Drents Museum
Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Groep 3 Les 1 Pratende dingen
Drents Museum
Les 1 Pratende dingen Samenvatting van de les Deze les is de eerste van vier lessen over beeldcultuur. Tijdens deze les wordt de vraag (de queeste) gepresenteerd die gedurende de lessenserie centraal staat. De kinderen denken na over de vraag hoe je boodschappen zonder woorden kunt overbrengen en proberen verschillende mogelijkheden uit. Ook bekijken ze twee filmpjes die laten zien hoe dingen zoals verkeersborden fungeren als informatiedragers.
Doelen
De leerlingen komen tot het besef dat ze overal worden omgeven door boodschappen. De leerlingen ontdekken dat ze op verschillende manieren (en ook zonder woorden te gebruiken) iets kunnen laten weten aan een ander. De leerlingen leren dat voorwerpen eveneens iets kunnen vertellen.
Groep 3 45 minuten Materiaal PowerPoint (gedownload van www.drentsecultuuracademie.nl) In de PowerPoint: foto van de Rietveldstoel, drie verkeersborden en twee filmpjes met verkeerssituaties
Portfolio's
Teken- en kleurmateriaal
Voorbereiding Leg de materialen klaar Zet de PowerPoint klaar en bekijk de afbeeldingen die horen bij les 1 Bekijk het portfolio Bekijk de filmpjes Geschatte voorbereidingstijd: 5 min. Werkvormen
Achtergrondinformatie Beeldcultuur kan omschreven worden als een maatschappelijke ontwikkeling waarbij visuele beelden een rol spelen in communicatieve situaties. In de collectie van het Drents Museum zitten veel voorwerpen die duidelijk een boodschap uitstralen. De collectie kunst 1885-1935 leent zich in die context bij uitstek om met leerlingen te bekijken en te bespreken. Rond 1900 probeerden veel kunstenaars nieuwe manieren uit om spullen en (delen van) gebouwen vorm te geven. Die objecten en gebouwen vertellen allemaal een verhaal. Uiteraard was dat niet alleen vroeger zo, dat is nu nog het geval. We leven in een beeldcultuur.
Introductie = klassikaal (5 min.) Inleiding = klassikaal: onderwijsleergesprek en spel (10 min.) Kern = klassikaal: onderwijsleergesprek (10 min.) Afsluiting = individueel: creatieve werkvorm & klassikaal (20 min.) Lifestyletalenten in deze les Cognitief: leerlingen leren wat het begrip beeldcultuur inhoudt, op welke manieren dingen ons iets kunnen vertellen en ze zien wat er gebeurt als in het verkeer de borden er niet zijn of hun werk niet doen. Vervolg lifestyletalenten op blz. 3
Lesvoorbereiding les 1 - Pratende dingen
2
Vervolg lifestyletalenten Communicatief: de leerlingen bedenken verschillende manieren van communiceren (door mensen en door dieren) en reageren op elkaars antwoorden. Ook verzinnen ze wat dingen (in deze les: verkeersborden) te vertellen hebben en proberen ze erachter te komen hoe die boodschappen op mensen overbrengen. Creatief: Bij het bedenken van verschillende manieren van communicatie, zijn de leerlingen probleemoplossend bezig en worden ze aangezet buiten de kaders te denken. De opdracht om een pagina in het portfolio te vullen, is uiteraard ook een opdracht die het creatieve talent aanspreekt.
Lesinhoud
Introductie 5 minuten
Vertel over het project: We gaan vier lessen besteden aan het onderwerp ‘beeldcultuur’. Dat is een moeilijk woord. Het betekent ongeveer dat alles wat we om ons heen zien ons iets te vertellen heeft. Omdat beeldcultuur een ingewikkeld onderwerp is, hebben we een vraag bedacht. De vraag, die centraal staat tijdens de lessen, is: Wat als de stoel van meneer Rietveld kon praten? Laat de afbeelding van de stoel zien (in de PowerPoint) In deze les ontdekken we hoe je elkaar zonder woorden iets duidelijk kunt maken en wat dat te maken heeft met de dingen die je om je heen ziet. We gaan het erover hebben en we bekijken ook filmpjes. Na deze les volgt nog een les op school, daarna gaan we op excursie naar het Drents Museum in Assen en in de laatste les werken we op school aan een opdracht die we krijgen van het museum. Bij de lessen hoort dit boekje (toon het portfolio). Dit zogenaamde portfolio zie je tijdens een aantal lessen terug en als we volgend jaar en het jaar daarna (etc.) opnieuw een lessenserie gaan doen over ‘beeldcultuur’ en naar een museum gaan, dan komt het portfolio weer tevoorschijn.
Inleiding 10 minuten
Lesvoorbereiding les 1 - Pratende dingen
Laat de leerlingen in de kring zitten. Vraag: Als we elkaar hier in de klas iets willen vertellen, op welke manieren kunnen we dat dan doen? (mogelijke antwoorden: iets tegen elkaar zeggen, fluisteren, schreeuwen, iets op een briefje zetten, gebaren gebruiken, met je lichaamshouding aangeven wat je bedoelt. Misschien kan er e.e.a. worden uitgeprobeerd?)
3
Vraag: Dieren kunnen niet praten, maar wel duidelijk maken wat ze willen. Kunnen jullie voorbeelden geven? (mogelijke antwoorden: kwispelen, springen, kopjes geven, krabbelen etc. Ter afwisseling kan natuurlijk weer e.e.a. worden uitgeprobeerd). Vraag: Kunnen de dingen om ons heen ook iets vertellen, denken jullie? Laat de kinderen kort reageren.
Kern 10 minuten
Zeg: Het lijkt misschien raar, maar spullen kunnen ons iets vertellen. We gaan kijken hoe. Toon het verkeersbord ‘stop’ en vraag de leerlingen: 1. Wat wil dit bord ons vertellen? 2. Hoe zie je dat? Vestig de aandacht van de kinderen op de combinatie van kleuren, vormen en afbeeldingen / tekst. Herhaal de vragen met de borden ‘zebrapad’ en ‘u nadert een voorrangsweg’. (mogelijke antwoorden op de vraag ‘hoe zie je dat?’ bij het laatste bord: de kleur rood zegt ‘kijk uit’ en het bord lijkt wel een beetje op een uitroepteken. Misschien kennen sommige kinderen dat teken al)
Afsluiting 20 minuten
Vat samen: verkeersborden vertellen ons iets met behulp van de kleur (of kleuren) en de vorm die ze hebben en soms ook het plaatje en de woorden / getallen die erop staan. Deel 1 Vertel: We gaan zelf een zelfbedacht verkeersbord tekenen in het portfolio. Zoek de bladzijde op waarop een landschap te zien is en een lege paal. Teken het bord op die paal en kleur ‘m in. (NB. leerlingen kunnen eventueel eerst een schetsje maken op een los blaadje.) Laat de kinderen naast het bord schrijven wat de betekenis is of schrijf het er zelf bij. Het is de bedoeling dat er vooralsnog (alleen) de bladzijde met het verkeersbord wordt gewerkt. Deel 2 Sluit de les af met twee filmpjes (in de PowerPoint) waarin wordt getoond hoe het verkeer eruitziet (of zag) als er niet genoeg borden staan. (NB. Filmpje twee speelt zich af in de tijd die in de volgende les aan bod komt.)
Lesvoorbereiding les 1 - Pratende dingen
4
Lesvoorbereiding les 1 - Pratende dingen
5
