Tijdschrift
Didactiek
Natuurwetenschappen
2
(1984)
nr.3
205
Woorden in het scheikunde_onderwijs Een
onderzoek
tweede
klas
naar
mavo,
de
bekendheid
havo
en
met
294
woorden
onder
leerlingen
van
de
vwo.
J.Bouma Chemiedidactiek,
1.
ren
verschillende
van
bruikt. gaan;
de
In
Uest-Duitsland
in
bekendheid
Engeland
universiteit
king
met
1977a,
1977b,
Ook
de
1978,
In
het
taal
en
nog
niet
gebeurd,
E.N.Page
(1982)
het
heeft
bezoek
dat
al
l i j k t
het
in
Nederland
Dr.L.Brandt, verricht Belgische
in
op
dit
gebied
leerlingen.
met
uitvoerig
op
het
heeft
verricht
opleveren
de
hierover
J.R.T.Cassels,
gebied
tot
is
veel
artikel in
zeer
het
aan
naar
functioneworden
materie
verdedigd
die
in
geingeaan
samenwer-
naar
de
woordkennis
(Cassels
en
Johnstone,
1980)
(D.C.N.,
ook 1980,
van 1981
en was
buiten
1982).
Maar
Schipperus aan
Europa
onderzoek
Nederland
ontwikkeling) eigenlijk
de
op
c . s .
onderzoek
gedaan
op
deze w i j z e
(1983)
bracht
b i j
en w a a r b i j laatste
er
ver-
het
wel de
h i j
gebied
was
dit
op. werkgroep
over
aansporing
de
om
me
houden.
chemiedidacticus
samenwerking
er
verricht
scheikunde-onderwijs
dissertatie
is
1976,
vertelde, te
een
onderzoek
gebrek
onderzoek
bezig
het
(1980)
(1977)
Dr.A.H.Johnstone
hieromtrent
onderzoek in
Schotland
Cassels,
(Scheikunde-onderwijs,
hiermee
in
uitgebreid
1983,
al
die
G.Vollmer
(chemie)-onderwijs
mogelijkheden
aan
de
Katholieke
Hevr.L.Peumans
een
Universiteit
soortgelijk
te
Leuven,
onderzoek
onder
.
Doelstelling De
bedoeling
onderwijs den
is
die
is
woorden
Nederlandstalige
van
2.
Amsterdam
landen
met
Reading;
problemen
C.R.Sutton
Het
heeft
te
A.H.Johnstone
en
richt.
Europese
en
aldaar
SOj
Universiteit
Aanleiding In
de
Vrije
begrepen.
volgorde
van
problemen
van
Het
het
onderzoek
oproepen
produkt
'onbegrip',
b i j
van zo
het
i s : de
na
te
onderzoek
mogelijk
gaan
leerlingen, is
voorzien
welke doordat
dus van
een
woorden ze
in
niet
l i j s t
commentaar.
van
het
of
scheikunde-
verkeerd
woorden
in
wor-
Woorden
206 3.
werden
verkregen
bestemd
voor
leerlingen
e . a . ,
1980).
woorden
kunde, (Schuijl
overleg
dat
ze
met
verdeeld
veer
100
De werd
benadering het
begin
leraren Vrije vens
uit
De
zetten werden stof'
geven
scheikunde-onderwijs
in
van
en
De
die
een
versies
een
proefpersonen.
dat
van ze
van
hiervoor 2
en
dat
dat
-
3
de
na
ze
ze
de
die
De
voorbeeld.
Er
vraag het
afdeling
aanvraag was:
niet
was
konden
van
vwo.
onge-
De
1982),
toets zodat
tot
de
derde
de
medewerking
de
19
ervan
der
klas
Natuurkunde
benaderd.
Van
of
sommige
dat
-
j u i s t van
aan
Verdere
meer
hun
de de
gege-
voorgelegde
ofwel
door
het
'zuivere
mogelijkheid omschrijven
betekenissen worden gegevens
het
woorden
bijvoorbeeld
elke
synoniem,
administratieve
20
kenden,
opgegeven,
desgewenst
en
volg-
werden
Dankzij
worden
gesteld een
havo
Didactiek
van
kenden.
zo
alfabetische l i j s t
welke
vermoeden
verkrijgbaar).
betekenis
geven
gebruikelijke
staan.
het
(mei-juni
bevordering
scheiben
geselecteerd,
in
elke
schooljaar
tweedeklassers (op
Van
k l a s s e n mavo,
het
verschillende l i j s t e n
worden:
de
tweede
l e e r l i n g e n kregen
in
kon
uit
werden
20 w o o r d e n .
voor
mede-auteur
gevraagd:
tot of
d e f i het
opgegeven.
sexe,
leef-
schooltype.
definities eind
van
over
zijn
vóór
het
te
de
van
het
vragen
geen eind
invullers.
toets
van
verdeeld
aan Naar
nadere de
Wel
kwam
klas,
l e e f t i j d
over
de
leraren
l e e r l i n g e n van
schatting
cursus
het,
nogal vaak in
de
zou
het
een
te
ondanks
eens b i j
ingevuld
wegens
voor
voorzien meer
A l l e
geretourneerd.
duidelijke
zo'n
20
Vrijwel
verzoek
e e r l i j k
dat
er
'gespiekt':
formulieren.
de
verzoek
vergen.
pakketten
geen
enkel
opvattingen
eigen
kennis
g e l i j k e
Nogal
het
klassen tegen
minuten
verzonden
'humoristische'
werd
van
tweede
het
opeenvolgende
vullen.
en of
invullen
i n l i c h t i n g e n ingewonnen.
opzijgelegd
schijnt
één
de z i j n
cursus.
worden
of
de
gold
maken
zuivere'.
werden
afnemen
binnen
de te
streepje
formulieren
moest
konden
Deze
over
periode
leerboek ik
C r i t e r i u m was
of
s c h e i k u n d e l e s s e n zouden
aanhangsel
gebruikt
Het
sexe
situatie de
worden.
een
280 woorden
294.
19
afkomstig
laatste
dan
tot
van
waarvan
van
adressenbestand
'stof,
Daarnaast
naar
de
het
twee en
niëren
t i j d
de
duidelijk van
verdeeld
waren in
opdracht
woorden
l i j s t e n
klas,
meer
kunnen
van
U
werden
zouden
15
Universiteit vindt
bestuderen
derde
begrepen
leerlingen
aan
boek
het de
aangevuld
exemplaren
afgenomen
dit
van
werden
over
bij
Uit
door
Dr.Brandt
verkeerd
orde
4.
het
Opzet De
in
in
eens
het Hier-
werden formulier van
op
de
te
de geven,
antwoordpatronen werd
vergeten
Bouma 5.
Het
Onder 1.
verwerken de
Oude
of
Vreemde
3.
Specifiek
4.
Algemene
woorden:
hebben:
woorden
zijn
elkaar
trekken.
konden
woord
een
0
voor
niet
j u i s t
De
andere
voor
het
Engelse
er
geen
1.
het de
die
3.
het
aan
het
met
konden
aantal
voor
geldende
het
een
hier
koolstof betekenis
aantal
kunnen
b l i j k zover
9
geeft
van
het
'oplosbaarheid'
de
tot
om e e n
goed
niet
b e s l i s t
van
mogelijk,
scherpe
gesteld.
die
die
voor
groot
Een
probleem grens
is is
het niet
categoriseren of
meer
Daarom
v r i j e
werd
van
is
te ge-
definielk
c i j f e r s .
d e f i n i t i e s
en
Een
poging
ging
worden
d e f i n i t i e s
worden
voor
vaktermen.
vragen
voor
systematiek
woord
van
8
en
Omdat
daarop
1-7
duidelijk
de
oplosbaar mate
woorden:
natuurwetenschappelijke
taalgebied
(1983).
waren),
gerekend
verbindingsreactie,
woorden
geprecodeerde
gemaakt
nodig
moesten
2.
Nederlandse
categoriseringen denkbaar.
n i e t - i n v u l l e n ,
er
van
gewone
stroomkring.
algemene
d e f i n i t i e
werd
categorieën onderscheiden:
vier
paraffine
argon,
specifiek
van
d e f i n i t i e s werden,
den
een
grootheid,
ook
kaart
als
een
die
J.J.Wellington
t i e s ,
veel
we
overigens
proces,
termen:
lopen
Een
door
kunnen
maar
diameter,
chemische
kern,
Overigens
was
gegevens
lichtgas
2.
daan
de
verouder(en)de,
accijns,
door
van
g e s e l e c t e e r d e woorden
het
Van
(1).
reeks
(zo
maar
Fout
betreffende
Dale
scheikunde-onderwijs worden volgende
gerekend
waren,
d e f i n i t i e s .
voor aan
worden
verkeerd
foute
onbegrip ontleend
konden
echt
is
ook dus
woord.
Enkele
woor-
aangepast.
Zo
gemaakt:
z i j n
oplosbaarheid gram
stof
dat
met
100
gram
oplosmiddel
een
verzadigde
oplossing
vormt. Alleen den
de
eerste
kwamen
niet
betekenis voor
in
komt
Van
in
Dale,
die
zin
in
het
bijvoorbeeld
woordenboek
postulering,
voor.
Sommige
edelstalen,
woor-
synthe-
tiseren. Weer
andere
niet
dat
de
aanduiding
popgroep. ze
is
van
d e f i n i t i e s de
naam
een kan
1s
men
door
l i j s t -
de
gegevens
van
en 'met
het de
toekennen hand'
en
van van
benzine deze
d e f i n i t i e - c i j f e r s op was
verwerken woorden
Is
Uiteraard
nieuwe
kenmerkt
Dit
leverden
'brandpunt'
en
de
door
met
een
elk
verrassende
bepaald
omschrijvingen kaart
volgnummer
bestond aan
zeer
u i t van
slechts
aard.
Van
éèn" t e l e v i s i e p r o g r a m m a ,
op. -
een
het de één
Zo
octaangetal niet
werd
aantal
doorlezen
fout aan
persoon
ën
elk
van
gedaan.
op
de
woord
alle de
vermeldt
dat
'normaal'
naam
rekenen.
d e f i n i t i e s
categorieën die
Dale
noch
Wel -
dat
van
zelf
toegekend.
26.437 kaart
een
leverden ge-
Het
gedefinieerde stonden.
Woorden
208 Daarbij -
deden z i c h
grondprobleem
heb
tot
nu
gewijze, -
v e r s c h i l l e n d e problemen
het
toe
de
d e f i n i t i e s
is
niemand
synoniem
tuur'
Van
dat
vinden
1.inwendige 2.
wijze
3.
opbouw
4.
bouw
Wat
nu
we
in
het
-
Dikwijls tisch'
ving
geven
i j z e r
neet
-
en
Het In
zou de
meen
één Het
de
bleek
werden
alleen
d e f i n i t i e voorkomen
geven
een
dekt
een
werkwijze heeft,
inherent
zelfs
i s .
Ik
steekproefs-
zoveel
leerling
?
Een
mogelijk
een
noord
voorbeeld.
te
onderscheiden
definieert.met
Voor
het
woord
'struc-
geheels
deeltjes geheel
-
op
of
lagen
is
(abstract)
van,
zitten
de
waard
de
eerste
als
opgebouwd;
en
Uit
hun
)';
de
d e f i n i t i e
Nog
een
'als
-
i j z e r
van en
geen
soms ih
met
gaven de
3.
van
i s
zinnen.
het
voorwerpen
kan
maken
als
ze
'opbouw'
de
?
'magneeen
omschrij-
'iets
elkaar het
en
tussen
voorbeelden
aan';
uitkomsten:
alles
'magneet'
Enkele
stof
geven
gekozen.
verschil
erger
andere
twee
structuur
d e f i n i t i e
van
dat
op
aantrekken'.
begrip
aantrekken,
dat
een
mag-
de
vaak
evenals
staal.
d e r g e l i j k e woorden
gehouden
twee
de
onverwachte
antwoorden van
-
antwoord
trekt
voor
af
onafgemaakte,
. . . .
zijn
d e f i n i t i e
klank
naamwoord.
'het
van
rekening
voldoende:
in
vaak
(
een
de
voor.
bijvoeglijk
hier
was
nog
eens
twee definities
leerlingen drie
lijsten
apart
te
bezien.
pep woord. of
opgenomen.
meer
Over
het
d e f i n i t i e s .
Meestal
kwam
per
alge-
Daarvan
woord
maar
voor. van
Ik
kom
daarop
of
uit
leerlingen
vorm
moeite
l e e r l i n g e n én
6.
stof
g e l i j k s t e l l i n g
dit
en
als
leerlingen die
luidens
de
6.1.
de
b l i j f t
l i j s t e n
uit
nuances
'magnetisch':
b l i j k t
aangetroffen
-
een massa
de
een de
althans
deze t i j d
nuances:
woordsoortfouten dat
in
aan
voldoende
algemeen.
voor
vast
Overigens
die
scheikunde-onderwijs
zien
gaan
samengesteld
met
komen
definities
te
werk
w i l l e k e u r i g i s
b l i j k t
zelfstandig
na
die
splitsen
te al
van een
een
doen
Betrekkelijk
Hoe öók
bouw
van
Dale
vier
waarop
te
gevonden
het
voor:
s u b j e c t i v i t e i t die
interpretaties naar
betekenisnuances. een
de
in
doet
maar één foutcategorie geeft
nog
geen
terug
rekenschap
b i j
de
van
bespreking
de van
onrecht
aan
de
r i j k e
categorieën die de
verwerkte
fantasie
daarin
van
optreden.
resultaten.
Resultaten De
niet
de
c a t e g o r i e ë n 0+9
of
verkeerd
bijlage
1
verloop
bestaat
beide
staan
100%), naar
de van de
gedefinieerde (dus
'blanco'
eerste de
honderd
woorden. +
'fout') vermeld.
s l e c h t s t begrepen
best
begrepen
Van
a l l e
opgeteld
d e f i n i t i e s
in
volgorde
Opmerkelijk
is
dat
woorden
('mengen'
gegeven en
en
er
(vulcaniseren'
'zuiveren',
beide
een en
werden
gezet.
In
vloeiend ' c a p i l l a i r ' ,
0%).
De
eerste
209
Bouma honderd woord
woorden
ervan,
volgens' Enkele heel,
op
uit
'koolstof'
Invloed
wordt van
dus
meer
levende'
-
De
in
vervangen
afgesloten
op
39%,
het
daaropvolgende,
het
niet
of
vaak
dezelfde
is
verward
resultaten richting.
Het
laatste
'achtereen-
' C a p i l l a i r ' dat
met
van
l i j s t .
omschreven.
aandacht.
Opmerkelijk
wordt
eerste
door
verkeerd
bijzondere
onbekend.
het
biologieles ?
verdwenen,
willekeurig
vragen
geheel
gedefinieerd
de
die
l i j s t
vrijwel
een komt
leerlingen deze
vierdeklassers wijzen
schat 6.2.
38% d e r
woorden
koolstof
bij
vermen
'natuur,
-
voor
is
ge-
zover
koolstofdioxide.
een
vervolgonderzoek
'Lichtgas'
is
uit
de
woorden-
aardgas.
Sexeverschillen Er
bestaan
meisjes
b i j
voor
component:
sommige
wat
13/63
(21%)
(als m
9r$l§r
'
woorden
betreft
de
van
de
(54%)
van
verschillen
interpretatie
jongens;
foutbetekenis
30/56
duidelijke
foute
vaak
1/78
verward
en
(1%)
van
met
de
jongens;
9/72
d
jongens
0/57
tussen
jongens
en
onbekendheid. de
meisjes
had
het
j u i s t
componist)
(13%)
van
de
meisjes
had
het
j u i s t yl§£9§2i§iï
:
/
5
4
6
v
a
n
e
(0%)
van
de
meisjes
had
het
j u i s t . Woorden
die
meisjes
b2ê §Di9b§id:
2/28
d
beter (7%)
kennen*zijn
van
de
bijvoorbeeld:
jongens;
13/43
(30%)
van
de
meisjes
had
het
j u i s t eboniet
U1t
de
:
eerste
algemeen grond,
0/32
de
meisjes
enkele
keur
groep
jongens
schappelijke Bij
bijv.
(0%)
meer
van
-
de
en
ook
iets in
woorden
b l i j k t
dat
uit
de
onderstaande
met
wil
toegekende
de
-
meisjes
b l i j k t
had
dat
een
technische
zeggen
dagelijkse
het
in
j u i s t .
het
achterof
weten-
4
kogelbuis
16
19
voorbeeld
16(38%)
26
4
38%
van De
een
l i c h t e
sexevoor-
(51%)
1
1
woorden:
betekenis tabel
meisjes:
5
(fout)
hier
woorden
Zie
jongens:
ordening
51%
van
voorbeelden
in
niet-technische,
'patroon'.
patroon:
tegen
andere
zijn
(15%)
woorden.
b i j
andere
uit
beter
,baas
Het
jongens; 5/28
1 de
van
de
meisjes.
mogelijk
in
weerspiegeld.
jongens
invloed
definieert
van
patroon
'breipatroon'
en
a l s
'voorbeeld'
dergelijke
l i j k t
210 6.3.
Woorden Woorden
met
Een
van
de
niet-wetenschappelijke
dat
leerlingen
redenen
schappelijke l i j k t Ik
te
geef
wordt a)
van
worden
gedacht
ik
woorden
betekenis
dit
die
hebben
het
scheikunde-onderwiis
voorkeursbetekenis
onderzoek
zowel b i j
een
heb
opgezet,.was
het
wetenschappelijke
voorkeur
de
laatste
als
vermoeden niet-
kiezen.
Dit
weten-
vermoeden
bevestigd.
hieronder
kern:
waarom
in
drie
aan
de
woorden
waarbij
b l i j k t
dat
natuurwetenschappelijke
23%:
binnenste
20%:
waar
(hierbij
niet
in
eerste
instantie
niet
betekenis.
meegerekend
de
velen
die
opgaven
'middelpunt')
1%:
pit
31%: b)
kol_f
nas:
Het
een
van
bloeiwijze,
26%
(stof
zal
hoe
woord
het
te
passief
begrip
de
is
hebben.
de
nog
aan
kan
onderzoek
vierdeklassers.
Onder
om
draait
een
aggregatietoestand
genuanceerder
ook
b i j
Aan
een
andere
de
wij
tot
worden
worden
Uit
dat
leerlingen
nog
i s
i s ,
hoe
als
waar
en
nadere
gevraagd dus
doet
meer
bete-
min
of
meer
een
het
betreffende
al
context.
gedane
hoe
ze
de
die
woord
wordt
Evenmin woord.
b l i j k t
Daarvoor
vervolgonderzoek
geheel
leerlingen
hier
of
is
het
beschouzich
een
Het
overigens,
onder
een
wetenschappelijk
naast
b l i j k t
althans
naar
verwachting,
scheikunde
in
hun
natuurwetenschappelijke
geleerd.
categorisering
voorkomende
j u i s t e
betekenis
0
niets
ingevuld
A
d e f i n i t i e
B
het
C
verwarring
D
het
E
categoriefout:
op
niet
herkend
laatste
b i j
Overigens
(scheikundige)
verricht,
duidelijk
worden
woorden.
geïsoleerd woord.
weten
toegenomen,
Niet
hebben
wapen
aardgas
bepaalde)
voor.
Daarmee
het
poging
van
natuurwetenschappelijke
dat
Een
(alles)
maiskolf
gasvorm,
een
kennen
aan
betekenis
in
in
probleem
een
opnieuw
pakket
handvat
inz.
ongetwijfeld
associatie. in
moet
of
foutdefinities,
opgevat
het
vat
brandstof
methodisch
v r i j e
6.4.
glazen
29%
toe
waar
vrucht
atoomkern
21%
de
kenissen
een
achterkant
beeld
wing
van
om g a a t ,
37%
4% c)
het
de
toekent,
klank
tegengestelde, tussen
onvermogen
der
'vluchtwegen'
af
het de
fouten. voor
komen
geraden:
dubbele
of
te
magnetisch
een
een
leerling
component
-
diameter
helft:
betekenis
omschrijven: -
geval
de
overgankelijke
precies
het
het
woord
niet
voor:
ding
componist
van
pletbaar
dat
ijzer
-
halve
straal
het
-
woord:
rieken
het
kan
aantrekt
- ' r u i k e n
samengedrukt
worden
211
Bouma F
invloed
G
de n i e t - n a t u u r w e t e n s c h a p p e l i j k e
Nog
nader
komen.
moet
en D b i j
1
en
voorzichtige
op h e t e e r s t e
chemische maar
termen
ook voor
vreemde
wordt,
leerlingen
h e t kennen
docenten
boeken ten).
overal
conclusie
te
A
chocoladereep voor:
welke
komt
edel
-
nobel
koppelingen
vaak
voor
en 3 (chemische
bekend
verwachten)
en/of
maken
zal
of
begrijpen.
Ze moeten
vaak
b i j 4
voor-
(algemene
vaktermen).
niet
zelfs
Dit
min of
voor
Maar deze
alleen
meer
gewone
gebruikelijke voor
specifiek
zowel
voor
hun eigen
na t e
trekken:
uitleggen
ten aanzien
een kritische b l i k
woorden.
gaan
of
de
tekstschrijvers a l s
conclusies
bepalen
begrippen,
Nederlandse
l i j s t ,
ö f m o e i l i j k e woorden
een standpunt
gaan.
niet
natuurwetenschappelijke
geldt
daaruit
dat aan leerlingen d i e
in dat onderwijs
van onderstaande
(de s c h r i j v e r s )
aan Prof.Raat
getrokken,
aantal
i s . Dat geldt
en z e l f s , voor
S c h o o l b o e k s c h r i j v e r s moeten afschaffen
kan worden
b i j de woorden
i n de k l a s .
(met dank
-
gaat
worden,
hoog.
een groot
niet
woorden
vooral
eenvoudiger
Helemaal doen
uitgewerkt
beginnen
gehoor
(zoals
Aanbevolen
voor
bros
betekenis
aanbevelingen
scheikunde-onderwijs
woorden
enz.:
(verouderde.woorden)
Conclusies
met
reclame
0 scoort
Als
eerste
TV,
kwantitatief
De c a t e g o r i e
woorden)
7.
van r a d i o ,
zou veel
ö f hun
(de
docen-
van
vaktaal.
goed
kunnen
opmerking).
Noot (1)
Van Dale
Groot
Woordenboek
der Nederlandse
t a a l ,
deel
1 en 2,
's-Gravenhage:
1970.
Literatuur Cassels,
J.R.T. and Johnstone,
Science Cassels,
and Technical J.R.T.
Division
and Johnstone,
Conference,
Cassels, 1978.
J.R.T.
Cassels,
J.R.T.
A.H.
Educ, London:
and Johnstone,
11, A.H.
Bulletin p.
of the Scottish
What's
for Maths,
Report
Language in Chemistry,
The Chemical A.H.
Centre
1977a.
Society, i n a word
of
the
Education
1977b. ?
78,
NewScientist,
p.432,
«
chemistry,
and Johnstone,
Educ. in Chemistry,
A.H.
The meaning
o f words
J . R . T . Language in Chemistry; on 'O' grade chemistry candidates,
the effect M.Sc.ïhesis,
of some aspects Glascow:
J.R.T.
multiple
and the teaching
of
J a n . , p.10, 1983.
Cassels,
Cassels,
19,
of language
1976.
Language and thinking in science: some inveetigations choiae questions, Ph.D.Thesis, Glascow: 1980.
DCN-Cahier
9 ,
Taalgebruik
in de klas,
DCN-Cahier
9 ,
Leerlingen,
taal en school,
Groningen:
1980.
Enschede:
1982
with
212 Page,
Woorden E.N.
The Vocabulary of Chemistry
- A Problem
in
?,
het
scheikunde-onderwi.is
M.Sc.Thesis,
Reading:
1977
leerlingen.
Een
(unpubl.). Schipperus,
0 . ,
onderzoekje
c . s .
door
Het
gebruik
studenten
van
van de
NVOtt-maandblad, 5 , p . 2 7 , 1 9 8 3 . Schuijl,
J.W.,
Vollmer,
G.
Wellington,
c . s .
scheikundige
vaktermen
lerarenopleiding
Chemie voor voortgezet
onderwijs,
im Chemieunterricht,
O.J.
p.767,
Sci.Rev.,
June,
1983.
aan
de
deel 1 vwo/havo,
Sprache und Begriffsbildung School
door
scheikunde
Frankfurt:
R.U.-Leiden
Zeist: 1980.
1980
213
Bouma Aanhangsel Honderd
1
woorden
erachter
die
gevoegd
ieerlingen
hoeveel
van
procent
tweede
van
hen
klassen dat
niet
of
1.
vulcaniseren
100%
51.
karakteristiek
2.
c a p i l l a i r
100%
52;
korstmos
64%
3.
koolstof
98%
53.
driedimensionaal
63%
65%
4.
postulering
98%
54.
instabiel
61%
5.
molecuul
96%
55.
conclusie
59%
6.
v i s c o s i t e i t
95%
56.
natuur,
59%
7-.
warmte-effect
95%
57.
oplosbaarheid
8.
argon
94%
58.
organisme
57%
9.
a f f i l t r e r e n
94%
59.
troebeling
57%
10.
formule
levenloze
58%
lichtgas octet
94%
60.
levenloze
11.
kern
eboniet
93% 92%
61.
12.
62.
raffineren
56%
13.
verbindingsreactie
92%
63.
parafine
55%
14.
kwantitatief
92%
64.
begel.vermogen
55%
15.
synthese
90%
65.
broos
55%
16.
kwantiteit
90%
66.
natuur
53%
17.
relais
90%
67.
soldeer
53%
18.
component
90%
68.
grondslag
52%
19.
gedestilleerd
88%
69.
onbestendig
52% 51%
natuur
57% 57%
20.
onvergankelijk
88%
70.
mineraal
21.
stollingswarmte
86%
71.
energie
51%
22.
edel stalen
86%
72.
raffinaderij
50%
23.
diffuus hoedanigheid
79%
73.
stikstof
50%
24.
79%
74.
gasontwikkeling
50%
25.
synthetiseren
78%
75.
magnetisch
49%
26.
fysicus
78%
76.
plethaar
49% 49%
27.
reactieprodukt
78%
77.
edel
28.
materie
78%
78.
stof,
29.
stroomkring
77%
79.
geologisch
48%
zuivere
48%
30.
reactiemengsel
77%
80.
verschijnsel
48%
31.
syntheti sch
77%
81.
diagram
47%
32.
complicatie
77%
82.
gas
47%
33.
poreus
75%
83.
kolfje
47%
34.
hachelijk,
74%
84.
proces
47%
35.
stroomketen
73%
85.
niet-metaal
46%
36.
analyse
72%
86.
structuur
45%
37.
72%
87.
verfijnen
45%
38.
evenredig respectievelijk
72%
88.
roestvast
45%
39.
asbestweefsel
71%
89.
accijns
44%
40.
f i l t r a t i e
71%
90.
grootheid
43%
41.
mortier
70%
91.
kenmerkend
42%
42.
periodiek
68%
92.
verbindingswarmte
42%
68%
93.
stabiel
42%
68%
94.
kolf
41%
67%
95.
identificeren
41%
43. 44. 45.
vloeistofspiegel oxideren waarborg
fout
doet.
46.
vezel
67%
96.
overmaat
41%
47.
chemie
67%
97.
samensmelten
40%
48.
steenkoolvergassing
65%
98.
diameter
39%
49.
rieken
65%
99.
agressief
39%
50.
kwalitatief
65%
100.
natuur,
levende
39%
•
definiëren
met
<;14
Woorden
Aanhangsel Sexe
der
2
Aanhangsel
onderzochte
jongens
:
593
meisjes
:
715
onbekend
:
34
totaal
proefpersonen
der onderzochte :
277
(21%)
(53%)
14
jaar
:
846
(63%)
(
15
jaar
:
175
16
jaar
:
27
(
2%)
:
17
(
2%)
3%J
(100%)
4
waarin
de
respondenten
:
397
(30%) (22%)
2-havo
:
301
2-vwo
:
260
(19%)
2-vwo/havo
:
322
(24%)
2-mavo/havo/vwo
:
53
onbekend
:
totaal
3
13
jaar
totaal
Klastype
schei kunde-onderwi.is
Leeftijd
onbekend
2-mavo
het
(44%)
1342
Aanhangsel
in
(
4%)
9 ( 1 % ) 1342
(100%)
zaten:
1342
(13%)
(100%)
proefpersonen:
