Informatiebrochure
DuPLO-studie Een studie naar de dagelijkse inname van nutriënten uit de voeding en het energieverbruik
2011 - 2015
Afdeling Humane Voeding Wageningen Universiteit
1
Het onderzoeksteam van de DuPLO-studie:
Prof. dr. Pieter van ‘t Veer Dr. Ir. Anouk Geelen Dr. Jeanne de Vries Ir. Paul Hulshof Laura Trijsburg MSc
Contactgegevens: Afdeling Humane Voeding Laura Trijsburg Agrotechnion, kamer 4011 Bomenweg 4 6703 HD Wageningen Tel: 0317-485303 E:
[email protected]
2
Voorwoord
Allereerst hartelijk dank voor uw interesse in ons onderzoek. Deze brochure bevat informatie over het doel en de opzet van de DuPLOstudie. Leest u de informatie rustig door. Als u daarna nog vragen heeft, kunt u contact opnemen met het onderzoeksteam. Op bladzijde 2 staan alle contactgegevens. Voor de DuPLO-studie zoeken we mannen en vrouwen van 20 tot 70 jaar. Valt u in deze leeftijdscategorie dan kunt u meedoen aan het onderzoek. U kunt echter niet gelijktijdig meedoen aan een ander wetenschappelijk onderzoek behalve de NQplus studie.
Hopelijk tot ziens
Namens het onderzoeksteam, Laura Trijsburg
3
Introductie en achtergrond De DuPLO-studie is erop gericht om een antwoord te vinden op de volgende vragen: •
Wat is de nutriënten samenstelling van de voeding van mensen uit Ede, Wageningen en omstreken?
•
Wat is het energiegebruik van de mensen uit Ede, Wageningen en omstreken?
Hiervoor vragen wij de deelnemers hun voeding dubbel te verzamelen, dubbel gemerkt water te drinken en hun lichamelijke activiteit te meten.
Meestal gebruiken we vragenlijsten of interviews om na te vragen wat u gegeten heeft of hoeveel u beweegt. Bij beide methoden doen we vooral een beroep op uw geheugen. Maar het kan ook anders, en dat zullen we in de DuPLO-studie doen. In plaats van vragenlijsten of interviews zullen we uw voedingssamenstelling vaststellen door uw voeding chemisch te analyseren. Ook uw energiegebruik zal gemeten worden. Hiervoor gebruiken we geen vragenlijsten, maar twee andere methoden, namelijk een accelerometer en de dubbel gemerkt water methode. Verderop in deze brochure worden beide methodes uitgelegd.
Voor wie? Wij zoeken 100 mannen en 100 vrouwen van 20 tot 70 jaar uit Ede, Wageningen en omstreken die ook deelnemen aan EetMeetWeet.
U kunt niet meedoen als u: •
Niet kunt lopen
•
Geen Nederlands spreekt of leest
Twijfelt u of u mee kunt doen aan het onderzoek? Neem dan contact op met het onderzoeksteam. 4
Dit onderzoek – uw bijdrage Dit onderzoek bestaat uit drie onderdelen, het verzamelen van een duplicaat portie van uw eten en drinken op twee afzonderlijke dagen (deel 1), het dragen van een accelerometer (deel 2) en het drinken van dubbel gemerkt water (deel 3). Als u besluit deel te nemen aan dit onderzoek vragen we u om in ieder geval deel te nemen aan het eerste deel, het verzamelen van een duplicaat portie. U kunt voor de andere twee delen (accelerometer en dubbel gemerkt water) apart besluiten deel
te
nemen.
Hieronder
worden
de
verschillende
onderdelen
uitgelegd.
Het verzamelen van een duplicaat portie – deel 1 Om de samenstelling van een dagvoeding heel precies te kunnen vaststellen is het nodig om deze in het laboratorium te analyseren. Daarom vragen we u om gedurende twee dagen een extra portie van uw dagelijkse voeding en drinken te verzamelen. Dit betekent dat wij u zullen vragen van alles wat u eet en drinkt tijdens uw ontbijt, lunch en warme maaltijd en alles wat u tussendoor gebruikt een extra portie in een afsluitbare plastic emmer en flessen te doen. Omdat dit heel zorgvuldig moet gebeuren, zullen wij u hier vooraf persoonlijke instructies over geven. Voor de extra voedingsmiddelen die u voor ons in de emmer doet zullen wij u een financiële vergoeding geven. Iedere keer als u eten en drinken in de container hebt gedaan moet u deze in uw koelkast zetten. Als de ruimte in uw koelkast niet groot genoeg is zullen wij u een koelbox geven waarin u de emmer en flessen kunt plaatsen. De dag nadat u alles verzameld heeft komen wij alles bij u thuis ophalen.
5
De Accelerometer – deel 2 Het apparaatje dat u krijgt
is een zogenaamde accelerometer
(versnellingsopnemer). Het registreert heel nauwkeurig beweging en slaat dit op. Door na afloop de gegevens met een computer uit te lezen is het mogelijk een schatting te maken van de hoeveelheid activiteiten die u uitgevoerd heeft gedurende de 7 dagen dat u het apparaatje heeft gedragen, en hoeveel energie u daarbij gebruikt heeft. Wat u allemaal precies gedaan heeft of waar u bent geweest kunnen we niet zien, alleen hoeveel u bewogen heeft. Aan het apparaatje kunt u niets zien, dus ook niet hoeveel u tot nu toe bewogen heeft. Er kan wel een klein LED-lampje knipperen; dat hoort bij de meting.
Hoe te dragen?
Met de meegeleverde band kunt u het metertje om uw middel dragen. De beste positie is als het metertje op uw heup zit (links of rechts maakt niet uit).
Het mag zowel op, als onder uw kleding gedragen worden. De band moet dusdanig strak zitten dat het metertje niet heen-en-weer kan bewegen; maar u moet ook geen last van de band hebben.
Het prettigst is waarschijnlijk als u de band -net zoals u een riem draagt- door de lusjes van uw broek haalt.
Wanneer te dragen?
De onderzoeker heeft u aangegeven gedurende welke dagen u het metertje moet dragen.
Belangrijk is dat u het metertje tijdens die periode altijd draagt, uitgezonderd als u naar bed gaat.
Het metertje is niet waterproof. Dus u moet het afdoen als u gaat douchen/baden/zwemmen; daarna moet u het zo snel mogelijk weer omdoen.
6
Bewegingsdagboek Gedurende de dagen dat u de accelerometer om heeft, vragen we u een bewegingsdagboekje in te vullen. Hierin noteert u alle activiteiten die u die dag doet.
Het drinken van dubbel gemerkt water – deel 3 Dubbel gemerkt water is water waarvan de lichte atomen van waterstof (H) en zuurstof (O) vervangen zijn door “zware atomen”. We noemen het daarom ook wel “zwaar water”. De zware atomen zijn ongevaarlijke vormen van waterstof en zuurstof die vrij in de natuur voorkomen. In de urinemonsters die wij u vragen te verzamelen kunnen deze “zware atomen”
terug gevonden worden. Daarmee kan met behulp van
formules berekend worden hoeveel energie u in de twee weken dat dit deel van het onderzoek duurt, gebruikt heeft.
Wij vragen u om op dag 1 van het onderzoek, in de ochtend, nuchter naar het onderzoekscentrum te komen. U krijgt dan van ons een drankje met “zwaar water” te drinken. U levert urine in net voor het drinken van het “zwaar water” en 3 uur en 4 uur na het drinken van het water. Er wordt dus van u verwacht dat u 1 ochtend nuchter op het onderzoekscentrum bent. Twee weken na de onderzoeks-ochtend komt u weer naar het onderzoekscentrum waar u in 1 uur tijd twee urine monsters verzamelt en inlevert. Daarnaast vragen we u tijdens de meetperiode ook een accelerometer te dragen (voor een uitgebreide uitleg hierover zie deel 2, pagina 6 van deze info brochure).
7
Deelnemen aan het onderzoek U kunt zich opgeven door een mail te sturen naar
[email protected]. U krijgt dan een toestemmingsverklaring toegestuurd. Hierin verklaart u dat u genoeg informatie heeft gekregen over het doel en de uitvoering van het onderzoek. De toestemmingsverklaring stuurt u naar ons terug of geeft u aan de onderzoeker bij het eerste bezoek. Enkele dagen nadat
u
de
toestemmingverklaring
heeft
ontvangen
neemt
de
onderzoeker contact met u op. U kunt dan vragen stellen en er wordt een afspraak gemaakt voor de eerste dag waarop u een duplicaat portie gaat verzamelen. De dag voor de verzamel dag worden de materialen gebracht en krijgt u een uitgebreide uitleg. De dag nadat u de maaltijden verzameld heeft wordt alles weer bij u opgehaald. Enkele maanden later wordt er weer contact met u opgenomen om een tweede afspraak te maken voor de laatste dag verzamelen van een duplicaat portie.
Voor deel 2 en deel 3 van het onderzoek, het dragen van de accelerometer en het drinken van dubbel gemerkt water, geeft u apart toestemming. Voor het dragen van de accelerometer maakt de onderzoeker apart een afspraak om de meter bij u langs te brengen en uitleg te geven. Als u deelneemt aan deel 3, het dubbel gemerkt water onderdeel, dan wordt er een afspraak gemaakt om langs te komen op het onderzoekscentrum.
8
De resultaten Voor uzelf Dit onderzoek is niet alleen belangrijk voor de wetenschap, maar ook voor uzelf. Want als u besluit om ook mee te doen aan deel 2 en deel 3, u een beter inzicht in uw eigen energiegebruik krijgt. U krijgt persoonlijk de gegevens van uw energiegebruik, gemeten met de ‘dubbel-gemerkt-water’ methode en de gegevens van de accelerometer meting.
Van het hele onderzoek De resultaten van dit onderzoek worden ter publicatie aangeboden aan een wetenschappelijk tijdschrift. De resultaten zijn niet herleidbaar tot individuele gegevens.
Privacy Over de DuPLO-studie is een positief oordeel uitgesproken door de Medisch Ethische Toetsingscommissie van Wageningen Universiteit. Wij behandelen al uw gegevens strikt vertrouwelijk en anoniem. Alle onderzoekers die direct bij het onderzoek betrokken zijn, hebben een ‘Verklaring
tot
geheimhouding
van
privacy-gevoelige
gegevens’
ondertekend. De persoonsregistratie van dit onderzoek is aangemeld bij het college van bescherming persoonsgegevens.
9
Uw gegevens Uw gegevens worden voor langere tijd bewaard. Misschien kunnen we daar in de toekomst nog andere (gerelateerde) onderzoeksvragen mee beantwoorden.
Alle gegevens en materialen worden bewaard onder een codenummer en niet op naam. Alleen de leden van het onderzoeksteam kunnen zo nodig achterhalen welke deelnemer bij welke gegevens hoort.
10
Onafhankelijke arts Heeft u vragen over dit onderzoek die u liever niet met de onderzoekers wilt bespreken? Dan kunt u zich tot een onafhankelijke arts richten:
Dr. J.J. van Binsbergen, huisarts (Tel. 0181 – 41 21 55, op werkdagen bellen
tussen
8.00
[email protected])
en De
10.00
uur,
praktijkassistente
E-mail: noteert
uw
gegevens en dr. Van Binsbergen neemt contact met u op. Graag duidelijk aan de praktijkassistente doorgeven of in de e-mail vermelden om welk onderzoek het gaat. Dr. Van Binsbergen is als onafhankelijk arts niet betrokken bij de uitvoering van het onderzoek.
Veiligheid Dit
onderzoek
is
Toetsingscommissie
goedgekeurd van
door
Wageningen
de
Medisch
Universiteit.
De
Ethische risico’s
bij
deelname aan dit onderzoek zijn minimaal.
11
Verzekering Alle onderzoekers en onderzoeksmedewerkers van DuPLO zullen zo zorgvuldig mogelijk werken. Dat garanderen wij. Mocht u echter toch schade ervaren door uw deelname, dan bent u hiervoor verzekerd via een verzekering die Wageningen Universiteit heeft afgesloten volgens de wet ‘medisch wetenschappelijk onderzoek met mensen’. U vindt meer informatie over de voorwaarden en de dekking van deze verzekering op bladzijde 14 van deze brochure.
Stoppen Als u besluit deel te nemen aan het DuPLO onderzoek vragen we u om te beginnen met deel 1, het verzamelen van een duplicaat portie. Als u hierna wilt stoppen met deelname aan het onderzoek hoeft u niets te doen. Wilt u echter ook meedoen aan deel 2 (het dragen van een accelerometer) en/of deel 3 (het drinken van dubbel gemerkt water) dan kunt u zich hier apart voor opgeven.
We hopen natuurlijk dat u de hele studieperiode wilt meedoen aan het onderzoek. Het kan echter gebeuren dat u, om welke reden dan ook, u tussentijds uw deelname aan het onderzoek wilt beëindigen. U bent altijd vrij om te stoppen met het onderzoek. U hoeft hiervoor geen reden op te geven. Als u besluit te stoppen met het onderzoek, gaan wij er vanuit dat wij de al verzamelde gegevens mogen gebruiken.
12
Samenvatting
Als u besluit deel te nemen aan het onderzoek verwachten we dat u in ieder geval deelneemt aan deel 1
U kunt zich aanmelden door een email te sturen naar
[email protected] met hierin vermeld uw naam, adres, woonplaats en telefoonnummer. •
Voor deel 1 verzamelt u op 2 verschillende dagen, verspreid over een half jaar, een extra portie van uw voeding
•
Kiest u voor deelname aan deel 2; u draagt 7 achtereen volgende dagen een accelerometer
•
Kiest u voor deelname aan deel 3; u komt op dag 1 naar het onderzoekscentrum en drinkt “zwaar water”. 2 Weken later komt u weer naar het onderzoekscentrum om nog 2 urine monsters in te leveren.
Resultaten •
U krijgt inzicht in uw eigen energiegebruik
•
U levert een belangrijke bijdrage aan wetenschappelijk onderzoek
13
Informatie over de verzekering voor deelnemers aan onderzoek De opdrachtgever van dit onderzoek (Wageningen Universiteit) heeft conform wat is vereist in de Wet Medisch-wetenschappelijk Onderzoek met Mensen, voor de uitvoering ervan een verzekering voor u afgesloten. Deze verzekering dekt de schade die u lijdt door een aantasting van de gezondheid waarvan op grond van medische kennis kan worden vastgesteld dat deze redelijkerwijs het gevolg is van het onderzoek. Het gaat om schade die zich openbaart tijdens of binnen vier jaar na deelname aan het onderzoek. Uitsluitingen Van de dekking van deze verzekering is uitgesloten: •
Schade waarvan op grond van de aard van het onderzoek zeker of nagenoeg zeker was dat deze zich zou voordoen.
•
Schade die zich bij nakomelingen openbaart als gevolg van een nadelige inwerking van het onderzoek op het genetisch materiaal van de verzekerde.
•
Schade die zich ook zou hebben geopenbaard wanneer de verzekerde niet aan het onderzoek zou hebben deelgenomen.
•
Schade veroorzaakt, bevorderd of verergerd doordat de verzekerde zich opzettelijk niet aan de voorschriften en instructies van de met de uitvoering van het onderzoek belaste personen heeft gehouden.
Dekking De verzekering biedt dekking voor een schade tot een maximum bedrag van €450.000 per deelnemer, met een maximum van €3.500.000 per onderzoek. Hierbij geldt een maximum van €5.000.000 voor al het onderzoek aan de Wageningen Universiteit per verzekeringsjaar. Verplichtingen van de verzekerde De deelnemer dient: •
zich te houden aan de voorschriften en instructies van de met de uitvoering van het onderzoek belaste personen;
•
zich, zodra hij/zij vermoedt dat een aantasting van zijn/haar gezondheid het gevolg is van het onderzoek, direct onder behandeling van een arts te stellen en al het mogelijke te doen om herstel te bevorderen en zo spoedig mogelijk de verzekeraar hiervan in kennis te stellen;
•
alle door verzekeraar nodig geoordeelde gegevens te verstrekken of te doen verstrekken aan verzekeraar of door haar aangewezenen geen feiten of omstandigheden te verzwijgen, die voor de vaststelling van de schade van belang kunnen zijn.
Als u van mening bent dat u door het onderzoek schade aan uw gezondheid hebt opgelopen, adviseren wij u zo snel mogelijk contact op te nemen met de hieronder genoemde verzekeraar Gerling-Konzern Allgemeine Versicherungs-AG Directie voor Nederland Herengracht 520 1017 CC Amsterdam Verzekeringnemer: Wageningen Universiteit
14
Hoe kunt u zich aanmelden? •
Stuur een email naar:
[email protected] met daarin vermeld uw naam, adres, woonplaats en telefoonnummer
•
U krijgt per e-mail een bevestiging van uw aanmelding met een toestemmingsverklaring die u ingevuld terug stuurt of meegeeft aan de onderzoeker tijdens het eerste bezoek
•
Enkele dagen nadat u de toestemmingverklaring heeft ontvangen neemt de onderzoeker contact met u op, u kunt dan vragen stellen en er wordt een afspraak gemaakt voor de eerste dag waarop u een duplicaat portie gaat verzamelen
•
U kunt bij de onderzoeker apart aangeven dat u ook wilt deelnemen aan deel 2, de accelerometer, en deel 3, het dubbel gemerkt water, onderdeel
15
