Werkblad Introductie 1. WAT GEBEURT HIER? Hieronder staan beelden uit de film. Maak er zelf korte bijschriften bij.
1. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 2. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 3. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 4. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
5. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 6. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 7. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 8. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… 9. …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… …………………………………………………………………… ……………………………………………………………………
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
2. PETJE OP, PETJE AF: WAAR OF NIET? Zijn de volgende zinnen waar (petje op) of niet (petje af)? a. De Spaanse successieoorlog was een wereldoorlog.
WAAR / NIET WAAR
b. De Franse koning Lodewijk XIV wilde graag een deel van zijn land aan de zoon van de Duitse keizer geven. c. Utrecht was rond 1700 een bruisende stad.
WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR
d. Rond 1700 was de stad Utrecht protestants, terwijl de rest van de Nederlandse Republiek katholiek was. e. Toen de diplomaten hier waren, hief het stadsbestuur het toneelverbod op.
WAAR / NIET WAAR WAAR / NIET WAAR
f. Het Utrechtse stadhuis was niet geschikt als vergaderplek.
WAAR / NIET WAAR
g. De onderhandelaars vonden het leven in Utrecht maar saai.
WAAR / NIET WAAR
h. De komst van de diplomaten was gunstig voor de Utrechtse economie.
WAAR / NIET WAAR
i. Engeland had het meeste voordeel bij de Vrede van Utrecht.
WAAR / NIET WAAR
j. Er waren geen echte verliezers.
WAAR / NIET WAAR
k. Ons land speelde een belangrijke rol in de vredesonderhandelingen.
WAAR / NIET WAAR
3. DE VREDE VAN UTRECHT OP DE KAART
Voor het verhaal van de Vrede van Utrecht is de kaart van Europa (en daarbuiten!) heel belangrijk. Hieronder staat in het kort waar de oorlog en de vrede over gingen. Gebruik bij de opdrachten de kaart op de volgende bladzijde en de kaart van Blaeu. Deze staat geprojecteerd op de powerpoint en is eventueel te vinden op internet: http://www.vredevanutrecht2013.nl/opschool: Kaart van Europa uit de Atlas Major van Blaeu.
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
Bron: Regionaal Archief Leiden: Blaeu, Toonneel des Aerdrycks, ofte Nieuwe Atlas, eerste deel, kaart 3
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
a. In 1700 overleed de Spaanse koning Karel II. Hij had geen kinderen. Als troonopvolger had hij een kleinzoon van de Franse koning Lodewijk XIV aangewezen: Filips van Anjou. Zijn opa wilde nu namens zijn kleinzoon ook Spanje gaan regeren. Kleur: - Frankrijk blauw. Hoe heette het toen?
………………………………………..
- Spanje geel. Hoe heette het toen?
………………………………………..
b. Zo zouden Frankrijk en Spanje dezelfde koning krijgen. Dat vonden de landen er omheen geen prettig idee. Spanje en Frankrijk zouden samen te groot en te machtig worden. Om dit te verhinderen sloten een paar landen een verbond. Dit waren Groot-Brittannië, Nederland, Duitsland, Oostenrijk, Denemarken en Portugal. Kleur: - Groot-Brittannië bruin. Hoe heette het toen?
………………………………………..
- Nederland oranje. Hoe heette het toen?
………………………………………..
- Duitsland en Oostenrijk groen. Hoe heetten zij toen?.................................................. - Denemarken zwart. Hoe heette het toen?
………………………………………..
- Portugal bruin. Hoe heette het toen?
………………………………………..
c. In 1709 verloor Frankrijk een belangrijke veldslag. Maar de tegenstanders van Frankrijk hadden meer slachtoffers. Het werd duidelijk dat niemand de oorlog echt kon winnen. Uiteindelijk werden de vredesonderhandelingen in Utrecht gehouden. Het machtsevenwicht in Europa moest hersteld worden. Daarvoor was het belangrijk dat iedereen tenminste een beetje tevreden was. Lees de zinnen hieronder en kleur steeds het rondje voor het goede antwoord in. -
Groot-Brittannië kreeg het recht op slavenhandel en de macht over Gibraltar. Dat laatste was een groot voordeel, want zo had Groot-Brittannië controle over de toegangsroute tot de
-
-
O
Noordzee
O
Middellandse Zee
O
Atlantische Oceaan
De Fransen hielden gewoon hun eigen land. Ze kregen dus niet wat ze eigenlijk wilden: O
Meer koloniën
O
Nederland
O
De Spaanse troon
Spanje bleef zelfstandig en kwam dus niet bij Frankrijk. Wel bleef Filips van Anjou koning. Spanje verloor veel gebieden waar ze eerder de macht had gehad.
-
O
Spanje kreeg helemaal zijn zin
O
Spanje kreeg een beetje zijn zin
O
Spanje kreeg helemaal niet zijn zin
Nederland moest de Zuidelijke Nederlanden afstaan aan Oostenrijk. Nederland mocht daar wel troepen legeren. Dat was om O
zich te kunnen beschermen tegen de Fransen
O
om opstanden in die steden te voorkomen
O
om de Zuidelijke Nederlanden terug te veroveren
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
4. EEN NIEUWE KAART VAN EUROPA (1713)
Bron: University of Texas Libraries: Map of Western Europe in 1713 (1905) uit:The Public Schools Historical Atlas, Charles Colbeck. Longmans, Green; New York; London; Bombay. 1905 (Wikipedia)
Op de kaart hierboven zie je hoe de kaart van Europa eruitzag ná de Vrede van Utrecht. a. Spanje bezat de eilanden Ivica (Ibiza) en Majorca. Kleur dit allemaal geel. b. Frankrijk bleef zoals het was. Kleur dit blauw. c. Engeland kreeg Gibraltar en het eiland Minorca. Kleur dit allemaal bruin. d. Bij Oostenrijk hoorden Silezië, Hongarije, Transylvanië en Tirol. Het kreeg de Zuidelijke Nederlanden, Milaan, Napels en Sardinië erbij. Kleur dit allemaal groen. e. Savoye kreeg Sicilië. Kleur dit allebei oranje. f. Vind je dat de macht nu goed verdeeld was in Europa? Waarom wel/niet? ……………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?
5. DE AFSPRAKEN UIT 1713 EN DE KAART VAN NU Wat is er nog over van nieuwe grenzen die in 1713 werden afgesproken? Gebruik de moderne atlas om dit op te zoeken. Zet rechts in de tabel steeds een kruisje in de goede kolom: Is het nog steeds zo of niet? Afspraak
Is nog steeds zo
Is niet meer zo
Spanje krijgt Ibiza en Majorca Groot-Brittannië krijgt Gibraltar Groot-Brittannië krijgt New Foundland, Nieuw Schotland (Nova Scotia) en gebied rond de Hudsonbaai Oostenrijk krijgt de Zuidelijke Nederlanden, Milaan, Napels, Sardinië Frankrijk moest gebied in Canada afstaan, waardoor een kaarsrechte grens ontstond Savoye kreeg Sicilië Nederland kreeg Venlo
6. DISCUSSIEVRAGEN -
Waarom werd er de afgelopen eeuwen in Nederland bijna geen aandacht besteed aan de Vrede van
-
Was het belangrijk dat het Utrechtse stadhuis twee gelijkwaardige ingangen had? Waarom?
-
Zou je de Vrede van Utrecht een breekpunt kunnen noemen? Waarom?
Utrecht?
Vrede van Utrecht VO – Werkblad Introductie: Wat is de Vrede van Utrecht?