VOORWOORD. Beste lezer,

VOORWOORD Beste lezer, De Netwerken Palliatieve Zorg Gent-Eeklo en Zuid-Oost-Vlaanderen hebben als opdracht de palliatieve zorgcultuur bij de verschillende zorgsettings binnen hun regio te stimuleren en te helpen uitbouwen, onder meer door het aanbieden van vormingen en opleidingen. Beide Netwerken hebben een gemeenschappelijk vormingsaanbod, dat jaarlijks bijgestuurd wordt na suggesties van onze partners, of in functie van nieuwe ontwikkelingen binnen de palliatieve wereld. De nieuwste tendens is momenteel “vroegtijdige zorgplanning”. Wij zullen dit academiejaar ook een vormingsaanbod rond dit thema aanbieden. Daar onze planning nog niet helemaal op punt staat, is dit aanbod nog niet in deze vormingsbrochure opgenomen. U wordt later d.m.v. een nieuwe mailing op de hoogte gebracht. Een andere nieuw onderwerp in deze brochure is het vervolg op de presentatie “Niet te jong voor verlies” die in 2008 doorging. In het najaar 2009 willen wij een verdiepend vormingspakket aanbieden over het omgaan met kinderen betrokken bij palliatieve situaties. Voor de gehandicaptensector wordt, in samenwerking met “Het Grote Plein” een studienamiddag georganiseerd rond “Afscheid Nemen”. Naast deze nieuwe onderwerpen blijven onze klassiekers natuurlijk ook bestaan. In het open aanbod blijven de basiscursussen goed lopen. Aangezien vorig academiejaar de referentcursus doorging, wordt dit jaar de vervolmakingscursus georganiseerd. In tegenstelling tot vorige jaren gaat er dit jaar maar één minisymposium door. ons aanbod ‘vorming op maat’ blijft een vaste waarde. Bij een nieuwe vormingsvraag gaan wij samen met de aanvrager op zoek naar het best passende antwoord. Wij hopen u als instelling en als toekomstig deelnemer met deze brochure een kader te kunnen bieden zodat u aan de hand van dit aanbod en de omschreven doelstellingen uw eigen vormingsplan kan bepalen.

Alle inlichtingen over deze vormingen kunnen bekomen worden bij : vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Gerda Okerman, vormingsverantwoordelijke Bilksken 36 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 [email protected] "Het Leven Helpen" vzw Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen An de Vliegher, vormingsverantwoordelijke Oscar Delghuststraat 60 9600 Ronse T 055 20 74 00 F 055 20 87 82 [email protected] Deze brochure is eveneens te downloaden op : www.palliatieve.org

2

INHOUDSTAFEL I.

Open Aanbod Mini-symposium Basiscursus Vervolmakingscursus Communicatie Spirituele en existentiële pijn Ethiek Rouw en laatste zorg Pijn- en symptoomcontrole Complementaire zorg Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties Studienamiddag voor de gehandicaptensector : Voorstelling van werkmateriaal rond “Afscheid Nemen” Intervisie

II.

4 5 7 8 8 8 9 9 9 10 12 14

Intern op Maat Vorming op Maat Initiatie Palli-Anders Coaching en advies

16 17 19 21

III.

Sensibilisatiepakket

22

IV.

Inschrijvingen Inschrijvingsmodaliteiten

23

Inschrijvingsstrook Minsymposium Basiscursus Vervolmakingscursus Kinderen en jongeren betrekken bij palliatieve situaties Voorstelling van werkmateriaal rond “Afscheid Nemen” Intervisie Digitaal Vormingskrantje

24 25 26 27 28 29 30

3

1. OPEN AANBOD MINISYMPOSIUM ‘Vocht- en voedseltoediening in de palliatieve fase.’ INHOUD Vocht- en voedsel toediening in de palliatieve fase is vaak een delicate aangelegenheid. We merken dat nogal wat hulpverleners gewetensproblemen hebben als bv. vocht- en voedseltoediening wordt stopgezet, maar evenzeer als een palliatieve bewoner uit het ziekenhuis naar het rusthuis terugkomt met een gastrostomie. Vanuit deze observaties groeide het idee om er een minisymposium aan te wijden. In de uiteenzetting zal de vocht- en voedingsproblematiek in de palliatieve fase vanuit medisch en ethisch perspectief belicht worden. Er wordt ook beknopt verwezen naar het wettelijk kader. Voor- en nadelen van het toedienen van vocht- en voeding in de palliatieve fase komen aan bod. Dit alles met aandacht voor het multidisciplinaire karakter van de benadering. Het minisymposium is vooral praktisch gericht en wordt onder andere vanuit casussen gebracht. Mogelijke situaties die aan bod komen zijn: Hoe verpleegkundigen en verzorgenden meer betrekken in de situaties van het al dan niet stopzetten van vocht- en voedseltoediening ? Hoe voorkomen dat een palliatieve bewoner terugkomt uit het ziekenhuis met een gastrostomie of een naso-gastrische sonde ? Op het einde is er eveneens tijd voorzien voor vraagstelling. GASTSPREKER Patricia Claessens, lector aan de Arteveldehogeschool te Gent en geaffilieerd onderzoeker aan de universiteit Gent in de associatie ´Onderzoeksgroep Chronische Zorg´. Zij is heel erg thuis in de problematiek rond kunstmatige vocht- en voedseltoediening, enerzijds heel praktisch als voormalig verantwoordelijke bewonerszorg in een RVT en anderzijds wetenschappelijk vanuit haar doctoraatsthesis DOELGROEP Alle hulpverleners vanuit de verschillende zorgsettings ORGANISATIE Plaats, tijdstip en duur : Het symposium gaat door in :

Prijs : € 16,00 per deelnemer 4

donderdag 18 maart 2010 van 13u30 tot 16u30 Centrum Glorieux A.Z. Zusters van Barmhartigheid Glorieuxlaan 55 - 9600 Ronse

BASISCURSUS PROGRAMMA Inleiding op palliatieve zorg - Geschiedenis van palliatieve zorg - Filosofie en basisprincipes palliatieve zorg - Totale pijn - Palliatieve zorgstructuren Omgaan met (eigen) verlies en rouw Lichamelijke zorg - Pijn- en symptoomcontrole - Comfortzorg - Bespreekbaar maken van pijn - Lijktooi Psycho-sociale zorg - Communicatie met patiënt en omgeving - Positie en waarden binnen de familie Emotionele en spirituele zorg - Omgaan met waarheid - Spirituele en existentiële pijn - Levensbalans - Afscheid en rouwbegeleiding - Omgaan met emoties van patiënt, omgeving en hulpverleners Cultuur m.b.t. palliatieve zorg en sterven in de eigen organisatie - Stervenscultuur in de eigen instelling - Palliatieve functie - Zorg voor de zorgenden

DOELSTELLING De opleiding is vooral gericht op attitudevorming. Volgende doelstellingen worden nagestreefd : - Verwerven van kennis en inzicht met betrekking tot palliatieve zorg (filosofie en basisprincipes palliatieve zorg : van cure naar care; pijlers palliatieve zorg; concept ‘totaalzorg’) - Verwerven van basisvaardigheden in het omgaan met patiënt en familie in een palliatieve situatie - Attitudevorming met betrekking tot omgaan met sterven, verlies, rouw 5

METHODIEK In deze vorming wordt afwisselend gewerkt met informatie-overdracht, interactie, groepswerk, ervaringsoefeningen en zelfreflectie. Er wordt veel aandacht besteed aan persoonlijke ervaringen, vragen en probleemsituaties. De cursist dient daarom bereid te zijn tot eigen inbreng, zelfbeschouwing en kritische reflectie. De cursus wordt gecoördineerd door een hoofddocent, die instaat voor de samenhang van de cursus en het groepsproces bewaakt. Voor specifieke onderwerpen wordt beroep gedaan op deskundigen uit het palliatieve werkveld. DOELGROEP Deze cursus is gericht naar het personeel uit RVT/ROB, ziekenhuis en eerstelijnsorganisaties. Zowel verzorgenden, verpleegkundigen en paramedici, als logistiek personeel kunnen aan deze cursus deelnemen. ORGANISATIE Aantal deelnemers : Het aantal deelnemers per cursus wordt beperkt tot 18 om zo de kwaliteit en het groepsproces voldoende te kunnen bewaken. Inschrijving : Men schrijft in voor de volledige cursus. Per cursist wordt € 200,00 gevraagd. Deze kosten omvatten cursus, syllabus en koffie. Getuigschriften : De deelnemers ontvangen na het doorlopen van de cursus een getuigschrift van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw. Educatief verlof wordt aangevraagd. Tijdstip, Duur en plaats Basiscursus 1 : Basiscursus 2 : Basiscursus 3 : Basiscursus 4 :

dinsdagen 15 en 29 september; 13 oktober, maandag 26 oktober en dinsdag 10 november 2009 VOLZET (code : BAS1 / 09-10) donderdagen 15, 22 en 29 oktober 19 en 26 november 2009 (code : BAS2 / 09-10) dinsdagen 12 en 26 januari, 9 en 23 februari en 9 maart 2010 (code : BAS3 / 09-10) dinsdagen 20 en 27 april, 11 en 25 mei en 8 juni 2010 (code : BAS4 / 09-10)

De vorming gaat door in :

vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 – 9920 Lovendegem

Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30 De totale opleiding omvat 32,5 uur . 6

VERVOLMAKINGSCURSUS ALGEMEEN De vervolmakingscursus palliatieve zorg beoogt de ontwikkeling van vaardigheden binnen de palliatieve zorgverlening. De opleiding bestaat uit 6 modules waarin de 4 pijlers van de palliatieve zorg verder worden uitgediept. De 6 modules zijn samengesteld als volgt: - communicatie 3 dagen - spirituele pijn 2 dagen - ethiek 2 dagen - rouw en laatste zorg bij het levenseinde 2 dagen - pijn- en symptoomcontrole 3 dagen - complementaire zorg 1 dag

METHODIEK In de verschillende modules wordt, naast de theoretische basis, veel aandacht besteed aan het verwerven van vaardigheden om deze theorie in de praktijk te implementeren. Afhankelijk van de module zal de theorie dan ook steeds afgewisseld worden met oefeningen, casusbesprekingen en rollenspelen.

DOELGROEP De vervolmakingscursus is gericht naar het personeel uit RVT/ROB, ziekenhuis en eerstelijnsorganisaties die reeds een basiscursus Palliatieve Zorg gevolgd hebben. Verzorgenden, verpleegkundigen en paramedici kunnen aan deze cursus deelnemen.

ORGANISATIE Plaats, Tijdstip en Duur : De vorming gaat door in : vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 – 9920 Lovendegem Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30 Aantal deelnemers : Het aantal deelnemers wordt, afhankelijk van de module, beperkt tot 15 of 18 om zo de kwaliteit en het groepsproces te optimaliseren. Per instelling kunnen slechts 2 personen per module worden ingeschreven. Inschrijving : Elke module kan afzonderlijk worden gevolgd. Bij grote belangstelling zal echter voorrang worden gegeven aan de personen die zich voor de volledige cursus inschrijven. 7

De prijs voor de volledige cursus bedraagt € 520,00. De module van 1 dag kost € 45,00, de modules van 2 dagen € 90,00 en de modules van 3 dagen € 135,00. Deze prijs omvat steeds de cursus, de syllabi en koffie. Getuigschriften : De deelnemers ontvangen per module een attest van vzw Netwerk Palliatieve Zorg GentEeklo. Diegenen die de volledige cursus hebben gevolgd, ontvangen een getuigschrift van de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen vzw. Voor de personen die zich voor minimum 5 dagen inschrijven worden getuigschriften voor educatief verlof aangevraagd.

MODULES Communicatie (Code VVCO / 09-10) Data : donderdag 1 oktober; dinsdagen 27 oktober en 24 november 2009. Docente : Ann Deleye, psychologe Doelstellingen : - Basisprincipes van de communicatie kunnen implementeren - Kunnen omgaan met emoties in een palliatieve situatie - Kunnen omgaan met vragen van palliatieve patiënten en hun familieleden

Spirituele en existentiële pijn (Code VVSP / 09-10) Data : dinsdagen 8 en 15 december 2009. Docente : Kathleen Van Steenkiste, moreel consulente Doelstellingen : - Weten wat spirituele en existentiële pijn inhoudt - Spirituele en existentiële pijn herkennen - Kunnen omgaan met spirituele en existentiële pijn

Ethiek Data : Docent:

(Code VVET / 09-10) maandagen 18 en 25 januari 2010. Magda van de Wiele, therapeute, seksuologe, docente ethiek en supervisor Doelstellingen : Ethische problemen (h)erkennen De feiten van een ethisch probleem kunnen uitklaren Weten welke waarden van belang zijn of geschonden kunnen worden Kunnen deelnemen aan een multidisciplinair overleg waar ethische problemen worden besproken

8

Kennis verwerven over de formele kanalen van ethisch overleg (o.a. commissie voor medische ethiek)

Rouw en Laatste zorg bij het levenseinde (Code VVRO / 09-10) Data : donderdagen 11 en 25 februari 2010 Docenten : Lucie Cannie, psychologe Catherine Harotte, psychologe Doelstellingen : - Inzien dat rouwen zich op verschillende manieren kan manifesteren - Weten wat normale en pathologische rouw is - Inzicht hebben in de factoren die invloed hebben op het rouwproces - Weten wat men wel en niet kan doen t.a.v. rouwenden - De familie kunnen opvangen na het overlijden van een familielid

Pijn en symptoomcontrole (Code VVPN / 09-10) Data : donderdag 18 maart, dinsdag 30 maart (deze datum nog onder voorbehoud!), donderdag 22 april 2010 Docenten : dr. Peter Burvenich, internist Christine De Coninck, palliatief deskundige Veerle Desmytere, palliatief deskundige dr. Patrick Govaert, huisarts - arts palliatieve thuiszorg dr. Jean Loop, huisarts - arts palliatieve thuiszorg prof. dr. Nele Van Den Noortgate, geriater dr. Sarah Van Laer, huisarts - arts palliatieve thuiszorg Marijke Vervaecke, palliatief deskundige Doelstellingen : - Inzicht in het concept totale pijn - Inzicht in lichamelijke pijn - Pijn kunnen meten - Vaardigheden verwerven in pijnbehandeling - Vaardigheden verwerven inzake symptoomcontrole - Pijnpomp kunnen hanteren

Complementaire zorg (Code VVPL / 09-10) Datum : maandag 6 mei 2010 Docente: Annemie Dheer, palliatief deskundige Doelstellingen : - Inzien wanneer aromatherapie en voetreflexologie gebruikt kunnen worden - Inzicht in de toepassing van aromatherapie en voetreflexologie

9

‘NIET TE JONG VOOR VERLIES’ KINDEREN EN JONGEREN BETREKKEN BIJ PALLIATIEVE SITUATIES In opvolging van de presentatie vanuit het project “Niet te jong voor verlies”, die werd uitgewerkt in de werkgroep “Kinderen en Palliatie” binnen de Federatie Palliatieve Zorg Vlaanderen, bieden wij in het najaar 2009 een verdiepend vormingspakket aan voor hulpverleners over het omgaan met kinderen in palliatieve situaties. Deze 2-daagse vorming wordt georganiseerd vanuit een samenwerking tussen de 4 OostVlaamsen netwerken.

INHOUD In het vormingspakket zullen volgende items opgenomen worden: Enkele basisprincipes bij betrekken van kinderen in palliatieve situaties Hechtingspatronen en bijzondere gezinssituaties Veerkracht Leeftijd en doodsbesef bij kinderen Gevoelens, gedachten en mogelijke reacties Signalen van problematische rouw Communicatie met kinderen, informatie en praktische tips Oefeningen, casussen Hulpmiddelen en creatieve werkvormen

DOELSTELLING Dit vormingpakket is bedoeld om bedside hulpverleners wat meer achtergrond en kapstokken aan te bieden, middelen aan te reiken om families te ondersteunen bij het betrekken van kinderen bij palliatieve zorgsituaties. Centraal staat het begeleiden van kinderen bij palliatieve situaties in de periode vóór het overlijden.

METHODIEK Naast een uitgebreide theoretische basis zal ruim aandacht besteed worden aan interactieve inbreng zoals vragen, casussen en het aanleren van vaardigheden bij ondersteuning van families in het betrekken van kinderen bij palliatieve situaties.

DOELGROEP Deze module richt zich tot hulpverleners, werkzaam in een palliatieve zorgsetting, die een ondersteunende rol kunnen vervullen bij het betrekken van kinderen in palliatieve zorgsituaties. Ook leerkrachten, zorgcoördinatoren en CLB medewerkers die bij rouw en verlies op school een ondersteunende functie hebben kunnen voor deze 2-daagse intekenen.

10

ORGANISATIE Plaats tijdstip en duur De vorming gaat door in vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 – 9920 Lovendegem Data : donderdag 8 oktober en dinsdag 20 oktober 2009 Telkens van 9u00 tot 12u30 en van 13u30 tot 16u30

Aantal deelnemers : Om voldoende interactie en leermogelijkheden te waarborgen, is een groep van maximaal 18 personen aangewezen.

Prijs :

€ 90, per deelnemer - koffie, thee, water en syllabus inbegrepen

Docent : Verschillende docenten vanuit de 4 Oost-Vlaamse netwerken.

Getuigschriften : De deelnemers ontvangen na het volgen van de cursus een attest van het organiserend netwerk.

11

STUDIENAMIDDAG VOOR DE GEHANDICAPTENSECTOR Voorstelling van werkmateriaal rond ‘Afscheid Nemen’ i.s.m. ‘Het Grote Plein’ en de 4 Oost-Vlaamse netwerken INHOUD Vormingscentrum “Het Grote Plein” biedt in samenwerking met de Oost-Vlaamse Netwerken Palliatieve Zorg een drieluik aan voor alle regionale voorzieningen voor mensen met een (mentale) beperking. Dit drieluik bestaat uit Een informatiebrochure (ontstaan vanuit een samenwerking met Netwerk Gent-Eeklo) Methodieken en werkmap Een bestellijst voor relevante boeken en materiaal via een (voordelig) centraal verkooppunt

DOELSTELLING Toelichten van deze informatiebrochure, methodieken en werkmap, specifiek ontwikkeld voor de gehandicaptensector, met het doel hen aangepaste materialen en middelen te verschaffen om beter te kunnen omgaan met rouw en verlies binnen de voorziening.

METHODIEK Naast uitgebreide praktijkverhalen en toelichting van het verzamelde materiaal zal er ruim aandacht besteed worden aan bruikbare methodieken, aangepast aan de verliessituatie. Bovendien zal er ruimte zijn voor vraagstelling en uitwisseling in groepen en kan men zeker ook van dichtbij kennis maken met de diverse materialen.

DOELGROEP Stafmedewerkers en verantwoordelijken uit de gehandicaptensector (MPI, dagcentra…) die ondersteuning dienen te bieden bij rouw en verlies.

12

ORGANISATIE Plaats tijdstip en duur De vorming gaat door in DVC Heilig Hart Leernsesteenweg 53 - 9800 DEINZE Datum : maandag 23 november van 13u30 tot 16u30

Dezelfde studienamiddag gaat ook door in : Levensvreugde Verblijven vzw Botermelkstraat 201 - 9300 Aalst Datum : dinsdag 24 november van 13u30 tot 16u30

Aantal deelnemers : Maximaal 40 à 45.

Prijs :

Nog niet gekend, max. € 40,00 per deelnemer - inclusief werkmap

Docent : Koen Trappeniers, coördinator van Het Grote Plein, een vormingsorganisatie voor volwassen personen met een verstandelijke beperking.

Getuigschriften : De deelnemers ontvangen na het volgen van deze studienamiddag een attest van ‘Het Grote Plein’

Inschrijvingen : Inschrijvingen verlopen via ‘Het Grote Plein’ Varkensmarkt 6, 2800 Mechelen T 015 29 84 42 F 015 26 23 09 [email protected]

13

INTERVISIE Intervisie is een werkvorm waarin men leert door het verhelderen van concrete praktijksituaties en werkproblemen. De personen die de palliatieve zorg trekken in een instelling hebben soms een gevoel van "alleen-zijn". Intervisie is een manier om deze mensen vanuit verschillende instellingen met elkaar in contact te brengen. Door de onderlinge uitwisseling en de bespreking van diverse problematieken leert men niet alleen over het eigen functioneren maar ook uit de visie en ervaringen van de anderen, waardoor de palliatieve zorg in de eigen instelling een nieuw elan kan krijgen.

DOELSTELLING Met intervisie beoogt men : - Het eigen functioneren in de werksituatie te optimaliseren - Het reflecteren op het eigen functioneren te bevorderen - Te leren omgaan met diverse probleemsituaties

METHODIEK Intervisie vindt plaats in een kleine groep (8 à 10 deelnemers). De deelnemers kunnen concrete situaties inbrengen die men graag zou willen uitdiepen. De intervisor begeleidt en bewaakt het groepsproces. Voor intervisie moet aan een paar basisvoorwaarden zijn voldaan : - Een veilig klimaat waarin men vrijuit kan spreken zonder schrik voor be- of veroordeling - De waarborg dat wat in groep besproken wordt binnen de groep blijft groepsgeheim - De deelnemers moeten bereid zijn tot leren en actieve betrokkenheid - Bij voorkeur hebben de deelnemers een gemeenschappelijk werkterrein - De groep heeft een vaste samenstelling. Continuïteit in aanwezigheid op de intervisiemomenten is vereist opdat de veiligheid in de groep kan worden gegarandeerd

14

DOELGROEP De intervisiegroepen staan open voor alle disciplines : verpleegkundigen, gezins- en bejaardenhelper, vrijwilligers, maatschappelijke assistenten die reeds een basisopleiding palliatieve zorg gevolgd hebben. Naargelang de vraag kunnen er groepen enkel met referenten of multidisciplinaire groepen worden gevormd.

ORGANISATIE Plaats en Tijdstip : Er worden nieuwe intervisiegroepen gevormd in het najaar en dit zowel in Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo als in het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost Vlaanderen. Gedurende het dan startende academiejaar zullen zij 6 maal samenkomen. De eerste datum van samenkomst in de regio Gent-Eeklo is vastgelegd op maandag 5 oktober van 13u30 tot16u30. Verdere data worden bepaald in overleg met de deelnemers.

Duur : een sessie duurt ongeveer 3 uur.

Aantal deelnemers : De groepen worden beperkt tot maximum 10 personen. Men schrijft in voor de hele reeks.

Docenten : De intervisie wordt begeleid door de psycholoog van het Netwerk.

Prijs :

Voor 6 sessies wordt € 180,00 per persoon gevraagd.

Inschrijvingen : Moeten ons bereiken vóór 15 september 2009. Na deze datum worden de groepen samengesteld.

15

2. INTERN OP MAAT VORMING OP MAAT Bij "Vorming op Maat" kan de organisatie zelf de onderwerpen, doelstellingen, doelgroep en methodiek van de gevraagde vorming bepalen. Dit gebeurt steeds in overleg met de vormingsverantwoordelijke van het Netwerk die het aanbod zo goed mogelijk tracht aan te sluiten bij de vraag. De vorming wordt ingepast in het vormingstraject van de organisatie.

DOELSTELLING Vorming op maat wil een antwoord bieden op de specifieke vormingsvragen van de organisatie. Afhankelijk van hoever de organisatie staat inzake palliatieve zorg, kan er gekozen worden voor vorming met algemene informatie over palliatieve zorg of voor vorming met uitdieping van specifieke thema’s. METHODIEK De methodiek varieert naargelang de docent, het onderwerp en de doelgroep. De organisatie kan bepaalde voorkeuren uitspreken. DOELGROEP Deze vormingen kunnen worden ingericht voor diverse doelgroepen (brede bevolking, studenten, professionelen, vrijwilligers, enz.) Zij kunnen worden gegeven aan zowel homogene als heterogene groepen (bv. enkel verpleegkundigen of alle personeelsleden van een instelling). ORGANISATIE Plaats en Tijdstip :

De plaats en het tijdstip waarop de cursus doorgang kan vinden, wordt bepaald in overleg met de organisatie.

Duur : Duur en vorm van de cursus wordt bepaald in samenspraak met de organisatie. Aantal deelnemers : Is afhankelijk van onderwerp en aanpak. Een kleine groep laat echter meer mogelijkheid tot interactie Docenten :

De vorming wordt gegeven door docenten die goed onderlegd zijn in de desbetreffende materie en ervaring hebben in palliatieve zorg.

Prijs : In principe wordt € 65,00 per uur gevraagd + verplaatsingskosten + kosten voor kopieën. Bij sterk afwijkende cursussen - wat structuur en organisatie betreft – wordt de prijs in onderling overleg bepaald. Attesten : Het organiserende Netwerk verleent aanwezigheidsattesten. 16

INITIATIECURSUS PROGRAMMA Module 1 : Basisprincipes Palliatieve Zorg - Van cure naar care - De 4 pijlers van de palliatieve zorg - Het concept "totaalzorg" Module 2 : Communicatie - Basisregels van communicatie - Het belang van goede communicatie - De effecten van slechte communicatie - Actief luisteren Module 3 : Palliatieve zorg in de eigen instelling - Palliatieve zorg vanuit de eigen discipline - Eventueel het stappenplan van de referent palliatieve zorg bespreken en toelichten

DOELSTELLING Deze cursus wil alle personeel van een instelling initiëren inzake palliatieve zorg en zo een bewustwordingsproces op gang brengen. Volgende doelstellingen worden nagestreefd: - Verwerven van basiskennis en basisinzichten met betrekking tot palliatieve zorg. - Bewust worden van de eigen emoties en attitudes en de invloed er van op het eigen handelen. - Bewust worden van het belang van communicatie en actief luisteren. - Inzicht hebben in elementaire communicatieregels. - Bewust worden van de bestaande cultuur in de instelling in relatie tot palliatieve zorg.

METHODIEK De theorie wordt afgewisseld met interactieve oefeningen. Er is steeds mogelijkheid tot vraagstelling en bespreking van eigen casussen.

17

DOELGROEP De initiatiecursus richt zich tot ‘alle’ personeel van de voorziening. De deelnemers aan deze initiatie komen dan ook bij voorkeur uit de verschillende beroepsgroepen werkzaam in de voorziening. Als personen vanuit verschillende disciplines in deze lessenreeks bij elkaar zitten, leren ze zowel veel over zichzelf als over de visie en de ervaringen van de anderen. Het is daarom belangrijk dat de groep niet uitsluitend uit verplegend of verzorgend personeel bestaat.

ORGANISATIE Plaats en Tijdstip : De plaats en het tijdstip waarop de cursus kan doorgaan, wordt bepaald in overleg met de instelling. Duur : De cursus omvat 3 dagdelen van ongeveer 3 uur. Aantal deelnemers : Om enige interactie mogelijk te maken, is een groep van maximaal 15 à 18 personen aangewezen. Prijs : Er wordt € 450,00 per cursus gevraagd + verplaatsingskosten + kosten voor kopieën. Attesten : Het organiserende Netwerk verleent aanwezigheidsattesten.

18

PALLI-ANDERS Palli-Anders is een alternatief vormingsinstrument waarbij men aan de hand van vragen, wordt aangezet tot reflectie over eigen visie en gevoelens met betrekking tot ziek zijn, sterven en palliatieve zorg.

DOELSTELLING De bedoeling van het spel is : - Aanzetten tot nadenken, zelfreflectie, - Zich bewust worden van eigen gevoelens en meningen als persoon en als hulpverlener - Bespreekbaar maken van verlies, sterven, ziek zijn, rouw, enz. en communicatie stimuleren - In contact treden met jezelf en anderen

METHODIEK Het spel handelt over volgende thema’s: - Gevoelens van de hulpverlener - Confrontatie met de (eigen) dood - Omgaan in waarheid Deze thema’s zijn verwerkt in een aantal vragen of stellingen. Het spelbord zelf bestaat uit 3 ringen waarbij de buitenste ring verwijst naar de minst persoonlijke vragen en de binnenste ring naar de meest persoonlijke vragen. Er wordt in grote mate toegezien op de veiligheid binnen de groep. Zo kan elke speler zelf bepalen hoe persoonlijk hij de vragen wil beantwoorden; er wordt niet toegelaten dat persoonlijke bedenkingen of gevoelens worden be- of veroordeeld en feedback tijdens het spel wordt enkel toegelaten vanwege de spelleider. Het spel wordt steeds afgerond met een evaluatiemoment waarbinnen elke speler de kans krijgt tot ventileren. Palli-Anders is geen competitief spel.

DOELGROEP Palli-Anders kan men gebruiken bij alle beroepsgroepen betrokken bij palliatieve zorg, hetzij als professionele kracht, hetzij als vrijwilliger.

19

ORGANISATIE Praktisch : Het spel kan ontleend worden met of zonder begeleider. Spel zonder begeleider : € 12,00 huur + € 50,00 waarborg Spel met begeleider : € 65,00 per uur + verplaatsingskosten

Plaats, tijdstip en duur : De plaats en het tijdstip waarop het spelkan doorgaan, wordt bepaald in overleg met de instelling. Een sessie duurt 2 à 3 uur. Aantal deelnemers : Het spel wordt bij voorkeur gespeeld in een beperkte groep van 8 à 10 personen. Docenten : Het spel Palli-Anders wordt begeleid door de psycholoog van het Netwerk. Indien men er voor kiest een interne spelbegeleider aan te wijzen, moet deze in staat zijn om de veiligheid in de groep te bewaren en individuele- en groepsprocessen in de hand te houden.

20

COACHING EN ADVIES Een palliatieve zorgcultuur implementeren in een bestaande cultuur is niet altijd vanzelfsprekend. Men heeft heel dikwijls te maken met weerstanden of moeilijkheden waar men, omdat men te direct bij de situatie is betrokken, niet direct ziet waar het probleem zich precies situeert. Om de voorziening te ondersteunen en om bepaalde situaties te helpen verhelderen, biedt het Netwerk 'coaching en advies'.

DOELSTELLING De bedoeling van 'coaching en advies' : - Helpen bepalen van de doelstellingen inzake Palliatieve Zorg van een voorziening - Helpen waar de implementatie van de palliatieve zorgcultuur is vast gelopen - Verhelderen van probleemsituaties, zodat het team de eigen weg verder kan gaan

METHODIEK Op vraag van de instelling komt een medewerker van het Netwerk naar een vergadering, teamoverleg of andere samenkomst. Als neutrale buitenstaander tracht zij de probleemsituatie te verhelderen zodat het team weer verder op weg kan gaan. Indien een eerste advies niet voldoende is om het proces weer op gang te krijgen en er verdere opvolging nodig is, wordt dit besproken met het team of de verantwoordelijke.

DOELGROEP Elke voorziening of organisatie die moeilijkheden ondervindt bij de implementatie van de palliatieve zorgcultuur of bij problemen binnen een team kan beroep doen op het Netwerk. Voor specifiek patiëntgebonden problematiek kan beroep gedaan worden op de palliatief deskundigen van de Palliatieve Thuiszorg.

ORGANISATIE Praktisch : 'coaching en advies' wordt gratis aangeboden Plaats, tijdstip en duur : De plaats, tijdstip en de duur wordt bepaald in overleg met de voorziening.

21

3. SENSIBILISATIEPAKKET Sensibilisatie is een eerste kennismaking met palliatieve zorg.

DOELSTELLING Sensibilisatie heeft tot doel het sterven als onlosmakelijk deel van het leven te duiden en mensen enige voeling te geven met palliatieve zorg. Concreet gaat het om volgende doelstellingen: - Inzicht hebben in de filosofie en basisprincipes van palliatieve zorg - Weten binnen welke zorgstructuren men een beroep kan doen op palliatieve zorg - Het taboe rond ziek zijn, sterven, dood en rouw doorbreken

METHODIEK De referent palliatieve zorg heeft onder andere als taak het personeel van haar organisatie op de hoogte te brengen van wat palliatieve zorg is. Om deze taak te vergemakkelijken bieden wij een "sensibilisatiepakket" aan. Dit pakket kan als leidraad gebruikt worden voor een algemene infosessie palliatieve zorg. Alle aspecten betreffende palliatieve zorg komen aan de orde : fysisch, psychisch, sociaal en spiritueel. Naast een draaiboek, slides en een syllabus zijn ook gedichten en muzieksuggesties opgenomen. Dit kan voor een extra dimensie zorgen op weg naar kennis en inzicht in palliatieve zorg.

DOELGROEP Organisaties die hun personeel enige noties rond palliatieve zorg willen bijbrengen, kunnen dit sensibilisatiepakket aankopen.

PRIJS De kostprijs van dit sensibilisatiepakket bedraagt € 15,00 per pakket, inclusief verzendingskosten

22

INSCHRIJVINGSMODALITEITEN Inschrijven kan tot 3 weken vóór het starten van de cursus, door middel van bijgevoegd inschrijvingsformulier. Gelieve één formulier per cursus te gebruiken. Nadat wij uw inschrijvingsstrookje voor intervisie, supervisie, basiscursus of vervolmakingscursus hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld. Bij inschrijving voor het minisymposium of de studienamiddag ontvangt u geen factuur. De inschrijving is pas geldig als het verschuldigde bedrag overgeschreven. Bij overschrijving moet de code van het minisymposium of studienamiddag en de naam van de deelnemer worden vermeld. Annuleren kan tot 2 weken voor aanvang van de cursus met terugstorting van het cursusgeld mits aftrek van 30% administratiekosten. Annuleren binnen de 2 weken voor aanvang van de cursus heeft tot gevolg dat het cursusgeld niet meer kan worden teruggevorderd. Bij onvoldoende inschrijvingen gaat de opleiding niet door. Hiervan wordt u zo spoedig mogelijk op de hoogte gebracht. Bij inschrijving in de basis- of de vervolmakingscursus ontvangt u ongeveer 14 dagen voor aanvang een schriftelijke bevestiging en praktische informatie. Alle cursussen lopen van 9u00 tot 16u30, tenzij anders vermeld bij de schriftelijke bevestiging. In de prijs zijn steeds syllabi en koffie inbegrepen. Wenst u meer inlichtingen vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Gerda Okerman, vormingsverantwoordelijke Bilksken 36 - 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 [email protected] "Het Leven Helpen" vzw Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen An de Vliegher, vormingsverantwoordelijke Oscar Delghuststraat 60 - 9600 Ronse T 055 20 74 00 F 055 20 87 82 [email protected] 23

INSCHRIJVINGSSTROOK - MINI-SYMPOSIUM ´Vocht- en voedseltoediening in de palliatieve fase´ Cursus Mini-symposium

Cursuscode MS / 09-10

Prijs € 16,00

Naam : ……………………………………………… Voornaam : ……………………………………………………… ……………………………………………………………………………..………………….……………………………………. ……………………………………………………………………………..………………….……………………………………. ……………………………………………………………………………..………………….……………………………………. ……………………………………………………………………………..………………….……………………………………. Naam en adres instelling: …………………………………………………………..………………………………….. ……………………………………………………………………………..………………….……………………………………. Tel : …………………………..………..……………. Fax : …………………..………….………………………………….. E-mail : ………………………………………………………………………………..………………………………………….

Inschrijfstrookje terug te sturen naar :

‘Het Leven Helpen’ VZW Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen Sint-Walburgastraat 9, 9700 Oudenaarde T 055 20 74 00 F 055 20 87 82 [email protected]

Uw inschrijving is pas definitief na ontvangst van de inschrijvingsstrook en overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de instelling of van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 390-0787283-86 van het Netwerk Palliatieve Zorg Zuid-Oost-Vlaanderen. Datum en handtekening

Terugbezorgen vóór 4 maart 2010 24

INSCHRIJVINGSSTROOK - BASISCURSUS Cursus Basiscursus 2 Basiscursus 3 Basiscursus 4

Cursuscode BAS2 /09-10 BAS3 /09-10 BAS4 /09-10

Prijs € 200,00 € 200,00 € 200,00

Instelling :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Directie :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Adres :

………………………..………………………………………………………………………………………… ………………………..…………………………………………………………………………………………

Telefoon :

……………………………………………………… Fax : ………………………………………………..

E-mail :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Facturatieadres : ………………………………………………………………………………………………………………… Schrijft volgende perso(o)n(en) in (max. 2 deelnemers per cursus!) NAAM FUNCTIE

CURSUSCODE

1) ……………………......................................

……………..……..…………………

…………………………

2) ……………………......................................

……………..……..…………………

…………………………


Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilsken 36 – 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 [email protected]

Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven perso(o)n(en) én de cursuscode, op rekening 290-0539654-64 van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Datum en handtekening

Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de cursus

25

INSCHRIJVINGSSTROOK - VERVOLMAKINGSCURSUS Vervolmakingscursus (volledige cursus) Communicatie Ethiek Rouwzorg en laatste zorg Spirituele pijn Pijn- en symptoomcontrole Complementaire zorg

VV / 09-10 VVCO / 09-10 VVET / 09-10 VVRO / 09-10 VVSP / 09-10 VVPN / 09-10 VVPL / 09-10

€ 520,00 € 135,00 € 90,00 € 90,00 € 90,00 € 135,00 € 45,00

Instelling :

……………………..…………………………………………………………………………………………

Directie :

……………………..…………………………………………………………………………………………

Adres :

………………………..……………………………………………………………………………………… ………………………..………………………………………………………………………………………

Telefoon :

…………………………………………………… Fax : ………………………………………………..

E-mail :

………………………..………………………………………………………………………………………

Facturatieadres : …………………………………………………………………………………………………………………

Schrijft volgende persoon in NAAM

FUNCTIE

…………………….....................................

………………………..………………………… ……………………..

CURSUSCODE

Hij/zij volgde de basiscursus in het academiejaar: ……………………….……………, georganiseerd door …………………………………………………………………………………………………………………………………....



Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 290-0539654-64 van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Datum en handtekening

Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de cursus of de module 26

INSCHRIJVINGSSTROOK ‘KINDEREN EN JONGEREN BETREKKEN BIJ PALLIATEVE SITUATIES’ Module Kinderen betrekken bij palliatieve zorg

Cursuscode K&P

Prijs € 90,00

Instelling :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Directie :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Adres :

………………………..………………………………………………………………………………………… ………………………..…………………………………………………………………………………………

Telefoon :

……………………………………………………… Fax : ………………………………………………..

E-mail :

………………………..…………………………………………………………………………………………


Schrijft volgende persoon in : NAAM

FUNCTIE

CURSUSCODE

……………………....................................

……………..…………………………

…………………………..



Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het inschrijvingsgeld, met vermelding van de naam van de ingeschreven persoon én de cursuscode, op rekening 290-0539654-64 van vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo. Datum en handtekening

Terugbezorgen 3 weken vóór het starten van de module 27

INSCHRIJVINGSSTROOK - STUDIENAMIDDAG Voorstelling van werkmateriaal rond ‘Afscheid Nemen’ Instelling :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Directie :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Adres :

………………………..………………………………………………………………………………………… ………………………..…………………………………………………………………………………………

Telefoon :

……………………………………………………… Fax : ………………………………………………..

E-mail :

………………………..…………………………………………………………………………………………


Schrijft volgende persoon in : NAAM

FUNCTIE

……………………..................................... ……………..…………………………

CURSUSCODE ……………………..

Voor (aanduiden wat past)



Maandag 23 november 2009 (DVC Heilig Hart – Deinze)



Dinsdag 24 november 2009 (Levensvreugde Verblijven vzw – Aalst)

of

Inschrijfstrookje terug te sturen naar : ‘Het Grote Plein’ Varkensmarkt 6, 2800 Mechelen T 015 29 84 42 F 015 26 23 09 [email protected]

Datum en handtekening

Terugbezorgen vóór 2 november 2009

28

INSCHRIJVINGSSTROOK - INTERVISIE Cursus Intervisie

Cursuscode INT 07-08

Prijs € 180,00

Instelling :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Directie :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Adres :

………………………..………………………………………………………………………………………… ………………………..…………………………………………………………………………………………

Telefoon :

……………………………………………………… Fax : ………………………………………………..

E-mail :

………………………..…………………………………………………………………………………………

Facturatieadres : ………………………………………………………………………………………………………………… Schrijft volgende persoon in : NAAM

FUNCTIE

……………………....................................

……………..………………………………… ………..…………..

 

CURSUSCODE

multidisciplinaire groep intervisie voor referenten (enkel voor referenten uit RVT’s)

Bij onvoldoende kandidaten wens ik toch deel te nemen aan een gemengde groep:  ja  nee Deze inschrijfstrook moet worden opgestuurd naar het Netwerk van uw regio. Vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo Bilksken 36 – 9920 Lovendegem T 09 218 94 06 F 09 233 93 90 [email protected] Rek nr : 290-0539654-64

OF

‘Het Leven Helpen’ vzw Netwerk PZ Zuid-Oost-Vlaanderen Oscar Delghuststraat 60 - 9600 Ronse T 055 20 74 00 F 055 20 87 82 [email protected] Rek nr : 390-0787283-86

Nadat wij uw inschrijvingsstrookje hebben ontvangen, sturen wij u een factuur. Uw inschrijving is pas definitief na overschrijving van het cursusgeld. Datum en handtekening

Terugbezorgen vóór 15 september 2009 29

INSCHRIJVINGSSTROOK DIGITAAL VORMINGSKRANTJE

Mevr. / Dhr.

………………………………………………………………………………………………………..

Organisatie

……………………………………………………………………………………………………….. ……………………………………………………………………………………………………..…

wil graag maandelijks het digitaal vormingskrantje ontvangen op volgend e-mailadres :

…………………………………………………………………………………………….………….

opsturen naar

vzw Netwerk Palliatieve Zorg Gent-Eeklo, Bilksken 36 – 9920 Lovendegem. [email protected]

Datum

30

Handtekening

VOORWOORD. Beste lezer,

Recommend Documents