INF O R M A T I E B L A D
92 juli - augustus 2015
V A N
D E
R K
PAROCHIES
TE
HEEMSTEDE
Zomereditie T W E E L U I K N r 9 2
In deze Tweeluik Van de Pastores Dieren als symbool van Christus Kerkelijk leven in en voor Heemstede Parochie nieuws Heilige Bavo en Onze Lieve Vrouwe Hemelvaart Over pelgrimeren Nieuws uit de regio Klaverblad 1
Jan Luyken, Pelgrim klopt aan bij een poort, 1682. Kopergravure, titelpagina voor John Bunyan: Eens christens Reyse naar de eeuwigheyt. © Rijksmuseum Amsterdam
Katholiek Heemstede Parochie Heilige Bavo Herenweg 88 2101 MP Heemstede 023 – 5280504
[email protected] www.hbavo-heemstede.nl NL44 INGB 0000 1143 67 Parochiebestuur H. Bavo Het parochiesecretariaat is van maandag t/m vrijdag geopend van 9.00 – 12.00 uur.
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart Valkenburgerplein 20 2103 AT Heemstede 023 – 5286608
[email protected] www.olvh.nl NL25 INGB 0000 2975 54 Parochie OLV Hemelvaart Het parochiesecretariaat is op maandag, woensdag en vrijdag geopend van 9.00 – 12.00 uur.
T W E E L U I K
N r
9 2
Parochiële begraafplaats Berkenrode: Meer informatie via het parochiesecretariaat of bij mevr. Marleen Verheus: 06-38755879
[email protected] Parochiële Caritas Instelling: NL48 RABO 0115 8882 92 PCI BAVO NL85 INGB 0002 7626 99 PCI OLVH
Colofon ‘Tweeluik’
Tweeluik is het parochieblad voor de RK-parochies van Heemstede. Het wordt gratis bij onze parochianen bezorgd. Uw gift kunt u overmaken op: NL57 INGB 0000 2510 00 Aanleveren kopij:
[email protected] of via het parochiesecretariaat van uw parochie. Kopij voor de volgende Tweeluik 93 (Start nieuw werkjaar): van 23 augustus - 17 oktober 2015 uiterlijk zondag 2 augustus 2015 inleveren. Redactie:
[email protected] Vormgeving/druk: Drukkerij Van Lierop (Hillegom) Oplage: 3475 stuks
Pastoresteam: Vicaris Gerard Bruggink 0252-345331
[email protected] kapelaan Rob Verhaegh 023-5846258
[email protected] pastor Ans Dekker 0252-525699
[email protected] 2
Redactioneel Voor uw ligt het nieuwe exemplaar van Tweeluik, het zomernummer. Ondanks het feit dat we bepaalde taken binnen onze gemeenschappen soms met minder handen moeten uitvoeren zijn we er, mede dankzij de bijdragen van velen, hopelijk in geslaagd een lezenswaardig nummer samen te stellen. We beginnen met een bijdrage van het pastoresteam, met dit maal een overdenking van pastor Ans Dekker, over ‘ertussenuit gaan’, en tegelijkertijd bij jezelf naar binnen kijken om zo op zoek te gaan naar het goede in jezelf. Verder een artikel over hoe het dierenrijk een inspiratiebron werd voor velen om Christus symbolisch af te beelden. Dan zijn er de gebruikelijke nieuwtjes vanuit onze beide kerkgemeenschappen, met o.a. het dankwoord van de familie Visser na het afscheid van Pastor Paul Visser, en van mevrouw Janny Heesbeen, bij gelegenheid van haar pensionering; verder het parochieoverstijgende nieuws uit het Klaverblad. Langzamerhand wennen de meeste mensen aan de nieuwe omstandigheden en zien velen het nut van en de noodzaak tot verdergaande samenwerking tussen onze vier gemeenschappen. Wij ontvingen een bijzonder reisverslag van een hoogbejaarde maar zeer kranige Zr Anny, die de Paus mocht ontmoeten tijdens de Bedevaart naar Rome; we lezen de verslagen van de EHC en de Vormseltoediening en verder alvast een aankondiging van de WJD, die volgend jaar, 2016, op de agenda staan in Krakau in Polen. Tweeluik is tevens te lezen via de website www.parochiesklaverblad.nl Redactie Tweeluik
God zegt niet: die weg voert tot mij en die niet. Maar Hij zegt: alles wat je doet kan een weg naar Mij zijn, als je hem zo gaat dat hij naar Mij voert Martin Buber De redactie van Tweeluik behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken te redigeren of in te korten, dan wel niet te plaatsen. Anonieme bijdragen en open brieven worden niet geplaatst. De auteursrechten voor de ingezonden stukken en brieven berusten bij de auteur. Bijdragen worden geacht op persoonlijke titel te zijn geschreven. Inzending geeft de redactie het recht het artikel in gedrukte, elektronische en/of enige andere vorm vast te leggen en te vermenigvuldigen dan wel openbaar te maken, onder meer via de website van het Klaverblad.
Van de Pastores Beste mensen, “We gaan er even opuit”, hoor je in deze dagen veel. De zomertijd is voor veel mensen de tijd bij uitstek om er tussenuit te gaan. Ik doe het zelf ook over een paar weken. Je komt eens in een andere omgeving, je kunt lekker tot rust komen. En als je met je hele gezin eropuitgaat, heb je meer tijd voor de gezinsleden dan normaal. Maar, “ga er eens uit” kan ook betekenen: “ontvlucht je huidige situatie!” Of: “Zoek je ontspanning buitenshuis”. De ellende is dán alleen vaak, dat wanneer je terugkomt, je gewoon wéér vast zit. Dan ligt alles nog op je te wachten. Dan kun je de situatie niet meer ontvluchten.
Tenslotte wil ik u graag nog een zegenwens meegeven: “Moge de weg zelf je zegenen, je dragen en leiden. Moge de wind je de goede dingen zeggen waarnaar je hart verlangt. Mogen de huizen je de liefde in herinnering brengen. Moge het water je verfrissen. En moge je hart opengaan voor de anderen op de weg”. Tot wij elkaar na, of ook tijdens de zomer weerzien: hartelijke groet van pastor Ans Dekker
9 2
PS: Vergeet u niet het vakantieproject voor bijzondere foto’s áán, bij of ín kerken, synagogen of moskeeën van diaken Mascini?
N r
Je kunt pas van die schoonheid en warmte genieten als je je ook bewust bent van je éigen leven, van je eigen schoonheid en warmte. Je waardeert het goede van iemand of van iets nog meer, wanneer je beseft dat je zelf ook goed bent.
Ik wens u allemaal toe dat u uzelf diep in het hart kunt kijken, zodat u uzelf mee kunt nemen wanneer u eropuit gaat. Dan keert u pas écht ontspannen terug.
T W E E L U I K
“Ga er eens even tussenuit” is natuurlijk prima, maar eerst moet eigenlijk komen: “Ga er eens ín”. M.a.w.: “Keer eerst eens in jezelf”. Je hoeft jezelf niet ver te zoeken. Niet in het buitenland, niet in een film, in een boek. Zelfs niet in de natuur. Die dingen zijn allemaal heerlijk, maar jezelf vind je daar niet. Je eigen hart zit immers binnenin. De stem van een zanger of een dichter is joúw stem niet. Een toneelspeler, of de hoofdfiguur van een boek speelt joúw leven niet. De taal van een buitenlander is jouw taal niet. De schoonheid van de natuur is jouw schoonheid niet. De warmte van de zon in Spanje is jouw warmte niet.
Daarom: neem eens de tijd om ín jezelf te kijken. Zie jezelf recht in de ogen. Bewonder hoe goed en mooi God jóu geschapen heeft. Eigenlijk is dit al bijna een vorm van gebed: kijken naar Gods goedheid, waar jouw eigen goedheid uit voorkomt.
Dieren als symbool van Christus Zowel in de Bijbel als daarbuiten, bijvoorbeeld op schilderijen of op voorwerpen in het kerkinterieur, zijn vanuit de dierenwereld talrijke verwijzingen te vinden naar het geloof. Het scheppingsverhaal vertelt ons dat God zich op de 5e en 6e dag bezig hield met het dierenrijk: op de vijfde dag schiep God de vogels en de vissen, en bevolkte zo het uitspansel en de zeeën. Op de 6e dag creëerde Hij de landdieren. Enkele van deze dieren nemen wij nader onder de loep in een poging hun betekenis te duiden. Een van de alleroudste symbolische dieren is de vis, die het symbool werd van de Christelijke doop. Gelovigen werden pisciculi genomend, hetgeen zoveel betekent als ‘kleine visjes’. De doopvont heette piscina, een woord dat wij vandaag nog terugvinden in het Frans (piscine), en het Italiaans (piscina), hetgeen zwembad betekent. Het symbool van de vis, dat in de vroeg-christelijke kunst ook voor Christus zelf
stond, is o.m,. terug te vinden op zegels en lampen, op decoraties in de Romeinse catacomben en op sarcofagen (grafkisten). Het voornaamste symbolische dier is zonder twijfel het lam. Met het bloed van het lam wordt in het moderne christendom Jezus’ lijden aangeduid. Volgens de kerkleer heeft Zijn kruisdood de mensheid van de erfzonde gered. De rituele functie van het bloed van het lam als zoenoffer is echter veel ouder dan het christendom. In het boek Exodus wordt voor het eerst gesproken over het bloed van lammeren. De joden slachtten immers met Pasen (Pascha) een lam om te herdenken dat Mozes het volk bevrijdde en wegleidde uit Egypte. Naast de oud-testamentische verwijzingen is het vooral is vooral Johannes de Doper die Jezus en het Lam Gods met elkaar vergelijkt. Het Johannesevangelie zegt in vers 29: ‘Daar is het Lam van God, degene die de zonde van de wereld wegneemt.’ In de Openbaring van Johannes ziet de evangelist het 3
Lam op de hemelse troon, waarbij hij vermeldt, ‘Hij zag eruit alsof het geslacht was’. Engelen roepen uit: ‘Waardig is het lam dat geslacht werd, de macht en de rijkdom, de wijsheid en de kracht, de eer en de heerlijkheid en de lof te ontvangen.’
T W E E L U I K
N r
9 2
In de schuldbelijdenis van de eucharistie komt het lam in het Agnus Dei terug: ‘Lam Gods, dat wegneemt de zonden der wereld’. In het Laatste Oordeelaltaarstuk van de gebroeders Van Eyck in de Sint Bataafskathedraal in Gent is een vooraanstaande plaats ingeruimd voor het verheerlijkte Lam. In de Middeleeuwen komt de afbeelding van het Lam Gods met een doorstoken borst waaruit bloed vloeit in een kelk veelvuldig voor. De leeuw als symbool van Christus vindt zijn basis in de Openbaring van Johannes: ‘De leeuw uit de stam Juda, de wortel van David, heeft overwonnen: Hij mag het boek openen en de zeven zegels verbreken.’ Het heeft de betekenis van de overwinnelijkheid. In de bijbel komt de leeuw in meerdere betekenissen voor: zowel als symbool voor kracht (het goede) als voor vrees (het kwade), zoals bijvoorbeeld in Psalm 21: ‘Red mij uit de muil van de leeuw, bescherm mij tegen de horens van de wilde stier.’ Andere bekende verwijzingen zijn Daniel in de leeuwenkuil en Samson die met een leeuw vecht. Gedurende de middeleeuwen werd de leeuw het symbool voor Christus’ verrijzenis, omdat de welpen na hun geboorde drie dagen dood lagen totdat hun vader hen tot leven blies door hen met zijn adem in de snuit te blazen.
De pelikaan is het symbool van de lijdende Christus. Ook bij de kruisiging komt het symbool van de pelikaan terug. In de Physiologus, een oud geschrift vol dierensymbolen uit de 2e-3e eeuw, doodt de pelikaan zijn jongen om na drie dagen haar eigen borst open te pikken en door de bebloede borst de jongen weer het leven te geven. In veel kerkgebouwen is de ambo versierd met een pelikaan en haar jongen. De adelaar is de koning der vogels die het hoogst van allemaal vliegt. Als zodanig is hij de heerser van de lucht, zoals Christus heerst in de hemelen. De haan als symbool van Christus is de overwinnaar van het licht op de duisternis. Hij schudt iedereen wakker uit de slaap van de dood. Maar, de haan is ook een verwijzing naar de ontrouwe Petrus. Jezus voorspelde dat Petrus hem tot drie keer toe zou verloochenen voordat de haan zou kraaien. In de christelijke cultuur is het hert het symbool van verlangen naar het ware geluk. Het verlangen naar Christus wordt uitgedrukt zoals in Psalm 41: ‘Zoals het hert verlangt naar water, zo verlangt mijn ziel naar U’. Vanwege de verwijzing naar water, is het hert ook weer beeld van de sacramenten doopsel en eucharistie. Op vroegmiddeleeuwse doopvonten wil daarom nog wel eens een hert bij een waterbron staan afgebeeld. Zo werd het ook zinnebeeld van reinheid. Tenslotte neemt het hert de plaats van God of Christus zelf in. Vooral in middeleeuwse legendes wordt het zoeken van God vaak voorgesteld als een hertenjacht. Florianne van Hees Bron: Hall’s Dictionary of Subjects & Symbols in Art, 1974
4
Kerkelijk leven in en voor Heemstede � Dankwoord Omdat het onmogelijk is om iedereen persoonlijk te bedanken willen wij dit doen via deze manier. Dank voor alle steun tijdens de ziekteperiode en na het overlijden van Paul. Dank voor alle bezoeken, opgestoken kaarsjes overal ter wereld, voor de vele kaarten en gebeden. Dank voor de warme avondwake en uitvaartdienst. Dank aan de Bavo parochie voor alle hulp achter de schermen. Wij kunnen terugzien op een mooi afscheid. Het verdriet en gemis blijft, maar wij gaan verder, terugziend op mooie herinneringen aan Paul. Leven verder met de laatste gedachten die hij ons heeft gegeven: Blijf verbonden en houdt de lamp brandend. Lia, Ben, Tom en Susan Visser
Ik weet nog dat er in Vogelenzang 2 basisscholen waren: 1 protestante en 1 katholieke en dat je eerder met klasgenootjes en vriendjes speelde van je eigen school dan met die van de andere. Ik studeer theologie op De Tiltenberg in Vogelenzang. Mede hierdoor leek het mij interessant om meer te weten te komen over protestanten. Tijdens de bijeenkomsten, die, los van spreken over het geloof, ook zéér gezellig waren, behandelden we elke keer een hoofdstuk uit het boekje Geloven Nu (deel 10). Wat mij hierbij opviel was dat er een verband is tussen het dagelijkse leven en datgene wat wij in de Bijbel lezen. Heerlijk, om even te ontsnappen aan het dagelijkse ritme van werk en gezin en de tijd te hebben om eens na te denken, met anderen te praten over onderwerpen zoals: zonden, vergeving, wat betekent Maria voor ons en wat moet het voor haar een bijzondere ervaring zijn geweest om moeder te worden van de Zoon van God. Wat mij evenzeer verbaasd heeft is dat protestanten en katholieken veel met elkaar gemeen hebben maar ook hun eigen specifieke gewoontes en tradities heb-
9 2
Toevallig viel mijn oog op een oproep in ons parochieblad op de bijeenkomsten van ‘Katholieken en Protestanten samen in gesprek’, waaraan ik besloot deel te nemen. Gewoon uit nieuwsgierigheid!
ben binnen hun geloof. Neem bijvoorbeeld de biecht. Richting katholieken wordt hier nogal eens met een bepaald cynisme over gesproken. Van de protestanten leerde ik dat er méér nodig is dan alleen een gesprek met de predikant of pastor. Een belangrijke hulp hierbij is de Bijbel. Je zult zien dat God op vele vragen een antwoord heeft.
N r
wie praat er mee? Een nieuwe gespreksgroep voor katholieken, protestanten en iedereen die mee wil praten over de (eigen)aardigheden van het geloof en over wat het geloof voor ons betekent.
T W E E L U I K
z Over de (eigen)aardigheden van ons geloof:
Op vrijdag 15 mei jl. hebben we onder leiding van pr. Kees van Lent de Bijbeltuin bezocht in Hoofddorp, waarbij hij met ons de Bijbelse betekenis van de beelden op een leuke manier besprak. Goed te weten dat er op dit moment, tijdelijk, een aantal beelden in de tuin staan van Bijbelse vrouwen zoals Ruth, Maria Magdalena, etc. In deze tuin groeien veel kruiden, planten en bomen die ook in de Bijbel genoemd worden. Kortom, een mooie interactie tussen religie en samenleving. Toevallig las ik de aankondiging voor de rondleiding; eigenlijk net zo toevallig stuitte ik twee jaar geleden op de studie theologie aan de Tiltenberg. Een mooie studie waar ik in mijn dagelijkse leven als moeder, echtgenote en financieel adviseur veel baat bij heb. En dit allemaal bij ons in de buurt! Het is zo fijn om op het geloof, protestant of katholiek, actief gelovige of passief gelovige, te kunnen terugvallen, om even weg te stappen uit ons drukke bestaan en eens rustig na te denken over vragen, situaties die we allemaal in ons dagelijkse leven tegenkomen. Helaas is deze serie alweer afgesloten! We gaan nu genieten van de zomer en de vakantie die voor de deur staat. Maar ik wil dat het hier niet bij blijft en denk erover om in september te starten met een soortgelijke opzet. Zou u/je het leuk vinden om tijdens een 5
aantal avonden te bijeen te komen, waarbij we eens met elkaar van gedachte wisselen over ons geloof? Wat doen wij aan ons geloof, hoe zijn wij opgevoed, waarom gaan we niet meer naar de kerk, wat geven we aan onze kinderen door, weten wij wat er allemaal te doen is op het gebied van geloof? Zomaar een paar vragen waar we het samen over kunnen hebben en wellicht voor u /jou aanleiding zijn om ons geloof, dat soms heel diep in ons hart verborgen, zit weer eens naar boven te halen. Heeft u/ heb je vragen of wil(t) u/je meer weten over de gespreksgroep of De Tiltenberg, neem dan contact op met Ineke van Staveren, tel: 0252-530771 of met Carola van der Meeren- Blokker, tel: 06-50811479.
T W E E L U I K
N r
9 2
z Eerste Heilige Communie Dit jaar hebben 19 kinderen, uit de vier parochies van het Klaverblad hun Eerste Heilige Communie gedaan op 19 april. 11 Kinderen in de Heilige Bavo te Heemstede en 8 kinderen in de Sint Jozef te Bennebroek. Begeleid door pastor Ans Dekker en vier dames van de werkgroep EHC, hebben de kinderen tijdens 6 bijeenkomsten in de ontmoetingsruimte van Vogelenzang zich vertrouwd gemaakt met het geloof en de vieringen in de kerk.
Tijdens een rondleiding in de OLV Tenhemelopneming en hun ‘thuis’ kerk hebben de kinderen uitleg gehad over onder andere het doopfront, het altaar en tabernakel en wat er gebeurd voordat de viering begint. En ook een aantal ‘geheimen’ van de kerk gezien; de kluis, de sacristie en de mooie priestergewaden. Tijdens de bijeenkomsten maakten we gebruik van het project ‘Blijf dit doen’. Op een frisse wijze op zoek gaan naar de kern van de eucharistie. De kinderen werden uitgenodigd om te ontdekken hoe God met de mens omgaat. Dit project hebben we afgesloten op zondag 7 juni om onder andere na te praten over de viering. En wat de kinderen hebben mogen ervaren en ontvangen. Op deze manier wordt de band met het leven veel duidelijker. Voor de ouders zijn er een drietal ouderavonden geweest, waarin de lessen van de kinderen, een stukje verdieping in onder andere de Bijbel, uitwisseling met de andere ouders en praktische zaken besproken werden. Ook deze betrokkenheid kwam ten goede aan de mooie weg naar de Eerste Heilige Communie van de kinderen. Wij wensen dat alle kinderen altijd de weg naar God zullen blijven vinden, dat de kerk een plek mag zijn waar zij zich steeds thuis voelen en de steun van God zullen ervaren. Vriendelijke groet, Werkgroep Eerste Heilige Communie
De 11 communicanten uit Heemstede met Pastor Vanderstadt: Take van der Hulst, Aidan Zuur, Kevin Polak, Paul Westerveld, Philip Wittebols, Brett Rijs, Alina Neijzen, Jasmijn van Haagen, Olivia van Erp, Valentijn Borgonjen en Sebastiaan Dingemans.
6
z Vormsel 2015: Maakt één wat is verdeeld
De vertegenwoordigers in deze groep zijn:
Op zaterdag 6 juni werd aan 21 tieners uit de regio Klaverblad in de OLV Tenhemelopneming te Vogelenzang het H. Vormsel toegediend door mgr. J. van Burgsteden. In de preek tot de tieners haalde de bisschop aan hoe mooi de H. Geest te werk gaat: ‘De H. Geest hééft de tieners al geholpen bij het maken van de keus om zich te laten vormen. Ná het vormsel woont de H. Geest in hen. Hij spoort hen aan, om steeds opnieuw goede keuzes te blijven maken. Hij geeft hen hiervoor de kracht, Hij helpt hen’.
St.Jozef (Bennebroek): de heer Peter van Staveren: telefoon: 06-53503593
Namens de vormselwerkgroep Leonie van Ittersum z De Klankbordgroep van het Klaverblad. Bij het totstandkomen van de Personele Unie werd er, behalve een bestuur en Parochieteams, een zg. Klankbordgroep opgericht, waarin twee personen uit elke parochie zitting hebben (dit laatste is (nog) niet helemaal gelukt; er zijn nog enkele vacatures). De taak van de groep is het bestuur te voorzien van informatie over hoe de samenwerking verloopt, hoe de sfeer is in de verschillende parochies en/of de in de Overeenkomst afgesproken doelstellingen en wensen worden gerealiseerd.
z Als u er niet bij was, dan heeft u iets gemist! Op zaterdag 6 juni vond een benefietvoorstelling plaats in De Hoeksteen in Hillegom, m.m.v. blazersgroep ‘Symphoenix’, o.l.v. Rob Draijer. Een fenomenale avond vol muziek! Stuk voor stuk bijzondere arrangementen, waarbij de blazers soms de longen uit hun lijf bliezen, zoals bijvoorbeeld bij een indrukwekkende vertolking van ‘MacArthur Park’. En dat allemaal Pro Deo, in de ware zin van het woord. De sfeer in de zaal was dan ook geweldig. De opbrengst van de avond ging geheel naar OCEAN, een organisatie voor kinderen, wezen en educatie in Nepal.
9 2
In de vormselviering legde mgr. Van Burgsteden ook nog uit dat de uitwerking van de H. Geest o.a. te zien is aan eenheid onder mensen. Zo sloot hij prachtig aan bij het thema van de viering: ‘Maakt één wat is verdeeld’.
H.Bavo (Heemstede): de heer Kees Veenhof, telefoon: 023-5281101; email:
[email protected]
N r
Naast de avondbijeenkomsten hebben de vormelingen geld ingezameld voor het vastenproject van de parochie om ook concreet invulling te geven aan de werken aan onze naasten. Tenslotte zijn we naar de Chrismaviering in de kathedrale Bavokerk geweest, om het chrisma waarmee de vormelingen zouden worden gevormd, op te halen.
OLVTenhemelopneming (Vogelenzang): de heer Theo Hoeks: telefoon: 023-5848513; email:
[email protected]
T W E E L U I K
De tieners werden hierop al sinds januari voorbereid, toen we begonnen zijn aan het vormselproject ‘In vuur een vlam’. In de bijeenkomsten hebben we het gehad over persoonlijke dromen voor de toekomst en hoe zij hun dromen voor een betere wereld, het Rijk van God, handen en voeten zouden kunnen geven. We bespraken dat de H. Geest hen kan inspireren en mensen in vuur en vlam kan zetten, de kracht geeft om mensen samen te brengen om zo een missie te kunnen uitvoeren; dat je bij deze missie niet alleen bent maar dat er een geloofsgemeenschap, verenigd in de Kerk met je meetrekt: een kerk met vele gedoopten en met chrisma gezalfden, die samen komt om met elkaar de eucharistie te vieren om vervolgens in de voetsporen van Jezus Christus (Dé Gezalfde) te gaan en de werken van barmhartigheid aan onze naasten te doen.
OLVHemelvaart (Heemstede): mevrouw Anita Hupsch: email:
[email protected] en de heer Vincent Borgonjen: email:
[email protected]
Heeft u deze avond gemist? U kunt het nog goedmaken. Want al komt een avond als deze niet snel terug, u kunt nog wel meewerken aan dit ‘thuis in Nepal’, waar mensen jonge kinderen in huis nemen en verzorgen tot ze op eigen benen kunnen staan, zodat ook zij een goede toekomst kunnen hebben. Meer informatie is te vinden op de site www.oceannepal.nl Maak uw bijdrage over op nummer NL56 RABO 0134 2988 45 t.n.v. M.T.H. van Trigt o.v.v. OCEAN Nepal NL. Dan heeft u toch meegewerkt aan deze fantastische avond. Ik weet zeker dat men u daarvoor zeer dankbaar zal zijn. Janny Heesbeen
Laat je voeden door de natuur. De goddelijke natuur stelt je nooit teleur. 7
z Doe mee Vakantiefoto-project voor het Klaverblad! Gaat u op vakantie? Dichtbij? Ver weg? Ziet u iets vreemds aan, bij, of ín een kerk…. Maak er snel een foto van en stuur die op naar diaken Rob Mascini via
[email protected] Na de zomer organiseren we een avond waarop al die foto’s bekeken en besproken worden! z Een bijzonder reisverslag
T W E E L U I K
N r
9 2
Daar ik niet wist dat ik naar de Paus mocht, was ik daar wel even nerveus van. Je moet het meegemaakt hebben, om er een beeld van te krijgen. Ik had een week geoefend in veel lopen, maar daar was het meer stilstaan dan lopen, wat vermoeiender is. Al eerder ben ik ben een touringcar in Rome geweest, maar niet met een metro mee. Kathedralen bezocht, maar zonder gids, je krijgt daardoor een ander beeld. Een boeteviering heb ik meermalen meegemaakt, maar deze was geweldig goed. Waar je mee optrok, was één grote familie, met zorg voor elkaar. Met een medepelgrim heb ik in een open bus een tour door Rome gemaakt, heel interessant. Zusters van een andere Congregatie of Orde ontmoet, Het weer werkte ook mee, rond de dertig graden. Ik was bang voor een zonnesteek en deed de sjaal over het hoofd. De terugreis ging niet zo voorspoedig, vanwege een brand op het vliegveld in Rome, konden wij niet ‘s middags weg maar pas ‘s avonds laat en landden wij vrijdagochtend tegen 2.30 uur op Schiphol. Een coördinatrice stond in de hal mij op te wachten. Ik raad iedereen aan, wanneer je even kan, maak zo’n Rome – Bedevaart mee, het blijft je levenslang in gedachten. De hartelijk groeten, Zuster Anny
Het mag elk godshuis zijn, katholiek, protestant, orthodox; ook een synagoge of moskee: het maakt niet uit. Het vreemde wat u ziet moet naar alle waarschijnlijkheid wel iets met het geloof te maken hebben. Schrijft u bij uw foto waar en wanneer u die foto gemaakt heeft en of u zelf al iets ontdekt heeft over wat uw foto zou kunnen betekenen. z Nieuwe bundel met geloofsliederen voor kinderen ‘Kom en zing!’ Aan deze uitnodiging gaven veertig kinderen en nog enkele tientallen volwassenen gehoor toen zij zaterdag 30 mei 2015 in Nieuw-Vennep de nieuwe zangbundel Kom en zing! feestelijk verwelkomden. Het werd een feestelijke middag, waarbij uiteraard volop gezongen werd. Kerkelijke Stichting St. Gregorius De bundel is een initiatief van de Kerkelijke Stichting St. Gregorius (KSSG) in het bisdom HaarlemAmsterdam. In het ‘Ten geleide’ staat aangegeven waarom de bundel gemaakt is: om kinderen liederen te geven waarmee ze het geloof kunnen in- en uitzingen, niet alleen in de liturgie, maar ook in de catechesebijeenkomsten, op school en thuis. Inhoud De uitgave – met een imprimatur van mgr. Punt – bevat 179 liederen, acclamaties, canons, e.d., geordend in zes rubrieken:
• Van dag tot dag (ochtend- en avondliederen en liederen bij de maaltijd)
• Het jaar rond (liederen voor de belangrijke periodes en feesten in het kerkelijk jaar)
• De heiligen (waaronder enkele Marialiederen) • Zingen met de psalmen • Andere geloofsliederen • Samen vieren (de ‘vaste gezangen’ van de liturgie) 8
Meer informatie Meer informatie over de zangbundel is te vinden op de speciale website. Daar ook meer foto’s van de presentatie. Op YouTube is tevens een kort filmpje geplaatst waarin kinderen de ‘titelsong’ van de bundel zingen en waarin ook de uitreiking van de eerste exemplaren is te zien. Kom en zing! is verkrijgbaar in twee edities: een boek met muzieknotatie (hardcover, prijs € 19,50) en een tekstuitgave (paperback, prijs € 12,50). Bij grotere aantallen wordt korting gegeven. www.komenzing.nl z Wereld Jongeren Dagen 2016 Op zondag 29 maart werd hét startsein gegeven voor de Wereldjongerendagen (WJD), volgend jaar in Krakau, Polen. Jongeren van 16 t/m 30 jaar worden uitgenodigd voor een onvergetelijke WJD ervaring met de geheel verzorgde 14-daagse reis van Bisdom HaarlemAmsterdam!
Posters, flyers en meer informatie Posters en flyers zijn aan te vragen per e-mail. Aan het begin van de zomervakantie komt er een nieuwe folder en poster uit, met meer specifieke informatie over de reis van ons bisdom. Voor actuele informatie kijkt u op de jongerenwebsite:
[email protected] www.jongbisdomhaarlem.nl
9 2
Heeft u niet gevonden wat u zocht? Neem dan contact op met Marius van der Knaap (023) 511 2635
[email protected]
N r
We trekken er op uit naar bijzondere plekken, voor ontmoetingen en leuke activiteiten, want er is in Praag genoeg te doen! Op weg naar Krakau, maken we een tussenstop in Auschwitz, het grootste concentratiekamp uit de Tweede Wereldoorlog. Na het bezoek aan deze indrukwekkende plaats vertrekken we naar onze eindbestemming Krakau! Daar beleef je met miljoenen andere jongeren en paus Franciscus de WJD.
Voor wie en wanneer? Deze reis is van 20 juli t/m 2 augustus 2016 voor alle jongeren van 16 t/m 30 jaar uit het bisdom HaarlemAmsterdam (Noord-Holland en Zuidelijk Flevoland). Het hele jaar door organiseert het bisdom activiteiten waar je alvast andere jongeren kunt leren kennen. Kijk op de website voor de actuele agenda.
T W E E L U I K
Wat staat er op het programma? Op weg naar Krakau reizen we per bus via Tsjechië en verblijven we in één van de mooiste steden van Europa, Praag. In Praag zijn we te gast bij de Gemeenschap van Sant’Egidio die vanuit een groep studenten is ontstaan. Vanuit hun geloof zijn zij de vrienden geworden van de armen van Praag, onder wie daklozen, Romakinderen en ouderen.
Wat zijn de kosten? De kosten worden op dit moment ingeschat op € 800, maar zijn nog niet definitief vastgesteld. We verwachten de definitieve prijs aan het begin van de zomervakantie van 2015. Maak je tijdens de reis geen zorgen over vervoer en maaltijden. Dit is samen met alle kosten voor het programma inbegrepen in de prijs. Het reisbedrag is inclusief € 100 sponsoring van bisschop Punt en hulpbisschop Hendriks. Niet iedereen heeft het geld voor handen. Kijk op de website voor ideeën om het bedrag bij elkaar te sparen.
Een luxe touringcar brengt je overal naartoe zodat je comfortabel kunt reizen. Wij zorgen voor entertainment, ontspanning en kennismaking. Het programma is onder voorbehoud.
z Van Harte Op 11 juni jl. vierde vicaris Bruggink zijn 65ste verjaardag. Middels deze weg feliciteren alle parochianen van de vier parochies Klaverblad hem alsnog van harte.
9
Parochie Heilige Bavo
T W E E L U I K
N r
9 2
Parochieteam Bavo: Erica Kerkstra, contactpersoon Annemieke Schouten Contact: U kunt de leden van uw Stephan Lüchinger parochieteam bereiken via de pastorie: 5280504
z Afscheid pastor Paul Visser
z Klankbordgroep
We wisten dat het moment zou komen. Dat hij op Bevrijdingsdag heenging, was toch nog onverwacht. Voor Paul Visser, onze pastor, een bevrijding, waar een hele parochiegemeenschap mee zal moeten leren leven. Zo abrupt na zijn pensionering moest hij al weg uit het pastorale werkveld, stoppen met liturgie, werkgroepen begeleiden en vooral zieken bezoeken. Hij had zich een andere toekomst gedacht. Doorgaan met zijn missie, oké, geen zorgen meer om de parochie, wel nog pastorale zorg bieden.
In de vorige Tweeluik (nr. 91 mei-juni) trof u een mededeling aan over de Klankbordgroep (in de pagina’s van de OLVH). Voor de Parochie van de H.Bavo is de vertegenwoordiger in de Klankbordgroep de heer Kees Veenhof.
Heerlijk zoals hij vorig jaar nog omstreeks deze tijd een vakantie naar Frankrijk kon voorbereiden. Tussen de chemokuren door samen met het gezin genieten en nog een weekje extra in een huis van een bevriende familie Van Zwet. De periodes van het beter voelen werden steeds meer afgewisseld met slechtere momenten. ‘Hoe hou je de lamp brandend’? Het zal hem veel door zijn hoofd gespeeld hebben, zijn lijfspreuk die hij ontving in 1994 bij zijn installatie in de Bavo toen hij de fakkel van oud pastoor De Vries overnam. Twintig jaar hanteerde hij die brandende lamp. Vele parochianen zullen zich tijdens de uitvaartdienst, geleid door pastoors Hans en Ruud Visser, broers van Paul, samen met pastoor Vanderstadt, afgevraagd hebben hoe je de lamp met z’n allen brandend kan houden. Hoe wij het vuur van de H. Geest, de vurige tongen van de Pinksteren, onder ons brandend houden en vernieuwen. Mogen we zijn kracht ervaren, zoals hij inspirerend zijn roeping vervulde. Vrijdagavond hield de parochie een avondwake. Een volle kerk luisterde naar de verhalen uit de bijbel. Verhalen waar hij zo mooi over vertellen kon. Verhalen waarmee hij leven bracht in ieder die het horen wilde. Verhalen over een levendig manneke die van Hageveld, via de Katholieke Theologische Hogeschool Amsterdam, zich ontwikkelde tot een geliefde leider van de Cunera parochie in Nibbixwoud, waar hij ook zijn liefde Lia vond. In 1994 kreeg hij de benoeming in Heemstede. Hij won de harten van de parochianen met zijn eenvoud en warmte, zijn Bijbelkennis en het vermogen om mensen te binden. Zaterdagochtend nam een geheel gevulde kerk met een mooie viering en een zee van bloemen afscheid van zijn pastor, een mensenmens, die wij zoveel dank verschuldigd zijn.
10
Voor de duidelijkheid hebben wij (met instemming van alle betrokkenen) de volledige samenstelling van deze groep aangeboden aan de redactie voor plaatsing onder de rubriek Kerkelijk leven in en voor Heemstede. z Pensioen Janny Heesbeen Op 1 mei jongstleden was de laatste werkdag van Janny Heesbeen. Precies 10 jaar geleden begon Janny als secretaresse van de Bavoparochie en werd ze het vertrouwde gezicht voor de velen die de pastorie bezochten en ‘s morgens aanschoven voor de koffie. Lange werkdagen waren geen uitzondering, er was altijd nog wel iets te doen. Als blijk van dank voor haar jarenlange inzet en toewijding werd Janny op 1 mei met een gezellige koffie-ochtend in het zonnetje gezet in aanwezigheid van velen die zeer regelmatig contact met haar hadden, waaronder ook haar collega’ s van de OLVH en Bennebroek, en alle pastores van het Klaverblad. De taken van Janny worden (in ieder geval voorlopig) ingevuld door vrijwilligers, die er voor zorgen dat het secretariaat dagelijks ‘bemand’ is, iedereen te woord gestaan kan worden, én natuurlijk altijd welkom is voor een kopje koffie in de pastorie. Hieronder haar persoonlijke dankwoord! z Geheel en al overdonderd Zo mag ik het wel noemen, hoe ik mij voelde toen ik op mijn laatste werkdag de pastorie binnenkwam. Wat zag het er gezellig uit! En dan alle mensen die gekomen zijn om afscheid van mij te nemen. Wat ben ik dankbaar voor alles wat er werd gezegd en voor alle cadeaus die ik van zoveel mensen mocht ontvangen.
Dankbaar ben ik voor de jaren dat ik met pastor Paul Visser mocht werken. In de loop van de jaren is er tussen ons een echte vertrouwensband gegroeid; ik mocht meeleven met zijn gezin, de kinderen vanaf de basisschool tot aan hun volwassenheid. Ik ben dankbaar voor het vertrouwen dat ik van zoveel mensen mocht ontvangen. De zondag erop was ook een grote verrassing. Het samengestelde koor (eigenlijk zou er ‘samenzang’ zijn), dat ik naar voren werd geroepen, en het applaus dat ik heb mogen ontvangen. Het was prachtig om het door mij aangevraagde slotlied ‘Een land om van te dromen’ te horen zingen en dat zelf ook weer mee te zingen.
z Herhaalde oproep In de vorige Tweeluik deden wij een oproep voor een redactielid om namens de H. Bavo plaats te nemen in de huidige redactie van Tweeluik, en straks aan de wieg te staan van het nieuwe parochieblad voor het Klaverblad. Mocht u denken dat dit iets voor u is (of iemand weten) dan kunt u dit melden bij het secretariaat van de Bavo, 023-5280504 Ook kunt u zich nog steeds opgeven als vrijwilliger voor tuinwerkzaamheden, zowel op de begraafplaats als op het kerkplein. Ook dit kan bij het secretariaat opgegeven worden. z Vakantie
Voor onze parochie hoop ik dat zij, als gemeenschap, mag blijven bestaan en dat iedereen met evenveel inspiratie door zal gaan. Opgeven is eigenlijk geen optie. Onze Bavo is een plaats waar iedereen zich kan laten inspireren door iedereen.
Wij wensen u allen een mooie en zonnige zomer toe.
De vakantieperiode is voor velen weer in aantocht. De scholen gaan een poosje dicht, en velen maken zich op voor een vakantie dichtbij of ver weg waar ze zich kunnen ontspannen, genieten en de accu opladen. Voor de thuisblijvers, die om uiteenlopende redenen niet met vakantie kunnen, hopen wij dat zij wat vaker een bezoekje mogen ontvangen in deze vakantieperiode.
T W E E L U I K
Het zijn allemaal fantastische ervaringen geweest. Ik heb er enorm van genoten. Maar toen 5 mei… slechts een paar dagen later, het overlijden van Paul Visser, een man met wie ik zo graag heb gewerkt. Mijn vreugde was weg maar mijn dankbaarheid blijft. Zowel voor mijn werk, dat ik met hart en ziel heb gedaan, als voor de mensen waar ik zo intens mee heb samengewerkt. En voor de prachtige twee dagen. Dank jullie wel.
N r 9 2
Janny M. Koers-Heesbeen z In memoriam Matthé van Buuren Nog geen jaar na het overlijden van zijn zus Tinie overleed de heer M.J.J.M. van Buuren, of zoals zijn naam vertrouwder klinkt: Matthé van Buuren. De uitvaart en begrafenis vonden plaats op vrijdag 5 juni jongstleden. Op deze warme middag werden tijdens de dienst van woord en gebed liefdevolle herinneringen aan vader, broer en opa uitgesproken. Voor de Bavo was Matthé incidenteel leverancier van copy voor het parochieblad en hij vormde een bron van informatie bij de viering van het 125 jarig bestaan van het kerkgebouw van de Bavo. Dat zijn graf op onze begraafplaats vlakbij de achtertuin van zijn geboortehuis aan de Oude Posthuisstraat ligt, is een mooie gedachte.
Het is goed om aan te pakken, maar het is even goed om regelmatig niets te doen. Onderschat het belang van lummelen en luieren niet. Dit zijn eenvoudige geschenken die je jezelf en anderen elke dag kunt geven.
� Familieberichten Overleden
5 mei 2015 30 mei 2015
Paul Visser Matthé van Buuren 11
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart
T W E E L U I K
N r
9 2
Parochieteam OLVH: Ineke Spee, contactpersoon Els Bannink Richard Käller Gé Schravemaker
Contact: U kunt de leden van uw parochieteam bereiken via de pastorie: 5286608
� Inspectie Onlangs is er een inspecteur van de firma Donatus, gespecialiseerd in de verzekering van kerken en monumenten, op bezoek geweest. Hij heeft een grondige inspectie uitgevoerd van gebouwen en inventaris. Hij was zeer onder de indruk van de gedegen wijze waarop de gebouwencommissie al die jaren gewerkt heeft en werkt. Lof over de afgeronde plannen, onderhoudstrajecten en samenwerking met de monumentenwacht. Als parochie prijzen we ons gelukkig met een gebouwencommissie die zoveel kennis van zaken heeft. Hulde en veel dank, dankzij hun inzet verkeren de gebouwen in zeer goede staat! Aansluitend bij het bovenstaande kunnen we u melden dat de gebouwencommissie samen met het regiobestuur druk bezig is om plannen te maken voor een opknapbeurt van de pastorie. Binnenkort zal er gewerkt worden om de pastorie beter geschikt te maken bewoning door één of twee priesters, zodat daar in de toekomst kan worden voorzien. z Wijziging mistijd In de vorige Tweeluik riep het parochieteam parochianen op om hun mening te geven over de nieuwe mistijd van 11.00 uur in onze kerk. Via e-mail en mondeling hebben we vele reacties gekregen, waarvoor onze dank. Zoals u waarschijnlijk al vernomen hebt, worden per 1 juli a.s de mistijden veranderd naar 10.00 uur op zondagochtend. We hopen en verwachten dat dit meer tegemoet komt aan de wensen van de parochianen. Zie hiervoor ook de mededeling van Vicarius Bruggink, zoals tijdens de mededelingen is afgeroepen. z Mededeling: Afgelopen week hebben de pastores en de vier coordinatoren van de parochieteams het liturgisch schema van de vieringen geevalueerd zoals dat sinds februari heeft gefunctioneerd. Voor- en nadelen zijn uitvoerig besproken. Daarnaast hebben allen zich gebogen over een nieuw concept dat eenstemmig is aanvaard voor de toekomst. Met ingang van 1 juli aanstaande gaat in elk van de vier parochies de viering op zondagmorgen plaats vinden om 10.00 uur. De maand juli kent enkele aanpassingen vanwege de vakantie van de pastores. Het nieuwe rooster kent een uitzondering: in Bennebroek is er twee keer per maand een viering op zaterdagavond om 19.00 uur. Op zondagmorgen is er hier dan geen viering. Door de medewerking van drie emeriti-priesters kan dit rooster ten uitvoer worden gebracht. Mocht hun medewerking gaan
12
vervallen, dan zullen we ons opnieuw moeten beraden. We hopen dat we op deze wijze tegemoet komen aan de wensen van velen. Een aangename bijkomstigheid is dat de pastores hierdoor tijd beschikbaar hebben om na de viering met parochianen in gesprek te gaan. Dat dit alles een zegen mag worden voor het geestelijk leven van ieder van ons en mag bijdragen aan de opbouw van onze geloofsgemeenschappen. Namens het pastoresteam, vicaris Bruggink z Informatie verstrekking Als parochieteam vertegenwoordigen we onze parochianen en dan is het fijn als die parochianen ons informatie geven waarop we ons kunnen baseren. Wij willen daarom iedereen bedanken die ons, gevraagd of ongevraagd, van informatie en meningen voorziet, zo weten wij wat er in de parochie leeft. z Eerste Heilige Communie Elders in Tweeluik vindt u een verslag van de Eerste Heilige Communie die op 19 april jl. heeft plaats gevonden in de H. Bavo. Het parochieteam wil de Eerste Communicanten van onze parochie van harte feliciteren met deze bijzondere gebeurtenis. We hopen hen en hun families vaak te mogen begroeten in de kerk. De kinderen kunnen tijdens de vieringen naar de kinderwoorddienst, waar op eigen wijze invulling wordt gegeven aan de lezingen van die zondag. z Plechtig Vormsel Bij het verschijnen van Tweeluik heeft het Plechtig Vormsel inmiddels plaatsgevonden. Wij feliciteren onze vormelingen en we hopen hen nog vaak terug te zien in de kerk. Met enige regelmaat worden er speciale bijeenkomsten georganiseerd voor onze tieners. z Patroonsfeest Op zondag 16 augustus vieren we het patroonsfeest van onze parochie, Maria Hemelvaart. Zoals elk jaar willen we er na de H. Mis een gezellige bijeenkomst van maken met koffie, thee, limonade en taart, cake, koek of wat er dan ook meegebracht wordt door de parochianen. Hopelijk is het mooi weer en kunnen we vóór de kerk op het plein in het zonnetje of juist in de schaduw staan. We nodigen alle parochianen uit om wat lekkers te maken (of te kopen) en op die zondag mee te nemen zodat er genoeg is voor iedereen. Bovendien zoeken we nog mensen die kunnen helpen bij het organiseren vooraf en op de dag zelf.
U kunt zich hiervoor aanmelden bij Yvonne Mes, via het secretariaat. z Parochieel Overleg Op 9 juni jl. was er voor de laatste keer dit seizoen voor de zomer een Parochieel Overleg. Met vertegenwoordigers van de verschillende werkgroepen is er weer van gedachten gewisseld over de gang van zaken in en de toekomst van de parochie. Omdat dit de laatste keer was sloten we de bijeenkomst gezellig af met een drankje. z In Memoriam Christa Mense-Driessen Op 5 juni ontviel ons plotseling mevrouw Christa Mense-Driessen, woonachtig aan de Oude Kruisweg te Cruquius, in de leeftijd van 64 jaar. Zij was een zeer lieve, hartelijke en humorvolle vrouw, die in haar leven helaas veel tegenslag en groot persoonlijk verdriet kende. Elke zondag kwam zij naar de OLV Hemelvaart waar ze haar vaste plekje bezette, op de een-na-achterste bank in het rechter zijschip. Daar zat ze dan, soms in haar eentje, vaak ook in het gezelschap van enkele andere trouwe parochianen, en vierde de H. Mis altijd van harte mee.
Na afloop ging de stoet onder een stralende open hemel naar de begraafplaats, waar zij nu rust bij haar dierbaren die haar voor gingen. Dat Christa moge in rusten in de Vrede van O.L. Heer is ons aller innige wens en daarvoor vragen wij uw gebed, evenals om troost en kracht voor Martijn en overige dierbaren die achterblijven. � Familieberichten Christa Mense-Driessen
9 2
5 juni 2015
N r
Overleden
T W E E L U I K
Christa is binnen onze gemeenschap bijzonder actief geweest op vele terreinen en zij heeft zich gedurende lange jaren altijd vol hartstocht ingezet voor onze parochie. Zo was zij actief binnen de kinderwoorddienstgroep, later ook binnen het seniorenpastoraat, de ziekenbezoekgroep, en verleende zij gedurende lange jaren steun aan allerlei mensen die dat nodig hadden. Zij heeft lange tijd meegeholpen de koffie
te verzorgen na afloop van de H. Mis op zondag en was altijd een soort stille kracht op de achtergrond, bereid om zich, waar nodig, in te zetten. Samen met haar man Jaap kreeg zij 3 zoons, Jaap Jr., Martijn en Bastiaan. Helaas bleek, toen de jongens nog klein waren, dat twee van hen waren getroffen door een zeldzame stofwisselingsziekte, waaraan beiden, helaas op zeer jonge leeftijd, overleden. Intussen overleed ook haar echtgenoot Jaap Sr. heel onverwacht, en bleef zij achter met haar zoon Martijn. Die laatste nu heeft op 10 juni jl. zijn lieve moeder moeten begraven bij ‘haar mannen’, zoals zij hen zelf altijd zo treffend noemde, op de Algemene Begraafplaats aan de Herfstlaan. Daaraan voorafgaand was er een prachtige Requiemmis, gecelebreerd door pastoor Niesten uit Beverwijk, die zich van harte bereid verklaarde deze mooie taak op zich te nemen. Christa’s kist was bedolven onder een zee van prachtige bloemen en het herenkoor zong met extra inzet en devotie voor de dierbare overledene.
Over pelgrimeren Pelgrim, pilgrim, pellegrino, afkomstig van het Latijnse peregrinus, dat wil zeggen iemand die een vrije onderdaan was in het vroege Romeinse keizerrijk, maar geen burger van Rome was, een soort ’buitenlander’, die over velden en wegen trok, een landloper. Dat is de oorsprong van het woord, maar wat bedoelen we er tegenwoordig mee? Iemand die onderweg is naar een bijzonder doel, meestal een religieus doel. Dat hoeft niet noodzakelijk meer dwars door de velden te gaan, een touringcar mag ook, maar de beste pelgrims, de echte, zijn toch tweevoeters, te voet of op de fiets onderweg naar een heiligdom, naar een doel, liefst ver weg. Over dit soort mensen en hun tochten gaat het in dit stuk. Pelgrimeren kan naar ieder doel, het hoeft niet per se een religieus doel te zijn. Maar pelgrimeren hoort wel bij het Christelijk geloof, zoals gebeden erbij horen. Het hoort trouwens ook bij andere religies, denk aan de hadj van de moslims, en de joden die traditioneel eens per jaar naar Jeruzalem trekken. Vanaf de eerste eeuwen na Christus trokken Christenen ook naar Jeruzalem om in de kerk van het Heilig Graf de palmtak te verwerven. In de middeleeuwen kwamen daar nog twee belangrijke bestemmingen bij: Rome met de gekruiste sleutels van Sint Petrus en Santiago de Compostella met de schelp van Sint Jacob. Grote groepen mensen gingen naar die plaatsen op weg, duizenden, honderdduizenden per jaar. Uiteraard ging dat toen te voet of te paard, heen en terug en waren het ondernemingen die vanuit
onze streken gemakkelijk een jaar in beslag namen. Behalve de ‘grote’ pelgrimsdoelen waren er bovendien vele andere bestemmingen, zoals nu nog in Italië. Daar heeft iedere provinciestad wel een heilige en een heiligdom en pelgrims. Zo werd over een periode van duizend jaren Europa getekend door een netwerk van pelgrimspaden en werd de Europese cultuur verspreid en samengeknoopt door ervaringen van pelgrims. Na de middeleeuwen werd het, tenminste in Noord en West Europa een stuk stiller op de traditionele pelgrimspaden. In Italië en Spanje ging de traditie gewoon door, maar vanuit onze streken richtte de belangstelling zich geleidelijk op nieuwe bestemmingen zoals Lourdes en Fatima en moderniseerden pelgrims zich per trein of bus te reizen. Een enkeling bleef trouw aan de traditie door te voet of zelfs per fiets op weg te gaan. In het laatste kwart van de 20e eeuw bloeien de traditionele pelgrimages wonderlijk genoeg weer op. De Raad van Europa wijst de Camino Frances naar Santiago en de Via Francigena naar Rome aan als Europese Culturele Wegen. De Lange Afstand Wandelpaden (LAW`s) worden in Nederland weer populair en de ANWB markeert LAW 7 als Het Pelgrimspad van Amsterdam naar Maastricht. Tegenwoordig komen in Santiago per jaar 10.000 pelgrims te voet aan, waarvan 1500 uit Nederland. Naar Rome lopen jaarlijks inmiddels enkele tientallen pelgrims. Een enkeling loopt 13
naar Jeruzalem. Ook in Nederland verheugen pelgrimsdoelen zoals Wittem en de Heilige Eik bij Oirschot, zich in een toenemende belangstelling. Pelgrimeren is terug van weg geweest.
T W E E L U I K
N r
9 2
Pelgrims krijgen soms een wat glazige blik in hun ogen als je ze vraagt waarom ze hun tocht ondernemen, zoiets als wanneer je bergbeklimmers vraagt waarom ze bergen beklimmen. Edmund Hillary, de bedwinger van de Mount Everest, had daar een snedig antwoord op: `because they are there!’ . Een bergtop trekt aan - tenminste sommige mensen - en een heiligdom ook. Pelgrims noemen vaak vijf redenen waarom ze hun pelgrimage volbracht hebben en er van hebben genoten. De eerste is dat een lange wandeling op zich een bijzondere ervaring is. Je krijgt je als wandelaar een andere verhouding met de wereld om je heen. Je wordt nat als het regent en je krijgt het warm als de zon schijnt. Voor de moderne mens is het een hele ervaring om nog eens goed nat te worden en onder een boom te moeten wachten tot het ophoudt met regenen. Het leert je in ieder geval op een andere manier tegen een boom aan kijken. O ja, en een boom blijkt ook heel plezierig als de zon hoog aan de hemel staat en het tijd is voor een siësta. Met een snelheid van vijf kilometer per uur wordt de wereld ook ineens een stuk groter en indrukwekkender. Een hele dag lopen door het lege Noord-Franse land en langzaam een bergrug zien groeien aan de horizon, dat geeft de wandelaar een nietig gevoel. Zou de wereld mij missen als ik hier niet liep? Wie zou me eigenlijk wel missen? En met vijf kilometer per uur wordt de natuur ook een stuk interessanter. Zeven verschillende soorten vlinders in een half uur, waar vindt je die nog? Leeuweriken die juichend opstijgen boven een korenveld, reeën die je verbaasd aanstaren, de onstuitbaarheid van een opkomend onweer, dat zijn belevenissen. Het loskomen van je vertrouwde omgeving en het hervinden van waardering en eerbied voor de natuur, dat zijn belangrijke ervaringen die je van een pelgrimstocht kunt meenemen. De tweede is de ontmoeting met verschillende culturen en met de geschiedenis die een pelgrimsreis interessant maken. Onderweg beleef je stukjes aanschouwelijke geschiedenis. In Noord Frankrijk loop je langs de slagvelden van de eerste wereldoorlog, niet zo maar even, maar dagen lang. Dat geeft te denken. Her en der kom je de Route Napoleon tegen. Die heeft kennelijk heel wat in beweging gezet. Iedere Franse stad heeft wel een gotische kathedraal, de één nog mooier dan de ander. En Karel de Grote, die kom je op de meest onverwachte plaatsen tegen, zoals in Roncevalles. Burchten zijn er veel in Europa, een oorlogszuchtig volkje die Europeanen. Kerken en kloosters zijn er gelukkig ook. Daar wordt je gastvrij ontvangen en meegenomen naar een traditie van meer dan 1000 jaar oud, zoals boven op de Grote St Bernhard. Zo leer je de cultuur van je werelddeel op een aanschouwelijke manier wat beter kennen. Pelgrims zeggen ook dat ze onderweg meer mens worden. Je moet je, als pelgrim, vaak overgeven in de handen van mensen. Je kunt niet alles voorzien, niet alles regelen en niet alles alleen volbrengen, maar je hebt de steun en de welwillendheid nodig van mensen die je op je weg ontmoet. Dat begint bij een stuk brood en een fles water en natuurlijk een bed, maar het gaat ook om een bemoedigend woord, een vriendelijk gebaar. Soms loopt dat natuurlijk volledig uit de hand en overladen mensen je met vriendelijkheid en goede gaven. Dan zit je onthand met je dankbaarheid, maar ook dat is een ervaring. Soms vertellen ook je maag en je voeten je hoe hard je hulp van mensen nodig hebt. Dan wil je wel aardig zijn en het zo vragen dat die boerin je wel zeker wat te drinken zal geven. Dat is een hele excercitie. Natuurlijk heb je als pelgrim (en medemens) recht op een slok water, maar de boerin moet het je toch maar willen geven, en je moet niet vergeten dank je wel te zeggen, anders verpest je het voor de volgende pelgrim. Lessen in nederigheid dus, lessen in menselijkheid. Verder kun je, als pelgrim, ook niet om de spirituele ervaringen heen. Soms heb je ontmoetingen waarvan je niet kunt geloven dat het toevallig is: iemand die je ongevraagd de goede 14
weg wijst, een vreemde die je vriend wordt, een kerk waar je ineens snapt waarom je op reis bent gegaan. Soms kom je ook fantastische kunstwerken tegen onderweg, die je aanspreken en niet meer loslaten: de kathedraal van Reims, de verbleekte fresco`s in een verlaten kapel , een beeld van een pelgrim met zijn ogen gefixeerd op een ver doel, een labyrint. Je ervaart dat die objecten uit inspiratie voortkwamen en keer op keer springt dan een vonk van die inspiratie over. Diezelfde inspiratie vinden pelgrims soms als ze zich aansluiten bij de vroomheid van de mensen onderweg, een kaarsje aansteken bij hun heilige, neerknielen in hun kerk of de vespers mee bidden met de paters bij wie ze logeren. Die dingen doen wat met je. Op zijn minst zetten ze je aan het denken en tijd om te denken heb je onderweg gelukkig in overvloed. Tenslotte ontdekken pelgrims soms ook iets, waarvan ze bijna vergeten waren dat ze het hadden. Bijvoorbeeld zichzelf, of hun engelbewaarder. Dat lijkt typisch voor een pelgrimstocht. Wat je er van over houdt zijn niet zo zeer nieuwe dingen, maar dingen die je al had en die je opnieuw, in een andere dimensie, gaat waarderen. En dat is dan toch mooi meegenomen. De weg en het doel Als je de tocht aanvaardt naar Ithaka, wens dat de weg dan lang mag zijn. Zo begint het gedicht Ithaka van Konstantinos Kavafis (1863 1933). Veel mensen herkennen dit, pelgrims ook. Ze beleven plezier aan een wandeltocht, een pelgrimstocht, om de tocht op zich. Dat is vergelijkbaar met het plezier dat je beleeft aan een mooie strandwandeling. Je bent in de vrije natuur, de wind in je gezicht, de zon op je kop. Een stap verder en je voegt er het plezier aan toe van een prestatietocht, de Vierdaagse bijvoorbeeld, met bloemen bij de finish, een medaille. Nog een stap verder en je stort je in het avontuur van een lange afstand wandeltocht. Weliswaar klampen de meeste van ons zich graag vast aan een reisschema, een reisleider en een touringcar, maar ergens trekt, diep in ons, toch ook de vrijheid van het zwerven, het ‘Hoog-op-die-Gele-Wagen’-gevoel. Een pelgrimstocht door vreemde landen waarbij je, dag na dag, nieuwe uitdagingen tegenkomt, `s ochtends niet weet waar je `s avonds zult slapen, laat je die vrijheid in ruime mate ervaren. En na een paar dagen merk je dat je dagelijkse beslommeringen langzaam naar de achtergrond verdwijnen. Dat loskomen van je dagelijkse beslommeringen is een belangrijk onderdeel van het pelgrim-zijn. Al lopend laat je los en wordt je leven steeds eenvoudiger. En wat doet een langdurige lichamelijke inspanning al niet met je lichaam? Vermoeidheid, maar ook honger en dorst, ze maken allemaal krachten in je los waarvan je niet meer wist dat je ze had. Een dag lopen maakt je ontvankelijk voor ontmoetingen met mensen en voor spirituele indrukken. En naarmate je vordert op je weg, worden die indrukken sterker. Langzamerhand word je pelgrim. Zo verander je een beetje in de loop van de wandeling en kijk je anders tegen dingen aan. Dat is wat anders dan een strandwandeling of de Vierdaagse, hoe plezierig dat ook is. Lopen is mooi, maar pelgrimeren is beter. Bij een pelgrimstocht hoort ook een doel. Bij voorkeur is dat doel iets verhevens, iets heiligs, iets waar je naar uitziet en in gelooft. Het idee om bepaalde plaatsen te willen bezoeken lijkt onlosmakelijk verbonden met godsdienst: christenen, boeddisten, moslims, hindoes, sjintoeisten, ze pelgrimeren er op los. Maar exclusief godsdienstig is het niet: er staat nog steeds een rij voor het graf van Lenin en er lopen mensen naar de stranden van Normandie en naar de Waalsdorper vlakte en naar het monument op de Dam. We onderhouden het graf van onze ouders en grootouders. We gaan er naartoe en leggen er bloemen op.
Een soort pelgrimage, een hommage aan mensen met wie we iets hebben of hadden. We zoeken de plaats op waar ze zijn `gebleven` of dat nou de plaats is waar ze begraven zijn of de plaats die op dramatische wijze met hen is verbonden. Sommige mensen zijn nu eenmaal heel bijzonder en sommige mensen blijven dat ook als ze dood zijn. We hebben iets over hen gehoord of iets in hen ontdekt, een vuur, iets heiligs, misschien. Pelgrimeren is dus niet exclusief religieus. Het is gehoor geven aan een menselijk verlangen om daar te zijn waar het goed was. Om het goede, dat eenmaal was, te herkennen en te erkennen en er - letterlijk - op af te gaan. Om op tocht te gaan naar een doel, of een ideaal, of een droom of hoe je het maar noemt. Het is goed als een doel aanspreekt, als het inderdaad mooi is en verheven. Maar, laten we wel wezen, wat mooi en verheven is zit voor een deel tussen de oren. Ik kan me niet goedvoorstellen wat ik mooi zou moeten vinden aan het graf van Lenin. De traditionele, Europese pelgrimstochten zijn van een andere aard: aan de heiligdommen in Santiago, Rome en Jeruzalem is eeuwenlang door de grootste kunstenaars gewerkt. De ceremonies gaan gepaard met licht, kleur en muziek en de mensen die er vereerd worden hebben goeie dingen gedaan. En dat is goed, want een aansprekend doel doet er toe, op een pelgrimstocht. Een pelgrimstocht is immers een weg naar een doel. Het labyrint Pelgrims hebben tekens achtergelaten langs de paden die hen naar hun doel voerden. Daarbij horen kerken, kloosters, hospi-
talen, refugio`s en grafstenen. Maar het meest interessante, het meest pelgrimachtige teken is toch het labyrint. Het pelgrimslabyrint is een doolhof, maar dan niet één om in te verdwalen, maar om - net als op een pelgrimage - na veel omzwervingen je doel te bereiken. Het is cirkelvormig en bestaat uit een lang en onoverzichtelijk pad dat je tenslotte in het centrum van de cirkel brengt. Dat centrum is meestal een roos met zes bladen, het teken van de hemel. Een labyrint is een oud symbool: het komt voor in prehistorische tekeningen, koning Minos hield een stier gevangen in zijn labyrint en het ganzenbordspel lijkt op een labyrint. Het mooiste voorbeeld van een labyrint ligt in de vloer van de kathedraal van Chartres, maar ook in de Sint Servaas in Maastricht ligt een heel mooi voorbeeld. Middeleeuwse pelgrims doorliepen zo`n labyrint als een oefening voor de weg naar hun doel. Langs de oude pelgrimswegen naar Rome en Santiago kom je het Labyrint zo nu en dan tegen: in Reims bijvoorbeeld en in Pontremoli en in Lucca, in het portaal van de kathedraal van San Martino. Als je het ziet weet je het zeker: hier zijn voor mij ook pelgrims geweest. Hier hebben mensen zich verwonderd over de kronkelwegen van het leven, hier hebben mensen zich gerealiseerd dat het goed is om je doel in de gaten te houden, maar dat het niet altijd makkelijk is om het te bereiken, dat het soms wel lijkt of je er steeds verder vanaf raakt, maar dat aandacht en volharding tenslotte beloond zullen worden. Zoals bij een pelgrimage. Klaas van der Ploeg
In deze rubriek in uw parochieblad leest u over de andere parochies van de regio Klaverblad. Meer informatie over de samenwerking tussen onze parochies op: www.parochiesklaverblad.nl
Enthousiasme straalt ook af van de oproep die u elders in dit blad vindt. Enkele parochianen hebben het initiatief genomen om na de zomer te beginnen met een interkerkelijke gespreksgroep om met elkaar
9 2
De zomervakantie nadert alweer. Veel mensen hebben inmiddels vakantieplannen gemaakt en gaan binnenkort op pad. Toch zal er voor die tijd nog veel gebeuren. In juni vindt traditioneel de vormselviering plaats. Een groep jongeren uit onze parochies heeft het vormsel ontvangen. Wij willen ze hartelijk feliciteren met deze belangrijkste stap en hopen dat ze zich welkom zullen blijven voelen in onze parochies. In Bennebroek heeft half juni de tentviering plaats gevonden, de gezamenlijke oecumenische viering van de kerken in Bennebroek en Vogelenzang tijdens de feestweek van Bennebroek. Het was goed om daar altijd weer veel mensen vanuit allerlei kerken samen te zien en samen te vieren. Het creëert enthousiasme.
N r
� Van het parochiebestuur
Gij Eeuwige Zegen de weg die voor mij ligt, Zegen het pad waarop ik ga. Zegen alles onderweg Waarop mijn blik rust En wat mijn aandacht verrast. Maak elke klim voor mij veilig En belke bergpas open. Houd mij bij de hand En leid mij voort Door het donker naar het licht.
T W E E L U I K
Nieuws uit de Regio Klaverblad
te spreken over allerlei zaken die met ons geloof te maken hebben. Goed te zien dat er steeds meer nieuwe activiteiten worden opgezet. Tenslotte willen we stilstaan bij het overlijden van pastor Paul Visser. Hoewel hij al wat langer ziek was, kwam zijn overlijden voor velen toch nog als een schok. Hij zal zeer gemist worden. In de vele jaren dat hij als pastor gewerkt heeft in de Bavoparochie, maar zeker ook in het gehele Klaverblad heeft voor vele mensen heel veel betekend. We wensen zijn familie alle kracht de komende tijd bij het verwerken van dit grote verlies. 15
Vieringen in Heemstede
Wijzigingen voorbehouden: zie parochiële website of mededelingen in de kerk
Parochie Heilige Bavo
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart KWD = Kinderwoorddienst (van 5 t/m 12 jaar) C = Crèche (van 2 t/m 5 jaar)
Dertiende zondag door het jaar zondag 28 juni 11.00 uur Eucharistieviering 09.30 uur Eucharistieviering Pastor H. Vanderstadt Vicaris G. Bruggink In Between Samenzang
KWD/C
Veertiende zondag door het jaar zondag 5 juli 10.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering Pastor H. Vanderstadt Pastor F. Geels Bavokoor Deutsche Messe van F. Schubert Start vakantie koor geen KWD wel C
Zestiende zondag door het jaar zondag 19 juli 10.00 uur Eucharistieviering, 10.00 uur Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink Pastor F. Geels, Samenzang Samenzang geen KWD wel C
T W E E L U I K
N r
9 2
Vijftiende zondag door het jaar zondag 12 juli 10.00 uur Eucharistieviering, 10.00 uur Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink Pastor R. Verhaegh Samenzang Samenzang geen KWD wel C
Zeventiende zondag door het jaar zondag 26 juli 10.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering Pastor H. Vanderstadt Vicaris G. Bruggink Samenzang Samenzang geen KWD wel C Achttiende zondag door het jaar zondag 2 augustus 10.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering Pastor H. Vanderstadt Pastor F. Geels Samenzang Samenzang geen KWD wel C Negentiende zondag door het jaar zondag 9 augustus 10.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink Past. R. Verhaegh Samenzang Samenzang geen KWD wel C Twintigste zondag door het jaar met bijzondere aandacht voor Maria Tenhemelopneming, Patroonsfeest 10.00 uur Woord en Communieviering zondag 16 augustus 10.00 uur Eucharistieviering Pastor A. Dekker Pastor F. Geels Samenzang Latijn meerstemmig KWD/C Eenentwintigste zondag door het jaar zondag 23 augustus 10.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering Pastor R. Verhaegh Vicaris G. Bruggink Bavokoor Nederlands KWD/C vieringen doordeweeks donderdag woensdag 09.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering ‘Hart voor Ouderen’ zondag 19.00 uur Aanbidding Allerheiligst Sacrament en Lof
16
