Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 7
Hoofdstuk 1
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing
Opgave 1.1
In een onderneming wordt voor het verpakken van producten Kappa gebruikgemaakt van de machine AR 125. De machine heeft een aanschafprijs van € 500.000,–. De restwaarde wordt geschat op € 50.000,–. De technische levensduur van de machine is 15 jaar en de economische levensduur wordt geschat op 9 jaar. Voor het verpakken van 100 producten Kappa is 1,5 machine-uur nodig. In de onderneming werken de medewerkers in tweeploegendienst. Iedere ploeg werkt 38 uren per week. Machine AR 125 wordt bediend door twee mensen die ieder een brutoloon verdienen van € 2.000,– per maand. Over dit bedrag is de werkgever 30% extra verschuldigd in verband met sociale lasten en vakantiegeld. De onderneming is per jaar drie weken gesloten wegens bedrijfsvakantie. De machine AR 125 wordt elk jaar gereviseerd. Hierdoor kan vier weken niet met de machine gewerkt worden. Dit valt buiten de vakantietijd. De normale productie van producten Kappa op machine AR 125 is gelijk aan de maximale productie. De overige kosten voor het verpakken van Kappa’s zijn: € 20.000,– per jaar en € 15,– per 100 stuks. 1. Wat wordt verstaan onder de economische levensduur van een machine?
2. Noem twee omstandigheden waardoor de economische levensduur van een machine wordt beïnvloed.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 7
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 8
3. Bereken de volgtijdige capaciteit van machine AR 125 uitgedrukt in producten Kappa.
4. Bereken de kosten van het verpakken van 100 producten Kappa.
5. Bereken de afschrijving van de machine per jaar in een percentage van de aanschafprijs.
Opgave 1.2
Een installatie heeft een aanschafprijs van € 900.000,–. Het gebruiksklaar maken van de installatie brengt nog eens € 150.000,– kosten met zich mee. De technische levensduur van de installatie is 15 jaar en de economische levensduur wordt geschat op 10 jaar. Aan het einde van de gebruiksduur moet de installatie worden gesloopt. Dit zal ongeveer € 5.000,– kosten. Het schroot zal daarna nog € 20.000,– opleveren. Afschrijving vindt plaats met gelijke bedragen per jaar. 8 Hoofdstuk 1
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 9
De interest bedraagt 5% per jaar en wordt berekend over het gemiddeld geïnvesteerd vermogen gedurende de gehele levensduur van de installatie. De complementaire kosten bedragen in het eerste jaar € 60.000,– en zullen naar verwachting met € 5.000,– per jaar toenemen. De installatie zal in het eerste jaar 2.000 uren in gebruik zijn en dit zal elk volgend jaar 100 uren minder zijn. 1. Bereken de jaarlijkse afschrijvingskosten van de installatie.
2. Bereken de jaarlijkse interestkosten van de installatie.
3. Bereken de kosten per uur van de installatie in het eerste jaar.
4. Bereken de kosten per uur van de installatie in het derde jaar.
5. Noem een oorzaak waardoor de complementaire kosten in de loop van de gebruiksduur toenemen.
6. Noem een oorzaak waardoor het aantal productie-uren in de loop van de gebruiksduur afneemt.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 9
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 10
7. Noem voor de onderneming twee mogelijkheden om gedurende de gehele levensduur, de kosten per eenheid zoveel mogelijk gelijk te houden.
Stel dat de installatie na 8 jaar verkocht wordt voor € 120.000,–. 8. Bereken het incidentele resultaat op de verkoop van de machine. Geef aan of het een winst of een verlies is.
Opgave 1.3
Een onderneming heeft op 1 januari 2010 een machine gekocht voor € 720.000,–. De bijkomende installatiekosten bedragen € 30.000,–. De geschatte restwaarde is € 90.000,–. De technische levensduur is 10 jaar en de economische levensduur is naar verwachting 6 jaar. Met de machine wordt 48 weken per jaar gedurende 38 uren per week geproduceerd. De afschrijving per jaar bedraagt 8% van de aanschafprijs, verhoogd met een bedrag van € 60,– per gebruiksuur. De interestkosten bedragen per jaar 4,5% van de helft van de aanschafprijs. 1. Bereken het normale aantal machine-uren per maand.
2. Bereken de maandelijkse interestkosten van de machine.
10 Hoofdstuk 1
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 11
3. Bereken de normale maandelijkse afschrijvingskosten van de machine.
Opgave 1.4
Een onderneming heeft nieuwe kantoormeubelen aangeschaft voor € 39.270,–. Voor dit bedrag, waarin € 6.270,– omzetbelasting is begrepen, is een factuur ontvangen. Op de kantoormeubelen wordt jaarlijks 20% van de boekwaarde aan het begin van het jaar afgeschreven. De waardevermindering wordt op de grootboekrekening 005 Kantoorinventaris tot uitdrukking gebracht. In het grootboek van de onderneming zijn onder meer de volgende rekeningen in gebruik: 005 Kantoorinventaris 180 Te verrekenen omzetbelasting 181 Te betalen omzetbelasting 140 Crediteuren 430 Afschrijvingskosten 1. Journaliseer de aankoop van de nieuwe kantoormeubelen.
2. Journaliseer de maandelijkse afschrijving in het eerste jaar op de nieuwe kantoormeubelen.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 11
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 12
Aan het begin van het derde gebruiksjaar wordt besloten de afschrijvingen op een afzonderlijke afschrijvingsrekening in rubriek 0 vast te leggen. Daartoe wordt het grootboek uitgebreid met de rekening 015 Afschrijving kantoorinventaris. 3. Geef in verband met deze wijziging de overboeking van de cumulatieve afschrijving op de kantoormeubelen.
4. Journaliseer de maandelijkse afschrijving op de kantoormeubelen in het derde jaar.
Opgave 1.5
De aanschafprijs van een vrachtauto per 1 januari 2010 bedraagt € 300.000,–. Elk jaar wordt 30% van de boekwaarde aan het begin van het jaar afgeschreven. De economische levensduur wordt geschat op 5 jaar. Bereken de geschatte restwaarde van de vrachtauto, afgerond op een veelvoud van € 1.000,–.
12 Hoofdstuk 1
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 13
Opgave 1.6
In het grootboek van een onderneming komen op 31 januari 2010 onder meer de volgende rekeningen voor:
Debet
002 Machines € 850.000,– 003 Vervoermiddelen € 570.000,– 012 Afschrijving machines 013 Afschrijving vervoermiddelen 432 Afschrijvingskosten machines € 7.083,– 433 Afschrijvingskosten vervoermiddelen € 7.790,–
Credit
€ €
262.512,– 203.870,–
Op de machines wordt afgeschreven met een vast percentage van de aanschafprijs en op de vervoermiddelen wordt afgeschreven met een vast percentage van de boekwaarde aan het begin van het jaar. De maandelijkse afschrijvingskosten zijn 1/12 deel van de jaarlijkse afschrijving. 1. Bereken de boekwaarde van de machines op 1 januari 2010.
2. Bereken het jaarlijkse afschrijvingspercentage op de machines.
3. Bereken het jaarlijkse afschrijvingspercentage op de vervoermiddelen.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 13
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 14
4. Journaliseer de afschrijvingskosten op de machines en op de vervoermiddelen over februari 2010.
5. Stel de grootboekrekeningen Machines, Afschrijving machines en Afschrijvingskosten machines samen over februari 2010. Heropen, indien nodig, de rekeningen per 1 maart 2010.
Debet Datum
Omschrijving
Debet Datum
002 Machines Omschrijving
012 Afschrijving machines Omschrijving
Debet Datum
Bedrag Datum
Credit
Bedrag Datum
Omschrijving
432 Afschrijvingskosten machines Omschrijving
14 Hoofdstuk 1
Bedrag Datum
Omschrijving
Bedrag
Credit Bedrag
Credit Bedrag
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 15
Opgave 1.7
In het grootboek van een onderneming komen onder meer de volgende rekeningen voor: 002 Machines 076 Lening o/g 100 Kas 110 Bank 140 Crediteuren 180 Te verrekenen omzetbelasting 181 Te betalen omzetbelasting 190 Vooruitbetaalde bedragen 192 Nog te betalen bedragen 430 Afschrijvingskosten 435 Interestkosten Er is een sorteermachine aangeschaft voor € 309.400,–. De installatiekosten bedragen € 47.600,–. Beide bedragen zijn inclusief 19% omzetbelasting. Voor het totale bedrag is een factuur ontvangen. De aankoop is onder meer gefinancierd met een 6%-lening van € 240.000,–. De looptijd van de lening is 8 jaar en aan het einde van ieder jaar moet naast de verschuldigde interest, € 48.000,– aflossing worden betaald. Bij het aangaan van de lening heeft de bank 1,5% afsluitprovisie in mindering gebracht. 1. Journaliseer de ontvangst van de factuur.
2. Journaliseer de ontvangst van het leningbedrag per bank.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 15
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 16
De economische levensduur van de machine wordt geschat op 5 jaar. De geschatte restwaarde is nihil. De afschrijving vindt plaats met gelijke bedragen per jaar. 3. Journaliseer de maandelijkse afschrijvingskosten van de machine in het eerste gebruiksjaar.
Aan het einde van het derde gebruiksjaar wil de onderneming de tot dan toe gevolgde boekingswijze met betrekking tot de afschrijvingen wijzigen. Men gaat de afschrijvingen op een afzonderlijke afschrijvingsrekening boeken: de rekening 012 Afschrijving machines. 4. Welke journaalpost moet in verband met deze wijziging van boeken worden gemaakt?
Opgave 1.8
Op de saldibalans van de onderneming Firza bv staan per 1 januari 2010 onder meer de volgende rekeningen met hun saldi.
Debet
001 Gebouwen € 2.100.000,– 002 Machines € 1.460.000,– 003 Auto’s € 749.300,– 004 Inventaris € 263.000,– 011 Afschrijving gebouwen 012 Afschrijving machines 013 Afschrijving auto’s
Credit
€ € €
866.000,– 482.000,– 245.300,–
In het eerste kwartaal van 2010 hebben onder andere de volgende mutaties plaatsgevonden:
16 Hoofdstuk 1
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 17
— Op 1 februari 2010 is een machine contant verkocht voor € 7.140,–, inclusief 19% omzetbelasting. De aanschafprijs is € 27.500,–. Dit bedrag is reeds volledig afgeschreven. — Op 1 maart 2010 is een deel van de inventaris contant verkocht voor € 952,–, inclusief 19% omzetbelasting. De aanschafprijs hiervan is € 20.000,– en de boekwaarde op het moment van verkoop € 1.000,–. — Op 1 maart 2010 is een nieuwe bestelauto gekocht en is een oude bestelauto ingeruild. Hiervoor is de volgende factuur ontvangen: Nieuwe bestelauto Bijkomende kosten
€ 35.000,– € 1.700,–
Inruil oude bestelauto
€ 36.700,– € 5.000,–
Omzetbelasting
€ 31.700,– € 3.780,–
€ 35.480,–
De ingeruilde bestelauto had nog een boekwaarde van € 3.100,–. De oorspronkelijke aanschafprijs is € 29.000,–. De afschrijving bedraagt per jaar op: — gebouwen: 2,5% van de aanschafprijs; — machines: 12% van de aanschafprijs; — auto’s: 25% van de boekwaarde aan het begin van het jaar; — inventaris: 18% van de boekwaarde aan het begin van het jaar. Afschrijving op duurzame productiemiddelen vindt plaats naar evenredigheid van de tijd dat ze in gebruik zijn geweest. Firza bv past de permanence toe met resultatenberekening per kwartaal. Naast de eerdergenoemde rekeningen zijn onder meer de volgende grootboekrekeningen aanwezig: 100 Kas 130 Debiteuren 140 Crediteuren 180 Te verrekenen omzetbelasting 181 Te betalen omzetbelasting 431 Afschrijvingskosten gebouwen Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 17
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 18
432 Afschrijvingskosten machines 433 Afschrijvingskosten auto’s 434 Afschrijvingskosten inventaris 980 Incidentele verliezen en winsten 1. Journaliseer de verkoop van de machine op 1 februari.
2. Journaliseer de verkoop van de inventaris op 1 maart.
3. Journaliseer de aankoop van de nieuwe bestelauto en de inruil van de oude op 1 maart 2010.
18 Hoofdstuk 1
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 19
4. Journaliseer de afschrijvingskosten over het eerste kwartaal van 2010.
5. Stel de grootboekrekeningen 003 Auto’s, 013 Afschrijving auto’s en 433 Afschrijvingskosten auto’s op over het eerste kwartaal van 2010. Sluit de rekeningen af per 31 maart 2010 en heropen ze, indien nodig, per 1 april 2010.
Debet Datum
Omschrijving
Debet Datum
003 Auto’s Omschrijving
013 Afschrijving auto’s Omschrijving
Debet Datum
Bedrag Datum
Credit
Bedrag Datum
Credit Omschrijving
433 Afschrijvingskosten auto’s Omschrijving
Bedrag Datum
Bedrag
Omschrijving
Bedrag
Credit Bedrag
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 19
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 20
Opgave 1.9
Verzekeringskantoor H&R sluit een finance leasecontract voor kopieerapparatuur voor de duur van vier jaar. De contante aankoopprijs van de apparatuur bedraagt € 12.000,– exclusief 19% omzetbelasting. De maandelijkse leasetermijn bedraagt € 305,– en bestaat uit: € 250,– aflossing lening, € 35,– interestkosten en € 20,– overige kosten. De eerste leasetermijn wordt verhoogd met de totale omzetbelasting van € 2.280,–. Aan het einde van de looptijd heeft de apparatuur geen waarde meer. H&R schrijft de installatie af met gelijke bedragen per periode. H&R leaset naast de kopieerapparatuur ook het wagenpark. Dit gebeurt via opera tional lease. De maandelijkse leasetermijn hiervoor bedraagt € 5.200,– exclusief 19% omzetbelasting. In gebruik zijn onder meer de volgende grootboekrekeningen: 080 Apparatuur in leasing 110 Bank 140 Crediteuren 148 Leaseverplichtingen 150 Vervallen leasetermijnen 180 Te verrekenen omzetbelasting 181 Te betalen omzetbelasting 460 Afschrijvingskosten apparatuur in leasing 461 Financieringskosten apparatuur in leasing 470 Leasekosten auto’s Journaliseer voor H&R: 1. de levering van de apparatuur;
Kennis bedrijfsadministratie werkboek.indd | Sander Pinkse Boekproductie | 12-08-10 / 15:04 | Pag. 21
2. het vervallen van de eerste leasetermijn;
3. de betaling per bank van de eerste leasetermijn;
4. het vervallen van de tweede leasetermijn;
5. de maandelijkse afschrijving op de apparatuur;
6. de maandelijkse leasetermijn van het wagenpark.
Verwerken van financiële mutaties met betrekking tot duurzame productiemiddelen en leasing 21