DREIGEND HARTINFARCT (onstabiele angina pectoris) In deze folder geeft het Ruwaard van Putten Ziekenhuis u algemene informatie over een dreigend hartinfarct. Wij adviseren u de informatie zorgvuldig te lezen. Indien voor u van toepassing zullen aanvullingen en/of wijzigingen op deze algemene informatie altijd door uw behandelend arts aan u worden meegedeeld.
Algemeen Het hart pompt dag en nacht zuurstofrijk bloed door het lichaam om zo de weefsels te voeden. Om te kunnen werken heeft de hartspier zelf ook zuurstof en voeding nodig. Het bloed voert deze aan via de kransslagaderen. Dit zijn bloedvaten van hooguit enkele millimeters dik, die aan de buitenkant van de hartspier lopen. Tussen de vaatwanden kunnen zich bloedplaatjes en vetachtige stoffen afzetten (atherosclerose). Daardoor ontstaan vernauwingen die de doorbloeding van de hartspier belemmeren. De zuurstofvoorziening van het hart komt dan in gevaar. In rust is de bloedtoevoer meestal wel voldoende, maar bij inspanning kan een tekort aan zuurstof optreden. Dit heet angina pectoris. Meestal gaat het om een drukkende pijn midden op de borst. De pijn kan naar de kaken en armen of polsen uitstralen, soms ook naar de rug of tussen de schouderbladen en treedt vooral op bij inspanning, kou of emoties.
017-010108
Een aanval duurt 5 tot 15 minuten en gaat
Onstabiele angina pectoris
over met rusten. De pijn of beklemming
Normale angina pectoris treedt op in voor-
gaat sneller over met het innemen van
gaande aanvallen en als reactie op inspan-
bepaalde pilletjes (nitraten) onder de tong.
ning, koude of emoties. Onstabiele angina pectoris is een hiervan afwijkende vorm, waarbij de aanval niet overgaat, maar
A
zomaar zonder aanleiding in rust optreedt,
F
of de aanvallen elkaar snel achter elkaar B
C
G
opvolgen. De allereerste aanval van angina
H
pectoris die iemand heeft, wordt eveneens
I
onstabiele angina pectoris genoemd. Essentieel is een verandering in het klachten-
D
patroon.
J
Onstabiele angina pectoris kan een voor-
E
bode zijn van een hartinfarct en wordt daarom ook wel een ‘dreigend hartinfarct’ genoemd. Bouw van een normaal hart Oorzaak A
Bovenste holle ader
De wand van de kransslagaderen is opge-
B
Longader
bouwd uit verschillende lagen. Tussen die
C
Rechterboezem
lagen kunnen vettige stoffen terecht komen
D Onderste holle ader
die een vernauwing van het bloedvat ver-
E
Rechterkamer
oorzaken. De vaatwand raakt daardoor ook
F
Aorta
verzwakt. Er kan een scheur optreden van
G Longslagader
de binnenste wandlaag. Het onderliggende
H Linkerboezem
weefsel komt dan een beetje bloot te liggen,
I
Longader
waardoor daar al snel een bloedstolseltje
J
Linkerkamer
ontstaat, dat de doorstroming belemmert. Bij de beschadiging kan ook een soort zweertje in het bloedvat ontstaan.
2
017-010108
Een scheurtje in de binnenbekleding, bloed-
radioactieve stof wordt ingespoten. Op een
stolling en een vaatzweer kunnen allemaal
bijzonder soort foto kan men zien welke
de spiertjes rond het bloedvat prikkelen om
delen van de hartspier kampen met een
samen te trekken. Het bloedvat raakt daar-
zuurstoftekort.
door nog ernstiger vernauwd. Al deze processen belemmeren de bloedtoe-
Er kan ook een echocardiogram worden
voer. Er dreigt een totale afsluiting. Als de
gemaakt. Een stuk hartspier met zuurstof-
kransslagader totaal afgesloten raakt, ont-
tekort trekt minder goed samen dan een
staat een hartinfarct.
volledig gezond stuk hartspier. Het verschil is op een echocardiogram goed zichtbaar.
Onderzoek en diagnose Het belangrijkste voor het stellen van de
De toestand kan voor de cardioloog aan-
diagnose zijn de klachten. Het lichamelijk
leiding zijn een hartkatheterisatie ofwel
onderzoek, onder andere met de stetho-
coronaire angiografie te doen. Met dat
scoop, dient vooral om te kijken of er niets
onderzoek zijn de kransslagaderen haar-
anders aan de hand is. Bij de meeste pa-
scherp op een film zichtbaar.
tiënten met onstabiele angina pectoris
Laboratoriumonderzoek is soms nodig om te
wordt hierbij niets ongewoons gevonden.
zien of niet al een beschadiging of infarct is
Vervolgens wordt onmiddellijk gekeken naar
ontstaan.
het ElektroCardioGram (ECG). Het ECG heeft tijdens een aanval van onstabiele
De behandeling
angina pectoris meestal duidelijke afwij-
De behandeling van onstabiele angina
kingen, maar soms is het ECG ook vrijwel
pectoris bestaat meestal uit
normaal. Dat is dus heel verraderlijk.
-
bedrust. Door volstrekte bedrust, in het algemeen op een hartbewakingsafdeling,
Bij twijfel wordt een fietstest gedaan.
heeft het hart minder zuurstof nodig en
Wanneer onstabiele angina pectoris echter
heeft de aanval meer kans over te gaan.
zeer waarschijnlijk is, wordt de fietstest niet
Rustgevende medicijnen bevorderen de
gedaan.
bedrust, men wordt hier slaperig van. -
tabletten of poeders met acetylsali-
Soms is aanvullend een isotopenonderzoek
cylzuur (aspirine). Deze medicijnen
nodig. Dat is een onderzoek waarbij een
werken goed tegen de stolling en helpen
3
017-010108
zo voorkomen dat een kransslagader -
-
Een hartkatheterisatie kan op zijn beurt
door een stolsel raakt afgesloten.
aanleiding geven tot een dotterbehan-
een infuus met heparine, meestal met
deling (PTCA) of een omleidingsoperatie
een infuuspomp. Heparine werkt nog
(CABG).
sneller dan acetylsalicylzuur tegen de stolling. Er bestaan verschillende mo-
Meer hierover kunt u lezen in de brochure
derne alternatieven voor heparine, die
‘Medicijnen en hart- en vaatziekten’ van de
nu geleidelijk in gebruik worden geno-
Nederlandse Hartstichting op
men. Alle hebben tot doel groei van het
www.hartstichting.nl.
stolseltje in de kransslagader tegen te -
gaan.
Wat u zelf kunt doen
een infuus met nitroglycerine, meestal
Voorkomen is beter dan genezen. Men doet
met de infuuspomp. Nitroglycerine zet
er verstandig aan de volgende leefregels ter
de bloedvaten, waaronder de kransslag-
harte te nemen, met name ook vóórdat
aderen, wijd open. Door de vaatverwij-
onstabiele angina pectoris optreedt.
ding heeft het hart minder zuurstof -
nodig. -
tabletten met nitraten. Nitraten verwij-
hart- en vaatpatiënten luidt, dat men
den de bloedvaten.
moet stoppen met roken. Deze maatre-
tabletten met bètablokker. Bètablokkers
gel levert de meeste winst op. -
verminderen de zuurstofbehoefte van
-
-
Het advies voor iedereen en zeker voor
Ook dient de bloeddruk regelmatig te
het hart. Het hart gaat er langzamer
worden gecontroleerd en zo nodig be-
door slaan en ook daalt de bloeddruk.
handeld. -
calciumantagonisten. Soms wordt een
De belangrijkste boosdoener voor het
bètablokker vervangen door een cal-
cholesterol is dierlijk vet in de voeding.
ciumantagonist zoals Diltiazem of Adalat.
Eet dus niet te vet, vervang volle door
hartkatheterisatie. Als de toestand daar-
halfvolle en magere producten en kies
toe aanleiding geeft, kan worden gead-
vooral plantaardige producten. -
viseerd (met spoed) een hartkatheteri-
Wie te zwaar is moet afvallen en er
satie ofwel coronaire angiografie te
zeker ook voor zorgen dat de leefge-
doen.
woonten zo worden aangepast dat het gewicht goed blijft.
4
017-010108
-
-
Belangrijk is voldoende lichaamsbe-
Tot slot
weging. Een dagelijkse wandeling en
Mocht u na het lezen van deze algemene
regelmatig een uurtje inspanning maakt
informatie nog vragen hebben, stelt u die
al een heel verschil.
dan gerust aan uw behandelend arts of de
Spanningen zijn vaak moeilijk uit te
verpleegkundige. De medewerkers van de
bannen, maar soms wel te vermijden.
afdeling Cardiologie zijn op werkdagen
Een goede behandeling van suikerziekte
tijdens kantooruren bereikbaar op telefoon-
verkleint het risico.
nummer (0181) 65 81 20.
Kort samengevat -
Onstabiele angina pectoris is een aanval die in rust optreedt en niet overgaat, waarbij het aantal aanvallen elkaar snel opvolgt.
-
Onstabiele angina pectoris kan een voorbode zijn van een hartinfarct en wordt daarom ook wel een ‘dreigend hartinfarct’ genoemd.
De behandeling bestaat meestal uit -
bedrust, in het algemeen op de hartbewakingsafdeling.
-
verschillende medicijnen tegen o.a. de bloedstolling.
-
soms meer ingrijpende, aanvullende maatregelen.
5
017-010108
