VOLWASSENENONDERWIJS AFDELINGSSECRETARIS

VOLWASSENENONDERWIJS Organisatie:

Modulaire opleiding

Onderwijsvorm:

Secundair onderwijs

Onderwijsniveau:

TSO

Graad:

derde graad

Duur:

800 lestijden

Studiegebied:

Handel

Afdeling:

AFDELINGSSECRETARIS

Module(s):

A. Zakelijke communicatie 200 lt A1 Nederlandse zakelijke communicatie AV 120 lt A2 Franse zakelijke communicatie AV 80 lt B. Toegepaste informatica 360 lt B1 Initiatie in de informatica TV 60 lt B2 Basisdactylografie TV 60 lt B3 Basisdactylografie 2 TV 60 lt B4 Tekstverwerking 1 TV 60 lt B5 Tekstverwerking 2 TV 60 lt B6 Rekenblad TV 60 lt C. Kantoororganisatie 240 lt C1 Kantoororganisatie TV 80 lt C2 Kantoorbeheer TV 80 lt C3 Gedigitaliseerde zakelijke communicatie TV 80 lt

Nummer GO

2003/626M (nieuw)

Nummer Inspectie:

02-03/547/G

OSP – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 1 Module: A Zakelijke communicatie – Eenheid: A1. Nederlandse zakelijke communicatie (120 lestijden)

INHOUD Visie ....................................................................................................................................................... 2 Beginsituatie........................................................................................................................................... 3 Algemene doelstellingen ........................................................................................................................ 4 Leerplandoelstellingen / leerinhouden.................................................................................................... 5 Methodologische wenken....................................................................................................................... 9 Pedagogisch-didactische wenken................................................................................................ 9 Didactische hulpmiddelen ............................................................................................................ 9 Evaluatie .............................................................................................................................................. 10 Bibliografie ........................................................................................................................................... 12


VISIE De bedrijfswereld is steeds meer overtuigd van het belang van communicatieve vaardigheden in een zakelijke context. Men heeft nood aan werknemers die elk op hun niveau theoretisch én praktisch de moderne informatie- en communicatietechnieken beheersen. Een intensieve vorming in Nederlandse zakelijke communicatie is dan ook essentieel om aan de huidige marktbehoeften te kunnen voldoen. Flexibiliteit, mobiliteit en het kunnen hanteren van ICT worden kenmerken van de ‘inzetbare’ werknemer. De afdelingssecretaris moet bovendien met professionele taalvaardigheid de interne en externe zakelijke communicatie op zijn niveau tot een goed einde kunnen brengen.


BEGINSITUATIE Er is geen specifieke voorkennis vereist.


ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. De cursist krijgt inzicht in de vormen van zakelijke communicatie en kan deze toepassen. Bij zakelijke communicatie heeft de boodschap betrekking op commerciële contacten en transacties. De communicatie verloopt intern en extern, verbaal en non-verbaal, schriftelijk en mondeling. 2. De cursist ontwikkelt de nodige Nederlandse communicatieve vaardigheden om deel te nemen aan een zakelijk communicatieproces. De cursist verbetert zijn algemeen taalgebruik en leert het vakjargon gebruiken. Hij ontwikkelt de Nederlandse schriftelijke en mondelinge communicatievaardigheden. Hij kan de communicatieboodschap aan de ontvanger aanpassen en hij kan gepast reageren op zakelijke boodschappen. Hij kan bovendien de Nederlandse taal in commerciële context strategisch toepassen. 3. De cursist moet in staat zijn in verschillende commerciële situaties zelfstandig te functioneren.

OSP – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: A Zakelijke communicatie – Eenheid: A1. Nederlandse zakelijke communicatie (120 lestijden)

5

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN

LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

1

het begrip ‘zakelijke communicatie’ verklaren en de vormen herkennen

1

Zakelijke communicatie. Soorten communicatie. · verbale en non-verbale communicatie · schriftelijke en mondelinge communicatie · interne en externe communicatie · intrapersoonlijke, interpersoonlijke en massacommunicatie

2

de criteria voor efficiënte zakelijke communicatie aanduiden en herkennen

2

Criteria voor efficiënte communicatie · publieksgerichtheid · taalregister · doelgerichtheid · vormaspecten · non-verbale communicatie

3

de criteria voor efficiënte zakelijke communicatie zelf toepassen

3

Efficiënte communicatie

4

een communicatieplan opstellen

4

Een communicatieplan OVUR

5

de fasen van een handelstransactie omschrijven

5

Een volledige handelstransactie

6

de zakelijke communicatie situeren binnen de huisstijl van 6 bedrijf of organisatie

Huisstijl


LEERPLANDOELSTELLINGEN

6

LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

7

de basisbeginselen van bouwsteencorrespondentie omschrijven en toepassen

8

de gangbare normen voor zakelijke communicatie toepas- 8 sen

9

gepaste strategieën voor schriftelijke zakelijke communicatie kiezen en toepassen bij het schrijven

7

Bouwsteencorrespondentie Normen voor zakelijke communicatie. BIN-normering Internationale conventies

Strategisch schrijven a. Informatieve en persuasieve communicatie:

· · · · · · · · ·

informeren een aanvraag een antwoord op een aanvraag een offerte een bestelling een bericht van verzending een herinneringsbrief, een maanbrief, een dreigbrief een klachtenbrief een uitnodiging

b. HRM-communicatie · · · · ·

een personeelsadvertentie een sollicitatiebrief een curriculum vitae een afwijsbrief een aanstellingsbrief



7

LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

c. Vergaderingen

· voorbereiding · planning, agenda, convocatie · notuleren en opvolging d. Dagelijkse interne communicatie · · · · · · ·

een (telefoon)memo een faxbericht eenvoudige richtlijnen eenvoudige folder bericht voor mededelingenbord of huisorgaan planning een agenda opstellen en bijhouden · correspondentie opnemen e. Elektronische communicatie (leerinhoud wordt behandeld in module C3 Gedigitaliseerde zakelijke communicatie)

10

rapporteren

9

Verslag · · · . .

een (stage)verslag een werkvergadering instructies een telefoonboodschap citeren

11

correspondentie afhandelen met tekenbevoegdheid

10

Afhandelen van correspondentie

12

gepaste strategieën voor mondelinge communicatie kiezen en toepassen op een zakelijk gesprek

11

Strategisch handelen



8

LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

Gesprekken: · telefoongesprekken (informeren, contacteren, vragen, bestellen, reserveren, onthaal) · baliegesprekken · verkoopgesprek · een klacht uiten en antwoorden op een klacht · HRM-gesprekken (zoals sollicitatiegesprek) Presentatie en representatie. Instructies geven. Huisstijl uitvoeren.

13

het vakjargon begrijpen en gebruiken

12

Economische terminologie. Politieke terminologie. Juridische terminologie.

14

een bondig, zakelijk verslag uitbrengen

13

Een bondig verslag · een werkvergadering · een telefoonboodschap · een presentatie · instructies

15

informatie zoeken, interpreteren, selecteren, samenstellen 14 en naar belanghebbenden intern/extern distribueren

Informatie zoeken. Informatie beoordelen Informatie samenstellen Informatie intern/extern distribueren

16

• de Nederlandse spelling toepassen

15

• de Nederlandse spellingregels

17

• de Nederlandse grammatica toepassen

16

• de Nederlandse grammaticale regels

OSP – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 9 Module: A. Zakelijke communicatie – Eenheid: A1. Nederlandse zakelijke communicatie (120 lestijden)

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerkracht stimuleert, begeleidt, ondersteunt, stuurt en maakt gebruik van aangepaste didactische werkvormen. Zelfwerkzaamheid en zelfstandigheid van de student worden bevorderd. De studenten krijgen zinvolle, functionele opdrachten. Dat vereist aangepast en gevarieerd lesmateriaal. Strategisch en procesmatig denken, reflectie, integratie, transfer en samenwerking zijn van toepassing. Het oefenen van de schrijfvaardigheid is geen hoofddoel. De professionele, mondelinge taalvaardigheid krijgt speciale aandacht. Voorbeelden en taken dienen steeds in een volledige communicatiesituatie te worden gesitueerd. De leerkracht dient uit te gaan van reële situaties en voorbeelden. Hij/zij dient synthesemomenten te plannen om de verwerking van de leerstof te evalueren. De studenten leren normen (zoals BIN) op een functionele manier aan. Het is niet de bedoeling dat de studenten alle briefplannen bij schriftelijke communicatie uit het hoofd kennen. De leerkracht maakt een verantwoorde selectie. Bepaalde aspecten kunnen dieper worden behandeld, afhankelijk van de directe noden van de studenten. Het is essentieel dat leerkracht en studenten gebruiken maken van informatie- en communicatietechnologie bij de diverse aspecten van het leerproces.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN Om dit leerplan in optimale omstandigheden te realiseren, dient de school te beschikken over de noodzakelijke uitrusting en het didactisch materiaal: • een geschikt (vak)lokaal en flexibel meubilair om interactieve werkvormen mogelijk te maken • ruimte voor aankleding van het lokaal (posters, knipsels, affiches…) • een internetaansluiting • geschikte geluids- en beeldapparatuur (videorecorder en videodisplay of tv, cassetterecorder, cd-speler, DVDspeler…) • geschikte informatiedragers (beeld, geluid…) • referentiewerken • cursus, handboek, voorbeeldmateriaal (authentieke teksten …) • leermateriaal voor zelfstandige studie • bord, scherm met (overhead)projector, pc en beamer • informatiehoek (met kranten, tijdschriften, weekbladen…) • videocamera • voldoende pc’s in een ‘multimedia’-omgeving De uitrusting en de inrichting van het lokaal moeten voldoen aan de technische voorschriften inzake de vigerende wetgeving (Codex, ARAB, AREI, Vlarem). Bij aankoop van toestellen en materiaal moet de school rekening houden met de specifieke normen. De gebruikers van het lokaal en van de apparatuur moeten de werkinstructies, de onderhouds- en veiligheidsvoorschriften kennen en opvolgen.


EVALUATIE Evalueren is het planmatig verzamelen, analyseren en interpreteren van de leerprestaties (kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes) van studenten. Zowel de leerkracht als de student evalueren. Vóór, tijdens en na het leerproces moet worden geëvalueerd: • om de beginsituatie vast te stellen • om het leerproces te sturen of bij te sturen • om de studies te sanctioneren. Volgende aspecten komen in aanmerking voor evaluatie: • de validiteit van de leerstof • de betrouwbaarheid • de transparantie en de voorspelbaarheid. De student is op voorhand op de hoogte van de beoordelingscriteria • de didactische relevantie. De student moet uit de beoordeling iets kunnen leren • de planmatigheid De toetsen zijn gebaseerd op de componenten van het leerplan en de verhouding daartussen. Voor de deelproeven: afwisseling; combinatie van deeltaken / totaaltaken, mondelinge / schriftelijke toetsing, proces- en productevaluatie, individueel en groepswerk. De student kan na een toets zijn studiehouding en studiemethode indien nodig aanpassen. De leerkracht kan de onderwijsmethode bijsturen. De eindevaluatie is het resultaat van een redelijk aantal toetsen. De lesgever moet met de eindproef kunnen nagaan of de student de vaardigheden en de kennis heeft verworven om het attest van deze eenheid te behalen. Het is aan te bevelen dat de vakgroep voor Afdelingssecretaris een evaluatiebeleid ontwikkelt en vastlegt: organisatie van de evaluatie, criteria, instrumentarium, rapportering. Dagelijks werk Permanente evaluatie met aandacht voor bijsturing en remediëring. De leerkracht kan gebruik maken van een evaluatiefiche waarin volgende aspecten aan bod komen: • de student kan zich oriënteren • hij kan zich voorbereiden • hij kan de taak uitvoeren (taal, inhoud, presentatie) • hij kan reflecteren • bijsturing is mogelijk


Examens: Het eindcijfer voor spreekvaardigheid is gebaseerd op de permanente evaluatie van het dagelijks werk (40%). Het schriftelijk examen is praktijkgericht (60%).


BIBLIOGRAFIE Deze bibliografie is selectief. BAECKENS R., MEUKENS P., Zakelijke communicatie. Kapellen, Uitgeverij Pelckmans, 1999-2000 (3 dr.)

e

BAERT M.-A., DE HERT W., T’SAS J., Efficiënt communiceren. Antwerpen, Uitgeverij Plantijn, 2000 (2 dln.) BEEX N., DOEVE R., TIGGELER E., De magische media-mix: e-mail, brieven, faxen. Den Haag, Sdu Uitgevers, 2001. CLAES R., POOT Y., Efficiënt communiceren per telefoon. Kapellen, Pelckmans, 1999 (3

de

druk).

DAELMANS R., Spreekuur. Wolters Plantyn, 1997. GEMEENSCHAPSONDERWIJS. PEDAGOGISCHE BEGELEIDINGSDIENST, Het BIN-boekje. Brussel: Nevelland, 2000. GRUBBEN E., PLATTEL R., Klantgericht corresponderen. Handleiding bij het schrijven van de enthousiasmerende en overtuigende brieven. Schoonhoven, Academic Service, 2001 (2 opl.) HOGEVEEN P., WINKELS J., Het didactische werkvormenboek. Assen, Van Gorcum B.V., 1996. MOTTARD A. (red.), Retoriek en praktijk van het schoolvak Nederlands 2000. Gent, Academia Press, 2000. RENKEMA J., Schrijfwijzer. Groningen, Sdu uitgeverij, 1995. STEEHOUDER M., e.a., Leren communiceren. Handboek voor mondelinge en schriftelijke communicatie. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1999. TIGGELER E., Vraagbaak Nederlands. Van spelling tot stijl: snel een helder antwoord op praktijkvragen over taal. Den Haag, Sdu Uitgevers, 2001. TIMMERS C., Faxen faxte gefaxt. De juiste spelling van ruim 1500 oorspronkelijke vreemde werkwoorden. Den Haag, Sdu Uitgevers, 2000. VERHEYEN J., Doeltreffend schrijven voor bedrijven. Antwerpen, Standaard Uitgeverij, 1998. VDAB, Klantgericht schrijven. Brussel, VDAB, 1999 (6 vol.) VVKSO, BIN-normen. Efficiënte communicatie. Brussel, VVKSO, 2002. VVKSO, Rapporteren. Voorschriften en nuttige wenken. Brussel, VVKSO, 2002.

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: A. Zakelijke communicatie – Eenheid: A2. Franse zakelijke communicatie ( 80 lestijden)

13

INHOUD Visie 14 Beginsituatie 15 Algemene doelstellingen 16 Leerplandoelstellingen / leerinhouden

17

Methodologische wenken 19 Pedagogisch-didactische wenken...............................................................................................19 Didactische hulpmiddelen ...........................................................................................................19

Evaluatie

20

Bibliografie 21


14

VISIE In een wereld waar mobiliteit en grensoverschrijdende contacten troef zijn, komt communicatie tussen mensen elke dag meer aan de orde. Moderne vreemde talen zijn onontbeerlijk om het wereldgebeuren diepgaander te benaderen, te begrijpen en te interpreteren. 1[1]

Op Europees niveau bestaat er een consensus over de visie op het onderwijs in de moderne vreemde talen. Deze aanpak vertaalt zich in de eindtermen van de Vlaamse overheid. Voor het secundair onderwijs worden de volgende doelstellingen vooropgesteld: • • •

kunnen communiceren met anderstaligen; moderne vreemde talen kunnen gebruiken voor praktische beroepsdoeleinden; zich cultureel verrijken door rechtstreekse contacten met een anderstalige wereld.

Contacten met, en in de vreemde taal zijn dagelijks aan de orde. Talenonderwijs draagt immers bij tot de vorming van communicatief competente jongeren en volwassenen d.m.v. het ontwikkelen en het stimuleren van de 4 basisvaardigheden. Het moderne vreemde talenonderwijs beoogt ook het uitbouwen van attitudes, zoals openheid, verdraagzaamheid, luisteren communicatiebereidheid, intellectuele nieuwsgierigheid, kritische zin, relativeringsvermogen en spontane zelfevaluatie. Via een vakoverschrijdende aanpak zal het moderne vreemde talenonderwijs leiden naar een optimale persoonlijkheidsontwikkeling, een ruimer inzicht in de socio-culturele dimensie, het nastreven van maatschappelijke verantwoordelijkheidszin en het progressief verwerven van een zekere leerautonomie. Meertaligheid gekoppeld aan verdraagzaamheid, vormt mede de hoeksteen voor een duurzame coëxistentie binnen een pluriforme multiculturele samenleving.

1[1]

CONSEIL DE L'EUROPE, Les langues vivantes: un cadre européen commun de référence, langues vivantes. Didier-Hatier, 2001.


15

BEGINSITUATIE De cursisten moeten voldoen aan de toelatingsvoorwaarden, m.n. met vrucht Frans RG1 gevolgd hebben of slagen voor een toelatingsproef.


16

ALGEMENE DOELSTELLINGEN 1. De cursist ontwikkelt de nodige Franse communicatieve vaardigheden om deel te nemen aan een zakelijk communicatieproces.

De cursist verbetert zijn algemeen taalgebruik en leert het vakjargon gebruiken. Hij ontwikkelt de Franse schriftelijke en mondelinge communicatievaardigheden. 2. De cursist moet in staat zijn in verschillende commerciële situaties zelfstandig te functioneren.


17


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen 18

een communicatieplan opstellen

17

plan de communication

19

de basisbeginselen van bouwsteencorrespondentie toepassen

18

bouwsteencorrespondentie

20

correspondentie (brieven en nota’s) vertalen

19

vertaaloefeningen

21

correspondentie opnemen in het Frans

20

opnemen van correspondentie

22

schriftelijke zakelijke communicatie toepassen

21

informatieve en persuasieve communicatie: * demande d’offre, * l’offre, * la commande, * la confirmation de la commande et l’avis d’expédition des marchandises, * la réclamation et la réponse à la réclamation, * le rappel HRM-communicatie * rédiger une annonce * la lettre de postulation * le c.v. Dagelijkse interne communicatie * rédiger un fax * rédiger un mél

23

mondelinge zakelijke communicatie toepassen

22

téléphoner informer, commander, réserver, annuler l’accueil + la visite formuler une plainte et savoir réagir poser sa candidature organiser un voyage d’affaires donner des instructions

24

het vakjargon begrijpen en gebruiken

23

terminologie économique et juridique



18

LEERINHOUDEN


de Franse spelling toepassen

24

Franse spellingsregels

26

de Franse grammatica toepassen

25

Franse grammaticale regels


19

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Men moet de motivering van de cursisten in het oog houden. De lessen Frans moeten in de eerste plaats “doe-lessen” zijn. De cursisten oefenen al doende bepaalde vaardigheden in en verwerven daardoor de nodige kennis. Er moet voldoende variatie zijn in de lesactiviteiten en in de referentiële syllabus.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 lokaal geschikt voor interactieve leervormen bord, krijt en spons handboek cursus verklarende en vertalende woordenboeken grammatica’s cassetterecorder + cassettes CD-speler + CD’s videorecorder + videobanden overheadprojector multimedia (pc-hardware en software) internetaansluiting informatiehoek (voor kranten, tiijdschriften, …)

1

Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing: -

Codex ARAB AREI Vlarem.

Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden m.b.t.: -

de uitrusting en inrichting van de lokalen; de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.

Zij schrijven voor dat: -

duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden; de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.


20

EVALUATIE Gespreide evaluatie: na een voldoende trainingsperiode kan er een opdracht volgen waarbij de cursisten gequoteerd worden en waarvan de behaalde punten meetellen bij de eindevaluatie. Eindevaluatie: zowel schriftelijk als mondeling Alternatieve evaluatiemethoden: Tijdens het leerproces wordt het leerrendement aanzienlijk verhoogd indien men gebruik maakt van alternatieve evaluatiemethoden en –instrumenten bij producten procesevaluatie, omdat cursisten dan veel meer betrokken worden bij het evalueren. Zelfevaluatie, evaluatie van klasgenoten en coöperatieve evaluatie op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken bevorderen het leerproces en vormen bovendien een efficiënte basis voor procesbegeleiding. Ze helpen de cursist bij het ontwikkelen van inzicht in criteria voor goede producten en voor efficiënte leerstrategieën. Ze dragen er bovendien toe bij dat de leerder inzicht krijgt in de eigen leerstijl en de nodige flexibiliteit ontwikkelt om deze te verbeteren. Als dusdanig zijn deze methoden fundamenteel bij het ontwikkelen van de leerautonomie van de cursist. De gegevens over de leer- en ontwikkelingsvorderingen van de cursist die systematisch worden ingezameld op basis van evaluatielijsten (met betrekking tot het product of het proces), logboeken, portfolio’s en gesprekken kunnen ook in aanmerking komen voor de eindbeoordeling


21

BIBLIOGRAFIE AL B.P.F., e.a., Van Dale groot woordenboek Frans-Nederlands, Nederlands-Frans (2 vol.), Utrecht/Antwerpen, Van Dale Lexicografie BEAUDET S., Réussir le DELF – Unités A1-A2 – Entraînement à la compréhension orale (+ cassette), Didier-Hatier, Paris, 1996. BERARD E., L’approche communicative – Théorie et pratiques, CLE International, coll. DLE, paris, 1991 BERARD E., LAVENNE C., Grammaire utile du français, Didier-Hatier, Paris, 1991. BERARD E., LAVENNE C., Exercices pour l’apprentissage du français, Didier-Hatier, Paris, 1992. BERTOCCHINI P., COSTANZO E., Productions écrites – Le mot, la phrase, le texte, Hachette, Paris, 1987. BLANCHE P., A tour de rôle, des activités de communication orale à pratiquer en face à face, CLE International, Paris 1991. BOIRON M., RODIER C., Documents authentiques écrits – Fiches d’activités photocopiables pour la classe, CLE-International, Paris, 1998. BOUTTERY J. Communication multimédia, Pelckmans, Kapellen, 1997. BRUCHET J., Parler français au bureau, Intertaal, Amsterdam/Antwerpen, 1994. CARTON J. et. al., Dictionnaire des sigles nationaux et internationaux, La Maison du Dictionnaire, Paris, 1987. CICUREL F. e.a., Communiquer en français – Actes de parole et pratiques de conversation, Hatier, Paris, 1991. CLIJSTERS W., AMAND J., Les médias dans les affaires, uitgeverij Plantyn, Deurne, 1994. COLIGNON J.-P., Savoir écrire, savoir téléphoner, Duculot, Louvain-la-Neuve, 1992. Comtel, Parlons au téléphone CORDA A., Internet in het talenonderwijs, Coutinhi, Bussum, 1999. DAENEN Chr., LEMMENS C., Modules MEAO Frans, IPROP, Amersfoort, 1992. DANILO M., TAUZIN B., Le français de l’entreprise, Clé international, Paris, 1990. DANY M., GELIOT J., Le français du secrétariat commercial, Hachette, Paris, 1987. DAVIES N., Activités de français sur Internet, CLE International, Paris, 1999. DE GROOF D., Snel en efficiënt leren zoeken op het Internet, Davidsfonds, Leuven, 1999. DE SPIEGELEER J., e.a., Grammaire 2000, Uitgeverij Plantijn, Deurne, 1986. DREKE M., e.a., Deux à deux – Situations et intentions communicatives pour la pratique de dialogues – Débutants et niveaux avancés, Langenscheidt, Berlin, 1991 DUTTWEILER G., Les 20 000 phrases et expressions de la correspondance commerciale et privée, Editions générales, Genève, 1987. FAYET M., NISHIMATA A., Savoir rédiger le courrier d’entreprise, Editions d’organisation, Paris, 1987/2. GIRAULT O., Communication professionnelle, Fouchier, Paris, 1987. GONDRAND F., L’information dans les entreprises et les organisations, Les Editions d’Organisation, Paris, 1990. GROENHOF J., VAN DIJK F.G.M., Correspondentie Frans. Praktische gids voor de communicatie in het Nederlands-Frans handelsverkeer, Thieme, Zutphen, 1991. JACQUET J., PENDANX M., Lecture – Ecriture – Niveau Débutant, CLE International, coll. ‘Entraînezvous’, Paris, 1991. Le Bescherelle, l’art de conjuguer, Didier-Hatier, Brussel


22

MUNSTERS W., GEURTS A., FIJMA P., Vocabulaire commercial et économique, Wolters-Noordhoff, Groningen, 1988; NOLASCO R., ARTHUR L., Conversation, Oxford University Press, coll. ‘Ressource Books for Teachers’, Oxford, 1994. PENNINCKX W., BUYSE P., Vertaalgids, UGA PUREN C. – BERTOCCHINI P. – COSTANZA E., Se former en didactique des langues, Ellipses, Paris, 1998. REY A., REY-DEBOVE J., Le Petit Robert, Le Robert, Paris. SERVOTTE J.V., Dictionnaire commercial: Français – Nederlands – English – Deutch, Erasme, Bruxelles, 1987 SHEILS J., La communication dans la classe de langue, Conseil de la coopération culturelle, Strasbourg, 1991. STEENHOUDER M.F., Leren communiceren: procedures voor mondelinge en schriftelijke communicatie, Wolters-Noordhoff, Groningen, 1990/2 VAN DALE – DR. M. HANNAY, Zakenbrieven in vijf talen, Van Dale LexicografieUtrecht, Antwerpen, 1994. VAN DER VOORT P.J., MOL, H., Basisdidactiek voor het onderwijs in de moderne vreemde talen, Wolters-Noordhoff, Groningen, 1989. VDAB, La communication écrite, La communication dans l’entreprise, 1996. VDAB, Le téléphone, code 742.02.310 VDAB, Postuler et réussir

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: B. Toegepaste Informatica – Eenheid: B1. Initiatie in de informatica ( 60 lestijden)

23


27


Evaluatie

30

Bibliografie 31


VISIE

24



25


26

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist krijgt in deze module zicht op de mogelijkheden van de informatica. De module beoogt de volledige leek zorgvuldig geselecteerde informaticakennis en – vaardigheden te bezorgen, om hem voor te bereiden op het uitvoeren van reële taken met een computer. De cursist heeft na het beëindigen van deze module elementaire kennis van en inzicht in een computersysteem, een besturingssysteem, toepassingssoftware, programmeren en netwerken.


27


LEERINHOUDEN


het doel en nut van een computersysteem verklaren

26

Computersysteem: - doel - nut

28

de basiscomponenten van een computersysteem aaneenschakelen en gebruiken

27

Onderdelen: - invoerapparatuur - uitvoerapparatuur - onderdelen aan mekaar schakelen - aan-en afzetten - gebruik van de reset

29

doel en nut van een besturingssysteem verklaren

28

Besturingssystemen: - doel - nut - soorten

30

basisvaardigheden van een besturingssysteem uitvoeren

29

Basishandelingen - muisbewerkingen - toetsenbord: toetscombinaties, sneltoetsen - bergrippen map en bestand, boomstructuur - bestandsmanipulaties (mappen, bestanden, kopiëren, verplaatsen) - werken met vensters en menu

31

doel en nut van toepassingssoftware verklaren

30

Software Toepassingssoftware: - doel en nut - tekstverwerker - rekenblad - database - presentatiepakket - tekenpakket - opmaakpakket programmeertalen:

het onderscheid tussen een tekstverwerker, een rekenblad, een databanktoepassing en een presentatie/tekenpakket aangeven doel en nut van programmeertalen verklaren


28


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

- doel en nut 32

Basishandelingen in een tekstvererker kunnen uitvoeren

31

Tekstverwerker: - ingeven en verbeteren teksten - verplaatsen en kopiëren - opslaan en openen van bestanden

33

Basishandelingen in een rekenblad kunnen uitvoeren

32

Rekenblad: - ingeven en verbeteren getallen - eenvoudige bewerkingen en formules - opslaan en openen van bestanden

34

Basishandelingen in een databank kunnen uitvoeren

33

Databank: - Werken met een bestaande databank

35

Basishandelingen in een tekenpakket kunnen uitvoeren

34

Tekenpakket: - Opmaak van een eenvoudige tekening - Opslaan en openen van bestanden

36

Doel en nut van datacommunicatie, lokale en wereldwijde netwerken verklaren

35

Netwerken Basisprincipes: - lokale - wereldwijde netwerken - internet

37

Een geïnstalleerde browser met de nodige aangesloten hardware kunnen gebruiken

36

Internet: - Wat is internet? - Mogelijkheden - Nut - Browser starten en sluiten - Internetadres ingeven

38

Op een veilige en ergonomische manier computersystemen kunnen gebruiken

37

Veiligheid Ergonomie


29

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Aan de hand van enkele praktische voorbeelden kan het nut van moderne computersystemen aangetoond worden. De verschillende onderdelen van een pc kunnen best aan de hand van didactisch materiaal voorgesteld worden. Daartoe kan beroep gedaan worden op defecte en/of oudere apparaten of onderdelen ervan. Het is niet de bedoeling dat de cursisten zich nu reeds bekwamen in de toepassingspakketten op zichzelf maar wel dat ze inzicht verwerven in de kenmerken ervan en hun plaats in het geheel van het informaticalandschap kunnen situeren. Op deze wijze kunnen ze dan ook hun toekomstig leertraject doelbewust uitstippelen. Aan de hand van enkele voorbeelden wordt aangetoond dat ook op maat gemaakte software nodig is. De studie van het internet dient zeer toepassingsgericht te zijn: zo kan men bv. de cursisten buiten de les laten zoeken naar internetadressen en deze tijdens de les laten uittesten

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. De computers moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep informatica zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software of hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat haar informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

1








30

EVALUATIE De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij één of meer werkstukken moeten afgeleverd worden. Permanente evalutie spreid de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturen indien nodig. Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdstip van de proeven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassene te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt. Vermits vooral vaardigheden getest worden, moeten bij voorkeur de kennisinhouden beschikbaar gesteld worden (bijv. met gebruik van de cursus of de handleiding). Elke opgave moet communicatief eenduidig zijn (slechts voor één interpretatie vatbaar, goed afgebakend en met zo weinig moegelijk kettingopdrachten). Indien de cursist bij een complexe oefening plots niet verder kan, moet de leraar hulp bieden. Het spreekt vanzelf dat de cursisten op toetsen en examens enkel te maken krijgen met opgaven waaraan ze zich min of meer verwachten. De probleemstellingen moeten betrekking hebben op de kennis en vaardigheden die voor de leerstofvooruitgang onmisbaar zijn, die voor het opleidingsprofiel normaal functioneel zijn en die voor een normale instroomgroep haalbaar is. De analyse van de antwoorden geven aanleiding tot bijsturing en tot leeradviezen. De geëvalueerde werkstukken zijn ter inzage van de cursisten. Knelpunten worden klassikaal besproken.


31

BIBLIOGRAFIE CREG P., Microsoft Office in 24 uur, Academic Service, 1999, 464p. DE GEYTER – DIEPENDAELE T., LEVRAU O., MOESTERMANS K., Wegwijs in ICT, WWW-Soft, 2001 DE LANGE, De computer en wij: software, Wolters Plantyn, 2001 D’HAENENS, HERTVELDT F., EDU Multimedia, deel 1 ( Uitbouw van een klasnetwerk), deel 2 ( Internet Explorer in de klas), deel 3 (E-mailen met Outlook Express), Standaard uitgeverij, 2000 HERTVELDT F., VANNESTE P., WYLIN B., Internet, een nieuw didactisch medium, Standaard uitgeverij, 1997 KASSENAAR P., PINKSTER B., Installatie en beheer van software, Academic Service KOCKELKORE C., Basiskennis computergebruik en Windows 2000 MB. 1 – Theorieboek, , Academic Service LEVINE J., Internet voor dummies, Addison-Wesley NL OOST K., Basiscursus Internet, Academic Service POTT O., pc basiskennis, Addison-Wesley NL VAN DE MAELE M., Computersystemen, Standaard uitgeverij, 2000 VAN HARREWIJN M., Basiskennis Office 2000 MB.2, Academic Service, 2000

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B2. Basisdactylografie 1 ( 60 lestijden)

32


36


Evaluatie

38

Bibliografie 39


33

VISIE Het kan niet ontkend worden dat de snelle evolutie van computertechnologie de opvattingen over het dactylografieonderwijs de laatste jaren sterk heeft beïnvloed. Het besturen van de computer met behulp van de muis speelt sedert de introductie van de grafische Windowsomgeving een zeer belangrijke rol. Ook de ontwikkeling van de technologie voor spraakherkenning gaat met rasse schreden vooruit. Toch blijft de klavierbeheersing nog steeds heel belangrijk. Volwassenen moeten de kans krijgen om op eigen tempo het klavier te leren beheersen. Oefening baart kunst.



34


35

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist leert in deze module correspondentie (in het Nederlands en in een vreemde taal) behoorlijk vlot en nauwkeurig typen. Hij leert deze vaardigheid aan met behulp van een autodidactisch typprogramma.


36

LEERPLANDOELSTELLINGEN / LEERINHOUDEN LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 39

de apparatuur bedrijfsklaar maken en het gebruikte softwarepakket correct activeren en afsluiten.

LEERINHOUDEN Opstarten van apparatuur en programmatuur Basisprincipes van dactylografie:

• blindtypen, • tienvingertypen, tijdens het typen de juiste lichaamshouding aannemen • juiste lichaamshouding, • juiste aanslag, • vingervaardigheidsoefening. het alfanumerieke klavier tienvingerblind gebruiken met aandacht voor Aanleren en inoefenen van de toetsen van: de juiste vingerzetting • de gidsrij: j f k d l s q m g h de letters en tekens van de gidsrij, de bovenrij, de benedenrij en de • de bovenrij: r u i e o z p a t y hoofdletters vlot met elkaar combineren. • de benedenrij: v n c b x w • leestekens (incl. spatiëringsregels volgens Bin-norm). de “dode” toets toepassen. Gebruik van hoofdlettertoets en hoofdletterslot de spatiëringsregels spontaan correct toepassen De “dode” toetsen: de meest courante leesteken correct en met de juiste vingerzetting aanslaan • samentrekkingsteken, • deelteken. vlot en nauwkeurig woorden, zinsdelen, zinnen en alinea’s typen Aanleren van leestekens in combinatie met hoofdlettertoets: ? en . Gebruik van het liggend streepje. de correcte vingerzetting toepassen.

40

Typen van korte eenvoudige alinea’s volgens het principe van de automatische regelovergang.


37

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN •

De cursisten moeten erop attent gemaakt worden dat een juiste houding dient te worden aangenomen. Dit is van groot belang omdat anders na langdurig computerwerk spier- en/of rugpijn kan optreden. In het bijzonder moet er gelet worden op de correcte vingerzetting en de juiste aanslagtechniek.

•

De leerkracht zal ook steeds alert zijn voor het blindtypen en hiervoor een niet aflatende corrigerende, maar toch positieve houding aannemen.

•

De veelbesproken Bin-normen staan steeds centraal. In dat verband geldt het Bin-boekje als maatstaf. Het is aangewezen dat elke cursist zich een exemplaar ervan aanschaft.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 •

Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer.

•

Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de gebruikte software.

•

De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift (typen ‘vanaf concept’). Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen.

•

Voor het dactylografieonderwijs zijn momenteel handige softwarepakketten beschikbaar: sommige worden verdeeld door de klassieke uitgeverijen (AZ-tekst, TypTop), andere kunnen via het Internet verkregen worden. Het verdient dan ook sterke aanbeveling hiermee te werken. Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren.

1








38

EVALUATIE •

De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij één of meer werkstukken moeten afgeleverd worden.

•

Permanente evaluatie spreidt de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturing indien nodig.

•

Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdstip van de proeven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassene te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt.


39

BIBLIOGRAFIE DE LANGE, T., AZ-tekst 2, cursus machineschrijven, Wolters Plantyn, Antwerpen, 1996. GEMEENSCHAPSONDERWIJS,

PEDAGOGISCHE

BEGELEIDINGSDIENST,

Het

Bin-boekje,

Nevelland, Brussel, 2000.

SIX, K., Typ-Top, deel 1, deel 2, deel 3 en Plus, Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, resp. 1996, 1997, 1996, en 1997. VAARDIGE VINGERS, driemaandelijks tijdschrift van de Academie voor Bureauwetenschappen, Tienen.

VVKSO, BIN-normen – Efficiënte communicatie, Brussel, 2002


40


44


Evaluatie

47

Bibliografie 48


41

VISIE Het kan niet ontkend worden dat de snelle evolutie van computertechnologie de opvattingen over het dactylografieonderwijs de laatste jaren sterk heeft beïnvloed. Het besturen van de computer met behulp van de muis speelt sedert de introductie van de grafische Windowsomgeving een zeer belangrijke rol. Ook de ontwikkeling van de technologie voor spraakherkenning gaat met rasse schreden vooruit. Toch blijft de klavierbeheersing nog steeds heel belangrijk. Volwassenen moeten de kans krijgen om op eigen tempo het klavier te leren beheersen. Oefening baart kunst.


BEGINSITUATIE Vereiste voorkennis: B2. Basisdactylografie 1

42


43

ALGEMENE DOELSTELLINGEN In deze module wordt de snelheid en de nauwkeurigheid waarmee de cursist correspondentie (in het Nederlands en in een vreemde taal) typt geoptimaliseerd. Tenslotte leert de cursist vlot en nauwkeurig statistisch materiaal typen.


44


LEERINHOUDEN


toetsen van de bovenste rij gebruiken met juiste spatiëringsregels en volgens de Bin-normen.

Aanleren van de toetsen van de bovenste rij met de juiste spatiëringsregels en volgens de Bin-normen: ^“‘()éèçà

42

de cijfertoetsen juist aanslaan om getallen in teksten/brieven te typen.

Aanleren van de cijfers van de bovenste rij

43

het numeriek klavier blind gebruiken bij het intypen van grote getallenreeksen.

Aanleren van het numeriek klavier

44

minder frequent voorkomende tekens op een efficiënte manier vormen.

Aanleren van diverse tekens met de juiste spatiëringsregels en volgens de Bin-normen: ù % / ° & Aanleren van derde tekens op toetsen: Alt Gr \ @ { } ~ ´ ` Aanleren van rekenkundige tekens met de juiste spatiëringsregels en volgens de Bin-normen: + - x :

45

46

zin voor een grafische esthetica ontwikkelen.

de dactylografische normen en Bin-normen bij het typen van teksten toepassen.

Tekstschikking: •

woorden vet, onderstreept,

•

creëren van alinea’s,

•

tekstdelen centreren en rechts plaatsen.

Intikken van doorlopende teksten in verschillende talen: •

inclusief uit handschrift,

•

met correctietekens, doorhalingen en verwijzingen,

•

met meerdere pagina’s,


LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen 47

een eenvoudige brief volgens de Bin-normen uitwerken.

45

LEERINHOUDEN De genormaliseerde briefindeling


46

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN •

De cursisten moeten erop attent gemaakt worden dat een juiste houding dient te worden aangenomen. Dit is van groot belang omdat anders na langdurig computerwerk spier- en/of rugpijn kan optreden. In het bijzonder moet er gelet worden op de correcte vingerzetting en de juiste aanslagtechniek.

•

De leerkracht zal alert blijven voor het blindtypen en hiervoor een niet aflatende corrigerende, maar toch positieve houding aannemen.

•

Bijzondere aandacht dient te worden geschonken aan leerlingen die (bijv. omwille van een verschillende vooropleiding) een achterstand hebben. Een gedifferentieerde en geïndividualiseerde begeleiding is in deze gevallen zeker noodzakelijk.

•

De veelbesproken Bin-normen staan steeds centraal. In dat verband geldt het Bin-boekje als maatstaf. Het is aangewezen dat elke cursist zich een exemplaar ervan aanschaft.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 •

Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer.

•

Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de gebruikte software.

•

De toestellen moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift (typen ‘vanaf concept’). Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen.

•

Ook in deze fase van het dactylografieonderwijs zijn handige softwarepakketten beschikbaar. Het verdient dan ook aanbeveling hiermee te werken, hoewel in deze module een volwaardig tekstverwerkingspakket kan ingeschakeld worden. Dit laatste verdient zelfs de voorkeur, als was het maar om de aantrekkelijkheid te verhogen.

1








47

EVALUATIE •

De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij één of meer werkstukken moeten afgeleverd worden.

•

Permanente evaluatie spreidt de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturing indien nodig.

•

Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdstip van de proeven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassene te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt.


48

BIBLIOGRAFIE DE LANGE, T., AZ-tekst 2, cursus machineschrijven, Wolters Plantyn, Antwerpen, 1996. GEMEENSCHAPSONDERWIJS,

PEDAGOGISCHE

BEGELEIDINGSDIENST,

Het

Bin-boekje,

Nevelland, Brussel, 2000.

SIX, K., Typ-Top, deel 1, deel 2, deel 3 en Plus, Uitgeverij De Boeck, Antwerpen, resp. 1996, 1997, 1996, en 1997. VAARDIGE VINGERS, driemaandelijks tijdschrift van de Academie voor Bureauwetenschappen, Tienen.

VVKSO, BIN-normen – Efficiënte communicatie, Brussel, 2002

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B4. Tekstverwerking 1 ( 60 lestijden)


53


Evaluatie

58

Bibliografie 59

49


VISIE

50



51


52

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist leert in deze module de elementaire begrippen van tekstverwerking. Hij leert de basisvaardigheden door middel van een aantal eenvoudige oefeningen.

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 53 Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B4. Tekstverwerking 1 ( 60 lestijden)


LEERINHOUDEN


doel en nut van tekstverwerking uitleggen

38

Tekstverwerking - doel - nut

49

invoerapparatuur in functie van het tekstverwerkingspakket gebruiken

39

Opstarten en verlaten van het programma

de weergave en de grootte van een pagina op het beeldscherm instellen

Werkvenster Weergave van de pagina Werkbalken aan en uitzetten

50

een document aanmaken een document corrigeren een tekstdeel verplaatsen, wissen, kopiëren en invoegen met meerdere documenten tegelijk werken

40

Intikken en corrigeren van tekst eindemarkeringen tekstentiteiten - alinea - sectie - pagina,… tussenvoegen en overschrijven wissen van tekst herstelfunctie spellingscontrole grammatica-controle auto-correctie woorden splitsen symbolen en speciale tekens Tekst selecteren een tekstdeel selecteren (teken, woord, …) een selectie opheffen Tekstdelen verplaatsen, kopiëren en verwijderen binnen één document tussen de verschillende documenten



LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

Zoeken en vervangen 51

Tekens, woorden, alinea’s, pagina’s en documenten opmaken

41

Opmaak plaatsen, kopiëren en verwijderen Tekenopmaak: - lettergrootte - lettertype - letterweergave - onderstrepen (kleur) - effecten alinea-opmaak: - regelafstand - afstand tussen alinea’s - randen en arceringen - uitlijning en inspringing - opsommingstekens en –nummering - tabstops - opvultekens - instellen en wijzigen Pagina-opmaak: - papierformaat en marges - papieroriëntatie - kop-en voettekst

52

Een eenvoudige tabel aanmaken

42

Werken met tabellen invoegen opmaak

53

Teksten en tekstdelen afdrukken

43

Afdrukken Afdrukopties - selectie printer - printerinstellingen - aantal exemplaren afdrukvoorbeeld

54

Tekstdelen, teksten en bestanden in verschillende formaten opslaan en opvragen

44

Documenten opslaan en opvragen



LEERINHOUDEN


de helpfunctie hanteren

45

Help-functie


56

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en -mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moeten de toepassingen (of cases) de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden van het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet er in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken. De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. de lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen. Bij het werken met gebruikersinterface moet efficiëntie nagestreefd worden. Dit kan bv. gebeuren door in elke situatie te opteren voor de handigste interactievorm (vb. muisbeweging, snelmenu, …)

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. De computers moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet.

1








57

De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep informatica zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software of hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat haar informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.


58

EVALUATIE De leerstof kan geëvalueerd worden via zowel proces- als productevaluatie. Beide hebben dan de vorm van een praktische proef, waarbij één of meer werkstukken moeten afgeleverd worden. Permanente evaluatie spreid de prestatiedruk en biedt mogelijkheden tot bijsturen indien nodig. Het is evident dat er duidelijke afspraken met de cursist dienen gemaakt te worden met betrekking tot de vorm en het tijdstip van de proeven. Hierbij is het examenreglement van het centrum een belangrijk instrument in de openheid naar de cursisten toe. Om de zelfevaluatie van de volwassene te vergroten is het belangrijk dat de cursist weet op welke aspecten van de opdrachten de nadruk ligt. Vermits vooral vaardigheden getest worden, moeten bij voorkeur de kennisinhouden beschikbaar gesteld worden (bijv. met gebruik van de cursus of de handleiding). Elke opgave moet communicatief eenduidig zijn (slechts voor één interpretatie vatbaar, goed afgebakend en met zo weinig moegelijk kettingopdrachten). Indien de cursist bij een complexe oefening plots niet verder kan, moet de leraar hulp bieden. Het spreekt vanzelf dat de cursisten op toetsen en examens enkel te maken krijgen met opgaven waaraan ze zich min of meer verwachten. De probleemstellingen moeten betrekking hebben op de kennis en vaardigheden die voor de leerstofvooruitgang onmisbaar zijn, die voor het opleidingsprofiel normaal functioneel zijn en die voor een normale instroomgroep haalbaar is. De analyse van de antwoorden geven aanleiding tot bijsturing en tot leeradviezen. De geëvalueerde werkstukken zijn ter inzage van de cursisten. Knelpunten worden klassikaal besproken.


59

BIBLIOGRAFIE BAERT M.-A., DE HERT W., T’SAS J., Efficiënt communiceren, deel 1, deel 2, Uitgeverij Plantyn, Antwerpen, resp 2000 en 2000. BUYSSE P., CAUWENBERGH R., VAN CALSTER M., Probleemoplossend werken met MS Word 2000, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2000. DEVRIENDT D., DE GEYTER-DIEPENDAELE T.,Werk wijzer met Word 2000, deel 1, deel 2, deel 3, WWW-Soft, Oostkamp, resp. 2000, 2000 en 2001. GEMEENSCHAPSONDERWIJS, PEDAGOGISCHE BEGLEIDINGSDIENST, Het Bin-boekje, Nevelland, Brussel, 2000 GOOKIN D., Microsoft Word 2000 voor Dummies, Addison-Wesley Longman, Amsterdam, 1999 HOSTYN M., LEMAITRE D., ES J., MAASSEN J., VOLDERS V., Tekstverwerking MS Word 2000, 2000 SEEGERS, WESDORP, Word 2000, deel 1, deel 2 en deel 3, Instruct bvba, Herent, 2000, 2000 en 2000. SIX K., MAESEELE L., SEYNAEVE E., Typ-Top, deel 5 en deel 6, Standaard Educatieve Uitgeverij, Antwerpen, resp. 2000 en 2000. SIX K., Typ-Top, del 4, Standaard Educatieve Uitgeverij, Antwerpen, 2000. SMASH, Word 2000 in je vingers, Kampenhout, 2000. SYBEX, Het complete boek Word 2000, Soest, 1999. Vaardige vingers, driemaandelijks tijdschrift van de Academie voor Bureauwetenschappen, Tienen. VAN DEN BROECK E, CUYPERS E., Word 2000, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2000 VVKSO, BIN-normen – Efficiënte communicatie, Brussel, 2002 VVKSO, Efficiënt rapporteren met behulp van de computer, Brussel, 2002 VVKSO, Rapporteren – Voorschriften en nuttige wenken, Brussel, 2002



64


Evaluatie

68

Bibliografie 69

60


VISIE

61


BEGINSITUATIE Vereiste voorkennis: B4. Tekstverwerking 1

62


63

ALGEMENE DOELSTELLINGEN In deze module worden de meer uitgebreide mogelijkheden van tekstverwerking aangeleerd en ingeoefend. De cursist kan bij het beëindigen van deze module met een tekstverwerkingspakket werken en hij kan dat pakket probleemoplossend toepassen



LEERINHOUDEN


de configuratie instellen

46

De werkomgeving aanpassen

menu’s, werkbalken en sneltoetsen ontwerpen en aanpassen 57

Figuren invoegen, bewerken, tekenen en verwijderen

47

Figuren: invoegen bewerken eigenschappen instellen

58

diverse automatische verwijzingen in een document maken

48

Inhoudstafel Index Veldcodes

59

Tekstopmaak automatiseren

49

Documentsjablonen ontwerpen

Opmaakprofielen: gebruik opmaak wijziging hiërarchie titels nummeren Sjablonen

60

Een tabel opmaken en bewerken

50

Tabel: aanmaak opmaak samenvoegen splitsen sorteren

61

Tekst in kolommen plaatsen

51

Kolommen: aanmaak opmaak



LEERINHOUDEN


Een standaardocument en een gegevensbestand samenvoegen

52

Afdruk samenvoegen

63

Invulforumulieren ontwerpen

53

Invulformulieren

64

Hoofd-en subdocumenten samenstellen

54

Hoofd-en subdocumenten: doel en nut aanmaak


66

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en -mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moeten de toepassingen (of cases) de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden van het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet er in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken. De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. de lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. De computers moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. In de klas is een vlotte toegang voorzien tot het internet. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep informatica zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken.

1







Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B5. Tekstverwerking 2 ( 60 lestijden) Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software of hardware moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat haar informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.

67


68



69

BIBLIOGRAFIE BAERT M.-A., DE HERT W., T’SAS J., Efficiënt communiceren, deel 1, deel 2, Uitgeverij Plantyn, Antwerpen, resp 2000 en 2000. BUYSSE P., CAUWENBERGH R., VAN CALSTER M., Probleemoplossend werken met MS Word 2000, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2000. DEVRIENDT D., DE GEYTER-DIEPENDAELE T.,Werk wijzer met Word 2000, deel 1, deel 2, deel 3, WWW-Soft, Oostkamp, resp. 2000, 2000 en 2001. GEMEENSCHAPSONDERWIJS, PEDAGOGISCHE BEGLEIDINGSDIENST, Het Bin-boekje, Nevelland, Brussel, 2000 HOSTYN M., LEMAITRE D., ES J., MAASSEN J., VOLDERS V., Tekstverwerking MS Word 2000, 2000 SEEGERS, WESDORP, Word 2000, deel 1, deel 2 en deel 3, Instruct bvba, Herent, 2000, 2000 en 2000. SIX K., MAESEELE L., SEYNAEVE E., Typ-Top, deel 5 en deel 6, Standaard Educatieve Uitgeverij, Antwerpen, resp. 2000 en 2000. SIX K., Typ-Top, del 4, Standaard Educatieve Uitgeverij, Antwerpen, 2000. SMASH, Word 2000 in je vingers, Kampenhout, 2000. SYBEX, Het complete boek Word 2000, Soest, 1999. Vaardige vingers, driemaandelijks tijdschrift van de Academie voor Bureauwetenschappen, Tienen. VAN DEN BROECK E, CUYPERS E., Word 2000, Standaard Uitgeverij, Antwerpen, 2000 VVKSO, BIN-normen – Efficiënte communicatie, Brussel, 2002 VVKSO, Efficiënt rapporteren met behulp van de computer, Brussel, 2002 VVKSO, Rapporteren – Voorschriften en nuttige wenken, Brussel, 2002

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B6. Rekenblad 1 ( 60 lestijden)

70


74


Evaluatie

78

Bibliografie 79


VISIE

71


BEGINSITUATIE Er is gen specifieke voorkennis vereist.

72


73

ALGEMENE DOELSTELLINGEN In deze module worden de grondbeginselen van het werken met een rekenblad aangeleerd. De cursist leert de vaardigheden door middel van een aantal eenvoudige oefeningen.

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 74 Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B6. Rekenblad 1 ( 60 lestijden)


LEERINHOUDEN


Doel en nut van een rekenblad uitleggen

55

Het elektronisch rekenblad - doel - nut

66

Invoerapparatuur in functie van het rekenbladpakket gebruiken

56

Navigeren binnen de werkmap

67

Een werkblad definiëren en opmaken

57

Benoemen van het werkblad Beveiligen van het werkblad Pagina-einde

68

Gegevens invoeren, wijzigen en verwijderen

58

Invoer van gegevens - waarden - reeksen - lineaire reeksen - groeireeksen - aangepaste lijsten - invoegen rij/kolom - verwijderen rij/kolom

69

Bereiken instellen en gebruiken

59

Bereiken - selecteren - benoemen - kopiëren - absolute adressering - relatieve adressering - verplaatsen - verwijderen

70

De lay-out van een rekenblad wijzigen

60

Opmaak - celeigenschappen - auto-opmaak

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 75 Module: B. Toegepaste informatica – Eenheid: B6. Rekenblad 1 ( 60 lestijden)


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

- samenvoegen cellen - splitsen van cellen - opmaak kopiëren en plakken 71

Een werkblad afdrukken

61

Afdrukken - afdrukvoorbeeld - printer-instellingen - afdrukken van formules - pagina-instellingen

72

Standaardgrafieken aanmaken

62

Grafieken - grafiekblad - grafiekobject - aanpassen grafiek

73

Basisformules maken en ingebouwde basisfuncties gebruiken

63

Formules - operanden - operatoren - volgorde van bewerkingen Functies - opstellen van eenvoudige functies - foutenanalyse

74

Bestanden op verschillende manieren en in verschillende formaten opslaan en opvragen

64

Bestanden opslaan en opvragen

75

De helpfunctie hanteren

65

Help-functie

76

De weergave en de grootte van een rekenblad op het beeldscherm instellen

66

Weergavevensters


76

METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN Bij dit onderdeel moet de nadruk liggen op het leren oplossen van problemen eerder dan op het aanleren van het pakket zelf. Dit betekent dat minimaal van elk probleem een analyse dient gemaakt te worden, vooraleer de concrete invoering op de computer wordt aangevat. De leraar moet uiteraard starten met de basisprincipes en -mogelijkheden van het pakket, maar gaandeweg moeten de toepassingen (of cases) de bovenhand krijgen. Eerst komen eenvoudige problemen aan bod, later gevolgd door meer complexe bedrijfsgerichte projecten. De verdere mogelijkheden van het pakket worden slechts besproken wanneer de toepassing dit verantwoordt. Daar de meeste pakketten enorm veel mogelijkheden hebben, is het niet de bedoeling om alles te bespreken. Beter minder maar grondig, dan veel en oppervlakkig. In de meest optimale situatie worden niet één na één de hoofdstukken van het leerplan behandeld, maar projecten of thema’s waarin die onderwerpen geïntegreerd worden. De leraar moet er in elk geval over waken om zo weinig mogelijk korte betekenisloze oefeningen te maken. De cursisten moeten zo vlug mogelijk werken met de helpfunctie zodat ze zelfstandig problemen leren oplossen. Uiteraard wordt hen voldoende tijd gegeven om te oefenen. Er moet terdege aandacht besteed worden aan de creativiteit van de cursisten. Zo is het uitgesloten dat de leraar steeds de opgave kant-en-klaar aflevert zodat de cursisten die slechts moeten kopiëren. Eigen inbreng i.v.m. de lay-out is veel waardevoller. Zelfstandig werk moet maximaal aan bod komen.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 Vermits de praktische vaardigheden centraal staan beschikt elke cursist bij voorkeur individueel over een pc waarop de vereiste programmatuur op een aanvaardbaar performantieniveau draait en die toegang geeft tot een printer. De computers moeten zo opgesteld staan dat er naast de computer nog voldoende ruimte is voor een boek of schrift. Tevens moeten volgende ergonomische eisen vervuld zijn: het scherm moet van goede kwaliteit (stabiel beeld zonder reflecties) en verstelbaar zijn, voor het toetsenbord moet er voldoende ruimte zijn voor de polsen. Het leerplan legt geen specifieke softwarepakketten op; het centrum kiest zelf de software waarmee gewerkt wordt. De gebruikte softwarepakketten moeten toereikend zijn om de leerplandoelstellingen en de leerinhouden te realiseren, zij moeten voldoende actueel zijn en bij voorkeur overeenstemmen met de algemeen gangbare software. Het is vanzelfsprekend dat het centrum beschikt over legale versies van de te gebruiken software. De cursisten moeten tijdens de les één of meer handleidingen of naslagwerken betreffende de aangeleerde softwarepakketten kunnen raadplegen. De vakgroep informatica zal zich regelmatig beraden over de keuze en het gebruik van cursussen en handboeken. Het centrum dient erover te waken dat ze de belangrijke ontwikkelingen betreffende apparatuur en programmatuur volgt. Dit betekent echter geenszins dat elke nieuwe versie van software of hardware

1








77

moet aangeschaft worden om up-to-date te blijven. Wel moet ze via geregelde investeringen vermijden dat haar informaticaonderwijs manifest achterblijft op de realiteit in het bedrijfsleven.


78



79

BIBLIOGRAFIE BOERTJES R., Sneller werken met Excel 2000, Academic Service, 2000, 450p. BRUIJNERS G., Basiscursus Excel 2000, Academic Service, 2000, 312p. BUYSSE P., CAUWENBERGH R., VAN CALSTER M., Probleemoplossend werken met MS Excel 2000, Standaard Uitgeverij, 2000. CUYPERS E., VAN DEN BROECK E., Excel 2000, Standaard Uitgeverij DE GEYTER-DIEPENDAELE T., DE MAERSCHALK E., Wegwijs in Excel, Deel 1 basis, Deel 2 gevorderden, WWW-Soft, 1999 FRANS R., Excel 2000, Campina Media FULTON J., 10 minuten gids Microsoft Excel 2000 Nl, Academic Service, 1999, 234p. LEIERER G.A., EC Gids Excel 2000, Easy Computing, 2000, 447p. VONHOUWEN H., FLEISCHAUER C., Start Excel 2000, Easy Computing, 2000, 224p.

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: C. Kantoororganisatie – Eenheid: C1. Kantoortechnieken ( 80 lestijden)

80


85

Methodologische wenken 89 C1 Kantoortechnieken ................................................................................................................89

Minimale materiële vereisten Evaluatie

91

Bibliografie 92

90


81

VISIE Het handelsonderwijs werkt voornamelijk bedrijfsgericht maar heeft een technisch karakter. Bovendien krijgen de cursisten andere modules aangeboden waarbij informatica, handelseconomie, Nederlandse en Franse zakelijke communicatie ruim aan bod komen. Er worden twee grote doelstellingen nagestreefd. Een technische opleiding bereid de cursisten niet enkel voor op een directe tewerkstelling, maar geeft hen ook de mogelijkheid na het behalen van de deelattesten van alle modules om het hoger onderwijs (van één cyclus) met succes te volgen. Het moet duidelijk zijn dat een verdere opleiding nochtans ernstig moet overwogen worden. Het is evident dat vanaf het begin de moderne informatie- en communicatietechnologie in het algemeen en de integratie van de informatica in het bijzonder een belangrijke plaats innemen in deze opleiding. Cursisten die opteren voor deze module zijn zowel gericht op het verwerven van kennis als op het aanleren van vaardigheden. Zij beschikken over zin voor nauwkeurigheid, leggen gemakkelijk contacten en willen met documenten omgaan. Communicatieve vaardigheden zijn onmisbaar.



82


83

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist kan zelfstandig instaan voor de postverwerking, de archivering, de ondersteuning van vergaderingen en andere diverse taken. Met de leerlingen wordt gestreefd naar het bereiken van volgende attituden: FUNCTONELE INFORMATIEVERWERVING • •

al dan niet onder begeleiding relevante en voor hen toegankelijke informatie in herkenbare concrete situaties vinden, selecteren en gebruiken; informatie uit uiteenlopend voor hen bestemd tekstmateriaal en voor hen bestaande formulieren begrijpen en gebruiken.

ORGANISATIEBEKWAAMHEID • •

individuele opdrachten van beperkte omvang uitvoeren en evalueren; bij groepsopdrachten: overleggen en actief deelnemen; instructies uitvoeren; reflecteren;

• •

omgaan met formele en informele afspraken, regels en procedures; hulp inroepen.

ACCURATESSE • • • •

in staat zijn binnen de voorgeschreven tijd een taak nauwkeurig uitvoeren, voltooien en afwerken volgens de vooropgestelde eisen; in staat zijn om eenvoudige fouten op te sporen en te herstellen; aandacht besteden aan de oorzaak van de fout; eventueel voorstellen tot aanpassing kunnen formuleren om die fouten in de toekomst te vermijden.

RECEPTIEVE TAALVAARDIGHEID IN HET NEDERLANDS •

in staat zijn om als luisteraar en/ of lezer op adequate wijze een gesproken, geschreven of audiovisuele boodschap te ontvangen en te verwerken;

•

de instructies begrijpen en opvolgen.

FUNCTIONELE TAALVAARDIGHEID • •

informatief luisteren en lezen; hanteren gepaste taal en omgangsvormen;

KRITISCHE INGESTELDHEID •

in staat zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen.

KWALITEITSBEWUSTZIJN • •

in staat zijn om in te schatten aan welke vereisten een product of dienst moet voldoen en in staat zijn om aan die vereisten tegemoet te komen; de nodige inspanningen willen opbrengen om de vereiste kwaliteitsnormen te bereiken

RESULTAATGERICHTHEID •

in staat zijn binnen een bepaalde tijd een vooropgesteld resultaat te bereiken.

CREATIVITEIT •

in staat zijn om persoonlijke ideeën en oplossingen te bedenken.


84

ZIN VOOR SAMENWERKING • •

in staat zijn om gemeenschappelijk aan eenzelfde taak te werken; bereid zijn om het werk te bespreken

LEERBEKWAAMHEID • • •

via geëigende leerprocessen, zijn competenties te verbreden en te verdiepen; de nieuwe ontwikkelingen volgen en bijhouden; het belang inzien van levenslang leren.

DOORZETTINGSVERMOGEN • •

in staat zijn om, ondanks moeilijkheden doelgericht te blijven werken; in staat zijn een standpunt in te nemen of tot een handeling over te gaan, en er ook de verantwoordelijkheid voor op te nemen.


85


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

1. Het secretariaat en kantoorapparaten

77

Handleiding – Klein en groot onderhoud – Basishandelingen •

buroticamateriaal volgens geëigende procedures aan- en uitzetten;

1.1. Kopieerapparaat (ook recto verso kopiëren, transparanten, enz.)

•

de handleiding van kantoorapparatuur raadplegen en instructies opvolgen;

1.3. Fax – versturen en ontvangen

•

een klein onderhoud uitvoeren op deze apparaten;

•

afspraken maken m.b.t. het groot onderhoud van kantoorapparatuur;

•

kopiëren, ook recto verso, transparanten, enz.;

•

telefoon bedienen (incl. gesprek aannemen, verbinding maken, doorverbinden;

•

faxen versturen en ontvangen;

•

de overheadprojector bedienen;

•

de rekenmachine bedienen;

•

de papiervernietiger bedienen.

1.2. Telefoon – gesprek aannemen, verbinding maken, doorverbinden 1.4. Overheadprojector 1.5. Rekenmachine 1.6. Papiervernietiger

2. Automatiseringsmiddelen

78 •

aan de hand van praktische voorbeelden de automatisering situeren op de verschillende vlakken;

2.1. De kantoorautomatisering – algemeen – situering

•

de personal computer met zijn randapparatuur en software herkennen en in gebruik nemen;

2.2.1.

PC – Harde Schijf – Diskette – Monitor – Muis

•

randapparatuur zoals scanner, laserprinter, inkjetprinter, beamer en webcam hanteren, de bijhorende handleiding lezen en courante problemen oplossen;

2.2.2.

Randapparatuur – handleiding – gebruik –problemen – toepassingen

2.2. Computers – randapparatuur –software

2.2.2.1. Scanner - laserprinter – inkjetprinter


86


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen •

2.2.2.2. Webcam

zich informeren over marktontwikkelingen m.b.t. kantoorapparatuur;

2.2.2.3. Beamer 2.2.2.4. Marktontwikkelingen 2.2.3.

Software – licenties – handboeken - toepassingen

•

handleidingen, softwarelicenties en –handboeken bijhouden;

2.2.3.1. Besturingssysteem

•

de opgesomde software functioneel gebruiken;

2.2.3.2. Tekstverwerker – elektronisch rekenblad - gegevensbank

•

aan de hand van concrete situaties de leerstof toepassen in de praktijk;

2.2.3.3. Prensentatiesoftware – communicatiesoftware

•

zich informeren over marktontwikkelingen m.b.t. softwarepakketten.

2.2.3.4. Marktontwikkelingen

3. Post

79 •

inkomende post voorsorteren, openen, afstempelen, registreren, sorteren en verdelen volgens bestaande procedures;

3.1. De inkomende (gewone) post 3.1.1.

Voorsorteren

3.1.2.

Openen van de enveloppen

3.1.3.

Afstempelen en registreren

3.1.4.

Sorteren en verdelen

•

inkomende faxen afstempelen, registreren, sorteren, verdelen;

3.2. Inkomende faxen (afstempelen, registreren, sorteren, verdelen)

•

inkomende e-mails openen, in mappen plaatsen en doorsturen;

3.3. Inkomende e-mails (openen, in mappen plaatsen, doorsturen)

•

gewone post, faxen en e-mails beantwoorden;

3.4. Beantwoorden van gewone post, faxen en e-mails

•

uitgaande gewone post sorteren, in enveloppen steken, adresseren (ook op basis van mail listings), frankeren en verzenden als gewone post, als luchtpost en via koerierdiensten;

3.5. De uitgaande post 3.5.1.

Sorteren

3.5.2.

Vullen van de enveloppen

3.5.3.

Adresseren en frankeren

3.5.4.

Verzenden


87


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

3.5.4.1. De gewone verzendingen 3.5.4.2. De luchtpost 3.5.4.3. Koerierdiensten 4.

80

Klassement en archief

•

verschillende classificatiemethoden toepassen;

4.1. Classificatiemethoden

•

met het klasseermateriaal omgaan;

4.2. Klasseermateriaal

•

het archief (her)inrichten en beheren;

4.3. Het archief – inrichting – beheer

•

met archiefmateriaal omgaan.

4.4. Archiefmateriaal 5. Bijeenkomsten

81 •

in overleg zowel interne als externe vergaderingen organiseren en de omkadering hiervan verzorgen;

5.1. Interne en externe vergaderingen – omkadering – organisatie

•

in overleg bezoeken organiseren en de omkadering hiervan verzorgen;

5.3. Recepties – omkadering – organisatie

•

in overleg recepties organiseren en de omkadering hiervan verzorgen;

•

de taken en werkwijze van de voorzitter analyseren;

5.4. Taken en werkwijze van de voorzitter

•

de taken van de secretaris/secretaresse analyseren;

5.5. Taken van de secretaris/secretaresse

•

aan de hand van concrete situaties de leerstof toepassen in de praktijk.

5.2. Bezoeken – omkadering – organisatie

5.5.1.

Voorbereidingen

5.5.2.

Agenda – opmaak - verzending

5.5.3.

Verslag – opmaak – verzending

5.6. Concrete toepassingen 6. Diverse taken

82

6.1. Automaten •

offertes voor drankautomaten aanvragen en vergelijken;

6.1.1.

Offertes aanvragen en vergelijken


88


LEERINHOUDEN


drankautomaten aanvullen en onderhouden;

6.1.2.

•

koffie en thee serveren;

6.2. Serveren van koffie en thee

•

EHBO-set hanteren;

6.3. EHBO

•

planten verzorgen op kantoor;

6.4. Planten verzorgen op kantoor

•

geld inzamelen en besteden voor diverse activiteiten;

6.5. Inzamelen en besteden van geld voor diverse activiteiten

•

snacks bestellen.

6.6. Bestellen van snacks

Aanvullen en onderhoud machines


89

METHODOLOGISCHE WENKEN C1 KANTOORTECHNIEKEN Nr.

Pedagogisch-didactische wenken

1

De lessen vormen een boeiend verhaal. De leraar zal zeker vermijden eentonig les te geven. De lessen dienen uit te gaan van de realiteit.

2

De systematische aanknoping met de realiteit en de actualiteit creëert een toegevoegde waarde tot de lessen.

3

Verder versterkt het gebruik van didactische media (overheadprojector, video, internet) de impact van de lessen. Transparanten kunnen aangemaakt worden voor de schematische voorstellingen.

4

Het is aangewezen om alle vakken uit het curriculum zoveel mogelijk geïntegreerd aan bod te laten komen: kantoortechnieken, informatica, talen, enz. Het regelmatig computergebruik (ook buiten informatica) is vanzelfsprekend.

5

Tijdens de lessen zal er aandacht zijn voor courante omgangsvormen met collega's, bewoners, bezoekers, enz.

6

De leraar zal bij voorkeur afspreken met het secretariaat van de school om op "rustige ogenblikken" met de leerlingen de kantoorapparaten te gebruiken. Het is uiterst nuttig hen te leren omgaan met de handleidingen en hen te leren het kleine onderhoud uit te voeren (toner, papier, kleine storingen, enz.)

7

Er wordt aandacht besteed aan zowel de mondelinge als de schriftelijke communicatie.

8

De leerlingen krijgen bij voorkeur oefeningen in de vorm van cases. De gehanteerde documenten zullen realistisch en recent zijn.

Timing


90

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN1 Inzake materiële elementen is er een uitgerust leslokaal met bord, prikbord, kast (voor documentatie en tijdschriften) en overheadprojector. Daarnaast voorziet men een verscheidenheid aan documenten i.v.m. leerstofitems, een leerboek, werkschrift of cursus en een rekenmachine. De cursisten leggen tevens een documentatiemap aan met praktische informatie m.b.t. deze module. De aanwezigheid van computers met een internetverbinding in het leslokaal is onontbeerlijk. Het leslokaal zal ook het uitzicht en de inrichting dienen te hebben van een kantoorruimte: bergruimte, klasseerkasten, bureaus, klein kantoormateriaal, computers, enz. Een planningssysteem kan optioneel voorzien worden.

1






duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

-

de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.


91

EVALUATIE De leraar toetst regelmatig mondeling als controle en herhalingselement of als aanknoping bij de nieuwe les. Het staat de leraar vrij om klastaken te geven, terwijl huistaken de vorm aannemen van opzoekingswerk of het verder afwerken van toepassingen of opdrachten. De tekorten inzake kennis, inzicht en vaardigheden t.a.v. bepaalde leerstofitems dienen tijdens de lessen opgevolgd te worden. Op het einde van de module wordt er een examen afgenomen. Een geslaagd examen geeft recht op een attest.


92

BIBLIOGRAFIE De onderstaande titels zijn slechts als voorbeeld genoemd. Wie op de hoogte wil zijn van de nieuwste uitgaven kan best de website van een uitgeverij raadplegen. SNYERS, H. EN VERBERCKT, F., Bedrijfsbeheer, De Sikkel (Uiteverij De Boeck) Peter Weiler, efficiënt timemanagement, Deltas DEBBAUT, D., DE TROYER, W. EN VAN HAUWERMEIREN, D., Bedrijfsbeheer, Novum SMEKENS, K. EN VAN CAER, F., Bedrijfsbeheer, Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij (Uitg. De Boeck) VAN EISEN, W., Bedrijfsbeheer- Dossier 54, Uitgeverij Den Arend SNYERS, H., Het HORECA-bedrijf, De Sikkel (Uitgeverij De Boeck) D. DEBBAUT, W. DE TROYER, D. VAN HAUWERMEIRE, Bedrijfsbeheer voor het Beroepsonderwijs , Uitgeverij Novum/Deurne H. SNYERS EN F. VERBERCKT, Economie vandaag - Bedrijfsbeheer , Uitg. De Sikkel/Oostmalle M. CORNELIS, Dossier 154: Bedrijfsbeheer, Uitg. Den Arend/Bonheiden K. SMEKENS EN P. SUIS, Bedrijfsbeheer, Standaard-Uitgeverij /Antwerpen M. HAVERALS, N. SMETS, H. CHRISTIAEN (red.), Kantoortechnieken 2 , Uitg. De Sikkel/Oostmalle F. VANDERGRAESEN, Z@kelijk : Een praktijkboek zakelijke communicatie en handelscorrespondentie, Standaard Uitgeverij/Antwerpen Brochures voor starters door diverse instellingen Cd-rom Starterscoach (UNIZO) Dossier 5 D : De wet op de handelspraktijken (1996), R. Landuyt, Uitg. Den Arend/ Bonheiden Tijdschriften ZO Magazine - Het KMO-tijdschrift van de Unie van Zelfstandige Ondernemers Distributie vandaag - Belgisch Comité voor de Distributie Tijdschriften van vakverenigingen, mutualiteiten en middenstand Economische didactiek, IDEA/UFSIA, Antwerpen Didacta, EHSAL, Brussel Tijdschrift Management Assistant Sociaal en fiscaal zakboekje, Kluwer, Deurne Websites http://mineco.fgov. be/redir.asp?loc=/enterprises/vademecum/home-_.htm Ministerie van Economische Zaken - Vademecum voor de beginnende ondernemer www.rago.be Gemeenschapsonderwijs www.vlew.be Vereniging van Leraren in de Economische Wetenschappen


93

www.destandaard.be De Standaard (krant) www.hbvl.be Het Belang van Limburg (krant) www.hln.be Het Laatste Nieuws (krant) www.gva.be Gazet van Antwerpen (krant) www.demorgen.be De Morgen (krant) www.hetvolk.be Het Volk (krant) www.nieuwsblad.be Het Nieuwsblad (krant) www.knack.be Knack (tijdschrift) www.trends.be Trends (tijdschrift) www.vecon.nl Nederlandse vereniging voor leraren in de economische wetenschappen www.vev.be Vlaams Economisch verbond www.startersservice.be/ Unizo www.taxup.com/belgie_recht Webgids voor accountancy en fiscaliteit www. standaard edu.com/educatief/pagina.asp?metnaam=standaardeducatief Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij (+ MIM) www.desikkel.be Uitgeverij De Sikkel www.deboeck.be Uitgeverij De Boeck (= Standaard Wetenschappelijke uitgeverij + De Sikkel) www.kluwer.nl Uitgeverij Kluwer www.denarend.be Uitgeverij Den Arend www.rago.be Gemeenschapsonderwijs www.vdab.be VDABC www.fortis.be Fortis www.dexia.be Dexia www.abb-bvb.be/gen/nl Belgische Vereniging van Banken www.batimonde.be/particulier/adres_vl.htm Nuttige adressen www.bvvo.be Beroepsvereniging der Verzekeringsondernemingen www.digischool.nl/ec/eclok.htm Economielokaal van de digitale school www.gemeenschapsonderwijs.be/subpage_startpagina/bibliotheek/Url/index.htm Internetverwijzingen (op website van het Gemeenschapsonderwijs) www.unizo.be UNIZO - Unie van Zelfstandige Ondernemers www.digitheek.f2s.com/index.htm De digitheek - Links voor leraren en leerlingen www.bin.be Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN) www.cbd-bcd.be Belgisch comité voor de Distributie


94

http://212.190.77.115/cgi/welcome.pl Het Belgisch Staatsblad www.touring.be/corporate/history1895/club4-nl.stm Touring Club http://www2.vereenvoudiging.fgov.be/inventaire/nl/pouvoirs.asp Inventaris van de officiële Belgische sites www.ping.be/~tori0060/Toerisme_Verkeer.htm Toerisme www.tib.be Dienst voor Toerisme en informatie van Brussel www.toervl.be Toerisme Vlaanderen www.belgie-toerisme.net Office de Promotion du Tourisme Wallonie-Bruxelles http://schoolweb.argo.be/cvo/brussel/links.htm Links naar interessante websites www.planetinternet.be/nl/reizen Planet Internet Portaalsite

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris Module: C. Kantoororganisatie – Eenheid: C2. Kantoorbeheer ( 80 lestijden)

95


99

Methodologische wenken 101 C2 Kantoorbeheer.....................................................................................................................101

Minimale materiële vereisten Evaluatie

103

Bibliografie 104

102


96

VISIE Het handelsonderwijs werkt voornamelijk bedrijfsgericht maar heeft een technisch karakter. Bovendien krijgen de cursisten een andere modules aangeboden waarbij informatica, handelseconomie, Nederlandse en Franse zakelijke communicatie ruim aan bod komen. Er worden twee grote doelstellingen nagestreefd. Een technische opleiding bereid de cursisten niet enkel voor op een directe tewerkstelling, maar geeft hen ook de mogelijkheid na het behalen van de deelattesten van alle modules om het hoger onderwijs (van één cyclus) met succes te volgen. Het moet duidelijk zijn dat een verdere opleiding nochtans ernstig moet overwogen worden. Het is evident dat vanaf het begin de moderne informatie- en communicatietechnologie in het algemeen en de integratie van de informatica in het bijzonder een belangrijke plaats innemen in deze opleiding. Cursisten die opteren voor deze module zijn zowel gericht op het verwerven van kennis als op het aanleren van vaardigheden. Zij beschikken over zin voor nauwkeurigheid, leggen gemakkelijk contacten en willen met documenten omgaan. Communicatieve vaardigheden zijn onmisbaar.



97


98

ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist kan de werking van het secretariaat van zijn afdeling organiseren en coördineren en draagt verantwoordelijkheid voor het beheer ervan.


99


LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

7. Situering van het kantoorwerk

9 •

soorten bedrijven en ondernemingen omschrijven en herkennen;

7.1. De soorten bedrijven en ondernemingen

•

het organogram van een bedrijf toelichten;

•

de belangrijkste departementen in een bedrijf benoemen, situeren en hun taken kort bespreken;

7.2. De organisatie van het bedrijf organogram – departementen/afdelingen – situering – taken

•

de afdeling secretariaat situeren in een onderneming en de voornaamste taken beschrijven;

•

de belangrijkste taken van een afdelingsecretaris opsommen en bespreken;

•

aan de hand van jobomschrijvingen de job van afdelingsecretaris herkennen;

•

aan de hand van concrete situaties (case) de leerstof toepassen.

7.3. Het kantoorwerk/secretariaat in een bedrijf – taken 7.4. Het profiel van een afdelingsecretaris – taken – jobomschrijving

7.5. Case 8. Timemanagement

10 •

het begrip timemanagement omschrijven;

8.1. Begrip

•

de eigen werktijd zelfstandig indelen op basis van een agenda;

8.2. Tijdsindeling - agenda

•

tijdrovers en valstrikken herkennen;

8.3. Tijdrovers en valstrikken

•

een langetermijnplanning opmaken.

8.4. Langetermijnplanning 9. Organisatie en leiding van het afdelingssecretariaat

11 •

de taken van een secretariaat en de verantwoordelijkheden duidelijk aflijnen en omschrijven;

9.1. Taken en verantwoordelijkheden

•

op basis van een takenpakket en de overeenkomstige verantwoordelijkheden een taakverdeling opmaken voor het beschikbare personeel;

9.3. Opvolging

•

de toegewezen taken binnen de afdeling efficiënt opvolgen;

9.2. Taakverdeling en beschikbaar personeel


100


LEERINHOUDEN


het begrip en het belang van motivatie toelichten;

9.4. Motivatie

•

medewerkers motiveren met behulp van de kennis van motivatietheorieën;

9.4.1.

Begrip en belang

9.4.2.

Motivatietheorieën - motiveren

•

de begrippen flexibiliteit en creativiteit omschrijven en toepassen, gericht op de motivatie van personeel;

9.5. Flexibiliteit 9.6. Creativiteit 10. Opleiding en begeleiding nieuwe medewerkers

12 •

nieuwe medewerkers onthalen, begeleiden en opleiden in functie van een bepaalde taak;

10.1.

Onthaal op de afdeling

10.2.

Personeelsgegevens

•

personeelsgegevens opvragen en registreren;

10.3.

Functiebeschrijving - functioneringsgesprekken

•

omgaan met functiebeschrijvingen van personeel;

10.4.

Personeelsbeoordeling - evaluatie van personeel

•

zijn/haar medewerkers evalueren op basis van functiebeschrijvingen en functioneringsgesprekken. 11. Financiële administratie

13 •

toegekende budgetten beheren;

11.1.

Beheer toegekende budgetten

•

de wettelijke normen van de facturen herkennen en toepassen;

11.2.

Facturen

•

facturen controleren en goedkeuren;

11.2.1. Wettelijke bepalingen – opstellen 11.2.2. Binnenkomende facturen 11.2.2.1.

Controle

11.2.2.2.

Goedkeuring


101

METHODOLOGISCHE WENKEN C2 KANTOORBEHEER Nr.

Pedagogisch-didactische wenken

14

De lessen vormen een boeiend verhaal. De leraar zal zeker vermijden eentonig les te geven. De lessen dienen uit te gaan van de realiteit.

15

De systematische aanknoping met de realiteit en de actualiteit creëert een toegevoegde waarde tot de lessen.

16

Verder versterkt het gebruik van didactische media (overheadprojector, video, internet) de impact van de lessen. Transparanten kunnen aangemaakt worden voor de schematische voorstellingen.

17

Het is aangewezen om alle vakken uit het curriculum zoveel mogelijk geïntegreerd aan bod te laten komen: kantoortechnieken, informatica, talen, enz. Het regelmatig computergebruik (ook buiten informatica) is vanzelfsprekend.

18

Tijdens de lessen zal er aandacht zijn voor courante omgangsvormen met collega's, bewoners, bezoekers, enz.

19

Er wordt aandacht besteed aan zowel de mondelinge als de schriftelijke communicatie.

20

De leerlingen krijgen bij voorkeur oefeningen in de vorm van cases. De gehanteerde documenten zullen realistisch en recent zijn.

Timing


102

MINIMALE MATERIËLE VEREISTEN1 Inzake materiële elementen is er een uitgerust leslokaal met bord, prikbord, kast (voor documentatie en tijdschriften) en overheadprojector. Daarnaast voorziet men een verscheidenheid aan documenten i.v.m. leerstofitems, een leerboek, werkschrift of cursus en een rekenmachine. De cursisten leggen tevens een documentatiemap aan met praktische informatie m.b.t. deze module. De aanwezigheid van computers met een internetverbinding in het leslokaal is onontbeerlijk. Het leslokaal zal ook het uitzicht en de inrichting dienen te hebben van een kantoorruimte: bergruimte, klasseerkasten, bureaus, klein kantoormateriaal, computers, enz. Een planningssysteem kan optioneel voorzien worden.

1






duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn; alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen; de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;

-

de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.


103

EVALUATIE De leraar toetst regelmatig mondeling als controle en herhalingselement of als aanknoping bij de nieuwe les. Het staat de leraar vrij om klastaken te geven, terwijl huistaken de vorm aannemen van opzoekingswerk of het verder afwerken van toepassingen of opdrachten. De tekorten inzake kennis, inzicht en vaardigheden t.a.v. bepaalde leerstofitems dienen tijdens de lessen opgevolgd te worden. Op het einde van de module wordt er een examen afgenomen. Een geslaagd examen geeft recht op een attest.


104

BIBLIOGRAFIE De onderstaande titels zijn slechts als voorbeeld genoemd en hebben vooral algemene informatie op het oog. Wie op de hoogte wil zijn van de nieuwste uitgaven kan best de website van een uitgeverij raadplegen. SNYERS, H. EN VERBERCKT, F., Bedrijfsbeheer, De Sikkel (Uitgeverij De Boeck) Peter Weiler, efficiënt timemanagement, Deltas DEBBAUT, D., DE TROYER, W. EN VAN HAUWERMEIREN, D., Bedrijfsbeheer, Novum SMEKENS, K. EN VAN CAER, F., Bedrijfsbeheer, Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij (Uitg. De Boeck) VAN EISEN, W., Bedrijfsbeheer- Dossier 54, Uitgeverij Den Arend SNYERS, H., Het HORECA-bedrijf, De Sikkel (Uitgeverij De Boeck) D. DEBBAUT, W. DE TROYER, D. VAN HAUWERMEIRE, Bedrijfsbeheer voor het Beroepsonderwijs , Uitgeverij Novum/Deurne H. SNYERS EN F. VERBERCKT, Economie vandaag - Bedrijfsbeheer , Uitg. De Sikkel/Oostmalle M. CORNELIS, Dossier 154: Bedrijfsbeheer, Uitg. Den Arend/Bonheiden K. SMEKENS EN P. SUIS, Bedrijfsbeheer, Standaard-Uitgeverij /Antwerpen M. HAVERALS, N. SMETS, H. CHRISTIAEN (red.), Kantoortechnieken 2 , Uitg. De Sikkel/Oostmalle F. VANDERGRAESEN, Z@kelijk : Een praktijkboek zakelijke communicatie en handelscorrespondentie, Standaard Uitgeverij/Antwerpen Brochures voor starters door diverse instellingen Cd-rom Starterscoach (UNIZO) Dossier 5 D : De wet op de handelspraktijken (1996), R. Landuyt, Uitg. Den Arend/ Bonheiden Tijdschriften ZO Magazine - Het KMO-tijdschrift van de Unie van Zelfstandige Ondernemers Distributie vandaag - Belgisch Comité voor de Distributie Tijdschriften van vakverenigingen, mutualiteiten en middenstand Economische didactiek, IDEA/UFSIA, Antwerpen Didacta, EHSAL, Brussel Tijdschrift Management Assistant Sociaal en fiscaal zakboekje, Kluwer, Deurne Websites http://mineco.fgov. be/redir.asp?loc=/enterprises/vademecum/home-_.htm Ministerie van Economische Zaken - Vademecum voor de beginnende ondernemer www.rago.be Gemeenschapsonderwijs


105

www.vlew.be Vereniging van Leraren in de Economische Wetenschappen www.destandaard.be De Standaard (krant) www.hbvl.be Het Belang van Limburg (krant) www.hln.be Het Laatste Nieuws (krant) www.gva.be Gazet van Antwerpen (krant) www.demorgen.be De Morgen (krant) www.hetvolk.be Het Volk (krant) www.nieuwsblad.be Het Nieuwsblad (krant) www.knack.be Knack (tijdschrift) www.trends.be Trends (tijdschrift) www.vecon.nl Nederlandse vereniging voor leraren in de economische wetenschappen www.vev.be Vlaams Economisch verbond www.startersservice.be/ Unizo www.taxup.com/belgie_recht Webgids voor accountancy en fiscaliteit www. standaard edu.com/educatief/pagina.asp?metnaam=standaardeducatief Standaard Wetenschappelijke Uitgeverij (+ MIM) www.desikkel.be Uitgeverij De Sikkel www.deboeck.be Uitgeverij De Boeck (= Standaard Wetenschappelijke uitgeverij + De Sikkel) www.kluwer.nl Uitgeverij Kluwer www.denarend.be Uitgeverij Den Arend www.rago.be Gemeenschapsonderwijs www.vdab.be VDABC www.fortis.be Fortis www.dexia.be Dexia www.abb-bvb.be/gen/nl Belgische Vereniging van Banken www.batimonde.be/particulier/adres_vl.htm Nuttige adressen www.bvvo.be Beroepsvereniging der Verzekeringsondernemingen www.digischool.nl/ec/eclok.htm Economielokaal van de digitale school www.gemeenschapsonderwijs.be/subpage_startpagina/bibliotheek/Url/index.htm Internetverwijzingen (op website van het Gemeenschapsonderwijs) www.unizo.be UNIZO - Unie van Zelfstandige Ondernemers www.digitheek.f2s.com/index.htm De digitheek - Links voor leraren en leerlingen


106

www.bin.be Belgisch Instituut voor Normalisatie (BIN) www.cbd-bcd.be Belgisch comité voor de Distributie http://212.190.77.115/cgi/welcome.pl Het Belgisch Staatsblad www.touring.be/corporate/history1895/club4-nl.stm Touring Club http://www2.vereenvoudiging.fgov.be/inventaire/nl/pouvoirs.asp Inventaris van de officiële Belgische sites www.ping.be/~tori0060/Toerisme_Verkeer.htm Toerisme www.tib.be Dienst voor Toerisme en informatie van Brussel www.toervl.be Toerisme Vlaanderen www.belgie-toerisme.net Office de Promotion du Tourisme Wallonie-Bruxelles http://schoolweb.argo.be/cvo/brussel/links.htm Links naar interessante websites www.planetinternet.be/nl/reizen Planet Internet Portaalsite

Volwassenenonderwijs – TSO – 3de graad – Afdelingssecretaris 107 Module: C Kantoororganisatie – Eenheid: C3. Gedigitaliseerde zakelijke communicatie ( 80 lestijden)

INHOUD Visie .........................................................................................................................108 Beginsituatie.............................................................................................................109 Algemene doelstellingen ..........................................................................................110 Leerplandoelstellingen / leerinhouden .....................................................................111 Methodologische wenken.........................................................................................116 Pedagogisch-didactische wenken.............................................................................................116 Didactische hulpmiddelen .........................................................................................................116

Evaluatie ..................................................................................................................117 Bibliografie ...............................................................................................................118


VISIE De bedrijfswereld onderschrijft het belang van communicatieve vaardigheden in de context van een globaliserende economie. Ondertussen wordt het aandeel van de gedigitaliseerde zakelijke communicatie steeds groter bij ‘business-to-business’ en bij ‘business-to-consumer’. De effecten van Internet op de waardeketen zijn al bij veel bedrijfstakken goed zichtbaar. Ondertussen wordt de zakelijke communicatie afgestemd op de wijzigende klantpositie en klantbehoeften in de netwerkmaatschappij. Organisaties en bedrijven hebben nood aan werknemers die elk op hun niveau theoretisch èn praktisch de moderne informatie-en communicatietechnieken beheersen. Een intensieve vorming in de gedigitaliseerde zakelijke communicatie is essentieel om aan de huidige marktbehoeften te kunnen voldoen. De afdelingssecretaris moet niet alleen de ICT kunnen hanteren, maar moet vooral kunnen deelnemen aan gedigitaliseerde zakelijke communicatie binnen de groeiende virtuele wereld. Kennis van Internet, van recente communicatietechnieken en van internetdiensten staan daarbij centraal.


BEGINSITUATIE Vereiste voorkennis: module A1 Nederlandse zakelijke communicatie module B4 Tekstverwerking 1


ALGEMENE DOELSTELLINGEN De cursist krijgt inzicht in de werking en toepassingsmogelijkheden van Internet, intranet / extranet kan deelnemen aan eenvoudige gedigitaliseerde zakelijke communicatie via Internet, intranet of extranet.



LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

21

doel en nut van Internet uitleggen

1. Basisprincipes Internet. Terminologie. Historiek van Internet

22

doel en nut van een intranet / extranet uitleggen

2. Basisprincipes intranet / extranet Terminologie

23

overeenkomsten en verschillen aanduiden tussen gedigitaliseerde zakelijke communicatie (via internet…) en traditionele zakelijke communicatie (via papier)

3. Gedigitaliseerde versus traditionele zakelijke communicatie · overeenkomsten · verschillen

24

basiswetgeving inzake digitale communicatie en informatie toepassen

4. Basiswetgeving digitale communicatie en informatie · zoeken · toepassen

25

eenvoudige interne / externe zakelijke communicatie toepassen via Internet…

5. Informeren, communiceren, kennismanagement en bedrijfsvoering via Internet, intranet · basisbeginselen · eenvoudige toepassingen

26

de toegang tot het Internet, de vereiste apparatuur en programmatuur instellen

6. Verbinding · toepassingsmogelijkheden · apparatuur en software · Internet acces/service providers

27

Internetdiensten onderscheiden

7. Internetdiensten o.a. · WWW · e-mail · nieuwsgroepen, discussiegroepen



LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen · chatten, IRC, netmeeting · FTP, …

28

gegevens opzoeken, downloaden en afdrukken

8. Gebruik van een browser · invoeren Internetadres · gebruik van hyperlinks · favorieten · geschiedenis Gericht zoeken · zoekmachines en metazoekmachines · zoekindexen · zoekrobotten · portaalsites · gespecialiseerde databanken (zakelijke data) Downloaden · opslaan · opslaan van FTP Afdrukken · volledige pagina’s · stukken tekst

29

een e-mail aanmaken, afdrukken en versturen

9. E-mail · gebruik · filteren · opmaak, stijl · adresboek · mailing · soorten webgestuurde e-mailservices lokale e-mailservices



LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen

30

een elektronische agenda invullen en opvolgen

10. Elektronische agenda · software · invullen · opvolgen

31

chatten

11. Chatten · netiquette · gebruik van IRC-programma’s · gebruik van online messenger

32

nieuwsgroepen, bulletin boards … gebruiken

12. Nieuwsgroepen, bulletin boards… · berichten posten · ophalen · beantwoorden

33

real video- en real audiobronnen gebruiken

13. Realaudio en video · gebruik

34

websites als informatiemedium, communicatiemedium en verkoopmedium herkennen

14. Websites · basisbeginselen · informatiemedium · communicatiemedium · verkoopmedium

35

een elektronisch gastenboek maken

15. Elektronisch gastenboek · basisbeginselen · toepassing

36

de typologie, motivatie en behoeften van een beeldschermlezer aanduiden

16. Beeldschermlezer · typologie · motivatie · behoeften

37

taalgebruik, schrijfstijl en eenvoudige opmaak voor schermteksten toepassen

17. Schrijven voor het web



LEERINHOUDEN

De cursisten kunnen toepassen

· taalgebruik · stijl · opmaak

38

eenvoudige teksten redigeren

18. Revisie. Redigeren. · basisbeginselen · toepassing

39

commerciële mogelijkheden via het net verkennen en eenvoudige toepassingen maken

19. E-business en E-commerce · gevaren · mogelijkheden · adverteren, kopen en verkopen · betalen E-public relations · basisprincipes · toepassingsmogelijkheden (e-zine …)

40

bestanden (de)comprimeren

20. Comprimeren en decomprimeren · bestanden comprimeren en decomprimeren

41

een computer beveiligen tegen virussen

21. Virussen · gevaren van virusbesmetting via Internet · opsporen en onschadelijk maken

42

doel en nut van HTML uitleggen

43

verwijzen naar e-learning, een deelname aan e-learning organiseren of kan er zelf aan deelnemen

Firewalls · doel · nut 22. HTML · doel · nut · voorbeeld · eenvoudige toepassing maken 23. E-learning


LEERPLANDOELSTELLINGEN De cursisten kunnen

LEERINHOUDEN

organiseren of kan er zelf aan deelnemen

· basisbeginselen · mogelijkheden en organisatie · een eenvoudige webcursus volgen

44

een eenvoudige elektronische presentatie maken en uitvoeren

24. Elektronische presentatie · software · basisbeginselen · eenvoudige toepassingen

45

andere vormen van internetcommunicatie aanduiden en eenvoudig toepassen (internettelefonie…)

25. Andere vormen van internetcommunicatie o.a. · internettelefonie


METHODOLOGISCHE WENKEN PEDAGOGISCH-DIDACTISCHE WENKEN De leerkracht stimuleert, begeleidt, ondersteunt, stuurt en maakt gebruik van aangepaste didactische werkvormen. Zelfwerkzaamheid en zelfstandigheid van de student staan centraal. Speciale aandacht gaat naar de creatieve inbreng van de student. Toepassingen worden dan ook nooit als kant-en-klare opgaven gepresenteerd. Er moet ruimte zijn voor de eigen inbreng van de student (bijvoorbeeld bij de opmaak van een e-mail). De kennis van softwarepakketten (browser, e-mailprogramma…) is geen hoofddoel op zich. De leerkracht reikt wel een basiskennis aan van de gebruikte software. Daarna krijgen de toepassingen echter de bovenhand. Deze kunnen worden aangeboden als casestudies waarin de componenten gesitueerd worden in een volledig geïntegreerde zakelijke netwerkomgeving. De uitvoering van een opdracht begint steeds met een grondige analyse. De toepassingen zijn zinvol en functioneel. De leerkracht dient uit te gaan van reële situaties en voorbeelden. De leerinhoud zal dan ook jaarlijks worden aangepast aan de evolutie binnen de technologie en binnen de globaliserende economie. Indien nodig kan de leerkracht bepaalde softwaremogelijkheden bij een toepassing grondiger uitdiepen. In elk geval verdient projectmatig werken de voorkeur boven het traditioneel één na één behandelen van de leerplanonderdelen. Er worden geregeld synthesemomenten voorzien om de verwerking van de leerstof te evalueren. Flexibiliteit en mobiliteit worden in de bedrijfswereld steeds belangrijker. Het gebruik en de mogelijkheden van laptops moeten aandacht krijgen. De school moet voldoen aan de vereiste beveiliging en veiligheidsvoorschriften. De gebruikers van het lokaal en van de apparatuur moeten de voorschriften kennen en opvolgen.

DIDACTISCHE HULPMIDDELEN1 De school dient te beschikken over: • een geschikt lokaal en aangepast meubilair dat ergonomisch verantwoord gebruik van de computer mogelijk maakt • voldoende computers in een multimediaomgeving • internetaansluiting • geschikte randapparatuur die door alle studenten kan worden gebruikt (DVD, RW, scanner …) • geschikte informatiedragers • actuele referentiewerken • cursus, handboeken, voorbeeldmateriaal • leermateriaal voor zelfstandige studie en bijsturing • presentatiemogelijkheden (beamer…) • informatiehoek (met actuele informaticatijdschriften enz.) • laptopgebruik moet mogelijk zijn • hardware- en softwareondersteuning voor leerkrachten (bijv. beschikbaarheid van een laptop) • hardware- en softwareondersteuning voor studenten (bijv. spaarplan voor de aanschaf van een deskcomputer of van een laptop) • voorschriften voor beveiliging en veiligheid


EVALUATIE De evaluatie omvat een planmatige verzameling, analyse en interpretatie van de leerprestaties (kennis, inzicht, vaardigheden en attitudes) van studenten. Zowel de leerkracht als de student evalueren. Vóór, tijdens en na het leerproces moet worden geëvalueerd: • om de beginsituatie vast te stellen • om het leerproces te sturen of bij te sturen • om de studies te sanctioneren. Volgende aspecten komen in aanmerking voor evaluatie: • de validiteit van de leerstof • de betrouwbaarheid • de transparantie en de voorspelbaarheid. De student is op voorhand op de hoogte van de beoordelingscriteria • de didactische relevantie. De student moet uit de beoordeling iets kunnen leren • de planmatigheid De toetsen zijn gebaseerd op de componenten van het leerplan en de verhouding daartussen. Toetsen worden als projectopdrachten aangeboden en moeten aansluiten bij de reële bedrijfswereld. Leerplanonderdelen worden daarbij geïntegreerd tot één geheel. De leerkracht kan gebruik maken van een evaluatiefiche waarin onder meer volgende aspecten aan bod komen: • de student kan zich oriënteren • hij kan een probleem analyseren • hij kan de opdracht uitvoeren • hij kan reflecteren • bijsturing is mogelijk


BIBLIOGRAFIE Deze bibliografie is selectief. BAUWENS J., E-mail en internet op het werk. Haarlem, E-com Publishing, 2000. BEEX N., DOEVE R., TIGGELER E., De magische media-mix: e-mail, brieven, faxen. Den Haag, Sdu Uitgevers, 2001. DE GROOFF D., Snel en efficiënt leren zoeken op het internet. Leuven, Davidsfonds, 1999. DE RIDDER H., Communiceren via het web. Schoonhoven, Academic Service, 2002. D’HOLLANDER P., Easy Computing gids Internet. Brussel, Easy Computing, 2001. DYSZEL B., Microsoft Outlook 2002 voor dummies. Amsterdam, Addison Wesley, 2001. HENDRIKX W., Schrijven voor het beeldscherm: Internet, intranet, helpsystemen. Den Haag, Sdu Uitgevers, 1999. HEIJKOOP H., Basiscursus Outlook 2002. Schoonhoven, Academic Service, 2002. HEIJKOOP H., PowerPoint 2002. Van start to finish. Schoonhoven, Academic Service, 2002. HOGEVEEN P., WINKELS J., Het didactische werkvormenboek. Assen, Van Gorcum B.V., 1996. HOLDEN G. Een on-linebusiness opzetten voor dummies. Amsterdam, Addison Wesley, 2000. HUIZING J.H., TAATGEN W., Klantgerichte websites. A.W. Bruna Uitgevers, 1999. KOENEN L., SMITS R., E-mailetiquette. Amsterdam, Podium, 2000. LEVINE J.R., BAROUDI C., YOUNG M.L., Internet voor dummies. Amsterdam, Addison-Wesley, 2002 (7 ed.). OOST K., Basiscursus Internet 6. Schoonhoven, Academic Service, 2002. PUNSELIE R., Wijzer op het web. Samson Uitgeverij, 1998. ROSENFELD L, MORVILLE P., Information Architecture for the World Wide Web. Cambridge, O’Reilly, nd 2002 (2 . ed.) SCHOBLICK R., SCHOBLICK G., NetMeeting Grand Cru. Brussel, Easy Computing, 2001. STEEHOUDER M., e.a., Leren communiceren. Handboek voor mondelinge en schriftelijke communicatie. Groningen, Wolters-Noordhoff, 1999. TIGGELAAR B., Internet strategie. Amsterdam, Addison Wesley, 1999. TIGGELAAR B., Internet-projecten voor niet-IT’ers. Amsterdam, Prentice Hall, 2002. TIGGELER E., DOEVE R., Webwijzer. Den Haag, Sdu Uitgevers, 2001. VAN EIJK P., Hoe ga je om met e-mail? In: Ad Rem, augustus 1998, p. 1-5. ZUYDENDORP E., Klantenbinding door Internet. Soest, Uitgeverij Sybex, 2000.

VOLWASSENENONDERWIJS AFDELINGSSECRETARIS

Recommend Documents