DR. D. VANNESTE LUMPS & BUMPS
OPZET • Casuïstiek van halszwellingen • Intermezzo over lymfeklieren • Beeldvorming nodig ? • Kliniek en KOZ ! • Welk aanvullend onderzoek ?
BRANCHIOGENE CYSTEN • Afhankelijk van kieuwboog andere localisatie • • • •
BCC 1 = peri-auriculair BCC 2 = posterolat vd submandib sk BCC 3 = posterieure halsdriehoek BCC 4 = eerder fistel, tussen sinus piriformis en de bovenrand vd schildklier
• Beeldvorming • • • •
Dunwandige cystische structuren Vochtsignaal , afwezige contrastcaptatie Infectie : dikkere wand, omgevende CC US : meestal mobiele interne reflecties
LARYNGOCOELE • Interne LC : beperkt tot paraglottis en supraglottis • Externe LC : dr thyrohyoidaal membraan • Pyo LC indien met pus verwikkeld • Secundaire LC zo onderliggend obstructief tumoraal proces • Beeldvorming • Dunwandige vochthoudende structuren; soms lucht bevatten • CC vd wand zo pyo LC • Connectie met laryngeale ventrikel
LANGERHANS CELL HISTIOCYTOSIS • Scherp aflijnbare soms expansiele lytische ‘punched out’ letsels • < 30 jaar (meestal nog jonger) • botsekwester • Vaak bilateraal (temporaal) doch soms solitair • CC weke delen component • Soms reactieve CC van de dura • DD met multiple myeloma • DD (cystische) vorm van fibreuze dysplasie • DD cholesteatoma = DWI +
MERKEL CEL TUMOR • Wazig aflijnbare hyperreflectieve zone in het subcutaan vetweefsel = aspecifiek • Intense vascularisatie op duplex • Intense CC op CT • DD ander vasculair letsel
ECTOPISCH THYROID
PARAGANGLIOMA • Pijnloze traag groeiende soms pulsatiele massa posterieur van de mandibulahoek • Beeldvorming • • • •
Intens contrastcapterende massa ‘Salt en pepper’ op NMR Splaying van de carotis interna en externa Dd schwannoma of neurofibroma
WHARTIN TUMOR • • • •
Benigne parotistumor 20 % multiple Vaak in parotisstaart Beeldvorming • • • •
Scherp aflijnbare contrastcapterende massa Vaak (micro)cystische componenten FDG opname = + op PET CT DD pleiomorf adenoma • Intens T2 signaal • Verhoogde ADC • Grotere letsels heterogenere CC
DUCTUS THYROGLOSSUS CYST • Embryologische rest van duct thyroglossus • Tussen foramen caecum en thyroidbed • Cystische structuur mediaan suprahyoidaal tot paramediaan infrahyoidaal • Frequent nauwe relatie toz hyoidbeen • Vaak in strapmusculatuur gelegen • Beeldvorming • • • •
Dunwandige cystische structuur CC vd wand bij infectie Occasioneel septaties Soms interne reflecties na infectie of bloeding
THYROIDITIS
NORMALE LYMFEKLIER • Boonvormig, cortex tot 3 mm • Vethilus met vascularisatie • < 8 – 10 mm korte as
LYMFADENITIS • • • • •
Vergroot en pijnlijk Relatief behouden vorm Hypervasculair Behouden hilus Omgevende cellulitis
MALIGNE ADENOPATHIE • • • •
Te groot / rond Te veel of te gegroepeerd Tekens van extracapsulaire uitbreiding Abnormale densiteit (necrose) / vaten
KLINIEK
• Hoe lang ? • 7 dagen: inflammatie • 7 weken – maanden: neo • 7 jaren: congenitaal
• Volw. (> 40): neo > inflam > congenitaal • Kind: inflam > congenitaal > > neo
LIGGING • Mediaan • • • •
Tumor: larynx Infectie: abces Inflammatie: thyroiditis Congenitaal: ductus thyroglossus cyste
• Lateraal • Tumor: parotis, lymfoma
• Infectie: mononucleose • Congenitaal: kieuwboogcyste
PALPATIE • • • • • •
Maligniteit: hard, gefixeerd, niet pijnlijk Reactieve l.n.: mobiel, rubberachtig Geïnfecteerde l.n. : warm, drukpijnlijk Vasculair letsel: pulsatiel, geruis Congenitale cyste: zacht mobiel Thyroid: craniaalwaarts bewegen bij slikken
RADIOLOGIE • Kliniek en KOZ primordiaal en vaak bepalend voor keuze tussen of volgorde van: • Follow-up • Antibioticakuur • Beeldvorming
• ECHO vaak sluitend of richtinggevend • Andere benadering bij kinderen dan bij volwassenen
KINDEREN • lymfeklieren > cong./inflam. >> tumor • Echo • Intranodaal abces, kieuwboogcyste, thyroglossus cyste, thyroidale cysten • Reactieve lymfeklier, adenopathie,lipoma, schildklierpathologie
ECHOGRAFIE EERSTE OZ
HALSMASSA BIJ VOLWASSENEN • Verdachte kliniek / KOZ : • Advies ORL-arts inzake eventuele mucosale origine van halsmassa. • directief voor het soort CT onderzoek
• Indien weinig verdachte kliniek / KOZ, is de strategie minder éénduidig: • Echografie zo palpeerbare massa ? • Zo inflammatoir, antibioticakuur en follow-up ? • Soms toch ineens CT ? (sialolithiasis)
KEUZE BEELDVORMING • Echografie • Pediatrische populatie • Mobiele, zachte, langerbestaande palpeerbare massa • (para)thyroid
• CT • Bij mucosaal letsel • Inconclusieve / verdachte echografie • Preoperatief
• NMR • NOOIT als eerste oz. • Gerichte problematiek • KB invasie, verdere differentiatie
