VOORWOORD Beste lezer,
Voor jou ligt het nieuwe Jeugdbeleidsplan 2011-2013 dat je een overzicht geeft van de vele doelstellingen rond jeugdbeleid die de stad zichzelf stelt en de middelen die worden ingezet om die te bereiken. Kortrijk voert sinds jaar en dag een sterk, vooruitstrevend jeugdbeleid. Het nieuwe Jeugdbeleidsplan is dan ook een voortzetting van de weg die werd ingeslagen, goed beleid is immers consistent & consequent! We tekenen dan ook verder voor: niet minder dan 70 speelpleinen, leuke speelpleinwerkingen, een op en top groene Warande, een tof JOC, een veilig fuifklimaat, 13 straffe jeugdhuizen, 4 skateparken, een gevarieerd extra activiteitenaanbod, een sterke jeugdraad en zo’n 140 jeugdinitiatieven die allemaal op één of andere manier kunnen rekenen op de ondersteuning en begeleiding van de stad.
Toch leggen we enkele nieuwe klemtonen: TOEGANKELIJKHEID is altijd een belangrijke focus geweest in het Jeugdbeleidsplan. We zijn er in geslaagd om een stevig aanbod te voorzien voor specifieke doelgroepen. De geëigende methoden die we inzetten om de toeleiding naar het reguliere jeugdwerk te voorzien, stuiten echter op grenzen. De praktijk wijst uit dat de maatschappelijk kwetsbare groep kinderen ondervertegenwoordigd is bij de jeugdverenigingen. Nochtans zouden kinderen en jongeren, ongeacht achtergrond of afkomst, die willen deelnemen aan het reguliere aanbod, moeten kúnnen deelnemen. Daar willen we iets aan doen! Geen evidente en makkelijke keuze. Een veelheid aan factoren ligt aan de basis van niet-deelname en een éénduidige aanpak bestaat niet. Maar dit mag ons niet beletten het tenminste te proberen. Tevens verleggen we ook de focus naar de
ALLERJONGSTEN
in Kortrijk. Door in te zetten op een meer kwalitatie-
ve, mobiele speelpleinwerking voor de allerjongsten in het centrum van de stad, trachten we het jeugdbeleid meer te spreiden. Deze speelpleinwerking is gestoeld op inclusieve principes en staat dus open voor alle kleuters en kinderen. INFRASTRUCTUREEL blijven we inzetten op veilige jeugdaccommodatie; ook de komende jaren krijgen diverse jeugdverenigingen een totaal nieuw onderkomen. Infrastructurele uitschieter: we plannen de verhuis van het huidige jeugdontmoetingscentrum naar Kortrijk Weide, annex de uitbouw van een nieuwe middelgrote fuifzaal. De implementatie van de nieuwe fuifondersteuning, onder de ‘Safe Party Zone-vlag’ wordt een heuse meerwaarde voor veilig fuiven in Kortrijk. Tenslotte: hoe is het met DE WARANDE? Inhoudelijk werden binnen de werking van de Warande al heel wat wijzigingen ten goede doorgevoerd; de almaar stijgende gebruikersaantallen de laatste jaren liegen er niet om. Aan het Masterplan rond het openbare speeldomein werd de voorbije jaren hard gesleuteld. Een sterk participatietraject & praatplan met belanghebbenden en omwonenden geeft vorm aan een visionair & avontuurlijk ontwerp van het nieuwe speeldomein. Doorheen de duur van dit nieuwe Jeugdbeleidsplan zullen de groene plannen zéker zichtbaar worden!
Met andere woorden, ook dit nieuwe Jeugdbeleidsplan 2011-2013 bulkt van de ambitie en uitdagingen. Onze jeugd is immers de toekomst van morgen! Kortrijk wil een stad zijn waar peuters, kleuters, kinderen, tieners, jongeren en studenten zich op en top thuis voelen!
Alain CNUDDE Schepen van Jeugd
1
2
VOORWOORD INHOUDSOPGAVE
1
HOOFDSTUK 0: ACHTERGRONDKADER
5
0.1
3
DE STAD KORTRIJK EN HAAR OMGEVING
5
0.1.1 OMGEVINGSANALYSE
5
0.1.2 DE KORTRIJKSE BELEIDSAMBITIES
6
0.2
HET JEUGDBELEIDSPLAN 2008-2010
7
0.3
MISSIE JBP 2011-2013
9
0.4
COMMUNICATIEVE PLANNING
10
0.4.1 INSPRAAK TIJDENS PLANPERIODE 2008-2010
10
0.4.2 INSPRAAK OBV EVALUATIE JBP 2008-2010
11
0.4.3 OPRICHTING VAN DE REFLECTIEGROEP
11
0.4.4 FINALE FASE
13
HOOFDSTUKOVERSCHRIJDENDE BELEIDSPRIORITEITEN
13
0.5.1 HET NIEUWE JEUGDCENTRUM
14
0.5.2 COMMUNICATIE
15
0.5.3 MASTERPLAN DE W ARANDE
22
0.5.4 DE KORTRIJKSE JEUGDRAAD
25
0.5
HOOFDSTUK 1: JEUGDBELEID
27
1.1
NETWERKEN VOOR JEUGDBELEID
27
1.2
PARTICIPATIE
33
1.3
RUIMTE
39
1.4
JEUGDCULTUUR
46
HOOFDSTUK 2: JEUGDWERKBELEID
55
2.1
ONDERSTEUNING AAN HET JEUGDWERK
55
2.2
JEUGDWERKINFRASTRUCTUUR
67
2.3
TOEGANKELIJKHEID
73
2.4
INVULLEN VAN BLINDE VLEKKEN
86
BIJLAGEN & FINANCIEEL OVERZICHT
95
3
4
HOOFDSTUK 0: ACHTERGRONDKADER1 0.1
DE STAD KORTRIJK EN HAAR OMGEVING 0.1.1
OMGEVINGSANALYSE
2
Kortrijk is een centrumstad van +/- 74 000 inwoners in de provincie West-Vlaanderen. Na een dalende tendens in het aantal inwoners stijgt het aantal sinds 2006 opnieuw, hoofdzakelijk door een positief migratiesaldo. Vooral de jonge werkenden en de jonge gezinnen ontvluchten de stad, een fenomeen dat in bijna alle steden opvalt.
Kortrijk heeft twee gezichten met enerzijds een sterk verstedelijkt gebied in het stadscentrum en drie verstedelijkte deelgemeenten en anderzijds vier eerder landelijke deelgemeenten aan de rand. Dit tweeledige profiel bepaalt sterk de manier van denken en handelen in de stad. Kortrijk heeft daarnaast een natuurlijke centrumpositie in de regio Zuid-West-Vlaanderen en maakt deel uit van het groeiende eurodistrict LilleKortrijk-Tournai.
Kortrijk is de laatste jaren meer dan ooit ‘in beweging’. De stad heeft een sterk historisch en boeiend verleden. Het historische patrimonium is verweven met moderne, gedurfde nieuwe gebouwen en pleinen. De ingrepen in onze stad worden gerealiseerd op maat van de hedendaagse samenleving, met een oog op de toekomst. Bij de vele lopende projecten die het beeld van de stad gestaag en ingrijpend veranderen, zijn innovatie, creatie en design telkens de leidmotieven. De mix van kwaliteitsvolle vernieuwing met 1
Coderingssysteem voor verwijzingen in de tekst: drieledige benoeming => In hoofdstuk 0 benoemen we het hoofdstuk, het punt en de eventuele actie vb. H0P0.1.1A1 = Hoofdstuk 0, Punt 0.1.1, Actie 1. Vanaf hoofdstuk 2 & 3 werken we met thema’s en benoemen we het hoofdstuk, het thema en de actie (of desgevallend het punt). vb. H2T2.1A3 = Hoofdstuk 2, Thema 2.1, Actie 3 vb. H1T1.4P1.4 = Hoofdstuk 1, Thema 1.4, Punt 1.4.1. 2 Uit: Marianne De Meyere, Gerda Flo, Patricia Ghekiere, Nele Hofman, Inge Provoost, Bart Verhaeghe, ‘De Stad Kortrijk in 2009, Een actuele omgevingsanalyse’.
5
respect voor historische waarden moet leiden tot een aantrekkelijke stad voor zijn inwoners, tot een aantrekkingspool voor nieuwe inwoners en tot een plaats die zeker het bezoeken waard is.
Op het vlak van demografische gegevens, specifiek met betrekking tot de doelgroep kinderen en jongeren van 0 tot 25 jaar, zien we een lichte toename van een kleine 1500 kinderen in de Kortrijkse bevolking. De voorzichtige toename is overal merkbaar, maar is toch wel het hoogst in de deelgemeente Kortrijk. Hier woont nog steeds meer dan vijftig procent van de jonge Kortrijkse bevolking. Het is vooral de categorie van de jongere kinderen die toegenomen is, met de 6 tot 9jarigen op kop. De exacte aantallen en de spreiding zijn terug te vinden in bijlage 1.
0.1.2
DE KORTRIJKSE BELEIDSAMBITIES
3
Het Kortrijkse stadsbestuur, bestaande uit het College van Burgemeester en Schepenen en de gemeenteraad, werkt nauw samen met de andere lokale besturen OCMW en de politie aan een leefbare, warme stad. De politieke coalitie en bevoegdheidsverdeling is terug te vinden in bijlage 2.
Het beleid ten aanzien van alle Kortrijkse kinderen & jongeren is sterk ingebed in het globale Kortrijkse stadsbeleid. De ambities & doelstellingen, geformuleerd in Bestuursakkoord 2006-2012 en de strategische meerjarenplanning van de stad, zijn duidelijk doorgetrokken in het beleid ten aanzien van de Kortrijkse kinderen en jongeren. Meer nog dan de bijzondere status die de Kortrijkse jonge bevolking geniet, door onder andere een apart hoofdstuk in de strategische meerjarenplanning, zijn de linken met deze specifieke doelgroep van velerlei aard. Als jonge bevolkingscategorie heeft het algemene beleid van de stad dan ook altijd zijn weerslag op deze groep. Hieronder wordt de link tussen het stadsbeleid en het jeugdbeleid aan de hand van enkele voorbeelden geconcretiseerd.
Zoals Kortrijk zich sociaal profileert, zo worden er binnen het Jeugdbeleidsplan ook verregaande sociale inspanningen geleverd. Niet alleen de modale jongere of het modale kind moet gebaat zijn met het jeugdbeleid. De focus ligt zeker ook op de maatschappelijk kwetsbare groep kinderen en jongeren die veelal tussen de mazen van het net valt. Deze manier van werken is conform de regierol van een stad, die tussenkomt daar waar zich blinde vlekken bevinden. Participatie, betrokkenheid & duurzaamheid zijn kernwoorden in deze sociale beleidsvoering. Het belang van een gezinsvriendelijke focus binnen het stadsbeleid, heeft ook een belangrijke impact op het jeugdbeleid. De kinderen & jongeren en de gezinnen waar ze deel van uitmaken, die tot op vandaag gebruik maken van de stad en haar faciliteiten, moeten ook werkelijk ervaren dat alles in het werk gesteld wordt om voor hen een fijne, interessante bruisende leefomgeving te creëren. Geen gezinsvriendelijkheid dus, zonder jeugdbeleid. Bovendien zal de vernieuwde focus op het woonbeleid, gericht op jonge gezinnen, wellicht leiden tot een instroom van nieuwe kinderen en jongeren. Dit stelt meteen ook weer nieuwe vragen naar inrichting van openbare, kindvriendelijke ruimte, inplanting van speelruimte enzovoort. De veiligheid in Kortrijk draagt in belangrijke mate bij tot de leefkwaliteit van kinderen en jongeren. Voor wat betreft het jeugdbeleid, leggen we vooral uitdrukkelijk de link met een veilig fuifklimaat. De opstart van het Safe Party Zone-concept past hier bij uitstek in, maar heeft ook in 2011-2013 alle kansen nodig
3
Geraadpleegde literatuur: ‘Bestuursakkoord 2007-2012 van CD&V/NVA en VLD, Aantrekkelijk Kortrijk’, 5 december 2006 - ‘Het strategisch meerjarenplan, Krachtlijnen voor een Aantrekkelijk Kortrijk’, Stad Kortrijk, december 2007
6
om zich te ontwikkelen tot een volwaardig wijdverspreid instrument. Daar waar de veiligheid in het gedrang komt en er overlast gecreëerd wordt, tracht Team Jeugd dit samen met andere stedelijke & nietstedelijke (jeugd)partners op een constructieve manier aan te pakken. Deze samenwerking blijft bijzonder nuttig en wordt waar nodig verder uitgediept. Jeugd ondersteunt mee de ontwikkeling naar een meer gestroomlijnd denken vanuit vrije tijd. De afstemming tussen de directies Cultuur, Sport en Burger&Welzijn/Jeugd is noodzakelijk niet alleen vanuit dienstverlenend oogpunt maar ook om overlap tegen te gaan, de efficiëntie te verhogen, elk kind en elke jongere een breed spectrum van activiteiten, ervaringen, belevenissen aan te bieden. Jeugd blijft een prioritaire partner in de evolutie naar méér & betere samenwerking en helpt eveneens de blik ruim open te houden om stadsbreed werken mogelijk te maken, ook op dit vlak. Het Kortrijkse ‘bestuur op maat’ betekent de inzet op een aantal vernieuwende methodes, vanuit het leren uit ervaring, het openstaan voor andere inzichten. Ook hier hangt Team Jeugd haar wagentje aan vast: o
Voorafgaand aan alle beleidsopties in het jeugdbeleid, vindt altijd een proces plaats waarin de MAXIMALE BETROKKENHEID VAN KINDEREN
& JONGEREN, betekenisvolle actoren uit het jeugdwerk of
buurtbewoners wordt nagestreefd. De nadruk op participatie is dus niet alleen aanwezig in de manier waarop het jeugdbeleid tot stand komt - via een sterke communicatieve planning - maar ook in de meeste, concrete acties die Team Jeugd onderneemt. Op die manier maken we de Kortrijkse kinderen & jongeren zoveel mogelijk coproducent van het beleid dat ze zelf ervaren, als inwoners van de stad. o
De
INTEGRALE AANPAK VAN DE PUBLIEKE RUIMTE,
een beleidsoptie waar de stad ten volle op aan-
stuurt, veronderstelt het in rekening brengen van kinderen- en jongerenbehoeften in alle grote en kleine ingrepen in de publieke ruimte. In praktijk zien we hier al een zekere evolutie (vb. op het vlak van speelruimtebeleid) maar evenzeer nog veel marge en mogelijkheden. Team Jeugd blijft als pleitbezorger van deze visie, ten volle inzetten op een mentaliteitsverandering bij traditioneel ‘hardere’ sectoren om deze belangrijke noden en behoeften van de doelgroep mee op te nemen. o
De vertaling van een
GEBIEDSGERICHTE WERKING
op het vlak van jeugdbeleid, is het principe van
de ‘jeugdwerkondersteuners’. Dit principe van werken werd voor het eerst geïmplementeerd tijdens de vorige jeugdbeleidperiode maar wordt zeer positief geëvalueerd en daarom wordt voor de komende jaren volop dezelfde kaart getrokken! De samenwerking met gebiedswerking is daarnaast intensief en ondersteunend ten aanzien van het jeugdwerkondersteuningsprincipe. o
Als
CENTRUMSTAD
heeft Kortrijk ook een REGIONALE UITSTRALING en wil het een referentiestad zijn
met een zekere slagkracht. Team Jeugd zet hier ook op in door jeugddossiers die het lokale niveau overstijgen, volop te ondersteunen en ons bewust te zijn van de regionale impact ervan. Het Masterplan van de Warande is exemplarisch hiervoor. Een sterke lokale, participatieve benadering in dialoog met de omwonenden, zorgt voor een breed draagvlak in de directe omgeving van het speeldomein. Daarbij wordt eveneens getracht de regionale uitstraling en aantrekkingskracht van het domein levendig en in de belangstelling te houden.
0.2
HET JEUGDBELEIDSPLAN 2008-2010 Kortrijk maakt sinds jaar en dag een punt van een sterk verankerd Jeugdbeleid. In de aanloop naar het jaar 2008 werd in de lijn daarvan een stevig jeugdbeleidsplan uitgeschreven voor de daaropvolgende
7
drie jaar, met daarin verweven een aantal duidelijke krijtlijnen voor zes jaar, in het verlengde van de legislatuurplanning. Op vandaag, na drie jaar, kunnen we volgende globale balans maken.
Er zijn al heel wat successen geboekt… o
Zoals hierboven al gezegd, is het ‘JEUGDWERKONDERSTEUNINGSPRINCIPE’ - geïntroduceerd in 2008 - tot volle wasdom gekomen. Het systeem heeft effectief geleid tot een betere bereikbaarheid van de jeugddienst, met positieve effecten op de informatiedoorstroming en participatie van het jeugdwerk bij het jeugdbeleid. Naast een essentiële samenwerking met het jeugdwerk is ook de communicatie in zijn algemeenheid er een stuk op vooruit gegaan. Via verschillende kanalen zijn zowel de boodschappen als de publicaties helderder, duidelijker en meer op maat van de verschillende doelgroep.
o
Het
JEUGDVERENIGINGSLEVEN
in de stad is ruim, met een uitgebreide inhoudelijke, logistieke en
infrastructurele ondersteuning die in het bijzonder aantoont hoezeer de stad haar verenigingen en haar vrijwilligers daarbinnen waardeert. De zoektocht naar meer evenwicht in die ondersteuning, weg van verpaupering en verwennerij naar een stuk meer reponsabilisering, wordt daarenboven goed verteerd. o
Het doorvoeren van de 80%-20%MAATREGEL in het kader van de energiekosten - met akkoord van de jeugdverenigingen - maakt dat zij nu (als eerste verenigingen in Kortrijk!) een stuk bewuster en duurzamer omgaan met hun energie, zonder dat dit hun eigen werking pertinent raakt. Niet enkel de jeugdbewegingen doen een inspanning. De maatregel wordt ondersteund door de oprichting van een fonds voor werken in het kader van veiligheid en duurzaamheid. Deze extra financiële impuls laat toe de gebouwen energiezuinig te maken en daaropvolgend de energiekosten te drukken. De selectie van de werken wordt onder meer onderbouwd door de gebouwenscans, die aanduiden waar de meest dringende ingrepen noodwendig zijn.
o
JEUGDWERKINFRASTRUCTUUR is een constant aandachtspunt in het jeugdbeleid van de stad. Doorheen de voorbije drie jaar kregen maar liefst een zestal verenigingen een nieuw of volledig gerenoveerd onderkomen! Aan de infrastructuur van zeker dubbel zoveel verenigingen werden navenante ingrepen gedaan in functie van comfort en functionaliteit. De basis voor al deze investeringen wordt gevormd door een inspraakproces met het jeugdwerk om vragen & mogelijkheden zo goed mogelijk op mekaar af te stemmen.
o
Het fuiflandschap is de voorbije jaren serieus veranderd. Door de stopzetting van de uitbating van de Kleizaal is een nieuw SUBSIDIEREGLEMENT in het leven geroepen om het organiseren van fuiven alsnog voordelig te houden. Er is ook een duidelijke evolutie naar een steeds professionelere veiligheidsaanpak. De inzet van vaste security voor het bewaken van de toegang op events was een eerste stap in de goede richting. De
ONTWIKKELING VAN
SAFE PARTY ZONE vormt
het sluitstuk, stad en jeugdorganisatoren (annex ‘fuifbuddies’) slaan de handen in mekaar om positief, leuk & veilig fuiven in Kortrijk te garanderen. o
Het Masterplan rond het openbare speeldomein DE WARANDE zit goed op schema. Een sterk participatietraject en praatplan met belanghebbenden en omwonenden, geeft vorm aan een visionair, verfrissend & avontuurlijk ontwerp van het speeldomein. De oude kapel kreeg een grondige facelift en doet dienst als hippe multimediaruimte. Tot slot is de inclusieve speelpleinwerking, geïntroduceerd in 2008, intussen een gevestigde waarde geworden op het domein.
o
Ook buiten de Warande, beschikt Kortrijk over een diverse en gevarieerde
SPEELRUIMTE.
De in-
jectie van serieuze financiële middelen geeft de nodige speling voor een grondig renovatie- en vernieuwingsbeleid, waarin de voorbije drie jaar al zo’n 20tal speelpleintjes onder handen wer-
8
den genomen. Het leuke ‘speelplan’ maakt in één oogwenk duidelijk, waar kinderen, kleuters & jongeren, skaters, bladers of bikers terecht kunnen. Kers op de taart is het Speelstraten-project dat veilig spelen dicht bij huis mogelijk maakt. o
De
EXTRA AANDACHT VOOR KINDEREN MET MINDER KANSEN
heeft een meer gestroomlijnde, gecoör-
dineerde vorm aangenomen. De betoelaging van expertorganisaties is een beter antwoord op de behoeften die leven in Kortrijk, het komt daarnaast de samenwerking en de onderlinge uitwisseling ten goede. J-KOMA is het uiteindelijke resultaat van deze ontwikkeling met een structureel overlegplatform tussen particuliere en stedelijke initiatieven dat adviezen vormt en het Kortrijkse stadsbeleid opvolgt. Er wachten echter nog tal van uitdagingen… o
Het
NIEUWE JEUGDCENTRUM
blijft een voorlopig onvervulde, maar sterk gekoesterde droom. Er
zijn doorheen de jaren reeds tal van positieve stappen gezet in die richting: van de stopzetting van de uitbating van de Kleizaal, over de vorming van een duidelijke, frisse visie rond het concept van het jeugdcentrum, tot recentelijk de bevestiging van een stek voor dit centrum op de site Kortrijk Weide! Met het vooruitzicht op een nieuwe middelgrote fuifgelegenheid – als klap op de vuurpijl- op dezelfde site, zijn we verheugd om beide projecten de komende jaren praktisch te gaan realiseren. o
TOEGANKELIJKHEID is altijd een belangrijke focus geweest doorheen het jeugdbeleidsplan. We zijn er in geslaagd om een duchtig aanbod te voorzien naar specifieke doelgroepen, onder meer door enkele goede partnerorganisaties onder de arm te nemen. De voorbije jaren hebben we echter gemerkt dat er grenzen zijn aan de methoden die we inzetten om de toeleiding naar het reguliere jeugdwerk te voorzien. Kinderen en jongeren, ongeacht afkomst of achtergrond, die willen deelnemen aan het reguliere aanbod, moeten kúnnen deelnemen. De komende drie jaar bundelen we de krachten om op deze lacune een antwoord te bieden.
o
Daarnaast verleggen we ook de focus naar de
ALLERJONGSTEN
in Kortrijk. We zien dat het aan-
bod naar de maatschappelijk kwetsbare groep tieners goed overeind staat. Door in te zetten op een meer kwalitatieve, mobiele speelpleinwerking naar de allerjongsten trachten we het jeugdbeleid te verbreden. Deze speelpleinwerking is gestoeld op inclusieve principes, geschikt voor een diversiteit aan kleuters en kinderen. Beide beleidsprioriteiten worden nauwer besproken in H2T2.3 & H2T2.4.
0.3
MISSIE JBP 2011-2013
In een kadertekst van de stad, vinden we volgende algemene stadsvisie terug:
“DE STAD KORTRIJK WIL EEN WARME, LEEFBARE CENTRUMSTAD OP MENSENMAAT ZIJN. ALS STAD IN VERANDERING STRAALT HET DYNAMISME EN FRISHEID UIT. AL ZIJN INWONERS WIL DE
STEUNEND OP DE CREATIVITEIT EN HET ONDERNEMEND KARAKTER VAN
STAD KORTRIJK OP EEN VERNIEUWENDE
ZAME STAD, WAARIN IEDEREEN ZICH THUIS EN BETROKKEN VOELT.
MANIER VERDER EVOLUEREN NAAR EEN DUUR-
OOG
VOOR KWALITEIT IS EEN CONTINU AAN-
DACHTSPUNT.”
Sinds begin 2010 kiest de stad er uitdrukkelijk voor om de nadruk te leggen op een JONG en warm Kortrijk, als dé noemer bij uitstek waaronder alle acties van, voor en in de stad een plaats krijgen. Voor Team Jeugd betekent dit een enorme opportuniteit om de jeugdbeleidacties in de kijker te plaatsen en
9
waar mogelijk op een hoger niveau te tillen. We kijken daarbij verder dan het ‘leeftijdsgegeven’, ‘verwijzend naar een fase in het leven die in verband gebracht wordt met een bepaalde leeftijd’, ‘weinig jaren tellend’ of ‘ nog maar kort bestaand’. Jong zijn is veel meer dan dat! Het betekent ook ‘recent’, ‘nieuw’ en ‘vers’. Jong zijn is vooral een geestesgesteldheid, het resultaat van de wil. Het is verbaasd en verwon4
derd kunnen zijn. Het is geloof en hoop, niet twijfelen maar blijven vasthouden aan idealen” .
Deze filosofie weerklinkt ook in hieronder bepaalde missie, waar we de nadruk leggen op het belang dat ieder kind en iedere jongere ten volle ‘jong’ moet kunnen zijn in eigen stad.
“IN JONG | JEUGDIG KORTRIJK:
VOELEN KINDEREN EN JONGEREN ZICH THUIS IN HUN BUURT EN STAD
KUNNEN ZE ZICH OPTIMAAL ONTPLOOIEN DOOR EEN CREATIEVE & INTERACTIEVE WERKWIJZE
VIA SPECIFIEKE ONDERSTEUNING EN BIJZONDERE STIMULANSEN KRIJGEN JONGE KWETSBARE GROEPEN EXTRA AANDACHT”
0.4
COMMUNICATIEVE PLANNING Het decreet lokaal jeugdbeleid legt de nadruk op het geloof in de mogelijkheden van een interactieve en participatieve beleidsplanning, waarbij het gemeentebestuur, kernactoren uit het lokale jeugdwerk en de jeugd zelf samen een plan voorbereiden en uitvoeren. Ook dit jeugdbeleidsplan is op deze basis gestoeld. Het planningsproces is terug te brengen tot een drietal fasen die in elkaar overlopen en waarbij het planningsproces steeds verder intensifieert. Deze drie fasen zijn: de inspraak tijdens de planperiode 2008-2010, de inspraak naar aanleiding van de evaluatie van het jeugdbeleidsplan 2008-2010 en tot slot de oprichting van een reflectiegroep om het inspraakproces te begeleiden en te verdiepen. Samen vormen deze fasen de rode draad doorheen het participatieproces, in de richting van de laatste, finale fase. Het uitgebreide schematische overzicht met de exacte inspraakmomenten is terug te vinden in bijlage 3.
0.4.1 INSPRAAK TIJDENS PLANPERIODE 2008-2010 Tijdens de planperiode 2008-2010 werd op systematische wijze inspraak georganiseerd. Door een interactieve manier van werken wordt een constante dialoog nagestreefd met het jeugdwerk, met individuele jongeren, met kinderen…Meerbepaald tijdens activiteiten of vormingen, bij de evaluatie van vakantiewerkingen, bij het persoonlijk contact tussen dienstmedewerkers en vrijwilligers uit het jeugdwerk, bij Algemene Vergadering van de Jeugdraad,… Enkele van de belangrijkste acties worden hier uitgelicht:
De deelgemeententoernée is intussen een geëigende manier van werken geworden om een stevige communicatie aan te gaan met de jeugdverenigingen in de verschillende deelgemeenten of jeugdwerkondersteuningsgebieden. Op deze toernées is het niet enkel de bedoeling om informatie uit te wisselen met mekaar rond de ondersteuning van het jeugdwerk, de noden en behoeften die er leven, de vragen waar de vrijwilligers mee zitten. Evenzeer is het een moment waarop intensiever in discussie kan getreden worden rond bepaalde specifieke jeugdthematieken.
4
Uit: ‘Jaaractieplan Stad Kortrijk 2010, Inleiding, Thuis in Kortrijk’, door waarnemend burgemeester Lieven Lybeer
10
Anders dan het overleg met het jeugdwerk is de communicatie met individuele jongeren niet altijd een sinecure. De trajecten in het JOC zijn een pril doch goed voorbeeld waarbij jongeren duidelijk geprikkeld worden om mee te denken en het groeiproces mee vorm te geven. Dit maakt ze niet alleen consumenten, maar ook producenten van het traject waar ze zelf aan deelnemen. Het J-KOMAoverlegforum, dat in goede banen geleid wordt door Uit de Marge vzw, laat op een constructieve manier toe om ook het professionele veld te laten mee participeren in het jeugdwerk. Het overleg is een belangrijke toetssteen voor het beleid van de stad naar kinderen en jongeren die omwille van diverse redenen meer kwetsbaar zijn dan anderen. Tot slot is ook de inspraak rond speelruimte serieus gegroeid. Het betrekken van de allerjongsten is niet eenvoudig, maar de methodieken die nu toegepast worden zijn meer dan vroeger op maat van deze doelgroep: het visualiseren van speeltoestellen met pictogrammen of tekeningen, interviews van kleuters met een camera, het werken met kleuren enz…Het levert frisse, creatieve ideeën op.
0.4.2 INSPRAAK OBV EVALUATIE JBP 2008-2010 De inspraakacties tijdens de planperiode 2008-2010 gaven de impuls om het jeugdbeleidsplan systematisch te gaan evalueren binnen het team. Op basis van niet gerealiseerde (vb. afgeschafte workshops), slechts gedeeltelijk geslaagde acties (vb. minder succesvolle activiteiten naar tieners) of tendensen binnen de stadsadministratie (vb. op til zijnde personeelsbesparingen) werden lange discussies gevoerd op de teamvergadering. Op de teamvergadering werden bepaalde grote blokken uit de werking van Team Jeugd (vb. programmatie, communicatie) expliciet geagendeerd met de bedoeling ze ten gronde onder de loep te nemen en door te praten. In een tweedaags conclaaf met alle inhoudelijke medewerkers van Team Jeugd op 22 & 23 juni 2009, werd de globale evaluatie uiteindelijk gefinaliseerd en in een overzichtelijke powerpoint gegoten. Deze werd eind 2009 en begin 2010 teruggekoppeld naar de bevoegde actoren, meerbepaald het Dagelijks Bestuur van de Jeugdraad, de Afdeling Jeugd van de Vlaamse Gemeenschap ikv. het centrumstedenbezoek en tot slot het College van Burgemeester en Schepenen. Naar aanleiding van de reacties van deze actoren op de evaluatie, werd in het voorjaar van 2010 nog een aantal diepere discussiemomenten ingepland, bilaterale overlegmomenten met de interne stadsdiensten en een aantal specifieke thematische acties. Voor een gedetailleerd overzicht van deze acties, verwijzen we opnieuw naar bijlage 3.
0.4.3 OPRICHTING VAN DE REFLECTIEGROEP Voor de ondersteuning en verdieping van het planningsproces wordt traditioneel een stuurgroep in het leven geroepen, bestaande uit jeugdrelateerde personen met verschillende achtergronden, die de drijvende kracht worden achter het op te maken jeugdbeleidsplan. Deze planperiode gooit Team Jeugd het over een andere boeg. Het JBP 2008-2010 werd destijds opgevat als een beleidsplan voor de daaropvolgende zes jaar (conform de legislatuurplanning) met een grondige evaluatie na drie jaar uitvoering. Omdat de rode draad doorheen het jeugdbeleidsplan - nu na drie jaar - nog rechtovereind staat in lijn met deze manier van werken, werd een ‘reflectiegroep’ samengesteld. Dit is de beperkte vorm van een stuurgroep, die evengoed wordt samengesteld uit personen die omwille van hun deskundigheid en/of bevoegdheid kennis hebben of deel uitmaken van het jeugd(werk)veld. Deze reflectiegroep heeft de eva-
11
luatie, heroriëntatie en herformulering van een aantal krijtlijnen in het jeugdbeleidsplan mee helpen realiseren. De samenstelling zag er als volgt uit:
o
Alain Cnudde, Schepen van Jeugd
o
Cornelia Hauspie, coördinator Team Jeugd
o
Bieke Vertriest, jeugddeskundige
o
Lies Vandamme, ex-jeugdwerker, professioneel bezig met jongeren in het onderwijs
o
David Wemel, ex-jeugdwerker en professioneel bezig met internationaal jeugdwerk
o
Bert Herrewijn, ex-jeugdwerker
o
Tjalle Groen, jeugdraadvoorzitter
o
Bart Neirynck, Uit de Marge vzw en coördinatie J-KOMAoverleg
o
Jonathan Puype, stagiair jeugddienst en jeugdraadslid
o
Bart Rogé, kenniscentrum voor participatie en democratie (Demos vzw)
o
Ruben Benoit, Bolwerk²
o
Tom Moreels, lid van jeugdcultuurinitiatief Tacticz
Hieronder vindt u een korte weergave van de bijeenkomsten van de reflectiegroep en de besproken agendapunten.
REFLECTIEGROEP 1 Datum: 2 maart 2010 Doel:
verkennende bijeenkomst
•
Verwelkoming en doel van de reflectiegroep
•
JBP: korte toelichting decreet en haar prioriteiten
•
Toelichting powerpoint en eerste discussie evaluatie 2008-2010
•
Toelichting participatieplan en timing
•
Voorstel verdere werking reflectiegroep
REFLECTIEGROEP 2 Datum: 25 maart 2010 Doel:
discussiethema 1: Blinde vlekken
Voorbereidende documenten: voorstelling van de huidige werking & blindevlekkenschema’s
•
Wat zijn blinde vlekken?
•
Visie en stappenplan over het bepalen en opvullen van blinde vlekken
•
Discussie eigen programmatie
REFLECTIEGROEP 3 Datum: 22 april 2010 Doel:
discussiethema 2: Toegankelijkheid
Voorbereidende documenten: document opgesteld door Bart Neyrinck van vzw Uit de Marge, die het JKOMAoverleg rond jeugd en maatschappelijke kwetsbaarheid in Kortrijk coördineert, en Tom Verhelst, verantwoordelijke Toegankelijkheid. Het document bevat 7 aandachtspunten voor het Kortrijkse beleid. Zie ook bijlage 11.
•
Behandelen en bediscussiëren van de voorbereidende nota
12
REFLECTIEGROEP 4 Datum: 6 mei 2010 Doel:
discussiethema 3: Brandveiligheid & Jeugdcultuur, Speelruimte en Communicatie
Voorbereidende documenten: voorstel van aanpak prioriteiten, speelruimtebeleid en communicatieplanning Team Jeugd
•
Voorstelling aanpak prioriteit jeugdwerkbeleid: Brandveiligheid
•
Voorstelling aanpak prioriteit jeugdbeleid: Jeugdcultuur
•
Discussie breed speelruimtebeleid aan de hand van stellingen
•
Discussie over het communicatieplan en meebepaald het gebruik van stedelijke communicatiekanalen vr. de doelgroep tieners en jongeren
De input vanuit de reflectiegroep was zeer zinvol en leidde tot de vertaling van de evaluatie van het JBP 2008-2010 tot welomschreven strategische keuzes. Die zijn verweven in het plan dat nu voorligt.
0.4.4 FINALE FASE De strategische keuzes werden op 19 mei voor het college toegelicht in een verkennende bespreking. Kritische bemerkingen en zinvolle aanvullingen werden verwerkt in het plan. Daaropvolgend werd ook een finale stap genomen door het voltallige inhoudelijk team medewerkers van Team Jeugd. De vertaling van de strategische keuzes in doelstellingen en concrete acties was namelijk de voeding voor het tweedaags conclaaf van Team Jeugd op 21 & 22 juni 2010. Op 18 september 2010 wordt het volledig planontwerp ter advisering voorgelegd aan de jeugdraad. Tot slot wordt het finale plan door het College van Burgemeester & Schepenen geagendeerd op de Gemeenteraad van 11 oktober 2010, hopelijk met positief gevolg.
0.5
HOOFDSTUKOVERSCHRIJDENDE BELEIDSPRIORITEITEN 0.5.1 HET NIEUWE JEUGDCENTRUM WAT VOORAFGING… In de voorbije beleidsperiode werden al de eerste stappen gezet richting een nieuw jeugdcentrum. De uitbating van de Kleizaal werd stopgezet en de jeugdige organisatoren van grote fuiven kregen de kans om tegen dezelfde voorwaarden in Kortrijk XPO te fuiven. De Kleizaal was een duur pand dat werd gehuurd van een private eigenaar. De overstap van het betalen van een buitensporige huur van de zaal naar een subsidiesysteem voor erkende jeugdverenigingen in XPO (€ 4.500/evenement), zorgde al voor een eerste deel middelen om een toekomstige, nieuwe eigen accommodatie te financieren. Al biedt deze oplossing niet voor iedereen soelaas, slechts een handvol verenigingen kan immers een dergelijk groot evenement aan. De nood aan een middelgrote fuifzaal blijft dus hoog! Het pad naar een nieuw jeugdontmoetingscentrum werd eveneens geëffend door een ‘functionele screening’ van het huidige jeugdontmoetingscentrum. Daaruit werd kortweg vastgesteld dat het gebouw niet de juiste uitstraling & accommodatie heeft. De noden zijn velerlei en de houten indeling in verdiepen maakt het onmogelijk om diverse activiteiten (vb. muziek, dans & vergaderen) zonder problemen
13
te combineren. Door het uiteen liggen van het JOC en de fuifaccommodatie, worden tot slot ook een aantal goeie kansen op kruisbestuiving mislopen.
DE LOODS Al enige tijd geleden liet Team Jeugd haar oog vallen op de NMBS-loods op ‘Kortrijk Weide’, voor zowel het jeugdcentrum als voor de fuifzaal. Dit is een groot voormalig spoorentrepot dat kwam leeg te staan en dat dankzij de nieuw aangelegde R36 de ‘landmark’ werd van een nog totaal te concipiëren nieuw stadsdeel. De keuze voor de site werd ingegeven door functionele lokalisatiefactoren zoals de bereikbaarheid, de beperkte onmiddellijke omwoning en de kansen op vlak van mobiliteit. De verhoopte snelle aankoop van de site, liet echter lang op zich wachten, de site bleek verontreinigd en de kostprijs van de sanering verstoorde de onderhandelingen danig. Hierdoor schoof de realisatie van een nieuw jeugdcentrum|fuifzaal, alsook de rest van de ontwikkelingen op de site opnieuw op de lange baan. In de lente van 2010 werd uiteindelijk een akkoord gesloten met de stad rond ‘Kortrijk Weide’. Op vandaag is er zelfs een politieke consensus over de invulling van het nieuwe stadsdeel rond de NMBS-loods (beslissing op het College van woensdag 7 juli 2010). De kogel is door de kerk voor wat betreft de fuifzaal, die zal op, rond of in de NMBS-loods een plaats krijgen. De kers op de taart is de beslissing om het nieuwe jeugdcentrum effectief onder te brengen in het kopgebouw van de loods. We kijken met z’n alles halsreikend uit naar het moment waarop we alles kunnen in het werk stellen om de verhuis te realiseren!
DE KOMENDE BELEIDSPERIODE De komende beleidsperiode is bepalend voor de toekomst van jeugd in de NMBS-loods. Met betrekking tot de het fuiven: de eerste beslissende proef wordt nog eind 2010 uitgevoerd. In het najaar van 2010 zal immers een proefopstelling van een fuif worden gemaakt, om een grondige geluidsstudie te realiseren. Op die manier zullen we weten of het haalbaar is om in de loods te fuiven, met een minimum aan investeringen. We hebben immers het plan opgevat om begin 2011 al 12 fuiven per jaar toe te laten (zonder Vlarem-vergunning) met een maximum van 90 dB(a). In een tweede fase, verder werkend op het initiële geluidsonderzoek, kan er gekeken worden welke infrastructurele ingrepen er moeten gebeuren om de zaal beter bestand te maken tegen geluidsemissie van fuiven. Eenmaal de geluidsreductiewaarden van de bouwmaterialen voor de definitieve bestemming als fuifzaal bekend zijn, kan een correcte begroting worden opgemaakt voor eventuele verbouwingen. Met betrekking tot het nieuwe jeugdcentrum: vanzelfsprekend zullen we ook hier alles in het werk stellen om dit grote dossier inhoudelijk & infrastructureel perfect rond te krijgen. Enkele inhoudelijke krachtlijnen zijn reeds duidelijk en er is reeds een participatieproces opgestart met jongeren dat mede zal bepalen hoe het nieuwe JOC er uit zal zien.
EERSTE VISIE, INHOUD, IDEEËN De missie van het nieuwe jeugdcentrum werd al omschreven in het vorige jeugdbeleidsplan:
“HET
NIEUWE JEUGDCENTRUM WIL VOOR ALLE
KORTRIJKSE
JONGEREN EEN LAAGDREMPELIGE TREFPLEK, EEN
KENNISKNOOPPUNT EN EEN ONDERSTEUNINGSCENTRUM WORDEN.
HET CENTRUM KAN DEZE DOELSTELLING REA-
LISEREN DOOR HET AANBIEDEN VAN DE JUISTE MIX VAN INFORMATIE & VORMING, EXPLOITATIE & PROGRAMMATIE.”
Ze is nog steeds dezelfde! In tussentijd hebben we echter niet stilgezeten. Zo vind je in H2T2.4A3 het voorstel voor de vernieuwde tiener- en jongerenwerking. Ook het ‘infotainmentcafé’ is een belangrijk
14
onderdeel van de motor van het nieuwe jeugdcentrum. Het is de enige toegang tot het jeugdcentrum, waar we bovendien op een interactieve manier multimediale en jeugdige info bieden, en dat in een ruimte met zachte horeca, gecombineerd met een eerstelijnsbalie. •
Enige toegang tot het jeugdcentrum Wekelijks komen er heel wat jongeren af op fuiven. Helaas komen zij te weinig in contact met wat een jeugdcentrum naast fuiven ook nog te bieden heeft. Fuiven zijn voor ons echter een opportuniteit om met de jongeren in contact te komen. De bezoekers moeten dwars door het infotainmentcafé komen vooraleer ze verder kunnen gaan naar hun specifieke locatie binnen het jeugdcentrum. Het infotainmentcafé is het uithangbord van het jeugdcentrum en van het jeugdwerk!
•
Interactief aanbod van jeugdige multimediale info Kinderen en jongeren komen elk voor hun eigen specifieke reden naar het jeugdcentrum. Er moeten voor hen dan ook zinvolle prikkels worden ontwikkeld zodat hun verblijf er leuk & interessant is. Vb. met betrekking tot kinderen: kinderen komen met hun ouders om hen in te schrijven voor (Grabbelpas-)activiteiten, er moet voor hen dan ook meer te doen zijn dan dat oa. glijden van een reuzen-’Vito’ (mascotte voor kinderactiviteiten), aan zijn vinger trekken om een lichtje te laten branden,…Vb. met betrekking tot jongeren oa. jeugdcultuurpilaren (een skate-zuil’, een ‘hip-hop-zuil’ met magazines, dvd’s, cd’s, boeken,…), ‘listeningboots’ (cabines waar jongeren met een paar vrienden zelfstandig naar hun favoriete muziek kunnen luisteren).
•
Zachte horeca Met zachte horeca bedoelen we een barruimte waar de nadruk niet op het verkopen ligt maar waar het wel mogelijk is om een drankje te krijgen… De bar beschouwen wij als een ‘ba(r)lie’, een samentrekking tussen bar en balie.
•
Eerstelijnsbalie De ‘barlie’: dit is vooral de plek waar jongeren van alles kunnen vragen, van hoe je een fuif organiseert over waar en welke workshops je kan volgen tot welke jeugdsubsidies er bestaan. Stel je voor dat de jeugdvereniging die een fuif organiseert in de zaal van het jeugdcentrum er meteen een gezellige plek heeft om de fuif voor te bereiden in aanwezigheid van een barman die toevallig alles weet over de zaal en de wetgeving rond fuiven…
0.5.2 COMMUNICATIE PROCES & ANALYSE
Communicatie loopt als een rode draad doorheen alle acties in het Jeugdbeleidsplan. Daar waar vroeger de structuur van de dienst de basis was voor onze externe communicatie staat voortaan de ‘ontvanger’ centraal bij het bepalen van hoe onze communicatie gevoerd wordt. Vb. ouders willen weten wat er voor hun kinderen te doen valt op het vlak van jeugdwerk in Kortrijk: waar zijn de Kortrijkse speelpleintjes, waar en wanneer zijn er activiteiten gepland, in welke vereniging kan mijn kind terecht,… Wie de activiteit organiseert, is voor hen minder van betekenis. Het vooropgestelde communicatiestramien op basis van die inschatting, ziet er als volgt uit:
Vier thema’s – vier doelgroepen De communicatie is grotendeels terug te brengen tot de volgende vier thema’s:
15
o
Jeugdbeleid
o
Ondersteuning
o
Ruimte voor kinderen & jongeren
o
Activiteiten voor kinderen & jongeren
Met deze informatie beogen we vier doelgroepen: o
Stakeholders en geïnteresseerden (Jeugdraad, Gemeenteraad, studenten met een eind-
o
Jeugdverenigingen
o
Individuele jongeren/tieners
o
Ouders (van kleuters & kinderen)
werk,…)
Koppeling tussen thema’s & doelgroepen
Beleid
Jeugdverenigingen
Ondersteuning
Individuele jongeren Ouders
Ruimte
Stakeholders & bevragers Activiteiten Kleuters
o
Kinderen
Tieners
Jongeren
Communicatie naar stakeholders en geïnteresseerden •
Jeugdbeleidsplan: gebundeld en online VORM: deze communicatievorm is formeel, moet attractief & ambitieus zijn
o
Communicatie naar jeugdverenigingen •
Ondersteuningsvormen (financiële, materiële en organisatorische ondersteuning) VORM: dit is een boodschap die grotendeels constant blijft doorheen de tijd. De publicatie waarmee we deze inhoud communiceren, moet dus enige tijd kunnen overbruggen. Het resultaat is ‘Dé Map’. Deze map bevat alle noodzakelijk informatie over ondersteuning. Ze wordt actueel gehouden door middel van via de Deelgemeententoernées verspreide nieuwe bundeltjes. De informatie wordt daarnaast ook gestructureerd op de stadswebsite gepubliceerd. Vaststellingen: -
Het doorgeven van de map van de ene verantwoordelijke naar de andere, is geen sinecure. Jeugdverenigingen beschouwen de map meestal nog niet als een essentieel document dat meegroeit doorheen de tijd.
-
Het aanvullen van de mappen met actuele informatie en het drukken van de jaartalstickers kan strikter worden opgevolgd.
•
Activiteiten: de activiteiten die georganiseerd worden voor jeugdverenigingen (zoals Dag van de Jeugdbeweging, diverse vormingen,…) VORM: worden via een gestandaardiseerd sjabloon gecommuniceerd Vaststellingen: tevredenheid
•
Overkoepelend: snelle en hapklare info wordt maandelijks gebundeld VORM: een elektronische nieuwsbrief
16
Vaststellingen: tevredenheid -
Vanuit de vaststelling dat de info weinig werd doorgegeven in leidingkringen bij de verzending naar de hoofdcontactpersoon, wordt de nieuwsbrief nu doorgestuurd naar alle verantwoordelijken.
o
Communicatie naar individuele jongeren •
Ondersteuning (projectsubsidies, richtlijnen uitleendienst…) VORM: via de stadswebsite Vaststellingen: bundeling in één drager?
•
Ruimte (verblijfscentrum, fuifzalen,…) VORM: via de stadswebsite Vaststellingen: bundeling in één drager?
•
Activiteiten 1. VORM: voor de activiteiten georganiseerd door Team Jeugd werd de ‘workshopwijzer’ nieuw leven in geblazen. Per jaar maken we drie edities: twee in het voorjaar, één in het najaar. De wijzer wordt gedistribueerd via de Kortrijkse scholen. Vaststellingen: ontevredenheid -
De wanverhouding tussen de relatief lage opkomst in relatie tot de intensieve publiciteit maakt duidelijk dat dit niet de beste werkvorm is. De komende beleidsperiode pakken we dit anders aan, zie A4 binnen dit hoofdstuk.
2. VORM: ‘De Fun, De Gids’ is een publicatie waar alle erkende Kortrijkse jeugdverenigingen in staan gebundeld. Elke jeugdvereniging kreeg de ruimte om de contactgegevens, het tijdstip van de werking, de kostprijs en een korte omschrijving te formuleren. Hiermee willen we de drempel tot lidmaatschap bij een jeugdvereniging helpen verlagen. 3. VORM: de events van Team Jeugd worden ook telkens op een specifieke manier gecommuniceerd, in de lijn van het genre van het event vb. een skate/blade/bike event aan de skatebowl.
o
Communicatie naar ouders •
Ruimte (speel- & avontuurlijke pleintjes, skateplaatsen,…) VORM: speelplan Kortrijk en deelgemeenten
•
Activiteiten (Grabbelpas, speelpleinwerking,…) VORM: Speelkompas
•
Beide worden vormgegeven onder het Vito de Vespalabel
Het thema Communicatie kwam uitgebreid aan bod tijdens de diverse reflectiegroepen en specifieke in detail ook tijdens de reflectiegroep 4 op 06.05.2010 (zie H0P0.4.3) De zinvolle discussies tijdens deze momenten leidde tot de volgende bedenkingen: -
Jeugd moet een onderdeel blijven van de website van Kortrijk. De ‘droge’ site van de stad Kortrijk is handig om vlug informatie te vinden. Zeker met het oog op de groeiende connectie tussen Jeugd, Sport en Cultuur blijft het opportuun om de stadswebsite goed up to date te houden.
17
-
Anderzijds is de officiële site te strak om te communiceren naar de jonge doelgroep, dit druist voor een stuk in tegen alles wat jongerencommunicatie is.
-
Dus, moeten we blijvend op zoek gaan naar nieuwe manieren om jongeren te prikkelen. Kernwoorden zijn hier: aantrekkelijk, duidelijk, vlot, interactief (gekoppeld aan Facebook, My Space, Netlog, Twitter), nieuw (trendgevoelig), flexibel (durven om aparte tijdelijke webpagina’s aan te maken voor specifieke acties).
-
Moet Team Jeugd haar product of haar naam promoten? De naam ‘Team Jeugd’ promoten mag niet het doel op zich zijn maar het is wel belangrijk dat jongeren weten dat ze bij Team Jeugd terecht kunnen (profilering). De doelgroep moet weten dat de mensen achter dit team aanspreekbaar zijn, dat er gedacht, gecreëerd & gehandeld wordt. We moeten dan ook handelen als zodanig.
-
Is de communicatie van Team Jeugd voldoende laagdrempelig om de maatschappelijk kwetsbare doelgroep te bereiken? Vb. het systeem van speelbonnen verlaagt de financiële drempel om deel te nemen aan het activiteitenaanbod aanzienlijk. Is de doelgroep hier voldoende van op de hoogte?
DOELSTELLING
Team Jeugd communiceert informerend, activerend & toegankelijk op maat van haar diverse doelgroepen.
ACTIES Naar analogie met bovenstaande vaststellingen, wordt het grootste deel van de uitgetekende communicatiestrategie verder gezet. Om pijnpunten weg te werken ondernemen we ook enkele nieuwe acties:
ACTIE 1: BIJSTURING & HERORIËNTERING VAN GEREALISEERDE COMMUNICATIE Omschrijving In navolging van de vaststellingen, wordt volgende communicatie bijgestuurd of geheroriënteerd: o
Het gebruik van Dé Map wordt bewaakt & geregeld gestimuleerd. Jeugdverenigingen leren de waarde van dit instrument kennen
o
Dé map wordt strikter en sneller aangevuld met actuele informatie
o
De jaartalstickers voor op de map worden tijdig overgedragen aan de jeugdverenigingen
o
De verspreiding van de informatie via de E-flash wordt bewaakt, oa. via een steekproef
o
Onderzoek naar de mogelijkheden voor één drager met de gebundelde informatie op het vlak van ondersteuning en ruimte voor individuele jongeren.
Daarnaast worden de positief geëvalueerde communicatiedragers op dezelfde manier verder ontwikkeld vb. de Speelkompas, de gehele communicatie naar kinderen (centrale en decentrale workshops,…), de communicatie rond events (vb. skate/blade/bike).
Netwerking Jeugdverenigingen & individuele jongeren
Timing Continue actie
18
Financiële prognose Communicatie naar doelgroep kinderen (JOC)
€ 10.000
Eventcommunicatie (JOC)
€ 2.500
Algemene communicatie (bestaande & nieuwe)
€ 9.100
ACTIE 2: REALISEREN VAN NIEUWE COMMUNICATIE Omschrijving o Ontwikkeling van een speelbonnenfolder op maat van de beoogde doelgroep (zie ook verder Actie 5) o Exploitatiefolder voor de uitbating van het jeugdontmoetingscentrum o Grotere communicatiedrager voor events: vb. banners voor BONK, Student Welcome Concert o Grote affiches voor in stadsgebouwen o Ontwikkeling van een communicatielijn voor Brede Scholen (Infuus) o Workshopaanbod JOC: zie A4 van dit hoofdstuk o Diverse communicatiezaken: ad hoc en behoeftegericht o
Inzetten op andere, meer trendgevoelige en flexibele kanalen (sociale netwerksites zoals My Space, Netlog, Twitter, Facebook), omdat tieners en jongeren zich veelal online bevinden. Zie ook H1T1.4P1.4.1
Netwerking Directie Communicatie & Recht
Timing o
Speelbonnenfolder: voorjaar 2011
o
Duurzame dragers & aankondigingaffiches: in aanloop naar de desbetreffende events (min. 6 weken daarvoor)
o
Communicatielijn Brede Scholen: voorjaar 2011
o
Workshopaanbod JOC: zie A4 van dit hoofdstuk
o
Inschakelen van andere media (My Space, Netlog, Twitter, Facebook): 2011 onderzoek mogelijkheden
Financiële prognose Workshopaanbod
€ 4.000
Exploitatiefolder
€ 518,71
Algemene communicatie (bestaande & nieuw)
€ 9.100
ACTIE 3: VOEREN VAN HET HUISSTIJLDEBAT BINNEN DE STAD Omschrijving Eind 2010 wordt er een huisstijlhandboek verwacht vanuit Team Communicatie. Hierin worden een aantal spelregels naar voor geschoven om de communicatie van de stad eenduidiger te maken, er wordt een kader geschept waarbinnen het ‘beeld’ steeds kan gekozen worden. In het voorjaar vond hieromtrent een overleg plaats met cultuurintendant Wim Vanseveren, Team Jeugd en Team Gebiedswerking
19
met de bedoeling onze positie uit te klaren in dit debat. We volgen Wim Vanseveren in de voordelen die hij in deze huisstijl ziet: o Sturing: communicatie moet op een centraal niveau gestuurd worden, zodat het juiste gewicht aan elk initiatief kan gegeven worden én zodat er een lijn in het hele plaatje zit. Uiteraard bestaan er verschillende niveaus van sturing (van extreem tot losser). o Service: tegenover de sturing moet service staan, meer sturing is meer service. o Subsidiariteit: communicatie werkt bottom-up, de diensten zijn de specialisten. Op voorwaarde dat die diensten voldoende voeling hebben met hun doelgroep. Vb. Team Jeugd weet het beste hoe jongeren moeten bereikt worden en weet of een centrale communicatielijn zal aanslaan bij jongeren. Omdat het op dit moment niet duidelijk is, in welke mate de huisstijl sturend zal zijn en in welke mate een bottom-up inspraakproces zal plaatsvinden, vormt de positionering van Team Jeugd in dit debat een belangrijke uitdaging voor het komende jaar.
Netwerking Directie Communicatie & Recht, Directie Cultuur, Directie Sport
Timing Voorjaar 2011
Financiële prognose Geen financiële impact
ACTIE 4: ONTWIKKELING VAN EEN TIENERCOMMUNICATIELIJN Omschrijving Uit de lancering van de workshopwijzer hebben we de conclusie getrokken dat het actief deelnemen aan workshops rond ‘jeugdcultuurproductie’ (graffiti, muziek, dans,…) slechts een beperkt deel van de jongeren aantrekt. Doorheen de jaren werd er te weinig aandacht geschonken aan het overgrote deel tieners dat ‘grabbelsgewijs’ wil deelnemen aan uitstapjes, activiteiten,…We maken een onderscheid tussen deze twee groepen jongeren: de ene groep benoemen we als de jeugdcultuurproducenten, de andere (grootste) groep zijn de jeugdcultuurconsumenten. o
Voor de jeugdcultuurproducenten gaan we een ‘self made content’-magazine maken waarbij de deelnemende jongeren zelf, hun lesgevers en noemenswaardige figuren uit de jongerencultuur de handen in elkaar slaan om de inhoud aan te leveren. Een interessante mix van inhoud en getuigenissen van muzikanten, skaters en grafitteurs, kan geïnteresseerde tieners naar het jeugdcentrum trekken.
o
Voor de jeugdcultuurconsumenten maken we een globaal magazine met het volledige aanbod aan activiteiten, dat via de Kortrijkse scholen wordt verspreid. Dit concept wordt nog verfijnd. Bedoeling is ook om de ouders een ondersteunende brief te sturen, aangezien zij vaak nog (mee)beslissen over wat hun tiener onderneemt.
Bekijk zeker ook eens het schema in bijlage 4.
Netwerking Huismagazine: lokale ‘jeugdcultuurproducenten’
20
Magazine: Directie Communicatie & Recht, Directie Cultuur, eventueel Directie Sport
Timing 2011-2012
Financiële prognose Tienercommunicatielijn
€ 4.500
ACTIE 5: WERKEN AAN ‘TOEGANKELIJKE COMMUNICATIE’ Omschrijving De algemene doelstelling van communicatie is ‘elkaar begrijpen’. Meer dan 800.000 Vlamingen hebben het echter moeilijk met lezen en/of schrijven, omwille van verschillende factoren zoals armoede, allochtone herkomst & laaggeletterdheid. Als stad kunnen we werken aan een positieve beeldvorming hieromtrent en een mentaliteitswijziging ondersteunen. Dit wil zeggen dat ook Team Jeugd haar communicatie screent op toegankelijkheid en in functie daarvan aanpassingen doet. Ook in mondelinge communicatie moeten we serieuze inspanningen leveren om ons verstaanbaar & helder op te stellen.
Netwerking Welzijnsteam (oa. Talenplan)
Timing Continue actie
Financiële prognose Minimale financiële impact
ACTIE 6: INSTAP IN HET CJP-COMMUNICATIEVERHAAL Omschrijving Vanaf eind 2010 gaat de stad in zee met CJP. Zij zullen de ontwikkeling van een directieoverschrijdend magazine coördineren dat jongeren en studenten goesting moet geven om deel te nemen aan het diverse vrijetijdsaanbod in Kortrijk. De inhoud van het magazine bestaat vooreerst uit een mix van content en aankondigingen. Hieraan gekoppeld worden duidelijke promoties en kortingen voorzien die de toeleiding moeten vergemakkelijken. De inhoud wordt mede aangeleverd door jonge gasten uit Kortrijk die als ambassadeur-redacteur optreden. Het initiatief betekent meteen een eerste stap in de richting van een geïntegreerde communicatie van Sport, Cultuur & Jeugd voor jongeren. Naast het magazine worden ook nog andere media ingeschakeld zoals Facebook, direct mailings, nieuwsbrieven, enz.
Netwerking Directie Cultuur met de diverse cultuurhuizen, Directie Sport
Timing Eind 2010 tem schooljaar 2012-2013.
21
Financiële prognose CJP
€ 4.000
ACTIE 7: VERZORGEN & BEWAKEN VAN DE INTERNE COMMUNICATIE Omschrijving Behalve het belang van externe communicatie is ook de interne communicatie door Team Jeugd heel belangrijk. Een duidelijk, sterke interne communicatie komt de beeldvorming & profilering van het team binnen de stad ten goede. Dit doen we onder meer door volgende actiepunten te verdiepen: o
Een duidelijk gestructureerde teamwerking, met jeugdwerkondersteuners en specialisatielijnen. Zie H2T2.1A1. Deze manier van werken komt niet alleen het jeugdwerk ten goede maar is ook waardevol binnen het stadskader: duidelijke, herkenbare contactpersonen met welomschreven taakinvullingen.
o
Een verzorgde verslaggeving, interne communicatie (interne nota’s, e-mails,…) & briefwisseling volgens de stedelijke procedures.
o
Een vriendelijk, verzorgd en bedachtzaam persoonlijk contact met alle stadsmedewerkers.
Netwerking Alle betrokken stadsdirecties: Directie Leefmilieu, Facility, Stadsplanning & Ontwikkeling, P&O…, de eigen Directie Burger & Welzijn, Gebiedswerking in het bijzonder (gezamenlijke inzet in deelgemeenten/gebieden), College van Burgemeester & Schepenen, in het bijzonder Schepen van Jeugd
Timing Continue actie
Financiële prognose Geen financiële impact
0.5.3 MASTERPLAN DE W ARANDE5 Sinds 1950 worden er iedere vakantieperiode kinderactiviteiten georganiseerd op het Warandedomein. Vanaf 1975 werd de werking uitgebreid met een jeugdverblijfscentrum voor 130 personen. De Warande groeide doorheen de tijd erg organisch, met een gebrek aan langetermijnvisie. In 2006 werd de praktische en inhoudelijke werking grondig geanalyseerd en zijn een aantal duidelijke keuzes gemaakt. Dit leidde tot de opmaak van een ‘masterplan’ en tot de échte doorbraak van het Warandedossier. Het Masterplan is opgebouwd rond vier functies die centraal staan op het domein. De principes aan de basis van deze functies zijn duurzaamheid, toegankelijkheid en avontuurlijkheid. Het samenspel van de functies moet de werking in globaal versterken.
EEN OPEN EN AVONTUURLIJK SPEELDOMEIN Dankzij een uitbreiding met aanpalende gronden is het domein veel beter ontsloten dan vroeger wat bijdraagt tot een speeldomein met een meer open karkater. Met een omgevingsaanleg die zich focust op
5
Uit: Masterplan Speeldomein De Warande te Kortrijk, ism. Stadsbestuur Kortrijk (Directie Facility) & Buro II urban planning, architecture & engineering, april 2009.
22
avontuurlijk spel, speelt het project in op een prioriteit die door de Vlaamse Overheid naar voor wordt
geschoven, met name ‘het belang van buitenspelen’. Voor het ontwerp en aanleg van het avontuurlijke speeldomein werkt de stad samen met het landschapsbureau Fris in het Landschap, dat de laatste jaren heel wat expertise ontwikkelde rond het thema avontuurlijk spel. Met deze heraanleg zal De Warande zich profileren als hét speeldomein bij uitstek voor kinderen uit Kortrijk. We zien echter ook mogelijkheden op regionaal vlak. We sluiten niet uit dat De Warande door zijn unieke karakter (een 7,5 ha groot én avontuurlijk speeldomein) aantrekkelijk zal zijn voor kinderen, ouders en organisaties in de ruime omgeving van Kortrijk.
EXPERTISEONTWIKKELING ROND VRIJETIJDSBESTEDING VAN KINDEREN De Warande straalt ‘spelen’ uit in al zijn facetten en kan hiervoor terugvallen op een stevige speelpleintraditie. Vele generaties Kortrijkse kinderen kwamen tijdens schoolvakanties ravotten op het domein. De laatste jaren is de speelpleinwerking gereorganiseerd tot een ‘inclusieve werking’. Kinderen met een beperking nemen, weliswaar met extra ondersteuning, deel aan het gewone activiteitenaanbod. Binnen deze inclusieve visie wordt vooral gewerkt met een ‘open aanbod’ waarbij allerhande stimuli en spelimpulsen gegeven worden om de creativiteit van de kinderen te prikkelen, zodat ze zelf bepalen hoe hun speelpleindag er uit ziet. De Warande ziet expertiseontwikkeling vooral als een actief proces waarbij al doende ervaring wordt opgebouwd. De Warande wenst voorbeeldstellend te zijn, zowel lokaal als bovenlokaal, door opgedane kennis te delen met een breder netwerk. De reorganisatie tot inclusieve speelpleinwerking en het lopende proces rond de omgevingsaanleg, zijn een aantal van de facetten waar de Warande zinvolle ervaring ter beschikking kan stellen van andere speelpleinwerkingen of speelruimteprojecten. Zie ook H1T1.3A4.
23
EEN UP-TO-DATE JEUGDVERBLIJFSCENTRUM Het huidige verblijfscentrum vervult al meer dan 30 jaar een belangrijke rol binnen het Vlaamse jeugdwerklandschap. Hoewel het aantal overnachtingen de laatste 5 jaar is verdubbeld, voldoet de infrastructuur vooral aan de basisvereisten voor jeugdwerkorganisaties die vnl. boeken tijdens weekends en vakantieperiodes. Tijdens schoolperiodes is het verblijfscentrum zelden in gebruik. Als De Warande zijn huidige bezettingsgraad tijdens weekends en vakanties wil behouden en tijdens schoolperiodes wil verhogen, dan dringen investeringen zich op. Binnen deze evolutie moet men bewaken dat de prioritaire doelgroep, zijnde jeugdwerk, niet uit het oog wordt verloren. De win-win in deze strategie bestaat erin dat naast jeugdwerk een nieuwe jeugdige doelgroep wordt aangeboord (scholen tijdens de week) waardoor de verblijfsaccommodatie nog optimaler benut wordt. Daarnaast vormt het verblijfscentrum de financiële ruggengraat van de organisatie wat betekent dat een hogere bezetting resulteert in extra inkomsten die geherinvesteerd kunnen worden in de totale werking. Dit duurzaamheidprincipe zorgt ervoor dat De Warande beter dan vroeger in staat is om met een constante regelmaat te vernieuwen en er meer continuïteit heerst in het beheer van zowel het avontuurlijk speeldomein als de verblijfsinfrastructuur.
ONDERSTEUNING VAN HET PLAATSELIJKE VERENIGINGSLEVEN Heule-Watermolen, waar De Warande gelegen is, kent sinds jaar en dag een bloeiend verenigingsleven met heel wat initiatieven die gedragen worden door de plaatselijke bevolking. De huidige en toekomstige veranderingen in de Warande hebben zeker een impact op de buurt. De Warande ziet de ondersteuningsopdracht ten aanzien van de buurt voornamelijk vanuit een faciliterende invalshoek. In eerste instantie is de nabijheid van een avontuurlijk speeldomein een grote meerwaarde voor alle buurtbewoners. Daarnaast kan de binneninfrastructuur op bepaalde momenten ter beschikking gesteld worden aan plaatselijke organisaties die gemeenschapsversterkende initiatieven op poten zetten.
VERLOOP VAN HET PROJECT EN VOOROPGESTELDE TIMING Fase 1: Omgevingsaanleg 2009 1
2010 3
5
9
11
1
2011 3
5
9
11
1
3
5
7
Opmaak masterplan Voorbereiding aanstell. ontwerper Opmaak ontwerpdossier* Goedkeuring ontwerpdossier Opmaak aanbestedingsdossier* Gunning aannemer Uitvoering van omgevingswerken * Deze fases worden uitgevoerd door het landschapsbureau Fris in het Landschap i.s.m. Studio Basta
Fase 2: Gebouwen Deze tweede fase van het project moet gerealiseerd worden in de volgende legislatuur 2012-2018.
Toekomstperspectief voor de speelpleinwerking In de loop van 2010 zet De Warande ism. Team Jeugd van de Stad Kortrijk een nieuw speelpleinproject in de steigers, waarvan de aftrap gegeven wordt 1 januari 2011. Op dat moment wordt gestart met een
24
decentraal spelaanbod onder de vorm van een mobiele werking in het centrum van Kortrijk. Iedere vakantienamiddag zal een open spelaanbod gecreëerd worden op diverse locaties/buurten in de binnenstad. Dit nieuwe project is ook ‘inclusief’ van opzet, maar dan voornamelijk ten overstaan van de groep maatschappelijk kwetsbare kinderen. De nieuwe werking wil de ontmoeting tussen kinderen onderling bevorderen. Kinderen worden aangemoedigd om samen met hun vrienden, eigen speelkansen te exploreren. Het aanbod moet prikkelen & stimuleren en is volledig vrijblijvend & gratis. Zie ook: H2T2.3A6.
0.5.4 DE KORTRIJKSE JEUGDRAAD “W IL JE EENS FLINK JE GEDACHT ZEGGEN OVER ONZE STAD? ZIT JE MET EEN CREATIEF EI WAARMEE JE NERGENS TERECHT KAN? W IL JE MEEWERKEN AAN ACTIVITEITEN VOOR EN DOOR KORTRIJKSE JONGEREN EN KINDEREN? DAN IS JEUGDRAAD KORTRIJK VAST IETS VOOR JOU!”
Met deze oproep werft de Kortrijkse Jeugdraad jongeren die zich willen engageren om mee te denken met het Kortrijkse jeugdbeleid. De Jeugdraad is een door de stad erkend, politiek neutraal adviesorgaan, opgericht in uitvoering van het decreet van 24 juli 1991 ‘houdende de organisatie van het overleg en de inspraak in het stedelijk cultuurbeleid, gewijzigd bij decreet van 13 juli 2001’. De Jeugdraad brengt zelf adviezen uit over jeugdaangelegenheden of doet dat op vraag van het stadsbestuur. Daarnaast worden ook tal van initiatieven georganiseerd om de samenwerking en het overleg tussen kinderen en/of jongeren onderling te bevorderen. De Jeugdraad prikkelt de interesse van kinderen en jongeren voor jeugdbeleid én de inspraak en participatie daarin. De Jeugdraad verkondigt en representeert bovenal dé stem van de kinderen & jongeren en het jeugdwerk in de stad. Op de Algemene Vergaderingen worden noden, behoeften, problemen aangekaart & bediscussieerd met de bedoeling een oplossing te zoeken. Via geregelde inspraakmomenten, de zogenaamde ‘wouters’, worden belangrijke groepen jongeren samengebracht om te komen tot gedragen, gerichte adviezen. Anderzijds is de Jeugdraad ook de ‘toetssteen’ of de kritische noot voor belangrijke beslissingen vanuit de stad, wat heel waardevol is om een sterk draagvlak te creëren. In het Jeugdraad Actie Plan formuleert de Jeugdraad jaarlijks haar concrete actiepunten. Heel wat van die actiepunten sluiten aan bij de grote dossiers binnen het jeugdbeleid van de stad vb. het nieuw jeugdcentrum annex fuifzaal, het Masterplan van de Warande, jeugdwerkinfrastructuur,… Aanvullend zet de Jeugdraad in op een aantal losse acties of klemtonen vb. verkeersveiligheid & mobiliteit, het behoud van de identiteit van de Vlasmarkt, het belang van betaalbaar wonen in de stad voor jonge mensen… De stad hecht veel waarde aan de verschillende stedelijke adviesorganen. Vanuit de stad krijgt de Jeugdraad een beperkte toelage, die zinvolle initiatieven en acties mogelijk moet maken. Vanuit Team Jeugd wordt een medewerker (gedeeltelijk) ter beschikking gesteld die Jeugdraad ondersteunt & begeleidt in de belangrijke taak die ze vervult binnen het stedelijk beleid.
25
26
HOOFDSTUK 1: JEUGDBELEID Naar analogie met de richtlijnen bestaat dit jeugdbeleidsplan uit een jeugdbeleidhoofdstuk en een jeugdwerkbeleidshoofdstuk. In dit eerste hoofdstuk worden vier thema’s van naderbij toegelicht. In het laatste thema wordt ook de prioriteit Jeugdcultuur (H1T1.4) van naderbij bekeken. De acties worden steeds op vier punten bekeken, de omschrijving, de timing, de financiële prognose (jaarlijks budget indien niet anders vernoemd & excl. personele inzet) en tot slot ook de netwerking gezien het algemene belang van netwerken voor jeugd. De klemtonen diversiteit en participatie worden in tegenstelling tot het vorige beleidsplan, niet benoemd bij iedere actie. Beide focussen worden integraal meegenomen doorheen alle acties en daarnaast in totaliteit toegelicht in de thema’s Toegankelijkheid (H2T2.3) en Participatie (H1T1.2).
1.1
NETWERKEN VOOR JEUGDBELEID
1.1.1 PROCES & ANALYSE Vrijwel alle stadsactoren werden betrokken bij het beleidsplanproces via het bilateraal overleg in het voorjaar 2010. Doelstellingen, acties en middelen werden in dit overleg op elkaar afgestemd. Waar nodig werd bijgestuurd of werden nieuwe toekomstige samenwerkingsprojecten geformuleerd. Voor een overzicht van deze inspraakacties, zie bijlage 3. Ruimer dan de afstemming van doelstellingen en acties bestaat de ultieme betrachting van Team Jeugd erin om andere ‘zachte’ en ‘minder zachte’ stadsdiensten bewust te maken van het belang van een jeugdige reflex in wat ze ondernemen, in de projecten die ze voorbereiden, in de krijtlijnen die ze uittekenen. We maakten al vooruitgang in dit proces maar blijven hiervoor in de toekomst ook ijveren, omdat we nog te gemakkelijk beschouwd worden als een louter uitvoerende, weinig visionaire dienst. We hebben een viertal uitgangspunten voor ogen die wijzen op potentieel voor toekomstige samenwerking.
HET VRIJETIJDSDENKEN Het denken in termen van vrije tijd is in volle opgang binnen de stadsorganisatie. Als één van de betrokken vrijetijdsactoren is Team Jeugd dan ook pleitbezorger van deze evolutie. De samenwerking met de Directie Sport en de Directie Cultuur krijgt gestaag vorm binnen het Vrijetijdsforum (cel beleid, cel programmatie, cel communicatie), stap voor stap wordt toegewerkt naar gezamenlijke communicatiemiddelen & -kanalen, een doorgedreven afstemming van beleidsplannen en een gebundeld programmatieaanbod. In het verleden werden al kleine stappen in de goede richting gezet. In de beleidsperiode 20112013 moet deze evolutie een serieuze sprong voorwaarts maken. Finaliteit van dit denken is het verlaten van strak omlijnde referentiekaders ten voordele van een mooie, functionele dienstverlening naar de volwassen, kinderen & jongeren in de stad. Binnen het vrijetijdsdenken is het een uitdaging om een evenwicht te zoeken in het bewaren van de eigenheid van de diensten en het streven naar gezamenlijkheid over diensten heen. We moeten ook buiten de vrijetijdslijnen durven denken om zinvolle linken te leggen met betrokken beleidsterreinen als welzijn, kinderopvang en onderwijs. In de komende jaren moeten we volop de kaart trekken van deze integrale aanpak. De gezamenlijke visie die de stad aan het uittekenen is rond de samenwerking in en met scholen in het Kortrijkse – de visie rond Brede School - kadert in deze evolutie
27
naar meer integraal werken over diensten heen. De manier waarop Team Jeugd vanaf 2011 werkt aan Brede School binnen het verrijkingsprofiel, is een concrete toepassing van deze visie.
GEBIEDSGERICHT WERKEN De uitvoering van het beleid van het stadsbestuur verloopt zoveel als mogelijk in coproductie met de inwoners. Zij hebben de vinger aan de pols in hun woonomgeving. Hun expertise vormt een perfecte aanvulling voor de beleidsmakers en de medewerkers van de stad. Verschillende werkmethodes verminderen de afstand tussen het beleid en de inwoners, waaronder de ‘gebiedswerking’. Vier functies staan in deze werkmethode centraal: dienstverlening, ontmoeting & gemeenschapsvorming, communicatie & beleidsparticipatie. Team Jeugd vertaalt dit principe ook in haar werking via het principe van ‘jeugdwerkondersteuners’ (H2T2.1A1). De actieve afstemming van het aanbod met de noden & behoeften in de deelgebieden of deelgemeenten, is een maatstaf voor de kwaliteit van het jeugdbeleid. Dit principe werkt in op ongeveer dezelfde functies, beide methoden van werken hebben een noodzakelijk, versterkend effect op elkaar. Aangezien beide principes nog ‘jong’ zijn, geloven wij er ten zeerste in dat er nog meer synergie & versterking mogelijk is. Daarom trekken we de banden aan met de gebiedswerkers.
FORUM
Een integraal stedelijk jeugdbeleid dat op alle vlakken rekening houdt met het perspectief en de noden & behoeften van de kinderen & jongeren, is pas mogelijk als ook traditioneel ‘harde’ sectoren en beleidsmateries een jeugdige reflex durven maken. Team Jeugd blijft inzetten op een mentaliteitswijziging om dit jeugdige perspectief in the picture te houden. We mikken op enkele concrete projecten waarbij beide denkkaders succesvol samen toegepast worden, daarbij stellen we het ideaal van een kindvriendelijke publieke ruimte voorop. Zie ook H1T1.3A3.
KORTRIJK ‘JONGE STAD’
Kortrijk profileert zich steeds meer als een jonge & warme stad, naast een stad van creatie, innovatie en design, zoals in Hoofdstuk 0, punt 0.3 al toegelicht. Dit is voor Team Jeugd de ultieme kans om zich op het voorplan te werken, met een frisse, stevige & brede aanpak van het jeugdbeleidsplan. Een goed jeugdbeleidsplan moet zowel een middel als een doel op zich zijn. We streven ernaar om een aantrekkelijk plan uit te voeren, dat volop opportuniteiten biedt voor ieder kind en iedere jongere in de stad. Voor de jonge gezinnen die de stad aantrekt - vaak met jonge kinderen die zullen opgroeien in het Kortrijkse stedelijke klimaat – moet het jeugdbeleid tastbaar zijn. Om dit met de hele stad waar te maken is het uitbouwen van samenwerking en netwerking met alle bovenstaande, benoemde directies onontbeerlijk.
1.1.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Het voeren van een integraal jeugdbeleid dat zich actief & constructief opstelt ten aanzien van de belendende beleidsdomeinen.
ACTIES Worden behouden en verder uitgediept naar analogie met bovenstaande uitgangspunten:
ACTIE 1: NETWERKEN UITBOUWEN (ALGEMEEN)
28
Omschrijving De algemene uitbouw van intergemeentelijke netwerken, netwerken met particuliere diensten, interne stadsnetwerken en netwerken tussen centrumsteden. Waar mogelijk worden gezamenlijk projecten in de steigers gezet.
Intergemeentelijke netwerken rond vb. Grabbelpas, zie H2T2.1A7. Netwerken met particuliere diensten rond thema’s als jongerencultuur vb. De Kreun, Buda, diverse vrijetijdsaanbieders…
Interne stadsnetwerken (ondersteunend en inhoudelijk) met directies Cultuur, Sport, Burger en Welzijn, Facility, Leefmilieu, Infrastructuur en Mobiliteit, Stadsplanning en Ontwikkeling, Financiën, Communicatie en Recht, ICT, de brandweer & de politie,…
Netwerken tussen centrumsteden onder impuls van het centrumstedenoverleg georganiseerd door de Vlaamse Vereniging van Jeugddiensten.
Het Vrijetijdsforum verdient een aparte plaats in deze rij omdat evoluties sterk doen vermoeden dat er in de toekomst steeds meer zal gedacht worden vanuit dit perspectief. In deze ontwikkeling is het een uitdaging om het evenwicht te bewaren tussen de eigenheid van de diensten en het streven naar de gezamenlijkheid over diensten heen. Vrije tijd is ook niet enkel beperkt tot Sport, Cultuur, Jeugd, Welzijn (op beleids-, programmatorisch en communicatief niveau). Het perspectief wordt verruimd en we leggen essentiële linken met het beleid naar de maatschappelijk kwetsbare doelgroep, met onderwijs, met kinderopvang,…
Timing Continue actie
Financiële prognose Budget voor acties
€ 1.369
ACTIE 2: AFSTEMMING VAN BELEIDSPLANNEN TEAM JEUGD EN DIRECTIE CULTUUR Het Vrijetijdsforum (cel beleid, cel programmatie, cel communicatie) is een belangrijk vehikel om de toekomstige samenwerking te versterken. Desalniettemin blijven afzonderlijke besprekingen met Directie Cultuur enerzijds en Directie Sport (zie volgende actie) anderzijds noodzakelijk.
Omschrijving 6
Vooreerst: in het cultuurbeleidsplan staan vijf strategische doelstellingen centraal, die de hierop volgende samenwerkingsmogelijkheden bieden: -
“Participatie: cultuur in Kortrijk is radicaal jong en jeugdig
-
Creatie: kunstenaars zijn ambassadeurs voor creatief Kortrijk
-
Levenslang leren: de bib, een plek voor lezen, leren, genieten en ontspannen in de huiskamer van de stad
6
-
Kortrijkzanen beleven cultuur (van) over de grenzen
-
Samen wonen, samen cultuur beleven”
Gezien belang van link tussen jeugd & cultuur: meer toelichting rond de strategische doelstellingen in het Cultuurbeleidsplan 2008-2013 te vinden in bijlage 5.
29
o
Beleidsmatig -
Afstemming vrijetijdsaanbod met kinderopvang binnen de stad
-
Veralgemening van reductiesystemen en prijsbepalingen
-
Gezamenlijke blijvende aandacht voor mogelijkheden tot informele ontmoeting en een diversiteit aan jongerensubculturen.
-
Werken aan een positief fuifklimaat
-
Creëren van een gevarieerd uitgaansklimaat & intens studentenleven
-
Het stimuleren van de ontwikkeling van mogelijkheden voor jeugdtoerisme
-
Extra aandacht voor maatschappelijk kwetsbare groepen
-
Het bewaken van het proces tot een klantvriendelijk, centraal punt voor uitleen (Site Callens)
o
Stimulatie en ondersteuning van het bovenregionaal aanbod
Exploitatiegericht -
Verdere afstemming tussen concept JOC & Muziekcentrum Track* (& de Kreun vzw) Streven naar oplossingen voor de huisvestingsproblematiek van kunstenaars (crearuimtes, repetitielokalen,…)
o
o
Gerichte en overwogen doorverwijzing naar infrastructuur.
Programmatorisch -
Ontwikkeling van combinatieprogramma’s jeugd & cultuur (& sport)
-
Gezamenlijk aanbieden van ‘nabije’ programmatie
Communicatief -
Een op elkaar afgestemde, waar zinvol volledig geïntegreerde communicatie
Vanuit de strategische doelstelling ‘Cultuur in Kortrijk is radicaal jong & jeugdig’ is een denktank opgericht, Denktank Jong & Jeugdig, met de bedoeling om na te denken en acties te ondernemen rond het ‘jonger’ maken van de cultuurhuizen. Team Jeugd is ook vertegenwoordigd in deze denktank, niet enkel om mee de jeugdige toets te bewaken, maar om de koppeling tussen Jeugd en Cultuur te gaan intensifieren, vanuit de insteek Jeugd dan. In de verdere toekomst blijven we deze denktank zien als het voor ons belangrijkste verlengstuk van cultuur, als de toetssteen van het cultuurgehalte in het jeugdbeleid en ook als een waardevol broeinest van creatieve ideeën. Meer hierover is terug te vinden bij H1T1.4A4.
Timing Via systematisch overleg met Directie Cultuur, het Vrijetijdsforum en de Denktank Jong & Jeugdig zal de samenwerking verder geconcretiseerd en ingepland worden.
Financiële prognose Netwerking en/of regulier programmatiebudget
ACTIE 3: AFSTEMMING VAN BELEIDSPLANNEN TEAM JEUGD EN DIRECTIE SPORT Omschrijving
30
7
In het sportbeleidsplan worden vijf strategische doelstellingen geformuleerd (idem als vorige JBP). Drie van deze doelstellingen worden verder toegelicht (heel summier), gezien het belang ervan voor Jeugd. -
“Sportclubs, sociaal en vitaal weefsel
-
Kwaliteit loont
-
De kracht van sport, een leven lang in elke buurt
-
Kortrijk, sportieve centrumstad
-
Mensen naar de sport, sport naar de mensen”
Kwaliteit loont… Bij het herwerken van de subsidiereglementen zal aandacht voor de jeugdwerking en voor de maatschappelijk kwetsbare doelgroepen meer gewicht krijgen. Op die manier wordt de kwaliteit van sportwerkingen ondersteund.
De kracht van sport, een leven lang in elke buurt Het sportaanbod moet ruim en verfijnd zijn op maat van diverse doelgroepen. Inzicht in de blinde vlekken in het sportaanbod kan helpen bepalen hoe dit gerealiseerd moet worden. Het aanbod kan bijvoorbeeld voorzien in de mogelijkheid dat kinderen en (groot)ouders samen of gelijktijdig sport kunnen beoefenen. In samenwerking met Jeugd, Cultuur en OCMW is het de betrachting om pilootprojecten op te starten in aandachtsbuurten om de toegankelijkheid voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren te verhogen. Mensen naar de sport, sport naar mensen Breed en diep communiceren in het belang van alle (potentiële) sporters is een belangrijk doel. Samen met de werkgroep Surplus zal extra aandacht besteed worden aan de communicatie met/naar maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. Ook op infrastructureel vlak wordt gezocht naar de best mogelijke accommodatie in de aandachtsbuurten voor het organiseren van een aanvullend, laagdrempelig sportaanbod om de toegankelijkheid van het sportaanbod te verhogen.
Timing Via systematisch overleg op drie niveaus (beleid, programmatie, communicatie) met Directie Sport op het Vrijetijdsforum zullen concrete acties en stappen ingepland worden.
Financiële prognose Netwerking en/of regulier programmatiebudget
ACTIE 4: AFSTEMMING VAN BELEIDSPLAN TEAM JEUGD EN LOKAAL SOCIAAL BELEID Omschrijving Het decreet Lokaal Sociaal Beleid laat een grote vrijheid aan de stad om een aanpak te ontwikkelen op maat van de stad en geënt op de plaatselijke realiteit. Stad en OCMW hebben samen beslist om één strategische doelstelling te bepalen voor de planperiode 2008 – 2013 en geen traditioneel plan: “STAD
EN
OCMW
WILLEN TEGEN EIND
2013
KOMEN TOT DUURZAME NETWERKVORMING (MET OVERLEG, AFSTEM-
MING VAN DE DIENSTVERLENING EN SAMENWERKING) VOOR ELK SOCIAAL GRONDRECHT TUSSEN DE DIENSTEN DIE ACTIEF ZIJN OP HET VLAK VAN WELZIJN IN 7
KORTRIJK, ZODAT HET GEHEEL AAN SOCIALE DIENSTVERLENING VOOR DE
Uit: Sportbeleidsplan 2008-2013 ‘High-Fiche’ van de Stad Kortrijk.
31
BURGER IN HET ALGEMEEN EN VOOR DE MEEST KWETSBAREN IN HET BIJZONDER DOORZICHTIG EN TOEGANKELIJK IS.
OCMW EN STAD ZIEN HET ALS HUN ROL DEZE NETWERKEN AAN TE STUREN EN TE ONDERSTEUNEN.”
8
In de inbouw en de versterking van de sociale dimensie in het totale lokale beleid in samenwerking tussen openbare en particuliere sectoren, is ook een belangrijke rol weggelegd voor het jeugdbeleid. Essentieel daarin is dat er voortgebouwd wordt op de sterktes en dat de zwaktes gecounterd worden vb. het werken aan kennismaking en afstemming van een divers, maar versnipperd aanbod. Voor jeugd betekent dit inzetten op drie verschillende punten, die de sociale dimensie binnen het jeugdbeleid in globaliteit bewaken: o
Adviezen J-KOMAoverleg J-KOMA, een overleggroep van alle Kortrijkse organisaties met een werking naar maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren, geeft vorm aan het beleid naar deze doelgroep. Op basis van de gepercipieerde noden en behoeften worden richtlijnen bepaald. Adviezen die vanuit dit platform gelanceerd worden, moeten serieus genomen en concreet verwerkelijkt worden. Zie H2T2.3A5.
o
Samenwerking met D-team van directie Burger en Welzijn Er is een systematisch overleg met collega’s van D-team om gezamenlijke acties te plannen en op te volgen. Specifiek gaat het om: ontwikkelingssamenwerking, gezinsbeleid, integratie, personen met een handicap, senioren, vrijwilligerswerk, brede school, drugsbeleid.
o
Diverse financiële ondersteuningssystemen Onder impuls van het participatiedecreet en andere specifieke initiatieven, bestaan er diverse financiële ondersteuningssystemen om de participatie van personen in maatschappelijk kwetsbare posities aan cultuur, jeugd en sport te ondersteunen. Zoals de Surplusmiddelen, de speelbonnen, cultuurparticipatiemidddelen... Het verder bestendigen van deze systemen is bijzonder noodzakelijk. Essentieel is echter ook dat er toegewerkt wordt naar meer afstemming van deze systemen en een beter, efficiënter gebruik er van. Zie H2T2.3A3.
Timing Continue actie
Financiële prognose Niet van toepassing (netwerking)
ACTIE 5: AFSTEMMING VAN BELEIDSPLANNEN TEAM JEUGD EN GEBIEDSWERKING Omschrijving In het punt Proces & analyse van dit thema (zie boven) wordt al uitvoerig ingegaan op de gebiedswerking. Concreet gaan we hieromtrent verder op de al bewandelde piste. De jeugdwerkondersteuner neemt op regelmatige basis contact op met de gebiedswerker van de wijk of deelgemeente waarvoor hij verantwoordelijke is. Op die manier kunnen zij samen instaan voor het detecteren en signaleren van noden/vragen van jongeren, het realiseren van bepaalde ideeën/projecten, het bewaken van de belangen van kinderen en jongeren bij stedelijke projecten, zoals de heraanleg van wegen, groenvoorzieningen, enz. Deze aanpak draagt sterk bij tot een geïntegreerd jeugdbeleid.
8
Uit: Strategische visie Lokaal Sociaal Beleid Kortrijk 2008-2013 door Stad Kortrijk en OCMW Kortrijk.
32
Timing Continue actie
Financiële prognose Niet van toepassing (netwerking)
ACTIE 6: AFSTEMMING MET DIRECTIES MOBILITEIT, LEEFMILIEU, FACILITY, STADSPLANNING & ONTWIKKELING
Omschrijving Met het oog op een geïntegreerd speelruimtebeleid en jeugdlokalenbeleid is de samenwerking met deze verschillende directies essentieel. We gaven dit ook al aan in het punt Proces & analyse van dit thema (zie boven). Naast de aandacht voor een geïntegreerd speelruimtebeleid is ook de expliciete aandacht voor jeugdvriendelijkheid (kinderen & jongeren) bij de aanvang bij grote stadsprojecten een belangrijke uitdaging voor de volgende drie jaar. De volgende jaren staan ook enkele belangrijke masterplannen op de agenda: -
Masterplan De Warande
-
Masterplan Bellegem
-
Masterplan Bissegem
Timing Continue actie
Financiële prognose Niet van toepassing (netwerking)
1.2
PARTICIPATIE
1.2.1 PROCES & ANALYSE “Participatie van kinderen en jongeren draagt bij tot de kwaliteit van de beleidsbeslissingen en een verhoging van de legitimiteit van het beleid. Participatie verzamelt een grote diversiteit aan ervaringen, kennis, vaardigheden, inzichten en expertise, noodzakelijk voor het nemen van beleidsbeslissingen over de complexe en diverse maatschappelijke en beleidsthema’s. Participatie van kinderen en jongeren zorgt eveneens voor de versterking van de democratische capaciteit van een samenleving. Kinderen en jongeren, een doelgroep zonder stemrecht, worden door deelname aan de ontwikkeling van hun gemeente 9
of stad geëngageerde inwoners,” zo lezen we een mooie samenvatting van het belang van participatie van kinderen & jongeren in het beleid.
DE ‘PARTICIPATIELADDER’ Bij beleidsvorming komen overheid en participant (burgers, bedrijven, kinderen & jongeren etc.) samen om over beleid te praten en te onderhandelen. Dit samenkomen, resulteert in verschillende vormen van bestuur, waarbij zowel overheid als participant een eigen rol innemen. Hieronder geven we een vereen9
Uit: Inputnota Vlaamse Jeugdraad: lokaal jeugdbeleid in de nieuwe gemeentelijke beleids- en beheerscyclus, 11mei 2010 via http://www.vlaamsejeugdraad.be/wp-content/files_flutter/1275567319Inputnotagemeentelijkebeheercyclus.pdf
33
10
voudigde versie aan van de ‘participatieladder’
van Pröpper en Steenbergen (1999). Zij stelden een
participatieladder op waarbij men de burger percipieert van ‘klant’ over ‘gesprekspartner’ tot ‘medeactor’. Elke trede geeft weer hoe de burgerparticipatie ingevuld wordt en welk engagement gevraagd wordt van de burger. We gebruiken deze ladder als referentiepunt, in wat volgt worden linken gelegd met onderstaand schema. Type democratie
Activiteit
Inbreng en rol burgers Doelstelling en rol overheid De burger organiseert en Directe democratie Zelforganisatie Het bestuur ondersteunt en faciliteert. voert uit Open bestuur dat zich wil laten corrigeZelfbestuur De burger beslist. ren. Bestuur laat (deel)beslissingen over aan De burger is (mee) verde burger. antwoordelijk. BeslisHet ambtelijke apparaat vervult een ser/beheerder adviserende rol. Problemen en oplossingen komen van Interactieve demoDe burger bepaalt mee de Meebeslissen burgers; cratie agenda: partner het bestuur beslist aan het eind. Bestuurders en burgers maken samen De burger als coproduCoproductie plannen die cent. uitgevoerd worden. Bestuur mobiliseert gericht burgers voor De burger als ideeënleve- het Inspraakdemocratie Adviseren rancier: adviseur verkrijgen van ideeën voor specifiek beleid. De burger als gespreks- Bestuur wil open maar vrijblijvend geRaadplegen partner: geconsulteerde sprek. Representatieve Betere informatie voor bestuur, Informeren De burger als klant democratie zicht op agenda van de burgers.
KINDEREN EN JONGEREN IN DE SAMENLEVING In 1992 ondertekende België het ‘Verdrag van de Rechten van het Kind’. Het verdrag ziet het kind als een volwaardige persoon die deelneemt aan het maatschappelijke leven en dus ook recht heeft op het uiten van zijn eigen gevoelens, creativiteit, noden en behoeften, ... Met deze kinderrechten als fundament bouwen we aan een inspraakbeleid voor kinderen en jongeren in de stad Kortrijk: -
“Kinderen en jongeren hebben recht op gelijke kansen” Het maakt niet uit waar kinderen vandaan komen, hoe ze eruit zien. Iedereen krijgt de kans om tijdens zijn/haar vrije tijd in de eigen buurt te vertoeven.
-
“Kinderen en jongeren hebben recht op een eigen mening” Hoe groot of klein kinderen en jongeren zijn, we geloven in hun competenties. Kinderen en jongeren een plaats geven in het maatschappelijke debat is dan ook een taak van alle betrokken actoren.
o
Vrijwillige basis Bij het opzetten van een kinder- en jongerenparticipatieproces is het belangrijk dat ze op een vrijwillige basis kunnen meewerken. Als we kinderen en jongeren verplichten om deel te nemen zal dit enkel tot frustratie leiden van beide partijen.
10
‘De participatieladder van Pröpper en Steenbergen (vereenvoudigde versie)’ op http://wiki.socius.be/wiki/participatieladder
34
o
Thema’s Niet over alle thema’s kan er een participatietraject voor kinderen en jongeren opgezet worden. Bij aanvang van het participatieproces is het dan ook belangrijk om te bepalen over welke thema’s en onderwerpen er kan gepraat worden.
o
Specifieke kinder -en jongerenthema’s Het gaat over thema’s die een duidelijke impact hebben op de leefwereld van de kinderen en jongeren. Vb. de heraanleg van een speelterrein, uitwerken activiteitenaanbod speelpleinwerking en Grabbelpas, het opmaken van een informatiekanaal voor tieners, het ontwerpen van een nieuw jeugdcentrum,…
o
Thema’s met effect op kinderen en jongeren Daarnaast zijn er nog thema’s die weliswaar niet eigen zijn aan de leefwereld van kinderen en jongeren, maar evenzeer een serieus effect er op hebben. Ook over thema’s als mobiliteit, ruimtelijke ordening, inrichting en beheer van domeinen, cultuur, welzijn, sport, preventie,… kunnen we dus een inspraakproces opzetten. Kinderen en jongeren betrekken bij deze thema’s is niet vanzelfsprekend. Vb. opstellen van een cultuurbeleidsplan, ontwerpen van een openbaar domein, maatregelen om de verkeersveiligheid in de buurt te verbeteren, de heraanleg van een park, …
o
Planning Bij aanvang van het participatietraject een duidelijke planning uittekenen, zorgt er voor dat we rekening kunnen houden met alle aspecten (wanneer worden er welke beslissingen genomen, welke ruimte is er om inspraak te organiseren, wie kunnen we allemaal aanspreken, wat is de doelgroep,…) van het proces. Voor elke partij zullen de verwachtingen, doelstellingen, resultaten,… dan ook duidelijk zijn.
o
Belangenbehartiging Het is niet altijd mogelijk voor kinderen en jongeren om betrokken te zijn bij een beleidsproces. Daarom zorgen de belangenbehartigers (jeugdwerkers, schepen van jeugd, jeugdconsulent,…) ervoor dat ook op die momenten de belangen van kinderen en jongeren vertegenwoordigd worden. Hiernaast is het belangrijk dat de minder voor de hand liggende actoren zoals cultuurfunctionarissen, stedenbouwkundigen, mobiliteitsambtenaren,… ook diezelfde belangen gaan verdedigen.
o
Interdisciplinair Het uitwerken van een kinder- en jongerenparticipatiebeleid is niet enkel de verantwoordelijkheid van het Team Jeugd. Binnen alle directies van de stad Kortrijk zou men de reflex moeten hebben om, bij die beslissingen die kinderen en jongeren aanbelangen, de belangen van kinderen en jongeren op te nemen.
BESTAANDE ORGANEN, METHODIEKEN, INSTRUMENTEN EN ACTIES (+ link met participatieladder)
o
Jeugdraad Kortrijk (H0P0.5.4) met haar Dagelijks Bestuur, Algemene Vergaderingen en themagerichte inspraakmomenten (‘wouters’). => ‘Advisering’
35
o
Het bestuur van vzw De Warande bestaat onder andere uit vrijwillige jongeren en jeugdwerkers, die mee het beleid helpen bepalen over het speeldomein in al haar functies. => ‘Meebeslissen’
o
Het JOC is sinds een tweetal jaar geen vzw meer, waardoor de effectieve werking nu onder het stadsbestuur valt. Via nauw contact met actieve jongeren die een werking uitbouwen in de lokalen van het JOC is Team Jeugd vrij goed op de hoogte van de noden en behoeften van deze jongeren. Via coproductie bouwen ze samen met het JOC een aanbod uit in het. Verder krijgt de werking van het JOC haar inhoud ook via beperkte aanwezigheid op scholen. Op deze laatste piste wordt de komende jaren nog meer ingezet. => ‘Coproductie’
o
Inspraakspecialisatie ten behoeve van ‘Advisering’: conform de teamstructuur met jeugdwerkondersteuners en specialisatielijnen (H2T2.1A1) is er binnen het een verantwoordelijke voor het participatiebeleid. Deze heeft als taak: •
De medewerkers van Team Jeugd stimuleren en ondersteunen in het uitwerken van participatieprojecten.
•
•
Coördinatie en beleidsvorming door: -
Samenbrengen van alle resultaten en gebruikte methodieken
-
Uitbouwen van methodiekontwikkeling
Participatiemogelijkheden en kansen creëren
Deze specialisatielijn kon slechts minimaal aangepakt worden in 2008-2010 (wegens personeelswissel) en wordt in de volgende periode intensiever in handen genomen. Deze specialist ter zake ontslaat de jeugdwerkondersteuner niet van zijn/haar taak om binnen zijn/haar opdracht ook zelf aan inspraak en participatie te denken. Hun rol ligt voornamelijk hier:
o
•
Belangenbehartiging
•
Participatie inbouwen in de dagelijkse werking
•
Uitwerken concrete participatieprojecten
Deelgemeententoernées: deze methodiek waarbij twee maal per jaar naar de jeugdinitiatieven wordt gestapt, wordt door zowel Team Jeugd als het jeugdwerk positief ervaren. Positieve elementen zijn voornamelijk: het informeren koppelen aan inspraak; de beperktheid van het gebied (dus met een kleinere groep) laat toe op een georganiseerde manier, maar toch in een losse sfeer informatie te krijgen over noden en behoeften; het ingaan op belangrijke informatie en hot items maakt het interessant voor de jongeren zelf. => ‘Advisering’
o
Inspraak op maat: op maat van de doelgroep, op maat van een gebied, op maat van één thema wordt de juiste methodiek gezocht om informatie van kinderen, jongeren & mogelijks nog andere betrokken partijen te bekomen. Op die manier verkrijgen we direct de noodwendige informatie op een snelle manier. De bedoeling is dat de inspraakverantwoordelijke alle informatie samenbrengt en de juiste overkoepelende conclusies trekt. Deze inspraakacties bevinden zich op grens tussen ‘Advisering’ en ‘Coproductie’ op de participatieladder, afhankelijk van hoe concreet de gezochte informatie gebruikt zal worden (coproductie op het vlak van concrete programmatie is meer haalbaar dan coproductie op het vlak van beleidslijnen). Voorbeelden zijn: acties nav. de (her)aanleg van een speelterrein via verscheidene methodieken, programmatie-aanbod, manier van communiceren naar de doelgroep, beleidslijnen rond jongerenthema’s,… Ook door als animator en jeugdwerker te luisteren
36
naar kinderen en jongeren tijdens het veldwerk en hun ideeën mee te nemen, kan een mooi beeld gevormd worden.
o
Draaiboek ‘Jeugdparticipatie voor ruimtelijke projecten’: dit inspraakinstrument is een handleiding om concrete participatietrajecten op te zetten in het kader van ruimtelijke projecten van de stad Kortrijk. Het is een instrument waarbij evenveel aandacht gaat naar het kader (een strategisch proces van belangenbehartiging) als naar de inspraaksessies zelf. => ‘Advisering’
o
Klikspaan: in opdracht van Team Jeugd onderzocht een projectgroep van Hogeschool WestVlaanderen de mening van jongeren over Kortrijk, het onderzoek (2008) kreeg de naam Klikspaan. Klikspaan werd doorgetrokken op de Kortrijkse website, waarbij jongeren bij elk thema op het logo van een sprinkhaan kunnen klikken, en daar hun mening kwijt kunnen. Klikspaan is bij de Kortrijkse jongeren niet gekend en wordt ook niet gebruikt. => ‘Raadpleging’ & ‘Advisering’
1.2.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Het jeugdbeleid van de stad is gestoeld op een intensieve dialoog met kinderen & jongeren en het jeugdwerk. Doorheen deze dialoog wordt er geluisterd, geïnterpreteerd en meebeslist waar mogelijk.
ACTIES Worden behouden en verder uitgediept naar analogie met bovenstaande uitgangspunten:
ACTIE 1: INSPRAAK & PARTICIPATIE ALS ‘SPECIALISATIE’ Omschrijving Als alle medewerkers van Team Jeugd op hun eigen werkgebied inspraakacties organiseren, dreigt de informatie uit deze acties te versnipperen. Eén van de teammedewerkers treed daarom op als inspraakcoördinator, om het geheel te bewaken & te stroomlijnen. Het systeem van inspraakregistratie, voor zowel ‘inspraakinformatie’ als ‘inspraakaanbod’, werd ontwikkeld om alle informatie te centraliseren en op te volgen. Dit systeem zal de komende jaren beter gebruikt worden om een duidelijker beeld te krijgen over de verzamelde inspraakinformatie en inspraakaanbod. Zo kunnen we toekomstige acties plannen, samenwerkingsverbanden zoeken, bestaande inspraakacties,… aanpassen.
Timing Continue actie
Financiële prognose Geen financiële impact
ACTIE 2: OPZETTEN VAN METHODIEKONTWIKKELING Omschrijving
37
Het opzetten van een participatieproces met kinderen & jongeren en het jeugdwerk vraagt een specifieke aanpak, op maat van de doelgroep en het onderwerp. Om dit te realiseren gaan we op zoek naar de meest geschikte methodieken, zoals enquêtes, gesprekken met buurtscholen rond speelruimte, thematische debatten of ‘Wouters’, een inspraakcamera enz. Het is aan de inspraakspecialist om nieuwe methodieken aan te leveren, ter ondersteuning van de andere teammedewerkers. Als kers op de taart onderzoeken we verder de mogelijkheden voor het uitwerken van een participatiebibliotheek: een plaats waar iedere geïnteresseerde methodieken, processen, planningen, uitnodigingen, mislukkingen, manieren om resultaten te verwerken,… kan uitwisselen. In dit kader is ook het centrumstedenoverleg van belang voor de uitwisseling van good practices. Eén van de in het verleden ontwikkelde methodieken is het draaiboek ’Jeugdparticipatie voor ruimtelijke projecten’, uitgewerkt in 2006. Het draaiboek kan gebruikt worden door alle medewerkers van Team Jeugd, maar ook door andere stedelijke directies die meewerken aan jeugdprojecten. Het draaiboek past in de centrale doelstelling dat jeugdparticipatie stevig aan bod komt in stedelijke, ruimtelijke projecten.
Netwerking Diverse directies en andere actoren, afhankelijk van het projectthema
Timing Continue actie
Financiële prognose Methodiekontwikkeling
€ 3.000
Aankopen technisch materiaal
€ 500
ACTIE 3: PARTICIPATIEMOGELIJKHEDEN BINNEN GEBIEDSGERICHTE WERKING Omschrijving Betreft de participatie & inspraak die gerealiseerd is door de inbedding van het systeem van jeugdwerkondersteuningsgebieden. Voor meer gedetailleerde informatie zie H1T1.1A5 & H2T2.1A1.
ACTIE 4: CREËREN VAN ‘@ - INSPRAAK’ Omschrijving Het internet heeft een centrale plaats in de leefwereld van kinderen en jongeren. Met het participatiebeleid moeten we dan ook op de virtuele trein springen. o
Het systeem ‘Klikspaan’ werd in 2008 geïntroduceerd, maar is op vandaag nog te weinig gekend bij de jongeren. Het systeem wordt geëvalueerd en aangepast in functie van het verdere gebruik.
o
Team Jeugd werkt aan haar aanwezigheid op de interactieve netwerksites (Facebook, My Space, Netlog, Twitter) en creëert daar mogelijkheden om participatie in de hand te werken.
Netwerking Directie ICT, Directie Communicatie & Recht
Timing
38
2012: evaluatie | bijsturing van systeem Klikspaan 2011-2013: werken aan de aanwezigheid van Team Jeugd op sociale netwerksites, ook voor wat betreft het participatieluik
Financiële prognose Voorlopig geen financiële impact
ACTIE 5: ONDERSTEUNEN JEUGDRAAD ALS PERMANENT INSPRAAK- EN ADVIESORGAAN Omschrijving Het adviesorgaan van de jeugd speelt een belangrijke rol in het participatiebeleid naar kinderen en jongeren van de stad Kortrijk. In ieder geval is de Jeugdraad het ultieme adviesorgaan met betrekking tot alle beleidsopties binnen het Jeugdbeleid. Zie ook: H0P0.5.4. Het adviesorgaan wordt ondersteund door de stad op drie manieren: -
Financieel: de stad geeft alle stedelijke adviesorganen een financieel duwtje in de rug
-
Personeel: de stad vaardigt een apart personeelslid af voor de jeugdraad. Alle inhoudelijke personeelsleden van Team Jeugd zijn bevoegd om de jeugdraad inhoudelijk te ondersteunen op vlak van hun specialisatielijn, de administratieve medewerker verzorgt de administratie van de jeugdraad
-
Infrastructureel: de jeugdraad heeft gratis huisvesting
Netwerking Jeugdraad Kortrijk
Timing Continue actie
Financiële prognose Toelage aan Jeugdraad
1.3
€ 5.000
RUIMTE
1.3.1 PROCES & ANALYSE FUIFRUIMTE Team Jeugd exploiteert de volgende fuifinfrastructuur: o
PC Bissegem, capaciteit max. 520 personen, max .12 fuiven per jaar, max. 90 dB(a)
o
JOC Kortrijk, capaciteit max. 350 personen, onbeperkt aantal fuiven, max. 85 dB(a)
De Main Hall, vroeger uitgebaat door de stad onder de noemer Kleizaal, bood een tijd lang mogelijkheden om middelgrote fuiven te herbergen. In het voorjaar 2010 is de zaal echter failliet gegaan waardoor ook de jeugdfuiven - onder de overeenkomst met de stad - niet verder konden plaatsvinden. Dit stelt de jeugdverenigingen voor een serieuze patstelling, aangezien de mogelijkheden voor middelgrote fuiven op dit moment quasi nihil zijn. Het maakt het dossier over een tijdelijke fuifmogelijkheid des te urgenter (zie ook: H0P0.5.2).
39
Een deel van de nood wordt gelenigd door een overeenkomst met Kortrijk XPO (max. 4400 bezoekers). Erkende jeugdverenigingen kunnen de zaal gebruiken voor fuiven vanaf 1000 bezoekers, doordat de stad een evenementsubsidie van € 4.500 voorziet, om de zaal betaalbaar te maken. Een aantal jeugdverenigingen kiest er ook voor om een fuif in een ontmoetingscentrum (OC) te organiseren, vooral omwille van de nabijheid. De capaciteit van deze OC’s ligt bovendien iets hoger dan de zalen in het beheer van Team Jeugd en stukken lager dan de mastodontfuiven in Kortrijk Xpo.
Hoe wordt bovenstaande aanbod geëvalueerd? Tussen 2008-2010 werden er twee ‘wouters’ georganiseerd met fuiforganisatoren. Deze thematische discussies behandelden de overstap naar Kortrijk XPO en de beoordeling van de veiligheidsaanpak door middel van het werken met vaste security. Dit laatste was de rechtstreekse aanleiding tot het opstarten van Safe Party Zone. Meer hierover: H2T2.1A6. Wat de fuifinfrastructuur betreft zijn alle organisatoren het erover eens dat de evenementsubsidie voor het fuiven in de XPO een tijdelijk gegeven moet zijn en dat niet alle ondersteuning mag opgeslokt worden door deze grote evenementen. Een moeilijke evenwichtsoefening, gezien het gebrek aan mogelijkheden! Naast de ‘wouters’ staan we voortdurend in nauw contact met de organisatoren: tijdens de organisatie van eigen evenementen, maar ook op fuiven van andere jeugdverenigingen. Er is heel vaak onderling overleg toegespitst op individuele evenementen, waaruit een aantal belangrijke conclusies kunnen genomen worden: o
De behoefte aan een middelgrote fuifzaal is zeer sterk: -
Er zijn fuiven van jeugdverenigingen die te groot zijn voor het PC, maar te klein voor XPO vb. 20fr fuif.
-
Er zijn fuiven die naar het OC zijn afgezakt (vb. Zakfuif), maar de ondersteuning en de kennis van zaken daar is beperkt waardoor de verenigingen 100% moeten terugplooien op eigen ervaringen. Er werd ook gesteld dat onze prijssimulatie voor het afnemen van de dranken in OC’s klopt, voor zover er met flesjes wordt gewerkt. Dat is een relatief gunstige vaststelling gezien de winstregeling in OC’s voorheen als negatief ervaren werd.
o
Er zijn sommige organisatoren die het niet aankunnen om in een professioneel groots kader als dat van XPO te werken (vb. Kiekenfuif), zelfs met een stevige ondersteuning vanuit de stad.
o
Om de twee jaar is de kalender van de XPO zeer druk bezet. Grootse evenementen als ‘Busworld’ en ‘Interieur’ maken het programmeren van fuiven in het najaar quasi onmogelijk. Vooral voor de studentenfuiven in het begin van het academiejaar is dit een groot probleem.
SPEELRUIMTE In het inleidende hoofdstuk van dit plan wierpen we een blik op het aantal kinderen en jongeren in Kortrijk, zie H0P0.1.1 & bijlage 1. Voor hen is het aanbod aan speelpleinen en speeltoestellen een belangrijk gegeven. Kortrijk heeft een gevarieerde en divers verspreide speelruimte. De lijst met speelpleinen en speeltoestellen wordt als bijlage 6 toegevoegd.
Hoe wordt het huidige aanbod ervaren? Zie bijlage 3 voor de inspraakacties die gerealiseerd zijn. Dit aanbod wordt positief ervaren. Het onderhoud van de omgeving en de toestellen (vuile toestellen, sluikstorten, hondenpoep, etc.) is nog een aandachtspunt.
40
In het dichtbevolkte noorden van Kortrijk zijn heel wat speelpleintjes op wandelafstand bereikbaar. In het dunner bevolkte zuiden is er vaak één centraal speelplein aanwezig en ontbreken hier en daar nog wat spelimpulsen in de onmiddellijke woonomgeving van kinderen. Het speelruimtebeleid wordt door Team Jeugd uitgewerkt en daarna in samenspraak met de vzw Jongerenatelier uitgevoerd. Voor de realisatie van de speelprojecten is een strikte opvolging & nauwe samenwerking met vzw Jongerenatelier noodzakelijk. Waar vroeger de nadruk vooral lag op het inkleden van speelpleintjes met toestellen en op de correcte toepassing van de Europese normering, wordt stilaan beleidsmatig ook steeds meer geredeneerd vanuit het avontuurlijk spelen (om. door de doordachte inplanting van groen), het geven van stimulansen en prikkels aan kinderen, zonder daarvoor dus op ieder pleintje een toestel te voorzien. Bij het in kaart brengen van het ‘speelweefsel’ (zie verder) en de verdere uitwerking hiervan, moeten we rekening houden met de bespeelbaarheid van nieuwe openbare ruimtes. Hier werd tot voor kort onvoldoende aandacht aan besteedt. We leggen tot slot ook de link tussen ruimte en maatschappelijk kwetsbaarheid. Op donderdag 29 april 2010 werd een studiedag georganiseerd rond deze beide thema’s. De studiedag was succesvol, niet alleen voor de externen die aanwezig waren. Ook medewerkers van interne diensten reageerden verwonderd bij het zien van de gedachtegang & de overdachte planning ten gronde van het ruimtebeleid.
1.3.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING De stedelijke ruimte is aangepast aan de noden & behoeften van de Kortrijkse kinderen en jongeren.
ACTIES Daartoe worden volgende acties op poten gezet:
ACTIE 1: ORGANISATIE VAN FUIFRUIMTE VOOR GROTE EN MIDDELGROTE FUIVEN Omschrijving o
De stad blijft de samenwerking verder zetten met de beheerders van de particuliere fuifinfrastructuur. De evenementsubsidie voor de organisatie van fuiven in de XPO wordt dus voorlopig verder gezet tot er een definitieve bestemming is voor een nieuw fuifcomplex. Zie H2T2.1A6 voor meer specifieke gegevens rond de financiële implicaties van deze maatregel.
o
Daarnaast wordt verder uitgekeken hoe we zo snel mogelijk tijdelijk meer ruimte kunnen creëren voor middelgrote fuiven. In 2010 nog willen we duidelijkheid krijgen met betrekking tot fuifmogelijkheden op de site van Kortrijk-Weide. De uitslag van een geluidsstudie uitgevoerd in de NMBS-loods, zal bepalen welke investeringen nodig zijn om tijdelijk fuiven te kunnen laten doorgaan in de loods ‘als niet ingedeelde inrichting’ (max. 12/jaar / max. 90 dB(a) of zelfs minder). Indien en aanvaardbare geluidssterkte mag geproduceerd worden en indien er infrastructureel een minimum aanwerken kunnen worden uitgevoerd (verwarming en stroomvoorzieningen), dan kunnen een aantal middelgrote fuiven (de kleinste van XPO en de grootste van PC Bissegem) de verhuis maken naar de loods. Indien de geluidsstudie negatief uitvalt of de investering te groot, dan blijven we alleszins toewerken naar een definitieve oplossing.
41
Netwerking Directies Facility en eventuele andere stedelijke directies, Jeugdraad
Timing Continue actie
Financiële prognose Infrastructuurwerken tijdelijke fuifzaal: budgetten Facility op buitengewone begroting (nog te bepalen)
ACTIE 2: ORGANISATIE VAN FUIFRUIMTE VOOR KLEINE FUIVEN Omschrijving Verder zetten van de uitbating van het PC Bissegem en de fuifzaal van het JOC. Daarnaast: aangezien de capaciteit van de OC’s iets groter is dan die van de zalen in het beheer van de stad, zal het fuiven in de OC’s meer gestimuleerd worden. Breekpunt is hier steeds de drankverkoop en de winstregeling hieromtrent geweest, maar die lijkt na een correcte simulatie wel mee te vallen. Toch is fuiven in OC’s niet evident, de knowhow is er niet altijd aanwezig om fuiven op een behoorlijke manier te laten verlopen. Komende beleidsperiode worden de nodige besprekingen en acties ingepland om ook in de OC’s fuifruimte te creëren en een fuifbeleid te voeren, conform de vooropgestelde normen ttz. inplanting van perimeterzones, veiligheidsaanpak, samenwerking met politie,…
Netwerking Team Gebiedswerking, Vzw OC’s, Jeugdraad
Timing Continue actie
Financiële prognose Geen financiële impact
ACTIE 3: ONTWIKKELEN VAN EEN SPEELRUIMTEBELEID Omschrijving o
Met het Kortrijkse speelruimtebeleid streven we naar een optimale speelwaarde zowel op formele als informele speelruimtes. Voor de spreiding van de formele speelruimtes wordt een duidelijk onderscheid gemaakt tussen wijkspeelpleintjes, centrale speelpleinen en regionale speelpleinen. Hierbij wordt rekening gehouden met de bevolkingssamenstelling en de actieradius van kinderen. Het speelruimtebeleid zet in op verschillende sporen: 1.
renovaties bestaande speelpleinen
2.
aanleggen nieuwe speelpleinen (met speeltoestellen)
3.
aanleggen avontuurlijke speelpleinen (via landschapselementen)
4.
controle en onderhoud speeltoestellen
5.
uitwerken van een speelweefsel
6.
netwerking
42
Renovatie & vernieuwing: jaarlijks wordt 10% van de bestaande speelpleinen gerenoveerd. Verouderde toestellen worden verwijderd en vervangen door nieuwe toestellen die daarnaast ook beantwoorden aan de veranderde bevolkingssamenstelling. Er worden jaarlijks twee nieuwe speelpleinen aangelegd. De keuze voor de locaties is afhankelijk van de spreiding van de huidige speelpleinen, plannen voor verkavelingen, stadsvernieuwingsprojecten, etc. Ten slotte wordt er ook een budget voorzien om enkele avontuurlijke speelpleintjes aan te leggen. Deze worden aangelegd met landschapselementen zoals heuvels, hagen, bomen, stappaaltjes etc. Voor al deze acties wordt telkens een inspraakproces uitgewerkt en uitgevoerd. Controle: de bestaande speelpleintjes en speeltoestellen worden jaarlijks 3 maal gecontroleerd in het kader van veiligheid. Deze controles gebeuren 2 maal door een externe firma (voorjaar en najaar) en 1 keer door de stadswachten (zomer). Op basis van deze verslagen worden de nodige herstellingen en onderhoud gedaan. Bovenstaande acties worden jaarlijks verfijnd in een jaarplan speelruimte.
o
Voor de realisatie van de speelprojecten wordt samengewerkt met de vzw Jongerenatelier. De vzw Jongerenatelier is een brugproject waar jongeren voorbereid worden op de reguliere arbeidsmarkt. Door de unieke samenwerking met de vzw Jongerenatelier realiseren we een beleid voor en door jongeren waardoor het respect voor de infrastructuur verhoogt.
o
Naast het bestaande aanbod aan formele speelpleintjes worden er ook speelprikkels gegeven in de directe woonomgeving van kinderen. Het project Speelstraten wordt voor de komende beleidsperiode verder gezet. De speelstraten zorgen niet alleen voor speelruimte op straat voor de kinderen maar de buurtbewoners leren elkaar op deze manier ook beter kennen. In veel gevallen wordt de speelstraat afgesloten met een straatfeest. Bij de speelstraten wordt er veel belang gehecht aan het contact met de speelstraatverantwoordelijken. Op die manier kunnen de speelstraten permanent geëvalueerd worden.
o
Tijdens de zomer van 2010 werd geëxperimenteerd met een speelkoffer. Speelkoffers worden op vraag van de bewoners op buurtspeelpleintje geplaatst. De speelkoffer bevat allerlei spelmateriaal en moet kinderen stimuleren om op openbare pleintjes te spelen met andere kinderen uit de buurt. Ook hier wordt een engagement gevraagd van de buurtbewoners (bijhouden sleutel, aanvragen koffer) om de sociale controle te verhogen bij het gebruik van de speelkoffers. Dit project wordt vanaf 2011 verder uitgewerkt en uitgebreid.
o
Naast het voortzetten van de bestaande acties focussen we voortaan ook op een beleid rond ‘ruimte’ als zodanig. Kinderen en jongeren maken op een geheel eigen manier gebruik van de openbare ruimte. Het voeren van een integraal ruimte- en speelruimtebeleid, betekent dat kinderen en jongeren zich niet alleen op specifieke plaatsen kunnen uitleven, maar ook spelprikkels ervaren in hun directe woonomgeving. Het samenhangend geheel van plekken en verbindingen die belangrijk zijn voor kinderen en jongeren, wordt het speelweefsel genoemd. In de komende beleidsperiode zal het speelweefsel in kaart gebracht worden en als leidraad gebruikt worden in stadsvernieuwingsprojecten en de aanpak van nieuwe verkavelingen.
Netwerking
43
vzw Jongerenatelier (maandelijks), Directie Leefmilieu & Directie Sport (zesmaandelijks), Directies Mobiliteit en Infrastructuur, Stadsplanning & Ontwikkeling, Leefmilieu, Strategische Cel, Gebiedswerking (speelweefsel), Stedelijk Preventieteam. Zie ook: H1T1.1A6.
Timing Continu Speelweefsel: 2011
Financiële prognose Jaarlijkse toelage aan de vzw Jongerenatelier
€ 172.000
Jaarlijks budget Leefmilieu
€ 45.000
Globale werkingskosten
€ 35.000
(Speelstraten, speelkoffers, controle van de speelpleintjes, reinigen van zandbakken,…)
ACTIE 4: UITBOUWEN VAN DOMEIN DE WARANDE TOT HÉT SPEELDOMEIN VAN KORTRIJK Omschrijving Het Extern Verzelfstandigd Agentschap de Warande, krijgt een publiekrechterlijke programmatieopdracht vanuit de stad, bepaald in een samenwerkingsovereenkomst tussen de stad en de vzw. De doelstelling wordt geformuleerd als volgt: “De uitbating van het jeugdcentrum de Warande waaronder volgende zaken begrepen zijn: o
Het beheer van het open speeldomein
o
Het ontwikkelen van expertise rond vrije tijd voor kinderen & jongeren
o
Het organiseren van speelpleinwerking
o
De uitbating van een jeugdverblijfscentrum
o
De ondersteuning van het lokale verenigingsleven”
11
Met een sterk uitgebouwde werking (Wasper-speelpleinwerking) die gestaag groeit en vooruitzichten op de realisatie van een integrale vernieuwing van speeldomein én infrastructuur (Masterplan), ziet de toekomst er gunstig uit voor de Warande. Meer informatie: zie H0P0.5.3.
Netwerking Stedelijke directies in het bijzonder Directie Facility & Directie Leefmilieu, Jeugdraad, lokaal verenigingsleven
Timing Beleidsplanperiode
Financiële prognose Jaarlijkse reguliere toelage Warande
€ 81.031
ACTIE 5: KORTRIJK & JEUGDTOERISME
11
Uit: Samenwerkingsovereenkomst tussen de Stad Kortrijk en het extern verzelfstandigd agentschap – vzw De Warande
44
Omschrijving o
De jeugdherberg wordt gerenoveerd in de periode 2011 tot 2013. De middelen hiertoe komen van de Provincie (Sport), de hogescholen & de KULAK en van de Vlaamse Gemeenschap. Directie Facility staat in voor de praktische kant van de zaak. Intussen zijn de voorbereidingen aangevat (bezoeken goede voorbeelden, architect zoeken, plannen opmaken,…) De jeugdherberg beoogt een viertal doelgroepen: Erasmusstudenten, sportklassen, gezinnen via sociaal toerisme en individuen. Jeugd zal betrokken worden in het participatief proces dat moet uitmaken hoe de jeugdherberg zal veranderen. In dit kader is het ook van belang om af te stemmen met de andere jeugdverblijfsaccommodatie in Kortrijk (Verblijfshoeve Van Clé en het jeugdverblijfscentrum op De Warande).
o
Visie op jeugdtoerisme: uit het bilateraal overleg met de Directie Cultuur – dienst Toerisme, blijkt dat er op heden geen specifieke accenten gelegd worden in functie van jeugdtoerisme. Er zijn enkele kindergerichte accenten binnen het aanbod voor groepen, maar daar blijft het bij: -
City Games: aanbod van privé-organisatie, maar werkt niet op maat van de stad
-
Holder de Bolder-kar voor kinderen
-
Kort en zoet voor 12-18-jarigen
-
Erop en eronder
-
Steegjessteptocht
-
Speels bezoek aan musea voor kinderen & verjaardagsfeestjes in musea
De prioriteit voor Toerisme blijft om met de kleine personeelsbezetting de huidige werking te continueren vb. de wandelingen, musea, erfgoed,…voor een ouder publiek. Sommige steden krijgen van Toerisme Vlaanderen veel middelen, waardoor ze bijvoorbeeld een volledig team kunnen vrijstellen voor acties rond jeugdtoerisme. In Kortrijk is dit niet het geval. Team Jeugd bekijkt zélf welke mogelijkheden Kortrijk kan bieden aan jongeren (vb. principe van Use-It) en stuurt aan op een globale visie rond jeugdtoerisme, over de verblijfsinfrastructuur heen.
Netwerking Stedelijke directies om Directie Sport, Directie Cultuur / dienst Toerisme, Warande vzw, Kinderboerderij Van Clé vzw
Timing Beleidsplanperiode
Financiële prognose Kinderboerderij Van Clé vzw
€ 71.123
Groeningeheem vzw
€ 56.000
Warande vzw (regulier)
€ 81.031
ACTIE 6: MENTALE JEUGDRUIMTE Omschrijving: ‘Mentale ruimte’ is een ontzettend belangrijk maar flu begrip voor mensen buiten het vak (zie ook H1T1.1). Mentale ruimte is ruimte om jezelf te zijn in de onze samenleving, het is een ruimte die in wis-
45
selwerking treed met de fysieke, sociale & infrastructurele ruimte. Het begrip is niet enkel toepasbaar op kinderen & jongeren en het veronderstelt niet persé een ‘exclusieve’ ruimte. Het gaat over openheid creëren & appreciëren in wederzijds respect! ‘Jong geweld’ is de term die er het dichtste bij aansluit voor wat betreft jeugd. Kinderen & jongeren kunnen zichzelf zijn, kunnen zich uitleven, kunnen jeugdig zijn in alle facetten van hun leefwereld. We blijven streven naar een positieve beeldvorming binnen en buiten de stad van kinderen & jongeren, onder meer door een aantal acties in te plannen, zoals: zichtbare teasers die een verrassingseffect hebben, een structureel signaal of sensibiliseringsgegeven in de stedelijke ruimte, participatietrajecten,…
Netwerking Stedelijke directies, particuliere actoren, Kortrijkzanen, College van Burgemeester & Schepenen, ad hoc werkgroepen nav. bepaalde concrete projecten, Jeugdraad
Timing Streven naar positieve beeldvorming: continue actie Concrete acties: voorzien voor 2012-2013
Financiële prognose Vooralsnog financiële impact, aanwending van reguliere budgetten indien nodig
1.4
JEUGDCULTUUR Gemeentebesturen kunnen extra middelen ontvangen van de overheid als ze investeren in jeugdcultuur. In het jeugdbeleidsplan moet in het hoofdstuk jeugdbeleid een apart onderdeel voorzien worden met een beschrijving van het ‘beleid inzake jeugdcultuur dat van 2011 tot en met 2013 zal gevoerd worden’.
1.4.1 PROCES & ANALYSE JEUGDCULTUURINITIATIEVEN IN KORTRIJK Kortrijk telt momenteel 41 jeugdcultuurinitiatieven waarvan: -
6 jeugdharmonieën
-
4 jeugdtoneelgroepen
-
4 jeugddansgroepen
-
5 kinderkoren
-
1 tienerkoor
-
1 jeugdmuziekatelier
-
3 creatieve clubs
-
17 alternatieve cultuurgroepen: circus, naaiatelier, experimenteel, video, muziekcentrum, organisatoren evenementen jeugdsubcultuur
Voor de lijst van alle jeugdcultuurverenigingen, zie H2T2.1P2.1.1. Deze jeugdcultuurinitiatieven kunnen op beroep doen op subsidies vanuit de stad, volgens het subsidiereglement. Voor het jaar 2009-2010 was dit bijvoorbeeld € 13.900 werkingssubsidie, € 209,76 kadervormingsubsidie (voorlopig bedrag) en € 15.603,11 infrastructuursubsidie. Daarnaast zijn de start- en pro-
46
jectsubsidies eveneens toegankelijk voor deze initiatieven. Tot slot wordt er ook een betoelaging op naam voorzien voor vzw De Kreun voor een opdracht in het kader van jeugdmuziekprogrammatie, en voor Student Welcome Concert voor het organiseren van een groots gratis evenement voor jongeren. PROGRAMMATIE OP HET KRUISPUNT TUSSEN JEUGD & CULTUUR (VOOR INDIVIDUELE JONGEREN) De banden tussen Team Jeugd en de Directie Cultuur zijn nauw. Cultuur is initiatiefnemer in tal van acties rond (jeugd)cultuur, terwijl Jeugd initiatiefnemer is in het zelfde themagebied. De grenzen zijn dus niet altijd scherp te trekken. o
Team Jeugd kan al terugvallen op een mooie werking rond jeugdcultuur voor: -
Kleuters: via het jaarlijks kleuterfestival met workshops
-
Kinderen: via centrale & decentrale workshops (zie ook H2T2.4P2.4.1)
-
Tieners & jongeren: via workshops & masterclasses en via graffitiprojecten.
-
Nieuw Brede School-project vanaf schooljaar 2010-2011 voor het verhogen van de vrijetijdsparticipatie van 12- tot 16jarigen, binnen Kortrijk specifiek geënt op jeugdcultuur (H1T1.4A4).
-
After examen event ‘school’s out’: bruisend event rond jeugd, sport en cultuur in samenwerking met verschillende stedelijke directies. In de aanloop naar dit event konden de leerlingen van de Kortrijkse scholen stemmen op hun favoriete muziekgroepje (leerlingen), het groepje met de m groepje kreeg een podium op het after examen event.
-
BONK: grote kinder-, kleuter- en tienerhappening in deelgemeente Heule
Dit programmatiegegeven is gebaseerd op een visie rond jeugdcultuur die een onderscheid maakt op vlak van ‘beleving’. Enerzijds zijn er jongeren die deelnemen aan activiteiten op basis van inhoud, ze willen kennis/kunde opdoen omtrent een bepaalde vorm van jeugdcultuuruitingen (cfr. breakdance, graffiti,…). Anderzijds zijn er jongeren die deelnemen aan activiteiten op basis van ontmoeting, ze willen een leuke tijd doorbrengen met vrienden. Deze laatste grijpen dan ook vlugger naar populaire cultuur. o
Directie Cultuur programmeert tal van activiteiten voor kinderen & jongeren via de ontmoetingscentra (OC’s), de Kortrijkse Schouwburg, het Muziekcentrum, de musea, de bibliotheek, evenementen enz. Team Jeugd helpt hier in specifieke gevallen de jeugdigheid te bewaken. -
Project ‘OnGELOOFlijk’: een groots opgezet stadsproject rond religie en geloof, met aftrap in juli 2010. Team Jeugd is vertegenwoordigd in de stuurgroep en geeft insteken vanuit de eigen context zo bijvoorbeeld omtrent graffiti, omtrent religieuze gebruiken in jongerenculturen, games, enz.
-
Cultuureducatie: er is een gestroomlijnd pakket met brochure ontwikkeld, om vanuit cultuur gezamenlijk de educatiepakketten kenbaar te maken naar de scholen. In dit kader werd ook spontaan om raad en daad gevraagd vanuit Team Jeugd.
-
Denktank Jong & Jeugdig: zie verder.
WEBONDERZOEK TIENER- EN JONGERENCULTUUR Omdat tiener- en jongerenculturen zo sterk en snel veranderen, vonden we het nuttig om via het web een beperkt onderzoek te verrichten. De tieners, de jongeren van vandaag wil zich manifesteren. Ze willen tonen wat ze kunnen, ze willen de ‘ruimte’ krijgen voor dans, muziek, toneel, ... jongeren mengen hun subcultuur met andere, à la carte is nog steeds in. Programma's als ‘So you think you can dance’ tonen jongeren uit een specifieke subcultuur maar duiden eveneens het belang van klassieke scholing.
47
Meer en meer jongeren willen ook die techniek onder de knie krijgen om verder te groeien. Om dit te doen heeft de jeugd ‘ruimte’ nodig. Om te experimenteren. Maar ook plaatsen om dit te tonen, op te treden voor vrienden, voor anderen jongeren. Niet iedereen is zo actiegericht en de grote groep tieners en jongeren wil gewoon genieten van populaire cultuur. Gaming is niet weg te denken uit de vrijetijdsbesteding. Onderzoek wijst uit dat games zelfs een positieve invloed hebben in de ontwikkeling. Ze stimuleren dieptezicht, oog-handcoördinatie, het probleemoplossend vermogen, ... Alles hangt natuurlijk af van het soort game. Wie gamet? Een onderzoek van OIVO concludeerde recent dat bijna alle Vlaamse jongeren tussen 9 en 18 jaar internet gebruiken. 63 procent van hen speelt games. 88 procent van de jongens gamet en 38 procent van de meisjes. Gamen komt het vaakst voor in het basisonderwijs (72 procent) en in het beroepsonderwijs (75 procent). Gamen gebeurt op alle leeftijden met een piek rond 12 jaar. Film, muziek zijn natuurlijk ook nog altijd zeer in trek. Nooit was de wereld zo klein als vandaag. Internet kent al meer dan 101 miljoen websites. Met het nodige inzicht kunnen jongeren en tieners dus alles te weten komen (Wikipedia), alles zien (online streaming van de nieuwste films), alles horen (My Space). Een negatieve kant aan dit verhaal is dat jongeren vaak thuis blijven op hun kamer en daar de illusie hebben samen met vrienden te zijn (Netlog, Msn, Facebook, Twitter, ...).
PITSCH Doorheen 2008-2010 werden heel wat inspraakacties georganiseerd, zie bijlage 3. Voor jeugdcultuur is vooral het Pitsch brainstormmoment belangrijk, het is een creatief inspraakmoment met alle geïnteresseerde jongeren (gemiddeld 60tal). Enkele bevindingen die te horen waren aan alle verschillende discussietafels: o
Jongeren zoeken een creatieve plek om hun ding te doen
o
Jongeren houden van kunstenfestivals
o
Als je iets wil doen rond het (betwistbare) negatieve effect van games, begin dan bij met duiding (gaming for parents)
o
Communicatie werkt enkel als het duidelijk en gezamenlijk gebeurt. Liefst willen ze zelf communiceren over wat ze doen. De jongeren maakten die avond een magazine met al het cultuuraanbod.
o
Jongeren samenbrengen met hun ideeën is belangrijk (netwerkgegeven)
o
Vaststelling dat cultuurhuizen graag binnen hun eigen grenzen werken en er niet graag buiten gaan
DENKTANK JONG & JEUGDIG De Denktank Jong & Jeugdig is een overleggroep van de Kortrijkse cultuurhuizen, de stedelijke bibliotheek, directie Cultuur & Team Jeugd met de bedoeling een aantal drempelverlagende maatregelen te organiseren om het cultuuraanbod toegankelijker te maken voor jongeren. (Past binnen dé strategische cultuurbeleidsdoelstelling rond participatie ‘Cultuur in Kortrijk is radicaal Jong & Jeugdig’ zie bijlage 5). Deze denktank heeft reeds een hele weg afgelegd (3j). De verkenning is gebeurd, de partners kennen elkaar en er zijn al een aantal basisdoelstellingen gerealiseerd. Ruimere netwerkvorming & binding zijn nu prioritair. Op 17.06.2010 werd de prioriteit Jeugdcultuur op de agenda gezet van de Denktank. Daar kwam onder andere volgende feedback: o
Er is nood aan meer laagdrempelig aanbod op locatie
o
De onderlinge afstemming van het landschap blijft een werkpunt
48
o
Ten overstaan van de doelgroep maatschappelijk kwetsbare kinderen & jongeren: -
Meer projectsubsidies én een betere bekendmaking
-
Kleine instapmomenten organiseren en van hieruit toeleiden naar het reguliere aanbod
-
Specifiek voor kinderen: toeleidingsinitiatieven organiseren zoals koffietafels voor ouders in lagere scholen (GOK, veel kansarme kinderen) en in buurtwerking.
o
Oog voor jonge gezinnen: -
Speelstraten: continueren
-
Kind- en gezinsvriendelijke activiteiten in de namiddag vb. in de Kreun
-
‘Mamamatinees’ voor moeders en zeer jonge kinderen?
-
Zondagnamiddag-activiteiten?
-
Uitnodigen van buurten en straten naar een doorloop van een voorstelling?
Team Jeugd neemt het gros van deze suggesties (diegene binnen het mandaat van het team) zeker op: o
Laagdrempelig aanbod op locatie: zie H1T1.4A3.
o
Toeleiding, doorverwijzing en toegankelijkheid: zie H2T2.3A1-A4.
o
Extra aandacht voor zeer jonge gezinnen: hieromtrent wordt een nieuw overleg van de Denktank georganiseerd in het najaar.
Binnen de Denktank helpt Jeugd verder bewaken dat alle spelers hun rol waarmaken, en ook met betrekking tot deze suggesties een steentje bijdragen om een actie op poten te zetten.
1.4.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Kinderen & jongeren moeten binnen en buitenom de bestaande jeugdwerkvormen alle kansen krijgen om hun creativiteit te gebruiken. Dit in werkvormen die zich situeren op de kruispunten tussen jeugd & cultuur, zoals onder meer dans, muziek, theater, diverse media, gaming,…
ACTIES Daartoe worden volgende acties uitgebouwd en/of bijgestuurd:
ACTIE 1: KINDEREN EN JONGEREN BEGELEIDEN NR GEPASTE VRIJETIJDSBESTEDING Omschrijving Zie H2T2.4A1 & H2T2.3A1-A4.
ACTIE 2: VIA REGIE & FACILITATIE WORDEN INITIATIEVEN ROND JEUGDCULTUUR GESTIMULEERD & ONDERSTEUND
Omschrijving o
Gegarandeerde ondersteuning van de jeugdcultuurinitiatieven. Ondersteuning via jaarlijkse werking-, kadervorming- en infrastructuursubsidies (via reglement), zie H2T2.1A3.
o
Ondersteunen & stimuleren van jeugdcultuurruimte -
Intern: door afstemming met de verschillende partners rond taken en opdracht binnen het thema jeugdcultuur. En daarnaast ook door een plaats te vinden binnen cultuur voor populaire cultuur. Deze cultuur in brede zin is minstens even waardevol en betekent voor cultuur ook een toestroom van consumenten.
49
-
Extern: de verscheidenheid aan verenigingen, en de eigenheid daarvan binnen het jeugdwerk, nopen tot het organiseren van een specifiek overlegkader waarbij raakvlakken gezocht worden, waarbij versterking en synergie mogelijk is, waar kruisbestuiving gerealiseerd wordt. We realiseren dit deze beleidsperiode voor: •
De groepen amateurskunsten
•
De groepen jeugdsubculturele initiatieven en projecten
Deze manier van werken garandeert ook de inspraak & participatie van deze groepen kinderen, tieners & jongeren. o
Extra bekendmaking van de mogelijkheden die de projectsubsidiepot biedt zowel voor algemene jeugdcultuurprojecten, als voor project rond maatschappelijke kwetsbaarheid. (H2T2.4A2) Het voorzien van een financiële incentive wordt gekoppeld aan een inhoudelijke incentive via het nauwer opvolgen van projecten/groepen rond jeugdcultuurruimte.
o
Betoelaging op naam voor specifieke opdrachten: zie H2T2.4A2.
Netwerking Directie Cultuur met inbegrip van cultuurhuizen, Schouwburg, bibliotheek, Muziekcentrum…, particulieren aanbieders, waaronder De Kreun en Kunstencentrum Buda, jeugdcultuurverenigingen, projectgroepen, amateurskunsten, Hogeschool West-Vlaanderen, Jeugdraad, Gebiedswerking…
Timing Jaarlijks
Financiële prognose (Raming van budgetgedeeltes die aan jeugdcultuur besteed zullen worden) Werkingsubsidie
€ 19.000
Kadervormingsubsidie
€ 200
Infrastructuursubsidie
€ 8.000
Projecttoelage
€ 5.000
De Kreun
€ 26.000
Student Welcome Concert
€ 3.500
ACTIE 3: PROGRAMMATIE VANUIT DE STAD MET OOG OP TOELEIDING OF VERZELFSTANDIGING Omschrijving Waar nodig (blinde vlekken) moet de stad zelf een aanbod voorzien, weliswaar vanuit de expliciete finaliteit toe te leiden naar de bestaande, reguliere werkingen of een werking te begeleiding naar verzelfstandiging. o
Binnen de globale programmatie van Jeugd trekken we jeugdcultuur als rode draad doorheen de activiteiten en workshops. De programmatie van het JOC zit al bijna volledig in de jeugdculturele sfeer. Op het vlak van kinderprogrammatie kunnen we nog een stapje verder gaan. Voor een uitgebreidere toelichting: zie H2T2.4A3.
o
Graffitiprojecten: de vraag blijft groeien. We zoeken structurele plaatsen waar jongeren legaal kunnen spuiten (gedoogzones). We organiseren geregeld ‘graffiti-jams’. Zie ook H2T2.4A3 voor de werkgroep hieromtrent.
50
o
Stimuleren van jeugdcultuuracties en –activiteiten voor tieners en jongeren in de verschillende gebieden in Kortrijk, met steun vanuit de Stad. Afstemming van vraag en aanbod is hier essentieel. De noden & behoeften in de deelgemeenten liggen anders dan die in Kortrijk-Centrum. -
We gaan enerzijds zelf activiteiten programmeren in de deelgebieden om de nood gedeeltelijk te lenigen, min. 1 activiteit per deelgemeente. We leggen daarbij extra focus op de doelgroep maatschappelijk kwetsbare tieners. Zie tienerprogrammatieaanbod H2T2.4A6.
-
Anderzijds gaan we ook kijken naar de al aanwezige partners in de deelgemeente, in functie van synergie en samenwerking (+ toeleiding!). Een mix van drie mogelijkheden zou haalbaar moeten zijn: 1. het jeugdhuis ter beschikking stellen van een derde 2. een samenwerking aangaan met andere jeugdhuizen of partners 3. extra innovatieve, creatieve programmatie bovenop het bestaande aanbod. Vb. een jeugdhuis samen aan tafel zetten met een toneelgezelschap en enkele individuele jongeren, kan ertoe leiden dat in het plaatselijke ontmoetingscentrum een toneelstuk gespeeld worden voor de ouders en andere jongeren. Of: er wordt een workshopreeks voor individuele jongeren georganiseerd in het plaatselijke jeugdhuis. Het kan een uitdaging zijn om deze manier van werken te vereenzelvigen met de eigen identiteit of cultuur van het jeugdhuis in kwestie. Op het vlak van toeleiding moeten we ook realistisch zijn: de huidige, ‘vluchtige’ context waar jongeren in leven, maakt een duurzaam engagement steeds uitzonderlijker. Op dit vlak zitten we in een geheel andere realiteit dan x-aantal jaar geleden.
o
Naast het activiteitenaanbod, moeten we ook inzetten op bepaalde grote events. Het is geen doel op zich maar het komt wel de profilering van de stad & Team Jeugd ten goede (communicatief handelen als stuk van de communicatiestrategie). Voor dermate grote manifestaties heeft de stad ook de nodige skills, financiën en ruimte ter beschikking. Hier ligt er een kans in de samenwerking met de Directie Cultuur & Sport. In de toekomst moeten we streven naar een soort van kalendermanagement, waarbij de krachten van de verschillende diensten gebundeld worden in functie van één enkel groots event per jaar vb. Jaar van de Armoede, Olympische Spelen in Londen, Europees Jaar van… Dit gaat verder dan enkel jeugdcultuur, maar het is belangrijk om niet in een eng kader te blijven hangen.
o
Jeugdcultuurcommunicatie- en informatie op maat van de doelgroep en dit op een tweeledige manier:
o
-
Via de opstart van een nieuwe tienercommunicatielijn: zie H0P0.5.2A4.
-
Via de aansluiting bij de samenwerking tussen de stad en CJP: zie H0P0.5.2A6.
Programmatie vanuit Directie Cultuur en nauwe samenwerking hieromtrent met Jeugd
Netwerking Gebiedswerking, workshop- en activiteitenaanbieders voor kinderen, tieners, jongeren; Directie Cultuur met inbegrip van cultuurhuizen, Schouwburg, bibliotheek, Muziekcentrum…, particulieren aanbieders, waaronder De Kreun en Kunstencentrum Buda, jeugdverenigingen, jeugdcultuurverenigingen, OC’s,…
Timing Jaarlijks
Financiële prognose
51
Kinderprogrammatie
€ 4.500
Tiener- en jongerenprogrammatie
€ 6.500
Acties
€ 4.000
ACTIE 4: UITDIEPEN VAN BESTAANDE & OPZETTEN VAN NIEUWE SAMENWERKINGSVERBANDEN Omschrijving o
Uitdiepen van de samenwerking met de Denktank Jong & Jeugdig. Dit overlegorgaan is niet alleen een creatief broeinest van ideeën. Het is evengoed de toetssteen voor het globale cultuurgehalte in het jeugdbeleidsplan en in die zin bijzonder waardevol. De spelers rond de tafel in de denktank zijn ook diegene die medeactor zijn in de vormgeving van het cultuur- en kunsteducatief aanbod. Dit aanbod helpt jongeren waarden, normen en handvaten ontwikkelen via het creëren van persoonlijke, sociale en culturele uitingsmogelijkheden. In West-Vlaanderen is recent een Steunpunt voor cultuur- en kunsteducatie uitgebouwd (Humuz), als draaischijf van de samenwerkingsverbanden in de provincie en als platform waar scholen kunnen aankloppen voor ondersteuning rond de algemene uitbouw van de culturele sfeer op school. Er liggen hierin velerlei linken met jeugdthema’s, ook hier is het zeer waardevol betrokken te zijn.
o
In het verlengde van bovenstaande, betekent dit ook de uitdieping van de samenwerking met Cultuur op het vrijetijdsforum. Zie hiervoor H1T1.1A1-A2.
o
Kunstbende: medeparticipatie in de organisatie van Kunstbende, een wedstrijd voor jongeren (12-18jaar) die hun kunnen willen tonen in verschillende categorieën zoals dans, muziek, tekst on stage. Voorafgaand aan de werking zijn er ook workshops, showcases, bootcamps.
o
Erfgoedcellen West-Vlaanderen: samenwerking met en ondersteuning van een nieuw project rond de West-Vlaamse taal & dialect. Jongeren kunnen via verschillende media een stuk rond taal op het podium brengen.
o
Tot slot wordt er vanuit Jeugd vanaf 2011 ook ingezet op Brede School, wat perspectief biedt op de samenwerking met het onderwijs in het kader van het verrijkingsprofiel. De samenwerking tussen Jeugd en Onderwijs is minimaal op dit moment, nochtans werken we hoofdzakelijk met dezelfde doelgroep. We ambiëren een bredere samenwerking en zien de samenwerking rond Brede School als een concrete stap in die richting. Brede School vanuit Team Jeugd beoogt de toeleiding van kinderen en jongeren naar het vrijetijdsaanbod op het kruispunt tussen Jeugd en Cultuur. De concrete aanpak ligt in het verlengde van een nieuwe Brede School-visie die de stad uitdraagt en die inspeelt op het duurzame karakter van een Brede Schoolproject. Daar waar de stad in vroegere Brede School-projecten de projectmiddelen investeerde in een personeelslid, gooit de stad het dit keer over een andere boeg. We constateerden namelijk dat de afhankelijkheid van een personeelslid in de stad, het project zelf niet ten goede kwam. Bij het wegvallen van de personele ondersteuning, zakte het Brede Schoolproject als een pudding in mekaar. Met de middelen die de stad zelf voorziet in dit kader, willen we een stimuleringsfonds opstarten dat de scholen een financieel duwtje in de rug wil geven, indien er een Brede Schoolproject op poten wordt gezet. Wat betekent dit concreet voor een school die wil werken aan toeleiding naar een jeugdcultuuraanbieder? Met de centen vanuit de stad kan de een traject doorlopen met een vrijetijdsaanbieder(s), dit traject bestaat uit drie fases (theoretisch). De aanbieder komt in een eerste fase op de school afgestapt om de leerlingen kennis te laten maken met de werking. In een tweede fase stapt de school buiten haar context naar de aanbieder toe. In een derde fase verlaagt de aan-
52
bieder de drempel(s) om toe te treden tot de reguliere werking vb. door gratis proeflessen, of structureel door een gunsttarief toe te kennen aan een bepaalde leeftijdscategorie. Het initiatief ligt bij de school, dit wil zeggen dat zij eerst moeten kenbaar maken wat hun ideeën hieromtrent zijn en welke thema’s hen interesseren om welbepaalde redenen (in theorie). Daarna kunnen ze rekenen op een ondersteuning vanuit de stad, Directie Cultuur of Jeugd om het traject te helpen vormgeven en het contact tussen de school en de aanbieder in kwestie te faciliteren. Het initiatief bij de scholen leggen, mag natuurlijk niet impliceren dat er een nieuwe drempel wordt ingebouwd. Het proces zal zijn gang gaan en systematisch zullen we afwegen welke ondersteuning de scholen nodig hebben.
Netwerking Scholen, scholengemeenschappen, Cel Onderwijs, Directie Cultuur, Brede Schoolwerkgroep binnen de stad, Humuz (steunpunt kunst- en cultuureducatie) Scholen in de Stad-werkgroep (communicatie), particuliere vrijetijdsaanbieders, OCMW, Directie Sport.
Timing Denktank Jong & Jeugdig: jaarlijks Brede School: onbepaalde duur
Financiële prognose Budgetten Jeugd
€ 3.125
Budgetten Cultuur
€ 3.125
53
54
HOOFDSTUK 2: JEUGDWERKBELEID Naar analogie met de richtlijnen bestaat dit jeugdbeleidsplan uit een jeugdbeleidhoofdstuk en een jeugdwerkbeleidshoofdstuk. In dit tweede hoofdstuk worden opnieuw vier thema’s van naderbij toegelicht. In het tweede thema Jeugdwerkinfrastructuur wordt ook de prioriteit Brandveiligheid (H2T2.2A2-A4) van naderbij bekeken. De acties worden steeds op vier punten bekeken, de omschrijving, de timing, de financiële prognose (jaarlijks budget indien niet anders vernoemd & excl. personele inzet) en tot slot ook de netwerking gezien het algemene belang van netwerken voor jeugd. De klemtonen diversiteit en participatie worden in tegenstelling tot het vorige beleidsplan, niet benoemd bij iedere actie. Beide focussen worden integraal meegenomen doorheen alle acties en daarnaast in totaliteit toegelicht in de thema’s Toegankelijkheid (H2T2.3) en Participatie (H1T1.2).
2.1
ONDERSTEUNING AAN HET JEUGDWERK
2.1.1 PROCES & ANALYSE PRINCIPE ‘JEUGDWERKONDERSTEUNING’ Jeugdinitiatieven hadden in 2007 nood aan een betere bereikbaarheid van de jeugddienst. Daarom werd nagedacht over een systeem dat enerzijds inzet op de verhoging van de bereikbaarheid & aanspreekbaarheid van de jeugddienst en anderzijds op de verhoging van de kwaliteit van de dienstverlening en de ondersteuning. Het principe van de ‘jeugdwerkondersteuners’ werd destijds met succes geïmplementeerd. Dit principe betekent in een notendop: o
Dat alle inhoudelijke teammedewerkers werden verantwoordelijk gesteld voor een deelgebied van de stad als jeugdwerkondersteuner. Naar het jeugdwerk toe is deze figuur contactpersoon, dossierbehandelaar, belangenbehartiger en informant. Naar individuele kinderen, jongeren, ouders toe is de rol van deze figuur eerder minimaal. Hij/zij is aanspreekpunt voor de gebiedswerker voor alles m.b.t. jeugdwerk en jeugdbeleid door een beperkte aanwezigheid in de buurt. Vanuit deze contacten kan hij of zij zelf al dan niet samen met de gebiedswerker bepaalde taken opnemen en/of belangenbehartiger zijn, persoon van specialisatielijn inschakelen, programmatieteam betrekken, enz.
o
Dat de teammedewerker zich daarnaast verdiept in één of enkele van de volgende specialisatielijnen: -
Jeugdwerkondersteuning (financiële ondersteuning, jeugdwerkinfrastructuur, kadervorming, dienstverlening)
-
Jeugdbeleid (jeugdraad ondersteunen, speelruimte, toegankelijkheid, inspraak en participatie, communicatie, jeugdbeleid)
-
Programmatie (gedecentraliseerde kinder- en jonge tienerwerking, gediversifieerde jongerenwerking, organisatie van grote evenementen naar kinderen en jongeren, regie van de programmatie)
-
Exploitatie (JOC, PC Bissegem)
Dit systeem wordt zeer positief geëvalueerd door het jeugdwerk. Door de informatieve én participatieve waarde van dit principe zijn de beoogde doelstellingen rond ‘bereikbaarheid’, ‘aanspreekbaarheid’ en ‘dienstverlening’ door deze heroriëntering zeker behaald. Ook op vandaag blijven we ten volle achter deze keuze staan. Wij zijn ervan overtuigd dat deze manier van werken op langere termijn nog meer vruch-
55
ten zal afwerpen. Het jeugdwerk heeft de tijd nodig om de jeugdwerkondersteuner in kwestie te leren kennen en doorheen geregelde samenwerking een vertrouwensband uit te bouwen. In de loop van 20112013 werken we ook toe naar een uitbreiding van de verantwoordelijkheid van de jeugdwerkondersteuners, bijvoorbeeld op het vlak van infrastructuurdossiers in de betrokken jeugdverenigingen. Zie bijlage 7 voor het actuele organogram van Team Jeugd, gestoeld op dit principe.
PRINCIPE ‘RESPONSABILISERING’ VAN HET JEUGDWERK Naast de verbetering van de dienstverlening ten aanzien van het jeugdwerk blijft Team Jeugd op zoek naar de meest geschikte methoden om het jeugdwerk te responsabiliseren, zónder afbreuk te doen aan hun werking en de vrijwilligers die de werking dragen. In tal van voorbeelden ervaren we dat het jeugdwerk zich weinig bewust is van de comfortabele positie waar het zich bevindt. Niet alleen op infrastructureel vlak, maar ook op financieel en logistiek vlak stelt stad alles in het werk om de omstandigheden voor het jeugdwerk zo gunstig mogelijk te maken. Het is geenszins de bedoeling dat die ondersteuning afgekalfd wordt. Maar het principe van verhoogde responsabilisering veronderstelt wel dat het jeugdwerk deze doorgedreven ondersteuning naar waarde schat en tegelijkertijd ook bereid is om inspanningen te leveren, daar waar medewerking van het jeugdwerk gevraagd wordt. Dit kan zeer uiteenlopend zijn van bvb. medewerking bij het correct terugplaatsen van dranghekkens in de container na het gratis gebruik ervan op een fuif, tot het engagement om mee te denken in een specifieke actie om enkele duurzame spelregels uit te denken die het jeugdwerk uiteindelijk ten goede komen. In lijn met het vorige jeugdbeleidsplan blijven we bij de opmaak van de nieuwe reglementen, overeenkomsten & ondersteuningssystemen afwegen wat de gewenste ondersteuning is, in functie van een goed evenwicht.
AANTAL JEUGDINITIATIEVEN Het aantal jeugdcultuurinitiatieven is in drie jaar tijd gestegen met iets meer dan 50%, een positieve evolutie! Voor de periode 2011-2013 worden volgende Kortrijkse jeugdinitiatieven erkend (alfabetisch):
NAAM
TYPE
DEELGEMEENTE
ABVV Jeugddienst
Jeugddienst
Kortrijk
ABVV Jongeren - Magik
Niet-Plaatselijk Eerstelijns
Kortrijk
Acolietenwerking OLV
Jongerenbeweging
Kortrijk
ACV Jongeren Zuid-West-Vlaanderen
Niet-Plaatselijk Eerstelijns
Kortrijk
Animo
Politieke jeugdorganisatie
Kortrijk
Arte Libre
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Bamboerock
Jeugdcultuurvereniging
Marke
Beat the streetz
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Bolwerk - Par Toi
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Boothuis vzw
J-Koma werking
Kortrijk
Burning Light
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Canardo & Balingshoek
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
CAW Piramide AKTRACTIE
Jeugddienst
Kortrijk
CAW Piramide DE LINK
Jeugddienst
Kortrijk
CAW Piramide JAC
Jeugddienst
Kortrijk
Chalice LARP
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Chiro Don Bosco
Jeugdbeweging
Marke
Chiro Gewest Widder
Andere
Kortrijk
Chiro Kiekeboe
Jeugdbeweging
Heule
Chiro Knipoog
Jeugdbeweging
Kortrijk
56
Chiro Korneelke
Jeugdbeweging
Aalbeke
Chiro Sint-Jan
Jeugdbeweging
Kortrijk
Chiro Stine
Jeugdbeweging
Heule
Chiro 't Stratje
Jeugdbeweging
Bellegem
Chiro Tandem
Jeugdbeweging
Rollegem
Chiro Tsjoef
Jeugdbeweging
Heule-Watermolen
Chiromeisjes Gerboda
Jeugdbeweging
Bissegem
Chiromeisjes Marke
Jeugdbeweging
Marke
Circusclub De Skjève Smeete
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
COMAC
Politieke jeugdorganisatie
Kortrijk
Concertharmonie Crescendo
Jeugdcultuurvereniging
Bissegem
Dansgroep Laram
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
De Brossers
Studentenbeweging
Kortrijk
De Stroom
Jeugddienst
Kortrijk
De Warande vzw
Stadsorganisatie
Heule-Watermolen
Dubbelpunt Holebi-Jongeren
Jongerenbeweging
Kortrijk
EJV Kortrijk-Kuurne
Niet-Plaatselijk Eerstelijns
Kortrijk
Exception Company Dance
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Factor 10
Jeugddienst
Kortrijk
Folkjoc
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Gidsen Groeninge
Jeugdbeweging
Kortrijk
Grabbelpas
Stadsorganisatie
Kortrijk
Groeninge TV
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Groep Intro
J-Koma werking
Kortrijk
Habbekrats vzw
J-Koma werking
Kortrijk
Holiday Fest
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Ichthus Jeugdbeweging
Jeugdbeweging
Kortrijk
Jeugdclub Den Ast
Jeugdhuis
Heule
Jeugdclub 't Peeceetje
Jeugdhuis
Kortrijk
Jeugdensemble Fieramente
Jeugdcultuurvereniging
Heule
Jeugdensemble Harmonie en Drumband St-Cecilia
Jeugdcultuurvereniging
Rollegem
Jeugdharmonie Fantasia
Jeugdcultuurvereniging
Bellegem
Jeugdharmonie Jong Eendracht
Jeugdcultuurvereniging
Aalbeke
Jeugdhuis Acroll
Jeugdhuis
Bellegem
Jeugdhuis Bledi
J-Koma werking
Kortrijk
Jeugdhuis D' Antenne vzw
Jeugdhuis
Heule-Watermolen
Jeugdhuis De Plekke vzw
Jeugdhuis
Bissegem
Jeugdhuis De Skjève Recht'n
Jeugdhuis
Heule
Jeugdhuis De Slekke vzw
Jeugdhuis
Kortrijk
Jeugdhuis Quo Vadis
Jeugdhuis
Heule
Jeugdhuis Reflex
Jeugdhuis
Kortrijk
Jeugdhuis 't Arsenaal vzw
Jeugdhuis
Marke
Jeugdhuis The Pit's / vzw BZNP
Jeugdhuis
Kortrijk
Jeugdhuis Yump
Jeugdhuis
Kortrijk
Jeugdmuziekatelier
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Jeugdorkest Arlequino
Jeugdcultuurvereniging
Marke
Jeugdraad
Andere
Kortrijk
Jeugdtheater De Wissel
Jeugdcultuurvereniging
Heule
Jeugdtheater Scherven
Jeugdcultuurvereniging
Bellegem
Jeugdtoneel De Uilenspiegels
Jeugdcultuurvereniging
Heule
JNM
Jongerenbeweging
Heule
57
Joetz
Niet-Plaatselijk Eerstelijns
JOKOR
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk Kortrijk
Jong CD&V
Politieke jeugdorganisatie
Kortrijk
Jong Groen!
Politieke jeugdorganisatie
Kortrijk
Jong VLD
Politieke jeugdorganisatie
Kortrijk
Jongerenatelier vzw
Andere
Kortrijk
Jongerenbeweging Jong Leven
Jongerenbeweging
Bissegem
Jongerenbeweging Sint-Michiel
Jongerenbeweging
Kortrijk
Jongerenwerking JONA
Jongerenbeweging
Kortrijk
Jongerenwerking Oxfam Wereldwinkel
Jongerenbeweging
Kortrijk
KAJ Kortrijk
Jongerenbeweging
Kortrijk
Kampgroep Don Bosco
Andere
Kortrijk
Kampgroep MPI Bemok
Andere
Kortrijk
Kampgroep West-Vlaamse Jeugdzorg
Andere
Kortrijk
Kansen voor Kinderen vzw
Jeugdbeweging
Kortrijk
Kazou vzw Zuid-West-Vlaanderen
Niet-Plaatselijk Eerstelijns
Kortrijk
Kids@Campus en BLCC Kids afdeling Kortrijk
Andere
Kortrijk
Kinderboerderij Van Clé vzw
Andere
Marke
Kinderkoor De Klik-Klaks
Jeugdcultuurvereniging
Heule
Kinderkoor De Perlefientjes
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Kinderkoor De Pimpeloentjes
Jeugdcultuurvereniging
Rollegem
Kinderkoor De Spes-iaaltjes
Jeugdcultuurvereniging
Heule
Kinderlandkoor
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Kingsize
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
KLJ Aroma
Jongerenbeweging
Aalbeke
KLJ Bellegem
Jongerenbeweging
Bellegem
Knutselatelier Prutseltje
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
KSA Adelaars
Jeugdbeweging
Kortrijk
KSA Marke
Jeugdbeweging
Marke
KSA Vikingers
Jeugdbeweging
Bissegem
KSJ Pius X
Jeugdbeweging
Kortrijk
Leo Club
Jongerenbeweging
Kortrijk
Live Cap
Jeugdcultuurvereniging
Muziekcentrum De Kreun vzw
Jeugdcultuurvereniging
Opscène Producties
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Parochiale Jongerenwerking Sint-Eutropius
Jongerenbeweging
Heule
ProMayo
Andere
Kortrijk
Ro-Chiro
Jeugdbeweging
Kortrijk
Root Division
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Roots Promotions
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Kortrijk
Scouts & Gidsen De Pallieters
Jeugdbeweging
Kortrijk
Scouts & Gidsen Gulden Vlies
Jeugdbeweging
Kortrijk
Scouts & Gidsen Robrecht van Bethune
Jeugdbeweging
Heule
Scouts & Gidsen Willem van Saeftinghe
Jeugdbeweging
Kortrijk
Scouts Groeninge
Jeugdbeweging
Kortrijk
Speelplein Kinderland vzw
Speelpleinwerking
Kortrijk
Speelpleinwerking Groenheuvel
Speelpleinwerking
Bellegem
Speelpleinwerking Marke
Speelpleinwerking
Marke
Speelpleinwerking Rodenburg
Speelpleinwerking
Marke
Spellenclub Ironbreakers
Jongerenbeweging
Kortrijk
Student Welcome Concert
Stadsorganisatie
Kortrijk
58
Studentenclub AIDA
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentenclub Die Freule
Studentenbeweging
Heule
Studentenclub Kerberus
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentenclub Mercurius
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentengroep Sd'A
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentengroep Senoir Seniorum
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentenkring Kulak
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentenvereniging Da Leonardo
Studentenbeweging
Kortrijk
Studentenvereniging Ichtus
Studentenbeweging
Kortrijk
STUVO KATHO vzw
Jeugddienst
Kortrijk
Taalonderricht Depauw vzw
Andere
Kortrijk
Tacticz
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Tekenclub Joost
Jeugdcultuurvereniging
Marke
That's All Punx vzw
Jeugdcultuurvereniging
Kortrijk
Tienerkoor De Klik-Klaks
Jeugdcultuurvereniging
Heule
VNJ
Jeugdbeweging
Kortrijk
Volkskunstgroep De Marliere
Jeugdcultuurvereniging
Bissegem
Zonnewijzers
Jongerenbeweging
Heule
Nieuwe initiatieven kunnen worden erkend zoals omschreven in het ‘reglement ter ondersteuning van erkende jeugdinitiatieven’ in Kortrijk.
Lijst van het aantal verenigingen per werksoort en per gemeente, is te vinden in bijlage 8.
ONDERSTEUNING VOOR ERKENDE JEUGDINITIATIEVEN
o
Financiële ondersteuning van de jeugdinitiatieven -
Op basis van het reglement ter ondersteuning van erkende jeugdinitiatieven in Kortrijk
-
Initiatieven worden op naam betoelaagd in de begroting als ze een specifieke opdracht uitvoeren voor de stad. Deze initiatieven krijgen een samenwerkingsovereenkomst en werken nauw samen met Team Jeugd
-
o
Geheel financieel overzicht subsidies 2010: zie bijlage 9
Dienstverlening aan het jeugdwerk: deze dienstverlening moet gecontinueerd en blijvend bekend gemaakt worden. -
Uitleendienst In de uitleendienst van het jeugdcentrum kunnen alle erkende jeugdinitiatieven genieten van het uitlenen van audiovisueel materiaal aan de laagste tarieven. Sinds begin 2010 wordt voor jeugdinitiatieven gewerkt met een uitleenpas ipv. met waarborg.
-
Logistieke ondersteuning inzake infrastructuur (zie H2T2.2A4)
-
Gratis gebruik van sportzaal Erkende jeugdinitiatieven mogen gratis gebruik maken van een sportzaal volgens het reglement zoals goedgekeurd in de gemeenteraad.
-
Ontlening feestmaterialen Jeugdinitiatieven kunnen gebruik maken van het materiaal van de directie Cultuur/Evenementen en directie Facility.
-
Jeugdraadcontainer
59
Jeugdinitiatieven kunnen de jeugdraadcontainer gratis ontlenen en laten plaatsen voor verschillende doeleinden. -
Bouwhekkencontainer Sinds 2010 wordt gratis een container geleverd met bouwhekkens, in de eerste plaats voor de veiligheid op fuiven.
-
Aanplakken affiches Erkende jeugdinitiatieven kunnen 2 maal per jaar 30 affiches gratis laten aanplakken door de stadsplakker op stedelijke informatieborden.
-
Dag van de Jeugdbeweging Team Jeugd werkt actief mee met de organisatie van de Dag van de Jeugdbeweging, op voorwaarde dat andere organisaties meewerken.
-
Vrijwilligershappening Jaarlijks bedankt de stad de vrijwilligers van de erkende jeugdorganisaties, telkens op een andere manier.
o
Fuifondersteuning -
Algemeen •
Invoering van het Safe Party Zone in functie van een positief fuifklimaat: door een striktere toegangscontrole aan de hand van de elektronische identiteitskaart wordt een prettig fuifklimaat in de hand gewerkt, zonder overlast, zonder vandalisme.
•
Gekoppeld aan deze veiligheidsaanpak, kunnen de jeugdverenigingen een opleiding volgen tot ‘fuifbuddie’, zodat ze beter in staat zijn om de eigen fuif te organiseren en te beheren. De security wordt hierbij in hun eigen handen gelegd.
• -
Materiële & logistieke ondersteuning allerhande: zie ‘dienstverlening’.
Grote evenementen Door het verlaten van de Kleizaal is de ondersteuning voor grote evenementen verschoven van het ‘aanbieden van eigen, aangepaste accommodatie’ naar het ‘coachen van de verenigingen’. Dit coachen spitst zich vooral toe op volgende zaken: •
het zich gedragen als volwaardige, mature huurder van XPO (d.m.v. een retroplanning met eikmomenten)
•
het organiseren van een veilig evenement (d.m.v. faciliteren in materialen, het overlopen van de opbouwplannen, coördinatiegesprekken met politie, brandweer en veiligheidscoördinator, het aanbieden van tips & tricks, het opleggen van bepaalde verplichtende maatregelen, het aanreiken van de wettelijke verplichtingen voor de organisator en de controle van bovenstaande ter plekke voor en tijdens het evenement)
Om het fuiven in de XPO financieel haalbaar te maken, wordt een evenementsubsidie voorzien van 4500€, lees meer in H1T1.3P1.3.1 -
Kleine evenementen De kleine evenementen gaan hoofdzakelijk door in onze eigen accommodatie. Hierdoor zijn veel maatregelen uit de ondersteuning van grote evenementen al opgenomen in de contracten en in de totstandkoming van de huur. Ondersteuning bestaat hier vooral uit het intermediair optreden tussen organisator en ordehandhaving. Zoals
60
in H1T1.3A2 ook al aangehaald wordt, is het de komende jaren een zaak om het fuiven in OC’s te stimuleren en te faciliteren.
o
Kadervorming Mogelijkheden op vandaag: •
Toelage voor verenigingen en individuen via reglement
•
Eigen organisatie van lokale vorming op maat
Analyse van subjectieve gegevens •
Nood aan het continueren van subsidiëring
•
Nood aan verhoging van het subsidiebedrag voor individuele kadervormingsubsidie wegens tekort binnen subsidiepot voor dit gedeelte
•
o
Nood aan continueren van het bestaande eigen aanbod
Informatie en communicatie: zie ook H0P0.5.2 •
Positieve ervaring met de map, waar gebundelde en uitgebreide/ruime informatie over ondersteuning jeugdinitiatieven uitgebreid beschreven is.
•
E-flash wordt gelezen en goed bevonden. Jeugdwerkers nemen de informatie uit die ze nodig hebben. Team Jeugd ondervindt wel dat er via de E-flash niet wordt gereageerd op oproepen tot medewerking edm.
•
Nood aan kalendermanagement voor alle Kortrijkse jeugdwerkactiviteiten.
2.1.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Continueren en optimaliseren van de ondersteuning van lokaal jeugdwerk, in functie van het behoud van het jeugdwerk als essentiële schakel in het sociale weefstel en als noodzakelijke peiler in het stedelijk jeugdbeleid.
ACTIES Daartoe worden volgende acties verder gezet en bijgestuurd:
ACTIE 1: CONTINUERING PRINCIPE JEUGDWERKONDERSTEUNING Omschrijving Zie Proces & analyse van dit hoofdstuk
Netwerking Alle erkende jeugdinitiatieven, Gebiedswerking, Team Preventie in het bijzonder de stadswachten, Politie in het bijzonder de wijkagenten
Timing Continue actie
Financiële prognose
61
Niet van toepassing
ACTIE 2: OFFICIËLE ERKENNING VAN LOKALE JEUGDWERKINITIATIEVEN DOOR DE STAD Omschrijving: In de analyse hierboven is de lijst te vinden van de jeugdinitiatieven die binnen dit jeugdbeleidsplan erkend worden als jeugdinitiatief. De officiële erkenning geeft toegang tot de verschillende ondersteuningsmogelijkheden hierboven ook beschreven. In samenhang met dit plan worden de initiatieven voor drie jaar erkend (volgens voorwaarden beschreven in het reglement ter ondersteuning van jeugdinitiatieven in Kortrijk). De nieuwe initiatieven worden na beoordeling voorgedragen aan het college door de projectcommissie, een groep van afgevaardigden van de jeugdraad ondersteund door een jeugddienstmedewerker. Het College van Burgemeester en Schepenen beslist uiteindelijk over de erkenning.
Netwerking Projectcommissie
Timing 2011-2013: nieuwe initiatieven krijgen de kans om erkend te worden volgens reglement
Financiële prognose Niet van toepassing
ACTIE 3: CONTINUEREN VAN DE FINANCIËLE ONDERSTEUNING VIA HET REGLEMENT Omschrijving Uitvoering van het reglement volgens voorwaarden en procedures. Jaarlijks wordt het reglement geëvalueerd op deelgemeententoernée. Projecttoelagen worden vijf maal per jaar beoordeeld door een projectcommissie. In het kader van de focus op toegankelijkheid is het belangrijk expliciet aan te geven dat jeugdinitiatieven ook financieel beloond worden voor de inspanningen die ze doen naar kinderen en jongeren in een maatschappelijk achtergestelde situatie.
Netwerking Erkende jeugdinitiatieven, Jeugdraad
Timing Reglement: jaarlijks Projecten: 5 maal/jaar
Financiële prognose BASISTOELAGE (per werksoort)
€ 86.200
Jeugd- en jongerenbewegingen
€ 26.000
Politieke jongeren en studentenbewegingen
€ 1.000
Jeugdcultuurinitiatieven
€ 19.500
Jeugdhuizen
€ 8.800
Initiatieven voor speelpleinwerking
€ 31.000
62
JEUGDWERKINFRASTRUCTUUR
€ 147.100
PROJECTSUBSIDIE
€ 10.750
Algemene projectsubsidie (incl. deel jeugdcultuur)
€ 7.000
Projectsubsidie voor maatschappelijke achterstelling
€ 3.750
KAMPEN
€ 56.155,20
Reguliere kamptoelage
€ 11.155,20
Kampvervoertoelage
€ 45.000
KADERVORMING
€ 10.957,87
Kadervorming jeugdbewegingen
€ 4.957,87
Individuele vorming
€ 6.000
Totaal subsidies via reglement
€ 311.163,07
ACTIE 4: BETOELAGING OP NAAM IN DE BEGROTING Omschrijving Omdat een aantal jeugdinitiatieven een specifieke opdracht vervullen voor de stad, die niet kan worden ondersteund via het reglement, worden deze initiatieven op naam betoelaagd in de begroting. Het gaat hierbij over jeugdmuziekcentrum De Kreun, CAW Piramide - JAC, Student Welcome Concert, Habbekrats vzw, De Stroom vzw, vzw Kinderboerderij Van Clé, Jongerenatelier vzw, vzw De Warande, vzw Groeningeheem (zie ook H2T2.4A2) & vzw Boothuis, vzw BND – Bledi & Buurtsport (zie H2T2.3AA5). Voor deze initiatieven wordt in 2010 een nieuwe samenwerkingsovereenkomst voorgesteld voor de periode 2011-2013, dit onder voorbehoud van de goedkeuring door het college. Stedelijke vzw’s krijgen een beheersovereenkomst & afsprakennota met de stad. De initiatieven, de uitwerking & opvolging van de opdrachten worden van nabij opgevolgd Team Jeugd.
Netwerking Jeugdinitiatieven op naam betoelaagd in de begroting, andere betrokken stedelijke directies vb. Directie Cultuur ikv samenwerkingsovereenkomst met De Kreun vzw.
Timing Najaar 2010: voorbereidend overleg Einde 2010: opstellen samenwerkingsovereenkomsten + voorleggen aan College van Burgemeester en Schepenen Periodiek: overleg met Team Jeugd Jaarlijks: evaluatie & bijsturing
Financiële prognose (jaarlijks) Particuliere vzw’s De Kreun vzw
€ 26.000
Student Welcome Concert
€ 3.500
CAW Piramide - JAC
€ 10.000
Habbekrats vzw
€100.000
De Stroom vzw
€ 10.000
Vzw Boothuis
€ 12.500
Vzw BND - Bledi
€ 12.500
63
Vzw BND - Buurtsport
€ 5.000
Vzw Kinderboerderij Van Clé
€ 71.123
Vzw Jongerenatelier
€172.000
Stedelijke vzw’s Vzw De Warande (regulier)
€ 81.031
Vzw Groeningeheem
€ 56.104
ACTIE 5: CONTINUEREN VAN DE DIENSTVERLENING AAN HET JEUGDWERK Omschrijving o
De dienstverlening aan het jeugdwerk wordt op dezelfde manier verder gezet. Daartoe wordt ook de nodige samenwerking uitgebouwd met de stedelijke directies die mee voorzien in de dienstverlening. Zie overzicht van de dienstverlening in punt Proces & analyse van dit hoofdstuk. Op het vlak van de aanplakborden voor het bekendmaken van evenementen van jeugdverenigingen, wordt gezocht naar oplossingen om dit naar termijn en naar locaties ruimer open te trekken.
o
Met betrekking tot de dienstverlening via de stedelijke uitleendienst, is het belangrijk om aan te geven dat de stad midden in een intensief proces zit richting een centraal depot waar alle technische diensten van de stad verenigd zitten, ‘Site Callens’. Dit biedt perspectief aan de burger, aan de jongere die gebruik wil maken van de logistieke & materiële ondersteuning van de stad. In de loop van 2011 kan iedereen daarvoor terecht in een centraal punt (met idealiter gestroomlijnde procedures vb. één centrale in te vullen aanvraagfiche). De meerwaarde van deze centralisering voor jeugdige organisatoren is niet te onderschatten. Jeugd springt dan ook ten volle op deze kar!
Netwerking Directie Leefmilieu, Directie Facility, vzw Jongerenatelier, brandweer, jeugdinitiatieven
Timing Continue actie
Financiële prognose Vrijwilligershappening
€ 3.700
Dag van de Jeugdbeweging
€ 1.000
Diverse budgetten Directie Leefmilieu en brandweer
ACTIE 6: ORGANISEREN VAN FUIFONDERSTEUNING Omschrijving o
Opleiding fuifbuddies De bestaande opleidingen moeten twee maal per jaar herhaald kunnen worden, door de uitstroom van vrijwilligers, het ontstaan van nieuwe jeugdverenigingen enz. Hoe succesvoller de opleiding, hoe minder deelnemers er zullen zijn. Indien deze tendens zich verder zet, zal een nieuw stramien uitgedokterd worden.
o
Veiligheid op fuiven verder uitbouwen
64
-
Implementatie van Safe Party Zone: het eind 2009 begin 2010 ontwikkelde concept in functie van een veilig en positief fuifklimaat voor fuifgangers, wordt pas effectief toegepast op fuiven in het najaar 2010 en moet in de komende jaren tot volle wasdom komen. Belangrijk hier is de koppeling te bewaken met de opleiding fuifbuddies.
-
Daarnaast moeten we blijvend garanderen dat het jeugdwerk in de organisatie van de fuiven rekening houdt met de hoge veiligheidsnormen die we vanuit de stad stellen. In dit kader wordt gewerkt aan een ‘retroplanning’, een gedetailleerde checklist voor fuiforganisatoren. Het zou goed zijn mocht hier overeenstemming gezocht worden met de ‘evenementenfiche’ en de uitleningen op Site Callens.
o
Evaluatie- en nazorgtraject Evaluatie en nazorg na fuiven en evenementen moet organisatoren duidelijk maken welke leerpunten kunnen meegenomen worden bij de volgende organisatie.
o
Tot slot werd ook al enkele keren vernoemd dat er een evenementsubsidie bestaat voor jeugdverenigingen die willen organiseren in de XPO. Gezien het gebrek aan een middelgrote fuifzaal is het verder zetten van deze maatregel noodzakelijk tot er vooruitzicht is op een alternatief.
Netwerking Stedelijke directies, politie en brandweer, Preventieteam, Jeugdwerk, Jeugdraad, vrijwilligerswerkgroepen in het JOC,…
Timing Jaarlijks
Financiële prognose Algemene fuifondersteuning
€ 1.000
Evenementsubsidie
€ 41.000
ACTIE 7: CONTINUEREN ONDERSTEUNING VAN INTERGEMEENTELIJKE JEUGDINITIATIEVEN Omschrijving o
Chiro Kiekeboe Sente blijft intergemeentelijk ondersteund in samenwerking met gemeente Kuurne en gemeente Lendelede volgens de afspraken gemaakt in de bijeenkomst van oktober 2007. Chiro Kiekeboe Sente krijgt in deze planperiode nieuwe infrastructuur, ook op basis van een gedeelde verantwoordelijkheid tussen de drie partijen. Daarnaast is deze chiro één van de vier laureaten van het Speelgroenproject, waardoor ze een gratis beplantingsplan & plantgoed krijgen, om de speelkansen in hun omgeving te verhogen. Vanuit Jeugd blijven we dit van dichtbij opvolgen.
o
Regionale Grabbelpas is ondergebracht in het JOC (IVA).
Netwerking Chiro Kiekeboe Sente, gemeente Kuurne, gemeente Lendelede Grabbelpas met gemeentes Harelbeke, Waregem, Zwevegem
65
Timing Continu
Financiële prognose Via reguliere toelagen (Chiro Kiekeboe Sente) & buitengewone begroting voor de nieuwe lokalen Programmatiebudget voor de Regionale Grabbelpas
ACTIE 8: STIMULEREN VAN KADERVORMING & ORGANISATIE LOKALE VORMINGSINITIATIEVEN Omschrijving o
Stimuleren van kadervorming via: -
Toelage aan de jeugdvereniging > Binnen werkingstoelage > Aparte kadervormingtoelage (bedrag wordt opgetrokken!)
o
o
Toelage aan individuen voor geattesteerde cursussen (verdeling via reglement)
Opzetten van eigen vormingsinitiatieven op maat van: -
Jeugdinitiatieven algemeen
-
Speelpleinwerkingen specifiek
-
Jeugdhuizen specifiek
Specifieke inspanningen rond thema maatschappelijke kwetsbaarheid & beperking
Netwerking Vlaamse vormingsorganisaties, jeugdinitiatieven
Timing Jaarlijks
Financiële prognose Vorming algemeen
€ 1.000
Vorming jeugdhuizen
€ 1.000
Vorming speelpleinwerkingen
€ 2.000
ACTIE 9: INFORMEREN VAN HET JEUGDWERK VIA GEPASTE KANALEN Omschrijving o
Zie ook communicatieplan in H0P0.5.2.
o
Constante basisinformatie & ondersteuningsvormen: Dé Map, zie Proces & analyse hierboven
o
Variabele informatie: -
Via E-flash: aankondigingen gericht aan het jeugdwerk worden zoveel mogelijk per mail doorgestuurd
-
Oproepen voor bepaalde acties (vb. deadlines subsidiedossiers, uitnodigingen vrijwilligershappening, vraag tot medewerking Dag van de Jeugdbeweging…) via nieuw systeem: E-call
-
Uitwerken van een onlinekalender met alle jeugdwerkactiviteiten
66
Netwerking Directie Communicatie & Recht, ICT (indien nodig)
Timing 2011-2013: verder zetten bestaande acties & aanvullen waar nodig. 2011: opstart E-call 2011: opstart onlinekalender jeugdwerk
Financiële prognose Geen financiële impact
ACTIE 10: ADMINISTRATIEVE VEREENVOUDIGING Omschrijving Doorheen het uitwerken van alle acties rond jeugdwerkondersteuning streven we naar een minimale administratieve rompslomp. Reglementen en formulieren, procedures,… moeten zo weinig mogelijk administratie met zich meebrengen.
Timing Continu
Netwerking & financiële prognose Niet van toepassing
ACTIE 11: RESPONSABILISERING VAN HET JEUGDWERK Omschrijving Zie punt 2.1.1 Proces & Analyse van dit hoofdstuk
2.2
JEUGDWERKINFRASTRUCTUUR Gemeentebesturen kunnen extra middelen ontvangen als ze investeren in brandveilige jeugdwerkinfrastructuur. Focus van deze prioriteit zijn die verenigingslokalen die in hoofdzaak en langdurig door particuliere jeugdwerkinitiatieven worden gebruikt.
2.2.1 PROCES & ANALYSE Het thema Jeugdwerkinfrastructuur is van toepassing op jeugdinitiatieven die behoren tot de volgende werksoort: •
jeugdverenigingen
•
jongerenverenigingen
•
jeugdhuizen
•
jeugdcultuurinitiatieven
67
Voor de andere werksoorten is een vast lokaal of een vaste uitvalbasis van ondergeschikt belang. Vaak wordt de werking georganiseerd vanuit een school, parochiaal centrum, privaat adres, …
AANTAL jeugdwerkinitiatieven in JEUGDLOKALEN (los van de werksoort) Privaateigendom
Stadseigendom
84
38
Voor de periode 2008-2010 werden volgende infrastructuurwerken verricht: Investeringssubsidie
Chiro Knipoog en KSA Adelaars Chiro Aalbeke Kinderboerderij Van Clé
Fonds veiligheid & duurzaamheid
Ro Chiro Scouts Saefthinge KSA & Chiromeisjes Marke
Bouwdossiers stad
Chiro Stine Chiro Aalbeke Chiro Rollegem KSJ Pius X KLJ Bellegem
PRINCIPES ‘Gratis huisvesting’ en ‘iedereen gelijk’ zijn goede uitgangspunten in het jeugdwerkinfrastructuurbeleid. Deze principes zijn een wezenlijke & essentiële ondersteuning voor het jeugdwerk. Het is een erkenning voor het maatschappelijk belang van de jeugdverenigingen, het geeft een identiteit, een gezicht aan de vereniging en vormt een herkenbaar punt voor leden, ouders, wijk of buurt en gemeente. MAATWERK In de praktijk ervaren we dat er veel begeleiding op maat nodig is, bij huisvestingsproblemen en het uitvoeren van werken in jeugdlokalen. Sommige vormen van ondersteuning (vb. subsidiefonds voor veiligheids- en duurzaamheidswerken) zijn vaak nog onbekend ondanks de inspanningen van Team Jeugd.
DUURZAAMHEID Het invoeren van de 80-20regeling, waarbij de jeugdverenigingen zelf instaan voor 20% van de energiekosten werd met gemengde gevoelens onthaald door het jeugdwerk. Het doorvoeren van deze regel werd uiteindelijk aanvaard op voorwaarde dat er investeringen aan de gebouwen mogelijk zouden zijn om deze energiezuiniger te maken. Dit leidde tot de oprichting van het fonds voor veiligheid en duurzaamheid. Alle aanvragen die de stad tot nu toe kreeg, werden positief beantwoord. De tandem tussen beide, lijkt goed te werken. We blijven het als stad belangrijk vinden om het jeugdwerk te sensibiliseren, om ze verantwoordelijkheidszin bij te brengen en te streven naar een duurzame omgang met infrastructuur en inboedel.
68
2.2.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Alle jeugdwerkinitiatieven moeten onderdak hebben en daarin op gelijke voet behandeld worden. De prioriteit binnen het huisvestingsverhaal wordt gelegd bij (brand)veiligheid en duurzaamheid.
ACTIES Daartoe worden volgende acties opgezet en/of bijgestuurd:
ACTIE 1: JEUGDWERKINITIATIEVEN WORDEN GRATIS GEHUISVEST Omschrijving
In de mate van het mogelijke worden alle jeugdwerkinitiatieven gehuisvest in een gebouw of lokaal in stadseigendom. Indien dit niet mogelijk is, wordt een onderkomen gezocht op de private huurmarkt, via parochies, scholen, etc. waarbij de jeugdvereniging een huursubsidie krijgt toegekend om de kosten te dekken. Sommige jeugdwerkinitiatieven kunnen het gebouw/lokaal exclusief gebruiken, anderen polyvalent afhankelijk van de aard van hun werking. Om de gratis huisvesting mogelijk te maken is er een deskundige opvolging door de directie Facility nodig, in samenspraak met het Team Jeugd.
Netwerking Jeugdverenigingen, Directie Facility (strategisch & operationeel)
Timing Continue
Financiële prognose Jaarlijkse toelagen aan jeugdwerk
€ 147.100
Jaarlijkse onderhoudsbudgetten Directie Facility
ACTIE 2: JEUGDWERKINITIATIEVEN WORDEN VEILIG & HYGIËNISCH GEHUISVEST Omschrijving Zowel jeugdwerk gehuisvest in stadsgebouwen als in private gebouwen heeft recht op een veilig onderkomen. Directie Facility, de Brandweer, Stedelijk Preventieteam (oa. premie voor inbraakbeveiliging) en Team Jeugd staan samen in voor de controle van de gebouwen op vlak van veiligheid en voor de planning & uitvoering van de vooropgestelde verbeteringen.
Netwerking Jeugdverenigingen, Directie Facility (strategisch & operationeel), brandweer, Stedelijk Preventieteam
Timing Continue
69
Financiële prognose Veiligheids- en duurzaamheidsfonds voor private gebouwen
€ 50.000
Jaarlijkse onderhoudsbudgetten Directie Facility voor stadsgebouwen
ACTIE 3: DE STAD ORGANISEERT ACTIES IN HET KADER VAN BRANDVEILIGHEID Omschrijving De stad Kortrijk investeert in brandveilige jeugdlokalen door middel van de volgende acties: o
Gratis brandblussers & keuringen in stadgebouwen
o
Gratis brandblussers & keuringen in private gebouwen
o
Gratis pictogrammen & noodverlichting in stadgebouwen
o
Investeringssubsidie in het kader van veiligheid- en duurzaamheid
o
Kadervorming rond brandveilige lokalen en activiteiten
o
Installatie van een gasberging buiten
o
Investeringen in nieuwe stadsgebouwen (Masterplannen) (zie Actie 5 van dit hoofdstuk)
o
Screening van jeugdgebouwen met Brandweer, Directie Facility ism. Team Jeugd
o
Onderzoek & sensibilisering rond brandveiligheid
Netwerking Directie Facility (strategisch & operationeel), jeugdverenigingen, brandweer, stedelijk preventieteam, brandweer, Stedelijk Preventieteam
Timing Continue
Financiële prognose Veiligheids- en duurzaamheidsfonds voor private gebouwen
€ 50.000
Jaarlijkse onderhoudsbudgetten Directie Facility voor stadsgebouwen
ACTIE 4: JEUGDINITIATIEVEN WORDEN LOGISTIEK ONDERSTEUND Omschrijving Alle jeugdinitiatieven kunnen beroep doen op logistieke ondersteuning, die bestaat onder andere uit: o
Afvalondersteuning Alle jeugdinitiatieven kunnen gratis afvalcontainers aanvragen voor restafval, PMD en papier. Het jeugdwerk kan ook op afroep beroep doen op de Directie Leefmilieu voor de ophaling van grof huisvuil.
o
Gratis brandblusapparaten Voor elke jeugdlokaal worden er een aantal brandblusapparaten door de brandweer gratis ter beschikking gesteld. Jaarlijks moet de jeugdvereniging deze blusapparaten binnenbrengen bij de brandweer voor controle.
o
Gasflesbergingen Ieder werkjaar wordt de noodzaak naar permanente gasflesberging onderzocht.
Netwerking
70
Brandweer, Directie Leefmilieu, jeugdwerk
Timing Continue
Financiële prognose Veiligheids- en duurzaamheidsfonds voor private gebouwen (gasbergingen)
€ 50.000
Jaarlijkse budgetten Directie Facility (brandblussers) Jaarlijkse budgetten Directie Leefmilieu (afvalcontainers)
ACTIE 5: JEUGDINITIATIEVEN MET INFRASTRUCTUURPROBLEMEN WORDEN VAN NABIJ OPGEVOLGD Omschrijving De Stad Kortrijk zoekt naar een oplossing voor infrastructuurproblemen bij jeugdinitiatieven. Indien andere huisvesting mogelijk is, zorgt de stad voor de bouw/verbouwing van een jeugdlokaal. Het initiatief zelf staat in voor 25.000 euro van de totale kostprijs. Bij de opmaak van de plannen wordt zoveel als mogelijk rekening gehouden met de vragen & wensen van het jeugdwerk zodat de lokalen op maat van de werking zijn. Er wordt een oplossing gezocht die vergelijkbaar is met andere jeugdlokalen. Hierbij wordt rekening gehouden met budgetten, oppervlakte, aantal leden, aard van de werking etc.
Netwerking Zie H1T1.1A6
Timing 2011
Nieuw jeugdcentrum Kortrijk Chiro & KLJ Bellegem (Masterplan Bellegem) Chiro Kiekeboe Sente Masterplan De Warande
2012
Nieuw jeugdcentrum Kortrijk Masterplan De Warande Chiro Gerboda & KSA Vikingers (Masterplan Bissegem)
2013
Masterplan De Warande
Financiële prognose Continue actie
Financiële prognose Gezien de grootsheid van deze masterplannen en het langetermijnperspectief is het slechts mogelijk een zeer ruwe én tijdelijke schatting te maken van de betrokken budgetten. Deze budgetten worden voorzien door de betrokken stedelijke directies, waaronder Directie Facility. Masterplan de Warande
€ 1.131350 voor het omgevingsontwerp en de omgevingsaanleg € 7.125.300 voor de gebouwenfase
Masterplan Bellegem
€ 1.750.000 waarvan € 500.000 voor de jeugdinfrastructuur
Masterplan Bissegem
€ 1.750.000 waarvan € 500.000 voor de jeugdinfrastructuur
71
ACTIE 6: JEUGDINITIATIEVEN KRIJGEN MEER VERANTWOORDELIJKHEID OVER DE GEBOUWEN WAARIN ZE GEHUISVEST ZIJN
Omschrijving o
Met de jeugdwerkinitiatieven die gebruik maken van een gebouw in stadseigendom, wordt een gebruiksovereenkomst afgesloten. Deze gebruiksovereenkomst bevat alle rechten en plichten van de gebruiker. Hiermee willen we de jeugdvereniging stimuleren om als ‘goede huisvader’ gebruik te maken van de gebouwen en lokalen. Schade aan jeugdlokalen die stadseigendom wordt via het Facilitair meldpunt van de stad geregistreerd en opgevolgd.
o
De jeugdwerkinitiatieven moeten een sleutel te beschikking stellen van Team Jeugd zodat er op ieder moment toegang is tot de gebouwen. Dit in het kader van het opnemen van de tellers voor energievoorzieningen, vaststellen van schade, herstellen schade,…
Netwerking Directie Communicatie & Recht, jeugdwerkinitiatieven in stadsgebouwen
Timing Continue
Financiële prognose Geen financiële impact
ACTIE 7: JEUGDINITIATIEVEN KRIJGEN STIMULANSEN OM DUURZAAM OM TE GAAN MET ENERGIE Omschrijving o
Om het jeugdwerk bewust te maken van hun energieverbruik, zal de stad Kortrijk niet langer het energieverbruik voor 100% subsidiëren maar voor 80%. Het jeugdwerk moet nu zelf instaan voor de betaling van 20% van de energiekosten. Hiermee stelt Team Jeugd als eerste (en voorlopig enige) een voorbeeld rond duurzaamheid in de stad.
o
Hand in hand met dit nieuwe principe wordt er ook geïnvesteerd in de gebouwen. Om de jeugdwerkinfrastructuur energiezuiniger te maken werden energiescans uit gevoerd en zullen de aandachtspunten uit deze scans de komende jaren aangepakt worden. Zowel voor de stadsgebouwen als de private stadsgebouwen worden hiervoor de nodige middelen vrijgemaakt. De werken worden uitgevoerd onder begeleiding van de Directie Facility en de Directie Leefmilieu in samenspraak met Team Jeugd en het jeugdwerk.
Netwerking Directie Facility (strategisch & operationeel), Directie Leefmilieu, jeugdwerk
Timing Continue
Financiële prognose Veiligheids- en duurzaamheidsfonds voor private gebouwen
€ 50.000
Jaarlijkse onderhoudsbudgetten Directie Facility voor stadsgebouwen
72
2.3
TOEGANKELIJKHEID 2.3.1 PROCES & ANALYSE LOKAAL SOCIAAL BELEID We benoemden al in punt 0.1.2 de sociale dimensie binnen de Kortrijkse beleidsambities. Aangezien het jeugdbeleid doorspekt is met een duidelijke sociale dimensie, refereren we naar de strategische doelstelling binnen de nota Lokaal Sociaal Beleid. Deze nota omschrijft de beleidsvisie van de stad in één kernachtig document. Daarin vinden we terug: “De stad wil al haar burgers levenskwaliteit bieden, ook de maatschappelijk kwetsbaren. Stad en OCMW nemen samen de verantwoordelijkheid voor het sociale beleid in Kortrijk. Daartoe brengen stad en OCMW een dynamisch proces op gang om enerzijds de sociale dimensie verder uit te bouwen in alle beleidsdomeinen en anderzijds één gemeenschappelijk (voor zowel overheid als private sector) en integraal lokaal sociaal beleid te ontwikkelen. Deze ambitie vertaalt de stad verder in een achttal operationele doelstellingen, waarvan een aantal expliciet verweven zijn in het jeugdbeleidsplan (zie verder voor de concrete acties): 1
het waarderen, informeren en stimuleren van verenigingen en vrijwilligers
2
buurt- en straathoekwerk als sterke instrumenten in het stedelijk beleid
3
speciale aandacht voor specifieke doelgroepen
4
het verhogen van de inspanningen ten aanzien van gezinnen
5
een sterke OCMW-werking
6
intercultureel beleid
7
coördinatie en afstemming van alle sociale organisaties (overheid en privaat)
8
het ontwikkelen van een gezondheidsbeleid.”
BUURTMONITOR 2010
12
13
Hierboven wordt reeds aangegeven dat buurt- en straathoekwerk worden ingezet als sterke instrumenten in een sociaal stedelijk beleid. Wat betekent dit voor Kortrijk? We verwijzen naar de buurtmonitor 2010, waarin uitgegaan wordt van 5 aandachtsbuurten in Kortrijk, met een grotere populatie aan mensen in een maatschappelijk kwetsbare situatie. In het kader van de afspraken tussen het stadsbestuur en het OCMW omtrent gebiedswerking en buurtwerking (samenlevingsopbouw), is er nood aan actuele gegevens over de bestaande buurtwerkingen. Gelet op het vrij dringende karakter van deze vraag werd beslist om een beperkte monitor te maken: verzamelen van actuele gegevens over de bestaande werkingen en deze vergelijken met twee referentiebuurten en de gemiddelden van het centrum van Kortrijk (postcode 8500) en het gemiddelde van totaal Kortrijk.
12 13
Uit: Nota Lokaal Sociaal Beleid Kortrijk 2008-2013 Uit: (beperkte) Buurtmonitor 2010 – Cel Data & Planning, april 2010
73
INDICATOREN VOOR MAATSCHAPPELIJKE KWETSBAARHEID
14
Aantal inwoners, jonger dan 25 jaar, uit een land dat niet behoort tot de groep van de rijkste landen (1)
647
Aantal kinderen, geboren in kansarme gezinnen (2)
53
Aantal jongeren onder maatregel, zonder of met kosten, binnen de bijzondere jeugdbijstand
262
Aantal uitkeringsgerechtigde volledig werklozen, jonger dan 25 jaar
344
Aantal leefloners, jonger dan 25 jaar
143
Aantal kinderen en jongeren die onderwijs volgen in de types 1, 3 en 8 van het buitengewoon lager
510
onderwijs (3) Aantal jongeren in het deeltijds onderwijs
114
Aantal jongeren in het gewoon voltijds secundair beroepsonderwijs
858
Samenvattend gaat het om kinderen en jongeren die tot etnisch- culturele minderheden behoren, die in armoede leven of die een enkel een lage scholing genoten hebben (1) zoals bepaald in de "Statistical profiles of LDCs (Least Developed Countries), 2001"» van de Unctad (2) volgens de typologie van Kind en Gezin (3) opgeteld bij het aantal leerlingen in de types 1, 2 en 3 van het buitengewoon secundair onderwijs
14
Indicatoren voor planperiode 2008-2010 uit: http://www.sociaalcultureel.be/jeugd/gemeenten_kwetsbarejeugd.aspx#indicatoren
74
Deze gegevens zijn indicatoren voor de beleidsperiode 2008-2010 en geven maar een partieel beeld van de reële situatie in Kortrijk. De trekkingsrechten (raming) voor de stad voor de beleidsperiode 20112013 zijn toegenomen, wat er op duidt dat de groep ook toegenomen is. WHAT’S IN A NAME? Maatschappelijke kwetsbaarheid is vakjargon en dekt verschillende laden! Het gaat over een diverse groep kinderen & jongeren die op verschillende vlakken een gebrek aan kansen ervaren. o
ALLOCHTONE KINDEREN EN JONGEREN: zijn geen homogene groep. Net als bij niet-allochtone kinderen en jongeren gaat het hier om individuen die onderling verschillen qua interesses, mate van religiositeit, mate van gehechtheid aan het land van hun grootouders, economische situatie van de ouders, relatie met familie, muziekvoorkeur… Allochtone kinderen en jongeren en hun ouders kennen het jeugdwerk vaak niet. Ze hebben er nog nooit van gehoord of ze hebben er een ander beeld over. Jeugdwerk is er voor en door jongeren. Aangezien veel allochtone jongeren als kind niet meegedraaid hebben in het reguliere jeugdwerk is er minder doorstroming naar begeleiding.
o
ALLOCHTONE MEISJES: het begrijpen van gevoeligheden en/of specifieke situaties van deze doelgroep is uitermate belangrijk. In het reguliere jeugdwerk is hier niet altijd de ruimte voor. Allochtone meisjes krijgen vaak veel minder vrijheid en bewegingsruimte dan jongens. Bij moslimmeisjes geldt dat ze vooral vanaf de leeftijd van ongeveer 12 jaar maar beperkte toestemming krijgen van hun ouders om buitenshuis activiteiten te doen, en dit zeker niet in aanwezigheid van jongens. Het imago van ‘het jeugdwerk’ sluit niet altijd aan bij wat ouders voor deze meisjes verwachten. De onbekendheid van het aanbod bij ouders en meisjes maakt het moeilijk om de stap te zetten. Belangrijk om de meerwaarde te erkennen van een aparte meisjeswerking: het verplicht opleggen van gemengd werken kan contraproductief werken.
o
KINDEREN
EN JONGEREN DIE IN ARMOEDE LEVEN:
hebben niet altijd financiële mogelijkheden om
deel te nemen aan jeugdwerkinitiatieven. In het jeugdwerk is het referentiekader van middenklassejongeren dominanter aanwezig. Hierdoor voelen kinderen en jongeren die in armoede leven zich zeker bij aanvang niet echt thuis in een groep. o
KINDEREN EN JONGEREN MET EEN HANDICAP: hebben omwille van hun beperking een andere startpositie. Ze kunnen niet altijd terecht in het traditioneel jeugdwerk omdat jeugdwerkinitiatieven vaak niet genoeg draagkracht en knowhow hebben om extra kansen te bieden zodat ook zij kunnen deelnemen. De begeleiders van jeugdinitiatieven en jeugddiensten zijn niet vertrouwd met de eigenheid van deze kinderen en jongeren. De toenemende multiculturaliteit en de verhoogde beleidsaandacht daarvoor mag niet leiden tot een verminderde aandacht voor personen met een handicap, temeer omdat de methodieken voor deze doelgroep wezenlijk verschillen van deze voor andere kansengroepen. Een toegankelijk jeugdwerk betekent dat ook deze doelgroep daar terecht kan.
o
KINDEREN EN JONGEREN IN DE BIJZONDERE JEUGDBIJSTAND: komen vaak in een plotse crisissituatie terecht. Dit heeft tot gevolg dat ze bruusk uit hun vertrouwde omgeving worden gehaald, dat er een hele reeks van veranderingen optreden in hun dagelijkse leven waar ze zelf geen zeg over hebben. Deze kinderen en jongeren hebben vaak op verschillende vlakken problemen. De invulling van hun vrije tijd is niet altijd hun belangrijkste zorg. Aangezien ook hun omgeving meestal met problemen te kampen heeft, zijn eenvoudige dingen als regelmatig aanwezig zijn, tijdig een activiteit betalen, … vaak al onoverkomelijk.
75
BEVRAGING DOELGROEP De bevraging van de doelgroep is zeer tijdsintensief en daarom werd deze opdracht ook voor een groot deel uitgevoerd door een stagiair op de jeugddienst. In functie van het jeugdbeleidsplan werd hem gevraagd om verschillende werkingen in Kortrijk die werken met MKKJ
15
te bevragen. Het moest een re-
presentatieve steekproef worden en daarom werden jongeren uit verschillende ‘soorten’ organisaties bevraagd. Omdat deze jongeren eigenlijk de weg naar het jeugdwerk al vinden, kozen we er voor om ook de jongeren in het Centrum voor Deeltijds Onderwijs van Kortrijk te bevragen. Daarnaast werden ook de volgende organisaties bevraagd: -
Boothuis Vzw
-
AURA
-
Jeugdhuis Bledi
-
Habbekrats Vzw
-
Begeleidingstehuis Bethanie
Er werd gekozen om de jongeren te bevragen via een algemene enquête, aangevuld met enkele stellingen. Bij de verschillende organisaties werd er ook telkens op een wat andere manier gewerkt zodat de werkwijze aansloot bij de aanwezige jongeren. In totaal werden 112 jongeren bevraagd en 18 begeleiders. Een verslag van de resultaten is terug te vinden in bijlage 10.
GROOTSCHEEPSE ACTIE JEUGDBEWEGINGEN
16
Ook de jeugd bewegingen zelf ondernemen actie tegen de armoede. Dat was onder meer te lezen in een artikel in het Vierdewereldblad ‘Jeugdbewegingen grootscheeps in actie tegen armoede’. Het initiatief gaat uit van Chirojeugd-Vlaanderen, Scouts & Gidsen Vlaanderen, KSJ-KSA-VKSJ, KLJ, Wel Jong Niet Hetero, Jeugd Rode Kruis, FOS Open Scouting & JNM. Deze jeugdbewegingen zijn zich bewust van de kloof die bestaat tussen de ‘middenklasse’ en de ‘vierde wereld’. Het doel is drieledig. Vooreerst zal er een bewustmakingsactie georganiseerd worden waarbij de mensen van de verenigingen worden bewust gemaakt over armoede, de uitsluitingsmechanismen en de gevolgen daarvan. Ten tweede zal er een duidelijk signaal gegeven worden aan de samenleving en de politiek. Het derde doel is tot slot het meest ambitieuze: proberen om de eigen verenigingen toegankelijker te maken door de drempels te verlagen. Om de acties verder vorm te geven zijn de jeugdbewegingen in zee gegaan met ‘Decenniumdoelen 2017’, waar een aantal expertorganisaties deel van uitmaken. Deze actie getuigt ten volle van de energie en de motivatie van de jeugd om armoede in de samenleving te helpen wegwerken en kansen te creëren voor álle kinderen en jongeren. We kunnen daar alleen maar trots op zijn! Het is een mooie aanvulling & versterking van de focus die we zelf vanuit het jeugdbeleid bij toegankelijkheid leggen (H2T2.3A1-A4).
REFLECTIEGROEP JBP 2011-2013 ROND MAATSCHAPPELIJKE KWETSBAARHEID De reflectiegroep van het JBP 2011-2013 besprak op 25 maart 2010 uitgebreid het beleid naar maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren in Kortrijk. De nota van J-KOMA in bijlage 11 werd daar bediscussieerd. De belangrijkste bevindingen vertalen zich in de acties hieronder.
STUDIEDAG ROND MAATSCHAPPELIJK KWETSBAARHEID EN OPENBARE RUIMTE IN KORTRIJK
15
Afkorting van maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren Uit: Vierdewereldblad 168, “Eigen drempels verlangen en een signaal geven aan de samenleving”, jeugdbewegingen grootscheeps in actie tegen armoede, mei-juni 2010.
16
76
Team Jeugd en vzw Uit de Marge organiseerden op donderdag 29 april 2010 een ‘studiedag’ rond maatschappelijke kwetsbaarheid én openbare ruimte in Kortrijk. Deze dag moest er toe leiden dat de verschillende beroepskrachten, organisaties, instellingen, diensten en directies elkaar (opnieuw) leerden, kenden maar we wilden ook hun ideeën, bedenkingen, aanbevelingen, opmerkingen, samenwerkingsmogelijkheden… horen en eventueel concretiseren. Inhoudelijk zag de dag er als volgt uit: -
‘De bruikbaarheid van het brede jeugdwerk voor maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren’ door Filip Coussée, docent aan de vakgroep sociale agogiek Gent en specialist betreffende jeugdwerk met deze doelgroep
-
‘De publieke ruimte als opvoeder’ door Sven Devisscher, onderzoeker aan de Hogeschool Gent en gespecialiseerd in het gebruik van de openbare ruimte
Het inhoudelijke luik werd aangevuld met een aantal praktische sessies. Enerzijds rond MMKJ in relatie tot arbeid, onderwijs & vrije tijd. Anderzijds rond het gebruik van de publieke ruimte in Kortrijk.
2.3.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN GLOBALE DOELSTELLING De Stad Kortrijk en het Kortrijks jeugdwerk streven ernaar om in de periode 2011-2013 extra aandacht te besteden aan de maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren door: 1.
Het uitwerken van specifieke methodieken die de toegankelijkheid van het jeugdwerk verhogen, rekeninghoudend met de specificiteit van het jeugdwerk
2.
Een blijvende ondersteuning & erkenning van de doelgroepspecifieke werkingen
3.
Het streven naar een nog meer geïntegreerd jeugdwerkbeleid (verruiming J-KOMA)
Gezien toegankelijkheid de rode draad is doorheen het jeugdbeleid, worden de drie onderscheiden pistes ook verder doorgetrokken in het omschrijven van de acties.
DOELSTELLING 1 Het uitwerken van goede methodieken die de toegankelijkheid van het jeugdwerk verhogen, rekeninghoudend met de specificiteit van het jeugdwerk
ACTIES Daartoe worden volgende acties verder gezet en bijgestuurd.
ACTIE 1: NAAR EEN TOEGANKELIJKER REGULIER JEUGDWERK Omschrijving H0P0.2 in het begin van dit plan maken we de balans op van de vorige jeugdbeleidplanperiode. We geven daar al aan dat heel wat kinderen en jongeren serieuze drempels ervaren om de stap te zetten naar het jeugdwerk. De regierol van de stad vereist een tussenkomst als het reguliere bestaande aanbod geen antwoord kan bieden op specifieke noden en behoeften van een bepaalde doelgroep. De maatschappelijk kwetsbare groep kinderen en jongeren neemt omwille van diverse redenen niet deel aan een vrijetijdsbesteding op maat. In de groep is er zeker een gedeelte kinderen en jongeren dat niet wil deelnemen aan het aanbod, maar diegene die willen deelnemen, moeten kúnnen deelnemen. We pretenderen niet dé oplossing te vinden, maar we wagen wel een ultieme poging om een toegankelijker jeugd-
77
werk te realiseren. Het engagement in een min of meer gestructureerde vorm van vrijetijdsbesteding, heeft immers een enorme meerwaarde voor kinderen en jongeren. Ze leren omgaan in/met een groep, samenwerken in activiteiten, spelplezier ervaren, ze krijgen ‘tools’ aangereikt die van pas kunnen komen in de toekomst,… Het werken aan een toegankelijker jeugdwerk is dan ook één van de belangrijkste prioriteiten voor de komende beleidsperiode. Binnen deze prioriteit leggen we de klemtoon op de allerjongste kinderen in Kortrijk. Deze groep kinderen en hun ouders moeten we op diverse manieren trachten warm te maken om op jonge leeftijd in te stappen in het jeugdwerk.
Hoe kunnen we er in slagen om de maatschappelijk kwetsbare groep kinderen en jongeren toch te laten deelnemen aan zinvolle vrijetijdsbesteding? Inzetten op enkele intensieve trajectbegeleidingen van jeugdverenigingen die hier bewust in mee stappen? Of zoveel mogelijk openheid creëren? Het is een ‘en’-verhaal, beide aspecten zijn belangrijk. Als stad moeten we zoeken naar ‘gezamenlijkheid’ en dit tussen individuele jongeren en verenigingen. Wat alle kinderen en jongeren met elkaar bindt is bijvoorbeeld de openbare ruimte, dezelfde mentaliteit, het feit dat men ‘jong’ is,… Inzetten op deze gezamenlijkheid kan succesvol zijn. Vb. als er ergens in een bepaalde achtergestelde buurt een succesvol sociaalartistiek project wordt opgezet, dan wekt dit ook interesse op bij de witte middenklasse. Vb. Vikingdorp in Zwevegem: iedereen komt er vanuit zijn eigen achtergrond. Er wordt thematisch samengewerkt rond een aantal aspecten, maar na afloop plooit iedereen terug op zijn eigen referentiekader.
Door de massiviteit & moeilijkheid van deze globale opdracht worden de opdrachten gedeeltelijk uitbesteed aan een expertorganisatie. Het inzetten op trajectbegeleidingen van geïnteresseerde jeugdverenigingen verlangt expertise en een tijdsinvestering die niet door het huidige team kan opgevangen worden. Daarnaast moet ook de brede, ruime focus ten aanzien van alle jeugdverenigingen bewaard worden. Het creëren van interesse, openheid en een meer algemene ondersteuning is een taak bij uitstek voor de jeugdwerkondersteuners van Team Jeugd. Het is uiteraard de bedoeling dat de expertorganisatie nauw samenwerkt met Team Jeugd, dat er een uitwisseling is van ervaring & expertise, zodat er in de toekomst autonoom kan verder gewerkt worden aan de toegankelijkheid van het reguliere jeugdwerk. De opsplitsing van de takenpakketten in dit kader ziet er voorlopig als volgt uit:
o
Team Jeugd -
Betere samenwerking met belendende stadsdiensten die over een waardevolle expertise beschikken, zo onder meer het welzijnsteam met de diverse werkingsgebieden Diversiteit (Gelijke kansen, Integratie & nieuwkomers,…), Onderwijs (GOK, Nederlandse les, Zomerschool,…), Personen met een handicap,… vb. in functie van een betere informatiedoorstroming naar specifieke doelgroepen, de organisatie van een infoavond en/of de ontwikkeling van een brochure over het Kortrijks jeugdwerk.
-
Extra ondersteunen van ‘specifieke jeugdorganisaties/activiteiten’ (zie Actie 5) & aanvulling met eigen programmatie vb. tienerprogrammatie.
-
Samenwerking en afstemming rond de doelgroep kinderen en jongeren in armoede (oa. het Surplusoverleg) (zie Actie 3 hieronder)
-
Faciliteren via speelbonnen en andere financiële tussenkomsten (zie Actie 3 hieronder)
-
Overleg plegen met alle organisaties in de Bijzondere Jeugdbijstand via daartoe opgerichte overlegorganen. Eénmaal per jaar wordt er vanuit het J-KOMA overleg initiatief genomen om samen te zitten met deze organisaties, instellingen & voorzieningen
78
-
Actief aandacht besteden aan het drempelverlagend werken in de eigen programmatie, bij de verschillende stadsdirecties alsook bij de verschillende externe partners
-
Begeleiding van het Brede Schoolproject, ook hier is toeleiding de prioritaire betrachting. Lees meer: H1T1.4A4.
o
Externe organisatie (gunningsopdracht ‘toegankelijker jeugdwerk’) -
Intensieve procesbegeleiding van x-aantal jeugdinitiatieven met het oog op toeleiding van de maatschappelijk kwetsbare doelgroep
-
Dit op basis van de resultaten van een diepteonderzoek naar de drempels in het reguliere jeugdwerk en de redenen waarom kinderen en jongeren niet participeren
-
Vorming van het jeugdwerk rond maatschappelijke kwetsbaarheid
-
Algemene drempelverlagende acties & vorming naar alle jeugdverenigingen
-
Samenwerking met doelgroepspecifieke organisaties in functie van toeleiding
-
Samenwerking met het J-KOMA-overleg
Netwerking Stedelijke directies onder meer Directie Cultuur, Directie Sport, Welzijnsteam/Integratiedienst, expertenorganisaties, partnerorganisaties in het Kortrijkse, divers jeugdwerk, J-KOMA, OCMW, jeugdraad enz.
Timing Continue actie doorheen de beleidsperiode Samenwerking met externe organisatie (via gunningsopdracht te bepalen): 2011-2013
Financiële prognose Gunningopdracht ‘toegankelijker jeugdwerk’
€ 30.000 (€ 5.000 via reguliere begroting) (€ 25.000 via verhoging van het budget)
ACTIE 2: DREMPELVERLAGING VIA VORMING & ACTIE Team Jeugd staat normaliter in voor de vorming van het jeugdwerk wat betreft maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. De meest geschikte organisatie(s) worden aangesproken om vorming(en) op maat te organiseren. Het jeugdwerk kan zelf helpen mee bepalen welke vormingsinhoud zinvol is. Anderzijds worden jaarlijks ook enkele sensibiliserende activiteiten in de steigers gezet. Aangezien er een groot onderzoek zal plaatsvinden rond de toegankelijkheid van het reguliere jeugdwerk en aangezien dit onderzoek zich zal vertalen in concrete acties en ingrepen, worden deze vormingsactiviteiten en acties binnen dezelfde gunningsopdracht gestoken (zie ook Actie 1 hierboven). Het jeugdwerk zal mede door Team Jeugd gestimuleerd worden om deze vormingen/acties te volgen.
Netwerking Jeugdverenigingen, vormingsorganisatie
Timing Doorlopend doorheen het jeugdwerkjaar
79
Financiële prognose Gunningopdracht ‘toegankelijker jeugdwerk’
€ 30.000 (€ 5.000 via reguliere begroting) (€ 25.000 via verhoging van het budget)
ACTIE 3: FINANCIËLE DREMPELVERLAGING Omschrijving o
Een speelbon is een kortingsbon van 1 euro. Team Jeugd reikt speelbonnen uit aan ouders, kinderen en jongeren in een maatschappelijk kwetsbare situatie. Zo wordt er een financiële steun aangeboden ifv. de vrijetijdsbesteding van deze doelgroep en kunnen zij toch deelnemen aan het jeugdwerk en het activiteitenaanbod van hun keuze. Binnen Team Jeugd zijn er 2 inhoudelijke medewerkers verantwoordelijk voor de speelbonnen. Team Jeugd werkt samen met een 8-tal Kortrijkse externe organisaties om de speelbonnen op een zo goed mogelijke manier te verspreiden. Jaarlijks zit Team Jeugd samen met de verdeelpunten van speelbonnen ter verbetering van de huidige manier van werken en om het contact met de verschillende verdeelpunten te onderhouden. We zien dat de speelbonnen niet altijd terecht komen bij de juiste doelgroep. Begin 2011 wordt een toegankelijke, begrijpelijke folder ontwikkeld om het systeem beter kenbaar te maken.
o
Het speelbonnensysteem maakt deel uit van een geheel aan kostprijsverlagende initiatieven in Kortrijk. Ook bij Cultuur zijn er specifieke reducties op de kostprijs van het aanbod. Sport geeft dan weer geen reductietarief maar het aanbod wordt al aan een minimumprijs aangeboden. Tot slot zijn er ook nog financiële tussenkomsten van het OCMW. Deze middelen worden via Surplus in Kortrijk toegekend aan mensen met een OMNIO-statuut. Rond deze verschillende systemen is al heel wat overleg, maar het geheel is versnipperd en er is een gebrek afspraken en zinvolle linken met andere overlegfora rond belendende thema’s vb. diverse onderwijsplatforms, werkgroep Brede School, enz. Concrete uitdagingen: -
Het beter bekend maken en benutten van de speelbonnen
-
Het is een uitdaging om afstemming te zoeken tussen de verschillende tussenkomsten zodat er een rechtvaardige en correcte toekenning kan gebeuren aan iedereen die zich in een vergelijkbare maatschappelijk kwetsbare positie bevindt.
-
Dit kan alleen op voorwaarde van een gestructureerd, regelmatig overleg waarbij gezocht wordt naar afstemming. Bij voorkeur gaan een aantal overlegfora in elkaar op, zodat er in globaliteit kan gestreefd worden naar een gunstig beleid met een correcte inzet van de mogelijkheden ten aanzien van deze doelgroep.
-
Onderzoeken van de mogelijkheid en zin van een algemene vrijetijdspas
Netwerking J-KOMA initiatieven, Kortrijkse kleuter- en basisscholen, specifieke overlegfora (Surplus), OCMW, Directie Cultuur, Directie Sport,…
Timing Jaarlijks
80
Financiële prognose Speelbonnen
€ 3.700
ACTIE 4: PROJECTTOELAGE Omschrijving Naast acties die georganiseerd worden vanuit Team Jeugd en externe partners willen we ook dat projecten door derden georganiseerd, financieel ondersteund worden. Integratieproject(en) voor kinderen en jongeren die leven in situaties die sterk bepaald worden door het behoren tot een etnisch-culturele minderheid, armoede, lage scholing of problematische opvoedingssituatie of als misdrijf omschreven feit, kunnen betoelaagd worden. Deze projecten worden beoordeeld door de projectcommissie die advies geeft aan het College van Burgemeester en Schepenen. Zie ook H2T2.1A3.
Netwerking Jeugdraad, derden
Timing Jaarlijks
Financiële prognose Projecttoelage
DOELSTELLING
€ 3.750
2
Een blijvende ondersteuning & erkenning van de doelgroepspecifieke werkingen
ACTIES Daartoe wordt volgende actie opgezet:
ACTIE 5: OPVOLGING, AFSTEMMING EN ONDERSTEUNING PARTNERORGANISATIES MKKJ Omschrijving o
Coördinatie door Uit de Marge vzw Het overleg rond Jeugd en Maatschappelijke achterstelling in Kortrijk (J-KOMA overleg) wordt gecoördineerd door een externe organisatie, in nauw overleg met Team Jeugd. De doelstellingen van het J-KOMA overleg: -
Afstemming, samenwerking en netwerkvorming tussen de (particuliere en stedelijke) initiatieven naar maatschappelijk kwetsbare kinderen/jongeren te Kortrijk. De uitdaging bestaat uit het optimaal beantwoorden van de behoeften van maatschappelijk kwetsbare kinderen/jongeren op het vlak van vrije tijd en andere levensdomeinen.
-
Opvolging / advisering / voorbereiding van het beleid van de stad Kortrijk mbt. de verschillende levensdomeinen van maatschappelijk kwetsbare kinderen/jongeren. De uitdaging bestaat uit de uitbouw van een goed stedelijk beleid op het vlak van maatschappelijke kwetsbaarheid.
81
o
Werking allochtone jongeren – Jeugdhuis Bledi: organiseren van een werking met als voorwaarden: -
openheid (in openingsuren, (integratie)activiteiten,…)
-
vindplaatsgericht werken naar allochtone jongeren
-
toeleiding naar bestaande werkingen
-
gevarieerd activiteitenaanbod
-
in nauwe samenwerking en onder begeleiding van Team Jeugd
-
met oog voor participatie van de doelgroep
In de samenwerkingsovereenkomst met Bledi voor de betoelaging, worden de diverse opdrachten nog gedetailleerder omschreven. Tegen eind 2012 moet er een definitieve inbedding in het Kortrijkse jeugdwerk gezocht worden voor Jeugdhuis Bledi.
o
Buurtsport Kortrijk Buurtsport Kortrijk richt zich vooral naar kinderen en jongeren van 6 tot 18 jaar uit de aandachtsbuurten in Kortrijk. Het doel van Buurtsport Kortrijk is de jongeren permanent aan het sporten te krijgen of te houden en hierbij een beroep te doen op hun zelforganisatie. De voorwaarden zijn: -
voor kinderen van 6 tot 15 jaar
-
met specifieke aandacht voor de meest kwetsbare kinderen en jonge tieners
-
een gevarieerd laagdrempelig buurtsportaanbod
-
tijdens het schooljaar, na de schooluren en in het weekend
-
in de vakantieperiodes
-
participatie van de doelgroep
-
in nauw overleg met en opvolging door Team Jeugd en de Sportdienst
Gedurende 1 jaar wordt er zeer intensief ingezet op de begeleiding, ondersteuning en aansturing van het volledige Team Buurtsport. Uit de Marge kreeg, via een gunningprocedure, deze specifieke tijdelijke opdracht toegewezen. Deze opdracht start in september 2010 en loopt tot september 2011. Na het doorlopen van het project moet het Team Buurtsport sterker staan en kwalitatief beter werk kunnen verrichten.
o Vrijetijdsbesteding voor jongeren in de bijzondere situaties (bijzondere jeugdzorg, instellingen, maatschappelijk kwetsbare situatie…) – Boothuis vzw Organiseren van een werking met als voorwaarden: -
voor jongeren uit Kortrijk (leeftijdsgroep 12 - 25 jaar), met specifieke aandacht voor de niet-georganiseerde jongeren
o
-
vaste ontmoetingsmomenten
-
vrijetijdsactiviteiten vertrekkend vanuit de interesses van de jongeren
-
vormingen voor de jongeren
-
tijdens schooljaar als ook in vakantieperiodes
-
samenwerking met andere jeugdinitiatieven in Kortrijk
-
participatie van de doelgroep
Mobiele speelpleinwerking – Warande vzw In de komende drie jaar trekken we met de stad volop de kaart van de jongste kinderen. We zien dat het aanbod van vrijetijdsbesteding voor maatschappelijk kwetsbare tieners relatief
82
uitgebreid is, daar waar het aanbod naar kinderen vaak minimaal is (H0P0.2) Om dit onevenwicht weg te werken, streven we naar de uitbouw van een kwalitatieve, laagdrempelige speelpleinwerking op verschillende locaties in het centrum, met focus op maatschappelijk kwetsbare kinderen & jongeren. De Warande is als expertisecentrum de partner bij uitstek om deze speelpleinwerking vorm te geven. Zij plannen de uitbouw van een mobiele speelpleinwerking, conform de aanbevelingen vanuit het J-KOMA-overleg (zie bijlage 11). De werking zal er als volgt uit zien: -
decentraal aanbod
-
voor kinderen tussen 6 en 12 jaar
-
tijdens vakantieperiodes
-
laagdrempelig
-
in Kortrijk centrum
De Warande zal een werking ontwikkelen die voldoende flexibel en kan ingezet worden waar nodig. Want behoeftes (en spelende kinderen) verschuiven. Met een mobiele werking kan je heel kort op de bal spelen, anticiperen op het moment zelf, op de situatie zoals ze dan bestaat. Het is in de eerste plaats belangrijk om rondhangende kinderen (lees: kinderen die om welke reden dan ook, niet deelnemen aan georganiseerde vrijetijdsbesteding) ook een leuke vakantie te bezorgen en te behoeden voor verveling. Door vindplaatsgericht te werken en aanwezige kinderen al spelende te prikkelen en ‘in gang te steken’, is dit mogelijk. In tweede instantie kunnen kinderen (en ouders) toegeleid worden naar bestaande initiatieven als blijkt dat hier vraag naar is. De Warande zal initieel vertrekken vanuit een aantal vaste uitvalsbasissen waar minstens één of twee keer per week speelpleinwerking doorgaat. Deze locaties worden bepaald op spreiding, centrale ligging en ‘kinderdichtheid’ (aantal kinderen tussen 0 en 12j). Er zijn een aantal voordelen verbonden aan het gedeeltelijk werken met vaste locaties in de beginfase: een minimum aan structuur is belangrijk zodat mensen weten waar de werking zal plaatsvinden, ouders en kinderen leren de werking gestaag kennen op die manier, bovendien ‘verzacht’ dit de overgang tussen de buurtgerichte kinderwerking in de vier vaste aandachtswijken en het nieuwe meer mobiel speelpleinwerkingsgegeven. Tijdens het zomerverlof en het najaar in 2010, zal de werking op alle vlak vorm krijgen: communicatief, logistiek, op vlak van personeel, locatiebepaling,… Voor en gedetailleerder zicht op de principes ten gronde van deze werking, zie visienota in bijlage 12.
o
Tienerprogrammatie – Team Jeugd Via tienerprogrammatie willen we een aanbod creëren voor alle tieners in Kortrijk en de deelgemeenten. We streven naar een ruim bereik in jongeren met de tienerwerking en zetten daarom in toenemende mate in op een decentraal tieneraanbod. Bij het programmeren en communiceren, zullen we extra aandacht besteden aan de doelgroep maatschappelijk kwetsbare tieners door sterk rekening te houden met hun leefwereld en interesses. Zie ook H2T2.4A3.
o
Meisjeswerking De nood aan een meisjeswerking voor allochtone meisjes tussen de 12 en de 20 jaar wordt reeds lang gevoeld. Daar waar zich een opportuniteit voordoet om een dergelijke werking in praktijk uit te bouwen - onder impuls van interne of externe partners binnen de stad of een samenwerkingsverband - is Team Jeugd bereid mee op de kar te springen. De ondersteuning
83
vanuit Team Jeugd kan waardevol zijn omwille van diverse aspecten: het ondersteunen van een draagvlak voor een meisjeswerking in Kortrijk, het zoeken naar een goede inbedding, het ondersteunen van de organisatie & en de programmatie van activiteiten, het werven en vormen van vrijwilligers,… De werking heeft idealiter op zijn minst volgende eigenschappen: een gevarieerd activiteitenaanbod, emancipatorisch werken, vorming en informatie geven, begeleiding bieden waar nodig, een signaalfunctie. Op al deze punten kan Team Jeugd een ondersteunende rol vervullen opdat een pas opgestarte werking een duurzaam gegeven kan worden.
o
Habbekrats vzw Vzw Habbekrats stelt een ‘Trefpunt voor jongeren uit de randgroepen’ in het centrum van de stad Kortrijk, meer bepaald in het pand Oude Kasteelstraat 4 te 8500 Kortrijk, ter beschikking van de Kortrijkse jeugd. Dit doet de vzw door het trefpunt minstens open te houden van maandag tot vrijdag op vaste uren ‘s avonds, op woensdagnamiddag en op geregelde tijdstippen in het weekend. Tijdens deze openingsuren wordt een gevarieerd aanbod voorzien inzake instuif, sport, spel en vorming. Tevens wordt er tijdens de activiteiten ingegaan op individuele vragen van de jongeren. Tijdens de weekends en de vakantieperiodes worden er op regelmatige basis avonturenweekends en kampen georganiseerd. Organiseren van een werking met als voorwaarden: -
het openhouden van een ‘Trefpunt voor randgroepjongeren’ in Kortrijk
-
onthaal en ontmoeting te realiseren
-
sport en spel, vorming en animatie te organiseren
-
individuele begeleiding te voorzien
-
inbedding in het Kortrijkse jeugdwerk
De extra opdracht die Habbekrats verwierf voor de pleintjeswerking in de aandachtsbuurten loopt af eind 2010. De argumentatie hieromtrent is terug te vinden in H2T2.4A2.
o
De Stroom vzw Een toegankelijker jeugdwerk veronderstelt ook dat kinderen met een beperking de weg vinden. We kaartten dit al aan in punt 2.3.1 Proces& Analyse van dit hoofdstuk. Daarom blijven we De Stroom vzw betoelagen voor de specifieke opdrachten rond personen met een beperking. Gezien de focus op toegankelijkheid is een lichte verhoging van de betoelaging voorzien en een uitbreiding van de opdracht die ze voor de stad vervullen. De betoelaging van De Stroom is voorzien in H2T2.4A2.
Netwerking Diverse specifieke werkingen, jeugdraad, J-KOMA, Uit de Marge
Timing Jaarlijks, meisjeswerking: pilootproject 2012
Financiële prognose 2011
2012-2013
Gunningsopdracht ‘toegankelijker jeugdwerk’
€ 30.000
€ 30.000
Drempelverlaging via speelbonnen
€ 3.700
€ 3.700
Toegankelijkheid jeugdwerk
84
Projecttoelage
€ 3.750
€ 3.750
Coördinatie door Uit de Marge
€ 5.000
€ 5.000
Bledi
€ 12.500
€ 12.500
Buurtsport
€ 5.000
€ 5.000
Boothuis
€ 12.500
€ 12.500
Buurtgerichte kinderwerking Warande
€ 40.000
€ 35.000
Tienerwerking Team Jeugd
€ 6.000
€ 6.000
Meisjeswerking
€ 1.231,29
€ 6.231,29
Habbekrats (reguliere werking)
€ 100.000
€ 100.000
TOTAAL budgetten Jeugd
€ 219.681,29
€ 219.681,29
(De Stroom vzw in H2.T2.4A2)
(€ 10.000)
(€ 10.000)
Specifieke initiatieven
DOELSTELLING 3 Het streven naar een nog meer geïntegreerd jeugdwerkbeleid (verruiming J-KOMA)
ACTIE Daartoe voorzien wij volgende actie binnen het J-KOMA-overleg:
ACTIE 6: VERDIEPING & VERRUIMING J-KOMA-OVERLEG Omschrijving Het J-KOMA-overleg is een belangrijke toetssteen voor het beleid vanuit de stad naar maatschappelijk kwetsbare kinderen & jongeren. Het overleg omvat dan ook alle noodzakelijke partners die in het Kortrijkse werken met maatschappelijk kwetsbare kinderen en jongeren. De hoeveelheid actoren rond de tafel, maken het overleg soms bijzonder moeilijk (versnippering). Het overleg moet zich de komende beleidsperiode dan ook focussen op een overkoepelende visie, los van de specificiteit van de bestaande werkingen (concurrentiegegeven). J-KOMA moet daarnaast ook de ambitie hebben én het mandaat krijgen om beleidsadviezen te formuleren over het globale jeugdbeleidsplan, om te helpen zoeken naar een integrale oplossing van de beleidsuitdagingen waar we allen mee geconfronteerd worden. Dit vereist een verruiming van het overleg tot andere terreinen zoals cultuur, sport, gezinsbeleid, integratie, onderwijs enz. Dit zal het overleg meer zeggingskracht geven, waardoor de adviezen zullen doorsijpelen op hoger niveau. Team Jeugd helpt deze evolutie bewaken en draagt haar steentje bij.
Netwerking Alle stedelijk directies, betrokken overlegplatforms enz.
Timing Continu
Financiële prognose Geen financiële impact
2.4
INVULLEN VAN BLINDE VLEKKEN
85
2.4.1 PROCES & ANALYSE INFRASTRUCTUUR In 2009 en 2010 werd met succes ingezet op een vernieuwde ‘look & feel’ van de fuifzaal: schilderwerken gaven de zaal een nieuwe boost en investeringen in vast lichtmateriaal (trusconstructie) maakten de zaal instapklaar voor beginnende organisatoren. De verhuurcijfers liegen er niet om: de zaal in het JOC wordt veel gehuurd. De zaal biedt kleine verenigingen of jongeren de kans om makkelijk activiteiten te organiseren. Bovendien is er vanuit Team Jeugd veel ondersteuning voorzien. Deze ondersteuning zorgt voor een nauw contact tussen Team Jeugd (als exploitant) en de organiserende vereniging. Vanuit die ervaring worden plus- en minpunten makkelijk gesignaleerd, die leerschool is goed voor exploitant én gebruiker. Dit zijn een aantal voor- en nadelen van de zaal op een rijtje. + de vernieuwde ‘look & feel’ biedt meer creatieve mogelijkheden + qua capaciteit is de zaal ideaal voor beginnende organisatoren + de voorzieningen zijn vast, wat de organisatie vergemakkelijkt + retributies zijn relatief laag, zo blijven de financiële risico’s beperkt - het rookverbod zorgt voor overlast en lawaai in de buurt - een perimeter creëren om dit te voorkomen is onmogelijk in het huidige gebouw - de installatie in de zaal is dringend aan vernieuwing toe - de geluidsnorm van 87 dB(a) maakt veel bassen en liveoptredens onmogelijk - ligging in een woonbuurt - weinig gebruik in de week De afgelopen jaren werd ook veel geïnvesteerd in de lokalen. Twee lokalen blijven zoveel mogelijk polyvalent voor vergaderingen, Grabbelpaswerking, workshops,…Bij de andere twee jeugdcultuurlokalen konden de jogneren meebepalen hoe de lokalen moesten uitgebouwd worden (cfr. ‘music lab’, ‘dance studio’). Het is mooi om te zien dat er bijvoorbeeld al een aantal selfmade filmpjes te vinden zijn op You Tube, waarop je een aantal dansers in het JOC hun ding ziet doen. Het informeel contact met de jongeren maakt duidelijk dat ze heel goed weten hoe ze de ruimte idealiter willen gebruiken. Deze duidelijke behoeftebepaling wordt meegenomen in het denkproces rond de functiebepaling van de ruimtes in het nieuwe jeugdcentrum. De instuifruimte in het JOC (den Allee) bevindt zich bovenaan, op de zolderverdieping. Deze plaats maakt een simpele doorstroom van bezoekers allesbehalve evident, zoniet onmogelijk (zonder personeelsinzet). In praktijk wordt de instuifruimte dan ook vooral gebruikt door Jeugdhuis Bledi. De werkgroep Folk geeft er ook elke maand een folkavond. Als er daarnaast al contacten gelegd worden in deze ruimte, dan zijn die steeds ‘georganiseerd’.
PROGRAMMATIEAANBOD De blindevlekkenschema’s opgemaakt naar aanleiding van de procesbegeleiding door de reflectiegroep, tonen aan dat er wel degelijk nood bestaat aan een programmatieaanbod voor kinderen, naast het commerciële en particuliere aanbod. Vaak is de nabijheid of de betaalbaarheid van het bestaande aanbod een groot probleem. Op de reflectiegroep werd dit bevestigd, er werd aangegeven dat de stad voorwaarden moet scheppen om de kwaliteit en de toegankelijkheid van het aanbod te bewaken. Na iedere activiteit wordt een grondige evaluatie van de activiteiten georganiseerd (door kinderen, ouders, vrijwilligers & professionelen) zodat er snel kan bijgestuurd worden. Het aanbod ziet er op vandaag als volgt uit:
86
o
Jaarprogrammatie -
Workshops/proevertjes voor kleuters en kinderen (+/- drie per geïnteresseerde deelgemeente (2 voorlopig)
-
Beestig Leuke activiteiten voor kinderen ism. Kinderboerderij Van Clé
-
Kleuterfestival: workshops voor kleuters: decentraal aanbod op woensdag tijdens de maand december
-
Buitenspeeldag: centraal en decentraal aanbod ism. verschillende stedelijke diensten en jeugdwerkinitiatieven
-
BONK: eenmalig evenement voor kleuters, kinderen en tieners bij het begin van de zomervakantie ism. Cultuur en Sport
o
Vakantieprogrammatie -
Grabbelpas
-
Speelpleinwerking Wasper: opvanginitiatief voor kleuters, kinderen en tieners tijdens alle schoolvakanties (behalve één week in de kerstvakantie en één sluitingsweek in de zomervakantie)
-
Speelstraten, op initiatief van de burger in eigen wijk maar met ondersteuning vanuit de stad (logistiek & speelzakken)
In het Jeugdontmoetingscentrum worden reeksen workshops geprogrammeerd voor jongeren & tieners. Er lopen drie reeksen per jaar (begin van het jaar, lente, najaar) met telkens een zestal workshops waaronder workshops klassieke & elektrische gitaar, workshopreeksen opnametechnieken, workshopreeksen dans & jamsessies. Uit de informele contacten met de jongeren kunnen we afleiden dat deze manier van werken nog niet ideaal is. Er is enerzijds wel ruimte voor verschillende jeugdcultuuruitingen maar veelal hebben de jongeren een weinig essentiële bijdrage in de reeks. Ze komen een workshop volgen en gaan zonder meer met de kennis terug naar huis, ze hebben niks ‘gecreëerd’. Anderzijds bieden de workshops ook geen antwoord op de nood aan ontmoeting.
2.4.2 DOELSTELLINGEN, ACTIES & INSTRUMENTEN DOELSTELLING Alle kinderen & jongeren die willen deelnemen aan het reguliere jeugdwerk, moeten kunnen deelnemen, onafhankelijk van hun situatie of achtergrond. De stad stelt alles in het werk om de toegankelijkheid van het reguliere circuit te ondersteunen. Daar waar het aanbod ontbreekt of onvoldoende is, stelt de stad zich tot doel deze blinde vlekken in te vullen.
ACTIES De aanpak van de stad bij het invullen van blinde vlekken situeert zich op drie niveaus. Pas wanneer het eerste niveau niet tot het gewenste resultaat leidt, grijpen we naar de toepassing van een hoger niveau. Deze drie niveaus worden beschouwd als prioritaire actieniveaus en zijn: 1.
Kinderen en jongeren begeleiden naar gepaste vrijetijdsbesteding via toeleiding en toegankelijk maken van bestaande organisaties
2.
Via regie & facilitatie worden particuliere organisaties door de stad gestimuleerd om een
3.
Het aanbieden van activiteiten door de stad zelf (hieronder vallen acties JOC, vrijwilli-
gepaste invulling van een blinde vlek te voorzien
gerswerking)
87
ACTIE 1: KINDEREN EN JONGEREN BEGELEIDEN NR GEPASTE VRIJETIJDSBESTEDING VIA TOELEIDING NAAR EN TOEGANKELIJK MAKEN VAN BESTAANDE ORGANISATIES
Omschrijving Toeleiding betekent vooreerst dat alle Kortrijkse kinderen en jongeren moeten op de hoogte zijn van welk aanbod er bestaat in de stad. De bekendmaking van dit aanbod gebeurt via allerhande kanalen, heldere communicatie is dus het speerpunt (H0P0.5.2 en specifiek A5). De stad moet daarnaast deze doelgroep laten kennismaken met de brede waaier aan zinvolle vrijetijdsbesteding op het vlak van jeugdwerk, sport & cultuur. Daartoe moet de samenwerking met deze sectoren intensief zijn en op punt staan, moeten we kinderen en jongeren begeleiden en moeten we, tot slot, kinderen en jongeren ook ondersteunen in hun zoektocht naar subsidies. Daar waar het aanbod wel aanwezig is, maar slechts beperkt of niet toegankelijk is voor bepaalde doelgroep, voorziet de stad in stimulansen om die toegankelijkheid te verhogen. Voor alle concrete acties op dit vlak, verwijzen we naar H2T2.3A1-A4).
Netwerking Stedelijke vrijetijdsdirecties Sport & Cultuur, welzijnsteam, Surplusoverleg, Directie Communicatie & Recht, particuliere vrijetijdsaanbieders, J-KOMA
Timing Continue actie
Financiële prognose Zie verwijzingen hierboven
ACTIE 2: VIA REGIE & FACILITATIE WORDEN PARTICULIERE ORGANISATIES DOOR DE STAD GESTIMULEERD OM EEN GEPASTE INVULLING VAN EEN BLINDE VLEK TE VOORZIEN
Omschrijving De stad maakt het voor (nieuwe) initiatieven iets makkelijker om hun werking op te starten en te behouden door: -
het aanbieden van vorming
-
het aanbieden van gratis huisvesting (volgens reglement)
-
het aanbieden van trajectbegeleiding op maat
-
het aanbieden van speelbonnen
-
subsidiëring via projectsubsidie: langs deze weg kunnen jeugdorganisaties een toelage krijgen voor het opzetten van een actie die op een innovatieve manier een antwoord wil geven op een bestaande blinde vlek. Er bestaat een algemene projectsubsidiepot en een middelenpot die specifiek bedoeld is voor de ondersteuning van acties naar de maatschappelijk kwetsbare doelgroep. Het bestaan van deze financiële stimulans voor ieder relevant initiatief of idee is niet te onderschatten en mag nog meer in de schijnwerpers geplaatst worden (zie H2T2.1A3)
-
subsidiëring via betoelaging op naam: bepaalde specifieke organisaties krijgen vanuit de stad een toelage voor het uitvoeren van een welomschreven opdracht, die tegemoet komt aan een gepercipieerde blinde vlek. De samenwerking met onderstaande organisaties wordt verder gezet, mits een aantal wijzigingen:
88
Opdracht de Kreun vzw o
De vooropgestelde opdracht willen we in grote lijnen behouden (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen) op basis van een gedegen evaluatie: uitbouw infopunt voor muzikanten (registratie, informatie, vorming, begeleiding) & programmatie jeugdmuziekcultuur in Kortrijk.
o
In het verlengde van deze opdracht wordt in samenwerking met alle Kortrijkse actoren (Team Jeugd/JOC, Muziekcentrum Track, de Kreun) het gehele muziekondersteuningsaanbod uitgeklaard. Er moet meer duidelijkheid zijn en meer doorstroming van jongeren van laagdrempelige naar meer hoogdrempelige ondersteuning.
Opdracht Student Welcome Concert o
De vooropgestelde opdracht willen we behouden (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen) op basis van een gunstige evaluatie: het opzetten van een groots gratis concert in het stadscentrum van Kortrijk.
Opdracht JAC o
Het JAC vervult voor de stad een belangrijke opdracht inzake jongereninformatie. Globaal willen we deze opdracht behouden (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen). Op basis van evaluatie, informatie uit inspraakacties en een veranderde realiteit, is er weliswaar een gedeeltelijke herformulering, met betrekking tot volgende punten: 1. de veranderende realiteit naar een multimediale, veelal digitale wereld heeft ook zijn gevolgen voor de jeugdinformatie. Er wordt door het JAC geïnvesteerd in het ter beschikking stellen van de informatie in ‘virtuele ontmoetingsplaatsen’ en in online hulpverlening. 2. Het jaarlijks opleiden van 15 jeugdadviseurs blijft een belangrijke opdracht, hiervoor wordt voortaan jaarlijks afwisselend gerekruteerd in het BUSO, BSO, TSO & ASO. Dit helpt het systeem van jeugdadviseurs in stand houden op langere termijn. 3. Informatie aanbieden op een laagdrempelige manier blijft één van de opdrachten. Het vindplaatsgericht werk in functie hiervan bij bestaande jongerenwerkingen - waar al een professionele jeugdwerker aanwezig is - wordt verlaten, ten voordele van een grotere inzet van de vindplaatsgericht werker op plaatsen waar jongeren zich bevinden en waar er geen professionelen aanwezig zijn vb. hangplekken, scholen, jongerencafés. Hieromtrent is reeds de eerste afstemming gebeurd. 4. Het organiseren van vorming voor professionele jeugdwerkers in de brede zin van het woord (jeugdwerkers, groene leerkrachten, opvoeders,…) moet ervoor zorgen dat de professionele krachten ten volle op de hoogte zijn van de meest essentiële jongereninformatie, en dat er dientengevolge geen gebrek is aan correcte informatie in de diverse instellingen en organisaties.
Opdracht Habbekrats vzw o
De algemene opdracht voor de uitbouw van een totaalaanpak met maatschappelijk achtergestelde jongeren, blijft ongewijzigd. (Zie H2T2.3A5)
o
De bijkomende opdracht in het kader van tienerwerking in de aandachtsbuurten, tijdens beleidsperiode 2008-2010 met een betoelaging van € 40.000, wordt niet meer verder gezet na afloop van de opdracht eind 2010. Dit is zo beslist door het college in het voorjaar van 2010 op advies van Team Jeugd. Evaluatie van het gehele aanbod naar de maatschappelijk kwetsbare doelgroep in de aandachtswijken maakt duidelijk dat er door alle diverse ac-
89
toren een stevig aanbod is naar deze doelgroep (Buurtsport, Boothuis, JH Bledi, Habbekrats (regulier)) in het gebied 8500 Kortrijk. Opvallend is ook het overwicht van dit aanbod ten overstaan van het aanbod naar de maatschappelijk kwetsbare groep kinderen. Daarom trekken we de komende jaren de kaart van een laagdrempelige, mobiele speelpleinwerking. (Zie H0P0.5.3 MP en H2T2.3A5) We verschuiven de focus van tieners naar kinderen, met de bedoeling deze groep jongste doelgroep zo snel mogelijk in een semigestructureerde vorm van vrijetijdsbesteding te brengen. Het aanbod naar tieners blijft overeind door de inzet van de diverse actoren die aanwezig blijven in het centrum.
Opdracht de Warande vzw o
De opdracht ikv. de organisatie van een expertisecentrum voor spelen blijft ongewijzigd. Zie H0P0.5.3 en H1T1.3A4.
o
Extra opdracht: uitbouw van een mobiele speelpleinwerking in Kortrijk-Centrum. Zie H0P0.5.3 MP en H2T2.3A5
Opdracht de Stroom vzw o
De Stroom blijft bij voorkeur de opdracht rond personen met een beperking verder uitbouwen op basis van een goede evaluatie (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen). Gezien de focus op toegankelijkheid, wordt er een lichte verhoging van de betoelaging voorzien en een uitbreiding van de opdracht die ze voor de stad vervullen. Zie ook H2T2.3A5. De gesprekken hieromtrent vinden in het najaar van 2010 plaats.
Opdracht Kinderboerderij Van Clé vzw o
De opdracht blijft idem op basis van een positieve evaluatie (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen): het beheren van de kinderboerderij/de verblijfshoeve en het aanbieden van natuureducatieve activiteiten.
Opdracht JOC o
Zie Actie 3 & 4 van dit hoofdstuk
Opdracht Jongerenatelier vzw o
Het Jongerenatelier verzorgt de opleiding van 60 tot 80 jongeren op jaarbasis en heeft een heel specifieke taak te vervullen in het kader van speelruimte. Onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen blijft deze opdracht ongewijzigd. Zie H1T1.3A3.
Opdracht Groeningeheem vzw o
De opdracht blijft analoog (onder voorbehoud van de goedkeuring door het College van Burgemeester en Schepenen): beheer en uitbating van het gebouw als jeugdinfrastructuur. Zie H1T1.3A5.
Netwerking Betrokken stedelijke directies, bovenstaand opgesomde organisaties met hun eigen netwerk en andere particuliere organisaties
90
Timing Najaar 2010: voorbereidend overleg Einde 2010 - begin 2011: opstellen samenwerkingsovereenkomsten + voorleggen aan College van Burgemeester en Schepenen Periodiek: overleg met Team Jeugd Jaarlijks: evaluatie & bijsturing
Financiële prognose Particuliere vzw’s De Kreun vzw
€ 26.000
Student Welcome Concert
€ 3.500
CAW Piramide - JAC
€ 10.000
Habbekrats vzw
€100.000
De Stroom vzw
€ 10.000
Vzw Kinderboerderij Van Clé
€ 71.123
Vzw Jongerenatelier
€172.000
Stedelijke vzw’s Vzw De Warande (reguliere werking)
€ 81.031
Vzw Groeningeheem
€ 56.000
ACTIE 3: BEHEER VAN HET JOC OP HET VLAK VAN PROGRAMMATIE Omschrijving Waar nog noden & behoeften blijven bestaan, kan de stad ervoor kiezen om die via eigen organisatie & programmatie in te vullen. Een minimaal programmatieaanbod is zinvol om een continue en brede werking mogelijk te maken, los van identiteit of imago dat flexibel kan inspelen op de vluchtige trends. Dit is in een snel veranderende maatschappij zeker een meerwaarde. Dat programmatieaanbod ziet er als volgt uit: o
Grabbelen: centrale en decentrale losse activiteiten: onder de slogan ‘grabbelen’ voorziet de stad in een programmatieaanbod voor kinderen & kleuters tijdens en buiten vakantieperiodes. Waar vroeger de programmatie vooral gekoppeld was aan het jeugdcentrum en Kortrijk-Centrum, wordt nu meer ingezet op een ‘nabij’, decentraal aanbod (min. 1 activiteit/jaar/deelgemeente). De democratische prijzen van het aanbod worden zorgvuldig bewaakt, waar nodig kunnen speelbonnen onbeperkt ingezet worden. Door middel van inspraak wordt de vinger aan de pols gehouden om een zo gepast mogelijk aanbod te realiseren voor kinderen. Ouders, kinderen en monitoren kunnen op verschillende manieren hun mening kwijt. Daarnaast is er oog voor vernieuwing, voor tendensen en trends. In deze beleidsperiode wordt meer geprogrammeerd vanuit het cultuurperspectief, in lijn met de prioriteit jeugdcultuur. Dit aanbod vanuit de stad is aanvullend, het is dan ook de betrachting om toe te leiden naar het reguliere aanbod, waar mogelijk.
o
Decentraal programmatieaanbod voor tieners: is een nieuwe beleidsprioriteit die wil tegemoet komen aan het zeer beperkte of volledig ontbrekende aanbod naar deze doelgroep in de Kortrijkse deelgemeenten. Ook de tieners die zich niet verplaatsen naar het centrum van Kortrijk hebben recht op een nabije, en zinvolle vrijetijdsbesteding. Het voorkomt daarnaast ook hangjongeren, overlast & vandalisme. De expertise rond een tieneraanbod is al
91
aanwezig binnen Team Jeugd en kan dus ten volle aangewend worden hiervoor. Zie H2T2.3A5. o
Bootcamps in het JOC: is een verdieping van het workshopsysteem. In de vakantieperiode volgend op elke workshopreeks wil het JOC de jongeren de mogelijkheid geven om met de opgedane kennis ook zelf aan de slag te gaan. De jongeren geven zélf hun insteek en sturen het proces, de begeleider faciliteert, stimuleert, ondersteunt… Het unieke karakter van dit gegeven is de kruisbestuiving tussen werkvormen vb. het samenwerken van dansers, muzikanten, graffitiartiesten in één coproductie.
o
In dit kader vernoemen we ook het engagement om meer samen te werken met het onderwijs in het kader van Brede School. Het JOC neemt hierin een specifieke positie in, het faciliteert enerzijds de samenwerking tussen de scholen en andere vrijetijdsaanbieders, maar anderzijds treedt het ook op als één van de vrijetijdsaanbieders (naast andere stedelijke en particuliere partners). Een Brede Schoolproject kan geïnteresseerde tieners toeleiden naar de activiteitenprogramma’s in het JOC.
o
Werkgroepen streetart & skate-blade-bike: deze werkgroepen zijn denktanks rond alles wat met die specifieke jeugdculturen te maken heeft. De werkgroep ‘streetart’ kan optreden als aanbieder van workshops of jams, maar eveneens pleitbezorger zijn voor openbare, legale graffitispots. Een voortrekkersrol in deze materie kan op termijn een aantrekpool zijn voor graffitikunstenaars in de regio. Kortrijk heeft ook al heel wat geïnvesteerd in infrastructuur voor skaters, bladers en bikers. Het is uitermate belangrijk dat hiernaast ook een beleid wordt bepaald, een inhoud of programmatieaanbod wordt uitgetekend. Kortrijk heeft heef wat spilfiguren hieromtrent, deze kunnen gebruikt worden als een sterke spreekbuis voor de hele groep jongeren uit deze jeugdsubcultuur.
o
Het eigen programmatieaanbod blijft daarnaast beperkt tot bestendige activiteiten in het kader van: -
Het proces naar het nieuwe jeugdcentrum zie H0P0.5.1
-
Workshops voor jongeren (centraal & decentraal aanbod) zie H1T1.4A3
-
Specifieke samenwerkingsverbanden met cultuuractoren zoals Kunstbende, Erfgoedcellen West-Vlaanderen zie H1T1.4A3
-
Events zie H1T1.4A3
Kortrijk heeft heel wat aanbod voor tieners en jongeren rond jeugdcultuur, Team Jeugd is hierin maar een beperkte speler. Het is dan ook uitermate belangrijk dat het JOC hierin complementariteit en samenwerking nastreeft. In dit afstemmingsproces, krijgt ook de identiteit en de positie van het JOC stilaan vorm.
Netwerking Gebiedswerking, andere stedelijke & particuliere aanbieders vb. Muziekcentrum Track, monitoren & jobstudenten, werkgroepen jongerenculturen, Denktank Jong & Jeugdig , Brede Scholen, lesgevers en begeleiders workshops
Timing Jaarlijks
Financiële prognose Programmatie kinderen
€ 23.100
92
Tienerprogrammatieaanbod
€ 9.633
Bootcamps
€ 3.125
Workshops jongeren
€ 4.000
Overige events
9.750
ACTIE 4: BEHEER VAN HET JOC OP HET VLAK VAN EXPLOITATIE Omschrijving Het jeugdontmoetingscentrum wil jongeren ondersteunen bij het uitvoeren van hun activiteiten. Belangrijk hierbij is dat jongeren gehoord worden en dat hun inbreng ook effectief wordt meegenomen in het bepalen van de inhoudelijke én infrastructurele werking. Coproductie en medebeheer zijn kernwoorden om jongeren te binden aan de JOC-werking. De exploitatie van het JOC focust de komende beleidsperiode op volgende zaken. o
Investeren in de fuifzaal is een must. Deze zaal is de meest laagdrempelige ruimte van het centrum. Het betekent voor de jongeren vaak de eerste kennismaking met de infrastructuur van het JOC.
o
De ruimtes in het JOC worden nog niet optimaal gebruikt tijdens de week, als er geen evenementen of fuiven zijn. Het aantrekken van scholen kan ervoor zorgen dat het potentieel van het centrum beter gebruikt wordt bijvoorbeeld voor bezinningsdagen, themadagen, workshopnamiddagen, beurzen, etc…Bovendien stappen sommige jongeren op die manier voor het eerst ook over de drempel, ze maken kennis met het centrum en de werking en blijven misschien ‘hangen’. Het aantrekken van de samenwerking met scholen kan dus serieus versterkend zijn voor de uitbating van het JOC.
o
De uitleendienst wordt verder uitgebaat, in de overgangsfase tot aan ‘Site Callens’. De uitleendienst zal in dit grote stadsverhaal worden opgenomen. Hierbij moet vanuit Jeugd bewaakt worden dat de gunstige jeugdtarieven verder gehandhaafd worden. Zie H2T2.1A5.
o
Tot slot: het verlangen naar een nieuw jeugdcentrum is groot! De huidige infrastructuur heeft een aantal serieuze gebreken, waardoor bepaalde functies in het JOC niet naar behoren kunnen worden uitgevoerd. Voor meer informatie over het nieuwe jeugdcentrum: zie H0T0.5.1.
Netwerking Informele jongerennetwerken, Jeugdraad, jeugdcultuurnetwerken, jeugdinitiatieven gehuisvest in het JOC, scholen via Brede Scholen Timing
Financiële prognose Uitleendienst
€ 7.000
Exploitatie JOC
€ 21.175
ACTIE 5: VOEREN VAN EEN VRIJWILLIGERSBELEID Omschrijving o
Binnen Team Jeugd wordt getracht om op een ondersteunende en constructieve manier om te gaan met de vrijwilligers. Dit onder andere ook binnen het kader van de werkgroep die over verschillende directies heen stadsmedewerkers samenbrengt die aan de slag gaan met vrijwilli-
93
gers. In deze werkgroep worden ervaringen en expertise uitgewisseld en streeft men naar een gestroomlijnd beleid waar alle vrijwilligers op een soortgelijke manier ondersteund, begeleid en geapprecieerd worden. Het subsidiereglement van Team Jeugd biedt daarnaast mogelijkheden om zich bij te scholen, zie ook H2T2.1A5 (kadervormingtoelage). Dit wordt ten zeerste gestimuleerd. Het beleid naar vrijwilligers wordt tot slot ingepast in het vrijwilligersbeleid van de Stad Kortrijk (takenpakket binnen welzijnsteam). o
2011 is het Europees Jaar van de Vrijwilliger (EYV). In functie daarvan werden tijdens 2010 al een aantal impulsen gegeven om dit speciale jaar concreet voor te bereiden, op basis van een vertaling van de Europese doelstellingen op Kortrijks niveau, meerbepaald de peilers ‘waarderen’, ‘informeren’ en ‘ondersteunen’. Een greep uit de voorlopige ideeën: -
Informeren van de algemene bevolking over vrijwilligerswerk: wetgeving, duurzaam vrijwilligerswerk, vacatures enz.
-
Het EYV als hefboom gebruiken om de ondersteuning van vrijwilligers te optimaliseren, weg van versnippering
-
Voorzien van vorming en coaching ifv. empowerment
-
Mogelijkheden van de ‘vrijetijdspas’ als erkenning en waardering voor vrijwilligers?
-
Zichtbare actie / toonmoment om vrijwilligers in de bloemetjes te zetten
-
Mogelijkheden van ‘corporate volunteering’?
Jeugd zit mee rond de tafel en werkt samen met de andere actoren mee aan een goed actieplan voor 2011.
Netwerking Alle stedelijke directies, jeugdverenigingen, monitoren, jobstudenten, de Jeugdraad, welzijnsteam (met specifieke expertise),…
Timing Continue actie, met extra klemtoon gedurende 2011 (EYV)
Financiële prognose Vrijwilligershappening
€ 3.700
94
BIJLAGEN Bijlage 1
Demografische gegeven leeftijdsgroep 0 tot 25 jaar
Bijlage 2
Bevoegdheidsverdeling & politieke coalitie
Bijlage 3
Schematisch overzicht inspraakacties
Bijlage 4
De tienercommunicatielijn
Bijlage 5
Doelstellingen cultuurbeleidsplan 2008-2013
Bijlage 6
Overzicht speelpleinen en speeltoestellen
Bijlage 7
Organogram Team Jeugd
Bijlage 8
Aantal verenigingen per werksoort en per gemeente
Bijlage 9
Financieel overzicht subsidies 2010
Bijlage 10
Bevraging MKKJ & organisaties
Bijlage 11
Nota J-KOMA-overleg: relevante thema’s
Bijlage 12
Visienota mobiele speelpleinwerking
FINANCIEEL OVERZICHT Bijlage 13
Financieel overzicht 2010-2013
95