde veranderingen zijn deels van fysieke aard en deels van organisatorische aard. Wittepoel heeft reeds enkele jaren ervaring met rolstoel-gebonden medewerkers in de organisatie. Met deze studie heeft Wittepoel getracht uit te diepen in hoeverre deze integratie succesvol is, hoe de organisatie beter af te stemmen is op medewerkers met een fysieke arbeidsbeperking en om andere organisaties daarvan te laten leren. 4.1. Praktische aanpassingen Rolstoel-gebonden medewerkers ondervinden diverse hindernissen in het werk, waarvan een aantal gemakkelijk opgelost kan worden, zodat deze medewerkers een grotere inzetbaarheid zullen hebben en meer taken kunnen verrichten. Daarbij zal er altijd sprake moeten zijn van een balans tussen de moeite van een aanpassing ten opzichte van de winst van het geschikt maken van een bepaalde taak. fysieke beperkingen Het is reëel om te stellen dat rolstoel-gebonden medewerkers feitelijke fysieke beperkingen hebben, waardoor sommige werkzaamheden niet uitgevoerd kunnen worden. Het gaat om handelingen waarbij men moet reiken, tillen, bukken, knielen of hurken. Bij het tillen is het gewicht evenals de omvang van het object dat verplaatst moeten worden mede bepalend. bereikbaarheid Een andere realiteit is de bereikbaarheid van de organisatie of vestiging. Om een rolstoelgebonden medewerker in te zetten moet deze op de vestiging kunnen komen, bijvoorbeeld via het openbaar vervoer. Ook met rolstoelvervoer of een eigen aangepast vervoermiddel kan de rolstoel-gebonden medewerker op de vestiging komen. In dat laatste geval is parkeerruimte voor gehandicapten, of een stallingsplek voor invalidenwagens, noodzakelijk. starten met stage Wittepoel is in het verleden zonder specifiek plan gestart met het inzetten van minder valide medewerkers, tijdens een stage. Deze laagdrempelige en verkennende start is een mooi begin geweest om de organisatie te beoordelen op benodigde aanpassingen voor medewerkers in een rolstoel. Wittepoel had bij de bouw van de hoofdvestiging wel voorzien in rolstoel-gebruik voor klanten, maar niet voor medewerkers. De volgende aanpassingen waren al aanwezig: automatisch schuivende toegangsdeur gehandicaptentoilet gerealiseerd deels drempelvrije ruimtes in het pand Voor en door deze stage-ronde heeft Wittepoel de volgende aanpassingen nog doorgevoerd: balie verlagen, qua werken kijk-hoogte printers lager neerzetten kassa verlagen, voor het lezen van het display en kunnen uitvoeren van de handelingen gebruik van hoogste en laagste planken beperken voor de kasten en stellingen. Het onderhavige onderzoek is een ijk-moment: om die eerste ronde van aanpassingen, welke Wittepoel al heeft gedaan, op een rij te zetten en te bezien welke aanpassingen er verder mogelijk zijn om de duurzame inzetbaarheid van met name de minder valide medewerkers te bevorderen.


16 / 32

gelijkvloers Een duidelijk obstakel is het feit dat het pand waarin gewerkt wordt niet gelijkvloers is, doch verdiepingen kent. Zonder lift zijn de hoger gelegen verdiepingen niet bereikbaar voor de rolstoel-gebonden medewerkers. De daar gelegen voorzieningen, zoals een kantine, de financiële administratie en het archief, kunnen door hen niet gebruikt worden. Infrastructurele aanpassingen zijn nodig om dit obstakel te overwinnen. Voor Wittepoel is het nuttig om uit te zoeken wat de effecten zijn als er een lift wordt aangebracht, waarbij ook de investeringskosten van belang zijn. De bestaande mogelijkheden voor de (gedeeltelijke) vergoeding van niet-meeneembare aanpassingen op en aan de werkplek (UWV) spelen hierbij ook een rol. deuren Een ander aandachtspunt is het kunnen openen van deuren en het nemen van drempels. Vooral deuren naar je toe trekken, in combinatie met een drempel is een lastig te nemen hindernis voor een rolstoel-gebonden medewerker. Bouwkundige aanpassingen kunnen dit probleem wegnemen. Te denken valt aan het verwijderen van drempels, of de opgangen en afgangen geleidelijker maken en daarnaast het plaatsen van automatische deuren. manoeuvreerruimte Ook op de werkplek zelf kan de rolstoel-gebonden medewerker gehinderd worden, bijvoorbeeld door de aanwezige bureaustoelen, welke voor hem of haar een obstakel vormen. Met name in het geval van gedeelde werkplekken, waarbij medewerkers geen vaste eigen werkplek hebben, maar deze gedeeld wordt met een of meerdere collega’s zal de bureaustoel regelmatig weggezet moeten worden van het bureau, om de werkplek toegankelijk te maken voor de rolstoel. Het verschuiven en parkeren van die ‘wisselstoelen’ zorgt soms voor enige hinder, qua manoeuvreerruimte op de werkvloer rondom bureaus. toegankelijkheid De grootste beperking die een rolstoel-gebonden medewerker nog ondervindt is dat zaken, die hij/zij voor zijn werk nodig heeft, praktisch niet toegankelijk zijn. De oorzaak is vaak dat spullen, zoals producten, dossiers, kantoorbenodigdheden of koffie/thee, op een plek liggen waar ze simpelweg niet bij kunnen. Of dat ze er niet bij kunnen komen, doordat er letterlijk drempels en dichte deuren zijn, of doordat rommel in de gangen hen hindert op de plek te komen waar zij met hun rolstoel naartoe willen rollen. Die hindernissen zijn te onderscheiden in de volgende onderdelen pakhoogte werkhoogte kijkhoogte drempels/deuren trappen obstakel-vrije werkruimtes en doorgangen praktisch moeilijke bereikbare (papieren) dossiers maatwerk en checklist Om een werkplek geschikt te maken voor een rolstoelgebruiker zullen deze hindernissen weggewerkt of opgelost moeten worden. In veel gevallen gaat het om ‘aanpasbare’ punten. De exacte oplossing is veelal wel maatwerk. Wittepoel heeft geen algemeen geldend normatief kunnen definiëren, voor bijvoorbeeld de hoogtes. Veelal is dit ‘op maat’, omdat de verschillende rolstoel-gebonden medewerkers ook verschillende fysieke capaciteiten en beperkingen hebben. In de bijlage hebben wij daarom een checklijst opgenomen, waarin een lijst van aandachtspunten vermeld staat, waarop gelet dient te worden, indien een organisatie rolstoel-gebonden medewerkers in de organisatie duurzaam wenst in te zetten.


17 / 32

medewerkers, begrip en afspraken Een deel van deze beperkingen hangt samen het feit dat de overige collega’s de situatie van een rolstoel-gebonden medewerker niet ‘beleven’ in hun werk van alledag. Het is heel eenvoudig om, wanneer er een leverancier komt, de geleverde dozen/ producten snel even op de vloer in de gang op te stapelen. En die vervolgens dagen te laten staan. Voor die medewerker is het ‘op de vloer zetten’ een voor de hand liggende oplossing. Maar voor de rolstoel-gebonden collega vormt dit een beperking en hindernis, de vrije vloerruimte is nu immers ingenomen door spullen, waardoor hij/zij er niet meer langs kan manoeuvreren. Hetzelfde geldt voor de hoogte van pakruimte. Met rolstoel-gebonden medewerkers kunnen de bovenste planken van een kast beter niet gebruikt worden. Dus worden die bovenste planken in een bewuste organisatie gemarkeerd en vrijgehouden, zo zijn hoge planken dan ‘niet in gebruik’. Wanneer een kast vol dreigt te raken, maar de bovenste plank is ‘volgens afspraak’ nog leeg, dan is het voor een medewerker toch verleidelijk om die bovenste plank dan wel (even) te gebruiken. Want wat hij kwijt moet, kan hij toch daar bovenin leggen. Dat is een gemakkelijke oplossing voor zijn directe probleem, om daar iets op te bergen. Wanneer een rolstoel-gebonden medewerker vervolgens met die spullen aan de slag moet, kan die er zelf niet bij, omdat het te hoog buiten bereik ligt. Dan kan hij/zij in zijn eentje niet verder komen en is afhankelijk van de hulp van een ander. Ook voor bijvoorbeeld de printer gelden afspraken: deze moet niet al te hoog opgesteld zijn. In veel gevallen is bij Wittepoel de printer verlaagd of op de vloer gezet. Voor het normale printwerk levert dat niet veel problemen op voor alle andere gebruikers. Maar voor het onderhoud, zoals het bijvullen van papier, los halen van vastgelopen papier, of het wisselen van de cartridges is het voor de overige medewerkers wel een extra inspanning doordat het karweitje op de knieën laag-bij-de-grond moet worden gedaan. Zij moeten daarbij uit hun ‘comfort zone’ treden. Uit dit soort praktische voorvallen blijkt dat het werken met rolstoel-gebonden medewerkers voor alle collega’s in de organisatie vooral vraagt constant bewust te zijn. Voorts vergt het ook enkele aanpassingen in het dagelijkse werk. Vaak gaat het in de praktijk niet over zwaarwegende zaken: maar het vraagt een voortdurende alertheid plus het vermogen om zaken te kunnen zien vanuit het perspectief van de rolstoel-gebonden collega. Het begrijpen van de situatie en het maken en nakomen van duidelijke afspraken zijn hierbij de sleutel. Veel praktische drempels hebben vaak een organisatorische oplossing, reden om daar in deze studie ook ruimschoots aandacht aan te besteden.


18 / 32

4.2. Organisatorische aanpassingen Naast de tastbare praktische aanpassingen zal de organisatie, die rolstoel-gebonden medewerkers inzet, ook op organisatorisch niveau moeten kijken welke aanpassingen er nodig zijn. Vaak kennen de verschillende aanpassingen een samenhang. Bij bijvoorbeeld rolstoelvervoer zoals ‘vervoer op maat’, zijn de aankomst- en vertrektijden van de medewerker afhankelijk van de vervoersorganisatie die deze dienst levert. Voor de werkgever en collega’s kan dit betekenen dat de rolstoel-gebonden medewerker afwijkende tijden kent voor het aanvangen en stoppen van het werk. Dit behoort vervolgens in de organisatie te worden ingepast. Daarnaast zijn de volgende onderdelen herkend om veranderingen op organisatorisch vlak aan te brengen: pauze momenten (3.6) De kantine is alleen via een trap te bereiken. Gevolg van dit gegeven is dat rolstoelgebonden medewerkers en sommige van hun collega’s geen gebruik maken van de kantine. Zij pauzeren op de werkvloer. Dat zorgt ervoor dat zij moeilijk weggaan van de werkplek en elders geen rustmoment kunnen vinden. Wittepoel had in eerste instantie haar focus op het toegankelijk en werkbaar maken van de omgeving voor rolstoel-gebonden medewerkers en keek daarbij niet naar het organiseren van een rustmoment. Dit was een blinde vlek geworden voor Wittepoel. Het advies luidt nu om binnen Wittepoel – maar ook andere bedrijven- aandacht te besteden aan het organiseren van rustmomenten – weg van de werkplek - en deze ook te faciliteren. Dit zal het welzijn en welbevinden op de werkplek volgens Wittepoel ten goede komen. Om het belang hiervan te onderstrepen is dit punt ook opgenomen in de checklist in de bijlage I. Voor Wittepoel is een aantal variabelen aangaande het vraagstuk van pauze nog niet bekend. Daarom is de aanbeveling om te onderzoeken wat de ideale pauze- plek en pauzemomenten zijn, inclusief het gebruik van de huidige kantine door alle medewerkers. Daarbij kan dan worden meegenomen of het toegankelijk maken van de bovenverdieping, bijvoorbeeld door een lift, een goede optie is. eenduidige en complete vastlegging (3.3 en 3.4) In de resultaten komt naar voren dat een goede en eenduidige vastlegging van gegevens binnen het bedrijf nog niet gerealiseerd is en wel verhelderend zou werken voor alle medewerkers (cognitieve ergonomie). Een volledige en eenduidige vastlegging voorkomt dat informatie gezocht moet worden of dat extra overleg of extra handelingen nodig zijn. Vooral het zoeken en zich daarbij moeten verplaatsen door het pand is voor iedereen extra (verloren) tijd, en voor de rolstoel-gebonden medewerker ook nog eens een extra moeite of hindernis. Verbeteringen in de vastlegging voorkomt het aantal extra handelingen en verplaatsingen. Dit verdient dan ook grote aandacht in de uitvoering en de systemen van Wittepoel. Focus hoort daarbij te liggen op het inperken van de ‘ruimte’ die het huidige systeem biedt, zodat misverstanden en fouten voorkomen worden. Advies is om te inventariseren waar de registratie verbeterd kan worden, in volledigheid, in eenduidigheid en met name waar de overbodige ruimte zit, in de programmatuur: signalering, bewaking en organisatie. Verbeter (waar nodig) de gegevensset voor de productie, met strakkere definities en controlepoortjes die tijdig ontbrekende gegevens signaleren.


19 / 32

centrale vastlegging (3.3) Een ander ergonomisch organisatiepunt heeft betrekking op de bedrijfsprocessen bij Wittepoel. De nazorgprocessen, zoals reparaties en aanpassingen, zijn niet in het digitale volgsysteem vastgelegd, maar worden op dit moment bijvoorbeeld separaat op papier geregistreerd. Een centrale registratie geeft meer overzicht (kwaliteit, kosten en klanten informeren) Advies: de afwijkende deelsystemen (bijvoorbeeld op papier) opheffen en met de nog ontbrekende processen opnemen in het centrale digitale systeem. Voor reparaties van schoenen omvat deze geadviseerde digitale registratie onder meer de werkzaamheden: inclusief inname- en uitgifte-datum en –plaats, de huidige locatie, de status, de planning en de kosten. De digitale registratie is dan op 1 plek te vinden en toegankelijk voor iedereen met autorisatie. signalering bewaking (3.3) Afhandeling van uitstaande zaken kan niet altijd gevolgd worden of wordt in bewaking niet gesignaleerd. Als de bewaking vergroot wordt, verhoogt dat de kans op “in één keer goed” en kost de afhandeling minder zoeken, vragen en misverstanden. Advies: organiseer - naast inperken van de ruimte met strakkere definities - ook controlepoortjes, die tijdig de ontbrekende gegevens signaleren. Dit behoort voor de diverse processen plaats te vinden in een digitaal intern meldingssysteem (workflow), met een takenlijstje per medewerker. van papierendossiers naar digitalisering (3.4) De papieren dossiers, die in de organisatie gebruikt worden als informatiedrager, vereisen dat deze papieren verplaatst worden, om ze te kunnen gebruiken en te laten functioneren. Vanuit de organisatie ergonomie is bekend dat dit verplaatsen tijdrovend is. Dat geldt voor alle medewerkers, maar is voor de rolstoel-gebonden medewerker een extra opgave, om de hierboven al genoemde redenen. Advies: papieren dossiers helpen niet mee aan het creëren van een ergonomische organisatie. Indien de dossiers van papier omgezet worden in digitale vorm, is de computer dé plek die deze gegevens toegankelijk maakt. In die nieuwe situatie kan alle ontsloten informatie naar iedere medewerker toekomen, waarmee ook de mogelijke taken voor een rolstoel-gebonden medewerker uitgebreid worden.


20 / 32

4.3. Gezond en veilig werken met een constante leercultuur Veel van de voornoemde en benodigde veranderingen gelden voor iedereen in de organisatie (en niet alleen voor rolstoel-gebonden medewerkers). In dit onderdeel volgt een aantal punten die bijdragen aan een duurzaam werken leerklimaat voor alle medewerkers. vluchtwegen en evacuatieplan (3.6) Bij de resultaten is vastgesteld dat doorgangen soms geblokkeerd of gehinderd worden door dozen, producten en soms afval. Met name de rolstoel-gebonden medewerkers hebben hiervan extra last. Voor hen levert dit ook mogelijke gevaren op ten aanzien van vluchtroutes, bijvoorbeeld bij brand of overige calamiteiten. Opvolging: Voor Wittepoel en alle organisaties is het de vraag in hoeverre het evacuatieplan aangepast moet worden op het feit dat er rolstoel-gebonden mensen in het pand (kunnen) zijn. Nader onderzoek is noodzakelijk. Dit onderwerp is onderdeel van de checklist, bijlage I. ergonomie (3.6) Uit de resultaten blijkt dat de medewerkers bezig zijn met de werkomgeving: met de werkhoogtes, computer-schermen, bureaus, stoelen en telefoons. De organisatie dient niet alleen aangepast te zijn voor rolstoel-gebonden medewerkers. Iedereen en alle medewerkers moeten bij Wittepoel goed en veilig kunnen functioneren. Diverse medewerkers praten over mogelijke klachten die kunnen leiden tot ziekteverzuim. Een onderzoek naar oplossingen voor de gesignaleerde knelpunten is van groot belang. Wittepoel wil goed zijn voor de klanten, de omgeving én voor haar eigen medewerkers. psychosociale werkdruk (3.6) in de resultaten kwam naar voren dat er sprake is van psychische druk bijvoorbeeld door pesten op het werk. Deze signalering werd niet benoemd naar rolstoel-gebonden medewerkers, maar slaat op enkele volledig mobiele medewerkers. Integratie en gelijkheid tussen alle medewerkers onderling is belangrijk, eventuele zwakkere of van de ‘standaard’ afwijkende medewerkers moeten behoed worden voor bedreigingen of bovennormale druk. Een mogelijke oplossing is het aanstellen van een vertrouwenspersoon. kennis opdoen via interne stageperiode (3.4) Wittepoel is via enkele stages gestart met het inzetten van rolstoel-gebonden medewerkers. Dit was een goed leertraject, om enerzijds mogelijkheden en kennis te bieden aan jonge mensen en anderzijds de organisatie op te leiden in het omgaan met minder valide collega’s (van stageplek naar vast betrekking). Uit dit traject ontwikkelden zich snel allerlei praktijkervaring en bruikbare informatie, die hielp in het creëren van definitieve werkplekken voor minder mobile medewerkers. ‘Leren door proberen’ is een heel praktische leerweg met snelle en directe resultaten. Ditzelfde principe van uitproberen bleek ook zeer waardevol voor de volledig mobiele medewerkers, die immers praktijkkennis opdeden op dit vlak. Uit de resultaten (hoofdstuk 3) blijkt dat medewerkers regelmatig niet weten hoe eigen collega’s hun werk doen en waarom ze iets doen of laten. Het op elkaar afstemmen van processen en handelingen verloopt beter indien iedere schakel weet wat de volgende schakel nodig heeft. Bij elkaar ‘in de keuken kijken’ geeft meteen veel inzicht. Een interne stage voor alle medewerkers wordt dan ook geadviseerd: onderling en naar andere afdelingen en vestigingen. Dit is een laagdrempelige manier om collega’s in de praktijk te laten ontdekken hoe andere afdelingen of vestigingen werken. Daarmee ontstaat onderling begrip en kan betere afstemming van werk op elkaar ontstaan. Het advies wordt aangevuld met de suggestie om deze ‘job-rotation’ op te nemen in standaard format van functioneringsgesprek/teambespreking of voortgangsgesprek. Het onderwerp ‘job rotation’ op vaste tijden bespreekbaar maken en stimuleren vanuit de organisatie.


21 / 32

duurzaam leren (3.7) In de visie van Wittepoel staat ontwikkeling en ontplooiing voor alle medewerkers centraal. Om mensen te laten slagen, nu en in de toekomst, biedt Wittepoel een omgeving waar medewerkers (kunnen) leren, zodat zij ook daarmee een toekomst hebben. Het leren vindt bij Wittepoel plaats in de praktijk en door het bieden van scholingsmogelijkheden. Wittepoel gelooft dat persoonlijk leiderschap en geestelijke ontwikkeling van groot belang zijn voor het welzijn van mensen en essentieel voor het slagen van de hele organisatie in een wereld die steeds sneller innoveert en verandert. Wittepoel heeft goede ervaring met het verlenen van stages aan rolstoelgebruikers. Dit is een goed leertraject gebleken om kennis te verstrekken aan jonge mensen en ook de organisatie op te leiden in het omgaan met medewerkers die rolstoel-gebonden zijn. (Van stageplek naar vaste betrekking) De volgende twee onderwerpen worden daarom als knelpunt beschouwd: vorming, training, opleiding (3.7) Het opleiden van medewerkers is een duurzame ontwikkeling van Wittepoel die zorgt voor het behouden van vakmanschap en specialisatie. Wittepoel gelooft dat persoonlijk leiderschap en geestelijke ontwikkeling van groot belang zijn voor het slagen van de hele organisatie, in een wereld die steeds sneller innoveert en verandert. Binnen Wittepoel is er behoefte aan voortdurende ontwikkeling van kennis en vaardigheden, door vorming, training, cursussen en opleidingen. De mogelijkheden en onderwerpen die Wittepoel daarvoor aanbiedt zijn niet bij alle medewerkers goed bekend. Aanbeveling: zorgen voor een helder opleidingsklimaat en de bekendheid met de mogelijkheden (en regels ervan) vergroten. Dit onderwerp op vaste tijden bespreekbaar maken en stimuleren vanuit de organisatie. Advies: ‘leren en opleiden’ opnemen in standaard format, bij het functioneringsgesprek, voortgangsgesprek en tevens in de teambesprekingen. bevlogen vakmanschap behouden (3.7) Het behouden van vakmanschap en het overdragen van kennis naar jongere medewerkers worden genoemd als aandachtspunt voor de toekomst. De medewerkers beseffen zelf dat er ambachtelijk vakmanschap in het bedrijf aanwezig is, hetgeen uitsluitend door ervaring geleerd en behouden kan worden. Alle medewerkers, zowel de oudere als de jongere hebben elkaar hiervoor nodig, maar lijken wel op enige afstand van elkaar te staan. Deze motivatie-kloof dient verkleind te worden. De attitude van een ambachtelijk vakman bepaalt of de organisatie duurzaam blijft opereren en groeien. Het persoonlijk streven naar een optimaal product of dienst en een continue vorming is iets wat essentieel is voor een vakman of -vrouw. Wittepoel wenst en streeft ernaar dat deze attitude van trots, bevlogenheid en het streven naar perfectie niet alleen bij de ambachtelijke vakman aanwezig is, maar een attitude wordt voor álle medewerkers. Advies: tijd en ruimte maken voor het inspireren van medewerkers en het verkleinen van de genoemde kloof, om tot deze individuele houding te komen, door individuele gesprekken en groepsbijeenkomsten.


22 / 32

4.4. Mogelijke werkzaamheden voor rolstoelgebruikers Er zijn bij Wittepoel de nodige laagdrempelige handelingen en taken te vinden, waarmee rolstoelgebruikers relatief eenvoudig meer werkzaamheden zouden kunnen verrichten in de organisatie. Die extra taken en werkzaamheden strekken zich uit over: taken op de financiële administratie taken op de klantenservice werkplanning en werkvoorbereiding technisch tekenen, bijvoorbeeld patronen eenvoudige productiehandelingen, zoals knippen, snijden, lijmen, stikken en poetsen. Indien aan een aantal randvoorwaarden voldaan wordt (maatwerk, zie bijlage I), is er nog een aantal mogelijkheden om de werkzaamheden, die rolstoelgebruikers kunnen verrichten, uit te breiden. Eenvoudig productiewerk springt er daarbij uit, zeker als de apparatuur daarvoor waar mogelijk aangepast zou worden, meestal in hoogte, dan kan dat werk prima gedaan worden, naast de administratieve functies die al zijn onderkend. Daar waar routinematig werk een rol speelt, dat door automatisering overgenomen zou kunnen worden middels een computer, hebben rolstoel-gebonden medewerkers ook meer kansen, want daarin zijn de aanwezige praktische beperkingen minder leidend. Vele handelingen worden overbodig en gegevens worden toegankelijk vanaf de computer. Er is dan geen fysieke verplaatsing, beweging, of werkhoogte, die van invloed is op het welslagen.


23 / 32

4.5. Kwaliteit Over de kwaliteit van deze studie kan het volgende naar voren worden gebracht: zwak: één mening of één deelnemer kan relatief veel aandacht krijgen geen management gesproken, die is niet opgenomen in de onderzoeksgroep de interviewer is het meetinstrument en zou in de gesprekken mogelijk kunnen filteren of sturen. geen blik van buiten naar binnen (m.u.v. externe adviseur). Mogelijk heeft deze studie voor het onderwerp niet de blik zoals andere organisaties dit onderwerp zien of ervaren. sterk: de geïnterviewden zijn afkomstig van diverse afdelingen in het bedrijf, dus veelzijdig er wordt van binnenuit gekeken: door ‘insiders’ of ervaringsdeskundigen, in hun eigen natuurlijke omgeving het management heeft geen invloed gehad op de resultaten, omdat zij niet is meegenomen in de onderzoeksgroep de deelnemers konden in een veilige omgeving hun punten naar voren brengen, door 1-op-1 gesprekken, zonder andere invloeden of groepsdynamiek de samenstelling van de groep (steekproef) is gebalanceerd gekozen, in relatie tot de onderzoeksvraag, omdat er twee rolstoel-gebonden medewerkers deelnamen het aantal geïnterviewden binnen de organisatie is relatief hoog de kwaliteit van het veldwerk is hoog doordat er een blanco onderzoeker van buiten de organisatie deelneemt de eigen interpretatie is beperkt doordat alle materiaal via opnames en transcriptie letterlijk is vastgelegd, uitgetypt en verwerkt het coderen en beoordelen van de resultaten is in teamverband gedaan door twee onderzoekers waarbij in consensus model is besloten. Dit werken met z’n tweeën voorkomt filtering of sturing in de opname en weergave. heldere citaten illustreren waarop de analyse en interpretatie gestoeld is 4.6. Afronding discussie Rolstoel-gebonden medewerkers kunnen in de praktijk een waardevolle bijdrage leveren aan praktisch iedere organisatie. De aanwezige beperking(en) kunnen middels aanpassingen in en om het werk en in het bedrijfspand grotendeels worden opgeheven zodat deze medewerkers veel breder inzetbaar zijn, dan in eerste instantie lijkt. Het vergt wel aanpassing van werkplekken en van de organisatie. Wittepoel is van mening dat iedereen in Nederland een kans moet krijgen om deel te nemen aan het maatschappelijke leven. Dit geldt voor haar klanten evenals voor haar medewerkers. Wittepoel heeft verschillende medewerkers in dienst op de afdeling klantenadministratie die in mobiliteit beperkt zijn. De ervaring van Wittepoel is dat het integreren van rolstoel-gebruikers in het dagelijks arbeidsproces een leerzame ervaring is geweest die de gehele organisatie naar een hoger niveau heeft gebracht. Dit vormt een aanbeveling voor andere organisaties.


24 / 32

5. Conclusies en aanbevelingen Doel van dit onderzoek is om inzicht te krijgen in de mate van integratie van rolstoelgebonden medewerkers binnen de organisatie van Wittepoel en het schetsen van verdere duurzame mogelijkheden voor Wittepoel en andere organisaties. In dit onderzoek is de volgende hoofdvraag gesteld: Welke knelpunten bestaan er in de huidige werkwijze op de afdeling klantadministratie om onze rolstoel-gebonden medewerkers duurzaam, gezond en veilig in te zetten binnen de bedrijfsvoering? Uit de resultaten van deze studie komt naar voren dat er voor rolstoel-gebonden medewerkers zowel knelpunten als mogelijkheden bestaan in de huidige werkwijze op de afdeling klantadministratie. Hierna bespreken we eerst de knelpunten en daarna de daarbij horende aanbevelingen. 5.1. Opsomming van knelpunten 1. Fysiek 1.1. De bereikbaarheid en toegankelijkheid laat te wensen over, bijvoorbeeld door obstakels en het ontbreken van een lift. 1.2. De fysieke ergonomie komt regelmatig naar voren als genoemd punt: voor diverse medewerkers in de vorm van werkhouding, en voor rolstoel-gebonden medewerkers bijvoorbeeld in pakhoogte, werkhoogte en kijkhoogte. 2. Organisatie 2.1. Op organisatorisch gebied zijn diverse knelpunten gesignaleerd : bijvoorbeeld het buitengesloten zijn van een rustmoment, psycho-sociale onveiligheid, de noodzaak tot inleving in een rolstoel-gebonden-situatie en dientengevolge de benodigde medewerking van collega’s, alsmede de duurzame ontplooiing van medewerkers en talent. 2.2. Ten aanzien van organisatie ergonomie is gesignaleerd dat zoek-tijden (o.a. in papieren dossiers) en loopafstanden nadelig werken op de efficiency. De impact hiervan is groter op rolstoel-gebonden medewerkers. 3. Cognitieve ergonomie Ten aanzien van de cognitieve ergonomie komen als punten naar voren: een gebrek aan goede en eenduidige vastlegging. Er is een sterke behoefte om zoeken te voorkomen, onnodige afstemming en overleg kwijt te raken en onnodige handelingen of verplaatsingen in het pand te verminderen. 4. Veiligheid Het evacuatieplan is niet aangepast op rolstoelgebruik en in haar huidige vorm zeer waarschijnlijk niet geschikt voor het in veiligheid brengen van deze doelgroep in geval van calamiteit. 5. Leercultuur In de organisatie zijn medewerkers onbekend met het werk van anderen. Tevens is er bij medewerkers een onbekendheid met de trainingen scholingsmogelijkheden die de organisatie biedt.


25 / 32

Naar aanleiding van bovenstaande knelpunten worden aan de organisatie de onderstaande aanbevelingen gedaan, om deze knelpunten te beperken of op te lossen: 5.2. Opsomming van aanbevelingen 1. Fysiek 1.1. Voor de bereikbaarheid en toegankelijkheid wordt aanbevolen om een onderzoek te doen naar (de effecten van) het aanbrengen van een lift, de bijbehorende investering en mogelijke subsidie. 1.2. Ten aanzien van de fysieke ergonomie is het raadzaam een werkplekonderzoek uit te voeren voor alle medewerkers. Tevens is het van belang de organisatie voortdurend scherp te houden op de (gedrags-) aanpassingen die nodig zijn in het werken met rolstoel-gebonden medewerkers, bijvoorbeeld ten aanzien van obstakels en pakhoogtes. Een checklist van alle punten is te vinden in bijlage I. 2. Organisatie 2.1. Op organisatorisch vlak zijn er de volgende aanbevelingen± Doe onderzoek naar de optimale pauze-omgeving, of pauze-moment, inclusief een onderzoek naar het huidige gebruik van de kantine door alle medewerkers; Creëer een plek separaat van de werkplek, om rustmomenten te creëren. Daarbij kunnen allerlei mogelijkheden en alternatieven bekeken worden, inclusief de optie om de bovenverdieping (met de kantine) toegankelijk te maken, bijvoorbeeld door een lift. Geef medewerkers laagdrempelig toegang tot een (externe) vertrouwenspersoon 2.2. Organisatie ergonomie Onderzoek hoe het werk verder efficiënt te maken is (bijvoorbeeld in centrale registraties) en hoe meer werk volledig aan te passen is naar mogelijkheden van rolstoelgebruikers Start de reductie van papieren dossiers, met behulp van digitalisering. Het vervolg daarvoor omvat mede: een inventarisatie van mogelijkheden, criteria voor de vraag ‘hoe nu verder’, workflow-beschrijvingen, impact-analyse, praktische uitvoer, opbrengsten en kosten 3. Cognitieve ergonomie Op het vlak van cognitieve ergonomie wordt aangeraden om de registratie(s) te verbeteren, door deze meer volledig en eenduidig te maken. Het vervolg-traject bestaat uit een onderzoek naar de mogelijke verbeteringen in programmatuur, bewaking en organisatie. 4. Veiligheid Toets het huidig evacuatieplan op wet en praktijk, met extra aandacht voor de rolstoelgebonden medewerkers. 5. Leercultuur Om de leercultuur te versterken wordt aanbevolen: Om medewerkers periodiek mee te laten kijken op de werkplek van collega’s, door wisselinterne stages te organiseren Om te organiseren dat het ‘leren opleiden’ en vakmanschap overgedragen wordt en dat er persoonlijke ontplooiingsplannen (pop’s) komen en die uitgevoerd worden. Bijvoorbeeld als vast onderdeel van de periodieke voortgangsgesprekken en het jaarlijkse functioneringsgesprek


26 / 32

Bijlage I. Checklist – Rolstoel-gebonden medewerker in dienst Wanneer overwogen wordt om een medewerker, die rolstoel-gebonden is, werk te laten verrichten in de organisatie, kan de volgende praktijkgerichte checklist van pas komen om de inzetbaarheid te toetsen en vergoten. Groep

Item

Aanwijzing / Onderdeel

Opmerking

Vestiging, pand, kantoor

Er moet voor de rolstoelgebonden medewerker een aangepaste vervoersmogelijkheid zijn om de vestiging te bereiken, met eigen of extern vervoer.

Openbaar vervoer moet zijn aangepast; of vervoer op maat, invalidenauto of aangepaste eigen auto; zorg dan voor een (extra of vaste) invaliden-parkeerplek

Bedrijfsruimtes

gelijkvloers, of lift: is nodig voor de toegankelijkheid van de kamers, kantoren en andere bedrijfsruimtes.

Niet alleen het eigen kantoor, maar ook de algemene bedrijfsruimtes moeten toegankelijk zijn, zoals kantine, archief, keuken, magazijn, spreekruimtes,…

Toilet

invaliden toilet

Aangepast toilet moet aanwezig zijn

Toegangsdeuren openen of afsluiten

Sloten niet op de grond of geheel boven aan de deur.

Ook balken en rolluiken kunnen problemen geven bij het openen of afsluiten.

Deuren

Deuren zonder drangers, waaraan niet te zwaar getrokken of tegen geduwd moet worden, om doorgang te krijgen. Om deuren te openen is het naar je toe halen lastiger voor rolstoelgebruikers dan het (van je af) open duwen.

Plaats -waar mogelijkautomatische deuren, zowel bij toegangs-(buiten)deuren, als binnendeuren. Rolstoelgebruikers zijn soms genoodzaakt om (zware) deuren te openen door er met hun rolstoel tegenaan te rijden. Strips en bescherming kunnen dan beschadiging voorkomen.

Drempels / stoepjes

Bij voorkeur drempelloze doorgangen.

Laagdrempelig houden, of aanpassen met geleidelijke opritten.

Obstakels

Geen dozen, troep, stoelen of andere voorwerpen plaatsen in de gangen.

De vloer en (door)gangen moeten vrij zijn van obstakels.

Rommel of afval

Geen scherpe rommel of afval op de (productie)vloeren.

Sommig werkplaatsafval kan de doorgang verhinderen, of zelfs voor lekke banden zorgen.

Manoeuvreer ruimte

Voldoende draaien bewegingsruimte

bijvoorbeeld rondom bureaus of tafels

Bereikbaarheid / Toegankelijkheid


27 / 32

Groep

Item


Fysieke belasting

Zaken als: reiken, duwen, tillen, bukken, knielen, hurken, … kunnen lastig of onmogelijk zijn voor rolstoel-gebonden medewerkers.

Opmerking

Fysieke ergonomie

Pakhoogte Machine(s) voor koffie/thee, beker-dispensers, kopjes, suiker en theezakjes, aanrecht, waterkoelers: allemaal op gepaste hoogte.

geldt ook voor de rolstoelgebonden klanten

Papieren gegevens niet te hoog of laag plaatsen. Voorbeelden: mappen, papieren dossiers, kasten en archieven.

Digitaliseren maakt het papier overal toegankelijk, op (elk) computerscherm, voor iedereen.

Producten, materialen, voorraad, kantoorartikelen: niet te hoog of laag plaatsen in kasten, schappen, stellingen of magazijnen

De hoge en lage planken ‘buiten gebruik’ stellen. Hierover aanwijzingen geven aan alle medewerkers.

Printers: lager plaatsen, of op de grond

Betekent voor overige collega’s wat meer bukken of op de knieën gaan, voor het bijvullen van papier, onderhoud of bij storingen

Kassa’s en bureaus: op aangepaste werkhoogte en plaatsing.

Bureaus vrij maken van bureaustoelen, zodat een rolstoel erbij kan.

Werkbanken, productieapparaten en werkplaatsmachines: op aangepaste werkhoogte

Variabel in hoogte verstelbaar, om te kunnen wisselen tussen rolstoelgebonden medewerkers en niet-rolstoel-gebonden personen.

Balie op juiste hoogte, voor correcte zichtbaarheid.

Ook nodig voor oogcontact met klanten of medewerkers.

Werkhoogte

Kijkhoogte


28 / 32

Groep

Item


Opmerking

Aanvangs- en stoptijden

Werktijden moeten soms worden aangepast voor rolstoel-gebonden medewerkers, door de afhankelijkheid van extern vervoer.

Geldt vooral voor rolstoeltaxi, rolstoelvervoer en ‘vervoer op maat’

Medewerkers inleven in inleveren

Alle medewerkers zullen moeten begrijpen waarom er aanpassingen gedaan zijn (inleven), zodat er begrip ontstaat voor de afspraken die er gemaakt zijn, bijvoorbeeld over lage printers, het meteen opruimen van rommel, een collega extra helpen, of het niet gebruiken van hoge planken.

Gebrek aan blootstelling zorgt voor onbekendheid. Dit geldt met name voor medewerkers die op grotere afstand staan van de rolstoel-gebonden medewerker. Van veraf hebben zij minder een beeld van de beperkingen die er zijn. Dat maakt het lastiger om zich te kunnen inleven in het werk en de omgeving van de minder mobiele collega en zó te ervaren waarom de aanpassingen er zijn.

Rustmomenten

Een pauze-plek of kantine, die voor rolstoelen toegankelijk is, is belangrijk, als ontspanning en voor sociaal contact met collega’s.

Zorg voor een comfortabele plaats waar alle werknemers even weg kunnen komen van het werk.

Cognitieve ergonomie

Volledige en eenduidige vastlegging is verhelderend voor alle medewerkers. Dit voorkomt zoeken, onnodig overleg, en onnodige handelingen of verplaatsingen in het pand.

De extra zoektochten en verplaatsingen kunnen voor rolstoel-gebonden medewerkers meer moeite kosten dan voor overige medewerkers.

Evacuatie plan

Vluchtwegen en doorgangen: zijn die ook zonder hulp te gebruiken door rolstoelgebonden persoon?

Vluchtplan toetsen op rolstoel-gebonden medewerker. Idem voor het gebruik van de lift en alternatieven. Rommel voorkomen in doorgangen en vluchtwegen (in noodsituatie van belang voor alle medewerkers)

Organisatorisch


29 / 32

Bijlage II. Definities In deze studie worden de volgende definities gehanteerd: Duurzaam kwalificatie van activiteiten en ontwikkelingen, die enerzijds voorzien in de behoefte van de huidige generatie, maar anderzijds niet leiden tot beperkingen voor toekomstige generaties om in hun behoeften te voorzien. bron: www.encyclo.nl/lokaal/10880

Ergonomie de wetenschappelijke studie van de mens in relatie tot zijn omgeving. Dit kan een product, ruimte of werkplek zijn. Ergonomie zit vervat in ons dagelijks leven, maar is vooral bekend in arbeidssituaties. Ergonomie is afgeleid van de Griekse woorden ‘ergon’ (werk) en ‘nomos’ (wet) en moet ervoor zorgen dat de veiligheid en gezondheid van de werknemers verzekerd worden. Er zijn drie specialisatiedomeinen in de ergonomie Organisatie-ergonomie richt zich op het optimaliseren van organisatiestructuren en – processen. Het gaat om een goede inrichting van en sfeer op het werk, die zorgt voor tevreden en productieve mensen. Onderwerpen zijn: communicatie, ontwerpen van werkplekken en –tijden, teamwork, telewerken en kwaliteitszorg. Fysieke ergonomie: houdt rekening met de menselijke anatomie, fysiologie en biomechanica in relatie tot de fysieke activiteit. Hier gaat het over krachten en houding bij het verrichten van werk, repetitieve bewegingen, werkplekinrichting en gezondheid. Cognitieve ergonomie bestudeert de mentale processen zoals perceptie, geheugen, denken en motorische reacties in de interactie tussen mens en systeem. Hier gaat het over informatie-toegankelijkheid, begrijpelijkheid en verwerking: mentale werkbelasting, betrouwbaarheid, stress en training. bron: nl.wikipedia.org/wiki/Ergonomie

Toegankelijkheid (en bereikbaarheid) Mate waarin mensen, in het bijzonder ook mensen met een beperking en ouderen, toegang hebben tot een openbaar gebouw, woning, trein. Het gaat om: bereikbaarheid - kunnen mensen bijvoorbeeld bij de entree van een gebouw komen, toegankelijkheid - bijvoorbeeld: zijn de deuren breed genoeg voor een rolstoel of kinderwagen, en bruikbaarheid - is er bijvoorbeeld een aangepast toilet; Naast fysieke toegankelijkheid valt onder toegankelijkheid ook: de toegang tot de samenleving voor mensen die anders zijn, of het toegang kunnen krijgen tot informatie. bron: www.movisie.nl/begrippenlijst/toegankelijkheid

Bereikbaarheid mogelijkheid om een plaats te bereiken, om ergens te komen. Synoniem: toegankelijkheid bron: www.woorden.org/woord/bereikbaarheid

Functie van de relatieve afstand. Het begrip geeft de mate van het gemak aan – uitgedrukt in moeite, kosten, of tijd - waarmee een plaats kan worden bereikt bron: www.digischool.nl/ak/onderbouw-vmbo/materiaal/begrip/b_kaart.htm.


30 / 32

Bijlage III. Topic-lijst en Interviewschema interviewschema versie 1.1 - d.d. 8 juli 2015

Hoofdvraag Welke knelpunten bestaan er in de huidige werkwijze op de afdeling klantadministratie om onze rolstoel-gebonden medewerkers duurzaam, gezond en veilig in te zetten binnen de bedrijfsvoering? De hoofdvraag is opgedeeld in 3 topics: a) werkwijze b) knelpunten c) rolstoel-gebonden medewerker Deze onderwerpen zijn middels de onderstaande vragen behandeld en voorgelegd aan de geïnterviewden: Topic a. huidige werkwijze: Welke taken / activiteiten voert u uit op de afdeling klantenadministratie? Hoe worden deze taken uitgevoerd? Door wie worden deze taken nog meer verricht? Voor wie worden deze taken uitgevoerd? Met welke hulpmiddelen worden deze taken uitgevoerd? Topic b. knelpunten: Welke zaken gaan goed? En wat kan er beter? (welke beperkingen / knelpunten komt u tegen) Welke mogelijke oplossingen ziet u voor de knelpunten in de huidige werkwijze? Topic c. rolstoel-gebonden medewerker: Wittekamp heeft een aantal medewerkers die een rolstoel gebruiken. Met welke beperkingen krijgen deze medewerkers momenteel te maken, volgens u? En wat zijn, volgens u, mogelijke oplossingen om deze beperkingen weg te nemen of te verminderen? Ziet u nog andere activiteiten binnen de organisatie die mogelijk te vervullen zijn door een medewerker die een rolstoel gebruikt? Overig

Zijn er nog vragen, ideeën, suggesties of opmerkingen die u zelf zou willen bespreken? Zo ja, welke?


31 / 32

Bijlage IV. ICT knelpunten In de resultaten (hoofdstuk 3.5) kwamen diverse verbeterpunten en adviezen naar voren, ten aanzien van de ICT bij Wittepoel. In deze bijlage een uitwerking van de genoemde punten. "Een oplossing zou kunnen zijn, een paar dagen van tevoren een SMS sturen naar de klant. Of per post of mail. In ieder geval een herinnering, zeg maar." [Signaleren van afspraak en terugdringen no-show.] [R05]

"En als je de inkopen niet meer op papier krijgt maar digitaal op je scherm ontvangt? Zij: Dan heb je het papier niet nodig." [Digitaal maken inhoud mappen inkopen, verkopen en bank] [R11]

"Een digitalisering van het dossier een uitkomst zijn, dan kan iedereen er overal inkijken en alleen sommige personen hebben het recht om dingen te veranderen. Dan heb je een hele grote vrijheid gemaakt." [R08]

"Op dinsdagochtend zet ik deze in de computer en maak een lijstje voor hem. Dan kan hij op een lijstje zo aanvinken “die heb ik gedaan” en één lijst is voor zijn eigen administratie, voor aantoning van werk." [Minder lijstjes printen en meer vanaf het scherm werken. EDI werkwijze] [R09]

En dan is ook nog de vraag, van waar zit de fout? … ik vind dat dat goed geregistreerd moet worden. Moet beter in kaart worden gebracht. [R09]

"bij mij komen alle inkopen, op mijn (persoonlijke) naam binnen. … Denk aan afdelingsboxen, zoals [email protected] en of [email protected]" [Functionele e-mail adressen maken, naast de persoonsgerichte e-mail adressen] [R11]

"qua blauwdruk kan automatisering een win – win situatie creëren. En met de patronen." [Productie automatisering overwegen] [R09]

"Als een blauwdruk nou in de computer gezet wordt, of eigenlijk niet eens op papier gemaakt wordt, maar standaard met een computer wordt opgemeten… " [Blauwdrukken digitaal maken (en ook opnemen), minder fysieke afhankelijkheid. Soms wel fysiek nodig voor productie > printen] [R09]


32 / 32

Duurzaam inzetbaar leren en werken bij Wittepoel

Recommend Documents