Ds. Heleen van Beelen over starten en startzondag: Laten we de deuren van de kerk openzetten. Jubilerend kosterspaar Stuivenberg

8 Ke r k b l a d va n d e P ro te sta n t s e G e m e e n te te B u s s u m – J a a rga n g 2 4 , n r. 8 – 1 6 a u g u st u s 2 0 1 3

Jubilerend kosterspaar Stuivenberg

De bijbeltekst van Wieke Visser

pagina 8

pagina 16

Ds. Heleen van Beelen over starten en startzondag: ‘Laten we de deuren van de kerk openzetten’

Van de redactie

Woorden die me raken

Tachtig jaar geleden, in 1933, verscheen wekelijks de Bussumsche Kerkbode. Grotendeels volgeschreven door de twee hervormde Bussumse predikanten. Verlosserkerk

AGENDA Elke zo 17.00 uur Spieghelkerk Avonddienst Elke za en di 10.00 – 12.00 uur Verlosserkerk Stiltecentrum Elke do 12.30 uur Mariakerk/Koepelkerk Middagpauzegebed Elke 2de di van de maand 9.00 – 9.30 uur Verlosserkerk Gebed

Die domineestijd is in Bussum voorbij. Nu zorgen de gemeenteleden zelf voor de kopij in woorden en beelden. En de redactie kiest, neemt interviews af, maakt foto’s en rangschikt. Bijna 25 jaar was het Practicum in Soest die het blad opmaakte en drukte. Eerst 26 keer per jaar, inmiddels 12 keer. Vanaf dit nummer vindt de opmaak en het drukken plaats bij Tenset in Bussum. De redactie heeft de veranderingen met zorg voorbereid. Dit is het resultaat. De wijkgemeente informeert u voortaan via een wijkbrief over actuele zaken en mensen en Bussum Onderweg geeft maandelijks in kleur achtergrondinformatie en diepgang, zoveel mogelijk van en herkenbaar voor Bussumers. Vaste rubrieken en wijkberichten krijgen een nieuwe plek. Interviews en persoonlijke meningen kleuren dit eerste nieuwe nummer. Digitale verspreiding blijft en daardoor kan het blad ook meer belangstellenden buiten de kerk bereiken.

Hoe kun je denken dat je het einde van je eigen reis zult bereiken als je de weg inslaat naar de stad van iemand anders? (Thomas Merton) Het woord ‘roeping’ vind ik sprekender dan ‘levensdoel’. Het is mooi suggestief. Het woord suggereert dat er ergens een stem klinkt die roept. Wie roept mij dan naar mijn bestemming? Mogelijk verwacht iemand nu dat ik ga zeggen dat dat God is. Het is immers logisch dat te verwachten in een kerkblad. Maar ik zeg dat niet. De reden is dat ik eigenlijk niet weet of God roept.

De redactie is enthousiast begonnen aan deze nieuwe Bussum Onderweg. Wij hopen dat het u/jou bevalt en inspireert. Reacties en suggesties welkom op [email protected]. Klaas Oosterom, redactielid

Zo 18 aug ± 11.00 uur Verlosserkerk Jubileum koster Do 22, 29 aug, 5 en 12 sept 20.15 uur Grote Kerk Naarden Orgelconcert Wo 28 aug 14.00 uur Trefpunt Vakantiesoos-middag Di 3 sept 19.30 uur Leuven (B) Inaugurele rede van prof. Dr. Nico den Bok Za 7 sept 11.00 – 17.00 uur Wilhelminaplantsoen Bussum Cultureel Za 7 zo 8 sept Startweekend/-zondag Ma 9 sept Laatste datum inzending kopij voor nr. 9 Di 10 sept 20.00 uur Wilhelminakerk Gemeenteavond Centrum Wo 11 sept 8.15 – 18.00 uur vanaf Verlosserkerk Gemeentedag Sion Wo 11 sept 20.00 uur Palmpit/De Heul Lezing Ontwikkelingen in Midden Oosten Za 14 zo 15 sept 12.00 – 16.00 uur o.a. in Mariakerk en Verlosserkerk Open Monumentendagen Di 17 sept 20.00 uur Wilhelminakerk Openingsavond CCIV Vr 20 sept verschijnt Bussum Onderweg nummer 9

De redactie; v.l.n.r. Martin Rep, Inge de Groot, Wil Keetelaar en Klaas Oosterom

(foto Maurits de Groot)

Onderweg naar u een nieuwe aanpak Bussum Onderweg is al sinds jaren het kerkblad van de Protestantse Gemeente te Bussum. Vanaf nu steekt het in een nieuwe jas: kleuriger en met een vernieuwde ordening van de inhoud. Hopelijk leest u Onderweg daardoor met nog meer plezier. Voortaan verschijnt het blad maandelijks op de vrijdag het dichts bij de 15e van de maand. Tussentijds nieuws kunt u overigens vinden in de wekelijkse nieuwsbrieven van de wijkgemeentes. Voor die (digitale) nieuwsbrieven kunt u zich opgeven bij de desbetreffende wijkgemeente. Ook in de verzending van Onderweg komt verandering. Deze komt kort gezegd hierop neer: voortaan ontvangt ieder lid (adres) van de Protestantse Gemeente Bussum het blad in de brievenbus. Ook degenen die tot nu toe Onderweg alleen digitaal ontvingen. U ontvangt Onderweg gratis. Wel zal er elk jaar een oproep worden gedaan een gift te geven ter dekking van de kosten. Mocht u Onderweg ook digitaal willen ontvangen, dan kunt u dat melden bij de redactie via [email protected]. Wij hopen dat Onderweg zo nog beter duidelijk zal maken hoe de Protestantse Gemeente van Bussum reilt, zeilt en leeft. Namens de Algemene Kerkenraad,

D

e maand september is de maand van startzondag, de start van een nieuw kerkelijk jaar. In het kader van deze zondag staat er in de Protestantse Gemeente Bussum een groot aantal activiteiten op stapel. In de wijkgemeenten Oost, Centrum en West is startzondag op 8 september; voor Sion is startzondag gepland op 22 september.

Kinderspeelmiddag Door de vier wijkgemeenten wordt op zaterdag 7 september de inmiddels traditionele kinderspeelmiddag georganiseerd in de Groene Long van Bussum-Zuid.

Fietstocht Ook de gezamenlijke fietstocht van de wijkgemeenten Oost, West en Centrum kan als traditioneel worden aangemerkt. Dit jaar vindt deze plaats op zondagmiddag 8 september. Aanmelden om 13.30 uur bij de Wilhelminakerk. De tocht eindigt ook bij de Wilhelminakerk met de prijsuitreiking en soep met brood. Gemeenteleden die niet meefietsen maar wel bij de afsluiting willen zijn, zijn vanaf 16.00 uur welkom in de Wilhelminakerk.

Koken Er wordt een nieuwe activiteit georganiseerd voor de middelbare schooljeugd uit alle wijkgemeenten. Zij gaan koken in de Gooische Kookstudio in Naarden.

Zoek eerst het Koninkrijk! In Wijkgemeente Oost (Verlosserkerk) heeft de dienst op startzondag  het

thema ‘Zoek eerst het Koninkrijk!’ De cantorij zal aan deze dienst meewerken en onder andere het bekende ‘evangelische’ lied ‘Zoekt eerst het Koninkrijk’ zingen. 

Toekomstmuziek Het nieuwe jaarthema van wijkgemeente Centrum (Wilhelminakerk) is ‘Toekomstmuziek’, met het oog op de verschijning van het Nieuwe Liedboek. Startzondag zal een laagdrempelig karakter hebben en zal  geheel in het teken staan van de kennismaking met het nieuwe liedboek

De smaak van de kerk Op de avond voor startzondag, zaterdag 7 september, wordt in wijkgemeente West (Spieghelkerk) een Running Dinner georganiseerd . In de kerkdienst die op de zondag daarna plaatsvindt, staat de vraag ‘Kan de kerk smaak hebben?’ centraal.

Startzondag en broodmaaltijd De startzondag winterwerk is voor Sion gepland op 22 september in de middagdienst, waarin zal voorgaan ds. R.R. Eisinga. Aansluitend zal een broodmaaltijd worden gehouden.

Wie mij een levensdoel geeft? Wie mij roept? Ik vermoed eigenlijk dat ik dat zelf ben. In mij huist, figuurlijk gesproken, een raadgever. Nu zou iemand kunnen denken dat daarmee alles is gezegd. Dat God niet in dit verhaal voorkomt. Maar ik haal Hem er toch bij. Er zijn namelijk honderd en nog wat raadgevers om mij heen. Door te bidden breng ik mijzelf in de eenzaamheid met God. Ik ervaar Hem als een verhelderende stilte. In zijn nabijheid merk ik dat die menigte raadgevers op de achtergrond raakt. Daar kan ik de raadgever in mij, nog altijd figuurlijk gesproken, beter horen. Als Jezus nadacht over zijn roeping, zocht hij de stilte en het gebed. Niet om van God te horen wat hij moest doen. Ik las: ‘Hij had God nodig om te zijn wie hij was. Daarvoor moest ook hij bidden, om niet te vergeten wat het belangrijkste is, om zich niet te laten meeslepen door de dwang van de menigte, door de waan van de dag. Omdat hij bad verloor hij nooit uit het oog wat hem in zijn leven te doen stond.’ Dit citaat lijkt me heel juist. Het is van Suzanne van der Schot. Ze is non geweest. Als iemand verstand van roeping heeft, is zij het wel. ds. Stephan de Jong

Jan van der Ploeg, voorzitter

2 - Bussum Onderweg

Bussum Onderweg - 3

‘We zouden veel meer moeten zoek en naar verbinding’

D

de gemeente trekt de wereld in. Toch? “We zouden veel meer moeten zoeken naar verbinding. Ik was onlangs in het museum Flehite in Amersfoort. Daar stond een oud Mariabeeld met allerlei gaten erin, en de mensen staken daarin briefjes voor haar. In een museum! Dat is toch geweldig.”

s. Heleen van Beelen heeft iets met starten: kriebels in de buik bijvoorbeeld. Maar ze had ook een valse start en een doorstart in de Verlosserkerk. Komende maand is het startzondag voor de protestantse gemeente. “Om een nieuwe start te kunnen maken, is eerst een goede afsluiting nodig.”

Start van het schooljaar

Start als dominee in Bussum

“Bij het woord ‘start’ moet ik vaak aan mijn schooltijd denken. Eerst had je die heerlijke ontspanning van de vakantie, daarna kreeg je de kriebels: spannend, een andere klas, andere kinderen. Ik vond dat eigenlijk niet zo leuk. Maar aan de andere kant hechtte ik me ook weer snel aan die nieuwe situatie. Je moet dan weer wat van jezelf laten zien.

“Voor mij was de start als predikant Bussum nu juist niet zo’n spannende gebeurtenis, maar dat kwam doordat ik als interimmer begon. Er was in 2007 een vacature na het vertrek van de predikanten Peter van Heiningen en Jos Haakman. Wij waren hier toen net komen wonen. Ik was predikant geweest in Den Haag en Westmaas. We hadden toen nog drie kinderen – inmiddels vier – en ik wilde een tijdje lekker moederen en daarnaast kunstgeschiedenis studeren.

“Eigenlijk ben ik een slow starter, ik kan echt ergens enorm tegenaan hikken. Dat heb ik ook met een preek. Ik kan lang zitten broeden op het begin omdat ik de mensen meteen wil pakken. Terwijl je misschien beter gewoon het geheel kan opschrijven en later een goed begin eraan haken. Een preek goed afsluiten is trouwens minstens zo belangrijk. Dat kan soms zelf een open einde zijn, ik heb de mensen wel eens met een vraag weggestuurd. Om ze na te laten denken over een bepaalde situatie. Ik eindig ook wel met een paar regels uit een gedicht. In de hoop dat de mensen erover gaan nadenken. “Wat starten betreft, ben ik iemand die af en toe een duwtje nodig heeft. Zo kon ik indertijd naar New York om mijn scriptie af te maken. Daar moest ik dan zelfs nog lang over nadenken! Maar toen ik er eenmaal was, wilde ik er blijven ook, zo zit ik dan wel weer in elkaar.”

Is start positief of negatief? “Moeilijk te zeggen. Een nieuwe start kan heel positief zijn. Toen ik van de middelbare school vertrok – ik was een nogal lastige leerling geweest – zei de klasselerares bij de diploma-uitreiking tegen me: Nou, jij kunt nu tenminste een nieuwe start maken. Dat had ik volgens haar blijkbaar nodig. “Om een nieuwe start te kunnen maken, is eerst een goede afsluiting nodig. Die associatie heb ik daaraan overgehouden. Vrede sluiten met het verleden. “Het negatieve van een start kan voor mij ook zijn het gevoel van: nu moet het gebeuren. In de sport heb je dat ook. Terwijl iedere sportman weet dat een goede start alléén niet voldoende is om de wedstrijd te winnen.”

4 - Bussum Onderweg

Gezang 479

“Ik vond dat een heerlijke studie, maar ik wilde al snel daarnaast toch iets gaan doen wat meer bij mij past. Het tijdelijk invullen van die vacature in Bussum gaf me veel rust: geen echte verplichtingen, wel zaken als het cri-

“Ik heb de vraag gekregen of ik een huwelijksviering wil leiden van een gelovige vrouw en een niet-gelovige man, dat vind ik boeiend, want wanneer is iemand gelovig? En op grond waarvan zegt iemand dat hij niet-gelovig is? “Ik vind het heerlijk dat de ramen in de Verlosserkerk eindelijk open kunnen. Het gaat immers om de beweging van buiten naar binnen, en van binnen naar buiten. Ik liet onlangs gezang 479 zingen, dat vind ik zo prachtig: Laat dan mijn hart U toebehoren en laat mij door de wereld gaan met open ogen, open oren om al uw tekens te verstaan

‘Gek genoeg is toch een nieuw begin mogelijk gebleken’

‘Ik ben altijd benieuwd waar mensen hun ankers hebben’

sispastoraat doen. Na een jaar ben ik er toch ingerold. Dat was dus eigenlijk een valse start. Niet bevestigd – naderhand natuurlijk wel – en via de achterdeur naar binnen.”

Doorstart als dominee “Twee jaar geleden is het nu. Het was een heel vervelende periode. Ken je die film Dogville van Lars von Trier? Die gaat over een vrouw in een kleine gemeenschap, die met open armen wordt ontvangen. Maar op een gegeven moment slaat alles om. In werkelijkheid ging het natuurlijk anders tussen de Verlosserkerk en mij, maar ik moest in die tijd wel vaak aan die film denken. Hoe kan het gebeuren, dacht ik steeds, dat het enthousiasme van het begin opeens is omgeslagen in wantrouwen. Het waren krachten waar ik geen greep op had. Ik werd er letterlijk ziek van, kreeg lichamelijke klachten. Ik dacht eraan de handdoek in de ring te gooien.

Heleen van Beelen: “Ik krijg vaak te horen:

“Gek genoeg is toch een nieuw begin mogelijk gebleken. Het kan dus! Het heeft een lange tijd geduurd, wel een halfjaar, maar we zijn erin geslaagd het vertrouwen weer op te bouwen. “Ik heb een bepaalde theologische kleur, en in onze gemeente moet ik met verschillende wijzen van geloven rekening houden. Dat kan heel lastig en ingewikkeld zijn. Het had te maken met mijn mate van vrijzinnigheid. Ik had het er moeilijk mee dat ik wel openheid moest betrachten naar mensen met een meer behoudend geloof, zoals hoe ik sta tegenover de lichamelijke opstanding van Jezus, maar dat zij nooit benieuwd waren hoe ik daar zelf over dacht. Voor mij kunnen verschillende opvattingen naast elkaar bestaan. Iemand die gelooft in de lichamelijke opstanding wil ik dat geloof echt niet afnemen. Dat ik een andere opvatting heb, wil niet zeggen dat ik vind dat iedereen het zo moet zien.

je bent opgebloeid.”

“Of ik deze zaken nu maar vermijd? Nee hoor. Ik heb vorig jaar een cursus klinische pastorale vorming gedaan. Het doel daarvan was, beter achter de je eigen motivaties en je geloofsidentiteit te komen. Als je je daar beter in voelt, wordt het makkelijker om daarmee om te gaan. “De komst van Nico den Bok, mijn collega-predikant in de Verlosserkerk, heeft er ook goed in gewerkt. Wij zijn heel verschillend in onze manier van preken en de beleving van liturgie, en ik zie dat de mensen daar blij mee zijn. Ik ben blij dat het gebeurd is, we hebben er in de kerkenraad heel goed over gesproken. Het is fijn dat je samen ergens doorheen kunt komen. Ik krijg vaak te horen: je bent opgebloeid. Ik werk nu met veel meer plezier dan vóór het conflict.” Later, als ze dit interview leest, voegt

Heleen hieraan toe: “Ik ben er dankbaar voor dat we er doorheen zijn gekomen en opnieuw konden beginnen. In de bijbel zijn talloze voorbeelden van mensen die opnieuw beginnen, omdat zij zich verzoenen met zichzelf of een ander. Of, denk aan de ontmoetingen van Jezus met mensen, die die ontmoeting ervaren als een nieuw begin.”

Startzondag “Kerkelijk en liturgisch gezien heeft ‘startzondag’ geen betekenis. Ik zou liever de naam ‘gemeentezondag’ verkiezen, want het is een zondag voor de gemeente. Verschillende werkgroepen presenteren zich, er zijn activiteiten als wandelen en fietsen. “Mijn probleem met de startzondag is dat het een binnenkerkelijk iets is. In mijn visie zou het veel mooier zijn de zondag na Pinksteren als startzondag te beschouwen. De geest is uitgestort,

“Laten we de deuren van de kerk openzetten. De kerk is te veel doel geworden, in plaats van de plek zoals ze bedoeld is: om stimulansen te krijgen de wereld in te gaan en de mensen op te zoeken. “We praten vaak over jongeren, hoe we hen weer kunnen laten aanhaken. De jonge generatie wil wel graag in gesprek. Over kerk en maatschappij. Een goed verhaal horen, dat is wat zij willen. We zouden moeten kijken naar wáár zij zijn, en daar met hen over in gesprek komen. “Mensen zeggen tegen mij: ‘Mijn kinderen komen niet in de kerk’, en daar hebben ze het moeilijk mee. Ik zeg dan: ‘Waar halen zij hun vertrouwen uit. Vriendschap. Praat daar dan met hen over. Ik ben altijd benieuwd waar mensen hun ankers hebben. Iedereen heeft die.”

Tekst: Martin Rep Foto’s: Klaas Oosterom Bussum Onderweg - 5

‘Een beetje pijnlijke actie’

Zestig jaar televisie Dit is dan de laatste vakantiesoos van dit seizoen.

‘Heb ik wat gemist’, denk je de eerste keer dat je in het dorp langs een grote poster rijdt met daarop de tekst ‘De tweede Wilhelminakerk – start bouw vierde kwartaal 2013’. Een paar dagen later komt de aap uit de mouw: over de oorspronkelijke tekst is een nieuwe geplakt. ‘Wat je al hebt, heb je niet nodig’. De zoveelste tegenaanval van Ziggo dus, in de strijd die in Bussum woedt om de internetgebruiker. De gezamenlijke leveranciers van internet via de glasvezel willen 30 procent van de Bussumse adressen als klant, dan wordt er glasvezelkabel aangelegd. Bij een lager percentage zijn de investeringen te hoog. Ziggo verdedigt zijn marktaandeel met hand en tand en beweert dat het internet via de coaxkabel dat zij leveren, net zo goed is. Als de redactie met de persdienst van Ziggo belt voor achtergrondinformatie over deze actie, reageert voorlichter Erik van Doeselaar wat geschrokken, want hij blijkt ook al gebeld door Jan van der Ploeg, voorzitter van de algemene kerkenraad. “We wilden met deze posteractie op een beetje ludieke manier de aandacht vestigen op ons product”, legt hij uit, “en daar

François Boulanger

hebben we als één van de markantste gebouwen van Bussum de Wilhelminakerk voor gekozen.” We hadden ons echter niet gerealiseerd, dat de PG Bussum juist bezig is om meer mensen in de kerk te krijgen, zegt hij. “Een beetje pijnlijk dus, deze actie”, geeft hij toe. “Het is niet onze bedoeling geweest, per-

Start Wilhelminasoos Op woensdag 4 september start de Wilhelminasoos om 14.00 uur met de film die Wim Vonk heeft gemaakt van het uitje naar de Ark van Noach. Hierbij is iedereen welkom die die dag is mee geweest. Na afloop van de film kan, wie geen lid is van de soos, er voor kiezen om een uurtje mee te doen. Nieuwe leden zijn van harte welkom. Pas als u als lid wordt ingeschreven betaalt u € 1 per keer voor tweemaal koffie of thee met altijd iets erbij. Als het moeilijk is om op eigen gelegenheid te komen, kunt u contact opnemen met Aafke Mulder, 035 6934842. Voor € 2,50 wordt u opgehaald en weer thuisgebracht. De soos begint altijd met een lied, een korte meditatie of gedicht en gebed en eindigt met een lied.

In het afgelopen jaar zijn vier leden overleden: de heer Roskam, mevrouw de Wolf, mevrouw van de Berg en mevrouw van de Wal. Op de laatste middag vóór de vakantie hebben wij hun namen nog een keer genoemd. Ook hebben enkele leden met ernstige ziekte te kampen. Wij hopen en bidden dat er herstel mag komen. Een woord van dank aan de vrijwilligers van de Verlosserkerk tijdens de drie vakantiesoosmiddagen daar, waarvan de laatste, op 28 augustus, over TV en Bussum, nog moet komen.

Namens het bestuur, Netty Douma

Het verlangen naar gezag Over vrijheid, gelijkheid en verlies van houvast. Op de openingsavond van CCIV op dinsdag 17 september spreekt mevrouw Christien Brink-

6 - Bussum Onderweg

greve. De avond in de Wilhelminakerk begint om 20.00 uur en de toegang is vrij.

sonen te kwetsen. We hebben dat ook duidelijk gemaakt aan de heer Van der Ploeg.” Heeft de actie van Ziggo succes gehad? Van Doeselaar is voorzichtig. “De glasvezelexploitanten hebben die 30 procent nog niet gehaald. Maar de inschrijvingstermijn is verlengd, dus de uitslag staat nog niet vast.” Martin Rep

Recente ontwikkelingen in het Midden Oosten Op woensdag 11 september in de Palmpit, de Heul om 20.00 uur. Spreker: drs. Ruud Hoff. De afgelopen twee jaar is er veel veranderd in de machtsverhoudingen in het Midden Oosten. In de Arabische wereld zijn de mensen de straat op gegaan en dictaturen zijn weggevaagd. Egypte worstelt met de opbouw van een democratische samenleving. In Syrië is een uitzichtloze burgeroorlog uitgebroken. De machtsverhoudingen in de regio zijn dramatisch veranderd. Op de achtergrond lijkt de tegenstelling tussen soennieten en sjiieten in het hele Midden-Oosten aangescherpt.

De laatste vakantiesoos in het Trefpunt wordt gehouden op 28 augustus. Op deze middag komen Herman van Werven en Willem van der Wilt oude beelden en herinneringen ophalen over 60 jaar televisie. De televisie is begonnen in Bussum en daar is ook een film van. Het wordt een leuke middag. We kunnen lachen en ons verwonderen om de beelden, die we al weer lang vergeten zijn. Mogelijk dat bepaalde uitzendingen ons hebben aangegrepen en dat die weer ter sprake zullen komen.

De vraag is of zoiets het doel dient waarvoor het is opgezet. Er wordt beweerd dat de eenzaamheid onder ouderen in de zomer groter is dan in de decembermaand. Hetzou fijn zijn daar iets over te horen. Hoe het ook zij, u bent van harte welkom op woensdagmiddag 28 augustus in het Trefpunt (Verlosserkerk). Aanvang 14.00 uur. En zou u graag willen komen, maar u heeft niemand die u kan brengen of er zijn andere ongemakken. Bel Lidy Stuivenberg 035 6917309, of Arie Vijn 035 6915881. Wij halen u op en brengen u ook weer thuis. De vakantiesoos is een Bussum Brede aangelegenheid. Dit betekent dat iedereen van harte welkom is. Lidy Stuivenberg, Rien Parhan en Arie Vijn

Diaconale actie ‘Samen delen’ Eind augustus ontvangt u per post het jaarlijkse verzoek van de diaconie om bij te dragen aan de actie ‘Samen delen’. In de meegestuurde folder staat waarmee de diaconie zich zoal bezig houdt. Veel mensen hebben momenteel schulden. De diaconie wordt met hulpvragen geconfronteerd. De Voedselbank en Schuldhulpmaatje zijn particuliere organisaties. De diaconie werkt daarin mee. Uw steun is hierbij onontbeerlijk. Daarom doet de diaconie, in een voor menigeen moeilijke tijd, een beroep op u, om de actie financieel te steunen en uw bijdrage over te maken door middel van de meegestuurde acceptgiro. De stenen, welke ook terug te vinden zijn in de folder, symboliseren, dat je samen iets opbouwt en uitdeelt. Namens de diaconie, dank voor uw betrokkenheid bij het diaconale werk.

De avond die georganiseerd wordt door het Genootschap NederlandIsraël is vrij toegankelijk. R.Damman, 035-6914580

Jaap Post (secretaris)

Samen Bijbellezen Tijdens de kerkenraadsvergadering van Sion op 22 mei is gesproken over de Bijbelkring. Dankbaar zijn we dat er een Bijbelkring in onze (wijk)gemeente is. Toch zouden we graag zien dat deze kring door meer mensen bezocht wordt. Daarom willen we deze kring een meer open karakter geven. De bestaande Bijbelkring blijft in zijn kern bestaan, maar we halen het woord ‘kring’ eraf, omdat dit iets ‘geslotens’ heeft en voor sommigen een drempel kan zijn om zich daarbij te voegen. Het komende seizoen willen we daarom een nieuwe start maken met het lezen en bestuderen van de Bijbel. Wij zouden graag zien dat mensen van verschillende achtergrond, leeftijd, modaliteit etc. bij elkaar komen om samen de Bijbel te lezen om zo rond een geopende Bijbel van elkaar te leren en elkaar op te bouwen. De planning is bijeen te komen in de Zijspieghel op de woensdagavonden 25 september, 23 oktober, 20 november, 18 december, 22 januari, 26 februari, 2 april, 7 mei, D.V. Hoewel deze samenkomsten vallen onder de verantwoordelijkheid van de wijkgemeente Sion, zijn ze in principe toegankelijk voor iedere belangstellende. In de volgende Onderweg meer inhoudelijke informatie. Ds. A. Visser

Orgelconcerten in de Grote kerk te Naarden Donderdag 22 augustus: Jaap Zwart. Hij speelt op het koororgel, het kabinetorgel en het hoofdorgel. Op donderdag 29 augustus speelt Toon Hagen. Op 5 september een concert met Wybe Kooijmans met medewerking van het koperkwintet ‘Brasso’. Op 12 september een afsluitend concert: U vraagt, Wybe Kooijmans speelt. Verzoeken indienen tot en met donderdag 29 augustus. Alle concerten beginnen om 20.15 uur. Bussum Onderweg - 7

‘Veertig jaar koster en toch ons geloof behouden’

O

p 1 augustus jongstleden waren Lidy en Jan Stuivenberg 40 jaar getrouwd en was het 40 jaar geleden dat Lidy als koster begon, daarin bijgestaan door echtgenoot Jan. De hoogste tijd dus om met deze twee mensen in gesprek te gaan.

Lidy en Jan kennen elkaar al vanaf de jeugdclub van de gereformeerde Hoogstraatkerk in Weesp, waar de vader van Jan koster was. Zij was veertien, hij zestien. Een veilige club, waar alleen limonade geschonken werd. Zij waren beiden nauw met de kerk verbonden. Jan hielp zijn vader bij het kosteren en Lidy hielp, om een zakcentje te verdienen, in de bediening als er een feestje was en met koffie uitschenken bij andere gelegenheden. In 1968 ging de Hoogstraatkerk door brand verloren. Drie jaar later was de kerk in een eenvoudiger vorm opgebouwd. In Weesp-Noord was een nieuwe kerk gebouwd, de Hogewey, waar Jans vader koster werd. Toen er in 1973 een kostersechtpaar voor de Hoogstraatkerk werd gezocht, solliciteerden Lidy en Jan op die vacature. Zij werden aangenomen, mits zij trouwden en zo komt het dat het begin van hun kostersloopbaan en hun trouwdag op dezelfde dag vallen. Op die dag maakte Jan ’s morgens de kerk klaar voor het huwelijk, trok daarna in zijn ouderlijk huis zijn trouwpak aan en kon de dienst beginnen. Uit dit huwelijk zijn drie zoons geboren, die al lang volwassen zijn en alle drie een vriendin hebben. Ook deze jongens waren vroeger vaak bij hun ouders in de kerk te vinden. Toen de Hoogstraatkerk werd gesloten, verhuisden Lidy en Jan met het gezin naar Aarlanderveen, een klein, zeer protestants kerkdorp. Het lag dicht bij Alphen aan den Rijn, waar Jan werkte. Lidy en Jan konden in deze gemeente moeilijk aansluiting vinden; zelfs na vijf jaar lukte het niet. Via de kostersbond ‘De kring van het Gooi’ hoorden zij dat er in de Zuiderkerk in Bussum een kostersechtpaar werd gezocht. Daar reageerden zij op en er werd een contract voor zeven jaar getekend. Toen de Zuiderkerk moest sluiten, kreeg Lidy een fulltimebaan in de Verlosserkerk aangeboden, die ze aannam onder voorwaarde dat Jan haar zou helpen. Nou, dat doet hij nog steeds! Jan komt uit een kostersfamilie. Zijn opa begon ermee, daarna zijn vader en een oom, en nu een neef en Jan zelf, de derde generatie.

8 - Bussum Onderweg

Jan is op zondag de koster. Hij regelt alles wat met de dienst te maken heeft en staat bij de deur, waar hij de mensen ontvangt en begroet. Als het nodig

Alleen op kerkelijke feestdagen staat Lidy ook bij de deur om de mensen te ontvangen. Verder is zij in de keuken, of bij de predikant. Zij regelt alles wat het Trefpunt behelst: de zalen, de vergaderingen en de koffie, ook op doordeweekse dagen, want zij doet het

is dat je er nu echt naar toe moet als er iemand in de kerk moet zijn. ’s Avonds gaat Lidy altijd met de auto, omdat zij zich wel eens onveilig voelt. Er zitten soms mensen buiten te wachten die haar aanspreken of om hulp vragen. Als er echt nood is, probeert

haar werk spreekt haar enorm aan, al is het de laatste jaren wat stiller geworden doordat het asielzoekerscentrum is gesloten. Maar er is nog genoeg werk te doen. Als ze ’s ochtends door het park loopt en ze ziet een dakloze op een bankje liggen, nodigt ze die uit om naar de kerk te komen. Als zo iemand komt,

Als ze ’s ochtends door het park loopt en ze ziet een dakloze op een bankje liggen, nodigt ze die uit om naar de kerk te komen. raken ze vaak in gesprek en juist dan heeft Lidy het idee dat ze iets voor haar naaste kan betekenen. Ook met de mensen die in de Verlosserkerk komen werken omdat ze een taakstraf hebben gekregen, ontstaat vaak een vertrouwelijk contact. Lidy wil graag de mens achter zo’n gestrafte blijven zien en zijn of haar vertrouwen winnen. Als dat er eenmaal is, wordt er soms naar Lidys geloof gevraagd en begint er een gesprek, heel gewoon aan de keukentafel in de kerk. Het is dus niet zo gek dat twee jaar geleden het ‘keukenpastoraat’ is opgericht en Lidy is benoemd tot pastoraal medewerker. Je vindt haar niet voor in

Op de knieën Jan heeft iets met oude mensen. Laatst zat hij op zijn knieën voor een broze oude dame en hielp haar, terwijl de dominee al begonnen was, om haar hoortoestellen in te doen en haar haar te fatsoeneren. Er is een bejaardenverzorger aan hem verloren gegaan.

beheer. Jan is overdag naar zijn werk, maar springt ‘s avonds regelmatig bij en neemt ook de administratie voor zijn rekening. Lidy benadrukt dat zij alleen maar koster kan zijn omdat Jan haar helpt. Ook hij geniet van dit werk in de kerk. Verder zijn er veel vrijwilligers. Dit kostersechtpaar kan vanuit de huiskamer de kerk zien. Toch is er genoeg afstand, meer dan als er een dienstwoning aan de kerk was vast gebouwd, zoals in hun vorige kerken. Het nadeel

Om niet altijd met de kerk bezig te zijn heeft Lidy honden, labradors, waar ze mee traint en naar wedstrijden gaat. “Dan gaat het gesprek eens ergens anders over! “ de kerk, maar bij de mensen aan tafel. Juist in een ontspannen sfeer, bij een kopje koffie, ontstaan de gesprekken die je niet gauw vergeet. Nadelen aan het kosterschap zien Lidy en Jan niet. Je moet wel bepaalde eigenschappen hebben. Veel mensenkennis is een ‘must’ en je moet goed kunnen samenwerken. Ieder jaar komen er in het College, de Wijkkerkenraad en het Moderamen andere mensen met nieuwe ideeën. In de afgelopen veertig jaar is er één gebeurtenis die Lidy nooit zal vergeten. Mede naar aanleiding van die gebeurtenis (zie kader), is het Stiltecentrum ontstaan. Gewoon een plek waar je een kaarsje kunt aansteken, waar je even stil kunt zijn en waar iemand is die naar je wil luisteren. Het moeilijke van deze tijd vinden Lidy en Jan het ontbreken van evenwicht tussen verdrietige en vrolijke dingen. Doordat de gemeente kleiner wordt en vergrijst zijn er meer uitvaarten dan doopdiensten of trouwerijen. Als kosters maak je heel veel mee in een gemeente en soms gebeuren er dingen waarbij je denkt: “Waar was God op dat moment?” En toch, en dat vind ik een mooie zin om mee af te sluiten, merkten deze twee mensen op: “Veertig jaar koster en toch ons geloof behouden!” Tekst en foto: Wil Keetelaar

Trouwen

Het echtpaar Stuivenberg voor hun favoriete glas-in-lood raam in de Verlosserkerk is, brengt hij hen aan zijn arm naar een plaats in de kerk.

Labradors

ze te helpen. Zoals die jongen, waarschijnlijk een illegaal, die onder de luifel zat te krimpen van de pijn in zijn maag, met een leeg doosje medicijnen in zijn handen: via de huisartsenpost zorgde Lidy voor nieuwe. Ook kan zij zorgen voor noodopvang in de Cocon in Hilversum. Zij zet een dakloze in Bussum Zuid op de trein met een bonnetje voor de Cocon. Is er geen directe nood, dan vraagt ze of de mensen de volgende ochtend terug komen voor een kop koffie. Juist dit aspect van

Het gebeurde op een doordeweekse dag in de Verlosserkerk. Op een ochtend kwam er een jong stel uit het asielzoekerscentrum de kerk binnen. De man en de vrouw vroegen in gebrekkig Engels om een pastor. Ze woonden al jaren in Crailo, kwamen uit verschillende landen met twee verschillende achtergronden, en waren verliefd geworden. Hij kwam uit Oezbekistan, haar land weet Lidy niet meer. Ze vertelden dat hij uitgezet zou worden en zij niet en dat ze niet wisten of ze elkaar ooit nog terug zouden zien. Vóór die tijd wilden ze trouwen. Lidy vertelde dat dat niet zomaar kon en dat ze een afspraak met de dominee moesten maken. De jonge vrouw begreep dat niet: “Voor trouwen zijn er toch maar drie nodig? God en wij?” Toen heeft Lidy hen in de kerkzaal gelaten en de Paaskaars aangestoken, terwijl de jonge mensen onder aan het kruis knielden. Daarna liet Lidy hen alleen. Na ongeveer een kwartier kwamen ze de kerkzaal weer uit, helemaal stralend, want ze waren getrouwd! God had hen gezegend. Bussum Onderweg - 9

Bussum Cultureel Zaterdag 7 september zullen de wijkgemeenten Sion, Spieghel, Verlosserkerk en Wilheminakerk present zijn tijdens Bussum Cultureel met een kraam op het Wilhelminaplantsoen. We willen van de gelegenheid gebruik maken om het kerkenwerk en de plannen voor het komend seizoen bij een breder publiek onder de aandacht te brengen. De stand zal bemand worden door leden van de vier wijkgemeenten. Als u een uurtje voor uw rekening wilt nemen kunt u dit door geven aan een van de volgende organisatoren: Marja Hompes (West), Pieter Nagel (Sion), Rien Parhan (Oost), Enno Dekker (Centrum). Elders op het Wilhelminaplantsoen is er een boekenmarkt, waarvan de opbrengst voor het Rwanda-project van Verre Naaste is.

Slavernij Op de Open Monumentendagen 14 en 15 september is het landelijk thema Macht en Pracht. De Verlosserkerk is dan een open monument waar “misbruik van macht” zichtbaar wordt gemaakt. Er was bij de Wijkkerkenraad en de Historische Kring wel enige aarzeling toen ik het idee naar voren bracht. Past dat wel in een kerk en hoe geef je dat vorm? Het is al erg genoeg dat de kerk wordt vereenzelvigd met misbruik van kinderen. Je moet wel de vraag willen stellen of de kerk de plaats om misbruik van macht aan de kaak te stellen. Moet er in de kerk aandacht worden besteedt aan het feit dat 150 jaar geleden de slavernij werd afgeschaft? Of gaan we er maar voorbij, ook aan nieuwe vormen van slavernij? Moeten we onrecht, achterstelling, uitsluiting, honger en angsten maar vergeten. Of alles in het blokje gebed ‘Nood voor de wereld’ plaatsen? Misbruik van macht is er aan de orde van de dag. En daar moeten we niet voor weglopen.

Oost Verlosserkerk

Eén van de slavernij-afbeeldingen van Jehanne van Woerkom.

En zo zijn we op de gedachte gekomen om Bussumse Jehanne van Woerkom te vragen om op 14 en 15 september haar indringende werken over slavernij te exposeren. De tentoonstelling is ook te bezichtigen in de week daarna en na de oecumenische viering in de Verlosserkerk van zondag 22 september. Arie Vijn

Exposities en meer in Verlosserkerk De Open Monumentendagen in de Verlosserkerk op 14 en 15 september zijn een uitgelezen kans om de kerk op verschillende wijzen onder de aandacht van het publiek te brengen. De Historische Kring Bussum organiseert deze dagen samen met vrijwilligers; ook uit onze gemeente. Het kerkbe-

stuur is enthousiast. Behalve de slavernij-expositie zijn er die twee middagen rondleidingen, waarbij de architectuur en het interieur aandacht krijgen. Elk uur is er een concert van een kwartier, waaraan veel kerkleden meewerken als zanger/es of musicus. Verder een doorlopende fotopresentatie en nog

veel meer. Bij dat ‘meer’ zijn exposities van antependia, kleding, doopjurken en doopboeken en andere voorwerpen die een relatie met de kerk van vroeger en nu hebben. Meer informatie of suggesties? Klaas Oosterom, 035 6914336 of [email protected].   

JUBILEUM Lidy Stuivenberg 40 jaar onze koster, 40 jaar getrouwd met Jan en meer dan 20 jaar werkzaam als koster in Bussum, eerst in de voormalige Zuiderkerk, daarna in de Verlosserkerk. Na de feestelijke viering in de Verlosserkerk zondag 18 augustus zal aan dit dubbele jubileum aandacht worden besteed. Wilt u meer weten? Bel of mail naar: Rien Parhan, 06 24106150, [email protected] of Arie Vijn, 6915881, [email protected].

AAN- EN AFTREDEN Ook dit jaar heeft de kerkenraad Oost mensen bereid gevonden een functie op zich te nemen. Als ouderling voor het pastoraat zal worden bevestigd Wilma Parhan, P.M.R. Versteeghstraat 31 en als pastoraal medewerker Aad van Veelen, Wielewaallaan 2. Bezwaren tegen deze benoemingen kunt u tot een week na publicatie indienen bij de scriba. Indien geen bezwaren worden ingediend zal bevestiging plaatsvinden op zondag 15 september. Twee kerkenraadsleden, Wil Vooijs en Jantie Lenderink verlengen hun termijn met één jaar. De volgende pastorale medewerkers hebben toegezegd door te willen gaan: Bep Nieboer, Hans Bruins en Henk van Bueren. De kerkenraadsleden Janneke Attema, jeugdouderling, Hans Bosman, diaken en Albert Minekus, ouderling kerkrentmeester treden af. Als pastorale medewerkers treden af Elske Oosterhoff, Ad Vermeulen en Herman van Werven.

Herman van Werven is namens wijk Oost lid geworden van het College van Kerkrentmeester met onder zijn beheer de portefeuille personeelszaken. Jantie Lenderink, scriba

GASTPREDIKANT Op zondag 1 september hoopt in de Verlosserkerk voor te gaan mevrouw ds. H.H. Muns uit Amersfoort. Ds. Muns heeft  in de PKN als predikant met bijzondere opdracht als geestelijk verzorger in diverse tehuizen gewerkt in Arnhem, Den Haag, Amersfoort en is nu werkzaam  als  geestelijk verzorger in de SymforaGroep in Hilversum.

West Spieghelkerk STARTZONDAG De startzondag volgt in de Spieghelkerk op het Running Dinner en daar is over nagedacht. Een avond vóór de start met elkaar eten en gezellig samenzijn en de (zon)dag erna alles binnen het kerkgebouw nog eens ‘naproeven’, dat is het idee. Als u zich nog niet heeft opgegeven voor het RD kan dat nog steeds, maar de tijd gaat wel dringen. Meer hierover aansluitend aan dit bericht. Het thema van de Startzondag is dan ook: DE SMAAK VAN DE KERK. Komt er bij u meteen een woord op, dat relateert aan één van de basissmaken: zoet, zuur, bitter, zout? Waarschijnlijk heeft u nog nooit op deze manier aan de kerk gedacht. Ds. De Jong gaat op 8 september proberen toch een relatie te leggen tussen deze begrippen en alleen al die belofte smaakt naar meer. Natuurlijk zijn er in die

dienst nog een paar verrassende zaken rond de smaak te beleven, maar om dat mee te maken, moet u gewoon komen. Wij gaan met veel smaak aan de voorbereiding beginnen. Janny Sollman-Bouter

Ds. De Jong schrijft: Kan de kerk smaak hebben? Jezus beval zijn leerlingen aan dat die zout moest zijn - opwekkend, pittig dus. Zoet zou ook kunnen, maar niet te zoetig. In elk geval niet bitter en zuur, wat het leven al vaak genoeg is.   RUNNING DINNER Het kan u bijna niet ontgaan zijn: zaterdag 7 september Running Dinner. De letterlijke SMAAK VAN DE KERKmens. Opgeven vóór 25 augustus bij ondergetekende, mag ook per mail: [email protected] of op een briefje in de kerk of in de brievenbus op Vlindermeent 129

of telefonisch 6919803. Met de volgende gegevens: Naam, adres, telefoonnummer, wat wilt u bereiden (voor-, hoofdof nagerecht) en heeft u zelf dieetwensen. Aanvang is 17.30 uur. In de vorige Onderweg staat dit alles nog iets uitgebreider. Nog maar eens: het gaat niet om culinaire hoogstandjes, maar om de gezelligheid en de ontmoeting. We zien uw opgave tegemoet.  Namens de activiteitencommissie, Janny Sollman-Bouter

De Verlosserkerk in 1956.

10 - Bussum Onderweg

Bussum Onderweg - 11

In Memoriam

Centrum Wilhelminakerk JAARTHEMA De wijkkerkenraad heeft naar aanleiding van het verschijnen van het ‘Nieuwe Liedboek’ gekozen voor ‘Toekomstmuziek’ als het nieuwe jaarthema. Daarmee staat het komende jaar in het teken van de kerkmuziek en het kerklied als essentieel onderdeel van de liturgie. Niet alleen muziek en lied maar ook ‘toekomst’ is wezenlijk voor de liturgie in al haar facetten. Immers in de liturgie grijpen we vooruit op wat ‘nog niet is’, op wat ‘toekomend’ is. Liturgie is een spel waarbij we ons de belofte van Gods grote toekomst te binnen brengen en haar vieren als was zij reeds werkelijkheid. We hopen dat het nieuwe Liedboek een gids zal zijn die daarbij behulpzaam is en we willen proberen de kennismaking ermee het hele jaar door op diverse wijzen en in bijzondere diensten vorm te geven. Te beginnen met de startzondag. DE STARTZONDAG De dienst op de startzondag zal een laagdrempelig karakter hebben. Uitgaande van het jaarthema zal het geheel in het teken staan van de kennismaking met het Nieuwe Liedboek. Het spreekt dat er veel gezongen zal worden en bovendien zal een aantal gemeenteleden een bijdrage leveren met verschillende instrumenten. Het thema klinkt ook door in de lezingen. In de Bijbel is zingen niet alleen een menselijke behoefte maar ook en vooral goddelijke opdracht. Zingen is instemmen

met hoe Hij er wil zijn, als een God die omziet naar mensen, die opheft wie onder ligt en groot maakt wat klein is. Omgekeerd is ons er-zijn voor elkaar en voor anderen, zoals Hij er zelf wil zijn dan ook een gebeuren dat Hem als muziek in de oren moet klinken. Een aantal gemeenteleden heeft zich al aangemeld om tijdens de startzondag een muzikale bijdrage te leveren. Mocht jij een instrument bespelen en graag willen meewerken aan de dienst op 8 september dan kun je je opgeven bij Iet Vermunt. [email protected] AFSCHEID KINDERNEVENDIENST EN CATECHESE Op de startzondag zal ook een aantal jongeren afscheid nemen van de kindernevendienst. Behalve dat er onder leiding van de nieuwe jeugdouderlingen Nora van Noordenne en Margreet Bijkerk nieuwe activiteiten voor hen worden ontwikkeld wordt er voor deze groep onder leiding van de wijkpredikant ook een vorm van catechese aangeboden, waarin we op een ontspannen manier met elkaar willen nadenken over geloof en alles wat daarmee te maken heeft. Ook voor de iets oudere jongeren (16 plus) wordt geprobeerd een catechesegroepje te vormen. Als je belangstelling hebt kun je je alvast opgeven bij ds. Henk van Dijk. DE GAANDE, KOMENDE EN BLIJVENDE AMBTSDRAGERS Op 15 september moeten wij afscheid ne-

verstrijken van hun termijn in september nog een periode bij te tekenen. Volgens Ordinantie 3.6.9 van de Protestantse Kerk in Nederland bestaat voor stemgerechtigde leden van de wijkgemeente de mogelijkheid om bij de scriba schriftelijk en ondertekend bezwaar te maken tegen de voorgenomen bevestigingen binnen een week na het verschijnen van dit bericht. Enno Dekker, scriba men van Frans van Raalte als ouderling-kerkrentmeester, Iet Vermunt als ouderling, en Bart Buitelaar als diaken. Wij danken hen voor de vele jaren dat zij in onze wijkgemeente als ambtsdrager actief zijn geweest. Gelukkig hebben wij een aantal gemeenteleden bereid gevonden om de openvallende plaatsen in te nemen. Pieter van der Wulp is vorig jaar bevestigd als ouderling en sindsdien actief als ouderling-kerkrentmeester en penningmeester van het College van Kerkrentmeesters. Recent hebben Nora van Noordenne, Margreet Bijkerk en Hieke van Eijk zich bereid verklaard om te worden bevestigd tot ouderling. Nora en Margreet zullen de functie van jeugdouderling gaan vervullen. Over hun plannen zullen wij binnenkort meer horen. Ineke Pufflijk is bereid gevonden om te worden bevestigd tot diaken. Ook mag niet onvermeld blijven dat Claudia de Raadt en Janny van der Meulen besloten hebben om na het

GEMEENTEAVOND CENTRUM Op 10 september houden we een gemeenteavond over de toekomst van de Protestantse Gemeente Bussum en met name de toekomst van wijkgemeente Centrum en de Wilhelminakerk. Nu er een advies ligt van de commissie Toekomst is het van groot belang dat we met elkaar het gesprek voorzetten. Daarom een dringende oproep aan alle gemeenteleden om deze datum te noteren. We beginnen om 20.00 uur. Het adviesrapport, verslagen van de vorige gemeenteavonden of het verslag van de gezamenlijke gemeenteavond op 23 mei kunt u bij mij opvragen. Mocht u voor deze avond graag vervoer wensen kunt u dit ook doorgeven.

Namens de wijkkerkenraad, Iet Vermunt/ [email protected]

Sion Spieghelkerk HERBEVESTIGING AMBTSDRAGERS Van vijf broeders van onze wijkkerkenraad is de ambtstermijn verlopen. In de kerkorde, Ordinantie 3. art 7, staat dat kerkenraadsleden dan terstond herkiesbaar zijn. De broeders Wim Blanken (ouderling), Arie Mauritz (diaken), Jaap Mouissie (ouderling), Roeland van Mourik (ouderling-kerkrentmeester) en Pieter Nagel (diaken) hebben zich herkiesbaar gesteld, waarvoor wij dankbaar zijn. Volgens ordinantie 3: art 6. 8 kunnen bezwaren tegen de gevolgde verkiezingsprocedure of tegen de bevestiging (dan wel in geval van een herverkiezing de verbintenis) van een gekozene worden ingebracht door stemgerechtigde leden van de

12 - Bussum Onderweg

HET NIEUWE SEIZOEN De vakantietijd loop langzaam ten einde. Lege plaatsen in de kerk worden weer bezet en ervaringen worden uitgewisseld. Echter de plaats van zuster Susanna Janna (Suze) Aarsen-van Es zal leeg blijven. Zij is, na een lange

Op vrijdag 19 juli is overleden in de leeftijd van 91 jaar zuster Susanna Janna (Suze) Aarsen-van Es. De begrafenis heeft plaats gevonden op 25 juli op de Algemene Begraafplaats te Bussum. Voorafgaand aan de begrafenis heeft een afscheidsdienst plaats gevonden in de aula, waarin naast zang en een toespraak namens de familie door dochter Géke Blanken-Aarsen, het woord uit Johannes 8 vers 12 centraal stond: Jezus dan sprak opnieuw tot hen en zei: Ik ben het Licht der wereld; wie Mij volgt, zal beslist niet in de duisternis wandelen, maar zal het licht van het leven hebben. Met name het laatste jaar van haar leven was erg moeilijk. In haar toespraak verwoordde Géke het zo: “Steeds meer dingen moest ze aan anderen overlaten. De zorgbehoefte werd steeds intensiever. Toen de kwalen zich opstapelden, heeft ze de resterende levensenergie zo lang mogelijk verdeeld”. Suze stond bekend als een wilskrachtige vrouw. Het jaar 1980, waarin haar man Ton stierf, heeft haar leven gemarkeerd. Ze wist in de loop der jaren een brede kennissenkring op te bouwen. Op de vele reizen die ze heeft gemaakt leerden mensen in steeds bredere kring Suze kennen. Het laatste jaar was voor haar een beproeving en voelde ze zich ontheemd, gekooid; opgetild en weer neergezet waar ze niet wilde.

Het vroeg tijd en geduld om bij haar innerlijk te komen; om er achter te komen wat haar ten diepste bewoog, hoe zij haar relatie met God beleefde ook. Naar haar eigen kinderen toe was ze daarover het meest gesloten. Het getuigt daarom van diep geloofsvertrouwen, dat Géke haar persoonlijke toespraak namens de naaste familie eindigde met de woorden: “En, nu we onze moeder naar haar laatste rustplaats gaan brengen, is de zon hier overvloedig aanwezig, én is ma bij het Licht van Degene die gezegd heeft: Ik ben het Licht der Wereld”. Suze hield van zingen. Eén van haar lievelingsliederen was: “Nooit meer nacht en nooit meer verdriet”; een lied dat daarom in de afscheidsdienst ten gehore werd gebracht. Ook is daar gezongen uit Psalm 84 waarin het beeld van de drempelwachter van Gods huis naar voren komt. “Laat mij maar een dorpelwachtertje zijn” heeft zij -in het laatst van haar leven- één en andermaal gezegd. Zo heeft ze bij alle onrust leren uitzien naar de rust van Gods eeuwige woning in het nieuwe Jeruzalem, dat uit de hemel zal neerdalen. “En daar zal geen nacht zijn, en zij hebben geen lamp en ook geen zonlicht nodig, want de Heere God verlicht hen. En zij zullen als koningen regeren in alle eeuwigheid” (Openb. 22: 5). A. Visser, V.D.m.

Pieternella Janna Veerman-Heijstek

gemeente en dienen uiterlijk vijf dagen na deze bekendmaking schriftelijk en ondertekend bij de secretaris J.A.N. Mauritz worden ingediend. De herbevestiging van de ambtsdragers zal plaatsvinden op D.V. 15 september a.s. in de middagdienst om 17.00 uur. In deze dienst hoopt onze wijkpredikant ds. A. Visser voor te gaan.

Susanne Janna Aarsen-van Es

periode van ziekte, op 19 juli j.l. overleden. Zij mag, zoals haar dochter Géke het tijdens de uitvaartdienst verwoordde, bij het Licht van Jezus zijn. Wij wensen haar dochters Germa en Géke, hun echtgenoten en de kleinkinderen Gods troost toe. IN SEPTEMBER zijn er al weer diverse activiteiten gepland. Iedere derde zondag van de maand de jongeren gesprekskring. Op 4 september komt

de wijkkerkenraad weer bij elkaar. Op 11 september is onze jaarlijkse gemeentedag. Het programma kunt u in de vorige Onderweg vinden. Op 15 september vindt de herbevestiging van de ambtsdragers plaats en op 22 september wordt in de avonddienst, welke geleid wordt door onze wijkpredikant ds. R.R. Eisinga, een start gegeven met het winterwerk met aansluitend een broodmaaltijd in de Zijspieghel. Een nieuwe start met ‘Samen Bijbel Lezen’ op 25 september. (zie bijdrage van ds. A. Visser). Dit alles Deo Volente. Wilt u het werk in de gemeente in uw voorbede opdragen? JAN Mauritz, scriba

Op 13 juli is overleden Pieternella Janna (Nel) Veerman-Heijstek, op de leeftijd van 89 jaar. Ze verbleef de laatste jaren in de Antonius Hof, waar ze terechtkwam na een heupbreuk. Dat werd eigenlijk het begin van het einde, na een lang en heel gezond leven. Omdat haar pastor, ds. Jacomette de Blois, op vakantie is, werd ik gevraagd de afscheidsdienst in de aula van de Algemene Begraafplaats te leiden. Ik kende haar niet, toch was er een herkenning: Nel Veerman bleek opgegroeid in het onbekende dorpje waar ik geboren ben, Uitwijk. Ik denk dat ze die onbekendheid, van haar herkomst, en van mij met haar

leven, ook niet heel erg zou vinden. Ze was een rustige vrouw met een sterke wil, die graag luisterde, maar weinig uit zichzelf zei. Als alles gewoon zijn gangetje ging, als ze haar tuin had om voor te zorgen en enkele geliefden in haar naaste omgeving, was het al mooi genoeg. En zo is haar leven ook verlopen. Ze trouwde, kreeg één dochter, die één zoon kreeg. Na het verlies van haar man was ze een tijdje in de war. Met psalm 131 in gedachten legden we op een zonnige dag haar lichaam neer in een grote tuin. Haar ziel is vast wat zij eigenlijk altijd al was: stil bij God. Ds. Nico den Bok Bussum Onderweg - 13

Informatie In Memoriam Tijmen Cornelis van Bodegraven Op donderdag 1 augustus is Tijmen Cornelis van Bodegraven overleden, op de leeftijd van 88 jaar. Hij was afkomstig uit Ouder Amstel en vestigde hij zich als slager in de Herenstraat in Bussum. Tijmen zat vol met verhalen, die hij graag deelde met anderen. Hij genoot van die contacten. Velen herinneren Tijmen daarvan, maar ook van zijn sterke betrokkenheid bij onze kerk. Betrokkenheid gebaseerd op principes en uitgedragen in uitgesproken meningen. Hij was ouderling ten tijde van ds. Korevaar en daarna heeft hij ook nog vele jaren de kerkelijke post bezorgd, tot zijn lichamelijke conditie dat verder onmogelijk maakte. Voor “de postduiven” waren dat gezellige donderdagochtenden. Tijmen en zijn vrouw Gezina waren een gouden koppel. Nu moet Gezina van Bodegraven verder leven met een lege plaats aan haar zijde. Wij bidden dat de Heer bezorgd om haar is en haar vrede schenkt. Tijmen van Bodegraven is op 8 augustus begraven op de Algemene begraafplaats in Bussum na een uitvaartdienst in de Spieghelkerk. Henk Dooijes, scriba

Roelof Strijker Op 5 augustus 2013 overleed in Utrecht emeritus predikant Roelof Strijker. Roelof Strijker werd 10 augustus 1925 in Nijeveen geboren. Ds. Strijker was 12 jaar predikant van de Gereformeerde kerk van Bussum; van 1971 tot 1983. Boven de overlijdensadvertentie staat “Wij geven het U uit Uwe Hand (1 Kron. 29:14b)”. Ds. Strijker toonde in zijn Bussumse tijd een grote belangstelling voor het Hebreeuws en het volk Israël, wat hij op overtuigende wijze op gemeenteleden wist over te brengen.

Zondag 18 augustus

Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.W. van Beelen, HA, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 prop. C.H. Buitink, crèche 17.00 ds. D. van de Streek Naarderheem 10.30 ds. R. Abma Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. R.H. de Vos De Antonius Hof 10.30 pastoor N. de Gooijer

Dinsdag 20 augustus

De Gooise Warande 15.00 ds. S. de Jong, Middagwijding

Donderdag 22 augustus Huize Godelinde

15.00 dhr. A. Overdiep

Zondag 25 augustus

Oost Verlosserkerk 10.00 ds. J. Haakman, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. J. Spoor, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. R.R. Eisinga, crèche 17.00 ds. G.J. Codeé Kerkramen Spieghelkerk

Wij gedenken hem met eerbied en respect. Naarderheem 10.30 ds. W.B. van de Woord Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger, HA De Antonius Hof 10.30 mw.ds. J. de Blois

Zondag 1 september

Ontvang Bussum Onderweg, naast of in plaats van in de brievenbus, via een link in een e-mail. Een e-mail naar [email protected] en het komt voor elkaar.

14 - Bussum Onderweg

Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.H. Muns, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds.R.F.J. Beltman, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche, West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche

Sion Spieghelkerk 08.55 dr. W.H.Th. Moehn, crèche 17.00 ds. C.G. Geluk Naarderheem 10.30 mw.ds. P.J. Viveen Molenaar Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds.W.F. Metzger De Antonius Hof 10.30 pastor L. van der Schoot

Dinsdag 3 september

De Gooise Warande 14.30 ds. P. Boonstra, Middagwijding

Zondag 8 september Oost Verlosserkerk 10.00 ds. N.W. den Bok, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Startzondag Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. A. van de Meer, crèche 17.00 ds. C.G. Geluk, HA Kerk in de Meent 10.00 ds. A. Meek Naarderheem 10.30 ds. L.J.Th. Heuvelman Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. C. Meijer De Antonius Hof 10.30 mw.ds. J. de Blois, HA Donderdag 12 september Huize Godelinde

15.00 ds. P.J.C. Korver

Zondag 15 september

Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.W. van Beelen, Kindertijd, 0-12 jr. Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, HA, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche 19.00 Cantatedienst West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. J.S. Heutink, crèche 17.00 ds.A. Visser Naarderheem 10.30 mw.ds. P.J. Viveen Molenaar Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 mw.dr. S. Hiebsch De Antonius Hof 10.30 pastoor N. de Gooijer

Dinsdag 17 september

De Gooise Warande 14.30 ds. L.J.Th. Heuvelman, Middagwijding

Donderdag 19 september De Zandzee

10.00 ds. S. de Jong

Bussum Onderweg Maandblad van de Protestantse Gemeente te Bussum

Wijkgemeente Centrum – Wilhelminakerk Wilhelminaplantsoen 14 1404 JB Bussum 035 – 691 75 25 Koster: P. Vos

Redactie Inge de Groot 035 – 694 02 47 Wil Keetelaar 035 – 693 09 56 Klaas Oosterom 035 – 691 43 36 Martin Rep 035 – 887 28 97 [email protected]

Predikant: ds. H.J. van Dijk 035 – 694 91 04 06 – 47 09 91 99 b.g.g. 035 – 694 98 60 [email protected]

Advertenties en administratie [email protected]

Scribaat: E.E.J. Dekker 035 – 694 25 00 [email protected]

Ook digitaal ontvangen? [email protected]

Wijkgemeente West – Spieghelkerk Nieuwe ’s-Gravelandseweg 34 1405 HM Bussum 035 – 691 24 06 Koster: J. van ’t Hof

Protestantse Gemeente Bussum H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum www.pknbussum.nl Kerkelijk Bureau 035-69 18 852 [email protected] Geopend: ma en wo van 10.30 - 12.30 uur, vr van 8.30-10.30 uur

Predikant: ds. S. de Jong 035 – 887 11 59 [email protected] Scribaat: H. Dooijes 035 – 691 70 80 [email protected]

Algemene Kerkenraad [email protected] College van Kerkrentmeesters NL11 INGB 0000 4008 20 t.n.v. Protestantse Gemeente te Bussum College van Diakenen J. Post - 035-693 08 10 [email protected] NL11 INGB 0000 2461 70 t.n.v. Diaconie/ZWO Wijkgemeente Oost – Verlosserkerk H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum 035 – 691 73 09 Koster: mevr. A. Stuivenbergvan Dijk Predikanten (parttime): mevr. ds. H.W. van Beelen 06 – 41 67 53 09 (ma, di, wo) [email protected] ds. N.W. den Bok 06 – 14 40 58 47 (wo, do, vr) [email protected]

Scribaat: mevr. J.G. Lenderink 035 – 693 48 97 [email protected]

Wijkgemeente Sion – Spieghelkerk Nieuwe ’s-Gravelandseweg 34 1405 HM Bussum 035 – 691 24 06 Bijstand in het pastoraat: ds. R.R. Eisinga 0345 – 642 572 06 – 14 75 34 89 [email protected] ds. A. Visser 0341 – 268 572 [email protected] Scribaat: J.A.N. Mauritz 035 – 693 28 47 [email protected] Ouderenpastoraat Antonius Hof mevr. ds. Jac.M.E. de Blois 035 – 693 14 56 (di en vr) of 030 – 271 86 76 [email protected] Patria pastor J. Molensky T: 06 – 17 32 24 22 [email protected]

Bussum Onderweg - 15

Mijn bijbeltekst Elke maand vertelt een lezer wat zijn of haar favoriete bijbeltekst is. Uit Psalm 84: (Statenvertaling) Zelfs vindt de mus een huis, en de zwaluw een nest voor zich, waar zij haar jongen legt.[] Als zij door het dal der moerbeziënbomen doorgaan, stellen zij Hem tot een fontein.[] Want één dag in Uw voorhoven is beter dan duizend elders; ik koos liever aan den dorpel in het huis mijns Gods te wezen, dan lang te wonen in de tenten der goddeloosheid. Mijn bijbeltekst is Psalm 84, onberijmd. In de vijftiger jaren leerde ik deze psalm uit mijn hoofd. Waarom? Vraag het me niet, want daarnaast leerde je ook wekelijks een psalmversje, dat je op maandag, in eerbiedige, staande houding naast de schoolbank, op moest zeggen. Overzichtelijke jaren waren dat. Je ging toen nog zaterdags naar school. En op zondag weer twee keer heen en weer die lange weg af, maar dan naar de kerk. Dan zaten we weer in de bank! Met het verschil dat ik dan een King-pepermunt had, door mijn vader in vier stukjes gebroken; als ‘zoethoudertje’ voor de lange zit.

Wieke Visser Terugkijkend denk ik dat juist het herkenbare en vertrouwde van ‘een huis, een mus en de zwaluw’ een rol heeft gespeeld. Verderop gaat het over het geheimzinnige ‘dal van moerbeziënbomen’. In de NBG-vertaling zijn het ‘balsemstruiken’ geworden en in de Nieuwe Bijbelvertaling lezen we ‘een dal van dorheid’. En dan kom je ook ‘wonen in de tenten der goddeloosheid’ tegen. Ons dorp,

(foto Herry Keetelaar)

Andijk, was verdeeld in West, waar ‘de groffen’ woonden. Vergeef mij het woord, maar zo werden ze genoemd en in Oost woonden ‘de fijnen’. Ben ik beter af als ‘oost-opper’? Eén ding is wel helder: zonder die fijne opvoeding, waar ik met plezier op terugkijk, was dit stukje nooit in Onderweg verschenen. Psalm 84 blijft steeds met mijn jeugd en opvoeding verbonden. Wieke Visser-Schuurman

Groeten in de buurt je is. Zomaar een wildvreemde gedag zeggen, dat is er niet bij. Maar weet u dat het heel verfrissend werkt? En dat het ook nog eens heel christelijk is? Een politieke partij in Bussum heeft het zelfs in haar verkiezingsprogramma staan: elkaar weer groeten op straat, klein gebaar, groot effect.

Maakt u weleens een wandelingetje? Door uw buurt of naar de supermarkt? Wat doet u als u iemand tegenkomt? Kijkt u hem of haar aan en zegt u: ‘goedemorgen’, ‘goedemiddag’ of ‘goedenavond’? Wat mij opvalt is dat het in Bussum heel weinig gebeurt. Mensen lopen langs elkaar heen en groeten misschien alleen die leuke buurman of die mevrouw die altijd aardig voor

16 - Bussum Onderweg

Laatst liep ik van de supermarkt naar huis en zag ik iemand op een balkon staan. Ik zei luid en duidelijk gedag en wenste de man een prettige dag toe. Ik kreeg het idee dat zijn dag niet meer stuk kon. Zo’n gevoel overbrengen is dat niet hetzelfde als elkaar zegenen? In veel culturen is groeten een vorm van zegenen. Joden wensen elkaar shalom, vrede, en moslims doen met het woord ‘salaam’ hetzelfde. In de Alpen begroeten mensen elkaar met Grüss Gott en Hongaren zeggen ‘Békesség Istentol’ (vrede van God). Groeten is zegenen en

zegenen is elkaar vrede toebidden. Vergeleken daarbij is de Nederlandse groetcultuur maar magertjes. Veel verder dan ‘hoi’ of ‘dag’ komen we niet. Lopend door de straten van Bussum ontdek ik dat juist een sobere groet in de buurt waarin je leeft iets van een zegen heeft. Dat blijde gezicht van een oudere mevrouw, de verraste reactie van een opgeschoten jongen laat me zien dat een groet vrede in de buurt brengt. Die vrede kan Bussum goed gebruiken. Als u in uw buurt ook eens met dit simpele gebaar begint, dan ligt de zegen van God als het ware op straat, voor het oprapen, gratis voor u en voor uw buurtgenoten. Zo simpel kan het christelijke leven zijn!

Roeland van Mourik