Versie 3 november 2010
woningen
2
bosrand oisterwijk
Mies van der Rohe
ECOLOGISCHE VERBINDINGSZone IN HET BEEKDAL van de achterste stroom
Beeldkwaliteitsplan architectuur 6 vrije kavels lokatie bosrand te oisterwijk in opdracht van
Bosrand bv onder supervisie van
Gemeente Oisterwijk opgesteld door
M30 architecten in samenwerking met
Bureau Elings vormgevers van natuur en landschap en
bro bureau ruimtelijke Ordening op basis van een concept van
PS Vastgoedconcepten
beeldkwaliteit woningen bosrand
1.
Inleiding
2. Uitgangspunten
3. Stedenbouwkundig plan
4. Spelregels beeldkwaliteitsplan
beeldkwaliteit woningen bosrand
5.
Nadere toelichting op materialen en kleuren vanuit duurzaamheid
6.
Terrein
Hotel bosrand
nieuwe situatie TERREIN: 23.500 m2 GROEN EN WATER: 19.000 m2
bestaande situatie TERREIN: 23.500 m2 GROEN EN WATER: 19.000 m2
beeldkwaliteit woningen bosrand
7
Hoofdstuk 1 Inleiding Locatie Bosrand bevindt zich aan de Gemullehoekenweg langs De Reusel, plaatselijk bekend als de Achterste Stroom. Riviertje De Reusel ontspringt in Reusel en voegt zich aan de oostzijde van Oisterwijk samen met De (Rovertse) Leij (Voorste Stroom) om als Esche stroom in Boxtel uit te monden in De Dommel. De landschappelijke waarden zijn de belangrijkste structurerende elementen. Deze waarden zijn bestudeerd en benoemd in het door Bureau Elings opgestelde onderzoeksrapport. Beekdal- en boszones worden daarin geherwaardeerd. De woningen bevinden zich in het grensgebied tussen beekdal en bos. Landschapschappelijke kwaliteiten hebben voorrang t.o.v. bebouwing en zijn leidend voor bebouwingstypologie en -concept. Om de ruimtelijke en landschappelijke kwaliteiten te waarborgen worden eisen gesteld aan bouwmassa, terreininrichting en erfscheidingen. Ook mag de gekozen architectuur het landschap of de ensemblewaarde van het geheel niet domineren. Door de gekozen open verkavelingstructuur kent het stedenbouwkundig plan géén achtergevels en géén gevels die een laag attentieniveau rechtvaardigen.
beeldkwaliteit woningen bosrand
Grosfeld Van der Velde
9
Maas Architecten
beeldkwaliteit woningen bosrand
Door deze bijzondere stedenbouwkundige uitgangspunten krijgt de locatie Bosrand een geheel eigen karakter. Naast de vanzelfsprekende doelmatigheid telt nadrukkelijk ook het uiterlijk, de duurzaamheid en de belevingswaarde. Het motto is dan ook dat het geheel meer is dan de som der delen. Het beeldkwaliteitsplan vormt de spelregels waardoor bebouwing als vanzelfsprekend een plaats krijgt in het landschap. Dit beeldkwaliteitsplan is hiermee een belangrijk hulpmiddel en toetsingskader voor toekomstige bewoners en gemeente. Het beeldkwaliteitsplan is een nadere detaillering van het bestemmingsplan. Dit kwaliteitsboek wordt als beleidskader vastgesteld door de gemeenteraad. Daarmee heeft het een bindende werking voor partijen. Dit kwaliteitsboek wordt door o.a. de projectarchitect en de gemeente gebruikt voor de toetsing van de individuele woningontwerpen. Ondanks dat er zaken afgesproken worden in dit beeldkwaliteitsplan blijft er voldoende ruimte voor creatieve individuele invullingen. De in dit beeldkwaliteitsplan vastgelegde ambitie vraagt om expliciete beeldregie. Gemeenschappelijke uitgangspunten voor vormprincipes, kleur- en materiaalgebruik en inrichting en vormgeving van de openbare ruimten zijn noodzakelijk om het karakteristieke woon- en planconcept op de locatie Bosrand waar te kunnen maken. Het creëren van een optimale samenhang tussen de landschappelijke waarden en de bebouwing die het gehele beeld en karakter bepalen is van primair belang. Deze uitgangspunten zijn vastgelegd in dit beeldkwaliteitsplan.
Zech Architectur
11
Hoofdstuk 2 Uitgangspunten In het plan zijn 6 vrije kavels opgenomen. Deze kavels worden in particulier opdrachtgeverschap bebouwd. Uitgangspunt is dat de architectuur van de woning van hoge kwaliteit is en dat rekening gehouden wordt met de kwaliteitsvoorwaarden van de gemeente. De samenwerking M30architecten/Bureau Elings heeft in nauw overleg met gemeente Oisterwijk, provincie en waterschap gewerkt aan het opstellen van dit beeldkwaliteitsplan. Deze uitgangspunten zijn vertaald in het bestemmingsplan. Het zijn zaken zoals: • Posities en massavorm van bebouwing. • Bebouwingsvrije zones op eigen terrein om openheid in het plan te houden. • Collectieve zones om landschappelijke waarden te waarborgen. Vanwege de bijzondere stedenbouwkundige kwaliteit zijn duidelijke kwaliteitscriteria ontwikkelend. De lat dient hoger te worden gelegd dan “redelijke eisen van welstand”.
beeldkwaliteit woningen bosrand
Grosfeld Van der Velde
13
Tevens is het van belang dat de ontwerpen van de woningen worden getoetst. Dit beeldkwaliteitsplan is opgesteld tot aanvulling en wijziging van de Welstandsnota. De projectarchitect is aangesteld om ieder afzonderlijke koper bij het tot stand komen van het ontwerp te begeleiden en te adviseren. Na afstemming van ieder bouwplan wordt het voorgelegd aan de welstandscommissie. Indien een koper geen gebruik wenst te maken van de adviezen van de projectarchitect dan is dit mogelijk. In dat geval zal de projectarchitect wel worden gevraagd om het betreffende ontwerp te beoordelen. Zijn advies zal aan de welstandscommissie kenbaar worden gemaakt. Grosfeld Van der Velde
beeldkwaliteit woningen bosrand
Luigi Snozzi
15
Hoofdstuk 3 Stedenbouwkundig plan Voor een volledig overzicht van de randvoorwaarden wordt verwezen naar het bestemmingsplan. De 6 kavels worden vanaf de Gemullehoekenweg ontsloten via een aan te leggen bospad. Aan de oostzijde eindigen alle percelen in meer of mindere mate in een uitloper van De Oisterwijkse bossen. Aan de westzijde worden de kavels gevormd door het beekdal van de achterste stroom. De verkavelingstructuur is zodanig ontworpen dat een balans ontstaat tussen openbaar en privé. De landschappelijke kwaliteiten worden gewaarborgd terwijl ook privé-gebieden een plaats krijgen. Er is gekozen voor een verkavelingstructuur min of meer haaks op de achterste stroom. Dit in analogie op de historische landschappelijke verkavelingstructuur met bosjes en houtwallen. Overigens zijn de volgende keuzes gemaakt. * Excentrische plaatsing van de woningen op het kavel op of nabij de noordelijk gelegen perceelgrens met als doel de onderlinge afstanden tot belendende huizen en erfafscheidingen te maximaliseren. * Hoofdgebouwen met maximale oppervlaktes binnen ingekaderde vlakken. Hiermee wordt het decor van het achterliggende landschap vanaf de Gemullehoekenweg zichtbaar en uitnodigend voor bezoek.
beeldkwaliteit woningen bosrand
Grosfeld Van der Velde
17
Grosfeld Van der Velde
beeldkwaliteit woningen bosrand
Genoemde stedenbouwkundige maatregelen hebben als primair doel om de landschappelijke kwaliteiten voor bewoners van de woningen en bezoekers van het landgoed beleefbaar te maken. In het bestemmingsplan worden voor deze 6 kavels de bebouwingsvoorschriften vastgesteld. Elk van deze 6 kavels is verdeeld in zones. Deze zones worden in het Bureau Elings opgestelde Beeldkwaliteitsplan Landschap Bosrand benoemd. Positionering van woningen in het grensgebied van bos en beekdal zal iedere afzonderlijke woning, naar behoefte van iedere afzonderlijke koper, in meer of mindere mate het karakter van bos- of beekdalwoning geven.
Zech Architectur
19
Hoofdstuk 4 Spelregels beeldkwaliteitsplan Ontwerpen worden gebaseerd op spelregels. Met deze spelregels wordt gereageerd op de landschappelijke kenmerken. Ze komen hieruit rechtstreeks voort of ze maken die meer beleefbaar. Tevens versterkt het de ensemblewaarde van de 6 woningen. Met de spelregels zijn 2 woningtypes mogelijk. • Woningen in geheel in één laag. • Woningen samengesteld uit een hoofdbouw en een éénlaags deel. De spelregels: 1 Houtwal 2 Hoofdbouwzone 3 Hoofdbouw 4 Laagbouwzone 5 Laagbouw 6 Vlonder 7 Souterrain 8 Parkeren
beeldkwaliteit woningen bosrand
21
beeldkwaliteit woningen bosrand
23
De spelregels: 1. Kern houtwal De bouw van de kern van de houtwal is essentieel en daarmee verplicht. Ook als er gekozen wordt om het woonhuis vrij van deze kern te plaatsen. De kern van de houtwal is een wand van boomstemmen met een voorgeschreven lengte en hoogte. Hiermee verankert het plan zich op deze locatie. Het is de ruggengraat en het ordenend element van het woonprogramma. De houtwal zorgt vooral in de siertuin voor optimale privacy. De positie is geen vrije keuze en is in het bestemmingsplan vastgesteld. De houtwal kent twee zijden. De naar de Gemullehoekenweg en het belendende perceel gekeerde noordzijde en de naar het landschap en eigen terrein gerichte zuidzijde. Deze noordzijde wordt volgens het door Bureau Elings opgestelde beeldkwaliteitsplan als natuurlijke houtwal beplant en dient ook als zodanig te worden onderhouden. De materialisatie van de zuidzijde van de houtwal is vrij. Aan de zuidzijde komt de kern van de houtwal in het zicht. Door met bebouwing direct aan te sluiten op deze houtwal komt het woonconcept het best tot zijn recht.
beeldkwaliteit woningen bosrand
25
Kern houtwal t.p.v. woning
houtwal doorsnede tuin
beeldkwaliteit woningen bosrand
zijaanzicht houtwal
doorsnede gehele kavel
27
De spelregels: 2. Hoofdbouwzone De hoofbouwzone is een zone van 16 x 16 meter waarbinnen het hoofdgebouw gepositioneerd kan worden. Het hoofdgebouw heeft een maximale maat van 16 x 10 (lengte x diepte) meter en wordt geplaatst tussen bos en beekdal. Afhankelijk van de uit persoonlijke voorkeur gekozen plek wordt het wonen meer of minder gericht op het bos of het beekdal.
beeldkwaliteit woningen bosrand
M30architecten
29
De spelregels: 3. Het hoofdgebouw Het hoofdgebouw heeft een maximaal oppervlak van 160 m2 meter en kan gepositioneerd worden in de hoofdbouwzone. Er kan gekozen worden uit drie archetypische vormen. • Plat dak, maximale absolute hoogte 7 meter. • Symmetrisch zadeldak over de lengte van het hoofdgebouw. Maximale goothoogte 6,00 meter. Maximale absolute hoogte 8,5 meter. • Lessenaardak over de lengte van het hoofdgebouw. Maximlale goothoogte 6,00 meter. Maximale absolute hoogte 7 meter. De goothoogte wordt bepaald door het snijpunt tussen buitenzijde gevelvlak en buitenzijde dakvlak. Getoogde daken zijn toegestaan.
beeldkwaliteit woningen bosrand
WillemsenU
31
Het hoofdgebouw is eenvormig. Op alle kavels dient het hoofdvolume haaks op de houtwal gepositioneerd worden. Het hoofdgebouw dient altijd als zodanig herkenbaar te zijn. Het hoofdgebouw bevat geen decoratieve elementen. Toevoegingen aan daken c.q. dakkapellen mogen de herkenbaarheid van het dakvlak niet verstoren en zijn slechts toegestaan op de eerste verdieping. Het hoofdgebouw heeft een minimale lengte van 1,6 maal de diepte.
Grosfeld Van der Velde
beeldkwaliteit woningen bosrand
33