Drones in Natuuronderzoek Rob van de Haterd
13 maart 2014
Onbemande luchtvaartuigen (UAS) • • •
De term ‘drone’ wordt vooral militair gebruikt Officiële term is ‘onbemande luchtvaartuigen’, oftewel Unmanned Aircraft Systems (UAS) Alternatief: Remotely Piloted Aircraft Systems (RPAS)
Typen UAS Model: Helikopter/Multikopter of Vliegtuig/Vleugelmodel • ‘Hovering’: helikopter kan stil hangen • Landing helikopter is makkelijker en vraagt weinig ruimte • Helikopter heeft relatief korte vliegduur (10-30 min) • Vliegtuig heeft langere vliegduur en is sneller Brandstof: benzine of elektrisch • Elektrisch is stiller, milieuvriendelijker en veiliger, vliegduur is korter
Overig: • formaat, stabiliteit, robuust en waterbestendig, besturing...
Toepassingen • • •
Militaire toepassingen Transport Belangrijkste civiele toepassing: beelden vanuit de lucht – – – –
Calamiteiten (brandweer, politie) Nieuws / journalistiek Technische inspecties Natuuronderzoek
Luchtfoto’s voor vegetatie-onderzoek
Moeilijk bereikbaar terrein: Markermeer
Dit experiment valt onder het onderzoeksprogramma Natuurlijk(er) Markermeer-IJmeer (NMIJ). Rijkswaterstaat onderzoekt daarin samen met vele partners, hoe het MarkermeerIJmeer ecologisch gezien gezonder gemaakt kan worden. Rijkswaterstaat voert tussen 2009 en 2015 verschillende experimenten uit. Meer informatie over NMIJ zie www.rws.nl/nmij.
Waterplanten onderzoek HH Delfland Vraag •Meer maatwerk in onderhoud (KRW!) -> kaarten nodig van watervegetaties •Zijn luchtfoto’s (al dan niet UAS) bruikbaar? Klassieke luchtfoto’s (vliegtuig) •Beste resultaten voor vegetatie met Nabij Infrarood (NIR) •In 2006 – 2012 van slechts 1 jaar goede foto’s (NIR, periode, resolutie) en 2 jaren suboptimaal •Kleurvariatie en voorbewerking luchtfoto’s •Bewerkelijk proces (semi-automatisch), daardoor iets minder betrouwbaar en herhaalbaar Conclusie •Betrouwbaar (+-10-20%) voor een goed jaar •Weinig flexibel, afhankelijk van externe factoren
True en False color
Vegetatie HH Delfland: problemen
•
Hier iets over NIR laten zien
Vegetatie: onderzoek HH Delfland Met UAS veel meer flexibiliteit: • Hogere resolutie 1-5 cm, afhankelijk van vlieghoogte • Altijd op goede moment in het seizoen (of meermaals) • Maar wel vooral inzetbaar op kleine oppervlaktes
Vegetatie: onderzoek HH Delfland UAS levert betrouwbare beelden en schattingen op
Fauna: Broedende meeuwen op daken
Broedende meeuwen op daken Door lage resolutie ontstaan twijfelgevallen: meeuw of niet? zilvermeeuw of mantelmeeuw? broedend of niet?
Enkele andere voorbeelden • • •
Opsporen stropers in Congo (WWF) Zeezoogdieren en zeevogels in Shark Bay, Australië Schildpadden Indonesië (M. Christianen, NIOZ / RUN)
• • •
Roofvogelmodellen (bestrijding overlast, schade) Tellingen vogelkolonies (Youtube, natuurdigitaal) Tellingen Koniks en Heckrunderen OVP (helicopter)
Wetgeving sinds 1 juli 2013 Vorig jaar is de wetgeving ingrijpend gewijzigd: •Beroepsmatig gebruik zonder ontheffing is verboden. •Voor een ontheffing is nodig een bewijs van: – – – – –
Bewijs van inschrijving UAS Bewijs van luchtwaardigheid UAS Geluidscertificaat UAS Verzekering UAS Bewijs van bevoegdheid piloot
•Mate van handhaving is onduidelijk. Maar de Inspectie deelt al waarschuwingen uit aan bedrijven!
In België wordt wetgeving voorbereid. Belgische vereniging voor de onbemande luchtvaart (BeUAS) stelt dat vliegen zonder ontheffing nu verboden is, behalve op modelvliegterreinen.
Wetgeving - ontheffing Met een klasse 1 ontheffing mag je vliegen: • binnen de zichtvliegregels (VFR) binnen de daglichtperiode • binnen Visual Line of Sight (VLOS) en maximaal 500 meter van vlieger/gezagvoerder • in ongecontroleerd luchtruim (> 8 mijl van vliegveld) • niet hoger dan 120m (400ft) boven grond / water (AGL) • minstens 150m van mensenmenigte en bebouwing • niet boven wegen met een snelheidslimiet van 80 km of harder • regels omtrent natuurgebieden zijn onduidelijk
Wetgeving - privacy •
Elk opzettelijk filmen of fotograferen van niet-publieke plaatsen (= buiten de openbare weg) is verboden, tenzij dit vooraf duidelijk is aangekondigd. (Artikel 139f W.v.Strafrecht)
•
Vergunning Defensie voor luchtfoto’s hoeft niet meer.
•
Met toestemming terreineigenaar meestal geen probleem
Wetgeving - consequenties • • •
•
Invulling wetgeving nog onduidelijk. Hopelijk wordt de wet op sommige punten nog wat versoepeld. Aanvragen ontheffingen kost tijd (brandweer!) Investering in opleiding, keuring etc. bedraagt meer dan €10.000 en duurt naar verwachting 5-8 maanden. Momenteel is vrijwel niemand in NL gekwalificeerd. Wij gaan daarmee zelf aan de slag of gaan samenwerking aan.
Samenvatting • • • •
• •
Beeld van moeilijk bereikbare plaatsen (moeras, daken etc.); Hoge resolutie (afhankelijk van vlieghoogte); Kostenefficiënt voor kleine oppervlaktes, relatief arbeidsintensief voor grote oppervlaktes; Vliegtuigen worden beperkt door het weer en vliegrestricties, UAS zijn in principe flexibeler inzetbaar; De foto’s van UAS zijn sneller beschikbaar; UAS momenteel sterk beperkt door wetgeving.
