Duitsland zuinig naar volgende ronde Geen kunststukje voor Don Leo

Een plek onder de zon? geeft antwoord op pagina 3

17 Dinsdag Juni2008

Werkt bevrijdend. Duitsland zuinig naar volgende ronde

Geen kunststukje voor Don Leo Leo Beenhakker neemt definitief afscheid van het EK. De bondscoach van Polen had alleen bij een forse winst op Kroatië nog kans zich te plaatsen voor de volgende ronde. ‘Don Leo’ maakte echter geen moment aanspraak op de overwinning. Naast de

Kroaten heeft Duitsland zich gekwalificeerd voor de kwartfinales, Oostenrijk werd uiterst zuinig aan de kant gezet. Bondscoach Joachim Löw maakte dit niet meer mee, hij werd samen met zijn Oostenrijkse collega Josef Hickersberger naar de tribune verwezen. 18

Financiële professionals Vodafone (m/v) In september opent Vodafone een tweede hoofdkantoor in Amsterdam. Tijdelijk in Sloterdijk, later op de nieuwe toplocatie naast CS. Daarvoor zoeken wij controllers, auditors en analisten, zowel junior als ervaren. Kijk op vijzelaar.com of bel 035 692 55 30.

continuïteit in finance

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Paul Kuiken (Landis) Voor de rechter

De man van

600 miljoen Duizenden beleggers kunnen zijn bloed wel drinken. Peter Paul de Vries: ‘Ik ken geen Nederlands geval van bedonderen op deze schaal.’ P10

Paul Kuiken. MARCO OKHUIZEN

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Zending ‘Herkerstening van Nederland’

De protestanten willen Je hoeft niet te ook uw zieltje winnen kiezen om de beste keuze te maken Kathelijne Schenkel AMSTERDAM

... REUTERS

FARC-Tanja is niet alleen In de Colombiaanse jungle vechten minstens twee Hollandse vrouwen mee met de revolutionaire strijdkrachten van Colombia, de FARC. Van de Groningse Tanja Nijmeijer wisten we het al, nu gaat het verhaal over een tweede Holandesa: ‘Alexandra’. Twee ontsnapte FARC-meisjes vertellen in de Colombiaanse krant El Tiempo over de vrouw die vertaalt voor FARC-kopstuk Joyoy (foto). P05

De Protestantse Kerk in Nederland (PKN) stoft een oude traditie af; verspreiding van het evangelie onder niet-gelovige medeburgers. ‘We starten inderdaad een poging tot herkerstening van Nederland’, geeft Paul Hollaar, woordvoerder van de PKN, toe. Niet via zieltjeswinnerij aan de deur, maar met speciale kerkdiensten en cursussen voor niet-gelovigen, intensief gepromoot via de lokale media. De PKN, in 2004 ontstaan door een fusie van drie protestantse stromingen, telt nog twee miljoen leden verdeeld over 1.800 kerkgemeenten. Maar meer dan de helft van hen bezoekt niet eens maandelijks de kerk. Actie is nodig, vindt de PKN, wil ze niet binnen twintig jaar verdwijnen. Hollaar: ‘We ondernamen wel missi-

onaire activiteiten, maar zelfs onze eigen achterban dacht dat dit alleen op ontwikkelingslanden gericht was.’ PKN-predikant Hans van Ark weet hoe een protestant succesvol zijn woord verspreidt: hij liet de Pauluskerk in Wezep met vijfhonderd mensen groeien. Het geheim: een team van missionair gedreven kerkleden, actieve public relations en diensten toegesneden op doelgroepen, zoals kinderen of niet-gelovigen. Vanaf september gaat Van Ark in de 1.800 PKN kerken aan het werk. De zendingsbevlogen evangelicalen en pinkstergelovigen zijn al een tijdje actief op jacht naar nieuwe zielen. Het zijn de enige christelijke stromingen die er in slagen hun ledental op peil te houden en zelfs nieuwe aanwas weten te kweken. De PKN haalt inmiddels de banden met de beide geloofsgemeenschappen aan. 1

vijzelaar.com zoekt Financial Trainees. Tijdelijke opdrachten vanuit een vaste baan. Werken voor de mooiste bedrijven van Nederland. Trainingen en opleidingen in het vijzelaar.com Financial Traineeship. Auto van de zaak, premievrij pensioen, goed inkomen, leuke collega’s, uitdaging en afwisseling. Afgestudeerd? Waarom zou je nu al kiezen. Kijk op vijzelaar.com en schrijf je in of bel 035 692 55 30.

Financial Trainees voor topbedrijven (m/v)

continuïteit in finance

2

Nieuws

 

  




Aardbeving

Almelo

China liet poppetje zien en doet nu het kastje dicht

‘Man held after Dutch hostage stand-off ‘ Vier uur lang werd wethouder Bert Kuiper gisteren samen met vier anderen gegijzeld in een zaaltje van het gemeentehuis van Almelo. Een radeloze ondernemer stak zijn auto en restaurant in de fik voordat hij overging tot het gijzelen van ambtenaren. Niet alleen Nederland volgde de gijzeling op de voet, het nieuws werd internationaal gebracht (de kop boven dit stukje komt uit een Ierse krant). Volgens familieleden ter plaatse zou de man, eigenaar van café De Rechter, door het lint zijn gegaan omdat hij de juiste horecavergunningen niet kreeg. De 41-jarige gijzelnemer is gearresteerd nadat hij zich vrijwillig had overgegeven. Hij droeg twee geladen vuurwapens, maar liet die achter toen hij rond 16.50 uur de kamer van de gijzeling uitkwam. 1

Even leek China een modern, transparant land. Chinese journalisten mochten onbeperkt berichten over de gevolgen van de aardbeving. Eventjes. Petra Quadvlieg SHANGHAI

...

China had een natuurramp nodig om te laten zien dat het een goed georganiseerd, modern land is en geen hopeloos ontwikkelingsland met een verdorven regime. Zoals buurland Birma bijvoorbeeld. Voor het buitenlands imago was het een enorme opsteker. Bijzonder was ook dat Peking de berichtgeving over de aardbeving geen beperkingen oplegde: binnenen buitenlandse journalisten mochten gaan en staan waar ze wilden, zolang ze het reddingswerk maar niet belemmerden. Dat leidde tot een lawine van vaak emotionele berichtgeving over slachtoffers die nog levend onder het puin vandaan werden gehaald, over moeders die hun enig kinderen hadden verloren.

Ongekende solidariteit De openheid bracht een ongekende solidariteit in en buiten China teweeg met de overlevenden in het aardbevingsgebied. In westerse media werd alom de solide organisatie van de Chinese hulp geprezen. China kwam positief in de schijnwerpers en kon rekenen op sympathie. Maar inmiddels heeft Peking tot zijn schrik gemerkt dat openheid ook een prijs heeft. Zo kwamen er al snel berichten over de slechte kwaliteit van de vele schoolgebouwen die waren ingestort en over de vraag hoe het kon dat zoveel scholen instortten terwijl andere (overheids)gebouwen bleven staan? Telkens werd het vermoeden uitgesproken dat er sprake moest zijn van corruptie door lokale aannemers en bestuurders.

Tekortkomingen Journalisten begonnen ook verslag te doen van de tekortkomingen in de hulpverlening, van zinloze bezoeken van hoge partijfunctionarissen aan de getroffen gebieden en van misbruik van hulpmateriaal door de plaatselijke elite. Wat Peking betreft gaat het helemaal de verkeerde kant op. Het regime doet de deuren voor de media weer stevig op slot. Lees verder op pagina 6

FOTO: JACK HUYGENS/WFA

Srebrenica Getuigenissen

‘Hij wist dat hij samen met zijn zoon zou worden gedood’ Emotionele taferelen gisteren voor het Haags gerechtshof. Nog steeds strijden nabestaanden van de massamoord in Srebrenica tegen de Staat der Nederlanden. Arnold Karskens DEN HAAG

...

‘Hasan, smeek niet langer voor mijn leven’, zei Mohammed Nuhanovic, vlak voordat hij door Nederlandse militairen gedwongen werd het veilige Dutchbat-kamp in Srebrenica te verlaten. Het is de tweede dag na de val van de moslimenclave op 11 juli 1995. De meeste van de 5.000 vluchtelingen zijn afgevoerd; vrouwen met bussen naar het veilige Tuzla, de mannen naar het executieterrein. Hasan Nuhanovic (40) tolkte voor de Nederlanders en pleitte bij de hoogste Nederlandse militairen als Dutchbat commandant Karremans en diens vervanger Franken voor het leven van

zijn 20-jarige broer. Gisteren voor de meervoudige kamer in het Haagse gerechtshof, tijdens soms emotionele verklaringen van de eisers, memoreerde de oud-tolk hoe hij het verkapte doodsbericht zelf mocht mededelen. ‘Vertaal aan je familie dat ze weg moeten’, zei een Nederlandse kapitein. Op de basis verbleven ook zijn vader en moeder. Zijn vader had als onderhandelaar met de Servische generaal Mladic een vrijgeleide maar vertrok eveneens naar de poort waar de Serven hen opwachtten. Hasan Nuhanovic: ‘Hij wist dat hij samen met zijn zoon zou worden gedood, maar hij wilde niet doorleven zonder hem.’ Ook zijn moeder ging mee. Geen van zijn drie famlieleden keerde levend terug; ze maken deel uit van de 7.000 omgebrachte inwoners. Dochter Alma (26) van elektricien Rizo Mustafic, die eveneens het VNterrein moest verlaten, noemde het

Hasan Nuhanovic. NOVUM

wegsturen van haar vader ‘een grove fout’. Zij schetste haar vader als een gastvrije man die een schaap slachtte om drie bezoekende Nederlandse militairen, ondanks de grote voedselschaarste, een goede maaltijd voor te zetten. Ze sprak haar angst uit voor het vonnis, dat 10 september wordt verwacht. Een rechter die haar in een tussenvonnis al deels gelijk gaf, is vervangen. ‘Ik vrees dat iemand de hele zaak wil manipuleren.’ Advocate Liesbeth Zegveld, die beide eisers vertegenwoordigt, verweet in haar pleidooi de Nederlandse staat nalatigheid. De familieleden

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................

hadden nooit mogen worden uitgeleverd. ‘In het strafrecht staat tien jaar gevangenisstraf op het blootstellen van anderen aan de vijand. Als dit de dood tot gevolg heeft zelfs levenslang’, zei ze om de ernst van de zaak te onderstrepen. De UNPROFOR, waar Nederland deel van was, had een humanitaire taak. Volgens de raadsvrouw mag de Staat zich niet verbergen achter de massale groep vluchtelingen, beide mannen waren bekend. ‘De beslissing over leven en dood ging niet over anonieme mensen.’ Landsadvocaat G.J. Houtzagers op zijn beurt pleitte dat de vorderingen moeten worden afgewezen. De elektricien Rizo Mustafic beschikte niet over een reddende pas van de Verenigde Naties omdat hij niet officieel in dienst was van Dutchbat. Ook de broer van Hassan Nuhanovic verdiende om die reden geen voorkeursbehandeling. De vader had mogen blijven maar weigerde. Woensdag volgt het pleidooi van de derde eiser, tien vrouwen van de stichting Moeders van Srebrenica, die circa 6.000 vrouwen waaronder vele weduwen, vertegenwoordigt. Zij houden zowel de Nederlandse staat als de Verenigde Naties verantwoordelijk voor de dood van hun vaders broers en echtgenoten. 1 www.depers.nl/srebrenica

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

Selectie werkzaamheden: Landelijk (bus/tram) Acties in het openbaar vervoer De acties in het streekvervoer in delen van het land zijn nog niet voorbij. Houdt u de berichten in de media in de gaten voor de stand van zaken. De bussen, metro’s en trams van HTM, GVB, RET en de bussen van het GVU en Syntus rijden wel. Soerendonk (bus) Kermis Veolialijnen 173 en 176. Halte dorpsstraat vervallen.

Vandaag

Morgen

Het is vandaag een mooie lentedag. Het is overal droog. Alleen in het uiterste zuiden van Limburg zou in de avond een buitje kunnen vallen. Er komen flinke zonnige perioden voor. De temperatuur loopt op tot 19 graden aan zee en 22 in het midden van ons land. Er staat nauwelijks wind waardoor het erg aangenaam toeven is buiten.

Ook morgen houden we de regen grotendeels buiten de deur. De bewolking neemt in de loop van de dag toe. En doet dat samen met de wind. Aan de kust steekt een vrij krachtige tot krachtige wind op. Dit heeft alles te maken met de nadering van een depressie die ons met name op donderdag van buien gaat voorzien. Het wordt morgen 18 tot 21 graden.

Hengelo Ov (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 12, 13 en 14. Halten Paganinistraat, Sportlaan Driene, Michiel Adriaansz de Ruyterstraat, Backenhagenlaan, Hamerstraat, Klaas de Rookstraat West vervallen. MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

Nieuws

 

  




Donner ‘Mijn plannen met ontslagrecht van tafel’

Hoera, er is werk voor iedereen De commissie-Bakker weet precies hoe we vaker en langer kunnen werken . Kustaw Bessems ROTTERDAM

...

Met de discussie over de versoepeling van het ontslagrecht heeft politiek Den Haag de burger onnodig bang gemaakt. Die discussie had ‘een verkeerde energie’, vindt TNT Post-topman Peter Bakker. Alsof iedereen elk moment zijn baan kon kwijtraken. Het is juist tijd voor een verhaal ‘van hoop’ over de toekomst van de arbeidsmarkt. Bakker presenteerde gisteren het advies van een commissie die onder zijn leiding onderzocht hoe Nederlanders vaker en langer kunnen gaan werken. Doordat we ouder worden en doordat te veel mensen een uitkering hebben, komen we in 2040 700.000 werknemers tekort, schetste Bakker. Als daar niets aan wordt gedaan zullen bedrijven naar het buitenland verdwijnen en zal er een enorm tekort ontstaan aan leraren en

Commissie als de dood voor gekibbel: ‘We moeten verder, schiet dit niet af’ mensen in de zorg. De belastingen zullen omhoog moeten of de uitkeringen omlaag. Nederland zal ‘een samenleving worden van tweedeling, afgunst en verarming.’ Klinkt ellendig. Toch vindt Bakker het onbegrijpelijk dat minister Donner van Sociale Zaken dit probleem vorig jaar aankaartte door grote nadruk te leggen op zoiets vervelends als versoepeling van het ontslagrecht. Volgens de commissie staat ons juist een glorieuze toekomst te wachten, want: ‘Er is werk voor iedereen.’ Daar moeten we alleen wel wat voor doen. Op korte termijn komen we er volgens Bakker met weinig controversi-

ele maatregelen als straffen van onwillige steuntrekkers, betere kinderopvang, subsidie voor het aannemen van ouderen en de herinvoering van ouderwets vakonderwijs. Later is meer nodig. Werkgevers en werknemers zullen in de toekomst allebei moeten sparen voor het moment dat iemand zijn baan verliest. Het geld moeten ze dan gebruiken om meteen nieuw werk te zoeken. Uiteindelijk moet daarnaast iedereen tot zijn 67e doorwerken en zullen rijkere ouderen minder AOW krijgen. De commissie kwam er eind vorig jaar omdat coalitiepartners CDA en PvdA niet uit de discussie over het ontslagrecht kwamen. Minister Donner wilde gisteren na flink aandringen wel beamen dat zijn oorspronkelijke plannen om het ontslagrecht te versoepelen met dit advies van tafel zijn. Dat is voor de minister wel te pruimen, omdat er maatregelen in het rapport staan die trage ontslag-

procedures en hoge ontslagvergoedingen vrijwel moeten uitbannen. De PvdA, Donners coalitiepartner én voornaamste tegenstrever in het ontslagdebat, is ook vrij zonnig over het advies. Daar zitten ideeën in die pijnlijk zijn voor de partij, maar pas op wat langere termijn. En het ontslagrecht mag dan een beetje een formaliteit worden, op papier blijft het in stand en dat had de PvdA aan het electoraat beloofd. Eind goed al goed? Misschien toch niet. De commissie is als de dood dat haar harde werk al snel uit het zicht verdwijnt door het standaard politiek gekibbel dat nu zal volgen. Bakker klonk haast dramatisch: ‘Iedere keer dat wij de kans krijgen, zullen wij de oproep doen om niet de oude stellingen te betrekken. We moeten verder. Schiet dit niet af.’ Toch komen de eerste reflexmatige reacties al los. Een chagrijnige FNV-voorzitter Jongerius oordeelt dat het advies voor de langere termijn wel een proefschrift lijkt - dat bedoelt zij kennelijk negatief. De SP zegt dat het rapport een arbeidsmarkt naar Amerikaans model promoot. De VVD wil toch dat ontslagrecht weer aanpakken. En het CDA wil niet dat 65-plussers aan het werk moeten. Het advies doet qua opbouw een beetje denken aan de Oslo-akkoorden. Die historische overeenkomst moest in 1993 de strijd tussen Israël en de Palestijnen beëindigen. Dé vondst was om eerst de maatregelen te nemen waarover iedereen het makkelijk eens werd, later zouden de pijnpunten volgen. In het MiddenOosten liep die tactiek gruwelijk spaak, nu mag de Nederlandse polder een poging doen. 1

Belangrijke veiligheidswaarschuwing FEMTON klemspot

Er heeft zich geen incident voorgedaan. De Zweedse Electricity Safety Board heeft echter onlangs de spot getest en is van mening dat door de ¾exibele constructie van de lamp deze te dicht in de buurt van brandbare materialen kan komen. Hierdoor neemt het risico op oververhitting en schade toe. Veiligheid staat bij IKEA altijd voorop. Daarom halen wij uit voorzorg de FEMTON klemspot terug.

© Inter IKEA Systems B.V. 2008

De betreffende FEMTON klemspot is geproduceerd in China en wordt sinds 2004 verkocht in Europa, Azië en Australië. De klemspot is gemarkeerd met een viercijferig datumstempel (JJWW), een vijfcijferig leveranciersnummer (17796), het IKEA logo en het land van de fabrikant.

Ma t/m vr 10-21 uur. Za 9-20 uur. 0900-235 45 32 (0.10/min.) IKEA.nl/femton

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

Argus Advies commissie Bakker: meer en langer werken

KAMP ORANJE STEPHAN WAGEMAN

...

EK-verslaggever Dagblad De Pers [email protected]

A

ls het eenmaal meezit, zit ook echt álles mee. Het mooiste bericht van het hele EK las ik in het Duitse boulevardblad Bild. Er is onrust ontstaan in het kamp van onze oosterburen, omdat de spelersvrouwen te vaak in het hotel zijn. Ze verzamelen zich zelfs aan het zwembad. Het stond er echt: Het Zwembad. Dat zal ze verdomme leren. Nee, dan ónze spelersvrouwen. Die voegden zich dit weekend ook bij hun geliefden, zelfs op uitnodiging van onze bondscoach. Sylvie had Raffie (en ons) al gewaarschuwd dat ze hem ‘helemaal uit elkaar zou rukken’. Vond ik trouwens ook een mooi krantenbericht, omdat je dat meteen kunt visualiseren. Ik wel tenminste. Ze heeft blijkbaar woord gehouden, want na afloop kwam ze met haar eigen persconferentie. ‘Het was een vrolijke boel en we hebben niet veel geslapen.’

Zaterdag was mijn spelersvrouw een dagje over, maar er werd helemaal niks uit elkaar gerukt Het geeft aan in welke waanzin we op dit moment leven. De Duitse vrouwen zitten aan het zwembad en zijn stoorzenders, de Nederlandse dames rukken onze jongens uit elkaar en dat vinden wij allemaal sfeerverhogend gedrag. Alleen maar omdat Duitsland een wedstrijd verloor en wij nu de beste van de wereld zijn. Wat ooit wit was is zwart, en wat zwart was is wit. Grijs bestaat niet meer. Omdat de waarheid verdwenen lijkt te zijn, kan niemand meer duiden wat er in hemelsnaam aan de hand is op dit EK. Dat maakt het zó ontzettend vermoeiend voor de volgers. Zaterdag was mijn spelersvrouw een dagje over, maar er werd helemaal niks uit elkaar gerukt. Ik had hoofdpijn van Oranje. Snapte ze best. 1

IKEA verzoekt klanten die een FEMTON klemspot hebben gekocht, deze terug te brengen naar de klantenservice van IKEA. Zij krijgen dan het volledige aankoopbedrag terug.

Bij een andere versie van de FEMTON klemspot, die wordt verkocht in Noord Amerika, zijn geen problemen geconstateerd. Voor meer informatie kan je contact opnemen via het gratis telefoonnummer 0800 - 453 26 49. Onze excuses voor eventuele ongemakken.

3

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

Van Dale geeft antwoord

Een plek onder de zon Je hoeft de woorden maar te lezen, ‘een plek onder de zon’, en je hóórt hem alweer kwelen: René Froger, die met Alles kan een mens gelukkig maken in 1989 een nummer-1hit scoorde. Wie kent niet het refrein van dit door Henk Westbroek geschreven lied: ‘Een eigen huis, een plek onder de zon / En altijd iemand in de buurt die van me houden kon / Toch wou ik dat ik net iets vaker, iets vaker simpelweg gelukkig was’. Kon, wou – prachtig! ‘Een plek onder de zon’ is geen originele vondst van Westbroek. Dit rijtje woorden is ook in oudere teksten te vinden, net als in het Duits ein Platz an der Sonne bekend was en in het Engels a place in the sun (onder meer een filmtitel uit 1951).Toch is het aan

Westbroek/Froger te danken dat ‘een plek onder de zon’ in het laatste decennium van de 20e eeuw een populair gevleugeld woord geworden is, een uitdrukking zelfs, met een min of meer constante betekenis, namelijk ‘een gelegenheid of ruimte om gelukkig te zijn of zijn geluk te beproeven’. Dát deze woorden gevleugeld zijn, blijkt wel uit het feit dat ze sinds 1989 vele tientallen malen in de media zijn

aangetroffen. Niet alleen letterlijk, maar ook in allerlei varianten, zoals ‘Een eigen huis, een vaste plek onder de zon. Dat is wat de Nederlander wil.’ Wie zei daar dat de lichte muziek onze taal niet verrijkt? 1

www.depers.nl/vandale

Modern gevleugeldewoordenboek € 22,50

De Vier

4

 

  




DE WERELD VOLGENS

KOSTER + JOJANNEKE DE RECHTEN

Q&A 06-53404XXX

Even lezen ‘Misschien ben ik ouderwets, maar ik wilde het eerst nog even lezen...’

Uitgevers vechten om literaire porno Tv-presentatrice Charlotte Roche schokt Duitsland met een roman over anale seks. Nederlandse uitgevers vechten om de rechten.

...

In de vertaling lijkt de tekst nog schokkender dan in het originele Duits. Zin één van de roman, die pas in september in Nederland verschijnt, luidt: ‘Zolang ik kan denken heb ik aambeien.’ De laatste alinea van de openingspagina: ‘Ik heb trouwens, vanaf mijn vijftiende tot nu op mijn achttiende, zeer succesvol anaal verkeer, ondanks die woekerende bloemkool. Met zeer succesvol bedoel ik: klaarkomen met alleen een pik in mijn kont terwijl er verder niets aangeraakt wordt. Daar ben ik best trots op.’ Ja, dit is dus literatuur. Dit is de literatuur die Duitsland, naast het geploeter van elf mannen op een voetbalveld, in de greep houdt en die in Nederland tot een uitgeefoorlogje heeft geleid, waarbij de retoriek herinnert aan de Irakinvasie. De bizarre zinnen zijn geschreven door Charlotte Roche, een tamelijk onsuccesvolle Duitse tv-presentatrice. Het boek dat Feuchtgebiete heet (Koster en Jojanneke: ‘Vochtstreek’) is bij onze oosterburen een megasucces met een half miljoen verkochte exemplaren. De slag om dit literair feministische werkje is gewonnen door De

DE ONTMOETING

De bizarre zinnen van Roche zijn een hit in Duitsland. JOCHEN SCHMITZ

Bezig Bij, de inkeurige Amsterdamse uitgeverij. ‘Die geven nu ook seksboekjes uit’, smaalt Oscar van Gelderen, de oud-Vassallucci-uitgever van onder meer De gelukkige huisvrouw en nu werkzaam bij Lebowski. ‘Natuurlijk hebben we er naar gekeken, maar het was al vergeven voor ik kon bieden.’ Van Gelderen verloor de rechtenstrijd twee maanden geleden op

de London Bookfair toen Linda Kohn, die namens de Duitse uitgever de rechten mocht exploiteren, het manuscript onderhands verkocht aan de Amsterdamse concurrent. Kohn: ‘Ik heb de Duitsers geadviseerd om het pre-emptive offer (zie hier de Irak-analogie met pre-emptive strike) van Bezige Bij te accepteren, omdat zij over veel marketingmiddelen be-

schikken.’ Bezige Bij-redacteur Peter van der Zwaag grinnikt, maar wil niet zeggen wat hij betaalde. Het hete manuscript, dat zijn uitgever haastig doorbladerend aankocht, heeft volgens insiders ongeveer 30.000 euro gekost. ‘Een goede prijs met vijf cijfers’, bevestigt hij. Van Gelderen, licht gepikeerd: ‘Misschien ben ik ouderwets, maar ik wilde het eerst nog even lezen… Gelukkig, heb ik beslag weten te leggen op een eersteling van Kerouac en Burroughs.’ Wat is dit? Zijn de rollen omgedraaid in uitgeefland? Gaat Van Gelderen voor inhoud en de Bezig Bij voor commercieel succes? Van Gelderen: ‘Zij kunnen een gokje wagen door tienduizenden euro’s te bieden, ik niet.’ Van der Zwaag verwoordt de aankoop anders: ‘Wij geven boeken uit met een erotisch-feministische ondertoon, zoals Wilde Vijg van Nedjma of Het Seksuele leven van Catherine M. Die dames zitten seksueel bepaald niet stil’, verklaart hij. Voor Koster en Jojanneke klinkt dit als een artistiek gelegenheidsargument om vieze boekjes te verkopen. ‘Ik vind Feuchtgebiete baanbrekender dan het proza van Van Royen. Stilistisch interessanter.’ Van Gelderen kan er niet om rouwen: ‘Uitgever Vic van de Reijt zei ooit: ‘Wat je niet uitgeeft, daar kun je ook niet op verliezen.’’ 1

Rechter: ‘Ik laat me niet manipuleren’ ‘Je wilt Holleeder toch leren kennen’

De pruikentijd is definitief voorbij bij de rechtbanken Alkmaar, Haarlem en Amsterdam. De rechters daalden gisteren uit hun ivoren torens af voor een rendez-vous met rechtbankverslaggevers en ander journaille dat publiceerde over zaken die zij vonnisten. Opmerkelijke gast op het symposium, dat werd gehouden in de Amsterdamse Openbare Bibliotheek, was Holleeder-rechter Rino Verpalen. De man die Holleeder met een zachte g tot negen jaar cel veroor-

deelde had geen zin het vonnis van de eeuw toe te lichten. ‘Dat mag ik niet en dat doe ik dus niet’, verbeet hij zich. Ten overstaan van enkele collega’s was hij voor het eerst wel bereid om iets los te laten over zijn zielenroerselen. Want wáárom was hij zo vriendelijk tegen de man geweest die hij toch negen jaar liet opsluiten? Koster vermoedde een tactische meesterzet om Holleeder tot tegenstrijdige uitspraken te ontlokken. ‘Je wilt zo iemand toch leren kennen. In mijn jonge jaren heb ik wel eens met

meesteroplichter Age M. gesproken’, glimlachte hij enigmatisch. En hoe had hij het ervaren dat Holleeder een interview aan Vrij Nederland gaf, nadat hij de afperser had verboden tapes af te draaien? ‘Was dat tactiek van hem? ‘Poeh, daar ben ik te dom voor dan’, stamelde hij tegen Telegraafjournalist Bert Huijsjes, tegen wie hij opbiechtte de gezondverstandkrant nimmer in te kijken. Was dat om te ontkomen aan populistische beïnvloeding? ‘Ik laat me niet manipuleren.’ 1

PRO SHOTS

‘EK-regie mist scherpte en vernieuwing’ Een herhaling op een cruciaal moment. Helikoptershots zonder baloriëntatie. NOS-man Martijn Lindenberg, regievedette van alle voorgaande EK’s; 'Je moet wel de bal kunnen zien.'

...

Wat vindt u van de regie van de EK-wedstrijden? ‘Niet vernieuwend. En het mist scherpte. Wat wij in 2000 deden was nieuw. Toen we camera’s op de 16meterlijn hadden en het hele strafschopgebied in beeld kregen. Dan zat je op het puntje van je stoel.’ Nu krijgen we het hele veld te zien dankzij helikoptershots. ‘Je ziet niet eens waar de bal is! Die techniek komt uit het American Football, waarbij de spelers op een lijn werken. Bij voetbal werkt het niet.’ De Zwitsers en Oostenrijkers kunnen geen televisie maken? ‘Een groepje makers uit verschillende landen is verantwoordelijk voor de regie. De Zwitsers zouden wel goede televisie maken.’ Missen we cruciale momenten? ‘Nee, maar wel vaak op het randje.’ Het is de eerste keer dat ze de regie van het EK zonder u doen. ‘Dat klopt.’ 1

HH

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Vaderschap

N

HANS

WIEGEL

og maar net is de politiek aan het bijkomen van de schrik der schone schijn van de gratis kinderopvang. Gratis betekent dat de belastingbetaler de rekening krijgt toegeschoven. Er dreigt over een paar jaar een tekort van 1 miljard. Dus wordt de zaak teruggedraaid, met alle gekreun van dien. Heeft de politiek ervan geleerd? Welnee! De Tweede Kamer buigt zich nu over precies zo’n plan. Vooral links vindt dat vaders het wettelijk recht moeten krij-

gen op twee weken betaald kraamverlof. Wie gaat dat dan betalen? De werkgever: vinden de PvdA, D66, Groenlinks en de vakbonden. Altijd leuk om plannen te maken op kosten van een ander. Hebben we geen vrije dagen genoeg? Nederland scoort – bijvoorbeeld in vergelijking met België en Engeland – heel laag, waar het het aantal gewerkte uren betreft. Je bent, als jonge vader, toch mans genoeg om bij de geboorte van je kind zelf - als je vrouw en jij dat willen - een

aantal vrije dagen op te nemen? Het heeft allemaal te maken met bemoeizucht van de politiek. Die is onder dit kabinet op allerlei manieren aan het toenemen. We hebben nu ook een minister van Jeugd en Gezin. Minister Rouvoet heeft een kamer op het ministerie van Volksgezondheid en wil laten merken dat hij daar niet voor spek en bonen zit. Ook achter de voordeur, thuis waar de ouders en hun kinderen wonen en leven, wil hij zich bemoeien met hoe er in een gezin met elkaar wordt omgegaan. En het houdt niet op. De voorzitter van de FNV, Jongerius, vindt dat mannen te laat kinderen krijgen. Dat zei ze de dag vóór Vaderdag in

een interview. Er zou maatschappelijk winst te boeken zijn als mannen kunnen worden verleid eerder aan kinderen te beginnen, vindt zij. Niet eens meer bemoeizucht achter de voordeur, maar nu ook tussen de lakens. En Agnes Jongerius als de grootste verleidster. Wat een feest! 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................

Geers wraak

Geers wraak (2)

Geers wraak (3)

Geen mantel der liefde meer voor Gerard Joling. Nance zette haar nagels in haar co-presentator. Nu is het tijd voor Geers biecht.

In een interview met de Telegraaf zegt Geer dat collega Nance een ‘koude persoonlijkheid’ heeft. Au. ‘Nance is er zelf mee begonnen’, jubelde Geer.

Niet alleen noemde Geer zijn ex-collega van Sterren dansen op het ijs, ‘koud’. Ze zegt ook niet wat ze vindt. Dat schiet bij Geer in het verkeerde keelgat: ‘Voor achterbaksigheid is geen plek in ons land’.

Binnenland

 

  




5

In de VVDvrijdenkersruimte VREEMDELING IN DEN HAAG

E

FARC-commandant Jorge Briceño, ook bekend als Mono Jojoy, en Tanja Nijmeijer (linksboven). REUTERS

Hollandse guerrilla Tanja nog altijd in de jungle

Er vecht nog een Nederlandse mee bij de FARC-guerrilla in Colombia Wies Ubags BOGOTÁ

...

Behalve Tanja Nijmeijer zit er nog een Nederlandse bij de Colombiaanse guerrillabeweging FARC. De vrouw heeft als nom de guerre ‘Alexandra’, aldus de Colombiaanse krant El Tiempo gisteren. El Tiempo baseert zich op het relaas van twee jonge FARC-strijdsters die zich hebben overgegeven aan de autoriteiten. De Groningse Tanja Nijmeijer kwam in september 2007 in het nieuws. Het leger had in juli van dat jaar na een bombardement op het FARC-kamp waar ze was haar dagboeken gevonden. Daarin vertelt ze over het dagelijkse leven in de FARC, over haar frustraties en haar toch nog levende revolutionaire idealen. Na het bombardement op Tanja’s kamp wisten de meeste guerrillero’s

te vluchten. Tanja (29) zou tijdens die vlucht ziek geworden zijn, maar het is niet bekend wat ze had of heeft. Volgens de twee gedeserteerde meisjes leeft ze nog en zit ze nog altijd in de jungle. De twee ex-FARC-strijdsters hebben Tanja en ‘Alexandra’ voor het laatst in december 2007 gezien. ‘Alexandra’ zou niet zo goed Spaans spreken. Ze zou de rechterhand zijn van de commandant Jorge Briceño Suárez, bekend als Mono Jojoy, en vertalingen voor hem maken. Tanja zou in het zelfde kamp zitten. Jojoy maakt deel uit van het centrale comité van de FARC, het ‘secretariaat’ genoemd, en is dus een belangrijk doelwit voor het Colombiaanse leger. Enkele weken geleden verspreidde het leger een foto van Jojoy waaruit zou blijken dat hij sterk vermagerd is.

Voor iedere vakantiebaan de juiste student Voor iedere student de juiste vakantiebaan Als werkgever heeft u in de zomer vaak een tekort aan personeel. Maar geen paniek. StudentenWerk, het grootste studentenuitzendbureau van Nederland, vindt voor u altijd de perfecte vakantiekracht. Onze ervaren uitzendkrachten zijn slim, flexibel en snel in te werken. Maar wees er op tijd bij, want de zomer is dichterbij dan u denkt! Voor de beste uitzendkrachten gaat u naar StudentenWerk.nl

Volgens de Colombiaanse autoriteiten zijn de FARC in het nauw gedreven. Guerrillero’s worden opgeroepen zich over te geven aan het leger. In toenemende mate gebeurt dat ook. Het is niet uitgesloten dat Tanja of de tweede Nederlandse strijdster ‘Alexandra’ binnenkort worden opgepakt. 1

PETER MIDDENDORP

...

Doet als schrijver/journalist dagelijks verslag van zijn belevenissen in Den Haag.

nige tijd geleden leidde Mark Rutte een televisieploeg rond in een kamer van de VVD in de Tweede Kamer. Er bestaan kunstenaars die hun werk niet tentoon kunnen stellen omdat anderen er aanstoot aan nemen – werk met blote borsten of het gezicht van Mohammed erin verwerkt. De VVD is het daar niet mee eens en doopte een kamer om tot een ‘vrijdenkersruimte’ – alle kunstenaars die hun werk in het hedendaagse klimaat niet vrijuit kunnen exposeren, kunnen voortaan daar terecht. Het signaal was helder: de VVD staat pal voor de vrijheid van meningsuiting, bij de VVD is de vrijheid van meningsuiting veilig. De vrijdenkersruimte is een langwerpige kantoorruimte op de eerste verdieping, een tussenruimte eigenlijk, tussen de hal met de lift en de daadwerkelijke kantoren. Er staat een lange tafel met tijdschriften erop, er is een boekenkast met jaargangen Foreign Affairs en de Staatscourant, aan de muren hangen foto’s van liberale fractieleiders; verder zie je niet veel dat aan regelmatige menselijke aanwezigheid doet denken. Wel een stapel oude Opinio’s, het roze weekblad. Meer specifiek: het tweede nummer van september 2007, waarvan Mark Rutte de gasthoofdredacteur mocht zijn, een themanummer over groei, waarin de burgerlijke

beschouwer Ad Verbrugge pleitte voor herstel van het een en ander, en Jort Kelder een betoog liet afdrukken waarin hij overheidsbemoeienis afkeurde en de overheid opdroeg zijn dure vieze auto minder duur en vies te maken. Bij de ingang van de vrijdenkersruimte, in de hal met de lift, stond een sandwichbord met tientallen knipsels, foto’s, kaarten en sjaals. Het was het bord met herinneringen aan de VVD-ondernemersweek, niet lang geleden voltooid – een campagnebus met VVDprominenten reed toen een weeklang door steden en dorpen om het op te nemen voor de koopzondag. Er hingen foto’s van Kamerlid Teeven in een bejaardentehuis, Teeven met een bosje bloemen, van Rutte in een oranje campagnejas op een winkelplein, lachend handen schuddend met de lokale winkelier, een opgeruimde vent. Er sprak een grote vrolijkheid uit dat bord, zonder dat het bord vrolijk stemde, de vrolijkheid van het sandwichbord was een beetje opgelegd, machteloos; het was een bord om het voor op te nemen. 1

Niet veel doet aan menselijke aanwezigheid denken

6

Buitenland

 

  




EU Hervormingsverdrag

Het Ierse ‘nee’ wordt listig tot een ‘ja’ omgebogen Godelief Swank AMSTERDAM

...

China heeft tot zijn schrik gemerkt dat openheid ook een prijs heeft. REUTERS

Azië Peking heeft het gehad met de persvrijheid

Chinese journalisten laten zich terugfluiten Vervolg van pagina 2

...

De Partij heeft namelijk al genoeg aan haar hoofd. Zo wordt een paar miljoen mensen in het rampgebied bedreigd door spontane stuwmeren die elk moment kunnen overstromen. Het leger is de afgelopen week met man en macht bezig geweest afwateringskanalen te graven om het gevaarlijkste stuwmeer bij Mianyang te beheersen. Dit meer bedreigt een miljoen mensen in het dal stroomafwaarts. Falen zou de regering wereldwijd kritiek opleveren. Poppetje gezien, kastje dicht, lijkt nu het motto van Peking. ‘Sociale rust’ is daarbij het codewoord. Geen berichten meer over slechte bouwpraktijken, gebrekkige hulpverlening of protesten en petities van duizenden ouders die willen weten waarom schoolgebouwen zijn ingestort. Peking belooft onderzoeken in te stel-

len, compensatie te betalen en de verantwoordelijken te straffen. En daarmee is de kous voor journalisten af. Het staatspropagandabureau is meteen ook maar aan de slag gegaan om lastige bijdragen op online webfora te verwijderen. Laten Chinese journalisten zich dan zo gemakkelijk terugfluiten? Ja, want ze hebben niks in de melk te brokkelen. Op elke redactie zit een partijfunctionaris die de instructies van Peking opvolgt en alle kopij controleert. Verslaggevers zijn bedreven in zelfcensuur. Ze weten dat overtreding van de regels leidt tot stigmatisering, inhouding van salaris, mislopen van promotie. Voor de dappere journalist die zijn beroep toch serieus neemt, dreigt ontslag. En ontslag betekent: geen ziektekostenverzekering meer, geen bijdrage aan het schoolgeld of andere financiële voordelen. Boven-

infomiddag 19 juni 2008

dien: kom na zo’n ontslag maar weer eens aan de bak. Blijft over een groep dappere bloggers die zich blijft uitspreken over wat Peking liever niet hoort. Wie daarin te lang doorgaat, krijgt de politie op de stoep en riskeert celstraf. Meer dan dertig van hen zitten al gevangen. Peking zal intussen blij zijn dat door alle aandacht voor de aardbeving ‘4 juni’, de dag waarop negentien jaar geleden het bloedbad op het Plein van de Hemelse Vrede plaatsvond, internationaal geen grote aandacht heeft gehad. In China zelf had iemand de moed om een klein bericht in een krant te plaatsen: ‘Heb respect voor de moeders van de slachtoffers van 4/6’. De administratief medewerker die het goedkeurde voor publicatie had het belang van de datum niet gezien. Drie redacteuren van de krant werden direct ontslagen. 1

Ierland heeft ‘nee’ gestemd tegen het Hervormingsverdrag, maar Europa wil ‘ja’ horen. Welke list gaat de Europese Unie nu weer bedenken? Even wachten. De gemoederen laten bedaren. Dan weer gaan praten. Een klein protocol toevoegen dat de Ierse bezwaren wegneemt. En dan weer een referendum houden, in de hoop dat de Ierse bevolking nu wél ‘ja’ zegt. Dat is de klassieke benadering van de Europese Unie, om een probleem als dat van het Ierse ‘nee’ van donderdag op te lossen. Zo deed de unie het ook toen Nederland en Frankrijk in 2005 tegen de Europese grondwet stemden. Even wachten, opnieuw praten, het Europese volkslied en de vlag eruit schrappen et voilà. Dus is de Ierse bevolking bang dat het dan de eigen neutraliteit verliest? Dan voegen we toch een clausule toe, dat Ierland bij het uitzenden van een Europese troepenmacht kan kiezen of het deelneemt. Wil Ierland ook de eigen abortusregels beschermen? Kan geregeld worden. De vraag wordt hoeveel kleine lettertjes het Europese Hervormingsverdrag nog kan verdragen? ‘Ik moet eerlijk zeggen dat ik geen fluit meer van het verdrag begrijp’, zegt docent Europese Politicologie Jeannette Mak. ‘Het is niet in één keer geschreven en dat merk je. Het is een onsamenhangende tekst geworden, vol aanpassingen, toevoegingen en weer weggehaalde zaken. Hoe broodnodig het Verdrag ook is, om de besluitvorming efficiënter te maken en meer democratische controle in te bouwen, de inhoud ervan is lastig uit te leggen aan burgers.’ Het verklaart misschien de neestem van de Ieren, maar het blijkt slecht voor de reputatie van de Europese Unie. Critici riepen gisteren in Luxemburg, waar de 27 ministers van Buitenlandse Zaken zich over de on-

KOM OP CHINA!

verwachte ‘nee’ bogen, dat het van weinig daadkracht en democratie getuigt. Een klein landje van nog geen miljoen inwoners dat een meerderheid van 375 miljoen wegstemt. Maar een hardere opstelling –‘het is met of zonder jullie’– werkt niet, beklemtoont Mak. ‘Europa heeft Ierland nodig, het land zit in de eurozone.’ Er is wel een tussenoplossing die gisteren van mond tot mond ging; dat van het Europa van meerdere snelheden. Dat voorstel gaat uit van een kopgroep van een aantal progressieve lidstaten, die wel alvast intensiever willen samenwerken. De rest blijft achter en volgt hopelijk later.

‘Het verdrag is een onsamenhangende tekst geworden, vol aanpassingen’ Enkele Franse en Duitse politici, hebben zich vóór zo’n plan uitgesproken. ‘Maar dat wordt juridisch lastig’, denkt Mak. ‘Zo’n Two Speed Europe gaat ten koste van de institutionele eenheid.’ ‘Referenda zijn sowieso een slechte manier om burgers bij Europa te betrekken’, zegt oud-europarlementariër en hoogleraar Pieter Jan Kuijper. ‘Ze zijn te ingewikkeld en wekken vaak conservatief stemgedrag op. Het is dat Ierland het in de grondwet heeft staan dat dergelijke verdragen anders niet goedgekeurd mogen worden.’ De Franse president Sarkozy riep gisteren de overige lidstaten op door te gaan met ratificeren. Dan bezwijkt Ierland vanzelf onder de druk en roept het een referendum uit, is de gedachte. Maar wat als dat niet lukt? Eurosceptici repten direct van een ‘dramatisch einde van de Europese Unie’. Kuijper wil er niets van weten. ‘Dan laat de unie de boel gewoon liggen totdat in 2010 of 2011 Kroatië toetreedt. Dan is er toch weer een nieuw verdrag nodig.’ Ook Mak ziet geen problemen. ‘Het Verdrag van Nice werkt nog steeds. Het is alleen wat stroperig.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... ©Private

Goed nieuws uit China. Het aantal executies daalt. In 2007 waren het er minimaal 470. Maar het echte aantal is staatsgeheim. Dus we weten het niet zeker.

new master track in water technology solutions • research • business

Wat weten we wél? Dat het Olympisch ideaal van menselijke waardigheid pas écht dichterbij komt als China de doodstraf afschaft.

IS CHINA OP TIJD KL A AR VOOR DE SPELEN? NOG 7 WEKEN. voor meer informatie: www.wetsusacademy.nl

Afghanistan

STEUN VOOR PLAN KARZAI In de aan Pakistan grenzende provincie Paktika hebben honderden Afghanen hun steun betuigd aan president Karzai. Die dreigde zondag Pakistan binnen te vallen om daar de taliban aan te pakken. De grensstreek met Afghanistan is een vrijhaven voor de taliban die er hun aanslagen op Afghanistan voorbereiden. Karzai zei dat Afghanistan het recht heeft zich te verdedigen. Pakistan tekende gisteren protest aan.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................... Ga voor informatie en actie naar amnesty.nl/china

Verslaafd In Spanje zijn twee kinderen opgenomen omdat ze telefoonverslaafd zijn.

Economie

 

  




Onderzoek Ruim twee miljoen mensen krijgen prestatieloon

Werkgevers repareren koopkracht met bonus Steeds meer mensen krijgen een salaris dat afhankelijk is van hun prestaties. In sommige sectoren, zoals de chemische industrie, hebben harde werkers in 2007 twee extra maandsalarissen in de wacht gesleept. Sylvia Marmelstein UTRECHT

...

Prestatiebeloning is bezig aan een sterke opmars. Ruim twee miljoen werknemers hebben vorig jaar bovenop hun jaarsalaris extra loon gekregen. Het ging veelal om bonussen of een dertiende maand waarvan de hoogte afhankelijk was gemaakt van de prestaties. Dat blijkt uit het onderzoek Flexibele Beloning in Nederland, dat is uitgevoerd door de Stichting Loonwijzer in opdracht van FNV Bondgenoten. De resultaten worden vanmiddag bekendgemaakt op een beloningscongres. Bijna 24.000 werknemers hebben vragen beantwoord over hun inkomen.

Dertiende maand De extra’s maken een flink deel uit van het totale jaarsalaris. De resultaatafhankelijke bonus kwam vooral terecht bij de hoger opgeleide werknemer en was gemiddeld goed voor

11 procent van het jaarinkomen. Bij de flexibele dertiende maand was dat 7 procent. De chemische industrie en de voedingsmiddelenindustrie zijn uitschieters. Daar verdienden werknemers gemiddeld twee extra maandsalarissen met prestatiebonussen. De resultaatafhankelijke dertiende maand wordt populairder. Eén op de 16 werknemers heeft er nu mee te maken. ‘Door deze beloning blijft dit jaar de koopkracht van veel werknemers op peil’, zegt Anja Jongbloed, hoofdbestuurder van FNV Bondgenoten. Voedingsmiddelen en brandstof worden fors duurder en de inflatie stijgt. Met alleen de cao-loonstijging van gemiddeld 3,3 procent gaan vooral middeninkomens er op achteruit. De flexibele dertiende maand leent zich goed voor reparatie.’ De toename van prestatiebeloning is mede te danken aan de vakbonden. Die staan in steeds meer cao’s toe dat werkgevers een deel van het loon afhankelijk maken van de prestaties. De extra’s moeten wel binnen de perken blijven en maximaal 10 procent bedragen van het jaarloon. Het nadeel van prestatiebeloning is volgens de vakbonden dat werknemers hun uitgaven afstemmen op hun totaalsalaris. Jongbloed: ‘Stopt de werkgever ineens met uitkeren van de extra’s omdat het bedrijf minder

goed draait, dan maken werknemers een inkomensval. Die kan oplopen tot duizenden euro’s per jaar.’ Werknemers zijn over het algemeen dik tevreden met prestatiebeloning. Dat geldt vooral voor mensen die zelf invloed kunnen uitoefenen op de hoogte. Werknemers die dat niet kunnen, bijvoorbeeld omdat de bonus is gekoppeld aan de prestaties van het bedrijf, zijn er minder over te spreken. Werknemers vinden prestatiebeloning ook alleen prettig als ze met hun leidinggevende concrete afspraken maken over wat ze moeten doen om de bonus te verdienen.

Minder flexibele contracten Uit het onderzoek blijkt dat van anderhalf miljoen mensen het maandloon sterk wisselt. Dit heeft niets te maken met bonussen, maar wordt veroorzaakt door flexibele contracten, waarbij de werkuren maandelijks schommelen. Dit overkomt veelal jongeren, lager opgeleiden en mensen die werken in de transport en de detailhandel. Bondgenoten is geschrokken van het aantal. ‘Deze mensen verdienen minder dan 130 procent van het minimumloon. Ze weten vaak niet of ze hun vaste lasten wel kunnen betalen’, zegt Jongbloed. De bond wil dat werkgevers minder met flexibele contracten gaan werken. 1

Parallel-import Alleen Harley-dealers lijden onder lage dollar

Begin 2008 meer motoren verkocht Edward Deiters AMSTERDAM

...

Verkopers van motoren hebben begin dit jaar goede zaken gedaan. In totaal verkochten motorfietsbedrijven in het eerste kwartaal 5.350 nieuwe motoren, een stijging van 16 procent ten opzichte van de eerste drie maanden van vorig jaar. Dat maakte het Centraal Bureau voor de Statistiek gisteren bekend. Vooral in februari schaften veel motorliefhebbers een nieuw exemplaar aan. Volgens het CBS ligt dit aan het zachte winterweer, waardoor het verkoopseizoen ‘uitzonderlijk’ vroeg is begonnen. In februari werden twee keer zo veel motoren verkocht als vorig jaar.

Op 1 januari telde Nederland ruim 585.000 motorfietsen. Dat is ruim 40 procent meer dan in 2000. De groei van vorig jaar is bijna volledig toe te schrijven aan motorrijders van 40 jaar en ouder. Toch ging de vlag niet bij alle motorzaken uit. Vooral dealers van het Amerikaanse oermerk Harley Davidson zagen hun omzetten flink teruglopen. ‘De val van de dollar is rampzalig voor mijn bedrijf’, zegt een van hen. ‘Onze klanten kopen nu liever een direct uit Amerika geïmporteerde motorfiets zonder garantie en met een paar honderd mijl op de teller. Lekker goedkoop en zo via eBay.’ En volgens deze grote Harley-dealer valt er echt wat te klagen. ‘Bijna 50 procent minder omzet. En ook bij

collega-dealers gaat het minder. Amerikaanse bedrijven als Cadillac en Chrysler hebben de prijzen van hun auto’s wel flink omlaag gegooid. Het is dom en arrogant, maar Harley houdt vast aan zijn prijzen.’ Hij ergert zich groen en geel aan de telefoontjes waarvan er iedere dag meerdere binnenkomen. ‘Dan willen ze van me weten hoeveel BPM er op een bepaald model zit. Ook komt het voor dat klanten een uur kleding of helmen staan te passen en vervolgens vragen of we het artikelnummer even willen opschrijven omdat ze er nog even willen nadenken. En dan thuis natuurlijk onmiddellijk die spulletjes bestellen op Marktplaats. Tja, je kan het de mensen niet kwalijk nemen hé, we blijven toch Nederlanders.’ 1

7

3,9% spaarrente! Geen beperkingen Rentetarieven d.d. 8 mei 2008. Vraag naar de voorwaarden.

www.dsbbank.nl 0900 0575 (lokaal tarief) Kijk voor de Zilvervloot of nog hogere spaarrente op www.dsbbank.nl

LAAGSTE RENTES AFLOSSINGSVRIJE HYPOTHEKEN Provider

Hypotheek

SNS bank SNS Budget Hypotheek Aflosvrij Fortis Bank RenteVoordeel Aflossingsvrije Hyp. ABN AMRO Budget hypotheek ING Bank Hypotheek met Renteopties Postbank VoordeelPlus Hypotheek Rabobank VoordeelHypotheek REAAL Verz. Aflossingsvrij-Plus Hypotheek Qent Hypotheken Qent Budget Hypotheek Qent Hypotheken Qent Profijt Hypotheek Eigen Huis FBTO Aflossingsvrije Hypotheek Acadium Bastion Aflossingsvrije hypotheek De Hyp.shop FLEXXTRA 2 Avéro Achmea VoordeelRente Aflossingsvrije Hyp. Woonfonds Voordeel Lijn Aflossingsvrije hypotheek Direktbank Direktbank Budgethypotheek De Hypotheker Meer Keuze Hypotheek in combi De Hyp.shop FLEXXTRA 4 Qent Hypotheken Qent Hypotheek De Hypotheker Optimaal Maatwerk Voordeel Cen. Beh. Achmea Aflossingsvrije Hypotheek MoneYou Compleet+ hypotheek Obvion Basis Hypotheek Erasmus Profijtvoorwaarden Aflossingsvrij

5 jr NHG

5 jr 125% EW

4,8 5,1 5,15 5,4 5,1 5 4,8 4,95 5,05 5,05 5,05 4,95 5,05 5,05 5,1 5,15 5,05 5,15 5,1 5,2 5,1 5,1 5,25

5,2 5,6 5,65 5,8 nvt nvt 5,2 5,25 5,35 5,35 5,35 5,35 5,35 5,35 5,4 5,45 5,45 5,45 5,5 5,5 5,5 5,5 5,55

10 jr NHG

10 jr 125% EW

5,1 5,1 5,45 5,5 5,2 nvt 5,1 5,25 5,35 5,2 5,25 5,15 5,5 5,5 nvt 5,25 5,25 5,45 5,2 5,4 5,3 5,4 5,4

5,5 5,6 5,95 5,9 nvt nvt 5,5 5,55 5,35 5,5 5,55 5,55 5,8 5,8 nvt 5,55 5,65 5,75 5,6 5,7 5,7 5,8 5,55

Getoond worden de aflossingsvrije hypotheken van de grootbanken plus de producten met de laagste rentes voor een lening van 5 jaar tot 125% van de Executiewaarde, vervolgens de laagste rente voor 10 jaar tot 125% EW Peildatum:19-05-2008 Bron: MoneyView Research

DOORLOPEND KREDIET Aanbieder

PERSOONLIJKE LENING

< €5.000 < € 10.000 < € 15.000

Delta Lloyd nvt Directa 7,9 Frisia Financ. ** 11 De Hypotheker nvt Freo nvt Ohra 7,25 DSB Bank nvt FBTO 7,6 KredietDirect** 8,3 Avéro Achmea ** 7,9 ABN Amro** 8,6 Fortis Bank 10,3 SNS Bank 10 Rabobank 10,8 Postbank 12,2

6,8 6,9 7 7,2 7,2 7,25 7,3 7,6 7,7 7,9 8,6 9,5 10 10,5 10,9

6,8 6,9 6,8 7,2 7,2 6,95 7,3 7,6 7,3 7,9 8,1 8,7 9,1 9,6 9,9

Aanbieder

< €5000 < € 10.000 < € 15.000

OHRA KredietDirect** Directa The RB of Scotl. Becam ** DSB Bank Crediam ** Eurofintus ** DHB bank De IJssel ** Fortis Bank SNS Regio Bank SNS Bank Postbank Rabobank

6,3 6,7 7,9 8,9 11,4 nvt 9,5 nvt 8,9 nvt 10,2 10,3 9,7 11,2 11

6,3 6,7 6,9 6,9 7,4 7,7 7,9 8,4 8,9 9,1 9,4 9,7 9,7 10,5 10,7

6,3 7,3 6,5 6,7 7,2 7,7 7,5 8,4 8,9 9,1 8,8 8,8 9 9,6 9,8

Getoond worden de 10 laagste tarieven gesorteerd op een lening tot 10.000 euro plus de tarieven van de grootbanken

DAGELIJKS OPVRAAGBARE SPAARREKENINGEN Bank

Rekening

€ 10.000

Icesave The Economy Bank N.V. Akbank Anadolubank Akbank Amsterdam Trade Bank Yapi Kredi Bank Loyalis Rabobank ABN AMRO SNS Bank Fortis Bank Postbank ING Bank

Spaarrekening TEB Ster Spaarrekening AK Internet Spaarrekening Anadolu Alfa Spaarrekening AK Spaarrekening ATB Internet Spaarrekening YKB Euro-Plus Spaarrekening Loyalis IdeaalSparen Rabo Telesparen Internet Spaarrekening Internet Sparen E-Spaarrekening Internetspaarrekening Internet Sparen

5 4,6 4,55 4,55 4,5 4,5 4,5 4,3 2,8 2,6 2,6 2,5 2,5 2,4

Getoond worden de 9 hoogste tarieven + de tarieven van de grootbanken van rekeningen zonder beperkende voorwaarden en een 1e inleg van 100 euro of minder Peildatum: 16-06-2008 Bron: MoneyView Research

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Vier redenen om te beleggen in... Turbo’s

D

aar is ie dan. De derde serieuze correctie op de beurzen dit jaar. Met wederom dezelfde usual suspects: inflatie, de olieprijs en de kredietcrisis. Hebben beleggers alleen een kortetermijngeheugen? Die problemen spelen nu al een jaar en er is wel degelijk licht aan het einde van de tunnel. En dus biedt ook deze correctie kansen.

MARK

LEENARDS

Snelle winst

De eenvoudigste en snelste manier om in te spelen op een herstel is de aanschaf van opties op de indices die recent het hardst zijn gedaald. Over het algemeen bewegen beurzen in paniekerige markten redelijk in één lijn, maar zoals eerder dit jaar zijn de opkomende markten wederom de gebeten

hond. India leverde in juni 7 procent in, Hong Kong 8 procent en de lokale Chinese beurzen staan alweer 16 procent lager in twee weken tijd. In Europa blijft de AEX met soortgelijke verliezen duidelijk achter. Omdat dit de markten zijn die niet direct het meeste nadeel ondervinden van de bovengenoemde problemen, zullen ze waarschijnlijk ook het hardst herstellen. Helaas zijn er niet voor alle markten opties beschikbaar voor particulieren. Turbo’s bieden in dit geval een mooi alternatief.

Hefboom

Net als opties maken ook Turbo’s (in Nederland aangeboden door ABN AMRO) gebruik van een hefboom, met als grote verschil dat ze geen eindda-

tum hebben, of in beleggingstermen: niet expireren. Hierdoor betaalt u geen tijd- en verwachtingswaarde (zoals bij opties), maar alleen een klein deel van de onderliggende waarde. U profiteert volledig en één-op-één van stijgingen, maar draagt ook het volledige risico op dalingen. Omdat Turbo’s altijd een stop loss niveau (automatisch verkoopniveau) kennen, is het neerwaarts risico echter beperkt.

Keep it simple

In eerdere columns schreef ik al dat ik niet geloof in ingewikkelde optieconstructies. Veel beleggers denken structureel winst te maken door het schrijven van opties zonder achterliggende visie. Als dat zou kunnen, dan zou er geen broker zijn die tegen u wil handelen. U schrijft put-opties omdat u dan goedkoop aandelen kunt kopen? Vergeet dan niet dat u een stijging van deze aandelen mist als de opties niet uitgeoefend worden. Nee, ik hou het liever bij simpele call-

opties of long Turbo’s om te profiteren van een stijging en put-opties of short Turbo’s om risico’s af te dekken. Altijd met beperkt verlies en weinig aankoopkosten.

Stock picks

Turbo’s zijn niet altijd goedkoop trouwens. U betaalt indirect financieringskosten en de aan- en verkoopprijzen liggen soms ver uit elkaar. Het voordeel is wel dat u ze kunt kopen op vele aandelen, indices en grondstoffen. Een mandje long Turbo’s op de AMX en Hang Seng Index, in combinatie met Turbo’s op Gazprom en SNS Reaal lijkt mij interessant. Hoewel er natuurlijk niets gaat boven een gespreide portefeuille van aandelen met de juiste bescherming. 1

Mark Leenards bezit privé long Turbo’s AMX.

8

 

 

Economie






Doorbraak Honda gaat er 200 maken

Crisis Olieprijs naar record

Waterstofauto komt echt

Meer olie van Saoedi’s maar het helpt niets

Redactie economie

President Bush kwam bij de Saoedi’s bedelen om productieverhoging van olie en kreeg zijn zin. Maar het effect is nul: we staan nu op het record van bijna 140 dollar per vat.

AMSTERDAM

...

De Amerikaanse actrice Jamie Lee Curtis heeft de primeur. Zij zal volgende maand als een van de eerste ter wereld de sleutel in het contact steken van de Honda FCX Clarity, aangedreven door waterstof. De Japanse autofabrikant is de eerste die de waterstofauto in productie neemt, al zullen er de komende drie jaar slechts 200 van de band rollen, zo maakte het bedrijf gisteren bekend. De FCX Clarity komt niet te koop, en kan alleen geleased worden voor zo’n 600 dollar per maand. In eerste instantie zullen de auto’s vooral in Zuid-Californië rondrijden, omdat zich daar enkele waterstofpompstations bevinden. Grote voordeel van de verbranding van waterstof in zogeheten brandstofcellen is dat de motor alleen wat waterdamp uitstoot. Pro-

Redactie economie AMSTERDAM

...

De Honda FCX Clarity wordt aangedreven door waterstof. AP

bleem alleen is dat de productie van waterstof nog altijd veel energie, zodat er vraagtekens blijven bestaan omtrent de duurzaamheid. Bovendien is er een kip-ei probleem: er zijn nog nauwelijks geschikte pompstations.

Maar Honda heeft de race wel gewonnen van BMW, dat zich ook al jaren inspant voor een waterstofauto. En zoals het succes van de hybride Toyota Prius heeft laten zien kan een voorsprong op dit gebied geweldig uitpakken. 1

200.000 vaten extra per dag komen er vanaf volgende maand uit de Saoedische grond. De grootste olie-exporteur ter wereld besloot voor de derde keer in korte tijd de productie te verhogen, in een poging de hoge olieprijs te dempen. Dat heeft de Saoedische minister van Energie Ali al-Naimi dit weekend gezegd tegen secretaris-generaal Ban Ki-moon van de Verenigde Naties. Het nieuws maakte op de oliemarkt geen enkele indruk. Gisteren bereikte de prijs een record van bijna 140 dollar per vat. Een brand op een

olieplatform in Noorwegen was daar volgens analisten debet aan. Het is niet denkbeeldig dat het bezoek van de Amerikaanse president Bush aan het Saoedische koningshuis half mei tot handelen heeft aangezet. Voor die tijd lieten de vorsten weten er weinig voor te voelen meer olie op te pompen. Met de productieverhoging vaart Saoedi-Arabië een andere koers dan de andere leden van het OPEC-kartel. Die stellen telkens dat de hoge prijs niet veroorzaakt is door een te klein aanbod, maar door het roekeloze gedrag van speculanten. Hoewel de hoge prijs natuurlijk prettig is voor olie-exporterende landen, schuilt er ook voor hen een gevaar in: bijna 140 dollar per vat heeft vermoedelijk een remmend effect op de wereldeconomie. Dat leidt op zijn beurt tot afnemende vraag naar olie en dus lagere prijzen. 1

Beurs Beurs Vandaag Tien ideeën

Olieportfolio Of 140 dollar voor een vaatje olie overdreven is of niet, dure energie lijkt een blijvertje. Tien beleggingsideeën om peperdure energie en de daarmee gepaard gaande inflatie terug te verdienen. AMSTERDAM

...

‘Het zal nooit meer worden, zoals het was’, sprak wijlen ex-premier Joop den Uyl op de tv, toen de eerste oliecrisis begin jaren zeventig zich aandiende. Jan-Peter Balkenende kan deze woorden rustig herhalen. Vriend en vijand is het erover eens dat het nooit meer gezellig wordt bij de pomp, ook al ebt de huidige oliecrisis weg. Daarvoor is nu eenmaal de toekomstige vraag naar energie te groot en het olieaanbod te laag. Voor beleggers die er vanuit gaan dat de olie- of energiecrisis nog jaren duurt of misschien permanent is, staan hier tien aandelen en beleggingsitems die hier van kunnen profiteren. Wat heet, deze tien vormen samen op zichzelf een aardige miniportfolio met laag- en hoogrisico producten.

Royal Dutch Shell Natuurlijk, De Koninklijke profiteert als geen ander van de hoge olieprijs. Niet alleen bestaat de kans op koersstijging, maar Shell heeft

ook een uitstekende naam als dividenduitkeerder. Het dividendrendement is momenteel ruim 4%, ofwel het aandeel is een spaarrekening de luxe. Bovendien heeft Shell een stevige vinger in de pap als het gaat om nieuwe energie én ze heeft grote belangen in de o zo grote, maar o zo duur winbare Canadese oliezanden. Petrobras is wellicht ook een idee, omdat ze maar grote olievelden blijft vinden.

Fugro Meer nog dan de oliemaatschappijen zelf, profiteren de service- en toeleveringsbedrijven van de olieboom – al is het maar omdat ze niet afhankelijk zijn van de dagprijs voor olie. Nieuwe velden moeten in steeds dieper water en steeds koudere regio’s worden gezocht. Fugro is specialist in bodemonderzoek en bedrijf en aandeel lopen als een lier. Andere ideeën zijn SBM Offshore, dat platforms en schepen bouwt en opslagbedrijf Vopak.

Accell Met +546% is fietsenfabrikant Accel het beste Nederlandse aandeel van deze eeuw. Een no-nonsense bedrijf, dat gericht overnames doet. Vlaggenschip is het merk Batavus. Het behoeft natuurlijk geen betoog dat als iedereen door dure benzine de auto vaker moet laten staan, de fiets juist

vaker uit het schuurtje wordt gehaald. Accell doet ook in sportfietsen (Koga en Lapierre) en fitnessapparatuur, dat gezien de vervetting van de Nederlanders goede business moet kunnen blijven.

Toyota Van een autoaandeel is nog nooit iemand rijk geworden, maar toch maar Toyota. Het bedrijf is niet alleen twaalf auto’s, dertien ongelukkenbedrijf General Motors voorbij als grootste ter wereld, ze is ook het verst gevorderd met hybride-technieken. Zeker nu de VS massaal de SUV lijkt af te zweren, moet Toyota vele kleine, zuinige auto’s kunnen verkopen.

General Electric General Electric is het oudste originele Dow Jones-fonds (anno 1895) en maakt werkelijk alles waar een stekker aan zit. Bovendien draait het bedrijf zijn hand niet om om een kerncentrale te bouwen en daar kan maar zo weer veel vraag naar ontstaan. Het Zwitserse ABB is daar ook goed in.

Veolia Het Franse Veolia Environnement is natuurlijk een verplicht nummer in zo’n portfolio, al is het maar om alle rommel op te ruimen die het olieverbruik met zich meebrengt. Het concern doet onder meer in drinkwater,

waterzuivering, afvalverwerking, energiebesparing en transport.

Potash Tot slot nog een stockpick om het een beetje spannend te maken: de Amerikaanse kunststofmestfabrikant Potash. Het aandeel is het afgelopen jaar al verdriedubbeld, maar met een koerswinstverhouding 2009 van 12,5 zit er misschien nog meer in. Of het nou gaat om maïs, tarwe en soja voor brandstoffen of voedsel, kunstmest is hoe langer hoe meer nodig en dit verklaart het succes van Potash.

ken en vandaar dat het handiger is dit aan een specialist toe te vertrouwen: in dit geval Ad Schellen van Ohra.

Turbo olie De meest lucratieve, maar ook gevaarlijkste manier om de olieprijs te bespelen is een turbo of speeder long (voor een verwachte verdere stijging) of short (voor een daling). Ze zijn er in vele soorten en maten (lees: stoploss niveau en hefboom). Wie goed gokt verdient veel, wie scheef zit is alles kwijt.

Inflatiebond Ohra New Energy Fund Wat wordt de standaard energie als de rol van olie is uitgespeeld? Niemand die het weet, maar nieuwe energiefondsen als bijvoorbeeld het Ohra New Energy Fund wedden op vele paarden: wind, zon en brandstofcellen en dan ook nog eens een rits aan bedrijven, waar altijd wel een winnaar tussen zit. Het is voor een belegger veel werk om dit uit te zoe-

Olie en voedsel zijn de voornaamste oorzaak van de oplopende inflatie, ofwel geldontwaarding. Een handige manier om bijvoorbeeld uw spaargeld te redden, is een inflatie-obligatie die bijna alle grote banken in Nederland uitgeven. Op zo’n obligatie krijgt u per jaar doorgaans 1 à 2% rente plus het inflatiepercentage. Rijk wordt u er niet van, maar arm ook niet. 1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Gouden Goldman 111

Alle Amerikaanse zakenbanken hebben hun vingers flink verbrand aan de kredietcrisis. Alle banken? Nee, eentje stapte op tijd uit en leed geen centje pijn. Eind vorig jaar maakte ze ook heel Wall Street jaloers met haar miljoenenbonussen, waar andere bankiers voor hun baan vreesden. Vandaag publiceert Goldman Sachs haar kwartaalcijfers. 1

10

Het Verhaal

 

  




‘DIT FAILLISSEMENT IS OOK VOOR MIJ EEN GROTE RAMP’ Paul Kuiken was ooit de ongekroonde koning van de internethype. Nu resten een faillissement van 600 miljoen euro, boze beleggers en langslepende rechtszaken. Mathijs Rotteveel AMSTERDAM

...

Een dagvaarding van minstens driehonderd pagina’s dik ploft begin volgende week op de mat van zijn Larense villa. Ondernemer Paul Kuiken heeft al heel wat rechtszaken afgerond, de ene succesvoller dan de andere. Dit keer gaat het om een faillissement van 600 miljoen euro. ‘Het is een unieke, grove misleiding. Ik ken geen Nederlands geval van bedonderen op deze schaal. Deze mensen moeten allemaal een gestreept pak aan.’ Oud-directeur Peter Paul de Vries van beleggersvereniging VEB was duidelijk over het faillissement van Landis. Na een aanklacht van de VEB doet de ondernemingskamer inmiddels onderzoek naar de

cijfers van het voormalige beursbedrijf. Daarnaast is Paul Kuiken nog wel even zoet met de dagvaarding van curatoren Willem Jan van Andel en Rinke Dulack, die in opdracht van de schuldeisers bij hem verhaal komen halen. Het tekort in de Landis-boedel bedraagt 160 miljoen euro. Het verhaal van Kuiken en zijn bedrijf Landis begint als een sprookje. Over een enthousiaste jonge ondernemer die in het wilde westen van de internethausse de wereld verovert. Landis krijgt in 1998 een notering aan de Amsterdamse effectenbeurs. In de daaropvolgende drie jaar verzevenvoudigt de omzet en groeit het aantal personeelsleden explosief naar zo’n drieduizend. In die drie jaar haalt het veelbelovende IT-bedrijf op de beurs in totaal

Vervang_deze_ streamer _of_ kadertekst

440 miljoen euro op bij beleggers. ‘In 2000 waren we in Europa marktleider in het bouwen en beheren van mobiele communicatienetwerken’, zegt Paul Kuiken. ‘Mobiel dataverkeer zou het helemaal worden.’ De grote Europese telecomondernemingen gaven op de UMTS-veilingen samen honderd miljard euro uit om hun data via die snelle netwerken te mogen versturen. ‘Dat waren onze klanten. Wij zouden hun netwerken aanleggen en beheren. Nu, achteraf, zijn die voorspellingen uitgekomen, kijk maar naar het succes van bijvoorbeeld de iPhone. Maar in de tussentijd zijn er harde klappen gevallen.’ De economische groei valt in 2001 plotseling terug en de telecomreuzen hebben zoveel schulden gemaakt om de UMTS-licenties te betalen, dat ze

geen geld meer hebben om het netwerk uit te rollen. Sterker nog: ze dreigen onder hun schulden te bezwijken. Hun orders bij Landis worden teruggetrokken, maar hetzelfde bedrijf weet tot verbazing van iedereen in 2001 nog winstgevende cijfers te produceren. In 2002 is het van het ene op het andere moment afgelopen. Binnen een maand is het ‘goedlopende bedrijf’ vervallen tot een reddeloos verloren boedel. Het bankroet laat tweeduizend schuldeisers achter met een totale schuld van 160 miljoen euro. Nu – ruim zes jaar na het faillissement van Landis – staat de schuldvraag nog steeds open. Maar over één ding zijn de curatoren en beleggersvereniging VEB het wel eens: het bestuur en de raad van commissarissen zijn er voor verantwoordelijk dat het bedrijf in 1999 en 2000 stelselmatig onjuiste en misleidende jaarrekeningen heeft gepresenteerd. Volgens curatoren Willem Jan van Andel en Rinke Dulack trok Landis ‘zijn kapitaal aan op basis van misleidende, want te positieve (half)jaarcijfers’. Naar aanleiding van hun onderzoeksrapport stelden de curatoren een dagvaarding op die begin volgende week bij Kuiken en zijn medebestuurders op de deurmat valt. ‘Wij verwijten het management onbehoorlijk bestuur, de commissarissen onbehoorlijk toezicht en accountant Ernst & Young wanprestatie’, zegt Van Andel. Kuiken lijkt weinig onder de indruk: ‘Ik zie die dagvaarding met alle vertrouwen tegemoet.’

De indruk moest volgens de curatoren bestaan dat het bedrijf groeide, winstgevend was en solvabel. Ook al was daar helemaal geen sprake meer van. De driehonderd pagina’s dikke aanklacht zal een aardige inkijk geven in de werkwijze van de brutale IT-ondernemer Kuiken. Door de dure overnames die Landis deed, had het – toen de inkomsten terugvielen – continu gebrek aan geld. De bestuurders zetten alles opzij, volgens de curatoren dus ook boekhoudregels en wet-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Nog een rechtszaak

KUIKEN VEROORDEELD VOOR ILLEGAAL BOUWEN ZWEMBAD Paul Kuiken is onlangs veroordeeld tot 30.000 euro boete na een fraude bij de aanleg van een zwembad in zijn achtertuin. Hij liet bij zijn Amstelveense villa een binnenzwembad bouwen en haalde daarvoor in strijd met het bestemmingsplan een kas weg. Volgens de rechtbank vervalste Kuiken vervolgens met zijn architect een bouwaanvraag, een bestektekening, facturen en een aan de gemeente Amstelveen gerichte brief. De architect is veroor-

deeld tot 15.000 euro boete. De bouwaanvraag voor ‘de plantenkas’ liet Kuiken doen door een plantenveredelingsbedrijf. In die aanvraag was sprake van een ‘opvangbak voor regenwater’ voor ‘exotische waterplanten’. In werkelijkheid bouwde hij dus een zwembad. Kuiken is het er niet mee eens dat deze zaak door de strafrechter is behandeld en niet door de civiele rechter. Hij is in hoger beroep gegaan tegen de uitspraak.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................

Paul Kuiken over het failliete Fan-TV ‘Presentatoren Dennis Mulder en Jürgen Smit moeten niet klagen. Die hebben zelf per eind maart ontslag genomen. Het faillissement was half mei. Waarschijnlijk hebben ze behoefte aan aandacht.’

Het Verhaal

 

  




11

Het is een unieke, grove misleiding. Ik ken geen Nederlands geval van bedonderen op deze schaal. De bestuurders en commissarissen van Landis moeten allemaal een gestreept pak aantrekken.

‘De curatoren willen mij neerzetten als zakkenvuller. Ik overweeg ze aan te klagen wegens smaad.’ MARCO OKHUIZEN

ten, om dat geld op te halen bij banken en beleggers. De indruk moest volgens de curatoren bestaan dat het bedrijf groeide, winstgevend was en solvabel. Ook al was daar al helemaal geen sprake meer van. Het meest saillante bewijsstuk dat Van Andel en Dulack hiervoor opvoeren is een mailtje van Landis-controller Annemarie Bonnema aan ene mevrouw Jalili van de afdeling consolidatie: ‘Ik verzoek aan jullie om het volgende te doen. Controleer alle tellingen, maar zorg dat de kolom totaal klopt en pas daar de rest op aan. Ik moet hoe dan ook op Euro 0,26 per share uitkomen en de EBIT (bedrijfsresultaat voor rente en belastingen, red.) moet NLG 45 mln. zijn, Annemarie!!!!!’ Kuiken begrijpt niet goed waarom er zo’n ophef wordt gemaakt over dit mailtje . ‘Het gaat hier om een paar sluitposten’, zegt hij. ‘Daar is een hele discussie tussen onze registeraccountants en mijn medebestuurder John

Bus aan vooraf gegaan. Het uiteindelijke verschil was twee cent. Maar die discussie nemen de curatoren niet op in hun verslag. Ze pikken er iets uit en zeggen: kijk maar, ze sturen opzettelijk aan op een bepaald winstcijfer om beleggers te misleiden. Onze registeraccountant heeft naar aanleiding van dit mailtje nog een brief gestuurd naar zijn bloedbroeder die dit onderzoek heeft gedaan. Dat hij hem wel had mogen vragen waarom dat mailtje zo in elkaar is gezet. Ook die brief is niet in het verslag opgenomen. Dat hele curatorenverhaal is tendentieus.’ Toch vindt ook de VEB dat Kuikens verhaal aan alle kanten rammelt. ‘Ik weet niet zo goed waar ik moet beginnen’, zegt Aafje Rietveld, juriste bij de VEB. ‘Goed, laten we de winst uit 1999 nemen. Die is volgens de boeken 9,9 miljoen euro, maar bedroeg in werkelijkheid minimaal 7,4 miljoen minder. Het jaar 2000? 9,9 mil-

joen in plaats van de geboekte 24,7. In de verwerking van overnames zijn herhaaldelijk boekhoudkundige trucs toegepast. Bij de overname van Illion kwam een aankoopbedrag in de boeken van tachtig miljoen euro, in plaats van de betaalde zestig miljoen. Waar deze twintig miljoen gebleven zijn, hebben curatoren niet kunnen vaststellen. Wil je dat ik nog even doorga?’ Rietveld kan zich wel vinden in de woorden van haar voormalige baas Peter Paul de Vries. ‘Kuiken verschuilt zich graag achter zijn accountants. Maar er zitten grote fouten in de verslaglegging en dat is zijn primaire verantwoordelijkheid.’ Kuiken denkt daar heel anders over. ‘Die cijfers kloppen. Wat dacht je? Anders had ik er mijn handtekening nooit onder gezet en de accountant ook niet.’ We moeten volgens hem de werkwijze van zijn groeibriljant zien in de tijdsgeest van eind jaren negentig. Het bedrijf is volgens de

oud-bestuursvoorzitter en grootaandeelhouder failliet gegaan, omdat de banken van het ene op het andere moment hun financiering terugtrokken. Daarna ontstonden de financiele problemen pas. ‘Als de banken hun vertrouwen opzeggen in je bedrijf, is het plotseling een stuk minder waard’, zegt hij. ‘Miljoenen euro’s aan beurswaarde kunnen door veranderde economische omstandigheden in korte tijd vervliegen. Daar kan een bestuur niets aan doen.’ Als voorbeeld noemt hij de overname van het bedrijf Detron dat hij voor 250 miljoen euro van George Banken overnam. Op de markt was het volgens Kuiken normaal dat je bij een overname 30 procent meer biedt dan de werkelijke waarde van je overnameprooi. Hij betaalde ruim 10 procent overnamepremie en de kranten waren laaiend enthousiast. Daarna ging de interneteconomie op slot en een groot deel van de waarde van

Detron verdampte. George Banken was de lachende derde. ‘Die heeft op tijd gecashed’, zegt Kuiken. ‘Dat er waarde in het bedrijf is verdampt, ontken ik niet, maar daar kunnen bedrijven als Getronics en KPN over meepraten. Dat het bedrijf failliet is gegaan, is voor heel veel mensen een ramp. Ook voor mijn collega-bestuurders en mij. Ik heb mijn aandelen Landis niet verkocht tijdens de hoogtijdagen. Toch willen de curatoren mij graag neerzetten als zakkenvuller. Ik overweeg ze daarom aan te klagen wegens smaad.’ Curator Willem Jan van Andel lijkt niet onder de indruk van Kuikens voornemen. ‘Hij schiet met losse flodders. Als de heer Kuiken vindt dat wij onjuiste informatie over hem of over Landis naar buiten brengen, kan hij altijd naar de rechter stappen.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .............................................................................. ........................................................................................................................

Nog een faillissement:

En nog één

Producent Fan-TV van bestuurder Paul Kuiken is een paar weken terug failliet verklaard. De presentatoren van Woon & Klusmagazine en Tuinmagazine zijn zonder geld naar huis gestuurd. Fabienne de Vries, Dennis Mulder en Jürgen Smit zijn erg ongelukkig met de gang van zaken. Volgens Kuiken gaat het echter ‘heel erg voorspoedig’ met Fan-TV. ‘Er is maar één onderdeel gestopt. Met de rest gaan we gewoon door.’

Het Openbaar Ministerie heeft vorige week bekendgemaakt dat het een rechtszaak tegen Kuiken seponeert. Het gaat om handel met voorkennis in aandelen Illion, een Britse automatiseerder die Landis in 1999 overnam. Voordat Landis een bod uitbracht zou Kuiken er zelf een pakket aandelen gekocht hebben: voorkennis dus. Hoewel hij hier achteraf niets aan verdiende, vond het OM dat hij strafbaar had gehandeld. ‘Ik ben blij en verrast dat het

FABIENNE, DENNIS EN JÜRGEN VRIJSPRAAK VOOR PAUL KUIKEN WILLEN GELD ZIEN VAN FAN-TV IN VOORKENNIS-RECHTSZAAK nu geseponeerd is’, zegt Kuiken. ‘Jaren geleden hebben ze me van mijn bed gelicht voor twee zaken, maar ze hebben geen bewijs. Het gaat om deze zaak en het zogenaamd antedateren van de opties van de Landis-directie. De eerste is nu geseponeerd en voor de ander ben ik vrijgesproken.’ Kuiken vergeet hierbij te vermelden dat hij wél veroordeeld is voor belastingontduiking. Deze veroordeling werd echter niet gevolgd door een straf.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Paul Kuiken (2):

Paul Kuiken (3):

Paul Kuiken (4):

‘De scherpe koersdaling van de aandelen Landis is heel erg vervelend, maar het zegt niets over de waarde van je onderneming. Het zegt alleen iets over de waarde van je aandeel.’

‘Het gaat erom: is het integer of niet? Voor een veroordeling moet je strafbaar zijn.’

‘Wij zijn niet te inhoudelijk op het onderzoek van de curatoren naar het Landis-faillissement ingegaan. Het was suggestief en vooringenomen. In de rechtszaal zal dat blijken en dan kan iedereen het volgen.’

Puzzels

12

 

  




1

ZWEEDS RAADSEL: gezantschap liefdesavontuur

sluimering wilde haver

2

3

4

5

6

stumperen golfterm

gelofte

7

CRYPTOGRAM 1

OPLOSSINGEN VAN GISTEREN

2

3

hevig

4

5

3 6

toegang

platvis

8

getal

doetje

akelig

9

wielerbaan

4

10

ivoor

Europeaan

bolvormig

keten

welige groei

7 stof voor koffers

11

groente

6

7

verhoogde toon kostbare steen

1

HORIZONTAAL: 1. Horen is een kwestie van informeren (8); 4. Braadschema's (8); 6. Die slijmerd schiet maar niet op (4); 8. Bevrijd van streek (7); 9. Dat orgaan is weer schoon (4); 10. Het kadaver van een vrouwelijk dier is niet dogmatisch (8); 11. Z'n buurman draait de andere kant op (8).

alleenspel

2

tijdperk

slot

BRAINSNACK®

SUMBRERO®

9

13

12 9

21

3

13

16

6

3

20

18

29

Dans met je partner van A naar B. Neem daarbij telkens passen van twee vakjes horizontaal of verticaal, niet diagonaal. Hoeveel passen heb je nodig om op B te geraken. De vakjes waar al een koppel danst mag je niet gebruiken.

SUDOKU
2

SUDOKU

1

3

2

9

SUDOKU




5

4

2

1 6

4

9

4

7

8

6

5

3

9 1

3 6

8

6

7

9

7

1

3

9

1

8

8 9 4 2 3 5 6 7 1

2 1 6 4 9 7 8 3 5

5 3 7 6 8 1 4 9 2

3 2 5 9 4 8 1 6 7

6 4 1 7 5 2 9 8 3

9 7 8 3 1 6 2 5 4

8 7 2 4 3 9 5 6 1

4 5 1 6 7 8 9 3 2

3 9 6 5 1 2 8 7 4

6 1 8 2 5 3 4 9 7

7 3 9 8 6 4 1 2 5

2 4 5 1 9 7 6 8 3

9 8 3 7 4 1 2 5 6

5 2 4 3 8 6 7 1 9

1 6 7 9 2 5 3 4 8

3 5 8 1 7 4 6 2 9

7 4 1 2 9 6 5 3 8

9 2 6 5 3 8 7 4 1

8 7 5 6 2 9 3 1 4

4 9 3 8 1 7 2 6 5

1 6 2 4 5 3 9 8 7

5 8 4 7 6 2 1 9 3

2 3 7 9 4 1 8 5 6

6 1 9 3 8 5 4 7 2

8 1

KAKURO®


2 5

1

7

9

7

1 8 3 5 2 9 7 4 6

6

1

8

4 6 2 8 7 3 5 1 9

Kakuro® van gisteren

9

4

3

16

23

9

8

7 6

5

27

17

4

6

7 5 9 1 6 4 3 2 8

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 3 1 9 7 driehoekjes de som van cijfers 1 2 8 9 van 1 tot en met 9, die hori3 6 7 4 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge4 2 5 2 vuld. De Sumbrero® links is 6 9 3 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van gisteren de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 2 9 2 moeten worden ingevuld. De 0 9 9 5 doet helemaal niet mee. Per 1 8 3 som mag elk cijfer maar één 8 3 4 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

19

5

Optische illusie Ja, de kleinere ring ligt precies in het midden

Kakuro® & Sumbrero®

22

8

Zweeds -t-s-h-wliefdadig -tee-prei raden-als -n-ral-rrib-robÿn -sen-orde schubdier -hal-stro BORSTEL

VERTICAAL: 1. Onderzoek doen naar kikkers (6); 2. Oude man die van de rotsen terugkwam (6); 3. Jurist voor de klas (7); 5. Het is te horen dat er zoenen vallen ! (7); 6. Verdwijnt voor de zon! (6); 7. Likken anders als een lomperik (6).

5

4

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Pafferig; 4. tuindorp; 6. peil; 8. koelcel; 9. plus; 10. stokstijf; 11. slotakte. VERTICAAL: 1. Pitmop; 2. feniks; 3. rooiers; 5. piccolo; 6. plasma; 7. liefde.

8

3

7 13

7 22

5

8 1

3

9 3

4 9

5

6

2

7

4 4 2

2

4

10

3

8 5

4

7

3

8

8

9 4

1 2

15

17

4

4

2 4

5

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LEZERS

[email protected]

COLUMN

Bedrogen bedriegers Op Holidot.com vind je het complete vakantieaanbod van maar liefst 269 partners, o.a.


   
     

Tineke Roorda

...

Toen ik de leeftijd van mijn nichtje Nicole (16) had, wist ik het wel. Nooit van mijn leven zou ik gaan miepen over sigaretten, jointjes of alcohol. Sinds mijn zus Willemijn echter vermoedt dat haar dochter stiekem drinkt, ligt dat anders. Om de waarheid te achterhalen, raadde ik Willemijn aan een kijkje in Nicoles dagboek te nemen. Ze vond het een belachelijk plan. Het ding was altijd vergrendeld en buiten dat: een moeder deed zoiets niet. Liegen wel. Onder het mom van ‘een leugentje om eigen bestwil’ had ze laatst gebluft ‘dat ze wist dat Nicole bij de slijter was geweest’. Mijn nichtje reageerde precies zoals we verwacht hadden. Ze ontkende glashard. Voor-

uitlopend op een patstelling hadden we van tevoren een list bedacht. Nicole kreeg namelijk te horen ‘dat er vloeipapier van de drankenwinkel in haar bagagedrager was aangetroffen’. Even stond mijn nichtje met haar knoflookkegel vol tanden. Maar ze sloeg behendig terug. Nuchter constateerde ze ‘dat iemand haar fiets blijkbaar voor prullenbak had aangezien’. Op een middag oogstte ik een sms’je met de cryptische tekst: ‘Heb iets gevonden. Het is onbewaakt én naakt. XX W.’ Even later werd een meisjeshandschrift door twee zussen verslonden. Tussen alle ontboezemingen door, stuitten we wis en waarachtig op de slijter. Daar had ze samen met een vriendin ‘een litertje gedistilleerde ijsthee’ gescoord. Het goedje had hen

aan sigaretten doen denken: duur, vies en misselijkmakend. Vooral dat laatste. Na een paar glazen waren de meisjes het roerend eens: alcohol was vergif. Never again. Basta! Eigenlijk vonden ze het zonde om het staartje whisky weg te mieteren, maar weggeven aan hun ouders was geen optie en in hun vriendenkring dronk niemand. Het restant gutste dan ook zonder pardon door de gootsteen. De episode eindigde met: ‘Tante Tineke (diegene, die …) zou zoiets ‘drankmisbruik’ noemen.’ Ondanks deze cliffhanger verruilden we het gevonden voorwerp voor een bel sherry. Vervolgens dronken we ‘op onze geheelonthoudster’, ‘op de goede afloop’ en wat dies meer zij. Toen Nicole thuiskwam, begroette ze ons met: ‘Ik was vergeten mijn dagboek op slot te doen… jullie hebben toch niet…’ 1

Perspectief

 

  




13

Manga Osamu Tezuka’s stripkunst is niet zo stichtelijk

‘Je kunt me de kont kussen, Boeddha’ In de mangastrip Boeddha gebeuren dingen die doorgaans verboden zijn in stichtelijke verhalen. Vandaag verschijnt het laatste deel van de Nederlandse vertaling. Arjan Terpstra AMSTERDAM

...

‘Wilt u met ons teruggaan naar Kapilavastoe?’, vraagt soldaat nummer één aan Boeddha, die onder een boom heilig-glazig voor zich uit zit te staren. ‘U mag gerust mijn paard gebruiken. En als u niet van paarden houdt, roep ik wel een taxi.’ ‘Waar heb je het over’, vraagt soldaat nummer twee. Boeddha stierf 400 voor Christus. Een taxi, wat is dat? Typisch Osamu Tezuka, zegt vertaler Gerard Suurmeijer. ‘Tezuka had er reuze schik in om anachronismen in zijn strips te verwerken. Het verhaal volgt keurig het leven van Siddharta, zoals boeddhisten dat vertellen, maar blijft een stripverhaal. En daarin is een koning die hartje oudheid op zijn horloge kijkt niet verboden.’ Ook niet verboden: dieren die kunnen praten,

spannende achtervolgingen, protestdemonstraties tegen Boeddha’s religieuze beweging (inclusief spandoek: ‘weg uit Irak!’) en dialogen tussen stripfiguren en de auteur zelf, ruziënd over details. Vandaag verschijnt deel acht van de Nederlandse vertaling van Tezuka’s klassieke, epische manga; het laatste deel en wéér een turf van 400 pagina’s. De ‘peetvader van de manga’ tekende Boeddha tussen 1974 en 1984. Verwacht van hem geen heiligenleven met droog opgetekende leerstellingen. Rond Boeddha’s avonturen zwerven tientallen kleurrijke bijfiguren, die dingen doen die in stichtelijke verhalen doorgaans verboden zijn. Koningen schelden Boeddha de huid vol (‘Je kunt me de kont kussen, Boeddha’), vrouwen nemen hem in de maling en teasen met hun lichaam, volgelingen roddelen over hem terwijl ze tegen een boom staan te pissen. Suurmeijer heeft veel schik gehad in het vertalen. ‘Toen ik gaandeweg merkte wat voor vrijheden Tezuka zich veroorloofde, werd ik ook wat

Recensie Paul Auster

brutaler. Omdat Tezuka’s grapjes alleen in een Japanse context werken, zijn vertalers vrij om eigen varianten te verzinnen. Een dik kereltje wordt in de Amerikaanse versie bijvoorbeeld Humpty Dumpty genoemd, maar omdat wij die niet echt kennen heb ik er Dikkertje Dap van gemaakt.’ Toch was het voor Suurmeijer niet alleen maar vrijheid blijheid. De tekst moet wel in de tekstballon passen, terwijl een Nederlandse vertaling standaard 6 tot 10 procent uitloopt ten opzichte van de brontekst. En dan zijn er de onomatopeeën (Van Dale: ‘door klanknabootsing verkregen woord’), waar mangastrips vol mee staan. Een rennend paard heeft in manga standaard het geluid van kloppende hoeven tussen de benen getekend staan. Suurmeijer: ‘Vogelgeluiden zijn gemakkelijk, tsjilp is in elke taal tsjilp. Maar wat is eigenlijk een goede Nederlandse onomatopee voor denderende paardenhoeven?’ 1 Osamu Tezuka - Boeddha - Deel 8: Jetavana - Uitgeverij L

Poëzie ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Eén fascinerende nacht Dichterlijke evenementen Femke van Wiggen AMSTERDAM

...

‘Het ene moment leef je gewoon je eigen leven, het volgende moment zit je midden in de oorlog’, laat Paul Auster een personage in Man in het duister zeggen. Een fascinerend gegeven dat in Austers wereld een minstens zo fascinerend boek oplevert. Man in het duister vertelt het verhaal van August Brill, die herstelt van een auto-ongeluk en inwoont bij zijn dochter en kleindochter. De roman speelt zich af in een enkele nacht, waarin de slapeloze Brill niet langer aan zijn eigen gedachten kan ontsnappen. Dat probeert hij wel, door er op los te fantaseren – wat de eerste helft van de roman vleugels geeft. Brill verzint het verhaal van Owen Brick, die na een nacht vrijen wakker wordt in een kuil. Hij heeft een uniform aan

en blijkt in een oorlog te vechten. Die tegen Irak, denkt Brick, maar nee. 11 september vond nooit plaats en Amerika is al tijden in een bloederige burgeroorlog verwikkeld. Maar Brick heeft een kans: hij kan Amerika en zichzelf redden. Dan moet hij wel de bedenker van de oorlog, literatuurcriticus August Brill, vermoorden. Het mag duidelijk zijn: ook deze Auster staat weer bol van de elkaar overlappende werelden, waan en werkelijkheid. Hoewel de roman inzakt en focus mist als Brill het fantaseren staakt en zich op de realiteit richt, is deze roman overtuigender dan voorgangers Op reis in het scriptorium (2007) en Brooklyn Dwaasheid (2005). Want zoals Brill en Brick beseffen dat ze niet kunnen ontsnappen aan hun lot, weet ook de lezer: dit moet het einde zijn. 1 Paul Auster - Man in het duister De Arbeiderspers

Chrétien Breukers

...

Poëzie in het Park Het Amsterdamse Vondelpark staat deze zomer in teken van Poëzie in het park. Op zeven locaties staan rode palen: elke paal bevat de naam van een dichter, een telefoonnummer én een dichtersnummer (1 tot en met 103). Wie het telefoonnummer belt en het dichtersnummer intoetst, kan het gedicht horen voordragen door de maker zelf. Bij Nieuw Amsterdam verscheen een boek waarin de bijdragen staan. Naast poëten als Rutger Kopland, Anna Enquist en Vrouwkje Tuinman, zijn ‘prominenten’ als burgemeester Job Cohen en Freek de Jonge ingeschakeld om een bijdrage te leveren. Ideaal voor de naderende zomer: liggen en luisteren. www.poezieinhetpark.nl

Poetry + Rotterdam Het jaarlijkse festival Poetry International in Rotterdam (dit jaar tussen 7 en 13 juni) werd opgeschrikt door twee licht-dissidente momenten. Voorafgaand aan de opening op 7 juni ‘protesteerde’ een groep Rotterdamse dichters, onder leiding van Arie van der Ent en dichter/politicus Manuel Kneepkens, tegen de manier waarop het festival met haar Rotterdamse wortels omspringt. In een vlammend manifest schrijft de poëtische actiegroep, die zich POETRY + ROTTERDAM noemt, het volgende: ‘Meer en meer heeft Poetry International zich losgezongen van de stad die het festival (...) ruimhartig meefinanciert. (...) De band tussen Rotterdam en het festival dient hersteld.’ Wordt ongetwijfeld vervolgd. Na de bekendmaking van de winnaar van de Buddingh’-prijs (voor

debutanten) verliet Remco Campert overigens vrij demonstratief de zaal. Hij mompelde ‘ijdelheid kent geen tijd’. Of winnaar Wiljan van den Akker daar weet van had, is niet te zeggen. Het weerhield hem er in elk geval niet van om heel lang het woord te nemen en ongeveer zijn hele bundel voor te lezen. De jury schreef in onversneden Jurylands over de winnende bundel De afstand: ‘(...) gedichten en regels die als woordlintwormen in je oor beginnen te dansen, ook al schrijnt wat er staat als een ijskoude wind in het gezicht.’ Het lijkt het weerbericht, maar dat is het niet. 1 www.poetry.nl

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................

RECENSIE | GAMES

GOEDKOOP EN SIMPEL David Nieborg

...

De groei in de gamesindustrie is grotendeels toe te schrijven aan wat hét buzzwoord van 2008 kan worden genoemd: ‘casual games’. Eenvoudige (puzzel)games zorgen, gemeten in speelminuten, voor de meeste toewijding. Denk maar aan Tetris, Bejeweled, Zuma en hun honderden klonen. En de business rondom deze

titels is allesbehalve casual. Onder de vlag van het Funsta label haalt uitgever Codemasters nu succesvolle PC titels naar de spelcomputer. Belangrijkste verkoopargument, ze zijn 20 euro per stuk. De games die Funsta uitbrengt zijn allesbehalve origineel, maar daar betaal je dan ook voor. Seven Wonders of the Ancient World (DS, PS2 & PSP), Luxor: Pharaoh’s Challenge (DS, PS2, PSP) en Super Collapse 3 (PSP) draaien allemaal om hetzelfde idee: gekleurde steentjes omdraaien en ze zo laten verdwijnen. Of een variant daarop. Waarom zou je dan een van deze games kopen als ze zo weinig origineel

Populair maar niet origineel zijn? Omdat goedkoper puzzelen op een spelcomputer niet mogelijk is. Kopen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... .......................................

Mulisch (1)

Mulisch (2)

Mulisch heeft een exemplaar van Het woord bij de daad in oktober 1968 naar de Cubaanse leider Fidel Castro gestuurd, zo blijkt uit een handgeschreven opdracht voorin het boek.

De huidige eigenaar van het boek heeft het op vakantie voor drie pesos gekocht.

Ariane Meijer

Wit Goud literaire thriller

‘Adembenemend en realistisch’

Lisa Unger

Black-out literaire thriller ‘Black-out is een verbluffende, schokkende meesterthriller’

John van den Heuvel

Tess Gerritsen, auteur van Zustermoord

www.sirene.nl

www.sirene.nl

Media

14

 

  




Tijdschrift Gratis muziekmagazine

Interactief Shoppen tijdens reclameblokken

‘Weg met dat Veluwegevoel’

Talent gaat in Cannes voor

Maarten Bloem AMSTERDAM

...

Na alle egoglossys’s van BN’ers is het weer eens tijd voor een ‘normaal’ tijdschrift, dit keer over muziek: Stream Magazine. Zes keer per jaar moet het initiatief van Haarlems Dagblad-journalist John Oomkes en uitgever Rob Scargo gaan verschijnen. In een tijdperk waarin (nieuwe) tijdschriften elkaar bijna uit het schap duwen, moet je wel gek zijn om een nieuw blad te beginnen. Daarom pakken Oomkes en Scargo het wat betreft de distributie anders aan. Stream Magazine komt te liggen bij zo’n achthonderd horecalocaties, beachclubs en verschillende poppodia. En last but not least: het blad is gratis. ‘Dit is echt een jongensdroom van ons die werkelijkheid wordt’, aldus Oomkes. ‘En we zijn niet afhankelijk van de inkomsten, we hebben er allebei een normale baan naast.’ Stream Magazine valt op door de grootte en de rustige uitstraling. Geen reviews, geen talloze rubriekjes, maar juist veel ruimte voor de geïnterviewde artiesten om hun verhaal te doen. Oomkes: ‘Dat is echt een bewuste keuze. Onze insteek is: geef artiesten de ruimte, dan mis je de crux van hun verhaal niet. Dat gebeurt wel als je een blad maakt met allemaal korte verhaaltjes.’ Een verhaal van Mick Hucknall (leadzanger Simply Red) en zijn lief-

De manier waarop reclamemakers ons producten door de strot duwen gaat de komende jaren sterk veranderen. David Barens (25), lid van de nieuwe generatie, is deze week Neerlands hoop op het ‘WK Reclamemaken’ in Cannes. Marten Blankesteijn AMSTERDAM

...

de voor blues kan in het blad opduiken naast het verhaal over de relatieve nieuwkomer Joan as police woman. ‘De inhoud van het blad moet net zo zijn als de iPod van de gemiddelde muziekliefhebber. Die beslaat vaak ook een breed spectrum.’ De underground en puriteinse praat die sommige muziekbladen kenmerken moet je met een vergrootglas zoeken in Stream Magazine. ‘Wij vermijden het toontje van: die muziek deugt niet, we zeiken ook niets af. Het zogenaamde Veluwegevoel noem ik dat, daar kibbelen al die religieuzen ook de hele tijd. Daar doen wij dus niet aan mee, van dat gevoel moeten we af.’ 1

Uw favoriete soap is net onderbroken door een reclameblok. Tijd om even wat te drinken te pakk… – Hé, leuk shirt in die reclame van H&M! Vrij goedkoop ook. Daar moet u binnenkort maar eens langs. ‘Niet nodig!’, brult de stem. ‘Druk nu op de rode knop van uw afstandbediening om te bestellen.’ U drukt, kiest de juiste maat, vult uw creditcardgegevens in en de volgende dag ligt het pakketje op de stoep. Toekomstmuziek? Nee hoor. Het gebeurt al. Bovenstaand voorbeeld komt uit Engeland, waar digitale televisie al heel groot is, maar ook in Nederland kunnen we in de toekomst winkelen tijdens de reclameblokken. ‘In Engeland is digitale televisie sneller opgekomen omdat er geen goed kabelnetwerk ligt’, zegt David Barens, Nederlands Mediatalent van het Jaar. ‘Maar in Nederland stappen nu ook steeds meer mensen over op digitaal. En dan kunnen ze dus niet alleen informatie ontvangen, maar ook zenden.’ Deze week zit Barens, de 25-jarige coming man van het grote reclamebureau Ogilvy, in Cannes voor het plaatselijke Reclamefestival – zeg maar het

David Barens is Neerlands hoop in Cannes. MARCO OKHUIZEN

WK Reclamemaken. Toptalenten uit 21 landen worden 24 uur opgesloten in een hotelkamer om zonder internet- of telefoonverbinding een zo goed mogelijke reclamecampagne voor een nog onbekend bedrijf te bedenken.

De kans dat Barens met een ongebruikelijke campagne op de proppen komt is groot. Want waar traditionele reclamemakers alleen maar aan krantenadvertenties en tv-commercials denken, denkt Barens in nieuwe media. weblogs, YouTube, digitale tele-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:01 17:11 17:23 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:30

17.00 KRO Kindertijd Knofje Charlie & Lola Amine en Amos gaan verstoppertje spelen Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Hart voor nieren

20.00 20:00 20:40 22:45 23:35 23:50

Nederland 2

NOS: EK Voetbal: Voorbeschouwing Nederland Roemenië NOS: EK Voetbal: Nederland Roemenië NOS Studio Sportzomer NOS Sportjournaal NOS Journaal

17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 20:00

17.00 NOS Journaal Soeterbeeck aan zee Dr. Quinn, medicine woman That’s the question Van jonge leu en oale groond Kinderen geen bezwaar NOS Journaal

20.00 20:30 21:10

Opsporing verzocht Rebus

22.00 22:30 22:45 23:20 23:55

Nederland 3 17:15 17:43 18:00 18:25 18:45 18:59 19:00 19:40 19:45 20:09 20:10 20:40 21:35 21:45

RTL 5

17.00 Wicked Science SudoKidz AVRO ZipZoo: WorldWide Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 Veronica Mars NOS Journaal All Stars NOS Journaal The Comedy Factory

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55

NOS: EK Voetbal: Frankrijk - Italië NOS: EK Voetbal: Wedstrijdanalyse Frankrijk - Italië NOS: EK Voetbal: Frankrijk - Italië en nabeschouwing

22:30

20.00 NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag Oerol Late Night 55 Degrees North

RTL 4

17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer

20.00 20:00 20:30 21:30

Dames in de dop Date my mom Dr. Phil Dames in de dop Paradise hotel Flodder

20.00 Goede tijden, slechte tijden Bouwval gezocht Herrie in de keuken!

22.00 23:30 23:40 23:50

17:10 17:40 18:10 19:00 19:30 19:55

Gordon Ramsay: Oorlog in de keuken! RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard

20:30 21:25

CSI: Miami CSI: Miami

22.00 22:20 23:10 23:40

Kidnapped Flodder Paradise hotel

22.00 22:50 23:15 23:25

Absolutely fabulous NOS Journaal Law & Order CSI: Miami, 20.30 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 17:00 17:45 18:00 18:55 19:25 19:55

RTL Z Nieuws Tennis: Ordina Open 2008 The A-Team Stacked The Osbournes RTL GP: Transorientale rally 2008 Albino alligator Frailty

Net 5

17.00 Oprah Winfrey show Joan of Arcadia Het roer om Dr. Phil

17:05 18:05 19:00 19:20

Evita

20:00 20:30 21:30

20.00 As the world turns Oprah Winfrey show

JAG ER Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie

17:10 17:40 18:35 19:30

Trauma centrum House Medical examiners

20:30

17.00 Will &Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters

20.00 You’ve got mail

22.00 22:45 23:35

22.00 22:30 22:45 22:50 23:15

Veronica

17.00

20.00

22.00 22:50 23:40

22.00 22:20

17:00 17:50 18:45 19:40 20:30

20.00 20:30

SBS 6

17.00

Law &Order: Special Victims Unit Law &Order: Special Victims Unit

17:05 17:35 18:00 18:30 18:50 18:55 19:00 19:30 19:55

20.00 20:30 21:30 21:40

Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie De opvoedpolitie

Soul plane Hotshots: EK Lingerie Soul plane

22.00 22:15 23:10

Nederland - Roemenië, Ned 1, 20.30 uur

Totally spies Kim Possible The Fresh Prince of Bel-Air According to Jim Trots op onze jongens According to Jim Friends Two guys, a girl and a pizza place Two and a half men

You’ve got mail, 20.30 uur

Pussycat Dolls Present: Girlicious America’s Most Smartest Model

Media

 

  




15

Hey y’all!

de hoofdprijs

Supermodel Tyra Banks is in town Novum/Mediaredactie AMSTERDAM

visie, bluetooth, mobiel internet, adverteren op Google – dat werk. Geen slogans in de hersenen rammen, maar subtieler te werk gaan, interactief. ‘Niet je boodschap aan iemand vertellen, maar de mensen naar je toe halen en ze zelf de kans

geven om er iets over te zeggen’, noemt hij dat. Geen push-marketing, maar pull-marketing heet dat in jargon. De consument naar je toe trekken: de reclame van de toekomst. Een voorbeeld? Barens noemt meteen de internationale campagne van zeepfabrikant Dove, dat mollige en wat oudere modellen gebruikt om zijn producten aan te prijzen. ‘Ze hadden een spotje gemaakt waarin ze lieten zien hoe een model naturel de studio in kwam lopen, onder handen werd genomen met make-up en even later als totaal ander mens voor de camera stond. Daarna was te zien hoe haar gezicht nog een beetje werd gephotoshopt, haar nek wat langer werd gemaakt. Dat filmpje werd een enorme hit op YouTube en allerlei weblogs. Dove had er een website bij gemaakt waar voornamelijk vrouwen over real beauty konden discussiëren. In no time waren er miljoenen bezoekers op die site.’ En zo moet het, zegt Barens. ‘Ik schat dat nu ongeveer tien tot vijftien procent van de mediabudgetten naar interactieve media gaan, en dan vooral naar banners op websites. Over twintig jaar is dat zo’n beetje honderd procent, simpelweg omdat alle media interactief worden. De televisie krijgt die rode knop, NRC Handelsblad verschijnt sinds kort op een e-reader en het is een kwestie van tijd voor daar internet bij komt en mensen op advertenties in de krant kunnen klikken.’ Vanmiddag hoort Barens of hij wereldkampioen Reclamemaken is geworden. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

Eén

18:00 18:10 18:35 19:00 19:45

17.00 Sporza: Wielrennen - Ronde van Zwitserland Het journaal De rode loper Blokken Het journaal 1000 zonnen

20.00 20:05 20:10 20:50 21:25

Het weer F.C. de Kampioenen Eén wereld: Terug van weggeweest Baantjer

22.00 22:15 23:05 23:26 23:27 23:30

FRANK BUIS / AT5

Zomer 2008 Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer The bill

17:10 17:45 17:54 17:55 18:39 18:40 18:50 19:10 19:25 19:35 19:59

Doug in het Disney festival Go IV CANVAS Sporza: Wielrennen KETNET Oggy en de kakkerlakken GoGo stop George van de jungle Oggy en de kakkerlakken Flight 29 down CANVAS

20.00 20:00 20:40 21:15 21:40

Terzake De Canvascrack Olympische verhalen To the beach

22.00 22:10 23:05 23:35

The genius sperm bank Coupling CANVAS kort

Het gerucht dat al wat langer rondgonsde is waar. Tyra Banks (supermodel, tv-producente, tv-persoonlijkheid, Oprah II) verblijft op dit moment in Amsterdam voor opnamen van haar programma America’s Next Top Model. Dat heeft RTL, de omroep die het programma in Nederland uitzendt, bevestigd. Op de website van de Amsterdamse lokale zender AT5 zijn foto’s te zien waarop we Tyra uit het Amstel Hotel zien komen, en door de hoofdstad zien banjeren. Dat de 34-jarige presentatrice de Ne-

derlandse hoofdstad zou bezoeken voor haar programma was al uitgelekt. Het bezoek wordt door de Amerikaanse producent angstvallig geheim gehouden. Wij kunnen namelijk al zien welke van de vijftien kandidaten er over zijn en mee mochten komen naar Amsterdam. RTL Boulevard wist vorige week al te melden dat Tyra het liefst een opdracht had willen doen met de kandidaten en de vermaarde ontwerpers Viktor&Rolf. Het duo bedankte echter beleefd. Daarom werd noodgedwongen uitgeweken naar sieradenmaker Rodrigo Otazu. 1

Televisie

John de Mol zoekt hulp in de VS Novum AMSTERDAM

...

John de Mol vraagt creatieve geesten in de Verenigde Staten om ideeën voor televisieprogramma’s. Hiervoor heeft de programmamaker de website talpacreative.com gelanceerd, waarop mensen zich kunnen inschrijven en hun plannen kunnen plaatsen. De Mol hoopt vooral dat er een goed format uit komt rollen voor een realityserie, het genre waarmee hij eerder wisselend succes had met de programma’s Big Brother en de Gouden Kooi. Bezoekers kunnen op de site ook reageren op plannen van anderen.

‘Het idee erachter is dat iedereen met een goed plan zich op de site kan melden’, legt een woordvoerder van De Mol uit. ‘We gaan proberen het vervolgens tot een programma om te toveren.’ Afhankelijk van de expertise van de bedenker ontwikkelt de 53-jarige televisiemaker het programma samen met hem of haar. De Mol belooft dat hij niet met goede ideeën van anderen aan de haal zal gaan om de winst vervolgens in eigen zak te steken. Hij richt zich vooralsnog slechts op Amerikanen voor ideeën. Plannen voor een dergelijke website waar Nederlanders hun tv-idee kwijt kunnen zijn er nog niet. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................

Canvas

17.00 17:05

...

+ UITGELICHT+ Michael Palin’s new Europe Reisprogramma van de ex-Monty Python. BBC2, 20.00 Film: Soul Plane Komedie met oa Tom Arnold, Snoop Dogg en Kevin Hart. Veronica, 20.30 Oerol Late Night Rechtstreekse talkshow vanaf het festivalterrein op Terschelling. Ned2, 23.20

Het gesprek

WFA

SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:

17.00 18.15 19.00 19.30

The Late Show Dagbeeld Spraakmakers

20.00 20.30 21.30

Pitchtalk Een Politiek Gesprek

22.00 22.00 22.30 23.15

Dagboek The Late Show Pitchtalk

FOTO – Speciale Oranjefoto gemaakt? Stuur ‘m door! www.depers.nl/oranjefoto

Imagine Documentaire waarin de musici van de Berliner Philharmoniker worden gevolgd tijdens een tour door Azië. BBC1, 23.35

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................

BBC 1

BBC 2

17.00 17:00 17:10 17:15 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30

Frankenstein’s cat Bernard Dinosapien Blue Peter Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht

20.00 20:00 20:30

The One show Voetbal: Euro 2008

22.00 23:00 23:25 23:35

Comedy Central

17.00

Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Imagine

18:15 19:00 19:30

Escape to the country Eggheads A taste of my life

20.00 20:00 21:00

Michael Palin’s new Europe Springwatch gardens

22.00 22:00 23:00 23:30

The supersizers go... The culture show Newsnight

17:10 17:30 17:55 18:15 18:40 18:55 19:20 19:35

Tak en de kracht van Juju Drakenjagers SpongeBob SquarePants Animaniacs Supernormal Zoey 101 Creepie Drake & Josh

20.00 20:00 20:25 20:50 21:15 21:40

Discovery Channel

17.00

17.00

Malcolm in the middle The Simpsons South Park Reno 911 Rodney

17:05 18:00 18:30 19:00

FutureCar: The brain How do they do it?: Family car/ Titanium/Letter How do they do it?: Nuclear sub/ Crash test dummies/Fruit & veg Mythbusters: Shredded plane

EK Special – Live scores, standen, volg het EK op de voet. www.depers.nl/ekvoetbal

20.00 20:00 21:00

Dirty jobs: Vomit island workers Really big things: Giant concert stage

22.00 22:00 23:00

Smash lab: Hurricane proof house Fight quest: Mexico

22.00 22:05 22:30 23:00 23:25 23:50

Frasier Family guy Malcolm in the middle The Simpsons Two pints of lager (And a packet of crisps)

KOGELS – Leger België zonder kogels. www.depersl.nl/kogels

16

Sport

 

  




Roeien Week van de waarheid voor Kirsten van der Kolk

Aan de wereldtop met een kleintje 7.14 uur, Kirsten van der Kolk vlecht het haar Nike. FOTO’S: SIMONE BEST

Kirsten van der Kolk, toproeister én moeder van een dochter. We volgen ze een dag op de voet. Marcia Nieuwenhuis AMSTERDAM/ZWANENBURG

...

8.06 uur, ochtendtraining op de Amsterdamse Bosbaan.

8.10 uur, in de roeiboot.

8.33 uur, op het water.

9.29 uur, na de training.

12.11 uur, tijdens de lunch.

17.18 uur, met Josy Verdonkschot.

18.12 uur, thuis na een lange dag.

Het is de week van de waarheid voor toproeister Kirsten van der Kolk. Grote vraag is of zij zich met ploeggenote Marit van Eupen in de lichte dubbeltwee plaatst voor de Spelen. Kenners denken dat het Oranjekoppel deze week in Polen een ticket voor de Spelen bemachtigt. Sommigen dichten het duo, dat op de Spelen in Athene in 2004 al brons haalde, zelfs grote medaillekansen toe. Opmerkelijk, niet alleen van drievoudig wereldkampioen in de lichte skiff Marit van Eupen (38), maar ook van Kirsten van der Kolk (32), die twee jaar geleden moeder werd van Nike. Saillant detail: haar dochter (spreek uit: Nikè) is vernoemd naar de godin van de overwinning. Een straf trainingsschema zorgt ervoor dat ze weer aan de wereldtop staat. Zwanenburg, onder de rook van Schiphol, het is 7.06 uur ‘s ochtends, maar Van der Kolk zit al fris en fruitig een boterham met hagelslag te smeren. ‘Meestal eet ik yoghurt met cornflakes, maar die zijn op. Nu eet ik drie boterhammen, beschaafd hè?’, zegt de roeister die met 55 kilo geen grammetje te veel weegt. Ze vlecht de blonde lokken van haar dochter. ‘Wil je geen staartjes net als mama?’ , vraagt ze nog, maar Nike – over een maand wordt ze drie – heeft al een eigen wil. Van der Kolk is een ranke verschijning, bij het vlechten valt pas op hoe gespierd ze werkelijk is. Haastig loopt ze in haar oude olympische trainingspak door het huis. ‘Had ik nou m’n tas al meegenomen?’ Haar man, oud-roeier Pepijn Aardewijn (olympisch zilver in de lichte dubbeltwee, Atlanta 1996) vult ondertussen het Groeiboekje in voor het consultatiebureau. ‘Ik denk dat je bij veranderende situatie toch even moet vermelden dat ik zo vaak van huis ben’, voegt ze hem toe. ‘Hé schat, mama gaat roeien, krijg ik

‘De strijd gaat tussen ons, Amerika, Polen en de Italianen. Dat zijn handige Harry’s bij moeilijke weersomstandigheden’

Kirsten en Nike op de crèche.

nog een kusje? Nee? Dan krijg jij er één van mij.’ Dan komt Nike toch op haar moeder afgerend voor een knuffel. Van der Kolk stapt in haar zilvergrijze Mitsubishi, getooid met de sticker die in 2004 op de boot zat. In sneltreinvaart sjeest ze naar de Amsterdamse Bosbaan. ‘Meestal kom ik om acht uur aanrennen, maar nu kon ik lekker doorrijden.’ Coach Josy Verdonkschot (ook de

partner van Marit van Eupen) neemt nog even de inschrijvingen voor het olympisch kwalificatietoernooi door. ‘Geen Roemenië? Mooi’, zegt Van der Kolk opgetogen. Het blijkt een gerucht dat de tweevoudig olympisch kampioen op de valreep mee zou doen. Van Eupen: ‘De strijd gaat tussen ons, Amerika, Polen, en de Italianen, dat zijn twee handige Harry’s bij moeilijke weersomstandigheden.’ Om 8.10 uur ligt de boot in het water. Na dik een uur training gaat ze naar de fysio – ‘mijn lijf is al wat ouder en ik ben een keer met zeventig kilometer per uur van de fiets gevallen’. Voor de lunch keert ze terug naar huis. ‘Ik ben verslaafd aan oploskoffie’, vertelt ze als ze twee zakjes poeder in een glas leeggiet. Plots rent de kat van de buren door hun tuin met een vogel in z’n bek. Kirsten sprint erachteraan. ‘Ik heb hier nog nooit zoveel kraaien gezien’, zegt ze uitkijkend op de vijver. ‘Toen we het huis kochten, dacht ik: een vijver, wat moet je ermee? Dempen die hap. Maar Nike vindt het zó leuk dat we hem hebben gehouden.’ Ondertussen raapt ze het speelgoed op dat her en der door de tuin ligt. ‘Ik ben elke keer zo kort thuis, dan heb ik zoveel te doen.’ ‘s Middags staat er wéér een training op het programma. Om dit helse schema zes dagen per week te bolwerken, gaat Nike 3,5 dag naar de crèche en springen vrienden en familie bij en soms brengt Josy me thuis. ‘Dat is mijn bijdrage aan de Olympische Spelen, zegt mijn vriendin dan. Zó lief. Alleen op vrijdag trainen we maar één keer. Dat is het gevolg van het feit dat je met een moeder roeit.’ Hoewel nog niet gekwalificeerd, blikt Kirsten van der Kolk tijdens het avondeten stiekem vast vooruit op de Spelen. De openingsceremonie laat ze schieten. ‘Je moet de hele avond staan en ligt er pas om twaalf uur in.’ Lachend: ‘Die hele ceremonie, daar is eigenlijk geen bal aan.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................

Ook elke vakantie hetzelfde probleem? Wij helpen u graag aan extra bagageruimte

Oefen alvast met inladen en maak kans op een Fly & Drive naar de USA!

www.avis.nl

Ordina Open

KRAJICEK BEREIKT MOEIZAAM DE TWEEDE RONDE Michaëlla Krajicek heeft met hangen en wurgen de tweede ronde van de Ordina Open bereikt. De Almeerse moest tegen Ai Sugiyama een matchpoint wegwerken voordat de overwinning zeker was: 6-1, 5-7, 7-6. In de volgende ronde speelt Krajicek, die twee jaar geleden de titel pakte in Rosmalen, tegen Sania Mirza uit India. Krajicek had aanvankelijk geen kind aan de Japanse, maar in de tweede set verzuimde ze door te drukken. Met

een break voorsprong liet ze meer dan tien kansen op een dubbele break onbenut. Daarvan profiteerde haar 32jarige tegenstandster, die terugbrak naar 4-4 en even later op haar eerste setpoint toesloeg. De derde set was met veel moeite voor Krajicek. Mirza, de komende opponente van Krajicek, zorgde voor een verrassing. De nummer 33 van de wereld klopte de als vijfde geplaatste Italiaanse Flavia Pennetta met 6-4, 6-3.

Wielrennen

VOS ALSNOG OP TIJDRIT Marianne Vos mag alsnog uitkomen op de olympische tijdrit. De 21-jarige wielrenster mocht van de KNWU in eerste instantie niet starten op de discipline tegen de klok. Volgens bondscoach Johan Lammerts was de belasting voor Vos, die in Peking ook start op de wegwedstrijd en de puntenkoers, anders te groot. Een woedende Vos dreigde vervolgens met gerechtelijke stappen. Deze actie betaalt zich nu uit.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................

Vechtende zwemmer (1)

Vechtende zwemmer (2)

De Australische zwemmer Nick D’Arcy gaat definitief niet naar de Olympische Spelen. Reden is zijn heetgebakerde karakter.

D’Arcy kwam eind maart in opspraak toen hij na de olympische kwalificatiewedstrijden oudzwemmer Simon Cowley op zijn gezicht sloeg.

EK 2008

 

  




17

Bondscoaches Vader des vaderlands verandert niet door succes of mislukking

Vaderfiguren in het voetbal taal uit: ‘Laat de hel losbreken! Wat we in dit toernooi doen zal tot in de eeuwigheid weerklinken.’ De reclame is maar half bedoeld als grap: Lagerbåck, 59 jaar oud, wordt voorgesteld als Vader des vaderlands. Hetzelfde geldt voor een aantal oudere bondscoaches op Euro 2008. Het is niet hun taak om Europees kampioen te worden. Nee, ze moeten de al lang lege positie van Vader des vaderlands innemen.

SIMON KUPER OP HET EK 2008 BASEL

...

Op dit moment is er op de Zweedse tv een vreemde reclame te zien waarin een toespeling wordt gemaakt op het psychodrama van Euro 2008. In de reclame zie je de bondscoach van Zweden, Lars Lagerbåck, gekleed als middeleeuwse koning op een wit paard over een slagveld rijden. De echte Lagerbåck is een vriendelijke man met een bril, die er uitziet en klinkt als een gereformeerde dominee, maar deze Lagerbåck slaat ferme

Koning Otto en de wijze man Je ziet het al aan hun bijnamen. De trainer van Griekenland, Otto Rehhagel, 69 jaar, wordt op goede momenten ‘Koning Otto’ genoemd. Luis Aragonés van Spanje, ook 69, is ‘de wijze man van Hortaleza’. Köbi Kuhn, 64, van Zwitserland, heette ‘Kobi Nationaal’ tot zijn team al na vier dagen het toernooi moest verlaten. Geen enkele politicus heeft in

Europa zo’n eretitel gehad sinds Charles de Gaulle in 1969 aftrad als president van Frankrijk. Rond die tijd verving het voetbal in Europa de oorlog als belangrijkste uitlaatklep voor nationale gevoelens. Later beseften middelgrote landen als Zwitserland, Zweden, Tsjechië en zelfs Spanje dat hun nationale teams waarschijnlijk nooit wat zouden winnen. De taak van het nationale team was meer om het land een gezicht te geven. Daarom moest de bondscoach dan ook een geschikte Vader des vaderlands zijn en niet zo’n gemene winnaar. Het spreekt bijna vanzelf dat de vader des vaderlands best oud moet zijn. Karel Brückner, 68, uit Tsjechië, past uiterlijk het best bij de rol, met zijn volle kop wit haar en een gezicht waar de hele geschiedenis van Tsjecho-Slowakije in lijkt te zijn gegraveerd. De vader des vaderlands is te groot

voor zoiets egocentrisch als trots. Toen hem gevraagd werd om zijn recept voor succes, maakte Brückner het grapje: ‘Ik ken maar één recept en dat is voor cake.’ Hij wordt gekozen om wat hij is en niet om wat hij doet en dus verandert succes of mislukking hem niet. Ik zat achter Brückner toen zijn team in Basel scoorde en daarmee Zwitserland versloeg. Hij glimlachte een seconde, liet toe dat zijn onderdanen hem omhelsden en streek toen zijn haar recht.

Niet voor het geld Zolang de Vader des vaderlands maar redelijk resultaten behaalt, kan hij zijn baan zo’n beetje eeuwig houden. Brückner, Lagerbåck en Kuhn bezetten hun positie allemaal al in 2001 nog voor sommige van hun spelers ook maar miljonair waren. Ze doen het niet voor het geld, want de kleinere voetbalbonden betalen niet

GRATIS LG SHINE TITANIUM T.W.V. 200,NU INCLUSIEF 235,- GRATIS BELTEGOED  20,e-d

o belteg lechts s r nu voo

 7,5an0d per ma

Spectaculaire opruimingsaanbieding! GSM TOPDEAL heeft voor jou een speciale Orange aanbieding samengesteld. Je ontvangt namelijk gratis de LG SHINE Titanium t.w.v.
200,-, 18 maanden iedere maand 20,- beltegoed en betaalt hiervoor slechts 7,50 per maand. In totaal bedraagt je voordeel 435,-. Bij Orange betaal je alles wat je doet uit dezelfde bundel, of je nu belt, sms’t, je voicemail afluistert of belt in of naar het buitenland. Je beltegoed is bovendien onbeperkt houdbaar en je hoeft geen hoge bundel te nemen voor lage tarieven. Als je niet voor verrassingen wil komen te staan, biedt Orange je de service om een waarschuwings-sms te ontvangen op het moment dat je het maandbedrag overschrijdt. Je kunt ook kiezen wanneer je het abonnement wilt laten ingaan. Dat kan zelfs tot 3 maanden later. Wil je gebruik maken van deze aanbieding en je eigen nummer behouden, dan is dit geen enkel probleem. Nummerbehoud is een gratis service van Orange. Bij aflevering betaal je eenmalig slechts 25,- voor het welkomstpakket. Hiervoor ontvang je niet alleen de simkaart maar ook nog eens 10,- extra beltegoed.

LG SHINE

veel. Brückner bracht de Tsjechen naar de halve finale van Euro 2004 voor ongeveer 150.000 euro per jaar. Maar de Vader des vaderlands moet wel altijd het land vertegenwoordigen. Op de avond dat de Zwitsers werden uitgeschakeld, gaf Kuhn een persconferentie; zijn das zat scheef, het licht scheen in zijn gezicht, maar hij was net zo beleefd als anders en gaf niemand de schuld. Als je hoort hoe zijn naam tijdens de wedstrijden van Zwitserland wordt gescandeerd, krijg je het gevoel dat het EK niet meer was dan een excuus voor de persoonlijkheidsverheerlijking die zijn landgenoten rond hem hebben gebouwd, alsof hij Mao was. Kuhn en Brückner zijn de perfecte voorbeelden van een Vader des vaderlands. Aragonés is iets te veel een boef. Joseph Hickersberger, 60, van Oostenrijk ziet er wel uit zoals het hoort en kan in het openbaar een lofzang op zijn kleinkinderen afsteken, maar je kunt toch geen Vader des vaderlands zijn als je nooit wint. Lagerbåck past ook niet helemaal in de rol. Volgens Zweedse traditie blijft hij teveel op de achtergrond. Hij doet eerder denken aan een vertrouwde maar wat saaie vriend van de familie, die soms niet doorheeft dat het tijd is om op te stappen en naar huis te gaan.

Geliefde buitenlander Buitenlandse trainers kunnen nooit echt helemaal Vader des vaderlands worden. De Duitser Rehhagel won in 2004 het EK met Griekenland en toch zegt een Griekse collega: ‘Ik geloof niet dat de Grieken ooit een buitenlander als Vader des vaderlands hebben gezien’ Hij vergelijkt Rehhagel met een geliefde ‘oudere buitenlander die een kamer in je huis heeft gehuurd’ en je tuin die er maar slordig bijlag in een paradijsje heeft omgetoverd; ‘maar toch zou je hem nooit echt als familielid beschouwen.’ Maar er is nog een andere categorie bondscoaches op het EK: de profs. De zes landen die naar het EK gekomen zijn om te winnen: Italië, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Kroatië en Portugal hebben jongere coaches met meer ambitie in dienst. De gemiddelde leeftijd van deze zes trainers is 48 jaar, vergeleken met 62 als gemiddelde leeftijd van de 10 trainers van de zwakkere teams. In die ambitieuze landen wordt de trainer ontslagen als hij faalt. Hij is niet de Vader des vaderlands maar eerder de Loopjongen van het land. 1

• 2 MEGAPIXEL CAMERA • FULL METAL BODY

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

• MIRROR SCREEN

Tsjechische internationals

• ORGANISER • MP3/VIDEOSPELER

Deze actie is geldig zolang de voorraad strekt.

• POLYFONE RINGTONES • HANDSFREE FUNCTIE • GRATIS STEREO HOOFDTELEFOON

DIRECT BESTELLEN BEL GRATIS

0800-0188

of via www.gsmtopdeal.nl/pers

EINDE KOLLER EN GALÁSEK De Tsjechen Tomás Galásek en Jan Koller zijn international af. De twee spelers van Nürnberg werden zondagavond met hun land door Turkije uitgeschakeld op het EK. De 35-jarige Koller speelde negentig interlands en neemt met 55 doelpunten afscheid als Tsjechisch topscorer aller tijden. De even oude Galásek kwam tot 69 wedstrijden en één doelpunt. Al eerder besloot bondscoach Brückner te stoppen na het EK.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Gehoord op ZDF... ‘Het is dat Leo Beenhakker niet kan toveren, anders was hij de stand-in van Gandalf.’

18

EK 2008

 

  




Kamp Oranje Van pispaaltje tot held

Oranje

Afsluiting is de eerste voetballes

‘Laat de Italianen maar weer komen in de halve finale’ Stephan Wageman LAUSANNE

...

Nederland zal vanavond in een zo sterk mogelijke opstelling tegen Roemenië aantreden, vertelde Marco van Basten. ‘Zo sterk mogelijk’ is echter wel een vrij ruim begrip bij de bondscoach. ‘Wij hebben 23 spelers die gelijkwaardig aan elkaar zijn. Iedereen is goed genoeg om te spelen.’ Daar moeten de Italianen en de Fransen het voorlopig maar mee doen. Mocht Oranje van de Roemenen verliezen, dan liggen de wereldkampioen en vicewereldkampioen uit het Europees Kampioenschap. Spelers en trainer zeggen dat het geen seconde in hun hoofd is opgekomen om dat scenario ook maar eventjes met elkaar te bespreken. De manier waarop de suggestie wordt verworpen geeft voor een deel de bravoure aan die er nu in het Oranjekamp heerst. Wesley Sneijder: ‘Waarom zouden wij dat doen? Laat die Italianen in de halve finale maar weer komen.’ Robin van Persie: ‘Geen item voor ons. Als je één keer van Italië en Frankrijk kunt winnen, kun je dat ook een tweede keer.’ Waar maken jullie je toch zo’n zorgen over, lijken ze te willen zeggen. Vertrouw op ons. Ook de bondscoach lijkt niet zo onder de indruk van mogelijke tegenstanders die op de weg naar Wenen voorbijkomen. ‘We moeten tegen Roemenië zelf doelen stellen. Los van het resultaat willen we gewoon goed en herkenbaar voetballen. We hebben een heel professionele groep. We benaderen deze wedstrijd met dezelfde aandacht en voorbereiding als hiervoor.’ André Ooijer en Nigel de Jong, beiden met een gele kaart op zak, zullen vanavond waarschijnlijk toekijken. In de kwalificatiewedstrijden voor het EK wist Oranje niet van de Roemenen te winnen. In de Kuip bleef het 0-0, in Constanta 1-0 voor het gastland. Vermoedelijke opstelling: Van der Sar; Boulharouz, Heitinga, Mathijsen, Van Bronckhorst; Van der Vaart, Engelaar; Kuijt, Van Persie, Sneijder; Van Nistelrooy. 1

Michael Ballack verlost de Duitse fans met zijn treffer. REUTERS

Groep B Duitsland naar kwartfinales

Duitsers drinken pas bij winst Jeroen Gunther AMSTERDAM

...

De stem van Günther Netzer schalt door de biergarten bij het Centraal Station in Amsterdam als Duitsland tegen Oostenrijk speelt (0-1). WDR 1 staat op, de oud-international geeft zoals ieder jaar commentaar bij de Duitse zender. In de ruimte ter grootte van een half voetbalveld zitten ongeveer zestig Duitse voetbalfans aan lange tafels, ze drinken halve liters König Ludwig. Torsten uit de buurt van Dortmund is zenuwachtig, hij beweegt onophoudelijk met zijn rechterbeen. ‘Ik denk dat het 4-1 wordt voor Duitsland’, zegt hij. Maar hij is er niet gerust op. ‘Tegen Kroatië speelden we crap.’ Torsten slaat een flügel achterover. ‘Ik weet niet wat het is, we spelen zo chaotisch.’ Als de spelers het veld opkomen is het doodstil in de zaal, het lijkt alsof de Duitsers hun zelfvertrouwen, dat op grote toernooien altijd als een aura om ze heen hangt, kwijt zijn. Niemand durft een grote mond te hebben. Wat als Duitsland straks roemloos ver-

écht TV kijken op je mobiel

liest? Na tien minuten veert de zaal op. Gomez krijgt een kans voor open doel, maar de Duitse spits raakt hem totaal verkeerd. De Duitsers slikken het gelaten. Als Oostenrijk een kans krijgt, veert een groep jongens op. Oei! Klinkt het. Het zijn Nederlanders die hopen dat Duitsland vandaag verliest. ‘Een verlies van Duitsland is bijna net zo lekker als een overwinning van Nederland’, zegt een jongen. Bas Ouwendeel, initiatiefnemer van de biergarten, hoopt dat Duitsland wint. ‘Ik hoop op een finale tussen Nederland en Duitsland’, zegt hij. Ouowendeel begon de biergarten tijdens het vorige WK. ‘De bierconsumptie van onze Duitse klanten lag toen aanmerkelijk hoger dan die van de Nederlanders.’ Maar tot nu toe blijft de Duitse bierconsumptie achter. Volgens Ouwendeel hangt dat samen met het slechte Duitse spel. ‘Als ze beter voetballen, gaan de Duitsers meer drinken’, weet hij. Pas als Michael Ballack heeft gescoord voor Duitsland ontstaat er een voetbalsfeer in de biergarten. De Duitsers durven zich te laten horen, er is een last van ze afgevallen. Torsten is inmiddels opgestaan, als het laatste fluitsignaal klinkt, verzucht hij. ‘Het viel me tegen, maar we zijn in ieder geval door.’ 1

Joris Mathijsen staat boven alle kritiek en slaat terug met een sterk EK. Jojanneke van den Berge LAUSANNE

...

‘Joris speelde slecht tegen Oostenrijk. Ik weet dat, hij weet dat. Dan hoef je het niet nog eens tien keer te zeggen’, vindt Cristel van Rijn, vriendin van de centrale verdediger. Daar dacht niet iedereen zo over. Mathijsen kreeg er de afgelopen maanden van de media en het publiek genadeloos hard van langs na zeer matige optredens tegen Oostenrijk (3-4 zege) en Denemarken (1-1). Zonder een spoor van emotie te laten zien bleef Mathijsen gefocust op het Europees Kampioenschap, het podium waar hij van zich af hoopte te bijten. Tot dusver is het hem gelukt, want hij bleef, soms met wat kunst- en vliegwerk, op de been tegen twee van de beste spitsen ter wereld, Luca Toni en Thierry Henry. De kritiek voor aanvang van het EK ten spijt, bondscoach Marco van Basten twijfelde nooit aan de kwaliteiten van de 28-jarige verdediger. Vanaf het moment dat de carrière van Mathijsen bij AZ in een stroomversnelling kwam, was hij de nummer één in het defensieve hart van Oranje. Ook zijn overstap naar HSV veranderde niets aan zijn status. Mathijsen beweert nooit een negatief gevoel gehad te hebben tijdens die moeilijke aanloop naar het EK, of beter gezegd: hij heeft het zichzelf niet toegestaan. ‘Dat kun je je niet veroorloven als voetballer. Je moet verder, anders verlies je energie.’ Om die reden stuurde hij eind mei GPDjournalist Leon ten Voorde, een zware criticaster, weg toen deze voor een in-

terview bij de speler aankwam. ‘Je mag kritiek hebben, maar wat hij schreef ging te ver. Daar heb ik een grens gesteld. Ook dat heeft met energieverlies te maken.’ Over de kundigheid jezelf af te sluiten moét je beschikken als topvoetballer, volgens Mathijsen. ‘Op dit niveau kan het niet anders.’ Zelfs de jongste jongens in het elftal zijn daartoe volgens hem in staat. Of het nu kritiek betreft, de euforie van een gewonnen wedstrijd, of een oranjelegioen van 45.000 man. ‘Als je zo’n wedstrijd tegen Italië om je heen gaat kijken en denkt: o, mooi stadion! O,

‘Vergeten wat er in het verleden gebeurd is, doe je niet. Ik zeker niet.’ mooi EK!, dan gaat het natuurlijk helemaal mis.’ Dat bondscoach Marco van Basten op dit moment zelf nauwelijks reageert als er drommen supporters staan te juichen bij trainingsveld of spelersbus, kan Mathijsen goed begrijpen. ‘Er is veel gezegd. Daarom laten we ons daardoor niet te veel beïnvloeden. Na een slechte wedstrijd is alles weer anders.’ Met het reeds behaalde succes dient daarom niet te worden gedweept. Vooruitkijken mag evenmin. ‘Na de gewonnen wedstrijden was het een dolle boel, feestjes in de bus. Die nacht kun je dan slecht slapen, klaarwakker lig je, en de volgende dag

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................

Kroatië een maatje te groot (0-1)

LEO BEENHAKKER EN POLEN NAAR HUIS NA NEDERLAAG

GRATIS!

Samsung P960

Gedurende gehele contracttermijn

• 3 megapixel camera • MP3-speler met uitbreidbaar geheugen

KPN MobielTV

bij 2-jarig abonnement KPN Flexibel 27,50

€ 22,50 het h eerste jaar slechts

In pauze- en wachtmomenten waarop je even niks te doen hebt , op een ontspannen manier TV kijken. Met Mobiel TV heb je altijd een televisie in je broekzak met haarscherp beeld en geluid.

Luka Modric, Dario Srna en Robert Kovac had echter weinig invloed op het spel van Kroatië. Wat Beenhakker ook probeerde, zijn ploeg kwam niet tot scoren. Een euvel dat de Polen het hele toernooi parten speelde. In het saaie duel wist Kroatië daarentegen wel het net te vinden. Een lage voorzet van Heerenveen-middenvelder Danijel Pranjic stelde spits Ivan Klasnic in staat de enige treffer van het duel te produceren.

AP

p.mnd.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................

Bestel online op telefoons.nl of bel 030 - 285 01 72 Voor 16.00 uur besteld? Morgen al in huis!

Polen hoopte voor aanvang van de laatste groepswedstrijd met Kroatië op een wonder, eigenlijk op twee. De formatie van bondscoach Leo Beenhakker moest niet alleen zelf met grote cijfers winnen, het team moest ook hopen op een overwinning van gastland Oostenrijk op Duitsland. Het werd geen van beiden. De Kroaten waren al geplaatst voor de volgende ronde en traden daarom aan in een B-opstelling. Het ontbreken van de sterspelers

Zorgeloos de beste deal!

Gratis Oranjevlucht (1)

Gratis Oranjevlucht (2)

Als Oranje de halve of hele finale haalt, krijgt het elftal als een cadeautje van onze zuiderburen een gratis terugvlucht vanaf Wenen.

Nederland mag dan vliegen in een oranjegekleurde Fokker 50 van VLM Airlines, met ‘Hup Holland Hup!’ en ‘Aanvalluh!’ op de flanken.

EK 2008

 

  




19

Roemenië Aan het eten ligt het niet

‘Turkse’ kok als talisman Het geheime wapen van de Roemenen? Hun kok. Redactie sport AMSTERDAM

...

Marco van Basten twijfelde nooit aan de kwaliteiten van Mathijsen. KLAAS JAN VAN DER WEIJ/SPORTSTATION

kun je echt alles. Geen spier protesteert. Maar een dag dáárna doet alles pijn, dan lijkt het net of je onder een vrachtwagen hebt gelegen. Dat is tevens de dag dat het afgelopen moet zijn met het gejoel. Dat werkt ook zo als je verliest. Wat betreft de rest van het toernooi dien je geen verwachtingen te hebben. Op een EK kan ieder land verrassend uit de hoek komen, zoals toen Griekenland won in 2004. Als voetballer denk je alleen aan de volgende dag, waar je weer alles gaat geven.’ De totale afsluiting is ook het enige recept dat bankzitters volgens Mathijsen helpt. ‘Natuurlijk zijn jongens

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

EK 2008

NIET BLIJ MET NIEUWE MAT Marco van Basten is niet blij met de nieuwe grasmat die in het Sankt Jakob-Park in Basel wordt gelegd. De bondscoach is bang voor situaties als in de Champions League-finale in Moskou. Daar was de week voor de wedstrijd het kunstgrasveld bedekt met een echt grasveld en gleden de spelers regelmatig weg. ‘Er wordt te makkelijk met dit soort zaken omgegaan’, zei Van Basten gisteren tijdens de persconferentie.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Meer EK-nieuws Surf voor meer EK-nieuws naar onze website: www.depers.nl/ekvoetbal..

die niet opgesteld staan teleurgesteld. Maar die gaan wij niet uitgebreid troosten. Je kunt zo iemand dan beter even met rust laten, dan kan hij zich herstellen.’ Mathijsen zelf herstelt bij de moeder van zijn zoontje Jens, Cristel. Tijdens de spaarzame momenten dat ze elkaar dit EK zien, zet hij bij haar de sluizen open. ‘Afgezien van het feit

dat het fijn is om iemand anders te spreken dan je medespelers, na weken op elkaars lip raakt de gespreksstof ook wel een beetje op, kan ik bij haar emoties kwijt.’ Want die heeft Mathijsen stiekem toch. ‘Afsluiten werkt aan de oppervlakte. Vergeten wat er in het verleden gebeurd is, doe je niet. Ik zeker niet. Natuurlijk niet.’ 1

De chefkok van het Roemeense nationale elftal geeft zelden interviews, weinigen kennen zijn naam maar de faam van zijn culinaire vondsten is hem vooruitgesneld. Kok Yalan Kadir voegt zich al jaren – misschien zelfs een decennium, de perschef van het team durft het niet met zekerheid te zeggen – bij het nationale team. Tijdens het EK mocht hij niet ontbreken, de Roemeense talisman met kokmuts. Vanavond, als voor de Tricolorii de strijd met Oranje op het menu staat en bondscoach Victor Piturca en de zijnen een overwinning nodig hebben, treden de Roemenen in ieder geval aan met een volle buik en een verzadigd gevoel. ‘Hij is geen goede chef’, verbetert persman Paul Zaharia van de Roemeense bond een vraag, ‘maar een uitmuntende. Zijn kookkunsten zijn meesterlijk. Alles wat hij maakt is heel simpel, maar smaakt voortreffelijk – en is nog voedzaam ook.’ Chef Kadir – geboren en woonachtig in Roemenië, maar met Turkse wortels – vertrok een week voorafgaand aan de selectie naar het trainingskamp om zich voor te bereiden op het toernooi. ‘Ik bereid dagelijks zo’n vijf à zes zure en romige soepen, in plaats van één enkele per dag’, vertelde Kadir aan de Roemeense sportkrant Pro Sport. ‘De dagen dat ik Roemeense feta en mineraalwater meenam, zijn voorbij. Ditmaal wordt alles lokaal bezorgd.’ De specialiteiten van de chef zijn eerdergenoemde zure soepen in diverse varianten, de ciorbe. Dat zijn dikke soepen, aangezuurd met citroen of sap van zuurkool, al dan niet gevuld met groenten, kip, gehaktballetjes of rundvlees, bij Roemenië bereid onder streng toezicht van team-

arts en diëtist Pompiliu Popescu. Kadirs menu bestaat daarnaast uit al het gezonde krachtvoer dat de Roemenen nodig hebben: pasta’s, vis, salades, uiteraard voorzien van dat extra snufje Turkije. Turkse invloeden in Roemenië zijn evident, het land verwierf pas volledige onafhankelijkheid na de bloedige Russische-Turkse oorlog van 1877 tot 1878. Vanaf de late Middeleeuwen bevochten de Roemeense vorsten al de Turken, vooral in het oosten en zuiden, waarna de indringers hun sporen nalieten op taalkun-

De Roemeense keuken bestaat uit zware kost uit Oost-Europa, zoals gepaneerde kalfshersenen dig (het Roemeense woord ciorba stamt trouwens van een het Turkse woord voor soep, çorba), maar ook op culinair gebied. Dat is maar goed ook. De traditionele Roemeense keuken zonder dat snufje Turkije bestaat vooral uit typische zware kost uit Oost-Europa. Zo staan bij restaurant Dracula (heus waar) in Amsterdam gepaneerde kalfshersenen met frites op de kaart, evenals bonen met gerookt vlees of kip met room, met als bijgerecht maïsbrij. Klinkt niet als de hoeksteen van een uitgebalanceerd sportdieet. Dankzij Kadir eet Roemenië toch gezond én lekker. ‘Zijn kookkunsten leveren allerlei heerlijks op’, bevestigt Zaharia. ‘Niets meer dan dat, maar het helpt natuurlijk wel (tegen het Nederlands elftal) als wij vooraf lekker hebben gegeten.’ 1