Dreigen en graaien bij wederopbouw Uruzgan

‘Sleurhut’? geeft antwoord op pagina 3

28 Maandag April2008

Werkt bevrijdend.

Feyenoord Europa in

Experiment met leeftijdsgrens

The Hub in Rotterdam

In het dorp Strijen mag de jeugd pas boven de 18 jaar alcohol kopen. Het

In vijf wereldsteden, nu ook in Rotterdam, is The Hub gevestigd. Alleen voor duurzame ondernemers. 14

De jeugd in Strijen drinkt gewoon door, maar wel met mate

Prijsje na verloren seizoen

‘Een ding is zeker, Feyenoord wint de beker.’ Zeggen ze in Rotterdam. De 2-0 zege op Roda JC in de bekerfinale werd gevierd alsof het een Europa Cup was. Rotterdam kan weer trots zijn. 22

verbod is niet te handhaven, maar er is wel minder 2 overlast.

Werkplek voor een betere en sociale wereld

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Levensgevaarlijk ‘Je kunt niemand vertrouwen’

Dreigen en graaien bij wederopbouw Uruzgan De wederopbouw van Uruzgan verloopt traag. Ondanks de vele miljoenen die erin worden gepompt. Onveiligheid, gebrek aan personeel en duistere krachten houden snelle vooruitgang tegen. Arnold Karskens TARIN KOWT

...

Ir. Masaud veegt het zweet van zijn voorhoofd. Hij werkt aan het grootste project in Uruzgan, de bouw van een 3,5 miljoen dollar kostend hoofdbureau van politie in Tarin Kowt. Dat het bouwwerk over vijf maanden moet worden opgeleverd, terwijl de muren nog in de steigers staan, is zijn minste zorg. Hij somt wat wrijvingspunten op. De bouwstenen haalt hij uit Kandahar, waar ze één dollar kosten. Het transport, vanwege het gevaar op aanslagen, verdubbelt die prijs. En ook het vinden van dertig specialisten als lassers verloopt moeizaam. Maar zijn echte probleem is het gevaar. Zijn voorganger werd een week eerder ontvoerd. ‘s Avonds klopten mannen in politie-uniform aan bij zijn kantoor. Of hij mee naar het bureau wilde komen. Ze reden weg in een politieauto, de stad uit, en sloten hem op in een kelder van een woonhuis. ‘De ontvoerders eisten 100.000 dollar losgeld, maar mijn collega wist na twee nachten te ontsnappen.’ Wie erachter zitten, denkt hij te weten: ‘Ik durf dat niet hardop te zeggen.’ De reden wel. Het megaproject trekt begerige ogen aan. Een zakenman die niet bij naam genoemd wil worden, wijst met zijn vingers naar de autoriteiten. ‘De ontvoering vond plaats op een paar honderd meter van het bestaande politiebureau. Geen crimineel rijdt daar rond in een politieauto zonder warme contacten.’ Anno 2008 is Tarin Kowt een booming town. Kende het stoffige gehucht in Uruzgan twee jaar geleden nog geen meter geasfalteerd wegdek, nu stromen miljoenen euro’s naar een van de meest achtergebleven oorden van Afghanistan. De modernisering verloopt echter niet

Dorpelingen worden met een vlot de rivier overgezet, net buiten Tarin Kowt. Met Nederlandse hulp wordt verderop een brug aangelegd. ARNOLD KARSKENS

zonder rimpeling. Walid Dullah, manager van een architectenbureau in Tarin Kowt, heeft geen naambordje op zijn kantoor. In zijn werkkamer staat een bed naast het bureau. Een geweer ligt in de kast. ‘Iedere nacht ben ik bang dat ze me komen halen. Mijn opa is door de taliban vermoord in februari, maar er kunnen ook criminelen langskomen. Tegen de nachtwakers heb ik gezegd: iedereen die in het donker aanklopt en geen bekende is: Schieten!’ De enorme geldstroom naar Uruzgan trekt verkeerde lieden aan, verzekert hij. ‘Je kunt niemand vertrouwen. Ook de politie niet.’ De meeste bouwactiviteiten vinden plaats op enkele vierkante kilometers in het centrum van de stad.

‘Van iedere tien dollar komt twee dollar ten goede aan het project’ Dat is het best bewaakte deel van Uruzgan, naast het gouverneursgebouw. Hier worden straten verhard en verrijst het ene na het andere regeringskantoor. Walid Dullah ontwerpt nieuwbouwplannen voor het eerste filiaal van de Bank van Afghanistan in Uruzgan. Maar de kwaliteit van de bouw is vaak belabberd, verzekert hij. Als voorbeeld wijst hij naar de fundering van een gebouw van het ministerie van Onderwijs. Er is zo weinig ce-

ment gebruikt, maar wel veel zand, dat de stenen eenvoudig zijn los te trekken. Inmiddels verricht hij herstelwerkzaamheden aan het dak van het provinciehuis, dat nauwelijks twee jaar geleden werd opgeleverd. Ook zijn de deuren en ramen van het gouverneurshuis na een jaar alweer toe aan reparatie. De oorzaak? ‘Van iedere tien dollar komt misschien twee dollar ten goede aan het project. Iedereen roomt er wat van af: de buitenlandse organisatie voor haar dure bewaking en consultants, de Afghaanse ambtenaren met hun steekpenningen en de uitvoerders verdienen grof door goedkope materialen te gebruiken.’ Nederland reserveerde vorig jaar 75 miljoen euro voor de opbouw van

Uruzgan. Het leeuwendeel, 34 miljoen euro, wordt besteed via de Duitse ontwikkelingsorganisatie Gesellschaft für Technische Zusammenarbeit (GTZ) voor wegenaanleg, landbouwontwikkeling en verbetering van lokaal bestuur. Minister Koenders (Ontwikkelingssamenwerking) antwoordde op Kamervragen dat GTZ in januari is begonnen met het werk. Maar midden april wordt het GTZ-kantoor nog steeds bewoond door de verhuurder, een grote bouwondernemer. Geen enkele GTZ-vertegenwoordiger is in Uruzgan aanwezig. Alleen lokale werklui verhogen de muur rond het complex. Lees verder op pagina 3

2

Nieuws

 

   




Drankgebruik Strenge aanpak lijkt overlast te hebben beperkt

‘Het mag, als ik me maar niet lam zuip’

In Strijen mag geen alcohol worden verkocht aan jongeren onder de achttien. Ondanks een unieke leeftijdsgrens voor alcohol van 18 jaar, drinkt de jeugd in het Zuid-Hollandse Strijen er stevig op los. Ana Karadarevic STRIJEN

...

Het is ‘em gelukt. Lonny Snijdood kijkt triomfantelijk. De 15-jarige heeft een blikje bier gekocht bij de plaatselijke Chinees. Eerder op de avond had hij al voorspeld dat het hem zou lukken. ‘De vrouw die het me verkocht, vroeg niet hoe oud ik ben. Ze zei alleen: één euro vijftig.’ Het is zaterdagavond en Lonny hangt met zijn vrienden rond op straat, zoals ze wel vaker doen. De kroegen in Strijen laten hem niet binnen, omdat hij nog geen 16 is. ‘Ik ben een keer het Wapen van Strijen ingekomen, maar binnen de kortste keren stond ik weer buiten. Ze hadden meteen door dat ik 15 ben.’ Als hij 16 wordt, mag Lonny in de rest van Nederland alcohol kopen, maar in Strijen leggen ze de lat wat hoger: je moet 18 zijn. Begin dit jaar heeft de gemeente met de twee plaatselijke vestigingen van Albert Heijn, C1000 en de slijter afgesproken dat zij aan minderjarigen geen drank meer verkopen. Nederlandse jongeren zijn de grootste zuipschuiten van Europa. Zo bleek dit weekend bij een uitgaanscontrole in de Brabantse plaatsen Reusel en Bergeijk dat eenvijfde van de jongens en meisjes onder de 16 een flinke slok op had. En dan steekt Strijen, een dorpje van 9.500 inwoners tussen Rotterdam en Dordrecht, nog eens ongunstig af tegen de omgeving, zo stelde

De 15-jarige Lonny met z’n blikje.

‘Als het echt niet lukt om drank te kopen in Strijen, gaan de jongeren naar eigen zeggen naar omringende dorpen of naar het strand in Numansdorp enkele kilometers verderop.

de GGD vast. Vandaar de proef. Vandaag praat de gemeente met de supermarkten en de slijter over de resultaten van het experiment tot dusverre. Het is de bedoeling dat het drankgebruik onder jongeren en de overlast op straat worden teruggedrongen. De strenge aanpak lijkt de overlast te hebben beperkt. Tot een paar maanden geleden hingen ’s avonds drinkende jongeren om de hoek van de C1000 rond en op de parkeerplaats achter de Albert Heijn. Ze staan er niet meer, zo zegt menig inwoner van Strijen. Het is de vraag of de andere doelstelling, namelijk het terugdringen van het alcoholgebruik, eveneens wordt gehaald. De gastheer van restaurant ’t Tramhuys zegt nog steeds geregeld lege drankflessen in heggen te vinden. Veel jongeren zeggen zelf nog makkelijk aan drank te kunnen komen. Bij de afhaalchinees, bij het tankstation, sommigen zelfs bij de supermarkten en de slijter. ‘Ik werk bij de C1000 en krijg daar gewoon bier mee’, zegt de 15-jarige Rens Huisman, die met twee vrienden in snackbar Het Plein een patatje zit te eten. Als het echt niet lukt om drank te kopen in Strijen, gaan de jongeren naar eigen zeggen naar omringende dorpen. Arie van Ree, de eigenaar van Het Wapen van Strijen, dé uitgaansgelegenheid van Strijen, die midden in de hoofdstraat is gevestigd, bevestigt dit. ‘Er is een strand in Numansdorp enkele kilometers verderop waar drank wordt verkocht.’ In ‘Het Wapen’, zoals het café van Van Ree in de volksmond heet, mo-

Debbie (18) en haar jongere vriendinnen drinken rode wodka. FOTO’S DE PERS

gen jongeren tussen de 16 en 18 drinken, maar alleen bier en wijn. En, zo verzekert de café-eigenaar: ‘Als ze dronken worden, stoppen we met schenken.’ In het café zijn vanavond amper jongeren onder de 20, slechts een handvol 16- en 17-jarigen. Buiten hangen ze nog wel eens rond, maar Van Ree stuurt hen altijd weg, zegt hijzelf. ‘Ik wil geen klachten van omwonenden krijgen.’ Openlijk op straat drinken is in Strijen moeilijker geworden, zo klagen veel jongeren. Het kan nog wel, maar dan net buiten het kleine centrum. Op de lokale kermis hangen

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...............................................................................................................................................................

enkele tientallen jongeren rond. Velen zien er dronken uit. Of ruiken naar drank, zoals vier meiden op het grasveld aan de rand van het kermisterrein. Debbie Paars (18) houdt een frisdrankfles vast. Wat er in zit? ‘Rode wodka’, antwoordt ze vrolijk. Ze is hier met drie vriendinnen, allen jonger dan Debbie. De jongste, Renate Blokhout van 14, kan niet recht lopen. Ze glimlacht breeduit. Veel minderjarigen zeggen thuis alcohol te drinken. Ouders weten het en keuren het goed, volgens de jongeren. Ook Lonny’s moeder weet dat hij wel eens drinkt. ‘Ze vindt het

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...........................

Selectie werkzaamheden: Leiderdorp (bus) Wegwerkzaamheden Connexxionlijnen 41, 42, 48 en 39. Halte Rijnland Ziekenhuis vervallen. Landelijk (trein, bus, metro, tram) Koninginnedagviering Op 29 en 30 april 2008 vinden er landelijk festiviteiten plaats vanwege Koninginnedag. Houd rekening met omleidingen, aangepaste routes en extra reistijd.

Vandaag

Morgen

De dag begint met buiige regen. Een koufront trekt in de ochtend naar het oosten van het land. Tijdelijk kan het flink doorregenen. In de loop van de ochtend wordt het in het westen van het land droog. In het oosten blijft er tot het einde van de middag kans op neerslag. Het wordt 12 graden aan de kust. In het binnenland wordt het 15 graden.

Morgen begint droog. In de loop van de ochtend ontstaan er in het zuiden buien, waarbij ook onweer mogelijk is. De buien trekken in de loop van de dag naar het noorden. Tussen de buien door wordt het maximaal 16 graden. In het uiterste noorden van het land blijft de temperatuur een paar graden achter. De wind draait naar het zuidoosten en is vlagerig.

Den Haag (bus) Koninginnekermis HTMlijn 14: Halten Willem de Zwijgerlaan en Statenplein vervallen. Utrecht (bus) Wegwerkzaamheden Arrivalijnen 85, 90, 181, 387, 388, 400, 401. Halten 24 Oktoberplein, Graadt van Roggenweg, Westplein en Centraal Station Oost vervallen.

MEER OP: WWW.DEPERS.NL/9292OV ONDERWEG? BEL 0900-9292 (€ 0,70 P/M) OF KIJK OP MOBIEL.9292OV.NL

Nieuws

 

   




3

Wederopbouw Projecten slecht uitgevoerd

‘Er is niemand die Uruzgan serieus neemt’ ...

VERVOLG VAN PAGINA 1

Een ander deel van de Nederlandse steun wordt gedistribueerd via het Afghaanse ministerie van Reconstructie en Rurale Ontwikkeling. Teamleider Mohammed Hashim: ‘Er is veel werk want er is niks in de provincie. Maar ik mis hulp uit Kaboel. Niemand neemt Uruzgan serieus. In de noordelijke provincie Bamyan zijn misschien 800 projecten gaande. Hier 50 tot 60. We kampen op dit ministerie met gebrek aan ambtenaren om de zaak goed te laten draaien.’ Twee scholen heeft zijn ministerie ‘in aanbouw’. In Torai, net buiten Tarin Kowt, staat alleen het karkas. ‘Het project ligt al twee maanden stil omdat er geen geld komt uit Kaboel om verder te bouwen,’ zegt een neef van de aannemer. Bij een andere school in Khanaka, ook niet ver van Tarin Kowt, ligt het werk stil sinds twee bezoekende ambtenaren door de taliban zijn vermoord. Een meisjesschool is met het Nederlandse geld tot nu toe niet opgeleverd, wel twee gemixte scholen. De verhouding fiftyfifty voor jongens en meisjes wordt bij lange na niet gehaald. Optimistisch laat het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken weten dat er voor de provincie

70 scholen à 50.000 euro zijn gepland. Vijftien zouden er al zijn gebouwd of opgeknapt. Maar volgens Hashim is er onvoldoende onderwijzend personeel. Optimistische geluiden klinken wel over het aanplanten van 100.000 fruitbomen in de provincie. Controle op de uitvoering is vanwege het gevaar bijzonder moeilijk. Buitenlandse Zaken deelt mee dat GTZ en ook het militair Provinciaal Reconstructie Team voor de monitoring worden ingeschakeld. Die voeren zelf ook projecten uit zodat de indruk kan bestaan dat hier de slager zijn eigen vlees keurt. ‘Veel is hear say en foto’s worden gebruikt als bewijs,’ laat een medewerkster weten over de controle op de besteding van het Nederlandse belastinggeld. Een lokale contractor, Zeibullah, die kleine bouwklussen doet voor het Nederlandse leger, vraagt zich af of al die slecht uitgevoerde projecten waar tientallen miljoenen euro’s in verdwijnen wel de moeite waard zijn. De hearts and minds worden er niet mee gewonnen. ‘Het belangrijkste voor de mensen is veiligheid. Als die er is, zullen de mensen pas van de Nederlanders gaan houden. Wat is een school waard als je je kinderen er niet veilig naartoe kunt sturen?’ 1

Controller talent, verdien direct 15% meer!

Assistent Controller Je carrière vaart geven? Kies vandaag nog voor WR. De top voor Assistent-Controllers die verder willen komen in het bedrijfsleven. Vanaf dag 1 verdien je 15% meer. Rij je in een sportieve auto zonder eigen bijdrage. Leer je veel bij. En geniet je van een vast contract. Dus heb je minimaal 6 maanden ervaring? Bel gratis 0800 – 876 3666 of meld je aan op wr.nl.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Schotwonden

Twee massagraven in Irak gevonden Redactie buitenland AMSTERDAM

...

In twee massagraven in Irak zijn meer dan honderd lichamen gevonden. In een graf in al-Guba, 80 kilometer ten noorden van Bagdad, werden zondag vijftig lijken gevonden. De handen waren gebonden en in de hoofden zaten schotwonden. Sommige lichamen waren al vergaan. In Mahmudiya, 30 kilometer ten zuiden van Bagdad, werd op 17 april een massagraf met 51 lichamen aangetroffen.1

Goodbye Tempelhof De dagen van het Berlijnse vliegveld Tempelhof – bekend van de luchtbrug van de geallieerden – zijn geteld. Van de Berlijners stemde zo’n 21 procent vóór openhouden, terwijl 25 procent nodig was.

Glaasje op, laat je rijden Een 38-jarige Poolse automobilist is zaterdagnacht achter het stuur in slaap gevallen, op een kruispunt in Gorinchem. Volgens de politie had hij te veel gedronken.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ......................................

Vooruitzichten Nobelprijswinnaars economie

De kredietcrisis is zo erg nog niet goed, zolang ik me maar niet lam zuip.’ De meeste jongeren kunnen maat houden, vinden ze zelf. De groep die dat niet kan, die veroorzaakt overlast. Zij combineren drank met drugs, aldus een 16-jarige vriend van Lonny die niet met zijn naam in de krant wil. ‘Alleen maar omdat zij het verziekt hebben voor de rest, mogen wij niet drinken. En veel mensen in die groep zijn ook nog eens ouder dan 18.’ Waar die nu zijn? ‘Waarschijnlijk in een dorp hier in de buurt, of gewoon thuis, een biertje aan het drinken.’ 1

Redactie economie AMSTERDAM

...

De Pers snorde alle 35 Nobelprijswinnaars economie op om te vragen: zitten we nu echt in de penarie of niet? Antwoord, voor zover we het snapten: nee. Zolang de Amerikaanse zakenbanken maar aan de ketting worden gelegd. Vijf Nobelprijswinnaars economie kreeg De Financiële Pers aan de lijn en over één ding zijn ze het eigenlijk allemaal wel eens: de credit crunch is een zeer zware crisis, erger dan die

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ...................................................................

van 1987, maar een herhaling van de jaren dertig zit er niet in. Na de beurskrach van 1929 reageerden beleidsmakers verkeerd, zodat de economie wereldwijd tien jaar in een depressie raakte. Nu heeft de Amerikaanse Fed een run op de banken in ieder geval weten te voorkomen en zijn de economische vooruitzichten ook in de VS niet heel dramatisch. Monetair econoom Edward Prescott (winnaar in 2004) is zelfs ronduit zonnig: ‘Binnenkort zal West-Europa de belasting verlagen en een

economische hoogconjunctuur beleven.’ Vorige week deed het Financial Stability Forum, een adviesclub van centrale bankiers en andere financiele toezichthouders, een setje aanbevelingen aan G7-landen om crises als deze in de toekomst te voorkomen. Kort samengevat: meer geld achter de hand houden, minder risico, meer transparantie in de balans en beter toezicht. Lees meer op pagina 10

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................

WFA

BESTE LIEDJE IS VAN WENDE Wende Snijders heeft de Annie M.G. Schmidtprijs 2007 gewonnen voor het beste theaterlied. Ze kreeg de prijs – bestaande uit een bronzen borstbeeld van Annie M.G. Schmidt en 3500 euro – voor haar nummer De wereld beweegt. Wende Snijders is vooral bekend van haar vertolking van Franse chansons.

Van Dale geeft antwoord

Argus Geluidsoverlast grootste woonirritatie

Caravan Sommige mensen denken dat ‘sleurhut’ als synoniem voor ‘caravan’ een negatieve betekenis heeft. Dat de mensen die met een caravan op vakantie gaan, in een sleur zouden leven: elke dag maar weer in dat armoedige wagentje op wielen ergens op een camping staan. Na drie dagen dat ding weer achter de wagen koppelen en dan verder tuffen naar de volgende identieke camping. Saai. Maar de bedoelde betekenis van ‘sleurhut’ is altijd een heel andere geweest: een hut (op wielen) die je achter je auto aan sleurt. Niet meer en niet minder. Erg vaak wordt ‘sleurhut’ overigens niet gebruikt. De meeste Nederlanders houden het toch op ‘caravan’, een woord dat uit het Engels is over-

genomen, maar dat de Engelsen weer uit het Frans hebben. Maar origineel Frans is het ook niet. Het gaat terug op het Perzische woord ‘karwan’. Niet dat ze in het vroegere Perzië al sleurhutten hadden. Maar ze hadden wel ‘karavanen’. Dat is wat het Perzische ‘karwan’ betekent: karavaan – een groep van mensen en dieren die samen door de woestijn trekken. Dat is althans de oorspronkelijke beteke-

nis. Maar we kunnen nu ook spreken over de Tourkaravaan of meer in algemene zin de wielerkaravaan: de voorbijfietsende wielrenners, inclusief de voorafgaande reclamekaravaan en de volgers. Sommige mensen vinden het heerlijk om de Tourkaravaan zittend voor de caravan voorbij te zien komen. Groter genot kan de sleurhut niet verschaffen. 1 www.depers.nl/vandale

Junior woordgeschiedenisboek

4

Jackie

 

   




Onder redactie van Femmetje de Wind / Coördinatie Hilde Veeren

l’Empresse in Amsterdam Vorige week donderdag vierde modeminnend Amsterdam de opening van l’Empresse, de nieuwe winkel van fashiondiva annex wonderkind Jan-Clemens Hoek (19 jaar). De winkel op de Cornelis Schuytstraat (waar anders?) is alweer de tweede van de beste man, nadat hij vorig jaar zomer zijn eerste l’Empresse opende aan het Haagse Noordeinde. Balenciaga, Yves Saint Laurent, Fendi, Proenza Schouler en Oscar de la Renta: aan grote namen geen gebrek in het stijlvol ingerichte pand. De opening trok dan ook veel bekijks: Hannah Verboom vergaapte zich er aan de Fendi accessoires, Carice van Houten ging voor Balenciaga, Hadassah – “Ik ben serieus” – de Boer keek met grote ogen naar YSL en Halina Reijn “vond eigenlijk alles wel mooi”. De avond had ook nog een charitatief tintje, want voor het tienjarig bestaan van de Fendi Baguette pimpten illustrator Piet Paris en het gerenommeerde Studio Job twee Baguettes. Beide tasjes werden tijdens de opening onthuld en worden komende maand tentoongesteld. Wie de baguette van Piet Paris koopt, schenkt daarmee 50% van de opbrengst aan de Vereniging Kinderboerderij Westerpark (keuze van Piet zelf) en wie gaat voor de baguette van Studio Job helpt daarmee Stichting Brooke, een stichting die ezels en werkpaarden van straatarme mensen in ontwikkelingslanden helpt. 1

Inside ‘Ik check voor ik naar buiten ga heus wel even hoe ik eruit zie. Maar het is echt niet zo dat ik in de spiegel zit te knipogen van: Hey, you sexy tiger.’ (aldus Alain Clark in een interview met Jackie. Nu in de winkel voor € 3,95.)

Wat dragen we vandaag?

My life in New York

Muriël Grootaers, fashion assistent Jackie: ‘Alle prachtige jurkjes en pakken ten spijt, vaak is het toch gemakkelijker om gewoon een jeans en T-shirtje uit de kast te trekken. Maar zelfs zo’n ‘basisoutfit’ hoeft er niet saai uit te zien. Steek veel tijd en moeite in het vinden van een goed passende spijkerbroek, deze zomer volop verkrijgbaar met wijde pijpen. Een simpel shirt volstaat, maar pak dan wel uit met je accessoires. Hierbij is de combinatie bruin leer – denim altijd goed en stoere plateauhakken maken je look compleet . ’ T-shirt € 55 (Vintage 55) – Jeans € 212,50 (For All Man Kind) – Riem € 27,50 (Accessorize) – Tas € 189 (Jans) – Schoenen € 570 (Yves Saint Lauren) – Zonnebril € 184,80 (Michael Kors)

Caroline Sodenkamp-Lebon journalist

Ik was weer niet voorbereid dit jaar. Mijn teennagels waren niet professioneel gelakt op de eerste warme dag. En dat is hier ‘not done’. Iedere echte New Yorkse zit wekelijks in de stoel met waterbak eraan in een van de ontelbare pedicure/manicure salons. Je handen en voeten worden er tegelijk aangepakt en als je wilt wordt je nek ook nog gemasseerd. Praten hoeft niet, want het personeel is vrijwel altijd Koreaans en spreekt amper Engels. Het kost veel tijd om je als een echte New Yorkse te gedragen. Want behalve de verplichte wekelijkse voet-

In gesprek met...

Jackie interviewt Salman Rushdie Wie wil dat niet, Salman Rushdie interviewen voor de boekenpagina? Voor het interview heb ik afgesproken thuis bij zijn agent in London. Het pand bevindt zich op Bedford Square, een statig plein omringd door chique panden met een parkje in het midden (alleen toegankelijk voor keyholders). Als ik binnenkom verwacht ik een aantal bodyguards te zien, maar ik zie alleen de receptionist en Rushdie – in hoge spijkerbroek en geruit overhemd. Vandaag ontvangt hij een paar journalisten om zijn nieuwe boek De Verleidster van Florence te promoten. Van vragen over politiek heeft hij genoeg. Over zijn ex-vrouw, de bloedmooie Padma Lakshmi, van wie hij vorige zomer scheidde, wil hij ook niet praten. Dat kreeg ik ingefluisterd van de agent. Dan blijft er nog heel veel over, want wat was eigenlijk zijn favoriete kinderboek, wie is zijn favoriete model en wat was de mooiste film ever? Hij beantwoordt de vragen en ik noteer alles braaf. Daarna praten we natuurlijk ook nog even over zijn nieuwe boek, dat dit keer geen politieke situaties aan de kaak stelt, maar het historische verhaal vertelt van een jonge Italiaanse reiziger die de troon komt opeisen in India. De roman ontving tot nu toe gemengde recensies, maar dat heeft geen invloed op de verkoopcijfers. Rushdie haalt een krantenknipsel uit zijn borstzak. Het is de boeken-toptien van deze week en zijn boek staat bovenaan. Of hij daar blij mee is? Rushdie: ‘Natuurlijk, maar een verkocht boek is niet altijd een gelezen boek. Veel mensen kopen mijn boek alleen omdat het zo mooi in hun kast staat.’ In de volgende Jackie een interview met Salman. Tot die

tijd kun je je vast inlezen in zijn nieuwe boek. De Verleidster van Florence is een uitgave van uitgeverij Contact. Prijs € 24,95

Nederlandse vrouwen vertellen over hun leven in het buitenland

en handbehandelingen zijn er nog talloze verplichte rituelen. Neem nou de ‘blow-out’. In mijn appartementengebouw heb ik een bloedmooie filmsterachtige buurvrouw. Ik vond het altijd stoer dat zij zomaar met nat haar de straat op ging ’s morgens. Totdat ik er achter kwam waar zij en met haar hele volksstammen vrijwel dagelijks heengaan; naar de kapper voor een uitgebreide föhnbeurt. Dan is er niet te vergeten de wekelijkse ‘facial’ om de huid tussen de lunchpauze botox behandelingen optimaal te houden. Geen overbodige luxe in het vervuilde New York.

Verder horen de tanden natuurlijk spierwit. Die moeten bijtijds worden gebleekt. En het lijf wil ook wat. Dus is het ’s morgens om 6.30 uur spitsuur in mijn gym en op de paden van Central Park. Om van al die vermoeienissen bij te komen moet je in ieder geval eens per week na het werk naar de massage therapeut voor een ‘full body’ massage. Maar dan kun je ook met open schoenen, wapperende haren, een strakke huid en dito outfit aan de cocktails. I love New York! 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

100 machtigste

E

FEMMETJE

DE WIND HOOFDREDACTEUR JACKIE

en lijst maken waar mensen niet op willen is een lastig karwei. Een lijst maken waar mensen wel op willen is nog veel lastiger. Dat ondervond ik afgelopen week nadat Jackie ‘ De Lijst met de 100 meest invloedrijke modemensen’ had gepubliceerd. Vanaf dat moment ontving ik rechtstreeks of minder rechtstreeks berichtjes, variërend van onvrede over de eigen positie tot totale verbazing over eigen of andermans afwezigheid op de lijst. Zo viel er een kort edoch dringend mailtje in mijn inbox van fo-

tograaf M. met wie ik al jaren prettig samenwerk. ‘Beste Femmetje, helaas moet ik afzien van de geplande fotoshoot overmorgen. Mijn afwezigheid in jullie top 100 modegoeroes heeft mij doen beseffen dat jullie mijn werk niet waarderen. Ik stel dan ook geen prijs op verdere samenwerking.’ Verbaasd over zo’n hoog opgestapeld ego, nul gevoel voor humor en al helemaal geen realiteitszin, begon ik voor de zoveelste keer aan mijn ‘verantwoordingsmail’. Immers dit jaar had Jackie zich bediend van 5 onafhankelijke des-

kundigen (Oh, thank the Lord voor mijn 5 onafhankelijke deskundigen!) die gezamenlijk hadden bepaald wie wel en wie niet op de lijst thuishoorden, juist om elke zweem van partijdigheid voor te zijn; de mening van de deskundigen had steeds geprevaleerd boven de persoonlijke voorkeur van de Jackie-redactie. Allemaal waar. Ik legde mijn wijsvinger op de linkermuisknop en bewoog de cursor richting het icoontje verzenden. Toen verschoof de muis – als van mijn wil onafhankelijk – naar de knop verwijderen en opende zij een nieuw veld. Ik tikte een nieuwe mail, nu driftig; ‘M., jongen, het spijt me dat we je teleurgesteld hebben.

Ondanks dat we je werk fantastisch vinden denken we niet dat je bij de 100 machtigste modemensen van Nederland hoort. Jammer dat dit een reden voor je is om onze samenwerking zo abrupt te beëindigen, voor ons is het dat namelijk niet. Wat me bevreemdt is dat je deze mail 2 dagen voor een geplande shoot stuurt. Ik kan er niets aan doen, maar het woord ‘onprofessioneel’ dringt zich aan mij op. Een eigenschap die overigens niet bijdraagt om in de lijst van de 100 machtigste modemensen van Nederland te worden opgenomen. Ik wens je veel sterkte met de rest van je carrière.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ............................................................ ..........................................................

Gehoord op de redactie

Christina Aguilera

Reageer

‘De Wereld Draait Door is toch de Nederlandse versie van As The World Turns?’

‘My grandma was like, “Oh Christina, you look like a whore!” I explained that’s the idea.’

Wil je een abonnement op Jackie? Heb je een vraag of wil je reageren op deze pagina, mail dan naar [email protected]

Binnenland

 

   




5

Polemiek Imam haalt brief van het web

Ahmed Marcouch is toch niet hypocriet Sjeik Fawaz heeft de brief waarin hij Ahmed Marcouch een hypocriet noemt, van zijn website gehaald. Redactie binnenland AMSTERDAM

...

Beatrix scoort het hoogst in de ‘Nederland-gevoel’ hitlijst, Willem-Alexander staat op 2, Máxima op 6. EVELYNE JAC/HH

Onderzoek ‘Nederland-gevoel’ sterkst voor Beatrix en Verdonk

Nuchtere Hollander is best chauvinistisch Nuchter, behulpzaam, gevat en bot. Nederlanders zijn trots op hun land. Koningin Beatrix geeft dat ‘Nederland-gevoel’ het beste weer, maar ook Rita Verdonk gooit hoge ogen. Peter Wierenga AMSTERDAM

...

Nederlanders zijn best trots op hun landje, zo blijkt uit het jaarlijkse Koninginnedagonderzoek van EenVandaag. Zo’n 55 procent van de ondervraagden noemt zich trots, eenderde is neutraal en slechts 12 procent is uitdrukkelijk niet trots. De meeste Nederlanders denken overigens dat ze minder chauvinistisch zijn dan inwoners van andere Europese landen. Dat spoort goed met hun nuchterheid, de eigenschap die ze zichzelf het vaakst toedichten. Andere, evenmin verrassende kwalificaties die naar voren komen: tolerant, gevoel voor humor, behulpzaam én bot in de omgang.

Verder is een kaaskop niet goed gekleed en heeft ‘ie geen verstand van cultuur. Let wel: zo ziet de gemiddelde Nederlander zichzelf. Of ze er blij mee moeten zijn, is de vraag, maar bij koningin Beatrix en haar zoon Willem-Alexander, die gisteren 41 jaar werd, voelen de onderdanen hun chauvinistische hartjes het hardste kloppen. De Oranjes bezetten de eerste en tweede plaats in de toptien van bekende Nederlanders die het ‘Nederland-gevoel’ het beste vertegenwoordigen. In diezelfde lijst scoort prinses Máxima, overigens nog steeds het populairste lid van het Koninklijk Huis, de zesde plaats. Best opmerkelijk voor iemand die zei dat de Nederlandse identiteit niet bestaat. Het leverde haar bakken vol kritiek op. De Nederlanders vinden namelijk over het algemeen wél dat er zoiets is als Nederlandse normen, waarden en tradities. En die worden volgens hen van twee kanten bedreigd. De islam is

Eerstedagsmelding

in de ogen van 47 procent, oftewel bijna de helft van de bevolking, een gevaar. Maar ook Europa (in de zin van de Europese Unie) wordt door 36 procent van de respondenten gezien als een bedreiging. Het zal dan ook geen toeval zijn dat Rita Verdonk op de vierde plaats staat in de ‘Nederland-gevoel’ hitlijst, vlak achter Erica Terpstra. Daarmee is Verdonk de enige actieve politica in de toptien. Dit weekend klom zij met Trots op Nederland in de peilingen van Maurice de Hond naar 23 zetels, als tweede partij na het CDA. Overigens doet D66 het ook goed. De rest van de toptien laat zien dat vooral nuchtere sporters en gezellige creatievelingen chauvinistische gevoelens losmaken. Paul de Leeuw, Frans Bauer, Johan Cruijff, Guus Hiddink en Youp van ‘t Hek completeren de lijst. Kennelijk weerspiegelen zij alle oer-Hollandse eigenschappen, van nuchterheid tot humor, het beste. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... 0NcXLQ]#

Kkg paopgefgan skn`aj;

=N\]TRSTN[\

^ah,/,).3 $pef`ajog]j .1354 pkk nqnaj%

@ecepajja*@ecep]]hprgefgaj rkkni]]nÖ2(51lani]]j` @epeofkqsikiajpki@ecepajjar]j GLJ`a-opai]]j`CN=PEOpapaopaj @ecepajjar]jGLJeod‰pcka`gkla ]hpanj]peabrkkng]^ahpahareoea*

S]peo@ecepajja; ΠCn]peo`ecep]hakjpr]jcan ΠKran]h`n]]`hkkoprgefgaj Π./iaaoplklqh]enaprvaj`ano aj-5n]`ekvaj`ano ΠCn]peoankpeagvaj`an Π@ecep]hags]hepaep ΠAajrkq`ec]]jpaohqepaj

=_pea I]]gcn]peog]joklaajH?@pr Iah`fajq]]j]hocn]peopaopgefgan rkkn@ecepajja(aji]]gg]joklaaj b]jp]opeo_daH?@prr]jO]ioqjc*

Jbiagb^^klmPaop@ecepajja*jh lc_bi,/,).3.1354

De imam van de ultraorthodoxe As Soennah-moskee in Den Haag reageert hiermee op de felle kritiek die hij kreeg op zijn brief aan Marcouch. In een verklaring vraagt hij ‘broeders en zusters’ om de brief ook elders op het internet te verwijderen. Vooral voor fundamentalistische moslims heeft ‘hypocriet’ een zware lading. De waarheid kennen en er desondanks niet naar handelen, dat is bijna erger dan een afvallige zijn. En daar staat volgens extremisten de doodstraf op. ‘Mijn eerste brief is in geen enkel opzicht een fatwa’, licht de imam toe, die zijn schrijven overigens ondertekend had als voorzitter van de fatwacommissie. ‘Ik heb in geen enkel opzicht de heer Marcouch bestempeld als hypocriet of afvallige.’ Toch besloot Fawaz de brief te verwijderen ‘om elke vorm van misvatting van mijn woorden teniet te doen.’ De salafist, die Ayaan Hirsi Ali en Theo van Gogh vervloekte, rookt nu de vredespijp op zijn site Al Yaqeen:

‘Tevens adviseer ik een ieder ten stelligste om afstand te nemen van elke vorm van geweld en agressie tegen onze medemensen.’ Fawaz noemde de Amsterdamse stadsdeelvoorzitter hypocriet, omdat die bij de Nederlandse Moslimomroep zijn geloofsgenoten aanspoorde om extremisme tegen te gaan, vrouwen een hand te geven en niet te strikt vast te houden aan hun baarden. Marcouch antwoordde meteen met een tegenbrief in de Volkskrant. Het leidde tot een tweede brief van de imam (nog wel op het internet) én tot een debat donderdag bij Pauw & Witteman, waar Fawaz zijn uitspraken niet terugnam. Nu dus wel. Kennelijk is de imam geschrokken van alle commotie. Staatssecretaris Ahmed Aboutaleb, zelf ooit het mikpunt van Fawaz, eiste diens ontslag. En voor het eerst nam het Samenwerkingsverband Marokkanen in Nederland afstand van een religieuze voorganger. Fawaz heeft een grens overschreden, zei voorzitter Fouad Sidali vrijdag. Marcouch reageert verheugd: ‘Ik juich het toe dat Fawaz zich openlijk uitspreekt tegen geweld en voor de vrijheid van het individu.’ Maar voor de PvdA-politicus is dit nog niet het einde van de discussie. 1

Potje voetbal

TIENER KRIJGT KOGEL IN NEK Een 18-jarige jongen uit het Gelderse Hedel is zaterdagnacht beschoten in Breda. Hij was rond half twee ’s nachts met vijf anderen aan het voetballen op een pleintje aan de Lage Kant toen hij een hevige pijn in zijn nek voelde en op de grond viel. In het ziekenhuis bleek de tiener een kogel in zijn nek te hebben. Wie hem heeft beschoten, is nog onduidelijk. De kogel werd in het ziekenhuis verwijderd en er is geen blijvend letsel.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................

Tips? Stuur al uw briljante tips, ideeën en suggesties naar: [email protected]

De Jager versoepelt regels Novum AMSTERDAM

...

De zogeheten eerstedagsmelding wordt in enkele bedrijfstakken afgeschaft. Dat zei staatssecretaris van Financiën Jan Kees de Jager (CDA) in het tv-programma Business Class. Bedrijven moeten een nieuwe werknemer nu voor hun eerste werkdag aanmelden bij de fiscus, om illegale arbeid tegen te gaan. In de praktijk wordt de eerstedagsmelding hiervoor echter niet gebruikt. D66-leider Alexander Pechtold vindt dan ook dat die meldplicht on-

nodig veel werk oplevert. Hij pleit voor afschaffing in alle sectoren. Volgens Pechtold moesten bedrijven vorig jaar vijf à zes miljoen keer zo’n formulier invullen. Bij controles gebruikt de Arbeidsinspectie deze meldingen niet. De inspectie kijkt alleen of op de werkplek kopieën van de paspoorten van de werknemers aanwezig zijn. De D66-voorman wil dat illegale arbeid wordt bestreden door het opleggen van boetes aan bedrijven die in de fout gaan. De Jager gaat kijken waar de melding nog nodig is en waar die kan worden afgeschaft. 1

GRATIS DELL LAPTOP + NOKIA 1600 Vodafone Basis 27,50 - 2 jaar

Dell Vostro 1000 Laptop:

200 200

• 2.0 Ghz processor

belminuten

sms

• 80 Gb Harde schijf • 1024 Mb int. geheugen • DVD-brander

GRATIS Dell Laptop + Nokia 1600

OP=OP Bestel direct telefonisch

0900-5555 444 (van 10.00 tot 18.00 uur, lokaal tarief)

www.gsm.nl/depers

6

Buitenland

 

   




Oostenrijk Josef F. verwekte 7 kinderen bij Elisabeth

Galadiner

Vader sloot zijn dochter 24 jaar op in de kelder

Bush grapt over zijn opvolger

Twee jaar na de ontsnapping van Natascha Kampusch wordt Oostenrijk opnieuw opgeschrikt door een schokkende kindermisbruikzaak. Josef F. zou zijn dochter Elisabeth 24 jaar lang hebben opgesloten in een kelder en zeven kinderen bij haar hebben verwekt. Peter Schong AMSTERDAM

...

De artsen in het ziekenhuis van Amstetten in de deelstaat Neder-Oostenrijk stonden vorig weekend voor een raadsel toen de 19-jarige Kerstin F. werd opgenomen, nadat ze bewusteloos in het huis van de 73-jarige Josef F. was aangetroffen. Ze wisten niet wat de jonge vrouw mankeerde. Haar toestand is kritiek en ze vecht voor haar leven. Haar moeder, die mogelijk licht op de zaak kon werpen, was onvindbaar. Zaterdag werd zij gevonden en kwam de schokkende en bizarre ontknoping. Op voorwaarde dat zij geen contact zou hebben met haar vader en dat haar kinderen goed verzorgd zouden worden, deed de inmiddels 42jarige Elisabeth F. haar horrorverhaal uit de doeken. Sinds haar elfde zou Elisabeth door haar vader seksueel zijn misbruikt. Op 28 augustus 1984 lokte

Het horrorhuis van Josef F. REUTERS

Josef haar de kelder in, drogeerde haar en ketende haar vast. Sindsdien zou ze ‘voortdurend’ door haar vader zijn verkracht. Ze beviel van zeven kinderen. In 1996 bracht ze een tweeling ter wereld, waarvan een kind na drie dagen overleed door slechte verzorging. Josef F. zou het lijkje hebben verbrand. De zes nog levende kinderen zijn drie jongens en drie meisjes die nu tussen de 5 en 20 jaar oud zijn. Drie van hen woonden normaal in het huis bij Josef en zijn echtgenote. Twee jongens van 5 en 16 jaar en Kerstin leefden in de kelder bij Elisabeth. Zij zagen zaterdag voor het eerst in hun leven daglicht. Josef gaf hen in zijn

eentje voedsel en kleding. Josefs echtgenote Rosemarie en de andere kinderen wisten volgens Elisabeth al die jaren van niets. Hij zou haar hebben wijsgemaakt dat de kinderen waren komen aanlopen. De kelder was verboden terrein. De politie vindt Elisabeths verhaal ‘geloofwaardig’. DNA-onderzoek moet uitwijzen of de 73-jarige Josef inderdaad de vader is van zijn kleinkinderen. Hij beweert dat hij de kinderen geadopteerd heeft. Zij krijgen psychologische hulp. Rechercheurs doorzochten zondag het huis. Buren omschrijven Josef als een onopvallende man die vriendelijk gedag zei. Hij beweerde altijd dat hij niet wist waar zijn dochter was. Elisabeth was sinds 1984 vermist. Zelfs Interpol heeft nog naar haar gezocht. Vermoed werd dat ze was toegetreden tot een sekte. De zaak doet denken aan die van de nu 20-jarige Oostenrijkse Natascha Kampusch, die in 1998 op 10jarige leeftijd werd ontvoerd. Acht jaar lang werd ze door Wolfgang Priklopil gevangen gehouden en misbruikt. In augustus 2006 wist ze te ontsnappen. Priklopil pleegde zelfmoord. Inmiddels is de regering in de problemen geraakt omdat coalitiepartij ÖVP het onderzoek in de zaak zou hebben gemanipuleerd. 1

Peter Schong AMSTERDAM

...

President Bush moet doorgaans niet veel van de pers hebben, maar op het jaarlijkse diner van de Witte Huiscorrespondenten laat hij zich graag van zijn humoristische kant zien. Dit jaar waren zijn potentiële opvolgers het mikpunt van spot. ‘John McCain is er niet. Hij wil zich waarschijnlijk van me distantiëren’, grapte Bush. ‘Het lukte Hillary Clinton niet om binnen te komen omdat ze werd beschoten door sluipschutters en senator Obama zit in de kerk.’ Hillary Clinton beweerde dat ze

tijdens een bezoek aan Bosnië in 1995 was beschoten. Archiefbeelden toonden echter aan dat het bezoek er ontspannen aan toe ging. Obama kwam onlangs in de problemen omdat zijn dominee Jeremiah Wright had gezegd dat Amerika 9/11 aan zichzelf te danken had. Het diner van de Witte Huis-correspondenten is niet altijd even ontspannend voor Bush. In 2006 opende komiek Stephen Colbert de aanval op de president: ‘De beste overheid is zo min mogelijk overheid. En volgens die maatstaf hebben we een uitstekende regering in Irak opgezet.’ Bush was not amused. 1

Afghanistan

Karzai ongedeerd na aanslag Redactie buitenland AMSTERDAM

...

Taliban-strijders hebben gisteren het vuur geopend op een plechtigheid in Kaboel die werd bijgewoond door de Afghaanse president Hamid Karzai. Karzai zelf bleef ongedeerd, maar drie personen kwamen om het leven en acht raakten gewond. De taliban eisten de verantwoordelijkheid op voor de aanval, die werd uitgevoerd met mitrailleurs en raketten. Een woordvoerder zei dat de taliban zes strijders met geweren en bomvesten had gestuurd om de president aan te vallen. Drie van hen werden door veiligheidstroepen doodgeschoten.

Toen het vuur werd geopend, kennelijk vanuit de ruïnes van huizen op enkele honderden meters afstand van de plek waar Karzai met zijn gevolg zat, ontstond grote paniek. Een live tv-uitzending van de plechtigheid werd onmiddellijk gestaakt. Karzai werd door zijn lijfwachten in een auto werd afgevoerd. Korte tijd later verscheen de president voor de televisie. Hij maande tot kalmte en zei dat er verscheidene verdachten zijn aangehouden. De aanval is het werk van de ‘vijand van Afghanistan’, zei hij. Honderd personen zouden zijn opgepakt voor verhoor. In de afgelopen zes jaar overleefde Karzai al drie keer eerder een aanslag op zijn leven. 1

30 APRIL ZIJ ZIJN ER KLAAR VOOR. JIJ OOK?

Economie

 

   




7

Cultuurverschillen Een groot deel van het hoger management moest opstappen

Belgificatie slaat toe bij ABN Amro De Belgen van Fortis zuiverden de afgelopen tijd in hoog tempo de top van ABN Amro. ‘Het gaat hen om de macht. Ze denken: we doen het zelf wel.’ Jan-Hein Strop AMSTERDAM

...

Vraag: wat is het best bewaarde geheim van de Zuidas? Antwoord: de integratie van ABN Amro door Fortis. Zo af en toe komt er een klein beetje licht door de ramen, maar wat zich afspeelt achter de gordijnen is strak afgeschermd. Een van de weinige dingen die de buitenwacht met zekerheid kan vaststellen is dat er bij ABN Amro een ongekende uittocht heeft plaatsgevonden. Een groot deel van het hoger management van de bank is door de Belgen weggezuiverd. In de laag van vijftien directeuren-generaal zijn alleen Jan Peter Schmittmann (CEO business unit Nederland) en Chris Vogelzang (CEO private banking) er binnen Fortis goed uitgekomen, zegt een voormalige hooggeplaatste ABN Amro-medewerker. ‘Iedereen die weg is, is onvrijwillig vertrokken.’ Het rücksichtslose ingrijpen van Fortis – bij vermogensbeheer is meer dan de helft eruit gegooid – heeft er volgens de ingewijde hard ingehakt.

Wie zich in het slagveld veilig waande als onmisbare kracht, heeft een grote fout gemaakt. Want het zijn geen begripvolle Duitsers die de macht hebben gegrepen, maar Belgen. Een gemoedelijk volk toch, daar vlak onder Brabant? Ja, zeggen Nederlanders die in België werkten, het zijn prettige, hardwerkende collega’s, en de lunchcultuur is een verademing, maar vergeten dat Belgen machtdenkers zijn, is op zijn minst naïef te noemen. Ook ING maakte de afgelopen jaren op een harde manier kennis met de voortschrijdende Belgificatie. Topman Michel Tilmant mag dan een

belangstelling gevolgd. ‘Zo’n overname begrijpen de Belgen wel, het gaat hun om de macht. Ze denken: we doen het zelf wel.’ Hij snapt dat dat voor Nederlanders lastig is. ‘Wij doen selectie op heel andere, meer inhoudelijke gronden. Belgen denken topdown.’ Dat Belgen hun eigen mensen op sleutelposities neerzetten, verwondert ook John Heller niet. Tot voor kort was hij bestuursvoorzitter van ING Insurance België. In die functie zag hij het grote belang van het netwerk. ‘Belgen omringen zich met Belgen, gaan voor de relatie en verster-

%JSFDU
WPPSEFFM
WJB
XXXUNPCJMFOM
PG


 4POZ
&SJDTTPO
8J

‘De cultuur bij Fortis was: jullie onderschatten ons. Aan het eind van de dag krijgen wij toch onze zin.’ ‘De benoemingen zijn ongelooflijk politiek. Het zijn stuk voor stuk mensen die volstrekt loyaal zijn aan Brussel. Ze hebben liever incompetente mensen die doen wat er gezegd wordt. Dat leidde tot allerlei clashes, want wij vroegen: waarom? Fortis is niet zichtbaar hiërarchisch, maar vergeleken bij Fortis zijn wij anarchistisch. Er is een enorm productiviteitsverlies, het ligt op zijn gat nu.’ Vanaf dag één was er volgens de ingewijde sprake van wantrouwen tussen de Belgen en de Nederlanders. ‘De cultuur bij Fortis was: jullie onderschatten ons, aan het eind van de dag krijgen wij toch onze zin. Het zat ze erg dwars dat al die vermogensbeheerders van ABN Amro meer verdienden dan de Belgische collega’s.’

heel internationale achtergrond hebben, hij blijft op één punt een echte Belg. Na binnenkomst begon hij binnen de kortste keren met posities te schuiven. Philip Charls, oud-directeur van de Nederlandse kamer van koophandel in Brussel, kent veel ING’ers. Hij zegt: ‘Binnen vijf maanden had Tilmant mannetjes in alle managementcomités. En toen riepen de Nederlanders: oh, hij integreert zo goed! Maar wat ze niet zien is dat hij bezig is met een machtsspel.’ Fons Trompenaars, topconsultant op het gebied van bedrijfscultuur, heeft de slachting op de Zuidas met

º


‘Belgen zijn net oesters. Ze zijn erg gesloten, sterk aan elkaar gebonden en veel politiek gevoeliger’

 

*DN
KBSJH
3FMBY
 WBO
º
  WPPS
º


  QFS
NBBOE

ken elkaar. Wij hebben daar moeite mee. Ik spreek veel Nederlanders die in België zijn stukgelopen.’ Volgens consultant Trompenaars bestaan er zeer ‘diepgaande’ culturele verschillen tussen Nederland en zijn zuiderburen. ‘Het is versluierend dat de Vlamingen Nederlands spreken, daar moet je mee uitkijken. Bovendien zijn Belgen net oesters, ze zijn erg gesloten, sterk aan elkaar gebonden en veel politiek gevoeliger.’ Dat ze de Nederlandse transparantie missen, heeft Vlamingen absoluut niet gehinderd een succesvolle opmars te maken in de Nederlandse bestuurskamers: Rudi de Becker bij Hagemeyer, Frank de Moor bij Macintosh en natuurlijk Jean-Francois van Boxmeer bij Heineken, om maar drie voorbeelden te noemen. Trompenaars verklaart de opmars der Belgen als volgt: ‘Zij zijn hier succesvoller dan andersom, omdat ze relationeel zijn. Daar investeren ze in. Dan ga je beter met cultuurverschillen om. Daarnaast zijn ze meer visionair, meer langetermijndenkers.’ Oud-directeur Charls van de kamer van koophandel deelt Trompenaars’ visie. ‘De gewoonte om tijd te nemen voor relaties is gebruikelijk in het internationale zakenleven. Daar past de Belgische cultuur beter bij

dan de Nederlandse.’ En zo is een misser volgens Charls al snel gemaakt. ‘Wij zijn echt eigenaardig. Een typisch voorbeeld: een Nederlander maakt meteen bij kennismaking een grapje. Weet je wat die Belg dan denkt? Deze man neemt mij niet serieus.’ Oud-ING verzekeringsman Heller heeft op dit punt nog wel een wijze raad voor Nederlanders die met Belgen moeten samenwerken: ‘Toon respect voor die mijnheer, geef nooit ongevraagd advies, praat niet direct over je privéleven en vertel waar je mee bezig bent. Luister goed, vooral naar wat een Belg niet zegt. En laat in vergaderingen nooit, maar dan ook nooit je baas gezicht verliezen. Toon geduld, we zijn botte honden.’ 1

TJFG
*ODMVFN PS Z

(#
. 4UJDL
NJDSP

4JNQMZ
$MPTFS

7SBBH
OBBS
EF
WPPSXBBSEFO

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Vier redenen om te beleggen in... Internetaandelen (II)

V

orige week beschreef ik twee redenen waarom ik gecharmeerd ben van internetaandelen: de ruime keuze binnen de sector en de enorme groei van dit type bedrijven. Afgelopen week stond de sector weer vol in de schijnwerpers door matig ontvangen cijfers van onder andere Yahoo en Baidu.

Opkomende markten MARK

LEENARDS

Net als Google een week eerder waren die cijfers overigens prima. Ondanks de slechtere vooruitzichten voor de Amerikaanse economie blijven de internetgiganten groeien in omzet en winst. Ik geloof overigens niet dat een bedrijf met de omvang van Google nog jarenlang met tientallen procenten kan blijven groeien. Net als Microsoft

zal ook de superzoekmachine te maken krijgen met concurrentie en wetgeving tegen monopolievorming. Daarnaast is het een stuk makkelijker om te groeien van 100 miljoen winst tot 1 miljard dan van 10 miljard naar 100 miljard. Kansen liggen ook voor deze sector in opkomende markten. In Azië maakte vorig jaar circa 14 procent van de bevolking gebruik van internet, tegenover 71 procent in Noord-Amerika. Desondanks woont bijna 40 procent van de internetgebruikers in Azië. Indien de groei van de afgelopen zeven jaar doorzet in het Verre Oosten, dan woont over een aantal jaar meer dan 90 procent van alle internetgebruikers wereldwijd op dit continent. Het probleem is dat Aziatische inter-

netaandelen vaak bijzonder hoog gewaardeerd zijn. De Chinese zoekmachine Baidu verhandelt bijvoorbeeld tegen 85 keer de verwachte winst. Voor goedkopere alternatieven moeten beleggers dus toch aan de andere kant van de oceaan zijn. EarthLink, een Amerikaanse aanbieder van internettoegang en bijbehorende diensten (en tevens mijn favoriete internetaandeel) rapporteerde afgelopen donderdag een winst per aandeel van 52 dollarcent over het eerste kwartaal. Analisten hadden slechts gerekend op 33 cent. Gebaseerd op de vooruitzichten van het management zal de winst per aandeel voor 2008 uitkomen op 1,50 dollar, waarmee de service provider gewaardeerd wordt op slechts 6 keer de winst.

tijden van de internethausse 50 dollar, maar kelderde tot 6 dollar in 2007, toen de onderneming uit Atlanta een fors verlies boekte. Nog steeds vertonen de marges aanzienlijke schommelingen, maar sinds de vrije val van de beurzen in januari is het type aandeel als EarthLink in de gratie bij beleggers. Inmiddels heeft het aandeel dan ook belangrijke technische weerstanden doorbroken. Ook andere internetaandelen stegen afgelopen maanden sterk en het zou zomaar kunnen dat deze trend doorzet. Na de jarenlange focus op opkomende markten en grondstoffen zijn beleggers immers wel aan iets nieuws toe. 1

Momentum

Het door Mark Leenards beheerde SBS Global Equity Fund bezit aandelen EarthLink Inc. Het aandeel wordt verhandeld op de Nasdaq met code ELNK.

Net als alle webbedrijven is EarthLink echter wel onderhevig aan sterke schommelingen in de winst én de koers. Het bedrijf noteerde in de top-

8

 

 

Economie

 




Olie Pijpleiding afgesloten die eenderde van de Britse olie levert

Grote oliestaking in Schotland Een staking over de pensioenen van raffinaderijmedewerkers leidde dit weekend in Schotland en NoordEngeland tot rijen bij de pomp. Edward Deiters AMSTERDAM

...

Honderden Grangemouth-medewerkers legden hun werk neer. REUTERS

Oliemaatschappij BP heeft gistermorgen noodgedwongen de kraan van een cruciale oliepijpleiding in de Noordzee dichtgedraaid. De afsluiting is het gevolg van een staking door vele honderden medewerkers van de enige olieraffinaderij in Schotland. De pijpleiding levert – vanuit het immense Forties-olieveld – eenderde van de Noordzee-olie in Engeland. De staking draait om een plan om te snijden in de pensioenen en zal ook vandaag nog voortduren. Verschillende Britse media meldden gisteren dat de staking een productieverlies van 60 miljoen euro per dag zou kunnen veroorzaken. De afgesloten Forties pijpleiding transpor-

teert dagelijks 700.000 vaten olie uit ongeveer 65 olievelden in de Noordzee. Ook is ongeveer eenvijfde van de Britse gastoevoer afhankelijk van dit pijpleidingsysteem. De aangekondigde staking bij de Grangemouth raffinaderij leidde vrijdag en zaterdag al tot rijen bij de pomp in Schotland en Noord-Engeland. Om dit hamsteren tegen te gaan zijn sommige benzinepompen in en om Edinburgh begonnen met de rantsoenering van brandstof. Automobilisten mogen voor maximaal 20 pond (23,50 euro) in hun tank gooien. Andere pompstations zouden volgens de BBC al door hun voorraden heen zijn. De Schotse regering benadrukte dat er genoeg voorraden zijn, maar kondigde gisteren toch aan dat zeven olietankers ongeveer 65.000 vaten brandstof, voornamelijk diesel, vanuit Europese havens als Rotterdam, Amsterdam en Göteborg naar Schotland zullen vervoeren. Daarmee zou-

den de Schotten en de bewoners van Noord-Engeland tien dagen voortkunnen. De olieprijs steeg vrijdag al met drie dollar per vat naar 119,50 dollar. Dat is slechts veertig dollarcent onder het vorige record, dat vorige week dinsdag werd gevestigd. De oorzaak van de explosieve prijsstijging lag onder meer in toegenomen spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran. Een Amerikaans schip in de olierijke Perzische Golf vuurde vrijdag waarschuwingsschoten af op twee Iraanse schepen. Inmiddels kampen bedrijven als Exxon Mobil en Shell met productiebeperkingen vanwege de onrust in het land. De stakingsperikelen in Schotland zouden daarbovenop wel eens heel goed de volgende recordprijs kunnen gaan veroorzaken. Volgens Grangemouth-eigenaar Ineos duurt het twee tot drie weken voor de raffinaderij na de staking weer volledig in bedrijf kan zijn. 1

Beurs Beurs vandaag Rapportages en dividend

Beleggers die feestvieren missen niets Officieel is het Damrak deze week één dag dicht, officieus zijn het er twee. Een hele reeks fondsen gaat ex-dividend en TNT, KPN, DSM en Royal Dutch Shell komen door met hun kwartaalcijfers. AMSTERDAM

...

Woensdag en donderdag komt de Nederlandse beurs hevig in aanvaring met de internationale kalender. Terwijl Europa donderdag 1 mei viert en ook de Amsterdamse beurs dicht is, gaat die feestdag geruisloos voorbij aan het gros van de Nederlanders. Dat is een dagje eerder op Koninginnedag wel anders, alleen is dan het Damrak open! Logisch, want het internationale beursbedrijf NYSE Euronext kan hier natuurlijk geen rekening mee houden, alle smeekbedes van de Nederlandse professie ten spijt. Toch is het grappig om te zien dat er die dag overal in Amsterdam enorm wordt gehandeld, behalve op Beursplein 5. Het lijkt een nooit afgesproken, maar wel effectief protest. Handelaren en beleggers die moeten werken, kijken meer tv dan naar hun koersenschermen. De handel is op die dag dan ook dun, heel erg dun. Op hun beurt zorgen de beursgenoteerde bedrijven weer voor een volkomen blanco agenda. Beleggers die wél Koninginnedag vieren,

missen daarom niets. Dat is de andere dagen van de week wel anders. Om te beginnen begint het eerste kwartaalcijferseizoen nu echt op gang te komen in Nederland. En hoe, met vier grote AEX-bedrijven maandag en dinsdag weten beleggers of ze op Koninginnedag kunnen drínken of zich moeten bédrinken. Staan de winsten al onder druk door vooral die dreigende Amerikaanse recessie en wat voorspellen de bedrijven voor de nabije toekomst?

Kom op, Shell Meeste aandacht gaat uiteraard uit naar Royal Dutch Shell dinsdag, dat met een beurskapitalisatie van 157,83 miljard euro verreweg het grootste Nederlandse bedrijf is. Ge-

let op de sky-high olieprijs maken beleggers zich geen enkele zorgen om de omzet en winst, dat doen ze over andere dingen. Niet alleen raakt de olie (eens) op, de olielanden zelf nemen ook steeds meer zelf het heft in handen. De vroeger almachtige maatschappijen worden nu naar hartelust ingehuurd en… weer naar huis gestuurd. Met name Rusland laat zich niet onbetuigd. Het is getuige de kwakkelende aandelenkoers Shell-topman Jeroen van der Veer nog niet gelukt beleggers te overtuigen dat zijn bedrijf zowel deze uitdaging de baas kan, als wel dat Shell in de toekomst niet zozeer een olie-, maar een energiebedrijf is. Behalve Shell zijn er ook nog de traditionele volksaandelen TNT (maandag), DSM en KPN (dinsdag) die op veel aandacht mogen rekenen. De rapportageagenda:

Maandag TNT AND

Dinsdag DSM KPN Royal Dutch Shell USG People Ten Cate Simac

Vrijdag Sopheon

Daverende Dividendweken Behalve cijferseizoen, zijn het ook nog eens De Daverende Dividendweken op de beurs. Dividend is de winstuitkering van bedrijven aan hun aandeelhouders. Ze mogen zelf weten of en hoeveel ze uitkeren. Exdividend gaan betekent dat op beursopening het dividend van de koers afgaat. Het geld verdwijnt tenslotte uit de onderneming en gaat naar de aandeelhouders, die dat na enkele dagen of weken op hun giro krijgen. Het lijstje:

Maandag Donderdag 30 april is de dag van de vrijmarkt.

Tele Atlas

Reed Elsevier: 0,311 euro Draka: 0,68 euro

Vopak: 0,95 Beter Bed: 0,70 euro Crown Van Gelder: 1,00 euro Accell: 1,25 euro Exact: 0,83 euro Gamma: 2 euro DNC: 0,50 euro

Dinsdag Vedior: 0,36 euro

Vrijdag Fortis: 0,59 euro Corio: 2,80 euro USG People: 0,70 euro Met de dividenduitkering van Reed Elsevier, Vedior en Fortis staat de AEX deze week bij voorbaat al 1,73 indexpunt op achterstand, oftewel -0,4%. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................................................................................................ ......................................

Heinekenweer? 111

Eindelijk lente! Vrouwen bloot, handel dood, is een legendarisch gezegde. Oftewel, als het mooi weer is, is er weinig handel op de beurs. Nog zo’n cliché is dat Heineken en Unilever goed presteren in een lange, warme zomer. Deze vlieger gaat ook niet meer op. Beide zijn nu actief over de hele wereld en het regent altijd wel ergens. 1

Oog voor de mens achter de cijfers. Bij Rekenmeesters hechten we veel waarde aan een individuele benadering. Het is onze missie om financieel specialisten het werkklimaat te bieden dat zij zoeken. En dat gaat verder dan een warm welkom en aantrekkelijke arbeidsvoorwaarden. Persoonlijke aandacht, betrokkenheid en oprechte interesse is waar het bij ons om draait. Dat maakt werken met Rekenmeesters zo bijzonder. Of het nu gaat om een project of een vast dienstverband. Kijk maar eens op rekenmeesters.nl

Rekenmeesters oog voor de mens achter de cijfers

Het Verhaal

10

 

   




HET KOMT WEL GOED MET DIE KREDIETCRISIS Vijf Nobelprijswinnaars laten hun licht schijnen over de economische crisis. Redactie economie AMSTERDAM

...

Edmund Phelps ‘Een crisis? Ha ha, dat is de vraag van de dag. De financiële sector zit in een moeilijke spagaat. Om het woord verlamd te gebruiken zou overdreven zijn, maar de financiële wereld is wel verzwakt door alle onzekerheden. Het is waarschijnlijk de meest uitdagende economische situatie waar de Amerikaanse economie voor heeft gestaan sinds de Grote Depressie. Ik ben geboren op de absolute bodem van die crisis en heb sindsdien wel wat pieken en dalen meegemaakt, maar om heel eerlijk te zijn: dit is intellectueel gezien wel de meest uitdagende periode waarin ik ooit heb gewerkt. Het duurde ook echt langer dan normaal voor wij als economen doorhadden wat er gebeurd was.’ ‘Toch is het nog maar de vraag of dit allemaal doorzet: het is bijvoorbeeld helemaal niet duidelijk of de werkloosheid boven de 6 procent gaat komen, wat het een van de mildste recessies sinds de Tweede Wereldoorlog zou maken. Daarnaast blijft het grootste deel van de Amerikaanse economie relatief sterk. Historisch gezien liggen de investeringen als percentage van het Bruto Nationaal Product nog steeds erg hoog. De export richting Oost-Europa en Azië is

booming en heel veel bedrijven presteren bovenmaats. Ik denk dus dat de Amerikaanse economie een onderliggende kracht heeft die als kussen kan fungeren voor een heel erge terugval.’ ‘Of we iemand de schuld kunnen geven? Iedereen zoekt hier andere zondebokken: van de hebberige bankiers, slapende politici en toezichthouders tot Alan Greenspan. Één ding is zeker: De CEO’s van de investment banks hebben hun investeringen niet goed gemanaged. Als iemand het verdient om met pijltjes op te gooien, dan zijn zij het. Ze hebben er een rotzooi van gemaakt en veel geld van hun aandeelhouders verloren.’ ‘Het duidt op een grote zwakte in ons systeem. Hoe kiezen we de juiste bestuurders, politici en managers? En hoe zorgen we dat ze de procedures volgen? Iedereen praat over regulering en ik ben het ermee eens dat er regels moeten komen voor bijvoorbeeld banken om te zorgen dat ratio’s tussen schulden en kapitaal boven de als 50, zoals bij het ingestorte Bear Stearns, niet meer voorkomen. Dat is natuurlijk volledig belachelijk en onverantwoordelijk. Er is veel ruimte voor verbetering in de financiële sector. In dit geval hebben mensen gewoon niet op zitten letten waar het om banken ging. Goed toezicht had de huidige situatie voor een heel groot deel kunnen voorkomen.’

Eric Maskin ‘Laat ik beginnen te zeggen dat ik geen expert ben op het gebied van financiële markten. Maar als het dan toch moet... Het is ontstaan door de onderlinge afhankelijkheid van banken en andere instanties die geld uitlenen. Ze kunnen alleen geld uitlenen als anderen dat ook doen. Om geld uit te lenen, moeten ze namelijk ook zelf geld lenen. En als niemand anders geld uitleent, lukt dat niet. Er kunnen dus twee dingen gebeuren. Of iedereen leent geld uit, of niemand. Dat tweede is het geval bij een creditcrunch. Ik kan niet slagen in een financiële omgeving als ik de enige ben.’ ‘De vraag voor de overheid is: hoe doorbreek je zo’n situatie waarin niemand nog uitleent? Ze moeten banken een verzekering geven. Zodat als banken door het uitlenen van geld in de problemen zouden komen, de overheid klaar staat om ze te redden. Dat gebeurde met Bear Stearns.’ ‘Er zijn daarbij wel twee krachten die tegenovergesteld bewegen. De overheid moet grote banken redden als ze falen. Dat is de enige manier om hieruit te komen. Als je dat zonder voorwaarden doet, gaan banken onverantwoorde risico’s nemen. Dan gaan ze ook aan twijfelachtige schuldenaren geld uitlenen. Immers: waarom zou je je zorgen maken over de terugbetaling, als je toch weet dat je gered wordt door de overheid? De overheid moet slechts reddingsacties ondernemen, als zij er iets voor terugkrijgt. Ze moet inzicht krijgen in alle leningen die de banken hebben uitstaan. Dat is in 1930 gedaan. Het probleem toen was dat mensen hun ver-

Nobelprijswinnaars Prescott (2004, links) en Engle (2003). REUTERS

‘De CEO’s van investment banks verdienen het om pijltjes op te gooien. Ze hebben er een rotzooi van gemaakt.’ trouwen verloren in de bank. Ze renden allemaal tegelijk naar de bank en de bank ging failliet. Dat is opgelost door een verzekering van de overheid. Als een bank failliet ging, kregen klanten hun saldo vergoed door de overheid. Dan ontstaat de neiging tot risicovol gedrag van banken. Dat werd opgelost door extra toezicht op de leningen. Nu gaan er veel financiele transacties buiten de spaarbanken om. Dat mag niet meer gebeuren. De toezichthouders moeten meer inzicht krijgen in alle financiële instituten.’

Harry Markowitz ‘We zitten zeker in een recessie. Die is ingeleid door de financiële bedrijven, door een kleine prijsdaling in de huizenprijzen. Maar die financiële bedrijven stapelden het ene op het andere product. Toen er paniek uitbrak, vielen ze over elkaar heen om alles weer te verkopen. Door de maatregelen van de Fed is het alleen maar verergerd: die veroorzaken een enorme inflatie.’ ‘Banken hebben veel nieuwe kredietproducten ontwikkeld. Die werden zo ingewikkeld dat niemand precies wist welke schuldenaren er achter zaten, en of die wel solvabel waren. Als we iemand de schuld moeten geven van deze ellende zijn het de financiële ingenieurs. Ze hebben met mijn portfoliotheorie in de hand allemaal gekke dingen gedaan. Het is de bedoeling dat je een portefeuille samenstelt van zeg 60 procent in aandelen en 40 procent in obligaties. Zo zijn er nog wat combinaties mogelijk. Zo doen de grote pensioenfondsen het. Die zitten daarom

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ......................................

Luister van 26 april t/m 2 mei naar

De Klassieke Top 1000 Aller Tijden Een week lang de 1000 mooiste klassieke werken, gekozen door de Classic FM luisteraars.

Licht klassiek voor elk moment Classic FM is overal te ontvangen via de kabel, internet, Canal Digitaal en Digitenne Kabelfrequenties: Amsterdam 96.1 • Den Haag 92.5 • Rotterdam 97.1 • Utrecht 95.9 Kijk op www.classicfm.nl of bel 0909-66 77 88 0 (60 ct p/m) voor andere kabelfreqenties

Eric Maskin

Edmund Phelps

GEVANGENISDILEMMA

KORT EN LANG BEGRIJPEN

De Amerikaan Eric Maskin won in 2007 met Hurwicz en Myerson de Nobelprijs Economie voor de Mechanisme Ontwerp Theorie die het efficiënt functioneren van markten verklaart. Het bekendste voorbeeld is het gevangenisdilemma, waarbij twee schuldigen de keus hebben hun collega-boef te verraden of hun mond te houden. Dat laatste doen ze allebei niet uit angst dat de ander praat. Daardoor gaan ze allebei de gevangenis in.

De Amerikaan Edmund Phelps (75) houdt het in zijn werk doorgaans dichtbij de realiteit. Hij ontwikkelde onder meer theorieën over werkloosheid, economische groei, arbeidsmarkt en kapitaalmarkten. In 2006 won hij de Nobelprijs. Zijn werk draagt volgens het Nobel-comité bij tot een beter begrip van de relatie tussen korteen langetermijneffecten van economisch beleid.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................ ..........................................................

James J. Heckman (2000)

James Mirrlees (1996)

‘Ik heb het heel druk, maar er zijn ongetwijfeld genoeg anderen die u graag van een ongefundeerde mening voorzien.’

‘Ik ben op reis en eigenlijk de rest van de maand onderweg. Sorry, maar het komt niet goed uit om u al de telefoonnummers te geven.’

Het Verhaal

 

   




11

De vraag voor de overheid is: hoe doorbreek je zo’n situatie waarin niemand nog uitleent?

Maskin (2007, links), Markowitz (1990, boven) en Phelps (2006). FOTO’S: REUTERS EN PICTURE-ALLIANCE/DPA

ook niet in de problemen. Ook sommige grote banken hebben het goed gedaan, die zitten maar met een klein plukje subprime-schulden. Bij bijvoorbeeld Citibank en Bear Stearns was dat wel anders. Hoe die zoveel risico in deze markt hebben kunnen nemen? Ik weet het niet.’ ‘Persoonlijk denk ik dat deze crisis groter is dan die in 1987. Die duurde eigenlijk maar één of twee dagen. Toen gaven de zogenoemde portefeuilleverzekeringen problemen, gebaseerd op de theorieën van collegalaureaten Fischer Black en Myron Scholes. Banken gingen opties nabouwen. Daardoor kochten ze aandelen als ze omhoog gingen en verkochten ze als de prijzen daalden. De beursbewegingen werden hierdoor versterkt. Op de vrijdag voor Black Monday daalde de Dow Jones met honderd punten, wat toen erg veel was. Meteen gingen de brokers collectief verkopen, omdat ze allemaal hetzelfde Black & Scholes gebruikten. Daardoor stortte het echt in elkaar.’ ‘Als je kijkt naar de beursbewegingen van toen, zie je dat 1987 eigenlijk

een non-event was. Alleen de partijen die deze ‘portfolio Insurance’ gebruikten zijn het schip in gegaan. Misschien hadden zij de theorie niet helemaal begrepen.’ ‘Maar Scholes en Robert Merton begrepen het wel, ze hadden de theorie zelf bedacht. Maar in 1997 toen ze allebei bij Long Term Capital Management (LTCM) werkten, werden zij van de markt geveegd. Ze hadden een veel te risicovolle hefboom gebruikt, speculeerden met een te groot gedeelte geleend geld. Merton is een van de slimste mensen ter wereld, maar toch ging het fout.’ ‘Een week na dat gedoe met Bear Stearns belde een van mijn klanten, Riverview Investment. Ik vroeg wat ik met mijn aandelen in de Dow Jonesindex moest doen. Zij zeiden dat ze al een jaar short zaten in Bear Stearns. ‘Dit is pas het topje van de ijsberg’, werd mij verteld. Toen heb ik snel mijn indexfondsen verkocht en alleen cashgeld aangehouden. Een dag later schroefde de Fed de rente met vijftig basispunten omlaag en stortten de markten in.’

Edward Prescott ‘De afgelopen tijd is er een periodieke groei geweest in de huizenmarkt als resultaat van te veel bouwen. Dit heeft geleid tot een afname van de economische groei. Periodieke crises zijn onderdeel van een efficiënt financieel systeem. De verliezen van de houders van subprime-hypotheken zijn verwaarloosbaar. Sommige mensen hadden tijdelijk een lage huur. De mensen die verkeerd gokten en veel verloren waren ontwikkelaars en speculanten in de top van de markt. Toch zijn er gunstige tekenen voor de Amerikaanse economie.’ Robert Fry Engle III ‘Nee, ik heb de crisis niet zien aankomen. Slechts een handjevol mensen zag het aankomen, waaronder een paar bij Goldman Sachs. Ook ik zag niet hoe ver de CDO’s (Collateralized Debt Obligation, obligatie met hypotheek als onderpand) waren doorgedrongen in het financieel systeem. Zoveel van wat er is misgegaan heeft te maken met de verkeerde berekening van risico. Beleggers koch-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... .......................................

Harry Markowitz

Edward Prescott

Robert Fry Engle III

RISICO VAN BELEGGEN

MONETAIRE POLITIEK

MANAGEN VAN RISICO

De Amerikaan Harry Markowitz (81) publiceerde in 1952 een artikel genaamd Portfolio Selection. Daarin legt hij uit dat beleggers risico kunnen verminderen of rendement verhogen door beleggingen te spreiden over verschillende sectoren, landen en soorten effecten. Hij ontving hiervoor in 1990 de Nobelprijs voor de Economie.

Edward Prescott (67) ging in 2004 met de Nobelprijs naar huis, voor zijn werk op het gebied van monetaire politiek. Mede dankzij zijn inzichten zijn overheden, in ieder geval in Europa, terughoudend met het verlagen van de rente om de economie te stimuleren en beperken ze zich tot het bestrijden van inflatie. Prescott is verbonden aan de Arizona State University en de onderzoeksafdeling van de Federal Reserve Bank van Minneapolis.

Robert Fry Engle III (65) – Amerikaans Nobelprijswinnaar economie in 2003 – heeft een baanbrekende methode ontwikkeld om onvoorspelbare bewegingen van financiële markten en het renteniveau te analyseren. Engle’s methode is zodoende een hulpmiddel voor het kwantificeren en het managen van risico.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................

George A. Akerlof (2001)

Thomas Schelling (2006)

‘Mijn vrouw werkt bij de Fed, en daarom mag ik u niets zeggen.’

‘Excuses, maar ik acht mezelf niet gekwalificeerd om commentaar te geven.’

‘Ik ben optimistischer over de economie dan veel anderen. De recessie is een feit, maar die zal niet lang en diep zijn.’ ten producten die vrij waren van risico, dachten ze. Probleem is dat juist het risico van CDO’s heel moeilijk te berekenen is, want dat hangt af van in welke mate de hypotheekleners hun verplichtingen niet nakomen. Als dat niet alleen gebeurt in risicovolle leningen, maar ook in beter beoordeel-

de kredieten is het heel lastig. Als het willekeurig gebeurt is het geen groot probleem, maar dat is niet zo gebleken. Ik vind dat banken en beleggers wel beter hadden moeten nadenken. Het is wel erg gemakkelijk om de ‘rating agencies’ (Moody’s, S&P etc, red.) de schuld te geven. De kredietcrisis is de ergste in twee decennia, maar niet zo erg als die van ’29. Dat komt vooral om dat er nu instituties zijn die verdere ontsporing verhinderen. Daarom hebben we nu niet iets als een ‘bank run’. De Fed (De Amerikaanse centrale bank, red.) doet meestal verstandige dingen, hoewel ik niet enthousiast ben over al die renteverlagingen. Ik ben optimistischer over de economie dan veel anderen. De recessie is een feit maar die zal niet lang en diep zijn.’ 1

Staan de beste stuurlui aan wal?

Rijkswaterstaat is het beheren van de waterwegen en het

Rijkswaterstaat zoekt stewards met watersportaffiniteit voor de zomermaanden.

begeleiden van het waterverkeer. Nederland kent druk

Als steward krijg je van Rijkswaterstaat een driedaagse

bevaren waterwegen. Om de beroepsvaart en de pleziervaart

training waarin je theoretische kennis van het varen in en

Werken bij het Rijk is werken aan zaken van maatschappelijk belang. Zo ook bij Rijkswaterstaat. Eén van de taken van

optimaal te kunnen bedienen laat Rijkswaterstaat in de

rond de sluizen krijgt, afgewisseld met praktijkoefeningen waarin je ervaart hoe het in- en uitvaren bij sluizen werkt.

zomermaanden haar gezicht op de waterweg nog meer zien.

Als steward geef je instructies bij het in- en uitvaren van

Door de grote drukte op het water in de lente en zomer,

sluizen waarbij je let op de ruimte die grotere schepen

kunnen veel sluismeesters de drukte op hun sluis nauwelijks

nodig hebben. Je geeft vooral aan de pleziervaart aan waar zij plaats moeten nemen in de sluis en je let op de snelheid

verwerken. Daarom krijgen verschillende sluiscomplexen in

en veiligheid van de sluis. Je bent het doorgeefluik voor

het land in de zomer een steward ter ondersteuning.

boodschappen van de sluismeester aan de schippers. Je

De steward is het visitekaartje van Rijkswaterstaat. Méér informatie? www.rijkswaterstaat.nl/stewards

helpt schippers (vooral pleziervaart) bij het aanmeren van boten en je informeert hen over activiteiten in de regio, veiligheid op het water en afgesloten vaarwegen. Sollicitatie: [email protected]

Perspectief

 

   




13

VANDAAG: DUURZAAMHEID & ZINGEVING

Duurzaam voor 1 uur

Surfen of mediteren

Idealistische ondernemers kunnen in Rotterdam bij The Hub een tijdelijke werkplek huren. Voor een uurtje of een maand. ‘Deze plek inspireert ons enorm.’ Na Londen, São Paulo en Berlijn steunen ondernemers elkaar met innovatieve ideeën en wereldwijde contacten. 14

Mark Teijgeler is oprichter van het Abc van Meditatie, een bedrijf dat meditatietrainingen geeft aan particulieren en bedrijven. Als trainee bij de ABN Amro werd hij niet gelukkig, nu heeft hij alleen nog tijd voor zijn passie. 15

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

Een plankje maakt de meester Managers vergroten hun assertiviteit met Tang Soo Do, het betere ellebogenwerk en een vernieuwd billenbewustzijn. uP17 SIMONE BEST

14

Perspectief

 

   




Economie 170 bedrijfjes in één pand

Telecom Series 2008 Onafhankelijke en high-level bijeenkomsten met de focus op focus op diverse functies binnen de totale telecombranche. www.telecomseries.nl

Nationaal Congres Inburgering

22 & 23 mei 2008 Het congres m.b.t. inburgering. De innovatietrajecten, inburgeringsprogramma’s, taaken rolverdeling. www.sbo.nl/inburgering.htm

Toekomst van Betalingsverkeer

29 mei 1008 SEPA Live! De eerste ervaringen, visies en inzichten. www.congresbetalingsverkeer.nl

Dag van de Jeugdzorg

4 & 5 juni 2008 Dé ontmoetingsplaats voor ruim 200 professionals werkzaam binnen de Jeugdzorg. www.sbo.nl/jeugdzorg.htm

Financiering Scholenbouw

4 & 5 juni 2008 Samenwerking tussen gemeente, school, woningcorporatie en bouwer m.b.t. private financiering, eigendom, beheer en exploitatie van schoolgebouwen. www.bouw-instituut.nl/ scholenbouw

Toekomst van de ouderenzorg

10 juni 2008 Effectieve samenwerking tussen cure en care www.sbo.nl/ouderenzorg.htm

Pensioen Forum

10 & 11 juni 2008 De ontmoetingsplek voor bestuurders en beslissers in de pensioensector. www.hetpensioenforum.nl

Een uurtje geld verdienen aan ’n betere wereld In The Hub kunnen sociale en duurzame ondernemers een werkplek huren. Voor een uurtje of voor een maand. Het initiatief is al succesvol in Londen, Johannesburg, São Paulo en Berlijn. Maaike Homan ROTTERDAM

...

Inspireren en gebruikmaken van elkaars netwerk zijn de belangrijkste functies van The Hub. In het statige pand in Rotterdam kunnen honderdzeventig beginnende en ervaren ondernemers terecht. Ze streven allemaal ‘maatschappelijke verandering’ na en zijn ‘sociaal innovatief’. Hun doel: geld verdienen aan een betere wereld. Op de begane grond zijn het café en een zaaltje voor workshops en bijeenkomsten. Twee trappen omhoog is de grote werkruimte waar iedereen op elk gewenst tijdstip kan binnenvallen. Er staan drie grote houten tafels met bureaustoelen. Overal hangen stopcontacten voor de snoeren van laptops. Op de planken in de naastgelegen bibliotheek staan boeken in elk genre: van Michael Moore en Naomi Klein tot de Dalai Lama, alles wat je moet weten over internet en het magazine The Economist. Een plek huren in The Hub kan vanaf vijftien euro per dag. Deze vrijdagochtend is het rustig. Ronald Ligtenberg (34) en Maarten Molenaar (25) van Stichting Skyway zitten tegenover elkaar aan tafel. Zij organiseren dansavonden voor doven. ‘Wij maken graag het onmogelijke mogelijk’, vertelt Ligtenberg. Hij laat een filmpje zien op YouTube van een avond in Paradiso waar duizend doven en horenden dansen. ‘Je kunt emoties prima overbrengen via zin-

‘Het gaat om diversiteit van mensen die in één ruimte belanden’ ‘In het middenen kleinbedrijf valt nog een wereld te winnen’ tuigsprikkeling. Wij hebben panelen ontwikkeld die trillen, zetten dansende gebarentolken in en hebben een aromajockey die geuren verspreidt’, licht hij toe. Het concept van Skyway breidt zich snel uit over de wereld. Zo hebben de ondernemers avonden georganiseerd in Madrid, Mexico en ZuidAfrika. Finland kan daar binnenkort aan worden toegevoegd. Waarom ze dan geen eigen kantoor hebben maar in The Hub zitten? Molenaar: ‘Wij hebben nu nog ruimte nodig voor twee dagen in de week, maar belangrijker nog is dat deze plek enorm inspireert.’ Hij doelt op het contact met andere ondernemers: van ICT-consultants en duurzamesieradenontwerpers tot kunstenaars en vormgevers. ‘Je krijgt niet alleen energie van werken in een ruimte met anderen, maar hebt ook veel aan elkaars netwerk.’ Ligtenberg vult aan:

Geld verdienen aan een betere wereld, luidt het doel van The Hub.

‘Eén jongen die zich met open sources bezighoudt, geeft nu een workshop op de Leisure Academy in Breda waar ik ook werk.’ Bovendien geven de ondernemers elkaar veel feedback, vertelt hij. Dat is precies de bedoeling van The Hub, zegt initiatiefneemster en sociaal wetenschapper Moraan Gilad (35). ‘Ideeën worden onderling kritisch bekeken, aangevuld en versterkt. Het gaat om de diversiteit van mensen die in één ruimte terechtkomen.’ Zij kwam voor het eerst met The Hub in aanraking in Londen. Daar wordt binnenkort een derde vestiging geopend. Ruim tweeduizend ondernemers kunnen in de Londense Hub

terecht. In Nederland heeft ze direct onderzoek laten verrichten naar de haalbaarheid van The Hub. Gilad stelt één eis aan ondernemers die zich aanmelden voor een lidmaatschap: het bedrijf moet een bijdrage leveren aan een betere wereld. Gilad noemt dat geen naïef idealisme. ‘Ondernemen en geld verdienen zijn ook zeker niet ondergeschikt aan een betere wereld creëren. Die twee gaan hand in hand.’ Naast gebruikmaken van elkaars netwerk kunnen ondernemers ook begeleiding krijgen. Startende ondernemers kunnen vanuit het netwerk praktische informatie krijgen over het schrijven van een businessplan.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................

Duurzame koffiebonen

Minder goed geïsoleerd

DOUWE EGBERTS GAAT VOOR DE HUURDERS HEBBEN MEER LAST ‘GROENE’ ESPRESSOKOFFIE VAN TOCHT EN LAWAAI Douwe Egberts gaat op de Al Goretoer. Vanaf 1 mei is alle espressokoffie - in supermarkten én restaurants duurzaam. De gigant koopt de ‘groene’ koffie in via een speciale tussenorganisatie. Het gaat om ongeveer 1,25 miljoen kilo koffiebonen. Sara Lee, het Amerikaanse moederbedrijf, wil volgend jaar in totaal 20 miljoen kilo duurzame koffiebonen verwerken. Dat zijn nog eens een hoop verantwoorde bakkies.

Ruim een kwart van alle huurders ergert zich aan geluidsoverlast. Van de eigenhuisbezitters heeft 14 procent last van lawaai. Dat blijkt uit een onderzoek van USP Marketing Consultancy. Van de respondenten onder de 35 jaar zegt 27 procent last te hebben van geluidsoverlast. Bij mensen boven die leeftijd is dat zo’n 18 procent. Jongeren en huurders hebben ook vaker last van tocht en een gebrek aan bergruimte dan ouderen en kopers. Het

verschil tussen jongeren en ouderen en tussen huurders en kopers heeft volgens het onderzoek te maken met de financiële mogelijkheden. Ouderen en woningeigenaren hebben meestal meer geld. Daardoor hebben ze duurdere en beter geïsoleerde huizen. Jongeren en huurders wonen vaker in een flat, waardoor ze ook boven- en onderburen hebben. Dat brengt een grotere kans op geluidsoverlast met zich mee.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ................................................................................ ...............................................................................

Zonnebos (1)

Zonnebos (2)

In het Twentse Bussloo willen ze een speciaal bos aanleggen. Betonnen ’bomen’ van 15 meter hoog, met zonnepanelen van 125 vierkante meter, moeten tot 2.000 huishoudens stroom gaan geven.

Het energievriendelijke bos wordt geplaatst tussen bestaande bomen. Er komen ook uitkijktorens en paden, zodat je tussen de zonnepanelen kunt wandelen. Het plan kost 60 tot 80 miljoen euro.

Perspectief

 

   




‘Anderen denken mee. Dat mis je als je thuiswerkt.’ FOTO’S: ANDREAS TERLAAK

Gilad: ‘Je hebt hier meer aan al die talenten en ervaringen dan alleen op je zolderkamer zitten.’ Tegen een uur of twee ‘s middags stroomt het pand vol met ondernemers. ‘Iemand bezwaar als ik hier zo een werkoverleg heb? Ik heb namelijk niet zo’n zin om in de vergaderruimte te zitten’, roept Jojanneke van den Bosch (32). Ze heeft haar eigen projectcommunicatiebureau, Eos genaamd. Niemand heeft bezwaar, dus strijkt ze neer op de kussens in de nis van het raam. Terry Ezra (39) uit Londen werkt achter een van de tafels aan een uitwisselingsprogramma tussen Nederlandse en Engelse toneelschrijvers. ‘Een hele klus’, zegt hij lachend. Aan weer een ander bureau werkt Driss El Ghaleb (42). Hij werkte ruim veertien jaar in de ICT-wereld en als docent wis- en natuurkunde. Sinds twee maanden heeft hij een eigen bedrijf met twee vrienden. ‘Een uit de hand gelopen avond in de kroeg’, noemt hij het. En: ‘Het begon te knagen dat open source software amper in toegepaste vorm bestaat. Veel software is nog steeds een obstakel voor de massa.’ El Ghaleb wil daar wat aan doen. Zeker in het midden- en kleinbedrijf (MKB) valt nog een wereld te winnen volgens hem. ‘Bedrijven hebben vaak niet eens een website en zijn onbekend met de voordelen van online administreren.’ Hij wil jongeren in Rotterdam die buiten de boot dreigen te vallen, opleiden tot open software

specialist voor het MKB. ‘Ik haat clichés maar het is een win-winsituatie.’ Spil in dit web van ondernemers is Arianne Notenboom (34). Zij is één van de zogenoemde hub-hosts en daarnaast werkzaam als vrije vormge-

‘Ondernemen, geld verdienen en een betere wereld gaan hand in hand’ ver. Haar taak binnen The Hub is kort samengevat van alles en nog wat faciliteren zodat de leden van The Hub hun werk kunnen doen. ‘Ik blijf op de hoogte waar iedereen mee bezig is en kan daardoor ook weer mensen en ideeën aan elkaar koppelen.’ Vandaag is ze vooral druk met de telefoon aannemen. Steeds meer ondernemers zijn op de hoogte van The Hub en dat betekent meer aanmeldingen. Notenboom leidt ze allemaal vol enthousiasme rond. Elke werkdag tussen negen en vijf loopt een host rond. Leden die met enige regelmaat in het pand werken, kunnen een sleutel krijgen. ‘We zijn aan het kijken of we ook een Hub kunnen openen in Amsterdam’, vertelt Gilad. Mogelijkheden voor een Hub in Utrecht worden ook onderzocht. In Rotterdam verliep de zoektocht naar een locatie snel, mede dankzij het enthousiasme van de

huisbaas, de gemeente Rotterdam en andere subsidieverstrekkers. ‘Wij kunnen onszelf net bedruipen van de huurinkomsten, dus een startkapitaal was nodig.’ Niet alleen de contacten tussen de ondernemers in Rotterdam zijn belangrijk, maar ook de internationale contacten. Via het intranet staan alle aangesloten ondernemers wereldwijd met elkaar in contact. Gilad: ‘Innovatie kun je niet sturen of plannen. In The Hub kom je elkaar tegen en vanuit die ontmoetingen en gesprekken onstaan nieuwe ideeën. Alleen lukt dat niet.’ Jojanneke van den Bosch is klaar met werkoverleg en holt zo weer naar een volgende afspraak. Haar specialisatie is vastgoed en ruimtelijke ordening. Zo heeft ze onlangs een recreatiekrant gemaakt voor de provincie Zuid-Holland. Daarnaast ontwikkelt ze corporate weblogs en leert ze bedrijven hoe die hiervan kunnen profiteren en zo een informele band met klanten kunnen onderhouden. Haar bijdrage aan een betere wereld is dat ze tien procent van haar inkomsten aan drie goede doelen doneert. Een van die doelen heeft ze zelf opgericht en is bedoeld voor Nederlandse weeskinderen. Van den Bosch is voor de derde keer in The Hub. ‘Het grote voordeel is dat je hier binnen kunt komen wanneer je wilt’, vertelt ze. ‘Ik vind het fijn om kennis te delen, te netwerken of gewoon gezellig een broodje te eten met anderen. Bovendien krijg je hier ongevraagd feedback en denken anderen met je mee. Dat mis je als je alleen thuiswerkt.’ ‘Collega’ Driss El Ghaleb komt er bij zitten: ‘Ik krijg veel inspiratie hier. Neem Ronald en Maarten van Skyway. Zij maken muziek voor doven. Toen ik dat hoorde werd ik nog vastbeslotener om mijn eigen project door te zetten.’ Volgens hem wordt het nastreven van idealen in de huidige maatschappij vaak ontmoedigd. ‘In The Hub word je juist aangemoedigd om idealen te realiseren. Hoe lastig dat ook kan zijn.’ El Ghaleb is elke dag aanwezig in The Hub. Wat dat hem naast werkruimte verder oplevert? ‘Iemand hier luisterde een keer een telefoongesprek af van mij. Hij wist een projectbureau dat mij verder kon helpen. Daar heb ik toen hele bruikbare feedback van gekregen voor mijn eigen bedrijf.’ Bedrijven die groeien zullen The Hub op een gegeven moment gaan verlaten. Gilad: ‘Vijf personen per bedrijf is het maximum.’ Het is wel de bedoeling dat die ondernemers nog regelmatig hun gezicht laten zien. ‘Zo blijven ze deel uitmaken van het netwerk’, legt Gilad uit. ‘En natuurlijk voor de gezelligheid. Je bouwt hier toch snel een band op met elkaar.’ 1

LEF

15

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Breek de regels. Volg nooit de uitgestippelde paden. Probeer wat anders te doen, ook al vertellen mensen dat je gek bent. Alles wat je kunt dromen is mogelijk, het enige wat je nodig hebt is lef. (Vrij naar Paulo Coelho)

Na het beleggen kwam de meditatie Mark Teijgeler (36) is oprichter en eigenaar van het Abc van Meditatie. Dat bedrijf geeft meditatietrainingen aan particulieren en bedrijven. Hij is de grootste aanbieder van meditatieworkshops in Nederland. Maddy Stolk Barbara Vos AMSTERDAM

...

Is je droom uitgekomen? ‘Mijn dromen lagen altijd in de toekomst. Na mijn studie economie werd ik trainee bij ABN Amro. Ik wilde een goeie belegger worden, aanzien hebben, veel geld verdienen. In die tijd surfte ik ook veel, ik draaide mee in de Nederlandse top. Ik leefde op adrenaline en hectiek en werkte altijd ergens naar toe. Maar van het ene op het andere moment kreeg ik last van sportblessures en voor ik het wist, zat ik thuis met een waanzinnige muisarm: ik kon zelfs geen auto meer rijden. Dat was erg confronterend. Ik realiseerde me dat ik bij de bank en als surfer altijd een keiharde werker was. Succes kwam door tomeloze inzet, dacht ik. Maar nu werd ik me ervan bewust dat dit niet waar was. Ik presteerde het beste op de momenten dat ik de dingen met passie deed.’ ‘Ik heb een sabbatical genomen van de bank en ben gaan reizen, heb meditatieworkshops gevolgd, veel aan yoga gedaan. Wat begon als een genezingsproces werd mijn passie.’ ‘Nu droom ik niet meer over het bereiken van een doel, maar zijn mijn dromen meer levenprincipes geworden: ik wil lekker in mijn vel zitten, ik wil niet alleen werken voor mijn geld maar vooral voor mijn plezier.’

Mark Teijgeler. CHRISTIAAN KROP

Wat heb je ervoor achtergelaten? ‘De helpdesk! Als ik nu een eng virus heb, kan ik niemand bellen. Dan moet ik mijn eigen helpdesk zijn en dat kost me een dag werk. Maar ik mis ook de gezelligheid van collega’s en de zekerheid van iedere maand salaris op je bankrekening.’

Wat was een dieptepunt? ‘Vorig jaar werd de website aangevallen door computervirussen. Een ramp. Ik was 10 dagen off line – en dat terwijl mijn hele bedrijf op die website leunt. Ik schrok van mijn eigen reactie, ik raakte echt in paniek.’

Wat was een hoogtepunt? Hoe reageerde je omgeving? ‘Toen ik 16 was, heb ik leren mediteren van mijn moeder. Zij heeft me altijd vrij gelaten in mij keuzes en snapte heel goed dat ik met Abc van Meditatie begon. Mijn bankvrienden rolden van de bank van het lachen toen ik vertelde wat ik ging doen. Ze vonden het een hilarisch verhaal. Die drukke, gestreste Mark die meditatietrainingen ging geven, wat een bak.’

‘In het begin is iedere mijlpaal een hoogtepunt. De eerste workshop die vol zit. Het eerste bedrijf dat belt of je trainingen wil komen geven. De eerste publicatie over je bedrijf.’

Wat zou je anderen adviseren? ‘Een uitspraak van St. Francis of Assisi: Start by doing what is necessary, then do what is possible, and suddenly you are doing the impossible.’ 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

DILEMMA

BERGLUCHT Natasja van den Berg, co-auteur van Praktisch Idealisme en hoofdredacteur van JuistNu.nl 111

Vrienden van ons hebben een huis in de Pyreneeën en hebben ons uitgenodigd om een paar dagen over te komen. Het vooruitzicht van een paar dagen berglucht was erg aanlokkelijk. Ze wonen er prachtig, in the middle of nowhere vlak bij de Spaanse grens. Een moordplek. Dus ik op zoek naar een manier om daar snel, goedkoop en milieuvriendelijk te komen. Met de auto doe je er al snel twee dagen over. Dat loont de moeite niet. De bus is de milieuvriendelijkste optie, maar dat is naar ZuidFrankrijk al helemaal niet te doen. Dat heb ik een keer gedaan toen ik 18 was, en dat was eens maar nooit meer. De trein dan? Iedere milieusite vertelt dat de trein en de auto ongeveer in gelijke mate vervuilen als je met zijn tweeën of meer reist.. Tot mijn grote verbazing ontdekte ik dat er vanaf Brussel een directe TGV naar Perpignan gaat. Deze doet er

maar zeven uur over! Ideaal dus, dacht ik. Maar nadat ik een half uur tevergeefs geprobeerd had deze trein online te boeken, dacht ik daar al iets anders over. Vergeleken met een vliegticket online boeken duurde dit echt te lang. Bovendien lukte het niet. Dus moest ik bellen met de helpdesk. Er bestaat ook niet zoiets als reismetdetreinwinkel. nl of cheaptraintickets.nl. De NS-medewerker kon mij na een minuut of twintig mededelen dat het ticket enkele reis zo’n 250 euro kostte, om 5 minuten later te melden dat de trein volgeboekt was en dat het alternatief ons niet in 7 uur maar in 12 uur in Perpignan zou brengen en dat we wel even moesten overstappen in Parijs. Tja... De enige keuze die over was: niet gaan, of dan toch maar vliegen met klimaatcompensatie. Met het vliegtuig ben je er het snelst. Maar juist korte vluchten zijn relatief het vervuilendst omdat stijgen veel energie kost. Toch vindt nog altijd 83

procent van de vluchten naar of vanaf Schiphol binnen Europa plaats. Hoewel er veel discussie is over hoe vervuilend de luchtvaart precies is, kost het minimaal 3,3 keer zo veel energie als de trein en ruim zes keer zoveel uitstoot van CO2 en luchtvervuilende stoffen. Uiteindelijk gaf de doorslag dat wij beiden wel even een break konden gebruiken. Vervolgens ging het snel. Ik had binnen 10 minuten online de vliegtickets geboekt. Keuze te over. De prijs was eenderde van wat wij voor de trein zouden moeten betalen. Zelfs met de vliegtaks is dit natuurlijk nog steeds een belachelijk verschil. Driemaal goedkoper en minimaal driemaal vervuilender, hier klopt iets niet. Ook het verschil in service en frequentie is belachelijk. Als de trein niet goedkoper wordt, vaker rijdt en online te boeken is, wordt hij nooit een alternatief. 1

MICHIEL VIJSELAAR

     39789
23G3
3<
;33?
C/1/AB?3@
=>
DDD23>3?@<: 1/??73?3 %


(!'


"%'
" &%)!


#'&


""

"'



"!(&

0=3?@
3<
/1/23;717
?C/?3<
=3?@
&3<7=?
"?5/<7@/A73/2C7@3B?
#B0:7393
&31A=?
B@7<3@@
=<@B:A/
0=
=4
D==>:3727<5
?716A7<5
032?784@9B<23
1=;;B<71/A73
D3A3<@16/>>3<
>=:7A71=:=573
03@ABB?@9B<23
<=A/?733:
?316A
=4
/11=B/??7<5>/?A<3?
=>
27?31A73<7C3/B
)==?
23
2=@@73?@
-7393<6B7G3<
3<
/?;/173
3
630A
33<
/453?=<23
B<7C3?@7A/7?3
@AB273
32?784@31=<=;73
32?784@
=4
3@ABB?@9B<23
3
03
==422=?>
;@A3?2/;
3723<
;@A3?2/;
:/<23:789


# -
#,! 
#'
#!-$
#) !&


>/5

>/5

>/5

>/5

>/5



<CA <CA <CA <CA <CA

'/1A7@16
:3727<553C3<23
; C
">3?/A7=<33:
:3727<553C3<23
; C
423:7<5@;/
3
630A
33<
B<7C3?@7A/7?3
=>:3727<5
/453?=<2
3<753
3?C/?7<5
7<
63A
:3727<553C3<
3<
/4I
<7A37A
;3A
% 
>?=2B1A73
=4
?7@71=;/:3727<5
/453?=<2
3<
A3<
;7<@A3
3<753
3?C/?7<5
7<
63A
:3727<553C3<
(
5334A
:3727<5
//<
33<
/423:7<5
C/<
17?1/

4A3



==422=?>
==422=?>
?=<7<53<


#!%)'
#,+!
#% ,!


>/5



>/5

>/5



<CA <CA <CA


@/:3@
>?=43@@7=//:A
=<23?<3;3<23
?3:/A730=BD3?
;3A
4=1B@
=>
5?=A3
>?=831A3<


)7/<3<
3<
=@16


#&%-
#,


>/5

>/5



<CA <CA

=<@70:3
4=?
0B7:27<5
A63
D300/@32
@B?C3F

2/A/0/@3
/<2
1:B@A3?
/7?32
3?=/1=B@A71@
0F
'7;3%3@=:C32
'=;=5?/>671
#/?A71:3
;/53
)3:=17;3A?F
7=:=5F 07=163;7@A?F
D7A6
/<
7>:71/A7=<@
=4
;3A/0=:71
>/A6D/F@
7<
;71?==?5/<7@;@
%3@3/?16
/A
(%!"
1=C3?@
@A=16/@A71@
/<2
7A@
/>>:71/A7=<@
/@
D3::
/@
7A@
7:7<3@

'63
>?=831A
/7;@
/A
7?=831A
A?73@
A=
76F@71/:
/<2
2757A/:
2=;/7<@
@>3174F7<5
>=:7173@
#:/F@
/
13?=831A
.B?=>3/<
@AB2F
=4
1=6=?A@
4=?
/7?
>=::BA7=<
34431A@
&#
=?
A63
%
4B<232
>?=831A
B!/=<
'63
B?=>3/<
/<2
!/A7=?3@3?=831A
7@
A=
723=D3?
:/D
036/C7=?
=?
&3:4
"?5/<7G32
1?7A71/:7AF
A=
=11B?

H=23@75<
=4
756:F
&3<@7A7C3
/<2
&3:31A7C3
#=:F;3?71
!/<=D7?3
&3<@=?
D7A6
;032232
*?7A3
/<2
%3/2=BA
&F@A3;K
%3@3/?16
4=?
A63
23C3:=>;3/13;/93?
0F
;3/<@
=4
C7?/:
53<3
A?/<@43?
'=
23C3:=>
7;/57<5
>?=132B?3@
/<2
A63?/>F
4=?
/=?A71
C/:CB:=>/A6F
/<2
/<3B?F@;


%=AA3?2/;
;@A3?2/;
3:4A
?=<7<53<
7<26=C3<
3723<
<@16323
(A?316A
'7:0B?5
;@A3?2/;
*/53<7<53<
;@A3?2/;
%=AA3?2/;


#&'%
#)
#'
#$&,
#'$%%
# !$
#$!&,
#+!
#$!)
#,$,)
#'%'
#,-
# & 


>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5



>/5





<CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA <CA

##! $#$"' =B/<3
*3@A
'3:35?//4
327/
?=3>

B<9A73 327/7?
-=?5
3<
-393?6372

B<9A73 327/7?
#D

B<9A73 327/7?
A=@
=<@B:A7<5

B<9A73 327/7?


(!'())& =B/<3
*3@A
=B/<3
*3@A
&A716A7<5
3A
#==?A83

3?1B?7
(?C/:


& $$% B:A74=7:
)

3?1B?7
(?C/:
'3<@/?

(#'%#&.$ (%

1/23;71'?/<@43?
!*

1/23;71'?/<@43?
'(
3:4A

1/23;71'?/<@43?
'
==2
/<2
!BA?7A7=<

1/23;71'?/<@43?
'(
7<26=C3<

1/23;71'?/<@43?
3723<
(<7C3?@7AF

1/23;71'?/<@43?
(<7C3?@7AF
=4
'D3
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<

#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<

#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<



#=@A
=1
#=@7A7=<@
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<
#=@A
=1
#=@7A7=<




()&'
&(
#

"!$, 
!
#(&'' *7:
83
33<
:7<9

23
6==5A3
0?3<53<
C/<
33<
C/1/AB?3
& &
2/<
'#
53C=:52
2==?
23
8=01=23
C/<
23
53D3<@A3
C/1/AB?3
3<
63A
3;/7:/2?3@
C/<
2353<3
273
83
D7:A
A7>>3<


*$$&
"&
*()&'
$%
+++%&'#! &&& #'
$#)''-'(" <
3E1:B@73C3
@/;3=A/8=0
07323<
D3
B

G=39
A3
5//<
=A/8=0
5//A
=>
7<<=C/A73C3
D78G3
=;
;3A
63A
/:=B23
5353C3<
2/A
;3<@3<
;33@A/:
C/
<73BD3
1/??7M?3;=53:7896323<
D=?23<
53D3G3<
==?
23
9?/16A
C/<
27A
<3AD3?9
A3
03
7=A/8=0
J
'/?53A7<5
'/:3
Perspectief

 

   




17

Cursus Balans en kracht

Een plankje maakt de meester De managers beginnen ietwat stijfjes, maar na het betere ellebogenwerk sneuvelen hun assertiviteitsdilemma’s. Lorianne van Gelder DOORN

...

Dagelijks in formeel werktenue, nu in wit-gebleekte karatepakken. De zeven managers (vijf mannen en twee vrouwen) zitten in kleermakerszit op het rode, hoogpolige tapijt en kijken op naar cursusleider Frans Uytterhoeven, trainer bij Schoonderwoerd en partners. Ongemakkelijk verzitten ze van bil. De stijve spieren zijn niet gewend op de grond te zitten. Een fysieke cursus hadden ze ook niet verwacht in dit conferentiecentrum op de Utrechtse Heuvelrug. ‘Tang Soo Do is een Koreaanse verdedigingssport. De principes die je hier leert kun je ook toepassen in gesprekstechnieken met ondergeschikten.’ Frans draagt ook een karatepak, strak over zijn imposante buik gespannen en dichtgesnoerd met een rode band. Zijn voeten steekt hij met sokken en al in een paar Japanse sandalen. Een grote, grijze snor verhult zijn mond, maar zijn stem is imponerend genoeg om de managers bij de les te houden. ‘Jullie grootste vijand is twijfel en onzekerheid’, zegt Frans. Zijn cursus is bedoeld om de persoonlijke effectiviteit van de managers en teamleiders te vergroten. Ze leren assertief zijn, nee zeggen en zichzelf in een ander verplaatsen. Door te weten wat hun fysieke grenzen zijn bij bepaalde Tang Soo Do-oefeningen, leren de managers ook nee te zeggen op de werkvloer. Door zelf een vuist in het gezicht te krijgen, leren ze zich in een ondergeschikte te verplaatsen die slecht nieuws ontvangt. Op de grond voor de benen van de managers liggen plankjes met daarnaast een stift. Voordat ze met de krijgskunstoefeningen beginnen, vraagt Frans hen iets op het plankje te schrijven waar ze vanaf willen. ‘Niet de naam van je ex of een collega opschrijven’. Aarzelend pakken de cursisten de stiften op. Aan het eind van de les, zegt Frans, kunnen ze allemaal het plankje doorslaan. ‘Wantrouwen’, schrijft een stevige man met een bril op. Met datzelfde wantrouwen kijkt hij naar Frans, een besmuikte glimlach op zijn gezicht.

Dan mogen ze eindelijk tegen elkaar vechten. ‘Dit moeten jullie managers wel kunnen. Ellebogenwerk’, zegt de Meester. De deelnemers reageren licht verontwaardigd. Ze positioneren zich tegenover elkaar. Ze durven de ander niet echt te raken. De metaforische vechtersmentaliteit komt juist in deze vechtsport niet tot uiting. Voorzichtig een tikje hier, een schopje daar. ‘De tijd is om’, roept Frans, ‘jullie hebben het heel goed gedaan.’ Het moment voor de ultieme proef is aangebroken; de managers mogen een voor een hun plankjes met slechte eigenschappen doorslaan. ‘Wie wil er eerst?’, vraagt Frans. Niemand reageert. Dan staat de eerste manager op. Zelfverzekerd loopt hij naar de tafel met twee tegels om het plankje

‘Focus op het plankje. Probeer het letterlijk en figuurlijk te doorbreken.’

Cursusleider Uytterhoeven (links) ziet de dood en de Meester (rechts) in de ogen. SIMONE BEST

‘Leiderschap moet ontstaan vanuit kracht, niet met kracht’, filosofeert Frans verder. Hij strompelt een beetje, want zijn knie is kapot. ‘Ik verzoek jullie allemaal op te staan. We beginnen met een korte Tang Soo Do warming-up.’ Dan draagt hij het stokje over aan collega Sa Bom Nim, ook wel Jan van der Schee, sportschoolleraar en Tang Soo Do Meester. Met krakende gewrichten staan de managers op. Vergeleken met Frans is de Meester een energieke en indrukwekkende figuur. Rechtop, met zwarte band, boort hij zijn voeten in de grond. ‘Wie is er nog in militaire dienst geweest?’ vraagt de Meester. De mannen steken hun hand op. De vrouwen schudden hun hoofd. ‘Geef acht!’, schalt Meesters stem door de ruimte. De witte pakken strekken hun armen langs hun lichaam, als stijve planken

‘Ik noem dat met een nieuw woord: billenbewustzijn.’ De managers giechelen. blijven ze staan. De Meester geeft ze allemaal een zet. Stuk voor stuk wankelen ze en vallen ze bijna om. ‘Maak je hoofd leeg en zorg dat je goed geaard blijft staan. Ik noem dat met een nieuw woord: billenbewustzijn.’ De managers giechelen. Tijd voor rek- en strekoefeningen. Eerst maar eens de tenen aanraken. De lange man in de achterste rij buigt met gemak voorover. Hij kijkt stiekem opzij of iemand zijn flexibiliteit heeft opgemerkt. De stevige man met bril loopt rood aan als hij zijn tenen probeert te raken. Zijn witte karate-

vest is net te klein: wit vlees piept naar buiten bij iedere buiging. ‘Dit zijn onze computerlichamen niet gewend’, roept zijn collega-manager buiten adem. Zweetdruppels parelen op de voorhoofden als ze beginnen met de vechtoefeningen. In parate houding, been voor, arm in een hoek op borsthoogte, paraderen ze door de kamer. De Meester roept ‘huah’ en bij iedere kreet stoten de cursisten hun arm naar voren. De kreet sterkt hen in hun daadkracht en zelfvertrouwen. ‘Goed zo jongens’, roept de Meester. Ze lachen, iedere keer dat ze het opnieuw moeten doen, gaat het beter. De hoge schop gaat de managers minder goed af. Met zweetplekken onder de oksels proberen ze de perfecte hoekschop van de Meester na te doen. Half stappend en schoppend strompelen ze door de kamer.

op te leggen. ‘Krom je vingers als een haak. Focus op het plankje. Probeer het letterlijk en figuurlijk te doorbreken’, coacht de Meester. De eerste manager haalt uit en slaat in een keer het plankje door. Nu willen de andere mannen ook wel. Met succes gaan alle plankjes doormidden. Eén vrouw wil zich wel aan de slag wagen. Ze heft haar hand op en laat vol kracht haar hand op het plankje neerkomen. Het plankje valt van de tegels, maar is nog heel. Ze kijkt onzeker om zich heen. ‘Je kunt dingen die je denkt niet te kunnen’, spoort Frans haar aan. Ze doet nog een poging. Krult haar vingers, haalt uit en bam! Het plankje breekt. Iedereen klapt. De managers zijn geslaagd. Frans is trots op hun inzet en doorzettingsvermogen. ‘Jullie hebben het heel goed gedaan.’ De zeven leidinggevenden voelen zich al meer op hun gemak in de karatepakken. In kleermakerszit groeten ze af. ‘Wat is dit leuk!’ roept een manager tijdens de evaluatie achteraf. De anderen knikken instemmend. ‘Ik zou dit wel een heel jaar willen doen’, zegt diezelfde manager terwijl hij zijn vrijetijdskleding weer aantrekt. Herboren lopen ze het conferentiecentrum uit. Licht bezweet en in het bezit van een geheim; een plankje dat ze hebben doorgeslagen. De sleutel tot succes. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................................................................................................................................................................

Koninklijke bedankjes ’Vaak krijg je er niet eens een foto bij’ ‘Ik heb wel eens een cadeautje gestuurd ter ere van een geboorte. Een rood rompertje in het kleinste maatje. Eerlijk is eerlijk, ’t was een uitverkoopje. Geen lelijk ding hoor, ik zou het mijn eigen kind ook aandoen. Nou, wat denk je? Een standaardbedankje kreeg ik. Ik had het net zo goed kunnen laten.’

MAARTJE

DUIN

Het is middag, de kinderen zijn naar school en zij zit in de keuken. Plakletters op de ijskast, twee cavia’s in een kooi, de tuindeuren staan open. Haar albums met koninklijke bedankjes liggen opengeslagen op tafel. Brieven zijn het, foto’s, kaartjes, kindertekeningen. Alles in plastic mapjes beschermd tegen vette vingers en gemorste limonade.

‘Met een jaar of vier werden ze aan het werk gezet. Ik denk dat mama dat deed: toe maar jongens, even lief zijn. ’n Hoofd met benen en armen, zie je? Zo tekenen ze allemaal op die leeftijd. Dit zullen dan wel meeuwen zijn. Ja, meeuwen met gezichtjes. D’r zitten ook wel eens lelijke bij. Dit moeten vogeltjes op een boom voorstellen, maar hij was al tien toen-ie dit maakte. Ik denk dat-ie gewoon geen zin had.’ De tekeningen zijn gemaakt met viltstift of oost-indische inkt. Een wereld van weelde spreekt eruit, teruggebracht tot kinderlijke proporties. Een driemaster met een vlag in top, een pauw die op een boomtak zit. Een golfer in een ruitjesbroek. Een paleis met een zonnewijzer in het perk en een heleboel kleine raampjes. ‘Dat tekenen doen ze tot een jaar of zestien. Dan worden het handgeschreven briefjes en later saaie standaardbedankjes. Vaak krijg je er niet eens

een foto bij. Alleen dat ene kroontje.’ De brieven zijn gedrukt op wit 75 grams papier, niet handgeschept en ook niet gerecycled. De kaartjes zijn iets zwaarder en hebben rafelige randjes. Kroontjes van goud of in zacht reliëf. Grijze letters met een schreef. Type Chevalier, voor de kenner. ‘Bij verjaardagen en verlovingen schrijf ik, trouwerijen, geboortes, dopen. En toen er eentje haar been brak, heb ik haar beterschap gewenst. Ik schrijf alleen als ik iets terugkrijg, ja, ’t is niet dat ik het heel persoonlijk maak. Maar ik maak er ook geen handel van. Sommigen bieden ze meteen te koop aan, zodra ze ze binnen hebben. Dat vind ik niet respectvol. Dan moeten wij ook niet gaan piepen als zij ons niet meer bedanken.’ ‘Ze worden selectiever, dat wel. Vroeger kon je ze feliciteren met een zwemdiploma, een afstuderen, een

verhuizing. Overal bedankten ze voor. En nu? Als je ze allemaal een kerstkaart stuurt, krijg je er een ‘namens de hele familie’. Laatst hadden ze gewoon een link, kon je je eigen bedankje downloaden. Nou jaaa! dacht ik. Wat een knieperds, zeg. Je bent de rijkste van het land, ik vind: dan mag je best iets terugdoen.’ Ze heeft er nu een stuk of vijfhonderd. Tegen haar kinderen zegt ze: pas op hoor! Als ik morgen onder een tram lig, doen jullie ze niet voor een habbekrats weg! ‘Wat zouden ze met die rompertjes doen? En met die kaartjes, en die gebreide sokjes? Ik denk niet dat ze ze dragen, maar ze zullen ze toch ook niet weggooien? Misschien bestaan er archieven voor. Of zouden ze ze zelf weer te koop aanbieden? Nee hoor, dat geloof ik niet. Maar je komt er natuurlijk nooit achter.’ 1 www.maartjeduin.nl

Media

18

 

   




Film

Reclameprijzen Goud voor Touareg

Del Toro regisseert Hobbit-films Novum/AP AMSTERDAM

...

Guillermo del Toro regisseert de twee films naar het boek The Hobbit van J.R.R. Tolkien. Dat heeft producent New Line Cinema bekendgemaakt. Filmvakblad The Hollywood Reporter meldde eerder al dat de 43-jarige filmmaker, die in 2006 alom werd

geprezen voor zijn film Pan’s Labyrinth, was benaderd. Del Toro verhuist voor vier jaar naar Nieuw-Zeeland om daar aan de films te werken. De uitvoerend producent is Peter Jackson, die eerder de bejubelde trilogie rond Tolkiens epos The Lord of the Rings regisseerde. Jackson legde eind vorig jaar een slepend conflict bij met New Line Cinema

over de winstverdeling van de drie kaskrakers. Naar eigen zeggen door andere verplichtingen kon hij toen niet meer de regie van de Hobbit-films op zich nemen. ‘Bijdragen aan het erfgoed van The Lord of the Rings is als een droom die uitkomt’, stelt Del Toro in een verklaring. De eerste Hobbit-film wordt in 2010 verwacht. 1

De Oscars van de Nederlandse reclame zijn weer uitgereikt. Creatieve hoogstandjes – effectiviteit onbekend.

Freak

ADSLwinkel.nl® Het Net ADSL Surfen & Bellen • gratis draadloos modem • voordelig bellen • incl. kosten KPN-abonnement • géén jaarcontract, dus nergens aan vastzitten eerste nden 6 maa

95 19, 5

29,9

p/mnd

GRATIS DVD-pakket met 6 geweldige titels! actie Exclusieve SLwinkel.nl alléén bij AD

Gewoon.

Alléén bij ADSLwinkel.nl ® of bel 030 - 27 198 27

Tom Cruise herkanst bij Oprah Winfrey

Jan Kuitenbrouwer AMSTERDAM

...

Mediaredactie AMSTERDAM

...

Oprah, koop snel een grand foulard, want Hollywoodster Tom Cruise komt weer langs. Drie jaar geleden is het alweer dat Cruise zich als een idioot gedroeg in de studio van Oprah, hij sprong op haar studiomeubilair. Cruise was in de gloria, hij had een nieuwe vriendin. In de tweedelige show die Oprah nu met Cruise maakt, draait het allemaal om de film Risky Business. Het is 25 jaar geleden dat die verscheen. Cruise speelt in de film een tiener wiens ouders een weekje weggaan en die er een dolle boel van maakt. Vrienden en collega’s zullen Cruise eren met hagiografische videoboodschappen. De show wordt opgenomen bij Cruise thuis op 2 mei. Op 5 mei komt hij in de studio bij Oprah.

Vrrrooomm, goeiemoggel, nierdonor

REUTERS

In 2005 verdween alle goodwill die Cruise als ster had opgebouwd bijna als sneeuw voor de zon. Door zijn hysterische gelach en zijn rare capriolen vroeg menigeen zich af of de ster wel helemaal goed snik was. De beelden van een malle Cruise gingen de wereld over en waren de bron van talloze parodieën. Op de foto hierboven doet hij het nog even na bij de talkshow van Jay Leno. 1

De Art Directors Club Nederland is zoiets als de Academy For Motion Picture Sciences, maar dan dus in Nederland, niet voor speelfilms maar voor reclame, en met een gescheiden vak- en ledenjury, waarmee de overeenkomsten al met al zo klein zijn dat de vergelijking niet meer zoveel zin heeft, maar ja, prestigieuze awards op een bepaald vakgebied worden nu eenmaal altijd ‘de Oscars van... ’genoemd, en in die zin gaat de vergelijking dan weer wel op, want dat zijn de ADCN-lampen dus wel degelijk, de Oscars van de Nederlandse reclame. Zij het niet geheel onomstreden, want de ADCN beoordeelt alleen de creatieve kwaliteit van reclame. In de effectiviteit verdiept de jury zich niet, dat doet de vereniging van Erkende Reclamebureaus, die jaarlijks de Effies uitreikt, wat dus eigenlijk de ware Oscars zijn. De Oscars van de bottom line, in elk geval. Opvallend is de lamp in de categorie

‘Geïntegreerde Communicatie’ voor de Donor-show van BNN. Een televisieprogramma? Ja, want in feite was dat programma een vorm van reclame, om nierdonoren te werven, en als zodanig ook wel effectief. Niet dat de show veel meer donoren opleverde, bleek inmiddels uit onderzoek, maar qua agenda-setting, zoals het dan heet, was de impact natuurlijk groot. Onlangs berichtten we al over de tv-campagne van Volkwagen, waar de afgelopen maanden weer een paar prachtige spots aan werden toegevoegd en die na bijna 50 jaar nog steeds trouw is aan het principe dat je misschien beter met je zwakte kunt adverteren dan met je kracht. Zo ook de bankier (advocaat?) in rubberlaarzen die de all-terrain capriolen waar een VW Touareg toe in staat is misschien best in praktijk zou willen brengen (‘Vrooomm, straight through.’) als hij er maar niet zo vies van werd. Van de ADCN-jury kreeg hij goud. Ook een bekroning voor de Goeiemoggel-spot kon niet uitblijven. Want als een adverteerder érgens van droomt, dan is het dat een van zijn reclameuitingen op eigen kracht onderdeel van de populaire cultuur wordt. Dat lukte ooit een Friese jene-

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

Nederland 1

17.00 17:00 17:01 17:11 17:15 17:25 17:59 18:00 18:20 18:45 19:00 19:25

17.00 KRO Kindertijd Adriaan De zandtovenaar Charlie & Lola Sesamstraat EénVandaag NOS Journaal EénVandaag NOS Sportjournaal Lingo Ingang Oost

20.00 20:00 20:30 21:20

NOS Journaal Radar Spoorloos

22.00 22:25 22:55 23:50

Nederland 2 17:00 17:10 17:35 18:25 18:55 19:25 19:55

17.00 NOS Journaal Schepper & co Dr. Quinn, medicine woman That’s the question Man bijt hond Kassa 2 Club van 100

20.00 20:25 21:00

Netwerk Tegenlicht: In gesprek met John Gray

22.00 22:00 22:15 22:50 23:45

Nederland 3

NOS Journaal Nova/Den Haag vandaag NCRV Dokument: Rotterdam 24/7 NPS Klassiek

Toen was geluk heel gewoon Pauw & Witteman NOS Journaal

17:00 17:05 17:55 18:25 18:45 18:59 19:00 19:21 19:30

17:05 18:00 18:15 18:35 19:30 19:55

Holland Sport Mooi! Weer De Leeuw: The day after

22.00

22.00 22:30 22:55 23:10 23:40

RTL 5

17.00 NOS Jeugdjournaal.nl SpangaS marathon Zigzag Het Klokhuis NOS Jeugdjournaal Nederland 3 ONM NOS Journaal De wereld draait door

20.00 20:25 21:30

RTL 4

NOS Sportjournaal NOS Journaal 3e klasse D De wereld draait door

17.00 As the world turns RTL Nieuws Editie NL RTL Boulevard RTL Nieuws RTL Weer

20.00 20:00 20:30 21:25 22:20 23:30 23:40 23:45

Goede tijden, slechte tijden Crime Scene Investigation Women’s murder club Het roer om: Crisis op Jimmy’s farm RTL Nieuws RTL Weer RTL Boulevard

17:45 18:30 19:00 19:30

Jensen! The king of Queens Dharma & Greg De Gouden Kooi

20.00 20:00 20:30 21:30

PostcodeLoterij: Deal or no deal Holland’s next top model Dames in de dop

22.00 22:30 23:15 23:45

Jensen! De Gouden Kooi PostcodeLoterij: Deal or no deal

Goede tijden, slechte tijden, 20.00 uur

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... ....................................... .....................................

RTL 7

RTL 8

17.00 18:00 18:55 19:50

The A-Team Baywatch Allez allez Zimbabwe

17:25 18:15 19:05

Joe Dirt

20:00 20:30 21:30

20.00 20:30

Warlock

Oprah Winfrey show Dr. Phil Een huis vol kleine etterbakjes

17:30 18:30 19:00 19:20 19:55

De bruiloft van... Voetbalvrouwen Noppen & naaldhakken

20.00 20:30

As the world turns Oprah Winfrey show

22:55 23:10 23:15 23:45

Veronica

17.00 Monk Hotel Hart van Nederland - Vroege editie Shownieuws - Vroege editie Trauma centrum What women want

22.00

22.00 22:55 23:45

Net 5

17.00

20.00

22.00 22:10

SBS 6

17.00

17:20 17:50 18:40 19:35

17.00 Will & Grace Judging Amy Gilmore girls McLeod’s daughters

20.00 20:30 21:25

Grey’s anatomy Julia’s tango

22:25 23:25 23:50

Grenzeloos verliefd Notes from the underbelly Love my way

20:05 20:30 21:30

What women want, 20.30 uur

Off centre NCIS Numb3rs

22.00 22:30 23:30

Joe Dirt, 20.30 uur

Totally spies Kim Possible Politieachtervolgingen Seinfeld According to Jim Trick & Treat Friends Spin city

20.00

22.00 Hart van Nederland - Late editie Piets weerbericht Shownieuws - Late editie Gevangen & gevaarlijk

17:15 17:35 18:00 18:05 18:35 19:00 19:05 19:35

Lange Frans stelt kamervragen Friends

Media

 

   




19

Mannen die vaak al jaren in de haven werken, maken zich op voor vertrek.

Documentaire

Niemand wil meer werken in de haven Mediaredactie AMSTERDAM

...

Ook de Cup-a-Soupreclame met de tankslang van Christijan Albers kreeg een lamp van de ADCN-jury.

verstoker (‘Schat, staat de Bokma koud?’), het lukte Centraal Beheer (‘Even Apeldoorn bellen’) en afgelopen jaar lukte het KPN met de ‘Goeiemoggel’-spot. Niet dat de verschrijvingen in het spotje in de praktijk snel zullen ontstaan, ‘kilo’ kan ‘kiko’ worden, of desnoods ‘jijo’, om ‘kiklo’ te produceren moeten je vingers wel erg in de war

zijn, en voor ‘transploft’ geldt hetzelfde, maar dat mag de pret allemaal niet drukken. Of adverteerder KPN er zelf ook garen bij spint is nog de vraag, maar zoals gezegd, daar kijkt de ADCN niet naar. De free publicity rond zo’n hypecommercial is sowieso altijd meegenomen, voor de adverteerder, voor het bureau en voor de bedenkers, en

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... .......................................

Eén

17.00 Vrolijk Vlaanderen Buren Het journaal De rode loper Blokken Het journaal Man bijt hond Het weer

20.00 20:10 20:40 21:30 21:55

Thuis Ladies first We gaan nog niet naar huis De tabel van Mendelejev

22.00 22:40 23:01 23:02 23:05 23:30 23:50

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................... .......................................

Canvas

17.00 17:05 17:35 18:00 18:10 18:35 19:00 19:40 20:05

dat is ook wat een ADCN-lamp uitdrukt: dat je als reclamecreatief in elk geval voor jezelf effectief reclame hebt gemaakt. In hoeverre die reclame zich ook vertaalt in harde omzetcijfers voor de adverteerder, zal moeten blijken als de Effies worden uitgereikt, die andere Oscars van de Nederlandse reclame. 1

Het journaal laat KENO-uitslagen Het weer Studio 1 De rode loper Man bijt hond

17:05 17:30 17:45 18:00 18:05 18:15 18:40 19:05 19:20 19:30

Kim Possible in het Disney festival Miss BG Rocket mijn raket Go IV Karrewiet Peperbollen Carl2 George van de jungle Karrewiet H2O

20.00 20:00 20:40 21:05

Terzake The chasers war on everything Louis Theroux

22.00 22:10 23:05 23:45

Expo ‘58 en de gouden jaren Phara Weerwolven

De beroepsbevolking van de Rotterdamse haven ondergaat een grote verandering. De komende jaren gaat een groot deel van de babyboomers met pensioen. Mannen die vaak al veertig jaar of langer in de haven werken, maken zich op voor vertrek. Wie volgt hen op? In het havengebied, goed voor ruim 70.000 arbeidsplaatsen in de regio, hebben bedrijfsleven, onderwijs, gemeente en havenbedrijf Rotterdam de handen ineengeslagen om actief mensen te werven. Met name de (allochtone) jongeren uit Rotterdam en omstreken staan niet te dringen aan de poort. Maar het Rotter-

UITGELICHT Holland Sport Sportquiz met Matthijs van Nieuwkerk en Wilfried de Jong. Ned3, 20.25 Louis Theroux TV-maker Theroux gaat gokken in Las Vegas. België2, 21.05 Women’s murder club Amerikaanse misdaadserie. RTL4, 21.25 Dames in de dop Ordinaire meiden moeten dames worden. RTL5, 21.30

Het gesprek

damse haven- en industrieel complex leert steeds beter in te spelen op de diversiteit van de moderne beroepsbevolking en het veranderde arbeidsethos. De generatie die afscheid neemt, kende de haven van vader op zoon. De jongeren van nu moeten op een nieuwe manier verleid worden. Ze staan anders in het leven en werk heeft voor hen een andere betekenis. Filmmaker Annemarie van Zweeden schetst in haar mooie documentaire Rotterdam 24/7 met verhalen uit de dagelijkse praktijk een sfeerbeeld van de wisseling van de wacht in de Rotterdamse haven en het vertrek van een ervaren en loyale generatie werknemers. 1 Ned2, 22.50

SPRAAKMAKEND NIEUWS Volg het op depers.nl:

17.00 16.00 17.30 18.00 19.00 19.30

Het Beste Van I.s.c.h.a Dagbeeld Vrijdag The Late Show Met David Letterman Dagboek Spraakmakers

20.00 20.30 21.00 21.30

Dagbeeld Een Politiek Gesprek Fc Het Gesprek

22.00 22.30 23.30 00.00 00.30

The Late Show Met David Letterman Dagbeeld Een Politiek Gesprek Dagboek

KUNST – Kunstenaar zoekt stervenden voor expositie. www.depers.nl/stervende

3e klasse D Amateurclub probeert degradatie te voorkomen met de hulp van professionals. Ned3, 23.10

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................... ....................................... ....................................... .......................................

BBC 1

BBC 2

17.00 17:00 17:05 17:10 17:35 18:00 18:15 19:00 19:30 19:55

Comedy Central

17.00 Thumb wrestling federation Thumb wrestling federation Roar Grange Hill Newsround The weakest link Nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en weerbericht Party election broadcast by the Conservative Party

19:00 19:30

Eggheads Great British menu Snooker

20:50 21:15 21:40

Am I normal? Have I got news for you Newsnight

22.00

22.00 22:00 23:00 23:30

20.00 20:00 20:30 20:57 21:00 21:30

That 70’s Show Malcolm in the middle

20.00

20.00 20:00

20:00 20:25

The One show Watchdog Nieuws en regionaal nieuws EastEnders Panorama

22:05 22:30 23:00 23:25 23:50

Discovery Channel

17.00

17.00

8 Simple rules The Fresh Prince of Bel Air South Park Frasier The knights of prosperity That 70’s Show Malcolm in the middle 8 Simple rules

17:05 17:35 18:00 18:30 19:00

5th Gear 5th Gear How it’s made How it’s made Mythbusters: Shredded plane

MOORDEN – Nederlanders verdrinken moedwillig 411 Duitsers. www.depers.nl/verzwegen

20.00 20:00 21:00

Dirty jobs: Skull cleaner Dirty jobs: Vomit Island workers

22.00 22:00 23:00

Decoding disaster: Nightclub nightmares Biker build-off

22.00 22:00 23:00 23:25

Waking the dead Nieuws, regionaal nieuws en weerbericht Regionaal nieuws en

BIKINI – In bikini op de piste. www.depers.nl/bikini Have I got news for you, 23.00 uur

Puzzels

20

 

   




1

ZWEEDS RAADSEL: misdaadverhaal

patat

geraakt

tuit van een kan

6

2

3

4

5

6

onder water zetten sprookjesfiguur

aflevering

7

CRYPTOGRAM 1

OPLOSSINGEN VAN VRIJDAG

2

3

teug

4

5

5 scheepstouw ingedikt sap

6

bijbelse figuur titel ivoor

9

verschiet

7

2

ten name van gemalen graan

atmosfeer

10 Peruaanse titel

kier gereedschap vlekkenwater

11

3

een beetje reis over een water

onbesmet

bijbelse naam

vulkaan op Sicilië

HORIZONTAAL: 1. Bolleboos zonder vaste woon- of verblijfplaats (8); 4. Hierna komt er nog meer (8); 6. Het roven van een kijktoren (4); 8. Uitgesproken aan de grond (7); 9. Engelsen praten over dit poeder (4); 10. Beoefenaar van de karakterkunde in adamskostuum (8); 11. Verband op de wand (8). VERTICAAL: 1. Varensgast die het water bederft (6); 2. Dat hert komt terug als een neergeslagen roofdier (6); 3. Rood worden is een kinderlijke bezigheid (7); 5. Het eerste stukje onderhoud (7); 6. Als vrijer is het een sukkel (6); 7. Als schilder gaf hij niets uit (6).

4 1

7

8

OPTISCHE ILLUSIE

SUMBRERO®

Cryptogram HORIZONTAAL: 1. Zwerfkat; 4. trechter; 6. ding; 8. trimmer; 9. kras; 10. geleerde; 11. roepnaam. VERTICAAL: 1. Zitzak; 2. rechts; 3. ketting; 5. remolie; 6. drieen; 7. geheim. Zweeds -v-a-p-kkampioene -lip-peil renet-res -r-lol-hwig-nepos -aak-help galapartÿ -nap-riel PLATINA Driehoeken A

Kakuro® & Sumbrero®

17

16

10 10

11

10

19

16

28

20

18

9 6 3 8 2 7 4 1 5

5 8 7 4 1 3 9 6 2

6 2 9 3 5 1 8 7 4

3 5 4 7 8 6 2 9 1

1 7 8 2 9 4 6 5 3

7 4 6 1 3 2 5 8 9

8 3 5 6 4 9 1 2 7

2 9 1 5 7 8 3 4 6

5 4 8 7 2 1 6 9 3

6 7 3 9 4 5 1 2 8

1 2 9 6 3 8 5 4 7

4 3 7 8 1 6 2 5 9

8 5 1 3 9 2 7 6 4

9 6 2 5 7 4 3 8 1

2 9 4 1 5 3 8 7 6

3 8 5 4 6 7 9 1 2

7 1 6 2 8 9 4 3 5

2 3 9 7 1 6 5 8 4

5 8 1 4 2 3 9 6 7

4 6 7 5 8 9 3 2 1

3 5 6 8 7 4 2 1 9

9 4 8 2 6 1 7 3 5

1 7 2 3 9 5 6 4 8

7 2 5 6 4 8 1 9 3

6 1 4 9 3 7 8 5 2

8 9 3 1 5 2 4 7 6

Kakuro® van vrijdag

Bij onderstaande kakuro® vormen de getallen in de zwarte 1 3 4 5 driehoekjes de som van cijfers 2 1 2 1 van 1 tot en met 9, die hori4 2 1 3 zontaal of verticaal in de aangrenzende vakjes worden inge5 3 4 7 vuld. De Sumbrero® links is 2 1 2 1 een drieweg-kakuro® waarbij de getallen in de driehoekjes Sumbrero® van vrijdag de som vormen van cijfers, die verticaal of diagonaal in de aangrenzende witte vakjes 6 3 9 moeten worden ingevuld. De 0 7 7 8 doet helemaal niet mee. Per 8 5 7 som mag elk cijfer maar één 9 1 2 keer voorkomen. Dus bijvoorbeeld: 4=1+3 of 3+1, maar niet 0+4, 4+0 of 2+2.

10

9

29 16

4 1 2 9 6 5 7 3 8

6 9

Wat zie je hier, een vrouw of een schedel?

SUDOKU
1 8

2

SUDOKU

2

5

SUDOKU




3

7

6

4

5

KAKURO®


2

1

6

4

6

7

5 17

8

35

24

3 2

6

4

8 9

9

4

1

2

2

7

6 8

1

6

4

2

3 6

8

2 9

6

3

9

3

2

9 2

7

8

32

16

16

17

9 24

5 29

8

4 4 2

9

1

3

5

5

2

2

7

7 6

1

9

7

1

2

9

1

8

6

7 2

6

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LETTERMATCH - 53

4

Voorbeeld:

+

=

3

9

2

© Puzzelland Opl. vorige: A1/B8 A2/B4 A3/B5 A4/B2 A5/B1 A6/B7 A7/B6 A8/B3

16

7

4

14

13

17

17

5 5

3

4

1

... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ... ...

LEZERS

[email protected]

COLUMN Bij onderstaande opgave zijn de letters van een woord in twee stukken gesplitst. De gedeelten in reeks A zijn in de juiste volgorde blijven staan, de afgesplitste delen staan in reeks B door elkaar. Doel van dit spel is de afbeeldingen uit reeks B in te kleuren in de afbeeldingen uit reeks A, zodat de letters dan samen een woord vormen. Welk woord is dat? Hierboven staan de letters van het alfabet afgebeeld zoals ze in dit spel gebruikt worden.

1

Gastvrijheid Marloes Kroeze

...

Vrijdagavond in winters Oostenrijk. Al vroeg op mijn Tiroler hotelkamer om de volgende ochtend weer koers naar Nederland te zetten. Koffer gepakt, loom gedoucht en met boek snel onder de wol. Tenminste, dat was het idee. Hoewel mijn onderbewuste al een tijdje z’n best deed om tot me door te dringen - ik woelde en kon de slaap niet vatten - was HET ineens daar. Als donderslag bij heldere hemel. Boem. Binnen twee seconden stond ik naast het bed, adrenalinescheuten door m’n lijf en nog maar één ding aan mijn hoofd: waar heb ik mijn creditcard gelaten?! Ik checkte snel mijn portemonnee en ja hoor: creditcard weg! Als een dolle

kleedde ik me aan en rende naar de auto. Het was bijna middernacht en nog voordat ik met gierende banden de koude nacht in reed, bedacht ik waar ik voor het laatst mijn creditcard gebruikt had. Bij het tankstation. Of all places! Vier dagen geleden! Die was weg, zoveel was zeker. Maar ja, je moet toch wat met die paniek in je systeem dus hup die berg op richting Tankstelle. Mét een sprankje hoop. En dat was niet onterecht. Uiteindelijk vond ik de Oostenrijkse bediende die mij het verhaal over mijn creditcard uit de doeken deed. Iemand had hem gevonden en gewoon afgegeven ( ja, je leest het goed). Alsof het allemaal niet gekker kon had hij voor de zekerheid even met Interpay gebeld om te vragen of de kaart als vermist was opge-

geven en wat hij nu het beste kon doen. Hij garandeerde me vervolgens dat er daarna echt niemand meer aan de kaart had gezeten. En ik? Ik geloofde hem. Nou ben ik niet echt het emotionele type, maar ik heb daar boven op die berg toch even een traantje weggepinkt over zoveel goedheid. Ben de volgende ochtend nog nooit zo blij geweest een pittige hotelrekening te betalen, was niet zo uitgerust als gepland, maar had wel een leuk verhaal voor het thuisfront. En dat is toch ook heel wat waard. 1

Sport op maandag

 

   




Winnaar & verliezer van de week

Hij trad bij hockeyclub Voordaan op als veilingmeester om geld in te zamelen voor een nieuw clubhuis, gaf jeugdtrainingen, floot duels, draaide samen met zijn zus een seizoensgids in elkaar en betaalde ook nog eens 300 euro aan contributie. Maar zijn inzet op zondag leverde de sympathieke linksback minder succes op. Maarten Groenen degradeerde gisteren met Voordaan na één seizoen uit de hoofdklasse.

Maarten Groenen

Op zijn wedstrijdtenue van Dynamo prijkte het nummer elf. En na elf seizoenen nam volleyballer Sander Olsthoorn gisteren met een landstitel afscheid van het professionele volleybal. Het elfde kampioenschap in de historie van Dynamo. Achter de geturfde elf prijzen die de ‘onopvallende’ middenman van 2 meter 7 zelf eerder met Dynamo won, mag Olsthoorn op het laatst toch nog een streepje bijzetten.

21

Sander Olsthoorn

Motorsport WK Superbike in Assen

Kaas en leren motorpakken Hoe meer pk’s, hoe sneller het hart van de motorliefhebber gaat kloppen. De 1000 cc’s, dat zijn de machines waar de fans warm van worden. Thijs Zonneveld ASSEN

...

Hoe dichter bij het circuit, hoe talrijker de gemotoriseerde tweewielers. Ducati’s, Honda’s, Kawasaki’s. Bij het circuit is een gebied ter grootte van een aantal voetbalvelden gereserveerd voor de motoren van de bezoekers. Naast elkaar staan ze, als in een gigantische openluchtshowroom – de uitlaten en motorblokken glinsterend in de zon. Trouwe troeteldieren, wachtend op hun baasjes die zich op de tribunes verlekkeren aan de motoren van het WK Superbike. Meer dan 1000 cc zit er in de monsters die voor de start van de race staan te grommen naar de tegenstanders en de rode lichten boven de startstreep. Het doet een beetje vreemd aan, al dat leer op de tribune. De helft van de bezoekers draagt een motorpak. Ze bewegen er een beetje houterig in door de dikke beschermlagen op knieën, schouders en ellebogen. Een beetje zoals Robocop. Er parelt zweet op hun voorhoofden. De temperatuur loopt op, zeker in een zwartleren outfit. Er wordt cola uit grote flessen gedronken en er circuleren Tupperwaredozen met etenswaren. Bloedworst en hompen kaas. Voor de hoofdtribune, op het hete asfalt, is het een drukte van jewelste. Monteurs versleutelen nog wat laatste boutjes, mannen met koptelefoons schreeuwen de laatste bevelen. De coureurs zitten op hun motor, drinken met een rietje uit een bidon en draaien met hun nek. Ze worden in de schaduw gezet door pitspoezen, die met paraplu’s de stralen van de

De voorjaarszon wordt op afstand gehouden. MARC JANS/SCS

lentezon uit de ogen van de rijders houden. De speaker ratelt namen, nummers en klassementen. In het Nederlands en in het Duits. Soms sijpelen er Engelse termen door in zijn verslag, zeker naarmate de spanning stijgt en de warmdraaiende motoren harder loeien. ‘When the flag drops, the bullshit stops’, zegt hij. Een paar minuten voor het vallen van de vlag maken de pitspoezen zich uit de voeten. De coureurs buigen

zich over het stuur. De storm van geloei wordt een orkaan. De stoeltjes op de tribune trillen. De toeschouwers op de tribune gaan staan. Een stel Duitsers brult de naam van hun favoriet. Wie dat is, blijft voorlopig onbekend. Hun monden bewegen, maar een ander geluid dan apocalyptisch motorgebrul is niet verstaanbaar. Ze vertrekken. De aarde scheurt. Binnen een paar seconden zijn ze aan het einde van het lange rechte stuk en

verdwijnen ze in de eerste bocht. De plotselinge stilte is zo oorverdovend dat het pijn doet aan de trommelvliezen. Een man met een ravenzwart motorpak en een Vlaams accent staart verliefd naar het lege asfalt voor zich. ‘Schitterend toch’, zegt hij bijna fluisterend. Hij wrijft over de stoppels op zijn kin en zet zijn Yamaha-pet recht. Hij zoekt even naar woorden om zijn liefde uit te leggen. ‘Deze 1000 ccmotoren zijn nog veel mooier dan de

500 cc’s. Dit zijn de standaardmotoren, die je in principe kunt kopen in de winkel. De toeschouwers kunnen zich er veel meer mee vereenzelvigen. De 500’s worden speciaal gebouwd voor één wedstrijd. Daar draait het meer om geld. Dit is de échte motorsport. Bij de ...’ De rest van zijn betoog gaat verloren in het gebrul van de Duitse toeschouwers en de volgende doorkomst van de coureurs. Zodra ze het rechte stuk opkomen, trekken ze het gas van hun monsters vol open, vaak slechts met het achterwiel op de grond. De motoren schieten als kogels over het asfalt. De toeschouwers op de tribune staren zonder met de ogen te knipperen naar de bontgekleurde flitsen. Inhaalacties worden ontvangen met applaus, een valpartij met oeh’s en aah’s. Inmiddels is het duidelijk voor wie de Duitse supporters zijn gekomen: hun landgenoot Max Neukirchner. Ronde na ronde ligt hij tweede, achter de ongenaakbare veteraan Troy Bayliss. Maar vlak voor het einde wordt Neukirchner ingehaald door de Spanjaard Carlos Checa. De twee vechten in de laatste ronde een hevige strijd uit, net als een paar weken geleden in Valencia. Toen eindigde het duel tussen beide coureurs in de grindbak dankzij een krankzinnige inhaalmanoeuvre van Checa. In Assen komt Neukirchner een half wiel tekort om wraak te nemen. Zijn Duitse fans kunnen het niet waarderen. ‘Verdammt, verdammt, verdammt’, schreeuwt een van hen, terwijl hij met zijn programmaboekje op zijn knie ramt. Het Belgische motorpak achter hem gniffelt zachtjes. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ....................................

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........................................................................................................................

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .....................................

Sportmemorabilia

De held van... Ruud Vormer, speler van AZ

MP3x

In deze broek bereidde Muhammad Ali zich in 1974 voor op de wedstrijd tegen George Foreman in Kinshasa. Het werd een legendarisch gevecht, gewonnen door Ali. Bieden kan vanaf 4.750 dollar.

Over zijn bewondering voor Diego Maradona ‘Ik ken Diego Maradona van videobanden die ik vroeger met mijn vader keek. Ik ben te jong om hem tijdens zijn carrière te hebben zien spelen, op zijn laatste WK in 1994 was ik zes. Aan de muur bij mij hingen geen posters, ook had ik nooit voetbalshirts aan, zoals veel andere kinderen wel hebben. Ik heb Maradona’s biografie Ik ben Diego gelezen. Hij had een fantastisch leven, met clubs als Barcelona en Napoli, maar hij had van de drugs moeten afblijven. Je zou kunnen zeggen

Diego Maradona. PICS UNITED

dat hij ondanks dat hij drugs gebruikte nog zo goed was. Hoe goed was hij wel niet geweest als hij geen cocaïne had gebruikt? Naast Maradona heb ik ook veel bewondering voor Roy Keane. Net als Keane ben ik zowel een aanvallende als een verdedigende middenvelder, maar op dit moment ben ik verdedigend sterker dan aanvallend. Manchester United is mijn droomclub, daar zou ik wel willen spelen in de toekomst. Volgens mij past het Engelse voetbal wel bij mij, ze gooien er daar meer pit in dan in bijvoorbeeld Italië of Spanje. Maar in die landen zou ik later natuurlijk ook wel willen voetballen.’

Kelly Jonker, hockeyster bij Oranje en Amsterdam JAN BOEVE

1 Justin Timberlake – Cry Me a River 2 Mêlée – Built to Last 3 Sara Bareilles – Love Song ‘Ik ben heel erg fan van Justin Timberlake. Hij is een complete artiest, een entertainer. Dansen, zingen, alles gaat goed. Met Madonna vormt hij ook een goede combinatie. ‘4 Minutes’ is echt een lekker nummer.’

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ............................................................ ..........................................................

Leren motorpak

Motorhelm

Circuit van Assen (1)

Circuit van Assen (2)

Dat kun je al kopen vanaf 50 euro, kijk maar eens op Marktplaats.

Gezien op internet: een camera voor op je motorhelm.

Het circuit in Assen heeft een lengte van 4.750 meter en werd in 1955 in gebruik genomen. Het staat bekend om zijn stroeve asfalt.

Het ronderecord staat op naam van de Duitse coureur Andreas Wirth. Op 12 augustus vorig jaar rondde hij het circuit in een tijd van 1.28,276.

Sport

22

 

   




Voetbal Feyenoord wint KNVB-beker

Hockey

Na zes jaar weer een

Damesteam van Antillen gaat niet naar Peking Redactie sport KAZAN

...

De hockeysters van de Nederlandse Antillen gaan deze zomer niet naar de Olympische Spelen in Peking. Het team, dat bestaat uit speelsters uit de Nederlandse hoofd- en overgangsklasse, verloor zaterdag met 3-1 van de Verenigde Staten. Aangezien België het laatste duel gelijkspeelde tegen Rusland (0-0), vielen de Antillen buiten de eerste twee in de poule die zich plaatsten voor de finale. Die beslissende wedstrijd werd gisteren uiteindelijk gewonnen door de Verenigde Staten. De Nederlandse Antillen wonnen van India en eindigden als derde. 1

De aanhoudende prijzendroogte bij Feyenoord is ten einde. Het legioen zag gisteren voor het eerst sinds 2002 weer eens een cup de lucht in gaan. Remco Janssen Heikki Kovalainen hield aan zijn crash een hersenschudding over. AP

Formule 1

Räikkönen en Ferrari domineren ook Grand Prix van Barcelona Novum BARCELONA

...

HEREN Uitslagen SCHC - Pinoké ......................... 4-3 Tilburg - Den Bosch ............... 1-0 HGC - Bloemendaal ............... 4-5 Amsterdam - Rotterdam ..... 3-4 Laren - Kampong .................. 1-2 Voordaan - Oranje Zwart ..... 3-4 Eindstand Amsterdam ............................ 22-56* Bloemendaal ......................... 22-49* Rotterdam .............................. 22-38* Tilburg ..................................... 22-36* SCHC ........................................ 22-35 Oranje Zwart .......................... 22-33 HGC .......................................... 22-29 Den Bosch ............................... 22-29 Kampong ................................ 22-28 Laren .........................................22-19** Pinoké ..................................... 22-9** Voordaan ................................ 22-7*** * play-offs ** promotie/degradatie *** gedegradeerd

Kimi Räikkönen heeft bij de Grand Prix van Barcelona zijn tweede zege van het seizoen behaald. De Fin van Ferrari startte vanaf pole position en zag zijn leidende positie nooit in gevaar komen. Hij won eerder dit seizoen de Grand Prix op het circuit van Kuala Lumpur. Felipe Massa, die twee weken geleden in Bahrein de zege naar zich toetrok, maakte het feest voor Ferrari compleet door als tweede te eindigen. Lewis Hamilton en Robert Kubica werden derde en vierde. De race werd opgeschrikt door een

Volleybal

Landstitel opnieuw voor mannen Dynamo en vrouwen Martinus Redactie sport APELDOORN/AMSTELVEEN

...

DAMES Uitslagen Halve finales play-offs (best-of-3) SCHC - Den Bosch .................. 1-2 Rotterdam - Amsterdam ..... 1-4

zware crash van Heikki Kovalainen. De Fin van McLaren zag een velg van zijn linkerwiel exploderen en reed met meer dan tweehonderd kilometer per uur de bandenstapel in. Kovalainen werd met een helikopter naar het ziekenhuis vervoerd. De Fin had wat klachten over zijn elleboog, maar bleek achteraf alleen een hersenschudding te hebben opgelopen. Räikkönen loopt door zijn zege uit op de concurrentie. De Finse regerend wereldkampioen staat na vier races op 29 punten. Hamilton, winnaar in Australië, volgt op de tweede positie met twintig punten. Kubica (19) en Massa (18) staan ook in de top van de rangschikking. 1

Net als vorig jaar is het landskampioenschap in het volleybal na een serie play-offs opgeëist door Dynamo en Martinus. Eerder pakten beide teams al de beker. De mannen van Dynamo wonnen gisteren in het vijfde duel van Nesselande en pakten zo een beslissende 4-1 voorsprong. Het was echter spannender dan de uitslag deed vermoeden. Liefst drie van de vijf onderlinge wedstrijden eindigden in 3-2, waarbij

Dynamo telkens de laatste set met het minimale verschil van twee punten won. Voor de Apeldoornse ploeg is het de elfde titel in zeventien jaar. Bij de vrouwen was de titelstrijd al na vier duels beslist. Martinus toonde zich voor het derde jaar op rij oppermachtig en versloeg de Amstelveense plaatsgenoot AMVJ. Het is nog onzeker hoe het team van Martinus er volgend jaar uit zal zien. Veel spelers vertrekken naar het buitenland, terwijl Riëtte Fledderus stopt. Ook het aanblijven van bondscoach Avital Selinger is onzeker. 1

ROTTERDAM

...

Olijke rondedansjes in witte bekerswinnaarsbadjassen, rollebollende voetballers en een doldwaas Legioen. Er kon gisteravond kort na achten geen misverstand over bestaan, Feyenoord had de beker voor de elfde keer gewonnen. En dat was nodig ook. De stadionclub gaat er op 19 juli prat op honderd jaar historie te hebben, en zelfs de eerste Nederlandse Europacupwinnaar én wereldbekertriomfator te zijn. Wetenswaardigheden die verzuurde fans uit de havenstad gretig verhalen als een Amsterdammer of Eindhovenaar zijn afgegleden clubje weer eens (volledig terecht) beschimpt. Sinds de landstitel in 1999 en de daaropvolgende Johan Cruijff-schaal (3-2 tegen Ajax, dat dan wel) sleepten de Rotterdammers geen vaderlandse trofee meer binnen. De zegereeks in het UEFA Cuptoernooi van 2002, alweer zo’n zes jaar geleden, is de laatste bewonderenswaardige episode in de Feyenoordgeschiedschrijving. Niet meer dan dat, want het Europese bijtoernooi zorgt heden ten dage nauwelijks voor jaloerse blikken in de hoofdstad. Laat staan in de verwende lichtstad, waar recordkampioen PSV een abonnement heeft op het echte hoofdtoernooi, de Champions League. Er viel niet te spreken van een groots en meeslepend voetbalgevecht in De Kuip tussen Feyenoord en Roda JC, zoals het verwaarloosde Legioen als een soort van goedmakertje wel had verdiend. Directeur betaald voetbal Henk Kesler repte in het programmaboekje van de bond vooraf zelfs van een ‘ouderwetse bekerthriller’ in ‘een prachtig toernooi’. De bondsbestuurder heeft flinke oogkleppen op, want naast de amateurs van Kozakken Boys, Deurne en Quick Boys maakte eigenlijk alleen Feyenoord indruk in

het toernooi, en dan met name topschutter Roy Makaay, met zeven goals in vier cupmatches. Dat de lichtgekwetste Wijchenaar op de bank plaatsnam ten faveure van de 37-jarige spits Michael Mols, hielp Roda JC trouwens geen ogenblik. Na acht minuten maakte Denny Landzaat de eerste en na 36 minuten Jonathan de Guzman de tweede Feyenoord-treffer. Om die twee schaarse hoogtepunten heen – Roda-trainer Raymond Atteveld vond nog dat hem een strafschop was onthouden – ontstond een rommelige ontmoeting. De uiteindelijke 2-0 zege deed Bert

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... ....................................... ...................................... 111

Valencia wint ruim na vertrek Ronald Koeman

Valencia heeft weer enigszins lucht gekregen in de strijd tegen degradatie uit de Primera División. De eerste wedstrijd na het vertrek van trainer Ronald Koeman werd met 3-0 gewonnen van Osasuna. Door de zege ging Valencia de concurrent voorbij op de ranglijst. De voorsprong op de 18e plaats bedraagt nu vier punten. Interim-trainer Salvador Gonzalez Marco haalde clubiconen José Canizares, David Albelda en Miguel Angulo terug bij de selectie. De drie waren door Koeman verbannen naar het tweede plan. Canizares begon door

de blessure bij Timo Hildebrand ook in de basis. Angulo viel kort voor tijd in. 111

Inter dichtbij landstitel

Internazionale is een stap dichter bij prolongatie van de Italiaanse titel. De ploeg van trainer Roberto Mancini won gisteren in eigen huis met 2-1 van Cagliari. De voorsprong op AS Roma blijft met nog drie duels te gaan zes punten. Roma won in eigen huis met 4-1 van Torino. AC Milan profiteerde van het puntenverlies van Fiorentina door bij Livorno met 4-1 te winnen. 111

Bayern officieus kampioen van Duitsland

Bayern München mag zich na de 4-1

zege op VfB Stuttgart officieus kampioen van Duitsland noemen. De ploeg van trainer Ottmar Hitzfeld is alleen in theorie nog in te halen door de concurrentie. De voorsprong op Schalke 04 en Werder Bremen is met nog vier duels te spelen twaalf punten. Bovendien is het doelsaldo van Bayern een stuk beter. 111

Chelsea brengt spanning terug in Premier League

Chelsea heeft de spanning in de Premier League teruggebracht. Zaterdag won de club uit Londen met 2-1 van nummer één Manchester United. Beide treffers werden gemaakt door

Michael Ballack. Door de overwinning komt Chelsea met nog twee duels te gaan op gelijke hoogte met Manchester. Beide ploegen hebben 81 punten, maar United heeft een veel beter doelsaldo. Manchester United heeft op papier het gemakkelijkste programma. De ploeg speelt eerst thuis tegen West Ham United en daarna bij Wigan Athletic. Chelsea moet eerst naar Newcastle United en ontvangt op de laatste speeldag Bolton Wanderers. 111

Gullits LA Galaxy wint en staat op tweede plaats

Los Angeles Galaxy heeft de Californische derby tegen Chivas zaterdag met

5-2 gewonnen. De ploeg van de Nederlandse trainer Ruud Gullit, waar sterspeler David Beckham het hele duel meespeelde, stijgt door de zege naar de tweede plaats in de Western Conference van de Amerikaanse voetbalcompetitie. Landon Donovan, oud-speler van Bayer Leverkusen, scoorde driemaal in de thuiswedstrijd. Voor Gullit, die in november werd aangesteld als trainer van de club uit Los Angeles, was het de tweede overwinning in vijf duels. Eenmaal speelde zijn ploeg gelijk en twee keer werd er verloren. Met zeven punten staat Galaxy één punt achter op koploper FC Dallas.

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .......................................................... ............................................................ ...............................................................................

Zwitsers gezang (1)

Zwitsers gezang (2)

Uit de regio

De Zwitserse bondscoach Köbi Kuhn vindt dat zijn spelers het volkslied mee moeten kunnen zingen. Hij gaat ze daarom les geven.

Kuhn reageert hiermee op international Hakan Yakin, die onlangs liet weten de tekst van het Zwitserse volkslied helemaal niet te kennen.

Martijn Rentmeester won zaterdag het sneldamtoernooi in Hellevoetsluis. De inwoner van ’s Gravenpolder had na acht ronden drie punten voorsprong op nummer twee Daouda Soumah.

Sport

 

   




kan Rotterdam keertje juichen

Wielrennen Luik-Bastenaken-Luik

Renner met smetje moest wel winnen Alejandro Valverde won gisteren Luik-Bastenaken-Luik. Achter zijn uitgelaten zegegebaar gaat een typisch wielerverhaal schuil over volhouden, doorgaan en niet opgeven. Dominique Elshout ANS

...

Feyenoord-spelers bespringen en knuffelen De Guzman na de 2-0. PICS UNITED

van Marwijk eventjes denken aan de bekerfinale met Fortuna Sittard, tegen Ajax, in 1999. ‘Ik had het er met mijn vrouw ’s ochtends nog even over aan de telefoon, toen zij vanuit het zuiden hierheen reed’, aldus de oefenmeester. ‘Ik geloof dat wij toentertijd met Fortuna ook met zo’n 250 bussen aankwamen. En we speelden net als Roda nu ook best wel aardig, maar verloren met 2-0, omdat Ajax de twee fouten die wij maakten ervaren afstrafte’, gaf hij het verliezende Roda steun in de rug. In de uitzinnige feestvreugde na het laatste fluitsignaal viel zo nu en

dan ook een zucht van Rotterdamse verlichting te horen. Ook bij Van Marwijk, de aanstaande bondscoach die er niet in slaagde een gerenoveerd Feyenoord naar de play-offs te leiden. Zelfs niet op doelsaldo via een vijfde plaats, zoals hij zelf zuur opmerkte. ‘We hebben een prijs’, vervolgde hij droger dan droog. ‘Daar zijn wij allemaal blij mee. Ik ook.’ Hij bracht de spanning scherp onder woorden. ‘Alles hing af van deze wedstrijd’, zei Van Marwijk ter afsluiting van zijn tweede regeerperiode aan de Maas. ‘Als je nu bij ons in de kleedkamer komt, moet je wel je

zwemdiploma hebben. Dat was niet zo bij de UEFA Cup in 2002, dus dat zegt mij genoeg over de ontlading bij deze ploeg.’ Van Marwijk vermeed echter de term troostprijs, hoewel hij de karige prijzenregen boven De Kuip maar al te goed kent. Des te meer reden voor de Feyenoord-aanhang om de Coolsingel vandaag tijdens de eerste huldiging sinds 2002 het epicentrum te maken van een groots spektakel. De prijzendroogte in Rotterdam-Zuid is in het jaar van het honderdjarig bestaan ten einde, dat willen ze in Rotterdam en omstreken weten ook. 1

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ..................................... ....................................... ....................................... 111

Golfer Derksen mist titel China Open op een haar

Robert-Jan Derksen heeft net naast de titel gegrepen bij de Volvo China Open in Shanghai. De Nederlandse golfer moest op de laatste hole zijn meerdere erkennen in Darren Clarke. De Noord-Ier putte een weergaloze bal van een meter of twaalf en won het toernooi met een slag verschil ten opzichte van Derksen. De 34-jarige Nederlander, nummer 51 op de Europese ranglijst, miste zo op een haar na de derde toernooizege in zijn loopbaan op de Europese Tour. Eerder won de Blaricummer in 2003 nog de Dubai Desert Classic. In 2005 zege-

vierde hij op de Madeira Open. Met zijn tweede plaats in China verdient Derksen toch nog 156 duizend euro. 111

Harmes en Van Gelder gloriëren bij wereldbeker

Turnster Suzanne Harmes is in grootse vorm. Bij de wereldbekerwedstrijden in het Sloveense Maribor won zij gisteren op het onderdeel vloer, op ruime afstand van de concurrentie. Een dag eerder toonde ook Yuri van Gelder nogmaals aan dat zijn niet-kwalificatie voor de Olympische Spelen in Peking doodzonde is. De vicewereldkampioen veroverde goud op de ringen. De jury kende Van Gelder de beoogde uitgangswaarde van 7,30 toe,

met als uitvoeringscijfer 9,375. Het Nederlands succes van dit weekend werd luister bijgezet door Sanne Wevers. Zij kwam als beste uit de kwalificatie en pakte uiteindelijk zilver op de evenwichtsbalk. Lichelle Wong eindigde op deze discipline als zevende. 111

Nadal verslaat Federer in finale Monte Carlo

Rafael Nadal heeft op imponerende wijze beslag gelegd op de titel bij het Masters Series-toernooi van Monte Carlo. De Spanjaard klopte Roger Federer in de finale van het graveltoernooi met 7-5, 7-5. In de tweede set maakte Nadal een mooie comeback, na een achterstand van 4-0 in games.

23

Uitzinnig van vreugde kwam Alejandro Valverde Belmonte uit Murcia gisteren over de meet in Ans, bij Luik. De laatste kilometer had hij zijn twee overgebleven tegenstanders, Fränk Schleck en Davide Rebellin, geen seconde uit het oog verloren. Deze keer móest Valverde winnen, om af te rekenen met het recente verleden en om vol vertrouwen vooruit te kunnen kijken naar de Tour. In de Amstel Gold Race lukte dat niet, winnen. Valverde werd vorige week derde in Limburg. Bij de Waalse Pijl van woensdag was het te nat en te koud voor Valverdes Spaanse spieren. Gisteren klopte alles. De voorbije jaren waren niet gemakkelijk voor Valverde. Steeds weer werd zijn naam genoemd in het dopingschandaal rond de arts Eufemiano Fuentes. Of Valverde daadwerkelijk klant was van de Spaanse specialist in bloeddoping, is nooit duidelijk geworden. Valverde zegt van niet. Ruim een jaar rijdt Valverde rond als een renner met een smetje. Gisteren deed Valverde het enige wat een sportman onder dergelijke omstandigheden kan doen: winnen. En alle gramschap leggen in een uitzinnig juichen. Luik-Bastenaken-Luik voltrok zich de eerste uren volgens een geijkt patroon, met een vroege kopgroep. In de laatste tientallen kilometers spatten de vonken eraf. Philippe Gilbert ging aanvankelijk met hulp van de

Fin Kjell Carlström, later in zijn eentje, op zoek naar de vluchters. De Waal Gilbert had vooraf laten weten dat de topvorm hem na zijn overwinning in de Omloop Het Volk had verlaten. Toch wilde hij iets laten zien. Pas in de laatste meters van de Côte de la Redoute werd hij weer ingelopen door het peloton. De Redoute ligt bij het geboortedorp van Gilbert, Remouchamps. Voorbij de Redoute opende Andy Schleck de finale, met nog 35 kilometer te gaan. Stefan Schumacher kwam bij Schleck, maar moest weer loslaten. Op de nieuwe helling in de finale, de Roche aux Faucons, werden de kaarten opnieuw geschud. Andy Schleck zette nog eens aan en kreeg zijn broer Frank, Valverde en Rebellin mee. Daar zaten ze, de twee broertjes van CSC. In het basisboek wielrennen staat dat twee bondgenoten in een kopgroep moeten proberen beurtelings te demarreren, net zo lang tot de tegenstand de puf niet meer heeft om de versnellingen te beantwoorden. Zo probeerden de Schlecks het ook. Andy Schleck ging, werd teruggepakt, meteen sprong Frank weg, ook tevergeefs. De tegenstand was te sterk, zo sterk dat Andy uiteindelijk moest lossen en drie absolute toppers vooraan overbleven. Rebellin werd tweede, Frank derde. In alle geweld handhaafden Thomas Dekker en Robert Gesink zich prima. Dekker reed attent maar onopvallend, tot in de laatste hectometers. Met een splijtende sprint rukte hij vanuit het niets op naar de zesde stek. Gesink zat steeds goed vooraan maar moest met zijn 21 jaar passen bij het geweld van de oudere ervaren rotten die de wedstrijd maakten. Toch mooi dertiende. 1

Intern accountmanager bancair Commercieel binnendienst bancair

JIJ?

Adviseur hypotheek & vermogen

Doe met ons mee! Nieuwe uitdagingen? š
?d^ekZ[b_`a
[d
Xe[_[dZ
m[ha5
š
M_b
`[
c[[h
f[hieedb_`a[
WWdZWY^j5
š
;[d
]e[Z
X[jWWbZ[
lWij[
XWWd5 A_`a
id[b
ef
www.doemeemetnig.nl
leeh
c[[h
_d\ehcWj_[
e\
X[b
edi
ef
&)+
,(+&+&+

NIG Midoffice is een onderdeel van de Nederlandse Interim Groep

.. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ............................................................................... ....................................... ...............................................................................

Een uitgave van Mountain Media BV

Anthony Fokkerweg 61 1059 CP Amsterdam tel: 020 - 3460560 fax: 020 - 3460596

www.depers.nl [email protected] [email protected] [email protected]

uitgever: Cornelis van den Berg hoofdredacteur: Ben Rogmans adjunct-hoofdredacteuren: Frank Poorthuis, Dirk Koppes

Dagblad De Pers wordt in een aantal plaatsen dagelijks bezorgd door Interlanden. Ontvangt u dagelijks De Pers en heeft u klachten over de bezorging? Bel: 0900-0708 (lokaal tarief) of kijk op www.bezorgingdepers.nl

Wie hoort er niet in het rijtje thuis? ervoor dat onze supermarkten ruim en logisch zijn

We geven u alvast een hint: we bedoelen niet de

ingericht, zodat er niet snel opstoppingen ontstaan.

meneer met de opvallende oorbel. Want hoe hard hij

En ú kunt ons helpen door aan te geven dat u de

ook zijn best heeft gedaan om er mooi uit te zien

4e wachtende in de rij bent. Wij openen dan een

voor Koninginnedag (een dag waarop bijna al onze

extra kassa en u krijgt als dank ál uw boodschappen

supermarkten gewoon geopend zijn), hij is niet de

gratis mee naar huis**. Bent u nou niet de 4e wachtende

vierde wachtende in de rij. Dat is de mevrouw achter

in de rij? Geen zorgen. Dan profiteert u altijd nog van

hem. En zij krijgt van ons ál haar boodschappen

de 20% korting op al onze 4 en 5 sterren zomerwijnen

gratis. De filosofie achter de unieke Jumbo formule

(wit en rosé). Én de 25% korting op al ons verse gebak. Tijdens

is namelijk gebaseerd op Zeven Dagelijkse Zekerheden,

Jumbo’s Fantastische Formule Weken.

waarvan zekerheid nummer vijf is: vlot winkelen. Wij zorgen

vast laag

20% korting

Op alle 4 en 5 sterren rosé en witte wijnen

9,99

vast laag

1,06

25%

vast laag 4,99 - 5,49

korting

Op al het verse Jumbo gebak

Grolsch pils Krat 24x33 cl of 16x45 cl

Appelsientje sinaasappelsap Pak 1 liter

Poeder of vloeibaar Pak 1410 gram, flacon 730/1500 ml

*Kijk op www.jumbosupermarkten.nl voor deelnemende vestigingen. Aanbiedingen geldig van 24 april t/m 21 mei 2008. **Alleen geldig als nog niet alle kassa’s open zijn en u niet kan aansluiten in een andere, kortere rij.