Dutch Course. For Beginner s. CS Utrechts Uurtje Nederlands

Dutch Course For Beginner s CS Utrechts Uurtje Nederlands

Sanne Bongers Jacque Buysse Nynke Oosterhuis

Version 3.2 April 2011

1

Hi Dutch learner! This is the basic Dutch course that was written for the Dutch lessons of couchsurfing in Utrecht. And what you‟re reading now is the „manual‟ for this course. Course schedule On page 4 you find the course schedule. In this schedule you can see which different chapters there are. When you‟ve done one of the chapters in class, you write down the date of the class and the teacher who taught you. This way we can keep track of who did what when. Homework schedule In the homework schedule you can find the different assignments that go with the chapters. The teacher will check the box if you did the homework, so you can keep track of what homework you should still do. Next to the homework in this schedule, there are the exercises in the chapter. When these are not done in class, they are homework too. Also, the word lists should be learned of course! Chapters There are 12 chapters, each dealing with a different topic. Each chapter consists of useful sentences, some grammar, exercises and a word list. In class you practice communicating using the sentences, the grammar will be explained and the exercises are there to practice with the grammar. Also, there‟s a chapter 0, where the sounds and spelling of the Dutch language are explained. The way we decided to teach in Utrecht is very informal. We‟re not real Dutch teachers and don‟t pretend to be. Also, we want everyone to learn in the way he/she wants to learn. So you can decide yourself how dedicated you are. To find out exactly how dedicated we would like you to be, read the guidelines on the next page.

Have fun! The Utrecht Dutch lessons team.

2

Guidelines Since this course is not taught by professional teachers, we expect that you show your own initiative in learning Dutch. The next few things we want you to do at least:   

Subscribe to the lessons. Every time you come, subscribe! We need to know who‟s coming. Fill in your course schedule every time you come. We have to know what you‟ve already learned and what you still have to do and we‟re not keeping track of that for you! So fill it in and take it with you! Learn your words and sentences. Please do this, because learning a language is very hard when you don‟t remember the words! Expanding your vocabulary quickly is THE way to fast learning of a language!

And these things are what you should do if you really want to learn Dutch: 

 

Make your own word lists. We made word lists for you, but probably they‟re incomplete. If you make your own word lists you won‟t be missing out on words you want to learn that are not in the word lists of the course. So make sure to write down all the relevant words during class. Do your homework. By doing the assignments, you get to practice your learned skills in real life. Very important I would say. Learn Dutch outside class. There‟s Dutch television for example, and Dutch children‟s books. And think of your Dutch friends or colleagues. Use them! Also use the list of websites that‟s provided here: we‟re not doing anything with them in class, but they‟re very useful for your studies.

Websites  http://www.youtube.com/watch?v=bTkvC8AU6XQ : Explanation of the sounds in the Dutch alphabet. It consists of 2 parts. It‟s quite boring, but it only takes a short time and is very useful!  http://www.oddcast.com/home/demos/tts/tts_example.php?sitepal/ : pure genius! Write a word or sentence and the lady will pronounce it for you!  www.mijnwoordenboek.nl : online dictionary  http://www.digitaldialects.com/Dutch.htm : A fun way of building your vocabulary. Some of the chapters on the site match with chapters in this course, so go check it out!  http://www.2bdutch.nl/ : A great website where you can watch Dutch videos with different subtitles.  http://www.dutchgrammar.com/en/?n=Main.HomePage : detailed grammar info.  http://www.learndutch.nu/ : An online course with detailed grammar explanations.  http://en.wikibooks.org/wiki/Dutch :another online course!  http://www.verbix.com/languages/dutch.shtml : conjugation of Dutch verbs.  http://www.meestermichael.nl : a website that has links to many other sites to practise with many things Dutch. It‟s meant for Dutch kids from grade 1 to 8. Go have a look!

3

Naam: ..........................................................................................

Onderwerp

Grammar

1

Voorstellen

articles, pronouns, verbs

2

Winkel/tellen

3

Café / restaurant

4

De weg vragen

plural, word order, questions, conjugation have, adjectives, Comparatives & superlatives demonstrative, imperative

5

Vakantie

simple past, irregular verbs

6

Familie

possesives, days/months

7

Vervoer

word order simple, clock

8

Aan tafel

9

Hobby‟s

10

Het weer

word order 1: basic + dir. obj. word order 2: negation + subordinate clause, diminutives future, ordinal numbers

11

VVV

word order 3: negation, inversion + “er”

12

Verleden

present perfect

Onderwerp

Huiswerk Introduce yourself to someone in Dutch and get to know him/her a bit. Tell about this person in class. Go to a shop. Ask for names and prices of things. Make a list to bring to class. Go to a bar/restaurant to eat/drink and speak only Dutch with the personnel. Choose a place you want to go to and find it without a map, only speaking Dutch. Prepare a little presentation about the last holiday you‟ve been on. Draw a tree of your family in Dutch, with birthdays in Dutch. Present it in the next class. Go to www.9292ov.nl and prepare a trip. Present your trip in the next class. Have dinner with a Dutch person and only speak Dutch at the table. Have a talk with a Dutch person about their hobbies, in Dutch. Bring a weather forecast and tell about it. Go to the Utrecht VVV and ask for information about the city that you‟re interested in. In Dutch! Prepare a little presentation about all the things you did last week OR about your own history.

1

Voorstellen

2

Winkel

3

Café / restaurant

4

De weg vragen

5

Vakantie

6

Familie

7

Vervoer

8

Aan tafel

9

Hobby‟s

10

Het weer

11

VVV

12

Verleden

Datum

Docent

Gedaan

4

The Sounds of Dutch The Dutch alphabet is the same as the English alphabet. Some letters are pronounced differently, however. Vowels In Dutch there is a clear distinction between short vowels and long vowels. For more information about the long vowels see below. Short man mannen

“man” “men”

aa

e

pen pennen

“pen” “pens”

ee

i

wil willen

“want” “to want”

ie

o

bom bommen

“bomb” “bombs”

oo

u

mus mussen

“sparrow” “sparrows”

uu

a

long maan manen ma peen penen nee wiel wielen wie boom bomen zo muur muren nu

“moon” “moons” “mom” “carrot” “carrots” “no” “wheel” “wheels” “who” “tree” “trees” “so” “wall” “walls” “now”

Notes  Long vowels are spelled like aa, uu, oo or ee, but when they are in the frame {long vowel} – {consonant} – {vowel}, they are spelled with a single vowel. A long vowel at the end of the word is also spelled with a single vowel. Examples: {lv} {c} {v} m f n

A O U

n t

e o

n



Short vowels are spelled simple, but when they are in the frame {short vowel} – {consonant} – {vowel}, the consonant is doubled. Examples: {sv} {c} {v} m A nn e n l O tt o d U nn e

  

„ee‟ and „oo‟ (and sometimes „eu‟) may sound a bit like diphthongs. „e‟ at the end of a word is pronounced like „e‟ at the end of unstressed „the‟. The vowels in „-lijk‟ and „-ig‟ at the end of words are also pronounced like „e‟ at the end of unstressed „the‟.

5

Long vowels Spelling(s) in Dutch i ie a aa u uu o oo e ee eu

oe Diphthongs Spelling(s) in Dutch ij ei au ou ui

Sounds like

Example

Translation

ee (need)

liter niet maken taak buren buur zonen zoon delen deel de neus

“litre” “not” “to make” “task” “neighbours” “neighbour” “sons” “son” “parts” “part” “nose”

de hoed

“hat”

Sounds like

Example

Translation

i (dike)

de dijk het feit blauw het touw het huis

“dike” “fact” “blue” “rope” “house”

German: ah (fahren) German: ü (müde) o (phone) ay (may) German: ö (böse) French: Dieu oo (hood)

ow (cow) French: eui in fauteuil

Consonants Spelling(s) in Sounds like Example Translation Dutch German: ich lach ch “laugh” gras g “grass” wit w (begin word) V “white” jas j y “jacket” roer r Spanish: rr “rudder” Other consonants are pronounced roughly the same as in English. For example: d, s, but also “ng” Notes  „b‟ and „d‟ are pronounced like „p‟ and „t‟ at the end of words.  The pronunciation of „c‟ depends on the following vowel; the same as in English.  „y‟ is sometimes uses as a vowel and sometimes as a consonant.  „ch‟ en „g‟ denote the same sound  In loanwords, other sounds may occur: o zj – garage o g – goal

6

1 Voorstellen (introduction) Zinnen Hallo, ik ben ...... Hoe heet jij? Mijn naam is …… Hoe gaat het met jou? Met mij gaat het goed! Ik kom uit ...... Waar kom jij vandaan? Uit welk land kom je? Uit welke stad kom je? Ik woon in ..... Jij woont in …… Wij wonen nu in …… De stad ligt in het land. Ik ben student. Wat doe jij? Wat is jouw beroep? Ik ben leraar/lerares. Ik werk als consultant bij een groot bedrijf. Hij werkt niet. De student woont in het huis. Ik ben twintig jaar. Hoe oud ben jij? Doei! Tot ziens!

Hi, I am ... What‟s your name? My name is …… How are you? I am fine! I‟m from ... Where are you from? What country are you from? From what city are you? I live in ... You live in …… Now we live in …… The town is in the country. I‟m a student. What do you do? What‟s your profession? I‟m a teacher. (masc/fem) I work as a consultant at a big company. He doesn‟t work. The student lives in the house. I‟m twenty years old. How old are you? Bye! See you!

Ik wil Nederlands leren. Ik spreek een beetje Nederlands. Zij spreekt goed Nederlands. Spreken jullie al Nederlands?

I want to learn Dutch. I speak a little bit Dutch. She speaks Dutch well. Do you (pl) speak Dutch already?

Nederlands is erg moeilijk! Engels is makkelijk! Spreek alsjeblieft Nederlands. Ik wil Nederlands oefenen. Wat betekent dat? Wat zeg je? Ik begrijp het niet. Goede morgen Goede middag Goede avond Aangenaam (kennis te maken)

Dutch is very hard (to learn)! English is easy! Please speak Dutch. I want to practice Dutch. What does that mean? What did you say? I don‟t understand. Good morning Good afternoon Good evening Pleased to meet you

7

Grammatica. a. Articles Dutch nouns have as article: de or het (English: the). There are no simple rules to determine when to use de or het. 1 The English word “a” is in Dutch: “een”. Pronunciation: “Het” is pronounced as “het”, but more commonly as “‟t”. “Een” is pronounced as “‟n”. It is only pronounced as “één” when the meaning is 1. b. Regular verbs: Infinitive: [stem]+en (werk+en -> werken)  Singular: only [stem] or [stem]+t (werk or werk+t -> werkt)  Plural: same as infinitive For the English word “you” the Dutch use “jij” or “je” when it is singular and “jullie” when it is plural. When it is more formal, “u” is used. The Dutch word “zij” (also “ze” is used) stands for she or they. See below the conjugation of some regular verbs and the irregular “zijn”. Werken ik werk jij werkt u werkt hij/zij werkt wij werken jullie werken zij werken wonen ik woon jij woont u woont hij/zij woont wij wonen jullie wonen zij wonen zijn ik ben jij bent u bent hij is wij zijn jullie zijn zij zijn

to work I work you work you work (formal) he/she works we work you work they work to live I live you live you live (formal) he/she live we live you live they live to be I am you are you are (formal) he is we are you are they are

Please note that the formal you (u) can be used as singular and as plural. The plural does not get “-en”, as other Dutch plurals do. Examples: U bent de baas you are the boss U werkt hard you work hard

1

For more information about de and het, go to: http://www.dutchgrammar.com/en/?n=NounsAndArticles.04

8

Oefeningen 1. Complete the lists with the verb: wonen (to live) ............. woon jij ............. u ……….. hij/zij ............. wij ............. ............. wonen zij .............

with the verb: leren ( to learn) ik ............. ............. leert ……….. leert hij/zij ............. wij ............. jullie ............. ............. leren

with the verb: werken (to work) ik ………. jij ............. u ……….. hij/zij ............. ............. werken jullie ............. zij .............

with the verb: spreken (to speak) ik spreek jij ............. ……….. spreekt hij/zij ............. wij ............. ............. ............. ............. .............

2. Fill in the missing words 1. Hallo, ik ……............. Astrid. 2. Hoe .............…… ben jij? 3. Hij ……............. Kees. 4. Zij ……............. goed Nederlands. 5. Uit welke .............…… kom jij? 6. Wij ……............. uit Utrecht. 7. Hoe .............…… jij? 8. Jij .............…… twintig jaar. 9. Jullie .............…… dertig jaar. 10. Ik .............…… in Amsterdam.

(to be) (old) (to be called) (to speak) (city) (to come) (to be called) (to be) (to be) (to live)

3. Translate: 1. Hello, I‟am Peter

………………………………………………………………

2. I‟am from Germany.

………………………………………………………………

3. I‟am 25 years old.

………………………………………………………………

4. I live in Utrecht.

………………………………………………………………

5. How are you?

………………………………………………………………

9

Woorden hallo ben hoe heten wat de naam goed komen waar waar .. vandaan uit welk het land de stad wonen doen het beroep de leraar de lerares het werk als groot het bedrijf het jaar oud spreken een beetje al Nederlands doei tot ziens makkelijk moeilijk leren begrijpen betekenen zeggen oefenen de oefening de grammatica de zin Complete this list with your own words: -

hello am how to be called what name good/fine to come where where … from from what/which country city to live to do profession teacher teacher (female) work as big company year old to speak a little bit already Dutch bye see you easy hard to learn to understand to mean to say to practice exercise grammar sentence

10

2 Winkel & tellen (shop & counting) Zinnen Dag, kan ik u helpen? Mag ik even rondkijken? Hoe duur zijn de appels? Wat kosten de appels? Die zijn € 2 per kilo. Heb je iets goedkopers? Okee. Ik wil graag één kilo appels. Mag ik betalen? Dat is dan € 2.

Hello, can I help you? I‟d like to have a look. (Lit.) How expensive are the apples? What do the apples cost? They‟re € 2 per kilo Do you have something cheaper? Okay. I would like 1 kilo of apples. I‟d like to pay. € 2 please.

Alstublieft/asjeblieft! Dank u wel / dankjewel! Waar staan de peren? Heeft u ook aardappels?

There you go! (formal/informal resp.) Thank you! (formal/informal resp.) Where can I find the pears? Do you also have potatoes?

Hoe heet dat in het Nederlands? Wat is dat in het Nederlands?

What‟s that called in Dutch? What is that in Dutch?

Mag ik vier appels, drie bananen en één kiwi?

Could I have 4 apples, 3 bananas and 1 kiwi?

Dat is € 2,75 alstublieft. Met € 2,25 is het € 5, alstublieft. Mag ik een tasje?

That‟s € 2,75 please. With € 2,25 makes € 5, there you go. Could I have a bag please.

Je koopt brood bij de bakker. Koopt hij vlees bij de slager? Wij halen groente bij de groenteboer. Jullie kopen alles in de supermarkt. Gaan zij iedere week naar de markt? De markt is goedkoop. Knipt de kapper je haar?

You buy bread at the bakery. Does he buy meat at the butcher? We get vegetables at the greengrocer. You buy everything in the supermarket. Do they go every week to the market? The market is cheap. Does the hairdresser cut your hair?

Wat kun je hier kopen? Wanneer gaan we naar de winkel? Wie is hier de baas? Hoe heten die gele dingen? Waarom gaan jullie naar de markt?

What is sold here? When do we go to the shop? Who is the chef here? What are those yellow things called? Why do you go to the market?

Twee keer tien is twintig. Acht en drie is elf. Vijftien mensen weten meer dan negen. Zeventien en veertien is eenendertig.

2 times 10 is 20 8 plus 3 is 11 15 people know more than 9 17 plus 14 is 31

11

Tellen 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19

een twee drie vier vijf zes zeven acht negen tien elf twaalf dertien veertien vijftien zestien zeventien achttien negentien

20 30 40 50 60 70 80 90 100

twintig dertig veertig vijftig zestig zeventig tachtig negentig honderd

21 28 79 101 112 365

een-en-twintig acht-en-twintig negen-en-zeventig honderd-een honderd-twaalf driehonderd-vijf-en-zestig

Grammatica a. Nouns singular and plural Most plural nouns are formed by adding –s or –en.2 -en is used when the noun has only 1 syllable (example: fiets >> fietsen) and in case it has more syllables and the accent is on the last one (for example: to-MAAT >> toMA-ten). If the last syllable does not have the accent: -s is used (example: TA-fel >> TA-fels) 3 The article with plurals is always de: 1 appel_ 2 appels

1 apple 2 apples

1 fiets_ 6 fietsen

1 bike 6 bikes

1 peer_ 5 peren

1 pear 6 pears

2 3

het huis, de huizen.

We only have singular and plural and no doublefold, as some languages have. More information about –s and –en on this site: http://www.dutchgrammar.com/en/?n=NounsAndArticles.11

12

b. Word order and questions A simple Dutch sentence has the following format: Subject - Verb - Rest of the sentence: SVR In a question, Subject and Verb change of position. So it becomes: VSR, and question mark is added. What/when/who/how/why and the nouns that go with these words come at the start of the sentence. De appel kost 1 euro Kost de appel 1 euro? Wat kost de appel?

The apple is 1 euro Is the apple 1 euro? How much does the apple cost?

Ik ben 24 jaar oud. Ben jij 20 jaar? Hoe oud ben jij? Jij bent 26 jaar oud.

I am 24 years old. Are you 20 years? How old are you? You are 26 years old.

c. Conjugation: Questions: mirror of the positive, exception jij / je Positive Ik betaal Jij betaalt U betaalt Hij/zij betaalt Wij betalen Jullie betalen Zij betalen

question: betaal ik betaal _ jij betaalt u betaalt hij/zij betalen wij betalen jullie betalen zij

d. Informal forms of pronouns: official ik jij hij zij (sing.) wij jullie zij (plur.)

informal „k (only in spoken language) je ie (preceded by verb, only in spoken language) ze we je ze

13

Oefeningen 1. Color the numbers that are written. You will form a shape vijf elf zeven vijfenzeventig achtendertig negenentachtig zevenenvijftig twaalf negenentwintig zeventien eenennegentig negentien drie achtentwintig zestien drieëndertig vierenveertig zesenvijftig 45 5 17 89 65 31 63 85 11 83 76 16 15 26 43 8 74 98 56 47 13 29 19 77 82 27 39 71 90 44 24 13 69 91 54 32 22 99 6 78 87 92 28 66 64 23 1 90 34 55 67 20 9 86 49 3 4 65 52 38 79 36 2 18 42 57 14 12 7 33 85 58 22 80 75 21 40

 tweeënnegentig vierenzestig acht drieëntachtig negenenveertig eenentwintig twee

2. Say out loud all the numbers that you didn‟t color. 3. Fill in the missing words: 1. Ik ………... graag ... kilo appels.

(want; 1)

2. ………... ik ………... bananen?

(may; 4)

3. Hoe duur ………... de druiven?

(be)

4. Dat is dan ………....

(5,70)

(you pay with a 10 EUR note and will hear) 5. Met ………... cent is

...

en met ………... maakt ... .

(30; 6) (4; 10)

6. Meng 1 ………... met 2 ...

(banana; orange)

en 12 ... ……… .

(strawberry)

4. Translate: 1. Does he like grapes? ……………………………………………………………………………………………… 2. Are the apples EUR 2 for the kilo? ……………………………………………………………………………………………… 3. Does this sweater cost EUR 30,-? ………………………………………………………………………………………………

14

4. Does he read the book? ……………………………………………………………………………………………… 5. Are those shoes expensive? ……………………………………………………………………………………………… 5. Write 10 sentences with the words you know; use singular and plural. ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………

Woorden de winkel de markt de supermarkt de bakker de slager de groenteboer de kruidenier

shop market supermarket bakery butcher greengrocer grocer

kopen verkopen helpen kosten willen halen winkelen

to buy to sell to help to cost to want to get to shop

graag eten graag doen leuk vinden lekker vinden mooi vinden dol zijn op hoe duur duur goedkoop het koopje de korting

to like (eating) to like (doing) to like/love to like (the taste) to like (the view) to be fond of how expensive (what‟s the price) expensive cheap bargain discount

het brood het beleg

bread sandwich filling (or topping)

15

de kaas het ei de ham de jam de hagelslag de pindakaas de boter de koffie de thee de melk het water de koffiemelk de suiker

cheese egg ham jam chocolate sprinkles peanut butter butter coffee tea milk water coffee cream sugar

de appel de peer de sinaasappel de druif de aardappel de rijst de macaroni het vlees de groente de kilo het pond de ons

apple pear orange grape potato rice macaroni meat vegetable kilo pound (half a kilo) ounce (hundred grammes)

het boek de CD de fiets de trui de broek het t-shirt de schoenen

book CD bike sweater trousers t-shirt shoes

alstublieft dank u wel hier daar in bij naar goed slecht

there you go (question: please) thank you here there in at to good bad

Complete this list with your own words: 16

3 Café en restaurant Zinnen Twee bier, graag! Serveert u ook eten? Ja hoor, vanaf 6 uur. Een tafel voor twee alstublieft. Gaat u zitten. Wilt u iets drinken? Een glas rode/witte wijn alstublieft. Mag ik het menu? Alstublieft, het menu. Wat is de dagschotel? Heeft u uw keuze gemaakt? Ik wil graag .... Eet smakelijk! Pardon!/Ober! Kunnen we wat water krijgen? Heeft het gesmaakt? Het was erg lekker. Complimenten aan de kok. Wilt u ook een nagerecht? Mag ik de rekening alstublieft? / De rekening alstublieft! Eén grote koffie alstublieft. Heeft u ook een grotere portie friet? Deze soep is heet. Die soep is heter! De friet is het heetst!

Two beers, please! Do you serve food here too? Sure, from 6 o‟clock. A table for two please. Sit down please. Would you like something to drink? A glass of red/white wine please. May I have the (menu) card please? There you go, the menu. What is the dish of the day? Did you make a choice? I would like ... Bon appetit! Excuse me! Waiter! Can we get some water? Did it taste good? That was very delicious. Compliments to the chef. Would you like a dessert? Can I have the bill please? The bill please! One large coffee please. Do you also have a bigger portion of fries? This soup is hot. That soup is hotter! The fries are the hottest!

Hebben jullie een lekker toetje? Do you have a nice dessert? Heb je een lekkerder toetje? Do you have a nicer dessert? Heeft u ook Tiramisu? Dat is het lekkerst! Do you also have Tiramisu? That is the nicest! De cafés in Utrecht zijn het leukst. De grachten in Amsterdam zijn mooi. Die van Utrecht zijn mooier. Ik vind die van Giethoorn het mooist.

The pubs in Utrecht are the best. The canals in Amsterdam are beautiful. Those of Utrecht are more beautiful. I think those of Giethoorn are the most beautiful.

Nederlands is moeilijk. Spaans is moeilijker Grieks is het moeilijkst.

Dutch is difficult. Spanish is more difficult. Greek is the most difficult.

17

Grammatica a. Hebben ik heb jij hebt u heeft hij/ zij heeft wij hebben jullie hebben zij hebben

I have you have you have (formal, singular or plural) he/she has we have you have they have

b. Adjectives 1. After a verb, the base form is used. 2. Before the noun an -e is added a. always in case of de and het b. with een: - when it‟s a de-word,(the -e is added); - NOT when it‟s a het-word, (nothing is added). De soep is lekker Het voorgerecht is koud Het stokbrood is oud De ober is knap

De lekkere soep Het koude voorgerecht Het oude stokbrood De knappe ober

Een auto is duur Een pizza is lekker Een voorgerecht is duur Een stokbrood is vers

Een dure auto Een lekkere pizza Een duur_ voorgerecht Een vers_ stokbrood

c. Comparatives & superlatives Add -er or -st. Some comparatives are irregular. With the superlative, we use „het‟: het mooist, het best.

nice ugly big small good bad expensive cheap many/much few/not many

mooi lelijk groot klein goed slecht duur goedkoop veel weinig

+er mooier lelijker groter kleiner beter slechter duurder goedkoper meer minder

+st mooist lelijkst grootst kleinst best slechtst duurst goedkoopst meest minst

18

Oefeningen. 1. Fill in the missing words: 1. Deze biefstuk ziet er ……… uit 2. Die man bestelt ……… bier. 3. De snackbar is …..…… 4. ……… vlees eet je in een restaurant 5. Een ……… salade alstublieft 6. Ik ga naar een ……… café 7. Wij kijken naar een ……… film. 8. Jullie kijken naar een ……… filmpje 9. Wij bezoeken een ……… theater. 10. Jullie bezoeken een ……… bioscoop.

(good) (more expensive) (cheaper ) (tasty) (tasty) (cosy) (long lasting) (short) (bigger) (smaller)

2. Complete the lines: koud - kouder - koudst hard - …. snel - …… langzaam - ….. dik - …. dun - …… 3. Write 6 sentences comparing things that you like, dislike or prefer. Example: De soep is lekker, maar de pasta is lekkerder! 1. 2. 3. 4. 5. 6. 4. Translate.  The beautiful house is situated in Zeist.  We live in a beautiful house.  We enjoy a tasteful dish.  They don‟t like the tasty dish.

19

Woorden. het café het restaurant de ober de kok het hotel de bar de kroeg het toilet, de wc het theater de voorstelling de bioscoop de film de snackbar de friettent bestellen serveren drinken eten koken kiezen maken smaken betalen zitten staan de rekening de fooi het bier de limonade de wijn de dagschotel het driegangenmenu het voorgerecht het hoofdgerecht het nagerecht het toetje het varken het varkensvlees het gehakt de kip de kalkoen het rundvlees de biefstuk het rund / de koe de vis de garnalen de sla

café / bar restaurant waiter cook/chef hotel bar pub toilet theatre performance/show cinema film snack bar fish& chips stand without fish  to order to serve to drink to eat to cook to choose to make to taste to pay to sit to stand bill tip beer lemonade wine dish of the day 3 course menu starter main course dessert dessert (informal) pig pork minced meat chicken turkey beef steak cow fish shrimps lettuce/salad

20

(vlees is) gaar

(meat is) done

goed slecht lekker vies mooi lelijk groot klein hoog laag snel langzaam duur goedkoop open dicht breed smal moeilijk makkelijk lang kort belangrijk onbelangrijk gezellig ongezellig

good bad tasty disgusting beautiful ugly big small high low fast slow expensive cheap open (no adjective) closed (no adjective) wide narrow difficult easy long/tall short important unimportant cosy uninviting

Complete this list with your own words: -

21

4 De weg vragen (asking for directions) Zinnen Pardon, mag ik u wat vragen? Weet u waar het postkantoor is? Hoe kom ik bij het station?

Excuse me, can I ask you something? Do you know where the post office is? How do I get to the station?

Rechts afslaan bij dat grote gebouw Ga alsmaar rechtdoor tot bij die toren.

Turn right at that big building. Keep going straight on till you reach that tower. Walk with the bend (follow the road) Turn left at that street light. Turn left at the end. Second street on the left. Not this street but that one. Right at the beginning... Turn right here, at this traffic light. Not that but this traffic light! Turn right at the end of that street. Fourth street on the right.

Loop met de bocht mee Sla linksaf bij die lantaarnpaal. Ga aan het einde links. De tweede straat links. Niet deze straat, maar die daar. Aan het begin... (Ga) hier rechtsaf, bij dit stoplicht. Niet dat, maar dit stoplicht! (Ga) aan het einde van die straat rechts. De vierde straat rechts. Bij deze stoplichten links. Op die rotonde rechts. Bij dat grote gebouw rechts.

At these traffic lights to the left. At that roundabout to the right. At that big building to the right.

Hier de straat uit en aan het einde rechts. U moet omdraaien! Neem de tweede afslag. Neem afslag „Utrecht centrum‟ Ga richting „Utrecht centrum‟

Go to the end of the street here and turn right. You have to turn around! Take the second exit. Take exit „Utrecht centrum‟ Go in direction „Utrecht centrum‟

De straat is lang. Deze straat hier is lang. Die straat daar is kort.

The street is long. This street here is long. That street there is short.

Het stoplicht is rood. Dit stoplicht hier is rood. Dat stoplicht daar is groen.

The traffic light is red. This traffic light here is red. That traffic light there is green.

De gebouwen zijn hoog. Deze gebouwen hier zijn hoog. Die gebouwen daar zijn laag.

The buildings are high. These buildings here are high. Those buildings there are low

22

Grammatica a. Demonstrative pronouns It all depends on the question “is it a de or a het word”.4 here:

de --> deze het --> dit

there:

de --> die het --> dat

Keep in mind: all the plurals are de words. b. Imperative The imperative is the [stem] of the verb and comes at the start of the sentence. Ga rechtsaf! Loop twee kilometer! Draai om! Neem de afslag Eet smakelijk Slaap lekker

Go to the right Walk two kilometres Turn around Take the exit Enjoy your meal Sleep well

4

The last letter of the article is the same as the last letter of the demonstrative pronoun. 23

Oefeningen 1. Fill in the gaps 1. Pardon, ……… ik u wat vragen?

(may)

2. ………

(go/right)

bij de kerk ………

3. Heeft ………

misschien ………

4. Wij ………

het ziekenhuis.

5. ………

de overkant ………

?

(you/a map) (are looking for)

u rechts.

6. Het postkantoor is ………

(at/have to) (at the corner)

2. Make sentences with, at least, these words. They have to be in imperative! 1. gaan / stoplicht / linksaf

Ga bij het stoplicht linksaf.

2. lopen / straat

…………………………

3. nemen / vijf / afslag

…………………………

4. rijden / rechtdoor / kerk

…………………………

5. Gaan / bocht / rechts

…………………………

3. Fill in the gaps 1. ……… stoplicht is rood. 2. … …… straat is lang en ………

(this) toren is hoog.

(this/that)

3. Ga rechtsaf bij ……… gebouw met ……… grote reclameborden. (that/those) 4. Neem bij ……… 5. ………

postkantoor de afslag.

brug staat open, dus neem ………

(this) straat.

(this/that)

4. Print a map from Google Maps or your favourite map website.. Write a route description that goes from one place to another.

24

Woorden pardon mogen vragen weten komen afslaan zoeken alsmaar rechtdoor hier het einde het begin moeten omdraaien nemen de plattegrond de kaart rechts links aan de rechterkant aan de linkerkant de overkant (van de straat) die kant op de richting

excuse me to be allowed to ask to know to come turn to look for/to search continuously straight on here the end the start/beginning to have to to turn around to take map map right left on the right hand side on the left hand side across the road that way the direction

deze die dit dat met bij aan voor achter onder op naast tussen dichtbij ver weg meteen

this/these that/those this that with at (near) at in front of behind under on top of next to between close by far away immediately

de vijver het bos het meer de brug het gebouw de kerk

pond forest lake bridge building church

25

het ziekenhuis het postkantoor het station het museum de toren de straat het plein de hoek het stoplicht de splitsing de kruising de rotonde de afslag

hospital post office station museum tower street square corner traffic light fork/split the crossing roundabout highway exit

Complete this list with your own words: -

26

5 Vakantie (holidays) Zinnen Ik ging op vakantie naar Italië. Ik was drie weken weg. In de eerste week bekeek ik Rome Ik bezichtig graag steden. In de tweede week was ik in Venetië . Ik bezocht een gemaskerd bal! In de derde week gingen wij naar de Vesuvius. Wij beklommen de vulkaan. Jan was op vakantie naar Kreta. Hij deed niet veel , want hij is erg lui. Hij verbrandde, want hij vergeet altijd zijn zonnebrand. Hij maakte veel foto‟s voor zijn fotoalbum. Wat voor vakantie vind je leuk? Hou je van wandelen? Of lig je liever op het strand?

I was on holidays in Italy. I was away for three weeks. The first week I saw Rome. I like to visit cities. In the second week I was in Venice. I visited a masked ball! The third week we went to the Vesuvius. We climbed the vulcano. Jan was on holiday to Kreta. He didn‟t do much, because he is very lazy. He got sunburned, because he always forgets his suncream. He took a lot of pictures for his photo album.

Ik ga het liefst op stedentrip. Ik hou van culturele vakanties

What kind of holiday do you like? Do you like hiking? Or do you like lying on the beach better? I prefer city trips. I like cultural holidays

Ik werkte hard tijdens jouw vakantie. Hij speelde volleybal. Zij zeilden op de Noordzee. Jullie fietsten naar Friesland. Ze liep over de dijk. Ik ging naar het strand. Ze sliep in haar hangmat. Ze was niet thuis. Hij lachte luid.

During your holidays I worked hard. He played volleyball. They sailed the North sea. You biked to Friesland. She walked over the dike. I went to the beach. She slept in her hammock. She was not at home. He laughed loudly.

27

Grammatica

a. The simple past To get the simple past you have to depart from the [stem] of the verb.  In single you add to the [stem]: “-de” or “-te”, and  in plural “-den” or “-ten”. Luisteren (to listen; [stem]=luister)

Werken (to work; [stem]=werk)

ik luisterde jij luisterde u luisterde hij luisterde wij luisterden jullie luisterden zij luisterden

ik werkte jij werkte u werkte hij werkte wij werkten jullie werkten zij werkten

please note that the formal you (u) in plural does not get “-den” When to use “–de” and “–den” and when “–te” and “–ten”? Well, that is decided by ‟T FoKSCHaaP5 (the breeding sheep). When the [stem] ends on one of the consonants of „T FoKSCHaaP,” –te” or “–ten” are added (ch is considered one consonant). When the stem ends in a different consonant, use „– de(n)‟. T ik praat

ik praatte

to talk

K ik werk

ik werkte

to work

F ik straf

ik strafte

to punish

S ik fiets

ik fietste

to bike

CH ik lach

ik lachte

to laugh

P ik stop

ik stopte

to stop

5

Or „XTC-KoFFieSHoP‟

28

So we have, so called “-de” and “-te” verbs. Examples of other “-de” words are: Huren: Wandelen Rennen Naaien

ik huur ik wandel ik ren ik naai

ik huurde ik wandelde ik rende ik naaide

to rent to walk to run to sew

Special attention for the writing of verbs ending on –zen or -ven . verb verhuizen beven

stem verhuizbev-

past, written as verhuisde beefde

(to relocate– relocated) (to tremble–trembled)

b. Verbs with irregular past.

ik jij u hij/zij wij jullie zij

Zijn (to be) was was was was waren waren waren

hebben(have) had had had had hadden hadden hadden

gaan(go) ging ging ging ging gingen gingen gingen

kijken(look) keek keek keek keek keken keken keken

lopen(walk) liep liep liep liep liepen liepen liepen

Some example sentences: Ik fiets naar Rome. Ik fietste naar Rome.

I bike to Rome. I biked to Rome.

Ik huur een auto. Ik huurde een auto.

I hire a car. I hired a car.

Hij is in Utrecht. Hij was in Utrecht.

He is in Utrecht. He was in Utrecht.

Zij hebben weinig. Zij hadden weinig.

They have little. They had little.

Zij maakt foto‟s. Zij maakte foto‟s..

She makes pictures. She made pictures.

29

Oefeningen 1 Fill in the right verb, in the simple past (you might need a dictionary) 1. Ik ......... op vakantie.

(be)

2. ......... je de toren van Pisa?

(visit)

3. ......... jullie de Dom?

(climb)

4. We ......…….. de hele nacht.

(dance)

5. Ze ……........ over het strand

(walk, 2 answers possible)

6. Hij ........... een mooie reis.

(make)

2.Translate 1. He biked to Venice

.....................................

2. You bought apples in the shop.

.....................................

3. They did ice skating in winter.

.....................................

4. We slept in the house of the couch surfer

.....................................

5. She ate a lot of tiramisù.

.....................................

6. My sister celebrated her birthday..

.....................................

7. Conjugate in present and simple past: 

To be



To have



To go

4. Vertel in vijf zinnen over jouw laatste vakantie (Tell about your last holiday in five sentences; in simple past)

30

Woorden de vakantie de koffer de rugzak het hotel het pension de jeugdherberg de camping de tent de receptie de eetzaal de bar de disco de nachtclub weg de week de maand het jaar de eeuw laatste volgende vorige

holiday suitcase backpack hotel guest house youth hostel camp site tent reception dining room bar disco night club away week month year century last next previous

bezoeken bezichtigen beklimmen klimmen luieren zonnen verbranden vergeten feesten zullen gaan

to visit to visit, view climb (something) climb lounge around to take a sunbath to burn (to get sunburned) to forget to party shall to go to

gemaskerd het bal de vulkaan veel weinig lui actief druk waarschijnlijk mogelijk misschien de zonnebrand(olie/crème) de foto het foto-album het fototoestel, de camera

masked ball, gala volcano much, many not much, few lazy active busy probably possible perhaps sun lotion picture the album camera 31

Complete this list with your own words: -

32

6 Familie (family) Zinnen Ik heb een broer en een zus. Heb jij een boer of zus? Ik heb twee zussen, ze heten Lotte en Liza. Hoe heet jouw broer? Mijn broer heet Bart.

I have a brother and a sister. Do you have a brother or sister? I have two sisters, they‟re called Lotte and Liza. What‟s your brother called? My brother‟s called Bart.

Hoe heet jouw moeder? Mijn moeder heet Truus. Hoe heet jouw vader? Mijn vader heet Ralf.

What‟s your mother called? My mother is called Truus. What‟s your father‟s name? My father‟s called Ralf.

Heeft hij een tante? Ja, zijn tante heet Brigitte. Heeft zij een oom? Ja, haar oom heet Kees.

Does he have an aunt? Yes, his aunt is called Brigitte. Does she have an uncle? Yes, her uncle is called Kees.

Wij hebben een lieve oma! Onze oma heet Bep. Hebben jullie een grootvader of grootmoeder? Ja, onze opa heet Klaas. Hoe heet jullie opa? Onze opa is dood. Hun opa leeft nog.

We have a sweet granny! Our granny is called Bep. Do you have a grandfather or grandmother? Yes, our grandpa is called Klaas. What‟s your grandpa‟s name? Our grandpa is dead. Their grandpa is still alive.

Heb je ook neven of nichten? Ja, mijn neef heet Jeroen. Hoe heet jouw neef? Mijn neef heet Piet en mijn nicht heet Danielle.

Do you have any cousins? Yes, my cousin is called Jeroen. What‟s your nephew called? My nephew‟s called Piet and my niece is called Danielle.

Wanneer is jouw broer jarig? Mijn broer is jarig op 2 januari.

When is your brother‟s birthday? My brother has his birthday on January 2nd. Your aunt has her birthday on May 6th. The 6th of May is a Wednesday. What day is January 2nd? That‟s a Monday.

Jouw tante is jarig op 6 mei. 6 mei is een woensdag. Wat voor dag is 2 januari? Dat is een maandag.

33

Grammatica a. Possessive pronouns With each personal pronoun goes a possessive pronoun.6 Ik heb een oom. Hij is mijn oom. Jij hebt een tante. Zij is jouw tante. Hij heeft een broer. Hij is zijn broer. Zij heeft een broer. Hij is haar broer. Wij hebben een oma. Zij is onze oma. Jullie hebben een opa. Hij is jullie opa. Zij hebben een neef. Hij is hun neef. U heeft een vader. Hij is uw vader.

I have an uncle. He‟s my uncle. You have an aunt. She‟s your aunt. He has a brother. He‟s his brother. She has a brother. He‟s her brother. We have a granny. She‟s our granny. You have a grandpa. He‟s your grandpa. They have a cousin. He‟s their cousin. You have a father. He is your father.

b. Days, months and seasons Days and months don‟t have capital letters in Dutch. maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag

Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sunday

januari februari maart april mei juni juli augustus september oktober november december

January February March April May June July August September October November December

de lente de zomer de herfst de winter

spring summer fall winter

noord oost zuid west

north east south west

6

Some of the possessive pronouns have reduced versions too: mijn  m‟n; jouw  je; zijn  z‟n

34

het noorden het oosten het zuiden het westen

the north the east the south the west

Oefeningen 1. Write the full date: 1. ma 11/12 (maandag elf december) 2. di 30/5:………………………………. 3. do 21/4:…………………………….. 4. vr 4/1:……………………………….. 5. zo 31/8:………………………………. 6. ma 29/2:………………………………. 7. za 15/3:………………………………… 8. your birthday:………………………….

2. Fill in: Zij is ……… zus Hij is …..…… oom Wij zijn ….…… ouders Ik ben ………… nicht Jij bent ….……dochter Ik ben ….…… zoon Jullie zijn ….……familie Wij zijn ….…… broers Zij zijn ….…… ouders Hij is ….…… neef

(ik) (zij (singular)) (hij) (hij) (zij (plural)) (jullie) (wij) (jij) (zij (singular)) (zij (plural))

3. Read the story De ouders van Carla en Truus heten Miep en Kees. Ze wonen in Utrecht. Kees heeft een zus en zij heet Anna. Anna woont ook in Utrecht en heeft een zoon. De zoon van Anna is net zo oud als Carla en heet Peter. Peter en Carla zitten bij elkaar op school. Truus heeft ook een zoon en hij heet Jan. Jan zit nog niet op school. Truus is getrouwd met Willem. Make a family tree based on the story and write down the correlations. Kees en Carla: Carla - Miep: Carla – Anna: Carla – Peter: Carla – Truus: Carla – Jan: Miep – Jan Kees- Jan: Willem-Jan: Carla-Willem:

Vader en dochter ……………………… ……………………… ……………………… ……………………… ……………………… ……………………… ……………………… ……………………… ……………………….

35

Woorden de broer de zus de moeder de vader de oom de tante de neef de nicht de opa de oma de grootmoeder de grootvader de zoon de dochter de schoonfamilie de zwager de schoonzus de ouders de vriend de vriendin

brother sister mother father uncle aunt cousin/nephew cousin/niece grandpa granny grandmother grandfather son daughter family-in-law brother-in-law sister-in-law parents friend / boyfriend friend / girlfriend

elkaar net als zitten nog niet getrouwd trouwen dood overleden is jarig verjaardag

each other just as to sit not … yet married to marry dead passed away has his/her birthday birthday

lief stom vriendelijk vrolijk saai

sweet stupid friendly happy boring

Complete this list with your own words: -

36

7 Vervoer (transport) Zinnen Trein Een enkeltje naar Utrecht alstublieft. Een retourtje met korting alstublieft. Hoe laat vertrekt de trein naar Zwolle? De stoptrein gaat om 15 en 45. De intercity gaat om 02 en 32. Op welk spoor vertrekt de trein naar Maastricht? Die vertrekt op spoor 12 om 5 over 5. Wat kost een kaartje naar Rotterdam? En wat kost een kaartje met korting? Hoe kom ik in Zutphen? Dan moet je de intercity naar Arnhem nemen en dan overstappen op de stoptrein richting Zwolle. Hoe lang duurt de reis van Utrecht naar Den Haag? De trein komt om half 4 aan in Den Haag. Bus Een strippenkaart alstublieft. Welke bus gaat naar het Smaragdplein? Bus 8 richting Lunetten. Naar het Smaragdplein alstublieft. Wilt u me waarschuwen als ik uit moet stappen? Hoeveel strippen is het naar de Uithof? Dat is drie strippen. De OV-chipkaart gaat de strippenkaart vervangen Auto Waar kan ik een auto huren? Ik heb al 6 jaar mijn rijbewijs. Waar kan ik parkeren? Is het betaald parkeren? Nee, het is gratis. Weet u waar een tankstation is? Hoeveel kost de benzine hier? Kan ik hier de auto wassen? Mijn auto staat daar met pech. De motor start niet. Deze lamp is kapot. De remmen zijn kapot. Je moet de Wegenwacht bellen.

Train A single ticket to Utrecht please. A return ticket with discount please. At what time does the train to Zwolle depart? The slow train leaves at 15 and 45. The intercity leaves at 02 and 32. At what platform does the train to Maastricht depart? That leaves at platform 12 at 5 past 5. What does a ticket to R‟dam cost? And how much is a discount ticket? How do I get to Zutphen? You take the intercity to Arnhem and then you transfer to the slow train to Zwolle. How long is the travel time from Utrecht to Den Haag? The train arrives in Den Haag at 3.30 pm. Bus A bus ticket please. What bus goes to the Smaragd square? Bus 8 to Lunetten. To the Smaragd square please. Could you warn me when I have to get out? How many stubs is it to the Uithof? That‟s three stubs. The OV chipcard is going to replace the strippenkaart Car Where can I rent a car? I‟ve had my driver‟s licence for 6 years. Where can I park? Is it paid parking? No, it‟s for free. Do you know where I can find a petrol station? What does the petrol cost here? Can I wash my car here? My car‟s over there, broken down. The engine doesn‟t start. This lamp is broken. The brakes are broken. You should call the breakdown service.

37

Het wiel moet verwisseld worden. Waar is de garage? Wat kost de reparatie? Hoe lang gaat het duren?

The wheel needs changing. Where is the garage? What does the repair cost? How long will it take?

Fiets Zet je fiets in Utrecht goed op slot! Gebruik ook een kettingslot. Ik heb een lekke band. Ik heb een slag in mijn wiel. Mijn ketting ligt eraf. Mijn fiets is gestolen! Waar vind ik een fietsenwinkel? Kan ik uw fietspomp gebruiken? Waar kan ik mijn fiets stallen? Er is een bewaakte fietsenstalling op het station. Je kunt daar een fiets huren.

Bike Lock your bike well in Utrecht! Also use a padlock and chain. I have a flat tyre. My wheel is bent. My chain fell off. My bike has been stolen! Where can I find a bike shop? Can I use your bike pump please? Where can I store my bike? There is a guarded bike storage at the station. There you can rent a bike.

Grammatica a. Word order: We have seen before:  A simple Dutch sentence has the following format: Subject - Verb - Rest of the sentence: SVR  In a question Subject and Verb change position. So it becomes: VSR, and questionmark is added. Now attention for a negating sentence: To form a negating sentence, we generally use the Dutch equivalent of 'not': niet1. In Dutch we use to place “niet” just before what we want to negate. For example: ik werk veel / ik werk niet veel But this is overruled by the so called V2 rule: in normal sentences the finite verb always comes on the 2nd position and “niet” comes, in these cases, at the end of the sentence (instead of second position). For example: ik zie de hond / ik zie de hond niet. But sometimes we use “geen” instead of “niet”. „geen‟ is the equivalent of English „no‟.  In case the object is specific (de or het), we use “niet” and it is placed normally directly after the (finite) verb.  in case the verb is followed by a non-specific object (“een”), we use geen („een‟ turns into „geen‟) ik zie een hond / ik zie geen hond.

1

For English speakers it is hard to understand where to place “niet”. The English place the negation before the finite verb, after the subject. The Dutch don‟t do so!

38

There we go with a number of examples:  Ik zit op de stoel.  Zit ik op de stoel?  Ik zit niet op de stoel.   

Jij gaat naar de Nederlandse les Ga jij naar de Nederlandse les? Jij gaat niet naar de Nederlandse les.

  

Jullie hebben een leuke les. Hebben jullie een leuke les? Jullie hebben geen leuke les.

  

Hij woont in de leukste stad van het land. Woont hij in de leukste stad van het land? Hij woont niet in de leukste stad van het land.

b. The clock In Dutch we read the clock in a funny way. After fifteen minutes past the hour, we start to count towards the next hour. So:  When the Dutch say “half drie”, they mean “half to three”, and not half past three.  We say 5, 10 and quarter (past or to), but we don‟t say 20, 25, 35, or 40. These turn into 10 before half, 5 before half, 5 after half and 10 after half. 15:00 14:30 15:30

Het is drie uur Het is half drie Het is half vier

15:15 14:45 15:45

Het is kwart over drie Het is kwart voor drie Het is kwart voor vier

15:10 14:50 15:50

Het is tien over drie Het is tien voor drie Het is tien voor vier

15:20 15:25 15:40 15:35

Het is tien voor half vier Het is vijf voor half vier Het is tien over half vier Het is vijf over half vier

39

c. Combined verbs, consisting of two words that exist separately, such as aankomen (aan+komen), oversteken (over+steken), afstuderen (af+studeren) etc. are in conjugation cut into two separate words: Positive (aankomen) Ik kom aan Jij komt aan U komt aan Hij/zij komt aan Wij komen aan Jullie komen aan Zij komen aan

question kom ik aan? kom jij aan? komt u aan? komt hij/zij aan? komen wij aan? komen jullie aan? komen zij aan?

The part that moves is usually a preposition. Oefeningen 1. 1. 2. 3. 4. 5. 6.

Write down the time in full sentences. 14:00 15:20 12:45 19:55 17:30 13:25

7. 11:15 8. 15:11 9. 20:36 10. 16:53 11. 23:30 12. 21:47

2. What time is it? in full sentences

1.

2.

3.

4.

2. Read the story and answer the questions. Use the word list. Kees vertelt: Ik ga elke dag met de trein naar mijn werk. Ik woon in Utrecht, maar ik werk in Leiden. Eerst fiets ik naar het station. Dat duurt ongeveer een kwartier. Dan neem ik de trein naar Den Haag. Die doet er 40 minuten over. Dan stap ik over op de trein naar Leiden. De reis van Den Haag naar Leiden duurt 10 minuten. In Leiden neem ik de bus naar mijn werk. In totaal duurt de reis van mijn huis naar mijn werk 1 uur en 10 minuten. Ik vind mijn werk leuk, maar wil liever dichterbij werken! 1. Hoe gaat Kees naar zijn werk? 2. Waar woont Kees? 3. En waar werkt Kees? 4. Hoe lang duurt de reis van Utrecht naar Den Haag?

40

5. Hoe lang reist Kees naar zijn werk? 6. Wat vindt Kees van zijn werk? 7. Write down how you go form your home to you work/study by public transport. If you don‟t usually go by public transport, find out how you would to have to go, using www.9292ov.nl.

8. Translate: He travels to Amsterdam He doesn‟t travel to Amsterdam. Does he travel to Amsterdam?

……………………………………. ……………………………………. …………………………………….

They hate the Dutch lesson. They don‟t hate the Dutch lesson. Do they hate the Dutch lesson?

……………………………………. ……………………………………. …………………………………….

I live in Utrecht. I don‟t live in Utrecht. Do I live in Utrecht?

……………………………………. ……………………………………. …………………………………….

Woorden het openbaar vervoer (OV) de trein het station het enkeltje het retourtje hoe laat vertrekken de stoptrein het spoor kosten de korting

public transport train station single ticket return ticket what time to leave slow train track, platform to cost discount

nemen duren er (een tijd) over doen overstappen de richting reizen de reis aankomen

to take to last to take (time) to transfer direction to travel the trip to arrive

41

de strippenkaart waarschuwen uitstappen de strippen OV-chipkaart de auto huren het rijbewijs parkeren het tankstation de benzine wassen de motor de lamp de remmen het wiel verwisselen de garage

bus ticket to warn to get out stubs electronic payment system for public transport car to rent driving license to park gas station gas to wash engine lamp brakes wheel to change garage

de fiets fietsen het slot op slot doen het kettingslot/hangslot de lekke band de slag in het wiel de ketting de fietswinkel de fietspomp bewaakt de fietsenstalling

bike to cycle the lock to lock chain lock flat tyre bent wheel chain bike shop bike pump guarded bike storage

met kapot moeten staan vinden druk rustig ongeveer in totaal dichtbij dichterbij leuk

with broken to have to / to must to stand to find busy / crowded quiet approximately in total close by closer by fun

Complete this list with your own words: -

42

8 Aan tafel (at the table) Zinnen Wat wil je vanavond eten? Boerenkool met worst! Ik heb honger! Het eten is klaar! Ik dek de tafel wel! Waar is het tafelkleed? We hebben geen tafelkleed. Ik zet borden, bestek en glazen op tafel Geef jij de borden aan? Haal de pan maar uit de keuken. Die schaal is voor de appelmoes. He, dat is niet netjes! Jij eet alleen met een vork! Ik eet netjes met mes en vork. Ork ork ork, soep eet je met een... lepel! Mag ik de jus? Mag ik nog een keer opscheppen? Wie wil nog meer? Ja, lekker! Ik hoef niet meer, dank je. Ik zit vol! Wil je koffie na? Nee, ik hoef geen koffie, dank je.

What would you like for dinner tonight? Kale with sausage! I‟m hungry! Dinner is ready! I‟ll set the table! Where‟s the table cloth? We don‟t have a table cloth. I put plates, cutlery and glasses on the table. Could you hand me the plates? Go get the pot from the kitchen. That bowl is for the apple sauce. Hey, that‟s not decent! You‟re eating only with a fork! I eat properly with knife and fork. Ork ork ork, soup is eaten with a... spoon! Could I have the gravy? Could I take another serving? Who would like a second serving? Yes, yummie! I don‟t want any more, thank you. I‟m stuffed! Would you like coffee after? No, I don‟t want any coffee, thank you

Ik ga de wijn halen. Zet jij de glazen op tafel?

I get the wine. Would you put the glasses on the table? She brings the bitterballen. I would like to have some mustard. Do you prefer a piece of cheese? I also light a candle. He gets the dvd out of the cabinet. That‟s going to be a pleasant evening.

Zij brengt de bitterballen mee. Ik heb er graag mosterd bij. Heb jij liever een stukje kaas? Ik steek ook een kaarsje aan. Hij haalt de dvd uit de kast. Dat wordt een gezellige avond. We zijn na het feest naar huis gebracht. De taxichauffeur heeft ons voor de deur afgezet. We hebben de chauffeur een fooi gegeven.

After the party we‟re brought home. The taxi driver dropped us in front of the door. We‟ve given the driver a tip.

43

Grammatica a. Word order for more complicated sentences: Up to now you have learned a Dutch sentence begins with the Subject followed by the (finite) Verb and ends with the Rest, sometimes containing the 'other verb(s)': the SVR. Now we are going to analyse the more complicated sentences (don‟t start doing that as long as you have not understood fully the grammar explained in previous lessons) We can divide the sentence in the left, middle and right parts. The middle plus right part were so far named “the Rest” (R). . S V Left subject+finite verb Ik heb Loes en Jaap komen

R Middle time zojuist morgen

manner netjes gezellig

R (other verb) Right place in de keuken bij ons

afgewassen eten.

Please not that the sequence of the middle part is often: 1. time (=when?) 2. manner (=how? this includes „how often‟) 3. place (=where?) and that the right part contains a second verb. Place of the direct object Many sentences also contain a direct object. In that case there are two possibilities:  the article is specific (de or het): the direct object is in general placed before the middle part of the sentence. Objects can be preceded by other words than articles, making it specific. Examples: my, that.  the article is non-specific („een‟ or a number): the direct object is placed after the middle part of the sentence. Objects can be preceded by other words than articles, making it non-specific. Examples: some, a number of. Left subject+finite verb Ze hebben Kees wil Ik geef Wij dekken

Dir. obj. de pan met soep het ijsje mijn stamppot die tafel

Left subject+finite verb Ze hebben Kees wil Ik heb Esther wil

Middle t/m/p gisteren graag vandaag altijd

Middle t/m/p gisteren graag vandaag samen.

Right opgemaakt. eten. weg Right

Dir. obj. een pan met soep ijsjes (een ijsje) vijf glazen wat extra suiker.

opgemaakt. eten. gebroken! -

44

Oefeningen: 1. Write the following sentences in the correct order, with the grammar you just have learned. 1. bank zit op ik een rustig

…………………………………

2. ijsje eet een Kees graag

…………………………………

3. hardlopen ik kind het zie

…………………………………

4. gegeten gisteren buiten heb ik

…………………………………

5. in zitten de tuin wilt jij

…………………………………

6. hangen het vlag hij de raam uit wil………………………………… 7. jullie eten boerenkool willen thuis ………………………………… 8. opgeschept eten thuis hebben zij ………………………………… 9. de man de hond de lijn lopen laat netjes aan…………………… 10. een feest morgen gaan geven wij ………………………………… 2. Write 10 sentences of more than 7 words each.

Woorden eten drinken koken bakken

to eat to drink to cook to fry

de keuken de kast het fornuis het aanrecht de tafel de stoel tafel dekken het tafelkleed het servet de pannenlap de onderzetter het bord

kitchen cupboard stove sink table chair to set the table table cloth napkin pot-holder mat (for hot pots) plate

45

de schaal het kopje de mok het glas het mes de vork de lepel

dish / bowl cup mug glass knife fork spoon

het zout de peper de suiker de boerenkool de zuurkool de soep de erwtensoep de jus de aardappelen de karbonade de hamburger de worst de salade de rijst de doperwtjes de boontjes de bloemkool het nagerecht

salt pepper sugar kale sauerkraut soup pea soup gravy potatoes cutlet hamburger sausage salad rice peas French beans cauliflower dessert

opdienen afruimen afwassen wassen afdrogen

serve clear the table do the dishes wash dry something

niet geen graag alstublieft / alsjeblieft (combined with question) alstublieft / alsjeblieft (combined with answer) dank u wel / dankjewel

not no readily please (formal/informal) here you are, thank you (formal/informal) thank you (formal/informal)

Complete this list with your own words: -

46

9 Hobby‟s (hobbies) Zinnen Mijn hobby is schilderen. Wat is jouw hobby? Ik hou van tennis.

My hobby is painting. What‟s your hobby? I love tennis.

Jeroen vindt lezen erg leuk. Zijn favoriete sport is zwemmen. Hij zit ook bij een sportclubje. Ze gaan elke dag hardlopen.

Jeroen really likes reading. His favorite sport is swimming. He‟s also in a sports club. They go jogging every day.

Ik verzamel postzegels. Ik doe ook aan tai chi. Mijn zus maakt zelf ansichtkaarten. Ze naait ook haar eigen kleren. Mijn broer speelt gitaar.

I collect stamps. I also do tai chi. My sister makes post cards herself. She also sews her own clothes. My brother plays the guitar.

Ik hou erg van beachvolleybal, want ik hou van het strand. Ik vind paardrijden leuk, want ik hou veel van dieren. Bart doet aan fitness, omdat hij af wil vallen. Eveline doet niet aan sport, omdat ze geen tijd heeft.

I love beach volley very much, because I love the beach. I very much like horse riding, because I love animals a lot. Bart does fitness, because he needs to lose weight. Eveline doesn‟t do any sports, because she doesn‟t have any time.

Wat zijn de populairste hobby´s? Veel studenten spelen poker. Sport is toch wel de belangrijkste hobby. Voetbal is het meest populair in Nederland. In de top-3 staan ook fitness en golf. Welke andere sporten staan er verder in de top-10, denk je?

What are the most popular hobbies? Many students play poker. Sports is the most important hobby. Soccer is most popular in the Netherlands. In the top-3 you also find fitness and golf. What other sports, do you think, are in the top-10?

Wie heeft er zin in een potje voetbal? Of doe je liever een spelletje “menserger-je niet”. Het kindje geniet van een ijsje in het zonnetje. Ze slaat een balletje (tennis). Hij heeft een dagje vrij en bouwt een feestje. Het omaatje wandelt met haar hondje. Jim drinkt een biertje. Anita heeft liever een colaatje

Who is in for a soccer game? Or do you prefer to play “Ludo”. The (small) child enjoys an ice cream in the sun. She plays some tennis. He is a day off and builds a party. The granny walks with her (small) dog. Jim drinks a beer. Anita prefers a coke.

47

Grammatica Subordinate clauses Sentences can consist of various clauses that can be each a full sentence, containing a subject and verb and rest. They are connected by coordinating conjunctions. Examples are: en and maar but of or dus so want because omdat because Normally the clause before and after the conjunction have the same format: SVR. An exception is “omdat”. Both „want‟ and „omdat‟ mean „because‟. What is the difference between the two?  after “want” the sequence is SVR  after “omdat”, it is SRV: Rest and Verb change places English: Dutch:

Sport is good, Sport is goed, S V R Sport is goed, S V R

English: Dutch:

I like to draw, Ik teken graag, S V R Ik teken graag, S V R

because sport is healthy. want sport is gezond S V R omdat sport gezond is S R V because I‟m creative want ik ben creatief. S V R omdat ik creatief ben. S R V

A sentence can start with “omdat” but never with “want”. If you start a sentence with “omdat”, the second clause will have the format VSR! “Omdat ik wil afvallen, sport ik veel.‟ Diminutives. The English don‟t have them, but we do (as the German and many others). The diminutive form is extremely popular in Holland. Its use is not exclusively reserved for small things. It is also widely used for things that are considered sweet, cute, funny, or even annoying. And sometimes just to make a noun out of something else. The basic formula for the diminutive is: noun+je

48

Depending on the phonetics of the noun, many diminutives do not simply get -je but rather -tje, -etje, -pje, or –kje 8. child nose dog house vehicle stall chain ring ball hobby car

het kind de neus de hond het huis de kar het kraam de ketting de ring de bal de hobby de auto

het kindje het neusje het hondje het huisje het karretje het kraampje het kettinkje het ringetje het balletje het hobby´tje het autootje

Oefeningen 1. You see two sentences. Combine them into one sentence, using a conjunction word. Make a variant with each of the given conjuction words. Ik ga naar Nederlandse les. Ik wil Nederlands leren. en: Ik ga naar Nederlandse les en ik wil Nederlands leren. - want, omdat Ik ga naar de Nederlandse les. Ik ga niet naar de Engelse les. - en, maar, dus, omdat Ik ga naar de Nederlandse les. Ik ga naar de Engelse les. - en, of, omdat Ik was te laat. De brug stond open. - en, omdat, doordat

2. translate and find the diminutive: the bike the work the dance the town the beer the game the onion the door 3. Write a story, using: en, dat, maar, of, als, want, omdat, doordat, dus. 8

more info about diminutives at: http://www.dutchgrammar.com/en/?n=NounsAndArticles.15 In most dictionaries you can also find the diminutive form.

49

Woorden de hobby de vrije tijd ontspannen werken schilderen zingen dansen fietsen tennissen tafeltennissen volleyballen korfballen voetballen hockey spelen (hockeyen) lezen zwemmen hardlopen de sportclub verzamelen/sparen - postzegels - voetbalplaatjes - zegeltjes - theezakjes tai chi mediteren naaien kleren spelen - gitaar - voetbal - schaak schaken beachvolleybal het strand zonnebaden duiken luieren paardrijden voegwoorden en maar of als want omdat doordat dus -

hobby free time to relax to work to paint to sing to dance to ride a bike to play tennis to play table tennis to play volleyball to play korfball to play football (soccer) to play hockey to read to swim to run sports club to collect stamps pictures of football players savings stamp (in supermarket) tea bags tai chi to meditate to sew clothes to play guitar football chess to play chess beach volley-ball beach to sunbathe to dive to lounge around to ride a horse conjunctions and but or when/if because (reason) because (reason) because (cause) as consequence / so

50

10 Het weer (the weather) Zinnen In Nederland zijn veel soorten weer. In de winter is het koud. Dan kan het vriezen of sneeuwen. In de lente is het een beetje warmer. Het miezert soms. In de zomer is het warm. De zon schijnt. In de herfst regent het vaak. En het waait ook.

In The Netherlands are many weather types. In winter it‟s cold. It may freeze or snow then. In spring it‟s a little warmer. It drizzles sometimes. In summer it‟s warm. The sun shines. In autumn it often rains. And there is wind.

Morgen wordt het zonnig. Dan ga ik veel foto‟s maken. Volgende week wordt het slecht weer. Vorige maand is het mooi weer geweest.

Tomorrow it will be sunny. I will take a lot of pictures then. Next week the weather will be bad. Last month the weather was good.

Ik ga vanmiddag niet fietsen, want het gaat hard waaien. Ik ga de bus nemen.

I won‟t bike this afternoon, because there will be a lot of wind. I will take a bus.

Ik zal in de winter veel binnen zitten, want het zal erg koud worden. Ik zal blij zijn als het weer lente is.

I will be often inside in winter, because it will be very cold. I will be happy when it will be spring again.

De eerste maand van het jaar is het koudst De vijfde maand heet mei. De maand mei maakt mij blij.

The first month of the year is the coldest. The fifth month is named May. The month of May makes me feel happy. In July, I often go fishing. Why the ninth month is named September? You would expect the seventh month was named September. That‟s because in the Roman time the first month was March. Sometimes the eleventh month is named “slaughter month”.

In juli ga ik vaak vissen. Waarom heet de negende maand september? Je zou verwachten dat de zevende maand september heet. Dat komt omdat in de Romeinse tijd de eerste maand maart was. De elfde maand wordt ook wel de slachtmaand genoemd.

51

Grammatica a. Future. For the future in Dutch we can use the auxiliary “zullen” or the verb “gaan”. Zullen is an irregular verb: Ik zal zal ik Jij zult/zal (both possible!) zal jij U zal/ u zult zal u/ zult u Hij/zij zal zal hij/zij Wij zullen zullen wij Jullie zullen zullen jullie Zij zullen zullen zij We use:  zullen in more formal situations; in case of o a promise o a proposal o a solemn plan  gaan in more informal situations; in case of o an intended action o to say that an event is going to take place on a described date or moment Ik ga naar binnen I‟m going inside Ik neem de bus Ik ga de bus nemen

I take a bus I will take a bus

Het regent Het gaat regenen

It‟s raining It will rain

Ik doe weinig. Ik zal weinig doen.

I do little I will do little

Zij maakt foto‟s Zij zal foto‟s maken Zij gaat foto‟s maken

She takes pictures She will take pictures She will take pictures

b. Ordinal numbers een twee drie vier vijf zes acht negen tien twintig dertig zevenendertig

eerste tweede derde vierde vijfde zesde achtste negende tiende twintigste dertigste zevenendertigste

one two three four five six eight nine ten twenty thirty thirty seven

first second third fourth fifth sixth eighth nineth tenth twentieth thirtieth thirty seventh

52

Oefeningen 1. Fill in: zal/zult/zullen (often 2 answer correct, they have slightly different meaning) Ik …………… gaan Jij …………… gaan Zij/hij …………… gaan Wij …………… gaan Jullie …………… gaan Zij …………… gaan

…………… ik gaan? …………… jij gaan? …………… hij gaan? …………… wij gaan? …………… jullie gaan? …………… zij gaan?

2. Fill in “gaan” or “zullen” Ik …………… door Nederland fietsen. Het feest …………… leuk zijn. Ik …………… morgen nog wel bellen. Jij …………… nog vaak gaan reizen. Morgen …………… het regenen …………… we straks nog dansen? 3. -de or -ste? 15 vijftiende 20 …………… 1 …………… 8 …………… 57 …………… 68 …………… 16 …………… 94 …………… 6 …………… 34 …………… 9 …………… 43 …………… 3 …………… 21 …………… 4. “Laatste”, “eerste” of “volgende” 1. De …………… vrijdag van de maand is er CS-meeting. 2. De …………… les is over een week. 3. …………… week is er weer een les. 4. Het …………… hoofdstuk gaat over voorstellen. 5. De …………… les zal nooit komen ;)

53

5. Write 10 sentences with “gaan” and “zullen”

Woorden de lente de zomer de herfst de winter het seizoen

spring summer autumn winter season

regenen de regen waaien de wind de zon schijnen miezeren koud warm zonnig vriezen dooien sneeuwen de sneeuw

to rain rain to blow (wind) wind sun to shine to drizzle cold warm sunny to freeze to thaw to snow snow

de week de maand het jaar volgende vorige

week month year next last

binnen buiten

inside outside

Complete this list with your own words: --

54

11 VVV (tourist office) Zinnen Hallo, waar kan ik het VVV vinden? Deze stad heeft geen VVV. Er is geen groot VVV. Om de hoek is een klein VVV. Ik kan het kantoor niet zien. Jij ziet het niet. Heeft u een kaart van de stad? Zijn er veel museums in de stad? Ja, er zijn veel museums. Is er een museum van moderne kunst? Ja, er is een museum van moderne kunst. Het heet Centraal Museum. Er is ook een spoorwegmuseum. Er zijn veel cafés op de Neude. Je kunt er op een terras zitten. Je kunt niet op het terras zitten. De hoge toren heet de Dom. Heeft u ook informatie over concerten? Nee, dat hebben we niet. Daarvoor moet u naar de Vredenburg. U kunt er het programma krijgen. De voorstelling gaat niet door. De beroemde artiest komt niet. Nederland is nog niet de wereldkampioen voetballen.

Hi, where can I find the tourist information office? This city doesn‟t have a tourist office. There is no large tourist office. Round the corner there is a small tourist office. I can‟t see the office. You don‟t see it. Do you have a map of the city? Are there many museums in the city? Yes, there are many museums. Is there a museum for modern art? Yes, there is a museum for modern art. It‟s called Centraal Museum. There is also a rail museum. There are many bars at Neude square. You can sit on a terrace there. You can‟t sit on the terrace. The high tower is called the Dom. Do you also have information on concerts? No, we don‟t have that. For that you need to go to the Vredenburg. You can get the programme there. The show will not take place. The famous artist doesn‟t come. Netherlands isn‟t yet the world champion soccer.

Is er informatie? Je kunt op het terras zitten. Je kunt er zitten.

At the tourist information office there‟s information. There is information at the tourist information office. Do they have information? You can sit on the terrace. You can sit there.

Ze geven rondleidingen in de Dom. Ze geven er rondleidingen.

They give tours in the Dom tower. They give tours there

In het VVV is informatie. Er is informatie in het VVV.

55

Grammatica Word order a. Negation, more complicated sentences As explained in Chapter 7 “niet” is normally placed in front of what you want to negate, but the V2 rule should always be respected. “Niet” can come in front of:  a verb,  an adverb  an adjective. And never in front of the finite verb. Longer sentences, that contain two verbs, have a “left”, middle” and “right” part. As the negation mostly concerns the verb, the most common place for niet is between the middle and the right part, just before the non-finite verb.

Left subject+finite verb Ze kan Ik heb Esther heeft

Middle & direct obj. t/m/p/dir obj het boek mijn postzegels dat schilderij gisteren

Right niet niet niet niet

lezen. ingeplakt. afgemaakt.

In a some cases we place niet before TIME, PLACE, MANNER, or the DIRECT OBJECT. We do this to stress that the negation does not apply the verb, but an adverb, manner, object etc. Left subject+finite verb Esther gaat Kees wil Mijn broer speelt

niet niet niet niet

Middle & direct obj. t/m/p/dir obj elke dag graag gitaar,

Right hardlopen. tennissen. maar drums.

Special attention for sentences with non-specific direct object (“een”):  above stated rules don‟t apply,  “een” is replaced by “geen” or “geen” is added.

56

b. Inversion: We have seen:  a very simple sentence consists of: Subject, Verb, Rest  further analyses of a sentence learns us that a sentence consists of Left, Middle and Right part, whereby the left part is the subject + finite verb. Left subject+finite verb Ik heb

Middle time zojuist

Right manner netjes

Loes en Jaap komen

morgen

gezellig

place in de keuken bij ons

afgewassen eten.

That is definitely the best way to construct a sentence. But there are other possibilities: “Time” or “place” can also be put in front of the sentence. Be aware of the fact that, in that case, subject and finite verb change of place (inversion). The sentences above become: “In de keuken heb ik zojuist netjes afgewassen” and “Morgen komen Loes en Jaap gezellig bij ons eten”. c. The use of “er” - inversion as result of using “er”1. The word “er” is often used to refer to a word that has been mentioned before or a word that is going to be mentioned. For example: Ik ben in utrecht ik ben er. Jij studeert aan die universiteit jij studeert er. Zij vertellen over hun werk zij vertellen erover Sometimes “er” is a kind of a preliminary subject and the definite subject follows later. It is then is non-specific and undefined. Also in these cases we get an inversion: Een man komt binnen. A man enters. Er komt een man binnen. Some guy enters (could be any man). Dikke wolken hangen boven Heavy clouds are hanging over the city. de stad Er hangen dikke wolken boven Some heavy clouds are hanging over the de stad city. Twee mensen waren vrolijk Two people were talking cheerfully. aan het praten. Er waren twee mensen vrolijk (Some) two people were talking cheerfully aan het praten. (could be any two people). Een paar mensen kwamen te laat. A few people arrived late. Er kwamen een paar mensen te A few people (any few people) arrived late. laat

1

. more info about the use of “er” on: http://www.dutchgrammar.com/en/?n=WordOrder.36

57

Oefeningen: 1. Make these sentences negative, using “niet” or “geen”: 1. Ik zie de appel.

Ik zie de appel niet

2. Ik zie een appel liggen.

…………………………………

3. Ik wil de appels proeven.

…………………………………

4. Jij zit ontspannen op de bank.

…………………………………

5. Kees eet graag een ijsje.

…………………………………

6. Zij zien een kind hardlopen.

…………………………………

7. Zij zien het kind hardlopen.

…………………………………

8. Wij hebben gisteren buiten gewandeld.

…………………………………

9. Jullie willen in de tuin werken.

…………………………………

10. Hij wil de vlag uit het raam hangen.

…………………………………

11. Hij wil een vlag uit het raam hangen.

…………………………………

12. Zij willen thuis voetbal kijken .

…………………………………

13. Jullie hebben buiten les gehad.

…………………………………

14. De man laat de hond netjes aan de lijn lopen. 15. Wij gaan morgen een feest geven.

……………………………

…………………………………

2. Fill in er / is / zijn Waar is ……… moderne kunst te vinden? Er ……… een aantal museums in Utrecht. In Amsterdam zijn ……… nog meer. Het Rijksmuseum ……… er bijvoorbeeld. ……… er ook nog historische museums? ……… er ook een dierentuin? In Rhenen is ……… een dierentuin. Ze hebben ……… een berenbos. 3. Fill in: in / op 1. 2. 3. 4. 5.

Waar is Sanne? Sanne is …… het postkantoor. Waar spreken we af? We spreken af …… de dam. Waar is de rondleiding? De rondleiding is …… de Dom. Waar kan ik brood kopen? Je kan brood kopen...… de supermarkt. Waar zullen we een biertje drinken? We gaan een biertje drinken...… het terras.

58

4. Translate 1. In the centre there are nice cafes. 2. It is always busy there. 3. There are many people on the street. 4. There are nice excursions in the city. 5. Some heavy clouds are hanging over the city.

5. Make sentences with „er‟, referring to the other sentence: Example: 1. Op straat zijn veel mensen.

Er zijn veel mensen (op straat)

2. Bij de Dom is een café.

Er........................................

3. Ik fiets in de stad.

Ik...........................................

4. Jan zit in de auto.

Jan..........................................

5. Gisteren ging ik naar de les toe.

Ik..............................................

59

Woorden: VVV de kaart de straat de gracht de werf de Dom het museum moderne kunst het spoorwegmuseum Centraal Museum

tourist information office map street canal wharf (areas next to „gracht‟) Dom tower museum modern art rail museum Central Museum

vinden krijgen een aantal … bijvoorbeeld druk rustig

to find to get a couple of .. for example crowded quiet

het postkantoor het terras hoog laag de toren de rondleiding de informatie het concert het programma

post office terrace high low tower tour information concert programme

de dierentuin het berenbos de olifant de leeuw de struisvogel de kever het lieveheersbeestje

zoo forest for bears elephant lion ostrich beatle ladybug

rood wit blauw oranje groen geel roze zwart grijs bruin paars lichtblauw donkerrood

red white blue orange green yellow pink black grey brown purple pale blue dark red

60

Complete this list with your own words: -

61

12 Verleden (the past; the present perfect) Zinnen Deze week heb ik veel gedaan. Ik heb elke dag hard gewerkt. Maandagavond heb ik gesport. Dinsdag heb ik Nederlands geleerd. Woensdag heb ik TV gekeken. Donderdag heb ik vergaderd. Vrijdag heb ik bij vrienden gegeten. Zaterdag ben ik uit gegaan. Zondag heb ik gewandeld in het bos. Toen ik klein was, had ik blond haar. Ik wilde nooit in bad. Mijn broer speelde veel met mij. Ik fietste elke dag naar school. Mijn moeder maakte in de winter erwtensoep. Mijn moeder leerde mij koken. Verhaaltje We gingen elk jaar op vakantie. Mijn zus wilde zelf op vakantie. Ze huurde een auto en reed naar België met vrienden. Daar kwamen ze een stel Duitsers tegen. Samen bezochten ze Belgische vrienden. Ze hebben daar veel Belgische bieren gedronken. Dat zijn de beste bieren van Europa en dus van de wereld. Dat vonden de Nederlanders. De Duitsers waren het daar niet mee eens. Die vonden natuurlijk hun bieren beter. Ze hebben net zo lang bier gedronken totdat de Duitsers overtuigd waren. Tot slot hebben ze nog een flinke zak frieten genomen.

I did a lot this week. I worked very hard every day. Monday night I did sports. Tuesday I learned Dutch. Wednesday I watched TV. Thursday I had a meeting. Friday I had dinner with friends. Saturday I went out. Sunday I walked in the forest. When I was little, I had blond hair. I never wanted to take a bath. My brother played with me a lot. I biked to school every day My mother made pea soup in winter. My mother taught me to cook. Story We went on holiday every year. My sister wanted to go on holiday without her parents. She rented a car and drove to Belgium with friends. There they met a couple of Germans. Together they visited Belgian friends. There they have drunk a lot of Belgium beers. Those are the best beers of Europe and also of the world. That was the opinion of the Dutch. The Germans disagreed on that. Of course they felt their beers were better. They have drunk beer till the Germans were convinced. Eventually they have taken a huge portion of Belgian fries.

62

Grammatica Present perfect (quite often used in Dutch) We have seen earlier that the simple past was formed by: [stem]+ -de or –te. For the present perfect we act as follows:  take the [stem]  put “ge-” in front and  add –d or –t at the end Whether we use 'd' or 't' depends on the same rule as we learned for the simple past. Most of the time the present perfect is completed with the auxiliary verb hebben. Ge-[stem]-d rennen – hebben gerend reizen – hebben gereisd leren – hebben geleerd

to run - have run to travel - have travelled to learn - have learned

Ge-[stem]-t When the [stem] ends with one of the consonants in „T FoKSCHaaP (the breeding sheep). kloppen - hebben geklopt maken – hebben gemaakt fietsen – hebben gefietst

to knock - have knocked to make - have made to bike - have biked

With be-/ver- verbs  no ge-1 beklimmen – hebben beklommen bezoeken – hebben bezocht verbranden – zijn verbrand (verbrandden)

to climb - have climbed to visit - have visited to burn - have burned

Irregular zijn – zijn geweest hebben – hebben gehad gaan – zijn gegaan doen – hebben gedaan lopen – hebben gelopen

to be - have been to have - have had to go - have gone to do - have done to walk - have walked

Zijn or hebben? Sometimes not hebben is used but zijn (at least in combination with “geweest”). The rules are quite complicated: it‟s easiest just to learn by heart.2

1 2

This applies to „ver‟ only if „ver‟ is not stressed. See also http://www.dutchgrammar.com/nl/?n=Verbs.Au04

63

Examples: ik werk ik heb gewerkt ik werkte

I work I have worked I worked

jij fietst jij hebt gefietst jij fietste

you bike you have biked you biked

Kees leert Kees heeft geleerd Kees leerde

Kees learns Kees has learned Kees learned

Jan loopt Jan heeft gelopen Jan liep

Jan walks Jan has walked Jan walked

Piet kijkt Piet heeft gekeken Piet keek

Piet looks Piet has looked Piet looked

Ik ben Ik ben geweest Ik was

I am I have been I was

Ik ga uit Ik ben uit gegaan Ik ging uit

I go out I have gone out I went out

Oefeningen 1. Fill in the right forms. ik werk ik werkte

ik heb gewerkt

hij fietst

hij ...........

hij ...........

hij loopt

hij ...........

hij ...........

wij rennen

wij ...........

wij ...........

jij ...........

jij huurde

jij ...........

wij hebben

wij ...........

wij ...........

ik ...........

ik was

ik ...........

zij ...........

zij ...........

zij hebben gekeken

jij ...........

jij ging

jij ...........

64

2. Change from simple past into present perfect Ik liep door het bos.

…………………………….

Mijn moeder kookte het eten.

…………………………….

Jan ging vorige week naar zijn werk.

…………………………….

Liza en Jasper organiseerden een feestje. ……………………………. Wij aten gisteren boerenkool.

…………………………….

3. Change from present perfect into simple past. Ik ben van mijn fiets gevallen.

…………………………….

Jij hebt inktvis gegeten.

…………………………….

Kees heeft gisteren een wandeling gemaakt.

…………………………….

Wij zijn vorige week begonnen met een nieuw hoofdstuk. ……………………… De jongens hebben heel hard gelopen.

…………………………….

4. Write a story in simple past and/or present perfect of at least 10 sentences. Woorden elk / elke zelf nooit

each self (herself/himself) never

het bos blond donker de krullen / krullend steil het haar het bad de douche het feestje de wandeling het hoofdstuk de erwtensoep de inktvis

forest blond dark curls / culry straight hair bath shower party walk chapter pea soup squid

vergaderen uitgaan

to have a meeting to go out

65

wandelen spelen koken leren huren verhuren rijden kijken straffen lachen rennen naaien organiseren vallen beginnen slapen

to walk to play to cook to learn / to teach to rent to let to drive / to ride to look / to watch to punish to laugh to run to sew to organize to fall to begin to sleep

Complete this list with your own words: -

66