INF O R M A T I E B L A D
89 januari - februari 2015
V A N
D E
R K
PAROCHIES
TE
HEEMSTEDE
Aktie Kerkbalans T W E E L U I K N r 8 9
In deze Tweeluik Bijzonder en inspirerend begin van 2015 De Verkondiging Kerkelijk leven in en voor Heemstede Aktie Kerkbalans Parochie nieuws Winterheiligen Nieuws uit de regio Klaverblad Thomas van Aquino, (Roccasecca, 1225 – Fossanova, 1274) Italiaanse filosoof en theoloog
1
Katholiek Heemstede Parochie Heilige Bavo Herenweg 88 2101 MP Heemstede 023 – 5280504
[email protected] www.hbavo-heemstede.nl NL44 INGB 0000 1143 67 Parochiebestuur H. Bavo Het parochiesecretariaat is van maandag t/m vrijdag geopend van 9.00 – 12.00 uur.
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart Valkenburgerplein 20 2103 AT Heemstede 023 – 5286608
[email protected] www.olvh.nl NL25 INGB 0000 2975 54 Parochie OLV Hemelvaart Het parochiesecretariaat is op maandag, woensdag en vrijdag geopend van 9.00 – 12.00 uur.
T W E E L U I K
N r
8 9
Parochiële begraafplaats Berkenrode: Meer informatie via het parochiesecretariaat of bij mevr. Marleen Verheus: 06-38755879
[email protected] Parochiële Caritas Instelling: NL48 RABO 0115 8882 92 PCI BAVO NL85 INGB 0002 7626 99 PCI OLVH
Colofon ‘Tweeluik’
Tweeluik is het parochieblad voor de RK-parochies van Heemstede. Het wordt gratis bij onze parochianen bezorgd. Uw gift kunt u overmaken op: NL57 INGB 0000 2510 00 Aanleveren kopij:
[email protected] of via het parochiesecretariaat van uw parochie. Kopij voor de volgende Tweeluik 90 (Paasnummer): van (15 maart - 2 mei 2015) uiterlijk zondag 22 februari 2015 inleveren. Redactie:
[email protected] Vormgeving/druk: Drukkerij Van Lierop (Hillegom) Oplage: 3475 stuks De redactie van Tweeluik behoudt zich het recht voor om ingezonden stukken te redigeren of in te korten, dan wel niet te plaatsen. Anonieme bijdragen en open brieven worden niet geplaatst. De auteursrechten voor de ingezonden stukken en brieven berusten bij de auteur. Bijdragen worden geacht op persoonlijke titel te zijn geschreven. Inzending geeft de redactie het recht het artikel in gedrukte, elektronische en/of enige andere vorm vast te leggen en te vermenigvuldigen dan wel openbaar te maken, onder meer via de website van het Klaverblad.
Pastoresteam: kapelaan Rob Verhaegh 023-5846258
[email protected] pastor Ans Dekker 0252-525699
[email protected] 2
Redactioneel Voor u ligt het eerste nummer van Tweeluik van het nieuwe jaar. Ondanks de afgenomen werkkracht in verband met het vertrek van onze vorige Pastoor eind november 2014, hopen wij dat we er toch in zijn geslaagd een leesbaar en inspirerend nummer voor onze beide parochies samen te stellen. Intussen is de wereld opnieuw opgeschrikt door de afschuwelijke aanslagen en gijzelingen in Parijs, die tezamen tot nu toe 20 dodelijke slachtoffers hebben geëist. Natuurlijk zijn de talloze boze reacties van onmacht en enorm verdriet op deze laffe daad volkomen menselijk en daardoor begrijpelijk, niet alleen in Parijs, in Frankrijk en in Europa maar ook in de rest van de wereld. Des te meer moeten wij er samen voor waken dat wij niet buigen voor het inperken van individuele vrijheid van spreken voor alle mensen, wereldwijd. Tegelijk moeten wij onze rug recht houden wanneer wij opstaan tegen alle vormen van onrecht en terreur in de hele wereld. Immers: alle mensen met het hart op de goede plaats zullen wereldwijd de dialoog willen blijven zoeken en niet wijken voor abjecte extremen, rechts noch links, Joods, Boeddhistisch, Islamitisch, Christelijk of van welke stroming of denkrichting dan ook. Wij moeten ervoor zorgen dat wij, ondanks alles, saamhorig openstaan voor dialoog. De Heer is daarbij onze leidsman en aan Hem kunnen wij ons vasthouden. Door de afgelopen Kerst- en Nieuwjaarsdrukte is het er bij mogelijke enthousiastelingen nog niet van gekomen zich aan te melden: vandaar herhaald onze oproep om de gewenste en zo broodnodige versterking. De redactie heeft dringend behoefte man- en vrouwkracht en hoopt op enkele nieuwe redacteuren/-trices. Wij willen bij de samenstelling en eindredactie actief meedenken om Tweeluik inhoudelijk gestalte te geven op zodanige wijze dat beide Heemsteedse parochiegemeenschappen zich herkennen en het blad met plezier lezen. Vooral parochianen uit de geloofsgemeenschap H. Bavo nodigen wij van harte uit om mee te doen! Redactie Tweeluik
Vrede op aarde Ik wens altijd meer zon Om onze wereld meer kleuren te geven. Ik wens genoeg regen Om de droogte te voorkomen. Ik wens genoeg geluk,voor een eindeloze lach Ik wens jullie goede gezondheid toe Om jullie dromen te kunnen bereiken. Mensen van alle culturen Blanken, zwarten, rood of geel moslim, katholieken of andere gelovigen Ik wens jullie allen het beste en vooral vrede op jullie harten en op aarde
Een bijzonder en inspirerend begin van 2015
8 9
Aan het einde van de viering werd Emma Balink door pastor Dekker naar voren geroepen, omdat zij de winnares was van de kleurplaatwedstrijd! Zij kreeg, naast de complimenten voor haar prestatie, uiteraard een mooie prijs uitgereikt en eeuwige roem!! En in zijn dankwoord complimenteerden de Bisschop
Na afloop van de mis was er een nieuwjaarsreceptie in de naast de kerk gelegen nieuw ingerichte Franciscusschool. Vele zorgzame handen hadden gezorgd voor heerlijke koffie en thee, verrukkelijk Driekoningenbrood en daarna voor een lekker glas wijn of jus d’orange, met overheerlijke kaassoesjes, saucijzenbroodjes en andere hapjes.
N r
De H. Mis werd opgeluisterd door drie elkaar aanvullenden koren, die een afwisselend en mooi op elkaar afgestemd programma hadden samengesteld, waarin Latijnse en Nederlandse gezangen en liederen werden gezongen. Het lukte zelfs om de prachtige canon Dona Nobis Pacem tezamen met alle aanwezigen in goede banen te leiden, dus het was een feestelijk gelui(d) van vele stemmen en klokken!
en de vice-voorzitter van het kerkbestuur met name Pastor Ans Dekker voor haar enorme inzet voor het Klaverblad, een oorverdovend applaus was haar terechte beloning!!
T W E E L U I K
Op zondag 4 januari jl. luidden onze vier gemeenschappen tijdens een prachtige H. Mis het nieuwe jaar 2015 in en waren wij als één grote Klaverbladgemeenschap te gast in de nog in Kerstsfeer getooide St. Jozefkerk in Bennebroek. Helaas kon pastoor Rob Verhaegh i.v.m. gezondheidsredenen niet zelf celebreren, maar gelukkig kon de hulpbisschop van ons bisdom, Mgr Dr J.W.H. Hendriks hem vervangen en samen met Pastor Ans Dekker de viering leiden.
De receptie werd, evenals de viering, heel druk bezocht. En je hoorde het rondzoemen: “Wat heerlijk om in zo’n volle kerk samen met zovelen de H. Mis te hebben mogen vieren!! De mensen moesten zelfs staan, zó druk was het!” Dit initiatief, eigenlijk al ingezet onder pastoor Van Teijlingen, vraagt om regelmatige navolging. Wat zou het mooi zijn om eens per kwartaal, met de vier Klaverbladgemeenschappen samen, de Eucharistie te vieren, steeds in een ander kerkgebouw!
3
De Verkondiging: een geschilderde Boodschap
T W E E L U I K
N r
8 9
Negen maanden voor Kerstmis - op 25 maart - viert de Kerk het plechtig hoogfeest ter gedachtenis van de Verkondiging van de geboorte van Jezus aan Maria. Het wordt ook wel Maria-Boodschap of Annunciatie, Aankondiging van de Heer genoemd (Annuntiationis Domini in het Latijn). De Annunciatie is in de loop der kunstgeschiedenis talloze malen verbeeld. Bij bezoeken aan kerken en musea komen we het met grote regelmaat tegen. Een enkel woord over de iconografie of beeldbetekenis. Bij de Annunciatie symboliseren stralen de ontvangenis van de Heilige Geest. Zij dalen gewoonlijk vanuit een duif neer op Maria. Soms is in die stralen, heel aanschouwelijk, Christus zelf als kindje weergegeven. Daarnaast komt in de 14de en 15de eeuw de verbeelding van God de Vader ook voor, zodat dan tevens de Drie-eenheid uitgebeeld wordt. In de late Middeleeuwen geeft men de geschilderde Annunciatie graag een meer huiselijk karakter, men noemt dat een genrestuk. Maria knielt dan bijvoorbeeld op een bidstoel en leest een verlucht getijdenboek. Op de vloer van gele en zwarte tegels kan een aarden vaas met lelies staan en de meubels en huisraad zijn heel nauwgezet weergegeven. Dit leert de toeschouwer ook weer veel over de vorm en het gebruik van meubels uit de tijd van het schilderij. Het huis van Maria mag dan feitelijk in Nazareth gestaan hebben, op zo’n schilderij verandert de aard en inrichting ervan naar de eeuw en landsaard van de kunstenaar. De aartsengel Gabriel spreekt vaak knielend zijn Blijde Boodschap uit. De aanvangswoorden kunnen op een banderol staan: Ave Maria Gratia Plena [Luc 1: 28]. Maria, met de ogen ter aarde gewend, antwoordt dan: Ecce Ancilla Domini (Zie de dienstmaagd des Heren). De lelietak verwijst overigens naar de lente, de tijd van de Blijde Boodschap; tevens werd de bloem symbool voor de zuiverheid van Maria. In de Middeleeuwen gebruikte men de jacht op de eenhoorn vaak als symbool voor de Annunciatie. Volgens de Physiologus (een collectie moraliserende dierenverhalen) is de eenhoorn een uiterst wild beest, dat door geen jager te vangen is. Dit lukt slechts als er een maagd aanwezig is want dan legt de plots geheel tamme eenhoorn zijn kop op haar schoot. De eenhoorn staat symbool voor Christus, de maagd voor Maria. Gabriël staat er als jager naast en blaast op zijn jachthoorn. Tijdens de Renaissance verandert de scene van de Annuciatie: het huiselijk karakter verdwijnt. Maria is nu vaak geknield in een nederige en gebogen houding. De eveneens geknielde engel houdt de lelietak in de ene hand terwijl de andere ten hemel wijst. De Heilige Geest daalt in de gedaante van een duif uit de wolken neer, omgeven door putti. Deze nieuwe iconografie is 4
afkomstig uit Italië en werd al door Giotto (1266/71337) en Simone Martini (1284-1344) toegepast. Onder meer via de barokke versie van Antonio da Correggio (1489-1534) kwam deze nieuwe beeldtaal ook in de Nederlanden aan. In de 17de eeuw komt zij bijvoorbeeld ook bij de Nederlander Hendrick Bloemaert voor in de pendanten Maria Annunciata en De Engel van de Annunciatie uit 1632. Een van de meest indrukwekkende annunciates werd omstreeks 1425-1428 als het zg. Altaarstuk van Mérode in Vlaanderen geschilderd door kunstenaars in het atelier van de Doornikse schilder Robert Campin. Vroeger werd het werk wel toegeschreven aan de Meester van Flémalle, die door vele kunsthistorici werd geïdentificeerd als Campin. Het triptiek is buitengewoon vertellend geschilderd. We worden binnen gevoerd in het huishouden van Vlaamse burgers, gewone mensen in een huishouden. Heel opvallend is de prominente rol van Jozef als timmerman op het rechterpaneel. Het geheel is zeer rijk aan symbolische verwijzingen. De glanzende waterketel verwijst bijvoorbeeld naar Maria als ‘eerwaardig vat’ en ‘bron van levend water’. Heel intrigerend is de kandelaar met kaars naast de lelievaas. De kaars is net uit, de pit walmt nog. Maar waarom was de kaars overdag überhaupt aan? Neemt het goddelijk licht het van het aardse licht over? Of kan het hemels licht nu uitgedaan worden omdat het woord vlees is geworden? De tafel heeft zestien korte zijden: een verwijzing naar de zestien belangrijkste Joodse profeten. Het Oude Testament ligt bladwapperend op die tafel. Op schoot van Maria uiteraard het Nieuwe Testament. De plooien in het rode gewaad van Maria en de lichtval daarop vormen een ster, wijzend naar de vele vergelijkingen tussen Maria en sterren. En wat te denken van die muiHet linkerpaneel
zenval die Jozef gemaakt heeft? Wat betekent die val op de tafel voor hem? Er staat er ook een op zijn etalageluik van zijn timmerwerkplaats. Men ziet er een theologische boodschap in. De muizenval zou verwijzen naar de woorden van de Heilige Augustinus, die stelde dat het kruis van de Heer de muizenval voor de duivel was. Jezus zou het aas zijn. Op het linkerpaneel staan de opdrachtgevers: de Mechelse koopman Peter Ingelbrechts en zijn echtgenote, die het altaarstuk waarschijnlijk voor privédevotie bedoeld hadden.
Muizenval als op het Merode-altaarstuk. Het huidige huis-tuin-en keuken-klapvalletje is maar één manier om muizen te vangen. Er zijn kooivallen en er waren guillotinevallen, verworgingsvallen, boogvallen, familievallen en fuikvallen. Er was zelfs een muizenklooster dat eenmaal muisgevuld in zijn geheel te water gelaten werd. De Heilige Jozef heeft hier twee blokvallen vervaardigd. Blokvallen bestaan uit drie onderdelen: de ombouw, het blok met daaraan een touwtje met stelpal en het lokaasplankje. Dat plankje wordt door het gewicht van de muis omlaag gedrukt wanneer hij van de kaas eet, de stelpal schiet weg, het blok valt en de muis is geplet. (Collectio Muscipulorum, auteur)
Michel Bakker
T W E E L U I K N r 8 9
Altaarstuk van Merode, middenpaneel (Metropolitan Museum of Art, New York).
Het rechterpaneel 5
Kerkelijk leven in en voor Heemstede � Het sacrament van het doopsel Jezus heeft zich vrijwillig laten dopen door Johannes de Doper in de Jordaan. Tijdens de doop bleek dat Jezus de Zoon van God was. Johannes verkondigde een doopsel van bekering tot vergeving van de zonden (Lc3,3). Johannes aarzelt om Hem te dopen, maar Jezus dringt aan. Dan komt de Heilige Geest in de gedaante van een duif over Jezus en een stem uit de hemel verkondigt: “Dit is mijn welbeminde zoon” ( Mt 3,13-17).
T W E E L U I K
N r
8 9
Met dit doopsel aanvaardt en begint Jezus zijn zending als lijdende Dienaar. Hij loopt vooruit op het “doopsel” van zijn bloedige dood. In het Oude Testament verlangde God dierenoffers zodat de mens vergeving voor zijn zonden kon ontvangen (Lev 4,35 Lev 5). Jezus werd het offerlam voor onze zonden; sindsdien worden er geen dieren meer geofferd. Wij worden door het doopsel sacramenteel gelijkvormig gemaakt aan Jezus, wedergeboren uit water en Geest om in de Zoon een welbemind kind van de Vader te worden en een nieuw leven te leiden. (Rom.6,4). Onze gelijkvormigheid aan Jezus door de doop staat in relatie tot ons sterven. De erfzonde is van ons afgewassen en wij zijn dus klaar om ook naar de hemel te kunnen. Indien wij met Christus gestorven zijn, geloven wij dat wij ook met Hem zullen leven. Want wij weten dat Christus, eenmaal uit de doden opgewekt, niet meer sterft: de dood heeft geen macht meer over Hem. Door de dood die Hij is gestorven, heeft Hij afgerekend met de zonde, eens en voorgoed; het leven dat Hij leeft, heeft alleen met God van doen. Zo moet u ook uzelf beschouwen: als dood voor de zonde en levend voor God in Christus Jezus (Rom. 6,8). Gaat dus! Maakt alle volkeren tot Mijn leerling en doopt hen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest en leert hun te onderhouden alles wat Ik bevolen heb (Mt 28,19-20). Sinds de vroegste tijden wordt het doopsel aan kinderen toegediend, want het is een genade en gave van God die geen menselijke verdiensten veronderstelt. De kinderen worden gedoopt in het geloof van de kerk. Het binnentreden in het christelijk leven geeft toegang tot de ware vrijheid. Het doopsel drukt in de ziel een onuitwisbaar geestelijk merkteken, dat de gedoopte heiligt voor de christelijke eredienst. Vanwege dit merkteken kan het doopsel niet herhaald worden. Dit geldt voor ieder christelijk doopsel. 6
De bisschop, priester en diaken mogen in onze kerk dopen. Maar in geval van nood mag iedereen het doopsel toedienen. Ook een niet gedoopte mag een nooddoop toedienen als hij de intentie heeft te doen wat de kerk doet en water giet over het hoofd van de dopeling met de woorden “Ik doop u in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest.” Dit kan bijvoorbeeld voorkomen in een ziekenhuis. Mocht de dopeling toch in leven blijven dan kan er later door de priester of diaken gedoopt worden volgens de riten, maar het water blijft dan achterwege. De symbolen die bij de doop gebruikt worden: Water De doop is als rite en teken mogelijk afkomstig uit het Jodendom. Daar was het echter geen eenmalige inwijdingsrite, maar een reinigingsrite die men vaker kan ondergaan. Ook kent het Jodendom een rite als de doop bij het toetreden van een ‘heiden’ tot het Jodendom. De joodse hogepriester moet voordat hij het Heilige van het tabernakel ingaat eerst zijn kleding afleggen, zich dan onderdompelen en vervolgens schone witte kleden aantrekken. Chrisma Chrisma is gemaakt van balsem (o.a. mirre, kalmoes en kassia), vermengd met zuivere olijfolie. De Bisschop maakt het tijdens de Chrismamis in de Goede Week. Chrisma is Grieks voor ‘gezalfde’. Zie voor het recept van de balsem het Bijbelboek Exodus (Ex. 30,23-24). De geur van deze zalf verwijst naar de zalving met de Heilige Geest. En zoals de Chrisma je huid doordringt, zo doordringt Gods Geest ons leven. Wit kleed Het witte kleed symboliseert de nieuwe mens. Smetteloos wit staat symbool voor ongereptheid. Zout Jullie zijn het zout van de aarde. Maar als het zout krachteloos wordt, waar moet je het dan mee zouten? Het deugt alleen nog maar om weggegooid en door de mensen vertrapt te worden. (Mt 5, 13). Zout heeft twee functies. Het geeft smaak of pit aan het eten (denk aan een gekookt eitje of de aardappels). En zout gaat ook bederf tegen. Denk maar aan een zoute haring.
Licht Jullie zijn het licht van de wereld. Een stad kan niet verborgen blijven als ze boven op een berg ligt. Je steekt een lamp niet aan om haar onder de korenmaat te zetten, maar je zet haar op de kandelaar, en dan schijnt ze voor allen in huis. Laat zo jullie licht schijnen voor de mensen, opdat ze jullie goede werken zien en jullie Vader in de hemel verheerlijken. (Mt 5, 14). Het licht van een kaars is vuur. De kaars bij het dopen wordt aangestoken aan de Paaskaars, het symbool van de levende Christus in ons midden. Deze Paaskaars is ontstoken in de Paaswake. Zo zal dit ‘Licht van het Leven’ de dopeling begeleiden. Het gaat het bij het dopen niet alleen om het Doopsel, maar ook om de gelovige opvoeding van de kinderen. Laat je eigen geloof zien aan de kinderen:
• •
Voor beginners en gevorderden wordt er een cursus ikoon-schilderen o.l.v. de ikonenschilder Simon Koopman georganiseerd in het Karmelietessenklooster Casa Carmeli in Vogelenzang. Er wordt geschilderd volgens de eeuwenoude Grieks-orthodoxe traditie met verfpigmenten en eigeel. De cursusdata, telkens op de woensdag, zijn op 25 februari, 4 maart, 18 maart, 25 maart en 1 april 2015 van 10.00 tot 15.00 u. De cursuskosten bedragen € 150,00; een geprepareerde plank ad € 27,00 of € 34,00 (iets groter) en zo gewenst een set van 3 penselen ad € 10,00 zijn ter plaatse bij de iconenschilder te koop. Spoedige aanmelding vooraf is nodig i.v.m. de aanmaak van de geprepareerde planken en moet gericht worden aan de stichting Spes Carmeli, telefoon 0299364955; e-mail:
[email protected]. Daarna zult u een schriftelijke bevestiging van uw deelname met verdere praktische gegevens ontvangen. Ook voor verdere informatie kunt u bij de Stichting Spes Carmeli terecht.
2015
Peetouders
minimaal 16 jaar oud is, niet een van de ouders van de dopeling is, in de Rooms-Katholieke Kerk gedoopt is en ook het Sacrament van het Heilig Vormsel heeft ontvangen.
Als sprake is van twee peetouders dan betreft dit altijd een peter èn een meter (en niet twee ‘peters’ of twee ‘meters’). Een niet-Katholieke (maar wel gedoopte) peetouder is mogelijk en treedt op als doopgetuige (naast een peter of een meter). Een ongedoopte peetouder is niet mogelijk. Elly Landzaat
� Actie Kerkbalans
8 9
a. b. c. d.
N r
Peetouders hebben de taak de ouders van de dopeling bij te staan bij het geloofsonderricht en de Christelijke opvoeding van de dopeling. Bij een man spreekt men wel van de ‘peter’; bij een vrouw van een ‘meter’. Bij een Doopsel moet minimaal één peter of meter aanwezig zijn, die
T W E E L U I K
• •
Zoek een moment op de dag van rust om aan God te denken, om samen te bidden voor dingen die het kind bezig houden; ’s ochtends bij het opstaan, of ’s avonds voor het slapen gaan. Het kruisteken maken, een kind zal dat na gaan doen. Als een ouder zijn/haar eigen kind op het voorhoofd met de rechter duim een kruisteken geeft, zeget de ouder zijn/haar eigen kind. Voorlezen uit de kinderbijbel. Bidden voor en na het eten.
� Ikoon-schilderen in Vogelenzang
Bij Tweeluik treft u een enveloppe met daarin een brief waarin aandacht gevraagd wordt voor de Actie Kerkbalans. De opbrengst van de Actie Kerkbalans komt geheel ten gunste van de individuele parochie en niet aan de regio. Het is al jaren een gecoördineerde actie van de grote kerkgenootschappen in ons land. De penningmeester geeft aan u een overzicht van het financieel verloop van het afgelopen jaar en reikt de begroting aan. Op een heel eerlijke manier wordt de situatie beschreven en het beleid verantwoord. Door uw toezegging en uw deelneming aan Kerkbalans geeft u aan het bestuur en daarmee aan de parochie, een betrouwbaar zicht op de verwachte geldstroom voor het jaar 2015. Daarnaast zijn er de reguliere inkomsten van “levend” geld uit stipendia bij kerkelijke vieringen, legaten en lijfrenten, collectes, kaarsen- en boekjesgeld. Kerkbalans is voor ons onmisbaar. Het vormt ook een zichtbaar teken van ons antwoord op de vraag wat de Kerk ons waard is. Het materiaal in de enveloppe en de gehele actie wordt u zeer aanbevolen. Voor alles wat u met inzet, steun en gebed bijdraagt en offert: heel veel dank! 7
� Effeta …………….op reis! In tegenstelling tot wat wij gewend zijn, zijn we dit keer op bezoek geweest bij onze gastspreker i.p.v. dat de gast in de parochie kwam spreken. Wij waren op bezoek bij de zusters Karmelietessen van het Goddelijk Hart van Jezus te Vogelenzang en werden daar gastvrij ontvangen. We hebben een boeiende avond beleefd waar wij werden geïnformeerd over het ontstaan en de ontwikkeling van de nieuwe hervonden spiritualiteit van de zusters. De naam Karmelieten komt van de berg Karmel in Israël en is verbonden met de profeet Elia. De oorsprong dateert uit de laat 12e eeuw. De vrouwelijke vorm: Karmelietessen.
T W E E L U I K
N r
8 9
In november 1896 hebben moeder Maria Teresa en haar communauteit het contemplatief leven verbonden aan het apostolaat van de zorg voor kinderen, bejaarden en huisbezoeken. Voor die tijd waren het uitsluitend slotzusters en leidden zij een contemplatief leven (van gebed en meditatie). Moeder Maria Teresa van de heilige Jozef, geboren als Anna Maria Tauscher, was een dochter van een dominee van de Evangelische kerk. Op 30 oktober 1888 werd zij opgenomen in de katholieke kerk. Haar leven kende veel strijd om aan haar roeping gehoor te kunnen geven. De verering van het Heilig Sacrament was voor haar het middelpunt van haar leven, zij leerde haar God kennen als de “Minnaar van mijn ziel”. Daarin vond zij de grootste vreugde, vrede en liefde van het menselijk hart.
De zusters leveren zorg, die het mogelijk maakt hun gebeden tot aan de completen te kunnen bidden om zo voortdurend verbonden te zijn met de Heer en bij Hem de noden neer te leggen die zij tijdens hun zorgtaken tegen komen. Zo gaat het de hele dag, door week na week, als een golfbeweging op en neer, de noden bij de Heer voor te leggen om zo moed en kracht te vinden om de zorg te kunnen geven. Er was een tijd dat het bij de zusters een drukte van belang was, toen zij de zorg voor vele kinderen hadden, maar door de veranderde wetgeving is het bijna onmogelijk geworden de schone taak van pleeggezin uit te voeren. De zusters hebben een nieuwe spiritualiteit gevonden en het klooster transformeert langzaam om naar een zorghotel voor ouderen. Enkele ouderen hebben hun weg naar het klooster al gevonden en in totaal zullen er 24 alleenstaanden en of stellen geplaatst worden. Wij hebben met de zusters de completen gebeden en gezongen in hun prachtige verbouwde kapel, die echt een bijzondere plek is geworden en zeker de moeite van een bezoek waard is om een viering mee te maken. Paul Brouwer � Stille Omgang 2015: nacht van 21 op 22 maart 2015
Op 2 augustus 1891 opende zij het eerste St. Jozefhuis voor de opvang en verzorging van de vele thuisloze en verwaarloosde kinderen. In 1897 hadden ongeveer 40 vrouwen zich aangesloten en waren er verschillende St. Jozef huizen geopend. Alle huizen van de congregatie zijn genoemd naar St. Jozef, die de eerste beschermheilige was. Moeder Maria Teresa was zeer loyaal en gehoorzaam tegenover de priesters en de leer van de Kerk. In 1930 kreeg zij na een lange weg en vele jaren van tegenwerking de definitieve goedkeuring van Paus Pius XI om een eigen congregatie, de Karmel van het Goddelijk Hart van Jezus te stichten. Nu is de Karmel van het Goddelijk Hart van Jezus vertegenwoordigd in 19 landen en is de orde verspreid over de hele wereld. De zusters dragen een borstkruis onder hun kleding met het corpus naar zich toe gericht. Wij zouden denken dat het kruis verkeerd om hangt, maar de zusters leven zo in relatie met God, dat hun hart kijkt naar Christus, zoals zij kijken naar hun medemens voor wie zij zorg dragen en daarin Christus herkennen; Christus kijkt naar hun hart.
8
Amsterdam wordt ook wel eens ‘Mirakelstad’ genoemd. Deze kwalificatie ontleent Amsterdam aan het feit dat het een oude bedevaartsplaats is, waar al sinds de middeleeuwen een wonder of mirakel wordt geëerd. Deze verering leeft nog steeds en heeft sinds het einde van de 19e eeuw vooral gestalte gekre-
gen via de jaarlijkse Stille Omgang. Deze religieus meditatieve omgang door het historische centrum en passerend aan het nachtelijke uitgaansleven van Amsterdam wordt elk jaar gedurende één nacht in de maand maart door het Gezelschap van de Stille Omgang georganiseerd. Duizenden gelovige mensen uit het hele land nemen er aan deel. De Stille Omgang wordt gelopen in de nacht van zaterdag 21 maart 2015. Ter verdieping heeft de Stille Omgang 2015 als intentie: Een pelgrim gaat voort, ontvankelijk voor ‘t onverwachte... Ster van de nieuwe evangelisatie, help ons te stralen door het getuigenis van verbondenheid, van brandend geloof, van liefde voor de armen. Opdat geen enkel randgebied verstoken blijft van het licht van het evangelie.
� Nonnenkusjes Ingrediënten: 1 eierdooier, een pakje vanillesuiker, 100 g suiker, 100 g gehakte en geroosterde hazelnoten, vet voor het bakblik, halve hazelnoten om te garneren. Bereiding: Het eiwit stijf kloppen. Vanillesuiker, suiker en de geroosterde en fijngehakte noten toevoegen. Met een lepel twaalf hoopjes van de massa afscheppen en op een ingevet bakblik, met een stuk bakpapier, leggen. Elk kusje met een halve noot garneren. Ongeveer 25 minuten bakken bij een temperatuur van 150 °C. � Klooster-kaassoep Voor 4 personen: 600 gr. bruin brood in blokjes gesneden 400 gr. geraspte kaas (Emmentaler en gruyère), 1 gesnipperde ui
8 9
In de oven de stukjes brood roosteren. In een pan met wat boter de ui fruiten en de geroosterde stukjes brood toevoegen en keren. Met ongeveer 1,5 liter water blussen, goed dooreenroeren en koken tot er een licht vloeibare brij ontstaat. Met wat zout, bouillon en nootmuskaat kruiden. Als de brij licht kookt, de geraspte kaas geleidelijk door de brij roeren, ongeveer een halfuur licht laten koken en regelmatig roeren. In kloosters werd deze soep wel gecombineerd met gekookte eieren en look.
N r
Voor jongeren is er een speciale Stille Omgang, met als titel On the Road.
Bezorgd door Michel Bakker
T W E E L U I K
Het Mirakel Op 15 maart 1345, zo vertelt de overlevering, lag een man in een huis aan de Kalverstraat ziek op bed en vreesde te sterven. Hij liet een priester roepen om hem te bedienen en van het Heilig Sacrament (de hostie) te voorzien. Na het eten van de hostie kreeg de zieke braakneigingen en moest tenslotte overgeven in het brandende haardvuur van zijn kamer. Maar na verloop van tijd bleek dat hij niet alleen de hostie onbeschadigd had uitgebraakt, maar dat bovendien het vuur het Heilig Sacrament niet had aangetast. Was dat nog niet mirakuleus genoeg: de hostie die de volgende dag door de priester van de Oude of Nicolaaskerk weer was opgehaald, keerde vanuit de Oude Kerk op wonderbaarlijke wijze in het huis van de man terug. Het was een nieuw mirakel dat zich daarna nog eens tweemaal herhaalde. Voor de middeleeuwse mens was dit de noodzakelijke bevestiging om in de gebeurtenissen definitief de hand van God te kunnen herkennen. Het duidde tevens Gods klaarblijkelijke wens aan om op de plaats waar het Mirakel had plaatsgevonden, ‘dese gracie ende ghenade’ openbaar te maken en gestalte te geven. De betrokkenen besloten daartoe de woning tot een devotie- of bedevaartkapel om te bouwen.
� ‘Soms ruikt de aarde naar de hemel’
Uit: T. Coppens, R. Lutz, ‘Soms ruikt de aarde naar de hemel’, Kloosterkeukens en recepten, Baarn 1993
Meer informatie vindt u op de website www.stille-omgang.nl
Mijn liefste wens Opnieuwe geloven in de mens Niet altijd wijzen op zijn falen Maar duizend malen weer herhalen Dat hij deel is van Gods plan Dáár wordt de wereld mooier van. Toon Hermans 9
Parochie Heilige Bavo Parochieteam Bavo: Erica Kerkstra, contactpersoon Annemieke Schouten Contact: U kunt de leden van uw Stephan Lüchinger parochieteam bereiken via de pastorie: 5280504 � Advent- en kerstperiode We kijken terug op een mooie advent- en kerstperiode. Velen hebben weer hun beste beentje voorgezet om alles helemaal in orde te hebben. Bemoedigend was het dat de gezondheid van pastor Visser het toeliet dat hij (met toestemming) kon voorgaan in enkele gebedsvieringen. Hoogtepunt was de Kerstnachtviering en de viering op eerste Kerstdag waarin hij samen met Em. pastoor Vanderstadt voorging.
In allerijl is eveneens een geïmproviseerde kinderkerstviering tot stand gekomen, die een groot succes bleek te zijn.
N r
8 9
Voor het tweede jaar was er op zondag 13 december de Kerstsamenzang door het koor In Between met medewerking de Harmonie St. Michaël. Een traditie in wording?
Het geboorte- en reisverhaal van Jezus en Jozef en Maria werd verteld en de kinderen speelden het uit. Het geheel werd afgewisseld met bijpassende liederen. De kinderen speelden hun rol vol overgave! Jozef en Maria en de ezel maakten een lange reis. De heraut kondigde de volkstelling aan. De vele reizigers hadden moeite een slaapplaats te vinden. En de herbergier stuurde Jozef en Maria naar het stalletje in het veld. De engelen waarschuwden de herders, die vervolgens ook op weg gingen, beschenen door de heldere sterren (kinderen) aan de hemel. De herders hadden af en toe hun handen vol aan de kudde erg enthousiaste schaapjes, maar ze deden het erg goed! Een echte baby speelde het kindje Jezus en na het spel mochten alle kinderen een koekje met muisjes komen halen. Het was een heel geslaagde viering! Er gingen alleen maar vrolijke, blije mensen en kinderen de kerk uit en dat was een goed begin van de kerstdagen!
T W E E L U I K
Dorien Lenos � Dankviering Oudejaarsavond Het jaar werd, traditiegetrouw (nu alweer voor de 36e keer), afgesloten met de dankviering op oudjaarsavond, met medewerking van de Harmonie St. Michaël. Ook dit jaar was het een spetterend afscheid van 2014.
� Deurcollecte
10
� Kinderkerstviering Woensdagavond 24 december, kerstavond 2014
De deurcollecte na de Kerstvieringen heeft een fantastisch bedrag van ruim € 2700,00 opgebracht. De P.C.I. (caritasinstelling) van de Bavo is u hier heel dankbaar voor!
De parochiezaal zit vol met stuiterende engeltjes, mekkerende schaapjes, zenuwachtige herders, reizigers, Jozef en Maria en de ezel, een heraut en een herbergier en sterrenkinderen. Maar liefst 40 kinderen speelden mee in het kerstspel! Het was een bijzondere viering, zonder voorganger en zonder koor, maar we waren met velen samen om de geboorte van het kindje Jezus te vieren.
Niet alleen kan gedurende de Kerstperiode iets extra’s gedaan worden voor de gezinnen die het moeilijk hebben, maar ook gedurende het jaar is het mogelijk om bijvoorbeeld kinderen te laten sporten, of een abonnement voor de speeltuin te geven, als zij niet met vakantie kunnen.
� Driekoningen
� Website
Op 4 januari hebben wij het feest van Driekoningen gevierd in een volle kerk in Bennebroek, waarna wij elkaar tijdens de receptie na afloop van de viering een Zalig Nieuwjaar konden wensen en bijpraten met vrienden en bekenden.
Op de website, www.parochiesklaverblad.nl, ziet u in het groene blokje staan dat aan deze Bavo-pagina nog wordt gewerkt. Door een technische problemen en enkele misverstanden is er nog geen volwaardig onderdeel van de Bavo beschikbaar.
� Vicaris Bruggink Na twee fijne maanden waarin Mgr Hendriks onze administrator was, verwelkomen wij Vicaris Bruggink vanaf 1 februari als administrator-pastoor van het Klaverblad, in eerste instantie tot aan het begin van de zomer. Wij wensen hem en de vier parochies een goede samenwerking toe, en Gods zegen over zijn werk. Moge hij steun en waardering ondervinden in de vier parochies. Wij sluiten af met twee zinnen van het slotlied van de eindejaarsviering op 31 december:
voor u, voor jou en ook voor mij laat dan de stilte luidkeels stromen dan voelt de eendracht dichterbij � Familieberichten Overleden 19 december 2014 Gehuwd 19 december 2014
Johannes Metselaar Jeffrey Dekker en Kelly van der Zeijs
Kan ik omzien? Mag ik terugkijken? In onvrede om wat niet gebeurde? Of: om mijn zegeningen te tellen?
8 9
Zal ik eens van wereldvrede dromen
Nieuwjaar
N r
Voor zover wij u nog niet persoonlijk de hand geschud hebben, wensen wij u bij deze Zalig Nieuwjaar.
T W E E L U I K
Ga dus vol vertrouwen, reik elkaar de hand, om met elkaar te bouwen aan het toekomstland.
Drempel, barrière of nieuwe start: Aan mij de keuze Om wat zich openbaart Tot mij toe te laten. Leven naar de toekomst toe In orde scheppen In wat nog geen vorm gekregen heeft. De Eeuwige vermoeden, Die onze Schepper is. Joost Jansen
11
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart Parochieteam OLVH: Ineke Spee, contactpersoon Els Bannink Richard Käller Gé Schravemaker
Contact: U kunt de leden van uw parochieteam bereiken via de pastorie: 5286608
T W E E L U I K
N r
8 9
� Kerstdagen We hebben mooie kerstdagen gehad. Op kerstavond was er de sfeervolle gezinskerstviering onder leiding van Hans Debets. Het kerstverhaal werd levensecht gespeeld en de kleine Jezus hield zich keurig. Onder pianobegeleiding van Pascal zongen we gezamenlijk de bekende kerstliederen. Later op de avond was er de plechtige Nachtmis. In een goedgevulde kerk ging Pastoor Geels voor en ons parochiekoor en de organist zorgden voor de prachtige muzikale invulling. Dank aan de mensen die de voorbereiding voor deze vieringen op zich namen en iedereen die ervoor gezorgd heeft dat onze kerstvieringen ook dit jaar weer door konden gaan. Op zondag 28 december was er achter in de kerk een kerstgroepententoonstelling. Els en Bob Bannink hadden een aantal kerstgroepen van hun grote verzameling uitgestald en meerdere parochianen plaatsten daar hun eigen kerstgroep bij. Het was een gevarieerde tentoonstelling met groepen uit alle windstreken, van diverse materialen, zelfgemaakt of van Playmobil. Een aantal dames van het koor en de organist zorgden voor een echte kerstsfeer en met een kopje koffie of thee en een kerstkransje in de hand was het een gezellig samenzijn. � Missa Aurea
Op woensdag 17 december hebben vele handen een prachtige Missa Aurea verzorgd. 300 waxinelichtjes en ongeveer 150 kaarsen waren aangestoken! Bij binnenkomst genoot iedereen van de bijzondere aanblik die dit alles bood. Kapelaan Verhaegh verzorgde de H. Mis. Een groot en hartverwarmend succes! Een woord van dank voor degenen die dit mogelijk hebben gemaakt en ‘s morgens alle lichten en kaarsen hebben aangestoken. 12
� Kinderwoorddienst en crèche Even aandacht voor twee activiteiten voor de jongsten onder ons: Elke zondag is er in de pastorie een ervaren jongedame aanwezig die tijdens de eucharistieviering de zorg voor de kleinste kinderen op zich neemt. Ze spelen, zingen of kleuren met de kinderen zodat de ouders ongestoord de eucharistieviering kunnen bijwonen. Eveneens elke week, met uitzondering van de schoolvakanties, wordt er voor de basisschoolkinderen een kinderwoorddienst gehouden. Bij het begin van de viering gaan de kinderen gezamenlijk naar de pastorie en onder begeleiding van twee enthousiaste moeders wordt er een verhaal gelezen, daarover gepraat en geknutseld of gekleurd. Halverwege de eucharistieviering komen de kinderen dan weer terug in de kerk. We willen deze twee activiteiten van harte bij u aanbevelen. In onze kerk is er aandacht en ruimte voor alle leden van het gezin! � Nieuwsbrief Op 25 november was er weer een bijeenkomst van het Parochieel Overleg. De vertegenwoordigers van de verschillende werkgroepen kwamen aan het woord en er werd gepraat over het afscheid van Pastoor Van Teijlingen. Uit dit overleg kwam ook naar voren dat de wekelijkse nieuwsbrief goed gelezen en gewaardeerd wordt. Gelukkig hebben drie parochianen op zich genomen om de nieuwsbrief samen te stellen, aangevuld met informatie van het secretariaat. Fijn dat u zo op de hoogte gehouden wordt! � Mistijden Op 1 februari a.s. wordt Vicaris Bruggink in de H. Bavo geïnstalleerd als pastoor van de regio Klaverblad. Er is die dag geen viering in onze kerk. Vanaf de daaropvolgende zondag zal de wekelijkse eucharistieviering in de OLV-Hemelvaart om 11.00 uur beginnen. Er is een rooster opgesteld voor de maanden februari tot en met juni; iedere zondag is er een eucharistieviering in onze kerk, waarbij de celebrant wisselt. De exacte invulling kunt u vinden in de agenda achterop Tweeluik.
� Henriëtte Maria Louisa (Jettie) DrontmannHootsmans (1927-2014) De vader van Jettie Drontmann-Hootsmans (87), geboren in Venray, was psychiater in het St. Servaasgesticht en woonde met zijn gezin op het terrein. Daar maakte Jettie als jong meisje de Oorlog mee en een dramatische evacuatie. Het gezin verhuisde naar Heemstede, Jettie was toen al op kamers in Amsterdam waar ze werkte als medisch secretaresse. Ze leerde in Heemstede George Drontmann kennen en ze trouwden in 1956. Ze kregen vier zonen, voor wie Jettie een liefdevolle moeder was en later een geweldige oma voor de kleinkinderen. Op latere leeftijd nam ze teken- en schilderles.
Ze had er een talent voor. Ook deed ze aan beeldhouwen. Jettie had haar hele leven last van aandoeningen en ongemakken, waarover je haar zelden hoorde. Zo genoot van het leven en haar gezin. Dankbaar kijken George, de vier zonen en hun vrouwen en de kleinkinderen terug op het leven van Jettie. Ze overleed op 12 december. Op 18 december was de uitvaart in een volle kerk en aansluitend de crematie in Driehuis.
� Familieberichten Overleden 12 december 2014
Jettie Drontmann-Hootsmans
Nieuws uit de Regio Klaverblad T W E E L U I K
In deze rubriek in uw parochieblad leest u over de andere parochies van de regio Klaverblad. Meer informatie over de samenwerking tussen onze parochies op: www.parochiesklaverblad.nl
N r
� Van het parochiebestuur Het jaar 2014 is afgesloten. Het was een jaar van verandering. De vier parochies van het Klaverblad gingen op in een personele unie, de opmaat naar de voorgenomen fusie in 2016. Daarnaast namen wij afscheid van twee van onze pastores. Pastor Paul Visser, die met pensioen ging en Pastoor Eric van Teijlingen die zijn functie heeft neergelegd. Veel veranderingen, onrust soms ook. Tegelijkertijd is het werk in de parochies gewoon doorgegaan. Er waren vieringen, opgeluisterd door mooie koren, voorbereid door liturgiegroepen, kosters, mensen die de boekjes verzorgden, de bloemen, de schoonmaak, wat niet meer. Er zijn allerlei activiteiten georganiseerd in de vier kerken, waar velen aan hebben bijgedragen en velen ook bij aanwezig zijn geweest. Wij willen iedereen heel hartelijk danken voor ieders betrokkenheid.
8 9
Het jaar 2015 is begonnen. Met een hele mooie en druk bezochte viering in Bennebroek, waarin Mgr Hendriks en Pastor Dekker voorgingen. We hopen, zoals Pastor Dekker al aangaf, dat deze gezamelijke viering aan het begin van het jaar een mooie traditie mag worden, die symbool is voor onze verbondenheid in het Klaverblad. Het jaar 2015 zal, net als 2014, in het teken staan van verandering. Veel gaat gewoon voort. In november jl. zijn de prioriteiten van het nieuwe bestuur gepresenteerd tijdens twee avonden in Heemstede en Vogelenzang. In 2015 gaat het bestuur werken aan het verder structureren van de organisatie, het versterken van de financiële positie van de vier parochies, het werken aan een plan om ons vastgoed beter te benutten, waardoor onze gemeenschappen verder versterkt worden en ook een aantal nieuwe activiteiten initiëren. Op korte termijn zal het bestuur hopelijk nieuwe bestuursleden kunnen aanstellen, waardoor het bestuur weer op volle sterkte komt. Op deze manier bouwen we aan onze nieuwe parochie die bestaat uit de vier bestaande parochies. Ook in de toekomst zullen deze vier parochies, ieder met hun eigen gezicht en karakter op hun eigen manier kerk mogen en kunnen zijn.
13
Winterheiligen Thomas van Aquino (Roccasecca, 1225 – Fossanova, 1274) was een Italiaanse filosoof en theoloog, die tot de scholastici gerekend wordt. Hij is de meest invloedrijke systematische denker op theologisch en wijsgerig gebied uit de middeleeuwen.
T W E E L U I K
N r
8 9
Vita Thomas van Aquino was een lid van een vooraanstaande familie die wilde dat hij na zijn jeugd intrede deed bij de Benedictijnen. Hij trad echter in 1244 toe tot een andere kloosterorde, de Dominicanen. Zijn familie was hier zo boos over, dat zijn broers hem ontvoerden en hem op het kasteel gevangen hielden. In 1246 werd hij naar Parijs gestuurd waar hij leerling werd van de Duitse filosoof Albertus Magnus, die hij naar Keulen volgde. In 1252 begon Thomas zelf met lesgeven in de bijbelleer. Dit deed hij in het klooster Saint Jacques in Parijs. In deze tijd schreef hij ook enkele belangrijke commentaren op een aantal boeken van het Oude en Nieuwe Testament. Op bevel van Paus Alexander IV kreeg hij in 1257 de academische graad van magister verleend door de universiteit van Parijs. Nadat Thomas uit Parijs vertrokken was, verbleef hij van 1259 tot 1265 aan het pauselijk hof in Anagni, een kleine Italiaanse stad. In 1265 vertrok hij naar het klooster bij de Santa Sabina in Rome, en vervolgde zijn reis in 1267 naar Viterbo. In deze Italiaanse stad, die de residentie was van vele pausen, verbleef Thomas aan het pauselijk hof. Van 1269 tot 1272 verblijft hij nogmaals in Parijs. In deze periode had hij veel discussies met andere geleerden en filosofen over het aristotelisme en het ordewezen in de kloosters. Van 1272 tot 1273 verbleef Thomas weer in Italië. Daar ging hij aan de Universiteit van Napels lesgeven. Tegen het einde van zijn leven heeft hij een visioen gehad, waardoor hij alles wat hij tot dan toe geschreven had als stro beschouwde. Sindsdien heeft hij niets meer geschreven, en daardoor ook zijn Summa Theologiae niet afgemaakt. Begin 1274 vertrok hij uit Napels naar het concilie in Lyon, maar stierf onderweg in de cisterciënzerabdij van Fossanova, tussen Napels en Rome. In 1277 veroordeelde de bisschop van Parijs enkele van zijn stellingen, maar deze veroordeling werd herroepen toen Paus Johannes XXII Thomas van Aquino in 1323 heilig verklaarde. In 1567 benoemde paus Pius V, zelf een Dominicaan, hem tot kerkleraar. In de heiligenkalender van 1969 wordt hij op 28 januari gevierd, de dag dat zijn relieken naar Toulouse werden overgebracht. Hij wordt vaak afgebeeld als Dominicaan met boek en ganzenveer in de hand, met de zon, een ster of een edelsteen op de borst; als attributen figureren vaak kelk en monstrans, lelie en duif. 14
Thomas’ scholastiek In de 13e eeuw streefden geleerden naar een ordening, een coherent systeem waarin temperamenten, intellectueel en moreel leven onder te brengen waren. Een plastische weergave van de scholastiek, hét denksysteem uit de hoge middeleeuwen, is de 13e-eeuwse gotische kathedraal: een soort encyclopedie in steen waar alles zijn vaste plaats en betekenis heeft. Dat betekent echter niet dat er geen beweging in zijn werken zit. Op een aantal punten is namelijk te herleiden dat Thomas in zijn carrière van mening verandert, zodat de dingen die hij schrijft gelezen moeten worden als het huidige beste antwoord. Het werk van Thomas van Aquino is subliem in de voorstelling van deze ordening. Thomas ontwierp een rationeel systeem waar alles in paste en waarbij hij logisch en deductief te werk ging. Zijn werk geeft onder meer een beeld van de middeleeuwse kosmologie, met haar bekende elementen: de zeven sferen en zeven planeten, twee of drie hemelen (waarbij het aantal hemelsferen op negen of tien komt), de vier elementen (aarde, water, lucht en vuur), de cirkelvormige beweging van de hemellichamen (die wijst op hun volmaaktheid), de tegenstrijdige beweging van de dingen op de (onvolmaakte) aarde (aarde en water van boven naar beneden, vuur en lucht van beneden naar boven). Bovenal was Thomas een theoloog met een scherp gevoel voor mysterie. Steeds gaat het in zijn werken
om God: alle andere dingen zijn relevant voor zover ze betrekking op God hebben. Daarbij is hij zeer precies in de taal die we voor God gebruiken: wat kunnen we nog wel zeggen, en waar houdt onze kennis op? Tenslotte is Thomas een bijbels theoloog. De Schrift staat steeds centraal en alle vragen die de tekst van de Bijbel oproept worden zeer serieus bestudeerd. Ook Thomas’ grootste werk, zijn Summa Theologiae, laat zich lezen als een bijbelse theologie.
Thomas van Aquino betrok denken en geloven nadrukkelijk op elkaar. Hij was ervan overtuigd dat denken en geloven niet tegengesteld konden zijn. Zijn stelsel had voor de rede een eigen taak en bood ruimte en vaktermen voor de hele toenmalige wetenschap. Het ‘thomisme’ werd door paus Leo XIII in 1879 in zijn encycliek Aeterni patris tot verplicht onderwerp van de theologische studie verklaard.
De tijd van Thomas van Aquino Thomas van Aquino was de eerste theoloog die onderscheid maakte tussen het goddelijke en menselijke recht, tussen geestelijke en wereldse macht. Hij stelde dat ‘het goddelijke recht dat op genade gebaseerd is, het menselijke recht dat uit de rede voortkomt niet wegneemt.’
8 9
De kracht van de menselijke rede werd ontdekt: Anselmus van Canterbury opende de deur voor de ‘redenerende theologie’. Het grote vertrouwen in de menselijke rede leidde tot de scholastieke methode: een rustige, objectieve benadering waarbij de auteur geheel in dienst staat van het zoeken naar de waarheid. De scholastiek gebruikt gezaghebbende auteurs: in de Summa theologiae van Thomas staan 25.000 citaten uit de Bijbel, 2500 van Augustinus, en 2500 uit de werken van Aristoteles, naast vele aanhalingen uit Dionysius de Areopagiet en anderen, onder wie ook joodse schrijvers als Maimonides en islamitische auteurs als de filosofen Avicenna en Averroes.
N r
De zogeheten ‘Renaissance van de 12de eeuw’ ging op geestelijk gebied gepaard met een sterke opleving van de wetenschap. In korte tijd werden de hoofdwerken van Arabische en Griekse filosofen en zuiver wetenschappelijke teksten in het Latijn vertaald. Tegen 1200 beschikte men in het westen slechts over een beperkt aantal van de hoofdwerken van Aristoteles in vertaling, die als de tolk van de natuurlijke orde werd beschouwd. De dominicaan Willem van Moerbeke en anderen vertaalden in de eerste helft van de 13e eeuw de rest van Aristoteles’ oeuvre.
T W E E L U I K
In de eerste helft van de 13e eeuw wilden de kerkelijke leiders het Christelijke leven verbeteren. Hiertoe moest de zeggenschap van de wereldlijke leiders over de benoeming op kerkelijke posten gestopt worden. Paus Innocentius III bevestigde de overwinning van de Kerk over de wereldse macht. Dit ging gepaard met een opzoeken van de leefwijze van de eerste eeuwen van de kerk, een waarlijk apostolisch leven in eenvoud, in tegenstelling tot priesters en bisschoppen die niet verzaakten aan rijkdom en overvloed. De bedelorden die aan het begin van de 13e eeuw ontstonden, leverden een bijdrage aan de opleving van de vroomheid in de steden. De vele middelbare scholen in de steden waren van grote betekenis voor de middeleeuwse geestelijke cultuur.
Heilige Blasius De Heilige Blasius (van Sebaste, Armenië), is vermoedelijk aan de marteldood gestorven in circa 316); zijn gedachtenis wordt gevierd op 3 februari. Blasius is vooral bekend als de beschermheilige van hen die lijden aan keelaandoeningen. Binnen de katholieke Kerk wordt in veel parochies op 3 februari na de mis de Blasiuszegen gegeven, waarbij de priester of de diaken twee - tijdens Maria Lichtmis gewijde -kaarsen kruiselings voor iemands keel houdt. Hierbij wordt de volgende zegen uitgesproken: Per intercessionem Santi Blasii liberet te Deus a malo gutteris et a quovis alio malo in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti (‘Moge God u op voorspraak van de heilige Blasius bevrijden van keelziekten en andere kwalen in de naam van de Vader en de Zoon en de Heilige Geest’). Blasius is ook de beschermheilige van de stad Dubrovnik waar hij bekendstaat als Sveti Vlaho. Bronnen: Wikipedia en De Heiligen, door Stijn van der Linden, Contact 1999 15
Vieringen in Heemstede
Wijzigingen voorbehouden: zie parochiële website of mededelingen in de kerk
Parochie Heilige Bavo
Parochie Onze Lieve Vrouw Hemelvaart KWD = Kinderwoorddienst (van 5 t/m 12 jaar) C = Crèche (van 2 t/m 5 jaar)
3e zondag door het jaar 19.00 uur Communieviering zaterdag 24 januari Diaken E. Fennis zondag 25 januari 10.30 uur 10.00 uur Communieviering Diaken E. Fennis m.m.v.Bavokoor 4e zondag door het jaar 09.30 uur Eucharistieviering 1 februari met installatie Vicaris G. Bruggink m.m.v.Bavokoor
T W E E L U I K
N r
8 9
5e zondag door het jaar 09.30 uur Eucharistieviering 8 februari 11.00 uur Kapelaan R. Verhaegh m.m.v.Bavokoor
Eucharistieviering Kapelaan R. Verhaegh m.m.v. Hemelvaartcantorij samenzang KWD + C geen viering in OLVH zie viering in H.Bavo
Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink m.m.v. Parochiekoor, Latijn meerstemmig KWD en C
6e zondag door het jaar 09.30 uur Eucharistieviering 15 februari 11.00 uur Pastoor F. Geels Vicaris G. Bruggink Parochiekoor, Nederlands met koor In Between KWD en C Aswoensdag 18 februari 10.00 uur Eucharistieviering Kapelaan R. Verhaegh Aansluitend koffie/thee Eerste zondag veertigdagentijd 09.30 uur Eucharistieviering 22 februari 11.00 uur Eucharistieviering Kapelaan R. Verhaegh Kapelaan R. Verhaegh m.m.v.Bavokoor samenzang geen KWD wel C Tweede zondag veertigdagentijd 09.30 uur Eucharistieviering 1 maart 11.00 uur Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink Kapelaan R. Verhaegh m.m.v.Bavokoor geen KWD wel C Derde zondag veertigdagentijd 09.30 uur Woord en Communieviering 8 maart 11.00 uur Eucharistieviering Pastor A. Dekker Vicaris G. Bruggink m.m.v.Bavokoor Gregoriaans, heren- en dameskoor KWD en C Vierde zondag veertigdagentijd 09.30 uur Eucharistieviering 15 maart 11.00 uur Eucharistieviering Vicaris G. Bruggink Kapelaan R. Verhaegh samenzang Parochiekoor, Nederlands KWD en C
vieringen doordeweeks donderdag woensdag 09.00 uur Eucharistieviering 10.00 uur Eucharistieviering, ‘Hart voor Ouderen’ met koffie drinken na na afloop zondag 19.00 uur Aanbidding Allerheiligst Sacrament en Lof 16
