Duitse sociale zekerheid vooreen Nederlandse zelfstandige
Inhoud
Wanneer bent u zelfstandige?
2
In welk land bent u sociaal verzekerd?
2
Bent u niet in Duitsland en ook niet in Nederland sociaal verzekerd?
2
0928NX/0115
Voor welke sociale verzekeringen moeten premies betaald worden?
3
Waar betaalt u de sociale zekerheidspremies?
3
Waar betaalt u inkomstenbelasting?
3
Hoe zit het met uw…
3
Wat als…
6
Zo blijft u op de hoogte
7
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
2 van 7
U woont in Nederland en werkt als zelfstandige in Duitsland. Als u in Duitsland sociaal verzekerd bent, krijgt u te maken met verplichtingen uit de Duitse wetgeving. Wanneer bent u zelfstandige?
U bent zelfstandige als u onder eigen verantwoordelijkheid werkzaamheden uitvoert. Deze werkzaamheden zijn dan voor eigen rekening om in uw onderhoud te voorzien. Belangrijk hierbij is dat u er op uit bent winst te maken.
In welk land bent u sociaal verzekerd?
Omdat u uitsluitend of meer dan 75% in Duitsland werkt, bent u niet in Nederland sociaal verzekerd. U bent in Duitsland sociaal verzekerd als u tot een van de volgende beroepsgroepen hoort: zelfstandig ambachtsman; -- zelfstandig docent; -- verzorger; -- vroedvrouw; -- zeeloods; -- huisnijverheid; -- kustschipper of kustvisser; -- kunstenaar; -- schrijver; -- landbouwer; -- zelfstandig ingehuurde. Bent u in Nederland sociaal verzekerd, dan gelden voor u exact dezelfde regels als voor andere zelfstandigen in Nederland. U kunt dan de Sociale Verzekeringsbank in Amstelveen vragen een verklaring over uw sociale verzekering (A1-formulier) af te geven. Met deze verklaring kunt u in Duitsland laten zien dat u daar geen sociale zekerheidspremies hoeft te betalen. Wilt u zeker weten of u in Duitsland sociaal verzekerd bent? Kijk dan in onze brochure ‘Welke wetgeving’. Deze kunt u vinden op www.svb.nl/bdz.
Bent u niet in Duitsland en ook niet in Nederland sociaal verzekerd?
Dan kunt u risico’s afdekken door een verzekering af te sluiten. -- In Nederland kunt u een vrijwillige verzekering voor de Ziektewet, werkloosheidsuitkering (WW) en de arbeidsongeschiktheidsuitkering (WIA) afsluiten. Kijk voor meer informatie op www.uwv.nl/vrijwilligverzekeren. -- In Duitsland kunt u een vrijwillige verzekering voor de WW (Arbeitslosen geld I) alleen afsluiten als u direct voorafgaand verplicht verzekerd bent geweest voor de WW. Meer informatie vindt u op www.arbeitsagentur.de.
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
3 van 7
Kijk voor informatie over een vrijwillige verzekering voor een Duitse arbeidsongeschiktheidsuitkering en een verzekering voor een ouderdoms pensioen (Altersrente) op www.deutsche-rentenversicherung.de. -- U kunt ook particuliere verzekeringen afsluiten.
Voor welke sociale verzekeringen moeten premies betaald worden?
Als verplicht verzekerde zelfstandige betaalt u in Duitsland premies voor de Deutsche Rentenversicherung. Hierdoor bouwt u Altersrente op en bent u verzekerd voor de Hinterbliebenerente en voor een uitkering bij Erwerbsminderungsrente na 78 weken ziekte.
Waar betaalt u de sociale zekerheids premies?
U betaalt de premies aan de Deutsche Rentenversicherung (DRV). Meldt u zich daarvoor aan bij de DRV. Kunt u zich niet aanmelden bij DRV? Dan verwijst de DRV u door naar de juiste instantie (bijvoorbeeld het Spitzenverband der landwirtschaftlichen Sozialversicherung of de berufständische Versorgungs werke).
Waar betaalt u inkomstenbelasting?
Waar u inkomstenbelasting betaalt, hangt af van waar u gevestigd bent. Heeft u geen vestiging in Duitsland? Dan blijft u belastingplichtig in Nederland. Heeft u wel een vestiging in Duitsland, dan betaalt u belasting in Duitsland. Kijk voor meer informatie op www.belastingdienst.nl.
Hoe zit het met uw…
… ouderdom? U krijgt Duitse ouderdomsrente (Altersrente). Hoeveel Altersrente u krijgt, hangt af van uw inkomen en hoe lang u in Duitsland heeft gewerkt. Hoe langer u in Duitsland werkte en hoe meer u verdiende, hoe hoger uw Duitse ouderdomsrente zal zijn. Afhankelijk van uw geboortejaar gaat de Duitse Altersrente in tussen uw 65e en 67e. De Algemene Ouderdomswet (AOW) is het basispensioen van de Nederlandse overheid. Per jaar bouwt u 2% AOW op. Vanaf uw AOW-leeftijd ontvangt u een AOW-pensioen van de Sociale Verzekeringsbank. Zolang u uitsluitend in Duitsland werkt, bouwt u geen AOW op. … nabestaanden? Als u overlijdt ontvangen uw huwelijkspartner en uw kinderen een Duitse nabestaandenrente (Hinterbliebenenrente). Het maakt niet uit hoe oud uw huwelijkspartner is. U bent niet meer verzekerd voor de Algemene nabestaandenwet (Anw). Als u overlijdt, krijgen uw nabestaanden misschien een gedeeltelijke Anw‑uitkering. Meer informatie vindt u in onze leaflet ‘Wonen in Nederland, werken in Duitsland - Nabestaanden’.
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
4 van 7
… gezinsbijslagen? U krijgt Kindergeld uit Duitsland als u meer dan acht uur per week in Duitsland werkt. U krijgt dan geen Nederlandse kinderbijslag meer. Misschien krijgt uw partner wel Nederlandse kinderbijslag. Meer informatie vindt u in onze leaflet ‘Wonen in Nederland, werken in Duitsland - Gezin’ … werkloosheid? U kunt in Duitsland een vrijwillige voortzetting van uw werkloosheidsverzekering aanvragen. Meer informatie hierover vindt u op www.arbeitsagentur.de. Ook de particuliere markt biedt verzekeringen voor werkloosheid aan. … ziekte en arbeidsongeschiktheid? Als zelfstandige bent u niet verplicht verzekerd tegen ziekte of arbeidsongeschiktheid. U kunt zich hier particulier tegen verzekeren. In Duitsland kunt u een Krankentagegeldversicherung afsluiten. Als u dit doet krijgt u bij ziekte de eerste 78 weken uit Duitsland Krankengeld. Meer informatie kunt via particuliere Duitse instellingen ontvangen. In Nederland krijgt u geen ziektewetuitkering. U kunt een vrijwillige verzekering voor de ziektewetuitkering aanvragen. Voor meer informatie kijk op www.uwv.nl/vrijwilligverzekeren. In Duitsland kunt u een arbeidsongeschiktheidsuitkering na 78 weken ziekte ontvangen. In Nederland pas na 104 weken. Hiervoor moet u wel een verzekering hebben afgesloten. Houd hiermee rekening bij het afsluiten van een verzekering bij ziekte. U kunt in Duitsland een vrijwillige voortzetting van de Duitse arbeids ongeschiktheidsuitkering aanvragen. Meer informatie hierover vindt u op www.deutsche-rentenversicherung.de. In Nederland kunt u alleen een arbeidsongeschiktheidsuitkering krijgen als u: -- ooit in Nederland verzekerd was en een Duitse Erwerbsminderungsrente ontvangt of -- vrijwillig verzekerd was voor arbeidsongeschiktheid. Voor meer informatie over een vrijwillige arbeidsongeschiktheidsuitkering kijk op www.uwv.nl/vrijwilligverzekeren.
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
5 van 7
… medische Zorg? U bent in Duitsland niet verplicht verzekerd voor de ziektekosten. U bent ook niet verzekerd voor de Wet langdurige zorg (Wlz) en de Zorgverzekeringswet (Zvw). U heeft twee verschillende mogelijkheden om een ziektekostenverzekering te regelen: -- U kunt een vrijwillige wettelijke ziektekostenerzekering in Duitsland afsluiten. U betaalt dan de werkgevers- en werknemerspremies. Van uw Duitse zorgverzekeraar kunt u een S1-formulier krijgen waarmee u zich kunt registreren bij de Nederlandse zorgverzekeraar CZ. U mag dan kiezen voor zorg in Nederland of Duitsland. In Nederland ontvangt u vergoedingen volgens de basisverzekering en de Wlz. U kunt zich bovenop het Zvw‑basispakket ook aanvullend verzekeren. Dit kan in Nederland of in Duitsland. De aanvullende verzekering vergoed alleen kosten die in het land gemaakt zijn waarin de aanvullende verzekering is afgesloten. Als u ziek wordt, betaalt de Duitse zorgverzekeraar Krankengeld tot maximaal 76 weken ziekte. -- U kunt ook een particuliere ziektekostenverzekering afsluiten. Zorg er dan wel voordat u in Duitsland en Nederland voldoende dekking heeft. Een particuliere ziektekostenverzekering dekt namelijk alleen de zorgkosten die vergelijkbaar zijn met de Zvw. U ontvangt geen vergoedingen uit de Wlz of Pflegeversicherung (bijvoorbeeld voor revalidatie, hulpmiddelen, verpleeghuis). U heeft ook geen inkomen bij ziekte. Daarvoor kunt u in Duitsland een ‘Krankentagegeldversicherung’ afsluiten. Meer informatie over de Krankentagegeldversicherung kunt u via particuliere Duitse instellingen opvragen. Meer informatie vindt u in onze leaflet ‘Wonen in Nederland, werken in Duitsland - Medische Zorg’ Bent u landbouwer of kunstenaar? Dan bent u wel verplicht verzekerd tegen ziektekosten. ... zwangerschap en bevalling? - Zwangerschapsuitkering Als zelfstandige kunt u alleen een zwangerschapsuitkering krijgen als u vrijwillig verzekerd bent bij een Duitse zorgverzekeraar. Deze uitkering heet ‘Mutterschaftsgeld’. U krijgt Mutterschaftsgeld zes weken voor de verwachte bevallingsdatum en acht weken na de geboorte. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met uw Duitse zorgverzekeraar. - Elterngeld Omdat u in Duitsland werkt, kunt u Elterngeld krijgen. Dit is een tegemoetkoming van ongeveer 67% van het laatst verdiende loon. Maar er geldt wel een minimum en maximum bedrag per maand. Deze tegemoetkoming kunt u krijgen vanaf de dag van de geboorte van het kind, voor minimaal twee maanden en maximaal veertien maanden. U en
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
6 van 7
de andere ouder krijgen maximaal veertien maanden Elterngeld. U kunt Elterngeld ontvangen als: -- uw kind op of na 1 januari 2007 geboren, en -- u of uw partner uw kind zelf verzorgt en opvoedt, en -- u of uw partner niet meer dan 30 uur in de week werkt, en -- uw kind bij u in huis woont, en -- u of uw partner in Duitsland woont of werkt. Bij de aanvraag geeft u aan welke ouder wanneer Elterngeld wil ontvangen. U vraagt voor minimaal twee maanden Elterngeld aan. Dit kunt u doen bij de Elterngeldstelle. Kijk voor de adressen van de Elterngeldstelle die in uw gebied bevoegd is op www.bmfsfj.de. Dit is de website van het Bundesministerium für Familie, Senioren, Frauen und Jugend. Ongevallenverzekering? In Duitsland is er een wettelijke ongevallenverzekering: de ‘Unfallversicherung’. De ongevallenverzekering wordt uitgevoerd door de Berufsgenossenschaften. Als zelfstandige bent u verplicht zich bij een Berufsgenossenschaft aan te sluiten. Bent u ziek door een arbeidsongeval of beroepsziekte? Dan heeft u recht op een uitkering uit de Unfallversicherung van uw Berufsgenossenschaft.
Wat als…
... u niet sociaal verzekerd bent in Duitsland? U kunt zich vrijwillig verzekeren voor de AOW en de Anw zodat uw AOWopbouw doorloopt en uw nabestaanden een Anw-uitkering krijgen als u komt te overlijden. U kunt zich voor de vrijwillige verzekering aanmelden tot één jaar na het einde van uw verzekering voor de AOW en Anw. Voor de Anw raden we u aan om meteen een vrijwillige verzekering aan te vragen, zodra u buiten Nederland woont of werkt. Zo zorgt u ervoor dat uw partner of minderjarig kinder een nabestaandenuitkering kan krijgen, als u komt te overlijden. Kijk voor meer informatie op www.svb.nl/vv. … u tijdelijk in Duitsland werkt? Dan kunt u voor korte tijd onder de sociale verzekeringswetgeving van Nederland blijven vallen. Dit heet detachering. Daarvoor heeft u een detacheringsverklaring (A1-formulier) nodig. Hiervoor gelden de volgende voorwaarden: -- u bent direct voorafgaand aan de detachering verzekerd voor de sociale verzekeringswetten in Nederland; -- u heeft de nationaliteit van een EU- of EER-land; -- de detachering duurt niet langer dan 24 maanden. Met een A1-formulier kunt u aantonen waar u sociaal verzekerd bent. Voor meer informatie kunt u terecht op www.svb.nl/id.
Duitse sociale zekerheid voor een Nederlandse zelfstandige
7 van 7
… het gaat om bouwwerkzaamheden? Dan gelden er speciale regels. Deze regels staan in het ArbeitnehmerEntsendegesetz (AEntG) Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Oberfinanzdirektion Köln, Abteilung Finanzcontrolle Schwarzarbeit (FKS), via +49 (0) 221 222 55 3430. Als uw bedrijf door de instantie SOKA-BAU als bouwbedrijf wordt beschouwd of als u werknemers op een Duits bouwterrein laat werken, meldt dit dan aan de vakantiefondsregeling voor de Duitse bouwnijverheid (Urlaubs- und Lohnausgleichskasse der Bauwirtschaft (ULAK). Er gelden dan speciale regels. Voor meer informatie over de vakantiefondsregeling kunt u contact opnemen met SOKA-BAU, via +49 (0)611 707 1000 of www.soka-bau.de.
Zo blijft u op de hoogte Bureau voor Duitse Zaken van de SVB heeft in deze leaflet in het kort uitgelegd hoe de sociale zekerheid werkt. Maar niet alle voorwaarden en uitzonderingen staan in deze leaflet. En wetten en regelingen veranderen. Kijk daarom regelmatig op www.svb.nl/bdz Zo blijft u goed op de hoogte van de gevolgen in de sociale zekerheid. Heeft u vragen? Neem dan contact op met Bureau voor Duitse Zaken, via telefoonnummer +31 (0)24 343 18 11. Wij helpen u graag verder.