Waarom een PCOS dag?

WELKOM

Waarom een PCOS dag? • • • • • • • •

Focusgroepen voor vrouwen met PCOS Nationale richtlijn Internationale richtlijn PCOS is moeilijk te begrijpen Vaak een late diagnose Niet altijd goed uitgelegd Niet verder durven vragen Vage informatie op internet

• Vooral door de enthousiaste reacties van vorig jaar

Alles wat u wilde weten maar niet durfde te vragen

Dat kan vandaag wel! Dus doe dat ook!

PCOS wat is het? PolyCysteus Ovarium Syndroom een onduidelijk syndroom?

PCOS: De Kenmerken • Een onregelmatige menstruatie als gevolg van het ontbreken van een eisprong (ovulatie) – Tijd tussen twee opeenvolgende menstruaties meer dan 35 dagen (5 weken) en korter dan 199 dagen (6 maanden) – Helemaal geen menstruaties – Ontstaat al in de puberteit en blijft dan onregelmatig – Naarmate men ouder wordt komt er meer regelmaat – Na de menopauze geen cyclus meer – Soms wel ovulaties soms ook niet – Veelal geen premenstruele spanningsverschijnselen

80% van alle vrouwen met minder dan 6 menstruaties per jaar heeft PCOS

Miljoenen vrouwen over de hele wereld hebben PCOS !

PCOS: De Kenmerken • Verhoogde hoeveelheid Mannelijke geslachtshormonen – Verhoogde spiegels (vrije) mannelijke geslachtshormonen (Hyperandrogenisme (HA)) – Verlaagde spiegels van het sekshormoon bindend globuline (SHBG) – Daardoor grotere hoeveelheid vrij mannelijk hormoon en dus klachten – Helemaal geen klachten – Acné en vettige huid ook na de puberteit – Overbeharing of Hirsutisme – Klachten nemen toe als men aankomt in gewicht – Hoeveelheid mannelijke geslachtshormonen nemen af met de leeftijd

De meest voorkomende door hormonen veroorzaakte ziekte bij vrouwen

PCOS komt bij 5 – 10 % van alle vrouwen voor

PCOS: De Kenmerken • Polycysteuze ovaria (eierstokken) ook wel PCOM genoemd – In één of beide eierstokken een toename van de hoeveelheid cysten – Cysten zijn met vocht gevulde holten van 2 – 8 mm – het zijn eigenlijk gewoon “eiblaasjes” die niet verder groeien – Ontstaat al in de puberteit en blijft altijd aanwezig – Naarmate men ouder wordt neemt ook bij PCOS het aantal cysten af – Na de menopauze zijn ze geheel en al verdwenen – Cysten hebben niets met kanker te maken – Cysten is dus eigenlijk een verkeerde benaming !!!!

Symptomen zijn onregelmatige menstruaties of zelfs geheel afwezige menstruaties

Onregelmatige Menstruaties ? Zou PCOS kunnen zijn

PCOS: De Kenmerken • PCOS wat cijfers – Meest voorkomende door hormonen bepaalde ziekte bij vrouwen – 6-10% van alle vrouwen heeft wel een vorm van PCOS

• Er bestaan verschillende vormen van PCOS – – – –

Onregelmatige menstruaties, overbeharing of HA en PCOM Onregelmatige menstruaties en overbeharing of HA Onregelmatige menstruaties en PCOM Overbeharing of HA en PCOM

• De meest voorkomende vorm van vrouwelijke onvruchtbaarheid

De meest voorkomende vorm van onvruchtbaarheid bij vrouwen

Problemen met zwanger worden? Zou PCOS kunnen zijn

PCOS: De Kenmerken • Overgewicht en Obesitas – – – –

45-60% van alle vrouwen met PCOS heeft overgewicht of obesitas Overgewicht of obesitas verergert de klachten meestal Overgewicht en obesitas doen de verschijnselen toenemen Overgewicht en obesitas beïnvloeden de uitkomsten van alle behandelingen nadelig

• Insuline resistentie – Men is minder gevoelig voor het eigen insuline en heeft daardoor vaak hogere bloedsuikers – Men heeft meer kans op Suikerziekte zowel in de zwangerschap als daarna – 50% krijgt ouderdoms suiker tussen het 40e en het 50e levensjaar

Als PCOS niet behandeld wordt kan het leiden tot Suikerziekte en Hart en Vaatziekten

PCOS heeft gevolgen voor Partners, Kinderen en Vrienden

PCOS: De Kenmerken • Metabool syndroom – – – –

PCOS vrouwen hebben ongunstige cholesterol verhoudingen in het bloed Ze hebben ook vaak een toegenomen taille omvang (Centrale Adipositas) Ze hebben iets vaker verhoogde bloeddruk (Hypertensie) Insuline resistentie

• Hart en Vaatziekten – Cholesterol profielen zijn ongunstig – Bloedvaten lijken stugger en de wand is dikker – Niet vaker een Hartinfarct of een Hersenbloeding

• Kanker van het slijmvlies van de baarmoeder – Lage kansen maar wel verhoogd ten opzicht van vrouwen zonder PCOS

De meest voorkomende door hormonen veroorzaakte ziekte bij vrouwen

PCOS komt bij 5 – 10 % van alle vrouwen voor

PCOS: De Kenmerken • Negatief Zelfbeeld – PCOS vrouwen denken vaak slecht over zichzelf – Vinden zich vaak minder aantrekkelijk dan leeftijdsgenoten – Zijn minder tevreden met hun lijf dan leeftijdsgenoten

• Depressie – Zijn vaker somber dan leeftijdsgenoten zonder PCOS – Hebben vaker depressieve gevoelens – Tobben vaker over allerlei zaken dan anderen doen

PCOS wat doet het met je? PolyCysteus Ovarium Syndroom Hè bah dat heb ik nou weer !

Je menstruatie • Onregelmatige menstruatie – – – –

Ongemak van onregelmatige of geen menstruaties Je lijf laat je in de steek Er niet helemaal bij horen Anders zijn !

• Verminderd vruchtbaar – – – – – –

Soms wel spontane eisprong en soms ook spontaan zwanger Goed te behandelen met medicatie of hormoon injecties Goede zwangerschapskansen van rond de 75% Geen cyclus betere kansen op zwangerschap Gezonde kinderen maar wel vaker tweelingen Langer vruchtbaar en later in de menopauze

Overbeharing • Verhoogde hoeveelheid Mannelijke geslachtshormonen – Soms geen klachten ondanks verhoogde hormonen – Meestal wel klachten van Acné, Vettige huid en Overbeharing – Soms ook haaruitval en dunner wordend haar

• Behandeling mogelijk – – – – – –

Anticonceptiepil bij voorkeur Diane 35® Meestal ook laser therapie nodig Kan alleen in gezicht en “coeur” Duurt lang, pas na één jaar effect te zien Rest van je lichaam elektrisch epileren, IPLS of harsen Andere behandelmethoden zijn minder goed

Cysten • Polycysteuze ovaria (eierstokken) ook wel PCOM genoemd – Blijven tot aan de Menopauze bestaan – PCOM hoeft eigenlijk niet gecontroleerd of behandeld te worden

• Hebben wél effect op de behandelingsuitkomsten – Meer cysten dus ernstigere vorm van PCOM meer risico’s bij behandeling – Meer cysten dan ook grotere eierstokken en minder goede kansen op ovulatie

• Hebben géén effecten op de gezondheid later – Cysten hebben niets met kanker te maken – Cysten is dus eigenlijk een verkeerde benaming !!!!

Zwanger worden • Behandeling verminderde vruchtbaarheid – Eerste behandeling zijn tabletten die de eigen hormoonhuishouding foppen – Bij overgewicht of Obesitas moet men eerst afvallen – Tabletten kunnen gedurende een jaar gebruikt worden en dan kan men thuis “ambachtelijk” zwanger proberen te worden – 75% krijgt weer regelmatige ovulaties en 50% daarvan wordt ook zwanger hiermee – Indien tabletten niet werken volgen hormoon injecties – Ook hiermee wordt de helft van alle vrouwen zwanger – Soms is IVF het laatste redmiddel en hiermee wordt nog eens 25% zwanger – Opgeteld bij elkaar worden zo’n 75 tot 80 vrouwen van de 100 die beginnen aan de behandeling uiteindelijk zwanger !!!!

Stemming • Negatief Zelfbeeld – Bespreek het met uw Gynaecoloog en of Huisarts – Gesprekken met lotgenoten – Gesprekken met psycholoog, MMW of seksuoloog

• Depressie – – – – –

Bespreek het met uw Gynaecoloog en of Huisarts Gesprekken met lotgenoten Gesprekken met psycholoog, MMW of seksuoloog Groepstherapie Antidepressiva

Bedankt voor uw aandacht

2. Hart en vaatziekten Cindy Meun

Vrouwen vs mannen Meest voorkomende oorzaak van sterfte Epidemiologie • Vrouw : Man • Leeftijd HVZ • Uiting HVZ • Betrokken vaatbed

Risicofactoren

De Feiten • PCOS is een risicofactor voor het krijgen van Hypertensie – Vrouwen met PCOS hebben vaker hoge bloeddruk dan vrouwen zonder PCOS – Vrouwen met PCOS hebben ook vaker hoge bloeddruk in de zwangerschap – Met name jonge vrouwen met PCOS hebben vaker Metabool syndroom

• Metabool syndroom – – – –

PCOS vrouwen hebben ongunstige cholesterol verhoudingen in het bloed Ze hebben ook vaak een toegenomen taille omvang (Centrale Adipositas) Ze hebben iets vaker verhoogde bloeddruk (Hypertensie) Insuline resistentie

PCOS gaat samen met risicofactoren voor HVZ

Wat te Doen? • Leefstijlverandering – Meer bewegen, minder eten – Bewuster leven – Ook voorafgaand aan de zwangerschap aandacht daarvoor

• Medicijnen – Antihypertensiva – Cholesterol verlagers – Soms antidiabetica aangewezen

• Jaarlijkse controle door HA of Gynaecoloog of Internist om te zien of ze ook vaker echt ziek worden !!!!!

Risico op hart- en vaatziekten bij PCOS

Surrogaat markers

Echt risico

Richtlijn

CREW CardiovasculaR hEalthy aging in Women Screening op hart- en vaatziekten en risicofactoren Deelnemen?

[email protected]


3. Overgewicht Geranne Jiskoot

Vraag 1

Is er een relatie tussen overgewicht en PCOS?

JA

Normaal: 3 op de 10 (30%)

PCOS: 5 op de 10 (50%)

Overgewicht en PCOS • Afvallen/gewicht stabiel houden is hoe dan ook één van de moeilijkste dingen die er is Het lijkt (maar nog te weinig studies): • Laag rust metabolisme • Slanke PCOS vrouwen lijken minder te eten • PCOS vrouwen eten meer “snelle suikers” • Overal op de wereld zijn vrouwen met PCOS en overgewicht • Conclusie: te weinig studies, met kleine aantallen

Vraag 2

Wat is het effect van overgewicht op PCOS?

Hoe zwaarder, Hoe eerder én meer klachten van de PCOS (oftewel: hoe ernstiger de PCOS)

Welk dieet? • Mediteraan dieet  iets meer gewichtsverlies Conclusie: • Laag glycemisch dieet  regelmatigere Afvallen is hoe danbetere ook goed. Het dieet menstruaties, kwaliteit vanmaakt levenniet uit. • Hoog in gezonde koolydraten  betere FAI Vooral: • Laag in koolhydraten  betere insuline Calorie inname beperken. Gezonde producten kiezen. resistentie Meer bewegen. • Hoog proteïne dieet (modifast) minder depressief

Op dit moment populair Vastendieet (2 dagen in de week 500 kcal) Cambridge (500 kcal in shakes, soep en repen) Eet de helft (MLM dieet) 17 dagen dieet (Dukan dieet of Dokter Frank) geen koolhydraten • Oerdieet (paleo dieet) veel groeten, fruit, noten en eieren • • • •

Lange termijn opties Leefstijl veranderen: • Voeding • Beweging • Gewoontes Bijv. intensief leefstijlprogramma (GLI+) Bariatrische chirurgie (maagverkleining) - BMI > 35 (met complicaties) - BMI > 40


Genen

Lifestyle

Hormonale schommelingen

Androgenen

Meer follikels/ Geen eisprong/meer oestrogenen

Insuline

PCOS en overgewicht • Vrouwen met PCOS en overgewicht hebben lagere FSH, LH, SHBG, inhibine-B levels • Zijn depressiever en hebben minder zelfvertrouwen • Hebben hogere dosis Clomid of Gonadrofines nodig dan slankere PCOS’ers  PCOS’ers hebben meer eetstoornissen: eetbuien en boulimia

Welk dieet? • Mediteraan dieet  iets meer gewichtsverlies • Laag glycemisch dieet  regelmatigere menstruaties, betere kwaliteit van leven • Hoog in gezonde koolydraten  betere FAI • Laag in koolhydraten  betere insuline resistentie • Hoog proteïne dieet (modifast) minder depressief

Vraag 3

Wat zijn de feiten en fabels rondom diëten en slanke lijn?

Feiten en fabels • • • • •

Dat diëten werken Zware botten Na 20:00 eten maakt je dik Koolhydraten moet je vermijden 20 kilo afvallen heeft pas effect

Vraag 4

Waarom wordt er gezegd dat je eerst moet afvallen alvorens een behandelingstraject ingang gezet wordt?

Zwangerschapskans en PCOS

23−05−2015

4. Zwanger worden Olivier Valkenburg

Vragen van u: • Kun je zwanger worden met PCOS ? • Wat zijn de trajecten die je kunt volgen om zwanger te worden ?

Ja …… maar …

• Wat zijn de voor en nadelen van verschillende behandelmethoden ?

Slecht nieuws: • Vrouwen met PCOS hebben meestal een onregelmatige menstruatiecyclus. • Hierbij treedt vaak geen, of minder vaak, een eisprong op. • De eisprong is nodig om zwanger te kunnen worden. • Er is dus sprake van verminderde vruchtbaarheid.

Goed nieuws: • Er is een normale, mogelijk zelfs een wat grotere hoeveelheid eicellen aanwezig in de eierstokken. • Er zijn goede behandelmogelijkheden om de eisprong weer “op gang te brengen”

Afvallen

• Cyclus wordt soms regelmatiger, dus een vaker wel weer een eisprong. • Ook betere kansen op zwangerschap bij tabletten en of hormoonbehandeling of reageerbuisbevruchting.

Clomid • 76% herstel van de eisprong* • 61% zwanger* • 4% meerlingen* * High singleton live birth rate following classical ovulation induction in normogonadotrophic anovulatory infertility (WHO 2) Eijkemans et.al. Hum Reprod. 2003 Nov;18(11):2357-62.

• Kans van slagen wordt beïnvloed door:** – – – –

Geheel uitblijven van de menstruatie Hoge BMI en/of Overmaat mannelijk hormoon Leeftijd

** A nomogram to predict the probability of live birth after clomiphene citrate induction of ovulation in normogonadotropic oligoamenorrheic infertility. Imani et.al. Fertil Steril. 2002 Jan;77(1):91-7.

Hormooninjecties • Iedereen reageert op behandeling • 51% wordt zwanger* • 9% meerlingen* • Mono-ovulatie (1 eitje laten groeien) is moeilijk • Leeftijd en veel mannelijk hormoon maken reactie onvoorspelbaar** * Prediction of chances for success or complications in gonadotrophin ovulation induction in normogonadotrophic anovulatory infertility. Mulders et.al. Reprod Biomed Online. 2003 Sep;7(2):170-8

Kans van slagen Strategie: éérst Clomid, indien niet zwanger gevolgd door behandeling met hormooninjecties: Na 24 maanden, cumulatieve zwangerschapskans 71% *!

* High singleton live birth rate following classical ovulation induction in normogonadotrophic anovulatory infertility (WHO 2) Eijkemans et.al. Hum Reprod. 2003 Nov;18(11):2357-62.

IVF • Als zwanger worden met Clomid en hormooninjecties niet is gelukt. • Zwangerschapskans 25% per cyclus; na 3 cycli 38%* zwanger, eindigend in de geboorte van een kind. • Bij hoge BMI vaker behandeling staken, en hogere doses hormooninjecties gebruikt.* * IVF outcome in anovulatory infertility (WHO group 2), including polycystic ovary syndrome, following previous unsuccessful ovulation induction. Mulders et.al. Reprod Biomed Online. 2003 Jul-Aug;7(1):50-8.


5. Lange termijn gevolgen van PCOS Prof. Joop Laven

Diabetes & PCOS: De Feiten • PCOS is een risicofactor voor het krijgen van Diabetes – 50% van alle vrouwen met PCOS wordt Insuline resistent tussen hun 40e en 50e levensjaar – 25% heeft dan al diabetes – 30-40% krijgt Diabetes in de zwangerschap

• Overgewicht en PCOS zijn afzonderlijke risico factoren • Moeders van PCOS patiënten hebben vaker diabetes en zijn daar ook zieker van en overlijden daar ook vaker door

Diabetes: Wat te Doen? • Leefstijlverandering – Meer bewegen, minder eten – Bewuster leven – Ook voorafgaand aan de zwangerschap aandacht

• Medicijnen – Er zijn geen afval pillen – Soms antidiabetica aangewezen

• Jaarlijkse controle door HA of Gynaecoloog of Internist

H&VZ & PCOS: De Feiten • PCOS is een risicofactor voor het krijgen van Hypertensie – Vrouwen met PCOS hebben vaker hoge bloeddruk dan vrouwen zonder PCOS – Met name jonge vrouwen met PCOS hebben vaker Metabool syndroom – Vrouwen met PCOS hebben ook vaker hoge bloeddruk in de zwangerschap

• PCOS gaat samen met risicofactoren voor H&VZ – – – –

Cholesterol veranderingen Dikkere en stuggere bloedvaatwanden Hoge bloeddruk Overgewicht of Obesitas

Je menstruatie • Een onregelmatige menstruatie als gevolg van het ontbreken van een eisprong (ovulatie) – Langdurige behandeling met de pil om regelmatige menstruaties te hebben om risico op baarmoederslijmvlies kanker te niet te doen – Langdurige behandeling met Mirena® spiraal – Drie maandelijkse behandeling met Progestagenen

• Cyclus wordt vanzelf korter en soms regelmatig – Dan is PCOS echter niet genezen of weg

• Vrouwen met PCOS komen mogelijk later in de menopauze – dat is voordelig gezien hun risico op hart en vaatziekten

Kanker & PCOS: De Feiten • PCOS is een risicofactor voor het krijgen van Kanker – Vrouwen met PCOS krijgen 5 keer vaker kanker van het baarmoederslijmvlies dan vrouwen zonder PCOS – Deze vorm van kanker komt vaker voor bij “jongere” vrouwen met PCOS – Vrouwen die deze vorm van kanker krijgen hebben vaak geen pil gebruikt – Meestal is het een goed behandelbare vorm van baarmoederslijmvlies kanker

• PCOS is geen risicofactor voor het krijgen van andere kankers – Lager risico op het krijgen van eierstok kanker – Geen verhoogd risico op het krijgen van borstkanker

Kanker: Wat te Doen? • Voorkomen door het herstellen van de Menstruele Cyclus – Anticonceptiepil gebruik (continue of met stopweek) – Mirena® spiraal – Progestativa (Primolut N®) om de 3 - 4 maanden

• Ingrepen bij bestaande Kanker – Baarmoeder verwijderen – Baarmoeder en eierstokken en eileiders verwijderen – Bestralen en Chemotherapie of Hormoon therapie

• Jaarlijkse controle door Gynaecoloog bij die vrouwen die geen medicatie gebruiken !!!!


6. Seksualiteit Hester Pastoor

Hoe werkt seks? •

•

•

Biologisch: –

Leeftijd

–

Gezondheid

–

Medicatiegebruik

Psychologisch: –

Persoonlijkheid

–

Psychische problemen

–

Zelfbeeld, lichaamsbeeld

–

Omgaan met seksualiteit

–

Verwachtingen

Sociaal: –

Cultuur

–

Religie

–

Relatie

–

Opvoeding

PCOS en seks

sociaal

- depressie - angst - laag zelfbeeld - lichaamsbeeld

- aantrekkelijkheid - sociale contacten

psyche

 seksualiteit mogelijk negatief beïnvloed

lichaam

- androgenen - subfertiliteit - overgewicht - overbeharing

PCOS en seks • Hormonen en seks – Androgenen: zin, opwindbaarheid – PCOS: vaak hoge androgenen – Relatie met seks nog onduidelijk

• De pil en seks – Verlaagt androgenen – Gezonde vrouwen  minder zin – PCOS vrouwen  normalisering?

Gevolgen voor seks In het algemeen bij ziekte en seks - Seksueel functioneren nog mogelijk - Omstandigheden belangrijker - Meer stimulatie nodig

Gevolgen voor seks PCOS • Veel tegenstrijdige gegevens • Meer seksuele klachten, met name: – minder tevreden – minder seksuele gedachten – minder opwinding – minder vochtig worden – onaantrekkelijk voelen – overbeharing veel impact op seks

Wat kun je zelf doen? • Praat er over • Ontdek je lijf (opnieuw) • Verbeter de omstandigheden – – – – – –

Stimulatie hoofd (fantasie, concentratie) Stimulatie lijf (langer, steviger, vibrator) Geef aanwijzingen Neem meer tijd Goede context (tijd, privacy) ‘Tackel’ belemmerende gedachten, normen, waarden

De seksuoloog Behandelmogelijkheden: • Sekstherapie

• Cognitieve therapie • ‘Relatietherapie’

 tips, adviezen  alternatieven  aanpassen aan


7. Tijdens de zwangerschap Sharon Lie Fon

Zwangerschap een roze wolk…..

Een roze wolk Kansen op spontane zwangerschap – Indien cyclus aanwezig – In vergelijking met vrouwen zonder PCOS langer goede kansen – Daarnaast hogere kans dan vrouwen zonder PCOS, duurt alleen langer

Kansen op zwangerschap na behandeling – Heel goede kansen – Gemiddeld wordt 75% zwanger binnen 2 jaar – Heel weinig vrouwen krijgen uiteindelijk IVF

Meer zwangerschapssuiker!

meer kunstverlossing en keizersnede

te grote en te zware baby

Bloeddruk problemen ?

hoge bloeddruk

eiwit in urine

vroeggeboorte

meer keizersnedes

zwangerschapsvergiftiging

PCOS en zwangerschap o Leeftijd o Hoge BMI o Kinderen van vrouwen met PCOS • Meer NICU opname • Meer vroeggeboorte • Meer sterfte

Miskraam Risico? o Niet verhoogd o Zwangerschap spontaan opgetreden vs. na behandeling


8. Erfelijkheid Prof. Joop Laven & Yvonne Louwers

Familieleden van PCOS patiënten ouders

broer ~45% hogere waarden mannelijk hormoon

PCOS patiënte

~60% PCOS suikerziekte hart- en vaatziekten?

zus cyclusstoornissen ~ 25-50% PCOS ~ 70% polycysteuze ovaria ~ 66% hyperinsulinemie

Tweelingonderzoek bij PCOS Eéneiige tweeling: Twee-eiige tweeling of zus:

100% hetzelfde genetische materiaal 50% hetzelfde genetische materiaal

één eiige tweeling

twee-eiige tweeling/zussen

1 0,8 0,6 0,4 0,2 0

cyclusstoornis

PCOS

acne

overbeharing

70% erfelijke aanleg

PCOS

Wat is het erfelijke materiaal? DNA cel PCOS Haarkleur, lengte… etc… etc Uiterlijke kenmerken celkern base chromosoom eiwitten gen

bouwstenen van het DNA: A, C, G, T gen gen

…AGTCTGACTGACCATTGGACTAGGGGATTGACCAGTAGGCTGCGGTACACCATGTAG…

Variaties in het erfelijk materiaal bij PCOS Individu 1

…AGTCTGACTGACCATTGGACTAGGGGATTGACCAGTAGGCTGCGAT…

Single Nucleotide Polymorphism (SNP) Individu 2

…AGTCTAACTGACCATTGGACTAGGGGATTGACCAGTAGGCTGCGAT…

Zonder SNPs

Dia geleend van professor Themmen

Dus… • Genetische variaties spelen een rol bij het ontstaan van PCOS • Er is een grotere kans dat uw kinderen PCOS hebben • Uw ouders hebben waarschijnlijk een grotere kans op suikerziekte en hart- en vaatziekten

Vragen?


9. Cystes bij PCOS Sofie Benneheij

Wat zijn Cystes ? • Een cyste (uitspraak: kieste of kiste), is een “onnatuurlijke”, met vocht gevulde, holte in het lichaam; meestal als uiting van ontregelde groei of reactie op prikkeling of ontsteking (abces). • Cystes komen voor in allerlei weefsels: nieren (Cystenieren), schildklier, borstklier, lever, bot, hersenen. • Cystes kunnen in de eierstokken voorkomen als: • Niet functionele, benigne (goedaardige) cysten • Endometriosecysten • Dermoidcysten • Maligne (kwaadaardige) cysten -> ovarium carcinoom

Follikels in de eierstokken •

Bijzonder aan de eierstokken is dat die van nature “cysten” vormen; maandelijks 1 soms 2 • Namelijk als normale ontwikkeling van de eicel; in zg. “ follikels”

•

Deze ei-blaasjes worden niet groter dan 2-2 1/2 cm,.

Hoe komen de cystes bij PCOS ? • Bij PCOS is er gestoorde ontwikkeling van normale eiblaasjes (follikels) • Oorzaak gelegen in hormonale ontregeling van normale eierstokwerking • Door verstoring van normale ontwikkeling en eisprong groeien kleine follikels niet uit • Ze hopen zich op en gaan minder snel gronde • Typisch beeld van veel kleine cystetjes in de eierstokken

Echo’s van cysten in het ovarium

Normale follikel voor eisprong

Abnormale ovariumcyste

Gevolgen van cystes bij PCOS • PCOS is verstoring van normale follikel ontwikkeling • Leidt tot verminderde vruchtbaarheid • Relatief toegenomen productie van mannelijk geslachtshormoon (androgenen)

• Typische kleine cystes: • Veroorzaken op zichzelf geen lichamelijk klachten als menstruatieklachten of pijnklachten • Toename in loop van eerste jaren na puberteit; nemen af rond de overgangsleeftijd • Geen verhoogd rsico voor kwadaardige ontaarding • Geen oorzaak voor grote eierstokcysten

• Naast polycysteuze ovaria kunnen andersoortig eierstokcysten ontstaan (endometriose, dermoid); maar PCOS vormt geen specifiek verhoogd risico daarvoor.


10. Depressie Geranne Jiskoot

Meer dan een dipje • • • • • • • •

Sombere stemming, gevoel van leegte Niets meer voelen, niet meer kunnen genieten Meer of juist minder eten Slecht slapen of juist heel veel slapen Schuldgevoelens Vermoeidheid, futloosheid Concentratieproblemen, vergeetachtigheid Angst, stress, tobberigheid

Onderzoek 2384 dames met PCOS

2705 dames zonder PCOS

Vragenlijsten invullen Depressie Angst Kwaliteit van leven Maar…..’t was nog wel binnen de grenzen van normaal. Dus niet extra depressief.

Feiten • Vrouwen hebben in het algemeen 2x vaker last van depressie • Vrouwen met PCOS hebben 2x zo vaak last van depressie als vrouwen in het algemeen • +/- 40% van de vrouwen met PCOS • Depressie  overgewicht • Overgewicht  depressie

Hoe ontstaat depressie? • Biologisch (erfelijke aanleg) • Sociaal (wat je meemaakt in het leven) • Bijv. verdrietige gebeurtenissen, verlies, ontslag of door je jeugd

• Psychisch (hoe sta je in het leven) • Bijv. weinig zelfvertrouwen, piekeren, negatief denken

Hoe ontstaat depressie? • Biologisch (erfelijke aanleg) • PCOS, hormoon schommelingen, overgewicht • Sociaal (wat je meemaakt in het leven) • Bijv. verdrietige gebeurtenissen, verlies, ontslag of door je jeugd

• Puistjes, overbeharing, onvruchtbaarheid • Psychisch (hoe sta je in het leven) • Bijv. weinig zelfvertrouwen, piekeren, negatief denken

• Weinig begrip in omgeving, niet over praten

Pillen en praten • www.psychischegezondheid.nl/depressie_test • Huisarts/ POH-GGZ ondersteuner • Antidepressiva • Cursus “in de put, uit de put” • www.therapieland.nl Zoek een goede psycholoog, die bij jou past! • Probleem oplossende therapie (kortdurend) • Cognitieve gedragstherapie


Denken bij depressie • • • • • • • •

Negatief over zichzelf Onzekerheid Denken dat alles zinloos is Moeite met concentratie Schuldgedachten Piekeren Beslissingen uitstellen Twijfelen

Iedereen is tegen mij Ik kan niets goed doen Mensen vinden mij niet aardig Wat heb ik toch een zinloze baan Door mij voelt Stefan zich nu ook rot • Wat moet ik toch doen om hier van af te komen? • • • • •

Denken bij depressie/PCOS • • • • • • • •

Negatief over zichzelf Onzekerheid Denken dat alles zinloos is Moeite met concentratie Schuldgedachten Piekeren Beslissingen uitstellen Twijfelen

Ik ben dik en lelijk Afvallen lukt me toch nooit Ik ben niet normaal Ik word toch nooit zwanger Het is mij niet gegund in het leven • Niemand moet mij met al dat haar • • • • •

Waarom een PCOS dag?

Recommend Documents