Draaiboek Ontruiming afdeling Pediatrie
1
1
Dit draaiboek is geanonimiseerd en verder onverkort overgenomen. Het NIBHV aanvaardt geen aansprakelijkheid voor eventuele inhoudelijke fouten.
Inhoud 1
Inleiding........................................................................................................................................... 3
2
Algemene doelstelling................................................................................................................. 3
3
Operationele doelstelling ........................................................................................................... 3
4
Aard en omvang van de oefening ............................................................................................ 4
5
Schets van de situatie ................................................................................................................. 4
6
Tijd start en einde oefening:...................................................................................................... 4
7
Uitgangsstelling ............................................................................................................................ 4
8
Oefenstaf / waarnemers .............................................................................................................. 4
9
Scenario: ......................................................................................................................................... 4
10
verwachte acties........................................................................................................................ 4
11
Enscenering................................................................................................................................ 4
12
Figuranten ................................................................................................................................... 5
13
Benodigdheden.......................................................................................................................... 5
14
Risico’s......................................................................................................................................... 5
15
Informeren ................................................................................................................................... 5
16
Oefenschema.............................................................................................................................. 6
17
Briefing van eventuele Figuranten en waarnemers. ........................................................ 6
18
Noodprocedure .......................................................................................................................... 7
19
Nabespreking / evaluatie ......................................................................................................... 7
20
Veiligheidsplan voor oefeningen .......................................................................................... 7
21
Evaluatie oefening................................................................................................................... 14
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
2
1
Inleiding
Dit draaiboek betreft een ontruimingsoefening die wordt gehouden op afdeling Pediatrie deze is gelegen op de BG van gebouw … op de locatie …... De oefening wordt gehouden op … om 15.00 uur Deze oefening wordt gehouden in samenwerking met de BHV en de receptie. In deze oefening zijn wel oefendoelen voor de BHV opgenomen maar in dit draaiboek worden deze oefendoelen niet beschreven. In de evaluatie komt alleen de samenwerking tussen de BHV en de afdeling aan de orde. Hoewel de oefening met veel zorg is voorbereid kan de oefeningleiding of de verantwoordelijke voor de afdeling tot op het moment waarop de oefening start, besluiten de oefening niet door te laten gaan. Dit wordt alleen besloten als zich grote probleem voordoen op de afdeling of in geval van een reanimatie of een overlijden op de betreffende afdeling. De oefening wordt dan verplaatst naar een andere datum.
2 • •
• • •
3
Algemene doelstelling Het beoefenen van het ontruimingsplan. Het beoefenen van een ontruiming dan wel een gedeeltelijke ontruiming van de afdeling door het personeel van deze afdeling in samenwerking met de BHV. Het beoefenen van een telefonische melding via de receptie en de daarop volgende communicatie. Het beoefenen en het samenwerken van het personeel van afdeling met de BHV. Het beoefenen van de communicatie tussen het personeel van de afdeling en de BHV .
Operationele doelstelling
De verpleegkundigen: • alarmeren via handmelder en telefoon • starten de ontruiming van de afdeling • informeren de BHV • dragen zorg voor een goede verpleging van de ontruimde patiënt Specifiek aandachtspunt: het alarmeren op de juiste wijze en de eigen veiligheid. De receptie: • neemt op adequate wijze de alarmmelding aan • alarmeert op juiste wijze de BHV organisatie • vult op juiste wijze het logboek in • alarmeert andere personen en afdelingen volgens plan of op verzoek van de ploegleider dan wel HBHV Specifiek aandachtspunt: het op juiste wijze in vullen van het handboek alarmmeldingen. BHV’ers: • voeren op effectieve wijze een verkenning uit waarbij relevante informatie wordt doorgegeven aan de ploegleider (eventueel met behulp van ontruiming / aanvalskaarten) • voeren op veilige en efficiënte wijze een redding uit (indien mogelijk dan wel noodzakelijk) • ondersteunen op een veilige en efficiënte wijze het ontruimen. • communiceren op effectieve wijze met de verpleegkundigen Specifiek aandachtspunt: eigen veiligheid en juiste wijze van ontruimen. De ploegleider: • overlegt met de verpleegkundigen van de afdeling en maakt een eerste inzet plan • verzamelt relevante informatie en bespreekt dit met het hoofd BHV • geeft op effectieve wijze leiding aan zijn/haar ploeg, waarbij de communicatie- en verbindingsmiddelen op een juiste wijze worden ingezet. Specifiek te letten op: overwicht, overzicht.
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
3
4
Aard en omvang van de oefening
Aard: Brand met rookontwikkelingen uit TV boven één van de bedden.
5
Schets van de situatie
Situatie: Een twee persoonskamer (kamer 23) op de afdeling pediatrie met boven elk bed een TV. In de bedden liggen tieners.
6
Tijd start en einde oefening:
Start oefening 15.05 uur Einde oefening 16.00 uur De oefening start tijdens de overdracht.
7
Uitgangsstelling
Verpleegkundigen BHV Receptie
8
de afdeling eigen werkplek eigen werkplek
Oefenstaf / waarnemers
Oefenleiding ………. ………. Waarnemers ………. ……….
9
Scenario:
Twee tieners zijn net opgenomen in kamer 23. Als een van de jongens TV wil kijken, komt er plotseling rook uit de TV. De jongens vinden het in het begin wel leuk, maar als het blijft roken roepen ze uiteindelijk toch de verpleging. De jongens hebben de volgende klachten: Patiënt 1 is opgenomen voor slaapdeprivatie. Patiënt 2 is een aanloper die zeer misselijk is en heel vaak (bijna) moet overgeven. Op kamer 22 en 24 ligt ook een patiëntje.
10 Verwachte acties • • • • • • • • •
alarmeren d.m.v. de (hand)brandmelder telefonisch melden aan de receptie met het alarmnummer het ontruimen van de kamer sluiten van de deur ontruimen van de naast gelegen kamers overige deuren sluiten zo mogelijk blussen opvangen BHV en het informeren van de BHV’ers iemand neemt de leiding
11 Enscenering Voor deze oefening worden 2 tot 4 patiënten opgenomen door de afdeling zelf. Deze zogenaamde patiënten worden één á twee uur voor de oefening door een dummy ouder gebracht. De ziekteverschijnselen worden voorgewend door de patiënten en ouders. De afdeling is dus niet op de hoogte van de oefening. De leidinggevende weten dat er een oefening is en zijn ten tijde van de oefening waarnemer. Een dag van tevoren wordt een rookaggregaat in de nabijheid van een TV geïnstalleerd. Doormiddel van een afstandsbediening kan één van de patiënten het rookaggregaat activeren. Het activeren gebeurt pas na een SMS bericht van de oefenleiding.
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
4
12 Figuranten ………… ………… …….. .. ……… ………… ………… …………
patiënt 1 patiënt 2 patiënt 3 patiënt 4 ouder 1 ouder 2 zus van patiënt
13 Benodigdheden
• • • • • • • •
Rookaggregaat Sleutel en glaasjes voor de handbrandmelder(s) Reserve boekje voor de receptie (handboek alarmmeldingen) Patiënten dossiers 2 à 4 stuks Verpleegkundige hulpmiddelen Stand-in patiënten (2 personen van + 15 jaar) Hesjes voor rood voor oefenleiding, geel voor waarnemers Rode kaarten (niet ontruimen of ruimte doet niet mee).
14 Risico’s • • • • •
Paniek op de afdeling waardoor ouders zelf met de kinderen van de afdeling afgaan. Schade door daadwerkelijk gebruik van een blusmiddel. Aandacht verslapt voor de echt zieke kinderen op de afdeling. Persoonlijk letsel bij de deelnemers door bijv. struikelen uitglijden e.d. Liften staan buiten werking hierdoor kan bijv. bij een reanimatie de lift niet gebruikt worden.
15 Informeren Wie
tel
Door
schoonmaakdienst)
afdeling
Technische dienst (ATA) Brandweer AC
BHV BHV
Artsen Patiënten / ouders Serviceteam Dienstdoende monteur Voor LB: Intensive care + OPCO Hartbewaking + OPCO SEH
afdeling afdeling BHV BHV BHV
Voor EZ: House officer Medium care Leiding gevende receptie
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
BHV
Reden Eventueel schoonmaak van de afdeling tijdens de oefening de liften niet schoonmaken Terugstellen BMC Voorkomen onnodige uitruk brandweer informeer alarmcentrale bij de alarmcentrale het aansluitnr. brandmeldcentrale doorgeven. Bellen alarmcentrale een half uur voor begin van de oefening Bellen alarmcentrale 1 minuut voor de start van de oefening Directe nummer van de oefenleider doorgeven 06-….. Voorkomen van onrust/paniek Voorkomen van onrust/paniek Informeren Informeren Informeren over de oefening / liften zullen afhankelijk van plaats van de brandmelding niet meer werken. Tel. Nr. doorgeven van de oefenleiding voor snel resetten zodat liften weer gaan werken
Eventueel meekijken en tijdig stoppen van de oefening
5
16 Oefenschema Inlichten en/of selecteren patiënten
wordt kort van tevoren gedaan door de leidinggevende van de afdeling
Enscenering
een dag van tevoren
Briefing
half uur voor aanvang van de oefening
Melding naar de alarmcentrale
half uur van te voeren en direct (1minuut) voor aanvang van de oefening
Controle of alles gereed is
na melding aan de alarmcentrale
Start oefening
15.00 uur *
Einde oefening
+ 15.30 uur
Opruimen / in orde brengen afdeling
direct na de oefening
Terug brengen patiënten door de oefenleiding
als de ruimte vrijgegeven is
Evaluatie / nabespreking
aansluitend aan de oefening nadat alles op de afdeling weer in orde is gebracht en patiënten weer op hun kamer zijn
* De oefenleiding is tijdens de start niet op de afdeling of uit het zicht. De waarnemers zijn op de afdeling maar trekken pas op het moment dat de verpleging in actie komt het rode hesje aan.
17 Briefing van eventuele Figuranten en waarnemers. Wat is het doel van de oefening? • Ontruiming van verpleegafdeling(en) • Samenwerking BHV • Test ontruimingsplan De rol van slachtoffers/figuranten? • De rol van de slachtoffers / figuranten is zo goed mogelijk tegenspel geven. Maar niet overdreven (zo normaal mogelijk / serieus blijven )
Hoe kunnen de deelnemers bijdragen aan de (persoonlijke) veiligheid? Denk aan eigen veiligheid: • Houdt u aan de aanwijzingen van de oefenleiding of waarnemers • Houdt u aan uw rol, ga niet zelf iets bedenken Veiligheid omgeving • Denk aan kostbare apparatuur straks weer in gebruik Stoppen van taak receptie De waarnemer van de receptie stopt de oefening bij de receptie op het moment dat het boekje alarmmeldingen is ingevuld. Hij of zij vraagt daarna wat de vervolg stappen zijn. Alleen de zorggroep manager wordt gebeld en geïnformeerd over de “brand”.
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
6
18 Noodprocedure Voor de noodprocedure zijn de volgende teksten van belang: "NO PLAY - NO PLAY " Deze tekst wordt gebruikt aan het begin en aan het eind van een noodbericht. "EINDE OEFENING EINDE OEFENING " Alle personen stoppen onmiddellijk het deel van de oefening waarvoor zij verantwoordelijk zijn.
19 Nabespreking / evaluatie Er wordt een korte nabespreking gehouden in de overdrachtsruimte. Naar verwachting zullen daar + 9 verpleegkundigen aanwezig zijn. De nabespreking wordt gestart door de oefenleider hij/zij zal de oefening kort toelichten. Hierna zal puntsgewijs (zie paragraaf 10) de oefening kort besproken worden. De waarnemers zullen hierbij de met name op het verpleegkundige vlak aanvullingen geven. Door de waarnemers van de afdeling wordt een kort verslag gemaakt en naar de afdeling AMV/ veiligheid gestuurd. Een digitaal formulier wordt door ….. vooraf verstrekt.
20 Veiligheidsplan voor oefeningen Doel veiligheidsplan Het veiligheidsplan beoogt, in het kader van de Arbo-wet, ongevallen tijdens oefeningen te voorkomen en de gezondheid van alle deelnemers zo veel mogelijk te beschermen. Let wel, het veiligheidsplan is slechts een richtlijn. Zowel organisatoren als deelnemers moeten zich bewust zijn van hun eigen verantwoordelijkheden. Zij moeten zich Immers na een ongeval, verantwoorden voor de omstandigheden waaronder het ongeval heeft plaatsgevonden. Dit veiligheidsplan is bestemd voor alle betrokken personen bij een oefening: • oefenleiding • waarnemers • veiligheidsfunctionarissen • deelnemers/figuranten • gasten/bezoek. Alle betrokkenen moeten schriftelijk of mondeling op de hoogte gebracht worden van de specifieke veiligheidsmaatregelen en voorschriften die op de oefening van toepassing zijn. De informatie uit het veiligheidsplan moet van tevoren bij hen bekend zijn. Het is de taak van de oefenleiding ervoor te zorgen dat deze informatie daadwerkelijk wordt overgedragen. In de volgende paragrafen staat de uitvoering van het veiligheidsplan beschreven. 1. Veiligheid, Gezondheid en Welzijnsbeleid (VGW-beleid). 2. Verantwoordelijkheden. 3. Materieel en onderhoud. 4. Procedures. 5. Afhandeling niet voorziene incidenten. In de bijlagen treft u vervolgens de volgende documenten aan. • Ongevalsrapport • Observatieformulier personeel • Observatieformulier BHV • Evaluatieformulier Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
7
1 Veiligheid Een belangrijk uitgangspunt van het VGW-beleid is dat de verantwoordelijkheden en bevoegdheden van deelnemers aan de oefening, conform het draaiboek, bekend zijn en gestructureerd worden vastgelegd. Dit is een belangrijk middel om de arbeidsomstandigheden te optimaliseren en te handhaven. Daarnaast heeft de oefenstaf een risico-inventarisatie van de oefening gemaakt. Een risico-inventarisatie is een overzicht van de mogelijke risico's en de daaraan gekoppelde te nemen maatregelen die deze risico's beheersbaar houden. Ook deze risico-inventarisatie moet de veiligheidsfunctionaris bekend maken bij de deelnemers. De veiligheidsfunctionaris brengt de deelnemers mondeling op de hoogte van de plichten en de risico’s. In de volgende paragraaf worden de specifieke verantwoordelijkheden en bevoegdheden verder toegelicht.
2 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Algemeen Het spreekt voor zich dat organisatoren en deelnemers bij de voorbereiding en uitvoering van de oefening de nodige voorzichtigheid en zorgvuldigheid in acht nemen. Dit betreft: • juiste toepassing van veiligheidsmaatregelen • juist gebruik van machines en werktuigen (materieel), persoonlijke beschermingsmiddelen en beveiligingen • toezicht houden op iedereen die zich in het oefengebied bevindt • melden van gevaren. Wanneer niet aan de gestelde voorwaarden wordt voldaan, zijn waarnemers en/of oefenleiding bevoegd de oefening uit te stellen of af te breken, of personen uit te sluiten van deelname.
Oefenleider De oefenleider is verantwoordelijk voor: • een goed verloop van de oefening • de uitvoering van de aanwezigheidsregistratie • (indien hij dat nodig acht) het aanwijzen van aparte veiligheidsfunctionarissen • het op de juiste manier invullen van een ongevalsrapport, indien van toepassing. (bijlage 2) Kortom, de oefenleider is eindverantwoordelijk voor de praktische inzet van de oefening.
Oefenstaf De oefenstaf is verantwoordelijk voor het creëren van de randvoorwaarden voor een verantwoorde oefening. Dat houdt onder meer het volgende in: • voorafgaand aan de oefening alle uit te voeren veiligheidsvoorschriften (inclusief enscenering) controleren en zo nodig contact opnemen met de oefenleider • het doornemen van de veiligheidsinstructies met iedereen • ervoor zorgen dat de noodprocedure bij iedereen bekend is (de noodprocedure wordt tijdens de briefing meegedeeld aan de deelnemers) • ervoor zorgen dat gekwalificeerde medische hulp bereikbaar is.
Veiligheidsfunctionaris/waarnemer De functie van veiligheidsfunctionaris is tijdens oefeningen gekoppeld aan de functie van waarnemer. Zijn verantwoordelijkheden zijn: • de kwaliteit van de inzet in de gaten houden, ongeregeldheden signaleren, direct ingrijpen bij onaanvaardbare risico's en terugkoppelen naar de oefenleider • samenwerken en overleggen met de overige veiligheidsfunctionarissen. • toezicht houden op het nakomen van afspraken die gemaakt zijn in het belang van de veiligheid en gezondheid (dit gebeurt door de veiligheidsfunctionaris die verantwoordelijk is voor het totale object). Zo nodig moet er tijdens de oefening overleg plaatsvinden. • zo nodig het ongevalsrapport invullen.
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
8
Deelnemers Het deelnemend personeel is ervoor verantwoordelijk dat: • aanwijzingen van de waarnemers/oefenleiding strikt worden opgevolgd. • hulpmiddelen, apparatuur (materieel) en persoonlijke beschermingsmiddelen op een juiste wijze worden gebruikt. • opgemerkte gevaren worden gemeld. • kennis wordt genomen van voorschriften, zoals de noodprocedure. Als deelnemers van mening zijn dat de veiligheid tijdens de activiteiten onvoldoende is gewaarborgd, moeten zij dit onmiddellijk aan de waarnemer/oefenleiding melden. De deelnemers kunnen ten slotte altijd de activiteiten staken.
3 Materiaal en onderhoud
Persoonlijke beschermingsmiddelen: Persoonlijke beschermingsmiddelen moeten van tevoren gecontroleerd zijn. Tijdens de oefening moet erop worden toegezien dat ze op een correcte manier worden gedragen en gebruikt. Verbindingen Tijdens de enscenering, de oefening en de afbouw van de enscenering kan de oefenleiding op één net communiceren. Via de oefenleiding kunnen, indien nodig, de hulpdiensten worden gealarmeerd via de telefoon. Kledingvoorschriften Om verwarring in het oefengebied te voorkomen, geldt het volgende kledingvoorschrift: • BHV’ers: Blauw/geel bij gebruik adembescherming • Oefenleider /enscenering Blauw vestjes met opdruk oefenleider. • Waarnemers: Groen vestje met opdruk waarnemer Enscenering Het spreekt voor zich dat overlast of hinder zo veel mogelijk moet worden beperkt. Deelnemers moeten zich houden aan de aanwijzingen van de oefenleiding. Indien mogelijk worden de oefenlocaties afgezet met bordjes met opschrift ontruimingsoefening. Een oefening (of gedeelte van een oefening) met slachtoffers moet, als er een gevaarlijke situatie dreigt, worden uitgevoerd met oefenpoppen. Als er geen gevaar meer is, kan het slachtoffer (de pop) eventueel worden vervangen door een LOTUS-slachtoffer. (De pop is dan een stand-in.)
5 Afhandeling niet voorziene incidenten Ongevalmelding Na een NO-PLAY melding moet dus de noodprocedure in werking treden. De oefenstaf is er verantwoordelijk voor dat de noodprocedure bij alle betrokkenen bekend is. De waarnemer/veiligheidsfunctionaris van de locatie waar de gebeurtenis zich heeft voorgedaan, moet een ongevalsrapport invullen. De oefenleider is er verantwoordelijk voor dat dit op de juiste manier gebeurt. Medische hulp De oefenstaf is verantwoordelijk voor het oproepen van gekwalificeerde eerste medische hulp op de oefenlocatie.
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
9
Ongevalsrapport
Naam betrokkene:.......................................................................... Adres:............................................................................................. Postcode en woonplaats:.............................................................. Geboorte datum:...... - ...... - .................... Geslacht: M / V
Patiënt BHV’er Waarnemer Personeel afdeling
Personeel Meander Medisch Centrum Geen personeel
Figurant Oefenleiding Bezoeker .................................
Plaats incident.............................................................................. Datum incident:..... - ..... - ................ Tijdstip incident: ............ uur Is er sprake van letsel
ja
nee
Aard van het letsel (b.v. kneuzing, snijwond): ....................................................................................................... Plaats van het letsel (b.v. linker enkel, topje van vinger): ....................................................................................................... Gezien door EH / arts: .................................................................. Naam arts: .................................................................................... Geschatte kwalificatie incident/ ongeval
EHBO
Medische behandeling
verzuim werk Is er een andere vorm van schade:
ja
nee Schade aan: .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ Korte en duidelijke beschrijving van het incident: .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .......................................................................................................................................................... Oorzaak van het incident: .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .............................................................................................................................................................. Rapport opgemaakt door: ........................................................ functie: ..................................... Datum: ..... - ..... - ............... Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
10
OBSERVATIEFORMULIER
Personeel afdeling
+ Wordt er op juiste wijze gereageerd op de calamiteit Weet het personeel de blusmiddelen te vinden en kunnen ze daar vlot mee omgaan Wordt er door het personeel op de juiste wijze telefonische gealarmeerd Wordt de handbrandmelder ingedrukt Wordt er ontruimd Worden de deuren van de brandruimte gesloten Worden de overige deuren gesloten Worden de naastgelegen kamers ontruimd Worden de juiste beslissingen genomen voor de ontruiming Wordt er een blusactie ondernomen Wordt de BHV geïnformeerd Is er iemand die de leiding neemt Worden de collega’s op de hoogte gebracht Wordt er met de patiënten gecommuniceerd Worden de juiste hulpmiddelen gebruikt Wordt er aan de eigen veiligheid gedacht Worden de patiënten niet alleen gelaten Weten de verpleegkundigen wat er van hen verwacht wordt Weten de verpleegkundigen waar zij naar toe moeten (verzamelplaats)
±
-
nvt
Wordt er een verdeling gemaakt; Verpleegkundigen in het ontruimingsgebied en verpleegkundigen op de verzamelplaats Is er overzicht, missen ze patiënten Worden de patiëntendossiers meegenomen
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
11
Opmerkingen:
................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ................................................................................................................................. ............................................................................................................................. ............................................................................................................................... ...............................................................................................................................
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
12
BHV
+ Wordt er door de BHV’ers een doelmatige verkenning uitgevoerd Wordt er door de BHV’ers een doelmatige na-verkenning uitgevoerd Vindt er een effectieve samenwerking plaats tussen de BHV’ers en het personeel Is er een effectieve communicatie tussen het personeel en de BHV’ers Worden mogelijke gevaren (tijdig) gesignaleerd Wordt er op de juiste wijze gereageerd op de gesignaleerde gevaren Worden de juiste prioriteiten gesteld Hoe is het tempo van de ontruiming gezien de situatie Worden de patiënten gerustgesteld
±
-
nvt
Opmerkingen:
.................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................ ..................................................................................................................................................................
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
13
21 Evaluatie oefening Datum oefening: Oefenleiders:
Wat was het oefendoel:
Korte beschrijving van de oefening:
Beschrijf kort de situatie:
Hoe ging de oefening: Wat ging er goed: Wat zijn verbeterpunten: Wat viel op:
Afdelingsontruiming Pediatrie/Meander Medisch Centrum
14